Dubbelpunt december 2019 - Antiek gedacht! by Chirojeugd Vlaanderen

DUBBELPUNT

ANTIEK GEDACHT DECEMBER 2019

DIAGONAAL <ANTIEK GEDACHT>

Dit jaar blaast de Chiro 85 kaarsjes uit. Zo lang bestaat de Chiro Jean al – een straffe prestatie, al zeggen we het zelf! Sinds 1934 Désiré spelen en ontdekken we, en beleven we samen de zotste Nduwayo avonturen. Door de jaren heen is de Chiro al heel wat is voorzitter veranderd. Van de burchtknapenafdeling tot de van Chiro rakkers, van bruine Chirohemden naar een donkerBurundi. Chiro blauw exemplaar met beige broek of rok, van de Burundi werd leidingsbladen Licht en Gloed tot Dubbelpunt. opgericht in 1953 en is een van de oudste organisaties die werken op het gebied van de ondersteuRituelen hebben altijd deel uitgemaakt van de Chiro. Die rituelen ning en educatie van kindezijn uitgegroeid tot echte tradities waarvan elke Chirogroep er ren en jongeren in Burundi. ongetwijfeld een aantal eigen versies heeft. Denk maar aan het hebben van een kampdans of -lied, Christus Koning vieren, eten zonder bestek, die ene zondag waarop echt heel jullie Chirogroep vuile spelen speelt, samen het “In Chiro Burundi vinden we het kamp afsluiten aan het kampvuur, enz. Het zijn belangrijk om bij te dragen aan de allemaal tradities die jouw groep maken tot wat bevordering van de maatschappelijke ze is: uniek. Toch vinden we elkaar in veel waarden van vrede, solidariteit en mensevan die gebruiken, waardoor we ons ook lijke ontwikkeling. Dat doen we door middel verbonden voelen met andere Chirogroevan training, gemeenschapswerk en recreatieve pen. Chiro is iets om trots op te zijn! activiteiten. We gaan jaarlijks op kamp, net zoals bij jullie in België, en zetten culturele vredescaravans op poten op nationaal niveau. Ook helpen we met de opbouw van lokale structuren die streven naar vrede bij conflictkwesties in de gemeenten Buyengero en Mabanda. We helpen bij de aanleg van landelijke wegen en organiseren solidariteitsactiviteiten met kwetsbare mensen. Net zoals bij jullie kennen we tradities en rituelen binnen Chiro Burundi, maar die worden niet altijd letterlijk gevolgd. We ontmoeten elkaar elke zondag na de mis, waar we spelletjes spelen en liedjes zingen. Op het einde sluiten we altijd af met ons ‘jeugdbewegingslied’.”

Dubbelpunt verschijnt maandelijks, maar niet in juli en augustus. Een jaarabonnement is gratis, je kunt het bestellen via chiro.be/dubbelpunt. ] Redactieadres[ Jessica Vanhoeck, Kipdorp 30, 2000 Antwerpen ]E-mail[ dubbelpunt@chiro.be ]Eindredactie[ Jessica Vanhoeck ]Redactie[ EstéeCamille Moncarey, Amina Laribi, Emilie De Clerck, Marie Maerten, Lieven Persoons, Charlotte Reynhout, Kato Van Achte, Bart van der Ha en Keana Vanhoutteghem ]Taalnazicht[ Bart Boone ]Tekeningen[ Pieter Deprez ]Vormgeving[ Valerie Vanderlooy en Jan Van Bostraeten ]Druk[ Drukkerij Vanden Broele, Brugge ]Giften[ giften aan Chirojeugd-Vlaanderen vzw kunnen gestort worden op rekeningnummer BE67 0000 1507 2887.

]DECEMBER 2019[

INHOUD DECEMBER 2019

]5[ De Chiroreünie Chiroliefde door de jaren heen.

]8[ ‘t Is traditie Hoe roest je niet vast in antieke gedachten?

]10[ Spelen van vroeger

Welke spelen waren er vroeger typisch Chiro?

]12[ De leidingsploeg Hoe vermijd je generatiekloven in de leidingsploeg?

]14[ Het jaarthema Volg Robin Rugzak op een grenzeloos Chiroavontuur!

]16[ De spelen Voor elke afdeling een cool spel

]28[ Vrienden onder elkaar Oud-leiding zijn, hoe werkt dat?

]32[ Superhiro Maureen Vanherberghen klapt uit de biecht over haar Chirocarrière

]35[ Tot uw dienst Maak van een antiek spel een retroactiviteit

]38[ Duurzaam dromen Herbruikbare bekers: de voor- en nadelen op een rijtje

]DECEMBER 2019[

#DEBRIEVENBUS We vroegen jullie voor deze editie om een foto uit jullie tijd als ribbel door te sturen. En wat een resultaat! Wil je volgende keer ook in Dubbelpunt komen? Stuur je foto naar dubbelpunt@chiro.be! Zorg er wel voor dat je toestemming hebt van iedereen op de foto.

Maite De Wel - Chiro Pol uit Opwijk

De Kuyper Marie – Chiro Pimpernel

Oscar Limpens – Chiro Heilig Hart uit Zottegem

Tijs Van Leemput – Chiro Vorselaar

Amber G-Gagnon – Chiro Don Bosco uit Kessel-Lo

Sterre Buckinx – Chiro Rif-Raf uit Kokejane

Clercie Declercq – Chirojongens De Branding uit Nieuwpoort

Soetkin Peeters – Chiro Flos uit Meerbeke

]DECEMBER 2019[

CHIROREÜNIE

#ThrowbackSunday: een bezoek aan de Chiroreünie in Heibrand

“CHIRO ZIT IN JE LIJF EN GAAT ER NIET MEER UIT” Dat de Chiro intussen al 85 jaar bestaat, is wellicht geen nieuws meer. Maar heb je er al bij stilgestaan? Dat betekent dat er al duizenden enthousiastelingen jou voorgingen als Chiroleider en -leidster. Voor al die mensen die ooit hun warme hart met de Chiro deelden, organiseert Chirojeugd Vlaanderen dit jaar vijf grote reünies. Dubbelpunt ging een kijkje nemen in Chirohuis Heibrand en sprak met enkele fantastische Chirovrienden. Door Amina en Charlotte

“BANAALSTE TRADITIE EVER? ETEN UIT GAMELLEN!” Greet nam elf jaar geleden afscheid van verbond Antwerpen. Daar houdt ze mooie herinneringen aan over die nu nog altijd nazinderen. “De SB’s en de planningsweekends waren sowieso mijn favorieten”, vertelt ze. “Al kroop daar heel wat voorbereiding in, op het moment zelf amuseerden we ons helemaal.” Voor haar tijd bij het verbond was Greet vijf jaar leidster bij Chiro Terdonck. “Ik was na enkele jaren als leidster uiteindelijk uitgegroeid tot groepsleiding. En toch is het me niet gelukt om de gamellen te verbannen op kamp. Zelfs mijn dochter, die nu naar dezelfde Chirogroep gaat, eet nog altijd uit een gamel op kamp. Ik vind dat echt de banaalste traditie ever. Bij een gamel moet je veel meer vlakken afwassen dan bij een bord. Ik zal dus echt nooit begrijpen waarom velen daar zo’n fan van zijn!”

]DECEMBER 2019[

CHIROREÜNIE

AL 43 JAAR EEN PRACHTIG CHIROKOPPEL Luc en Marleen zijn volgend jaar 40 jaar getrouwd en dat allemaal nadat ze elkaar 43 jaar geleden leerden kennen bij Chiro Ruisbroek. “Wij waren een van de eerste gemengde Chirogroepen, dus dat daar Chirokoppeltjes ontstonden, is niet onlogisch,” vertelt Marleen. “Vandaag zijn er veel meer mogelijkheden waarbij jongens en meisjes elkaar kunnen leren kennen. Er zijn gemengde scholen, sportclubs en allerlei leuke hobbyclubs. In onze tijd was daar nog geen sprake van. De enige plaats waar wij effectief een lief konden opdoen, was de Chiro.” Dat ze beiden grote fan zijn van de Chiro, blijkt algauw uit de passie waarmee ze hun verhalen vertellen. “De Chiro is iets dat in je lijf zit en er niet meer uit gaat. Na onze dochter gaat nu ook onze zesjarige kleinzoon naar de Chiro. We zijn heel blij om te zien dat hij dat verderzet in onze familie.” Daarnaast is Luc zelf nog altijd VB bij Chiro Puurs. “Onze dochter is na een tijd bij de scouts en enkele jaren bij de VKSJ terechtgekomen bij de Chirogroep van Puurs omdat die met een leidings tekort kampte,” begint hij te vertellen. “Op kamp hadden ze geen kookouders of andere volwassenen mee. Ik hielp de ploeg uit de nood en sprong bij. Ze vroegen me toen om kamp-VB te worden. Ik w eigerde dat. Ik wou geen controlepolitie zijn en hen gewoon hun ding laten doen. Ik stelde voor om kamp vake te worden. Eigenlijk is dat wel een beetje zoals een VB, maar kampvake vond ik leuker klinken.” Over een leuke anekdote die ze af en toe nog eens graag ophalen, moesten de twee niet lang nadenken. “We waren ooit eens op een kampplaats waar er heel veel netels rond de rivier stonden. Om het onszelf gemakke lijk te maken, hadden we al die netels weggehakt om een goede doorgang te creëren. Dat hadden we achteraf gezien toch beter niet gedaan... De boswachter kwam ons vertellen dat die netels deel waren van een experi ment van de universiteit om waar te nemen hoe netels groeien langs een stroom. Dat was toch een klein inschattingsfoutje van onze ploeg.”

BIJNA 70 EN NOG ALTIJD VRIJWILLIGER Dat ze nogal een hevig kind kon zijn vroeger, zei Guusje. Na wat ze vertelde over al haar engagementen binnen de Chiro verbaast ons dat helemaal niets meer. “Als achtjarige ben ik gestart als zonnekind bij Chiro SAM uit Antwerpen. Die hobby opende een wereld voor mij. Als kind was ik een heel hevige, een echt deugnietje. De Chiro was dan ook de

]DECEMBER 2019[

CHIROREÜNIE

i deale plek om me uit te leven. Vandaag besef ik maar al te goed dat kinderen die niet naar de Chiro gaan absoluut iets missen in hun jeugdjaren. Die samenhorigheid die er heerst, is geweldig.” En die samenhorigheid is er bij Guusje nog altijd. “Wij zitten hier op de reünie met acht koppels die elkaar jaren geleden hebben leren kennen in Chiro SAM. Tot op de dag van vandaag komen wij nog altijd elke maand allemaal samen. Dat doen we intussen al bijna 50 jaar. Toen we het leiding-zijn stop zetten, bleven we toch nog actief in de Chiro. Ik ben vijftien jaar mee geweest als kok op kamp en kook vandaag nog altijd als vrijwilliger hier, in het Chirohuis Heibrand. Dat doe ik intussen al 25 jaar.” Dat Guusje zo’n groot Chirohart heeft, laat ze duidelijk blijken. Ze heeft voor jullie, de Chiroleiding van v andaag, een mooie boodschap. “Ik vind het echt chapeau dat de Chiro nog zo goed blijft leven. Vroeger h adden wij niets anders en was Chiro een van de enige vrijetijdsbestedingen waar we naartoe konden. Vandaag zijn er al veel meer mogelijkheden dus bewonder ik het echt dat de jongeren dat nog altijd doen. Fantastisch!”

“MIJN MOOISTE HERINNERING? DE CHIROTOP VAN 1964!” Samen met vier andere mannen stond Armand aan een tafeltje trots zijn Chiroverhalen te delen. Hij toonde ons zijn leidingsboekje uit het jaar 1964 (!). Een man die dat al die tijd zo zorgvuldig heeft bewaard, moet wel een geboren Chirovriend zijn. “Ik heb werkelijk alles te danken aan de Chiro. Tijdens mijn jaren als leider en groepsleider bij Chiro Wilrijk heb ik ontzettend veel bijgeleerd. Vaardigheden die ik mijn hele leven lang heb kunnen gebruiken,” vertelt Armand dankbaar. “De bivakken waren fantastisch, maar als je ‘t mij vraagt, is de meest indrukwekkende herinnering die ik heb ongetwijfeld die aan de Chirotop in 1964. Zestigduizend Chirojongeren kwamen toen samen in Antwerpen. Er werd een stoet georganiseerd die vanuit allemaal verschillende plaatsen in de stad vertrok, waarna iedereen samenkwam in het Bosuilstadion. We zongen er met z’n allen een nieuw lied over Top 64.” (N.v.d.r. Benieuwd naar hoe die top eruitzag? Je kan er beelden van vinden op het YouTube- en Vimeokanaal van Chirojeugd Vlaanderen!)

]DECEMBER 2019[

‘T IS TRADITIE

MAAR ‘T IS TRADITIE?! Tradities. Iedere groep heeft er en stelt zich vroeg of laat de vraag of een traditie wel nog zin heeft. Wij vroegen aan Spoor ZES wat de voor- en nadelen van tradities zijn en hoe je er komaf mee kunt maken. Door Lieven, Bart en Spoor ZES

VOORDELEN

NADELEN

• Je kijkt uit naar bepaalde momenten en bent trots dat je daar bent geraakt. Bijvoorbeeld: het kampvuur mogen aansteken als aspirant of je Leidingswoord opzeggen als kersverse leider of leidster.

• Soms wordt er aan tradities vastgehouden terwijl die niet meer bij de groep passen. Bij leidings tekort kan bijvoorbeeld niet altijd aan alle tradities vastgehouden worden. Denk maar aan de indeling van afdelingen (geen ribbels meer) of een eetfestijn dat wegvalt doordat er geen draagkracht is. De tijdsgeest speelt daar een belangrijke rol bij. Voorbeeld: je laat ieder jaar ballonnen op. Vraag: denken we voldoende aan het milieu? Of: is ons alcoholgebruik op kamp verantwoord? Het is niet omdat er vroeger iedere nacht op kamp gedronken werd, dat dat nu ook ‘moet’.

• Je vormt een link met de geschiedenis van je Chirogroep. De oud-leiding voelt zich aangesproken om te komen als bepaalde activiteiten blijven doorgaan. De parochie voelt betrokkenheid en staat zo meer open om lokalen te blijven aanbieden. Tradities kunnen banden tussen een jongens- en meisjesgroep versterken om op bepaalde dagen iets samen te doen. • Sommige tradities zorgen ervoor dat de werkdruk voor een leidingsploeg verlaagd wordt: elk jaar een bivak organiseren volgens het bestaande draaiboek is makkelijker dan ieder jaar vanaf nul beginnen. Dat geldt ook voor eetfestijnen en andere grote evenementen binnen een Chirogroep. Bij de jaarplanning in het begin van het jaar levert vasthouden aan de planning van het jaar ervoor tijdswinst op. Een nadeel daarvan is dan weer dat je je baseert op keuzes van een vorige ploeg en niets kritisch in vraag stelt. • Tradities zorgen voor structuur en verbondenheid: iedere zondag een opening of slot met de hele Chirogroep waar je een spel speelt of een lied zingt, bijvoorbeeld. Leiding en leden voelen dan die overgangsmomenten: we gaan even weg van de ‘gewone’ wereld en gaan een namiddag enkel aan Chiro wijden en samen spelen. • Symboliek kan iets heel sterks zijn: samen een vlag hijsen en die vlag de hele zondag zien wapperen, geeft je een warm gevoel. • Je leert elkaar beter kennen: als je iedere vergadering start met een leuke opener, leer je elkaar op een andere manier kennen. Samen uitgaan na de vergadering zorgt voor een hechtere groep. • Als je een traditie hebt van denk- of stilvalmomentjes houden, kan dat een mooi vertrekpunt zijn om even tot rust te komen of over een thema na te denken. Vanuit onszelf zijn we namelijk niet geneigd om zulke momentjes in te bouwen.

]DECEMBER 2019[

• Soms denken we door tradities niet meer na over wat het beste is voor onze leden, leiding of werking. • Iedere week mee uitgaan na de vergadering of blijven eten na de Chironamiddag is niet voor iedereen haalbaar. • Sommige tradities sluiten mensen uit: als je bijvoorbeeld op het einde van het jaar altijd naar de Efteling gaat en sommige kinderen dat niet kunnen betalen. • In zekere zin bepalen de tradities van een Chirogroep een beetje de identiteit van die groep. Als je drie Chirogroepen hebt in een gemeente, dan is het helemaal niet raar dat maar twee van de drie Christus Koning vieren. Of dat de ene groep geen gezamenlijk openingsmoment heeft en de andere wel. Alleen is het niet zo dat ouders en leden op basis van de tradities hun Chirogroep kiezen. Ze zitten er eerder mee ‘opgescheept’. Vaak is het de oud-leiding die klaagt over het schrappen van een ‘traditie’, het wordt afgedaan als: “in onze tijd was het toch beter, wij deden nog moeite”. Het voelt voor oud-leiding als pijnlijk aan als dingen die zij ooit introduceerden ineens wegvallen.

‘T IS TRADITIE

rik daze

HOE KOMAF MAKEN MET EEN NUTTELOZE TRADITIE?

PROBLEMEN MET TRADITIES

Overdenk de traditie goed en som de voor- en nadelen op. Kijk naar wat een eventuele vervanging kan zijn en som daar de voor- en nadelen van op. Een goede vraag die je je daarbij kunt stellen, is: wat wil je bereiken?

Enkele voorbeelden van traditieproblemen zijn alcohol schenken aan -16-jarigen, vlaggen stelen of Chirogroepen die willen fusioneren maar die moeilijk vinden door eigen tradities. Eerstejaars leiders en leidsters die geen inspraak hebben en als hulpje worden gezien, ook dat is in sommige Chirogroepen een traditie. Bepaalde praktijken bij dopen of overgangen zijn soms niet oké.

Zo zijn er groepen die een keer per maand gaan zwemmen, schaatsen, naar de film gaan en andere dure dingen doen “omdat ze bang zijn dat ze anders leden zullen verliezen want gewone spelletjes zijn te saai”. Als je wilt bereiken dat je leden graag naar de Chiro komen, en blijven komen, dan kan dat zeker op andere manieren. Minder duur is drempelverlagend, dus misschien komen er zo leden bij. Originele programma’s in elkaar steken zou iedereen van de leiding moeten kunnen en anders kunnen ze daar vorming over volgen: Accu, workshops, enz. Het omgekeerde kan ook: door de traditie in vraag te stellen, begrijpen dat het noodzakelijk is om dat te blijven doen, want je ziet geen andere manier om hetzelfde doel te bereiken. Je leeft bijvoorbeeld op gespannen voet met de parochie maar zij geven jullie (gratis) lokalen. Ze verwachten dan wel dat jullie twee keer per jaar een eucharistieviering voorbereiden. Zelfs als je daar dan met de leiding niet achter staat, kan het goed zijn om de t raditie te behouden, want zonder lokalen vallen, is heel pijnlijk. Als stoppen met een traditie het beste lijkt, informeer de betrokkenen dan zeker goed over waarom jullie die traditie veranderen.

Zo zijn er jammer genoeg nog groepen waar ze zelfs nog lijfstraffen geven. Denk daarbij aan bosloop op blote voeten, een emmer water moeten vasthouden boven je hoofd terwijl je op je blote knieën op een pijnlijke ondergrond zit, enzovoort. Het achterliggende idee is daarbij vaak: “wij kregen die straffen vroeger ook, we zijn daar hard van geworden” of “het heeft ons niet geschaad, dus het kan geen kwaad”. Leiding bedoelt dat meestal niet zo slecht, maar je kan daarbij de psychische veiligheid van een kind in gevaar brengen. Bij de hedendaagse ouders komt dat hard binnen.

Spoor ZES werkt dit jaar een methodiek uit om je te helpen beslissen of een traditie waardevol is of niet. Check via Instagram @spoorzeschiro wanneer het klaar is. 9

]DECEMBER 2019[

OUDE SPELEN

RIDDERS EN FACTEURKES Antieke spelen in de Chiro, of toch niet? Chiro zonder spelen is als het strand van Oostende zonder zand: ondenkbaar. Sinds de oprichting van de Chiro, 85 jaar geleden, wordt er gespeeld. We spelen alleen niet helemaal meer op dezelfde manier. In de jaren 1960 speelden meisjes bijvoorbeeld nog strikt gescheiden van jongens, op een belangrijke uitzondering na. Door Kato

PRECHIROSTORIE

dat hun schuld is. De oprichting van de Chiro maakte andere jeugdbewegingen zoals de KAJ en scouts zenuwachtig. Opdat Chiro niet in hun vaarwater zou komen, werden een aantal akkoorden gesloten. Zo mocht de Chirojeugd niet in tenten op kamp gaan en mochten er geen overlevingstechnieken zoals sjorren aangeleerd worden. De nadruk moest liggen op samen spelen in de natuur en niet op overleven.

‘Spelen in de Chiro’ is ouder dan de Chiro zelf: het werd ook al gedaan in de patronaten, de voorloper van Chiro. In het midden van de negentiende eeuw richtte de Kerk de patronaten op om arbeidskinderen te beschermen tegen de boze buitenwereld. Spelen was daar een van de belangrijkste activiteiten, wel altijd onder het toeziend oog van priesters en vrome leken.

SPORT EN COMPETITIE

TOT STRIJD ... BEREID!

Vroeger werden ploegen van een spel niet ter plekke gemaakt, maar streden telkens vaste groepen tegen elkaar. Tot de jaren 1960 waren afdelingen nog eens opgedeeld in kleinere groepen of vendels. Die hadden elk een eigen pennoen (een driehoekig vlagje), een naam, een plaats in de lokalen, een bescherm heilige, een eigen wapenschild en een kreet. In de spelen namen de vendels het tegen elkaar op. Vooral ploegsporten zoals voetbal, volleybal en baseball werden vaak gespeeld. Pas vanaf de jaren 60 worden creatieve activiteiten zoals knutselen en toneelspelen populairder. Door de vendelwerking en de sportcultuur was de Chiro tot de jaren 60 een stuk competitiever.

Toen Chiro in de jaren 30 eindelijk het levenslicht zag, speelden de leden vaak heldhaftige ridders die op kruistocht gingen om het heilige land te bevrijden of streden ze in de Guldensporenslag tegen het Franse leger voor de Vlaamse trots. Dat het (Vlaams-) nationalisme in 1302 nog niet bestond, was bijzaak. Ook zouden ze van hun paard hebben moeten stappen aangezien het vooral ambachtslieden en boeren te voet waren die redelijk onverwacht van de Franse én Vlaamse ridders wonnen omdat die hun paarden in de modder bleven steken. Maar dat geheel ter zijde.

Een voorbeeld van een spel dat in de jaren 50 in vendels werd gespeeld, is de signaalwedloop. Daarvoor had ieder vendel het volgende materiaal nodig: een fluit, een schotel en een propere zakdoek. In het spel stonden de vendels in estaffeteformatie naast

NIET SJORREN, ASJEBLIEFT Als je ooit het verwijt krijgt van de scouts dat ‘die van de Chiro’ niet kunnen sjorren, dan kan je zeggen dat

]DECEMBER 2019[

OUDE SPELEN

elkaar. Op een afstand van ongeveer twintig meter stond voor ieder vendel een schotel met daarin een fluit. Na het beginsignaal vertrokken alle eerste spelers in de rij en probeerden ze enkel met hun mond de fluit op te rapen en erop te blazen. Dan vertrok de tweede speler van hun vendel, enzovoort. Het vendel dat als eerste klaar was, won.

‘MEISJES PLAGEN IS LIEFDE VRAGEN’ In de jaren 50 was het nog not done om meisjes en jongens samen te laten spelen. In de jaren 60 zijn de meeste groepen nog altijd strikt gescheiden, maar een aantal activiteiten mochten ze v anaf nu wel samen doen. Volksdansen was er één van en dat werd toen bijzonder populair. Hoewel volksdansen nu een retro-imago heeft, was het ooit vooruitstrevend en straalde het avontuur uit.

Spelen voor meisjes en jongens in de jaren 50 Jongens: Kaars aansteken

Meisjes: Facteurke

Spelmateriaal: Twee flessen, een kaars en een doosje lucifers

Spelmateriaal: Een groot aantal enveloppen, elk met een stedennaam beschreven

Spelverloop: Een speler zit op een fles met de voeten op een andere fles. Hij krijgt een kaars in de linkerhand en een doos lucifers in de rechter en moet de kaars aansteken zonder om te vallen. Je kan dat tussen twee spelers om het eerst laten uitvoeren.

Spelverloop: Alle leden staan aan de ene kant op een rij, de leidster staat ongeveer 100 meter verderop. In het midden liggen vier kringen, dat zijn de brievenbussen.

Variant: In dezelfde houding zijn naam op een blad papier schrijven

De leidster is de post en heeft alle enveloppen. Elk meisje krijgt een andere stedennaam (= de enveloppen). Per spel is één meisje facteurke. Na het fluitsignaal loopt het facteurke naar de leidster. Daar neemt ze de brief en roept ze hard de stad, bijvoorbeeld Brussel. Daarna probeert ze de brief in een van de bussen te werpen. Zodra het meisje dat Brussel als stad heeft haar stad hoort, probeert zij het facteurke te tikken voor zij de bussen bereikt heeft. Lukt haar dat, dan wordt zij facteurke. Het facteurke krijgt dan Brussel als stad.

MAATSCHAPPIJ VS. SPEL In de sfeer van mei ‘68 wordt eind jaren 60 op het nationaal niveau van de Chiro veel a andacht besteed aan maatschappelijk engagement. Veel groepen zitten echter niet op dezelfde golflengte en vinden spelen belangrijker dan actie voeren. In de jaren 1970 ligt de focus daarom weer sterk op spel, de Chiro profileert zich vanaf dan als een spel- én maatschappijbeweging. Sommige spelen zijn sterk gebaseerd op de maatschappelijke context, zoals ‘38e breedtegraad’. In dat spel staan twee ploegen tegenover elkaar en worden ze gescheiden door een lijn. De bedoeling is om l eden van de andere kant naar jouw kant te trekken. Die lijn is de 38e breedtegraad ofwel de scheiding t ussen Noord- en Zuid-Korea. Na de Tweede Wereldoorlog werd het land langs die breedtegraad opgedeeld en na de Koreaanse oorlog in de jaren 50 werd de lijn na verschillende verschuivingen weer daar gelegd. Dit artikel is grotendeels gebaseerd op het boek ‘De Chiro gaat retro’, dat gepubliceerd werd naar aanleiding van 75 jaar Chiro. Spelen uit de oude doos vind je in de ‘Retrospelfiches 75 jaar Chiro’, verkrijgbaar via De Banier.

]DECEMBER 2019[

cristina cristea

GENERATIEKLOVEN IN DE LEIDINGSPLOEG Door Lowie van de Groepsleidingscommissie

In sommige leidingsploegen is er merkbaar een generatiekloof. “Die nieuwe leiding neemt niets van taken op zich.” Of: “Enkel de oudere leiding bepaalt wat er in de Chiro gebeurt.” Het zijn frustraties die gevormd worden door een kloof tussen de nieuwe en de oudere leiding. Die frustraties zijn vaak een aanleiding voor conflicten. Hoe kan je die conflicten voorkomen? Hoe kan je ze oplossen? Met andere woorden: hoe maak je de kloof tussen twee leeftijdsgroepen in de leidingsploeg kleiner? Laten we stap per stap bekijken hoe dat opgelost kan worden.

]DECEMBER 2019[

WAT IS DAT, EEN GENERATIEKLOOF?

HOE GENERATIEKLOVEN WEGWERKEN?

Ten eerste is het belangrijk om te begrijpen wat een generatiekloof precies is. Meestal denk je bij het horen van dat woord meteen aan een verschil in leeftijd. Dat is natuurlijk een factor, maar een generatiekloof kan ook betrekking hebben op andere punten. Daar bij kan het gaan over een andere leefcultuur, andere waarden, verwachtingen, ambities, enz. Laten we dat even schetsen met een voorbeeld uit de realiteit:

Een geneesmiddel voor alle ziektes is er niet, daarom is er geen oplossing die voor elke leidingsploeg werkt. Het is belangrijk dat jullie zelf met een oplossing op de proppen komen. Je kan op een leidingskring eens praten over jullie verwachtingen tegenover elkaar en ten opzichte van het leiding zijn in het algemeen. Zo worden jullie verwachtingen tegenover elkaar bijgestuurd en kunnen jullie vervolgens gaan bemiddelen. Dat is een zwaar woord, maar het kan heel eenvoudig zijn. Neem nu het voorbeeld van aan het begin van het artikel.

“Als ik een idee voorlegde tijdens mijn eerste jaar leiding, dan kwam er meestal als antwoord van de oudere leiding: we hebben dat vroeger al geprobeerd en dat werkte niet of bracht niets op. Of we kregen dan het antwoord: we doen dat altijd zo, we gaan dat nu niet veranderen.” Bij dat voorbeeld kan je al merken dat een ambitieuze jonge leidingsploeg zo dus het deksel op de neus krijgt. Nochtans hebben ze goede bedoelingen en misschien zouden ze de zaken op een andere manier aanpakken dan hoe de leiding het vroeger deed. Als je dus een antwoord biedt op een vraag of voor stel van iemand, is het aangewezen om je eens in te leven in hoe die persoon het antwoord ontvangt.

De jonge leiding verwacht daar dat er meer naar hen geluisterd wordt als er een nieuw voorstel wordt gedaan en dat ze hun voorstel mogen uitvoeren. Doordat de ervaren leiding nu die verwachtingen kent, gaan ze sneller luisteren en kan iemand van de oudere leiding meehelpen met uitwerken. Het is belangrijk dat je naar elkaar luistert en dat je probeert elkaar te begrijpen. Om af te sluiten geven we nog enkele kleine tips mee die kunnen helpen: • Doe voldoende leuke dingen samen met de leidings ploeg. Laat bijvoorbeeld iemand het initiatief nemen om een leidingsspel te organiseren waarbij de leiding, nieuw en ervaren, samenwerkt om het spel te winnen.

WAT TE DOEN MET GENERATIEKLOVEN? Generatiekloven oplossen in de huidige leidingsploeg verloopt in twee stappen. Enerzijds moet je de bestaande kloof gaan genezen. Je moet dus op zoek gaan naar een manier om de huidige frustraties in de leidingsploeg op te lossen. Anderzijds moet je voorkomen dat generatie kloven in de toekomst nog ontstaan. Dat kunnen jullie doen door te werken aan een consequente ledenwerving en ledenbehoud. Vaak ontstaan kloven namelijk doordat er een of meerdere jaren geen of weinig leden leiding worden. Zo krijg je duidelijk generaties van leiding, met tussen die twee groepen een kloof, wat uiteinde lijk resulteert in frustraties langs beide kanten. Ervoor zorgen dat er een consequente instroom is van nieuwe leiding kan zo generatiekloven voorkomen. Natuurlijk heb je dat als leidingsploeg niet altijd in de hand.

• Probeer jullie op de leidingskring zoveel mogelijk te mengen qua plaatsing aan tafel. Zorg dus dat niet alle jonge leiding aan één kant zit en alle ervaren leiding aan de andere kant. Anders lijkt het wel een spelletje schaken. • Maak groepsactiviteiten waarbij je een spel speelt over de afdelingen heen. Zo leren alle leden elkaar kennen en kan dat al een kleine opstap zijn naar hun samenwerking in de leidingsploeg. • Zorg er zoveel mogelijk voor dat in de werkgroepjes in de leidingsploeg nieuwe en ervaren leiding door elkaar zit. Ze kunnen zeker wat van elkaar opsteken en het is goed voor de continuïteit.

]DECEMBER 2019[

JAARTHEMA 2019-2020

De 'Krinkels' van het buitenland Krinkel, het tofste bivak van de afgelopen vier jaar. Iedereen die mee was, kijkt al uit naar de volgende editie. Maar wist je dat jeugdbewegingen in het buitenland hun eigen Krinkel organiseren? En dat jij zelfs met hen mee kan gaan?

LANDSLEJR

NATIONAL CAMP

De Deense jeugdbeweging FDF bijvoorbeeld, zij organiseren elke vijf jaar Landslejr ofwel National Camp. Dat kamp is meer dan dubbel zo groot als Krinkel en het vindt plaats in het FDF Outdoor Center in Sletten. Daar komen alle kinderen en jongeren vanaf 12 jaar die in de FDF zitten bijeen om een onvergetelijk kamp te beleven, samen met meer dan 10 000 andere leden, leiders en leidsters. Een unieke ervaring die je als aspi(leiding) niet wil missen!

Ook de Finse Nuori Kirkko Ry, oftwel The Young Church Association, organiseert een National Camp. Dat vond de afgelopen zomer voor de eerste keer plaats op het Partaharju-terrein in PieksĂ¤mĂ¤ki, Finland. Daar komen meer dan 2000 kinderen en jongeren van 10 tot 29 jaar samen om een onvergetelijk kamp te beleven. Krijg je al goesting om mee te gaan? Volg de sociale media van de Dienst Internationale Activiteiten. Zij houden je op de hoogte van alle activiteiten.

]DECEMBER 2019[

EKKER

IL U L

Yo buddyâ&#x20AC;&#x2122;s Vorige maand schreef ik nog dat de reis belangrijker is dan de bestemming. En dat is zeker zo! We namen een nachttrein die ons helemaal naar een ander land bracht. Op de trein ontmoetten we een ander groepje reizigers. We babbelden uren met hen over onze maffe avonturen en kregen van hen ook prachtige verhalen. Toen we wakker werden, reed de trein net tussen de bergen. Het was een prachtig zicht om de dag mee te starten! Ik vond het zelfs jammer dat we op onze bestemming waren aangekomen. Die trip wil ik later sowieso nog eens overdoen! Tot gauw! Robin

]DECEMBER 2019[

RIBBELS

Oma’s

geheime cupcakes

INLEIDING

SPELVERLOOP

De cupcakes die oma’s maken, zijn legendarisch lekker. Iedereen eet ze graag en vraagt zich af waarom ze zo lekker zijn. De leiding heeft een oma gevonden die alle geheimen verklapt om cupcakes te maken. Voor ze daar aan kunnen beginnen, moeten ze de verstopte ingrediënten vinden.

1. Tussen twee vuren

DOEL VAN HET SPEL Samen spelen, samen eten en samen het gezellig maken. Daar leven we in de Chiro toch voor? Ribbels laten kennismaken met ‘het samen’ is de start van een fantastische Chirocarrière!

MATERIAAL xx Kleurplaten xx Kleurpotloden, stiften, wasco’s, enz. xx Suikerpasta xx Cupcakevormpjes xx Bloem xx Suiker xx Eieren xx Melk xx Bloemsuiker xx Een oven of cupcakemachine xx Chocomelk

Laat de ploegen ongeveer 20 m van elkaar staan en leg in het midden een cupcakevormpje. Het spel gaat als volgt: Magdalijn uit ploeg 1 en Hamza uit ploeg 2 zijn bijvoorbeeld beiden nummer zeven. Als de leiding “ZEVEN!” roept, lopen Magdalijn en Hamza zo snel mogelijk naar het midden om het vormpje te grijpen. Magdalijn is bijvoorbeeld eerst en heeft meteen het vormpje vast. Ze loopt zo snel mogelijk terug naar haar eigen ploeg, want Hamza kan haar nog altijd aantikken en zo het vormpje toch voor zijn ploeg scoren. De leiding kan het spannend maken en meerdere nummers tegelijk oproepen. Als alle vormpjes weg zijn, is de ploeg met de meeste vormpjes oma’s lieveling.

VOORBEREIDING xx

Verdeel de groep in twee ploegen. Geef per ploeg iedere ribbel een nummer van één tot x. X is het aantal leden in de grootste ploeg. Zijn de ploegen niet even groot, dan krijgt in de kleinste ploeg een willekeurige speler dat hoogste nummer erbij.

Verkleed je met de leiding als oma of opa.

]DECEMBER 2019[

AFDELINGEN

2. Beste bakker De ribbels krijgen elk een kleurplaat van een cupcake. De ribbel die zijn of haar cupcake het mooist versiert, wint en is oma’s keukenprins(es). Voor iedere versierde kleurplaat krijgen de ribbels suikerpasta om de cupcake mee te versieren.

3. Bakkers maken beslag Er worden twee bakkers aangeduid, bijvoorbeeld Leon en Leila. Zij zullen proberen hun vriendjes te tikken. Fara wordt getikt door Leila en gaat met haar beide handen in de lucht staan. Sam kan Fara bevrijden door onder haar handen te gaan staan en een rondje te draaien als een mixer. Na een volledig rondje onder de mixer is Fara bevrijd en kan ze verder meedoen aan het spel. Als iedere ribbel een keer gemixt is, zijn ze klaar om oma’s geheime ingrediënt te krijgen: heel veel knuffels en liefde! Het recept voor het beslag is de beloning.

EINDE VAN HET SPEL Na de voorgaande spelletjes gaan de ribbels samen met de leiding de cupcakes maken, bakken en natuurlijk versieren. Na het versieren van je cupcakes mag je ze gezellig oppeuzelen met een warme kop chocomelk!

Hey, jij daar! Zin om mee spelen te maken voor Dubbelpunt? Zin om met een ploeg van topvrijwilligers afdelingsspelen te schrijven? Dan ben jij de ideale kandidaat voor de Spelenclub!

Tip: Als je geen oven ter beschikking hebt, kan je de cupcakes vooraf bakken en ze samen met je ribbels versieren.

Laat ons snel iets weten via chiro.be/de-spelenclub!

] DECEMBER 2019 [

SPEELCLUB

Oud geleerd is jong gedaan? Of was het eerder andersom? Het maakt niet uit, want wat is er nog leuker dan op een zondag een heerlijk rustig spelletje bingo spelen? Een wilde en uitdagende bingo spelen, natuurlijk!

IN HET KORT Omdat de speelclubbers al willen oefenen voor de toekomst, spelen we een spelletje bingo. Bingo op het niveau van de speelclub, uiteraard. Dat betekent veel lopen, veel spelen en vooral veel uitdagingen!

SPELVERLOOP Voorbereiding xx Maak voor elk lid een spelkaart met vakjes. In elk vakje schrijf je de naam van een leider of leidster. xx Deel je terrein op in verschillende posten. Bij elke post horen spelen en/of opdrachten. Leg aan iedere post het benodigde materiaal daarvoor klaar. xx Voorzie evenveel stem pels als er posten zijn.

Het spel Laat de leden de spelkaarten personaliseren. Vertel hen dat ze die goed moeten bijhouden. Iedere leid(st)er zit op een spelpost. Iedere spelpost heeft een aantal opdrachten die je enkel daar kan doen. Bij voorbeeld: bij spelpost één zullen de leden allemaal wilde o pdrachten uitvoeren, bij spelpost twee zijn het allemaal denkopdrachten en bij spelpost drie moeten ze een creatieve opdracht uitvoeren. Voorbeelden van opdrachten: xx Verzamel vijf verschillende soorten bladeren

xx Maak een diploma ‘officieel bekwaam bejaarde’.

xx Zing het lied van je Chirogroep of een ander lied dat jullie veel zingen

xx Maak zelf een cake of ander gebak en voorzie warme thee of chocomelk.

xx Noem vijf leid(st)ers op, tel heel snel tot vijftig, reken een som uit

Inkleding Verkleed je als een gepensioneerde.

xx Speel een spelletje Dikke Bertha: Twee spelers gaan in het midden van het terrein staan, de anderen staan aan één kant. Die anderen proberen na het signaal over te lopen en de twee in het midden proberen zoveel mogelijk speelclubbers op te heffen. Wie opgetild wordt, blijft in het midden staan en helpt de ‘pakkers’. Het spel gaat door totdat iedereen opgetild werd. xx Speel een spelletje Weerwolven van Wakkerdam (je kan zelf kaartjes maken en de spelregels van het gelijknamige gezelschapsspel gebruiken). xx Maak een tekening van je leiding.

Als een lid een opdracht volbracht heeft, dan krijgt die van de leiding bij die spelpost een stempel op hun bingokaart. De leden moeten zo snel mogelijk alle stempels verzamelen om het spel te winnen.

] DECEMBER 2019 [

AFDELINGEN jan van bostraeten

EINDE Zodra een speelclubber op ieder vakje van zijn of haar bingokaart een stempel heeft, moet hij of zij superluid 'bingo' roepen. Die speelclubber is vanaf nu gecertificeerd bejaarde. Daarna speel je verder. Als alle bingokaarten vol staan en iedere speel clubber een diploma heeft, is het tijd om te vieren in bejaardenstijl: met een kopje thee of koffie en een stukje cake, en daarna een spelletje dode vis, ook gekend als een middagdutje bij de ouderen.

WEINIG LEIDING? GEEN PROBLEEM! Nodig oud-leiding uit om ook op een spelpost te zitten als je met kleine leidingsploeg bent. Nog beter, ga naar je lokale rusthuis en nodig de bewoners uit om mee spelletjes te spelen aan een post. Ze zullen je alvast dankbaar zijn voor de leuke namiddag! Je kan hen vragen welke spelletjes zij speelden toen ze jong waren en die telkens laten uitleggen bij een spelpost. Zo leren de speelclubbers spelletjes van vroeger kennen. Ook de grootouders kunnen op die manier bij dit spel betrokken worden.

Dode vis: Laat de speelclub op de grond, in de zetels of op een comfortabele plaats zitten of liggen. Vertel hen dat ze vanaf nu een dode vis zijn. Dat betekent dat ze niet mogen bewegen en geen geluid mogen maken. Iemand loopt rond in de ruimte en probeert mensen te spotten die bewegen. Ziet hij of zij iemand bewegen, dan moet die 'Dode vis!' roepen en blijft de rest weer roerloos liggen. Het doel is zo lang mogelijk als een dode vis te blijven liggen.

Hey, jij daar! Zin om mee spelen te maken voor Dubbelpunt? Zin om met een ploeg van topvrijwilligers afdelingsspelen te schrijven? Dan ben jij de ideale kandidaat voor de Spelenclub! Laat ons snel iets weten via chiro.be/de-spelenclub!

]DECEMBER 2019[

Wat een

malle

RAKWI’S

We zijn het jaar 3002. De mensheid is eindelijk in staat om naar andere planeten te reizen. Ruimteschepen steken elkaar voorbij op zoek naar buitenaards leven. Op een dag landt het rakwiruimteschip op planeet X30049 in een melkwegstelsel hier ver vandaan. De rakwi’s gaan op verkenning uit en zien een groep herkenbare voorwerpen. Zouden de aliens die op dezelfde manier gebruiken als wij?

DOEL VAN HET SPEL

SPELVERLOOP

Ontdekken waarvoor aliens de herkenbare voorwerpen gebruiken.

De rakwi’s willen zoveel mogelijk ontdekken tijdens hun tijd op de planeet, maar (zeg dit zeer drama tisch) om te kunnen overleven op die vreemde planeet hebben ze extra zuurstof nodig. De aliens geven die waardevolle grondstof niet zomaar weg, ze willen testen of de rakwi’s het wel verdienen om te blijven. Kunnen ze raden waarvoor de aliens bepaalde voorwerpen gebruiken? Zij gebruiken de gekende voorwerpen natuurlijk helemaal anders dan de mens.

MATERIAAL xx Lege petflessen als zuurstof flessen xx Ballonnen xx Een ton xx Zwembadnoedels of andere zachte voorwerpen xx Blinddoeken xx Potten en deksels xx (Houten) lepels xx Honkbalmateriaal

Per voorwerp moeten de rakwi’s twee testen doorstaan. Brengen ze die tot een goed einde? Dan krijgen ze telkens een deel van de oplossing. Falen ze en krijgen ze dus een deel van de oplossing niet, dan mogen de rakwi’s een gokje wagen. Is de gok fout, dan krijgt een van de rakwi’s een beperking opgelegd door de aliens. Die beperkingen zijn: de rakwi kan enkel nog achterwaarts stappen, de rakwi kan geen 'ja' of 'nee' meer gebruiken, de rakwi heeft nog maar één bruikbare arm, enz.

] DECEMBER 2019 [

Voorbereiding Heb je tijd over? Dan kan je met de leiding nog foto's maken verkleed als alien en waarbij je de voor werpen op de vreemde manier gebruikt.

Klaarzetten Zet om tijd te besparen al het par cours klaar, net als het honkbalveld.

Inkleding De leiding zijn de aliens. In plaats van een rugzak met het materiaal hebben ze een vergiet op hun hoofd gevuld met ballonnen, schoenen en deksels.

SPELLETJES EN OPDRACHTEN Ballon als fietspomp xx Spel 1. Geef de groep een aantal opgeblazen ballonnen (aantal leden + 4) en laat hen die twee minuten lang in de lucht houden zonder ze vast te nemen. Lukt

AFDELINGEN jan van bostraeten

dat? Geef hen dan het woord fiets. xx Spel 2. Alle rakwi’s staan op een rij, tien meter verder ligt de meet. Ze moeten proberen hun ballon over de meet te krijgen door hem op te blazen en te laten vliegen. Daarvoor hebben ze elk drie beurten. Ze mogen op de plaats gaan staan waar hun ballon eindigde na de vorige beurt. Minstens de helft van de ballonnen moet de meet halen. Lukt dat? Geef hen dan het woord pomp. De rakwi’s hebben nu het woord fietspomp en krijgen voor een nieuw halfuur zuurstof.

Deksel van een kookpot als treinwiel xx Spel 1. De leiding bewaakt geblinddoekt een deksel. De rak wi’s hebben een aantal (houten) lepels. Daarmee moeten ze binnen de vijf minuten op het deksel slaan. De leiding heeft een zacht voorwerp (bv. een zwembadnoedel) waarmee ze het deksel verdedigen. Wordt een speler geraakt? Dan is de poging mislukt. Er mogen maxi maal evenveel rakwi’s tegelijk proberen als er geblinddoekte leiding is. Krijgen ze het deksel te pakken, dan krijgen ze het woord trein.

xx Spel 2. De rakwi’s spelen honkbal, maar de honken zijn vervangen door kookpotten. De leiding staat in het midden als tegenstanders van de rakwi’s. De eerste loper neemt het deksel mee en zet dat op de eerste pot. De tweede loper moet datzelfde deksel verplaatsen van pot 1 naar pot 2. Dat gaat zo door tot het deksel weer op de thuishonk is. Als er drie deksels helemaal rond geraakt zijn, is de proef geslaagd. Dan krijgen ze het woord wiel. De rakwi’s hebben nu het woord treinwiel en krijgen opnieuw zuurstof.

Schoen als handtas xx Spel 1. De rakwi’s moeten een parcours afleggen met vijf hindernissen (bv. tien keer rond een bezemsteel draaien, onder een stoel kruipen, enz.). Op het einde van het parcours moeten ze een schoen uitdoen en die aan een stok hangen. Ze doorstaan de test als ze allemaal op hun sokken staan binnen de x-aantal minuten (afhankelijk van het aantal leden). Lukt dat, geef hen dan het woord hand.

xx Spel 2. De rakwi’s staan op een rij met één schoen los aan hun voet. Door met hun been te zwaaien, proberen ze de schoen weg te schoppen en hem in een ton te doen landen. Ze hebben elk drie kansen. Liggen er minstens x-aantal schoenen in de ton (afhankelijk van het aantal leden)? Dan hebben de rakwi’s de test doorstaan. Geef hen dan het woord tas. De rakwi’s hebben nu het woord handtas. Ze krijgen opnieuw extra zuurstof. Nog tijd over? Dit zijn enkele suggesties: hoepel als armband, een elastiek met potlood als contrabas, enz.

EINDE VAN HET SPEL De rakwi’s hebben de functie van alle voorwerpen geraden en nodigen de aliens uit om eens op aarde langs te komen. Op die manier kunnen de rakwi's de aliens testen. (Tip: de rakwi’s kunnen de leiding eens een namiddag testen).

Eindeloze fantasie? Grenzeloos enthousiasme? Eeuwige speelvogel? Check, check en nog eens check?! Dan hoor jij bij de Spelenclub! Laat ons alvast iets weten via chiro.be/de-spelenclub!

] DECEMBER 2019 [

TITO’S

Wie wordt

kampioen? INLEIDING

SPELVERLOOP

Carmen hoort Fernand die met een onbekende man aan het praten is over een schat die verborgen ligt onder het voetbalveld van F.C. De Kam pioenen. Uiteraard wil ze dat voor zichzelf houden en vertelt ze dat enkel aan Xavier. Xavier vertelt het na een dagschotel te veel aan Pol, die het op zijn beurt aan Doortje vertelt. Zij vertelt dat aan Bieke, die het tegen Mark zegt, die het tegen Boma zegt, enz. Nog voor er twee uur voor bij is, is iedereen op de hoogte. Iedereen belooft om niet te gaan zoeken zodat ze het voetbalveld niet kapot maken, maar eens de nacht valt ...

De Kampioenen moeten geld verdienen om zoveel mogelijk stukken voetbalveld te kopen en op die manier meer kans te hebben om de schat te vinden. Carmen en Doortje willen niet met elkaar samenwerken, daarom vormen er zich twee teams. Tijdens elk spel verdienen de ploegen geld en nadien kunnen ze daarmee stukken grond kopen. Elk stuk grond kost 50 euro.

DOEL VAN HET SPEL Tijdens dit avondspel worden de tito’s opgedeeld in twee ploegen: Team Carmen en Team Doortje. Het doel is voor beide teams hetzelfde: zo snel mogelijk de schat vinden.

Voorbereiden Verdeel het veld in vijftig gelijke stukken en zorg ervoor dat er op elk stuk minstens een deel van een voorwerp ligt. De Kampioe nen kunnen een voorwerp pas bekijken als ze alle stukken grond hebben waar het op ligt. Zorg dat de aardappel, die uiteindelijk de schat blijkt te zijn, zeker ergens op het veld ligt. Zorg ervoor dat het geld voor elk spel op de juiste plek ligt. Zorg dat er materiaal is waarmee je kan aanduiden welke stukken grond van welke groep zijn.

MATERIAAL xx Zaklampen xx 2 bladen met morsecode xx Monopolygeld xx Aardappel xx ‘Antiek’ materiaal (waarin je een schat kan verbergen) xx Blinddoeken xx Afspeellijst/cd en boxen/radio xx Wimpel

] DECEMBER 2019 [

AFDELINGEN

Inkleding Verkleed je als een personage uit F.C. De Kampioenen. Zorg voor antieke voorwerpen op het terrein alsof ze uit de winkel van Fernand kunnen komen.

SPELLETJES EN OPDRACHTEN xx Opdracht 1 voor 625 euro: de Kampioenen staan verspreid op het terrein, ze zijn allemaal ge blinddoekt. De leiding geeft hen allemaal een dierengeluid. Als de leiding fluit, maken de Kam pioenen hun geluid en proberen ze anderen met hetzelfde dieren geluid te vinden. Als ze iemand gevonden hebben, geven ze die een hand en zo verzamelen ze hun team. Het team dat als eerste volledig is, krijgt 625 euro. Er zijn twee teams, dus twee verschillende dierengeluiden.

xx Opdracht 3 voor 625 euro: een leid(st)er staat in het midden van het verduisterde lokaal met een zaklamp. Naast hem of haar ligt het geld. De leiding zit op een bepaalde afstand en heeft zelf ook zaklampen. De twee teams van Kampioenen moeten proberen de 625 euro te pakken te krijgen door de zaklamp ongezien uit te zetten. Dat mogen ze doen door er naartoe te sluipen, iets te gooien, enz. Zodra de zaklamp uit is, mogen ze de 625 euro pakken. Als de leiding iemand herkent en zijn of haar naam roept, is die speler uitgeschakeld. xx Opdracht 4 voor 625 euro: de Kampioenen liggen in een cirkel op het terrein. Het is muisstil. Iedere speler krijgt een liedje toegewezen, per liedje is er een

xx Opdracht 2 voor 625 euro: de leiding seint via morse (via een zaklamp) een locatie door (‘het geld ligt op ...’), het team dat daar als eerste aankomt, kan de 625 euro verdienen die er verstopt ligt. De teams vertrekken elk van een ander startpunt dat even ver van die locatie ligt.

speler van elke ploeg. Als een liedje opeens luid begint te spelen, moeten die twee Kampioenen zo snel mogelijk een wimpel gaan halen die in het midden van de cirkel ligt. Het team dat het eerst tien keer de wimpel binnenhaalt, heeft gewonnen en verdient 625 euro.

EINDE VAN HET SPEL Nadat alle stukken veld gekocht zijn, kunnen de Kampioenen kijken of de schat op een van hun stukken te vinden is. Maar wat blijkt nu? Carmen had het helemaal verkeerd afgeluisterd: er ligt geen schat op het veld, maar een patat! Wat een misverstand! Iedereen kan er wel hartelijk om lachen en ze gaan gezellig bij Pascalle gaan bekomen.

Eindeloze fantasie? Grenzeloos enthousiasme? Eeuwige speel vogel? Check, check en nog eens check?! Dan hoor jij bij de Spelenclub, laat ons alvast iets weten via chiro.be/de-spelenclub!

] DECEMBER 2019 [

KETI’S

INLEIDING

MATERIAAL

SPELVERLOOP

Het is een eeuwenoude discussie: is de jeugd van tegenwoordig nu slechter of beter bezig dan de oudere generaties? Wij vragen ons nog iets anders af: hoe staat het met de kennis over vroeger bij de jeugd van tegenwoordig?

xx Een laptop, luidsprekers en/of een beamer

In het begin van het spel verdeel je de groep in minstens twee ploegen. Als ze denken dat ze een antwoord weten, moeten ze zo snel mogelijk op hun toeter duwen.

IN HET KORT In deze knotsgekke quiz stappen de keti’s uit hun eigen leefwereld en reizen ze naar de kindertijd van de leiding. Ze banen zich een weg tussen herinneringen van vervlogen tijden en hun kennis over die wilde jaren wordt getest!

xx Stickertjes, zoals de juf of meester vroeger aan je uitdeelde xx Evenveel toeters als quizgroepjes xx Intro’s van tv-programma’s van weleer: denk aan Schuif Af, Pokémon, Peperbollen, Amika, Samson en Gert, enz. xx Afbeeldingen van personages van tv-programma’s van toen xx Foto’s van outfits die vroeger hip en trendy waren xx De favoriete liedjes van vroeger van de leidingsploeg

] DECEMBER 2019 [

De quiz bestaat uit rondes die elk bij een deel van de kindertijd horen. Bij elk juist antwoord krijgen de leden een sticker zoals je in de lagere school in je agenda kreeg. De eerste ronde bestaat uit intro’s raden van tv-programma’s van vroeger. Je kan beginnen met een makkelijker programma zoals Kabouter Plop of Mega Mindy, dat de meeste wel zullen kennen. De

AFDELINGEN

moeilijkheidsgraad bouw je op door bijvoorbeeld het liedje van Schuif Af of de Peperbollen te laten horen. Als leden kunnen meezingen met de intro verdienen ze een bonussticker. In de tweede ronde sturen de ploegen om de beurt een afgevaardigde naar voren. Die zal een personage uit de kindertijd van de leiding omschrijven zonder de naam van het personage te zeggen. Dus als het voorbeeld Bob de Bouwer is, dan mogen het woord bouwvakker of de naam Bob niet gezegd worden. Iedereen krijgt een minuut om een personage te beschrijven. Iedereen van elke ploeg beschrijft iemand. Voorbeelden van personages zijn Bob de Bouwer, Samson, Steven Stil, agent Toby, Hannah Montana, enz. Als een ploeg een personage binnen de tijd raadt, krijgen ze een sticker.

In de derde ronde krijgen de leden een aantal foto’s te zien met trendy kleren van vroeger. De tijd toen driekwartleggings, sjaals, hoedjes, snorkettingen, enz. hip waren, is jammer genoeg voorbij, maar de keti’s zullen hun best doen om een zo hip mogelijke outfit van vroeger te tekenen. De origineelste outfit die het meest de jaren 2000 uitstraalt, krijgt een sticker.

deze ronde. Per dansje krijgt de winnende ploeg een sticker.

EINDE VAN HET SPEL De ploeg die het meeste stickers verzamelde, is de winnaar. Zij mogen zich kronen tot de ‘old skool’-keti’s. Om de overwinning te vieren, ga je met z’n allen los op een liedje van Junior Eurosong. Met de bijbehorende dans, uiteraard!

Tijdens de laatste ronde zullen de keti’s hun dansbenen moeten bovenhalen en een dansje nadoen van een bekend liedje van vroeger. Je kan dansjes van Just Dance tonen op One Direction, Katy Perry, Black Eyed Peas, enz. De leiding is de onovertroffen en alwetenKan jij ervan genieten als leden je spel met plezier de jury van spelen? Maak jij de meest fantastische spelen

Schud jij zo nieuwe spelen uit je mouw?

en wil je die graag delen in Dubbelpunt?!

Dan ben jij de persoon die wij zoeken! Laat ons snel iets weten via chiro.be/de-spelenclub!

] DECEMBER 2019 [

Back to tsa

ASPI’S

De aspi’s keren vandaag even terug in de tijd en herbeleven hun hele carrière als Chirolid in versnelde vorm. De aspi’s starten als ribbel en worden – hopelijk – tegen het einde van het spel weer aspi-waardig. Dat doen ze door de verschillende afdelingsfasen te doorlopen en in elke fase voldoende krediet te halen om over te gaan naar de volgende fase. Tijd voor een dag vol nostalgie!

VOORBEREIDING xx Leg het volgend materiaal op voorhand klaar: kleur platen, zakdoek, bingospel. xx Maak een soort meter waarop de verschillende afdelingen staan. Op die manier geef je visueel weer in welke fase de aspi’s zich op dat moment moeten inleven en hoe ver ze staan van hun ‘aspibestaan’. xx Verstop enkele potjes met verf over het terrein. xx Vraag de leden om hun smartphone mee te brengen.

SPELVERLOOP De aspi’s zullen tijdens dit spel met de hele groep proberen om de leiding ervan te overtuigen dat ze zeker en vast aspi-waardig zijn. De leiding haalt de ‘aspi-meter’ boven en plaatst de wasknijper helemaal onderaan: de aspi’s keren terug naar hun ribbeltijd. In elke afdeling zijn er enkele typische spelen die deze leden zeker en vast kennen. Per afdeling die de aspi’s doorlopen, spelen ze enkele van die spelen. Spelen ze goed genoeg en met voldoende inleving mee? Dan kunnen ze overgaan naar een volgende afdeling. Daarover be slist de leiding. Wat inleving betreft, kan je zo ver gaan als je wilt. Moeten

ze zich klein maken als ribbel? Moeten ze praten zoals de tito’s met hun specifieke woordenschat?

Ribbels: kliederkladdertijd! De eerste Chirojaren is alles nieuw en je hoopt je zo snel mogelijk thuis te voelen in de Chiro. Op school speel je vaak een spelletje zoals zakdoek leggen. Om de ribbels zich op hun gemak te laten voelen, spelen jullie dat spelletje als kennismaking. De aspi’s (die nu ribbel zijn) zitten in een kring, behalve een iemand. De rest zingt: ‘Zakdoekje leggen, niemand zeggen, ‘k heb de hele dag gewerkt. Twee paar schoenen heb ik afgewerkt. Eén van stof en één van leer, hier leg ik mijn zakdoekje neer.’ De speler uit de kring loopt ondertussen rond en laat bij het laatste woord de zakdoek vallen achter iemands rug. Die persoon moet dan de eerste proberen te tikken voor die de kring rond loopt en zich neerzet op de lege plaats. Zit die eerste neer, dan is de volgende zakdoeklegger. Wordt die speler getikt? Dan moet die in het midden van de kring gaan zitten, terwijl de anderen ‘Vogeltje, gij zijt gevangen’ zingen. Als je in het midden zit, mag je pas weer meespelen als de volgen de in de kring moet gaan zitten.

] DECEMBER 2019 [

Ribbels hebben veel fantasie, zijn vaak heel creatief en maken zich weleens graag vuil. De aspi’s moeten zich als ribbel bewijzen door een mooi vingerverfschilderij te maken op een kleurplaat. Op het terrein zijn er enkele potjes verf verstopt die ze moeten zoeken. Daarbij horen twee regels. 1) Je mag per keer maar aan één vinger een kleur verf doen. 2) Je mag geen potjes verf verplaatsen of uitgieten. De aspi’s krijgen tien minuten de tijd om hun tekening zo mooi mogelijk in te kleuren.

Speelclubbers: bladsteen-schaar?! Speelclubbers zijn actieve leden en houden er niet van om lang stil te zitten of lang hetzelfde te doen. Nu de aspi’s al goed ge speeld hebben als ribbels spelen ze een spel om over te gaan naar de rakwi’s: de blad-steen-schaarrace. Verdeel de groep in twee ploegen. Die gaan elk aan het uiteinde van een lijn staan. Als de leiding fluit, begint er van elke ploeg iemand in de richting van de andere ploeg te lopen. Je blijft daarbij op de lijn. Dat moet overigens geen rechte zijn: bv. eerst een stukje rechtdoor,

AFDELINGEN

dan een stuk opzij en dan in rechte lijn naar de andere ploeg. Op het moment dat ze een speler van het andere team ontmoeten, spelen ze blad-steen-schaar. Beide spelers houden hun handen op hun rug en tellen samen: “1 , 2 , 3!” Na drie tonen ze elk een symbool. Blad: de hand uitgestrekt. Steen: een vuist. Schaar: wijsvinger en middenvinger uitgestrekt alsof je een schaar vast hebt. Het blad overwint de steen, de steen wint van de schaar, de schaar wint van het blad. De verliezer verlaat het parcours en moet terugkeren naar zijn of haar ploeg, de winnaar mag doorlopen. Zodra de verliezer terugkeert, vertrekt de volgende speler van die ploeg om de tegenspeler te onderscheppen. Een team scoort een punt als een speler het andere team bereikt. De eerste ploeg die tien punten heeft, wint.

Rakwi’s: mijn BFF Rakwi’s vormen graag groepjes, met speciale regeltjes en met echte boezemvrienden: niets is zo belangrijk als hun beste vriend of vriendin. Het is dan ook de kunst om als rakwi te leren samenspelen met je beste vriend(in) én met de hele groep. De aspi’s kiezen elk hun boezemvriend(in) en vormen zo duo’s. Die duo’s bestaan telkens uit een paard en een ruiter, waarbij de ene op de rug van de andere zit. De leden spelen een spelletje paard-en-ruiter. Dat gaat als volgt: alle duo’s gaan in een cirkel staan. Telkens als de leiding fluit, springen de ruiters zo snel mogelijk van hun paard en lopen ze de cirkel rond. De ruiter die als laatste weer op zijn of haar paard zit, moet samen met het paard een ‘brugje’ vormen, waar vanaf dan alle ruiters door lopen. Elke ronde wisselen de paarden en ruiters van positie, maar ze blijven in hun boezemvriendenduo. Welk duo houdt het langste stand?

Tito’s: selfie meer of minder? Tito’s maakten net de stap naar de middelbare school en voelen zich ondertussen zelfstandiger. Ze spelen geen kinderspelletjes meer zoals in de lagere school, maar willen coole dingen doen. Een belangrijk element in hun leven is hun smartphone. De aspi’s worden even weer tito’s en gaan hun zelfzekerheid versterken door een klein fotospel. Ze krijgen 15 minuten om een lijst van foto’s te maken waarbij ze het Chiroterrein mogen verlaten. Enkele ideeën: maak een perspectieffoto van de kerk waarbij je het gebouw onder steunt, maak een selfie bij een be langrijk huis in het dorp of de stad, maak een originele groepsfoto, beeld met z’n allen een woord uit op een foto vanop hoogte genomen, enz.

Keti’s: take one for the team! Keti’s zijn alweer een stukje volwassener dan tito’s. Ze kunnen een echte groep vormen en het is uiteraard leuk als ze zich ook een echte groep voelen, waarbij ze elkaar kunnen vertrouwen. De aspi’s worden in deze fase keti’s die met z’n allen een teambuil ding doen. Enkele voorbeelden van teambuildingsopdrachten: xx Verplaats je met de hele groep over een bepaalde afstand waarbij maar x-aantal han den en y-aantal voeten op de grond mogen (afhankelijk van de groepsgrootte).

xx De leden staan in twee rijen tegenover elkaar met de armen uitgestrekt. Om beurten moeten ze erdoor lopen en de spelers in de rijen doen pas hun handen omhoog vlak voor de loper er is. xx Geef een speler op zijn of haar buik door tussen twee rijen van leden.

Aspi’s Nu de aspi’s eindelijk weer aspi zijn en in de laatste afdelingsfase belanden, is het tijd voor een rustig en afsluitend spelletje. Tijd om te ontspannen en te genieten van de kleine dingen in het leven. Speel een spelletje bingo, want is er een klassieker spel dan bingo voor oudere mensen? Na al die tijd in het verleden kunnen ze beter oefenen voor de toekomst!

EINDE VAN HET SPEL Als de aspi’s alle fasen doorlopen hebben, wil dat zeggen dat ze het waard zijn om aspi’s te zijn. Ze zijn bijna klaar om leiding te worden en die mooie herinne ringen aan alle afdelingen mee te nemen in hun toekomstige carrière in de leidingsploeg!

] DECEMBER 2019 [

Vrienden onder elkaar

Er is leven na de Chiro: de oud-leidingwerking!

De Bende

Voor deze ‘Vrienden onder elkaar’ gingen we niet langs bij een leidingsploeg. Wel bij oud-leiding. Want ook die doen vaak nog aan Chiro, al gaat het er allemaal wel wat meer op het gemak aan toe dan tijdens een Chironamiddag. De Bende en de Schol vertellen. Door Jessica

Dubbelpunt: Kunnen jullie kort even vertellen wie jullie zijn?

Dubbelpunt: En van waar komt die naam Schol dan juist?

De Bende: Wij zijn een groep van zeven koppels, van wie er vier echte Chirokoppels zijn. We komen allemaal uit Chiro Tsjoef. We waren samen leiding in de periode 1999 tot 2003. De drie oudsten van de Bende – Joyce, Yagud en Matti – kennen elkaar al van in de eerste kleuterklas. Dat is ondertussen 35 jaar geleden! Yagud en Matti zijn nog aspileider geweest van Jannie, Emiliano en Tom. Lien is nog aspileidster geweest van Joyce. Daarna hebben we samen in de leiding gezeten. We hebben geen echte naam voor onze ‘bende’. Onze WhatsApp-groep heet ‘de bende’, dus laten we het daar op houden.

De Schol: Schol staat voor Scheldebloem Oud-Leiding en is een toespeling op de vroegere Schaar, wat dan weer een verwijzing was naar de WOL – de Werkgroep Oud-Leiding – van onze Chirojongens Trefpunt. De ‘vertakkingen’ gingen op zoek naar creatieve namen. Zo is er ‘de bende van Leen’, genoemd naar een VB. Er is De Schande: Scheldebloem Anders. En De Schop staat voor Scheldebloem Op Pensioen. Persoonlijk denk ik dat de benamingen er vooral zijn gekomen sinds het bestaan van de Facebookgroepen . Je moet dan iets kiezen en ‘oud-leiding generatie 2012-2016’ klinkt misschien maar saai, hé.

De Schol: Chiro Scheldebloem heeft één grote algemene oud-leidingsgroep: de Schol. Iedereen die de Chiro verlaat, wordt uitgenodigd op de eerste vergadering, op de ledenlijst en in de Facebookgroep. Het oudste lid is geboren in 1987. De Schol is een vervolggroep op de Schaar, een oudere oud-leidingswerkgroep. De Schol organiseert activiteiten voor zichzelf, maar ook voor Chiro Scheldebloem. Binnen de Schol zijn er een beetje ‘vertakkingen’ gekomen – generaties, zeg maar – die afzonderlijk weleens iets voor zichzelf organiseren of veel afspreken als vrienden.

Dubbelpunt: Je moet het maar kunnen volgen! Hoeveel keer komen jullie samen? De Bende: We vieren elk jaar oudjaar samen, we gaan elk jaar op weekend met alle kinderen erbij, we gaan samen naar het eetfestijn ‘Frieten met stovers’ en het zomerfeest ‘Stoeistoep’ van onze Chirogroep. Van de meesten zitten onze kinderen in dezelfde Chirogroep, sommige kinderen zitten in een andere. Daarnaast organiseren we twee keer per jaar een ‘eetweek’. In die week kookt er elke dag een van de gezinnen voor de vijf

] DECEMBER 2019 [

De Schol: Eerst en vooral hebben we onze ‘traditionele’ ondersteuningsmomenten voor de Chiro. Zo regelen we de tombola op het jaarlijkse mosselsouper, en zijn er veel helpende handen bij de mosselafwas en uitschepstand. We voorzien de leiding van een ontspannende activiteit tijdens de kampvoorbereiding, sommigen gaan mee op voor- of nawacht. Op bezoekdag bedienen we aan de koffie-en-taartstand. Verder proberen we een keer per maand samen te komen, met een drankje en hapje en eventueel gezelschaps spelletjes. Daarnaast hebben we een à twee algemene vergaderingen waarop we het jaarverloop van de Schol bespreken en extra geplande activiteiten afspreken zoals bowling, een swopping, een bosspel, een daguitstap of een brunch. We proberen te richten naar één activiteit per twee maanden. We gooien elk jaar het aanbod weer open en houden rekening met de al gekende Chiroactiviteiten. Wie zin heeft om iets te organiseren, mag zijn idee uitwerken. Het aanbod wisselt, want we merken dat niet alles altijd werkt. Zo was er jaren een vast Schol-weekend maar drie jaar geleden moesten we dat annuleren wegens te weinig deelnemers. Dubbelpunt: Wat is de meest memorabele activiteit die jullie met de oud-leiding georganiseerd hebben?

hoofd. We zijn er dan met alle papa’s en kinderen op gaan staan om ons te laten verzwelgen door de zee. De Schol: Heel wat activiteiten tijdens de jaarlijkse kampvoorbereiding zijn memorabel. Daar zal de zomersfeer misschien voor iets tussen zitten? We geven die activiteit de naam ‘Carmens feestmobiel’. De eerste generatie oud-leiding die dat organiseerde, kwam na een leidingskring plotseling met een kar vol muziek, hapjes en drankjes aanzetten. Een minifuif voor maxipret. De jaren erop volgden thema-avonden als FIFAM – voetbal maar dan voor de dames –, Magic Mike-avond, Soapstrijd, enz. Dubbelpunt: Zijn er anekdotes uit jullie Chirocarrière die regelmatig bovenkomen? De Bende: Toen we aspileiding waren, hebben we op kamp eens een stelling gesjord waar we drie seniortenten op gezet hebben om dan het hele kamp in te slapen. Zag er zeer spectaculair uit. Er is nog altijd discussie tussen de vrouwen en de mannen of dat nu wel of niet een echte Chiroactiviteit is. Ook een uit de hand gelopen dropping van datzelfde jaar halen we regelmatig nog eens aan. De Schol: Iets over een weggewaaide tent na een storm op kamp. Verder veel generatiegebonden geheimen die we misschien niet publiek moeten maken in Dubbelpunt. (lacht) Dubbelpunt: Bedankt voor dit leuke interview! Nu weet de leiding dat er toch nog leven is na de Chiro. Maar blijf vooral zo lang als je wilt in de Chiro!

De Bende: Vorig jaar hebben we samen met alle kinderen het grootste zandkasteel ooit gebouwd. Of toch in ons

] DECEMBER 2019 [

VRIENDEN ONDER ELKAAR MET DE CHIROJONGENS SINT-ANTONIUS UIT ZOERSEL

De Schol andere. Tussendoor spreken we regelmatig af om eens naar een speeltuin te gaan, waar wij dan kunnen aperitieven terwijl onze kinderen spelen. We organiseren elk jaar ‘de 24 uur’, waarbij we voor 24 uur ‘ontvoerd’ worden door twee mensen uit onze bende. Die organiseren dan van alles om de bende 24 uur te verwennen en te plezieren. En als laatste gaan we elk jaar voor één nachtje kamperen met alle gezinnen.

S A ME N CHIR O LE IDING W O R DEN

VIJF KEER HET VERTROUWEN WINNEN VAN OUDERS 1. GA OP HUISBEZOEK. We kunnen het niet vaak genoeg zeggen. Er is geen betere manier om ouders en leden te leren kennen dan op huisbezoek te gaan. Je toont tijdens zo‘n bezoek dat je moeite doet en graag tijd maakt voor de Chiro en hun kinderen. Je krijgt meteen een hoop extra punten van de ouders.

2. SPEEL MET JE LEDEN BIJ HET AFZETTEN EN AFHALEN Zorg dat je leden actief ontvangt wanneer ze zondagmiddag aankomen in de Chiro. Spreek hen aan, speel al een spelletje, enz. Als ouders dat zien op dat moment hebben ze er meer vertrouwen in dat dat zich doorzet tijdens de rest van de activiteit. Probeer dus op tijd klaar te zijn met de voor bereidingen, zo ben je vanaf het begin vrij voor je leden.

3. LAAT HEN MEESPELEN Het is voor ouders die zelf niet uit de Chiro komen moeilijk om zich voor te stellen wat er op zondag allemaal gebeurt. Laat hen een keertje meedoen.

4. VERTEL OVER HUN DAG IN DE CHIRO Spreek ouders aan zondagavond. Deel af en toe foto’s. Vertel ouders hoe hun kind het ‘s zondags gedaan heeft. Zeker bij jonge leden stellen ouders dat op prijs. Zo weten ze dat je bewust bezig bent met hun kinderen.

5. BETREK HEN BIJ JE WERKING! Ouders zijn er, je kan hen maar beter inzetten. Helpen bij een pastaslag, inladen voor het kamp, een grote schoonmaak van het lokaal, enz. Het verlicht jullie werk en het is weer een kans om te laten zien aan ouders hoe verantwoordelijk jullie zijn.

]DECEMBER 2019[

VORMING

MEER TIPS? Wil je te weten komen hoe andere Chirogroepen dat aanpakken? Of gaan jullie niet op huisbezoek, maar heb je daar wel vragen over? Wissel met andere Chiro leiding uit tijdens Accu.

ACCU IS DÉ CHIROCURSUS VOOR LEIDING Accu is een van de dingen die je moet meemaken als leiding. Een Chirocursus is geen schoolse bedoening. Het is een zalig Chirokamp vol Chirospelen en uit wisseling van zeer interes sante Chirokennis. Je ontdekt tientallen handige tips voor je leidingscarrière en maakt kennis met vernieuwende spelinzichten. Bovendien kan je kennismaken met andere (bijna-)leiding tijdens gezellige avondactiviteiten.

]DECEMBER 2019[

SUPERHIRO: MAUREEN VANHERBERGHEN

Ketnet is een beetje Chiro op groot scherm! In 2011 deed ze mee aan Idool. Daarna ging ze aan de slag bij Ketnet, waar ze programma’s presenteerde en in de Ketnetband zingt. Nu is ze actief bij Q-Music, maar vóór haar professionele carrière kon ze zich blijkbaar geweldig goed amuseren bij de Chiro! Wij kregen de kans om Maureen Vanherberghen vragen te stellen over haar supertoffe tijd als Chiroleidster. Dubbelpunt: Dag Maureen, leuk je te spreken! Ik las dat je van Hoegaarden bent, maar zat je daar ook in de Chiro?

Dubbelpunt: Je bent zowel lid als leiding geweest. Welke vond je de leukste afdeling om leiding aan te geven?

Maureen: Ja, ik zat in Chiro Hoegaarden. Toen ik pas bij de Chiro zat, was die nog gesplitst. Chiro Alpaïdis en Chiro Breydel zijn samen gegaan in een van mijn eerste jaren als lid.

Maureen: Ik ben zeven jaar leiding geweest, dus dat is heel moeilijk. Ik heb bijna alle afdelingen gedaan. Ik vind niet per se dat je afdeling het jaar leuk maakt, maar wel je medeleiding. Ik heb bijvoorbeeld altijd gezegd dat ik liever geen leiding wou geven aan de speelclubbers, maar plots moest ik dat toch doen. Het was tegen mijn zin, maar ik had heel toffe medeleiding, waardoor het toch een fijn jaar werd. Voor mij is de medeleiding dus belangrijker, maar ik heb wel vaak voor de tito’s gekozen.

Dubbelpunt: Hoe ben je toen in die Chirogroep terechtgekomen? Maureen: Ik ging naar de KLJ in Hakendover, maar die leidingsploeg is gestopt door een leidingstekort. Op een dag belde de leidingsploeg van Chiro Hoegaarden bij ons aan. Toen was er nog geen privacywetgeving, dat mocht dus nog allemaal (lacht). (n.v.d.r.: Die was er wél al, maar er werd minder rekening mee gehouden.) Mijn mama vond dat ik het moest doen, dus ben ik moedig alleen naar de Chiro getrokken. Ik kende daar nog niemand, want ik ging in een ander dorp naar school. Een spannend moment dus als elfjarige. Meestal ga je naar de jeugdbeweging met je vriendjes van je klas, maar ik stond er alleen voor. Dat ze aan mijn deur aanbelden, was het beste toeval in mijn leven.

Dubbelpunt: Wat was het mooiste moment uit je hele Chirocarrière? Maureen: We hebben onlangs een heel mooi maar triest moment gehad. Iemand met wie ik in leiding stond, heeft onlangs zelfmoord gepleegd. Ik zit al een aantal jaar niet meer in de Chiro, maar de vrienden die je daar maakt, dat zijn vrienden voor het leven. Op de begrafenis van die jongen hebben we ons avondlied gezongen, waarmee we op kamp altijd de

]DECEMBER 2019[

SUPERHIRO

Het mooiste aan de Chiro is dus samengevat: elkaar steunen met je groep, zowel op goede als op slechte momenten. Zelfs na al die tijd bewijst dat welk een heftige band gesmeed is in je jonge leven. Dat is niet los te laten en brengt alles weer even in perspectief.

dag afsluiten. Dat was een heftig moment. Ook al zijn vrienden en medeleiding mochten naar de begrafenis gaan. Dat hebben we gedaan in onze Chiro-outfit. Na de begrafenis beseften we hoe groot de impact van de Chiro op iemands leven is. Na al die jaren bracht de Chiro mensen samen, hoe lang het ook geleden was. Zijn Chirohemd lag zelfs op zijn kist. Het was een aangrijpend, maar wel een heel mooi moment. Dat bewijst hoe sterk een Chiroband kan zijn. We hebben die jongen misschien niet kunnen redden, maar we hebben wel achteraf tegen elkaar gezegd dat we er altijd voor elkaar zullen zijn. Als je ergens mee zit of je voelt je slecht, dan kan je het altijd tegen elkaar zeggen. Dat is het mooiste aan de Chiro. Je maakt deel uit van een groep, die er altijd voor je is.

Ook kleine dingen kunnen momenten zijn die je niet vergeet. Een tipper was jarig, dus had ik met mijn medeleiding een gigantische verjaardagskaart gekocht. Toen we die gaven, begon ze plots te wenen. Ze zei dat er nog nooit iemand zoiets voor haar gedaan had. Daardoor weet je dat je soms met heel kwetsbare kinderen zit die thuis niet de liefde krijgen die ze nodig hebben. Dan besef je dat je als Chirogroep een opvangnet bent.

“JE OUDERS VERTROUWEN HET MEER ALS JE MET DE CHIRO UITGAAT OMDAT ZE WETEN DAT JE VOOR ELKAAR ZORGT.”

“SOMS MOET JE BESLISSEN IN HET BELANG VAN DE KINDEREN EN NIET IN DAT VAN JE VRIENDEN.” Dubbelpunt: Heel veel leuke momenten meegemaakt in de Chiro, dus! Maar zijn er ook momenten die je liever zou vergeten?

Mijn eerste fuif was een Chirofuif. Je ouders vertrouwen dat veel meer, omdat ze weten dat we voor elkaar zullen zorgen. Of dat je elkaar zal vasthouden als je dan toch boven de toiletpot belandt. Ook op andere momenten van mijn leven is de Chiro er geweest. Toen mijn grootvader gestorven is, kwam de Chiro langs om te tonen dat we een groep zijn waar we elkaar steunen. Als er geboortes zijn bij oud-leiding bezoeken we met de groep het kindje en de mama of papa.

Maureen: Er zijn momenten die heel moeilijk kunnen zijn. Er was bijvoorbeeld iemand bij ons in de leidingsploeg die aan de drugs zat. In de Chiro, zowel tijdens de activiteit als op kamp, ben je verantwoordelijk voor de kinderen. Maar toen we op kamp waren, hadden we een drugsissue met die persoon. We hebben dat toen met de groep goed kunnen oplossen. Maar het had ook gevolgen. Die persoon was daarna niet meer welkom in

]DECEMBER 2019[

SUPERHIRO: MAUREEN VANHERBERGHEN

de Chiro. Dat zijn momenten die je natuurlijk liever anders had gehad, maar soms moet je beslissen in het belang van de kinderen en niet in dat van je vrienden. Dat is heel moeilijk, want we hadden ook kunnen zwijgen en hopen dat ouders dat nooit te weten kwamen. Je kan een voorval geheim houden en doen alsof er niets gebeurd is. Maar als je leiding bent, moet je verantwoordelijkheid nemen. Het had wel invloed op de sfeer in de leidingsploeg. Toch was dat toen de beste beslissing.

Dubbelpunt: Ondertussen zit je niet meer in de Chiro, maar presenteer je Vrije Radio bij Q-Music. Hoe ben je daar terechtgekomen? Maureen: Na mijn studies communicatiewetenschappen aan de KU Leuven ben ik gestopt met de Chiro. Dat is het moment waarop je begint na te denken over wat je wilt doen. Muziek maken deed ik heel graag, waardoor ik me inschreef voor Idool. Ik ben bij de laatste vier geraakt, waarna Ketnet me vroeg om een screentest te komen doen. Bij Ketnet heb ik de leukste dingen mogen doen zoals het programma

Helden. Dat is een beetje Chiro op het grote scherm. Chiro heeft voor mij dus langer geduurd dan ik had voorzien! Van Ketnet ben ik bij Q-Music beland, waar ik nu het middagblok presenteer.

Dubbelpunt: En wat deed je het liefst, nadat je uit de Chiro bent gestapt? Maureen: Dat is moeilijk te vergelijken. Het zijn totaal andere dingen die ik nu combineer. Ik zit in de Ketnetband, presenteer op de radio en kom soms nog op Ketnet. Ik vind de combinatie het leukst.

Dubbelpunt: Heb je je werk altijd gescheiden gehouden van de Chiro? Of heeft de Chiro je werk toch een beetje beïnvloed? Maureen: Ik vind dat de Chiro een heel grote invloed heeft. Je leert heel veel skills. Dat gaat van leiderschap tot teamwork en omgaan met problemen. De Chiro is misschien wel een betere school dan de gewone school. Ik merk dat de mensen met wie ik samenwerk en die in een jeugdbeweging gezeten hebben dat toch altijd beter

]DECEMBER 2019[

kunnen. Zeker als het aankomt op organisatie en omgaan met problemen. De Chiro heeft volgens mij een hele grote invloed op hoe je in het leven en je werk staat.

Dubbelpunt: Om af te sluiten: heb je een goede raad voor de Chiroleiding nu? Maureen: Ik denk dat je heel goed moet beseffen dat het een van de prachtigste periodes is van je leven. Je moet daar keihard van genieten. Al ga je zaterdag op stap en moet je er zondag om 14 uur staan met een kater: die dingen horen erbij. Je moet weten dat je daar vrienden voor het leven maakt – ik heb het zelf onlangs beseft op die begrafenis. Je vormt mee de toekomst van anderen, dus moet je er iets tofs van maken voor je ploeg en je leden. Je moet je dus amuseren én je verantwoordelijkheid nemen.

\TOT UW DIENST¬ Zitten jullie soms tijdens een Chironamiddag vastgeroest aan die klassieke, antieke spelletjes? Nood aan een extra creatieve boost? Dan helpt DArtA* jullie met plezier verder! Hieronder vinden jullie een aantal zogenaamde ‘gouden oude’, die we vanonder het stof gehaald hebben en die een extra boost hebben gekregen! stefan ceulemans

ANTIEKE VLAGGENROOF

Of doe eens gek en maak er drie of vier kampen van! Iedereen tegen iedereen! Dit is het topje van de ijsberg, laat je gaan!

Twee teams verstoppen een vlag in een door hen gekozen kamp. Het is de bedoeling dat de teams om het eerst de vlag van het andere team stelen en naar hun kamp brengen. Op het open terrein – tussen de twee kampen in – kunnen de leden van de teams elkaar aantikken en een spel tegen elkaar spelen. Bijvoorbeeld blad-steen-schaar: beide spelers houden hun handen op hun rug en tellen samen: “1 , 2 , 3!” Na drie tonen ze elk een symbool. Blad: de hand uitgestrekt. Steen: een vuist. Schaar: wijsvinger en middenvinger uitgestrekt alsof je een schaar vast hebt. Het blad overwint de steen, de steen wint van de schaar de schaar wint van het blad. De winnaar kan dan verder lopen, terwijl de verliezer terug moet naar het kamp om daar 30 seconden te wachten. Pas na die straftijd mag je weer verder spelen.

CLASSIC PICTIONARY Deel de groep op in twee teams. Die teams kiezen om beurten een afgevaardigde die iets ingefluisterd krijgt om te tekenen. Hun team krijgt dertig seconden de tijd om te raden wat er getekend wordt. Vinden ze het antwoord, dan krijgt dat team een punt. Als het niet lukt, mag het andere team dertig seconden raden zonder dat de tekenaar verder tekent. Zij kunnen nu ook een punt verdienen.

CLASSIC MET EEN DRAAI AAN!

ANTIEK MET EEN TWIST!

Denk breder dan een blad papier! Met krijt op de grond tekenen, vormen leggen met stokken of zelfs verf op je neus doen en op de buik van een ander tekenen! Opties genoeg om dit spel nieuw leven in te blazen.

De twee teams met elk hun kamp blijven hetzelfde, maar wat als de spelers enkel over het open terrein kunnen lopen zonder de grond te raken? Om dat mogelijk te maken, kan je wat stoelen meenemen naar het terrein waar je gaat spelen (of niet, wees creatief). Een andere leuke variatie is dat de spelers een extreme versie van blad-steen-schaar spelen als ze elkaar tikken. Dat is blad-steen-schaar, maar ze beelden met hun hele lichaam uit wat ze inzetten.

Zo zie je maar dat je zelfs van die oude dinosaurussen toffe spelletjes kan maken. Hou je vooral niet in. Veel Chirogroetjes! XOXO DArtA

*De Dienst Artistieke Activiteiten is een groep knotsgekke, creatieve vrijwilligers die maar al te graag eens ‘outside of the box’ denken! Zin om zelf die extra creatieve vibe te vinden? Neem dan deel aan onze workshops en/of een weekend IMPULS! Check zeker eens de site van de Chiro voor meer info! Tot dan!

]DECEMBER 2019[

? s k u t s Chiro, daar blijf je 10 e j p Koo ! aan vasthangenÂ Krijg je korting

en Ga naar debanier.be/volumekorting om te ontdekk op welke producten de korting van toepassing is. ONZE WINKELS

Aalst, Molenstraat 65, 053-70 13 80 | Antwerpen, Kipdorp 30, 03-202 24 71 | Brugge, Katelijnestraat 67, 050-33 86 51 | Brussel, Kolenmarkt 85, 02-511 44 31 | Gent, Hoefslagstraatje 1, 09-233 87 87 | Hasselt, Vaartstraat 14, 011-23 14 89 | Heist-op-den-Berg, Bergstraat 34, 015/369 359 | Leuven, J.P. Minckelersstraat 29, 016-29 97 84 | Mechelen, O.L. Vrouwestraat 34, 015-41 02 34 | Roeselare, Delaerestraat 16, 051-24 35 11 | Sint-Niklaas, Stationsstraat 77, 03-766 07 66 | Turnhout, Sint Antoniusstraat 37, 014-42 15 13 | CommerciĂŤle dienst en magazijn: Langstraat 24, 2140 Borgerhout, 03-270 04 44

]foto: jan sneyers[

Wist je dat je op meer dan 50 Chirogeschenken korting krijgt als je 10 of meer stuks koopt? Ideaal voor kerst-, verjaardags- of kampcadeautjes voor je afdeling!

CHIROSCOOP

CHIROSCOOP Bericht van de redactie: we hadden een gloednieuwe telescoop gekocht om de sterren nog beter te kunnen bestuderen. Supertof, het probleem is alleen dat hij zo ver in het heelal kan kijken dat hij terug in de tijd kijkt. Dat kan mogelijk gevolgen hebben op de voorspellingen. Onze excuses voor het ongemak.

TWEELINGEN

WEEGSCHAAL

WATERMAN

21 mei – 20 juni

23 september – 22 oktober

21 januari - 20 februari

Work hard, play hard. Dat is jouw motto deze maand. Voor niets gaat de zon op en dat besef je maar al te goed. Hou je doel goed voor ogen en blijf gemotiveerd. Bring it on!

Zeg tijdens de eerste leidingskring van het jaar ‘ja’ op alles wat de groepsleiding je vraagt. Het kan zijn dat je een beetje zal stinken achteraf, maar de laatste keer dat wij het probeerden, hebben we de komst van de civiele bescherming net kunnen vermijden

Je winterblues is voorbij, geniet dus van het lentegevoel dat je opeens overvalt. Neem je leden mee naar buiten voor een fris bosspel of een intensieve dropping.

Deze voorspelling was relevant in: mei 2017

KREEFT 21 juni – 22 juli Dat 2016 jouw jaartje wordt, is nu al duidelijk. Het ene avontuur is nog niet achter de rug of jij start al met het volgende. Er biedt zich een nieuwe kans aan en die grijp jij dan ook met beide handen. Je gaat ervoor, smijt je erin en brengt alles ook nog eens tot een goed einde. Oh, de leden houden van jou. Deze voorspelling was relevant in: januari 2016

LEEUW 23 juli – 22 augustus De laatste weken waren superdruk. En het zal er zeker niet op verbeteren nu de examens er zijn. Hou vol, Leeuw, je bent er bijna. Doorzettingsvermogen wordt beloond! Nog even en je kunt genieten van een heerlijk, ontspannend Chirokamp! You go! Deze voorspelling was relevant in: juni 2015

MAAGD 23 augustus – 22 september Ongeluk in het spel is geluk in de liefde. Na de roemloze nederlaag in het spelletje vier-op-een rij van vorige maand ontmoet je deze maand een nieuwe vlam. De vonken spatten eraf. Maar ga niet te hard: melige koppels zijn zo 2016!

Deze voorspelling was relevant in: januari 2019

Deze voorspelling was relevant in: maart 2012

VISSEN 21 februari - 20 maart

SCHORPIOEN 23 oktober - 22 november Probeer verstandig met je centen om te springen. Met de feestdagen in het vooruitzicht is het niet het moment om alles door ramen en deuren te gooien. Zorg dat je nog wat overhoudt voor cadeaus, feestjes en die leuke wintervakantie. Deze voorspelling was relevant in: november 2013

BOOGSCHUTTER 23 november - 21 dec. Binnenkort loop je plots die knappe leid(st)er weer tegen het lijf. Wacht nog even af, maar maak dan je move. Hij of zij zat er al een tijdje op te wachten. Deze voorspelling was relevant in: februari 2014

STEENBOK 22 december - 20 januari Er dreigt fysiek gevaar deze maand, Steenbok. Hou armen en benen in de gaten, doe geen ruige spelen en fiets niet dronken naar huis. Deze voorspelling was relevant in: november 2016

Deze voorspelling was relevant in: februari 2017

]DECEMBER 2019[

Als nieuwe leiding voel je je meteen als een vis in het water. Je medeleiding en leden zijn bovendien even opgetogen als jij. Een betere start had je je niet kunnen wensen. Geniet ervan! Deze voorspelling was relevant in: oktober 2017

RAM 21 maart - 20 april Kampvuurtjes bouwen en ze brandend houden, is voor jou ‘a piece of cake’. Februari is dus helemaal jouw maand. Je verwarmt de hele Chiro met het mooiste kampvuur van het land. Deze voorspelling was relevant in: februari 2015

STIER 21 april - 20 mei De lente is in het land en je bent nu eindelijk van die winterblues verlost! Geniet van de frisse ideeënwind die door je hoofdje raast en verras je afdeling met een onverwacht en origineel spel. Deze voorspelling was relevant in: april 2012

DUURZAAMHEID

EERSTE HULP BIJ HET GEBRUIK VAN HERBRUIKBARE BEKERS! WIST JE DAT ER MEER DAN 150 MILJOEN TON PLASTIC IN DE OCEANEN DRIJFT EN DAT ER DAAR ELK JAAR VIJF TOT TWAALF TON BIJ KOMT? DAT IS ONGEVEER TWAALF KEER DE OPPERVLAKTE VAN VLAANDEREN.

]DECEMBER 2019[

DUURZAAMHEID

Daarom heeft onze overheid besloten om dat probleem aan te pakken. Vanaf 1 februari 2020 is het gebruik van wegwerpbekers verboden bij alle voor het publiek toegankelijke evenementen, tenzij je kan aantonen dat je minstens 90% apart kan inzamelen om het te laten recycleren. Aangezien wegwerp bekers recycleren en de juiste afval verwerkers vinden geen evidente zaak is, raden we jullie aan om te kiezen voor herbruikbare bekers.

Zijn er in jouw gemeente of regio nog geen uitleensystemen voor herbruikbare bekers? Stuur de postkaart die je bij deze Dubbelpunt vindt op naar jullie gemeentebestuur en schrijf er een persoonlijke boodschap bij. Je kan de postkaart ook gebruiken om je gemeente te bedanken als ze wel al herbruikbare bekers voorzien.

Neem een kijkje op groene ventscan.be/bekers-en-bestek om te weten te komen welke impact op het milieu bepaald eet- en drinkgerei heeft. Als jullie dus een fuif willen or ganiseren, zijn jullie verplicht om gebruik te maken van herbruikbare bekers. Het is niet alleen verplicht, het is bovendien nog eens veel beter voor de planeet. ‘Beter afval vermijden dan recycleren’ is de boodschap!

WAAR VIND IK HERBRUIKBARE BEKERS? Wat nu? Informeer bij je gemeente of de afvalintercommunale waar je bekers kan uitlenen. Verder kan je aan de brouwer vragen of die naast al die vaten bier de herbruikbare bekers kan leveren. Of ga te rade bij een gespeciali seerd bedrijf voor het uitlenen en reinigen van herbruikbare bekers.

bruno (filip bruneel)

]DECEMBER 2019[

DUURZAAMHEID

VOOR WELK INZAMELSYSTEEM KIES JE?

TIPS

• Waarborg: Je kan de bezoekers van je fuif een waarborg laten betalen. Dat kan door bij de drankkaarten jetons te verkopen die de bezoekers aan de bar moeten omruilen voor hun herbruikbare beker. Per drankje betaal je een drankbon en een jeton. De lege bekers kunnen opnieuw ingeruild worden voor een jeton. Op het einde van de fuif krijg je dan als bezoeker je waarborg terug als je de jeton inruilt. Je kan ook zon der jetons werken en rechtstreek een waarborg van bv. € 1 vragen.

• Voorzie 2,5 bekers per ver wachte bezoeker om ervoor te zorgen dat je voldoende bekers in omloop hebt.

• Beloningsysteem: Je vraagt de bezoekers geen waarborg maar elke bezoeker kan bekers inleveren en krijgt daarvoor een beloning. •

Ophalen van de bekers: Als je voldoende medewerk(st)ers hebt, kan je er voor kiezen om zelf regelmatig de bekers in de zaal op te halen. Zorg dan wel dat de medewerk(st)ers herkenbaar zijn aan de hand van hun outfit.

Alle drie die inzamelsystemen hebben voor- en nadelen, onderzoek dus wat voor jullie het handigste systeem is. Stem met de verenigingen in jullie gemeente af welk systeem zij hanteren en spreek af welke waarborg je aan de bezoekers vraagt. Zo vermijd je dat de bezoekers van je fuif de bekers bijhouden en inruilen op een andere fuif waar ze meer waarborg terugkrijgen voor dezelfde beker. Op die manier maak je als Chirogroep immers kosten. Daarnaast moet je betalen per beker die ontbreekt of geef je waarborg terug voor bekers die niet uitgeleend zijn voor jullie fuif.

• Voorzie tijdens jullie evene ment extra helpende handen om de bekers tijdens het evenement af te wassen. Zo vermijd je een hele berg afwas in de vroege/late uurtjes. Ga op voorhand na of je de bekers ongewassen mag inleveren.

TIP: Pffff, afwassen! Maar afwas sen hoeft niet saai te zijn: maak er een feestje van! Zet de muziek keiluid en dans op de afwas fuif. Vergeet niet jullie mooiste afwasfuiffoto door te sturen naar duurzaamheid@chiro.be.

bruno (filip bruneel)

VRAGEN OVER DUURZAAMHEID IN JULLIE CHIROWERKING? STUUR EEN MAILTJE NAAR DUURZAAMHEID@CHIRO. BE EN VRAAG HET AAN DE COMMISSIE DUURZAAMHEID.