Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej 3/2012 - lekcja 5

Page 1

Pierwszy i drugi list apostoła Pawła do Tesaloniczan

„Apostolski przykład” Sobotnie Studium Biblijne Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego

LEKCJA PIĄTA

ASBSG-SE-3Q-05-2012 ASBSG-TE-3Q-05-2012

Wydawnictwo Christ Media® NADARZYN 2012 www.christmedia.pl ISBN 978-83-63668-01-3


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

NA PODSTAWIE OPRACOWANIA

Jon Paulien (i inni) TYTUŁ ORYGINAŁU

Adult Sabbath School Bible Study Guide (Standard & Teachers Edition) 3/2012: 1 and 2 Thessalonians TŁUMACZENIE

Klaudia Głowacka-Walaszczyk TŁUMACZENIE I OPRACOWANIE BIBLIJNYCH TEKSTÓW ORYGINALNYCH

Adam Gołębiewski KOREKTA

Arkadiusz Piętka REDAKCJA, TYPOGRAFIA I SKŁAD

Arkadiusz Piętka PRZEKŁAD POLSKI ZA ZGODĄ

Seventh-day Adventist Church Office of Adult Bible Study Guide, USA

Na podstawie Przewodnika Szkoły Sobotniej przygotowanego przez Biuro Generalnej Konferencji Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, jako standardowy podręcznik dla wszystkich ogólnoświatowych Szkół Sobotnich Lekcji Biblijnych. Opublikowany tekst odzwierciedla wkład zespołowej pracy specjalnego Komitetu Weryfikacji Manuskryptów, a zatem nie musi wyłącznie odzwierciedlać intencji autora (-ów). Cytaty biblijne na podstawie przekładów:

Biblii Warszawskiej (BW) – Towarzystwo Biblijne w Polsce: 2004 r., Biblii Tysiąclecia (BT), wyd. V – Wydawnictwo „Pallottinum”: 2005 r., Biblii Warszawsko-Praskiej (BWP) – „Gaudium” Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej: 2001 r., Biblii Gdańskiej (BG) – Towarzystwo Biblijne w Polsce: 1989 r. (1632), Septuaginty (LXX), Textus Receptus (TR). Sobotnie Studium Biblijne zawiera uzupełniające materiały do studiowania, zaznaczone przypisami. W opracowaniu wykorzystano program e-Biblia dla cytatów biblijnych oraz grafikę Larsa Justinena. Numerację anglojęzycznych wydań książek Ellen G. White oparto o www.egwwritings.org. Wszelkie uwagi do tego opracowania prosimy zgłaszać pod: lbss@christmedia.pl.

Niniejszy przekład (public domain) można publikować i rozpowszechniać bezpłatnie, pod warunkiem podania źródła pochodzenia, np. www.christmedia.pl.

Strona |2|


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Skróty nazw ksiąg biblijnych Rdz Wj Kpł Lb Pwt Joz Sdz Rt 1 Sm 2 Sm 1 Krl 2 Krl 1 Krn 2 Krn Ezd Ne Est Hi Ps Prz Koh Pnp Iz Jr Lm Ez Dn Oz Jl Am Ab Jon Mi Na Ha So Ag Za Ml

Księga Rodzaju1 2 Księga Wyjścia 3 Księga Kapłańska 4 Księga Liczb Księga Powtórzonego Prawa5 Księga Jozuego Księga Sędziów Księga Rut 1 Księga Samuela 2 Księga Samuela 1 Księga Królewska 2 Księga Królewska 1 Księga Kronik 2 Księga Kronik Księga Ezdrasza Księga Nehemiasza Księga Estery Księga Hioba6 Księga Psalmów Księga Przysłów7 Księga Koheleta (Eklezjastesa)8 Pieśń nad Pieśniami Księga Izajasza Księga Jeremiasza Lamentacje9 Księga Ezechiela Księga Daniela Księga Ozeasza Księga Joela Księga Amosa Księga Abdiasza Księga Jonasza Księga Micheasza Księga Nahuma Księga Habakuka Księga Sofoniasza Księga Aggeusza Księga Zachariasza Księga Malachiasza

1

Także: 1 Księga Mojżeszowa. Także: 2 Księga Mojżeszowa. 3 Także: 3 Księga Mojżeszowa. 4 Także: 4 Księga Mojżeszowa. 5 Także: 5 Księga Mojżeszowa. 6 Także: Księga Joba. 7 Także: Przypowieści Salomona. 8 Także: Księga Kaznodziei Salomona. 9 Także: Treny. 10 Także: List św. Pawła do Galacjan. 11 Także: Objawienie św. Jana. 2

Strona |3|

Mt Mk Łk J Dz Rz 1 Kor 2 Kor Ga Ef Flp Kol 1 Tes 2 Tes 1 Tm 2 Tm Tt Flm Hbr Jk 1P 2P 1J 2J 3J Jud Ap

Ewangelia według św. Mateusza Ewangelia według św. Marka Ewangelia według św. Łukasza Ewangelia według św. Jana Dzieje Apostolskie List do Rzymian Św. Pawła 1 List do Koryntian Św. Pawła 2 List do Koryntian Św. Pawła List do Galatów10 Św. Pawła List do Efezjan Św. Pawła List do Filipian Św. Pawła List do Kolosan Św. Pawła 1 List do Tesaloniczan Św. Pawła 2 List do Tesaloniczan Św. Pawła 1 List do Tymoteusza Św. Pawła 2 List do Tymoteusza Św. Pawła List do Tytusa Św. Pawła List do Filemona List do Hebrajczyków List św. Jakuba 1 List św. Piotra 2 List św. Piotra 1 List św. Jana 2 List św. Jana 3 List św. Jana List św. Judy Apokalipsa św. Jana11


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

SPIS TREŚCI: Skróty nazw ksiąg biblijnych – Bezgraniczne zaufanie Bogu… Szabatowe popołudnie – Niedziela – Poniedziałek – Wtorek – Środa – Czwartek – Piątek – Uwagi dla nauczyciela – Autentyczność i jedność 1 Tes –

dodatek 28 lipca 29 lipca 30 lipca 31 lipca 1 sierpnia 2 sierpnia 3 sierpnia dodatek dodatek

3 4 7 9 12 18 21 25 29 31 47

Bezgraniczne zaufanie Bogu ze strony apostoła Pawła12 Wiersz 4. drugiego rozdziału 1 Listu do Tesaloniczan, jako tekst pamięciowy tego tygodnia łączy się ściśle z w. 3. Mamy tu do czynienia z antytezą. Części negatywnej, potrójnie sformułowanej w w. 3, odpowiada szeroko rozbudowana w w. 4 część pozytywna. Wypowiedź zaczyna się od lecz (alla), które przeciwstawia to, co nastąpi, temu, co jest wcześniej. Jest to przejście do pozytywnego przedstawienia apostolskiej działalności Pawła. Głębsza analiza treści tego wersetu każe jednak widzieć w nim coś więcej, gdzie głosiciele wypróbowani przez Boga, uznani za godnych, zwiastują powierzoną im Ewangelię. Tekst nie jest łatwy w odbiorze i stwarza pewne trudności interpretacyjne, zwłaszcza gdy idzie o kompozycję i rozumienie niektórych wyrażeń. Greckie czasowniki w pierwszej części wersetu występują w czasie przeszłym (dedokimasmeta – wypróbować, pisteuthenai – powierzyć). Natomiast w drugiej części w czasie teraźniejszym (laloumen – głosimy, areskontes – podobać się, dokimadzonti – wypróbowywuje). Mamy tutaj do czynienia z zestawieniem przeszłości z teraźniejszością, a konsekwentnie obecnego stanu z wydarzeniem przeszłości. Na szczególną uwagę zasługuje czasownik dokimadzo. W greckim języku świeckim ten czasownik występuje szczególnie w kontekście handlowym i prawnym. Był terminem technicznym potwierdzającym autentyczność monety. Bardzo szybko nabrał 12

Rozdział, którego nie ma w oryginalnej wersji podręcznika, został opracowany na podstawie: Michał Bednarz, Nowy Komentarz Biblijny: 1-2 list do Tesaloniczan, Edycja Świętego Pawła, 2005, s. 149-152 (przyp. red.).

Strona |4|


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

jednak znaczenia metaforycznego i odnosił się do ludzi, którzy, po przebadaniu, uznawani byli za zasługujących na wiarę. Dlatego nabrał znaczenia: wypróbować, zbadać lub w sensie pierwotnym oznacza przebadać, doświadczyć. Chodzi, jak w przypadku metalu czy monety, o zbadanie autentyczności. Może dotyczyć poznania głębszej rzeczywistości osoby lub rzeczy, wybrania lub rozstrzygnięcia tego, co jest lepsze, a często także oczyszczenia, aby osiągnąć lepszą jakość. Chodzi o człowieka albo o jego działalność (por. Prz 27,21). Bóg, który bada i doświadcza, aprobuje go, jeśli wynik tego procesu jest pozytywny. Tak bywało w przypadku proroków, których serce badał Bóg (Jr 12,3; a także: Jr 5,6; 6,27; 11,20; 17,1; 20,12; Prz 17,31), albo ludzi pobożnych, w których nie znajduje się nic nagannego (por. Ps 17,3). Język, którym posługuje się apostoł, przypomina także terminologię sądów ateńskich, gdyż przed objęciem funkcji o znaczeniu politycznym urzędnicy byli przesłuchiwani przed trybunałem. W listach Pawła czasownik dokimadzo znaczy albo badać (1 Kor 3,13, 11,28; Ef 5,10), albo aprobować w następstwie egzaminu (1 Kor 16,3; 2 Kor 8,22). Czasem obydwie sprawy razem: zdecydowanie egzaminując (Rz 12,2). Bóg uznał Pawła i jego towarzyszy za godnych w następstwie badania. Zostali przesłuchani przez Boga, zanim powierzył im misję głoszenia Ewangelii. Paweł podkreśla więc, że jest zaufanym Bożym pomocnikiem. Być może nawiązuje do przykrego doświadczenia w Macedonii. W momencie, gdy została mu powierzona Ewangelia, doznał odrzucenia i prześladowania. Czasownik pisteuo w połączeniu z celownikiem znaczy: wierzyć komuś, zaś w połączeniu z biernikiem przybiera sens: powierzyć coś (por. Łk 16,11; J 2,24). Bóg powołał i wyznaczył Pawła do aktywnej współpracy w nowej ekonomii, w dziele zbawienia. W omawianym tutaj przypadku, czasownik powierzyć odnosi się do ewangelii (por. także Ga 2,7; Rz 3,2; 1 Tm 1,11). Słowo ewangelia jest tutaj użyte w sensie absolutnym i oznacza nauczanie oraz jej treść (por. 1 Tes 2,2). Paweł stwierdza więc: głosimy wam dzisiaj tę samą ewangelię, która w swoim czasie została nam powierzona. Dalsza część zdania zbudowana jest w oparciu o formułę: nie… lecz (ouch… alla). Nie chodzi tu o wyjaśnienie tego, co zostało powiedziane, ani też o sposób głoszenia. Paweł nawiązuje tutaj do tego, co w formie negatywnej przekazał w w. 3, a do czego powróci w w. 5, kontynuując temat weryfikacji, której dokonuje Bóg. Podkreślenie kontrastu było sposobem powszechnie stosowanym w celu uwypuklenia myśli przewodniej, niezależnie od tego, czy oskarżenia były faktycznie wysuwane pod adresem Pawła i jego towarzyszy, czy też nie. Apostoł odcina się w ten sposób od negatywnego obrazu ówczesnych głosicieli. Podkreśla, że wybór Boży nie tylko zobowiązuje do głoszenia ewangelii, lecz również określa metodę dokonywania dzieła ewangelizacji. Tem, komu Bóg powierzył tak wzniosłą sprawę, nie powinien zabiegać o względy ludzkie (por. Ga 1,10), ale jedynie o to, by podobać się wyłącznie Bogu. Tym samym apostoł stwierdza całkowitą niezależność od ludzi, gdyż jest oddany jedynie Bogu. Podkreśla zatem swoją lojalność wobec Niego. Strona |5|


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Zwykle Paweł używa słowa człowiek (ahthropos) w znaczeniu potocznym (1 Tes 2,6). Tak zaznacza, że chodzi o stworzenie, istotę rozumną. W Nowym Testamencie czasownik podobać, przypodobać (aresko) występuje zasadniczo tylko w listach Pawła (Rz 8,8; 15,1-3; 1 Kor 7,32-34; 10,33; Ga 1,10; 1 Tes 2,15; 4,1). Każdy chrześcijanin, naśladując Chrystusa, winien się starać o dobro innych i na ich korzyść pracować, a nie szukać własnego interesu (por. Rz 15,1-3; 1 Kor 10,33). Chęć przypodobania się ludziom zarzucano retorom starożytności (mówi o tym dalej nasza lekcja), którzy szukając ich aprobaty, zwodzą nawet, aby zyskać ich przychylność. Jednak nie zawsze wspomniany czasownik posiada zabarwienie negatywne. Pragnienie przypodobania się Bogu było ideałem każdego Izraelity oraz wyrazem dokładnego pełnienia powierzonej misji. W takim kontekście owy czasownik nabiera znaczenia służyć, być w służbie, okazywać służbę. Paweł przedstawia zatem jasno cel swojej pracy apostolskiej: służyć wyłącznie Bogu. Serce było u Greków siedliskiem życia duchowego: uczuć, myśli, woli. Natomiast według Hebrajczyków stanowiło principium życia uczuciowego, intelektualnego i moralnego. W ujęciu starotestamentalnym oznaczało całą sferę psychiczną człowieka: uczucia, pragnienia, myśli i zamiary, a zarazem jego sumienie. Ten niewidoczny organ jest znany jedynie Bogu. Zatem rzeczowink serce jest jednym z najbardziej ulubionych (52 razy) terminów Pawła, ale bynajmniej nie oznacza u niego serca fizycznego. Oznacza całą istotę duchową człowieka, z jego różnorodnymi władzami. Jest to najbardziej wewnętrzna część ludzkiej istoty. Apostoł przeciwstawia je temu, co zewnętrzne (Rz 2,29; 6,17; 10,8-9; 2 Kor 3,3; 5,12; 6,11). Jest to ukryte źródło i centrum myślenia, chcenia, czucia. Niedostępne miejsce uczuć i dokonywania wyborów. Dlatego odpowiada takim pojęciom jak duch, dusza czy umysł. Z tego względu dla apostoła serce to przede wszystkim organ, przez który Bóg mówi do człowieka (Rz 2,15; 2 Kor 4,6). Ale oznacza także postawę wewnętrzną człowieka. Dlatego apostoł wypowiada niekiedy życzenie, aby Pan umocnił nieskalane serca Tesaloniczan w świętości (1 Tes 3,13). W naszym przypadku oznacza całego człowieka. Użycie określenia serce, zawiera aluzję do Starego Testamentu, sugerując, że misjonarze podobni są do biblijnych proroków. Znane są teksty Jeremiasza: „(…) Panie Zastępów, który sprawiedliwie sądzisz, który badasz nerki i serca (…)” (Jr 11,20), albo „(…) Panie, Ty znasz mnie, widzisz mnie, zbadałeś, że moje serce jest przy tobie. (…)” (Jr 12,3). W ten sposób Paweł, odwołując się do argumentu Biblii, potwierdza czystość apostolskich intencji i prawdziwość wyrażonych sądów. Liczy się dla niego tylko ocena Boga, który bada serca.

Strona |6|


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

LEKCJA 5: 28 lipca – 3 sierpnia*

APOSTOLSKI PRZYKŁAD Popołudnie szabatowe

STUDIUM BIEŻĄCEGO TYGODNIA: 1 Tes 2,1-12; Dz 16; Pwt 10,16; Ps 51,1-10; 2 Kor 8,1-5; Łk 11,11-13 TEKST PAMIĘCIOWY: „Lecz jak zostaliśmy przez Boga uznani za godnych, aby nam została powierzona ewangelia, tak mówimy, nie aby się podobać ludziom, lecz Bogu, który bada nasze serca” (1 Tes 2,4 BW) BT

lecz jak przez Boga zostaliśmy uznani za godnych powierzenia nam Ewangelii, tak głosimy ją, aby się podobać nie ludziom, ale Bogu, który bada nasze serca. BWP To Bogu samemu podobało się powierzyć nam głoszenie Ewangelii, my zaś ze swej strony, głosząc Ewangelię, zabiegamy o to, by się przypodobać nie ludziom, lecz Bogu, który przenika nasze serca. BG Ale jako nas Bóg sobie upodobał, żeby nam była zwierzona Ewangielija, tak mówimy, nie jako ludziom się podobając, ale Bogu, który sobie upodobywa serca nasze. TR13 αλλα ALE καθως TAK JAK δεδοκιμασμεθα υπο του θεου πιστευθηναι JESTEŚMY NADAL UZNANYMI PRZEZ BOGA ZA NADAJĄCYCH SIĘ DO POWIERZENIA NAM το ευαγγελιον DOBREJ NOWINY ουτως TAK λαλουμεν MÓWIMY ουχ NIE ως JAK ανθρωποις LUDZI αρεσκοντες ZADOWALAJĄC αλλα ALE τω θεω BOGA τω δοκιμαζοντι DOŚWIADCZAJĄCEGO τας καρδιας SERCA ημων NASZE

MYŚL PRZEWODNIA: Pokazując, jaka powinna być prawdziwa motywacja do służby, Paweł pomaga każdemu z nas zbadać swoje serce i życie w świetle Ewangelii.

W

lekcji bieżącego tygodnia możemy zauważyć odejście od twierdzeń i argumentów, jakie pojawiały się w pierwszej części listu do Tesaloniczan. Apostoł przestaje koncentrować się na zborze (1 Tes 1,2-10) i skupia się na apostołach i doświadczeniach, jakie przeżyli w Tesalonice (1 Tes 2,1-12). W poprzednim rozdziale Paweł wyraża wdzięczność wobec Boga za to, że wierzący w Tesalonice ukształtowali swoje życie na jego wzór – Pawła – i w ten sposób sami stali 13

Nowotestamentowy tekst grecki oparto o Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ z 1957 r. z aparatem krytycznym ze szczególnym uwzględnieniem zapisu Textus Receptus (przyp. tłum.).

Strona |7|


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

się przykładem wierności dla innych. Teraz, w 1 Tes 2,1-12, autor listu zagłębia się w kwestię stylu życia, który pozwala apostołom być wzorem do naśladowania. Chociaż za nauczaniem, zwiastowaniem i służbą mogą ukrywać się różne motywacje, Paweł kładzie nacisk na tę najważniejszą: służba ma być miła i przyjemna dla Boga. Bardziej niż liczebnym wzrostem Kościoła, Paweł był zainteresowany jego rozwojem – dzięki łasce Bożej – zgodnie z właściwymi zasadami duchowymi. Podczas studium bieżącej lekcji przyjrzymy się wewnętrznemu życiu Pawła. Apostoł obnaża swoją duszę w sposób, który skłania nas do dostosowania naszych nadziei, marzeń i motywacji tak, abyśmy mogli podobać się Bogu i wywierać właściwy wpływ na innych. * – Przestudiuj w bieżącym tygodniu wszystkie lekcje, aby przygotować się na szabat, 4 sierpnia.

Strona |8|


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Niedziela – 29 lipca

ODWAGA W CIERPIENIU (1 Tes 2,1.2)

P

rzeczytaj 1 Tes 2,1.2 w kontekście 16. rozdziału Dziejów Apostolskich. Jaki związek pomiędzy swoją wcześniejszą służbą w Filippi a służbą w Tesalonice zauważa tutaj Paweł?

_____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

1 Tes 2,1 BW

Albowiem sami wiecie, bracia, jakie było przyjście nasze do was, że nie było ono daremne, BT Sami bowiem wiecie, bracia, że nasze przyjście do was nie okazało się daremne. BWP Sami, bracia, wiecie dobrze, że nie na próżno przybyliśmy do was. BG Albowiem wy sami wiecie, bracia! że przyjście nasze do was nie było próżne; TR αυτοι SAMI γαρ BOWIEM οιδατε NADAL WIECIE αδελφοι BRACIA την εισοδον O WEJŚCIU ημων NASZYM την προς DO υμας WAS οτι ŻE ου NIE κενη BEZWARTOŚCIOWE γεγονεν NADAL JEST

1 Tes 2,2 BW

Ale chociaż przedtem, jak wiecie, w Filippi ucierpieliśmy i byliśmy znieważeni, to jednak w Bogu naszym nabraliśmy odwagi, by w ciężkim boju głosić wam ewangelię Bożą. BT Chociaż ucierpieliśmy i – jak wiecie doznaliśmy zniewagi w Filippi, odważyliśmy się w Bogu naszym głosić wam Ewangelię Bożą pośród wielkiego utrapienia. BWP I choć – jak wam wiadomo – ucierpieliśmy wiele i doznaliśmy zniewag w Filippi, to jednak Bóg nasz dodał nam sił, by mimo wielkich trudności udać się z głoszeniem Ewangelii Bożej także i do was. BG Ale chociażeśmy i przedtem cierpieli, i zelżeni byli (jako wiecie) w mieście Filipach, wszakże bezpiecznieśmy sobie poczęli w Bogu naszym, w opowiadaniu u was Ewangielii Bożej z wielkim bojem, TR αλλα ALE και I προπαθοντες PRZEDTEM CIERPIĄC και I υβρισθεντες DOSTAWSZY ZNIEWAGI καθως JAK οιδατε NADAL WIECIE εν W φιλιπποις FILIPPI επαρρησιασαμεθα OTWARCIE MÓWILIŚMY εν W τω θεω BOGU ημων NASZYM λαλησαι ROZMAWIAĆ προς Z υμας WAMI το ευαγγελιον O DOBREJ NOWINIE του θεου BOGA εν W πολλω WIELKIM αγωνι SPORZE

1 Tes 2,1 dotyka kwestii poruszonych w rozdziale pierwszym. Wyrażenie „albowiem sami wiecie”, które pojawia się w tym wersecie, przywołuje na myśl podobne wyraStrona |9|


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

żenie z 1 Tes 1,5. Natomiast Pawłowe nawiązanie do „przyjścia” przypomina słowa apostoła z 1 Tes 1,9. Tak więc Paweł kontynuuje tematy, które poruszył we wstępie do swojego listu. Koniec poprzedniego rozdziału dotyczył tego, co „na każdym miejscu” (1 Tes 1,8) wiedziano o Tesaloniczanach. W kolejnym rozdziale apostoł omawia to, co czytelnicy listu wiedzą o apostołach i ich zaangażowaniu w wierze. 1 Tes 1,5 BW

Gdyż ewangelia zwiastowana wam przez nas, doszła was nie tylko w Słowie, lecz także w mocy i w Duchu Świętym, i z wielką siłą przekonania; wszak wiecie, jak wystąpiliśmy między wami przez wzgląd na was. BT bo nasze głoszenie Ewangelii wśród was nie dokonało się samym tylko słowem, lecz mocą i [działaniem] Ducha Świętego oraz wielką siłą przekonania. Wiecie bowiem, jacy dla was byliśmy, przebywając wśród was. BWP Nie tylko bowiem głosiliśmy wam Ewangelię mocą naszego słowa, lecz korzystaliście także ze wsparcia Ducha Świętego, z pełnym przekonaniem o prawdziwości Ewangelii. Wiecie też, jak zabiegaliśmy o wasze dobro, kiedyśmy wśród was przebywali. BG Gdyż Ewangielija nasza nie była u was tylko w mowie, ale też w mocy i w Duchu Świętym, i we wszelkiem upewnieniu, jako wiecie, jakimyśmy byli między wami dla was. TR οτι PONIEWAŻ το ευαγγελιον DOBRA NOWINA ημων NASZA ουκ NIE εγενηθη STAŁA SIĘ εις DLA υμας WAS εν W λογω SŁOWIE μονον TYLKO αλλα ALE και I εν W δυναμει MOCY και I εν W πνευματι DUCHU αγιω ŚWIĘTYM και I εν W πληροφορια (2) CAŁKOWITEJ PEWNOŚCI πολλη (1) WIELKIEJ καθως TAK JAK οιδατε NADAL WIDZICIE οιοι JAKIMI εγενηθημεν STALIŚMY SIĘ εν W υμιν WAS δι PRZEZ υμας WAS

1 Tes 1,8 BW

Od was bowiem rozeszło się Słowo Pańskie nie tylko w Macedonii i w Achai, ale też wiara wasza w Boga rozkrzewiła się na każdym miejscu, tak iż nie mamy potrzeby o tym mówić; BT Dzięki wam nauka Pańska stała się głośna nie tylko w Macedonii i Achai, ale wasza wiara w Boga wszędzie dała się poznać, tak że nawet nie potrzebujemy o tym mówić. BWP Dzięki wam bowiem słowo Pańskie mogło być usłyszane w Macedonii i Achai, a wieści o waszej wierze docierały wszędzie, tak że już nawet nie mamy potrzeby o tym mówić. BG Albowiem od was się rozgłosiło słowo Pańskie, nie tylko w Macedonii i w Achai, ale się też rozeszła na wszelkie miejsce wiara wasza, która jest w Bogu, tak iż nam nie trzeba, o tem co mówić; TR αφ OD υμων WAS γαρ BOWIEM εξηχηται NADAL ROZBRZMIEWANE ο λογος SŁOWO του κυριου PANA ου NIE μονον TYLKO εν W τη μακεδονια MACEDONII και A αχαια ACHAI αλλα ALE και I εν W παντι KAŻDYM τοπω MIEJSCU η πιστις WIARA υμων WASZA η προς KU τον θεον BOGU εξεληλυθεν NADAL WYCHODZI ωστε TAK ŻE μη NIE χρειαν POTRZEBY ημας NAM εχειν MIEĆ λαλειν ABY MÓWIĆ τι COŚ

S t r o n a | 10 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia 1 Tes 1,9 BW

Bo oni sami opowiadają o nas, jakiego to u was doznaliśmy przyjęcia, i jak nawróciliście się od bałwanów do Boga, aby służyć Bogu żywemu i prawdziwemu BT Albowiem oni sami opowiadają o nas, jakiego to przyjęcia doznaliśmy od was i jak nawróciliście się od bożków do Boga, by służyć Bogu żywemu i prawdziwemu BWP Wszyscy opowiadają o tym, jak to zostaliśmy przez was przyjęci i jak odwróciliście się od bożków pogańskich, by służyć Bogu żywemu i prawdziwemu, BG Ponieważ oni sami oznajmują o was, jakie było przyjście nasze do was i jakoście się nawrócili do Boga od bałwanów, abyście służyli Bogu żywemu i prawdziwemu, TR αυτοι SAMI γαρ BOWIEM περι O ημων NAS απαγγελλουσιν OZNAJMIAJĄ οποιαν JAKIE εισοδον WEJŚCIE εσχομεν MIELIŚMY προς DO υμας WAS και I πως W JAKI SPOSÓB επεστρεψατε SKIEROWALIŚCIE SIĘ προς KU τον θεον BOGU απο OD των ειδωλων POSĄGÓW BÓSTW δουλευειν ABY SŁUŻYĆ θεω BOGU ζωντι ŻYJĄCEMU και I αληθινω PRAWDZIWEMU

Paweł przypomina, jak karygodnie potraktowano jego i Sylasa w Filippi z powodu głoszenia przez nich ewangelii. Każdy krok stawiany podczas długiej drogi z Filippi do Tesaloniki był bolesnym przypomnieniem takiego traktowania. Niewątpliwie nosili na sobie zewnętrzne oznaki cierpienia nawet wtedy, gdy przybyli do Tesaloniki. W tej sytuacji byłoby im łatwiej, gdyby w kolejnym mieście przyjęli mniej bezpośrednią metodę ewangelizacji. Czy po tym, co właśnie przeszli, ktoś mógłby mieć do nich o to pretensje? Jednak Tesaloniczanie dowiedli swojej gorliwości i otwartości na prawdę. Rzeczywistość mówiła: ‘Nigdy więcej nie głoście ewangelii’. Ale pośród bólu i cierpienia Bóg przemawiał do Pawła i Sylasa: ‘Bądźcie odważni. Bądźcie mocni’. Tak więc „nabrali odwagi” (1 Tes 2,2) mimo, że i tym razem pojawiło się prawdopodobieństwo prześladowań. Możemy tutaj dostrzec silny i widoczny kontrast pomiędzy ich ludzką naturą (wraz ze wszystkimi wynikającymi z niej słabościami), a przejawiającą się przez nich mocą Bożą. Ostatecznie Pan wykorzystał zewnętrzne okoliczności dla swojej chwały. Widoczne rany kaznodziejów stanowiły dla Tesaloniczan dowody dwóch faktów. Po pierwsze, apostołowie byli osobiście i całkowicie przekonani co do ewangelii, którą głosili. Nie robili tego dla własnej korzyści (1 Tes 2,3-6). Po drugie, dla słuchaczy było jasne, że Bóg w potężny sposób wspierał Pawła i Sylasa. Głoszona przez nich ewangelia nie polegała jedynie na wywodach intelektualnych; towarzyszyła jej żywa obecność Pana, która objawiała się w życiu apostołów (zob. w. 13). Jak mógłbyś przedstawić dowód na to, że Bóg zmienił twoje życie? W jaki sposób – i czy w ogóle – jest on widoczny dla innych?

S t r o n a | 11 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Poniedziałek – 30 lipca

CHARAKTER APOSTOŁÓW (1 Tes 2,3)

P

rzeczytaj 1 Tes 2,3. Jakie kluczowe twierdzenie Pawła na temat motywacji znajdujesz w tym wersecie?

_____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

1 Tes 2,3 BW

Albowiem kazanie nasze nie wywodzi się z błędu ani z nieczystych pobudek i nie kryje w sobie podstępu, BT Upominanie zaś nasze nie pochodzi z błędu ani z nieczystej pobudki, ani z podstępu, BWP W rzeczywistości bowiem pouczenia nasze nie rodzą się z żadnych błędów ani z pobudek nieczystych, ani z podstępu. BG Albowiem napominanie nasze nie było z oszukania, ani z nieczystości, ani z zdrady; TR η γαρ BOWIEM παρακλησις ZACHĘTA14 ημων NASZA ουκ NIE εκ Z πλανης BŁĘDU15 ουδε ANI εξ Z ακαθαρσιας NIECZYSTOŚCI ουτε ANI εν W δολω PODSTĘPIE

W starożytnym świecie było powszechnie wiadomo, że istnieją trzy klucze do tego, aby przekonać ludzi do zmiany ich idei lub praktyk. Ludzie oceniają siłę argumentu na podstawie charakteru mówcy (gr. ethos), jakości i logiki samego argumentu (gr. logos) oraz siły apelu mówcy odwołującego się do emocji słuchaczy i ich zainteresowań (gr. pathos). W 1 Tes 2,3-6 Paweł koncentruje się na charakterze apostołów jako kluczowym elemencie nauczania, który doprowadził do radykalnych zmian w Tesalonice. W tych wersetach apostoł pokazuje kontrast pomiędzy sobą a popularnymi filozofami, których nauczanie było często motywowane osobistymi korzyściami (patrz lekcja nr 3). W wersecie 3. Paweł używa trzech słów, aby opisać możliwe złe motywacje głoszenia ewangelii lub podejmowania służby chrześcijańskiej. Pierwsze słowo to „błąd” – błąd w sensie intelektualnym. Kaznodzieja może być podekscytowany głoszeniem idei, która w rzeczywistości jest błędna. Może być szczery

14 15

Także: „pocieszanie” (przyp. tłum.). Dosłownie: „błąkania się” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 12 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

w tym, co robi, ale tak naprawdę zwodzi samego siebie. Uważa, że wyświadcza innym dobro, ale inspirują go fałszywe koncepcje. Drugie słowo to „nieczystość” lub „zanieczyszczenie”. Ludzi przyciągają osoby, które są powszechnie postrzegane jako silne, pomysłowe i dokonały w swoim życiu czegoś niezwykłego. Jednak niektóre osoby publiczne mogą kierować się w swoich działaniach korzyściami seksualnymi, które daje sława i rozgłos. Trzecie słowo najlepiej przetłumaczyć jako „oszustwo” lub „podstęp”. W tym przypadku mówca wie, że głoszone przez niego idee są błędne, ale świadomie wprowadza ludzi w błąd, aby osiągnąć z tego korzyść dla siebie. Żadna z tych trzech motywacji nie dotyczyła jednak Pawła i Sylasa. Gdyby tak było, po doświadczeniach, jakie przeżyli w Filippi, prawdopodobnie zrezygnowaliby z głoszenie ewangelii. Śmiałość, z którą występowali w Tesalonikach, była możliwa jedynie dzięki działającej przez nich mocy Bożej. Siła, z jaką ewangelia wywierała wpływ w tym mieście (1 Tes 1,5), wynikała w dużej mierze z charakteru apostołów, który przejawiał się w ich wystąpieniach. Logiczne argumenty i emocjonalne apele okazały się niewystarczające. Ich charaktery musiały być zgodne z tym, co głosili. Taka autentyczność posiada ogromną siłę w dzisiejszym świecie i tak samo było już w starożytności. Przemyśl motywy swojego postępowania. Czy są one czyste, wolne od błędu, oszustwa i nieczystości? Jeśli nie są takie, jak być powinny, w jaki sposób możesz zmienić je na lepsze? Zob. Pwt 10,16; Flp 4,13; Ps 51,1-12. _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

Pwt 10,16 BW

Obrzeżcie więc nieobrzezkę waszego serca, a waszego karku już nie zatwardzajcie, BT Dokonajcie więc obrzezania waszych serc, nie bądźcie nadal ludem o twardym karku, BWP Poddajcie tedy obrzezaniu wasze serca i niech już nie będą takie twarde wasze karki. BG Przetoż obrzeżcie nieobrzezkę serca waszego, i karku waszego nie zatwardzajcie więcej.

S t r o n a | 13 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia LXX16 και I περιτεμεισθε BĘDZIECIE OBRZEZYWAĆ SOBIE την σκληροκαρδιαν TWARDOŚĆ SERCA17 υμων WASZĄ και I τον τραχηλον KARKU υμων WASZEGO ου (2) NIE σκληρυνειτε (3) BĘDZIECIE UTWARDZAĆ ετι (1) JUŻ

Flp 4,13 BW BT BWP BG TR

Wszystko mogę w tym, który mnie wzmacnia, w Chrystusie. Wszystko mogę w Tym, który mnie umacnia. Mogę wszystko w Tym, który mnie umacnia. Wszystko mogę w Chrystusie, który mię posila. παντα WE WSZYSTKIM18 ισχυω JESTEM MOCNY εν W τω ενδυναμουντι UMACNIAJĄCYM με MNIE χριστω CHRYSTUSIE

Ps 51,1 BW BT BWP BG LXX

Przewodnikowi chóru. Psalm Dawidowy, Kierownikowi chóru. Psalm. Dawida, Dla kierującego chórem. Psalm, który wyśpiewał Dawid, Przedniejszemu śpiewakowi psalm Dawidowy. εις το τελος KU KOŃCOWI19 ψαλμος PSALM τω δαυιδ DAWIDOWI

Ps 51,2 BW BT BWP BG LXX

Gdy wdał się z Batszebą i przyszedł do niego prorok Natan. gdy przybył do niego prorok Natan po jego grzechu z Batszebą. kiedy po cudzołóstwie z Batszebą przybył do niego prorok Natan. Gdy do niego przyszedł Natan prorok, potem jak był wszedł do Betsaby. εν W τω ελθειν PRZYJŚCIU προς DO αυτον NIEGO ναθαν NATANA τον προφητην PROROKA ηνικα GDY εισηλθεν WSZEDŁ προς DO βηρσαβεε BERSZABY20

Ps 51,3 BW

Zmiłuj się nade mną, Boże, według łaski swojej, Według wielkiej litości swojej zgładź występki moje! BT Zmiłuj się nade mną, Boże, w swojej łaskawości, w ogromie swego miłosierdzia wymaż moją nieprawość! BWP Zmiłuj się nade mną, Boże, według miłosierdzia Twego, a według Twej dobroci odpuść moje winy. BG Zmiłuj się nademną, Boże! według miłosierdzia twego; według wielkich litości twoich zgładź nieprawości moje. LXX ελεησον ZLITUJ SIĘ NADE με MNĄ ο θεος BOŻE κατα WEDŁUG το μεγα WIELKIEGO ελεος MIŁOSIERDZIA σου TWOJEGO και I κατα WEDŁUG το πληθος WIELKIEJ ILOŚCI των οικτιρμων LITOŚCI21 σου TWOJEJ εξαλειψον WYMAŻ22 το ανομημα POGWAŁCENIE PRAWA23 μου MOJE

16

Tekst starotestamentowej greckiej Septuaginty (LXX) oparto o edycję Rahlsfa-Hanharta z 2006 r. ze szczególnym uwzględnieniem pozycji Origenis Hexaplorum z 1875 r. Fryderyka Fielda (przyp. tłum.). 17 Także: „zatwardziałość, nieczułość” (przyp. tłum.). 18 Dosłownie: „wszystko” (przyp. tłum.). 19 Także: „dla władzy/urzędu/stanowiska” (przyp. tłum.). 20 Tekst masorecki podaje ‫( בת־שבע‬wym. bat-szawa), grecki – βηρσαβεε (wym. wir-sawi) (przyp. tłum.). 21 Także: „współczucia, miłosierdzia” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 14 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia Ps 51,4 BW BT BWP BG LXX

Obmyj mnie zupełnie z winy mojej I oczyść mnie z grzechu mego! Obmyj mnie zupełnie z mojej winy i oczyść mnie z grzechu mojego! Obmyj mnie całego z nieprawości moich i oczyść ze wszystkich mych grzechów. Omyj mię doskonale od nieprawości mojej, a od grzechu mego oczyść mię. επι πλειον WIĘCEJ πλυνον WYPIERZ24 με MNIE απο OD της ανομιας WYSTĘPKU25 μου MOJEGO και I απο OD της αμαρτιας GRZECHU μου MOJEGO καθαρισον OCZYŚĆ με MNIE

Ps 51,5 BW BT BWP BG LXX

Ja bowiem znam występki swoje I grzech mój zawsze jest przede mną. Uznaję bowiem moją nieprawość, a grzech mój mam zawsze przed sobą. Bo ja znam dobrze moje winy i moje grzechy mam wciąż przed oczyma. Albowiem ja znam nieprawość moję, a grzech mój przedemną jest zawżdy. οτι PONIEWAŻ την ανομιαν WYSTĘPEK26 μου MOJE εγω JA γινωσκω ZNAM και I η αμαρτια GRZECH μου MÓJ ενωπιον μου PRZEDE MNĄ27 εστιν JEST δια παντος ZAWSZE

Ps 51,6 BW

Przeciwko tobie samemu zgrzeszyłem I uczyniłem to, co złe w oczach twoich, Abyś okazał się sprawiedliwy w wyroku swoim, Czysty w sądzie swoim. BT Tylko przeciw Tobie zgrzeszyłem i uczyniłem, co złe jest w Twych oczach, tak że się okazujesz sprawiedliwy w swym wyroku i prawy w swoim osądzie. BWP Zgrzeszyłem przeciwko Tobie samemu, na Twoich oczach wiele zła czyniłem, tak że okażesz się sprawiedliwy w Swym wyroku i prawy w Swoim sądzie. BG Tobie, tobiem samemu zgrzeszył, i złem przed oczyma twemi uczynił, abyś był sprawiedliwy w mowie twojej, i czystym w sądzie twoim. LXX σοι TOBIE μονω JEDYNEMU ημαρτον ZGRZESZYŁEM και I το πονηρον CZYN NIEGODZIWY ενωπιον σου PRZED TOBĄ28 εποιησα UCZYNIŁEM οπως αν ABYŚ δικαιωθης ZOSTAŁ UWAŻANY ZA SPRAWIEDLIWEGO29 εν W τοις λογοις SŁOWACH σου TWOICH και I νικησης ZWYCIĘŻYŁ30 εν W τω κρινεσθαι STOCZENIU DECYDUJĄCEJ BITWY31 σε TWOJEJ Ps 51,7 BW Oto urodziłem się w przewinieniu I w grzechu poczęła mnie matka moja. BT Oto zrodzony jestem w przewinieniu i w grzechu poczęła mnie matka. BWP Bo w nieprawości na świat przyszedłem, w grzechu poczęła mnie moja matka. 22

Także: „zetrzyj”; por. słowa Mojżesza z Wj 32,32 „εξαλειψον WYMAŻ με MNIE εκ Z της βιβλου KSIĘGI σου TWOJEJ ης KTÓRĄ εγραψας NAPISAŁEŚ” (przyp. tłum.). 23 Także: „bezprawie” (przyp. tłum.). 24 Por. Ap 7,14 „και I επλυναν WYPRALI τας στολας SZATY αυτων ICH και I ελευκαναν WYBIELILI αυτας JE εν WE τω αιματι KRWI του αρνιου BARANKA” (przyp. tłum.). 25 Także: „bezprawia” (przyp. tłum.). 26 Także: „bezprawie” (przyp. tłum.). 27 Dosłownie: „wobec mnie” (przyp. tłum.). 28 Dosłownie: „wobec ciebie” (przyp. tłum.). 29 Także: „usprawiedliwiony” (przyp. tłum.). 30 Jest to kontynuacja myśli: „οπως αν ABYŚ” (przyp. tłum.). 31 Także: „rozprawianiu” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 15 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia BG LXX

Oto w nieprawości poczęty jestem, a w grzechu poczęła mię matka moja. ιδου OTO γαρ BOWIEM εν W ανομιαις WYSTĘPKACH32 συνελημφθην ZOSTAŁEM POCZĘTY και I εν W αμαρτιαις GRZECHACH εκισσησε POCZĘŁA με MNIE η μητηρ MATKA μου MOJA

Ps 51,8 BW

Oto miłujesz prawdę chowaną na dnie duszy I objawiasz mi mądrość ukrytą. BT Oto Ty masz upodobanie w ukrytej prawdzie, naucz mnie tajników mądrości. BWP Ty zaś żądasz, bym nosił prawdę ukrytą w mym sercu, i w tajemnicy objawiasz mi mądrość. BG Oto się kochasz w prawdzie wewnętrznej, a skrytą mądrość objawiłeś mi. LXX ιδου OTO γαρ BOWIEM αληθειαν PRAWDĘ ηγαπησας UMIŁOWAŁEŚ MIŁOŚCIĄ AGAPE τα αδηλα NIEWIDOCZNE33 και I τα κρυφια UKRYTE34 της σοφιας MĄDROŚCI σου TWOJEJ εδηλωσας POKAZAŁEŚ μοι MNIE

Ps 51,9 BW

Pokrop mnie hizopem, a będę oczyszczony; Obmyj mnie, a ponad śnieg bielszy się stanę. BT Pokrop mnie hizopem, a stanę się czysty, obmyj mnie, a nad śnieg wybieleję. BWP Pokrop mnie więc hizopem, a będę oczyszczony, obmyj mnie, a stanę się bielszy od śniegu. BG Oczyść mię, isopem, a oczyszczon będę; omyj mię, a nad śnieg wybielony będę. LXX ραντιεις POKROPISZ με MNIE υσσωπω HIZOPEM35 και I καθαρισθησομαι ZOSTANĘ OCZYSZCZONY πλυνεις WYPIERZESZ36 με MNIE και I υπερ PONAD χιονα ŚNIEG λευκανθησομαι STANĘ SIĘ BIAŁYM

Ps 51,10 BW

Daj, bym usłyszał radość i wesele, Niech się rozradują kości, które skruszyłeś! BT Spraw, bym usłyszał radość i wesele, niech się radują kości, któreś skruszył! BWP Pozwól mi uradować się i rozweselić, niech ożyją na nowo kości, któreś skruszył. BG Daj mi słyszeć radość i wesele, a niech się rozradują kości moje, któreś pokruszył. LXX ακουτιεις με SPRAWISZ, ŻE JA USŁYSZĘ αγαλλιασιν RADOWANIE SIĘ37 και I ευφροσυνην RADOŚĆ αγαλλιασονται ROZRADUJĄ SIĘ38 οστα KOŚCI τεταπεινωμενα NADAL SŁABNĄCE Ps 51,11 BW BT

Zakryj oblicze swoje przed grzechami moimi I zgładź wszystkie winy moje. Odwróć oblicze swe od moich grzechów i wymaż wszystkie moje przewinienia!

32

Także: „bezprawiach” (przyp. tłum.). Także: „niejasne, ukryte, tajne” (przyp. tłum.). 34 Także: „tajne, potajemne, poufne, tajemniczne” (przyp. tłum.). 35 Zastosowano tu tzw. dativus modi. Dosłownie: „hizopu” (przyp. tłum.). 36 Por. Ap 7,14 „και I επλυναν WYPRALI τας στολας SZATY αυτων ICH και I ελευκαναν WYBIELILI αυτας JE εν WE τω αιματι KRWI του αρνιου BARANKA” (przyp. tłum.). 37 Dosłownie: „skakanie ponad miarę”; od αγαν – „(na)zbyt, nadmiernie” oraz αλλομαι – „skakać, tańczyć” (przyp. tłum.). 38 Dosłownie: „podskoczą ponad miarę”; od αγαν – „(na)zbyt, nadmiernie” oraz αλλομαι – „skakać, tańczyć” (przyp. tłum.). 33

S t r o n a | 16 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia BWP Racz nie patrzeć już na moje grzechy, zechciej wymazać wszystkie moje winy. BG Odwróć oblicze twoje od grzechów moich, a zgładź wszystkie nieprawości moje. LXX αποστρεψον ODWRÓĆ το προσωπον TWARZ σου TWOJĄ απο OD των αμαρτιων GRZECHÓW μου MOICH και I πασας CAŁY τας ανομιας WYSTĘPEK39 μου MÓJ εξαλειψον WYMAŻ40

Ps 51,12 BW BT

Serce czyste stwórz we mnie, o Boże, A ducha prawego odnów we mnie! Stwórz, o Boże, we mnie serce czyste i odnów w mojej piersi ducha niezwyciężonego! BWP Stwórz mi, o Boże, serce czyste, napełnij moje wnętrze duchem mocy. BG Serce czyste stwórz we mnie, o Boże! a ducha prawego odnów we wnętrznościach moich. LXX καρδιαν SERCE καθαραν WOLNE OD WINY41 κτισον UCZYŃ εν WE εμοι MNIE ο θεος BOŻE και I πνευμα DUCHA ευθες PRAWEGO εγκαινισον ODNÓW42 εν WE τοις εγκατοις WNĘTRZNOŚCIACH μου MOICH

39

Także: „bezprawie” (przyp. tłum.). Także: „zetrzyj”; por. słowa Mojżesza z Wj 32,32 „εξαλειψον WYMAŻ με MNIE εκ Z της βιβλου KSIĘGI σου TWOJEJ ης KTÓRĄ εγραψας NAPISAŁEŚ” (przyp. tłum.). 41 Także: „czyste, nieskalane” (przyp. tłum.). 42 Także: „odbuduj” (przyp. tłum.). 40

S t r o n a | 17 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Wtorek – 31 lipca

PODOBAĆ SIĘ BOGU (1 Tes 2,4-6)

P

rzeczytaj 1 Tes 2,4-6. Opisz kontrast pomiędzy motywacją, jaka przyświecała Pawłowi w służbie, a świeckimi pobudkami, o których wspomina. Dlaczego często trudno jest dostrzec różnicę? W jaki sposób ludzie oszukują samych siebie, jeśli chodzi o czystość ich motywacji? Dlaczego jest to takie łatwe? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

1 Tes 2,4 BW

Lecz jak zostaliśmy przez Boga uznani za godnych, aby nam została powierzona ewangelia, tak mówimy, nie aby się podobać ludziom, lecz Bogu, który bada nasze serca. BT lecz jak przez Boga zostaliśmy uznani za godnych powierzenia nam Ewangelii, tak głosimy ją, aby się podobać nie ludziom, ale Bogu, który bada nasze serca. BWP To Bogu samemu podobało się powierzyć nam głoszenie Ewangelii, my zaś ze swej strony, głosząc Ewangelię, zabiegamy o to, by się przypodobać nie ludziom, lecz Bogu, który przenika nasze serca. BG Ale jako nas Bóg sobie upodobał, żeby nam była zwierzona Ewangielija, tak mówimy, nie jako ludziom się podobając, ale Bogu, który sobie upodobywa serca nasze. TR αλλα ALE καθως TAK JAK δεδοκιμασμεθα υπο του θεου πιστευθηναι JESTEŚMY NADAL UZNANYMI PRZEZ BOGA ZA NADAJĄCYCH SIĘ DO POWIERZENIA NAM το ευαγγελιον DOBREJ NOWINY ουτως TAK λαλουμεν MÓWIMY ουχ NIE ως JAK ανθρωποις LUDZI αρεσκοντες ZADOWALAJĄC αλλα ALE τω θεω BOGA τω δοκιμαζοντι DOŚWIADCZAJĄCEGO τας καρδιας SERCA ημων NASZE

1 Tes 2,5 BW

Albowiem nigdy nie posługiwaliśmy się pochlebstwami, jak wiecie, ani też nie kierowaliśmy się pod jakimkolwiek pozorem chciwością; Bóg tego świadkiem, BT Nigdy przecież nie posługiwaliśmy się pochlebstwem w mowie – jak wiecie – ani też nie kierowaliśmy się ukrytą chciwością, czego Bóg jest świadkiem, BWP Nigdy przecież jak wiecie – nie schlebialiśmy nikomu naszym słowem ani nie kierowaliśmy się – czego sam Bóg jest świadkiem – ukrytą chęcią zdobycia jakiegoś zysku. BG Albowiem nigdyśmy nie używali mowy pochlebnej, jako wiecie; aniśmy pod zasłoną czego łakomstwu dogadzali; Bóg jest świadkiem;

S t r o n a | 18 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia TR

ουτε ANI γαρ BOWIEM ποτε KIEDYKOLWIEK εν W λογω SŁOWIE κολακειας POCHLEBSTWA εγενηθημεν STALIŚMY SIĘ καθως JAK οιδατε NADAL WIDZICIE43 ουτε ANI εν προφασει POD POZOREM πλεονεξιας CHCIWOŚCI θεος BÓG μαρτυς ŚWIADKIEM

1 Tes 2,6 BW BT BWP BG TR

Nie szukaliśmy też chwały u ludzi ani u was, ani u innych, i nie szukaliśmy ludzkiej chwały ani pośród was, ani pośród innych. Nie szukaliśmy też własnej chwały ani u was, ani wśród innych ludzi. Aniśmy szukali od ludzi chwały, ani od was, ani od inszych, mogąc wam być ciężkimi, jako Apostołowie Chrystusowi; ουτε ANI ζητουντες SZUKAJĄC44 εξ OD ανθρωπων LUDZI δοξαν CHWAŁY ουτε ANI αφ OD υμων WAS ουτε ANI απ OD αλλων INNYCH

Słowo tłumaczone często jako „uznani” (1 Tes 2,4) odzwierciedla ideę testowania lub badania. Apostołowie pozwolili, aby Bóg wypróbował uczciwość ich życia i intencji. Celem tej próby było upewnienie się, że ewangelia, którą dzielili się z innymi, nie zostanie zniekształcona przez kontrast pomiędzy tym, co głosili, a tym, jak żyli. Popularni filozofowie tamtych czasów pisali o znaczeniu poznania samego siebie. Nauczali, że jeśli człowiek chce dokonać zmian w świecie, musi bezustannie badać swoje intencje i motywy. Paweł poszedł w tej koncepcji o krok dalej. Poza samokontrolą poddaje się także kontroli Bożej. Bóg zweryfikował, czy to, co głosi apostoł, jest zgodne z jego życiem wewnętrznym. Ostatecznym celem jest bowiem to, aby podobać się Bogu, gdyż tylko On jest tego wart. Aby ludzie mogli dobrze funkcjonować, potrzebują poczucia własnej wartości. Często poszukujemy jej poprzez gromadzenie dóbr materialnych i osobistych osiągnięć lub słuchanie pozytywnych opinii, które inni wyrażają na nasz temat. Ale wszystkie te źródła własnej wartości są kruche i tymczasowe. Prawdziwe i trwałe źródło własnej wartości możemy znaleźć tylko w ewangelii. Kiedy w pełni pojmiemy, że Chrystus za nas umarł, zaczniemy doświadczać takiego poczucia wartości, którego nikt i nic nie będzie w stanie zachwiać. Co tekst z 1 Tes 2,5.6 dodaje do trzech motywów wymienionych w wersecie trzecim? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ 43 44

Także: „nadal wiecie” (przyp. tłum.). Także: „żądając, pragnąc” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 19 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Koncepcja pochlebstwa, które pomaga przypodobać się ludziom, nie stanowi dobrej podstawy do ewangelizacji. Motywacje Pawła nie wynikają z tego, co myślą o nim inni ludzie. Wyklucza on również inną ziemską motywację do służby: pieniądze. Ludzie, którzy doświadczyli błogosławieństwa wykonanej na ich rzecz służby, zazwyczaj chętnie przeznaczają na ten cel swoje pieniądze, chcąc wynagrodzić wysiłek i poświęcenie. Dla Bożych pracowników może to być pokusa do tego, aby porzucić jedyną motywację, która naprawdę się liczy – podobanie się Bogu. Co w twoim życiu podoba się Bogu i dlaczego? Co i dlaczego Mu się nie podoba?

S t r o n a | 20 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Środa – 1 sierpnia

GŁĘBOKA TROSKA (1 Tes 2,7.8)

W

1 Tes 2,4 główną motywacją Pawła do służby jest podobanie się Bogu. Jaką dodatkową motywację przedstawia apostoł w kolejnych wersetach? Zob. 1 Tes 2,6-8. 1 Tes 2,6

BW BT BWP BG TR

Nie szukaliśmy też chwały u ludzi ani u was, ani u innych, i nie szukaliśmy ludzkiej chwały ani pośród was, ani pośród innych. Nie szukaliśmy też własnej chwały ani u was, ani wśród innych ludzi. Aniśmy szukali od ludzi chwały, ani od was, ani od inszych, mogąc wam być ciężkimi, jako Apostołowie Chrystusowi; ουτε ANI ζητουντες SZUKAJĄC45 εξ OD ανθρωπων LUDZI δοξαν CHWAŁY ουτε ANI αφ OD υμων WAS ουτε ANI απ OD αλλων INNYCH

1 Tes 2,7 BW

Chociaż jako apostołowie Chrystusa mogliśmy być w wielkim poważaniu; przeciwnie, byliśmy pośród was łagodni jak żywicielka, otaczająca troskliwą opieką swoje dzieci. BT A jako apostołowie Chrystusa mogliśmy być dla was ciężarem, my jednak stanęliśmy pośród was pełni skromności, jak matka troskliwie opiekująca się swoimi dziećmi. BWP Jako prawdziwi apostołowie mieliśmy prawo okazać wam całą naszą władzę, tymczasem występowaliśmy wśród was pełni skromności [i dobroci], jak matka zatroskana o swe dzieci. BG Aleśmy byli skromnymi między wami, jako gdy mamka odchowuje dziatki swoje. TR δυναμενοι MOGĄC εν W βαρει CIĘŻARZE ειναι BYĆ ως JAK χριστου NAMASZCZONEGO αποστολοι WYSŁANNICY αλλ ALE εγενηθημεν STALIŚMY SIĘ ηπιοι ŁAGODNI46 εν μεσω WŚRÓD υμων WAS ως JAK αν GDYBY τροφος ŻYWICIELKA47 θαλπη ROZGRZEWAŁA48 τα εαυτης SWOJE τεκνα DZIECI

1 Tes 2,8 BW

BT

Żywiliśmy dla was taką życzliwość, iż gotowi byliśmy nie tylko użyczyć wam ewangelii Bożej, ale i dusze swoje oddać, ponieważ was umiłowaliśmy. Będąc tak pełni życzliwości dla was, chcieliśmy wam dać nie tylko Bożą Ewangelię, lecz nadto dusze nasze, tak bowiem staliście się nam drodzy.

45

Także: „żądając, pragnąc” (przyp. tłum.). Także: „życzliwi, mili” (przyp. tłum.). 47 Od τροφιον – pożywienie; także: „opiekunka, karmicielka, wychowawczyni” (przyp. tłum.). 48 Od θαλπος – gorąco, upał, żar; także: „pielęgnować, pokrzepiać, pieścić” (przyp. tłum.). 46

S t r o n a | 21 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia BWP Powodowani taką miłością byliśmy gotowi dać wam nie tylko naukę Bożą, lecz także nasze życie. Tak bowiem staliście się nam drogimi. BG Tak wam życzliwymi będąc, gotowiśmy byli użyczyć wam nie tylko Ewangielii Bożej, ale też i dusz naszych, dlatego iżeście nam miłymi byli. TR ουτως TAK ιμειρομενοι TĘSKNIĄC ZA υμων WAMI ευδοκουμεν BYLIŚMY CHĘTNI49 μεταδουναι PODZIELIĆ SIĘ Z υμιν WAMI ου NIE μονον SAMĄ το ευαγγελιον DOBRĄ NOWINĄ του θεου BOGA αλλα ALE και I τας εαυτων SWOIMI ψυχας DUSZAMI διοτι PONIEWAŻ αγαπητοι UMIŁOWANYMI MIŁOŚCIĄ AGAPE ημιν NAM γεγενησθε NADAL STAJECIE SIĘ

W dzisiejszym świecie pieniądze, seks i władza są często uważane za najważniejsze motywacje zachowań ludzkich, a przynajmniej tych, dzięki którym mogą zaspokoić swoje własne pragnienia i odnieść osobistą korzyść. W 1 Tes 2,3-6 Paweł używa wielu różnych słów, aby wykluczyć te motywacje w odniesieniu do własnej służby. Chciwość, niemoralność, zakłamanie i pochlebstwo nie mogą mieć miejsca w chrześcijańskim życiu i służbie. Apostołów motywowało głównie pragnienie podobania się Bogu we wszystkim, co robili. W wersecie 9. Paweł zauważa, że apostołowie mogliby być ciężarem dla Tesaloniczan lub – mówiąc bardziej dobitnie – wykorzystywać swoją pozycję i wpływ, aby osiągnąć osobiste korzyści. Jako apostołowie i nauczyciele mogli żądać uznania swojego statusu, spodziewając się wsparcia materialnego i traktowania ze szczególnymi honorami. Jednak w Tesalonice Paweł odmówił sobie wszystkiego, co mogłoby negatywnie wpłynąć na motywy jego działania lub stać się przeszkodą w dotarciu do nowych chrześcijan. Chociaż główną motywacją Pawła było podobanie się Bogu, w wersecie 7. i 8. przedstawia dodatkowy element wpływający na jego postępowanie – wielką miłość, jaką darzył samych Tesaloniczan. W wersecie 8. używa ciepłych i czułych słów, które świadczą o emocjonalnej bliskości. Dla apostoła głoszenie ewangelii było czymś więcej niż tylko obowiązkiem; oddał tym ludziom całe swoje serce, a nawet samego siebie. W jaki sposób zbory w Macedonii – do których należał także zbór w Tesalonice – odpowiedziały na uczucia apostołów? Zob. 2 Kor 8,1-5. Czego uczy nas to o znaczeniu charakteru tych, którzy głoszą ewangelię? ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________

49

Także: „byliśmy chętni, zgodziliśmy się, postanowiliśmy” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 22 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia 2 Kor 8,1 BW

A powiadamiamy was, bracia, o łasce Bożej, okazanej zborom macedońskim, BT Donosimy wam, bracia, o łasce Bożej, jakiej dostąpiły Kościoły Macedonii, BWP Donosimy wam, bracia, o łasce Bożej, jakiej dostąpiły Kościoły Macedonii, BG A oznajmujemy wam, bracia! o łasce Bożej, która jest dana zborom Macedońskim; TR γνωριζομεν DAJEMY POZNAĆ50 δε ZAŚ υμιν WAM αδελφοι BRACIA την χαριν ŁASKĘ του θεου BOGA την δεδομενην NADAL DAWANĄ εν WŚRÓD ταις εκκλησιαις WYWOŁANYCH της μακεδονιας Z MACEDONII

2 Kor 8,2 BW

Iż mimo licznych utrapień, które wystawiały ich na próbę, niezwykła radość i skrajne ubóstwo ich przerodziły się w nadzwyczajne bogactwo ich ofiarności; BT jak to w dotkliwej próbie ucisku uradowały się bardzo i jak skrajne ich ubóstwo zajaśniało bogactwem prostoty. BWP jak to w dotkliwej próbie ucisku uradowali się bardzo i jak skrajne ich ubóstwo zajaśniało bogactwem prostoty. BG Iż w rozlicznem doświadczeniu utrapienia obfita ich radość i bardzo wielkie ubóstwo ich obfitowało w bogactwo szczerości ich. TR οτι ŻE εν W πολλη WIELKIEJ δοκιμη PRÓBIE51 θλιψεως UCISKU52 η περισσεια NADMIAR της χαρας RADOŚCI αυτων ICH και I η κατα Z βαθους GŁĘBI πτωχεια NĘDZA αυτων ICH επερισσευσεν ZAOBFITOWAŁA εις KU τον πλουτον BOGACTWU της απλοτητος SZCZEROŚCI53 αυτων ICH

2 Kor 8,3 BW

Gdyż w miarę możności - mogę to zaświadczyć - owszem, ponad możność, samorzutnie, BT Według możliwości, a nawet – zaświadczam to – ponad swe możliwości okazali oni gotowość, BWP Według możliwości, a nawet – zaświadczam to – ponad swe możliwości okazali gotowość, BG Bo daję im świadectwo, że według możności i nad możność ochotnymi się pokazali. TR οτι PONIEWAŻ κατα δυναμιν WEDLE SIŁ54 μαρτυρω ZAŚWIADCZAM55 και I υπερ δυναμιν PONAD SIŁY αυθαιρετοι Z WŁASNEJ WOLI

2 Kor 8,4 BW

Usilnym naleganiem dopraszając się od nas tej łaski, by mogli uczestniczyć w dziele miłosierdzia dla świętych, BT nalegając na nas bardzo i prosząc o łaskę współdziałania w posłudze na rzecz świętych. BWP nalegając na nas bardzo i prosząc o łaskę współdziałania w posłudze na rzecz świętych.

50

Także: „zapoznajemy, wyjaśniamy”. Także: „doświadczeniu”. 52 Także: „utrapienia”. 53 Także: „prostocie”. 54 Także: „wedle możliwości”. 55 Także: „potwierdzam”. 51

S t r o n a | 23 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia BG TR

Z wielką prośbą nas żądając, abyśmy to dobrodziejstwo i spólne udzielenie, którem się usługuje świętym, przyjęli. μετα Z πολλης WIELKĄ παρακλησεως ZACHĘTĄ56 δεομενοι ημων (1) PROSZĄC NAS την χαριν (4) ŁASKĘ και (5) I την κοινωνιαν (6) WSPÓLNOTĘ της διακονιας (7) SŁUŻBY της εις (8) KU τους αγιους (9) ŚWIĘTYM δεξασθαι (2) ABYŚMY PRZYJĘLI ημας (3) MY

2 Kor 8,5 BW

I ponad nasze oczekiwanie oddawali nawet samych siebie najpierw Panu, a potem i nam, za wolą Bożą, BT I nie tylko tak było, jak się spodziewaliśmy, lecz ofiarowali siebie samych naprzód Panu, a potem nam przez wolę Bożą. BWP I nie tylko tak było, jakeśmy się spodziewali, lecz ofiarowali siebie samych najpierw Panu, a potem nam przez wolę Bożą. BG A nie tylko tak sobie postąpili, jakośmy się spodziewali; ale najprzód samych siebie oddali Panu, potem i nam za wolą Bożą. TR και I ου NIE καθως TAK JAK ηλπισαμεν SPODZIEWALIŚMY SIĘ αλλ ALE εαυτους SIEBIE εδωκαν DALI πρωτον NAJPIERW τω κυριω PANU και I ημιν NAM δια PRZEZ θεληματος WOLĘ θεου BOGA

W części poniedziałkowej opisaliśmy trzy starożytne klucze perswazji: charakter mówcy (ethos), logikę argumentacji (logos), odwołanie się do emocji słuchaczy oraz ich zainteresowań (pathos). W wersetach 4–6 Paweł podkreśla znaczenie charakteru apostołów jako powód do naśladowania ich postępowania. W wersecie 7. odwołuje się do pathos, czyli więzi emocjonalnej, która rozwinęła się pomiędzy apostołami a Tesaloniczanami. Ewangelia wywiera największy wpływ, kiedy dotyka serca. Pomyśl o osobie, której charakter wpłynął pozytywnie na twoje życie duchowe. Jakie szczególne cechy tej osoby poruszyły twoje serce? W jaki sposób możesz je naśladować?

56

Także: „pocieszeniem” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 24 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Czwartek – 2 sierpnia

ABY NIE BYĆ CIĘŻAREM (1 Tes 2,9-12)

C

o – poza głoszeniem Ewangelii – robił Paweł podczas pobytu w Tesalonice? Dlaczego? Zob. 1 Tes 2,9.10.

___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________

1 Tes 2,9 BW

Wszak pamiętacie, bracia, trud nasz i mozół; pracując nocą i dniem, aby dla nikogo z was nie być ciężarem, głosiliśmy wam ewangelię Bożą. BT Pamiętacie przecież, bracia, naszą pracę i trud. Pracowaliśmy dniem i nocą, aby nikomu z was nie być ciężarem. Tak to wśród was głosiliśmy Ewangelię Bożą. BWP Bracia, pamiętacie zapewne nasze wśród was wysiłki, trudy... [Przypominacie sobie] jak ciężko pracowaliśmy dniem i nocą, byle tylko dla nikogo spośród was nie być ciężarem. To tak właśnie głosiliśmy wśród was Ewangelię Bożą. BG Albowiem pamiętajcie, bracia! pracę naszę i trudy, gdyż w nocy i we dnie robiąc, abyśmy żadnego z was nie obciążyli, kazaliśmy u was Ewangielię Bożą. TR μνημονευετε PRZYPOMINACIE SOBIE γαρ BOWIEM αδελφοι BRACIA τον κοπον CIĘŻKĄ PRACĘ57 ημων NASZĄ και I τον μοχθον TRUD νυκτος NOCĄ γαρ BOWIEM και I ημερας DNIEM εργαζομενοι PRACUJĄC προς KU το TEMU μη ABY NIE επιβαρησαι OBCIĄŻAĆ τινα KOGOŚ υμων Z WAS εκηρυξαμεν OGŁOSILIŚMY εις υμας WAM το ευαγγελιον DOBRĄ NOWINĘ του θεου BOGA

1 Tes 2,10 BW

Wy jesteście świadkami i Bóg, jak świątobliwe i sprawiedliwe, i nienaganne było postępowanie nasze między wami, wierzącymi. BT Sami jesteście świadkami, i Bóg także, jak bogobojnie, sprawiedliwie i nienagannie zachowaliśmy się pośród was, wierzących. BWP Sami możecie zaświadczyć – zresztą i Bóg także – że nasze postępowanie, gdyśmy przebywali u was, ludzi wierzących, było zgodne z wolą Bożą, ze sprawiedliwością i dobrymi obyczajami. BG Wyście świadkami i Bóg, żeśmy świętobliwie i sprawiedliwie, i bez nagany żyli między wami, którzyście uwierzyli.

57

Także: „trud, strudzenie, zmęczenie, cierpienie, ból” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 25 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia TR

υμεις WY μαρτυρες ŚWIADKOWIE και I ο θεος BÓG ως JAK οσιως ZBOŻNIE58 και I δικαιως SPRAWIEDLIWIE και I αμεμπτως NIENAGANNIE υμιν WAM τοις πιστευουσιν WIERZĄCYM εγενηθημεν STALIŚMY SIĘ

Gdybyśmy dosłownie rozumieli stwierdzenie, że Paweł pracował „dzień i noc”, byłaby to ogromna przesada. W języku greckim wyrażenie to oznacza raczej jakościową miarę pracy, a nie faktyczny czas, który został na nią przeznaczony. Innymi słowy, Paweł mówi, że aby nie być dla nich ciężarem, pracował więcej niż tego wymagał obowiązek. Apostoł nie chciał, aby cokolwiek stanęło na drodze głoszeniu ewangelii. Poza tym, bardzo uważał na to, aby zachowywać się w taki sposób, by nikogo nie zgorszyć, zarówno przed Bogiem, jak i przed innymi ludźmi (1 Tes 2,10; Łk 2,52). Paweł i inni apostołowie chcieli być nienaganni w swoim postępowaniu, tak aby to ewangelia stała się głównym przedmiotem zainteresowania. Jakiej analogii użył Paweł w 1 Tes 2,11.12, aby opisać sposób, w jaki traktował Tesaloniczan? Zob. Łk 11,11-13. Czego uczy nas ta analogia? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________

Łk 2,52 BW BT BWP BG TR

Jezusowi zaś przybywało mądrości i wzrostu oraz łaski u Boga i u ludzi. Jezus zaś czynił postępy w mądrości, w latach i w łasce u Boga i u ludzi. Tymczasem Jezus wzrastał w mądrości, w latach i w łasce u Boga i u ludzi. A Jezus pomnażał się w mądrości, i we wzroście i w łasce u Boga i u ludzi. και I ιησους JEZUS προεκοπτεν ROZWIJAŁ SIĘ σοφια W MĄDROŚCI και I ηλικια WE WZROŚCIE και I χαριτι W ŁASCE παρα PRZED θεω BOGIEM και I ανθρωποις LUDŹMI

1 Tes 2,11 BW BT

Wszak wiecie, że każdego z was, niczym ojciec dzieci swoje, Przecież wiecie, żeśmy każdego z was – jak ojciec swe dzieci prosili, zachęcali i zaklinali, BWP Przypominacie sobie zapewne, jak tośmy was zachęcali i upominali z całą stanowczością, niczym ojciec własne dzieci, BG Jakoż wiecie, żeśmy każdego z was, jako ojciec dziatki swoje, napominali i cieszyli, TR καθαπερ TAK JAK οιδατε NADAL WIECIE ως JAK ενα JEDNEGO εκαστον KAŻDEGO υμων Z WAS ως JAK πατηρ OJCIEC τεκνα DZIECI εαυτου SWOJE παρακαλουντες POCIESZAJĄC υμας WAS και I παραμυθουμενοι ZACHĘCAJĄC59 58

Także: „sprawiedliwie, sumiennie” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 26 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia 1 Tes 2,12 BW

Napominaliśmy i zachęcali, i zaklinali, abyście prowadzili życie godne Boga, który was powołuje do swego Królestwa i chwały. BT abyście postępowali w sposób godny Boga, który was wzywa do swego królestwa i chwały. BWP abyście postępowali w sposób godny Boga, który was wzywa do swego królestwa i chwały. BG I oświadczali się, abyście chodzili godnie Bogu, który was powołał do swego królestwa i do chwały. TR και I μαρτυρουμενοι ZAŚWIADCZAJĄC εις το περιπατησαι υμας ABYŚCIE WY ZACHOWYWALI SIĘ αξιως GODNIE του θεου BOGA του καλουντος POWOŁUJĄCEGO υμας WAS εις KU την εαυτου SWOJEMU βασιλειαν KRÓLESTWU και I δοξαν CHWAŁY

Łk 11,11 BW

Gdzież jest taki ojciec pośród was, który, gdy syn będzie go prosił o chleb, da mu kamień? Albo gdy będzie go prosił o rybę, da mu zamiast ryby węża? BT Jeżeli któregoś z was, ojców, syn poprosi o chleb, czy poda mu kamień? Albo o rybę, czy zamiast ryby poda mu węża? BWP Jeśli ktoś z was prosi ojca swego o chleb, czyż poda mu kamień? Albo gdy będzie prosił o rybę, czyż poda mu zamiast ryby węża? BG A któryż jest z was ojciec, którego gdyby prosił syn o chleb, izali mu da kamień? Albo prosiłby o rybę, izali mu zamiast ryby da węża? TR τινα JAKIEGO δε ZAŚ υμων Z WAS τον πατερα OJCA αιτησει (2) BĘDZIE PROSIŁ O ο υιος (1) SYN αρτον (3) CHLEB μη (4) NIE λιθον (7) KAMIENIA επιδωσει (5) DA αυτω (6) MU ει JEŚLI και A ιχθυν RYBĘ μη (3) NIE αντι (1) ZAMIAST ιχθυος (2) RYBY οφιν (6) WĘŻA επιδωσει (4) DA αυτω (5) MU

Łk 11,12 BW BT BWP BG TR

Albo gdy będzie prosił o jajo, da mu skorpiona? Lub też gdy prosi o jajko, czy poda mu skorpiona? Lub gdy poprosi o jajo, czy poda mu skorpiona? Albo prosiłliby o jaje, izali mu da niedźwiadka? η ALBO και I εαν GDYBY αιτηση POPROSIŁ O ωον JAJKO μη NIE επιδωσει DA αυτω MU σκορπιον SKORPIONA

Łk 11,13 BW

Jeśli więc wy, którzy jesteście źli, umiecie dobre dary dawać dzieciom swoim, o ileż bardziej Ojciec niebieski da Ducha Świętego tym, którzy go proszą. BT Jeśli więc wy, choć źli jesteście, umiecie dawać dobre dary swoim dzieciom, to o ileż bardziej Ojciec z nieba udzieli Ducha Świętego tym, którzy Go proszą. BWP Jeżeli więc wy, choć jesteście źli, potraficie dawać to, co dobre, synom waszym, to o ileż bardziej Ojciec wasz niebieski da Ducha Świętego tym, którzy będą Go o to prosić. BG Ponieważ tedy wy, będąc złymi, umiecie dobre dary dawać dzieciom waszym: jakoż daleko więcej Ojciec wasz niebieski da Ducha Świętego tym, którzy go oń proszą? 59

Także: „pocieszając” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 27 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia TR

ει JEŚLI ουν WIĘC υμεις WY πονηροι ŹLI υπαρχοντες BĘDĄCY οιδατε NADAL POTRAFICIE αγαθα DOBRE δοματα DARY διδοναι DAWAĆ τοις τεκνοις DZIECIOM υμων WASZYM ποσω ILE μαλλον BARDZIEJ ο πατηρ OJCIEC ο εξ Z ουρανου NIEBA δωσει DA πνευμα DUCHA αγιον ŚWIĘTEGO τοις αιτουσιν PROSZĄCYM αυτον GO

Dobry ojciec kocha swoje dzieci, ale jednocześnie wyznacza im granice i zachęca do podejmowania wyzwań. Dostosowuje wychowanie i dyscyplinę do wyjątkowego charakteru i stanu emocjonalnego każdego dziecka. W zależności od dziecka i sytuacji może zaoferować pocieszenie i zachęcenie, surowe napomnienie lub wymierzenie kary. W podejściu misyjnym Pawła można wyczuć pewnego rodzaju napięcie. Z jednej strony, zawsze chciał dostosowywać swoje metody do unikalnego szczególnego charakteru i sytuacji ludzi; z drugiej – bardzo dbał o autentyczność, tak aby to, co zewnętrzne i wewnętrzne nie różniło się od siebie w najmniejszym szczególe. Jak można być autentycznym i szczerym, a jednocześnie być „wszystkim dla wszystkich”? Kluczem do zrozumienia postępowania Pawła jest miłość, jaką żywił wobec nawróconych. Robił wszystko, co tylko mógł, aby kształtować w nich autentyczność, a jednocześnie zdawał sobie sprawę z tego, że są rzeczy, których nie byli jeszcze gotowi znieść (zob. J 16,12). Tak więc pracował własnymi rękami i dostosowywał to, czego nauczał – a wszystko po to, aby uniknąć stawiania przed ludźmi niepotrzebnych barier na ich drodze do przyjęcia ewangelii. Była to z pewnością wspaniała lekcja samopoświęcenia, wywierająca ogromny wpływ na innych. J 16,12 BW BT BWP BG TR

60 61

Mam wam jeszcze wiele do powiedzenia, ale teraz znieść nie możecie; Jeszcze wiele mam wam do powiedzenia, ale teraz znieść nie możecie. Mam wam jeszcze wiele do powiedzenia, ale wy na razie nie możecie tego pojąć. Mamci wam jeszcze wiele mówić, ale teraz znieść nie możecie. ετι JESZCZE πολλα WIELE εχω MOGĘ λεγειν MÓWIĆ υμιν WAM αλλ ALE ου NIE δυνασθε MOŻECIE60 βασταζειν WYTRZYMAĆ61 αρτι TERAZ

Nawiązanie do: „εχω MOGĘ” (przyp. tłum.). Także: „znieść, unieść” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 28 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Piątek – 3 sierpnia

DO DALSZEGO STUDIUM

„B

ez względu na wzniosłość wyznania wiary, ten, którego serce nie jest napełnione miłością do Boga i bliźnich, nie jest prawdziwie uczniem Chrystusa (…). Choćby przejawiał niespotykaną dobroczynność, to jednak gdyby czynił to z przesłanek innych niż niesamolubna miłość, nie zyska tym przychylności Bożej, nawet gdyby całe swoje mienie oddał, by nakarmić ubogich”62. „Paweł podczas swej służby w wielkich ośrodkach starożytnej cywilizacji jako rzemieślnik pracował na swoje utrzymanie, mimo że w tym samym czasie starał się ostrożnie przedstawiać dopiero co nawróconym osobom wyraźne nauki Pisma dotyczące właściwego sposobu wspierania dzieła Bożego”63. „W jego sprawozdaniu z głoszenia Słowa Bożego w Tesalonice pierwszy raz czytamy o tym, że pracował fizycznie, zarabiając na swoje utrzymanie. (…) (1 Tes 2,9). (…) Paweł nie uważał jednak tak spędzonego czasu za stracony. (…). Udzielał swym współpracownikom wskazówek co do postępowania w duchowych sprawach, dając także przykład pracowitości i sumienności. Paweł był pracownikiem szybkim, zręcznym i doświadczonym w interesach. Był płomienny duchem i służył Panu (zob. Rz 12,11)”64. Rz 12,11 BW BT

W gorliwości nie ustawając, płomienni duchem, Panu służcie, Nie opuszczajcie się w gorliwości. Bądźcie płomiennego ducha. Pełnijcie służbę Panu. BWP Niech wasza gorliwość nigdy nie słabnie, bądźcie pełni zapału ducha, poddani Panu. BG W pracy nie leniwi, duchem pałający, Panu służący; TR τη σπουδη GORLIWOŚCIĄ65 μη NIE οκνηροι BOJAŹLIWI66 τω πνευματι DUCHEM67 ζεοντες GOTUJĄCY SIĘ68 τω κυριω PANU δουλευοντες SŁUŻĄCY69

62

Ellen G. White, Działalność apostołów, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, s. 174 (AA 261.3). Tamże, s. ? (AA 348.2). 64 Ellen G. White, Słudzy ewangelii, Wydawnictwo „Znaki Czasu”, s. 158-160 (7BC 912.3) . 65 Zastosowano tu tzw. dativus modi; dosłownie: „gorliwości”. Także: „pośpiechem, szybkością, wysiłkiem, trudem, staraniem, szacunkiem, troskliwością, powagą” (przyp. tłum.). 66 Także: „nieśmiali, niezdecydowani” (przyp. tłum.). 67 Zastosowano tu tzw. dativus modi; dosłownie: „duchowi” (przyp. tłum.). 68 Także: „będący pełni zapału, tryskający” (przyp. tłum.). 69 Także: „będący niewolnikami” (przyp. tłum.). 63

S t r o n a | 29 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Pytania: 1. Pomyśl o trudnym dla ciebie okresie życia, w którym przeżywałeś cierpienie (fizyczne, duchowe, emocjonalne lub wszystkie jednocześnie). Jak w praktyce można odnaleźć radość i odwagę w tak trudnych okolicznościach? Dlaczego łatwiej jest mówić o radości i odwadze, niż naprawdę je mieć? 2. Pomyśl o kimś, kto swoim postępowaniem nie odwierciedla zasad życia chrześcijańskiego, chociaż twierdzi, że jest chrześcijaninem. W jaki sposób ta osoba wpływa na twoje chodzenie z Panem? 3. Jakie niebezpieczeństwa wiążą się z emocjonalnym przywiązaniem do ludzi, z którymi dzielimy się ewangelią? W jaki sposób można wyznaczyć właściwe granice w relacjach, które rozwijają się podczas bliskiej współpracy z innymi ludźmi?

Podsumowanie: W studiowanym podczas tego tygodnia fragmencie biblijnym, Paweł otworzył swoje serce, aby ujawnić najskrytsze motywy swojej służby. Przede wszystkim chciał podobać się Bogu, niezależnie od tego, czy jego posługa podobała się też ludziom. Motywacje takie jak seks, pieniądze i władza nie mogą mieć miejsca w sercu, które pragnie podobać się Bogu. Kolejnym ważnym motywem, który skłaniał apostoła do służby, była szczera miłość do zgubionych. Obydwa te motywy zostały wyraźnie przedstawione w 1 Tes 2,1-12.

S t r o n a | 30 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Uwagi dla nauczyciela70

LEKCJA W SKRÓCIE Kluczowy tekst: 1 Tes 2,1-1271 Student powinien: Wiedzieć: Pamiętać, że świadczenie o Chrystusie jest najbardziej efektywne wtedy, gdy motywację do służby stanowi chęć podobania się Bogu i miłość do innych ludzi. Doświadczyć: Mieć pragnienie, aby bardziej troszczyć się o innych i podobać się Bogu we wszystkim, co robi. Wykonać: Przemyśleć i ocenić motywy, które pobudzają go do działania i rozwijania chrześcijańskiego doświadczenia. Schemat nauczania: I. WIEM: Liczy się charakter A. Rozważ cechy, jakie powinni posiadać starsi i diakoni, wymienione w 1 Tm 3,1-13. Dlaczego charakter odgrywa tak ważną rolę w chrześcijańskim życiu? B. Jakie motywacje przedstawione w 1 Tes 2,1-6 Paweł identyfikuje jako niewłaściwe dla chrześcijanina? Co sprawia, że są one tak niszczące? 1 Tm 3,1 BW BT BWP BG TR

Prawdziwa to mowa: Kto o biskupstwo się ubiega, pięknej pracy pragnie. Nauka to godna wiary: jeśli ktoś dąży do biskupstwa, pragnie dobrego zadania. Oto prawda niewątpliwa: jeśli ktoś pragnie biskupstwa, dobrej rzeczy pragnie. Wierna jest ta mowa: Jeźli kto biskupstwa żąda, dobrej pracy żąda. πιστος PRAWDZIWE ο λογος SŁOWO ει JEŻELI τις KTOŚ επισκοπης URZĘDU NADZORCY72 ορεγεται SIĘGA καλου DOBREGO εργου DZIEŁA73 επιθυμει PRAGNIE

70

Opracowano na podstawie Adult Sabbath School Bible Study Guide (Teachers Edition) 3/2012: 1 and 2 Thessalonians autorstwa Jona Paulien’a (sygnatura ABSG-TE-3Q-05-2012). Materiały wydania dla nauczycieli, w sekcjach „Lekcja w skrócie” i „Cykl nauki”, zostały napisane przez Carla P. Cosaert'a, adiunkta Nowego Testamentu i Wczesnego Chrześcijaństwa, na wydziale teologii Uniwersytetu Walla Walla w College Place w Waszyngtonie w USA (przyp. tłum.). 71 Pełny tekst biblijny znajdziesz w lekcjach na poszczególne dni tego tygodnia (przyp. red.). 72 Od επισκοπεω – patrzeć na, spoglądać, obserwować; stąd pochodzi επισκοπος (wym. episkopos), czyli biskup, strażnik, opiekun, nadzorca (przyp. tłum.). 73 Także: „pracy, zajęcia” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 31 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia 1 Tm 3,2 BW

Biskup zaś ma być nienaganny, mąż jednej żony, trzeźwy, umiarkowany, przyzwoity, gościnny, dobry nauczyciel, BT Biskup więc powinien być bez zarzutu, mąż jednej żony, trzeźwy, rozsądny, przyzwoity, gościnny, sposobny do nauczania, BWP Niech jednak pamięta, że biskup powinien być człowiekiem, któremu nic nie można zarzucić: wolno mu być mężem tylko jednej żony, musi być [zawsze] trzeźwy, roztropny, przyzwoity, gościnny, powinien posiadać pewne zdolności do nauczania. BG Ale biskup ma być nienaganiony, mąż jednej żony, czuły, trzeźwy, poważny, gościnny, ku nauczaniu sposobny; TR δει TRZEBA ουν WIĘC τον επισκοπον NADZORCY74 ανεπιληπτον NIENAGANNYM ειναι BYĆ μιας JEDNEJ γυναικος KOBIETY ανδρα MĘŻEM νηφαλιον TRZEŹWYM σωφρονα ROZSĄDNYM75 κοσμιον PORZĄDNYM76 φιλοξενον GOŚCINNYM διδακτικον NADAJĄCYM SIĘ DO NAUCZANIA

1 Tm 3,3 BW

Nie oddający się pijaństwu, nie zadzierzysty, lecz łagodny, nie swarliwy, nie chciwy na grosz, BT nie przebierający miary w piciu wina, nieskłonny do bicia, ale opanowany, niekłótliwy, niechciwy na grosz, BWP Nigdy nie może przekraczać miary w piciu, nie może być porywczy, lecz opanowany, powściągliwy w słowie, nie żądny grosza. BG Nie pijanica wina, nie bitny, nie sprośnego zysku chciwy, ale słuszność miłujący, nieswarliwy, niełakomy; TR μη NIE παροινον PIJAKIEM μη NIE πληκτην SKŁONNYM DO BICIA77 μη NIE αισχροκερδη GONIĄCYM ZA BRUDNYM ZYSKIEM αλλ ALE επιεικη UCZCIWYM78 αμαχον NIEWOJOWNICZYM αφιλαργυρον NIELUBIĄCYM PIENIĘDZY79

1 Tm 3,4 BW

Który by własnym domem dobrze zarządzał, dzieci trzymał w posłuszeństwie i wszelkiej uczciwości, BT dobrze zarządzający własnym domem, z całą godnością trzymający [swoje] dzieci w uległości. BWP Powinien też mądrze zarządzać własnym domem, ciesząc się posłuszeństwem własnych dzieci i pełnym z ich strony szacunkiem. BG Który by dom swój dobrze rządził, który by dziatki miał w posłuszeństwie ze wszelaką uczciwością; TR του ιδιου (3) WŁASNEGO οικου (4) DOMU καλως (1) DOBRZE80 προισταμενον (2) STOJĄCYM NA CZELE τεκνα DZIECI εχοντα MAJĄCYM εν W υποταγη PODPORZĄDKOWANIU SIĘ μετα WRAZ Z πασης CAŁĄ σεμνοτητος ŚWIĘTOŚCIĄ81

74

Od επισκοπεω – patrzeć na, spoglądać, obserwować; stąd pochodzi επισκοπος (wym. episkopos), czyli biskup, strażnik, opiekun, nadzorca (przyp. tłum.). 75 Także: „rozumnym, roztropnym, panującym nad sobą, wstrzemięźliwym, skromnym, cnotliwym” (przyp. tłum.). 76 Także: „uporządkowanym, skromnym, statecznym, kulturalnym, poprawnym, spokojnym, dobrym, uczciwym” (przyp. tłum.). 77 Także: „awanturnikiem, zawadiaką” (przyp. tłum.). 78 Także: „rozsądnym, rzetelnym, sprawiedliwym, zdolnym, krzepkim, dzielnym, zacnym” (przyp. tłum.). 79 Także: „pozbawionym skąpstwa/chciwości” (przyp. tłum.). 80 Także: „zupełnie, słusznie, całkowicie” (przyp. tłum.). 81 Także: „godnością, powagą, powściągliwością, nieśmiałością” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 32 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia 1 Tm 3,5 BW

Bo jeżeli ktoś nie potrafi własnym domem zarządzać, jakże będzie mógł mieć na pieczy Kościół Boży? BT Jeśli ktoś bowiem nie umie stanąć na czele własnego domu, jakżeż będzie się troszczył o Kościół Boży? BWP Jeśli bowiem ktoś nie potrafi sobie poradzić z własnym domem, to jakże będzie mógł zatroszczyć się skutecznie o Kościół Boży? BG (Bo jeźliby kto nie umiał swego własnego domu rządzić, jakoż pieczę będzie miał o kościele Bożym?) TR ει JEŻELI δε ZAŚ τις KTOŚ του ιδιου (2) WŁASNEGO οικου (3) DOMU προστηναι (1) STAĆ NA CZELE ουκ NIE οιδεν NADAL UMIE πως JAK εκκλησιας (2) WYWOŁANYMI θεου (3) BOGA επιμελησεται (1) BĘDZIE OPIEKOWAŁ SIĘ82

1 Tm 3,6 BW

Nie może to być dopiero co nawrócony, gdyż mógłby wzbić się w pychę i popaść w potępienie diabelskie. BT Nie [może to być] świeżo ochrzczony, ażeby wbiwszy się w pychę, nie wpadł w diabelskie potępienie. BWP Biskupem nie może też być człowiek dopiero co nawrócony, żeby nie popadł w pychę i nie zgotował sobie potępienia, które już spotkało szatana. BG Nie nowotny, aby będąc nadęty, nie wpadł w sąd potwarcy. TR μη NIE νεοφυτον NOWONAWRÓCONYM83 ινα ABY μη NIE τυφωθεις BĘDĄC NIESPEŁNA ROZUMU εις κριμα DO SĄDU84 εμπεση WPADŁ85 του διαβολου DIABŁA86

1 Tm 3,7 BW

A powinien też cieszyć się dobrym imieniem u tych, którzy do nas nie należą, aby nie narazić się na zarzuty i nie popaść w sidła diabelskie. BT Powinien też mieć dobre świadectwo ze strony tych, którzy są z zewnątrz, ażeby się nie naraził na wzgardę i sidła diabelskie. BWP Wreszcie powinien cieszyć się dobrą opinią nawet u niechrześcijan, żeby mu nikt nie okazywał pogardy i żeby nie wpadł on w sidła szatańskie. BG Musi też mieć świadectwo dobre od obcych, aby nie wpadł w hańbę i w sidło potwarcy. TR δει TRZEBA δε ZAŚ αυτον και μαρτυριαν καλην εχειν ABY I MIAŁ ON DOBRE ŚWIADECTWO απο OD των TYCH εξωθεν Z ZEWNĄTRZ ινα ABY μη NIE εις KU ονειδισμον URĄGANIU87 εμπεση WPADŁ88 και I παγιδα PUŁAPKĘ του διαβολου DIABŁA89

1 Tm 3,8 BW

Również diakoni mają być uczciwi, nie dwulicowi, nie nałogowi pijacy, nie chciwi brudnego zysku,

82

Także: „będzie nadzorował/zajmował się” (przyp. tłum.). Dosłownie: „nowo zasadzony”; także: „neofita” (przyp. tłum.). 84 W rozumieniu: „pod sąd” (przyp. tłum.). 85 Także: „trafił, dostał się” (przyp. tłum.). 86 Także: „oszczercy, potwarcy, szatana” (przyp. tłum.). 87 Także: „hańbie, wstydowi” (przyp. tłum.). 88 Także: „trafił, dostał się” (przyp. tłum.). 89 Także: „oszczercy, potwarcy, szatana” (przyp. tłum.). 83

S t r o n a | 33 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia BT

Diakonami tak samo winni być ludzie godni, nieobłudni w mowie, nie nadużywający wina, niechciwi brudnego zysku, BWP Diakonami również mogą być ludzie tylko powszechnie szanowani prawdomówni, nie nadużywający wina, nie goniący za brudnym zyskiem, BG Dyjakonowie także mają być poważni, nie dwoistego słowa, nie pijanicy wielu wina, nie chciwi sprośnego zysku, TR διακονους USŁUGUJĄCY ωσαυτως TAK SAMO σεμνους ŚWIĘCI90 μη NIE διλογους DWULICOWI91 μη NIE οινω WINU πολλω LICZNEMU προσεχοντας ODDAJĄCY SIĘ μη NIE αισχροκερδεις GONIĄCY ZA BRUDNYM ZYSKIEM

1 Tm 3,9 BW BT BWP BG TR

Zachowujący tajemnicę wiary wraz z czystym sumieniem. [lecz] utrzymujący tajemnicę wiary w czystym sumieniu. lecz ceniący sobie wysoko tajemnice wiary i czystość sumienia. Mający tajemnicę wiary w czystem sumieniu. εχοντας MAJĄCY το μυστηριον TAJEMNICĘ της πιστεως WIARY εν W καθαρα WOLNYM OD WINY συνειδησει SUMIENIU

1 Tm 3,10 BW

Niech oni najpierw odbędą próbę, a potem, jeśli się okaże, że są nienaganni, niech przystąpią do pełnienia służby. BT I oni niech będą najpierw poddawani próbie, i dopiero wtedy niech spełniają posługę, jeśli są bez zarzutu. BWP Ludzi takich należy naprzód poddać pewnej próbie i dopiero, kiedy się okaże, że są bez zarzutu, wtedy niech spełniają swoją posługę. BG A ci też niech będą pierwej doświadczeni, zatem niech służą, jeźli są bez nagany; TR και I ουτοι CI δε ZAŚ δοκιμαζεσθωσαν NIECH ZOSTANĄ DOŚWIADCZENI πρωτον NAJPIERW ειτα NASTĘPNIE διακονειτωσαν NIECH USŁUGUJĄ92 ανεγκλητοι WOLNI OD ZARZUTÓW93 οντες BĘDĄC

1 Tm 3,11 BW

Podobnie kobiety: powinny być poważne, nie przewrotne, trzeźwe, wierne we wszystkim. BT Kobiety również – godne, nieskłonne do oczerniania, trzeźwe, wierne we wszystkim. BWP [Ich] żony również powinny być bez zarzutu, nie żadne plotkarki, ale rozsądne i wierne we wszystkim [mężom]. BG Żony także niech mają poważne, nie potwarliwe, trzeźwe, wierne we wszystkiem. TR γυναικας KOBIETY ωσαυτως TAK SAMO σεμνας ŚWIĘTE94 μη NIE διαβολους DIABELSKIE95 νηφαλιους TRZEŹWE πιστας WIERNE εν WE πασιν WSZYSTKIM

90

Także: „pełni czci, szlachetni” (przyp. tłum.). Także: „chytrzy, podstępni” (przyp. tłum.). 92 Także: „niech pełnią służbę” (przyp. tłum.). 93 Także: „nienaganni” (przyp. tłum.). 94 Także: „pełne czci, szlachetne” (przyp. tłum.). 95 Także: „oszczercze, obmawiające, oczerniające” (przyp. tłum.). 91

S t r o n a | 34 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia 1 Tm 3,12 BW

Diakoni niech będą mężami jednej żony, mężami, którzy potrafią dobrze kierować dziećmi i domami swoimi. BT Diakoni niech będą mężami jednej żony, rządzący dobrze dziećmi i własnymi domami. BWP Diakon może być mężem tylko jednej żony, powinien się też wykazać tym, że umie pokierować własnymi dziećmi i całą rodziną. BG Dyjakonowie niech będą mężami jednej żony, którzy by dziatki dobrze rządzili i własne domy. TR διακονοι USŁUGUJĄCY εστωσαν NIECH BĘDĄ μιας JEDNEJ γυναικος KOBIETY ανδρες MĘŻAMI τεκνων (3) DZIECI καλως (1) DOBRZE96 προισταμενοι (2) WYŻEJ CENIĄCYMI και I των ιδιων SWOJE οικων DOMY

1 Tm 3,13 BW

Bo ci, którzy dobrze służbę pełnili, zyskują sobie wysokie stanowisko i prawo występowania w sprawie wiary, która jest w Chrystusie Jezusie. BT Ci bowiem, skoro dobrze spełnili czynności diakońskie, zdobywają sobie zaszczytny stopień i wielką pewność w wierze, która jest w Chrystusie Jezusie. BWP Diakoni dobrze spełniający swoje obowiązki zdobędą sobie z czasem należną godność i ufną śmiałość wiary, którą żyjemy stanowiąc jedno z Jezusem Chrystusem. BG Albowiem którzy by dobrze służyli, stopień sobie dobry zjednają i wielkie bezpieczeństwo w wierze, która jest w Chrystusie Jezusie. TR οι CI γαρ BOWIEM καλως DOBRZE97 διακονησαντες SPEŁNIWSZY SŁUŻBĘ βαθμον STOPIEŃ98 εαυτοις SOBIE καλον DOBRY περιποιουνται ZDOBYWAJĄ DLA SIEBIE και I πολλην WIELKĄ παρρησιαν OTWARTOŚĆ99 εν W πιστει WIERZE τη100 PRZEZ TĄ εν W χριστω NAMASZCZONYM ιησου JEZUSIE

II. DOŚWIADCZAM: Wezwanie do prawości i uczciwości A. Jakich skandali związanych z charakterem doświadczyłeś w twoim zborze? Jakie motywy leżały u podstaw tych sytuacji? W jaki sposób wpłynęły one na twój zbór, twoją społeczność, a szczególnie na ciebie osobiście?101 B. Wzorce są bardzo ważne. Niestety wiele współczesnych ideałów podważa to, co Bóg ceni najbardziej. Paweł stanowił dla Tesaloniczan pozytywny wzór do naśladowania (1 Tes 1,5-6; 2,10). Jakie są Boże wzorce dzisiaj? Jakim wzorem jesteś w swoim zborze, miejscu pracy lub rodzinie?

96

Także: „zupełnie, słusznie, całkowicie” (przyp. tłum.). Także: „zupełnie, słusznie, całkowicie” (przyp. tłum.). 98 Także: „próg, szczebel” (przyp. tłum.). 99 Także: „szczerość” (przyp. tłum.). 100 Zastosowano tu tzw. dativus modi. Dosłownie: „tej” (przyp. tłum.). 101 Czy uważasz, że mogłeś coś zrobić w tej sytuacji? Jak zwracać uwagę współwierzącym tak, aby nie być posądzonym o wtrącanie się w cudze sprawy, a jednocześnie spełnić chrześcijański obowiązek napominania w duchu łagodności? Czy problemy z charakterem usprawiedliwiają brak poszanowania dla godności drugiego człowieka? Jak można przeciwdziałać takim skandalom w zborze, jak również na różnych szczeblach przywódczych Kościoła (diecezja, unia, wydział)? (przyp. red.). 97

S t r o n a | 35 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia 1 Tes 1,5 BW

Gdyż ewangelia zwiastowana wam przez nas, doszła was nie tylko w Słowie, lecz także w mocy i w Duchu Świętym, i z wielką siłą przekonania; wszak wiecie, jak wystąpiliśmy między wami przez wzgląd na was. BT bo nasze głoszenie Ewangelii wśród was nie dokonało się samym tylko słowem, lecz mocą i [działaniem] Ducha Świętego oraz wielką siłą przekonania. Wiecie bowiem, jacy dla was byliśmy, przebywając wśród was. BWP Nie tylko bowiem głosiliśmy wam Ewangelię mocą naszego słowa, lecz korzystaliście także ze wsparcia Ducha Świętego, z pełnym przekonaniem o prawdziwości Ewangelii. Wiecie też, jak zabiegaliśmy o wasze dobro, kiedyśmy wśród was przebywali. BG Gdyż Ewangielija nasza nie była u was tylko w mowie, ale też w mocy i w Duchu Świętym, i we wszelkiem upewnieniu, jako wiecie, jakimyśmy byli między wami dla was. TR οτι PONIEWAŻ το ευαγγελιον DOBRA NOWINA ημων NASZA ουκ NIE εγενηθη STAŁA SIĘ εις DLA υμας WAS εν W λογω SŁOWIE μονον TYLKO αλλα ALE και I εν W δυναμει MOCY και I εν W πνευματι DUCHU αγιω ŚWIĘTYM και I εν W πληροφορια (2) CAŁKOWITEJ PEWNOŚCI πολλη (1) WIELKIEJ καθως TAK JAK οιδατε NADAL WIDZICIE οιοι JAKIMI εγενηθημεν STALIŚMY SIĘ εν W υμιν WAS δι PRZEZ υμας WAS

1 Tes 1,6 BW

A wy staliście się naśladowcami naszymi i Pana i przyjęliście Słowo w wielkim uciśnieniu, z radością Ducha Świętego, BT A wy, przyjmując słowo pośród wielkiego ucisku, z radością Ducha Świętego, staliście się naśladowcami naszymi i Pana, BWP A wy, za naszym przykładem, staliście się naśladowcami Pana, bo przyjęliście słowo [Boże] pośród wielu ucisków, z radością, która pochodzi od Ducha Świętego. BG A wyście się naśladowcami naszymi i Pańskimi stali, przyjąwszy słowo we wszelkiem uciśnieniu z radością Ducha Świętego, TR και I υμεις WY μιμηται NAŚLADOWCAMI ημων NASZYMI εγενηθητε STALIŚCIE SIĘ και I του κυριου PANA102 δεξαμενοι PRZYJĄWSZY τον λογον SŁOWO εν W θλιψει UCISKU103 πολλη WIELKIM μετα Z χαρας RADOŚCIĄ πνευματος DUCHA αγιου ŚWIĘTEGO

III. WYKONUJĘ: Ocena własnych motywów A. Pielęgnując złe motywy, można osłabić charakter i zaszkodzić sprawie Chrystusa. Co możemy zrobić, aby upewnić się, że nasze motywy są czyste? B. Naucz się na pamięć wersetu z Mi 6,8 i poproś Boga, aby zapisane w nim słowa stały się rzeczywistością w twoim życiu.

102 103

Jest to kontynuacja myśli: „μιμηται NAŚLADOWCAMI” (przyp. tłum.). Także: „utrapieniu” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 36 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia Mi 6,8 BW

Oznajmiono ci, człowiecze, co jest dobre i czego Pan żąda od ciebie: tylko, abyś wypełniał prawo, okazywał miłość bratnią i w pokorze obcował ze swoim Bogiem. BT Powiedziano ci, człowiecze, co jest dobre. I czego żąda Pan od ciebie, jeśli nie czynienia sprawiedliwości, umiłowania wierności i pokornego obcowania z Bogiem twoim? BWP Pouczono cię, człowiecze, o tym, co jest dobre, i wiesz, czego Pan oczekuje od ciebie: masz żyć uczciwie i być pobożnym, i czuć się pokornym przed obliczem Boga. BG Oznajmił ci człowiecze, co jest dobrego, i czegoż Pan chce po tobie; tylko abyś czynił sąd, a miłował miłosierdzie i pokornie chodził z Bogiem twoim. LXX ει CZY ανηγγελη OZNAJMIONO σοι TOBIE ανθρωπε CZŁOWIEKU τι CZEGO καλον DOBREGO η LUB τι CZEGO κυριος PAN εκζητει WYSZUKUJE παρα OD σου CIEBIE αλλ' η του PRZYNAJMNIEJ ποιειν CZYNIĆ κριμα SĄD και I αγαπαν MIŁOWAĆ MIŁOŚCIĄ AGAPE ελεον MIŁOSIERDZIE και I ετοιμον GOTOWOŚĆ ειναι BYCIA του πορευεσθαι CHODZENIA μετα WRAZ Z κυριου PANEM θεου BOGIEM σου TWOIM

Podsumowanie: Tylko szczere pragnienie podobania się Bogu i miłowania innych ludzi stanowi wystarczającą motywację do życia, za pośrednictwem którego będziemy skutecznie świadczyć o Chrystusie.

CYKL NAUKI Krok 1:

MOTYWACJA Kluczowe pojęcie dla duchowego wzrostu: Sprawa Chrystusa odniesie największy sukces tylko wtedy, gdy nasze działanie bedzie motywowane pragnieniem podobania się Bogu we wszystkim, co robimy, a także naszą gotowością do stawiania potrzeb innych przed naszymi własnymi.

P

rawdopodobnie największe zagrożenie, z jakim boryka się Kościół chrześcijański w ostatnich dziesięcioleciach, nie pochodzi z zewnątrz, ale wiąże się ze stale rosnącą liczbą skandali, które osłabiają go od środka. Smuci fakt, że kiedy w wyszukiwarce internetowej wpiszemy hasło skandale kościelne, wyświetli nam się lista z milionami wyników. Chociaż każdy skandal ma inną twarz, imię i dotyczy różnych denominacji religijnych, u podstaw każdego z nich leży jedna z trzech grzesz-

S t r o n a | 37 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

nych motywacji do służby: miłość do pieniędzy, pragnienie władzy lub pożądanie seksualne.104 Szkody, jakie te skandale wyrządzają sprawie Chrystusa, są niewyobrażalne. Żyjemy w czasie, w którym Kościół w znacznym stopniu utracił swój autorytet moralny. Jak mówią sceptycy, Kościół – zamiast być głosem, występującym przeciwko nieprawości i moralnej deprawacji – sam jest częścią problemu. Po każdym takim skandalu coraz więcej ludzi zaczyna mieć wątpliwości i zastanawia się nad tym, jak przesłanie chrześcijańskie może być prawdą, skoro nie czyni żadnej zmiany w życiu tych, którzy je głoszą. Łatwo byłoby winić za ten stan rzeczy duchownych (urzędników kościelnych), których nazwiska kojarzą się z tymi skandalami, ale tak naprawdę nie rozwiązuje to problemu. Zamiast obwiniać kogokolwiek, musimy zdać sobie sprawę z tego, że bez Bożej łaski każdy z nas może ulec podobnym pokusom – w końcu wszyscy jesteśmy tylko ludźmi. Znacznie lepsze jest w tym przypadku obranie takiego kursu działania, który dwa tysiące lat temu Paweł wyznaczył Tesaloniczanom, ostrzegając ich przed niebezpieczeństwami, jakie mogą nam grozić, jeśli pozwolimy, aby właściwe motywacje do służby zostały przezwyciężone przez chęć zaspokojenia własnych pragnień.

Rozważ: Co możemy zrobić, aby nie być częścią problemu skandali moralnych, które nękają Kościół, ale aby raczej przyczynić się do ich rozwiązania?

104

Ktoś kiedyś sformułował mniej więcej takie zdanie: Stojące wojsko zaczyna walczyć między sobą, co oddaje sytuację gotowej do boju armii (w tym przykładzie chrześcijan), która w przerwie bitewnej zamiast zająć się doskonaleniem umiejętności wojennych przez ćwiczenia na poligonie, zajmuje się utarczkami między żołnierzami czy atakami na miejscową ludność, która zajmuje się zaopatrzeniem dla wojska. Zdanie to bardzo dobrze oddaje sytuację Kościoła, który nie mając wrogów zewnętrznych zaczyna ich szukać wewnątrz. Jest to adekwatne porównanie do warunków adwentystów w naszym kraju, którzy opierając się na stosunku państwa do Kościoła (ustawa z 1995 roku) zachowują swobody religijne, a wszelkie formy dyskryminacji ze względu na wyznanie, są właściwie ścigane z urzędu. Zastanów się, czy kiedy mówią „pokój i bezpieczeństwo” nie powinieneś aby przygotowywać się do boju? Czyż właśnie teraz nie powinno się ze wzmożoną siłą głosić Ewangelii? Jeśli nie wykorzystamy tych jakże sprzyjających okoliczności, będziemy musieli wykonać pracę nawracania dusz w o wiele bardziej niesprzyjających warunkach (przyp. red.).

S t r o n a | 38 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Krok 2:

BADANIE Komentarz biblijny I. Motywacje Pawła

(Przestudiuj w klasie 1 Tes 2,1-8)105

W

dzisiejszych czasach ludzie często sceptycznie odnoszą się do ewangelistów telewizyjnych, którzy wydają się być bardziej zainteresowani pieniędzmi i sławą niż pomaganiem ubogim. Podobnie w starożytności ludzie nieufnie traktowali wędrownych filozofów i występujących publicznie mówców. I słusznie. Wędrowni kaznodzieje za czasów Pawła byli w większości szarlatanami, którzy chcieli uzyskać rozgłos i zdobyć fortunę. Fantastyczny, a zarazem fascynujący przykład religijnych oszustów z czasów Pawła stanowi życie Aleksandra z Abonuteichos. Według Lucjana z Samosaty106, Aleksander był szarlatanem w pełnym znaczeniu tego słowa. W II wieku n.e. stworzył i upowszechnił kult boga-węża o imieniu Glykon, który rzekomo posiadał ludzką głowę i blond włosy. Ludzie z daleka i bliska – łącznie z cesarzem Markiem Aureliuszem – przychodzili, aby posłuchać (oczywiście za odpowiednią opłatą) przepowiedni Glykona, które interpretował i wykładał Aleksander. W przeciągu jednego roku Aleksander otrzymał z tego tytułu 80 000 drachm (jedna drachma to w przybliżeniu równowartość zapłaty za jeden dzień pracy). Było to po prostu wyłudzanie pieniędzy. Relację Lucjana na ten temat, a także wizerunki Glykona, można znaleźć w internecie, wpisując w wyszukiwarkę hasła: Lucjan z Samosaty czy Aleksander, czyli fałszywy prorok. Aby uniknąć posądzenia o jakiekolwiek powiązania z oszustami religijnymi pokroju Aleksandra, Paweł odważnie broni swojej posługi w 1 Tes 2,1-12. Z jego słów jasno wynika, że podejrzenia niektórych ludzi dotyczyły nie tylko tego, czego nauczał, ale także motywacji, jakie przyświecały mu w jego działaniu. W odpowiedzi na takie oskarżenia apostoł stwierdza, że jego służba nie opiera się na błędzie (1 Tes 2,3), nieczystości (1 Tes 2,3), oszustwie (1 Tes 2,3) czy chciwości (1 Tes 2,5) – czyli na motywach, z którymi z pewnością związany był kult Glykona.

105

Pełny tekst biblijny znajdziesz w lekcjach na poszczególne dni tego tygodnia (przyp. red.). Właściwie: gr. Lukianós, łac. Lucianus – rzymski retoryk i satyryk, piszący w grece, znany z poglądów soficystycznych (ok. 120 do ok. 190 r.). Urodzony w Kommagenie nad Eufratem. Zmarł prawdopodobnie w Atenach. Uważany jest za genialnego twórcę satyry społecznej. 106

S t r o n a | 39 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Warto zwrócić tutaj uwagę na trzy słowa, o jakich wspomina Paweł. Po pierwsze, słowo „nieczystość” ma prawdopodobnie konotacje seksualne. W tym sensie zostało użyte w 1 Tes 4,7; również w innych miejscach Paweł często łączy je z niemoralnością seksualną (zob. 2 Kor 12,21; Ga 5,19). Może to sugerować, że niektórzy poganie podejrzliwie patrzyli na relacje, jakie łączyły apostoła z prominentnymi kobietami z Tesaloniki, które nawróciły się na chrześcijaństwo (Dz 17,4). Po drugie, słowo „podstęp”, którego używa Paweł w 1 Tes 2,3 , wywodzi się od słowa opisującego przynętę do połowu ryb. Odnosi się ono do każdej działalności, której celem jest świadome wykorzystanie drugiego człowieka. Po trzecie, słowo „chciwość” (1 Tes 2,5) nawiązuje do chęci zysku, ale w rzeczywistości obejmuje swoim zasięgiem o wiele szersze znaczenie. Pochodzi od dwóch greckich słów: mieć i więcej. Wskazuje więc na powszechne ludzkie pragnienie, aby pobłażać sobie we wszystkich sferach życia.

1 Tes 4,7 BW BT BWP BG TR

Albowiem nie powołał nas Bóg do nieczystości, ale do uświęcenia. Albowiem nie powołał nas Bóg do nieczystości, ale do świętości. Powołał nas bowiem Bóg nie do rozpusty, lecz do świętości. Bo nas nie powołał Bóg ku nieczystości, ale ku poświęceniu. ου NIE γαρ BOWIEM εκαλεσεν POWOŁAŁ ημας NAS ο θεος BÓG επι DO ακαθαρσια NIECZYSTOŚCI αλλ ALE εν NA αγιασμω UŚWIĘCENIE

2 Kor 12,21 BW

Obawiam się, że gdy przyjdę, Bóg mój upokorzy mnie przed wami i że będę musiał ubolewać nad wieloma z tych, którzy ongiś popełnili grzechy i do dziś jeszcze za nie nie odpokutowali, grzechy nieczystości, wszeteczeństwa i rozwiązłości, których się dopuścili. BT Oby mnie ponownie nie upokorzył wobec was Bóg mój i żebym nie musiał płakać nad wieloma spośród tych, którzy popełnili przedtem grzechy i wcale się nie nawrócili z nieczystości, rozpusty i rozwiązłości, jakich się dopuścili. BWP Żeby mnie ponownie nie upokorzył wobec was Bóg, tak iżbym musiał opłakiwać wielu spośród tych, którzy popełniali przedtem grzechy i wcale się nie nawrócili ze swej nieczystości, rozpusty i rozwiązłości. BG By mię zasię Bóg mój, gdy przyjdę, nie poniżył u was, i żałowałbym wielu tych, którzy przedtem grzeszyli, a nie pokutowali z nieczystości i z wszeteczeństwa, i z rozpusty, którą popełnili. TR μη ABY NIE παλιν PONOWNIE ελθοντα PRZYSZEDŁSZY με MNIE ταπεινωση PONIŻYŁ ο θεος BÓG μου MÓJ προς U υμας WAS και I πενθησω OPŁAKIWAŁBYM πολλους WIELU των προημαρτηκοτων Z TYCH, KTÓRZY PRZEDTEM ZGRZESZYLI I NADAL GRZESZĄ και I μη NIE μετανοησαντων ZMIENILI ZDANIA107 επι O τη ακαθαρσια NIECZYSTOŚCI και I πορνεια108 PROSTYTUCJI και I ασελγεια ROZWIĄZŁOŚCI109 η επραξαν CZYM BYLI ZAJĘCI110

107

Także: „żałowali” (przyp. tłum.). Wymawia się: „pornija” – m. in. od tego słowa pochodzi wyraz pornografia (przyp. tłum.). 109 Także: „bezczelność, pycha, zuchwałość” (przyp. tłum.). 110 Także: „co praktykowali, czym się zajmowali” (przyp. tłum.). 108

S t r o n a | 40 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia Ga 5,19 BW

Jawne zaś są uczynki ciała, mianowicie: wszeteczeństwo, nieczystość, rozpusta, BT Jest zaś rzeczą wiadomą, jakie uczynki rodzą się z ciała: nierząd, nieczystość, wyuzdanie, BWP Wiadomo przecież powszechnie, jakie to uczynki wywodzą się z pożądliwości ciała: nierząd, nieczystość, wszelkie wyuzdanie, BG A jawneć są uczynki ciała, które te są: Cudzołóstwo, wszeteczeństwo, nieczystość, rozpusta, TR φανερα WIDOCZNE δε ZAŚ εστιν JEST τα εργα CZYNY της σαρκος CIAŁA ατινα KTÓRYMI εστιν JEST μοιχεια CUDZOŁÓSTWO πορνεια111 PROSTYTUCJA ακαθαρσια NIECZYSTOŚĆ ασελγεια ROZWIĄZŁOŚĆ112

Dz 17,4 BW

I dali się niektórzy z nich przekonać i przyłączyli się do Pawła i Sylasa, również wielka liczba spośród pobożnych Greków i niemało znamienitych niewiast. BT Niektórzy z nich, a także pokaźna liczba pobożnych Greków i niemało znamienitych kobiet, uwierzyli i przyłączyli się do Pawła i Sylasa. BWP Po pewnym czasie uwierzyło i przyłączyło się do Pawła i Sylasa trochę Żydów, dość duża liczba pobożnych Greków tudzież niemało co znaczniejszych kobiet. BG I uwierzyli niektórzy z nich, a przyłączyli się do Pawła i do Syli, i wielkie mnóstwo nabożnych Greków, i niewiast przedniejszych niemało. TR και I τινες NIEKTÓRZY εξ Z αυτων NICH επεισθησαν ZOSTALI PRZEKONANI και I προσεκληρωθησαν PRZYWIĄZALI SIĘ τω παυλω DO PAWŁA και I τω σιλα DO SYLASA των τε σεβομενων BOJĄCYCH SIĘ BOGA113 ελληνων GREKÓW πολυ WIELKA πληθος ILOŚĆ γυναικων KOBIET τε των πρωτων NAJZNAKOMITSZYCH ουκ NIE ολιγαι MAŁO

Rozważ: Dlaczego tak ważne było, aby w epoce wędrownych szarlatanów Paweł bronił prawdziwych motywów swojej służby? Jakie ma to znaczenie – jeśli w ogóle jakieś ma – dla nas żyjących dzisiaj?

111

Wymawia się: „pornija” – m. in. od tego słowa pochodzi wyraz pornografia (przyp. tłum.). Także: „bezczelność, pycha, zuchwałość” (przyp. tłum.). 113 Jest to kontynuacja myśli: τινες NIEKTÓRZY εξ Z αυτων NICH; także: „oddających cześć (Bogu)” (przyp. tłum.). 112

S t r o n a | 41 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

II. Metoda Pawła

(Przestudiuj w klasie 1 Tes 2,9-12)114

K

ażdy może twierdzić, że jego motywy są właściwe. Ale czy jest to prawda czy też nie – to już zupełnie inna kwestia. Styl życia Pawła i jego służba dostarczają wielu dowodów na prawdziwość jego twierdzeń.

W przeciwieństwie do innych wędrownych nauczycieli, którzy liczyli na wsparcie materialne ze strony swoich słuchaczy, apostoł pracował własnymi rękami, aby zarobić na swoje utrzymanie. Czynił tak nie dlatego, że uważał, iż służba nie powinna być wynagradzana. W innych listach wyraźnie stwierdza bowiem, że kaznodzieje powinni otrzymywać wsparcie finansowe (1 Tm 5,17.18). Jednak w przypadku swojej własnej działalności zdecydował, że nie będzie prosił o pieniądze, tak by nikt nie mógł oskarżyć go o to, że oczekuje jakiegoś zysku. 1 Tm 5,17 BW

Starszym, którzy dobrze swój urząd sprawują, należy oddawać podwójną cześć, zwłaszcza tym, którzy podjęli się zwiastowania Słowa i nauczania. BT Prezbiterzy, którzy dobrze przewodniczą, niech będą uważani za godnych podwójnej czci, a najbardziej ci, którzy trudzą się głoszeniem słowa i nauczaniem. BWP Starsi, sprawujący jak należy rządy nad Kościołem, zasługują sobie na podwójne uznanie – zwłaszcza ci, którzy głoszą [Ewangelię] i udzielają wam pouczeń [praktycznych]. BG Starsi, którzy się w przełożeństwie dobrze sprawują, niech będą mieni za godnych dwojakiej czci, a zwłaszcza ci, którzy pracują w słowie i w nauce. TR οι CI καλως DOBRZE115 προεστωτες NADAL STOJĄCY NA CZELE πρεσβυτεροι STARSI διπλης PODWÓJNEGO τιμης WARTOŚCI116 αξιουσθωσαν NIECH UZNANI BĘDĄ ZA GODNYCH μαλιστα NAJBARDZIEJ οι CI κοπιωντες TRUDZĄCY SIĘ εν W λογω SŁOWIE και I διδασκαλια NAUCZANIU

1 Tm 5,18 BW

Albowiem Pismo mówi: Młócącemu wołowi nie zawiązuj pyska, oraz: Godzien jest robotnik zapłaty swojej. BT Mówi bowiem Pismo: Nie zawiążesz pyska wołowi młócącemu, oraz: Godzien jest robotnik zapłaty swojej. BWP Pismo mówi bowiem: Nie zawiążesz pyska wołowi młócącemu i gdzie indziej: Ten, kto pracuje, ma prawo do zapłaty. BG Albowiem Pismo mówi: Wołowi młócącemu nie zawiążesz gęby; i: Godzien jest robotnik zapłaty swojej.

114

Pełny tekst biblijny znajdziesz w lekcjach na poszczególne dni tego tygodnia. Także: „zupełnie, słusznie, całkowicie” (przyp. tłum.). 116 Także: „szacunku” (przyp. tłum.). 115

S t r o n a | 42 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia TR

λεγει MÓWI γαρ BOWIEM η γραφη PISMO βουν WOŁU117 αλοωντα MŁÓCĄCEMU ου NIE φιμωσεις NAŁOŻYSZ KAGAŃCA118 και I αξιος GODNY ο εργατης ROBOTNIK του μισθου ZAPŁATY αυτου JEGO

Jak więc udało się Pawłowi przetrwać w Tesalonice? Będąc z zawodu wytwórcą namiotów (Dz 18,3; 20,34), zarabiał na utrzymanie, wycinając, składając i zszywając skóry w swoim własnym warsztacie lub u znajomego rzemieślnika. Chociaż nie była to łatwa praca, dawała mu możliwość spotykania się i rozmawiania z ludźmi, którzy potrzebowali jego posługi. Był uczciwym biznesmenem, co z pewnością zwiększało jego wiarygodność wśród lokalnej społeczności. Wreszcie, po długim dniu pracy fizycznej, a także podczas godzin szabatu, zwracał się ku innej pracy, którą miał do wykonania i którą lubił najbardziej – zajmował się głoszeniem i nauczaniem ewangelii tym, którzy byli nią zainteresowani.

Dz 18,3 BW

A ponieważ uprawiał to samo rzemiosło, zamieszkał u nich i pracowali razem; byli bowiem z zawodu wytwórcami namiotów. BT a ponieważ znał to samo rzemiosło, zamieszkał u nich i pracował; zajmowali się wyrobem namiotów. BWP a ponieważ nieobce mu było rzemiosło, z którego oni żyli – zajmowali się wyrobem namiotów – zamieszkał u nich i razem pracowali. BG A iż był tegoż rzemiosła, mieszkał u nich i robił; albowiem rzemiosło ich było robić namioty. TR και I δια το DLATEGO ŻE ομοτεχνον UPRAWIAJĄCYM TO SAMO RZEMIOSŁO ειναι BYŁ119 εμενεν POZOSTAWAŁ παρ U αυτοις NICH και I ειργαζετο WYKONYWAŁ120 ησαν BYLI γαρ BOWIEM σκηνοποιοι την τεχνην BIEGLI W WYTWARZANIU NAMIOTÓW121

Dz 20,34 BW

Sami wiecie, że te oto ręce służyły zaspokojeniu potrzeb moich i tych, którzy są ze mną. BT Sami wiecie, że te ręce zarabiały na potrzeby moje i moich towarzyszy. BWP Sami wiecie dobrze, że te oto ręce zarabiały na wszystko, co było potrzebne mnie i moim towarzyszom. BG Owszem sami wiecie, że moim potrzebom i tych, którzy są ze mną, służyły te ręce, TR αυτοι SAMI δε ZAŚ γινωσκετε WIECIE οτι ŻE ταις χρειαις POTRZEBOM μου MOIM και I τοις TYM ουσιν BĘDĄCYM μετ WRAZ ZE εμου MNĄ υπηρετησαν POSŁUŻYŁY αι χειρες RĘCE αυται TE

117

Cytat pochodzący z Pwt 25,4: „ου NIE φιμωσεις NAŁOŻYSZ KAGAŃCA / ZAMKNIESZ UST βουν WOŁU αλοωντα MŁÓCĄCEMU” (przyp. tłum.). 118 Także: „zamkniesz ust” (przyp. tłum.). 119 Dosłownie: „być” (przyp. tłum.). 120 Także: „pracował” (przyp. tłum.). 121 Dosłownie: „wytwarzającymi namioty rzemiosła” (przyp. tłum.).

S t r o n a | 43 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Dlaczego Paweł postępował w ten sposób? „Robił to, ponieważ pragnął, aby nowi chrześcijanie wiedzieli, że jest dla nich jak ojciec dla swoich dzieci. Ojcowie nie wymagają od dzieci, aby wychowywały się same i same z siebie stały się takimi ludźmi, jakimi powinny być. Na tym właśnie polegała praca Pawła”122. Rozważ: Cynicy twierdzą często, że kościoły są zainteresowane jedynie zdobywaniem pieniędzy i osiąganiem zysków materialnych. Czego możemy nauczyć się od Pawła w kwestii prowadzenia i wspierania własnej działalności misyjnej w taki sposób, aby zaprzeczyć tym twierdzeniom?

122

Tom Wright, Paul for Everyone: Galatians and Thessalonians, Louisville, KY.: Westminster John Knox Press, 2004, s. 98.

S t r o n a | 44 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Krok 3:

ZASTOSUJ Do przemyślenia: 1. Jakich dwóch metafor używa Paweł w 1 Tes 2,7.11, aby opisać siebie w odpowiedzi na oskarżenia o to, że jest religijnym szarlatanem? Co te wyrażenia mówią na temat jego służby i motywacji? 2. Historie Balaama (Bileama) ze Starego Testamentu (Lb 22) i historia Szymona czarnoksiężnika z Nowego Testamentu (Dz 8) przedstawiają dwóch mężczyzn, którzy stracili z oczu prawdziwą motywację do służby. W jaki sposób i dlaczego to się stało? Czego możemy się z tego nauczyć? Pytania do zastosowania: 1. Dwie inne historie – Józefa w Egipcie i Daniela w Babilonie – pokazują doświadczenia dwóch mężczyzn, którzy pozostali wierni Bogu nawet w obliczu odstępstwa innych. Czego możemy się od nich nauczyć, co pomoże nam w naszych zmaganiach z pokusami związanymi z seksem, władzą i pieniędzmi? 2. Nikt nie budzi się pewnego dnia rano i nie decyduje, że dla kaprysu zrujnuje sobie życie. Każdy skandal publiczny zaczyna się od małych kroków uczynionych w kierunku kompromisu i grzechu. Co możemy zrobić, żeby mieć pewność, iż nie pójdziemy tą samą błędną drogą? 3. Chociaż Biblia opisuje wiele historii ludzi, których prawość i uczciwość nigdy się nie zachwiała, pokazuje także mężczyzn i kobiety, którzy popełnili poważne błędy, ale okazali skruchę i żałowali tego, co zrobili. Która z tych historii daje ci największą nadzieję i pocieszenie w twoich własnych doświadczeniach i dlaczego?

S t r o n a | 45 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Krok 4:

TWORZENIE Do wykonania: 1. Zakończ studium lekcji bieżącego tygodnia, przypominając członkom klasy o tym, że nikt nie jest niepokonany. Wszyscy przechodzimy próby i jesteśmy narażeni na pokusy. Nawet najbardziej pobożny człowiek zmaga się z grzechem – tego naucza Biblia. Wszyscy potrzebujemy pocieszenia i modlitwy. 2. Jeśli to możliwe, podziel klasę na małe grupy dwu- lub trzyosobowe, w których będziecie się modlić. Zachęć członków każdej grupy do tego, aby podzielili się szczególnymi intencjami modlitewnymi. Dodatkowo, niech każda grupa modli się za duchowych przywódców swojego zboru. Proście Boga o to, aby pomógł im nie stracić z oczu właściwego celu swojej służby i powołania, a także, aby ich prawość i uczciwość nigdy się nie zachwiała.

S t r o n a | 46 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Autentyczność, jedność i integralność 1 listu do Tesaloniczan Dla chrześcijan autorstwo listu nie budzi żadnych wątpliwości. Od samego początku 1 list do Tesaloniczan (1 Tes) był uważany za autentyczny. Wymienia go Kanon Muratoriego z końca II wieku, a także Ireneusz i Klemens Aleksandryjski. W XIX wieku kilku badaczy wątpiło w Pawłowe autorstwo 1 Tes: jako pierwszy prawdopodobnie K. Schrader (1836)123, później m.in. F. C. Baur oraz G. Volkmar i F. C. Holsten ze szkoły tybińskiej. Dzisiaj autorstwo Pawła jest uznawane niemal jednogłośnie124. O wiele gwałtowniejsze spory wzbudziła kwestia jedności 1 Tes. W 1909 roku R. Scott podzielił go na 2 części obejmujące rozdziały: 1–3 i 4–5, w drugiej części dopatrywał się wpływu Tymoteusza i Sylasa. Poważniejsze zastrzeżenia zgłosiła grupa badaczy publikujących w drugiej połowie XX wieku: K. G. Eckart, W. Schmitals, H. M. Schemke, K. M. Fischer i R. Pesch. Twierdzą oni, że kanoniczny 1 List do Tesaloniczan jest kompilacją dwóch listów. Mają jednak rozbieżne, dosyć znacznie różniące się, opinie na temat tego, które fragmenty pochodzą z którego hipotetycznego listu Apostoła125. K. G. Eckart w ogłoszonej w 1961 roku pracy utrzymywał, że:  

pierwszy list obejmował obecne 1 Tes 1,1–2,12.17 oraz 3,4.11-13 i został zawieziony do Tesaloniki przez Tymoteusza, natomiast drugi został napisany po jego wyjeździe i zawierał 1 Tes 3,6-10; 4,13–5,11 oraz 4,9-10a i 5,23–26.28.

Cztery lata później (1965) W. Schmitals wysunął hipotezę, że Paweł napisał do Tesaloniczan w sumie cztery listy, przy czym obecny 1 List do Tesaloniczan, stanowił drugi i czwarty z tych listów:  

List 2. obejmował 1 Tes 1,1–2,12 oraz 4,3–5,28, List 4. natomiast 1 Tes 2,13–4,2126.

Najobszerniejsze studium dowodzące, że 1 Tes jest kompilacją przedstawił w 1984 R. Pesch, według którego: 123

J. Załęski, Integralność Pierwszego Listu do Tesaloniczan, [w:] Pieśniami dla mnie Twoje przykazania, s. 389. 124 Raymond F. Collins, 1 List do Tesaloniczan, [w:] Katolicki Komentarz Biblijny, s. 1420. 125 Tamże, s. 1420. 126 W 2003 roku J. Murphy–O’Connor podjął hipotezę Schmitalsa, wykazał jednak, że to list 4. jest listem napisanym wcześniej w Atenach w trosce i niepokoju o Tesaloniczan, natomiast list 2. powstał w Koryncie, gdy Paweł zajęty był już zakładaniem nowej wspólnoty i cechuje się większym spokojem i dystansem. Zob. Michał Bednarz, Nowy Komentarz Biblijny: 1-2 list do Tesaloniczan, Edycja Świętego Pawła, 2005, s. 33 i 39-44.

S t r o n a | 47 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

 

List starszy (A) został napisany w Atenach i składał się z 1 Tes 2,13-16; 2,112; 2,17–3,5; 4,1-8 oraz 3,11-13, Natomiast drugi list (B) napisany w Koryncie składał się z 1 Tes 1,1-10; 3,610; 4,9–5,28127.

Punktem wyjścia dla koncepcji dwóch listów jest niezwykle długie jak na listy apostoła Pawła dziękczynienie w pierwszej części 1 Tes, które skłoniło część badaczy do dopatrywania się w nim dwóch dziękczynień: 1 Tes 1,2-10 i 1 Tes 2,13-14. Wychodząc od sformułowania: na koniec więc w wierszu 1 Tes 4,1 dopatrzono się również w 1 Tes dwóch zakończeń, pierwszego w wierszach 1 Tes 3,11–4,2 i drugiego na końcu listu: 1 Tes 5,23-28. R. Pesch widzi tych powtórzeń więcej uważa bowiem, że wspomnienia dotyczące pobytu Pawła w Tesalonice z wierszy 1,6-10 i 2,1-11 pochodzą z różnych okresów, podobnie jak fragmenty 2,17-20 i 3,6-10, przedstawiające kolejno pobyt Apostoła w Atenach i Koryncie, co powoduje, że zaproponowana przez niego rekonstrukcja obydwu listów komplikuje się jeszcze bardziej128. W 1965 roku poważne zastrzeżenia wobec teorii kompilacji zgłosił W. G. Kümmel. Obecnie stosunkowo niewielu naukowców spoza kręgu niemieckojęzycznego uznaje, że 1 Tes jest kompilacją. Badacze uznający jedność 1 Tes wykazują, że w jego pierwszej części występuje jeszcze trzeci moment dziękczynienia w wierszach 1 Tes 3,9-10, w rzeczywistości jednak jedynym prawdziwym dziękczynieniem jest to występujące na początku listu. Paweł istotnie do zawartych w nim myśli powraca w pierwszej osobistej części listu, ilekroć odczuwa potrzebę przekształcenia swej wypowiedzi w modlitwę. Uczeni ci wskazują również, że fragment 3,11-13 ma nie tyle charakter zakończenia, co łącznika, w którym Paweł kieruje do Boga modlitwę o utorowanie mu drogi do Tesaloniczan, nawiązującą do wyrażonego wcześniej (1 Tes 3,10) pragnienia ich zobaczenia. Następujące po tej modlitwie sformułowanie: „na koniec więc” (lub „w końcu zaś”, BT), występuje również w innych listach Pawłowych (Flp 3,1; Flp 4,8; 2 Tes 3,1), gdzie pełni funkcję przejścia do nowej części listu. Nie ma więc potrzeby z tego powodu dzielić listu na części. Koncepcjom kompilacji zarzuca się ponadto, że nie wyjaśniają one przekonująco, dlaczego połączono dwa listy Pawłowe w jeden, i to w tak misterny sposób przeplatając ze sobą kolejne fragmenty. Istnienie dwóch listów nie ma też jak dotąd potwierdzenia w źródłach, stanowi hipotezę wysnutą z analizy tekstu, a właściwie wiele często sprzecznych ze sobą wzajemnie hipotez129. W XX wieku R. Knopf (1905), a po nim J. Moffat (1912), M. Goguel (1925), K. G. Eckart (1961), B. A. Pearson (1971), D. Schmidt (1983) i H. Koester podali w wątpli-

127

M. Bednarz, Nowy Komentarz Biblijny: 1-2 list do Tesaloniczan, Edycja Świętego Pawła, 2005, s. 33-35. Tamże, s. 32-35 i 39. 129 Tamże, s. 38 i 275. 128

S t r o n a | 48 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

wość Pawłowe autorstwo całości lub części fragmentu 1 Tes 2,13-16130. Biorąc pod uwagę surowy język tego fragmentu oraz jej polemiczny antyżydowski charakter, uznali ją za późniejszą interpolację (tzn. dodatek) wprowadzoną po 70 roku. Autorzy wskazują, że wiersz 13. stanowi dublet dziękczynienia z początku listu, a usunięcie całego fragmentu nie powoduje naruszenia toku Pawłowej wypowiedzi, wiersz 17. wydaje się naturalnie następować po 12. Główne argumenty są wszakże natury teologicznej:    

Paweł nigdzie nie stawia jako wzoru do naśladowania innych wspólnot, Wątpliwe jest by wspólnocie pochodzenia pogańskiego stawiał jako przykład zbory Judei, Surowy atak na Żydów zawarty w tym fragmencie jest całkowicie obcy myśli Pawła, zwłaszcza w świetle rozważań zawartych w Liście do Rzymian 9–11, Fragment mówi o gniewie Bożym, który przyszedł na Żydów, co nie ma uzasadnienia w historii czasów Pawła, odpowiada bardziej czasom po zburzeniu Jerozolimy, a więc po 70 roku131.

Zwolennicy integralności 1 Tes wskazują przede wszystkim na brak argumentów zewnętrznych świadczących na rzecz interpolacji. Wszystkie rękopisy listów Pawła zawierają powyższy fragment, w tym najstarszy (P46)132 datowany na 200 rok. Przykłady przerabiania listu przez wydawcę w zależności od potrzeb chwili nie są też znane w literaturze tego okresu. Ich zdaniem omawiany fragment włącza się harmonijnie w strukturę wcześniejszego tekstu i nie ma powodu by traktować go jako element obcy. Paweł już wcześniej, w 1 Tes 1,6-7, łączy przyjęcie Słowa Bożego z prześladowaniami i w 2,14-16 do tego tematu powraca. Na argumenty teologiczne odpowiadają następująco: 

Nie ma powodu dla którego Paweł nie może porównywać Tesaloniczan do wspólnot Judei, które wcześniej to samo wycierpiały, nie jest to zresztą porównanie dotyczące sposobu życia, ale doznanych prześladowań, Nie należy harmonizować omawianego fragmentu z Rz 9–11. Paweł pisał 1 Tes w innej sytuacji – głęboko zaangażowany w dzieło ewangelizacji pogan – pisał do gminy, która prześladowana, walczyła o swój byt i dlatego gwałtownie występował przeciw tym, którzy tej ewangelizacji się sprzeciwiali.

130

J. Załęski, Integralność Pierwszego Listu do Tesaloniczan, [w:] Pieśniami dla mnie Twoje przykazania, s. 391-392. 131 M. Bednarz, dz. cyt., s. 44-46. 132 Rękopis papirusowy Nowego Testamentu spisany w formie kodeksu. Nazwa Chester Beatty II pochodzi tak od amerykańskiego inżyniera i przemysłowca, Chester’a Beatty’ego (1875-1968), który w 1931 roku zakupił ten kodeks w Egipcie. Wraz z innymi rękopisami tworzy kolekcję Chester Beatty w Irlandii. Rękopis spοrządzony został przez profesjonalnego skrybę, jednak zawiera wiele błędów. Jest najstarszym zbiorem listów Ap. Pawła i jednym z najstarszych istniejących kodeksów.

S t r o n a | 49 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

Podczas pisania 1 Tes Paweł przebywał w Koryncie, gdzie z bliska przyglądał się wygnańczej doli Żydów wypędzonych przez cesarza Klaudiusza z Rzymu. Nie jest zatem prawdą, że w okresie pisania listu Żydzi nie doznawali prześladowań uzasadniających słowa o Bożym gniewie.

Obecnie większość badaczy opowiada się za Pawłowym autorstwem tego fragmentu133. Co do dalszej integralności listu, w 1922 roku A. Loissy uznał fragment 1 Tes 4,13– 5,11 za późniejszą interpolację. Wywody Loisy'ego nie przekonały wielu biblistów I połowy XX wieku, zwłaszcza, że po kilku latach zmienił poglądy, kwestionując Pawłowe autorstwo całego listu. Natomiast w II połowie XX wieku G. Friedrich i W. Harnisch oraz G. Bruce zaproponowali by fragment 1 Tes 5,1-11 uznać za dublet (tzn. drugą formę) wcześniejszego fragmentu 1 Tes 4,13-18, w którym redaktor 1 Tes miałby skorygować spojrzenie apostoła na powtórne przyjście (paruzję) i dać pouczenie czytelnikom, uświadamiającym sobie, że nadejście Chrystusa się opóźnia. Ich zdaniem pytanie o czasy i chwile oraz odpowiedź z wierszy 2–3 są niezgodne z tym co zostało powiedziane wcześniej. Wskazują oni również na niewystępujące w listach Pawłowych słowa: „czasy i chwile”, „złodziej w nocy”, „światłość i ciemności” czy słowo „niespodzianie”134. Gruntowną krytykę tego poglądu przeprowadził pod koniec lat 70. J. Plevnik. Wykazał on, że wiersze 2–3 nie są sprzeczne z 1 Tes 4,13-18. Wręcz przeciwnie, stanowią kontynuację myśli, że paruzja nastąpi niespodziewanie. Wspólna obu fragmentom jest antyteza żyjący – umarli, a także stwierdzenie o trwaniu zbawionych razem z Chrystusem. Ten fragment (perykopa) stanowi kontynuację wcześniejszych rozważań, rozwija je koncentrując się na dacie dnia Pańskiego. Odmienność słownictwa można wyjaśnić sięgnięciem przez Pawła do innych tradycji językowych: prorockiej oraz apokaliptycznej135. Współcześnie jedynie komentarz Friedricha wskazuje na nieautentyczność tego fragmentu136. U tzw. ojców Kościoła brak na ogół odniesień do 1 Tes. Od Hieronima wiadomo, że trzytomowy komentarz do 1 Tes napisał Orygenes. Komentarz ten nie zachował się. Najstarszy zachowany komentarz pochodzi od Jana Chryzostoma i składa się z 11 homilii137. 

1 Tes stanowi pierwszy list Pawłowy i prawdopodobnie najstarsze pismo chrześcijańskie. Data powstania czyni go najstarszą księgą Nowego Testamentu. Rzuca światło na wczesne stadium teologii świętego Pawła i życie najdaw-

133

M. Bednarz, M. Bednarz, dz. cyt., s. 47-50. W oparciu o to jedno słowo (aifnidios, niespodzianie), które nie występuje nigdzie więcej w Nowym Testamencie, nieautentyczność całego fragmentu uznał M. E. Boismard, [w:] M. Bednarz, dz. cyt., s. 50. 135 M. Bednarz, M. Bednarz, dz. cyt., s. 50-51. 136 Raymond F. Collins, dz. cyt., s. 1421. 137 Georges Soares–Prabhu, List do Filemona, [w:] Międzynarodowy Komentarz do Pisma Świętego, s. 1557. 134

S t r o n a | 50 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

niejszych wspólnot chrześcijańskich. Przynosi też elementy najwcześniejszej tradycji – wyznania wiary (1 Tes 1,9-10; 4,14; 5,10). Jest świadectwem formowania się Ewangelii w okresie pomiędzy śmiercią Jezusa a powstaniem ksiąg Nowego Testamentu. 

Gdy idzie o doktrynę zawartą w 1 Tes, najczęściej przedmiotem dyskusji są fragmenty eschatologiczne dotyczące zbawienia żywych i umarłych (4,13-18) i dnia Pańskiego (5,1-11). Fragmenty te ukazują za pomocą terminologii apokaliptycznej eschatologiczne oczekiwania pierwszych chrześcijan. Specyficzny – symboliczny język powoduje, że niejednokrotnie duży dystans dzieli symbol od rzeczywistości. Niezależnie od konkretnie przyjmowanych stanowisk, strony dyskusji zgadzają się co do tego, że teksty te stanowią zapis wydarzeń towarzyszących końcowi świata.

Z literackiego punktu widzenia jako najstarszy list chrześcijański 1 Tes stanowi eksperyment w historii chrześcijańskiego piśmiennictwa. Paweł wykorzystuje zdobycze retoryki greckiej, ale jego doświadczenie chrześcijańskie przełamuje tradycyjne formy wyrazu powołując do życia nowy język. Wraz z 1 Listem do Tesaloniczan rodzi się list apostolski, twórczo przystosowujący do potrzeb duszpasterskich strukturę listu prywatnego, tradycyjne formy literackie oraz umowne sposoby perswazji.

S t r o n a | 51 |


Lekcje Biblijne Szkoły Sobotniej – III kwartał 2012 Lekcja 5 – Apostolski przykład: 28 lipca – 3 sierpnia

S t r o n a | 52 |


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.