Buma Stemra Magazine

een uitgave van buma• st emra najaar 2011

Amsterdam Dance Event met

Sander van Doorn  Wereldmuziekoffensief met Arifa  In memoriam Johnny Hoes  Willem Wanrooij  Martin Fondse  Jetse Bremer

01 Cover BSM25_02.indd 1

21-09-2011 10:34:16

FESTIVAL / NEXT BEATS

DUBSTEP, SOUL

FESTIV

D U BS

L

TE P , SOU

INTERNATIONAL CONFERENCE AND SHOWCASE FESTIVAL FOR URBAN MUSIC

& REGGAE AND MORE

CONFERENCE / FESTIVAL / NEXT BEATS FE S T IVA L /N E XT B E A HIP HOP, R&B, HIP TSHOP, R&B, D HIP HOP

21-09-2011 12:04:44

02-03 BSM 25 Inhoud.indd 2

MORE

Jochem Jurgens

n In dit nummer van buma•stemra magazine

14

Multimusicus Martin Fondse Hij beweegt zich tussen compositie en improvisatie. Martin Fondse heeft tal van eigen projecten, maar werkt ook met Pat Metheny, George Duke, Christina Branco, Mariza, het Metropole Orkest en Gino Vannelli.

Een interview.

6 Sander van Doorn en ADE

Het wordt zijn ontgroening, zegt hij zelf. Zijn eerste Amsterdam Dance Event. Inmiddels twaalfde op de wereldranglijst, vertelt Sander van Doorn over zijn bestaan als dj en producer.

20 Jetse Bremer koorcomponist

22 Werelds offensief met Arifa De uitzending van Arifa naar de Womex in Kopenhagen is onderdeel van een najaarsoffensief van de Nederlandse wereldmuziekscene.

En verder 4 Evenementen Buma Cultuur • 10 Update • 16 Buma NL •

Wat begon als een hobby is voor Jetse Bremer nu zijn beroep: componeren en arrangeren voor koren en vocale ensembles.

18 Johnny Hoes In Memoriam • 27 Achtergronden • 32 Buma/Stemra presenteert… Kern Koppen

n Colofon buma•stemra magazine© is een uit­ gave van auteursrechten­organisatie Buma/Stemra. Het magazine verschijnt vier keer per jaar en wordt gezonden aan meer dan twintig­ duizend componisten, tekst­dichters en muziek­uitgevers in Neder­land en daarbuiten die hun auteurs­rechten hebben toevertrouwd aan Buma/Stemra. Daarnaast wordt Buma Stemra Magazine gelezen door ruim duizend gebruikers van muziek en door functionarissen bij overheid en media.

Redactieadres Vereniging Buma/Stichting Stemra Afdeling Communicatie & PR Postbus 3080, 2130 KB Hoofddorp Tel. 023 799 7999, Fax 023 799 7777 redactie@bumastemra.nl

­ rlings, Monique Paauw, Rudolf E Riegen, Erik Verzijl (Buma/Stemra), Boudewijn Hagemans (Buma Cultuur).

Hoofdredactie Frank Helmink (Buma/Stemra - Buma Cultuur)

Coverfoto Doorn Records

Redactie en redactiemanagement Erk Willemsen en Mark van Schaick (Keijser 18 Mediaproducties bv), Erik de Boer (Boardroom), Bas

Eindredactie Tineke van Brederode

Vormgeving Marcel Willemsen, Keijser 18 Mediaproducties bv (ontwerp), Gilles Graafland, Sanne van den Berg, Lisbeth van Lintel, LandGraphics bv (lay-out)

Druk Grafisch Bedrijf Tuijtel Aan deze editie werkten verder mee Elda Dorren, Miranda Fieret, Jacob Haagsma, Ernst-Jan Jonkman, Jan van der Plas en Claar Urbanus Advertentieacquisitie Keijser 18 Mediaproducties bv Ronald Willemsen Tel. 020 675 5308 Fax 020 531 2019 ronald@k18.nl

Publicatie van artikelen is toe­ gestaan, mits met bronvermelding en na toestemming van de uitgever. © 2011 Buma/Stemra www.bumastemra.nl Lezers van Buma Stemra Magazine ­worden van harte uitge­nodigd te ­reageren op de onderwerpen in het magazine of items in te sturen voor de rubriek BS Agenda. U kunt dit doen door een mailtje te sturen naar redactie@bumastemra.nl

najaar 2011 buma•stemra magazine

02-03 BSM 25 Inhoud.indd 3

3

21-09-2011 12:05:00

buma•stemra magazine evenementen Muzikantendag on Tour - 15 oktober en 29 oktober Amsterdam Dance Event - 19 t/m 22 oktober ADE Next - 22 oktober Buma Rotterdam Beats - 17 t/m 19 november

Evenementen Buma Cultuur in Amsterdam Dance Event  ’s werelds belangrijkste conferentie voor elektronische muziek Felix Meritis, The Dylan en 50 andere locaties in Amsterdam, 19 t/m 22 oktober 16de internationale conferentie en festival voor elektronische muziek

Het Amsterdam Dance Event (ADE) is ’s werelds meest toonaangevende muziekconferentie voor elektronische muziek en tevens het grootste clubfestival ter wereld. De conferentie trekt jaarlijks 3.000 artiesten, a&r-managers, journalisten en vertegenwoordigers van platenmaatschappijen en labels vanuit de hele wereld die het evenement bezoeken om zaken te doen, te netwerken, nieuw talent te ontdekken, en op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen.

Het festival biedt op haar beurt een omvangrijk programma met nationale en internationale topartiesten. Voor de komende editie zijn ruim 200 evenementen aangemeld: 700 artiesten en dj’s in 52 clubs met in totaal 130.000 bezoekers.

Joris Voorn

Krijn van Noordwijk

Afrojack

Armin van Buuren

4

buma•stemra magazine najaar 2011

04-09 BSM 25 Events MW02.indd 4

21-09-2011 11:47:38

Buma Cultuur ondersteunt en promoot het Nederlands muziekauteursrecht in zowel Nederland als in de belangrijkste exportmarkten voor de Nederlandse muziek.

Het doel is enerzijds het aandeel op de Nederlandse markt te vergroten en anderzijds een hogere inkomstenstroom door het gebruik van Nederlands muziekauteursrecht op buitenlandse markten te stimuleren. Buma Cultuur organiseert daartoe jaarlijks diverse evenementen, waaronder Amsterdam Dance Event, Buma Harpen Gala, Buma NL en Eurosonic Noorderslag. De komende maanden vinden een aantal belangrijke evenementen plaats. Een vooraankondiging van Eurosonic Noorderslag staat op de Update-pagina’s vermeld. Op deze pagina’s een introductie van Amsterdam Dance Event, inclusief een interview met Sander van Doorn, Buma Rotterdam Beats, en Muzikantendag on Tour.

ur in de komende maanden Festival

Met showcases van 700 artiesten ’s Werelds beste dj’s en producers komen naar Amsterdam om showcases te doen voor de 3.000 professionals die het ADE bijwonen. Een greep uit de 700 artiesten die acte de présence geven: Afrojack, Richie Hawtin, David Guetta, Carl Cox, Carl Craig, Armin van Buuren, Joris Voorn, en Fedde Le Grand. Ferry Corsten en Sander van Doorn doen de première van hun duo-show, 19 oktober in de Escape, 22.00-04.00 uur.

Voor de showcases worden ook losse tickets aan het publiek verkocht bij de 52 deelnemende clubs, waaronder Paradiso, Melkweg, Escape, Panama, Air, Chicago Social Club, Heineken Music Hall, Jimmy Woo, Ocean Diva, Studio 80, Passenger Terminal Amsterdam, Supperclub, Trouw Amsterdam, Bloc 23, Gazz en Westerunie.

Fedde Le Grand

Conferentie De ADE-conferentie is jaarlijks het ultieme platform voor kritische dialoog en debat op het gebied van elektronische muziek. Doelstelling van het conferentieprogramma is de elektronischemuziekindustrie een platform te bieden om business te doen, kennis uit te wisselen, en zich optimaal op de hoogte te stellen van de snelle ontwikkelingen in de wereldwijde muziekindustrie.

Conferentiethema’s en speakers: • Daniel Miller (Mute) in Staying Alive: How To Survive and Thrive in Today’s Music Business • Ralph Simon (Mobilium International/MEF) is moderator van The Killer App Panel.

• Renaat Vandepapeliere (R&S) met Claudia Cazacu en DJ Nastia in Room at the Top? • Adam Gill (Embrace Events) en Patrick Moxey (Ultra Records) in How To Crack America • Jose Padilla in New Ibiza Is.....Ibiza!

• Andrea von Foerster (Firestarter Music) is curator van de Composers’ Workshop.

• Joost van Bellen en Ciaran Dawson in Fashion Rules - Merchandise Matters • Gert ‘Quazar’ van Veen en Sjoerd Wynia (AIR) in The Boutique Festivals: Big Isn’t Beautiful?

• Dave Clarke is moderator van How To Make a Dj REALLY Listen to Your Track.

Dit jaar presenteert ADE een Focus on Brazil-thema met daarin een matchmaking session tussen Nederlandse en Braziliaanse deelnemers, een panel over de Braziliaanse dancescene en een informele netwerkborrel.

Amsterdam Dance Event, 19 t/m 22 oktober Deelnamekosten € 350,- (walk-up rate) Amsterdam Dance Event wordt georganiseerd door Stichting Amsterdam Dance Event, een initiatief van Buma.

ADE Next Het sub-event ADE Next is speciaal bedoeld voor Nederlandse dj’s en producers die niet alle vier dagen willen of kunnen deelnemen en die zichzelf toch willen introduceren bij de internationale elektronische industrie, en veel willen opsteken van de demonstraties, seminars en workshops in de vijf zalen van Felix Meritis. Sven Väth en Goldfish vertellen in een informele setting het verhaal van hun carrière. In The NEXT Generation vertelt de laatste lichting succesvolle, jonge danceprofessionals over de industrie anno 2011, en hoe je slim om kunt gaan met alle mogelijkheden die het digitale tijdperk biedt.

In de Interface Magazine Room zie je alle actuele gear gedemonstreerd worden door artiesten als The Subs, Palmbomen, en Funkerman & Raf. Vinylized is de belangrijkste contest voor danceproducers in Nederland. In de Interface Magazine Room kun je de jury van Vinylized ontmoeten in het panel Vinylized: How To Produce the Winning Track. Ze geven feedback op de ingezonden tracks en geven tips en carrièreadvies. Met onder anderen Michel de Hey en Terry Toner.

Verder gaat het DJ to DJ Panel (met vier gerenommeerde jocks, waaronder Steve Rachmad) in op de basis van succes: een goede dj-set. Je kunt je demo’s laten horen bij de Demopitch en het roemruchte Demolition Panel van de strenge maar rechtvaardige Dave Clarke, die de ingestuurde producties publiekelijk onder de loep zal nemen.

Tot slot zijn er nog de traditionele In Bed With…-sessies, waarbij onder anderen DJ Pierre & Spanky in bed met hun geliefde Roland TB-303 de rebirth van acid laten plaatsvinden.

ADE Next, zaterdag 22 oktober, 12.00 tot 19.00 uur, Felix Meritis, Amsterdam Tickets ADE Next: € 15,- (excl. servicekosten) via Ticketservice

www.amsterdam-dance-event.nl najaar 2011 buma•stemra magazine

04-09 BSM 25 Events MW02.indd 5

5

21-09-2011 10:46:32

buma•stemra magazine evenementen

“Dit wordt mijn ontgroening”

Sander van Doorn voor het eerst op het Amsterdam Dance Event Argentinië, Mexico, Dubai of Engeland: Sander van Doorn komt overal. Maar ook al staat deze dj aan de wereldtop, hij is zijn thuispubliek niet vergeten. Daarom is hij veel van plan tijdens het Amsterdam Dance Event. “Ik wil me nu juist richten op Nederland.”

- door Miranda Fieret

S

ander van Doorn maakt een frisse indruk, zo op zijn hotelkamer in Amsterdam. Hij heeft net vier optredens in Argentinië achter de rug, staat op Mysteryland, en gaat daarna naar Praag om meteen on the decks te gaan. “Het voelt gelukkig nog steeds als een hobby. Ik word helemaal blij van het podium, lekker platen uittesten”, zegt hij blij.

Met de uitgave van zijn nieuwe album Eleve11 is er ook geen tijd voor rust.

Van Doorn gaat weer touren. En dan niet alleen om wat plaatjes te draaien, hij gaat voor een complete avond uit.

“Mijn set voor de tour Dusk Till Doorn bestaat uit een heel concept. Daar hoort

buma•stemra magazine najaar 2011

04-09 BSM 25 Events MW02.indd 6

Geen B-kantjes In het pand van zijn broer in Eindhoven heeft hij zijn studio gebouwd.

Hier ontstaan alle nummers, de creatieve ideeën. Het staat vol met hardware en software, digitale en analoge apparatuur.

“En mijn verzameling wordt steeds groter.

Ik ben echt iemand die in de studio moet zijn om iets te maken. Bij mij speelt een

Sander van Doorn Sander Ketelaars (1979) draait al vanaf zijn zestiende jaar. Ook experimenteerde hij met drumcomputers en het maken van eigen producties. Dit leidde tot een doorbraak als dj en producent van trancemuziek onder zijn artiestennaam Sander van Doorn. Hij staat inmiddels twaalfde op de dj-wereldranglijst. Van Doorn presenteert elke vierde woensdag van de maand zijn internetradioshow Identity op Digitally Imported Radio. Hoogtepunt voor hem was de Zilveren Harp die hij begin dit jaar kreeg uitgereikt van voormalig Harpwinnaar Armin van Buuren. Van Doorn: “Ik had het totaal niet verwacht. Helaas kon ik zelf niet bij de uitreiking zijn vanwege mijn tour, daarom verraste Armin me in het vliegtuig door in een pilotenpak de prijs te overhandigen. Dat was een geweldig moment.”

extreem hoge factor van perfectie. Soms belt mijn label boos op omdat ik een plaat in de prullenbak heb gegooid die best uitgebracht had kunnen worden.

Maar ze kunnen hoog of laag springen, ik haal ’m er niet uit. Ik doe niet aan B-kantjes.”

Ook al reist hij de hele wereld over, van 19 tot en met 22 oktober is Van Doorn in Amsterdam. Speciaal voor het Amsterdam Dance Event (ADE). “Dit is het eerste jaar voor mij, dit wordt echt mijn ontgroening”, zegt hij bijna verontschuldigend. “Ik had steeds iets anders, ook al wilde ik er graag bij zijn. Voor mij is het heel belangrijk om op zo’n conferentie te zijn, ook al heb ik in de loop der jaren een grote achterban opgebouwd.

Ik ben veel in Zuid-Afrika, Australië, Noord-Amerika en Mexico. Nu wil ik juist meer in Nederland gaan draaien.”

Breed georiënteerd Van Doorn heeft iets bijzonders voor de bezoekers in petto. Samen met Ferry Corsten heeft hij zijn eigen show op ADE. “Ik ken Ferry uit de industrie.

Ik ontmoette hem zo’n zes jaar geleden op een tour in Australië. Ik draaide op een Full On Ferry-avond back-to-back met hem. We staan allebei wel open voor het experiment, hebben zo’n houding van: laat maar wat zien jongen! We draaien een heel ander soort muziek, maar hebben dezelfde energie. Daarom ontstond ook het idee om hier wat mee



Doorn Records

6

geluid, maar ook licht en presentatie bij. Deze manier van werken pakt goed uit. Ik draai langere sets, heb een eigen podium en doe veel in samenwerking met promotors en de lokale zaal. De show moet een totaalervaring zijn.”

21-09-2011 11:46:34

Doorn Records



najaar 2011 buma•stemra magazine

04-09 BSM 25 Events MW02.indd 7

7

21-09-2011 10:55:23

buma•stemra magazine evenementen

Muzikantendag on Tour Buma en Sena presenteren de Muzikantendag on Tour

Sander van Doorn

 te doen op het Amsterdam Dance Event.”

Van Doorn grinnikt even terwijl hij denkt aan zijn set met Ferry Corsten.

“Het wordt echt gekkenwerk, die combinatie van stijlen. Ik progressive, wat meer techno. Hij trance en uptempo, wat euforisch. Dat maakt het leuk, ik wil niet in hokjes denken.”

Wanneer je als artiest breed georiënteerd bent, word je vaak gedraaid, meent Van Doorn. “Zowel Armin van Buuren als Carl Cox draaien mijn platen. Openstaan voor verschillende genres is belangrijk. Daarnaast denk ik dat je het als dj alléén niet redt. Je moet ook produceren om er echt je baan van te maken.”

Op zijn nieuwe album zijn verschillende genres naar elkaar toe gegroeid.

Hij werkte onder meer samen met Carol Lee (Carol van Dijk), bekend van de band Bettie Serveert, en met de Vlaamse muzikant Tom Helsen. “Ik heb altijd al de neiging naar rock gehad, luisterde veel naar The Cure, MGMT en Sigur Rós. Dat maakt mijn nieuwe album ook zo leuk. Ik kan alles combineren.” Van Doorn ziet de verspreiding van zijn muziek via illegale downloads als een bepaalde manier van promotie.

“De verspreiding gaat meteen tien keer zo hard. Ik ben van de generatie die hiermee is opgegroeid. Muziek moet ook toegankelijk zijn voor iedereen, de muziekindustrie moet alleen nog naar deze nieuwe generatie toe groeien. Natuurlijk blijft het een apart verhaal. Zo had ik een optreden in Polen en was ik net bezig met mijn nog niet uitgebrachte plaat Riff. In de club waar ik draaide, wilden ze mijn set opnemen. Dat heb ik toen geweigerd omdat ik mijn nieuwe plaat wilde draaien. Stiekem hebben ze het toch gedaan en zo lekte dus mijn nieuwe plaat uit. In het begin baalde ik ontzettend, maar uiteindelijk ben ik hierdoor wel de nummer-één-dj in Polen geworden.” 

8

 Hedon, Zwolle, 15 oktober  Doornroosje, Nijmegen, 29 oktober Discografie Eleve11 (19 september 2011) Dusk till Doorn (2011) Super Naturalistic (2008)

Na de succesvolle edities in het voorjaar komt de Muzikantendag on Tour dit najaar naar Hedon in Zwolle en Doornroosje in Nijmegen. Met workshops, masterclasses en demopitches worden muzikanten geïnspireerd en geïnformeerd over zowel de artistieke als de zakelijke aspecten van het muzikantschap. Op zaterdag 15 oktober opent Dany Lademacher, destijds gitarist van Herman Brood’s Wild Romance, de Muzikantendag in Hedon. Singer-songwriter Lucky www.sandervan Fonz III opent op zaterdag 29 oktober de Muzikantendag in Doornroosje. doorn.com Er zijn workshops van onder anderen Delic (Opgezwolle), Perquisite, Torre Florim (De Staat) en Dany Lademacher. Farid Benmbarek (TopNotch) gaat in op de rol van de platenmaatschappij. Manager Remy Meijer vertelt over het succesverhaal van zijn band Go Back To The Zoo. Verder zijn er diverse panels als ‘Hoe kom ik op de radio?’, ‘Selfmanagement’ en ‘Boeken doe je zo’ met onder anderen Aram Haagsman (The Tunes), Henk Jan Heuvelink (zakelijk partner Marike Jager), Tijs van Liemt (3FM/Serious Talent) en Rick Mensink (Blaas of Glory).

Een uniek aspect van de Muzikantendag is dat muzikanten hun demo één op één kunnen laten beluisteren en beoordelen door professionals uit de muziekindustrie. Muzieksamenstellers, programmeurs, vertegenwoordigers en a&rmanagers van onder meer 3FM, 3S Music, Alles Los Agency, AT Productions, Burgerweeshuis, Friendly Fire, Hedon, Rock ’n’ Roll Highschool, Mojo / Live Nation, T2 Entertainment en TopNotch zijn aanwezig. De Muzikantendag wordt traditioneel afgesloten met een demopanel. Hierin bespreken erkende muziekspecialisten voor een volle zaal een selectie van de ingeleverde demo’s.

Leden Aanmelden kan via http://www.bumastemra.nl/nl-NL/Events/ Buma/Stemra is De Muzikantendag on Tour wordt gepresenteerd door Buma en hebben grat Sena. De dag wordt georganiseerd door Buma Cultuur en GRAP de t to g an toeg in samenwerking met POPnl, 3FM Serious Talent, 3VOOR12, ag.

Muzikantend KCG en KCO met medewerking van De Muzikantengids. www.muzikantendag.nl

Lucky Fonz III

Buma en Sena presenteren de Muzikantendag on Tour Hedon, Zwolle, 15 oktober, 11.00-18.30 uur Doornroosje, Nijmegen, 29 oktober, 11.00-18.30 uur

buma•stemra magazine najaar 2011

04-09 BSM 25 Events MW02.indd 8

21-09-2011 10:57:03

Chuckie

Buma Rotterdam Beats gaat internationaal Festival en conferentie voor internationale grootstedelijke muziekcultuur

workshops, q&a’s en seminars voor jong muziek- en industrietalent.

 De Gouvernestraat, Rotown, Worm, Exit en De Nieuwe Oogst, Rotterdam, 17 t/m 19 november Op de tweede editie van het vorig jaar succesvol gestarte Buma Rotterdam Beats staat op 17, 18 en 19 november van dit jaar de internationale grootstedelijke muziekcultuur centraal.

Met prominente sprekers en muziektalent uit binnen- en buitenland en een combinatie van optredens, paneldiscussies, workshops, debatten, openbare interviews en de uitreiking van de State Awards 2011 wordt dit jaar tijdens Buma Rotterdam Beats speciale aandacht besteed aan de spannendste ontwikkelingen in de elektronische muziek, en focust tijdens zowel het dag- als avondprogramma op het internationale succes van diverse stromingen in de dance met LatijnsAmerikaanse, Nederlandse en Caribische wortels, vaak met hiphoprand.

De tweede editie van Buma Rotterdam Beats kan rekenen op sprekers en acts als Sha Money XL, Alex Robinson, dj Chuckie, Munchi, Fellow, Marfox, Charles Bradley, DJ DNS, Dave Lighty, Kees de Koning, Jiggy Djé, Blaxtar, Sticks, Boemklatsch, dj Waxfiend, Keith en Hammish Harris, en Kees Heus.

Buma Rotterdam Beats lost met deze line-up de ambitie in om een internationale, vruchtbare netwerkplek en thuishaven te creëren voor deze voor de popmuziek zo belangrijke scene.

“Met deze inspiratievolle editie zet Rotterdam Beats een volgende stap naar het internationale platform dat we voor ogen hebben”, zegt festivaldirecteur Roger Brouwn. “Ik kijk nu al uit naar de talloze sprekers, seminars, en natuurlijk de mooie showcases op de avond.”

Buma Rotterdam Beats is een combinatie van een conferentie, een festival en het in de scene hoog aangeschreven State Awards-prijzengala, gepresenteerd door BNN en Buma, waarmee Buma Rotterdam Beats op 17 november wordt geopend. Op de tweede conferentiedag vindt tijdens de conferentie ook het programma Next Beats plaats (vorig jaar met onder anderen Lange Frans, Hef, Perquisite en Delic), met

Registratie Wil jij bij Buma Rotterdam Beats 2011 zijn? Registreer je dan via www. buma-rotterdam-beats.nl.

Een ticket geeft toegang tot het volledige conferentie- en festivalprogramma en de State Awards 2011, en tot de online deelnemersdatabase, de conferentiegids en de conferentietas.

Naarmate het evenement dichterbij komt, gaat het tarief omhoog, dus wacht niet te lang!

Conferentie Keynote speaker op beide conferentiedagen is Sha Money XL, vicepresident van het roemruchte Amerikaanse hiphoplabel Island Def Jam (o.a. Rick Ross, Kanye West, Nas, Rihanna) en de zakenpartner van 50 Cent. Daarnaast: dj Chuckie, de opkomende Rotterdamse producer Munchi, boegbeeld van de wereldwijde muziekstroming moombahton, een kruising tussen vertraagde Nederlandse house en reggaeton, Alex Robinson, Dave Lighty, Kees de Koning, Jiggy Djé, Blaxtar, Sticks, Boemklatsch; dj Waxfiend, Keith en Hammish Harris en Kees Heus.

Festival Het avondprogramma in festivalvenue Worm wordt heel aantrekkelijk met soulzanger Charles Bradley, de Rotterdamse producer Munchi, Marfox en nog vele anderen.

Buma Rotterdam Beats, 17 t/m 19 november, De Gouvernestraat, Rotown, Worm, Exit, De Nieuwe Oogst en andere locaties in Rotterdam Organisatie: Stichting Rotterdam Beats, een initiatief van Buma en De Nieuwe Oogst www.buma-rotterdam-beats.nl

Munchi

Sha Money XL Chuckie

najaar 2011 buma•stemra magazine

04-09 BSM 25 Events MW02.indd 9

9

21-09-2011 10:57:40

buma•stemra magazine update

Van Vengaboys tot ADE Eind vorige eeuw, dus lang, lang geleden, kon je in geen land ter wereld in een auto rijden met je autoradio aan zonder de Vengaboys te horen.

Dit Nederlandse product was wereldwijd zó’n groot succes dat Azië en Australië, maar ook de Verenigde Arabische Emiraten omgingen, en de dames en heren omarmde, inclusief matrozenpak.

Dat was toen, en ik moest eraan denken toen ik nog niet zo lang geleden in een New Yorkse metro een groepje über-Amerikanen een danceevent in hun stad hoorde bespreken. De enige namen die in het bekende Amerikaanse enthousiasme voorbijkwamen, waren Armin van Buuren, Tiësto en Afrojack. En daarmee sloeg het groepje feestgangers (nu op weg naar een American football-wedstrijd) de spijker op z’n kop: dance uit Nederland is hotter dan ooit.

En daar kunnen we trots op zijn. Het zijn Nederlandse componisten die de trend bepalen. Niet alleen in Amerika, maar eigenlijk wereldwijd.

Nog een paar weken en dan is het belangrijkste deel van de internationale dance-industrie weer in Amsterdam. Het was Buma – middels Buma Cultuur, toen nog Conamus – die 17 jaar geleden het belang inzag en het talent zag in haar achterban, en startte met het Amsterdam Dance Event. Wat relatief klein begon is nu zo groot dat het Nederlander-zijn alleen al je een positief stempel geeft. Grijp dus je kans als je een Nederlandse dj en/of producer bent.

ADE 2011 wordt groter dan ooit. Niet alleen wordt dit jaar voor het eerst de DJ Mag DJ Top 100 bekendgemaakt (waarin Armin van Buuren de afgelopen vier jaar de onbetwiste nummer 1 was), maar ook het dagprogramma is uitgebreid, net als de mogelijkheden in de avond om als talent je skills te laten horen. Beter, grootser, invloedrijker: ADE, een event waar je als Nederlander, maar vooral als lid van Buma trots op moet zijn.

Frank Helmink Directeur Buma Cultuur Manager Pr & Communicatie Buma/Stemra

10

Afrojack haalt goud in de VS

Afrojack: met 4 songs in de Billboard Hot 100

Afrojack heeft met de door hem geproduceerde hit Take Over Control goud gehaald in de Verenigde Staten. Hij verkocht meer dan 500.000 exemplaren. Afrojack werkte voor deze single samen met de Nederlandse zangeres Eva Simons. Take Over Control was in de zomer een van de meest verkochte en op radio gedraaide singles ter wereld. Met de binnenkomst van de single in de Billboard Hot 100 stonden er maar liefst vier songs in de lijst waar Afrojack bij betrokken is. Naast zijn eigen singles Take Over Control en Give Me Everything is Afrojack namelijk medeverantwoordelijk voor de productie van Beyoncé’s Run the World (Girls) en van Chris Brown’s Look At Me Now. De samenwerking met Guetta voor een remix van het nummer Revolver van Madonna leverde hem eerder dit jaar een Grammy op. Voor het aankomende jaar staan diverse samenwerkingen met internationale artiesten op de agenda, waaronder Shakira. www.afrojack.com

Eurosonic Noorderslag 2012 Van woensdag 11 t/m zaterdag 14 januari 2012 vindt in Groningen de 26ste editie plaats van Eurosonic Noorderslag. Met 3.000 professionals uit de Europese muziekindustrie, meer dan 150 panels, presentaties en keynote speeches, plus 290 showcases van Europees talent op meer dan 45 verschillende podia vormt dit festival in de Groningse binnenstad wederom het traditionele epicentrum van de Europese muziekindustrie.

Het festival voor Europees talent, Eurosonic, start voor de tweede keer in successie al op woensdagavond en legt daarbij de komende editie de focus op Ierland, uiteraard met veel optredens van Ierse artiesten. Ook tijdens de conferentie wordt dieper ingegaan op de muziekscene en -industrie van het focusland.

Creatief-directeur Eurosonic Noorderslag Peter Smidt: “Ierland heeft een lange en sterke muziektraditie en is van grote invloed geweest op de moderne rock-, punk- en popmuziek. Ierland, en radio RTÉ 2fm in het bijzonder, heeft al vanaf het begin goede artiesten naar Eurosonic gebracht. Veel Ierse artiesten maken geweldige muziek en zijn wereldwijd zeer succesvol. Genoeg redenen om in 2012 tijdens Eurosonic de focus op Ierland te leggen.”

Het festival eindigt op zaterdag 14 januari zoals gebruikelijk in De Oosterpoort met Noorderslag, de staalkaart van de actuele Nederlandse popmuziek.

Tijdens Eurosonic Noorderslag worden ook weer diverse prijzen uitgereikt, onder meer de Pop Media Prijs, de Lex van Rossen Award, twee Interactive Awards (Company & Artist) en de prestigieuze Popprijs. Buma Cultuur reikt laatstgenoemde prijs uit aan de band of artiest die in het afgelopen jaar de belangrijkste bijdrage heeft geleverd aan de Nederlandse popmuziek. In 2011 kreeg Caro Emerald de Popprijs. www.eurosonic-noorderslag.nl

Peter Smidt: “Focus op Ierland”

buma•stemra magazine najaar 2011

10-13 BSM 25 Update MW.indd 10

21-09-2011 12:02:06

releases

door Erik Verzijl

Louis Andriessen - Anaïs Nin (NAP, dvd) Andriessen schreef dit monodrama, gebaseerd op teksten van Anaïs Nin, speciaal voor zijn muze Cristina Zavalloni en Nieuw Amsterdams Peil. Het beleeft hier op dvd zijn wereldpremière.

La Boutique Fantastique - La Boutique Fantastique (Kytopia) Uitbundig twaalftal muzikanten uit de Kytopia-stal (Kyteman) die invloeden uit de hele wereld door de blender halen en afromen met een Jacques Tati meets David Lynch-twist. Intrigerend en sfeervol.

Toon Roos Group - Angel Dance (Challenge Jazz, cd+dvd) Saxofonist Toon Roos levert met zijn kenmerkende sound, en met gast Peter Erskine op drums (Weather Report), weer een lyrisch funky jazzalbum af, met als bonus een dvd met liveopnamen en een documentaire over zijn carrière.

Wolfert Brederode Quartet - Post Scriptum (ECM) Het Wolfert Brederode Quartet slaagt erin om op hun tweede cd op het gerenommeerde ECM-label via een langzame opbouw en met prachtige interactie tussen de bandleden een album af te leveren dat bol staat van de onderhuidse spanningen.

Roosbeef - Omdat Ik Dat Wil (Excelsior) Kleine meisjes worden groot en dat geldt ook voor Roos Rebergen die met deze tweede cd een gebalanceerder groepsalbum uitbrengt, waarbij haar eigenzinnige persoonlijkheid nog steeds de boventoon voert.

Drs. P Compilé Complé De liedjes van de inmiddels 92-jarige Drs. P (Heinz Hermann Polzer) zijn moderne klassiekers, zoals Heen en Weer, Dodenrit (‘Troika hier, troika daar’) en Knolraap en Lof, Schorseneren en Prei. Ze blinken uit door een fabelachtige tekstbeheersing en onverwachte muzikaliteit.

Met Drs. P Compilé Complé verschijnt op 1 november 2011 het complete muzikale oeuvre van de Nederlandstalige Zwitser in een schitterende uitvoering: een boek met acht cd’s, waarop bijna tweehonderd door Drs. P zelf gezongen liedjes staan.

Vic van de Reijt nam de selectie hiervan op zich. Hij verzamelde alle studioopnames, vanaf de eerste plaatopname uit 1955 in Jakarta, en voegde daar een cd vol curiositeiten aan toe: liveopnames die de unieke sfeer van een Drs. P-optreden doen herleven. Ook is er een concert in voorbereiding waarbij diverse Nederlandse artiesten Drs. P’s werk zullen uitvoeren. www.nijghenvanditmar.nl

Wereldband & Friends

Houses - Clean Life (Pias) Nieuwe Nederlandse alternatieve band met songs vol dynamiek en sterke vocalen van Ella van der Woude

Signe Tollefsen - Hayes (Cavalier Records) Nederlands-Amerikaanse singer-songwriter die al langer aan de weg timmert en na een interessante cover-cd nu met haar zelfgeschreven tweede cd laat zien dat ze klaar is voor het grote werk.

2562 - Fever (When In Doubt) Producer Dave Huismans maakt ecovriendelijke dubstep: alle muziek op de plaat is gesampled.

Deze ultieme recycling leidt tot een cd met een organisch geluid en sterke composities die veel mensen zal aanspreken.

Dirk Polak - Mecano: Een Muzikaal Egodocument (Lebowski Uitgevers, boek) Zanger van de eighties-cultband Mecano geeft in dit egodocument een boeiend kijkje in het turbulente leven van een Amsterdamse bohemien en zijn wederwaardigheden in de muziek- en beeldendekunstwereld.

Dit najaar komt de Wereldband met een zeer bijzondere theatervoorstelling. GO! is een uniek samenwerkingsproject waarbij drie professionele danseressen de musici uitdagen om niet alleen te musiceren, maar ook te dansen. Op hun beurt verleiden zij de danseressen weer om te zingen en te musiceren. Onder de naam Wereldband & Friends zijn ze zo’n veertig keer samen in het theater te zien, met een mix van energiek muziektheater, slapstick, verschillende dansstijlen, en wonderlijke combinaties van muziek en dans: Bollywood, Poesjkin op muziek, huisdierensalsa en merkwaardige folklore-obers.

De Wereldband combineert muziek, theater en humor op meesterlijke wijze. In de pers zijn de muzikale mannen al ‘de Marx Brothers van de wereldmuziek’ en ‘de veelzijdige opvolgers van koningskoppel Mini & Maxi’ genoemd.

Op 11 oktober 2011 gaat GO! in première in het Oude Luxor Theater te Rotterdam. Kijk voor de speellijst op www.wereldband.nl

najaar 2011 buma•stemra magazine

10-13 BSM 25 Update MW.indd 11

11

21-09-2011 12:03:37

buma•stemra magazine update Aliud Records: klassiek van eigen bodem Het Nederlandse label Aliud geeft hoogwaardige muziek in diverse genres (van middeleeuws klassiek en folklore tot jazz) uit. Hoogwaardig in de zin dat de musici en ensembles die door Aliud vertegenwoordigd worden, van wereldklasse zijn, en opgenomen met de beste apparatuur en technici. De muziek wordt daarnaast weergegeven via Super Audiocd, wat garant staat voor een perfecte geluidsweergave. Aliud werkt samen met Ronald Moelker, Het Lacrimae Ensemble, Il Concerto Barocco, Ensemble Super Librum, Ensemble Braccio en vele anderen. www.aliudrecords.com, www.challenge.nl

- advertentie -

Maak jij muziek voor lms, tv, games, commercials, radio, websites of andere media?

Wij zetten ons in om de belangen te behartigen van alle componisten werkzaam in de diverse disciplines van de multimedia.

iPluggers: music marketing web 3.0 iPluggers is het eerste onlineplatform voor wereldwijde radiopromotie en plugt releases bij meer dan dertigduizend radiostations: fm, am, internet, digitaal, satelliet, lokaal en regionaal. Artiesten die iPluggers al inzetten voor hun radiopromotie zijn onder meer Shifty Binzer (Crazy Town), viervoudig Grammy-winnaar Vince Mendoza, jazzlegende Fred Wesley en onze nationale zangcoach Babette Labeij.

De pluggingservice is digitaal, internationaal en betaalbaar en geeft direct inzicht in de resultaten. Radiostations kunnen hun genrevoorkeur aangeven en artiesten en platenlabels hebben een eigen profielpagina met informatie: biografie, discografie, tourdata, enzovoorts. iPluggers fungeert ook als systeem om wereldwijd releases bij radiostations af te leveren. Dit scheelt de muziekindustrie veel geld en is erg milieuvriendelijk, want er hoeven geen promotie-exemplaren gedrukt en verstuurd te worden. iPluggers is de eerste stap richting Web 3.0, waar moderators en experts de overvloed aan content filteren. Niet iedereen kan gebruik maken van iPluggers: releases worden strikt gescreend op kwaliteit. Platenbaas en producer Marvin Kuijs heeft iPluggers om diverse redenen opgezet: “Artiesten uit nichegenres als singer/songwriter, ska of folk zullen zelden groot doorbreken in eigen land, simpelweg omdat de markt te klein is. Toch kunnen ze een enorme fanbase opbouwen, mits de artiesten wereldwijd een sterke radiopromotie hebben.” www.ipluggers.com

Kom ook in actie, en word lid van de BCMM!

s2

d Ree

en!

led 00+

Voor meer informatie en aanmelding surf naar www.bcmm.nl

12

buma•stemra magazine najaar 2011

10-13 BSM 25 Update MW.indd 12

21-09-2011 12:03:54

Termijn naburig recht naar 70 jaar De Raad van de Europese Unie heeft 12 september het besluit genomen, op voorstel van de Europese Commissie en na goedkeuring van het Europees Parlement, dat het naburig recht van 50 naar 70 jaar verlengd wordt. Daarmee wordt bereikt dat uitvoerende artiesten en producenten in ieder geval hun hele leven inkomsten blijven houden van de werken die ze hebben uitgevoerd. Ook sluit het uitvoerend recht nu beter aan op het auteursrecht van componisten en tekstschrijvers, dat tot 70 jaar na de dood van de auteur blijft gelden. De Nederlandse delegatie stemde overigens tegen de verlenging, met het argument dat de consument de dupe zou zijn van deze verlenging.

Onlinerechten: Imagem en Buma/Stemra werken samen Een van grootste onafhankelijke muziekuitgevers ter wereld, Imagem, heeft collectieve beheersorganisaties Buma/Stemra en het Britse PRS for Music aangewezen als partners voor het licenseren van haar pan-Europese onlinerechten. André de Raaff, CEO van Imagem: “De onlinemarkt en option-3 licenties zijn essentieel voor Imagem. De belangrijke samenwerking met Buma/Stemra zal zich verder kunnen ontwikkelen. PRS for Music is succesvol met hun onlinelicenties en de wijze waarop zij werken met rechthebbenden en andere collectieve beheersorganisaties.”

Robert Ashcroft, CEO van PRS for Music: “Ik ben verheugd dat Imagem nu onderdeel uitmaakt van de groeiende groep onafhankelijke muziekuitgevers waarmee PRS samenwerkt in de Europese onlinemarkt. Dit is een belangrijke stap voor het repertoire dat wij vertegenwoordigen en goed nieuws voor zowel de rechthebbenden als de muziekgebruikers.”

De samenwerking op het gebied van onlinelicensing tussen Imagem, Buma/ Stemra en PRS for Music gaat in per 1 januari 2012.

Fernando Lameirinhas in het Nederlands Oorspronkelijk komt hij uit Portugal, zette voet aan wal in Nederland met Sail-Joya en heeft daarna een indrukwekkende solocarrière opgebouwd die in 2009 bekroond werd met de MCN Global Act Award. Zijn nieuwe theaterprogramma Eterno,, naar zijn gelijknamige nieuwe album, gaat 12 oktober van start en loopt door tot in mei 2012. Lameirinhas mengt zijn Portugese muziek met andere genres en muziek uit andere culturen. Hierbij durft de charmante zanger het op Eterno nu ook aan om een kleine stap te zetten richting het Nederlandse repertoire. Na voorzichtige eerste duetten met onder andere Stef Bos (Hier en Ericeira, album Anaina) en Raymond van het Groenewoud (theatervoorstelling Dos Trovadores) komt hij op Eterno met een geheel Nederlandse hommage aan Toon Hermans, namelijk het prachtig gespeelde en gezongen Lieverd. Ook op deze cd heeft Lameirinhas weer hulp van geweldige gastmuzikanten: Saudade do futuro en O teatro da esquina worden begeleid door trompettist Eric Vloeimans, en er staan twee prachtige duetten op met Paul de Munnik, geschreven door laatstgenoemde.

Buma-bestuurslid Henk Alkema overleden Buma-bestuurslid Henk Alkema is op 4 augustus op 66-jarige leeftijd overleden. Hij werd op 23 mei 2011, als auteur en vertegenwoordiger van de multimediacomponisten gekozen tot lid van het bestuur van Buma. Hij begon zijn carrière bij de Publieke Omroep en werkte daar als studiopianist, componist en arrangeur. Hij was pianist van de befaamde Chris Hinze Combination en speelde regelmatig in het Metropole Orkest. Samen met en voor Edwin Rutten schreef Alkema symfonische muziek voor kinderen, die hij als dirigent uitvoerde met bijna alle professionele symfonieorkesten in Nederland. Later was hij onder meer verbonden aan de theatergezelschappen Tryater in Leeuwarden, Theater in Arnhem, en Sater in Amsterdam. Alkema componeerde de opera’s Sixt en Bonifacius, voor welke laatste hij in 2006 de Bernlef-prijs ontving.

najaar 2011 buma•stemra magazine

10-13 BSM 25 Update MW.indd 13

13

21-09-2011 12:04:10

■ interview Martin Fondse

“Openstaan en bereid zijn om

Martin F Wat is Martin Fondse eigenlijk: pianist, componist, bandleider, improvisator? “Dat hangt allemaal samen”, zegt hij zeer beslist.

“Ik ga niet kiezen.” - door Jacob Haagsma

M

artin Fondse (44) heeft genoeg te doen. Hij speelt met jazzcracks, maar orkestreert net zo goed de muziek van Nijntje the Movie, het nieuwe album van Bløf of de dancehits van Basement Jaxx voor het Metropole Orkest. Hij speelt klassiek met leden van Het Concertgebouw of het Limburgs Symfonie Orkest en is intensief in de weer met Braziliaanse muzikanten. En hij leidt veel meer, onder anderen het Starvinsky Orkestar, bekend van de prachtige cd Fragrant Moondrops.

Neem nou dat concert dat hij afgelopen zomer deed in Het Amsterdamse Concertgebouw, met het Paradiso Orchestra, opgetrokken uit leden van het Concertgebouw Orkest, het Radio Philharmonisch Orkest en het Nederlands Blazers Ensemble, zangeres Tania Kross en trompettist Eric Vloeimans.

“Ontzettend leuk. Die musici hebben een heel fijne, open benadering. Dan spelen ze Cold Song van Purcell integraal, maar dan open. Daar heeft Eric nog heel fijn op gesoleerd.”

Vrijheid

Keke Keukelaar

Zo’n vrije houding, daar kan Martin Fondse mee uit de voeten, wil hij maar zeggen. Maar tegelijkertijd verwees dat concert ook naar zijn Zeeuwse jeugd. “Ik heb me niet bij mijn leest gehouden, ik heb ook op het orgel van Het Concertgebouw gespeeld.” Zijn grootvader was kerkorganist. “Het orgel was nooit ver weg”, zegt hij. Maar in zijn ouderlijk huis stond geen orgel, maar, “gelukkig”, een piano. En dat werd zijn eerste instrument. Kerkmuziek trok hem niet,

14

buma•stemra magazine najaar 2011

14-15 BSM 25 Fondse MW.indd 14

21-09-2011 10:59:55

Keke Keukelaar

zijn om dingen te leren”

n Fondse dat bood hem niet wat wereldser vormen wel hadden: de vrijheid om te improviseren. En dat is altijd de bodem onder zijn muzikantschap gebleven. “Die vrijheid vond ik meer in jazz en jazzrock. Het gaat mij om meer dan de geschreven noten, alleen van papier spelen interesseert me niet. Dingen veranderen, persoonlijk maken, dat trekt me al van jongs af aan. Het kan ook in klassieke muziek, hoor. Als je er het talent en de gave voor hebt, kun je op een heel hoog niveau ook de vrijheid nemen om je verhaal te vertellen. Maar ik vind het leuker om zelf dingen te maken, ze uit te voeren en dan weer te veranderen.”

Melodisch én abstract Eric Vloeimans, naar mijn idee de beste trompettist van Nederland en wijde omstreken, duikt nogal eens op in de biografie van Martin Fondse. Ze gaan een gezamenlijk compositieproject doen voor het Limburgs Symfonie Orkest. En ze schreven samen de muziek voor de nieuwe Nederlandse speelfilm Auditie van Udo Prinsen – over trompettist Lex van Weren, die aan een zekere dood in Auschwitz ontsnapte door in het kamporkest te gaan spelen.

Verwante geesten zijn het. “We kennen elkaar nu twintig jaar, en het klikte meteen. We hebben allebei een voorkeur voor melodische muziek, misschien een reden dat ons beider werk ook sterk communiceert met mensen die niet van jazz houden. Tegelijkertijd gaat hij abstractie niet uit de weg, net zomin als ik.”

Verwantschap moet je wel hebben, als je samen musiceert. Neem het duo met collega-pianist Wolfert Brederode dat in juni op de Jazzdag van Buma Cultuur speelde en een cd opnam in het Orgelpark, een internationaal podium voor onder anderen organisten en componisten te Amsterdam. “Weer orgels, grappig genoeg. Daar staan vier gigantische pijporgels en nog andere toetsinstrumenten, waaronder twee vleugels. Daar vroeg ik Wolfert voor.

De vibrandoneon Toen Martin Fondse voor het eerst naar Brazilië vertrok, zocht hij een goedkoop muziekinstrument dat hij desnoods zonder al te veel trauma’s zou mogen kwijtraken en dat tevens zonder stopcontact te bespelen zou zijn. Het werd een melodica van vijftig euro. “Dat ding bleek ideaal te zijn. Ik heb vroeger veel fluit gespeeld en was erg gesteld op het directe fysieke contact dat je met blaasinstrumenten hebt, tussen adem en muziek. Dat heb je met piano niet. Maar zo’n melodica heeft wel toetsen, een goede tussenvorm, dus. Ik vond dat zo leuk, dat ik een zogenaamde vibrandoneon kocht, van het bekende accordeonmerk Victoria. Die heeft meerdere registers en klinkt een beetje als een bandoneon. Ik heb hem gekocht zonder hem in het echt gezien te hebben, maar het is echt een heel goede keus geweest.” Fondse bespeelt het instrument onder meer in de suite Testimoni Interiori, waarmee hij dit najaar met Eric Vloeimans en het Matangi Strijkkwartet op tournee gaat.

We hebben een harmonische overeenkomst, we weten wanneer we dingen weg kunnen laten. Heel belangrijk als je samenspeelt.”

Starvinsky Orkestar Fondse’s brede blik en uiteenlopende interesses komen samen in zijn Starvinsky Orkestar, een pakweg twaalfkoppige groep barstensvol jazztalent. Maar is het jazz? Of toch klassiek? Of vult hij dan misschien virtuoos ‘het vacuüm tussen beide genres’ op, zoals hij wel eens moet lezen: “Als ik muziek maak, houd ik me met die vraag niet bezig.

Natuurlijk snap ik dat er een zekere rubricering moet zijn, en voor een klassiek geschoolde muzikant schrijf ik anders dan voor iemand die ook kan improviseren. Maar in wezen interesseert dat onderscheid me niet.”

Lang leve Igor Stravinsky dus, de Russische componist wiens naam, licht verhaspeld, de bandnaam leverde. “Hij staat voor de gecomponeerde kant. Dat ‘orkestar’ verwijst naar de tomeloze

energie van een Balkanband. Heel veel dieper gaat het niet, hoor. Stravinsky is wel iemand wiens muziek ik in mijn studententijd ontzettend veel gedraaid heb. Hij gebruikte ook allerlei invloeden, en beïnvloedde in harmonisch opzicht weer jazzmensen als Gil Evans en Duke Ellington.” Een man naar Fondse’s hart.

Een reis naar Brazilië, met cellist Ernst Reijseger, “ook weer zo’n open muzikant”, gaf zijn leven weer een draai.

Ten eerste omdat hij daar zijn huidige vrouw ontmoette, ten tweede omdat dat het begin was van een vruchtbare reeks samenwerkingsverbanden en uitwisselingen. Om te beginnen met de kring muzikanten rond zijn schoonvader, een begenadigd zanger – zijn schoonmoeder is dichteres en journaliste. “Je kunt wel gewoon naar zo’n land gaan en daar je concerten doen, maar ik vind het veel leuker om de muzikale cultuur daar te leren kennen. Dat kan ook dichter bij huis, hoor. Als je openstaat, geïnteresseerd bent en bereid bent om dingen te leren, is elke ontmoeting belangrijk en inspirerend.” 

Auteursrechten “Ik weet niet precies hoe het in Brazilië geregeld is met auteursrechten. Daar kan ik moeilijk de vinger op leggen. Hoe verder weg van West-Europa, hoe ingewikkelder het wordt. Het is in ieder geval wezenlijk anders georganiseerd daar, zeker met livemuziek. Daar moet je altijd ruim van te voren je setlist opgeven, dus dat wordt wel bijgehouden. Die setlist staat ook altijd afgedrukt, maar als ik wil, wijk ik er rustig van af, hoor. Zo bekend zijn mijn stukken nu ook weer niet. Ik zou het eens moeten uitzoeken. Daar valt zeker wat te winnen. Maar zoveel geld laat ik niet liggen, hoor. Die Buma/Stemra-gelden vormen een belangrijk deel van mijn inkomen.” www.martinfondse.com

najaar 2011 buma•stemra magazine

14-15 BSM 25 Fondse MW.indd 15

15

21-09-2011 11:01:15

■ Buma Cultuur evenement

Buma NL

Conferentie, festival en awardshow Zaterdag 8 oktober is op Nederland 1 de uitreiking te zien van de Buma NL Awards, het hoogtepunt van de conferentie en het festival voor Nederlandstalige muziek, Buma NL, dat plaatsvond op 29 september.

D

e tweede editie van Buma NL was uitverkocht. Met vijfhonderd conferentiegangers bereikte dit evenement haar maximale capaciteit.

Buma Cultuur, organisator van het evenement, is vanzelfsprekend heel blij met deze opkomst. Directeur Frank Helmink: “Met een speciale cd vol werk van Nederlandstalige artiesten en een special in

100%NL Magazine hebben wij zowel de naam Buma NL als ook het Nederlandstalige genre extra onder de aandacht van het publiek gebracht.

Onze partners zijn daarbij van onschatbare waarde. Zoals Sterren.nl, die met de adoptie van de Buma NL Awards het genre extra in de spotlights zet met een tv-uitzending op 8 oktober.”

Festivalprogramma 2011

Helemaal Hollands

Tino Martin, DuoNL, Antonio, Lytse Hille, Rob Ronalds, Jan van Est, Die Twa, Yosee, Jaman, Henk Dissel, Stefan Storm, Danny van Loon, Wesley Ponsen, Jan Leliveld, Job, Mick Harren, Roy Raymonds, Jolanda Zoomer, Mulder & Mulder, Harm Rikken, Jeroen Spierenburg, Erikah Karst, René Becker, Dikdakkers, Henk Bernard, Annet Nikamp, Mike & Colin, Rob van Daal, Judith Peters, Frank van Etten, Jelle Amersfoort, Ronnie Ruysdael, Elz Bakker, Alpenzusjes, Ronnie van Bemmel, Rob Zorn, René Karst, Wesley Klein, Roy Dekkers, Rachid, Collin, Grad Damen, Kevin Smit, Django Wagner, Dirk Meeldijk, Jettie Pallettie, Helemaal Hollands, Henk Damen, Stef Ekkel, JelleB en Simon Stein

Stef Ekkel

Glennis Grace 3JS

Jeroen van der Boom

16

René Schuurmans

buma•stemra magazine najaar 2011

BSM 25 Events Buma NL.indd 16

21-09-2011 12:35:54

Frank H

Django Wagner

Buma NL Awards 2011 Op 29 september vond de uitreiking van de Buma NL Awards plaats.

Op 8 oktober is de awardshow te zien op Nederland 1, in een uitzending bij de Tros, verzorgd door Sterren.nl. Er zijn tien awards: Beste Zanger, Beste Zangeres, Beste Groep, Beste Nieuwkomer, Beste Single, Beste Album, Beste Auteur, Beste Videoclip, de Tros Kompas Oeuvre Award, en de Sena Entertainment Award. Het publiek bepaalt door stemming wie de awardwinnaars zijn, behalve voor de vier laatstgenoemde awards, die worden bepaald door een vakjury.

Judith Peters

Frank Helmink: “Sterren.nl zet met de adoptie van de Buma NL Awards het Nederlandstalige genre extra in de spotlights met een tv-uitzending op 8 oktober.”

Frank Helmink

Genomineerden Buma NL Awards 2011 Nominaties Beste zanger

Nominaties Beste zangeres

Jeroen van der Boom, Django Wagner, Thomas Berge, Jannes, Frans Duijts, Gerard Joling, René Schuurmans

Sieneke, Marianne Weber, Jolanda Zoomer, Leonie Meijer, Glennis Grace

Nominaties Beste groep

Nominaties Beste nieuwkomer

Mooi Wark, Los Angeles, The Voices, Nick & Simon, 3JS, Helemaal Hollands

Jaap Reesema, Simon Stein, Mike & Colin, Henk Bernard, Judith Peters

Nominaties Beste single

Nominaties Beste album

Jeroen van der Boom & Leonie Meijer - Los van de Grond, Django Wagner - Die Mooie Ogen, Los Angeles, The Voices - Mijn Laatste Lied voor Jou, Glennis Grace - Afscheid, Nick & Simon - Vlinders

Vinzzent - Droomwereld, Django Wagner - Mijn Gevoel, Peter Beense - ’n Rondje van Mij, Marianne Weber - Jouw Lach, Gerard Joling - Gewoon Gerard

Nominaties Beste auteur Cees en Thomas Tol, Jan Smit, 3JS, Nick & Simon, Emile Hartkamp

Nominaties Beste video Vinzzent - Zomerdromen, Lange Frans & Thé Lau - Zing Voor Me, Sieneke - Vita Bella, Stef Ekkel - Waarheen, Waarvoor, Nick & Simon - Vlinders

Jolanda Zoomer

Conferentiethema’s 2011 • • • • • • • •

Zijn het goede cijfers? Nee, het zijn de beste cijfers!

Demopanel: ben ik door naar de volgende ronde?

De lachende derde: het belang van publishing Social media: kunnen we nog zonder?

De winkel heeft absoluut bestaansrecht. Toch?

Uiteindelijk ligt het altijd aan… de boeker Hoe meer hitparades, hoe beter Buma, Sena, Norma: wat je altijd al wilde weten, maar nooit durfde te vragen • Het grote media- en marketingdebat

Buma NL is een gezamenlijk initiatief van Buma Cultuur en Buma. Buma NL wordt geproduceerd door Brand New Live.

Tijdens dit evenement staat alles in het teken van het beste uit de Nederlandstalige muziek. Het evenement brengt professionals uit de industrie op de hoogte van wat er speelt, en mobiliseert, faciliteert en versterkt de sector om uiteindelijk de erkenning van de Nederlandstalige muziek te vergroten. Buma NL biedt bovendien het publiek een programma van het beste uit de Nederlandstalige muziek. www.buma.nl

najaar 2011 buma•stemra magazine

BSM 25 Events Buma NL.indd 17

17

21-09-2011 12:30:30

■ in memoriam Johnny Hoes

Liedjes van het collectieve geheugen

Johnny Hoes

1917 - 2011

Is er íemand belangrijker geweest voor het Nederlandse lied dan Johnny Hoes? Och, Was Ik Maar (bij moeder thuisgebleven) en vijfduizend andere liedjes heeft hij gezongen, geschreven of geproduceerd, waarvan er honderden in het collectieve geheugen van de Nederlander zijn gegrifd. Op 23 juli overleed hij op 94-jarige leeftijd. - door Erk Willemsen

J

ohnny Hoes was niet alleen belangrijk als liedjesschrijver. Met zijn Telstar en Benelux Music heeft hij de carrières van de meest uiteenlopende artiesten begeleid of ondersteund. Hij ontdekte de Zangeres Zonder Naam en gaf Doe Maar een kans. Tot op het laatst bleef hij actief.

Stef Ekkel was zijn nieuwe protegé.

Voor hem schreef hij in januari van dit jaar nog De Blinde Orgelman. Hij heeft meer dan 1.500 artiesten naar plaatopnamen geleid, was betrokken bij de productie van ruim 15.000 titels, en schreef zelf zo’n 5.000 liedjes. Zijn bedrijf is goed voor 300 gouden en platina platen. Wereldwijd verkocht Telstar 60 miljoen platen, met als absolute topper De Vogeltjesdans van De Electronica’s, dat wereldwijd 35 miljoen keer over de toonbank ging. Och, Was Ik Maar (bij moeder thuisgebleven), gezongen door Hoes en uitgebracht in 1961, is de best verkochte Nederlandstalige single aller tijden met 450.000 exemplaren. In 1983 ontving Johnny Hoes de Gouden Harp voor zijn gehele oeuvre, in 2003 de Edison Oeuvreprijs voor zijn bijdrage

18

aan de Nederlandse muziek. Na een kort ziekbed overleed Johnny Hoes op 23 juli 2011. Hij werd 94 jaar. 

Selectie liedjes Johnny Hoes

Uitspraken Johnny Hoes

• • • • •

Over Eddy Wally: “Voor Eddy schreef ik 300 liedjes, ja, ook Chérie. Het is een lieve, dankbare jongen, zonde dat zijn Mariëtje zo ziek is.”

Over de Zangeres Zonder Naam: “De zanger op die single vond ik niet veel aan, maar die onbekende stem op de achtergrond sprak me wél aan. Ik dacht eigenlijk dat het een kind was. Ik ben achter die stem aan gegaan en creëerde haar imago.”

Over Stef Ekkel: “Omdat niemand in Nederland dit beter kan en hij de beste levensliedzanger van ons land is. Hij beschikt over een sentimentele stem en is een geweldige vertolker.”

Over Telstar: “Denk niet dat het allemaal zo gemakkelijk ging. We hebben heel wat weekeinden met de hele familie platen staan inhoezen en waren af en toe blij dat we het hoofd boven water konden houden.”

“We hebben heel wat weekeinden met de hele familie platen staan inhoezen en waren af en toe blij dat we het hoofd boven water konden houden”

• • • • • • • • • • • • • • •

De Cowboy-Soldaat, 1952 Zeemanshart, 1953 De Smokkelaar, 1956 Come on Guitar, 1959 Och, Was Ik Maar (bij moeder thuisgebleven), 1960 Hand In Hand, Kameraden, 1961 Vader, Waar Is Moeder Gebleven, 1962 Daar bij Die Molen, 1965 Ard en Keessie, 1966 Op ’n Slof en ’n Ouwe Voetbalschoen, 1966 Waar We Heen Gaan... Jelle Zal Wel Zien, 1967 En We Drinken Tot We Zinken, 1969 Friet met Mayonaise, 1974 Bier Bier Bier, 1978 De Voddenraper van Parijs, 2002 Jantje’s Gitaar, 2005 Er Drijven Rozen op de Golven, 2008 De Smokkelaar, 2009 De Blinde Orgelman, 2011

buma•stemra magazine najaar 2011

18-19 BSM 25 Hoes MW.indd 18

21-09-2011 11:03:42

Het Belang van Limburg

Artiesten met wie Johnny Hoes werkte Zangeres Zonder Naam Eddy Wally Dennie Christian Doe Maar Toontje Lager Massada Henk Wijngaard Octopus Frank Boeijen De Electronica’s Armand Normaal Dikke Leo De Heikrekels Het Radi Ensemble Zwarte Lola Jan Gorissen The Walkers The Classics Deep River Quartet Ben Steneker Earlybird Tulsa The Major Dundee Band Joe Harris John Terra Hanny Pierre Kartner Arne Jansen Pierre Cnoops Herman Brood Janse Bagge Bend Arie Ribbens Frans Theunisz De Schintaler Paul Severs Peter Beense The Classics Revival Band Dario Harmina

Johnny Hoes, jongstleden januari, 94 jaar

najaar 2011 buma•stemra magazine

18-19 BSM 25 Hoes MW.indd 19

19

21-09-2011 11:50:18

■ interview Jetse Bremer

“Zangers hebben mooie lijnen nodig”

Jetse Bremer Wie in een popkoor of vocaal ensemble zingt, heeft vast wel eens iets gezongen van Jetse Bremer. Hij schreef hij inmiddels ruim negenhonderd arrangementen en composities, korte en avondvullende, vooral voor koren en vocale ensembles. Hij begon ermee in de jaren negentig, voor de lol. Nu is het zijn vak, naast zijn werk als koorleider van vocale ensembles.

- door Claar Urbanus

“

Wat een ontdekking was, ruim twintig jaar geleden, was dat je muziek in de computer kon stoppen en dat het dan in nootjes op je scherm kwam. Wow, dat was geweldig. Al eerder kon je vanaf een synthesizer noten op papier krijgen, maar dan kwam je niet verder dan één notenlijntje.

Ik heb altijd het componeerprogramma Finale gebruikt en dat doe ik nog steeds.

Het werkt heel simpel: ik sluit mijn midikeyboard aan op de computer en speel

de noten in. Met het gewone toetsenbord van de computer bepaal ik de lengte van de noten. Dat kan ook veel moderner, real time – dan pakt de computer de lengte die je op het keyboard aanslaat –, maar ik blijf het doen zoals ik gewend ben, want dat gaat voor mij het snelst.”

Lekker door-arrangeren

Koorleider, -arrangeur en -componist Jetse Bremer

“Het liefst componeer ik, maar ik arrangeer ook veel, meestal in opdracht.

Fred van Diem

20

Een liedje arrangeren kan op veel manieren, je kunt dicht bij het origineel blijven maar er ook een heel vrije bewerking van maken. Bij recente popmuziek blijf ik liever dicht bij het origineel. Dat vinden de koren fijn, ze kennen zo’n nummer goed en zoeken de herkenning. Met oudere nummers ga ik wat vrijer om en op universele werken als volks- en kerstliedjes kan ik mijn creativiteit nog meer uitleven. Bij popnummers moet je goed uitkijken, want met een paar noten kun je de boel helemaal scheef zetten en een andere sfeer scheppen dan oorspronkelijk bedoeld is. In een volksliedje daarentegen is vaak sprake van een dialoog, en kun je de coupletten een verschillende sfeer geven, lekker door-arrangeren, zeg maar.

“Als ik een nummer ga arrangeren, luister ik eerst naar het geheel. Wat is de opbouw met coupletten, refrein, brug; waar zit de climax? Dan zet ik eerst de melodie en de bas in de computer en bedenk ik ondertussen wat de andere partijen moeten doen. Voor zangers moet je mooie lijnen maken die lekker zingen en logisch zijn om te onthouden, want meestal zingen de koren uit hun hoofd. En ik streef ernaar om elke partij interessant te maken. Dat kan niet altijd natuurlijk, zoals in een sfeerliedje. Daar heb je de leidende melodie met daarachter de

buma•stemra magazine najaar 2011

20-21 BSM 25 Bremer.indd 20

21-09-2011 11:07:02

andere partijen die wat rustiger en misschien wat saaier zijn.”

Ritmische precisie “Vooral de popnummers van de afgelopen tien jaar zijn ritmisch heel complex. Een popzanger die in zijn eentje zingt, doet dat heel vrij: hij versnelt of vertraagt waar hij wil. Dat er dan syncopen in zitten, maakt voor hem niet uit. Maar laat een groep van vijftien sopranen dat soort ritmes zingen, dan wordt het ongelijk en rommelig en verliest het stuk zijn transparantie.

Ritmische precisie is in een vocaal stuk nog belangrijker dan in een instrumentaal stuk. Dat komt omdat de kleuren van stemmen veel dichter bij elkaar liggen dan de kleuren van verschillende instrumenten. Hoe homogener de kleur, des te nauwer luistert de precisie.

Een arrangement met moeilijke ritmes vraagt dus wat van een koor. Ik heb liever dat een stemgroep de ritmes wat nivelleert tot een simpeler, maar gelijkgezongen ritme, dan dat de dirigent alles op alles zet om het precies zo te zingen als het geschreven staat.”

Loket voor drukrechten

“Het zou enorm helpen als er bij Buma/Stemra een loket zou komen dat voor arrangeurs de rechten voor de arrangementen zou regelen. Ik zou daar best een percentage voor willen betalen, want het zou me veel tijd schelen. Het zou nieuw zijn voor Buma om zich met drukrechten bezig te houden, maar het feit dat meer arrangeurs hun werk via internet verkopen, rechtvaardigt zo’n vernieuwing.”  www.jetsebremer.nl

In reactie op de laatste alinea van het

interview met Jetse Bremer, de wens om tot één loket voor arrangeurs te komen, zegt Rudolf Riegen, Manager Algemene Licenties van Buma/Stemra het volgende: “De wens van Jetse Bremer is heel begrijpelijk. Eén loket, waar je alles in één keer en snel kunt regelen, is natuurlijk voor alle partijen optimaal. Maar hoe spijtig het ook is, Buma bezit die rechten niet en kan dus niet voldoen aan deze wens. Het verlenen van toestemming om arrangementen van werken te maken is aan de uitgevers voorbehouden. En die geven dat recht niet uit handen om de controle over hun werken te kunnen behouden. Ik denk dat we al een hele stap voorwaarts hebben gemaakt om het licenseren van de zogenaamde secundaire grafische printrechten ten behoeve van de muziekgebruikers via Buma/Stemra mogelijk te maken.”

Top 5

Bremers eigen favorieten – “Mag ik ook een top 100 kiezen? Ik heb aan zoveel nummers goede herinneringen. Het liefst componeer ik. Dat blijkt wel uit deze top 5.”

1 Zand Erover eigen compositie. “Mijn eerste a capella avondvullende productie met theater, uitgevoerd met Be Sharp uit Utrecht.”

2 Cyclus Hond...

Vriend en Vijand eigen compositie voor SoprAltTenBas en piano.

“Nederlandse liederen met verschillende kijk op ‘de hond’, voor Erasmus Kamerkoor uit Rotterdam.”

3 Spinning Wheel arrangement voor SAATB en baritonsolo, a capella.

“Heerlijk spetternummer met hoge trompetachtige sopranen.”

4 Got To Get You into My Life eigen compositie. “Ook een heerlijk spetternummer, voor Close Up uit Alkmaar.”

5 Hogerop eigen compositie. “De meest recente avondvullende productie voor vrouwenstemmen en piano, zoals uitgevoerd door Femail uit Almere.”

najaar 2011 buma•stemra magazine

20-21 BSM 25 Bremer.indd 21

Fred van Diem

“Het is een hele klus om de drukrechten aan te vragen voor zo’n arrangement.

Eerst moet je erachter komen wie de

uitgever is. Als je op de site van Buma/ Stemra kijkt en het werk intypt, krijg je helaas nogal eens een onbruikbaar resultaat. Dan staat er een uitgever die allang niet meer bestaat. Je kunt soms beter googlen op ‘wiki’ plus de titel en de artiest; dan vind je rechts in je scherm de componist en de uitgever. Heb je die dan gevonden, dan moet je als kleintje met zo’n grote uitgeverij in contact komen.

In Nederland lukt dat vrij snel, maar bij buitenlandse uitgevers kan het wel een jaar duren voordat je het rond hebt.

21

21-09-2011 11:08:24

■ feature Wereldmuziek

Womex, Dutch Delta Sounds en Dag van de W

Werelds offens Eind oktober presenteren Buma Cultuur en Muziek Centrum Nederland drie Nederlandse bands aan de verzamelde wereldmuziekindustrie op de World Music Expo, de Womex, in Kopenhagen. Achttien Nederlandse artiesten werden in juli al aan het Britse publiek voorgesteld middels de cd Dutch Delta Sounds, bijgesloten bij het Engelse wereldmuziekmagazine Songlines. En op 1 december vindt er weer een Dag van de Wereldmuziek plaats, in LantarenVenster in Rotterdam. Al met al een werelds offensief.

B

ij de fusie van diverse genreinstituten in Muziek Centrum Nederland heeft ‘wereld’ een plaats gekregen in het rijtje pop, jazz, klassiek en hedendaags. De lobby van het World Music Forum, vier jaar geleden opgericht, was daar debet aan. Uit dat forum zijn diverse initiatieven voortgekomen die nu hun vruchten

aan het afwerpen zijn. De Dag van de Wereldmuziek, bijvoorbeeld, maar ook het album Dutch Delta Sounds, samengesteld door de makers van het blad Beyond, de website MixedWorldMusic. com, en het maandelijkse World Blend Café. Buma Cultuur heeft diverse van die initiatieven ondersteund de laatste jaren, en doet er nu nog een schepje

bovenop met Womex en Dutch Delta Sounds.

Womex Showcases De vierdaagse Womex is jaarlijks de plek van samenkomst van boekingsbureaus, platenlabels, programmeurs en journalisten uit de wereldmuziek,

Arifa

22

buma•stemra magazine najaar 2011

22-26 World Music Arifa MW.indd 22

21-09-2011 12:05:55

de Wereldmuziek

nsief wereldwijd. Overdag is het praten geblazen, ’s avonds presenteren artiesten zich op het podium aan het grote gezelschap internationale professionals. Muziek Centrum Nederland en Buma Cultuur zetten voor het eerst in de geschiedenis een Dutch Showcase Night op, onder de titel ‘Dutch Impact presents a Dutch Showcase Night, supported by Muziek Centrum Nederland and Buma Cultuur’.

De avond vindt plaats in een aparte zaal van het Konserhuset van Kopenhagen, parallel aan de andere showcases van deze wereldmuziekbeurs. Een commissie koos Arifa, Amsterdam Klezmer Band en Mdungu uit als de drie internationaal meest veelbelovende bands uit Nederland.

Arifa is een ontmoeting van vier musici die met één voet diep in de traditie staan van Turkije, het Midden-Oosten en de Balkan, en met de andere voortbewegen in de hedendaagse en geïmproviseerde

Amsterdam Klezmer Band

Mdungu

muziek, waardoor ze een geheel nieuwe en eigen sound voortbrengen. Hun debuutalbum Beyond Babylon werd door MixedWorldMusic.com verkozen tot beste in Nederland geproduceerde wereldmuziek-cd van 2010.

De Amsterdam Klezmer Band, in 1996 opgericht door saxofonist Job Chajes, maakt Oost-Europese Joodse muziek met zigeuner-, jazz-, hiphop- en Balkaninvloeden. De bandleden zijn jong en gedreven, en stuk voor stuk van vele muzikale markten thuis. Het grootste deel van het repertoire is door de groep zelf geschreven.

In elkaar grijpende gitaarpatronen, duizelingwekkende percussie en stuwende saxriffs in een mash-up van West-Afrikaanse pop en westerse jazz, funk, rock en ska – dat is Mdungu (Broederschap). De negen Nederlandse, Spaanse, Luxemburgse en Afrikaanse muzikanten maakten in 2009 het album Afro What?!, door MixedWorldMusic.com verkozen tot beste wereldmuziekalbum van Nederlandse bodem van dat jaar.

Voor de Womex-beurs in Kopenhagen heeft een internatioale commissie twee Nederlandse djs gekozen om een showcase te doen op de beurs: DJ Munchi en DJ Blue Flamingo, beiden bekend om hun eigenzinnige benadering.

Munchi is voor zijn moombahton, een kruising tussen vertraagde Nederlandse house en reggaeton, Blue Flamingo vanwege zijn project Congo Jazz, waarin hij hot jazz, Congolese rumba en gospel uit de archieven omhoog heeft gehaald.

Dutch Delta Sounds Om de in Nederland geproduceerde wereldmuziek te stimuleren onder-

18 artiesten en bands op cd Dutch Delta Sounds • Amsterdam Klezmer Band • Arifa • Baraná Trio • Boi Akih • Carel Kraayenhof & su • Sexteto Canyengue • Combinatie XVI • Fra Fra Sound • Getatchew Mekuria & The Ex • Izaline Calister • Julya Lo’ko & Erwin van Ligten • Kasba • Maria de Fátima • Mdungu • Minyeshu • NO blues • Oswin Chin Behilia • Raj Mohan • STriCat

steunde Buma Cultuur een aantal jaar geleden een cd die bij het wereldmuziekmagazine Beyond werd gevoegd. De makers van dat album hebben nu ook de cd Dutch Delta Sounds samengesteld, die dit keer werd bijgevoegd bij het Britse blad Songlines en verspreid wordt onder de deelnemers aan de Womex-conferentie in Kopenhagen.

Dag van de Wereldmuziek Bij het ter perse gaan van dit Buma Stemra Magazine was nog niet bekend of de Dag van de Wereldmuziek opnieuw die titel zal meekrijgen. Twee jaar geleden werd deze dag voor het eerst georganiseerd: een conferentie gecombineerd met showcases, waarbij in Nederland geproduceerde wereldmuziek werd voorgesteld aan met name Nederlandse professionals. Toen vond de dag plaats in Rasa, Utrecht. Dit keer is plaats van handeling Grounds/ WMDC en De Machinist in Rotterdam. Jaïr Tchong, coördinator Wereld van MCN: “Het doel van de dag is te bevorderen dat world music overal gespeeld gaat worden en niet alleen kans krijgt bij de gespecialiseerde podia. We willen uitbreken uit de wereldmuziekparochie, en nieuwe allianties zoeken. We zullen te maken krijgen met een uitermate grimmig cultuurpolitiek klimaat, en daar willen we op inspelen met een businesslike attitude voor de wereldmuzieksector.”

In oktober wordt bekendgemaakt welke showcases, geselecteerd door een jury van zes experts, op 1 december zullen plaatsvinden, en welke conferentieonderwerpen aan bod zullen komen.  (interview Arifa)

najaar 2011 buma•stemra magazine

22-26 World Music Arifa MW.indd 23

23

21-09-2011 12:06:14

■ feature Wereldmuziek

“Eigenlijk rocken we nu nog veel harder”

Arifa op Womex “

Eigenlijk is het een beetje per ongeluk gekomen”, vertelt de Turks-Nederlandse percussionist Sjahin During. “Ik had in Teheran een cd opgenomen met mijn project Afro-Anatolian Tales. Er zouden in 2010 twee Iraanse muzikanten naar Nederland komen voor de cd-release in het Bimhuis. Toen de subsidie niet rond

kwam, viel er een gat. Ik zei: ik heb wel iets anders, het heet Arifa. We hadden al wel een naam, maar nog niet live gespeeld. Ze vonden het goed. Het was onze eerste try-out.”

During (Amsterdam, 1972) kende de Roemeense blazer Alex Simu, de udspeler Mehmet Polat uit Turkije en de Iraakse qanunspeler Osama

Abdulrasol uit eerdere projecten. “Het klopte meteen, de balans tussen deze vier mensen. Het was niet heel erg uitgedacht.”

Uit de melange van hun diverse achtergronden ontstond Arifa, dat klanken uit de Balkan, het Midden-Oosten, Perzië en Turkije verbindt door middel van de geïmproviseerde muziek. Die eerste show kreeg meteen een vijfsterrenrecensie in de Volkskrant. During: “En toen ging het snel. We kregen veel werk binnen, speelden in Mexico, Cuba, Egypte.

Onze showcase op de Dutch Jazz & World Meeting was een enorm succes.

Simon Broughton (van het Britse blad Songlines; red.) vond onze show een hoogtepunt; er kwamen Spaanse, Engelse, Turkse en Duitse agenten op ons af. Toen Womex eraan kwam zou het een gemiste kans geweest zijn om daar zonder cd te verschijnen. Dus die zomer namen we meteen een cd op.”

Antonio Narváez Dupuy

Hun allereerste show was meteen in het Bimhuis. Daarna volgden tournees in Cuba, Mexico en Egypte, een showcase op de Dutch Jazz & World Meeting, en dit najaar een optreden met de grote Koerdische zangeres Aynur. Als klap op de vuurpijl speelt Arifa eind oktober een showcase op wereldmuziekbeurs Womex in Kopenhagen. We vroegen percussionist Sjahin During naar het geheim van Arifa’s succes. - door Elda Dorren

Klein en akoestisch

Lemke Bakker

24

During dankt het snelle succes van Arifa gedeeltelijk aan de veelzijdigheid van het project. “In Duitsland spelen we op klassieke muziek-, jazz- én wereldmuziekfestivals. We worden heel breed verkocht.” Maar vooral aan het formaat.

“Het is een klein bandje. Als het moet passen we in één auto en rijden we naar België, Frankrijk of Duitsland. We kunnen in twee hotelkamers slapen: het is allemaal heel betaalbaar en praktisch.”

Naast klein is het akoestisch. “Mijn

buma•stemra magazine najaar 2011

22-26 World Music Arifa MW.indd 24

21-09-2011 12:06:48

Antonio Narváez Dupuy

v.l.n.r. Alex Simu, Osama Abdulrasol, Mehmet Polat en Sjahin During

vorige project, Tarhana, was veel groter en heftiger, met drums, elektrische bas en elektronica: we probeerden altijd de boel op z’n kop te zetten. Maar de jonge mensen kwamen er niet op af, Turkse mensen ook niet. Nu spelen we serieuze luistermuziek en krijgen we vaak in de eerste set al een staande ovatie. Dus eigenlijk rocken we nu nog veel harder.

Vroeger wilden we ook zo nodig voor onze eigen generatie spelen – die we toch niet bereikten. We zitten nu in een situatie waar mensen kaartjes en cd’s kopen en dat geld ook kunnen uitgeven.”

Hij vervolgt: “Ik hoor muzikanten uit de wereldmuziek wel eens zeggen: ‘Ik verdien geen geld, ik ga een hit scoren, met house, techno of drum ’n’ bass.’ Ik geloof daar niet in. Simpelweg omdat je passie daar niet ligt. Housejongens leven dag en nacht van house. Die houden

“Je moet ook een beetje een controlfreak zijn.

Het gebeurt allemaal echt niet vanzelf” ervan. Je kunt het niet faken en ‘even’ een hit scoren. Juist in de omgekeerde richting gaan, werkt soms beter. Op een bepaalde manier is Arifa commerciëler dan Tarhana, terwijl Tarhana commerciëlere muziek maakte. Arifa wordt veel beter ontvangen, verkoopt veel beter en krijgt veel meer aandacht.”

Elk jaar Womex Daarnaast is gewoon hard werken het devies. “Je moet zorgen dat het op alle

fronten klopt. Je moet ook een beetje een controlfreak zijn. Het gebeurt allemaal echt niet vanzelf: je moet een cd hebben, een goeie website, foto’s, teksten, een goeie show. Je moet al die beurzen afgaan, je moet journalisten benaderen. Ik ga elk jaar naar de Womex.”

Dat netwerken is onontbeerlijk. “Sinds het bestaan van Arifa, vorig jaar, heb ik tachtig concerten geboekt. Veel van die shows komen voort uit eerdere relaties.

Mensen zien me op de Womex en vra-



najaar 2011 buma•stemra magazine

22-26 World Music Arifa MW.indd 25

25

21-09-2011 12:07:06

gen: waar ben je nu mee bezig, heb je iets nieuws? Natuurlijk moet je een goed concert geven, het publiek enthousiast maken en muzikaal groeien. Maar het moet ook betrouwbaar zijn. Dat je wel komt opdagen, dat je niet op het laatste moment moeilijk gaat doen over gemaakte afspraken, dat je muzikanten niet ineens bezopen of stoned zijn.”

Ook volgt During de internationale ontwikkelingen. “Er zijn allerlei hypes.

Eerst is het drie jaar Cuba, dan Brazilië, dan is het weer afrobeat of balkan.

Sommige mensen zijn heel onhandig bezig: dan is balkan net geweest en wil niemand het woord balkan horen, en beginnen ze een balkanband. Maar wat we nu doen is niet zo gevoelig voor trends, het is wat mij betreft een uniek project. We proberen ook niet te klinken als welke andere groep dan ook.”

Warmdraaien in Istanbul Zelfs over de bandnaam is goed nagedacht. “Arifa betekent vrouwelijke wijsheid en schoonheid. Het is van oorsprong Arabisch, maar het komt ook voor in het Turks en het Perzisch.

Het klinkt goed, iedereen kan het uitspreken, en het heeft een mooie betekenis. Kijk, in het Turks heb je een heleboel woorden die je als niet-Turk helemaal niet kan uitspreken of onthouden. Dat schiet helemaal niet op.”

Hetzelfde geldt voor de plaat, Beyond

Hans Speekenbrink

■ feature Wereldmuziek

Babylon. “Het zijn twee mooie woorden, die iedereen goed kan begrijpen en interpreteren. Bovendien komt Osama, ons oudste bandlid, echt uit Babylon.

En het staat voor veel dingen: spraakverwarring, verschillende culturen en talen bij elkaar brengen. ‘Beyond’ heeft natuurlijk een hoop interpretaties: dat we van verschillende plekken komen, en dat we niet alleen Arabisch-klassieke of folkloristische muziek spelen.”

De culminatie van deze, bewuste of onbewuste, succesformule vindt straks

plaats in Kopenhagen, als Arifa als een van de drie Nederlandse bands een showcase geeft op wereldmuziekbeurs Womex. “Dit is absoluut de grootste kans ooit die we hebben gekregen. Meer kun je niet willen. De rest is aan ons, wat wij er op het podium van gaan maken.

We gaan ons goed voorbereiden, en we hebben vlak daarvoor nog een tour door Turkije. We spelen ook op het Istanbul Jazz Festival. We vliegen rechtstreeks van Istanbul naar Kopenhagen, dus we zullen flink warmgedraaid zijn.” 

Arifa in Cuba ‘Als

enige met een foto in de Granma’ Dankzij een initiatief van boekingsbureau Jazzconexion kreeg Arifa eind vorig jaar ineens de kans op Jazz Plaza te spelen, het belangrijkste jazzfestival van Cuba. Het was een daverend succes. During: “We zouden daar twee concerten doen, en het werden er uiteindelijk acht. Het publiek werd helemaal gek! De Cubanen gingen uit hun plaat, want dit soort muziek komt daar nooit. Ze hebben nooit die ritmes gehoord, of een qanun of een ud (resp. Arabische citer en luit; red.) gezien. We kwamen als enige band van het jazzfestival met een foto in de nationale krant Granma. Er werd gezegd dat het een van de absolute hoogtepunten van het festival was. Zelfs een topper als Pedro Luis Ferrer zat bij elk concert pal voor mij. Soms speelden we drie keer op een dag; dan zat hij drie keer voor me. Hij wilde alles weten, en hij heeft me prachtige complimenten gegeven. Jorge Reyes, de beroemde bassist, heeft zelfs meegespeeld bij een concert.”

26

Arifa Beyond Babylon (Mundus / Music & Words) 1. Toros 2. Yar Ali 3. Pesendide 4. Silk Road 5. La Lune 6. Dalila 7. Sun Dance 8. Istanbul Dreams 9. Sufi 7 10. Après Minuit

Mehmet Polat ud Osama Abdulrasol kanun Alex Simu blaasinstrumenten Sjahin During percussie www.arifamusic.com www.sjahinduring.com

buma•stemra magazine najaar 2011

22-26 World Music Arifa MW.indd 26

21-09-2011 12:07:25

n achtergrond

Variabel tarief oogst uiteenlopende reacties

De podcastdiscussie Eind augustus introduceerde Buma/Stemra een nieuw podcasttarief. Het deed meteen veel stof opwaaien in de media, omdat Radio 538 fel protesteerde.

K

ort nadat de podcast als fenomeen werd geïntroduceerd, werd een experimenteel tarief ingevoerd van 240 euro per podcast per jaar. Aangezien sommige podcasts extreem veel werden gedownload, en anderen juist heel weinig, heeft Buma besloten het basistarief terug te brengen naar 130 euro per podcast per jaar en 1 cent per gedownloade podcast daarbovenop te rekenen. Het geïnde bedrag wordt verdeeld over alle auteurs waarvan werken in de podcast worden gebruikt. Omdat het tarief variabel is geworden, is er nu sprake van een vergelijkbare situatie voor muziekauteurs als bij concerten, rtv en cd-verkopen.

Mes in de rug Radio 538 bestempelde deze maat­ regel als ‘een mes in de rug’ en verwijderde haar populaire podcasts 538 Dance Department en Powermix van haar site. Deze podcasts, die soms meer dan drie uur muziek bevatten, werden gemiddeld 800.000 keer gedownload.

Inderdaad zou Radio 538 daar aanzienlijk meer voor moeten zijn gaan betalen dan voorheen. Maar Buma/Stemra

Podcasting Een podcast is een on demand opvraagbaar programma, meestal audio, soms video.

Radiozenders gebruiken de podcast veelvuldig om hun programma’s later dan de uitzending zelf nog te kunnen verspreiden.

Particulieren kunnen hun eigengemaakte programma’s op deze manier distribueren.

staat op het standpunt dat ze namens haar leden niet kan accepteren dat muziek wordt weggegeven zonder dat auteurs hiervoor een eerlijke vergoeding ontvangen. Uit het officiële statement van 26 augustus: ‘De auteurs van Buma/Stemra vinden het onacceptabel dat het weggeven van hun muziek de norm lijkt te zijn geworden. Indien Radio 538 niet van plan is een redelijk tarief te betalen voor de vele miljoenen downloads van podcasts, kan Buma/ Stemra het besluit van Radio 538 om die per direct terug te trekken van hun website alleen maar waarderen.’

Respect Buma/Stemra directievoorzitter Hein van der Ree zegt erover: “Ik heb erg veel respect voor Radio 538. Wij hebben altijd op een goede manier kunnen samenwerken. Natuurlijk zijn wij het niet altijd eens, maar wij zijn er altijd uitgekomen. Ik verwacht dat dit nu ook het geval zal zijn. Ik vind de heftigheid van hun reactie op het tarief van 1 cent per gedownloade podcast echter buitenproportioneel.”

Het argument dat het ook hier

promotie van muziek betreft, gaat wat betreft de auteurs niet op. Van der Ree zegt: “Promotie is het meest vervuilde woord in de muziekindustrie en wordt te pas en te onpas gebruikt als excuus om auteurs niet te hoeven betalen voor hun werk. Podcasts zijn echter geen promotie voor de auteurs maar voor Radio 538. Uit elk onderzoek blijkt dat consumenten het redelijk vinden dat auteurs een normale ver­goeding krijgen voor het gebruik van hun werk. Maar als we dan met tarieven komen, zelfs als dat lage zijn, is de betalingsbereidheid er ineens niet. Buma/Stemra staat ervoor om dat ten behoeve van haar leden te veranderen.”

In de reacties die eind augustus, begin september op allerlei websites te vinden waren, blijkt een flink aantal consumenten het eens te zijn met Buma/Stemra. Ze melden ofwel dat als de podcasts van Radio 538 dan zo succesvol zijn, het radiostation dit ongetwijfeld te gelde kan maken met reclamegelden; anderzijds vinden de consumenten dat ze, als dat dan het hele punt is, vanzelfsprekend bereid zijn 1 cent voor een podcastdownload te betalen. 

najaar 2011 buma•stemra magazine

27-31 BSM 25 Achtergrond MW.indd 27

27

21-09-2011 11:52:13

n achtergrond Willem Wanrooij

“Draagvlak voor auteursrecht”

Willem Wanrooij Willem Wanrooij is met pensioen. Dat is even wennen, want in Den Haag, Brussel en Straatsburg was Wanrooij het gezicht van Buma/Stemra. Zeer actief als lobbyist en regel­matig ook succesvol. In dit magazine blikt hij terug op twintig jaar werken voor de auteurs en kijkt hij – want dat is nu eenmaal de aard van het beestje – vooral naar de stand van zaken nú en de kansen in de toekomst. - door Jan van der Plas

Thuiskopieregeling Met de opkomst van het internet en het illegale downloaden kalfde het draagvlak voor het auteursrecht af. “Daar lijkt het wel op. Maar je moet je afvragen of dat ook werkelijk zo is”, aldus Wanrooij. “Volgens mij is minstens 95 procent van de mensen in principe eerlijk. Vraag je het ze op de man af, dan vinden ze dat auteurs recht hebben op een vergoeding voor het gebruik van hun muziek. Zelf downloaden ze gratis,

28

maar in hun achterhoofd snappen ze ook wel dat dat niet deugt. Als je rondkijkt op de discussiefora, dan valt op dat een flink deel van het publiek z’n geweten sust met argumenten als ‘die artiesten verdienen toch al genoeg’ en ‘die platenmaatschappijen maken toch al genoeg winst’. Als Buma/Stemra dan een keer negatief in het nieuws komt, is dat het volgende excuus in het rijtje.”

De laatste jaren desemt die houding door in Den Haag. “De afstand tussen politiek en publiek is klein geworden, ook in dat opzicht. Waarbij politici soms geneigd zijn zich iets te veel door de kankeraars te laten leiden. Want als er geklaagd wordt zal er wel iets aan de hand zijn. Het is een harde dobber om daardoorheen te breken, en dat zit ons behoorlijk dwars. Een concreet voorbeeld is het voorstel om de thuiskopievergoeding af te schaffen. In de landen om ons heen is er ook discussie over de thuiskopie, maar dan om de regeling te verbeteren. Nergens zie je dat men de vergoeding botweg de nek wil omdraaien.

In Nederland wordt die gedachte echter zelfs kamerbreed gesteund.”

Downloaddiscussie Het sentiment in de samenleving over de rechten is dramatisch negatief, stelt Willem Wanrooij vast. “Je ziet dat ook bij de downloaddiscussie in Den Haag.

Privacybescherming en informatievrijheid dicteren wanneer en hoe we schending van het auteursrecht mogen aanpakken.

Fred van Diem

D

e pensionering van Wanrooij (65) komt op een moment dat het auteursrecht volop in beweging is. Hij vertelt erover met dezelfde bevlogenheid die hem altijd heeft gekenmerkt. Regelmatig moet hij ook ‘wij’ corrigeren naar ‘zij’.

“Gepensioneerd zijn is even wennen.

En inderdaad, het auteursrecht laat me niet los. Ik blijf actief in de sector, onder meer ter ondersteuning van de stichting auteursrechtbelangen.”

Willem Wanrooij kwam in 1991 bij Buma/Stemra terecht vanuit de Kunstenbond FNV, waar hij de lobby had geleid voor de totstandkoming van een regeling voor naburige rechten. “De vroege jaren negentig waren de gouden jaren van de rechten. Het was de tijd dat Sena er kwam en ook de thuiskopievergoeding. Intellectueel-eigendomsrecht was in die jaren vrij vanzelfsprekend.

De politiek was veel minder dan nu bezig met de waan van de dag.”

Willem Wanrooij (65) studeerde rechten aan de Universiteit van Amsterdam. In 1986 kwam hij in aanraking met de culturele wereld via zijn beleids­ medewerkerschap van de Audiovisuele Beroepsvereniging NBF. Van 1981 tot 1991 was hij beleidscoördinator van de Kunstenbond FNV, en in die functie verantwoordelijk voor de lobby ten gunste van een wettelijke regeling van de naburige rechten in Nederland. Van 1991 tot en met 2011 was hij werkzaam als al­gemeen beleidsadviseur en auteursrechtjurist bij Buma/Stemra. Hij is secretaris van de Stichting Auteursrechtbelangen en bestuurslid van onder meer de Stichting Auteursrechtmanifestaties en de Federatie van Kunstenaarsverenigingen.

Een beetje de wereld op z’n kop. Tussen deze twee klippen moet staatssecretaris van Justitie Teeven straks zijn downloadvoorstel loodsen. Veel politieke herrie zou niet op z’n plaats zijn. Want hij stelt voor dat alleen evident grootschalige overtreders straks kunnen worden aangepakt. Inbreuk mag niet, maar het wordt gedoogd, tenzij… Een soort koffieshopbeleid, dus.”

Zelf is Wanrooij terughoudend als het gaat om een strengere aanpak. “Het is moeilijk in te schatten wat de gevolgen van bepaalde maatregelen zijn. In Zweden lanceerde men in 2009 pittige wetgeving tegen onrechtmatig downloaden. De verkopen van cd’s leefden inderdaad weer op. Het internetverkeer viel ook in één klap terug, maar in het najaar was dat weer op het oude peil. Kwam dat door de opkomst van Spotify of werd er onvoldoende gehandhaafd? Zolang je dat niet goed onderzoekt, blijft het gissen naar de werkelijke effecten.”

Herstel draagvlak Willem Wanrooij is beducht voor de imagoschade die een strenge aanpak met zich mee kan brengen. “Je moet uitkijken dat het auteursrecht niet een nog negatiever imago krijgt dan nu al het geval is. Herstel van het draagvlak voor het auteursrecht moet vooropstaan.

Waar ik persoonlijk meer in geloof, is meeliften op de prettige boodschap die muziek nu eenmaal is, en op die manier draagvlak proberen te creëren

buma•stemra magazine najaar 2011

27-31 BSM 25 Achtergrond MW.indd 28

21-09-2011 11:52:26

Fred van Diem

“Je kunt op het internationale speelveld niet alles aan de vrije markt overlaten. Dan leggen de kleinere landen het af. voor het normaal omgaan met het muziekaanbod. Een mooi voorbeeld vind ik de campagne van de belastingdienst uit de jaren negentig: ‘leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker’. Daar is jarenlang flink in geïnvesteerd en die heeft ervoor gezorgd dat de belastingmoraal in Nederland structureel is verbeterd. Zoiets moet voor

het muziekauteursrecht ook kunnen.”

Successen boekte Willem Wanrooij de afgelopen jaren in Brussel en Straatsburg.

In 2007 nam het Europees Parlement mede op aandringen van Buma/Stemra een motie aan die kleine en middelgrote auteursrechtenorganisaties moet beschermen. “Je kunt op het internationale speelveld niet alles aan de vrije markt

overlaten. Dan leggen de kleinere landen het af. Met alle culturele gevolgen vandien. Het is ons gelukt de politici te doordringen van hun verantwoordelijkheid voor die nationale culturen.

Uiteindelijk moet dat in 2012 gaan resulteren in Europese wetgeving. Hoe die eruit gaat zien, is echter nog even koffiedik kijken.” 

najaar 2011 buma•stemra magazine

27-31 BSM 25 Achtergrond MW.indd 29

29

21-09-2011 11:52:53

■ achtergrond

Licenties met onlinediensten De cloud komt eraan, streaming services hebben zich inmiddels gevestigd en download services ontwikkelen zich gestaag. Ondertussen heeft Buma/Stemra licenties met tientallen onlinediensten gesloten.

T

ijdens de Jaarvergadering van Buma/Stemra, afgelopen mei, betoogde directievoorzitter Hein van der Ree: “De markt is de afgelopen jaren complexer geworden.

Vroeger was de markt overzichtelijk en was er sprake van platenmaatschappijen, de consument kopieerde muziek op cassettebandjes en cd’s, en de piraterij bestond uit import vanuit het Oostblok en de verkoop van mixtapes uit de kofferbak. Tegenwoordig is er naast

platenmaatschappijen sprake van music service providers, zoals iTunes en Spotify. De consument kopieert op cd’s, maar maakt ook gebruik van hardware zoals mp3-spelers en iPods, en inmiddels is er ook de komst van de cloud. De piraterij heeft zich uitgebreid naar p2p, zoals The PirateBay en Usenet en zal zich verder uitbreiden naar direct send, bij voorbeeld e-mail en instant messaging, en stream ripping.

“Ondanks dat de onlinemarkt

een veel tragere omzetgroei kent dan gehoopt, is het toekomstbiedend dat er inmiddels meer dan 50 download- en streaming services gelicenseerd zijn.

Spotify groeit enorm en heeft onlangs ook een downloadstore geopend. Ook zijn er nieuwe ontwikkelingen, zoals music in the cloud.”

In het kader op deze pagina is een selectie opgenomen van de onlinediensten die inmiddels een onlinelicentie met Buma/Stemra hebben gesloten.

De verwachting die rechthebbenden koesteren dat hier heel veel inkomsten uit te verwachten zijn moet nog wel getemperd worden, aangezien de onlineservices zelf ook nog lang niet altijd heel veel omzet maken. En de afdracht aan Buma/Stemra is gekoppeld aan die omzet. Maar Buma/Stemra heeft het fundament gelegd voor de onlinetoekomst. 

Onlinelicenties met Buma/Stemra • youtube.com • itunes.com • spotify.nl • e-music.com • 22tracks.nl • muziekweb.nl • video.google.com • cloudspeakers.nl • nokiamusicstore.nl • jamba.nl • mtv.nl plus tal van rtv-zenders plus tal van telefoniemerken plus tal van merken consumptiegoederen

Website Buma/Stemra vernieuwd Buma/Stemra krijgt een vernieuwde website. De nieuwe site heeft vanzelfsprekend een hedendaagse look gekregen.

Belangrijker is dat de toepassingen van het platform nu beter toegankelijk zijn en dat de site makkelijk connecties legt met social media. Ook dit magazine is vanaf nu nog beter online te lezen, in een digitale bladereditie. De website van Buma/ Stemra was in zijn oude vorm alweer enkele jaren in de lucht en toe aan een opknapbeurt. Op deze pagina is een voorbeeld van de vernieuwing te zien. Op de nieuwe site kunnen zowel leden als gebruikers zich makkelijker aanmelden.

Rechthebbenden krijgen beter inzicht in hun werk. En alle informatie wordt helderder naar voren gebracht, waardoor aangeslotenen beter weten wanneer, waar en hoe, en muziekgebruikers beter uitgelegd krijgen waarom ze wat betalen. In de komende maanden zullen nog verdergaande verbeteringen aan site en portal worden doorgevoerd. 

30

buma•stemra magazine najaar 2011

27-31 BSM 25 Achtergrond MW.indd 30

21-09-2011 11:54:17

PS.

■ Column

Jeff Hamburg over 100 jaar Geneco

31 oktober Ronald Knapp

Geneco, het Genootschap van Nederlandse Componisten, bestaat 100 jaar en dat wordt gevierd met een aantal manifestaties. De koningin was aanwezig bij de eerste van een reeks concerten waarin werken van Nederlandse componisten uitgebreid naar voren komen. Tijdens dat Galaconcert hield voorzitter Jeff Hamburg, tevens bestuurslid van Buma, een gedreven toespraak, waaruit we hier enkele citaten afdrukken.

www.geneco.nl

Hein van der Ree Directievoorzitter Buma/Stemra

Rob Becker

“100 jaar geleden kwamen zeven componisten bij elkaar die zich zorgen maakten over de maatschappelijke positie van de componist in Nederland. (…). Er waren geen voorzieningen, er was geen sociaal vangnet, geen uitgever, geen uitvoerende rechtenorganisatie. Het Geneco, in zijn honderd jarig bestaan, heeft dat allemaal voor elkaar gekregen. Buma/Stemra, Donemus, het Fonds voor de Scheppende Toonkunst.

Allemaal instituten om de componist en het muziekleven in Nederland te ondersteunen en allen mede-opgericht door het Genootschap.

“Hoe ironisch is dat, precies honderd jaar later, het Geneco moet vechten om het voortbestaan van deze instituten en voor het bestaansrecht van de componist. (…) Als men een land kon psychoanalyseren,, zou men tot de conclusie kunnen komen dat Nederland aan zelfafwijzing en angst lijdt. (…) Dezelfde angst die gezaaid wordt door de huidige politiek, wordt ook gezaaid onder de kunstenaars en kunstinstellingen. Waarom angst? Waarom zelfafwijzing? Als ik mijn blik over het Nederlandse muzieklandschap laat vallen, dan zie ik alleen maar potentieel, mogelijkheden, ontwikkelingen. (…) Eigen kunst geeft een land zelfvertrouwen, eigenwaarde, zelfinzicht en leert ons betere mensen te zijn. Kunst zet aan tot denken, stimuleert intuïtief begrijpen; ontroering brengt mensen in beweging.

“En dat is juist de visie van het Genootschap, één die wij met kracht hebben vormgegeven tijdens ons jubileumjaar. Een positieve visie. (…)

“En zo kan ik u ook verzekeren: regeringen komen en gaan. Maar over honderd jaar bestaat het Genootschap van Nederlandse Componisten nog steeds.” 

I

In 1966 begon Brian Wilson, de belangrijkste songschrijver van The Beach Boys, aan een album. Terwijl zijn broers en de andere Beach Boys op tournee gingen, bleef Brian achter in zijn studio in Californië met zijn nieuwe tekstschrijver Van Dyke Parks.

De opnamen begonnen met Good Vibrations, een voor die tijd ongekend complex nummer dat een nieuwe standaard zette. Ik herinner mij nog precies waar ik was toen ik dit nummer voor het eerst hoorde, hoe anders het was dan alles wat ik tot die tijd had gehoord, en hoe ik wekenlang vrijwel niets anders luisterde.

Na het succes van dit nummer kwam het Smile-project pas echt op stoom.

Wilson wilde naar eigen zeggen ‘a teenage symphony to god’ maken, met alleen nummers met de kwaliteit van Good Vibrations en met gebruik van baanbrekende opnametechnieken. De bijdragen van de andere Beach Boys bleven voornamelijk beperkt tot het inzingen van partijen als zij terugkeerden van de tournees. zij wilden vooral terug naar de surfliedjes waar ze nog steeds zo veel succes mee hadden bij optredens, terwijl Wilson zich met zijn tekstschrijver Van Dyke Parks juist doorontwikkelde.

Eind 1966 begon de toch al niet erg stabiele Wilson tekenen van depressie en paranoia te vertonen. Zo was hij tijdens de opnamen van het gedeelte van de plaat dat over vuur ging, bang dat een aantal branden die in de stad plaatsvonden rechtstreeks te wijten waren aan de muziek die hij maakte.

Ook liet hij tijdens die opnamen het hele orkest brandweerhelmen dragen.

Dit proces ging van kwaad tot erger. De druppel die waarschijnlijk de emmer deed overlopen was de dag dat Wilson Strawberry Fields Forever van The Beatles hoorde. Hij realiseerde zich toen dat zij hem voor waren geweest.

Dit was precies wat hem ook voor ogen had gestaan. Het gevolg was een diepe, jarenlange depressie die tot gevolg had dat het album nooit geheel afgemaakt zou worden. Wilson zelf zou ook nooit meer helemaal de oude worden.

Jarenlang werd gedacht dat Wilson de banden had verbrand en de mythe rond de plaat werd door de jaren heen alleen maar groter door wat mensen die bij de opnamen aanwezig waren geweest, vertelden en er op andere Beach Boys-albums briljante liedjes opdoken die eigenlijk bedoeld waren voor Smile.

In 2004 hebben we al een voorproefje gehad doordat Wilson de plaat als soloplaat opnieuw had opgenomen. Daar was al te horen hoe groot de schoonheid van de composities was. Ook al deed voor mij de moderne productie wel wat afbreuk aan de magie.

Dolblij was ik dan ook toen ik vandaag las dat er na 44 jaar een box gaat uitkomen met alle opnamen die in het kader van ‘Smile’ zijn gemaakt. En dat zijn er een hele hoop in de periode van begin 1966 tot begin 1967.

Gebeurtenissen als deze doen me weer realiseren waarom ik als jongetje zo graag in de muziekindustrie wilde werken. 31 oktober moet de dag gaan worden. Dan komt ‘the most famous unfinished album’ zoals Rolling Stone het noemt, uit.

Ik kan niet wachten.

najaar 2011 buma•stemra magazine

27-31 BSM 25 Achtergrond MW.indd 31

31

21-09-2011 11:55:52

Buma/Stemra presenteert...

Kern Koppen

32 BS presenteert ....indd 32

Zwart Licht en Fakkelbrigade horen zeker in dat rijtje thuis, maar ook muzikanten en bands als Bongomatik, New Cool Collective, Splendid, Beatsofreen, Erwin en Kim Hoorweg.”

Debuutalbum ÉÉN uit 2010 ontstond uit schetsen van beats en grooves door Tommy Twee: “Op basis daarvan hebben we in de studio een jamsessie gehouden met waanzinnige jazzmusici: Jerome Hol (gitaar), Manuel Hugas (bas), Michael Varekamp (trompet) en Wiboud Burkens (toetsen). Vervolgens heb ik er concrete composities van gemaakt. Waar nodig schreef ik er nog wat bij en ik nodigde Jens Kerkhoff uit voor de percussiepartijen.” De liveband bestaat naast Kerkhoff uit bassist Yemooda en toetsenist Mano. door Ernst-Jan Jonkman

Jana Dankmeyer

De live-hiphopformatie Kern Koppen uit Den Haag is ontstaan rond een drietal ‘geroutineerde creatievelingen’: rappers Ahab (Guus van der Steen) en Ki (Frank van der Steen), en zanger-producer Tommy Twee (Tom Giles). Ze noemen hun stijl zelf ‘cross-over cult-rap’, want Kern Koppen laat zich niet zomaar met andere Nederhiphopartiesten vergelijken. Muzikaal is het een combinatie van live-instrumenten, samples en digitale effecten die een spannende mengeling van hiphop, soundscapes, jazz en afrobeat oplevert. Ahab en Ki verrassen ook met hun persoonlijke, introspectieve Nederlandstalige raps. Ze vermijden bewust de clichés uit het genre en voelen zich verwant met een diverse reeks artiesten. Ahab: “Rappers als Typhoon, Blaxtar, Manu,

21-09-2011 11:10:08