Pottery

เครื่ องปั้นดินเผา(ปั้นหม้อ) ชุมชนบ้านมัว่

นักสื่ อสารชุมชน รุ่ น ๑ เทศบาลตาบลเสริ มงาม อาเภอ เสริ มงาม จังหวัด ลาปาง

งานประติมากรรมเครื่องปั ้นดินเผา งานปั ้นและแกะสลัก ซึง่ จัดเป็ นงานแขนงหนึง่ ของศิลปะสาขาประติมากรรมซึง่ จัดอยู่ในงานหัตถกรรม เครื่ องปั น้ ดินเผาบ้ านเกาะเกร็ด จัดเป็ นภูมิปัญญาชาวบ้ าน(Folk Wisdom) ที่ศนู ย์พฒ ั นาคุณภาพการเรี ยน การสอน วิชาศิลปศึกษา ก ได้ นามาให้ ความรู้ และเผยแพร่ เพื่อเป็ นการอนุรักษ์ ศิ ลปะพื ้นบ้ านและ ภูมิปัญญาท้ องถิ่น อุปกรณ์ วัสดุ ในการทาเครื่ องปั ้นดินเผา 1. ดินเหนียว จะต้ องเป็ นดินเหนียวปราศจากวัชพืช หรื อเศษกรวดทรายปนอยู่ในเนื ้อดิน เนื ้อดินต้ องมี ลักษณะเหนียว มีสีนวลปนเหลือง เนื ้อดินจับเป็ นก้ อนแน่นไม่ร่วนซุยผสมด้ วยทรายละเอียด ผสมนวดให้ เนื ้อดินกับ ทรายให้ เข้ ากัน 2. แป้นหมุน ใช้ สาหรับขึ ้นรูปแจกัน โอ่ง อ่าง หม้ อ ครก ฯลฯ 3. เหล็กขูด หรื อไม้ ขดู ใช้ สาหรับตกแต่ง ขีด ปาด เขียนลวดลายบนภาชนะ 4. ผ้ าคลุมดิน ใช้ คลุมดินไม่ให้ ดินแห้ งแข็งเร็วก่อนกาหนด ขณะที่ผลงานยังไม่เสร็จ 5. ไม้ แกะสลัก ทาด้ วยไม้ ไผ่ ใช้ สาหรับแกะสลักลวดลาย ขัน้ ตอนการหมักดิน / การเตรี ยมดิน 1. นาดินที่ได้ จากการขุด ไปตากให้ แห้ ง แล้ วนามาบดให้ ละเอียด 2. ร่อนให้ เศษหิน เศษทรายออกไปให้ หมด 3. จากนันน ้ ามาผสมกับน ้า แล้ วนาไปหมักในอ่างประมาณ 1-2 วัน จึงสามารถนามาปั น้ ได้ การเตรี ยมดิน มี 2 ขันตอน ้ คือการหมักดิน เมื่อขุดมากจากแหล่งดินแล้ ว จะนาดินมาผสมกันใน อัตราส่วนของดินเหนียวมาก 2 ส่วน ดินเหนียวน้ อย 1 ส่วน โดยต้ องแยกเศษไม้ เศษหินออก จากนันรดน ้ ้า ให้ ชมุ จากนันน ้ าไปหมักเป็ นเวลา1 วัน เป็ นอย่างน้ อย ขันตอนที ้ ่ 2 คือให้ นาดินเข้ ามาเตรี ยมนวด และเครื่ องเครื่ องนวดดินจะรี ดดินออกมาเป็ นท่อนๆ ห่อด้ วย พลาสติกเก็บไว้ 2 วัน

ขัน้ ตอนการปั ้นหม้ อนา้ 1.นาก้ อนดินเหนียวมานวดให้ อ่อนตัว นาวงลงบนแป้นหมุน 2.กดดินส่วนกลางให้ เป็ นหลุมกว้ างๆ แล้ วก่อก้ นขึ ้นไปเรื่ อยๆ แล้ วค่อยๆไล่ระกับไป ปาดดินส่วนที่ไม่ต้องการออ 3.ใช้ อปุ กรณ์ขดู เพื่อดันเป็ นรูปทรงจากในทาให้ ตวั ท้ องหม้ อ เริ่มผายออก 4.ใช้ ผ้าเกลี่ยพื ้นผิวด้ านนอกให้ เรี ยบ ปาดเอาดินส่วนที่ไม่ใช้ ออก 5.สร้ างลวดลายโดยการใช้ ไม้ กดทับ ทาให้ เกิดเป็ นร่อง 6.ใช้ สายเอ็นตัดส่วนด่านล่างออก เพื่อมาทาขันตอนต่ ้ อไป

จัดทำโดย 1.นายเจตนิพนั ธ์ ปุกคา 2.นางสาวพิจิตรา ตันทา 3.นางสาวเอมวลี สอนพรม 4.นางสาวพวงชมพู ดวงฟู