1-ci sinif Beyin Gimnastikasi Rəqəmli Məntiq. (Beyin Gimnastikasi Mentiq-Çinar Yayimlari)

Şifrəli Əməllər (1-ci bölmə) Mövzu İzahı Test 1 Test 2 Test 3 Test 4

Şifrəli Əməllər Asan Şifrəli Əməllər Orta Şifrəli Əməllər Çətin Şifrəli Əməllər Sınaq

.................................... .................................... .................................... ....................................

Cədvəllər (1-ci bölmə) Mövzu İzahı Test 5 Test 6 Test 7 Test 8

..... 9

..... 21

.................................... .................................... .................................... ....................................

Cədvəllər Asan Cədvəllər Orta Cədvəllər Çətin Cədvəllər Sınaq

13 15 17 19

25 27 29 31

Şifrəli Əməllər (2-ci bölmə) Mövzu İzahı ..... 71 Test 21 Test 22 Test 23 Test 24

Şifrəli Əməllər Asan Şifrəli Əməllər Orta Şifrəli Əməllər Çətin Şifrəli Əməllər Sınaq

.................................... .................................... .................................... ....................................

Cədvəllər (2-ci bölmə) Mövzu İzahı Test 25 Test 26 Test 27 Test 28

Cədvəllər Asan Cədvəllər Orta Cədvəllər Çətin Cədvəllər Sınaq

75 77 79 81

..... 83

.................................... .................................... .................................... ....................................

87 89 91 93

Qruplaşdırma (1-ci bölmə) Mövzu İzahı ..... 33

Qruplaşdırma (2-ci bölmə) Mövzu İzahı ..... 95

Test 9 Test 10 Test 11 Test 12

Test 29 Test 30 Test 31 Test 32

.................................... ....................................

Qruplaşdırma Çətin ....................................

Qruplaşdırma Sınaq ....................................

Qruplaşdırma Asan Qruplaşdırma Orta

37 39 41 43

.................................... ....................................

Qruplaşdırma Çətin ....................................

Qruplaşdırma Sınaq ....................................

Qruplaşdırma Asan Qruplaşdırma Orta

97 99 101 103

Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi (1-ci bölmə) Mövzu İzahı .................................... 45

Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi (2-ci bölmə) Mövzu İzahı .................................... 105

Test 13 Test 14 Test 15 Test 16

Test 33 Test 34 Test 35 Test 36

Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Asan ....................... 49

....................... 51 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Çətin ....................... 53 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Sınaq ....................... 55 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Orta

Ardıcıllıq (1-ci bölmə) Mövzu İzahı

..... 57

Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Asan ....................... 107 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Orta ....................... 109 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Çətin ....................... 111 Rəqəm-Şəkil Əlaqəsi Sınaq....................... 113

Ardıcıllıq (2-ci bölmə) Mövzu İzahı

..... 115

Test 17 Ardıcıllıq Asan Test 18 Ardıcıllıq Orta

.................................... 61 .................................... 63

Test 37 Ardıcıllıq Asan Test 38 Ardıcıllıq Orta

.................................... 117 .................................... 119

Test 19 Ardıcıllıq Çətin Test 20 Ardıcıllıq Sınaq

.................................... 65 .................................... 67

Test 39 Ardıcıllıq Çətin Test 40 Ardıcıllıq Sınaq

.................................... 121 .................................... 123

Ümumi Sınaq

.................................... 125 .................................... 133

Cavablara bax

Cavabları

www.cinaryayimlari.com

saytından əldə edə bilərsiz.

aya m a l p o t də n i s ə r i a lar. l 10 d a u s ş i ilm d e b i t r ə aid t ya a m x ı ç ində s ə r i a d r. a l l 10 a u s ilmiş d e b i t r aid tə

ə m l ö -ci b

1.sinif 4.sinif

Şifrəli Əməllər Mövzu izahı

İZAH

ə 1.bölm

MƏNT İQ

Nümunə 2.

Əziz şagirdlər, bu bölmədə siz 10 dairəsində ədədlərin toplanması və çıxılmasına aid “şifrəli əməllər” mövzu-

7-

sunu öyrənəcəksiniz. Aşağıda göstərilən

=3 =?

hər bir hərf və ya simvol bir-birindən fərqli bir ədədi ifadə edir.

A) 2

Nümunə 1.

+2=8 =?

B) 4

C) 5

İzahı: Bu sualda bizdən -nın ifadə etdiyi ədədi tapmaq tələb olunur.

Düşünək ki, hansı ədədin üzərinə 2 əlavə etsək, cəmdə 8 alarıq. Bildiyimiz kimi, cəmdən 2-ci toplananı, yəni 8-dən 2-ni çıxmaqla 1-ci toplanan olan -nı tapa bilərik.

Elədirsə, =8-2, =6.

Doğru cavab A. Yəni:

C) 5

İzahı: Çinar Yayımları

A) 6

B) 4

Bu sualda bizdən -ın ifadə etdiyi ədədi tapmaq tələb olunur.

Düşünək ki, 7-dən hansı ədədi çıxsaq fərqdə 3 alınar. Bildiyimiz kimi, çıxılanı tapmaq üçün azalandan fərqi, yəni 7-dən 3-ü çıxmalıyıq. Elədirsə, =7-3, = 4. Doğru cavab B. Yəni:

7-

=3 =7-3

+2=8

=4

=8-2 =6

www.cinaryayimlari.com

9

Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

Nümunə 3.

+

5 9

A) 6

Nümunə 4.

+

?

B) 7

+

C) 8

A) 6

=?

8

5

B) 5

C) 4

İzahı:

Bu sualda əvvəlcə -nın ifadə etdiyi ədədi tapmalı, sonra isə tapdığımız ədədi özü ilə toplamalıyıq.

Gəlin əvvəlcə sualın +5=9 olan hissəsini həll edək. Bildiyimiz kimi, cəmdən 2-ci toplananı, yəni 9-dan 5-i çıxmaqla 1-ci toplanan olan -nı tapa bilərik. Elədirsə, =9-5, =4. Sonda isə + -nı tapmaq üçün 4 ilə 4-ü cəmləyirik.

Doğru cavab C.

Çinar Yayımları

İzahı:

Yəni:

+

7

5 9

+

=9-5

Bu sualı həll etmək üçün biz həm -nı, həm də -u müəyyənləşdirməliyik. Əvvəlcə 7- =5-dən -nın ifadə etdiyi ədədi tapaq.

Bildiyimiz kimi, çıxılanı tapmaq üçün azalandan fərqi, yəni 7-dən 5-i çıxmalıyıq. Elədirsə, =7-5, = 2.

Sonda isə 2-ci toplama əməli ilə verilən hissədə -nın yerinə 2 qoyaraq -un ifadə etdiyi ədədi tapaq. + =8 ifadəsində -nın yerinə 2 qoyduqda 2+ =8 olur. Buradan da =6 alınar. Doğru cavab A. Yəni:

=4

-

7

=7-5 =2

5 + =4+4=8

2+

+

8

8 www.cinaryayimlari.com

10

=8 =8-2 =6

Çinar Yayımları

1.sinif 4.sinif

Şifrəli Əməllər - Asan

1.

Ad:

Sinif:

Soyad:

Tarix:

-

=?

A) 3

C) 1

A) 4

2.

6-

8

+

+

Çinar Yayımları

C) 5

=9 =?

A) 4

B) 3

C) 2

7.

+

?

7

C) 2

- 2=5

3.

+2

7

6.

=2

B) 4

=?

B) 3

=?

A) 3

+

5

B) 2

TEST-1

MƏNT İQ

5.

+3=6

ə 1.bölm

-

2

=?

B) 6

C) 5

8 A) 8

B) 9

C) 10 A) 7

4.

+ +

8.

=2 +

6+

- 7=1

=7

+

=?

A) 5

B) 4

www.cinaryayimlari.com

=8

C) 3

A) 8

13

B) 9

=?

C) 10 Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

9.

13.

-

+

2 5

A) 3

=?

4

A)

C) 1

B) 4

C) 5

11.

3 9

A) 6

-

Çinar Yayımları

=3 + - =7 =?

+

B) 4

B)

6 3

C)

3 6

8-

=3

+

=?

A) 10

6 4

B) 8

C) 6

15.

+

=?

1

+2=5

1

=?

A) 5

C) 5

B) 4

C) 6

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12 13 14 15

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

2+0=

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

6-

=2

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

+

=?

12.

A) 2

=?

14.

-

A) 3

=5 -3=3

=?

B) 2

10.

2+

B) 4

www.cinaryayimlari.com

Düz

Boş

Səhv

Qiymət

C) 6

14

Çinar Yayımları

1.sinif 4.sinif

Cədvəllər Mövzu izahı

Əziz şagirdlər, kitabımızın bu bölməsində biz “cədvəl” məntiqlərini sizə izah edəcəyik. “Cədvəl” məntiqlərinin həllində 10 dairəsində toplama və çıxma əməlindən istifadə edəcəyik. Bu bölmədə hər hərf və ya simvol bir-birindən fərqli ədədi ifadə etməkdədir.

Nümunə 1.

Nümunə 2.

6 7 1 5 5 2

C) 5

İzahı: Toplama əməli ilə verilmiş cədvəl məntiqi sualımıza diqqətlə baxdıqda sətir və sütun başındakı ədədlərin cəminin onların kəsişməsində yazıldığını görürük. Deməli, ilə 4 toplandıqda cəm 9, ilə 3 toplandıqda isə cəm 8-ə bərabər olmuşdur. Onda -nı tapmaq üçün cəmdən digər toplananı, yəni 9-dan 4-ü və ya digər cəm olan 8-dən 3-ü çıxmalıyıq. Doğru cavab C.

=9-4=5

+ 3=8

=8-3=5

www.cinaryayimlari.com

C) 3

Əvvəlcə cədvəl məntiqimizdə hansı riyazi əməldən istifadə olunduğunu müəyyənləşdirməyə çalışaq. Diqqətlə baxsaq, sütün başındakı ədədlərlə (6, 7) sətir başındakı ədədlərin (1, 2) fərqinin onların kəsişməsində yazıldığını görərik.

Deməli, cədvəlimizdə çıxma əməlindən istifadə olunmuşdur. Elədirsə, “?” işarəsinin yerində də 7 ilə 1-in fərqi, yəni 6 yazılmalıdır. Doğru cavab B. Yəni:

=7-1

Yəni: + 4=9

B) 6

İzahı: Çinar Yayımları

B) 4

=?

İZAH

MƏNT İQ

A) 4

2 4 6 9 3 5 8

A) 3

ə 1.bölm

=6

2 5 4 6 9 3 5 8

21

6 7 1 5 6 5 2

Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

Nümunə 3.

Nümunə 4.

5 7 4 1 3

1 3 0

2 3 1 3 2 + =?

A)

B)

C) A) 9

B) 8

C) 7

İzahı: Verilmiş cədvəldə 1-ci və 3-cü sütunlarda yerləşən fiqurlar arasında olan əlaqədən 2-ci sütunda duran ədədlər yaranmışdır. Gəlin bu əlaqəni tapmağa çalışaq. Diqqətlə baxdıqda görərik ki, 3-cü sətirdə olan fiqurların tərəf sayından 1- ci sətirdə olan fiqurların tərəf sayını çıxdıqda fərqdə ortadakı sütunda yazılan ədədlər alınır.

Doğru cavab C.

Çinar Yayımları

İzahı:

Yəni:

Bu məntiqdəki cədvəllərin 1-cisində çıxma, 2-cisində isə toplama əməllərindən istifadə olunmuşdur. Çıxma əməli ilə verilmiş cədvəldə -nın yerinə 7-ilə 3-ün fərqi, yəni 4 yazılmalıdır.

Toplama əməli ilə verilmiş 2-ci cədvəldə isə -nin yerinə 3 ilə 2-nin cəmi, yəni 5 yazılmalıdır. Doğru cavab A. Yəni:

3 tərəf 4 tərəf

1 3 0

5 tərəf 6 tərəf

-

= 1

5-4=1

-

= 3

6-3=3

-

= 0

5-5=0

www.cinaryayimlari.com

5 7 4 1 4 3 =7-3

=3+2

=4

=5

+

22

2 3 1 3 2 5

= 4+5=9

Çinar Yayımları

1.sinif 4.sinif

Cədvəllər - Orta

1.

Ad:

Sinif:

Soyad:

Tarix:

5.

3 3 2 3 2 2

2.

B)

C) 6.

4 4 ?

3 A) 6

B) 5

B) 1

=?

C) 2

5 8 4

C) 2

2 6 0 A) 4 7.

A) 8

C) 7

B) 6

C) 8

5 2 7 4

2 4 ?

B) 6

-

6 4

3.

A) 5

TEST-6

MƏNT İQ

8 7 2 6 3 4 A) 3

Çinar Yayımları

A)

ə 1.bölm

-

B) 6

2 2

C) 4

8.

4.

4 6 2 2 1

7 1 9 6 + A) 5

B) 8

www.cinaryayimlari.com

3 4 1 4

8

+ =?

=?

A) 8

C) 7

27

B) 9

C) 7 Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

9.

7

2

1

4

8

3 3

2

9

2

1

7

1

4

13.

8 6 4 2 10 7

+

2

=?

1

A) 4 A) 8

B) 7

-

3 1 B) 3

=?

C) 2

C) 6 14.

10.

2 4

4 7 5 4 3 0

9 6 4 2

A)

B)

Çinar Yayımları

3 4 2

C)

11.

2 6 8 3 5 7 A) 4

B) 5

-

4 5 2 4 A) 4

B) 2

3 5 6 5 8 9

A) 4

C) 6

6 2 1 8

C) 3

15.

=?

12.

5 3

A) 5

?

-

B) 3

=?

C) 2

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12 13 14 15

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

3

B) 2

www.cinaryayimlari.com

C) 3

28

Düz

Boş

Səhv

Qiymət

Çinar Yayımları

1.sinif 4.sinif

Rəqəm-Şəkil əlaqəsi Mövzu izahı

ə 1.bölm

MƏNT İQ

Əziz şagirdlər, bu bölmədə biz “rəqəm-şəkil əlaqələri” mövzusunu öyrənəcəyik. Burada əsas məntiq rəqəmlərlə şəkillər arasındakı əlaqələri tapmaqdır. Nümunələrə baxaraq bu əlaqələrlə tanış olaq.

Nümunə 2.

Nümunə 1.

A) 1

4

A)

4

9

6

1

0

B)

C)

İzahı: Bu məntiqimizdə dairə daxilindəki ədədlərin bir-biri ilə əlaqəsindən dairələr arasında dayanan fiqurlar yaranmışdır. Diqqətlə baxsaq görərik ki, narıncı rəngli dairədəki ədəddən, mavi rəngli dairədəki ədədi çıxsaq alınan fərq dairələrin ortasında dayanan fiqurun tərəf sayına bərabər olur. Doğru cavab B.

?

3

B) 2

C) 3

İzahı:

Çinar Yayımları

7

İZAH

Bu məntiqimizdə kvadrat daxilində yerləşən yaşıl rəngli dairələrlə, ağ rəngli dairələrin bir-biri ilə əlaqəsindən kvadratın kənarında dayanan ədəd yaranmışdır. Diqqətlə baxsaq görərik ki, yaşıl rəngli dairələrdən, ağ rəngli dairələri çıxdıqda yaranan fərq kvadratın kənarında yerləşən ədədə bərabər olur.

Onda “?” işarəsinin yerində də 4 ilə 1-in fərqi, yəni 3 yazılmalıdır.

Doğru cavab C. Yəni:

Yəni:

1

3

3

4-3=1

5-2=3

4-1=3

7 - 4 =3 9 - 4 =5 6 - 0 =6 www.cinaryayimlari.com

45

Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

Nümunə 3.

a a 4 A) 8

Nümunə 4.

m

(a-5)+4

n

(a-4)+6

A) L K 8 1

C) 10

K

B) L K 8 8

L=?

K=?

C) L K 8 2

İzahı: Çinar Yayımları

Sualımızda işarəsi ilə göstərilən ifadəyə diqqət yetirərək bizdən soruşulanı tapa bilərik. (a-5)+4 ifadəsini təhlil etdikdə a-nın mərkəzdəki rəqəmi, 5-in qırmızı fiqurun tərəf sayını, 4-ün isə yaşıl fiqurun tərəf sayını ifadə etdiyini görürük. (a-4)+6 ifadəsində də eyni ilə a-nın mərkəzdəki rəqəmi, 4-ün qırmızı fiqurun tərəf sayını, 6-nın isə yaşıl fiqurun tərəf sayını ifadə etdiyi görünür. Deməli, sualın həll qaydası mərkəzdə dayanan rəqəmdən qırmızı rəngli fiqurun tərəf sayını çıxmaq, alınan fərqə isə yaşıl rəngli fiqurun tərəf sayını əlavə etməkdir. Doğru cavab B.

Sualın ilk hissəsindən mavi rəngli xanaya verilmiş iki ədədin cəminin, qırmızı rəngli xanaya isə fərqinin yazılmalı olduğunu anlayırıq. Deməli, L-in yerində 5 ilə 3-ün cəmi, yəni 8, K-nın yerində isə 5 ilə 3-ün fərqi, yəni 2 yazılmalıdır. Doğru cavab C.

Yəni:

5 3 5

Yəni:

3 (4-3)+8=9

5 3

www.cinaryayimlari.com

L

3

İzahı:

4

m-n

5

?

B) 9

m+n

46

L

K

5+3

5-3

L=8 K=2

8

2

Çinar Yayımları

1.sinif 4.sinif

Rəqəm-Şəkil əlaqəsi - Orta Ad:

Sinif:

Soyad:

Tarix:

1.

3

2

6

5

?

A) 6

B) 7

4

3 5

A) 7

8 4

1

2

?

C) 8

TEST-14

MƏNT İQ

4.

1

ə 1.bölm

5

2 7

3

B) 8

C) 9

2.

4 4

2 0 1 7

5

7

1

8

8

3 A

6

Çinar Yayımları

3

B

B-A=?

A) 1

B) 2

5.

1

1

B 0

A

8

5

3

2

A+B=?

C) 3

A) 5

B) 6

C) 7

3.

2 2

2 4

A) 8

5

3

6.

3

B) 7

www.cinaryayimlari.com

3 + 0 = 10 2. 3 - 4 = 0

1 5

3

1.

?

3. 2 - 1 = ?

4

A) 2

C) 6

51

B) 1

C) 0 Çinar Yayımları

1.sinif 4.sinif

Rəqəm-Şəkil əlaqəsi - Çətin

1.

Ad:

Sinif:

Soyad:

Tarix:

2

1

1

4

A) 10

B) 9

2.

=1 =?

?

9 A)

C) 8

1 2 1

=7

1

Çinar Yayımları

5

8

6

?

B)

B)

C)

5.

8 2

6 4 A) 2

A)

TEST-15

MƏNT İQ

4.

3 5

ə 1.bölm

7 3

10 ?

5 5

7 3

B) 1

C) 0

C) 6.

2 2 3 0 1

3.

A)

2 7

1 6

2 8

B)

4 9

1 5

www.cinaryayimlari.com

? ?

4 5 2 3 4 2 ?

5 2 1

5

C) 10

A) 4

53

B) 5

C) 6 Çinar Yayımları

1.sinif 4.sinif

Ardıcıllıq Mövzu izahı

Əziz şagirdlər, bu bölmədə siz ardıcıl verilmiş ədədlər arasında hansı qanunauyğunluğun mövcud olduğunu tapmağa çalışacaqsınız. Bu bölməmizdə tərtib olunmuş suallarda 10 dairəsində toplama və çıxma əməllərindən istifadə edəcəksiniz. Diqqətinizə çatdırırıq ki, hər hərf və ya simvol ayrı-ayrı ədədləri ifadə edir.

İZAH

ə 1.bölm

MƏNT İQ

Nümunə 2.

1. 2, 4, 6, 8, 10 2. 1, 3, 5, 7, 9 3. 0, 2, 4, ?, ?

A) 6, 8

B) 6, 10

C) 8, 10

Nümunə 1.

0 3 6 ?

B) 9

C) 10

İzahı: Ardıcıllığımıza diqqət yetirdikdə ədədlərin sıfırdan başlayaraq +3, +3, +3 şəklində artdığını görürük.

Deməli, bizdən soruşulanı tapmaq üçün 6-nı da 3 vahid artırmalıyıq.

Düzgün cavab B.

Çinar Yayımları

A) 6

İzahı: Ardıcıllığımıza diqqət yetirdikdə hər sətir üzrə ədədlərin artdığını və hər sətirdə artımın eyni qaydada, yəni +2, +2, +2, +2 şəklində olduğunu görürük. Deməli, bizdən soruşulan ədədlərin birincisi 4-dən 2 vahid böyük, yəni 6, ikincisi isə 6-dan 2 vahid böyük, yəni 8 olacaq.

Düzgün cavab A. Yəni: +2 +2 +2 +2

Yəni:

1. 2, 4, 6, 8, 10 +3 +3 +3

+2 +2 +2 +2

2. 1, 3, 5, 7, 9

0 3 6 9

+2 +2 +2 +2

3. 0, 2, 4, 6, 8

www.cinaryayimlari.com

57

Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

Nümunə 3.

Nümunə 4.

Aşağıdakı ədədi ardıcıllıqlardan hansı digərlərindən fərqlidir?

7?

?4 17

4 10

822 3 13 519 16 6

A) 1, 3, 5, 7, 9 B) 0, 2, 4, 6, 8 C) 6, 7, 8, 9, 10

A) 9

İzahı:

B) 10

C) 8

Ardıcıllığımıza diqqət yetirdikdə 1-ci və 2-ci sətirdə artımın eyni, 3-cü sətirdə isə fərqli qaydada olduğunu görürük. Belə ki, A) və B) variantlarındakı ədədlər ardıcıl olaraq 2 vahid artmışdır. Lakin C) variantında artım ədədlər üzrə 1 vahid olmuşdur. Düzgün cavab C.

Çinar Yayımları

İzahı:

Yəni:

Yəni:

+2 +2 +2 +2

A) 1, 3, 5, 7, 9 +2 +2 +2 +2

B) 0, 2, 4, 6, 8 +1 +1 +1 +1

C) 6, 7, 8, 9, 10

www.cinaryayimlari.com

Verilmiş dairəvi ardıcıllıq məntiqinə diqqət yetirdikdə ədədlərin saat əqrəbi istiqamətində 1 dəfə artıb, 1 dəfə azalaraq davam etdiyini görürük. İlk ədədimiz olan 1 rəqəmi əvvəlcə 3 vahid artaraq 4 olmuş, sonra isə 1 vahid azalaraq 3-ə düşmüşdür. Ardıcıllığımız sona qədər +3, -1, +3, -1 şəklində davam etmişdir. Onda “?” işarəsinin yerində olan ədəd 7-dən 3 vahid böyük, yəni 10 olmalıdır. Doğru cavab B. +3

+3 104 17 4 7?

10 -1 -1 822 3 13 5 6 +3 +3 19 16 -1

58

Çinar Yayımları

1.sinif 4.sinif

Ardıcıllıq - Asan Ad:

Sinif:

Soyad:

Tarix:

1.

ə 1.bölm

TEST-17

MƏNT İQ

5.

7 6 5 4

0

1

3

4

6

?

=?

A) 2

B) 3

A) 6

C) 4

B) 7

C) 8

6.

2.

8

7

5

=?

A) 6

B) 8

C) 4

3.

1

3

A) 8

5

7

B) 9

Çinar Yayımları

9

A) 6 7.

?

4.

A) 0

8

6

B) 1

www.cinaryayimlari.com

4

?

61

5

4

?

C) 9

1. 4, 6, 8, 10 2. 1, 3, 5, 7 3. 0, 2, ?, ?

B) 4, 6

C) 4, 8

1. 10, 8, 6, 4 2. 7, 5, 3, 1 3. 6, 4, ?, ?

A) 2, 0

C) 2

3 B) 8

A) 2, 4

C) 10 8.

10

4

2

B) 4, 2

C) 2, 1 Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

9.

13.

3 5687

9 7 8 6 7 ?

467 9?

1 3 46?

A) 3

B) 4

C) 5

A)

B) 5, 7, 6, 8, 7

7 4

A+B=?

A

5

A) 7

B) 8

C) 6

15.

7

?

10

11.

A) 2, 5, 7, 10, 8

4

A) 1

B) 3, 5, 8, 10, 7 C) 1, 4, 6, 9, 7 12.

A) 7, 4, 5, 2, 3

10 7

8

3

C) 6, 7, 5, 6, 4

C)

8 5

9

B Çinar Yayımları

A) 4, 6, 5, 7, 6

10 8

14.

Aşağıdakı ədədi ardıcıllıqlardan hansı digərlərindən fərqlidir?

(10, 11, 12-ci sualları buna görə cavablayın).

10.

B)

B) 2

C) 3

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12 13 14 15

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

B

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

B) 6, 5, 8, 7, 10 C) 4, 3, 6, 5, 8

www.cinaryayimlari.com

62

Düz

Boş

Səhv

Qiymət

Çinar Yayımları

1.sinif 4.sinif

Qruplaşdırma Mövzu izahı

məntiqinin 2-ci bölməsində biz 20 dairəsində toplama və çıxmadan istifadə edərək sualları həll etməyə çalışacağıq.

Nümunə 1.

B) 10

C) 12

İzahı: Bu sualı həll etmək üçün əvvəlcə simvolunun nə mənaya gəldiyini müəyyən etməyə çalışaq. Diqqət etsək görərik ki, simvolu hər sətir üzrə verilmiş bütün rəqəmləri topla deməkdir. Deməli, “?” işarəsinin yerində 5+4+1+1-in cəmi, yəni 11 yazılmalıdır. Doğru cavab A. Yəni:

MƏNT İQ

8,6,1 9,5,2 7, 5 , 2 9,6,1 A) 12

19 14 17 ?

5,3,1=6 6,1,1=8 4,1,0=9 3,1,1=?

B) 11

C) 13

İzahı: Çinar Yayımları

A) 11

İZAH

Nümunə 2.

Əziz şagirdlər, “qruplaşdırma”

3,2,8,6 4,0,9,1 6,6,3,2 5,4,1,1

ə 2.bölm

Bu sualı həll etmək üçün əvvəlcə simvolunun nə mənaya gəldiyini müəyyən etməyə çalışaq. Diqqət etsək görərik ki, simvolu özündən əvvəl gələn üç ədədin cəmindən özündən sonrakı üç ədədin cəmini çıxma mənasını daşıyır. Deməli, soruşulanı tapmaq üçün (9+6+1)-dən (3+1+3)-ü çıxmaq lazımdır. Doğru cavab B. Yəni: (8+6+1)-(5+3+1)=6 (9+5+2)-(6+1+1)=8

3+2+8+6=19

(7+5+2)-(4+1+0)=9

4+0+9+1=14

(9+6+1)-(3+1+1)=11

6+6+3+2=17 5+4+1+1=11

www.cinaryayimlari.com

95

Çinar Yayımları

Təməlində sevgi var ...

Nümunə 3.

m

Nümunə 4.

n=m-n+9

(14 A) 14

6)

18,6 9,5

8=?

B) 12

(8

C) 18

A) 13

=12 =14

8)

3=?

B) 14

C) 12

İzahı: İzahı: Çinar Yayımları

Sualın 1-ci hissəsində simvolunun mənası m-n+9 olaraq göstərilmişdir. Bu, o deməkdir ki, simvolu istifadə olunan ifadədə həmin ifadənin 1-ci ədədi ilə 2-ci ədədinin fərqinə 9 əlavə edirik. Deməli, soruşulanı tapmaq üçün əvvəlcə 14 ilə 6-nın fərqinə 9 əlavə etməli, alınan nəticədən isə 8 çıxaraq fərqə təkrar 9 əlavə etməliyik. Doğru cavab C. Yəni: m

n=m-n+9-dursa, (14

6)

(14-6)+9 17

8

Bu cədvəl məntiqində əvvəlcə və simvollarının hansı riyazi əməli ifadə etdiyini tapmağa çalışaq. simvolu ilə verilmiş ifadəyə diqqət yetirdikdə -ın çıxma əməlini ifadə etdiyini anlayırıq. Belə ki, 18-6=12 edir. simvolunun isə toplama əməlini ifadə etdiyini 9+5=14-dən anlaya bilərik.

Simvolların ifadə etdiyi riyazi əməlləri müəyyən etdikdən sonra bizdən soruşulanı tapaq. Doğru cavab A. Yəni:

8

18, 6

=12

18-6=12

9, 5

=14

9+5=14

8 (8

8)

3=(8+8)-3=13

(17-8) +9=18

www.cinaryayimlari.com

96

Çinar Yayımları

1.sinif 4.sinif

Qruplaşdırma - Orta

1.

Ad:

Sinif:

Soyad:

Tarix:

4,6,3 8,5,9 7, 4 , 8 6,9,7 A) 8

5.

7 4 3 ?

B) 9

MƏNT İQ

8,3 9,6 7, 6 5,8

A) 11 3.

B) 10

1,5 1,7 1,8 1,7 A) 15

C) 12

5,0=11 2,0=10 7, 2 = 1 8 3,3=?

B) 13

Çinar Yayımları

3 8 2=9 4 7 5=6 9 6 7=8 7 7 4=?

4,1=6 5,3=7 2,1=10 1,4=?

A) 7

C) 10

B) 8

6.

2.

TEST-30

ə 2.bölm

18 12 13 20

7.

a a

A) 13

www.cinaryayimlari.com

C) 15

(

99

C) 8

8,3=11 9,4=13 6,6=12 8,3=11

7=10 9=16 7=13 8=?

B) 12

4=?

B) 6

8.

1,2 1,6 1,5 1,4

C) 14

b=a-b b=a+b 5)

A) 7

4.

9)=?

B) 13

(7

C) 14

7=11 6=6 8=5

(17

A) 12

C) 9

A) 16

5,7),6=?

B) 12

C) 18 Çinar Yayımları

1.sinif 4.sinif

Qruplaşdırma - Çətin

1.

Sinif:

Soyad:

Tarix:

12

14

15

11

(17 A) 14

Ad:

)

5.

C) 15

8,5,2,5 6,4,1,1 9,6,2,4 7, 7, 2 , 4 A) 7

A) 11 3.

2,2,1=15 3,0,2=10 2,0,4=10 4,1,1=?

B) 12

C) 10

Çinar Yayımları

9,4,7 8,3,4 6,5,5 9,3,5

(7 A) 10

9 , 7, 4 , 1 = 1 1 8 , 6 , 7, 2 = 5 7, 5 , 2 , 1 = 9 6,9,4,3=?

A) 7

4.

B) 8

4,7 8,2 9,4 6,8 A) 20

11 9 19

A) 9 8.

www.cinaryayimlari.com

C) 17

101

7)

4=?

4 4 12 2

C) 12

8=15 6=7 3=10 7)

B) 10

7=?

C) 8

6(14)8 7(12)5 9(13)4 6 ( 1 5 ) A (C-B)+A=?

B(20)8 9(C)9

17 16 19 ?

B) 18

2 13

B) 11

(8

C) 6

C) 6

9,7 8,5

7.

6 8 9 ?

B) 8

6.

2.

TEST-31

MƏNT İQ

=?

B) 12

ə 2.bölm

A) 14

B) 16

C) 15 Çinar Yayımları