Kwaliteit en kwantiteit ruwvoer

ALS BELANGRIJKSTE PRIORITEIT

HOOI OF RUWVOER IS BELANGRIJK. EEN MAN DIE HIER ALLES VAN WEET IS MICHEL ISMALUN: DEZE FRANSE PARCOURSBOUWER RUNT SAMEN MET ZIJN ZOON ÉTIENNE DE”DE LA HOUSSAYE STABLES” IN BONNIÈRES-SUR-SEINE. HET DUO HEEFT HIER EEN MANEGE EN EIGEN FOKKERIJ MET IN TOTAAL 50 PAARDEN EN VERHANDELT OOK VEEL PAARDEN.

Michel en Étienne houden hun paarden voornamelijk op stro. Enkele uitzonderingen die bijvoorbeeld teveel stro eten of allergisch zijn aan stof, hebben houtkrullen als bodembedekking. Alle paarden worden dagelijks getraind, als de weersomstandigheden het toelaten komen ze allemaal minstens twee uur per dag in de paddock.

Hoeveel ruwvoer voeren jullie elke dag? Wat staat er verder op het menu?

“De paarden die op stro staan krijgen tussen de zes en acht kilo hooi per dag. De paarden die op houtkrullen staan krijgen onbeperkt ruwvoer. Goed ruwvoer is fundamenteel voor paarden: het voegt massa toe aan hun darmen, voorziet het lichaam van de nodige hoeveelheid vitamines en mineralen en voorkomt verveling omdat ze de hele dag kunnen eten. Zonder voldoende hooi hebben ze de neiging om over te gaan tot het eten van stro. Dit kan verstoppingen en zelfs koliek tot gevolg hebben. We vullen het ruwvoer aan met drie keer per dag krachtvoer. We passen de hoeveelheden krachtvoer het hele jaar door aan op basis van de mate van activiteit, energiebehoefte en conditie van het paard. Op dit moment doen we een proef met voorverpakt hooi. Eigenlijk zijn wij meer fan van regulier hooi dat meer dan 80% droge stof bevat. Voorverpakt hooi is rijker aan voedingstoffen en vergroot – in mijn beleving – het risico op koliek.”

Een deel van jullie paarden krijgt onbeperkt hooi. Wat is jullie methode om onbeperkte hoeveelheden te voeren?

“Mijn zoon Étienne en zijn team van drie instructeurs (die eveneens werken als groom) zijn de hele dag op stal. Naast het trainen van de paarden en de handel, coördineert Étienne de hele organisatie van de stal. Welzijn staat altijd op nummer 1. Hij stopt nooit met werken! We voeren geen grote hoeveelheden in één keer, de hele dag door voeren we hooi bij zodra het paard een gedeelte op heeft. Hierdoor voorkom je dat paarden met het hooi gaan spelen en het dus verspillen.”

Hoeveel hooi gebruiken jullie door het hele jaar heen?

“We hebben gemiddeld zo’n 50 paarden hier op locatie staan. Het aantal verschilt wel eens door trainingspaarden die komen en gaan, net zoals de paarden voor de handel. We gaan ervan uit dat ieder paard ongeveer 10 kilo hooi per dag eet. In totaal is dat net iets meer dan 180 ton per jaar. Het hooi wordt geleverd in balen van 300 kilo via onze buurman. Dat doen we op afroep, want onze voorraadplaats is beperkt. We hebben geluk dat we zo’n leverancier om de hoek hebben, hij levert hooi van een geweldige kwaliteit.”

Hoe weet je dat het hooi een goede kwaliteit heeft?

“Ik vertrouw op mijn buurman! Hij heeft hele mooie weilanden, zijn hooi is mooi groen, zeer smakelijk en rijk, een mix van gras en alfalfa. Natuurlijk gebeurt het wel eens dat we wat slechtere jaren hebben door slecht weer; in 2020 was dat bijvoorbeeld zeker het geval. We zorgen ervoor dat we het hooi maximaal 12 maanden na het hooien voeren. Langer laten we het nooit liggen omdat het dan te droog wordt en voedingswaarden verliest.”

Wat doe je als het hooi niet de gewenste kwaliteit heeft?

“Wanneer het hooi essentiële voedingstoffen mist vullen we dat aan met andere vezels uit luzerne, geëxtrudeerd lijnzaad, wortelen, gedroogde bietenpulp, gedroogde chicoreipulp en sojaschillen. Vezels zijn belangrijk voor paarden. Extra vezels geeft ze een boost en zorgt ervoor dat ze sneller in conditie komen. Voor paarden die last hebben van het stof dat soms op hooi zit zijn deze extra vezelbronnen ook ideaal. Het

is makkelijker te voeren dan bijvoorbeeld natgemaakt hooi. Ook kun je bovengenoemde producten makkelijker opslaan. Toch heeft het twee nadelen voor ons: het is duur (500 euro per ton tegenover 120 euro per ton hooi) en de vogels zijn er dol op! In de opslag zijn de vogels dan ook druk om zich door de verpakking heen te eten.”

Wat doe je als er niet genoeg aanbod aan hooi is?

“Als er door het jaar heen tekort is aan hooi dan gaan we verder weg inkopen. Zoals eerder genoemd voeren we bij schaarste ook andere vezels als aanvulling op het dagelijkse ruwvoerrantsoen. In 2021 was er veel hooi, maar van een ongelijke kwaliteit. Het regende in Frankrijk veel waardoor het hooi niet goed kon drogen De kwantiteit en kwaliteit van het hooi blijft een constante zorg, het is echt een van onze allerbelangrijkste prioriteiten. Het weer wordt grilliger door de klimaatverandering. Je kunt zo af en toe onaangename verrassingen verwachten en ik verwacht dat dit niet minder wordt.’’

Zie je verschillen of trends in kwaliteit en beschikbaarheid de afgelopen jaren?

“Absoluut. We zijn onderhevig aan de grillen van het weer. In 2020 was er bijvoorbeeld niet genoeg kwaliteit.’’

WETENSCHAP ONTMOET PRAKTIJK

De rol van ruwvoer en vezels is al jarenlang duidelijk: ruwvoer is de basis van een goed rantsoen. In de praktijk is een geoefend oog een hele handige tool, door ervaring en vakmanschap weten paardeneigenaren hun paarden goed in conditie te houden. Tegenwoordig komen er ook steeds meer inzichten vanuit de wetenschap. Wat kun je leren van deze nieuwe ontwikkelingen?

Peter Bollen, nutritionist Cavalor “Het is belangrijk om te beseffen dat er drie groepen hooi zijn: hooi met een drogestofgehalte van boven de 84%, voordroog met een drogestofgehalte tussen de 50% en 84% en tot slot silage met een drogestofgehalte van minder dan 50%. Voordroog en silage zijn beiden ingekuild voer. Het gras is ingepakt in plastic waar geen zuurstof bij komt. In silage wordt melkzuur gevormd waardoor de vorming van schimmels en mycotoxines wordt geremd. In voordroog, de drogere variant, wordt onvoldoende melkzuur gevormd omdat er weinig vocht is. De kans op schimmels is veel groter dan in silage. Vaak denken we dat droger ingepakt hooi minder schimmel bevat. Het tegendeel blijkt waar! Vocht zorgt uiteindelijk voor remming van het schimmelproces.” “Ook zijn er nieuwe inzichten over ongelimiteerde hoeveelheden ruwvoer’’, vervolgt Peter. ”Een paard eet per dag minimaal 2,5% tot 3% van zijn lichaamsgewicht aan droge stof. Een volwassen paard kan dus een hele berg ruwvoer op een dag eten. Voor de hoeveelheid vezels is dit geen probleem, maar vaak krijgt het paard hierdoor meer energie en eiwit binnen dan hij nodig heeft. Door middel van een analyse krijg je een inzicht in de kwaliteit van het hooi. Een standaard analyse geeft informatie over eiwit, suiker, ruwe celstof en schimmel. Een uitgebreide analyse is eigenlijk nog beter, zo bepaal je de verteerbaarheid van de ruwe celstof en dus de kwaliteit van de beschikbare vezels. Wil je nog meer weten over het ruwvoer? Laat dan ook de minarelen en sporenelementen analyseren. Met deze drie analyses weet je exact wat je voert en kun je eventuele tekorten aanvullen.’’