Bladeren in het Hemelruim by Cok Francken

Bladeren in het

H e m e l ru i m

Blade re n Leaf i ng

in het th rough H e m e lr ui m Spac e

Boudewijn B端ch Nout Steenkamp

B oudewijn B üch (1948) is an author, poet, columnist, and programme maker for television. But above all, he is a bibliomaniac, since obsessed with books. His private library alone contains more than 50,000 works. In L ibraries , he reports as a collector, but above all as a connoisseur, in a colourful manner on his obsession and his visits to numerous libraries all over the world: in Weimar and Prague, but also collections in, for instance, New Zealand, Malta, and Fiji. Büch is not just an admirer of Goethe, the Rolling Stones’ music and Mick Jagger; he is also a respected author of anthologies and an amusing travel reporter. His work has been reprinted and translated countless times. D e K leine B londe D ood , the book that turned him into a famous man, was filmed. He made his debut as a writer in 1976 with N ogal droevige liedjes voor

K leine G ijs (a collection of poetry). Among his more recent works

are the novels D e H el , G eestgrond and D e B ocht

van

B erkhey .

Boudewijn Büch the bibliophile studied in Leiden and Amsterdam – language and literature and philosophy, but he was also interested in pharmaceutics. Concerning his writing, he once said: ‘I didn’t want to be a writer at all! I was first educated to be a beauty king; then I wanted to be a geographer, and finally a chemist.’

N out S teenkamp (1962) thought about a career as cyclist, but after two technical studies became a photographer. He calls himself ‘addicted to cameras’. He prefers to photograph subjects in our direct environment: ‘Just ordinary objects in our own street. The challenge, to me, is to help people discover something new in things they pass each day.’ Steenkamp is known, among other things, as the portraitist of Delft’s university and student life. His work was published in various newspapers and periodicals. A restricted number of his photographs were shown in exhibitions. The book J ust

around the

C orner (1994) offers a

first overview of the photographs he made in the Netherlands. News agencies and the periodicals I ntermediair , T echnisch W eekblad and V rij N ederland are among his clients.

B oudewijn B üch (1948) is schrijver, dichter, columnist en t.v.-programmamaker maar bovenal bibliomaan want bezeten van boeken. Zijn eigen privébibliotheek alleen al omvat meer dan 50.000 exemplaren. In B ibliotheken doet hij als collectioneur en bovenal connaisseur kleurrijk verslag van zijn obsessie en van bezoeken aan talloze bibliotheken overal ter wereld: in Weimar, Praag maar ook van verzamelingen op bijvoorbeeld Nieuw-Zeeland, Malta en Fiji. Büch is niet alleen liefhebber van Goethe en van de muziek van de Rolling Stones en Mick Jagger maar ook een gerespecteerd bloemlezer en aanstekelijk reisverslaggever. Zijn werk is vele malen herdrukt en vertaald. D e K leine B londe D ood , het boek dat hem in één keer beroemd maakte, werd verfilmd. Hij debuteerde in 1976 met N ogal

droevige liedjes voor kleine

G ijs (poëzie).

Van recente datum zijn de romans D e H el , G eestgrond en D e B ocht

van

B erkhey .

De bibliofiel Boudewijn Büch studeerde in Leiden en Amsterdam: letteren en filosofie, maar hij had ook belangstelling voor farmacie. Over zijn schrijverschap zei hij ooit: ‘Ik wilde helemaal geen schrijver worden! Eerst werd ik opgeleid tot schoonheidskoning, daarna wilde ik aardrijkskundige worden en ten slotte chemicus.’

N out S teenkamp (1962) dacht over een carrière als wielrenner maar werd, na een tweetal technische studies, fotograaf. Hij noemt zichzelf ‘verslaafd aan camera’s’. Zijn voorkeur gaat uit naar onderwerpen uit onze directe omgeving: ‘Gewone objecten uit de eigen straat. De uitdaging voor mij is mensen iets nieuws te laten ontdekken in dingen die ze dagelijks voorbijlopen.’ Steenkamp geniet o.a. bekendheid als portrettist van het Delftse universiteits- en studentenleven. Werk van hem verscheen in kranten en diverse tijdschriften. Een beperkt aantal van zijn foto’s was te zien op exposities. Het boek J ust A round T he C orner (1994) biedt een eerste overzicht van foto’s die hij maakte in Nederland. Tot zijn huidige opdracht gevers behoren persbureaus, I ntermediair , T echnisch W eekblad en V rij N ederland .

F o r e wo r d It is with great pleasure that I present to you, on the occasion of the beginning of the Academic Year 1998 - 1999, the first ‘Annual Report’ of Delft University of Technology. The Annual Report is a new publication of our institution and aims at providing you with an impression of a significant development that has occurred at our institution, as well as a number of facts and figures of the past year. This year, we have chosen as our theme the completion of the new building of our library, an occurrence symbolic in more than one respect. For it should not be forgotten that in the coming years, the TU Delft hopes to accomplish an ambitious construction and renovation programme in the TU district. This programme aims at realising a compact university with modern facilities for studying and living, using attractive architectonic means. The library stands at the centre of that district. The university has disappeared virtually completely from the old town centre of Delft, and has gained a vigorously beating heart around the buildings of the Library and the Auditorium. Moreover, through its location, but most of all through its architecture and interior design, the building expresses the importance the TU Delft attaches to collecting and preserving sources of knowledge, and opening these up for study and science. This Annual Report, with an essay by B oudewijn B üch and photographs by N out S teenkamp , tries to impart to you that sense of importance and that particular function of our library.

Delft, August 1998

Dr. N. de Voogd P resident

V o o rwo o r d Met veel genoegen bied ik u, ter gelegenheid van de opening van het Academisch Jaar 1998 - 1999, het eerste ‘Jaarbericht’ van de Technische Universiteit Delft aan. Het Jaarbericht is een nieuwe uitgave van onze instelling en heeft als doel u een impressie te geven van een significante ontwikkeling aan onze instelling, en die aan te vullen met enige kengetallen over het voorbije jaar. Dit jaar hebben wij als thema gekozen het gereedkomen van het nieuwe gebouw van onze bibliotheek, een feit dat in meer dan een opzicht symbolisch is. In de komende jaren immers hoopt de TU Delft een ambitieus bouw- en renovatie programma in de TU-wijk te realiseren, dat gericht is op het totstandbrengen van een compacte universiteit, met moderne faciliteiten om te studeren en te wonen, met gebruikmaking van aantrekkelijke architectonische middelen. De bibliotheek staat in het middelpunt van die wijk. De universiteit is vrijwel geheel uit de oude binnenstad van Delft verdwenen en heeft rondom de gebouwen van de “Bieb” en de Aula een krachtig kloppend hart gekregen. Bovendien drukt het gebouw, door zijn locatie, maar bovenal door zijn architectuur en inrichting, het belang uit dat de TU Delft hecht aan het verzamelen, bewaren en voor studie en wetenschap ontsluiten van kennisbronnen. Dit Jaarbericht probeert u met een essay van B oudewijn B üch en met foto’s van N out S teenkamp , deelgenoot te maken van dat belang en die functie van onze bibliotheek.

Delft, augustus 1998

Dr. N. de Voogd, voorzitter

C ollege

van

B estuur

Leafing

t h ro u g h

S pac e

Boudewijn Büch

few dozen kilometres, a strong infatuation, student fun, student parties, military music, and some other minor details lie between Delft and me. I used to go there with my father, once every year.

The mere trip was an event by itself: we only had to change trams once during the journey from Wassenaar to Delft. It was the day of the ‘Delft Tattoo’, a military music festival that, in the midst of the Cold War, satisfied my father’s craving for decorative security, while I myself was thrilled by the music and uniforms of the Irene Brigade. Before the party was unleashed in the dark, we had an entire programme by daylight ahead of us. My father guided me past the history of William of Orange and Delft’s town centre, and told me the trials and tribulations of what was then still called ‘de Hogeschool’. ‘It’s a kind of university’, declaimed my father, ‘which was founded in 1842, but is of immense importance to our mining and aircraft industries and other technical matters – but I don’t think you will ever understand any of that. You are not a boy for figures. Mental arithmetic is your weakest side, isn’t it?’ I could not deny it. For as long as my father and I made our annual visit to Delft, my father repeated those very same words, and I grew to dislike Delft’s wisdom of figures, retorts, curves and calculations more and more. I knew I would never belong to that company of mathematical geniuses. For my father was right: I was not fitted by nature for the exact sciences, and so once he disappeared from my life, Delft remained little more than a festive place I often visited as a student. Fighting over a barrel of beer, dancing along a channel, that one, terrible infatuation, and singing in the street – it all really happened and I was there. And I systematically avoided one thing: Delft’s erudition. I never discussed their studies with students in Delft (wishing to avoid ‘You really are stupid!’), and I never felt the urge to visit the Library of the Hogeschool. As a friend of libraries and an information junk, I was certain of one thing: the Library of the Hogeschool Delft had nothing to offer me.

Bladeren

in het

H e m e l ru i m

Boudewijn Büch

r liggen enkele tientallen kilometers, een hevige verliefdheid, studentenjool, dansfeesten, militaire muziek en nog wat kleingoed tussen Delft en mij. Met mijn vader reisde ik eenmaal per jaar naar

Delft. De tocht was op zich een evenement: we hoefden slechts één keer over te stappen tijdens de tramrit van Wassenaar naar Delft. Het was de dag van ‘Taptoe Delft’, een militair muziekfeest dat in de Koude Oorlog aan mijn vaders verlangen naar opgesierde veiligheid voldeed, terwijl ik de muziek en de uniformen van de Irene Brigade reuze opwindend vond. Voordat het feest in de duisternis losbarstte, hadden we bij daglicht nog een heel programma voor de boeg. Mijn vader voerde mij langs de geschiedenis van Willem van Oranje, de historie van de Delftse binnenstad en de wederwaardigheden van wat toen nog ‘de Hogeschool’ heette. ‘Het is een soort universiteit, ’ oreerde mijn vader, ‘opgericht in 1842, maar van heel groot belang voor onze mijnbouw, onze vliegtuigindustrie en andere technische zaken, maar daar zal jij wel nooit iets van begrijpen. Jij bent geen ventje van getallen. Het hoofdrekenen is je zwakste kant, nietwaar?’ Ik kon het niet ontkennen. Zo lang als mijn vader en ik ons jaarlijkse bezoek aan Delft aflegden, zei mijn vader steeds hetzelfde en kreeg ik meer en meer een afschuw van de Delftse geleerdheid van getallen, retorten, krommingen en berekeningen. Ik wist dat ik nooit tot dat gezelschap van rekenwonders zou gaan behoren. Mijn vader had immers gelijk: voor de exacte wetenschap was ik niet in de weg gelegd en toen hij dus eenmaal uit mijn leven verdwenen was, bleef er van Delft niet meer over dan een feestoord dat ik als student vaak bezocht. Het vechten om een ton bier, het dansen aan een gracht, die ene, gruwelijke verliefdheid en zingen op straat - het is allemaal gebeurd en ik was erbij. En één ding meed ik systematisch: de Delftse geleerdheid. Ik sprak met Delftse studenten nooit over hun studie (ik wilde dat ‘Wat ben jij dom, zeg!’ vermijden) en ik voelde nimmer enige aandrang om de Bibliotheek van de Hogeschool te bezoeken. Als bibliotheekvriend en informatiejunk wist ik één ding zeker: de Delftse Hogeschoolbibliotheek kon mij niets bieden.

t was through Johann Wolfgang von Goethe (1749 – 1832) and a bosom friend that I, at one point in time and very much unexpectedly, became a slave to natural science and some of the

technical disciplines: Goethe’s interest in mining became my interest; I became an admirer of microscopist Antoni van Leeuwenhoek (1632 – 1723), who came from Delft; I began to collect the scientific (for instance, the geological) work of Alexander von Humboldt (1769 – 1859); and very tentatively, I took my first step in the technical libraries. Coming from the world of letters, I soon noticed how systematic the world of science really was. We students of letters just messed about with bibliographies; journals hardly played a scientific role in our world; an exam was passed mainly by writing down a lot – you never had to prove anything anyway. As language students, we felt (unjustifiedly, if the truth be told) rather superior, but deep inside I admired those students whom I saw offhandedly jotting down a formula. We did not have any formulas. And if we ever had to note down a formula (for instance during phonetics), we did not understand it. Towards the end of the Seventies, I began to work on an immense project that I still have not completed: I conceived a plan to visit all the great, important, or curious libraries in the world. Until now, I have written two books on the world of libraries and I could continue to fill an entire library, but the time has come that I am virtually drowning in my own library, which contains thousands of books about books and libraries. I am in danger of succumbing to the information about information.

he fear of information on the one hand and the overestimation of the importance of information on the other have made me afraid. In the past I used to think, for the sake of convenience,

‘Oh, there’ll probably not be a book about that, I’m pretty sure.’ Nowadays, I use the Internet to make a daily round of a few dozen university libraries to see if there is really nothing to be found about a certain subject. Via the Internet, I read a Paraguayan and a Chilean newspaper every day (among other things), while a few years ago I had to spend months to

oor Johann Wolfgang von Goethe (1749 - 1832) en een boezemvriend raakte ik op een gegeven moment en eigenlijk heel onverwacht toch verslingerd aan de natuurwetenschap en

enkele technische disciplines: Goethes belangstelling voor de mijnbouw werd mijn interesse, de uit Delft afkomstige microscopist Antoni van Leeuwenhoek (1632 - 1723) kreeg mij als bewonderaar, het natuurwetenschappelijk (bij voorbeeld geologische) werk van Alexander von Humboldt (1769 - 1859) begon ik in eerste druk te verzamelen en heel schuchter zette ik mijn eerste pasjes in technische bibliotheken. Omdat ik uit de wereld van de letteren afkomstig was, viel mij al gauw op hoe systematisch de wereld van de bèta’s in elkaar stak. Wij alfa’s rommelden maar wat aan met bibliografieën, tijdschriften vervulden bij ons nauwelijks een wetenschappelijke rol en je haalde een tentamen door vooral veel op te schrijven; te bewijzen hoefde je immers nooit wat. Als alfa’s voelden we ons (ten onrechte, overigens) tamelijk superieur, maar stiekem bewonderde ik studenten die ik nonchalant een formule op zag schrijven. Wij hadden geen formules. En als we – bij fonetiek bij voorbeeld – een formule moesten noteren, begrepen we haar niet. Aan het eind van de jaren zeventig begon ik aan een immens project dat ik nog steeds niet heb afgerond: ik nam mij voor alle grote, belangrijke of curieuze bibliotheken op de wereld te bezoeken. Ik schreef tot nu toe twee boeken over het internationale bibliotheekwezen en ik zou er nog wel een bibliotheek over vol kunnen schrijven, maar zo langzamerhand ben ik nagenoeg verzopen in mijn eigen bibliotheek met duizenden boeken over boeken en over bibliotheken. Ik dreig aan de informatie over de informatie ten onder te gaan.

e angst voor informatie enerzijds en de overschatting van het belang van informatie anderzijds hebben mij bang gemaakt. Vroeger dacht ik, gemakshalve, wel eens: ach, daar zal wel geen

boek over bestaan, dat lijkt mij zo goed als zeker… Tegenwoordig maak ik via Internet dagelijks een rondje langs tientallen universiteitsbibliotheken om te kijken of er echt niets over een bepaald onderwerp te vinden is. Ik lees via Internet dagelijks, onder andere, een

get even a mere copy of one single page from Asunción. While I used to have to move heaven and earth to acquire some information about the border conflict between Peru and Ecuador (appeased for now), I have printed a few thousand pages with excellent material via the Internet over the past few years. And so I will never write about that border conflict anymore, because it is too much – too much by far – coming at me. I have been largely annihilated as a writer of non-fiction by the easy accessibility of information, but other authors seem to thrive on it. I keep hearing them say, ‘It’s wonderful, the Internet! Have you already read that web page of …’ Or they claim that ‘ever since the CD-Rom exists, I can finally work through all the great encyclopaedias.’ Since the information flow has become general, universal in many ways, and accessible twenty-four hours a day, many users think that the world has become wiser and erudition more erudite. Nobody, however, seems to wonder whether that immense quantity of information is actually true. In a few CD-Rom encyclopaedias, I was born in the wrong place at the wrong time; in the catalogues of most university libraries I unaccountably lost the umlaut on my name; and there is actually little that is accurate on the web sites that have been devoted to me. And then I am only talking about myself because I am the best judge of that. What about the information concerning all those billions of other subjects?

ntil the nineteenth century, there were very agreeable little books that advised people on what their private library should look like: ten French novels, five German ones, a book on medical science,

and so on. Until the last century, the world could be grasped. Knowledge was power, and what knowledge was exactly was explained very carefully in those practical library design booklets. Towards the close of the twentieth century, it seems that knowledge is more like overabundance; the electronic Flood looms on the horizon. The library is no longer a final destination; it has become a point of departure to worlds of informative amusement parks. What is now called ‘the multimedia library’ is a reference paradise that takes up little space and can be placed in any study – if one is willing to bleed for it financially, that is.

Paraguayaanse en een Chileense krant, terwijl ik een paar jaar geleden soms een paar maanden bezig was om één kopietje van een krantenpagina uit Asunción te krijgen. Moest ik vroeger hemel en aarde bewegen om informatie over het, inmiddels weer voor even gesuste, grensconflict tussen Peru en Ecuador te bemachtigen, de afgelopen jaren heb ik via Internet enige duizenden pagina’s met excellent materiaal uitgeprint. En dus zal ik nooit meer over dat grensconflict schrijven, want het is te veel – onstuitbaar te veel – wat er allemaal op mij afkomt. De gemakkelijke bereikbaarheid van informatie heeft mij als schrijver van non-fictieboeken goeddeels stukgemaakt, maar andere auteurs schijnen er wel bij te varen. Ik hoor ze maar roepen: ‘Heerlijk, dat Internet! Heb je al gelezen op die web-pagina van ...’ Of ze beweren: ‘Sedert die cd-roms kan ik eindelijk alle grote encyclopediën inzien.’ Sedert de informatie-flow een algemeenheid, een universaliteit in velerlei opzichten en een non-stop-bereikbaarheid kent, denken veel gebruikers dat de wereld wijzer is geworden en de geleerdheid geleerder. Niemand schijnt zich echter meer af te vragen of die ontzagwekkende hoeveelheid informatie wel klopt. In een paar cd-rom-encyclopedieën ben ik in de verkeerde plaats op de foute datum geboren, in de catalogi van de meeste universiteitsbibliotheken heb ik ten onrechte geen Umlaut op mijn achternaam en van de websites die men aan mij gewijd heeft, klopt feitelijk bijzonder weinig. En dan heb ik het nog alleen maar over mezelf gehad omdat ik dat het beste beoordelen kan. Hoe zou het met de informatie over al die miljarden andere onderwerpen zitten?

ot in de negentiende eeuw werden er bijzonder aardige boekjes gedrukt die mensen adviseerden hoe hun particuliere bibliotheekje er uit zou moeten zien: tien Franse romans, vijf Duitse, een boek

over de medische wetenschap, et cetera. Tot in de vorige eeuw was de wereld nog te bevatten. Kennis was macht en wat kennis precies voorstelde, werd je nauwkeurig uitgelegd in van die handige bibliotheek-inrichtingsboekjes. Aan het einde van de twintigste eeuw blijkt kennis vooral overvloed te zijn en dreigt de elektronische zondvloed aan de einder. De

A computer with a CD-Rom or DVD player, a number of CD-Roms or DVDs, and access to the Internet will suffice. I can demonstrate the convenience of this multimedia library by means of two examples. A number of years ago, I received a letter from the bearer of T he C orrespondence

J.R. T horbecke , G.J. Hooykaas, asking me whether I could place a certain quotation from Goethe. The quotation, I thought, was very un-Goethean, and I could not find it in any Goethe book of quotations or in the great (and still unfinished) G oethe W örterbuch . Naturally, at the time I could not prove without doubt that the quotation in question was not

from Goethe. Since 1995, that too has become possible. The most comprehensive

complete works of Goethe ever published were typed out by a few hundred diligent girls in India and then digitised. Now, for some sixteen thousand guilders (say around five thousand pounds), any fairly well-to-do friend of Goethe can acquire G oethes W erke

auf

CD-R om

(Chadwyck-Healey, 1995). I was unable to trace the Thorbecke/Goethe quotation after buying the CD-Rom; Goethe therefore simply did not write or say the phrase that Hooykaas delivered to me. The other example involves Friedrich Nietzsche, who once wrote that ‘Goethe’s Unterhaltungen mit Eckermann 1, dem besten deutschen Buche, das es giebt: was bleibt eigentlich von der deutschen Prosa-Literatur übrig, das es verdiente, wieder und wieder 1 Johann Peter Eckermann

(1836 – 1848) G espräche G oethe J ahren

gelesen zu werden?’ 2 mit

in den letzten seines

L ebens

It is an extremely important statement from Nietzsche – claiming that an early nineteenthcentury book of interviews is the most beautiful product of all German belles lettres – which everybody copies faithfully. But where exactly did Nietzsche write it? I remember encountering it once, somewhere in the past, in Nietzsche’s work, but I was unable to trace

2 ‘Goethe’s conversations with

it for fifteen years. Until the CD-Rom edition of N ietzsche W erke . H istorisch A usgabe (Walter de Gruyter & Co., 1994) appeared. At last I could trace the

Eckermann, the best books that

kritische

were ever written: what

famous quotation: M enschliches , A llzumenschliches II. Z weite A btheilung : der

remains, really, in German prose,

W anderer

that is worth reading over and

Due to the digitalisation of specific information, for example the collected or complete

over again?’

works of an author, it is now possible to make absolute statements, such as ‘Nietzsche wrote

und sein

S chatten , A phorism […]

bibliotheek is geen eindpunt meer, de bibliotheek is het vertrekpunt geworden naar werelden van informatieve pretparken. Wat tegenwoordig ‘de multimedia-bibliotheek’ heet, is een opzoekparadijs dat relatief weinig ruimte in beslag neemt en dat met enige financiële aderlatingen in een willekeurige studeerkamer geplaatst kan worden. Een computer met cd-rom/dvd-speler, een aantal cd-roms en een toegang tot het Internet volstaat. Het gemak van deze multimediabibliotheek kan ik met twee voorbeelden aantonen. Een aantal jaren geleden kreeg ik een brief van de bezorger van D e

briefwisseling van

J.R. T horbecke , G.J. Hooykaas, of ik een bepaald citaat Goethe thuis kon brengen. Het citaat leek mij weinig Goethesch of Goethesk en ik kon het niet in een Goethecitatenlexicon of het grote (nog steeds niet voltooide) G oethe W örterbuch thuisbrengen, maar dat het bedoelde citaat niet van Goethe afkomstig was kon ik uiteraard niet absoluut bewijzen. Sedert 1995 kan dat wel. Het grootste verzameld werk dat er van Goethe ooit verschenen is, werd door enkele honderden, ijverige meisjes in India overgetypt en vervolgens gedigitaliseerd. Voor zo’n zestien duizend gulden kan nu elke enigszins bemiddelde Goethevriend zich G oethes W erke

auf

CD-R om (Chadwyck-Healey, 1995) aanschaffen.

Het Thorbecke-Goethe-citaat heb ik, sedert ik de cd-rom bezit, niet kunnen traceren; Goethe heeft het mij door Hooykaas aangeleverde zinnetje gewoon niet gezegd of geschreven. Het andere voorbeeld betreft Friedrich Nietzsche die ooit geschreven heeft: ‘Goethe’s Unterhaltungen mit Eckermann1, dem besten deutschen Buche, das es giebt: was bleibt eigentlich von der deutschen Prosa-Literatur übrig, das es verdiente, wieder und wieder gelesen zu werden?’ Het is een uitermate belangrijke uitspraak van Nietzsche – waarin hij dus stelt dat een vroeg-negentiende-eeuws interviewboek het allermooiste uit de Duitse schone letteren is – die iedereen trouwhartig overschrijft, maar waar heeft Nietzsche het eigenlijk precies opgeschreven? Ik herinnerde mij het ooit één keer in

1 Johann Peter Eckermann

Nietzsches werk te zijn tegengekomen, maar ik kon het gedurende vijftien jaar niet meer

G espräche

traceren. Totdat de cd-rom-editie van N ietzsche W erke . H istorisch - kritische A usgabe

den letzten

(Walter de Gruyter & Co., 1994) verscheen. Eindelijk kon ik het befaamde citaat precies

L ebens (1836 – 1848)

mit

G oethe

J ahren

seines

this there-and-there’, or ‘Goethe used the word “opium” so-and-so many times in his oeuvre’, and ‘the Delft-born genius Antoni van Leeuwenhoek said this-or-that in his famous letters to British scientists’ (unfortunately the collected L etters

A ntoni

van

L eeuwenhoek have been slowly appearing since 1939, are still not complete, and therefore not to be obtained in digitised form). The multimedia library, the World Wide Web and universal digitalisation have brought us ease of searching, an incredible amount of easily accessible nonsense and un-information, and especially little beauty. Having been raised in the university library of Leiden with the paper catalogues that were used there, I still have a weakness for antiquarian libraries and their unpractical catalogues. The current monitor catalogues are a thousand times more practical, but are they more beautiful? In a beauty contest, can the modern library compete with the old Reading Room of the British Library in London or the immense Rotunda of the Library of Congress in Washington? It would be a sign of aggravating conservatism to state that steam locomotives are more beautiful than Concorde aeroplanes, or that seventeenth-century printing is more beautiful than our modern, colourful engraved prints. The academic world has never benefited from nostalgia and melancholy, but in the meantime, nothing says that the one cannot co-exist peacefully with the other. The rapid motorcar has not replaced the familiar bicycle (although admittedly the typewriter has been completely replaced by the word processor and laser printer). In London and Washington, people have also understood that the old has to make peace with the new. The old Reading Room is being restored, while a little further on in London one can find the new British Library. The Rotunda in Washington has been restored to its full splendour, and in the vicinity of this reading palace, there are new buildings with computers, laser scanners and digitised search systems.

traceren: M enschliches , A llzumenschliches II, Z weite A btheilung : der W anderer und sein

S chatten , A phorism […].

Door de digitalisering van bepaalde informatie – bijvoorbeeld een verzameld of volledig werk van een bepaalde auteur – kunnen er eindelijk absolute uitspraken worden gedaan, zoals Nietsche heeft dat daar-en-daar geschreven, Goethe heeft het woord ‘opium’ zoveel-ofzoveel keer in zijn oeuvre gebruikt en het Delftse genie Antoni van Leeuwenhoek heeft in zijn befaamde brieven aan Britse geleerden dit-of-dat gezegd (helaas is A lle A ntoni

van

de brieven van

L eeuwenhoek reeds vanaf 1939 in een slakkengang aan het verschijnen, nog

steeds niet in papier voltooid en dus uiteraard nog niet in digitale vorm verkrijgbaar). De multimediale bibliotheek, het wereldwijde web en de algehele digitalisering hebben opzoekgemak gebracht, een onvoorstelbare hoeveelheid gemakkelijk benaderbare hoeveelheid onzin en non-informatie en vooral weinig schoonheid. Opgevoed in de Leidse universiteitsbibliotheek met de indertijd aldaar gebruikte catalogusboekjes heb ik nog steeds een zwak voor antiquarische bibliotheken met onhandige catalogi. De huidige monitor catalogi zijn duizend keer handiger, maar zijn ze mooier? Haalt de moderne bibliotheek het in een schoonheidswedstrijd bij die oude Reading Room van de British Library in Londen of de enorme Rotunda van de Library of Congress te Washington? Het zou getuigen van ergerlijke behoudzucht om te zeggen dat stoomlocomotieven mooier zijn dan Concorde-vliegtuigen en dat zeventiende-eeuws drukwerk mooier is dan de huidige, veelkleurige diepdruk. Met nostalgie en melancholie is de Geleerde Waereld nog nooit wat opgeschoten, maar ondertussen kan het ene natuurlijk wel naast het andere blijven bestaan; de snelle auto heeft de vertrouwde fiets immers niet verdrongen (hoewel de typemachine wél rigoreus vervangen is door de tekstverwerker plus laserprinter). In Londen en Washington hebben ze ook ingezien dat het oude moet beklijven. De oude Reading Room wordt opgeknapt en een eindje verder in Londen staat de nieuwe British Library; de Rotunda in Washington is kort geleden in zijn glorieuze staat hersteld en vlak in de buurt van dit leespaleis staan nieuwe gebouwen met computers, laserscanners en gedigitaliseerde opzoeksystemen.

ince the spring of 1998, the new Library of Delft University of Technology (TU Delft) is replacing the old library, which was located from 1915 at the Schuttersveld. The new Library stands

in the so-called TU quarter and is an eye-catching construction. Grass grows on the roof, and as far as I know it is the only library in the world in which you can read or sleep both under and on top of the roof. A gently sloping stairway leads to the main entrance of the Library. Behind the entrance doors one encounters a sea of light and engineering, but also a remarkable number of books. The Library is partly an ‘open library’ (i.e. the books are directly accessible to the reader and borrower) and also has a multimedia library. In view of its architectural qualities, its accessibility, and its versatility, the Library of the TU Delft can certainly be considered one of the most modern libraries in the world. And fortunately, this multimedia marvel also accommodates a well-climatised space with beautiful, old-fashioned things. In Delft, this hall is called The Trésor. It has something amusing and olde-worlde: in the technological paradise of Delft, the old things are kept in the treasury. There is placed – flat on the shelves, as it ought to be – the complete first edition of the multipartite D escription

de l ’É gypte , ou

été faites en

É gypte

R eceuil

des

O bservations

pendant l ’E xpédition de l ’A rmée

et des

R echerches

qui ont

F rançaise (1809 – 1822/1828),

in an enviably uncut and untrimmed state. Why this exorbitantly beautiful mammoth work is there and how it ever ended up in the Library, no one can tell now. But it is not all, for there is also a complete second edition of that marvel (1820 – 1830), bound in grey-green leather in the late Empire style. The work is preserved in the Trésor with good reason and can of course not be lent, but I wonder whether many ask to look at it? Are there students, now and then, who would like to leaf through that masterpiece? I am afraid not. Still, a probably less beautiful specimen than the mentioned first edition in Delft was recently offered for sale by Bernard J. Shapero Rare Books in the catalogue C olour P late B ooks (London, spring 1998) under number 54, for 68,000 British pounds. The Trésor is what makes the Library of the TU Delft a genuine library. The treasury clearly has a predominantly museological value, and may even be redundant for a university of technology. But it provides the University with history and tradition. Beauty, history and

e nieuwe Bibliotheek van de Technische Universiteit (TU) Delft vervangt sedert het voorjaar van 1998 de oude bibliotheek die vanaf 1915 aan het Schuttersveld gevestigd was.

De nieuwe boekerij staat in de zogenaamde TU-wijk en is een buitengewoon opvallend gebouw. Op het dak groeit gras en het is bij mijn weten de enige bibliotheek ter wereld waar je zowel onder als op het dak kunt lezen of slapen. Naar de hoofdingang van de Bibliotheek leidt een traag glooiende trap. Achter de toegangsdeuren heerst een zee van licht en techniek, maar staat ook een opvallende hoeveelheid boeken te kijk. De Bibliotheek is voor een gedeelte een ‘open bibliotheek’ (de boeken zijn voor de lener en lezer direct bereikbaar) en ook een multimediale bibliotheek. Gelet op de architectuur, de openheid en de veelzijdigheid kan de Bibliotheek van de TU Delft gerekend worden tot een van de allermodernste ter wereld, maar gelukkig herbergt dit multimediale wonder ook een goed geklimatiseerde ruimte met mooie, ouderwetse spulletjes. Deze ruimte wordt in Delft Het Trésor genoemd. Het heeft iets vermakelijks en ouderwets: in het Delftse technoparadijs staan de oude spulletjes in Het Trésor, de schatkamer. Het ligt er, zoals het hoort plat op de planken: de complete eerste druk van de veeldelige D escription

de l ’É gypte , ou

été faites en

É gypte

R eceuil

des

O bservations

pendant l ’E xpédition de l ’A rmée

et des

R echerches

qui ont

F rançaise (1809-1822/1828),

in een benijdenswaardige onafgesneden en ongetrimde staat. Waarom dit uitzinnig mooie mammoetwerk er ligt en hoe het in de Bibliotheek gekomen is - niemand weet het meer. Maar het is niet alles, want er ligt ook een complete tweede druk van hetzelfde werk (1820 -1830) en wel in een halflederen, vaalgroene laat-Empire band. Het werk staat niet voor niets in Het Trésor en wordt uiteraard niet uitgeleend, maar zou er veel vraag naar zijn? Zou er zo nu en dan een student het meesterwerk in willen zien? Ik denk het niet. (Een waarschijnlijk minder mooi exemplaar dan de eerste druk van het opgevoerde Delftse exemplaar werd door Bernard J. Shapero Rare Books in de verkoopcatalogus C olour

plate books

[Londen,

voorjaar 1998] als nummer 54 aangeboden voor 68.000 Britse ponden.) Het Trésor maakt van de Bibliotheek van de TU Delft een waarachtige bibliotheek. Natuurlijk is de schatkamer vooral museaal en voor een technische universiteit misschien

tradition require no defence or substantiation, and this is why the Trésor is such a wonderful place in Delft. The treasury would need to be opened up properly one day (the present (sub) catalogue being a somewhat shabby stencilled piece of paper dating from 1964: L ist works present in the

L ibrary

of the

T echnische H ogeschool D elft

before 1700 ).

While leafing through this catalogue at home, I sensed that wonderful paper feeling awakening inside me… I had returned from the Library some hours earlier after experiencing that cheerful openness of the halls and monitors, and was now sitting at home with a catalogue breathing reticence, rareness, and exclusiveness. Towards the end of the twentieth century, a library should be like that building that rises, green as grass and with a grey wigwam, from the town where Antoni van Leeuwenhoek, in the seventeenth century, opened up the ‘world of little animalcules’. The Library of the TU Delft opens up the digital world and safely closes off the world of old paper. That is the way it ought to be. Take your bicycle and on towards the particle accelerator! Take your scooter and into the ever expanding universe of the arts and sciences! Leafing through space.

zelfs overbodig, maar het geeft de TU geschiedenis en traditie. Schoonheid, historie en traditie hoeven niet verdedigd of beargumenteerd te worden en daarom is Het Trésor zo’n prachtige plek in Delft. Deze schatkamer moet nog eens behoorlijk ontsloten worden (de laatste (deel)catalogus is een wat armoedig stencilwerk uit 1964: L ijst 1700 aanwezig in de

B ibliotheek

van de

van werken vóór

T echnische H ogeschool D elft ). Toen ik thuis

door deze catalogus bladerde, ontwaakte dat prachtige papieren gevoel voor de zoveelste keer in mij. Ik was een paar uur terug uit de Delftse Bibliotheek, had die blijmoedige openheid van de zalen en op de monitorschermen ervaren en zat nu thuis met een catalogus van geslotenheid, zeldzaamheid en exclusiviteit. Aan het einde van de twintigste eeuw hoort een bibliotheek te zijn zoals dat gebouw dat grasgroen en met een grijze wigwam oprijst uit de stad waar in de zeventiende eeuw Antoni van Leeuwenhoek ‘de waereld van de kleine diertjens’ ontsloot. De Bibliotheek van de TU Delft ontsluit de digitale wereld en sluit de wereld van oud papier veilig af. Zo hoort het. Op je fiets naar de deeltjesversneller. Met de bromfiets naar het almaar uitdijende universum van kunst en wetenschap. Bladeren in het hemelruim.

F ac t s students /

K e n g e ta ll e n

and figures first year students

studenten /

15000

13060

13107

13586

14062

14121

15000

10000

5000

Students 1997-1998 Architecture 2895 Civil Engineering 1846 Electrical Engineering 840 Geodetic Engineering 140 Industrial Design Engineering 1623 Aerospace Engineering 1119 Materials Science 136 Marine Technology 238 Chemical and Biochemical Engineering 495 Applied Earth Sciences 411 Systems Engineering, Policy Analysis and Management 527 Technical Informatics 664 Applied Physics 656 Technical Mathematics 177 Mechanical Engineering 1293

First-year students 1997-1998 Architecture Civil Engineering Electrical Engineering Geodetic Engineering Industrial Design Engineering Aerospace Engineering Materials Science Marine Technology Chemical and Biochemical Engineering Applied Earth Sciences Systems Engineering, Policy Analysis and Management Technical Informatics Applied Physics Technical Mathematics Mechanical Engineering

550 309 136 32 294 191 25 54 74 47 139 143 118 34 199

2345

2173

2535 94

2238

5000

2593

eerstejaars

Studenten 1997-1998 Bouwkunde Civiele Techniek Elektrotechniek Geodesie Industrieel Ontwerpen Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek Materiaalkunde Maritieme Techniek Scheikundige Technologie en Bioprocestechnologie Technische Aardwetenschappen Technische Bestuurskunde Technische Informatica Technische Natuurkunde Technische Wiskunde Werktuigbouwkunde Eerstejaars 1997-1998 Bouwkunde Civiele Techniek Elektrotechniek Geodesie Industrieel Ontwerpen Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek Materiaalkunde Maritieme Techniek Scheikundige Technologie en Bioprocestechnologie Technische Aardwetenschappen Technische Bestuurskunde Technische Informatica Technische Natuurkunde Technische Wiskunde Werktuigbouwkunde

doctoral dissertations

dissertaties

220

200

187

206

220

140

120 100

180 160

146

160

174

180

120

100

scientific publications

wetenschappelijke publicaties

3500

3455 3044

2500

2968

3000

3636

4000

3298

4000

3000 2500

2000

1500

1000

500

staff

( in

fte s ) 1997

personeel

Scientific Staff (total = 2134.8)

( in

fte â&#x20AC;&#x2122; s ) 1997

Wetenschappelijk personeel (totaal = 2134,8) Hoogleraren Professors

Overig wetenschappelijk personeel Other

203,3 567,6

255,5

Universitair hoofddocenten Associate professors

509,9 598,5

Universitair docenten Assistant professors

Assistenten in opleiding PhD-students

Support and Management Staff (total = 2525.0)

fte s )

personeel

4800

4659,8

4606,6

4600

4772,4

4800

4745,6

( in

(trainees included)

4774,5

staff

Ondersteunend en beheerspersoneel (totaal = 2525,0)

4600

4400

4200

4000

( in

fte â&#x20AC;&#x2122; s )

(inclusief stagiaires)

revenue 1997 ( in

millions

inkomsten 1997 ( in

D Ć&#x2019; l.)

(total = 747)

miljoenen guldens )

(totaal = 747) Rente 10 Interest

Tweede en derde geldstroom Indirect funding and contract research 143 Collegegeld Tuition

Rijksbijdrage Government funding

32 562

expenditure 1997 ( in

millions

uitgaven 1997 ( in

D Ć&#x2019; l.)

(total = 736)

miljoenen guldens )

(totaal = 736) Overig Miscellaneous 65

Verbruiksuitgaven Non-durables

Huisvesting Housing

Personeel Staff

87 90 494

*** These facts and figures are derived from the Annual Report 1997 of Delft University of Technology (June 1998) and the Statistical Annual 1997-1998 (January 1998). ***

Deze kengetallen zijn afkomstig uit het TU Delft Jaarverslag 1997 (juni 1998) en het Statistisch Jaarboek 1997-1998 (januari 1998).

• C olophon

C olofon

editors

redactie

Communication & Marketing Group TU Delft

Communicatie & Marketing Groep TU Delft

text

tekst

Boudewijn Büch

photography

fotografie

Nout Steenkamp

translation

vertaling

Heesen Translation Services International, Amstelveen

design & typography AVC Delft – Cok Francken

& typografie Cok Francken – AVC Delft vormgeving

printed by

druk

Drukkerij Mart.Spruijt bv, Amsterdam

paper

papiersoort

Cover: 250 gr. Confetti Tan Interior: 135 gr. wood-free Silverblade

Omslag: 250 gr. Confetti Tan Binnenwerk: 135 gr. houtvrij Silverblade

impression

oplage

45,000

45.000

ISBN 90-74843-21-2

published by

uitgave

Delft University of Technology

Technische Universiteit Delft

Communication & Marketing Group P.O.Box 5 2600 AA Delft The Netherlands telephone: +31 15 278 5404 faxsimile: +31 15 278 1855 e-mail: voorlichting@tudelft.nl

Communicatie & Marketing Groep Postbus 5 2600 AA Delft telefoon: (015) 278 5404 telefax: (015) 278 1855 e-mail: voorlichting@tudelft.nl

•