JAARVERSLAG VAN DE RAAD VAN TOEZICHT
1
De Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de Directie en op de algemene gang van zaken bij CKE. De Raad van Toezicht staat de Directie met raad terzijde. Bij de vervulling van de taken richt de Raad van Toezicht zich naar het belang van CKE. Aan de leden van de Raad van Toezicht wordt geen bezoldiging toegekend. Profielschets van de Raad van Toezicht De Raad van Toezicht bestaat uit tenminste 5 leden. De samenstelling van de Raad van Toezicht zal zodanig zijn dat de combinatie van ervaring, deskundigheid en onafhankelijkheid van zijn leden de Raad van Toezicht het beste in staat stelt zijn diverse taken naar behoren te verrichten. Van de Raad van Toezicht mag slechts één voormalig directeur of andere beleidsbepalende functionaris deel uitmaken. De Raad van Toezicht in zijn geheel moet beantwoorden aan de volgende maatstaven: • Spreiding van specifieke deskundigheid ten aanzien van één of meer aspecten van het ondernemingsbeleid; • Spreiding van maatschappelijke ervaring; • Financiële en bedrijfseconomische deskundigheid; • Affiniteit met één van de gebieden waar CKE actief is. Bij het opstellen van de voordracht voor (her)benoeming van een of meer leden van de Raad van Toezicht zal rekening worden gehouden met de eis dat minimaal een lid van de Raad van Toezicht deskundigheid heeft op een of meer van de navolgende terreinen: • Ondernemerschap/commercieel/marketing; • Financieel-economisch; • Politiek/overheid; • Ondernemingsrecht in brede zin; • Personeelszaken en sociale verhoudingen. Een lid van de Raad van Toezicht kan voor een periode van maximaal vier jaren worden benoemd en kan eenmaal voor een volgende periode van maximaal vier jaren worden herbenoemd. De Raad van Toezicht wordt zodanig samengesteld dat sprake is van een goede onderlinge vertrouwensrelatie zodat de Raad van Toezicht en de Directie als een team kunnen optreden.
Samenstelling van de Raad van Toezicht per 31-12-2013 Dr. B.J. Oddens (1965) is voorzitter sinds september 2012 en maakt deel uit van de Raad sedert 2009. De heer Oddens is werkzaam als Vice-President binnen Global Medical Affairs van het farmaceutische bedrijf Merck/MSD en woonachtig in Eindhoven. Mr. N. Boomsma (1968) maakt deel uit van de Raad sinds 2012. Mevrouw Boomsma is bedrijfsjurist bij Rabobank Nederland. Zij is eveneens lid van de Commissie Regelgeving van de Dutch Dialogue Marketing Association en de Adviesgroep Public Affairs & Zelfregulering van de Bond van Adverteerders (BVA). Zij is woonachtig in Eindhoven. Mr. C.B.E. Gramberg (1957) maakt deel uit van de Raad sedert 2005. De heer Gramberg is partner bij AKD advocaten en notarissen, Commercieel Vastgoed, in Eindhoven en woont in Waalre. Drs. I. van Nieuwenhuijsen (1962) is sinds 2010 lid van de Raad. Mevrouw Van Nieuwenhuijsen is rector van het Varendonck College in Asten/Someren en woonachtig in Helmond. Ir. E.A. Verlangen (1969) is sinds 2010 lid van de Raad. De heer Verlangen is werkzaam als directeur Academie voor Algemeen- en Financieel Management, Avans Hogeschool, Breda, en lid van de Raad van Toezicht van K2 Adviesbureau voor jeugdvraagstukken in ’s-Hertogenbosch. Hij woont in Eindhoven. Dhr. I.W.W. Weijmans (1956) is lid van de Raad sinds 2012. De heer Weijmans is DGA Weijmans Media B.V. te Mierlo en lid van de Raad van Advies van Saasen Groep b.v. Hij is woonachtig in Mierlo. 2
Bericht van de Raad van Toezicht In 2013 heeft de Raad van Toezicht viermaal vergaderd in aanwezigheid van de directie. Met name werd gesproken over het plan van College van B&W van Eindhoven voor een nieuw cultuursubsiebeleid (“Flexcity”) en de mogelijke consequenties op middellange termijn voor CKE. De Raad stemde in met voortgang van de huisvestingsplannen van CKE, met een aantal aandachtspunten, ter voorbereiding van latere besluitvorming. Daarnaast besprak de Raad de verdere implementatie van de “Koers 2014”, de CKE financiën, en keurde hij de begroting 2014 goed. De Raad besprak zijn eigen functioneren en de aanbevelingen van de nieuwe Governance Code Cultuur in voorvergaderingen zonder de directie. Vanaf april 2013 trok Drs. M van Hamersveld zich terug uit de Raad, waarna hij afscheid nam op 4 juli. De heer Van Hamersveld was door de gemeente gevraagd discussies te modereren tussen gemeente en kunstinstellingen over het gemeentelijk subsidiebeleid. In november herbenoemde de Raad voorzitter Oddens voor een tweede termijn. Het uiteindelijke voorstel van de gemeente voor het nieuwe subsidiebeleid (“Flexcity - uitwerking en invoering Metavisie Kunst en Cultuur 2014-2017”) werd door de Raad van Toezicht en directie uitermate kritisch ontvangen. De kern om alle subsidies vanaf 2017 flexibel toe te kennen, waarbij aanvragen elk jaar opnieuw worden beoordeeld, kenschetste de Raad als onwerkbaar voor culturele instellingen als CKE. Keuzes welke instellingen tot de essentiële culturele infrastructuur van de stad Eindhoven behoren maakte het voorstel niet. Hoewel de gemeente de subsidie aan CKE tot 2015 heeft vastgelegd in het kader van de “Koers 2014” zou Flexcity tot bestaansonzekerheid van CKE hebben geleid op de middellange termijn. Uiteindelijk verwierp de gemeenteraad het voorstel Flexcity in september 2013. Een nieuw College van B&W zal in 2014-15 met een nieuw kader voor het subsidiebeleid komen, dat vanaf 2016 bepalend kan zijn voor de subsidie aan CKE. Al in 2012 werd de nieuwe “CKE Koers 2014” ingevoerd, waarin door een nieuwe organisatiestructuur, nadruk op partnerschappen met andere partijen in de stad en netwerkdocenten, kostenreductie en tariefaanpassing een antwoord werd gegeven op een forse subsidievermindering door de gemeente. College van B&W verwees in de discussie rond Flexcity regelmatig naar dit eigen ondernemerschap van CKE als voorbeeld hoe andere culturele instellingen zouden kunnen omgaan met verminderde subsidiëring. Ook in 2013 volgde de Raad de voortgang van de invoering van deze Koers elk kwartaal. Zij concludeerde dat deze overeenkomstig de oorspronkelijke planning is gerealiseerd. De uitbreiding van het aantal partnerschappen van CKE is een gunstige ontwikkeling, die ook de komende jaren aandacht behoeft. In de “Koers 2014” werd vastgesteld dat de huisvesting van CKE op twee locaties (Statumsedijk en Pastoor Petersstraat) een groot beslag legt op de exploitatie. De directie maakte een huisvestingsplan, waarin de locatie Stratumsedijk zal worden verkocht en ofwel ruimte elders wordt gehuurd of de Pastoor Petersstraat deels wordt uitgebreid. Uitbreiding van de Pastoors Petersstraat bleek over meedere jaren kosten-effectiever dan huur (met bouwkundige aanpassing van de huurlocatie) elders. Het plan tot afstoting van de Stratumsedijk en uitbreiding van de Pastoor Petersstraat leidt tot een 35% reductie in vloeroppervlak en vermindering van huisvestingskosten. De Raad waardeerde dat het bij de uitbreiding met name om studio’s en multifunctionele ruimtes gaat die ook in samenwerking met partners gebruikt zullen worden.
3
De Raad vroeg de directie de financiële onderbouwing van dit plan en mogelijke gevolgen voor financiële reserveringen en liquiditeit te analyseren. Mr J.G.J.M. Smits, oud-voorzitter van de Raad en belastingadviseur, voerde deze analyse uit. Op basis van diens bevindingen gaf de Raad van Toezicht groen licht aan de directie om de strategische beslissing de Pastoor Petersstraat te ontwikkelen tot een compacte unilocatie voor CKE, inclusief financieringplan, uit te werken. Goedkeuring van de Raad is op termijn vereist voor verkoop of het aangaan van financieringsverplichtingen. De Raad gaf als aandachtspunten: (1) een positieve reactie van de gemeente als subsidiegever; (2) financiële verplichtingen voor de uitbreiding van de locatie Pastoors Petersstraat kunnen pas plaatsvinden na zekerheid over de inkomsten uit de verkoop van de locatie Stratumsedijk; (3) de verkoopprijs en verbouwingskosten zijn overeenkomstig de ramingen. Het College van B&W keurde de huisvestingsplannen van CKE goed. De directie zal in 2014 verder gaan met de huisvestingsplannen, de Raad informeren over vorderingen en op termijn verzoeken om de vereiste goedkeuring. De problemen in de samenwerking met de verzelfstandigde stichting PopEi over PopEi’s huurtarieven voor het poponderwijs van CKE werden opgelost, waarbij CKE ruimten kon blijven huren voor markt-conforme tarieven. Na de goedkeuring van het jaarverslag 2012, vroeg de Raad geïnformeerd te worden over het (aparte) jaarverslag Cultuurstation: Het CKE jaarverslag verwijst hiernaar, als ook de (geïntegreerde) CKE jaarrekening. De Raad ontving dit verslag en concludeerde dat de informering compleet was. De Raad besloot twee nieuwe Raad van Toezicht leden te zoeken voor benoeming in 2014 en plaatste advertenties om geïnteresseerden transparant de mogelijkheid te geven hun kandidatuur kenbaar te maken. De Raad van Toezicht oordeelt positief over het gevoerde beleid en de resultaten in het jaar 2013. De jaarrekening is door Joanknecht & Van Zelst gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien die in de jaarrekening is opgenomen. De jaarrekening is op 7 april 2014 met de externe accountant besproken in aanwezigheid van directeur, hoofd financiën en twee leden van de Raad van Toezicht (onder wie ondergetekende) en vervolgens goedgekeurd in onze vergadering van 15 april 2014. Daarnaast is aan de directie decharge verleend over het boekjaar 2013.
Eindhoven 15 april 2014 Namens de Raad van Toezicht Dr. B.J. Oddens, voorzitter
4
JAARVERSLAG VAN DE DIRECTIE
5
SAMENWERKEN! Ondernemen! , dat was vorig jaar de titel boven het jaarverslag over2012. Ondernemen is een van de competenties, die we benoemd hebben in het licht van de CKE-koers 2014. Een tweede competentie, waarvan we voelden, dat die noodzakelijk zou zijn, is samenwerken. In 2012 zijn we actief begonnen samenwerkingen op te zoeken en gesprekken aan te gaan met mogelijke partners. We stelden ons open op, maar vroegen ons af, of anderen op ons zaten te wachten? Onze nieuwe koers was voor onszelf nog wat onwennig. In 2013 merkten we niet alleen, dat veel partners blij waren dat we contact zochten. Steeds vaker zoeken anderen óns op, onze nieuwe koers en nieuwe houding raken bekend in Eindhoven en de regio. Blijkbaar hebben we anderen veel te bieden. Intern groeit ook de samenwerking. De uitvoerende activiteiten zijn in maart 2012 gebundeld in drie operationele afdelingen : Cultuureducatie, Kunsteducatie en CKE-Projectbureau. We voelen steeds duidelijker de krachtige driepoot, die deze afdelingen vormen. Een sterke ondersteuning voor ieder die kennis wil maken of zelf actief wil zijn met kunst. De oude scheidslijn tussen educatie en amateurkunst doet daarbij steeds minder ter zake. CKE-ers in de ene afdeling zijn meer en meer alert op kansen die zich voordoen samen met of voor de andere afdelingen. Naarmate dit verder groeit zal ook de kracht van CKE als driepoot toenemen. In 2013 is binnen Kunsteducatie de samenwerking gegroeid, met name bij de leiding van de afdeling. Naar onze klanten spreken we nog over onze 6 CKE-scholen (school-voor-beeldende-kunsten, muziekschool, dansschool, theaterschool, schrijversschool, musicalschool). Intern is een goede samenwerking tussen de drie leidinggevenden die samen verantwoordelijk zijn voor Kunsteducatie. Inhoudelijke samenwerking tussen de CKE-scholen begint voorzichtig op te komen maar moet nog verder groeien. Het aantal deelnemerscontacturen is verder gedaald conform de trend van afgelopen jaren. Dit weerspiegelt de keuze van klanten voor nieuwe vormen van educatie én de voor minder intensieve en goedkopere cursussen. Het aantal deelnemers aan Kunsteducatie is (voor het eerst in 5 jaar) heel licht gestegen. Sinds 2008 is (op vergelijkbare basis) het aantal cursisten met 11% en het aantal deelnemerscontacturen met 28% gedaald. Het projectbureau heeft de vliegende start uit 2012 met kracht voortgezet in 2013. Van het projectbureau kunnen we zeggen dat het bestaat bij de gratie van samenwerken, dat blijkt veel op te leveren. Bijvoorbeeld het ontdekken van de zorgsector als nieuwe klant. Tegelijk blijkt het projectbureau in de aanpak van community arts een voorbeeld voor Brabant. Door de samenwerking met andere Brabantse centra voor de kunsten werd de provincie een belangrijke projectfinancier. Cultuureducatie heeft een grote impuls gekregen door de toewijzing van het project Cultuureducatie met Kwaliteit van het Fonds Cultuurparticipatie. CultuurStation is hierin de centrale regisseur en de spil in de samenwerking tussen uitvoerende culturele instellingen en de deelnemende basisscholen. CKE is ook een van de belangrijke uitvoerders van het programma. Dit alles hebben we kunnen realiseren in een gezonde financiële huishouding. De bezuinigingstranche voor 2013 van de gemeente is verwerkt. De structurele subsidie is met 7% gedaald, de overige inkomsten zijn met 8% gestegen, de exploitatie sloot met een positief resultaat. Alles bijeen was 2013 een jaar waarin we succesvol hebben kunnen opereren dankzij de koerswijziging die in 2011 is ingezet. Ook zijn de volgende stappen ingezet zodat we ook met vertrouwen naar 2014 kijken. Goede samenwerking, niet in de laatste plaats met de gemeente Eindhoven, blijkt een basis voor goede resultaten.
Het bestuur van CKE, Ruud Janssen, directeur 6
CULTUUREDUCATIE De afdeling cultuureducatie richt zich op het regulier onderwijs als klant, met name het basis en voortgezet onderwijs. Daarnaast zijn vele culturele instellingen in Eindhoven klant en/of samenwerkingspartner. Binnen deze afdeling zijn er twee subafdelingen die intern gesplitst zijn : CultuurStation (de intermediair tussen onderwijs en cultuur) en CKE-onderwijs (educatie in actieve kunstbeoefening op scholen). De activiteiten behelzen proeven (kennismaken en oriënteren), soms al wat leren (verdieping) en doen.
CultuurStation, het onafhankelijke
bureau voor cultuureducatie, staat midden in de stad. We zijn alert op wat er in de stad wordt georganiseerd en landelijk ontwikkeld. We hebben een bekendheid opgebouwd als de motor voor cultuureducatie in Eindhoven voor zowel de culturele sector als voor het onderwijs. Voor het culturele veld en de scholen zijn we een samenwerkingspartner en het kenniscentrum voor cultuureducatie. We zijn hét aanspreekpunt. In 2013 hebben het Fonds Cultuur Participatie (FCP) en de gemeente Eindhoven de Regeling Cultuureducatie met Kwaliteit voor de periode 2013 – 2017 aan CKE toegewezen. CultuurStation coördineert als centrale aanvrager voor de 10 deelnemende scholen en 13 instellingen de gehele uitvoering van de Regeling en zorgt voor de monitoring en evaluatie . De doelstelling is een kwaliteitstoename van cultuuronderwijs door de implementatie van een doorlopende leerlijn (gericht op het behalen van de kerndoelen voor het primair onderwijs voor het leergebied Kunstzinnige oriëntatie) deskundigheidsbevordering en een duurzame verbinding tussen scholen en lokale culturele instellingen. De doorlopende leerlijn is in 2013 samen met collega-instellingen in Helmond, Breda, Den Bosch en Tilburg ontwikkeld onder de naam “De Culturele Ladekast” en wordt uitgezet in het onderwijs en bij culturele aanbieders. We houden ons dus intensief bezig met de implementatie van de doorlopende leerlijn cultuureducatie, niet alleen binnen de Regeling maar bijvoorbeeld ook binnen ander aanbod aan de scholen zoals Kunstmenu en Cultuurcoaches. Naast de implementatie van de doorlopende leerlijn zijn we ook bezig met de methodiek, de manier waarop de leerlingen kunst- en cultuuronderwijs zouden moeten krijgen, die passend is bij de veranderde tijd.(21st century skills). Vanuit het programma Talent & ik, hebben we met de Korein-groep (kinderopvang) en de Fontys Hogescholen in 2013 een intentieverklaring ondertekend om daarin gezamenlijk op te trekken. CultuurStation heeft 98 aanbieders op de site. Er is een structurele samenwerking met 21 culturele instellingen die zich bezighouden met cultuureducatie en een aantal freelancers /kleine instellingen die incidenteel en op projectbasis werken. Op 22 mei vond de culturele ontmoeting plaats waar 35 instellingen aanwezig waren. Helaas was het onderwijsveld ondervertegenwoordigd, de interesse in een culturele markt lijkt verdwenen. De acties in 2013 om gezelschappen uit de amateurkunst te betrekken bij cultuureducatie heeft een 8-tal positieve reacties opgeleverd. Scholen kunnen bij ons ook terecht voor vragen rondom hun programma invulling, visie ondersteuning en scholing. Centraal hierin staat de vraag van de scholen. Scholen kiezen vaak voor samenwerking met (grotere) instellingen die ze kennen of vanuit een duidelijke vraag die past bij een bepaalde instelling. In de praktijk komen vele aanbieders daarom niet binnen in de scholen. Er zijn in de stad een aantal stedelijke projecten die we (mee) organiseren, we noemen GLOW, de leerlingenroute voor de Design-week en de Kids battle. Er is een goed en breed contact met vele scholen voor het primair en voortgezet onderwijs. Voor het onderwijs heeft cultuureducatie geen echte prioriteit, maar bij de scholen die meedoen binnen Cultuureducatie met Kwaliteit is dat verbeterd. We hopen dat de ondertekening van het bestuurlijke convenant door de PO-raad, het ministerie van OCW en vele gemeentes waaronder Eindhoven (december 2013) bij gaat dragen aan een structurele plek voor cultuureducatie binnen het primair onderwijs . 7
Helaas zien we de activiteiten voor het voortgezet onderwijs afnemen. Dit heeft te maken met de inzet van de cultuurkaart. Deze bestaat nog wel, maar de scholen moeten er zelf in investeren en dat doen niet alle scholen en met name niet voor de klassen in de onderbouw. In Eindhoven hebben 15 van de 22 scholen de cultuurkaart aangeschaft. Er zijn ook al steeds meer scholen die een structurele relatie hebben opgebouwd met een instelling in de stad en CultuurStation daarvoor niet meer nodig hebben. Verder heeft ook de rijksoverheid het zwaartepunt van het beleid gelegd bij het primair onderwijs.
CKE-onderwijs verzorgt onder schooltijd culturele activiteiten, met
een duidelijk accent op de actieve kunstbeoefening, voor kinderen tot 18 jaar. We zijn pro-actief richting de scholen en zijn ons altijd bewust dat het primaat over het schoolcurriculum bij de school ligt. We hebben wel aanbod maar dat is alleen een kader. We ontwikkelen in overleg met de scholen activiteiten/lessen die passen bij de vraag. Daarbij maken we gebruik van interne en externe partners die beschikken over geschikte docenten, die zowel inhoudelijk als didactisch zijn toegerust, bijv. Rock City Institute, Dynamo en gespecialiseerde free-lancers. Binnen de designcoalitie werkten we samen met de Ontdekfabriek en MU. CKE-onderwijs was een van de uitvoerende instellingen van de Regeling Cultuureducatie met Kwaliteit als basisinstelling voor groep 1 t/m 5 van de 10 deelnemende scholen. Daarnaast verzorgden we de workshops voor de leerkrachten op het gebied van de vakvaardigheden voor muziek en beeldend onderwijs. Op 13 scholen waren cultuurcoaches werkzaam die in overleg met de school, de buitenschoolse opvang en vaak ook de wijk, zowel lessen binnenschools in een bepaalde discipline als naschools uitvoerden. In het basisonderwijs raken de activiteiten van CKE-onderwijs aan de activiteiten van CKEkunsteducatie (de activiteiten van de zes CKE-scholen). In 2013 is de samenwerking tussen beide CKEafdelingen hierin gegroeid. Daarmee groeit ook de samenhang en doorstroming van kinderen, die deelnemen aan onderwijsactiviteiten, naar de kunsteducatie in de vrije tijd. In het voortgezet onderwijs hebben we, ondanks het feit dat er minder leerlingen een cultuurkaart bezitten, onze workshopdagen kunnen consolideren. We werkten binnen 2 activiteiten verregaand samen met partners in de stad (Try it Do it en Designcoalitie). Voor de kwantitatieve informatie verwijzen we naar het overzicht van realisatie van de streefwaarden in dit jaarverslag.
8
KUNSTEDUCATIE De school-voor-beeldende-kunsten, theaterschool, musicalschool, schrijversschool, dansschool en muziekschool vormen samen sinds maart 2012 de afdeling Kunsteducatie. De kern van het werk in de afdeling is het bieden van kunsteducatie aan mensen die zich in hun vrije tijd willen ontwikkelen in een van de kunstvormen. Daarbij gaat het om kennismaken, oriĂŤnteren en verdiepen. Het verdiepen strekt zich uit tot talentbegeleiding, zodat doorstroming vanuit CKE naar het kunstvakonderwijs gewaarborgd is. De afdeling Kunsteducatie is sterk aan het veranderen door de nieuwe koers van CKE. We blijven zorgen voor een pluriform aanbod van kunsteducatie, in een goede kwaliteit en bereikbaar voor veel mensen. Maar CKE is zelf niet meer in alle gevallen de uitvoerder van deze taak. We zijn gaan samenwerken met externe partners, die in Eindhoven in de vrije markt gevestigd zijn. Dat leidt ertoe dat de omvang van de uitvoering door CKE zelf kleiner wordt. In 2013 werden we daarbij bovendien niet geholpen door de economie en het nog achterblijvend consumentenvertrouwen. Bij de teruglopende omvang vallen enkele zaken op. Evenals vorige jaren is de teruggang groter in deelnemerscontacturen dan in aantallen deelnemers. Het aantal deelnemers in absolute zin was zelfs een fractie hoger dan in 2013. Dit wijst op de trend die we al een aantal jaren signaleren : cursisten kiezen toenemend voor kortere en goedkopere activiteiten. Het aantal deelnemerscontacturen daalde met 6% wel veel minder dan het vorige jaar (-12%). Ook nu zijn de verschillen tussen de diverse CKEscholen aanzienlijk. De muziekschool en dansschool bleven zowel in aantal cursisten als in deelnemerscontacturen vrijwel stabiel. De teruggang was zeer sterk bij beeldende kunsten, musical en schrijven. De teruglopende deelnemerscontacturen zorgen ook voor teruglopende les- en cursusgelden. De samenwerking met externe partners leidt natuurlijk ook tot doorverwijzing en doorstroming van cursisten naar die externe partners. De aantallen cursisten die zij bedienen zijn niet betrokken bij de gerapporteerde aantallen. We hebben in 2013 gemerkt, dat de interesse om samen te werken vanuit de culturele partners in Eindhoven groot is. De vorm waarin die samenwerking bestaat, verschilt per partner. Een van de vormen is: een overeenkomst sluiten als samenwerkingspartner. Dat is in 2013 met 13 samenwerkingspartners gebeurd. Een deel daarvan (7) wordt uitgevoerd bij CKE in huis. Dan voert CKE zelf deze cursus niet meer uit en laat het dus aan de markt over. Een ander deel van de samenwerkingspartners heeft een eigen praktijkruimte aan huis. Voor talentontwikkeling hebben we het merk Talent-ID. Over samenwerking tussen CKE en FHK( Fontys Hogeschool voor de Kunsten) zijn in 2013 afspraken gemaakt, die moeten leiden tot versterking van de talentontwikkeling in Zuidoost Brabant. De CKE-scholen treden steeds meer naar buiten. Het aantal optredens buitenshuis stijgt, er zijn in 2013 speciale demo-teams geformeerd en er zijn bijvoorbeeld door zangers flash-mobs uitgevoerd op koopavonden in de binnenstad in december.
CKE-muziekschool Bij de CKE-muziekschool is het derde jaar ingezet van de tariefsverhoging naar een meer kostendekkend resultaat. Dit heeft niet geresulteerd in een grote afname van het aantal cursisten. Het aantal leerlingen van partners in de Eindhoven dat heeft meegedaan met activiteiten van de Muziekschool is weer gestegen. Behalve pragmatisch blijkt samenwerken met externe partners vaak ook inspirerend. Daarnaast zijn er heel veel activiteiten geweest mĂŠt culturele aanbieders in de stad. Ook dit aantal stijgt ieder jaar. De podia buiten CKE voor eigen cursisten en andere amateurs zijn uitgebreid met o.a de Feel Good Market en de Oude Rechtbank. Voor schooljaar 2013-2014 heeft CKE met PopEi een nieuw 1 jarig contract afgesloten met de Intentie om meerdere jaren in het Klokgebouw te blijven. Wel is de afspraak dat we meer samenwerken voor de Popcultuur in Eindhoven. Voor de Rock City opleiding van Summa College (een MBO opleiding) verzorgen wij met succes de vooropleiding.
9
CKE-dansschool De Dansschool heeft in juni 2013 met succes vier grote voorstellingen gegeven in het Parktheater. 1440 mensen hebben deze bezocht. Als gezicht naar buiten is er een Demoteam dans gestart dat toegankelijk is voor iedereen die de auditie haalt. Voor de talenten is de samenwerking met de Fontys dansacademie geïntensiveerd. Dansdocenten van de academie hebben bijvoorbeeld workshops verzorgd op de CKE-dansdag. De Kinderfeestjes dans vinden sinds augustus 2013 gretig aftrek.
CKE-School voor beeldende kunsten De school-voor-beeldende-kunsten zoekt steeds meer de samenwerking in de stad op. We zijn aanwezig bij vele activiteiten en verzorgen workshops op locatie. De dit jaar geïntroduceerde Kinderfeestjes zijn zeer in trek bij onze klanten en ook het nieuwe aanbod voor jongeren, zoals Mode Atelier, kon dit jaar van start gaan. De school-voor-beeldende-kunsten gaf een aantal keer acte de présence op de Feel Good Market. Fotografie blijft afnemen in cursistenaantal. Er is veel concurrentie in de stad. Cursisten die vergelijkbare cursussen volgden bij andere partijen zijn wel heel tevreden over CKE. Er is meer ingezet op de creatieve en artistieke kant van fotografie. Dat is waar CKE meerwaarde te bieden heeft omdat andere partijen in de stad dat laten liggen en meer focussen op technische aspecten. Er zijn naast de gebruikelijke jaarcursussen ook cursussen gekomen waarbij de lessen tweewekelijks zijn. Dit om tegemoet te komen aan de drukke fotografiecursist. Er is een goedbezochte fotografiedag geweest waarbij we nieuwe workshops hebben geïntroduceerd. Er zijn gesprekken geweest met de fotobond om meer met en voor elkaar te gaan betekenen.
CKE-theaterschool De theaterschool is op dit moment redelijk stabiel. Er is fors in het aanbod gesnoeid. We zetten in op een leerlijn. Hierin zijn we uniek in Eindhoven. We zien dan ook dat met name de behoefte aan jaarcursussen enorm aanwezig blijft en weer is gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. Er is een mooie samenwerking tussen de CKE en het Ariens Toneel (wagenspel en straattheater). Deze samenwerking wordt zeker verder doorgezet naar andere amateurtheatergezelschappen. Verder werkt de CKE-theaterschool samen met de professionele theatergezelschappen Hetpaarddatvliegt en Artemis. De samenwerking met Fontys is verder vormgegeven in de Vooropleiding Theater in het kader van de talentontwikkeling.
CKE-musicalschool De CKE-Musicalschool zet nog altijd in op mooie producties in het Parktheater. Dé plek bij uitstek waar deze producties goed tot hun recht komen. Les Misérables in juni 2013 met een volwassenen- en kindercast begeleid door live muziek is bezocht door ruim 1200 bezoekers. Helaas blijft er een afname van cursisten merkbaar. De inschrijvingen bij onze musicalschool volgen de maatschappelijke trend, waar de belangstelling voor musicalproducties duidelijk afneemt.
CKE-schrijversschool Column schrijven was een succesvolle en drukbezochte cursus. Verder is en blijft de schrijversschool een zeer kleine afdeling met jaarlijks grote fluctuaties in belangstelling
10
CKE – PROJECTBUREAU CKE-Projectbureau is sinds 2012 de afdeling die mensen stimuleert en ondersteunt, die in hun vrije tijd actief met kunst bezig zijn. Het projectbureau kiest vooral activiteiten die mensen bij elkaar brengen en/of een verbinding leggen met de stad. CKE-Projectbureau richt zich met name op de volgende twee doelgroepen: 1. De actieve amateurkunstenaars die zich willen ontwikkelen, die kennis en resultaten met anderen willen delen, maar geen behoefte hebben aan lessen of cursussen. De amateurkunstenaar die zijn kennis en vaardigheid wil inzetten voor het welzijn van de stad of omgeving heeft bij CKE-Projectbureau een streepje voor. 2. De groep in de samenleving die ‘Burgerij’ of ‘Mainstream’ wordt genoemd. Het is de groep die veel waarde hecht aan zekerheid, familie en gezin, huiselijkheid, de dagelijkse routine, de algemeen aanvaarde en gewaardeerde cultuur. We zijn in 2013 een stuk beter geworden in het samenwerken. Het CKE Projectbureau is volwassen geworden. In 2012 waren we het eerste Centrum voor de Kunsten in Brabant dat met community art ging werken. De start was heel praktisch: snel projecten begeleiden en uitvoeren. In 2013 heeft CKE Projectbureau meer fundament gekregen, de expertise is gegroeid. In 2012 werden de projecten sterk bepaald door de snelle en succesvolle samenwerking met Woonbedrijf. In 2013 hebben we de zorgsector als kansrijke partner ontdekt. Dit geeft een steviger en breder fundament aan het projectbureau. De relaties met partners als Vitalis, Woonbedrijf, Lumens en Severinus hebben een structureel karakter gekregen, we weten veel beter hoe de stad in elkaar steekt . We hebben grip op het krachtenveld waarbinnen een project ontstaat, op de verschillende belangen, verwachtingen en tradities. We hebben ontdekt dat het opzetten van begeleiden van projecten iets totaal anders is dan lesgeven. Elk project vraagt om een eigen balans en zwaartepunt. Dankzij de methodiek van CAL XL (een landelijk expertisebureau op het terrein van community arts) hebben we in 2013 een instrument in handen gekregen waarmee we die balans op een analytische manier kunnen bepalen. Het projectbureau heeft veel tijd en energie gestoken in Eindhoven / Brabant Culturele Hoofdstad 2018. Op vrijdagmiddag 6 september 2013 pakt het anders uit. Leeuwarden gaat met de eer strijken en de teleurstelling is enorm. Ook CKE heeft er hard aan gewerkt om 2018 te laten lukken. We hebben plannen ingediend, partners gezocht, proefprojecten uitgevoerd. Op die vrijdag loopt de ballon helemaal leeg. Toch betekent dit niet, dat BCH 2018 alleen maar een verkwisting was van energie en geld. Het predicaat ‘Culturele Hoofdstad 2018’ is geweldig, een prachtige punt op de horizon met een enorme aantrekkingskracht. Dat punt zijn we jammer genoeg kwijt. Maar het kandidaatschap heeft ons wel gestimuleerd om groter te denken, de positie van CKE in de cultuurwereld en in de samenleving te herijken, nieuwe verbanden aan te gaan, vooral met mensen en partijen die belang hechten aan innovatie en samenwerking. BCH 2018 liet ons ook nadenken over de manieren waarop je het succes van een project kunt meten. Als je alleen naar het resultaat kijkt, dan is BCH 2018 een pijnlijk debacle. Als je naar het proces en de ‘bijvangst’ kijkt, dan is er wel veel gewonnen. In de aanloop naar BCH 2018 heeft CKE Projectbureau ontdekt dat innovatie begint met netwerken, contacten leggen, nieuwsgierig zijn. We hebben in 2013 vaak meegepraat en meegedacht, waarbij we het ‘proeftuinmodel’ als uitgangspunt namen. Lang niet alle sessies leidden tot ronkende resultaten. Soms bleef het bij eerste besprekingen, soms vielen de resultaten tegen. Maar het nemen van gecalculeerde risico’s hoort bij innovatie en ondernemerschap. En ook bij de kern van kunst en cultuur. Dat is bij uitstek het domein waarin je vragen stelt en nieuwe beelden, verbanden, betekenissen en antwoorden creëert. Achteraf kunnen we vaststellen dat het proeftuinmodel goed werkt. Hetzelfde geldt voor co-creatie. We merken dat de projecten beter, goedkoper en duurzamer worden wanneer iedereen de ruimte krijgt om vanuit de eigen kracht en expertise het proces en product te verrijken. We merken ook dat kunst dankzij de nieuwe werkwijze een nieuwe functie krijgt. Optimale samenwerking leidt niet alleen tot 11
individuele groei, maar zorgt er ook voor dat de hele groep er beter van wordt. Dat is erg belangrijk in een samenleving die van iedereen participatie en betrokkenheid vraagt. We hebben tegelijkertijd gemerkt dat co-creatie niet gemakkelijk is. We moeten de regiefunctie loslaten, blauwdruk denken inruilen voor organisch denken. Mooie projecten maken is niet meer het enige doel. Het creëren en met anderen onderhouden van de proeftuin, het netwerk en de community is net zo belangrijk. In 2013 zijn we heel bewust met nieuwe vormen van educatie gaan werken. Het kernbegrip dat we daarbij hanteerden was ‘de comfortzone’. Die probeerden we waar mogelijk te doorbreken. We merkten hoe belangrijk dat is. Een succesvol project met een gezonde portie durf en experiment genereert meer euforie dan een project dat een herhaling van het vertrouwde is. We zijn ons ook bewust geworden van de kracht van vraaggericht werken. Luisteren naar een vraag, in gesprek gaan over de waarde die we vanuit kunst kunnen toevoegen, suggesties doen. Dat vergt een andere manier van werken en het vergt een andere planning. We maken geen jaarplanning van projecten die we gaan uitvoeren, maar we zorgen voor een organisatie die (soms vage of algemene) vragen tot concrete en succesvolle projecten weet te maken. Het CKE-Projectbureau heeft in 2013 ook meer fundament gekregen omdat de constructie en werkwijze navolging krijgt in Brabant. DOKe (de vereniging van Centra voor de Kunsten in Brabant en Zeeland) heeft in 2013 daartoe een plan gemaakt met hulp van Kunstbalie (de provinciale ondersteuningsinstelling voor cultuureducatie en amateurkunst). Dit plan heeft (financiële) ondersteuning gekregen van de Provincie en het Prins Bernhard Cultuurfonds; in het najaar van 2013 kregen negen centra voor de kunsten het bericht dat ze een cultuuraanjager in dienst konden nemen. Het landelijk Prins Bernhard Cultuurfonds volgt de ontwikkeling op de voet en is van plan om Community Art in heel Nederland te ondersteunen. Dat is goed nieuws in een tijd waarin projectsubsidie schaars is geworden. Bovendien mogen we het beschouwen als een compliment voor CKE, omdat ons initiatief,samen met Woonbedrijf en Prins Berhard Cultuurfonds, een voorbeeld blijkt, dat in ieder geval in Brabant en mogelijk in heel Nederland goede navolging krijgt. De resultaten van 2013 We hebben 32 projecten uitgevoerd die in 2013 begonnen en eindigden. 15 projecten die in 2012 waren gestart zijn in 2013 afgerond. 24 projecten zijn in 2013 begonnen en lopen in 2014 door. We kregen van het Buurtcultuurfonds Woonbedrijf € 191.000,- om een deel van die projecten te realiseren. We hebben 10 exposities georganiseerd, 8 keer een CKE café (een podium voor amateurkunstenaars uit Eindhoven in een café in de stad), 27 keer maakten amateurgezelschappen gebruik van de concertzaal. Die getallen zijn duidelijk, maar de rol van CKE hierin is een heel divers beeld. Als je voor co-creatie en gedeeld eigenaarschap kiest, dan zullen sommige projecten in meerdere, maar andere projecten in mindere mate ‘CKE-projecten’ zijn. We hebben verschillende manieren van werken gehanteerd : partnership, ondersteuning, consulentschap, facilitering, makelaar/verbinder. Dat betekent dat een groot deel van de energie vaak van andere partijen kwam. Dat moet ook wel, want het projectbureau heeft een kleine basis organisatie (ca.1,5 FTE), die alleen door steeds samenwerkingen aan te gaan een grote impact heeft. Naast het aantal projecten /tentoonstellingen / optredens / festivals andere indicatoren zijn er andere factoren die het succes bepalen. Bijvoorbeeld de groei van het aantal partners en relaties, het aantal kunstenaars dat dankzij de projecten opdrachten krijgt, het aantal buurtcommissies dat dankzij een project applaus oogst. Aan al die zaken hebben we met succes gewerkt. Daarnaast hebben we laten zien dat centra voor de kunsten een succesvolle nieuwe rol in de regio kunnen spelen.
12
CKE ALS ORGANISATIE Bestuur Het bestuur van de stichting CKE wordt gevormd door de directie. De stichting is gevestigd in Eindhoven. De directie bestaat uit dhr. drs. R.L.J.J. Janssen (1954). Naast zijn functie als directeur van CKE was hij per 31-12-2013 lid van de Raad van Advies van de opleiding Master of Music (een gezamenlijke opleiding van Hogeschool voor de Kunsten Fontys en Hogeschool Zuyd), mede-vennoot van Wijndomein De Planck in Slenaken en lid van de commissie ‘de toekomst van de CAO-KE’ van werkgeversorganisatie Kunstconnectie in Utrecht.
Organisatiestructuur Sinds het voorjaar 2012 zijn de primaire processen gebundeld in drie afdelingen : Cultuureducatie, Kunsteducatie en Projectbureau. Cultuureducatie richt zich op het (primair en voortgezet) onderwijs als klant en bestaat uit twee subafdelingen : CultuurStation (makelaar tussen scholen en culturele instellingen) en CKEonderwijs (uitvoerder van cultuurprojecten in het onderwijs). Kunsteducatie richt zich op educatie in kunst voor amateurs in hun vrije tijd. Deze afdeling bestaat uit de zes CKE-scholen en staat onder gezamenlijke leiding van drie afdelingshoofden, bijgestaan door twee inhoudelijke coördinatoren. CKE-Projectbureau is nog een betrekkelijk nieuwe afdeling die mensen stimuleert en ondersteunt, die in hun vrije tijd actief met kunst bezig zijn. Het projectbureau kiest vooral activiteiten die mensen bij elkaar brengen en/of een verbinding leggen met de stad.
Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen bijzondere gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan
Certificaat branchevereniging CKE beschikt sinds 2006 over het kwaliteitscertificaat van de brancheorganisatie. Vorig jaar hebben we melding gemaakt van een periode van onduidelijkheid en onenigheid (tussen de certificerende stichting Kunstkeur en brancheorganisatie Kunstconnectie) over de kaders waarbinnen de certificering voor instellingen en anderen plaatsvindt. Eind 2012 leken de plooien gladgestreken en hebben we uitgesproken dat CKE hiermee in 2013 mee aan de slag ging. Helaas is het halverwege 2013 tot een definitieve breuk gekomen tussen Kunstkeur en Kunstconnectie. Kunstconnectie heeft nu voor de branche nieuwe afspraken gemaakt met Hobeon als keurende instantie. We zullen nu in 2014 het traject voor de hercertificering kunnen ingaan. CKE heeft in 2006 het keurmerk ‘Kwaliteit Kunsteducatie & Amateurkunst’ uitgereikt gekregen van de Stichting Certificering Kunsteducatie & Amateurkunst.
Resultaat In het resultaat is een vermindering van subsidies en van inkomsten uit les- en cursusgelden zichtbaar. De overige opbrengsten zijn aanzienlijk gestegen. In de kosten hebben we met name de personele kosten kunnen verminderen in lijn met de vermindering van de inkomsten. De afschrijvingen zijn aanzienlijk gedaald als gevolg van extra afschrijvingen in 2012 en terughoudendheid in de investeringen in de afgelopen jaren. De belangrijkste risico’s zijn de moeilijke markt voor kunsteducatie (mede door de economische crisis) en de mogelijkheid van voldoende flexibiliteit in de (personele) kosten. Deze risico’s hebben we in 2013 goed kunnen beheersen en verwachten we voor komende jaren ook te kunnen beheersen. De exploitatierekening over het jaar 2013 laat een positief resultaat zien van € 205.027. 13
Dit resultaat wordt volledig toegevoegd aan de Bestemmingsreserve ontwikkeling huisvesting, gezien de in gang gezette ontwikkelingen rond huisvesting (zie toelichting hieronder).
Huisvesting In 2012 heeft CKE het besluit genomen tot investeringen in verdere ontwikkeling van de huisvesting. Dit besluit is in 2013 uitgewerkt en aan het gemeentebestuur van Eindhoven ter accordering voorgelegd (op basis van de algemene subsidieverordening en de Algemene Wet Bestuursrecht). In december 2013 heeft B&W het besluit genomen de toestemming te verlenen, onder de voorwaarde dat eerst verkoop van het pand Stratumsedijk gerealiseerd wordt, voordat investeringen in de uitbreiding van het pand Pastoor Petersstraat gedaan worden. Dit betekent dat het pand Stratumsedijk in 2014 ter verkoop aangeboden wordt en het pand Pastoor Petersstraat uitgebreid wordt. Het totaal aantal m2 zal met 35% afnemen en er komen meer mogelijkheden voor multifunctioneel gebruik van ruimten. De Raad van Toezicht heeft het huisvestingsplan van de directie en het ter verkoop aanbieden van de Stratumsedijk goedgekeurd. Een definitieve besluit tot verkoop zal nog ter goedkeuring aan de Raad van Toezicht worden voorgelegd, goedkeuring zal afhangen van de te realiseren verkoopprijs. Met de gemeente zijn vele gesprekken gevoerd over de mogelijkheden en de voorwaarden voor deze ontwikkeling. De verwachting is, dat in 2014 de plannen geconcretiseerd worden en de bouwopdracht verstrekt kan worden. Het financiële effect van de realisatie van de huisvestingsplannen zal zijn een verlaging van de huisvestingskosten van CKE in de jaarlijkse exploitatie. De uitbreiding van het pand Pastoor Petersstraat zal gefinancierd worden uit de baten van de verkoop van het pand Stratumsedijk en uit eigen vermogen (bestemmingsreserve huisvesting) en voorziening groot onderhoud, waarvoor liquiditeiten zijn aangehouden.
Sociaal Verslag Bij CKE waren per 31-12-2013 143 (2012: 148) medewerkers in dienst, van wie 83 (2012: 88) vrouwen en 60 (2012: 60) mannen. Daarmee wordt de daling van het jaar daarvoor doorgezet. Tevens is er een daling van de omvang van het gemiddelde dienstverband van 46,50% naar 43,54% (mannen: 50,09 %, vrouwen: 41,91%) en een verdere stijging van de gemiddelde leeftijd van 47,0 naar 47,86 (mannen: 49,62, vrouwen: 47,14). Over de laatste twee jaar is daarmee het aantal werknemers in dienst van CKE met 9% gedaald en het aantal FTE’s met 6%. De ziekteverzuimbegeleiding hebben we in 2013 met een andere externe partij ingezet. Een belangrijk uitgangspunt is, dat we meer dan ooit de inzetbaarheid van zieke medewerkers bevorderen en medicaliseren zoveel mogelijk proberen te voorkomen. Het ziekteverzuim is in 2013 verder gedaald naar 2,05%. Daarmee is een laag ziekteverzuim bereikt, een halvering in de laatste twee jaar. De medewerkers van CKE hebben een arbeidsovereenkomst conform de CAO-Kunsteducatie. De CAO is inmiddels verlopen, maar werkgevers en vakbonden zijn er niet in geslaagd een nieuwe CAO af te sluiten, de huidige CAO heeft doorwerking en wordt door CKE nog gevolgd. De directeur-bestuurder valt als statutair bestuurder van de stichting niet onder de CAO, de arbeidsvoorwaarden volgen de 'Beloningsleidraad directeur-bestuurder kunsteducatie' van brancheorganisatie Kunstconnectie. De totale beloning blijft onder de WOPT-norm. Met de ondernemingsraad waren er zeven overlegvergaderingen, en éénmaal een bijeenkomst samen met het managementteam en de leidinggevenden. Daarnaast heeft de OR een studiedag gehouden, deels was daarbij de directeur aanwezig. Belangrijke onderwerpen waren de huisvesting van CKE, de afspraken over samenwerkingspartners, en de verhouding lesgebonden- niet lesgebonden uren voor docenten. In het voorjaar zijn er verkiezingen voor de OR gehouden die tot enkele mutaties in de samenstelling hebben geleid.
14
De implementatie van de CKE Koers 2014 verloopt intern enerzijds positief, met enthousiaste inzet van veel medewerkers. Tegelijk heeft ook in 2013 heeft weer een aantal gedwongen (deeltijd-) ontslagen plaatsgevonden, een pijnlijk proces voor individuele medewerkers. In het algemeen zijn medewerkers zich bewust van de moeilijke omstandigheden van cultuur in het publieke debat en van de consequenties, die dat voor veel culturele instellingen heeft. Dit vergroot ook het draagvlak voor de veranderingen en verdere implementatie van de transformatie van CKE.
15
Beknopte begroting 2014 Jaarlijks stelt CKE een begroting op voor het komend begrotingsjaar. De begroting is voor 1 december 2013 ingediend bij Gemeente Eindhoven. De goedkeuring van de begroting 2014 is op 4 maart 2014 ontvangen.
Begroting 2014 (bedragen in euro's)
CKE Begroting 2014
Opbrengsten Subsidie Gemeente Eindhoven Les- en cursusgelden Overige opbrengsten
4.085.794 1.917.430 679.970
Totaal opbrengsten
6.683.194
Kosten Lonen en sociale lasten Overige personeelskosten Afschrijvingen Huisvestingskosten Onderhoudskosten Marketing en publiciteit Kosten activiteiten Algemene kosten Diverse baten en lasten
3.737.088 377.146 288.454 293.400 214.000 149.766 1.158.110 320.160 -30.000
Totaal kosten
6.508.124
Totaal opbrengsten min kosten
175.070
Af: FinanciĂŤle baten en lasten
175.070
Exploitatieresultaat
0
16