2-ci sinif Beyin Gimnastikasi Rəqəmli Məntiq. (Beyin Gimnastikasi Mentiq-Çinar Yayimlari)

Bəhram Oruclu

Vəsaitin bütün hüquqları Bəhram Orucluya məxsusdur. Xüsusi icazəsi olmadan bu kitabı və yaxud onun hər hansı hissəsini çap etdirmək, surətini çıxartmaq, elektron üsulla yaymaq QADAĞANDIR!

2019-cu il Çinar Yayımları

www.cinaryayimlari.com

cinaryayimlari@gmail.com

Artıq

SATIŞDA!

Ön Söz Əziz Şagirdlər!

Baş direktor Bəhram Oruclu

Baş redaktor Əli Hənifəyev

Müəlliflər Bəhram Oruclu Orxan Bəyov

Elmi redaktor İntiqam Nağıyev Leyla Məhərrəmova

Tərtibat və dizayn Çinar dizayn & Qrafik

İSBN: 978 - 9952 - 8329 - 2 - 1

Redaksiya ilə əlaqə : 055 224 - 56 - 26 055 224 - 56 - 52 cinaryayimlari@gmail.com www.cinaryayimlari.com © Bəhram Oruclu - 2019

Peşəkar heyətin fədakar əməyi ilə hazırlanmış “Beyin Gimnastikası” Rəqəmli Məntiq kitabımız sizin bütün arzularınıza cavab verməklə yanaşı, həm də zövqünüzü oxşayacaq. Bu kitabda öyrənəcəyiniz məntiq mövzuları sizin qavrama və öyrənmə bacarıqlarınızı inkişaf etdirəcək, istər məktəb, istərsə də gələcək təhsil həyatınızda daha da uğurlu olmağınıza yardımçı olacaq.

Kitabımızdakı mövzular: - Proqrama tam uyğundur; - Asan, orta və çətin olmaqla səviyyələrə bölünmüşdür; - Nəfis tərtibat və dizayna malikdir; Dərslərini əylənərək öyrənməyi bacaran, öyrəndikcə uğurlarının sayını artıra bilən müvəffəqiyyətli şagird olmanız arzusu ilə ...

Hörmətlə : Bəhram Oruclu

Şifrəli Əməllər

Cədvəllər

Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi

Qruplaşdırma Ardıcıllıq

—> Hər mövzuya uyğun olaraq izahlar verilmişdir.

—> Mövzulara uyğun suallar: Asan, orta, çətin səviyyəyə görə hazırlanmışdır.

2-ci sinif «Beyin Gimnastikası Rəqəmli Məntiq» kitabının bölmələrə uyğun proqramı aşağıdakı kimidir.

1-ci bölmə

2-ci bölmə

3-cü bölmə

İkirəqəmli ədədin birrəqəmli və ikirəqəmli ədədlə toplanması (10-luq yaranmayan hal).

İkirəqəmli ədədin birrəqəmli və ikirəqəmli ədədlə toplanması (10-luq yaranan hal).

1-ci və 2-ci bölmələrin riyazi proqramından inteqrasiya.

İkirəqəmli ədəddən birrəqəmli və ikirəqəmli ədədin çıxılması (10-luq ayrılmayan hal).

İkirəqəmli ədəddən birrəqəmli və ikirəqəmli ədədin çıxılması (10-luq ayrılan hal).

Vurma və bölmə

t Diqqə Bölmələrdəki Məntiqi-riyazi suallar (riyazi hesablamalar) Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin 2-ci sinif Riyaziyyat dərsliyinə tam uyğundur.

Şifrəli Əməllər (1-ci bölmə) Mövzu İzahı .......... 9

Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi (2-ci bölmə)

Test 1 Test 2 Test 3

Test 25 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Asan ......................... 79 Test 26 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Orta ......................... 81 Test 27 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Çətin ........................ 83

Şifrəli Əməllər Asan ...................................... 13 Şifrəli Əməllər Orta ........................................ 15 Şifrəli Əməllər Çətin ..................................... 17

Cədvəllər (1-ci bölmə) Mövzu İzahı ............... 19

Ardıcıllıq (2-ci bölmə)

Test 4 Test 5 Test 6

Cədvəllər Asan ................................................ 23 Cədvəllər Orta .................................................. 25 Cədvəllər Çətin ............................................... 27

Test 28 Ardıcıllıq Asan ................................................... 85 Test 29 Ardıcıllıq Orta .................................................... 87

Qruplaşdırma (1-ci bölmə) Mövzu İzahı ..... 29

Şifrəli Əməllər (3-cü bölmə) Mövzu İzahı ....... 93

Test 7 Test 8 Test 9

Test 31 Şifrəli Əməllər Asan ....................................... 97 Test 32 Şifrəli Əməllər Orta ........................................ 99 Test 33 Şifrəli Əməllər Çətin ...................................... 101

Qruplaşdırma Asan ....................................... 33 Qruplaşdırma Orta ......................................... 35 Qruplaşdırma Çətin ....................................... 37

Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi (1-ci bölmə) Mövzu İzahı ........................................ 39 Test 10 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Asan ........................ 43 Test 11 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Orta .......................... 45 Test 12 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Çətin ........................ 47

Ardıcıllıq (1-ci bölmə) Mövzu İzahı ................. 49 Test 13 Ardıcıllıq Asan .................................................. 53 Test 14 Ardıcıllıq Orta .................................................... 55 Test 15 Ardıcıllıq Çətin .................................................. 57

Şifrəli Əməllər (2-ci bölmə) Test 16 Şifrəli Əməllər Asan ...................................... 61 Test 17 Şifrəli Əməllər Orta ...................................... 63 Test 18 Şifrəli Əməllər Çətin ...................................... 65

Cədvəllər (2-ci bölmə) Test 19 Cədvəllər Asan ................................................ 67 Test 20 Cədvəllər Orta ................................................. 69 Test 21 Cədvəllər Çətin ............................................... 71

Qruplaşdırma (2-ci bölmə) Test 22 Qruplaşdırma Asan ........................................ 73 Test 23 Qruplaşdırma Orta .......................................... 75 Test 24 Qruplaşdırma Çətin ...................................... 77

Test 30 Ardıcıllıq Çətin ................................................. 89

Cədvəllər (3-cü bölmə) Mövzu İzahı ........... 103 Test 34 Cədvəllər Asan ............................................... 107 Test 35 Cədvəllər Orta ................................................ 109 Test 36 Cədvəllər Çətin ............................................... 1 1 1

Qruplaşdırma (3-cü bölmə) Mövzu İzahı ....... 113 Test 37 Qruplaşdırma Asan ........................................ 115 Test 38 Qruplaşdırma Orta ......................................... 117 Test 39 Qruplaşdırma Çətin ....................................... 119

Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi (3-cü bölmə) Mövzu İzahı ...................................... 121 Test 40 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Asan ........................ 123 Test 41 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Orta ......................... 125 Test 42 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Çətin ........................ 127

Ardıcıllıq (3-cü bölmə) Mövzu İzahı ............. 129 Test 43 Ardıcıllıq Asan .................................................. 131 Test 44 Ardıcıllıq Orta ................................................... 133 Test 45 Ardıcıllıq Çətin ................................................. 135

Ümumi Sınaq ................................................................... 137 Cavablara bax ................................................................ 145

Cavabları

www.cinaryayimlari.com

saytından əldə edə bilərsiz.

əqəmli r ir b in d ə d ə li m ə q ə ir İk lanması p to lə d ə d ə li m ə q ə ir və ik al) h n a y a m n a r a y q lu (10 qəmli ə r ir b n ə d d ə d ə li m ə q İkirə sı a m ıl ıx ç in d ə d ə li m ə q və ikirə al) (10-luq ayrılmayan h

ə m l ö -ci b

2.sinif 4.sinif

Şifrəli Əməllər Mövzu izahı

İZAH

ə 1.bölm

MƏNT İQ

Nümunə 2.

Əziz şagirdlər, bu bölmədə biz toplama və çıxma əməllərindən istifadə edərək “Şifrəli əməllər” mövzusunu izah

-

edəcəyik. Nümunələrdə verilən hər hərf və ya simvol ayrı-ayrı ədədləri ifadə

7 28 59

+ ?

etməkdədir.

A) 18

Nümunə 1.

=?

79 A) 3

C) 14

35

B) 4

C) 5

İzahı: Alt-alta toplama əməli ilə verilmiş bu nümunədə -i tapaq. İlk olaraq təkliklər mərtəbəsinə baxaq.

5-in üzərinə -i gəldikdə 9 edir.

Buradan -in 4 olduğunu anlaya bilərik. Hər iki fiqur eyni olduğundan =4, =44 olacaq.

Bunu sualı davam etdirməklə də görmək mümkündür. 3+ =7.

Buradan da yenə -in 4-ə bərabər olduğu görünür. Doğru cavab B. Yəni: +

www.cinaryayimlari.com

Çinar Yayımları

+

B) 16

İzahı: Alt-alta çıxma əməli ilə verilən bu məntiqi həll etmək üçün, əvvəlcə, sağdan-sola çıxma əməlini həll etməyə çalışaq. Bilirik ki, 7-dən 8 çıxılmaz. Demək ki, -dən 1 onluq 7-yə verilib, yəni 17-8=9 olub.

-dən 1 onluq götürüb təkliyə əlavə etdikdən sonra 2 çıxılıb və fərqdə 5 qalıb.

Demək ki, =8. Doğru cavab B. -1-2=5 -3=5 =8

Yəni:

-

35 44 79

9

87 28 59

+

8 8 16

Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

Nümunə 3.

+

35

2

A) 50

-

B) 80

C) 86

İzahı: Toplama əməlindən istifadə olunmuş nümunəmizi həll etmək üçün məntiqin ilk qisminə baxaq.

9 + 6 = 15 olduğundan 5 yazırıq, 1 onluğu isə yadda saxlayırıq.

Deməli, =5. Yadda qalan 1 onluq isə -a əlavə olunur və aşağı 2 olaraq enir. Deməli, +1=2, =1. Daha sonra məntiqin 2-ci qismində və - ın yerinə 1 ilə 5-i qoyaraq toplama əməlini həll edək. Düzgün cavab A. Yəni:

5

?

19 + 6 25

www.cinaryayimlari.com

+

35

+

2 16

A) 51

Çinar Yayımları

9 + 6

Nümunə 4.

B) 55

C) 61

İzahı: Çıxma və toplama əməli ilə verilən bu məntiqdə -ni tapmaq üçün ilk olaraq 1-ci misalı sağdansola həll edək. Təkliklərin fərqinə baxanda görürük ki, -2 =6 etmişdir.

Deməli, =8. Daha sonra nümunənin onluqlar pilləsindən -nı tapmağa çalışaq. 5- =1 olarsa, = 4 olar.

Sonda isə və -yə uyğun ədədləri (yəni =4, =8) ikinci misalda yerinə qoyaraq bizdən soruşulanı tapaq.

Doğru cavab C.

-

10

1 ?

Yəni:

15 50

3

58 42 16

+

43 18 61

Çinar Yayımları

2.sinif 4.sinif

Şifrəli Əməllər - Asan

+

Soyad:

Tarix:

3 29

-

C) 8

47

3.

A) 1

?

B) 3

C) 4

43 +2 6

+

-

8 22 16

A) 6

7.

=?

=?

B) 2

6.

+

45 A) 5

7 -8 3 1 4

=?

B) 6

C) 9

+ ?

B) 3

7 - 1 5

C) 1

-

4.

4 +1 5 69 A) 23

B) 15

C) 17

-

A) 24

2

B) 22

www.cinaryayimlari.com

8.

2 ?

C) 21

3 +2 2 56 A) 42

13

28 ?

32 A) 18

TEST 1

MƏNT İQ

5.

2

A) 3

2.

Sinif:

Çinar Yayımları

1.

Ad:

ə 1.bölm

B) 23

C) 21

-3 3 ??

B) 44

C) 11 Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

A) 1

10.

8 5

+

+

1 7 A) 43

12.

+

A) 42

C) 5

6 48

14.

C) 33

2 + 23 ? ?

B) 47

4

A) 20

+ 2 1 ? ?

B) 43

13

48 -2 5

-2=?

B) 2

A) 34

11.

13.

1 + 18 49

Çinar Yayımları

9.

www.cinaryayimlari.com

B) 22

15.

14

=?

B) 2

+

C) 3

2 +3 1 ? ?

2 3 2 5

A) 59

C) 36

C) 23

2 1 3 85

A) 7

C) 50

3 +1 2 ??

B) 35

+

=?

B) 53

C) 56

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12 13 14 15

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

Düz

Boş

Səhv

Qiymət

Çinar Yayımları

2.sinif 4.sinif

Cədvəllər Mövzu izahı

Əziz şagirdlər, kitabımızın bu bölməsində biz “Cədvəl” məntiqlərini sizə izah edəcəyik. “Cədvəl” məntiqlərində məchulları tapmaq üçün toplama və çıxma əməlindən istifadə edəcəyik. Bu bölmədə hər hərf və ya simvol bir-birindən fərqli ədədi ifadə etməkdədir.

Nümunə 1.

MƏNT İQ

Nümunə 2.

A) 29

57 19 23

İZAH

ə 1.bölm

11 13 15

39

17 1

2

20

53 4

2

?

B) 49

C) 59

34 11 ?

A) 8

B) 12

C) 22

İzahı: Nümunədən də göründüyü kimi 1-ci və 3-cü sətir eyni rəngdə, ortadakı sətir isə fərqli rəngdə verilmişdir. Deməli, eyni rəngdə olan sətirlərin bir-biri ilə əlaqəsindən ortadakı sətir yaranmışdır.

Diqqət etsək, görərik ki, 1-ci sətirdəki ədədlərlə 3-cü sətirdəki ədədlərin fərqi bizə ortadakı, yəni 2-ci sətirdəki ədədləri verir.

Doğru cavab B. Yəni:

57-23=34 19-8=11 23-11=12 www.cinaryayimlari.com

Çinar Yayımları

23 8 11

İzahı: Gəlin ilk olaraq sarı rəngdə verilmiş cədvəllə yanındakı yaşıl sütun arasında əlaqəni tapmağa çalışaq. Diqqət etsək, görərik ki, sarı rəngli cədvəldə hər sətir üzrə verilən 3 ədədi cəmləsək, yaşıl sütunda yazılan ədədi alarıq.

Doğru cavab C-dir.

Yəni:

11+13+15=39 17+1+2=20

57 19 23

11 13 15

39

17 1

2

20

53 4

2

59

53+4+2=59

34 11 12 23 8 11

19

Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

Nümunə 3.

Nümunə 4.

10 20 3 23 5 15

A) 10

-

B) 12

a b c a 10 12 a+b+3 b

=?

=?

A) 12

C) 14

B) 16

C) 13

İzahı: Bu tip suallarda sətir və sütunların kəsişməsinə diqqət yetirmək lazımdır. Diqqətlə baxsaq, kəsişmə nöqtəsində sətir və sütun başında dayanan ədədlərin cəminin yazıldığını görərik. O zaman -nın yerində 13, -un yerində isə 25 olacaq.

-la -nın fərqi isə 12-yə bərabər olacaqdır. Doğru cavab B.

Çinar Yayımları

İzahı: Sətir və sütunların toplanması ilə verilən bu cədvəl məntiqində, əvvəlcə, a-nı tapaq. a+a=10 edirsə, deməli, a 5-ə bərabərdir. Daha sonra eyni qayda ilə b-ni tapaq. b+b=12 edirsə, deməli, b=6. Ən sonda c-ni tapmaq üçün a və b-ni yerinə yazaq. 6+c=14 edirsə, c=8.

-nı tapmaq üçün isə a və c-ni, yəni 5 ilə 8-i toplayaq.

Doğru cavab C. Yəni: Yəni:

10+3=13= 20+5=25=

-

10 20 3 13 23 5 15 25

a+a=10 a=5 b+b=12 b=6 a+b+3=5+6+3=14 b+c=6+c=14 c=14-6=8 a+c=5+8=13

= 25-13=12

www.cinaryayimlari.com

20

5 6 5 10 11 13 12 14 6

Çinar Yayımları

2.sinif 4.sinif

Cədvəllər - Orta

1.

25 4

Ad:

Sinif:

Soyad:

Tarix:

5.

12 3

-

ə 1.bölm

MƏNT İQ

6 41 8 14 18

=?

22 18 12 10 17 1

A) 12

B) 30

C) 13

A) 52 6.

2. =?

4 12

3.

B) 11

C) 13

3 7 8 15 12 15 19

A) 14

Çinar Yayımları

5 A) 12

6 3 ? 9 6 12

B) 15

C) 41

7 8 9 4 6 3 6 8 3 5 2 6

- =?

A) 2

=32 B) =41

=23 C) =31

=? =?

47

=? =?

=12 B) =13

8.

6 27

=34 =43

A) 25 www.cinaryayimlari.com

C) 6

23 43 16 39 22 45 65

C) 17

23 15 38 15 46 23 A)

17 B) 4

A)

4.

=?

B) 53

16

7.

TEST 5

25

5 12

B) 27

=33 C) =14

-

=24 =15

=?

C) 28 Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

9.

+ A) 17

13.

3 2 5 12 7

23 19 2 21 7

=?

B) 18

15 14 29 24 12

12 48 6 22 26

+ A) 18

C) 19

=?

B) 17

C) 12

14.

10. =?

13 A) 5

B) 4

11.

a

c

a 6 b

4 5

A) 4

12.

B) 5

I

2 3 4 5 6 3 4 2 7

C) 3

8 12 ? Çinar Yayımları

6 15

A) 1

www.cinaryayimlari.com

15.

C) 3

26

=?

15 16

C) 2

3 4 7 10 8

C) 10

12

A) 5

- =?

B) 0

B) 18

b =?

II

9 14

A) 12

B) 6

C) 7

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12 13 14 15

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

Düz

Boş

Səhv

Qiymət

Çinar Yayımları

2.sinif 4.sinif

Qruplaşdırma Mövzu izahı

Əziz şagirdlər, bu bölmədə sizlərə toplama və çıxma əməlindən istifadə edərək məntiqin “Qruplaşdırma” mövzusunu izah edəcəyik. Məntiqin bu bölməsində hər hərf və ya simvol ayrıayrılıqda fərqli əməli (+,-) ifadə etməkdədir.

ə 1.bölm

İZAH

MƏNT İQ

Nümunə 2.

12

43 =55

13

25 =38

42

11 =53

14

12 =?

Nümunə 1. b = 35-(a+b)

13 A) 11

11 = ?

B) 12

C) 18

İzahı:

Çinar Yayımları

a

A) 23

Bu tip məntiqlərdə bərabərliyin sağında simvolun mənası göstərilir.

Suala nəzər saldıqda -nin mənasının 35-dən a və b-nin cəmini çıx demək olduğunu anlayırıq. Elədirsə, bizdən soruşulanı tapmaq üçün 35-dən 13 və 11-in cəmini çıxmalıyıq. Doğru cavab A.

B) 26

C) 28

İzahı: Bu məntiqi tapmaq üçün -nin nə demək olduğunu tapmağa çalışaq. Əvvəlcə, -nin sağındakı və solundakı ədədlərə fikir verək. Diqqətlə baxsaq, -nin sağındakı və solundakı ədədləri topladıqda alınan cəmlə “=” işarəsindən sonrakı ədədin eyni olduğunu görərik. Yəni bu məntiqdə toplama əməlini ifadə edir. Doğru cavab B. Yəni:

12 + 43 =55 13 + 25 =38

Yəni: 13

42 + 11 =53 14 + 12 =26

11=35-(13+11)=35-24=11

www.cinaryayimlari.com

29

Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

Nümunə 3.

A) 15

Nümunə 4.

542=11 346=13

(12

6)

3=9

(13

7)

5=11

453=12

(18

12)

8=14

824=?

(25

13)

14=?

B) 14

A) 26

C) 13

B) 27

C) 29

İzahı: İlk olaraq simvolunun nə mənaya gəldiyini tapmağa çalışaq. Diqqətlə baxsaq, görərik ki, simvolu ilə verilmiş üçrəqəmli ədədin bütün rəqəmlərini topladıqda bərabərliyin sağındakı ədədi əldə edirik. Doğru cavab B.

Çinar Yayımları

İzahı:

Yəni: 542=5+4+2=11

Bu qruplaşdırma məntiqimizdə və ayrı-ayrı əməlləri ifadə etməkdədir. və -nin hansı əməl olduğunu məntiqin ilk hissəsinə baxaraq tapa bilərik.

Belə ki, (12-6)+3 olarsa, cavab 9-a bərabər olar. Bu əməl ardıcıllığı digər sətirlərdəki misallara da uyğun gəlir. Deməli, simvolu çıxma əməlini, simvolu isə toplama əməlini ifadə edir.

Doğru cavab A. Yəni:

346=3+4+6=13

(12 - 6) + 3=9

453=4+5+3=12

(13 - 7) + 5=11

824=8+2+4=14

(18 - 12) + 8=14 (25 - 13) + 14=26

www.cinaryayimlari.com

30

Çinar Yayımları

2.sinif 4.sinif

Qruplaşdırma - Orta Sinif:

Soyad:

Tarix:

(15

22)=37

5.

(28

15)=13

(36

22)

A) 10

2.

B) 22

(22 (4 (5 (13

C) 24

33)=55,11 6)=10,2 9)=14,4 24)=?,?

A) 33, 32 B) 14, 26 C) 37, 11

3.

14 18 32 25

25 29 43 ?

A) 3

6.

A) 53 7.

4.

B) 36

4=12

13 25 8

2=9 3=20 4=?

a a (7

C) 4

12) 42) 14) 12)

11=34 26=33 6=12 23=?

B) 54

C) 45

b=(a+3)+b b=(a-b)+2 5) 12=?

B) 12

C) 5

C) 26

(13;24)

(14;11)=12

(16;42)

(14;13)=31

(47;32)

(12;41)=?

A) 26

18

B) 2

(33 (17 (4 (65

A) 13 A) 46

TEST 8

MƏNT İQ

34=?

Çinar Yayımları

1.

Ad:

ə 1.bölm

B) 10

www.cinaryayimlari.com

8.

C) 24

47 26 38 49 A) 3

35

B) 5

=3 =4 =5 =?

C) 6 Çinar Yayımları

2.sinif 4.sinif

Qruplaşdırma - Çətin

a a

Tarix:

B) 46

a

b=(a+b)-2

a

b=(a-b)+3

49

(23

A) 19

576 842 326 974

12)=?

B) 18

C) 27

=24

48

=49

35

=34

57

=56

(12

+24

A) 39

)

B) 38

A) 124

6.

23

4.

5.

C) 58

=?

8.

2567=5627 ( A) 8432

www.cinaryayimlari.com

a

b=(a-b)+12 21)

C) 3284

A) 1

37

(35

13)=?

B) 13

C) 14

48

52=910

32

67=99

83

56=139

84

23=?

B) 1010

45

=1

27

=9

(84

8324)=?

B) 2384

b=(a+b)-1

A) 1011

1243=4312

C) 1610

a

A) 15

7.

=1213 =126 =58 =?

B) 1611

(28

C) 37

TEST 9

MƏNT İQ

32=?

A) 47

3.

Soyad:

b=(a b)-12 b=a+b+3

24

2.

Sinif:

Çinar Yayımları

1.

Ad:

ə 1.bölm

) B) 3

C) 107

=?

C) 7 Çinar Yayımları

2.sinif 4.sinif

Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Mövzu izahı

MƏNT İQ

25 25 37 37 16 16 49 49 13 13 ??

10 10 77

Nümunə 1.

A) 5

72

69

86

14

9

15

?

B) 15

C) 14

İzahı: Nümunədə 2 fiqur verilmişdir.

Bu tip məntiqlərdə hər iki fiqurun daxilindəki ədədlər arasında müəyyən bir əlaqə olur. Gəlin bu əlaqəni tapmağa çalışaq. Dairənin daxilində verilən 95 ədədini 9 və 5 kimi ayıraraq topladıqda üçbucağın daxilindəki 14 ədədi alınır. Eyni qanunauyğunluq digər fiqurlara da aiddir. Doğru cavab C.

B) 7

C) 6

İzahı: Çinar Yayımları

95

İZAH

Nümunə 2.

Əziz şagirdlər, bu bölmədə biz “Rəqəm-şəkil əlaqəsi” mövzusunu öyrənəcəyik. Burada əsas məntiq rəqəmlərlə şəkillər arasındakı əlaqələri tapmaqdır. Nümunələrə baxaraq bu əlaqələrlə tanış olaq.

A) 18

ə 1.bölm

Bu tip suallarda dairənin qarşılıqlı hissələri arasında müəyyən bir məntiqi əlaqə olmalıdır. Belə ki, qarşılıqlı hissələrdə yerləşən ədədlər bir-birinin əksi, rəqəmlərinin fərqi, rəqəmlərinin cəmi şəklində ola bilər. Bu ehtimalları nəzərə alaraq məntiqi həll etməyə çalışaq.

Diqqətlə baxsaq, 37 10 arasındakı əlaqənin 3+7=10 şəklində olduğunu görərik. Bu əlaqə qarşı-qarşıya dayanan digər hissələrdə də mövcuddur.

Deməli, 16 rəqəminin qarşısında da 1+6=7 olmalıdır. Doğru cavab B. Yəni:

Yəni: 9+5=14 7+2=9 6+9=15 8+6=14 www.cinaryayimlari.com

37 49 25 16

39

10 13 7 7

3+7=10 4+9=13 2+5=7 1+6=7 Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

Nümunə 3.

Nümunə 4.

1 3 5 42

2 3 8 55

6 2 3 ?

A) 81

B) 85

C) 41

4

5

91

4

12

83

5

?

A) 6

İzahı:

B) 8

C) 10

Çinar Yayımları

İzahı:

Bu tip suallarda kvadratların daxilində verilmiş ədədlərdən istifadə edərək dairənin daxilindəki ədədi alırıq. Diqqətlə baxsaq, görərik ki, 1-ci və 2 -ci kvadratın daxilindəki ədədlərin cəmindən dairədəki ədədin onluğu, 2-ci və 3-cü kvadratın daxilindəki ədədlərin fərqindən isə dairə daxilindəki ədədin təkliyi yaranmışdır.

Doğru cavab A. Yəni: +

76

-

+

1 3 5 42 1+3=4 5-3=2

+

Yəni:

-

76

2 3 8 55

-

5

4

7-6+4=5

2+3=5 8-3=5

91

12

4 9-1+4=12

6 2 3 81

83

6+2=8 3-2=1

www.cinaryayimlari.com

Bu sualda hər bir fiqur fərqli bir məna ifadə edir. Gəlin bu mənaları tapmağa çalışaq. Diqqət etsək, görərik ki, kvadratla üçbucağın əlaqəsindən dairə yaranmışdır. Belə ki, kvadratın daxilindəki ədədin rəqəmlərinin fərqi ilə üçbucağın daxilindəki ədədi toplasaq, dairədə yazılan ədəd yaranar.

Doğru cavab C.

10

5

8-3+5=10

40

Çinar Yayımları

2.sinif 4.sinif

Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi - Asan Ad:

Sinif:

Soyad:

Tarix:

1.

ə 1.bölm

TEST 10

MƏNT İQ

4.

12

20 5 17 8

16 8 14 10 A) 16

B) 13

? 21 22 12

16

17

5

23

27

11

?

11

C) 6 A) 34

B) 24

C) 12

5.

1 8

2 ?

8

A) 6

Çinar Yayımları

2.

B) 8

C) 9

3 7 3 2 5

4 9 6 3 4 5 6 7 +

A) 18

B) 17

=?

C) 16

3.

5 13

18

6 10

16

9 11

6.

12 - 8 = 3

A 16

5 - 2 =4

A=?

A) 30

B) 20

www.cinaryayimlari.com

7 - 3 =?

A) 4

C) 10

43

B) 5

C) 6 Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

7.

12 28 16

11.

20 41 21

24 ? 34 B) 58

8.

6

3

13 3

A) 17

A 7

14 4

8

10

4

7

14

3

10.

B) 34

37

23 12

2, 1, 2 1, 2, 2 ?, ?, ?

33

A) 0, 3, 2 B) 3, 0, 2 C) 2, 0, 3

C) 44

7 30

42 76

35

21 21

?

A) 41

C) 29

12.

=?

A) 12

?

B) 24

A) 19

C) 37

12

12

b+4+3

16

A =?

9.

1

b C) 68

B) 27

5

a+3+3

Çinar Yayımları

A) 54

a

B) 39

www.cinaryayimlari.com

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

Düz

Boş

Səhv

Qiymət

C) 31

44

Çinar Yayımları

2.sinif 4.sinif

Ardıcıllıq Mövzu izahı

ə 1.bölm

MƏNT İQ

Əziz şagirdlər, bu bölmədə siz ardıcıl verilmiş ədədlər arasında hansı qanunauyğunluğun mövcud olduğunu tapmağa çalışacaqsınız. Bu bölməmizdə tərtib olunmuş suallarda toplama və çıxma əməllərindən istifadə edəcəksiniz.

Diqqətinizə çatdırırıq ki, hər hərf və ya simvol ayrı-ayrı ədədləri ifadə edir.

Nümunə 2.

Nümunə 1.

A) 10

9

12

15

B) 17

5

C) 18

İzahı:

8

6 10

Gəlin ilk əvvəl ardıcıllıqdakı ədədlər arasında olan əlaqəni tapaq.

Diqqətlə baxdıqda ədədlərin soldan sağa doğru hər addımda 3 vahid artdığını görürük. Deməli, A-nın yerində dayanan ədəd də 15-dən 3 vahid böyük olmalıdır.

Doğru cavab C.

B) 11

İzahı: Verilmiş dairəvi ardıcıllıq məntiqinə diqqət yetirdikdə ədədlərin saat əqrəbi istiqamətində bir dəfə artıb, bir dəfə azalaraq davam etdiyini görürük. İlk ədədimiz, yəni 5 əvvəlcə 3 vahid artaraq 8 olmuş, sonra isə 2 vahid azalaraq 6-ya düşmüşdür. Ardıcıllığımız sona qədər +3, -2, +3, -2 ... şəklində davam etmişdir. Doğru cavab B.

6

9

11

5 +3 8 -2 6

10

9

8

-2

12

+3

www.cinaryayimlari.com

15

+3

C) 12

Yəni:

Yəni: +3

B=?

9

7

+3

+3

8

A

A=?

A) 13

B

Çinar Yayımları

6

İZAH

+3

18

49

+3

7 -2

Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

Nümunə 3.

Nümunə 4.

4

I 12, 13, 15, 18, 22,

3

II 50, 49, 47, 44, 40,

A) 4

5

=?

B) 6

B

5

7 A

7 A+B=?

A) 15

C) 8

B) 12

C) 14

İzahı: Verilmiş nümunəmiz 2 pillədən ibarətdir. Gəlin, əvvəlcə, 1-ci pilləyə baxaq. Buradakı ədədlər artaraq davam etmişdir. Ədədlər arasındakı artım isə hər dəfə əvvəlki artımdan 1 vahid çox olmuşdur (+1, +2, +3, +4, +5).

2-ci pillədə isə ədədlər azalaraq davam edir və hər dəfə əvvəlki azalmadan 1 vahid daha çox azalır (-1, -2, -3, -4, -5).

Doğru cavab C.

Çinar Yayımları

İzahı:

Yəni:

Yəni: +1

+2

+3

+4

+5

-1

-2

-3

-4

-5

+1

4

I 12, 13, 15, 18, 22, 27

3

+1

+1

6

5 5

+2

II 50, 49, 47, 44, 40, 35

9

7 +2

7

+2

A+B=9+6=15

B-A=35-27=8

www.cinaryayimlari.com

Məntiqimizdə dairələr iki fərqli rənglə verilmişdir. Bu isə hər rəng arasında fərqli bir uyğunluq olması deməkdir. Diqqət etsək, görərik ki, yaşıl rəngli dairələrin daxilindəki ədədlərin soldan-sağa hər dəfə 1 vahid artaraq, sarı rəngli dairələrin daxilindəki ədədlərin isə 2 vahid artaraq davam etmişdir. Deməli, A 7-dən 2 vahid çox, yəni 9, B isə 5-dən 1 vahid çox, yəni 6 olar.

Doğru cavab A.

50

Çinar Yayımları

2.sinif 4.sinif

Ardıcıllıq - Orta

1.

16

15

13

Ad:

Sinif:

Soyad:

Tarix:

10

11 -

A) 5

5.

TEST 14

MƏNT İQ

I 1,3,6,8,A II 1 8 , 1 6 , 1 3 , 1 1 , B III 4 , 6 , 8 , C , 1 2

7

=?

B) 4

ə 1.bölm

A+B+C=?

C) 6

2.

A) 39

B) 29

20

9 15

C) 19

6.

A) 17

B) 16 19

3.

17

10

16 13

A) 12

4.

C) 18

14

B) 19

+

Çinar Yayımları

=?

A) 12

B) 13

www.cinaryayimlari.com

A) 21

12

B) 23

7.

?

8

C) 22

10 7

8 C) 17

A) 5 8.

60

12

A) 62

C) 14

55

14

=?

5

3 4 6 7 9 =?

+

=?

29 28 26 25 23

-

7 17

9

6 B) 6

63

61

64

B) 65

C) 7

62

?

63

C) 68 Çinar Yayımları

17

2.sinif 4.sinif

Ardıcıllıq - Çətin Sinif:

Soyad:

Tarix:

III 2 4 ,

A) 53

B) 58

2.

20

-

17 19 15

)+

6.

+

15

?

10

A) 16

B) 18

C) 19

3.

3

8

A) 5, 3

4

9

B) 2, 5

4.

28

26

27

A) 12

?

24

14

C) 13

B) 63

A) 14

+ ?

C) 52

57 55 58 56 B

B) 16

-B

A ?

C) 13

8.

23

4

45 47

7

11

69 A) 51

A) 26,44 B) 23,43 C) 44,25 www.cinaryayimlari.com

15

,21 I 23,25,22, II 4 2 , 4 5 , 4 3 , 4 6 ,

47 49 46 48

=? =?

16 13

7 . 42 41 44 43 A

?

25

13

B) 17

A) 68

C) 5, 10

25

18 15

?

=?

C) 57

18

5 8

20

,23,21,22 (

TEST 15

MƏNT İQ

5.

I 4 8 , 4 6 , , 4 7, 5 0 II 1 2 , 1 1 , 1 4 , , 1 6

Çinar Yayımları

1.

Ad:

ə 1.bölm

57

B) 52

14

21

=?

C) 63 Çinar Yayımları