Λατινικά - Ενότητα 3

Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΚΔΟΣΗ 1η

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

2015-2016

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ

Αποτελεσματική Συμβολή στην Επιτυχή Προετοιμασία προς τις Εξετάσεις για την Εισαγωγή στα Πανεπιστήμια

Με το επιστημονικό κύρος του Φιλολογικού τμήματος του Φροντιστηρίου http://www.christodoulou-n.eu/ http://christodouloufro.blogspot.gr  Λεωφ όρος Γεωργίου Παπανδρέου

Δρ Νικόλαος Στ. Χριστοδούλου Έξω Παναγίτσα, 34.100 Χαλκίδα Διδάκτωρ Μαθηματικών (Ανάμεσα Intersport & Mini Market Τερτίπης) Διευθυντής Σπουδών  2221 302 266 & 6939 588 769 Email: christodouloufro@gmail.com Skype: christodouloufro

Επιμέλεια: Περιβολάρη Ματίνα (Φιλόλογος)

www.christodoulou-n.eu 1

ΒΟΗΘΗΜΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΛΑΤΙΝΙΚΑ

® Πνευματικές Υποχρεώσεις: 2015 Φροντιστήρια Μ.Ε ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Λεωφόρος Γεωργίου Παπανδρέου, Έξω Παναγίτσα, Χαλκίδα, ΤΚ 34100 2221303366 - 6939588769 Απαγορεύεται κάθε αντιγραφή μερική ή ολική και με οποιοδήποτε τρόπο, ηλεκτρονικό, μηχανικό ή χειρόγραφο, καθώς και για οποιοδήποτε σκοπό. Σχόλια, προτάσεις, βελτιώσεις, υποδείξεις για σφάλματα γίνονται ευχαρίστως δεκτά στην διεύθυνση christodouloufro@gmail.com

Σημείωμα Αυτό το βοήθημα ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ του Λυκείου με το Νέο Σύστημα αποτελεί ένα δείγμα της δουλειάς που γίνεται στο Φροντιστήριο ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ. Η χρησιμότητα αυτής της προσπάθειας έγκειται στο γεγονός ότι για πρώτη φορά συγκεντρώνεται σε ένα φυλλάδιο όλες οι απαραίτητες γνώσεις των ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ για την επιτυχή εισαγωγή στα ΑΕΙ. Έτσι ο υποψήφιος είναι σε θέση όχι μόνο να επαναλάβει την ύλη εν τάχει αλλά επιπλέον διευκολύνεται να την εμπεδώσει συγκρίνοντας και συνδυάζοντας τα επιμέρους λήματα. Η προετοιμασία των υποψηφίων, με ορίζοντα τις Εισαγωγικές Εξετάσεις στα ΑΕΙ, αποσκοπεί στην ουσιαστική κατανόηση της ύλης, αποφεύγοντας την άσκηση αποστήθησης και τον μηχανιστικό τρόπο σκέψης. Η διδακτική μας μεθοδολογία στηρίζεται στην πολυπρισματική προσέγγιση της ύλης, ώστε να προσαρμόζεται ευκολότερα στις πρασλαμβάνουσες και στις απορίες του κάθε υποψηφίου. Επιπλέον, η εκπαιδευτική διαδικασία υποστηρίζεται μέσω των συγγραμμάτων που έχουν καταρτιστεί από τους διδάσκοντες καθηγητές του Φροντιστηρίου ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ και καλύπτουν διεξοδικά όλη την ύλη των Εξετάσεων για το μάθημα. Οι σημειώσεις αυτές δημοσιοποιούνται με την ίδια αρχική ελπίδα που γράφτηκαν: ότι θα βοηθήσουν κάποιους νέους παράλληλα με τα μαθήματα τους να κάνουν μία είσοδο στο εξαίρετο μάθημα των Λατινικών. Φιλολογικό Τμήμα Φροντιστηρίου ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ Δρ Νικόλαος Στ. Χριστοδούλου Διδάκτωρ Μαθηματικών-Διευθυντής σπουδών Επιμελεια: Φιλολογικό τμήμα

www.christodoulou-n.eu

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 3

Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΔΡΟΜΕΔΑΣ Οι Ρωμαίοι δε δημιούργησαν, παρά με ελάχιστες εξαιρέσεις, δικούς τους μύθους, αλλά παρέλαβαν αυτούσια την ελληνική μυθολογία. Η προσφορά τους στο χώρο αυτό υπήρξε διπλή: από τη μια μεριά συγκέντρωσαν και διέσωσαν τους ελληνικούς μύθους· από την άλλη, τους ξαναδούλεψαν ως ποιητικό υλικό με καινούρια ευαισθησία και μέσα από τη δική τους οπτική γωνία. Η ιστορία της Ανδρομέδας π.χ., που υπήρξε το θέμα μιας περίφημης τραγωδίας του Ευριπίδη, υπάρχει και στις «Μεταμορφώσεις» του Οβιδίου, σε μια παραλλαγή όπου κυριαρχεί η ανάλαφρη διάθεση και τα χιουμοριστικά και παρωδιακά στοιχεία. Στο κείμενο που ακολουθεί εκτίθεται με συντομία η υπόθεση του μύθου.

Cēpheus et Cassiope Andromedam filiam habent*. Cassiope, superba formā suā, cum Nymphis se comparat. Neptūnus irārtus ad oram Aethiopiae urget* beluam marīnam, quae incolis nocet*.

Oraculum incolis respondet: «regia hostia deo placet*!» Tum Cēpheus Andromedam ad scopulum adligat; belua ad Andromedam se movet*. Repente Perseus calceis pennātis advolat; puellam videt* et stupet* formā puellae. Perseus hastā beluam delet* et Andromedam liberat. Cēpheus, Cassiope et incolae Aethiopiae valde gaudent*.

Επιμέλεια: Στούπας Κων/νος

www.christodoulou-n.eu 1

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 3

Α. Μετάφραση Κειμένου

3

Cēpheus et Cassiope Andromedam filiam habent Cassiope, superba formā suā cum Nymphis se comparat Neptūnus irātus ad oram Aethiopiae urget beluam marīnam

Ο Κηφέας και η Κασσιόπη την Ανδρομέδα κόρη έχουν Η Κασσιόπη, περήφανη για την ομορφιά της με τις Νηρηίδες τον εαυτό της συγκρίνει Ο Ποσειδώνας θυμωμένος στην ακτή της Αιθιοπίας στέλνει ένα θαλάσσιο κήτος

quae incolis nocet

το οποίο αφανίζει τους κατοίκους

Oraculum incolis respondet regia hostia « deo placet

Το μαντείο στους κατοίκους απαντά: «Βασιλικό σφάγιο στο θεό αρέσει».

Tum Cēpheus

Τότε ο Κηφέας

Andromedam ad scopulum adligat

την Ανδρομέδα πάνω σε ένα βράχο δένει.

belua ad Andromedam se movet

Το κήτος προς την Ανδρομέδα κατευθύνεται.

Repente Perseus

Ξαφνικά ο Περσέας

calceis pennātis

με τα φτερωτά σανδάλια του

advolat;

καταφτάνει πετώντας

puellam videt

Την κόρη βλέπει

et stupet* formā puellae

και θαμπώνεται από την ομορφιά της κόρης.

Perseus hastā beluam delet

Ο Περσέας με το δόρυ το κήτος σκοτώνει

et Andromedam liberat

και την Ανδρομέδα απελευθερώνει.

Cēpheus, Cassiope et incolae Aethiopiae

Ο Κηφέας, η Κασσιόπη και οι κάτοικοι της Αιθιοπίας

valde gaudent

πάρα πολύ χαίρονται

Επιμέλεια: Στούπας Κων/νος

www.christodoulou-n.eu 2

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 3

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Τύπος κειμένου 1.

2.

ονομαστική ενικού

κλίση- γένος-μετάφραση

filiam : filia,ae ………. α΄κλίση ………. θηλυκό… κόρη formā : forma,ae ………. α΄κλίση ………. θηλυκό… μορφή /

ομορφιά 3. oram : ora, -ae ………. α΄κλίση ………. θηλυκό… ακτή 4. beluam : belua, -ae ………. α΄κλίση ………. θηλυκό… κήτος 5. incolis : incola, -ae ………. α΄κλίση ………. αρσενικό… κάτοικος 6. Oraculum : oraculum, -i ………. β΄κλίση ………. ουδέτερο… μαντείο 7. puellam : puella, -ae ………. α΄κλίση ………. θηλυκό… κοπέλα, κορίτσι 8. hostia : hostia -ae ………. α΄κλίση ………. θηλυκό… σφάγιο 9. deo : deus, -i ………. β΄κλίση ………. αρσενικό… θεός 10. scopulum : scopulus, -i ………. β΄κλίση ………. αρσενικό … βράχος 11. calceis : calceus -i ………. β΄κλίση ………. αρσενικό… σανδάλι/υπόδημα 12. hastā: hasta, -ae ………. α΄κλίση ………. θηλυκό… δόρυ

τύπος κειμένου

τρία γένη

κλίση - μετάφραση

1. superba : superbus,a, um ……. β΄ κλίση …. περήφανος -η -ο 2. irātus : irātus,a ,um ……. β΄ κλίση …. (μετοχή Παρακειμένου του αποθετικού ρήματος γ΄ συζυγίας irascor) 3. marīnam : marinus,a, um……. β΄ κλίση …. θαλάσσιος -α -ο 4. regia : regius,a, um……. β΄ κλίση …. βασιλικός -η -ο 5. pennātis : pennatus,a, um……. β΄ κλίση …. φτερωτός -η -ο

Επιμέλεια: Στούπας Κων/νος

www.christodoulou-n.eu 3

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 3

Κύρια Ονόματα Cassiope, -es = Κασσιόπη Andromeda, ae = Ανδρομέδα Nympha, -ae = Νύμφη Aethiopia,-ae = Αιθιοπία Cepheus,-i=Κηφέας Neptunus, -i=Ποσειδών Perseus, -i=Περσέας

α ΄ κλίσης (ομαλά)

β ΄ κλίσης (ομαλά)

Θεωρία Γένη Ουσιαστικών α΄ και β΄ κλίσης α΄ κλιση Όλα τα ουσιαστικά α΄ κλισης είναι θηλυκά . Εξαιρούνται μόνο το : poeta, incola (εντός ύλης)

β΄ κλιση Όλα τα ουσιαστικά β΄ κλισης είναι

αρσενικά σε -us και ουδέτερα σε um .

Θηλυκά είναι μόνο τα ονόματα δέντρων και φυτών .Στην ύλη μόνο το ficus- i(σύκο)

Α’ ΣΥΖΥΓΙΑ ΡΗΜΑΤΩΝ : Η α’ συζυγία έχει χαρακτήρα –α : π.χ. ama-o (με συναίρεση γίνεται amo μόνο στο α’ ενικό ) . ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ : Το ρήμα excrucio έχει πριν την κατάληξη – o το- i . Αυτό είναι γνώρισμα της δ’ συζυγίας οπότε υπάρχει κίνδυνος σύγχυσης . Ρήματα σε –io είναι τα :  excrucio  somnio  nuntio  spolio Επιμέλεια: Στούπας Κων/νος

www.christodoulou-n.eu 4

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 3

Κλίση κυρίων ονομάτων Ενότητας 3 Μόνο Ενικός αριθμός

Andromeda - Andromede

Cassiope

Perses

Cepheus

Andromedae - Andromedes

Cassiopes – (Cassiopae)

Persae

Cephei / Cepheos

Andromedae

Cassiopae

Persae

Cepheo

Andromedam, -an, -en

Cassiopen-(Cassiopam)

Persen - Persam

Cepheum/Cephea

Andromeda - Andromede

Cassiope

Perse - Persa

Cepheu

Andromeda - Andromede

Cassiope – (Cassiopa)

Perse – Persa

Cepheo

Ενικός Nympha / Nymphe Nymphae / Nymphes

Πληθυντικός Nymphae Nympharum

Nymphae

Nymphis

Nympham / Nymphen

Nymphas

Nympha / Nymphe Nympha / Nymphe

Nymphae Nymphis

Επιμέλεια: Στούπας Κων/νος

www.christodoulou-n.eu 5

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 3

ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Να γραφούν τα ρήματα στην οριστική ενεστώτα : exulo , deploro , desidero , scriptito , sum. exulo

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ

deploro

desidero

Οριστική

scriptito

2 . Να κλιθούν τα ουσιαστικά : filia , ora , hostia , belua Ενικός Αριθμός filia ora hostia

sum

belua

Πληθυντικός Αριθμός

1. Να συμπληρωθούν και να τονιστούν οι σωστοί τύποι της οριστικής του ενεστώτα: Nos filiam habē............

Ego formā puellae stupe..............

Vos puellam vidē............

Tu beluam hastā dele.................

Deis hostiae place................ Tu Andromedam vide...............

Ille valde gaude..................... Nos scopulum vidē......................

Vos filiam habē........................ Beluae incolis noce............... Επιμέλεια: Στούπας Κων/νος

www.christodoulou-n.eu 6

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 3

2. Να συμπληρωθούν οι σωστοί τύποι των ουσιαστικών και επιθέτων: Nymph.................. Cassiopen (αιτ.) non amant. Beluā Neptūn................. incol............... nocet. Incolae (αρσ.) barbar................... sunt.

Deo regi............... hosti............ dant (do δίνω).

Perseus calce............... (πληθ.) pennāt............ habet.

Επιμέλεια: Στούπας Κων/νος

www.christodoulou-n.eu 7