ŨRĨMI
A
A-Z ya ũrimi wa ngũkũ
rĩmi aingĩ nĩ makoragwo marĩmĩte ngũkũ kũma ikũmi cia gũthĩnja no ti cia kwendia. Namba ĩno ĩtikoretwo ĩgĩcenjia kwa mĩaka mĩingĩ nĩũndũ wa itũmi ngũrani ta: ngũkũ ici itiheagwo maĩ ũrĩa kwagĩrĩire na arĩmi aingĩ matiendaga kũmenya njĩra cia kũnina mĩrimũ ta New Castle na kĩhuruto. Nĩũndũ ũyũ, ngũkũ nyingĩ nicikuaga na ingĩ ikarĩo ni nyamũ tondũ arĩmi aingĩ makomaga na nyamũ ici nyũmba-inĩ ciao.
Ngũkũ cia kĩenyeji kaingĩ irekagia kuma matumbĩ 10 nginya 12, kũrĩa icokaga igakengeta na kũrĩkĩrĩria na gũkomera. Nyingĩ cia ngũkũ ici ikomagĩra maita matatũ kana o mana harĩ mwaka ũmwe. Thutha wa gũcarĩkia, tũcui tũtũ tũtimenyagĩrĩrwo na tũingĩ twatuo tũtikinyaga gũtuĩka ngũkũ ng’ima. Ũrũgamĩrĩri mwega Ũrĩmi ũyũ wa ngũkũ noũgacĩrithio na njĩra nene mũno rĩrĩa mũrĩmi arũmĩrĩra njĩra ta ici: • Kũrĩithia: Ũngienda ngũkũ ciaku irekie matũmbĩ wega na igĩithie nyama, cimenyerie kũrĩa mbembe na maĩ maingĩ na matheru. Ũrekia wa matũmbĩ wongagĩrĩrĩkaga rĩrĩa ngũkũ ciarĩa irio iria njega, kana chicken feeds, na mũrĩmi athingatithie gũciehe irio icio. • Wakĩri: Ngũkũ nĩciagĩrĩiro gwakĩro nyũmba njega, kũgitĩro na kũheo irio iria ciagĩrĩire. Ciũmba ciao
ciagĩriĩr wo gwakwo ũrĩa rĩera rĩgũcera wega rĩtekũhingĩrĩrĩo nĩ kĩndũ onakĩrĩkũ na ũrĩa irĩhingagwo oro ũtukũ kũgirĩrĩria kũrĩka nĩ cĩihũ kana ngui. Kũngĩkoro ngũkũ ici nicigwakĩro wega, matumbĩ marĩa marĩrekagio matikora kana kũrĩo nĩ nyamũ ingĩ na tũcui tũtigacarĩkagĩrio mahuti-inĩ. • Ũkomereria: Kaingĩ arĩmi aingĩ makomagĩrĩria ngũkũ hamwe na ici ingĩ. Ũũ niũtũmaga matumbĩ mage gũcarĩka. Maita maingĩ, ngũkũ ici nĩ ithĩnagio nĩ ici ingĩ kana ikagũa maĩ-inĩ na hau igatiga gũkengeta ũria ũrimagĩrira gũkĩrĩria matumbĩ. Hindi ĩrĩa ngũkũ yokĩrĩria matumbĩ na maga gũcarĩka, mũrĩmi nĩathiaga hathara ya matumbĩ ohamwe na tũcui. • Ũreri wa tũcui: Ũcarĩkia wa tũcui tũingĩ mĩciĩ-inĩ ya arĩmi ni ũgũmagĩro nĩ mĩhĩnga mĩingĩ kũrĩa ngũkũ nyingĩ itihotaga gũkomonga matumbĩ mothe. Tũcui tũrĩa twakomongo twakinyia wiki 2-3 nĩtũtũnganaga na mĩtino mĩingĩ ta kũrĩra ithaka-ĩni kana kũrĩka. Nĩũndũ wa maũndũ maya, mũrĩmi nĩagĩrĩirwo gwaka kĩũmba kĩngĩ haraihu na ciũmba ici cingĩ. Tũcui tũtũ nitwagĩrĩirwo kũheo irio ota ũrĩa kwagĩrĩire. Mũrĩmi akorwo atarĩ na ũhoti wa kũgũra irio ici agro vet-inĩ, nĩ wega athĩithie njenga
Kagi MŨGAA - MŨGETHO 13
