Magazyn Kulturalny 1/2017

MAGAZYN

kultura

KULTURALNY

NR

1/2017

Redakcja: Centrum Kultury w Piasecznie, ul. Kościuszki 49, 05-500 Piaseczno Magazyn Kulturalny 1/2017 ISBN: 978-83-942988-1-4

Autorzy tekstów: Marek Baczyński, Katarzyna Biernadska-Hernik, Małgorzata Fąfrowicz-Szamocka, Maja Kozakiewicz, Zbigniew Kwiatkowski, Agata Napierska, Konrad Wysokiński zdjęcia: str. 4 i 21 fot. Paweł Górki, str. 6 CC BY-SA 3.0 by Fatboy, str. 7 fot. nadesłane, archiwum artysty, str.9 CC BY-SA 3.0 by dalbera, str 11.

Galeria Wzornictwa Polskiego MNW, wizualizacja. Koncepcja aranżacji: Matosek/Niezgoda, str 12. Alicja Wyszogrodzka, tkanina drukowana „Panny”, nr inw. wzr.t.850, str. 14 Agata Napierska, str 16 domena publiczna, str 17 domena publiczna, st 18 fot. nadesłane, materiały promocyjne zespołu, str. 19 fot. Bartek Muracki, str 20. CC BY-SA 3.0 by Margoz

https://creativecommons.pl/poznaj-licencje-creative-commons/

spis treści czerwiec-wrzesień 2017

04

07

WILKONIOWY JUBILEUSZ

DOKONAĆ NIEMOŻLIWEGO

Kim jest artysta, którego dzieło zdobi budynek

Konrad Wysokiński ujednolicił komunikację

w centrum Piaseczna?

wizualną Centrum Kultury w Piasecznie.

08

11

MAGDALENA ABAKANOWICZ

WKRÓTCE OTWARCIE

Pogrążam się w tłumie jak ziarnko w sypkim

GALERII WZORNICTWA

piasku.

POLSKIEGO W MUZEUM NARODOWYM Zgromadzono 25 tysięcy eksponatów z czego około 500 zostanie pokazanych w ramach stałej ekspozycji.

13

14

ABY POLSKA BYŁA... PIĘKNIEJSZA

PRZEZ PRZYPADEK, PRZEZ CIEKAWOŚĆ

Las reklam utrudnia orientację w terenie.

Cezary Pazura - "lubię takie bezpośrednie spotkania z widzem".

15

16

Z ŻYCIA INSTRUKTORA MUZYKI

ZACZNIJ OD BACHA

Maja Kozakiewicz o zajęciach emisji głosu.

Jak Jan Sebastian podniósł rangę nazwiska Bach z poziomu muzykanta do miana muzyka i kompozytora.

19

18 TSIGUNZ FANFARA

"LADINOLA" - POZYTYWNA

AVANTURA

MELANCHOLIA

Niespotykana w Polsce formuła bałkańskiej

Nowa płyta Pablopavo w ocenie słuchacza.

orkiestry dętej, dzięki której muzycy realizują własną, oryginalną wizję muzyki.

20

21

LAO CHE NA

NOC KUPAŁY

ZAKOŃCZENIE WAKACJI

O genezie obrzędu i tegorocznych atrakcjach.

Polski zespół z Płocka, zagra w Piasecznie na zakończenie wakacji.

03

WILKONIOWY JUBILEUSZ

Józef Wilkoń

Wybitny polski ilustrator, malarz, rzeźbiarz i historyk sztuki. Zilustrował i opracował graficznie ponad 200 książek dla dzieci i dorosłych wydawanych w Polsce i za granicą. Książki z jego ilustracjami przetłumaczono na ponad 20 języków.

Niektórzy nie wyobrażają sobie - Józef Wilkoń ciągle jest artystą tak młodym,

piaseczyńskiego rynku bez rzeźby Pegaza na Przystanku Kultura. To właśnie ten wielki neon prezentuje

walczącym, pracującym. Żadne depresje go nie dotyczą.

Najważniejsza jest sztuka, sztuka, sztuka! - mówił prof.Adam Myjak - gospodarz Galerii Opera podczas wernisażu wystawy „Don Kichot".

logo Centrum Kultury w Piasecznie, które pięć lat temu stworzył sam Józef Wilkoń. Kim jest artysta, którego

To prawda, ciągle twórczy i zapracowany artysta nigdy nie zwalnia. Czego efektem są liczne wystawy, spotkania autorskie, wernisaże.

dzieło zdobi budynek w centrum miasta?

NOMADIC

|

24

Józef Wilkoń urodził się w Bogucicach, malutkiej

Magazyn Literacki Książki ogłosił artystę Człowiekiem

małopolskiej wsi. To właśnie nastrój zapamiętany z

Roku.

dzieciństwa, malownicze pejzaże i tajemniczy świat

Editor's Note

zwierząt stały się tematem przewodnim jego prac

Wspominając o tej nagrodzie warto zaznaczyć, ze był to

artystycznych. Choć nie zawsze było łatwo. Jak sam

niezwykle dobry rok w pracy Wilkonia. jesienią 2016 roku

przyznał, w jednym z wywiadów:

z okazji czterechsetnej rocznicy śmierci Cervantesa (1547 – 1616). Wydawnictwem Chain Fundacja Chem Poland na

- Swoją twórczością spłacam dług zaciągnięty wobec

rzecz kultury ukazał się dwutomowy album „Don Kichote”

zwierząt w czasie wojny, kiedy to jako chłopiec zakładałem

z ilustracjami malarza. Każdy z nich liczy blisko 400 stron.

w lesie wnyki, by upolować zwierzynę, aby wyżywić

Publikacja zawiera sto, wcześniej nie publikowanych,

rodzinę.

ilustracji, co czyni ją najobficiej ilustrowanym wydaniem w historii polskiego edytorstwa.

Wilkoń urodził się w 1930 roku. W wieku 17 lat wyjechał do Krakowa, by uczyć się w Liceum Sztuk Plastycznych.

Pierwsze rysunki, komentarze do powieści Cervantesa

Później podjął studia na Akademii Sztuk Pięknych i

powstały ponad pół wieku temu, jednak w ciągu ostatniego

Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1956 roku był już

roku artyście udało się stworzyć pełną i zamkniętą kolekcję

podwójnym magistrem zarówno malarstwa, jak i historii

odwołującą się do europejskiej tradycji malarskiej, gdzie

sztuki. Wtedy postanowił wyjechać do Warszawy.

realizm spotyka się z baśniowością, bogactwo kolorów przeplata się z ilustracją monochromatyczną, portrety

W 1960 roku w warszawskiej Galerii ZPAP odbyła się

współwystępują ze scenami zbiorowymi, a bliski plan

pierwsza indywidualna wystawa artysty, a trzy lata później

pojawia się obok horyzontalnych pejzaży.

powstała pierwsza seria ilustracji do "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza, w której dominującym motywem jest

Wilkoń dzieciom

natura i pejzaż. Sam Wilkoń w jednym z wywiadów

Wilkoń jawi się jako niezwykle płody artysta. Tworzy

wyjaśnił, że ilustrując „Pana Tadeusza", chciał uniknąć

plakaty, rzeźbi, maluje. Prowadzi warsztaty dla dzieci,

dramaturgii teatralnej, więc skupił się głównie na pejzażu

gdyż jak przyznał w rozmowie z Emilią Kulpą-Nowak:

- Nie mogłem ilustrować „Pana Tadeusza” w sposób

-Jest tajemnicą, co w duszy dziecka gra, można to sobie

klasyczny, teatralny, bo bym absolutnie zgubił sens, urodę

przedstawić, wyobrazić za pomocą pamięci dzieciństwa,

słowną tej książki – opowiadał w rozmowie z grafikiem

obserwacji z boku. Uważam, że dzieci są wrażliwe jak my

Januszem Górskim.

dorośli, a nadto ta wrażliwość jest cenniejsza, ponieważ jest spontaniczna, nie krępowana żadnymi

Wszystko w życiu ma swój czas, dlatego praca nad ciągłym

uwarunkowaniami.

udoskonalaniem ilustracji, a także tworzenie nowych, które jeszcze głębiej miały zobrazować sens epopei trwały do

Malarz chętnie ilustruje bajki dla dzieci, sprawiając że

2016 roku, kiedy to odbyła się premiera albumowego

każda z nich zyskuje swój indywidualny charakter.

wydania powieści Mickiewicza. To właśnie wtedy

W 2017 roku za całokształt twórczości dla dzieci otrzymał Nagrodę Stowarzyszenia Autorów ZAiKS

05

Editor's Note Justyna Bednarek, autorka książki „W to mi graj. Bajki

Arka

muzyczne” tak wspomina współpracę z malarzem.

Jednak ilustracja i malarstwo to nie wszystko, czym może zaskoczyć nad Wilkoń. Od kilkunastu lat artysta tworzy

- Fakt, że sam Mistrz Wilkoń zgodził się zrobić ilustracje

tzw. „ilustracje przestrzenne”, które stały się

do tej książki, był jedną z większych radości w moim życiu

samodzielnymi formami rzeźbiarskimi. Tak zrodziło się

twórczym. Daniel de Latour, z którym współpracuję (…)

olbrzymie bestiarium, ryby, ptaki, nietoperze, nieustannie

powiedział, że to zupełnie jakby Walt Disney ją zilustrował

wędrujące po Polsce i świecie.

– mając na myśli, rzecz jasna, wielkość postaci (…).

Bardzo się cieszę, że bajki już są i że książka jest taka

Na zlecenie warszawskiej Zachęty powstała Arka

piękna. Ile razy spojrzę na te ilustracje, czuję się

Wilkonia, czyli wielka drewniana łódź, w której

uszczęśliwiona.

schronienie znalazły zwierzęta z blachy i drewna.

Wszystkie są zrobione zaledwie kilkunastoma ciosami. Po

Artysta ma na swoim koncie ponad 100 książek dla dzieci.

zakończonej wystawie rzeźba stanęła w parku

Za te najbardziej istotne w swojej karierze wymienia „O

radziejowickim. Została tam osadzona na fundamentach po

kotku, który szukał czarnego mleka” autorstwa Heleny

między dwoma stawami. W tym roku będzie obchodzić

Bechlerowej, która ukazała się w 1959 roku i była pierwszą

swój 10-letni jubileusz. Prace artysty znajdują się w

zilustrowaną w kolorze, a także wydane w tym samym

licznych kolekcjach prywatnych, a także w muzeach we

roku „Pawie wiersze” Tadeusza Kubiaka, czy „Przygoda

Francji, Włoszech, Japonii, Niemczech, czy USA.

jednego pawia” Stanisława Szydłowskiego. Choć w swojej pracy artystycznej stosował przeróżne techniki nadal jest

Międzynarodowej sławy artysta. Mieszka i tworzy w

otwarty na nowe. Dlatego sięga po technologie i ilustruje

Zalesiu Dolnym. Jest także honorowym obywatelem miasta

książki za pomocą ipada. Jego w pełni autorska książka

Piaseczna. Jedna z jego prac – Pegaz codziennie umila czas

„Zbuntowany elektron” powstała wyłącznie na tablecie. Tą

spacerującym po piaseczyńskim rynku. Usytuowana na

metodą ilustrował już kilka książek. Fundacja Festina

budynku Przystanku Kultura prezentuje logo Centrum

Lente wydała aplikację i grę do książki „Słoniątko”

Kultury, które w tym roku – podobnie jak Arka – będzie

autorstwa Rudyarda Kiplinga. Ilustracje powstały z

obchodziło swój mały Jubileusz. Neon świeci już 5. rok, a

pominięciem papieru, a niezwykłe wilkoniowe zwierzęta

Piaseczno może pochwalić się rzeźbą artysty na jednym z

ożyły. Aplikacja do pobrania na system Android i IOS.

najważniejszych budynków w centrum miasta.

06

Dokonać niemożliwego Z okazji zbliżających się 5. urodzin logo, Centrum Kultury w Piasecznie postanowiło ujednolicić system komunikacji wizualnej, a także odświeżyć znak rozpoznawczy. Do współpracy zaprosiło Konrada Wysokińskiego, absolwenta zajęć plastycznych odbywających się w Przystanku Kultura.

Odświeżenie logo Centrum Kultury w Piasecznie było dla mnie dużym wyzwaniem. Świadomość, że autorem jest Józef Wilkoń, artysta, którego bardzo cenię i szanuję, tylko podgrzewała atmosferę. Oryginalny znak, czyli symboliczny pegaz, jest świetnie narysowanym piktogramem, tak naprawdę można tutaj wyczuć i wyróżnić

Konrad Wysokiński, projektant graficzny.

3-4 "machnięcia" pędzlem, którymi artysta go stworzył.

Znak jednak należało lekko uwspółcześnić, wyczyścić,

Przez ostanie 13 (bez obaw, 13 to jego ulubiona cyfra) lat

zwiększyć jego czytelność oraz zmienić typografię

Konrad zdobywał doświadczenie projektując i później

zachowując przy tym jego oryginalna "malarską i

także zarządzając działami kreatywnymi w warszawskich

odręczną" formę.

agencjach reklamowych. Obecnie prowadzi własne studio projektowe Substance.pl gdzie zajmuje się głównie

Zastosowałem symplifikację, nowy znak został

komunikacją wizualną. Projektuje identyfikacje wizualne,

narysowany od podstaw i uproszczony przez co zyskał na

ubrania, plakaty, layouty webowe i mobilne. Równolegle

praktyczności i jest łatwiejszy w stosowaniu. Równie

spełnia swoje marzenie i projektuje t-shirty pod własną

dobrze sprawdzi się na plakacie jak i na skrolowanym

marką koszulkową — Mesmerik. Kieruje się nadrzędną

wallu portalu społecznościowego. Logotyp czyli

filozofią by uczynić pięknie minimalistyczną pracę —

liternictwo pojawiło się w zupełnie nowej, czytelniejszej

pracą, która przebije się przez szum informacyjny i pomoże

formie.

organizacjom opowiedzieć swoją historię. Pracuje dla dużych i małych firm. Jest absolwentem zajęć malarskich

Zajęcia Rysunek i Malarstwo odbywają się w Przystanku

w pracowni Aleksandra Ryszki. Konrad ma na swoim

Kultura i są dedykowane kandydatom na studia artystyczne oraz

koncie wiele nagród, zdobył min. złotą i brązową,

wszystkim chcącym nauczyć się malować i rysować.

W programie nauka malarstwa i rysunku, studium martwej

Effie Award.

natury, przygotowanie teczki egzaminacyjnej.

Więcej na stronie https://www.kulturalni.pl/przystanekkultura/zajecia-i-warsztaty/zajecia-plastyczne

07

ludzie kultury

Magdalena Abakanowicz Pogrążam się w tłumie jak ziarnko w sypkim piasku.

Zmarła światowej sławy polska artystka. Miała ponad 100 zagranicznych wystaw, a jej nazwisko znajduje się we wszystkich encyklopediach sztuki współczesnej. Sławę i miejsce w historii przyniosły jej tkane na krosnach rzeźby z barwionych włókien naturalnych i formy rzeźbiarskie w przestrzeni.

MAŁGORZATA FĄFROWICZ-SZAMOCKA

Była bezkompromisowa, niepokorna,

Jej matka, Helena Domaszowska,

i przenosi się do Tczewa. Utrzymuje się

niepowtarzalna, niezwykła, ale czy

pochodziła z polskiej arystokracji, zaś

m.in. z prowadzonego przez matkę

genialna? „Geniusz to dar potężnej

ojciec, Konstanty Abakanowicz, od Abak-

artystki małego kiosku z gazetami.

inwencji, dar uogólnienia i wyboru”-

chana – żyjącego w XIII wieku

Abakanowicz kończy gimnazjum i

pisał Eugène Delacroix, francuski

mongolskiego władcy. Z rodzicami i

rozpoczyna naukę w liceum plastycznym

malarz okresu rewolucji. Czy

siostrą mieszkała w pałacu otoczonym

w Gdyni. Tworzy niewielkich rozmiarów

Abakanowicz ten dar miała tak jak

stawami. Dobrze wychowana ojca

rzeźby, którymi obdarowuje przyjaciół,

Michał Anioł, August Rodin, Constantin

całowała w rękę przed obiadem. Często

ale też trenuje biegi i nawet zdobywa

Brancusi czy Henry Moore ?

przyglądała się pływającym kijankom, ich

medale na mistrzostwach Polski.

napęczniałym brzuchom, wypełnionym Już w 1975 roku wyznała: Będę

kłębowiskiem kiszek. Nieuważnie

Pod prąd

zapewne zawsze porzucała jedne

wyciągnięte patykiem, pękały.

W 1949 roku dostaje się na studia w

techniki i materiały na rzecz drugich,

„Siedziałam z bijącym sercem,

Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku,

nie porzucając jednak wątku

wstrząśnięta tym, co się stało.

po roku przenosi się do warszawskiej

wypowiedzi. Najciekawiej jest

Zniszczeniem miękkiego życia i

ASP. „Mieszkałam nigdzie, jadłam nic. Z

posługiwać się techniką, której się

bezbrzeżną tajemnicą zawartości

koleżanką zbierałyśmy od kolegów jakieś

jeszcze nie zna, i budować formy,

miękkiego”, mówiła. Uwielbiała

grosze na bułkę. Potem sprzedawałam

których się nie zna.

wdrapywać się na drzewa. Malowane

krew. Te wszystkie momenty były bardzo

przez nią wielkie płótna, potem abakany,

trudne.” – wyznaje.

To była mocna, świadoma artystka i

były jak starodrzew. O nich mówiła: „To

kobieta, do takiej postawy mobilizowały

były antyrzeźby. Ale miały wnętrze i

To okres doktrynalnego socrealizmu –

ją doświadczenia XX wieku. Twórczość

mogłam wejść do środka. Tak samo, jak

sztuki wypranej ze swobody,

Magdaleny Abakanowicz wynikała z

będąc dzieckiem, wchodziłam do

inwencyjności, abstrakcji, uwięzionej w

prawdziwej, bolesnej potrzeby. Tak mają

spróchniałego pnia i w nim zamierałam”.

sztywnych ramach propagandy. Po

wielcy artyści - nerwy na wierzchu i

latach Abakanowicz napisze: „Nauka

wielką wrażliwość, za którą płaci się

W czasie okupacji postrzelono matkę

sztuki była strasznym rozczarowaniem.

ogromną cenę - powiedziała kuratorka

artystki. Miała oderwany prawy łokieć,

Okazało się od razu, że moja wyobraźnia

sztuki Milada Ślizińska, w Klubie

zwisające ramię. Abakanowicz

nie daje się nagiąć do obowiązujących

Trójki.

zapamiętała widok ręki, która nagle

reguł i przepisów, że moja skóra jeży się

zmienia się w kawałek oddzielonego od

wobec uprawianej estetyki, że wreszcie

Kruchość życia

ciała mięsa – te obrazy przetworzy na

modne filozofie nie dają się pogodzić z

Przyszła na świat 20 czerwca 1930 roku

wiele sposobów. Po wojnie rodzina

moją własną”. Jej prace z tego okresu

w podwarszawskich Falentach.

Abakanowiczów musi ukrywać swoje

to olbrzymie gwasze, zasiedlone

08

niesamowitymi roślinami, stworami,

Biennale Tkaniny w Lozannie abakany

rzetelne opracowanie historyczno-

zwierzętami, rybami, muszlami. W

zdobywają uznanie publiczności i

artystyczne. W ostatnim czasie

1960 roku powstają ogromne, obłe,

krytyków. Trzy lata później na

porównywana jest m.in. do

wiszące formy, wykonywane własną

Biennale w São Paulo przynoszą

równolegle rozwijających się od lat

techniką. Abakany - rzeźbo-tkaniny, o

Abakanowicz grand prix. Tak zaczyna

60. prac artystów takich jak Louise

których powie, że „drażniły ludzi.

się jej kariera. Znalazła się w wąskim

Bourgeois, Eva Hesse, Robert Morris,

Były nie w porę”. W sztuce królowały

gronie polskich artystów najbardziej

czy twórców z kręgu Arte Povera –

popart i konceptualizm, a tu pojawiło

rozpoznawalnych i obecnych od kilku

twierdzi Michał Jachuła - kurator i

się coś –, co zapraszało do swojego

dekad na międzynarodowej scenie

historyk sztuki.

wnętrza, wywoływało konsternację

artystycznej. Do śmierci aktywna

A Mariusz Knorowski, który w 2013

ogromem, szokowało materiałem, z

twórczo, miała na swoim koncie stałe

roku przygotował retrospektywną

którego powstało. Abakanowicz

realizacje rzeźb plenerowych m.in. w

wystawę Magdaleny Abakanowicz w

wykorzystała wszak użytkową,

Japonii, Izraelu, USA, Włoszech,

Centrum Rzeźby w Orońsku, uważa

uznawaną za dekoracyjną i

Niemczech, Korei Południowej. Jej

że spuścizna po artystce to nasze

bezpieczną, pozbawioną

prace zajmują ważne miejsce w

„dobro narodowe” i przestrzega przed

dywersyjnego charakteru, ponadto

kolekcjach najlepszych światowych

opieszałością w zabezpieczeniu prac

„kobiecą” tkaniną. Wypracowała

muzeów takich jak: Tate Modern,

Abakanowicz. Znane są losy dzieł

własną, indywidualną technikę,

Londyn, Stedelijk Museum,

innych wybitnych polskich artystów,

aranżując autonomiczne, rzeźbiarskie,

Amsterdam, Centrum Pompidou,

których kolekcje uległy rozproszeniu,

monumentalne prace, odnoszące się

Paryż, Metropolitan Museum, Nowy

zaginęły, a nawet zostały

do szeroko pojętej tożsamości

Jork czy Museum of Contemporary

zutylizowane. Hanna Wróblewska,

człowieka. Z czasem duże, figuralne

Art, Chicago.

dyrektor Zachęty – Narodowej Galerii

kompozycje przestrzenne powstawały

Sztuki uważa, że w kontekście

także z wykorzystaniem innych

- Paradoksalnie – realizacje artystki są

kultury strata Magdaleny

materiałów, jak kamień, drewno i

wciąż bardziej doceniane na świecie

Abakanowicz jest porównywalna z

brąz.

niż w Polsce i pomimo kilku wystaw

odejściem Andrzeja Wajdy.

indywidualnych w 2013 roku w kraju, Światowa kariera

jej twórczość wciąż czeka na

W 1962 roku na Międzynarodowym

Człowiek wobec …

- Interesował ją człowiek – istota

09

biologiczna, złożona z tkanek, wplątana w naturę, zespolona z tą pierwotną, tajemniczą siłą, ale także uwikłana w historię i kulturę - tak na temat jej twórczości mówił w polskim radiu rektor warszawskiej ASP prof. Adam Myjak.

A sama artystka: „Żyję w świecie wyimaginowanym, w świecie który stworzyłam. Tak samo jak stwarzam ludzi, wyobrażając ich sobie. (…)

Byłam zapraszana w wiele stron świata gdzie inaczej świeci słońce, inaczej rosną kwiaty, inaczej ludzie określają swoją wrażliwość. To miało wpływ na to co tam powstawało.

Cudze wymagania budzą we mnie potrzebę sprostania im, to jest ciągłe kontrolowanie siebie: Czy moja wizja

pozornie bezładną grupę pośród

formy są hybrydami mającymi

jest czytelna, czy jest na tyle

otaczającego ich trawnika. Sylwetki

przypominać, że nasze związki ze

klarowna, że jestem w stanie przez nią

pozbawione są głów i sprawiają

światem zwierzęcym i

porozumieć się w Nowym Jorku i w

wrażenie kroczących w różnych

prehistorycznym są niezaprzeczalne.

Tokio? Czy dość czytelnym językiem

kierunkach. Według poznańskiego

Stworzenia te kojarzą się nie tylko z

zwracam się do współczesnego

fotografika Macieja Kuleszy postacie

dostępnością i zaufaniem, przywodzą

człowieka. Czy w kontakcie z tym

przedstawione przez autorkę „mówią

także na myśl strach i zagrożenie.

moim światem może się wzruszyć?

o fenomenie życia, poruszają

Podobnie jak mężczyźni, kobiety i

problemy godności, odwagi,

dzieci abakanowiczowskich tłumów,

Iskra geniuszu

przetrwania, opisują dramatyczną

są ocalałymi, których zdolność do

Marzeniem zmarłej 20 kwietnia

obecność człowieka we

przetrwania jest niepewna.Sprawiają

Magdaleny Abakanowicz był park

wszechwładnej przestrzeni

wrażenie nieomal metafizycznego

rzeźb. Prof. Adam Myjak uważa, że w

politycznej i technicznej obecnego

zagubienia. Stoją z wyciągniętymi

tej sprawie potrzebna jest solidarność

świata. Są tłumem z mitu, wyłaniają

szyjami, ślepe, bezradne, jak bydło

środowiska artystów i zaangażowanie

się z otaczającej ich natury, z kępy

czekające na rzeź. Amerykański

Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa

drzew, ziemi, obłoków. Każdy z nich

krytyk, Michael Brenson, widzi w

Narodowego. - Jestem przekonany, że

kryje w środku odmienny ślad

tych rzeźbach szamańskie rytuały,

do miejsca, w którym powstanie park

kręgosłupa, zmierza w innym

odniesienia do podróży, ludzi

rzeźb Magdaleny Abakanowicz będą

kierunku”.

przybierających pozy i kostiumy kostiumy natury. Jednakże metalowe

pielgrzymowały tysiące miłośników Zupełnie inna jest forma czterech

mutanty, złożone z brutalnie

„fantastycznych stworów”,

zespawanych blach, kojarzą się

Ale na razie prace artystki w Polsce

poskładanych z różnych fragmentów

również z armią gotową do działań.

możemy oglądać w kilku miejscach.

stali nierdzewnej, przybierających

W parku w Centrum Rzeźby Polskiej

różne pozy, które stoją w Warszawie

„Sztuka – mówiła Magdalena

w Orońsku, nad Odrą ( Bulwar

na skwerze Parku Traugutta, przy

Abakanowicz – potrafi mieć wiele

Xawerego Dunikowskiego ) we

ulicy Sanguszki. Mają ponad 3 metry

znaczeń, może odwoływać się do

Wrocławiu szybują „Ptaki” , a

wysokości i każdy z nich waży ok.

wielu skojarzeń, metafor i być

„Rycerze Króla Artura”, stoją koło

400 kg. W pewien symboliczny

odrębną informacją wynikającą z

gmachu Muzeum Narodowego, w

sposób opisują nas, ludzi, jako zlepek

kultury, wiedzy, poziomu

galerii są „Abakany”, „Tłum” i

rozmaitych emocji, myśli i dążeń.

intelektualnego. (...) Tylko

„Plecy”. Na poznańskiej cytadeli

Tylko do 15 października w parku

metaforyczny język sztuki mógł być

pracę „Nierozpoznani” to 112,

Biblioteki Uniwersyteckiej UW

moim porozumieniem z otaczającą

wysokich na ponad dwa metry,

można oglądać stado 3 „Mutantów” z

rzeczywistością. Sztuka nie jest

odlanych z żeliwa,

Centrum Rzeźby z Orońska. Powstało

zawodem ani umiejętnością. To

antropomorficznych figur, tworzących

w 2000 roku. Stalowe syntetyczne

konieczność i sposób egzystowania”

sztuki.

10

WKRÓTCE OTWARCIE GALERII WZORNICTWA POLSKIEGO W MUZEUM NARODOWYM

Od lat wzrasta zainteresowanie polskim designem.

W Ośrodku Wzornictwa Nowoczesnego Muzeum Narodowego w Warszawie zgromadzono 25 tysięcy eksponatów z czego około 500 zostanie pokazanych w ramach stałej ekspozycji.

Oficjalne otwarcie galerii ma nastąpić w listopadzie.

Pokazane zostaną najciekawsze prace polskich projektantów, pochodzące z różnych epok i środowisk – od początku XX wieku po czasy współczesne – od kręgu zakopiańskiego, poprzez Stowarzyszenie Warsztaty Krakowskie, sławną Spółdzielnię Artystów Plastyków „Ład”, modernistów z kręgów Praesensu, przez różnorodne projekty okresu powojennego, aż po najlepsze przykłady współczesnego polskiego designu.

Na wizualizacjach na stronie Muzeum Narodowego, dostrzec można słynne krzesło projektu Romana Modzelewskiego wykonane ze sklejki, imbryki „Kolumb” projektu Danuty Duszniak czy też stołek PLOPP projektu Oskara Zięty.

NOMADIC

|

24

Prezentowane będą też materiały archiwalne, m.in.

Produkowano samoloty, szybowce, motorowery i

fotografie i fragmenty kronik filmowych, przybliżające

samochody zaprojektowane przez polskich inżynierów.

kontekst historyczny prezentowanych w galerii obiektów.

Powstawały piękne, kolorowe, obłe w kształtach serwisy

Wystawę wzbogacą dwa krótkie filmy, opowiadające o

do kawy i herbaty oraz pikasy - figurki porcelanowe, które

projektowaniu inspirowanym folklorem i istocie

podbiły Polskę i stały się dość popularne za granicą.

projektowania przemysłowego.

Przełom lat 50. i 60. to rozkwit polskiego wzornictwa.

Wtedy powstał prototyp Syreny Sport, komisyjnie

Nowoczesny i oryginalny polski disign

zniszczony kilka lat później. W latach 60. polskie tkaniny

Historia polskiego disignu zaczyna się w momencie

zachwycały oryginalnością wzorów i bogactwem barw, a

odzyskaniu niepodległości. Stawiano na nowoczesne

radioodbiorniki nie miały sobie równych w Europie. Pod

rozwiązania i projektowy rozmach. Transatlantyki

koniec lat 70. utworzono Ośrodek Wzornictwa

Piłsudski i Batory miały niepowtarzalne

Nowoczesnego przy Muzeum Narodowym. Tam właśnie

wnętrza, nowoczesna lokomotywa parowa wygrywała

Wanda Telakowska przekazała całą wzorcownię IWP.

światowe wystawy, a artyści z grupy Praesens

Lata 70. to początek kryzysu polskiego designu i produkcji

przygotowali projekt mieszkania minimum dla ubogiego,

na licencjach. W latach 80. staliśmy się tanią siłą roboczą

masowego klienta. Wybuch wojny przerwał rozwój

dla zagranicznych koncernów. Produkowaliśmy dużo

naszego wzornictwa. Po 1945 roku masowa produkcja

mebli, ale według sprowadzonych z Zachodu wzorów.

gdzie liczyła się tylko ilość, a nie jakość i estetyka, nie

Podczas okresu transformacji polskie wzornictwo było

sprzyjała rozwojowi wzornictwa. Jednak kiedy w 1950

uśpione, by się na początku XXI wieku, w który weszliśmy

roku Wanda Telakowska doprowadziła do powstania

z dużą ilością pomysłów. Realizują je rzesze młodych

Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, rozwinęła się

projektantek i projektantów. Na świecie coraz bardziej

produkcja tkanin i mebli. Po odwilży w drugiej połowie lat

doceniana jest oryginalność i świeżość polskich projektów,

50. polski design stał się nowoczesny, zaczęły powstawać

specyficzny styl, nawiązania do folkloru, wykorzystanie

lekkie meble z giętej sklejki i fotele z żywicy syntetycznej.

naturalnych materiałów, umiejętne łączenie tradycji z nowoczesnością.

12

felieton

Aby Polska była … piękniejsza.

MAŁGORZATA FĄFROWICZ-SZAMOCKA

Największe skrzyżowanie w Zalesiu Górnym. Na nim las.

środkowo- i wschodnioeuropejskim morzem reklamy i

Nie drzew. Las reklam. Duże i małe, kolorowe i czarno-białe,

architektonicznych potworków.

z uśmiechniętymi twarzami i polskimi dworkami. Wizualny

Dlaczego tam jest tak mało reklam? Powodów jest kilka,

krzyk. Widoczny z daleka, ale mało czytelny. Setki, tysiące,

najważniejsze z nich to regulacje prawne, mentalność

miliony… Nikt nie wie, ile jest reklam w Polsce, ale

społeczeństwa oraz wpływ kultury i wzorów

wiadomo że za dużo. Billboardy, banery, tablice,

skandynawskich. I oczywiście edukacja. W Estonii,

wielkoformatowe płachty stoją i wiszą wszędzie. Zasłaniają

Finlandii, krajach skandynawskich od lat o architekturze i

widok swoją pstrokacizną, psują krajobraz, a swoim

ładzie wizualnym uczy się w każdej szkole i nie tylko na

nadmiarem – utrudniają orientację w przestrzeni.

lekcjach plastyki. I to nie chodzi o studiowanie konstrukcji katedr gotyckich, ale o kształtowanie szacunku do otaczającej

Po latach siermiężnej PRL-owskiej szaro-burej

przestrzeni. Dlatego tak ważne jest żeby edukacja

rzeczywistości, tęskniliśmy do tego kolorowego świata. Do

przestrzenna weszła do programu nauczania od przedszkola

wolności, wolności wszechogarniającej. Uwierzyliśmy, że

do liceum. Żeby tematem publicznych debat stał się ład

reklama dźwignią handlu i czyni „cuda”. Czyli bilbord na

przestrzenny. Tak jak w Estonii, gdzie publicznie rozmawia

płocie, plakat na drzewie, słup oblepiony ulotkami w zasadzie

się jak usprawnić, ulepszyć, unowocześnić, upiększyć kraj.

nas nie oburza, nie razi, nie jest niczym nagannym.

A my? My nasz wszechogarniający przestrzenny chaos Twierdzenie, że reklama w przestrzeni publicznej zwiększa

wizualny, zaczynamy traktować jako stan normalny.

percepcję informacji, jest tylko pozornie prawdziwe,

Stępiamy naszą wrażliwość, tracimy poczucie harmonii,

ponieważ ilość nie przechodzi w jakość. Lokalizacja reklamy

przenosimy zgodę na nieporządek i bylejakość do przestrzeni

w każdym możliwym miejscu, na ścianie, słupie, drzewie itd.

prywatnych.

Powoduje powstanie przypadkowego krajobrazu, pogłębiającego chaos przestrzeni. Im więcej informacji tym

Od września 2015 roku zaczęła obowiązywać w Polsce

mniej sensu – zauważa architekt Jakub Wacławek, wieloletni

Ustawa Krajobrazowa, która odnosi się do dwóch sfer. Na

prezes warszawskiego oddziału SARP.

poziomi sejmiku województwa dotyczy stricte kwestii krajobrazu. Natomiast na poziomie gmin mamy do czynienia

Kiedy wjeżdżamy do krajów skandynawskich to nagle

z ustawą reklamową i dodatkowym źródłem dochodu dla

okazuje się, że nasze zmęczone oczy – nieprzyzwyczajone do

gminnej kasy. Pora więc działać. Wywierać presje na

porządku, architektury korespondującej z otoczeniem i

samorządowców, bo autorytety w dziedzinie nauki i kultury

wyważonych kolorów – wreszcie odpoczywają. Bo wśród

mówią o nieodwracalnych zmianach w percepcji świata, o

„braci” postkomunistycznej, Estonia jest jednym

zastąpieniu sfery duchowej przez sferę konsumpcji. To nie

z nielicznych państw, gdzie estetyka wygrywa z pogardą dla

jest problem brzydkiego bilbordu czy plakatu. To pytanie

przestrzeni publicznej. Jest właściwie enklawą otoczoną

czym będzie Polska i jakie będą jej przyszłe pokolenia.

13

po wydarzeniu

Przez przypadek, przez ciekawość „Ja lubię takie bezpośrednie spotkania z widzem. Wtedy – jak mówi Jan Machulski - gra się prawdę danego wieczoru.

Wszystko zależy od publiczności, która dopiero pokaże na ile Ci pozwoli”. Cezary Pazura gościł w Domu Kultury w Piasecznie w styczniu. Na chwilę przez występem rozmawiała z nim Agata Napierska.

poszło. Potem sam występowałem.

Najpierw sam pisałem teksty, potem ktoś mi napisał, potem znowu sam pisałem i tak leciało i twa do dziś.

AN: To jest trudniejsze niż aktorstwo?

CP: To jest zupełnie coś innego. Jedni się w tym odnajdują, a inni całkowicie nie. Z aktorów z dyplomem to pan Janusz Gajos występował z powodzeniem, Maciek Stuhr, Andrzej Grabowski i ja. Inni koledzy to tak dorywczo. Wiem, że Czarek Żak coś kiedyś robił w „HBO na Stojaka”. Ja mam program zawsze składający się z kilku modułów, więc to może pasować Agata Napierska: Jak to się stało, że

sztuki zaczął prowadzić te zajęcia. Potem

do różnych okoliczności. Występowałem

Pan zaczął stand-upować?

latami jeszcze się spotykaliśmy i

na Festiwalu Top Trendy, teraz nazywa

uczyliśmy się tego. Ja się tym

się to Polsat Super Hit Festiwal, a potem

Cezary Pazura: Trochę przypadkiem.

zainteresowałem i wylądowałem u niego

to już ewaluowało i jest jak jest.

Ja maiłam szczęście na studiach spotkać

w kabarecie. To stało się znowu przez

się z Zenonem Laskowikiem. Było to

przypadek, przez ciekawość, przez

AN: A na pana występach jest dużo

podczas pierwszych wakacji w szkole

ochotę, aby się rozwijać. W ’92 roku

młodych ludzi?

filmowej. On był pierwszym, znanym,

powiedziałem na scenie jakiś żart w

a wręcz uwielbianym kabareciarzem. W

Sopocie „Pijany kierowca” jest do

latach ’80 miał słynny program „Z tyłu

zalezienia na Youtube.

CP: Nawet tak.

AN: To właśnie dla nich ta

sklepu”, który do dziś jest bardzo znany AN: I od tego się zaczęło?

youtuberska żyłka?

chciałaby poprowadzić dla nas

CP: Tak. Potem Paweł Gorzewski

CP: To znowu się stało przez przypadek.

warsztatów i po prostu tak z miłości do

zaproponował mi współpracę i tak jakoś

Blowek i chłopcy zaproponowali mi,

i szeroko komentowany. Jak myśmy go spotkali to zapytałem go wtedy, czy nie

14

żebym się z nimi spotkał. Namawiali

kręciłem 20 lat temu. Ja zrobiłem 70

chyba jednak Sid z „Epoki

mnie, że mam tyle występów i warto to

filmów. Takie, które zostały gdzieś w

Lodowcowej”. Teraz będę też

tez pokazać na You Tube.

pamięci to „Kiler”, „Psy”, „Nic

dubingował Johnnego Deppa w „Piratach

śmiesznego”, „Chłopaki nie płaczą”,

z Karaibów 5”. To bardzo trudne, bo to

AN: I pan sobie radzi na tym

„Sztos”.

jest dubbing pod aktora. To bardzo

Youtube?

CP: Nie wiem. Są subskrypcje, tam mam

rzadko się robi. Szybko się dubbinguje AN: A teraz gdzie można pana

kreskówki, a z aktorem jest dużo ciężej,

zobaczyć?

bo jest dużo większa odpowiedzialność.

ponad 350 tysięcy. I jakoś się kręci. Ja to

Mam zaplanowane aż 5 sesji. To bardzo

traktuje tak bardzo rozrywkowo. Na

CP: Teraz gram w teatrze 6 piętro w

dużo, bo zazwyczaj całą pełnometrażową

pewno nie jak poważne aktorstwo. Nie

Warszawie u Michała Żebrowskiego w

kreskówkę dubbinguję w dwóch sesjach.

wiem co z tego będzie. Ja na nic się nie

„Bóg mordu”. A teraz próbujemy

nastawiam. To jest platforma do

Gogola „Ożenek”.

AN: A jeździ Pan jeszcze PKP WARS?

AN: Ulubiony dubbing?

CP: Już teraz do Warsu nie zaglądam,

porozumiewania się z młodym widzem, który niekoniecznie ma wiedze o moim życiu filmowym. Bo nikt nie ma

ale w PKP można mnie bardzo często

obowiązku, aby tymi filmami żyć przez

CP: Trudno powiedzieć, bo to jest

tyle lat. Bo największe swoje hity to

ciężka praca, ale patrząc na reakcję ludzi

spotkać.

to

.

Z zycia instruktora muzyki

Na emisję głosu w Centrum Kultury Piaseczno, do Pani

to w dużej części emocje, również te które przynosimy ze sobą

Małgorzaty Duk-Nowosad, zapisałam się po raz pierwszy na

po całym tygodniu. Dlatego oprócz tego, że uczniowie

pojedyncze zajęcia, w ferie 2016. Po tej jednej lekcji

rozwijają swoją pasję, to także dzięki zajęciom mogą odetchnąć

wiedziałam już, że od nowego roku muszę zacząć uczęszczać

dosłownie i w przenośni.

regularnie!

Dlaczego?

Maja Kozakiewicz

Trzeba zacząć od tego, że emisja z Panią Małgosią to nie jest „przyjdź i zaśpiewaj piosenkę”, a coś o wiele więcej. Pani Centrum Kultury w Piasecznie

Gosia wykonuje ćwiczenia wraz z uczniem i nakierowuje na to

prowadzi nabór na zajęcia muzyczne z zakresu:

jak wydobywać głos i brzmieć coraz lepiej. Oprócz tego również sama proponuje nam utwory na miarę naszych sił.

emisji głosu Lecz nie tylko techniką żyje człowiek! Zajęcia nie cieszyłyby

gry na pianinie, akordeonie, gitarze, skrzypcach,

się takim zainteresowaniem gdyby nie fakt, że zawsze panuje

flecie poprzecznym, perkusji, keyboard

na nich niesamowicie pozytywna atmosfera! Mimo że na co

teorii muzyki

dzień studiuję kierunek nieartystyczny, ani nie jestem urodzonym wirtuozem, to po 45 minutach czuję efekty lekcji i

Szczegóły na www.kulturalni.pl oraz bezpośrednio pod

mam zapał do trenowania również samodzielnie.

linkiem https://www.strefazajec.pl/company/CKPiaseczno-id651.html

Na emisji niekiedy nie można złapać tchu ze śmiechu, a czasem zaś trudno jest powstrzymać łzy, bo śpiewanie to w

15

muzyka

Zacznij od Bacha Niemieckie miasto Eisenach, które wytrawni znawcy motoryzacji kojarzyć mogą z miejscem produkcji znanych osiągnięć wschodnioniemieckiego przemysłu motoryzacyjnego tj. Trabantów i potem Wartburgów, miłośnicy muzyki wiązać będą z miejscem urodzenia Jana Sebastiana Bacha. Tu bowiem w 1685 roku urodził się ten znakomity kompozytor. Pochodził on ze znanej w tamtych okolicach rodziny, w której niemal każdy zajmował się muzyką zawodowo, bądź tylko amatorsko. Dopiero jednak to twórczość Jana Sebastiana podniosła nazwisko Bach z poziomu muzykanta do miana muzyka i kompozytora.

MAREK BACZYŃSKI

Całe życie spędził w Niemczech, ale już

Brandenburskie” uznawane za skończone

od najmłodszych lat wykazywał

arcydzieła. Napisał również ”Das

zainteresowanie twórczością innych

Wohltemperirte Klavier”- dzieło, które

kompozytorów. Kiedyś z Arnstadt, miał

stanowi obowiązkowy elementarz

tam posadę organisty, pieszo powędrował

wszystkich szanujących się pianistów.

do Lubeki, gdzie tak zasłuchał się w grę znanego i podziwianego wówczas

Jako wybitny znawca budowy organów

Dietricha Bextehudego, że wrócił po

został zaproszony kiedyś do Halle, gdzie

czterech miesiącach. Spóźnił się nieco, bo

przeprowadził ekspertyzę świeżo

urlop otrzymał na cztery tygodnie. Nic

ufundowanego instrumentu. Rada

więc dziwnego, że często popadał w

miejska ugościła go i innych

konflikty z przełożonymi. Po śmierci

zaproszonych gości kolacją. Spis

kapelmistrza w Weimarze, którego Bach

podanych potraw zachował się do dziś.

zwykle zastępował, książę powołał na to

Na stole pojawiały się: „pieczeń wołowa,

stanowisko kogoś innego. Jan Sebastian

szczupak gotowany, szynka wędzona z

poczuł się tym urażony i zażądał

grochem i kartoflami, kiełbaski ze

zwolnienia. Zrobił to tak kategorycznie,

szpinakiem, pieczeń cielęca”. Potem

Uczył się tej pięknej i trudnej sztuki od

że obrażonym poczuł się książę. W

były wety: „konfitury z dyni, ciastka

najmłodszych lat, głównie od swoich

dworskich aktach zachowała się notatka z

ptysiowe, skórki cytrynowe w cukrze,

braci i kuzynów. Wcześnie osierocony

1717 roku „6 listopada dotychczasowy

wiśnie zapiekane”. Na lepsze trawienie

wychowywał się w domu starszego

koncertmistrz i organista Bach, ze

popito to solidnie winem i piwem „za 15

brata. Od niego pobierał pierwsze

względu na swą hardą postawę i chęć

talarów i 12 groszy. Jak widać polskie

lekcje. Zafascynowany organami pilnie

wymuszenia dymisji, osadzony został w

przysłowie „za króla Sasa jedz, pij i

uczył się grania na tym bardzo trudnym

areszcie, skąd zwolniono go 2 grudnia po

popuszczaj pasa” było aktualne nie tylko

instrumencie i wnikliwie badał jego

wyrażeniu niełaski i udzieleniu dymisji”.

u nas.

w wieku kilkunastu lat uznawany był za

Artysta trafił więc do Koethen, gdzie

Po kolejnych zatargach z pracodawcami

wybitnego znawcę i wirtuoza. Wcześnie

objął stanowisko nadwornego

Bach przeniósł się - w 1723 - roku do

też zaczął komponować. Był płodnym

kapelmistrza. Tam powstała duża część

Lipska. Objął tam stanowisko kantora

kompozytorem. Zresztą nie tylko

jego muzyki kameralnej. Pisał utwory na

(dyrektora ds. muzyki) przy kościele Św.

kompozytorem. Z dwiema żonami miał

klawesyn, skrzypce, wiolonczelę, flet.

Tomasza. Do jego obowiązków należało

20 dzieci, z których wiek dziecięcy

Stworzył wiele sonat i suit. Skomponował

między innymi granie w czasie mszy,

przeżyło tylko dziewięcioro.

znakomite, powszechnie znane i

komponowanie utworów do uświetniania

wykonywane do dziś „Koncerty

mszy i innych uroczystości i szkolenie

budowę. Robił to tak skutecznie, że już

16

uczniów w zakresie muzyki wokalnej i

Minęło ponad dwa i pół wieku od

Niedawno zmarły piosenkarz Zbigniew

instrumentalnej. Aby zapewnić godziwy

śmierci Jana Sebastiana. Jego muzyka

Wodecki śpiewał taką znaną, uroczą i

byt licznej rodzinie grał też na weselach

brzmi dzisiaj w wielu salach

mądrą piosenkę:

czy pogrzebach. W jednym z listów

koncertowych całego świata. Obecna jest

skarżył się: „jedynie gdy nieboszczyków

też w programach radiowych i

zdarzy się więcej, przypadkowe moje

telewizyjnych. Posłużyła też wielu

dochody wzrastają proporcjonalnie. Kiedy

reżyserom jako ilustracja muzyczna ich

jednak powietrze jest zdrowe, dochody te

filmów.

„Zacznij od Bacha, Gdy w progu się waha, Ktoś kto winien wejść A może nie…”

odpadają”.

Kunsztowna polifonia, której Bach jest

Ależ wejść!. Zapraszamy do spotkania z

W Lipsku do jego obowiązków należało

niedościgłym mistrzem brzmi dziś trochę

tą wspaniała muzyką. Dostarczy ona

też pisanie kantat na niedzielne msze

archaicznie. Jest daleka od kanonów

wielu wzruszeń i niezapomnianych

(kantata to okolicznościowy utwór na

współczesnej mody. Pełno jest jednak w

wrażeń. Stanowić może bramę do

głosy solowe, chór i orkiestrę). Stworzył

niej przepięknych melodii i lżejszych

wejścia w świat pięknych dźwięków i

ich kilkaset, z czego do naszych czasów

fragmentów, ot takich do słuchania.

pomost do poznania innych

zachowało się około dwustu. Pisał też

Warto tu wspomnieć o znanej z

kompozytorów.

większe dzieła: oratoria (najprościej

niezliczonej liczby transkrypcji i

mówiąc oratorium to opera ale

wykonań słynnej Arii na strunie G,

Ludwig van Beethoven powiedział

pozbawiona ruchu scenicznego) i pasje

która jest fragmentem III Suity

kiedyś: „Bach jest jak morze”. Tak, jak

(opisy męki Pańskiej). Najbardziej znane

orkiestrowej. I nie jest to, zapewniam,

morze muzyki do którego trzeba wejść,

to „Oratorium na Boże Narodzenie” i

jedyna piękna melodia w bogatej

więc „zacznij od Bacha…”

dwie pasje: „Pasja według św. Mateusza”

twórczości Jana Sebastiana.

i „Pasja według św. Jana”. Skomponował też potężną „Mszę h-mol”. Dedykowana była ona królowi polskiemu Augustowi III, jako że Bach starał się o tytuł „nadwornego kapelmistrza”.

Jego synowie stali się też słynnymi muzykami. Jan Christian, Wilhelm Friedemann , Carl Philipp Emanuel wyrośli na znakomitych kompozytorów. Żaden nie przerósł jednak ojca.

Jan Sebastian Bach zmarł 28 lipca 1750 roku. Przez ostatnie kilka lat życia był niewidomy. Los okazał się jednak łaskawy, bo podobno odzyskał wzrok.

Jeśli tak było, to bardzo zadrwił też z kompozytora, bo po pięciu dniach po przywróceniu wzroku zabrał mu życie.

Wielka muzyka Bacha szybko została zapomniana. Popularność zaczęła zyskiwać nowa estetyka muzyczna. Jego dzieła postrzegano jako trudne i Dopiero wiek po jego śmierci kompozytorzy romantyczni zainteresowali się jego twórczością. Utwory Bacha zaczęto powszechnie wykonywać i od tego czasu nastąpił wielki renesans muzyki skromnego „lipskiego kantora”.

17

TSIGUNZ FANFARA AVANTURA to niespotykana w Polsce formuła bałkańskiej orkiestry dętej, dzięki której muzycy realizują własną, oryginalną wizję muzyki. Już niedługo będzie można ich posłuchać w ramach Rynku Muzycznego. Ich koncert już 7 lipca.

Zapraszamy na Rynek.

Skąd pomysł na taki zespół? Jak Wam się udało spotkać

w przypadku wspólnego uprawiania muzyki znaczenie to się

i wspólnie muzykować?

potęguje. Faktycznie reprezentujemy zupełnie odmienne postawy artystyczne, mamy w zespole osoby specjalizujące

To pytanie mnie zawsze bawi, ponieważ o ile nikt nie pyta

się w graniu jazzu, rocka, muzyki awangardowej,

zespołów dlaczego grają rocka, reggae, country itp. o tyle nam

improwizowanej, czasem muzyki elektronicznej, hip-hopu,

to pytanie trafia się prawie w każdym wywiadzie. Nasz

rapu, a także przebojów znanych i lubianych. Ta różnorodność

pomysł polega na wykorzystaniu formuły orkiestry dętej do

pomaga nam w profilowaniu naszej muzyki, dzięki czemu z

realizacji własnej wizji muzyki. Posługując się językiem

jednej strony spełniamy się artystycznie w tej stylistyce,

muzycznym orkiestr bałkańskich, postanowiliśmy przemycić

robimy taką muzykę na jaką mamy ochotę, z drugiej strony

inne style, którymi, jako aktywni muzycy posługujemy się na

okazuje się, że trafiamy nią do szerokiej publiczności.

co dzień - nowoczesny jazz, muzykę improwizowaną, nawet trochę punka, ale też łatwe i śliczne piosenki. Wszyscy znamy

Jaka jest Wasza publiczność?

się od wielu lat, w 2010 roku jeden z nas został poproszony o skompletowanie składu na imprezę taneczną utrzymaną w

No właśnie - przeróżna. Zdarzało nam się grać zarówno na

klimacie bałkańskim. Zebrałem swoich wszystkich znajomych

prestiżowych festiwalach jak Sziget w Budapeszcie, Malta

"dęciaków", rozpisałem kilka utworów na ten skład i tak

Festival, Ethno Port, Warszawa Singera, albo w klubach

pozostało do dziś.

muzycznych promujących najciekawsze zjawiska muzyczne.

Innym razem graliśmy na festiwalu mleka i sera, na

Na waszej płycie jest bardzo różny brzmieniowo materiał.

kilkudziesięciu weselach, a nawet na procesji Bożego Ciała.

Czy to oznacza, że Wy też jesteście tak różni?

Co za tym idzie - nasza publiczność zależy od sytuacji, w której się znajdziemy - z jednej strony są to poszukiwacze

Każdy człowiek jest inny - brzmi to może banalnie, niemniej

ciekawych brzmień, z drugiej strony publiczność zupełnie przypadkowa, do której trafiamy z naszym energetycznym przekazem. Ku naszemu zdumieniu, reakcja publiczności najczęściej jest taka sama - są to dzikie tańce, niezależnie od

Koncert zespołu Tsigunz Fanfara Avantura odbędzie się

metryki publiczności.

7 lipca o godzinie 19:30 na scenie plenerowej w ramach cyklu Rynek Muzyczny.

Czego możemy się spodziewać na plenerowym koncercie w Piasecznie?

Jest to cykl letnich, piątkowych koncertów na piaseczyńskim Rynku (Plac Piłsudskiego). W tym roku na scenie plenerowej

Energetycznego koncertu, popisów instrumentalnych,

w centrum miasta zagrają zarówno artyści piaseczyńskiej sceny

zaskakujących zwrotów akcji, no i przede wszystkim siedmiu

muzycznej jak i Ci już uznani na scenie ogólnopolskiej.

przystojnych, ociekających potem i złotą biżuterią facetów na estradzie (śmiech).

18

recenzja

"LADINOLA" - POZYTYWNA MELANCHOLIA Niedawno w serwisie Onet.pl miałem przyjemność przeczytać wywiad z Pawłem Sołtysem, czyli Pablopavo. Jego utwór „Blask” z ostatniego albumu „Ladinola” średnio sobie radzi na listach przebojów, a szkoda.

ZBIGNIEW KWIATKOWSKI

Sam Pablopavo to niezwykła osobowość – dziennikarz, autor

To oznacza, że bliżej Pablopavo do Taco Hemingway i

tekstów i opowiadań a przede wszystkim świetny muzyk. Jako

Skubasa niż do nurtu raggamuffin. Ta płyta nie może być tłem

jeden z pierwszych śpiewał raggamuffin po polsku, działał w

do imprezy, ale jest świetnym pomysłem na spokojny wieczór

Vavamuffin, współtworzył Zjednoczenie Sound System i

wyobraźni. Najlepiej usiąść sobie wygodnie w fotelu z lampką

współpracował m.in. z O.S.T.R. , Sidneyem Polakiem, Maleo

wina i po prostu poddać się muzycznej podróży razem z

Reggae Rockers i wielu innymi.

Ludzikami i Pawłem Sołtysem.

Album „Ladinola” Pablopavo&Ludziki został wydany 30 marca przez Karrot Kommando. 15 utworów, które zmuszają do refleksji. Pablopavo nie ma prawa jazdy, samochodu, bo jak mówi, „z autobusu, tramwaju czy poziomu ulicy więcej można zobaczyć i usłyszeć niż zza szyby auta”. Daleko Mu do napuszonych celebrytów, a przez to muzyka i tekst jest zrozumiały dla zwykłego słuchacza. W jego opowieściach można zobaczyć siebie. Na szczególną uwagę zasługuje tytułowa „Ladinola”, gdzie Pablo namawia, aby zrobić coś pozytywnego – od razu, bez zastanawiania się. Przywołanie Otokara Balcy od razu powoduje, że można zobaczyć Reksia tłukącego pieczątką w taśmę filmową.

Melancholijny „Ostatni dzień sierpnia” przenosi nas w czasie do końca wakacji 1993 roku. Warszawa wyglądała zupełnie inaczej niż teraz. Nie ma tylu wieżowców, osiedla nie są tak przeszklone a ludzie mniej korporacyjni. I można wyczuć tęsknotę, że wiele swojskich miejsc - z klimatem - zostało zastąpionych bankami, restauracjami i nie można już poczuć ducha dawnego miasta. „Zguba” to pesymistyczny utwór o nieuchronności zdarzeń, również w relacjach męsko damskich, ale może po prostu takie jest to nasze życie?

Pablopavo- Grał i śpiewał w zespołach: Saduba, Magara, „Ladinola” to zbiór barwnie podanych opowieści i wątków.

Sedativa i Vavamuffin. Współtworzył również sound systemy:

Pablopavo świetnie żongluje słowem i jest w tym bardzo

Zjednoczenie (istniejący do dziś) i Ba-lan. Autor 4 solowych

wiarygodny. Wymagający słuchacz znajdzie tu wiele dla

płyt. Laureat Paszportu „Polityki”.

siebie. Muzycznie jest trochę surowo. Jedynie „Nie wiesz nic” odbiega od pozostałych utworów. To mocny muzycznie i

Wystąpi na scenie plenerowej w Piasecznie

tekstowo opisany dramat ludzki.

9 czerwca o godzinie 20.00 w ramach II edycji OFF Spring Festival.

19

przed wydarzeniem

Lao Che na zakończenie wakacji Lao Che to polski zespół z Płocka. Trudno określić stylistykę Lao Che, gdyż muzycy łączą w swojej twórczości różne gatunki większość członków wcześniej w kapelach heavymetalowych, jednak sam zespół z tym metalem ma niewiele wspólnego. Swój koncert w Piasecznie zagra 25 sierpnia.

Jak określilibyście swoją muzykę? Czy można ją jakoś

Wasza najnowsza płyta "Dzieciom" została uhonorowana

zakwalifikować?

Fryderykiem 2016 w kategorii Album roku rock. Czy ten album powtórzy sukces "Powstania warszawskiego"?

Im dłużej gramy tym bardziej zdajemy sobie sprawę, że poruszamy się najchętniej na styku gatunków. Nie

Nie zastanawiamy się nad tym szczególnie. Po prostu zależy

przepadamy za klasyfikacją. Często zdarza się, że jesteśmy

nam na tym żeby się rozwijać i nie stać w miejscu. Jeśli przy

jednoznacznie uznani za zespół "rockowy", którym na pewno

okazji komuś to się spodoba to będzie pięknie.

w pełni nie jesteśmy. W muzyce jest tyle ciekawych rzeczy, że nie zamierzamy ograniczać się tylko do jednego gatunku.

Jesteście bardzo aktywnym zespołem. Jak wypełniacie sobie wolny czas pomiędzy próbami, koncertami?

Wasze płyty są bardzo, bardzo różne. Skąd czerpiecie inspiracje?

Właściwie każdą wolną chwilę spędzamy z rodzinami lub... z kolegami z zespołu.

Inspiracje czerpiemy na bieżąco. Za każdym razem przed powstaniem płyty zastanawiamy się o czym będzie kolejny

Czego możemy spodziewać się na koncercie w Piasecznie?

krążek. Inspiracje przychodzą spontanicznie lub też są wycinkiem naszego planu. W przypadku płyty "Powstanie

W tej chwili trudno jednoznacznie powiedzieć. Na czerwiec

Warszawskie" było tak, że Denat (Mariusz Denst) przedstawił

planujemy próby podczas których będziemy ogrywać nowe

zespołowi pomysł i wprowadził nas w zagadnienie tej historii

utwory, ale też sięgniemy do starszych kompozycji żeby nad

i nam się ten pomysł po prostu spodobał. Zaś płyta

nimi popracować. Może zdarzyć się tak, że coś nowego

"Dzieciom" powstała pewnikiem dlatego, że wiekowość nas w

zagramy przedpremierowo.

zespole została ojcami i był to nam temat aktualnie bliski.

Lao Che - Jeden z najciekawszych zespołów pierwszego dziesięciolecia XXI wieku, który umiejętnie połączył rock z folkiem, piosenką aktorską, electro, a nawet elementami słuchowiska. Powstał w 1999 roku w Płocku.

Wystąpi na scenie plenerowej w Piasecznie 25 sierpnia o godzinie 19:00. Będzie to koncert na zakończenie wakacji. Tym samym zakończy cykl letnich koncertów plenerowych w ramach Rynku Muzycznego.

20

Noc Kupały Zwana jest też nocą kupalną, kupalnocką, kupałą, sobótką lub sobótkami. Jest to słowiańskie, pogańskie święto związane z letnim przesileniem Słońca, obchodzone w najkrótszą noc w roku, czyli zwykle z 21 na 22 czerwca. To święto ognia, wody, słońca i księżyca, urodzaju, płodności, radości i miłości,

KATARZYNA BIERNADSKA-HERNIK

Słowo kupała, wbrew powszechnie głoszonym opiniom, najprawdopodobniej nie ma nic wspólnego z rosyjską formą słowa kąpiel. Tłumaczenie takie zostało wymyślone przez świat chrześcijański nie wcześniej niż w X-XI stuleciu – Kościół, nie mogąc wykorzenić z obyczajowości ludowej corocznych obchodów pogańskiej sobótki, podjął próbę zasymilowania święta z obrzędowością chrześcijańską. Nadano kupalnocce patrona Jana Chrzciciela i zaczęto nawet zwać go Kupałą, z racji tego, że stosował chrzest w formie rytualnej kąpieli (w obrządku wschodnim).

Wyraz kupała pochodzi najpewniej z indoeuropejskiego

Noc sobótkowa była również nocą łączenia się w pary. Według

pierwiastka kump, oznaczającego grupę, gromadę, zbiorowość,

tradycji, podczas wspólnego, nocnego spaceru młode

a słowo sobótka, późniejsze określenie kupalnocki, zostało

dziewczęta i młodzi chłopcy poszukiwali na mokradłach

prawdopodobnie stworzone przez Kościół i, znaczyło tyle, co

legendarnego kwiatu paproci, wróżącego pomyślny los. Poza

mały sabat.

skakaniem przez ogień i szukaniem kwiatu paproci, w noc Kupały odprawiano również rozmaite wróżby, bardzo często

Paweł Jasienica podał, że ostatni zarejestrowany przypadek

związane z miłością, które miały pomóc poznać przyszłość.

prawdziwie pogańskiego świętowania kupały miał miejsce w 1937 roku na Opolszczyźnie.

Centrum Kultury w Piasecznie od ponad dwudziestu lat organizuje wydarzenie (luźno związane z tym prastarym

W czasie tej magicznej nocy skakano przez ogniska, co miało

świętem) pod nazwą „Obrzęd Nocy Świętojańskiej”

oczyszczać oraz chronić przed wszelakim złem i

Pomysłodawczynią obchodzenia Sobótki w Piasecznie jest

nieszczęściem. Zasuszone wianki z bylicy zakładano na rogi

Anka Kolanowska, instruktor teatralny. Stałym elementem

bydłu, by ustrzec je przed chorobami i urokami czarownic.

wszystkich edycji wydarzenia jest ognisko, wianki, palenie ziół

Palono ogniska na rozstajnych drogach albo nad brzegami

oraz koncerty zespołów folkowych.

jezior, bo wierzono, że woda, w której koniecznie należało się zanurzyć, miała podówczas właściwości Zapraszamy 23 czerwca (piątek) na piaseczyński Rynek. Poza

lecznicze. Przeprowadzane w trakcie Nocy Kupały zwyczaje i

tradycyjnym już koncertem (w tym roku Łysa Góra i Quasi

obrzędy słowiańskie miały zapewnić świętującym zdrowie i

Coro) oraz puszczaniem wianków w Parku Miejskim

urodzaj. W trakcie radosnych zabaw odbywały się różnego

przygotowaliśmy warsztaty około sobótkowe (krosno, wiklina,

rodzaju wróżby i tańce. Dziewczęta puszczały w nurty rzek

podpłomyki, śpiew białym głosem, plecenie wianków) oraz zabawę

wianki z zapalonymi świecami. Jeśli wianek został wyłowiony

na dechach z zespołem ludowym „Gęślaki”.

przez kawalera, oznaczało to jej szybkie zamążpójście.

21

Zapisz się!

Centrum Kultury w Piasecznie prowadzi nabór na zajęcia w roku szkolnym 2017/2018.

Przewidujemy otworzenie zajęć plastycznych, muzycznych, ceramicznych, teatralnych, edukacyjnych, ruchowych, a także zajęć dla najmłodszych i Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

Na zajęcia prowadzone przez Centrum Kultury obowiązują zapisy przez stronę www.strefazajec.pl.

Mamy nadzieję, że opracowana przez nas infografika pomoże Pańswtu w procesie założenia konta i zapisu na wybrany kurs.

22

DWORZEC KULTURA

DOM KULTURY

PRZYSTANEK KULTURA

MUZEUM REGIONALNE

Dworcowa 9

Kościuszki 49

pl. Piłsudskiego 9

pl. Piłsudskiego 10

05-500 Piaseczno

05-500 Piaseczno

05-500 Piaseczno

05-500 Piaseczno

tel. 512 12 95 95

tel. (22) 756 76 00

tel. 22 716 79 62

Tel: 22 737 23 99, 509 687 267

biuro@kulturalni.pl

dom.kultury@kulturalni.pl

informacje ogólne

muzeumpiaseczno@kulturalni.pl

informacja.przystanek@kulturalni.pl informacje dot. zajęć zajecia.przystanek@kulturalni.pl

ZDZISŁAWA STENRZYCKA -KIEROWNIK KLUBÓW KULTURY zdzislawa.stenrzycka@kulturalni.pl; 22 716 79 62

BOGATKI

CHOJNÓW

GROCHOWA

JÓZEFOSŁAW

Królewska 91, 05-504 Bogatki

Klonowa 16, 05-532 Orzeszyn

Pawlaka 26, 05-500 Grochowa

Urocza 14, 05-509 Józefosław

bogatki@kulturalni.pl

chojnow@kulturalni.pl

grochowa@kulturalni.pl

jozefoslaw@kulturalni.pl

514 704 931

517 128 315, 517 128 319

22 750 42 03, 506 033 490

RUNÓW

WOLA GOŁKOWSKA

ZALESIE GÓRNE

ZŁOTOKŁOS

Dobra 63, 05-504 Runów

Gościniec 35, 05-503 Wola Gołkowska

Białej Brzozy 3, 05-540 Zalesie Górne

3 Maja 30, 05-504 Złotokłos

runow@kulturalni.pl

wola.golkowska@kulturalni.pl

zalesie.gorne@kulturalni.pl

zlotoklos@kulturalni.pl

517 128 311

517 128 314

500 162 993

508 927 023

czerwiec - wrzesień 2017