BRUZZ - editie 1810 (31-08-2022) by bruzz.be

31 AUGUSTUS 2022 ‘Negen weken geen Nederlands zorgt voor achterstand’ Topman GO! pleit voor de vakantieregeling van het Franstalige onderwijs ‘Ik mag hier lopen tegen de beste atleten ter wereld’ Cynthia Bolingo heeft zin in de Memorial ‘Woontorens lossen tekort aan betaalbare woningen niet op’ Immobel bouwt Brussel vol ‘Sinds Trump kijk ik met een andere blik naar de dingen’ Jonge artiesten verbeelden de eindtijd #1810,WEEKBLAD VZWMEDIAVLAAMS-BRUSSELSEVANUITGAVEEEN P303153XANTWERPENAFGIFTEKANTOOR-ELSENE1050,-18FLAGEYPLEIN

OPERA PIKOVAYA DAMA PYOTR IL’YICH TCHAIKOVSKY NATHALIE STUTZMANN, DAVID MARTON 11, 13, 15, 18, 20, 23, 27 & 29.9 2022 DE MUNT / LA MONNAIE ColarussoGiuseppe©

31 AUGUSTUS 2022 | 3 26 ‘Ik heb aan stoppen gedacht, maar ik wil nummer één van de wereld worden’ Rolstoeltennisser Joachim Gérard is na zijn hartproblemen helemaal klaar voor de US Open 37 ‘Vandaag is uitzondering’niethiphop-djvrouwelijkeeenvankleurlangereen Na dertien jaar knokken voor hun plek stopt het vrouwelijke hiphopcollectief SupAfly ermee 05 EDITO 06 COVER STORY Koen Pelleriaux, GO!-topman 10 IN BEELD Bart Dewaele 12 BRUSSELAAR VAN DE WEEK Atlete Cynthia Bolingo 13 KORT GESPREK Marie-Caroline Lefin (De Munt) zoekt zangers 15 BEELDCOLUMN Wauter Mannaert 16 REPORTAGE Immobel ligt onder vuur 22 BIJGEDACHTE Waarom asielzoekers geen bed krijgen 24 BIG CITY Wat is de geschiedenis van het gebouw van het Vlaams Parlement? 24 BEESTIG BRUSSEL De paardenbijter gedijt goed in de stad 30 DE SLAAPKAMER van Tiga Gevers 32 CULTUUR Jonge kunstenaars verbeelden het einde der tijden 36 NICK TRACHET Taboulé 37 SELECT Smalltalk Leefwerk Eat & Drink Cache-Pot De vijf inzichten Jakob Bro Na een moeilijke periode staat atlete Cynthia Bolingo vrijdag vol zelf vertrouwen aan de start van de 400 meter op de Memorial. © BELGA

TALKS Ton accompagnement dans le secteur audiovisuel, film ou digital Jouw begeleiding in de audiovisuele, film- of digitale sector MEDIARTIST mediartist est un d’accompagnementprogrammegratuit. Booste ta carrière! mediartist is een begeleidingsprogrammagratis. Boost je carrière! www.mediartist.be PERSONAL NETWORKINGWORKSHOPSCOACHING

HOOFDREDACTIE Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur) REDACTIECHEF Kirsten Bertrand

ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE Dirk De

31 AUGUSTUS 2022 | 5

Brussel en zijn bouwers, ze hebben al jaren een moeilijke relatie. ‘Schieven Architect’ is hier nog altijd een scheldwoord. Façadisme mag dan geen echt scheldwoord zijn, het komt wel aardig in de buurt. Het Brouck’R project op het De Brouckèreplein is er het nieuwste voorbeeld van. Waarom de werken momenteel stilliggen, leest u in dit magazine. Maar we hebben ook aandacht voor de bredere context. Enerzijds blijven de bouwnormen evolueren, waardoor vergunningen die jaren geleden werden toegekend op altijd meer protest botsen. Anderzijds kijken meer en meer internationale immoreuzen naar de Brusselse markt en die interesse heeft dan weer een invloed op de woningmarkt. Duurdere woningen – al dan niet opgekocht door investeerders die ze op hun beurt verhuren – zijn voor hén aantrekkelijker dan goedkope woningen. Brussel doet er alles aan om daar tegen in te gaan. Staatssecretaris Pascal Smet (One.brussels/Vooruit) wil project ontwikkelaars verplichten om de bouw van sociale woningen te integreren in hun projecten. Een absolute noodzaak. Brussel had al te weinig woningen voor wie het niet breed heeft. En door de combinatie van een economi sche crisis en een energiecrisis zal de vraag naar betaalbaar wonen alleen maar toenemen.

NUMMER Eva Christiaens, Sara De Sloover, Bettina Hubo, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Steven Van Garsse, Tom Zonderman (redacteurs); Michaël Bellon, Andy Furniere, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick Trachet, Michel Verlinden, Max Wyckaert (medewerkers) VERTALING Frédérique Beuzon, Gregory Blauwers, George Holmer, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Bart

FR Bruxelles et ses bâtisseurs ont toujours entretenu des rapports difficiles. « Architecte » est encore une insulte ici. Le façadisme en est devenu une aussi. Le projet Brouck’R sur la place De Brouckère est un exemple récent de façadisme. Dans ce magazine, vous pouvez lire pourquoi les travaux sont actuellement au point mort. Mais nous tenons aussi compte d’un contexte plus large. D’une part, les normes de construction ne cessent d’évo luer, de sorte que les permis accordés il y a plusieurs années suscitent davantage de protestations. D’autre part, de plus en plus de géants internationaux de l’immo bilier se tournent vers le marché bruxellois, ce qui a un impact sur le marché du logement. Les logements plus chers – éventuellement rachetés par des investisseurs qui les louent à leur tour – sont plus attrayants pour eux que les logements bon marché. Bruxelles s’efforce de contrer cette situation. Le Secrétaire d’État Pascal Smet (One brussels - Vooruit) veut obliger les promoteurs à intégrer la construction de logements sociaux. Une nécessité absolue. Bruxelles avait déjà trop peu de loge ments pour les plus modestes. Et une crise économique couplée à une crise énergétique ne fera qu’accroître la demande de logements abordables.

Kim,

EN Brussels has for years had a difficult relationship with its developers. In our city, “Schieven Architect” is still a term of abuse. And “façadism” is coming close to generating the same negative sentiment. The Brouck’R project on the Place de Brouckère is the latest example of façadism. In this magazine you can read about why work has come to a halt, but we look at the broader context too. On the one hand, building standards continue to evolve which means that permits granted years ago increasingly are met with protest. On the other hand, more and more international real estate giants are looking to the Brussels market, which in turn has an impact on the housing mar ket. The more expensive houses – whether or not bought by investors who in turn let them – are far more attractive to them than the cheaper houses. The City of Brussels is now doing everything it can to counteract this and Secretary of State Pascal Smet (One.brussels/Vooruit) wants to make it mandatory for developers to include social housing in their projects. That seems to be the absolute minimum. There is already not enough housing for the poor in Brussels and the combination of an eco nomic crisis and an energy crisis will only increase the demand for affordable housing. 02-650.10.63, Clippeleir CULTUUR Ruth Plaizier EINDREDACTIE De Becker WERKTEN MEE AAN DIT Dewaele, Wauter Mannaert, Put, Vanderstichele

Ivan

Karen

Kristofisintegrerenwoningeninnieuweprojecteneenabsolutenoodzaak”Pitteurs, hoofdredacteur Façadisme

Saskia

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Kristof FlageypleinPitteurs18, 1050 Elsene. BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt bij Printing enPaal-BeringenPartnerswordtgesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie MELD NIEUWS Zelf nieuws gespot? Tips zijn altijd welkom via: BRUZZ.be/meldnieuws Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be VOER UW EVENEMENT IN OP ENCODEZ VOTRE ÉVÉNEMENT SUR ENTER YOUR EVENT ON www.agenda.brussels WWW.BRUZZ.BE

“Sociale

& UIT Gerd Hendrickx ART DIRECTOR Heleen Rodiers VORMGEVING

COLOFON BRUZZ Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 35 euro per jaar. OPLAGE 55.000 exemplaren. ADVERTEREN? Marlies De marlies.dedeygere@bruzz.be02-650.10.81Deygere DISTRIBUTIE Ute Otten,

Om die te dichten pleit het GO! opnieuw voor een kortere zomervakantie.

‘Zo’n zomervakantiekortere is een goed idee’

Hoogstaand onderwijs is de weg naar gelijke kansen, zegt GO!-topman Koen Pelleriaux. Toch is de kloof in het Vlaamse onderwijs groot en zelfs groeiend.

KOEN PELLERIAUX: Ik heb mij geëxcuseerd voor mijn uitspraak dat de huidige leerkrach ten niet ambitieus genoeg waren. De leerkrachten hadden gelijk om daar boos over te zijn. Los van die ongelukkige uitspraak blijft het lerarentekort wel van die aard dat we nog mensen zullen moeten aanwerven. Bij voorkeur ook uit andere sectoren, zoals de zorgsector of de privésec tor. Ik wil zeggen dat we baat zouden hebben bij wat meer diversiteit in het korps, onder meer op het vlak van ervaring en diploma. De rest van uw plan blijft overeind?

door Eva Christiaens en Steven Van Garsse foto’s Bart Dewaele O p 1 september opent het Vlaamse gemeenschapsonder wijs GO! twee basisschoolschoolgebouwennieuweinBrussel:UlensinMolen

6 Het gesprek. GO!-topman Koen Pelleriaux

PELLERIAUX:Zij-instromers aantrekken blijft nodig. Ik denk ook echt dat het onderwijs beter kan door niet altijd met dezelfde standaardgroep te werken van 20 à 23 leerlingen. Dat gaat voor klassikaal onder wijs, waar de leraar iets uitlegt en de interactie vooral eenrichting is, maar het is wat problematisch als je dat ook doet om te oefenen en te coachen. Je zou de groeps grootte kunnen laten variëren naargelang de ▼

“Kinderen die negen weken geen Nederlands spreken, verleren de instructietaal. Brussel is daar een uitstekend – of slecht – voorbeeld van.”

beek en de nieuwe Pistacheschool aan de oude Pacheco-site. “In totaal hebben we nu 41 basisscholen in Brussel, dat is toch wat,” vindt afgevaardigd bestuurder Koen Pelleriaux. “Wij vinden het natuurlijk fantastisch dat we geld krijgen om in Brussel uit te breiden, maar je moet ook leerkrachten vinden.” Zijn Brusselse scholengroep, goed voor bijna een derde van het Nederlandstali ge aanbod in Brussel, zoekt nog 101 mensen om donderdag goed te starten. Om die mensen te vinden, kwam Pelleriaux de voorlaatste vrijdag van augustus met een reeks ideeën. Scholen konden inspiratie halen in het hoger onderwijs, vond hij, met instructie voor grotere klasgroepen en coaching in kleinere groepjes. Teacher design teams zouden lessen en examens uitwerken, zodat leerkrachten zelf een of twee uur meer voor de klas kunnen staan. En misschien kon het ambitieniveau van de leerlingen omhoog door een ander profiel van leerkrachten aan te trekken? “Mensen met ambitie die wat meer willen bereiken in het leven,” zei hij. U heeft zich een paar dagen na uw voorstel geëxcuseerd. Was u te voortvarend?

BIO • 54 jaar, woont in Schaarbeek • Studeerde sociologie aan de VUB, waar hij ook doctoreerde • Begon in 2005 op de studiedienst van SP.A • Tussen 2008 en 2012 kabinetschef van enFrankonderwijsministersSP.A-VandenbrouckePascalSmet • Kwam in 2014 aan het hoofd van het Vlaams Departement Onderwijs • Stapte in 2020 over naar het GO! en is er sinds september 2021 bestuurderafgevaardigd

▼

PELLERIAUX: In de PISA of PIRLS resultaten (Internationaal onderzoek dat resultaten op het vlak van wiskunde, wetenschappen en begrijpend lezen vergelijkt, red.) voor Vlaanderen zie ik drie trends. We gaan achteruit, dat is les één. Les twee is dat de kloof tussen de kopgroep en de staart groot is en gerelateerd aan sociale kenmerken, zoals origine of opleidingsni veau van de ouders. Daar zouden we aan moeten werken, want de kloof groeit. Maar er is nog een derde les: Vlaanderen scoort nog altijd hoog. Ook dat is belangrijk om te zeggen. Is wat u nu vertelt het gevolg van het gelijkekansenbeleid? Heeft het Vlaamse onderwijs te lang gepamperd?

PELLERIAUX: Ja. Want ik vind niet dat ik dat zeg. Fantastisch onderwijs is de grootste dienst die je kan bewijzen aan de samenle ving. Publiek onderwijs van de gemeenschap is de garantie op gelijke kansen. De upper class zal wel voor zichzelf onderwijs maken, maar als wij mensen uit de lagere klassen excellent opleiden, zullen zij ook goede jobs vinden. Daar moeten we naar streven. Is dat meritocratisch? Wellicht wel, maar ik zeg niet dat iedereen kan opklimmen als hij maar hard genoeg werkt. Ik zeg dat je uitstekend onderwijs nodig hebt om dat te bereiken. Volgend jaar krijgen scholen met het nieuwe inschrijvingsdecreet weer meer vrijheid om de voorrangsregels voor anderstalige leerlingen te bepalen. Gaan we terug naar een breuklijn tussen de concen tratiescholen van het GO! en de meer elitaire scholen van het vrij onderwijs?

PELLERIAUX: In alle eerlijkheid: we zijn niet honderd procent zeker aan wat die daling precies ligt. We hadden de indruk dat u het heersende discours nahuppelt dat wie hard werkt er wel komt. Hebben we u beledigd?

PELLERIAUX: Ja, ik vrees dat en ik vind het niet zo’n goed model. Al is de situatie in Brussel complex. Je zit hoe dan ook met te weinig Nederlandstaligen om alle Neder landstalige scholen te bevolken. Bij elke onderwijsaanbieder raakt het aantal Nederlandstalige leerlingen geconcentreerd binnen bepaalde scholen, dat zie je ook bij ons. De Franstaligen maken hetzelfde mee: hun marktaandeel is ongeveer 75 procent van alle leerlingen in Brussel, maar er zijn Koen Pelleriaux: “Natuurlijk moet het Nederlandstalige onderwijs zijn marktaandeel in Brussel behouden, want zo leer je Nederlands aan Brusselaars.”

Riskeert uw voorstel om meer uren les te geven de aantrekkelijkheid van het beroep niet verder te verminderen?

“De Franstalige kalender heeft gelijke periodes van acht lesweken. Dat is goed voor de verdeling van de leerstof”“Ikzegniet dat iedereen kan opklimmen als hij maar hard genoeg werkt. Ik zeg dat je uitstekend onderwijs nodig hebt om dat te bereiken”

Het gesprek. GO!-topman Koen Pelleriaux leeractiviteit. Een reeks van onze scholen doet dat al. Go!4City in Molenbeek heeft bijvoorbeeld grote trappen in het nieuwe schoolgebouw in de Picardstraat. Die kunnen ze gebruiken in een soort aulaopstelling.

PELLERIAUX: Dat denk ik niet. Voor leerkrachten is het ook belangrijk en aangenaam om les te geven in gemoderni seerd onderwijs. Kijk naar onze nieuwe scholen aan de Pacheco site of de Ulens straat. Er is een lerarentekort, ja, maar zij vinden leerkrachten en kunnen voltallig beginnen aan het nieuwe schooljaar Moderne gebouwen en moderne concepten: dat trekt blijkbaar aan. Meer uren lesgeven betekent trouwens niet meer uren werken. Er gebeurt nu veel dubbel, driedubbel of honderdvoudig werk. Zijn we zeker dat we leerkrachten nog altijd willen vragen om elk hun eigen lesmateri aal en examens te maken? Dat samen doen zal onwaarschijnlijk veel tijd besparen. Die tijd komt vrij voor de kerntaken: lesgeven, coachen en oefeningen begeleiden. Vroeger ging het onderwijsdebat heel erg over gelijke kansen, vandaag over de lat die te laag ligt. Wat is er gebeurd?

Het Franstalige onderwijs start nu vroeger na een kortere zomervakantie. Hoe kijkt u PELLERIAUXdaarnaar?:Ik ben eerder voorstander om het model van de Franse gemeenschap te volgen, omdat ik denk dat het argument voor gelijke kansen hout snijdt. Als jonge mensen negen weken niet naar school gaan, vergroot de sociale ongelijkheid. Wie thuis minder een uitstekend voorbeeld van. Of een slecht, naargelang hoe je het wil noemen. Wie verdedigt die groep kinderen in het debat? Je hoort vaker dat er geen draagvlak is bij de PELLERIAUXleerkrachten.

EN Community education chief Koen Pelleriaux drew criticism with his call for “ambitious pro files” to tackle the lack of teachers. He quickly apolo gised but still wants more people coming into teach ing from other sectors. “I think we would benefit from a more diverse teacher corps,” he says, adding that when we build new schools in Brussels we do find teachers. “Teachers also enjoy a more modern approach to education. We can save a lot of time by sharing the work.” He wants more attention paid to the core task: an equal education. “Excellent public education is the best guarantee against inequality.”

31 AUGUSTUS 2022 | 9 helemaal geen 75 procent Franstaligen meer, net zoals er geen 25 procent Nederlandstali gen zijn. Moet het Nederlandstalige onderwijs dat marktaandeel in Brussel behouden? PELLERIAUX: Natuurlijk, want zo leer je Nederlands aan Brusselaars. Wie in de luchthaven wil werken, moet ook Neder lands kennen. Het is iets meer werk om de eindtermen in het Nederlands aan te leren aan een kind dat thuis een andere taal spreekt, maar dat is toch maar normaal? Het moet ons engagement zijn om dat toch te doen.

FR Comment remédier à la pénurie d’ensei gnants ? Avec son appel à des ‘profils ambi tieux’, Koen Pelleriaux, premier homme de l’ensei gnement communautaire flamand, a été la cible de critiques du secteur. Il a rapidement présenté ses excuses, mais sa volonté de voir davantage d’ensei gnant.e.s issus d’autres secteurs demeure. Les nou velles écoles bruxelloises, quant à elles, parviennent à trouver des enseignant.e.s. « Une école moderne est aussi plus agréable pour les professeur.e.s », ditil. « Un enseignement public excellent reste la meil leure garantie contre l’inégalité. »

: Wij – en dat is een beslissing van de Raad van het GO! – vinden de wetenschappelijke evidentie meer dan genoeg om te pleiten voor een herschikking van de kalender. Dat geeft niet minder vakantieda gen, ze zijn anders gespreid. De Franstalige kalender heeft nu gelijke periodes van acht lesweken. Dat is organisatorisch goed voor de verdeling van de leerstof. Vandaag hoor je dat één week herfst- of krokusvakantie wat kort is om uit te rusten. Ik denk dat het ook voor leerkrachten beter zou zijn om die naar twee weken te verlengen. En in Brussel zit je met ouders die kinderen hebben in de twee gemeenschappen. Uw voorstellen voor het lerarentekort zullen pas over enkele jaren effect hebben. Ligt u wakker van de start op 1 september? PELLERIAUX: Ja, want het is heel nipt en het lerarentekort is bij het begin van het schooljaar het kleinst. In de grote vakantie melden leerkrachten zich niet ziek. Vanaf september begint de uitstroom en wordt het moeilijker om vervangers te vinden. Ik hoop niet dat het zover komt, maar een diepe recessie zou het lerarentekort even doen dalen. Als de werkgelegenheid elders zakt, komen mensen weer naar het onderwijs. Alleen leidt dat niet tot een structurele oplossing: na de crisis ben je hen weer kwijt. Mijn vrees is dat de recessie het lerarentekort niet zal oplossen, maar gewoon maskeren. ondersteund of gestimuleerd wordt, verleert de leerstof. Dat wordt nog erger als je een andere thuistaal hebt: kinderen die negen weken geen Nederlands spreken, verliezen een deel van de instructietaal. Brussel is daar « UNE DIVERSITÉ DANS LE CORPS ENSEIGNANT EST UN ATOUT »

“WE NEED MANY DIFFERENT KINDS OF TEACHERS”

In de soms nogal grimmige en chaotische buurt aan het Zuidstation waren de afgelopen dagen dit beeld van een vrouwelijke krijger omgeven door vlammen, en andere projecties te zien. De creaties van digitale kunstenaars uit ons land en het buitenland werden geprojecteerd op de blinde muur van het appartementsgebouw Le Lombard aan de Paul-Henri Spaaklaan. De projecties zijn een initiatief van ArtCrush, dat meer digitale kunst wil in de openbare ruimte en ’s werelds grootste digitale kunstgalerie wil worden. Tegen juni 2023 willen de initiatiefnemers wereldwijd op driedui zend schermen projecteren. Brussel was als eerste stad aan de beurt. HUB Digitale kunst aan het station

10 In beeld. Bart Dewaele

31 AUGUSTUS 2022 | 11

door Eva Christiaens

Cynthia Bolingo had een pechjaar. Net nadat ze vorig jaar het Belgische record op de 400 meter had gebroken, moest ze nipt afzeggen voor de Olympische Spelen. Bij een training was haar hamstring gescheurd. “Dat was een enorme teleurstelling die me veel tijd heeft gekost,” vertelt ze zelf. “Ik heb me even afgewend van de atletiek. Ik bleef vooral bij vrienden en familie en liep maar af en toe, zonder veel verwachtingen. In de winter zag ik het weer zitten.” Net toen scheurde ze haar rechterknieligament. Er volgde een operatie en lange revalidatie. “We zijn pas beginnen te trainen in juni,” zegt haar coach Carole Bam. Het wereldkampioenschap in juli kwam nog te vroeg. In augustus haalde Bolingo toch de 400 meter finale op het EK in München. Het leverde haar een wildcard op voor diezelfde afstand op de Memorial Van Damme. Na zo’n kort seizoen ziet Bolingo de Memorial als uitgelezen sluitstuk. “Het is mijn kans om te lopen tegen de beste atleten ter wereld. Ik heb er zin in. No way dat ik mijn carrière door één operatie laat stoppen.” De motivatie die een tijdje zoek was, lijkt weer te bruisen. “Cynthia laat zich niet hangen,” zegt coach Bam. “Ik heb haar twee keer heel diep gezien, onder meer na de Spelen, maar niet deze lente. Zodra ze kon, ging ze fitnessen en trainde ze op de fiets.” “Het was altijd de bedoeling om Cynthia een baan te geven,” zegt Memorial meetingdirec teur Kim Gevaert. “Het is een sterk veld, maar we zien dat ze de laatste weken weer in vorm is. Gesteund door haar eigen publiek kan ze hier zeker goed uithalen.”

De 29 jarige Bolingo groeide op tussen Ukkel en de Brusselse Marollen. Haar Congolese ouders kregen in België drie kinderen: Cynthia is de middelste tussen twee broers. Een warm gezin, vertelt haar omgeving, dat nog meer aan elkaar hangt sinds hun vader in de eerste coronagolf stierf aan Covid 19. Bolingo logeert vaak bij haar moeder in de Marollen en struint op zondag graag door de wijk. “Ik blijf een Brusselse tot mijn dood,” zegt ze. Voor haar training woont ze nu in Nijvel, maar ze komt terug, belooft ze. Lopen doet ze soms in het Warandepark of rond het Jubelpark. “Mensen vragen me dan of ze mee mogen lopen. Dat mag, zeg ik, maar ik ben wel aan het trainen,” lacht ze. De sportwereld noemt Bolingo een zachte, strijdvaardige en bijzonder gulle vrouw. Tijdens het WK in Peking in 2015 leende ze haar eigen spikes spontaan aan haar goede vriendin Marie Josée Ta Lou, die de hare was vergeten. “Ze liepen in een volledig andere reeks, dus moest ik tien minuten voor Cynthia’s wedstrijd nog naar het hotel om nieuwe spikes voor haar,” vertelt Bam.

BRUSSELSE IN HET HART

Cynthia Bolingo

In het nieuws omdat Vrijdag sprint Bolingo mee tijdens de Memorial Van Damme na een overwoensdagBrusselserevalidatieperiode.langeDeorganiseerteenseminariediversiteitindesport. Waarover gaat het? Bolingo was dit jaar vier maanden buiten strijd na een knieoperatie. Vorig jaar kon ze niet meedoen aan de Olympische Spelen door een Sindshamstringblessure.dezezomerstaat ze weer op de piste.

Sprintster Cynthia Bolingo loopt vrijdag tegen de absolute wereldtop ‘haar’ geliefde 400 meter op de Memorial Van Damme. Na een hobbelig jaar staat de Brusselse weer zelfverzekerd op de piste.

12 Brusselaar (M/V/X) van de week.

‘Het koor zal protestliederen zingen op het Muntplein’ LAMONNAIE©

Tussen records en blessures leunt Bolingo’s carrière ook op toeval. Als kind wou ze danseres worden, tot haar sportleerkracht haar looptalent opmerkte tijdens de scholencross. Bolingo belandde als 15-jarige in de atletiekclub in Watermaal-Bosvoorde en startte vijf jaar later in Nijvel bij de Kameroens-Belgische Carole Bam. “Het viel me plots op dat ik nog nooit een vrouwelijke trainer had gezien, al zeker geen zwarte,” zegt Bolingo. “Tien jaar later is er weinig veranderd. De sportwereld onder steunt vrouwen nog niet genoeg in hogere functies.” Maar noem haar geen klassieke feministe, zei ze aan La DH. “Er is evenveel aandacht nodig voor zwarte vrouwen en moslimvrouwen,” vindt ze. “We overdrijven niet als we zeggen dat er discriminatie is, dus moeten we erover praten.” Praten doet ze vaak en open via sociale media. Bolingo studeerde maatschappelijk werk, doet aan vluchtelingenwerk en liet zich al zien tijdens de Black Lives Matter-beto ging van 2020. Sinds een jaar is ze diversiteitsambassadrice voor sportbedrijf Golazo. In die rol geeft ze woensdag een seminarie over diversiteit en inclusie in de Belgische sport. “Ik zou niet spreken over direct racisme, maar ik merk wel minder respect en erkenning voor mijn prestaties in vergelijking met andere Belgische lopers,” vertelt ze. “Ik kan daar nu beter mee leven dan vroeger. Ik wil gelijkheid liever actief promoten.”

“Het project duurt een jaar lang, met drie repetities per maand” Niet per se. Enthousiasme en engage ment zijn belangrijker. Je moet natuur lijk zin hebben om te zingen, maar je moet ook zin hebben om iets te doen voor de planeet. Belangrijk ook is dat je je echt wil engageren voor dit project, dat een jaar lang duurt, met drie repetities per maand, en dat je deel wil uitmaken van het leven van De Munt. Zo zullen de koorleden uitgenodigd worden voor rondleidingen en generale repetities. We hebben al meer dan driehonderd aanmeldingen binnengekregen en zul len moeten selecteren. We mikken op een koor van tachtig man en streven naar een zo evenwichtig en divers moge lijke samenstelling: mannen en vrou wen, jongeren en ouderen, mensen die kunnen zingen en mensen zonder erva ring, Nederlandstaligen, Franstaligen, Engelstaligen en anderstaligen. Dit koor moet zoveel mogelijk de samenleving weerspiegelen.

AANDACHT VOOR DIVERSITEIT

De jaren nadien werd Bolingo twee keer Belgisch kampioen op de 200 meter, één keer op de 100 meter en drie keer op de 400 meter indoor. “Ze heeft van nature een goede looptechniek met explosiviteit en snelheid.

Na wat zoeken heeft ze met de 400 meter echt haar nummer gevonden,” zegt Kim Gevaert, die haar eigen Belgisch record aan Bolingo moest gunnen. “Haar pech zijn die vervelende blessures. Ze heeft haar sterke tijden niet altijd kunnen tonen op de grote kampioenschappen, terwijl mensen toch vooral die titels en medailles onthouden.”

BETTINA HUBO

Het koor komt er speciaal voor de ope ra ‘Cassandra’ van Bernard Foccroulle die volgend jaar in première gaat. Waarom dit koor van amateurs? We willen enerzijds ons publiek verbre den en anderzijds mensen actief laten deelnemen aan een kunstvorm die nog al te vaak als elitair wordt gezien. Ook tonen we met dit initiatief dat het the ma van de opera Cassandra ons allen raakt. Waarover gaat de opera? De opera is nog niet helemaal af, maar het gaat over de tragiek van het niet ge hoord worden. Vandaar de verwijzing naar het mythische personage Cassan dra. Zij voorspelde de ondergang van Troje, maar werd niet geloofd. In de opera komt onder meer de klimaatverandering aan bod: er is veel over geweten, er worden rampen voor speld, maar mensen worden vaak niet gehoord als ze die kennis willen delen. Wat wordt de rol van het amateur koor? Zal het mee op de scène staan? Neen, het Cassandrakoor zingt niet mee in de opera zelf en staat dus niet op de scène. Het is de bedoeling dat het koor, voorafgaand aan elke opvoering van Cassandra, buiten op het Munt plein protestsongs en activistische lie deren brengt, als een groep betogers. Zo leggen we de link met wat binnen ge beurt. Er zullen stukken gezongen wor den uit opera’s, het Slavenkoor van Ver di bijvoorbeeld, maar ook chansons, rock- en popsongs, en dat in verschil lende talen. Moet je goed kunnen zingen om deel uit te maken van koor?

Kort gesprek. Marie-Caroline Lefin

31 AUGUSTUS 2022 | 13

Voor elke wedstrijd trekt ze twee witte lijnen over haar zwarte gezicht: één over haar kin, om de zwart-witblik op diversiteit uit te dagen, en één over haar neus met twee stippen. “De stippen herinneren me eraan dat we onze eigen grootste vijand zijn. Mezelf zo in de spiegel zien, geeft me enorm veel kracht bij het lopen,” zegt ze. Kracht voor vrijdag heeft ze al. “Deze keer ben ik vastberaden. Als niet lukt, dan heb ik op zijn minst alles geprobeerd.”

De Munt richt in september een amateurkoor op. “Je moet niet per se kunnen zingen,” zegt Marie-Caroline Lefin, coördinator publieksevenementen van De Munt.

Kijk voor alle deelnemende winkels op weekendvandeklant.be en ontdek de attenties & verrassingen. Verrassend Plezant! Structurele partners In samenwerking met Hoofdpartners WEDSTRIJD Koop bij de deelnemende winkels en maak kans op* een reis voor 2 dankzij Selectair en TUI. Alle info: weekendvandeklant.be/ wedstrijd ZATERDAG1OKT 2ZONDAGOKT binnenruimteskwetsbareBeschermpersonenVerlucht alsHebgroepsactiviteitenOrganiseerbuitenjesymptomen?LaatjetestenenisoleerjezelfDraageenmaskerafstandhoudenofverluchtennietkanVaccinatie beschermt tegen ernstige vormen van Covid-19 coronavirus.brussels

31 AUGUSTUS 2022 | 15 Beeldcolumn. Kim en Wauter gaan om de beurt aan de haal met het nieuws van de week

‘Hun dezettenwoontorensdrukophuurpijzen’

De Brusselse vastgoedontwikkelaar Immobel drukt zijn stempel op de stad, en krijgt daarbij heel wat kritiek. Te groot, te duur, de terugkeer van het façadisme, een bron van gentrificatie. “Zij bouwen vooral middenklassenwoningen, net boven wat betaalbaar is voor veel mensen, terwijl er een tekort is aan betaalbare huisvesting.”

door Sara De Sloover foto’s Saskia Vanderstichele De geplande hoofdzetel van de NMBS aan het Zuidstation is een van de projecten van Immobel.

Hoe de vastgoedprojecten van Immobel weerstand oproepen

16 Wonen.

31 AUGUSTUS 2022 | 17

De laatste jaren is het bedrijf ook in Brussel uitgegroeid tot de grootste, met de grootste projecten. Maar tegen een aantal van de nieuwste projecten – grootteorde: tussen de 40.000 en 80.000 vierkante meter – rijst de laatste maanden stevig verzet. Tegen de omvang en hoogte van zestig meter van het nieuwe deel van de NMBS-hoofdzetel bijvoorbeeld. De gemeente Sint-Gillis liet twee weken geleden al aan BRUZZ weten dat ze beroep aantekent tegen de bouwvergunning. Het Brouck’R-project, dat bijna het hele huizenblok tussen de Lakensestraat en het De Brouckèreplein in beslag neemt, ligt stil na kritiek over de sloop van de oude panden, en een extra dakvolume dat zou uittorenen boven de historische gevels. De Raad van State schorste in april na klachten de bouwvergunning. Maar toen was de sloop al vergevorderd: inmiddels staan alleen nog de voorgevels van de betrokken gebouwen overeind, gestut door gele balken. Het façadisme dat Brussel in de jaren tachtig zo kenmerkte, lijkt helemaal terug. Staatssecretaris voor Stedenbouw Pascal Smet (Vooruit-One.brussels) trok de vergunning in en schrapte het extra volume voor hotelkamers op het dak. Bouwheren Immobel en BPI komen nu zo snel mogelijk met een aangepast ontwerp, dat opnieuw aan een openbaar onderzoek moet worden onderworpen. Vergunningsissues

Kristiaan Borret. “Tegelijk zie ik de ontwer pen van grote ontwikkelaars evolueren. Ik pleitte vroeger voor meer architectuurwed strijden, en een bedrijf als Immobel is daarin meegegaan.”“Zeproberen het grote publiek nu ook zo vroeg mogelijk te informeren, waarschijnlijk omdat ze lessen getrokken hebben uit de huidige problemen. Zo laat je zien dat je transparant bent en krijg je ook de kans om je project uit te leggen voor er een negatief klimaat rond ontstaat. Want we moeten af van die negatieve spiraal die elk groot vastgoedproject als ‘monsterlijk’ kadert.”

“We zien overal collectieve acties tegen herontwikkelingsprojecten,” reageert expert Patrick Luysterman, die de vastgoedmarkt bijna dertig jaar volgde voor de krant De Tijd “Dat ook Immobel daarmee geconfronteerd wordt, is gezien de grootte van zijn projecten niet meer dan logisch.” “Het grote probleem voor alle grote ontwikkelaars vandaag is de vergunning: eerst moeten ze die krijgen, daarna mag ze niet betwist of ingetrokken worden. Zeker in Brussel is de situatie bijzonder complex, met een zeer traag werkende administra tie. Vandaar dat Immobel ook bezig is met een internationale expansie, om niet langer afhankelijk te zijn van de Belgische markt.”“InBrussel bestaat er momenteel veel weerstand tegen grootschalige projectont wikkeling,” bevestigt Brussels bouwmeester

“De protesten draaien vooral rond projecten die een paar jaar geleden zijn bedacht, en toen was het nog een heel ander tijdperk,” reageert Immobel-woordvoerster Caroline Kerremans. “We pakken het nu heel anders aan. We bekijken hoeveel we van gebouwen kunnen behouden en hergebrui ken. Een efficiënt waterbeheer, duurzaam en fossielvrij bouwen met geothermie zijn vandaag standaard geworden. In vergun ningstrajecten betrekken we de buurt zoveel mogelijk en geven we uitleg. Zonder dat we daarbij altijd alle verwachtingen kunnen inlossen.”Kerremans geeft het project-Lebeau aan de Zavel als voorbeeld, waar Immobel oorspronkelijk een gebouwenblok vanHet façadisme dat Brussel in de jaren tachtig kenmerkte, lijkt helemaal terug, zoals hier aan het De Brouckèreplein.

Twee grote torens vormen het Möbius-project aan het Noordstation.

18 Wonen.

Hoe de vastgoedprojecten van Immobel weerstand oproepen W at hebben de nieuwe Proxi mus-torens in de Noordwijk, de geplande hoofd zetel van de NMBS aan het Zuidstation, een deel van de nieuwbouwwijk aan Biestebroek en de holle façades aan het de Brouckèreplein gemeen? Allemaal zijn het bouwprojecten van Immobel, de grootste beursgenoteerde – al sinds de negentiende eeuw – Belgische vastgoedontwikkelaar.

Belgacom wilde neerhalen voor drie appar tementsgebouwen, een hotel met 150 kamers en een ondergrondse parkeergara ge. Na veel protest legde het Gewest bijkomende voorwaarden op. Zo mocht een aantal gebouwen niet meer gesloopt worden.Immobel heeft intussen een aangepaste bouwaanvraag ingediend. In het nieuwe voorstel worden drie van de vijf gebouwen behouden. “Daar is nog niet iedereen tevreden mee. Maar als we nog meer gebouwen laten staan kunnen we geen binnentuin realiseren, geen geothermie gebruiken om het gebouw te verwarmen, en geen ondergrondse parking graven voor wanneer de Zavel autovrij wordt,” zegt Kerremans.DeKoninklijke Commissie voor Monu menten en Landschappen heeft opnieuw een negatief advies gegeven. Vooral de geplande nieuwe hoteltoren van veertien verdiepingen aan het Gerechtspleintje is haar een doorn in hetHetoog.nieuwe openbare onderzoek is vorige week begonnen, nog tot 15 september kan iedereen zijn mening geven. Immobel verdeelde een infokrantje in de wijk, en hield de voorbije weken twee ‘informatiemarkten’. Voor projecten zoals Lebeau creëert het nu elke keer een aparte website.

“De grote projectontwikkelaars in Brussel, zoals ook Atenor, BPI of Nextensa, bouwen niet de meest betaalbare woningen, en zeker geen sociale,” bevestigt Borret. Hij pleit er daarom voor om bij grote bouwpro jecten een bepaald minimumpercentage aan sociale woningen op te leggen. “Rond 2010

Kristiaan Borret Bouwmeester

Van kantoor naar woning

“Internationale investeringsmaatschappijen azen op de woningmarkt. Immobel zit het meest in hun vizier”

In de vroegere Philipstoren komt met Multi een kantoorproject van 45.000 vierkante meter. Commcerce 46, kantoorproject in de Europese wijk.

Sinds 1997 hebben projectontwikkelaars in Brussel al ruim een miljoen vierkante meter kantoren omgevormd tot woningen. Luysterman: “Ook Immobel doet dat. Denk aan het Chambon-project in de Wolven gracht, dat de oude kantoren van bank ASLK omvormde tot woningen en twee hotels. De lokettenzaal beneden werd foodmarket Wolf.”Veel kritiek komt er wel op het type woningen dat de grote ontwikkelaars op de markt brengen. Zo moet een gebouw langs de Biestebroekkaai binnenkort plaatsmaken voor de zeven woontorens van het project ‘Key West’ van Immobel en BPI. De hoogste toren wordt 85 meter hoog, en de buurt vreest voor een te hoge bevolkingsdichtheid en gentrificatie. Op de Anderlechtse gemeenteraad hielden inwoners eind juni een burgerinterpellatie. “Deze woontorens zullen druk zetten op de huurprijzen in de volkswijk, terwijl er een schrijnend gebrek is aan betaalbare huisvesting,” vertelt een van hen, Louis Périlleux Sanchez.

31 AUGUSTUS 2022 | 19

« Dans des villes comme Londres ou Amsterdam, les sociétés d’investissement internationales contrôlent déjà une grande partie du marché du logement », dit l’architecte Kristiaan Borret. « Nous sommes à un point de basculement à Bruxelles. »

20 Wonen.

IMMOBEL DANS L’ŒIL DU CYCLONE

“In vergunningstrajecten zullen we de buurt zoveel mogelijk betrekken en uitleg geven” Caroline Kerremans Woordvoerster Immobel

FR Ces dernières années, le promoteur immobi lier bruxellois Immobel a remporté les plus grands projets de construction de la ville : des nou velles tours Proximus au futur siège de la SNCB, en passant par une partie de la place de Brouckère. Les projets suscitent de vives résistances : le loge ment devenant de plus en plus un produit financier.

Hoe de vastgoedprojecten van Immobel weerstand oproepen bestond die verplichting in Vlaanderen, maar die is aangevallen door projectontwikkelaars en uiteindelijk door het Arbitragehof ongedaan gemaakt. In Vlaanderen zijn de geesten intussen gerijpt, en in Brussel ook trouwens: in het (bindende, red.) Richtplan van Aanleg voor de Heyvaertwijk staat voor het eerst dat elk project van meer dan 2.000 vierkante meter verplicht minstens een kwart sociale woningen moet hebben.”

Het kabinet van staatssecretaris Smet laat weten dat het momenteel overlegt met vastgoedactoren als Immobel over een ontwerptekst om sociale huisvesting te verplichten in grote projecten. “Later dit jaar zullen we die tekst naar de regering brengen,” zegt woordvoerder Damiaan De Jonge. “Er zijn verschillende Franse steden en ook Hamburg die ons hiervoor inspire ren.”“Projectontwikkelaars in Brussel bouwen vooral (hogere) middenklassenwoningen, net boven wat betaalbaar is voor veel mensen,” zegt bouwmeester Borret. “Waarschijnlijk worden ze vaak gekocht door kleine investeerders om te verhuren. We kunnen alleen maar vaststellen dat al die flats nog verkocht raken, maar we moeten wel opletten dat er geen vastgoedbubbel ontstaat.”

“In steden als Londen of Amsterdam hebben internationale investeringsmaatschappijen al een groot deel van de woningmarkt in handen. We zitten in Brussel intussen op een kantelmoment, waarbij dat ook hier zou kunnen gebeuren. En hoe internationaler en grootschaliger een projectontwikkelaar is, hoe meer zulke grote investeringsmaat schappijen hem in het vizier hebben. Immobel is voor hen de geknipte kandidaat. Als bouwmeester zie ik daar het risico: wonen wordt dan een financieel product, een ‘asset’. Je kunt zo’n onduidelijke internatio nale financiële investeringsgroep die eigenaar is van een Brusselse vastgoedont wikkelaar ook niet zomaar aanspreken op zijn lokale verantwoordelijkheidsgevoel.” Zo ver is het nog niet bij Immobel. Internationale investeringsmaatschappijen hebben wel degelijk al aandelen in handen, maar hun belang blijft beperkt. Maar als CEO en meerderheidsaandeelhouder Marnix Galle besluit om aan zo’n groep te verkopen, kan dat snel Voorlopigveranderen.blijfthet door en door Brussel se bedrijf, dat al in 1863 werd opgericht, nog stevig lokaal verankerd. Galle, met 60 procent van de aandelen goed voor een slordige 371 miljoen euro, woont met zijn vrouw Michèle barones Sioen in het kasteel van Stuyvenberg, het voormalige optrekje van koningin Fabiola net naast het kasteel van Laken. “Immobel is echt een vaste waarde, er zijn amper nog andere beursge noteerde bedrijven die er al in de negentiende eeuw bij waren,” zegt Gertjan Verdickt, die aan de KU Leuven financiële economie doceert en in het verleden een doctoraat maakte over de Brusselse beurs. “Wat altijd typisch voor het bedrijf was, was dat ze vaak dividend betaalden, zelfs in Wereldoorlog II gebeurde dat.” Luysterman: “Toen Marnix Galle zijn bedrijf in 2016 fuseerde met Immobel, leidde dat duidelijk tot een nieuwe dynamiek, zowel qua nieuwe projecten als qua dividend.” Verdickt noemt de focus op een stevig rendement typisch voor vastgoedbedrijven. “Het zijn niet de meest sexy bedrijven op de beurs, ze hebben sowieso een trage groei. Dus geven ze meer uit aan dividenden om beleggers blij te maken.” Maar die tijd lijkt de komende jaren voorbij: de stijgende rente is ook voor vastgoedontwikkelaars geen goed nieuws.“Ikzou er niet van schrikken mocht het businessmodel van Immobel de komende jaren serieus onder druk komen te staan. Als er daarbovenop onzekerheid zou bestaan over wanneer bepaalde grote bouwprojecten klaar zijn, zal de koers terugvallen. Onzeker heid wordt op de beurs altijd afgestraft,” oordeeltVooralsnogVerdickt.lijken investeerders er nog alle vertrouwen in te hebben. Twee maanden geleden bracht Immobel een zogenoemde ‘groene obligatie’ uit, die met een intekenbedrag vanaf 1.000 euro vooral gericht was op de kleine belegger. “Ze hebben zo 125 miljoen euro opgehaald,” zegt Verdickt. “En ze hebben de intekening vervroegd afgesloten, omdat er zoveel vraag naar was.”

Wonen als financieel product Borret ziet daarbij nog een tweede gevaar.

IMMOBEL IN THE EYE OF THE STORM EN The Brussels-based property developer Immobel has in the last half-decade won all the biggest construction projects in the city: from the new Proximus towers and NMBS/SNCB’s planned head office to part of the Place de Brouckère. More than ever, these projects are facing resistance as liv ing is more and more commercialised. “In London or Amsterdam, international investment companies already control a large part of the housing market,” says architect Kristiaan Borret. “We are at a tipping point in Brussels, it could happen here too. Immobel is ideal for these investment companies to invest in.”

MTSHALINDUMISO© 01-04.09.2022 Jakob Bro, Christensen,AndersBrian Blade ECM album recording 10.09.2022 Deus Ex Machina Best of Belgian Jazz 24.09.2022 Vitja Pauwels solo Best of Belgian Jazz 24.09.2022 Bill Frisell Trio & Brussels Philharmonic Jazz Meets Symphonic 08.10.2022 aki Best of Belgian Jazz 08 .10.2022 Youn Sun Nah Quartet album release : Waking World (Arts Music Inc., 2022) 21.10.2022 Chelsea Carmichael album release : The River Doesn’t Like Strangers (Native Rebel Recordings, 2021) 27.10.2022 Philip Catherine 80 Best of Belgian Jazz 29.10.2022 Mark Guiliana album release : The Sound of Listening (Edition Records, 2022) 04.11.2022 | double bill Asher Gamedze + Tumi Mogorosi South-African jazz 05.11.2022 | double bill MakhathiniNduduzo solo + The Brother Moves On South-African jazz 10.11.2022 Jean-Paul InternationalEstiévenartQuintet Best of Belgian Jazz 18.11.2022 Matthew Halsall + support Svaneborgact:Kardyb Gondwana Records Presents 16.12.2022 Tigran Hamasyan Trio album presentation : The Call (NonesuchWithinRecords, 2020) autumn jazz 2022 Atomium Electronic (Free) Festival Marcel Dettmann EmilyAdiel Jeanne lunar Phanomconvoy 10 2022Sep Music, Talks & Workshops. Full Program at atomiumfestival.com Place de l’Atomium 1020 Brussels Afterparty at ExalC12 Phara (live) Planetary Assault Systems (live) u.r C11trax A.(allBrehmenight) (Free) Festival PhanomlunarEmilyMarcel(Free)PhanomconvoyAtomiumElectronicFestivalDettmannAdielJeanneconvoy 10 2022Sep Music, Talks & Workshops. Full Program at atomiumfestival.com Place de l’Atomium 1020 Brussels Afterparty at ExalC12 Phara (live) Planetary Assault Systems (live) u.r C11trax A.(allBrehmenight) (Free) Festival Marcel Dettmann EmilyAdiel Jeanne lunar Phanomconvoy

Het Ter Apel van België. Zo noemde de Brussel-correspon dent van de Nederlandse krant de Telegraaf het Klein Kasteeltje vorige week dinsdag op Twitter. Hij filmde de grimmige sfeer bij het aanmelden aan de voorkant van het gebouw. Geduw en ge trek door alleenstaande mannen die al weken buiten slapen en die toch een bed in de opvang pro beerden te bemachtigen. Politie die de gemoederen moet komen bedaren. Kort na het incident kondigde de directrice aan dat het personeel het werk zou neer leggen uit protest tegen de aan slepende humanitaire crisis. Ook de spanningen met de buurtbe woners, die al weken buitensla pers en hun uitwerpselen op de stoep aantreffen, bereikten de vorige weken een kookpunt.

Zowel in Nederland als in België is het politiek gezien blijkbaar heel ingewikkeld geworden om een tweede aanmeldcentrum te openen. Sinds maandag verloopt de registratie van asielzoekers in Brussel niet langer aan het Klein Kasteeltje, maar in de kantoren van Dienst Vreemdelingenzaken bij het Noordstation, maar een tweede volwaardige locatie waar men vluchtelingen kan registre ren én te slapen leggen voor min stens enkele dagen, daar is nog geen plek voor gevonden. Er was even sprake van een ver huizing van het aanmeldcentrum naar een terrein langs de E40 in Schaarbeek, maar daar stak bur gemeester Jodogne (Défi) een fer me stok voor. Volgens haar was de wijk ongeschikt. “Er zijn de nieuwe mediaparken – de hoofd kantoren van de VRT en die van de RTBF – er komen nieuwe woonprojecten, er wordt grote economische activiteit verwacht. Ik denk niet dat die projecten in overeenstemming zijn met een nieuw Klein Kasteeltje op deze plaats,” zei ze zonder verpinken aan BRUZZ. Eerder werd duide lijk dat een tweede centrum in Neder-over-Heembeek al geen optie meer was. Ongetwijfeld zijn al die nimby-reacties begrijpelijk, draagvlak weet u wel, we willen geen aanzuigeffect creëren … al leen blijven er daardoor mensen op straat leven. Soelaas moet nu komen van een kantoorgebouw in de buurt van de luchthaven. Woensdag open de staatssecretaris Nicole De Moor (CD&V) in Zaventem een centrum met 220 plaatsen voor een specifieke groep: mensen die elders in de EU al een asielaan vraag hebben lopen, maar hier

Elke week neemt een BRUZZ-redacteur het nieuws op de korrel Geen bed, bad en brood deze zomer voor heel wat Electoraleasielzoekers.angstzit een definitieve oplossing in de weg. De bodem is nochtans in zicht. nog aankloppen of die zonder of ficieel verblijfsrecht worden aan getroffen. Die groep is groeiende en men wil hen in Zaventem bij eenbrengen om ze – als het kan – snel terug te sturen naar het eerste land waar ze zich hebben aangemeld: dat is wat de Dublin regels voorschrijven. Alleen valt te vrezen dat de groep vele malen groter is dan het aantal beschik bare opvangplekken, waardoor de 220 nieuwe plaatsen razend snel vol zullen zitten. Experts spreken over een tiental dagen. Bovendien nemen niet alle EU-landen deze mensen terug. De asielproblematiek is welis waar Europees, en er schort van alles aan het wettelijke kader, maar als land kan je wel zelf be slissen hoe goed of slecht je de opvang organiseert. Artsen Zon der Grenzen is in Brussel al moe ten tussenbeide komen in een cruciaal dossier dit jaar, de hulp organisatie heeft negen maan den lang niet-begeleide minder jarigen opgevangen in een hotel omdat de overheid dat verzuim de. Volgens de wet moet ons land die kwetsbare jongeren onderdak geven, maar het feit dat de poli tiek daar lang geen zin in had, veroorzaakte amper deining. We zijn dus een welvarend land geworden dat wel opvang kan or ganiseren, maar dat eigenlijk niet wil. Electorale angst voert de bo ventoon. De hamvraag is wat de komende maanden brengen. Zal de instroom vanzelf milderen? Wordt het een koude winter? Zal Artsen Zonder Grenzen dan nog eens komen depanneren? En zullen we moeten duimen dat er geen baby’s of heel kleine kinde ren overlijden op straat? Van de regering valt op dit vlak alvast niet zo heel veel te ver wachten.

Kirstenduimenwebrengen.maandenkomendeZullenmoetendatergeenbaby’sofheelkleinekinderenoverlijdenopstraat?”Bertrand

Buitenslapers

“De hamvraag is wat de

22 Bijgedachte.

“Eindelijk zijn we officieel een derdewereldland. Artsen Zonder Grenzen springt bij in het Gro ningse Ter Apel,” schreef Youp van ‘t Hek zaterdag in de week endeditie van nrc, waarna hij ver volgens een column lang verder speelt met het dissonante beeld van een door enge ziektes geteis terd vluchtelingenkamp in een van de rijkste regio’s van Neder land. Vorige week stierf een baby van drie maanden in de sporthal van het drukke aanmeldcentrum, dat al weken meer asielzoekers moet opvangen dan het kan slik ken. De Europese Commissie verwacht van Nederland dat het grondig onderzoekt hoe de baby is kunnen overlijden.

31 AUGUSTUS 2022 | 23

Geduw en getrek vorige week aan het Klein Kasteeltje, waar vooral alleenstaande man nen staan aan te schuiven.

Ook een vraag? Stel je vraag en stem op BekijkBRUZZ.beenlees antwoorden op BRUZZ.be/bigcity

De paardenbijter is een stadsmus Het parlement van waaruit Vlaanderen wordt bestuurd, was vroeger de plek waar mensen hun financiële zaakjes regelden.

Wat gebeurde er vroeger in het gebouw van het Vlaams Parlement? sche organisaties kwamen zich er vestigen. Zo kwam er bijvoor beeld in 1905 het Hôtel des Pos tes et de la Marine, een hoofd kantoor van De Post. Door de aanwezigheid van die hoofdzetel werd er in 1937 voor gekozen om naast dat ge bouw een ander departement van De Post neer te poten: de Post cheque – de bank van De Post –kwam ernaast te liggen. Dat het die naam droeg, had een goede reden. Postcheque had toen in ons land het monopolie van het giraal geld. Dat wil zeggen dat mensen er een rekening konden openen en met het tegoed op die rekening transacties konden uit voeren, zonder dat er contant geld aan te pas kwam. Om die transacties uit te voeren moest en klanten aan het loket passe ren. Daarom was het belangrijk dat er een centrale plek was, waar mensen binnen en buiten konden stappen, en waar de gi gantische hoop aan documenten kon worden opgeslagen. Het gebouw kreeg een heden daags ontwerp en was voorzien van moderne technologie. Zo was er een ingenieus buizensysteem, dat documenten door het gebouw kon katapulteren. Maar de meest indrukwekkende ruimte, was de lokettenzaal. Honderden klanten kwamen hier dagelijks hun trans acties afhandelen. Met de tijd verloor De Post steeds meer haar monopolie op de girale transacties. Ook andere banken voerden de praktijk van geld over schrijven in. Dat maakte dat fraaie libel. De paardenbijter is een van onze meest stedelijke li bellen. Ze hebben open water no dig om eitjes te leggen, met riet of andere vegetatie rond, maar ze kunnen kilometers ver vliegen van dat soort biotoop. Je ziet ze daarom ook patrouilleren in par ken, kerkhoven en tuinen tot diep in de stad. Warme zomeravonden De paardenbijters behoren tot de familie van de glazenmakers en kunnen uiterst behendig vliegen, op een plaats blijven hangen, heel plots hoeken maken in hun vlucht, of onverhoeds verticaal naar boven schieten. Ze kunnen zelfs kleine stukjes achteruit vlie

24 Big

Het Vlaams Parlement ligt in een wijk die door de jaren heen ver schillende gedaantewisselingen heeft ondergaan. Met de heraan leg van de Koningswijk in 1774, werd de trend ingezet om ook de omliggende gebouwen, een neoklassieke stijl aan te meten. De volkse buurt naast het Warande park verdween beetje bij beetje, om plaats te maken voor ver schillende imposante gebouwen, zoals later ook het federaal parle Inment.deParkwijk kwam de mondai ne Brusselaar flaneren, zich ont spannen en zelfs wonen. Maar door de aanwezigheid van de po litieke instellingen werd de kan toorfunctie van deze buurt steeds belangrijker. Verschillende Belgi Hoe de libel in huis kwam weten we niet, maar heel verwonderlijk is de waarneming niet, want de nazomer is dé periode voor deze

De uitkanpaardenbijterzelfsachtervliegen.

BeestigCity.Brussel.

Onlangs fotografeerde een man uit Sint-PietersWoluwe een vrouwtjeslibel, hangend aan de luchter van zijn woonkamer. Het ging om een paardenbijter of Aeshna mixta.

Luana Difficile zoekt elke week een antwoord op een lezersvraag. Volg ook de Instagram pagina voor Luana’s Big City-verhaal op donderdag.

©SHUTTERSTOCK

Een nieuw maandelijks magazine vol Brusselse cultuurtips. Met een abonnement valt het elke maand in je bus: BRUZZ.be/abonnement

Televisie Nadia Naji, covoorzitter van Groen is te gast bij Luckas Vander Taelen in een nieuw seizoen van A La Carte. Donderdag 1 september na BRUZZ 24 Radio

31 AUGUSTUS | 25 | MEER BRUZZ |

BRUZZ Select

Met meester BRUZZ (m/v/x) trappen we het nieuwe schooljaar af, live op de speelplaats van de Victor Hortaschool in Evere. Luister op 1 september vanaf 7u naar BRUZZ radio Vandaag is dit het Huis van de porteerd.zensysteemeendenPostchequevroegerwoordigers,Volksvertegen-Vlaamsemaarhuisdedeerenwerdocumentenmetingenieusbuigetrans gen. Dat komt omdat hun vleu gels onafhankelijk van elkaar functioneren. Je ziet paardenbij ters vaak op warme zomeravon den hoog en onophoudelijk sche ren langs bomen op zoek naar Eindinsecten.augustus en begin septem ber is de beste periode om ze te zien. Ze herkennen vergt enige ervaring, want ze gaan zelden rusten. Als ze dat toch doen, dan hangen ze met hun mooie, mo zaïekkleurige lijfje naar beneden. De paardenbijter is een soort die intussen in bijna heel Europa te zien is, en een voorbeeld van libel die, door de klimaatopwarming, naar het noorden en de Britse ei landen oprukt. Alleen in het Nederlands kreeg de paardenbijter zo’n tot de ver beelding sprekende naam. Boe ren zagen ze vaak in de nazomer vliegen, soms in groten getale, en dachten dat ze paarden kwamen bijten. Maar de beestjes kwamen alleen maar af op de vele vliegen die je rond paardenweides kan vinden. Om die te verorberen. Een best nuttig dier dus. STEVEN VAN GARSSE

Postcheque geen uitzonderlijke positie meer had in het financiële landschap en achterop begon te hinken, op de nieuwe technolo gieën van de concurrentie. Daar naast werd Postcheque gepriva tiseerd, en kwam het zo in rechtstreekse concurrentie met andere banken. Begin jaren 1980 trok de Post cheque weg uit het gebouw. Ook het gebouw ernaast, het Hôtel des Postes et de la Marine, kwam leeg te staan. Ze hadden allebei een erg interessante ligging vlak bij de Wetstraat. Toen het Vlaams Parlement in 1996 zijn intrek nam in het gebouw van het Hôtel des Postes et de la Ma rine, viel meteen ook het oog op dat van Postcheque. Door zijn grootte en ligging was het de ide ale plek om alle 124 volksverte genwoordigers en hun medewer kers in te vestigen. Zo is het sinds 2002 het Huis van de Vlaamse Volksvertegenwoordi gers. LD

26 Sport.

Rolstoeltennisser Joachim Gérard is weer razend ambitieus ‘Ik moet nog sterker worden in mijn hoofd’

hij zijn gal over de slechte service van de luchtvaartmaatschappij, maar ondertussen kan hij nuchter terugkijken op het spijtige voorval. “Het maakte me nerveus natuurlijk, maar gelukkig hadden we onze bagage terug na de eerste ronde.” In zijn oude tank slaagde hij er nog in om zijn eerste partij relatief gemakkelijk naar zijn hand te zetten, waarna hij zich met zijn beste materiaal – en de steun van zijn familie in het publiek –naar dubbele winst knokte. Gérard lijkt dus in uitstekende vorm te verkeren, na een seizoen waar hij voorlopig niet helemaal tevreden over is. De lat ligt immers hoog als je niet alleen grand slams, maar ook een (bronzen) paralympische plak op zak hebt, behaald in Rio de Janeiro in 2016. Maar op zich is het al een overwinning dat hij nog op een tennisveld staat. Vorige zomer tijdens de Paralympische Spelen in Tokio kroop hij door het oog van de naald

Zijn leven hing vorig jaar door hartproblemen even aan een zijden draadje, maar vandaag is rolstoeltennisser Joachim Gérard weer helemaal zijn sportieve zelf. De geboren Brusselaar won onlangs zijn thuistoernooi, de Belgian Open, maar zijn ambities liggen veel hoger: hij wil eindelijk de nummer één van de wereld worden. Voor echt deze keer. door Andy Furniere foto’s Photonews W e spreken Joachim Gérard, de verpersoonlijking van rolstoeltennis in ons land, terwijl hij op trainingsstage is in Cyprus. Het interview is strak ingepland in zijn schema, bij de laatste vragen maakt hij zich al volop klaar voor de volgende trainingssessie. Gérard wil overduidelijk top zijn voor het laatste doel van het seizoen: de US Open, die op 7 september van start gaat. Het toernooi in New York is, samen met Roland Garros, één van de twee grand slams die nog niet op zijn palmares prijken. In 2021 triomfeerde hij op zowel de Australian Open als Wimbledon, vooraleer zijn seizoen een dramatisch einde kende. Daarover verder meer. Dit jaar won hij nog geen grand slam, maar wel enkele toernooien, waaronder het prestigieuze grastoernooi Queen’s in Londen. Eind juli kon hij ook de overwin ningsbeker omhoogsteken in zijn thuistoernooi, de Belgian Open in het Naamse Jambes. Eindelijk, mag je wel zeggen. “Ik stond er al vijf keer in de finale, maar had het nog nooit kunnen afmaken,” zegt Gérard met een glimlach. Hij maakte er meteen een tweeklapper van: hij won zowel het enkelals het dubbelspel in Namen. In zijn huidige ‘achtertuin’, want hij is dan wel geboren in Ukkel, maar woont al lang in Wallonië, sinds kort in de streek rond Namen. Op het platteland. “Ik ben geen stadsmens,” zegt hij. “Geef mij maar de kalmte op de buiten.” Nochtans moest Gérard aan de Belgian Open beginnen ‘in een oude tank in plaats van een Ferrari’, zoals hij zijn vorige en huidige tennisrolstoelen noemde in een interview met de RTBF. Zijn huidige rolstoel (de ‘Ferrari’) was, samen met zijn tennis rackets, zoek geraakt op een vlucht uit Zwitserland. In een Instagrampost spuwde

▼

BIO • 33 jaar, geboren in Ukkel, woont nu in de streek rond Namen • Liep als baby polio op, met als onderontwikkelinggevolg van zijn rechterbeen • Startte op twaalfjarige leeftijd rolstoeltennismet • Behaalde in 2016 een bronzen Paralympische medaille • Won al twee grand slams • Kreeg in 2021 tijdens de Paralympische Spelen hartproblemen en leeft nu met een defibrillator

Om zijn streven tot een goed einde te brengen, moet de huidige nummer negen van de wereld naar eigen zeggen vooral op het mentale vlak nog vooruitgang boeken.

“Dat is altijd mijn grote zwakte geweest. Het is al veel verbeterd door de jaren heen, maar ik moet nog sterker worden in mijn hoofd. Veel meer wil ik daar niet over kwijt, maar het is de enige manier om nog constanter te worden, om het hele jaar een hoog niveau aan te kunnen houden.”

“Ik weet dat ik tot alles in staat ben, ik moet gewoon hard blijven werken en geduld oefenen.”Gemakkelijk zal het niet worden om de absolute top te bereiken, maar de evolutie van het spel in het rolstoeltennis speelt hem wel in de kaart. Net zoals in het valide tennis wordt er steeds agressiever gespeeld, waarbij hardhitters zoals Gérard in het voordeel zijn. “Vroeger kon je nog teren op een goede slice (slag die het spel vertraagt, red.), maar die tactiek wordt nu steeds meer afgestraft met harde slagen. Ik ben zelf een heel agressieve speler, met een goede opslag als belangrijk wapen.” Hij kijkt niet op naar iemand in het bijzonder, maar als hij zich moet vergelijken met een valide speler, kiest hij voor de Zwitserse levende legende Roger Federer. “Hij heeft ook die sterke service, neemt de bal vroeg, en is een heel complete speler.” Minder prijzengeld Op de roem en rijkdom van Federer kan Gérard niet rekenen, maar hij is blij met de evolutie die zijn sport heeft doorgemaakt in de voorbije jaren. “Er is steeds meer professionalisering en media-aandacht voor G-topsport (topsport van personen met beperking, red.) in het algemeen. Dat merk je al tijdens de Paralympische Spelen, maar rolstoeltennis is een van de meest ontwikkelde G-topsporten. Wij spelen bijvoorbeeld dezelfde grand slams in dezelfde periode en op dezelfde iconische courts als de valide tennissers. Tijdens het laatste Wimbledon-toernooi bracht de BBC ook live verslag uit van ons toernooi. In het algemeen zouden er wel nog meer wedstrij

Gérard kampeert al tien jaar in de top tien van het mondiale rolstoeltennis. Hij leek vorig jaar ook sterker dan ooit, toen hij in het begin van het jaar zijn eerste grand slam won en daar in de zomer meteen zijn tweede aan toevoegde. “Mijn hartproblemen en de gedwongen pauze hebben me dan afgeremd, waardoor ik zakte op de ranking, maar ondertussen speel ik al acht maanden zonder problemen. Hoewel ik mentaal nog geen honderd procent ben, ben ik weer op de goede weg.” Een topresultaat op de komende US Open kan, zegt hij zelfbewust.

28 Sport.

Rolstoeltennisser

“Na mijn hartproblemen heb ik aan stoppen gedacht. Maar ik heb voor mezelf uitgemaakt dat ik nog doelen heb die ik wil bereiken”

Joachim Gérard Topsporter ▼

Joachim Gérard is weer razend ambitieus toen hij onwel werd met levensbedreigende hartproblemen. Hij was toen zelf al, verrassend vroeg, uitgeschakeld. Verplichte rust “We waren met een deel van de Belgische delegatie een medaille aan het vieren tijdens een kleine receptie, toen ik het bewustzijn verloor. Hoe dicht bij het einde ik ben geweest, weet ik niet, ik herinner me enkel dat ik droomde. Maar er is me achteraf verteld dat mijn hartritme te snel was en dat mijn hart dat ritme niet vol zou houden.” Gelukkig kreeg hij snel medische hulp toegediend en werd zijn leven gered. Wat de hartcrisis veroorzaakte, is nog steeds niet helemaal niet duidelijk. Misschien speelde extreme uitdroging een rol, maar na twee maanden verplichte rust kreeg Gérard groen licht om weer aan topsport te doen. Hij leeft en speelt nu met een defibrilla tor, een inwendig toestel dat het hartritme opvolgt en bijstuurt wanneer nodig. Of hij niet aan stoppen heeft gedacht? “Natuurlijk. Ik heb een hele tijd alleen gelegen op die ziekenhuiskamer (door de coronamaatrege len, red.) en dan gaat er veel door je hoofd. Maar ik heb voor mezelf uitgemaakt dat ik nog doelen heb die ik absoluut wil berei ken.”Zijn grootste doel is, zo laat de tennisser uitschijnen, om nummer één op de wereld ranglijst te worden. Hoezo, had hij dat doel al niet bereikt in 2016? “Zo staat het inderdaad in de officiële statistieken, maar dat was maar voor een paar dagen, en volgens mij klopt het zelfs niet. Een fout in het informaticasysteem, geloof ik,” zegt Gérard met opmerkelijke cool. “In ieder geval, in mijn hoofd ben ik nog nooit hoger geraakt dan nummer twee.”

Joachim Gérard in actie tijdens de finale op Wimbledon in 2021, waar hij zijn tweede grand slam won.

EN At the end of July, wheelchair tennis player Joachim Gérard won his home tournament –the Belgian Open – for the first time. Gérard has already won grand slams and a paralympic medal and is in good shape ahead of the US Open. But just the fact that he is out there on a tennis court is in itself a victory. Last summer, at the Paralympics, heart problems put his life in danger and whilst in hospital, he briefly thought about quitting. “But I still have goals I want to achieve. Like becoming number one in the world rankings.” To make his goals come true, he needs to get even stronger mentally, he says. “That has always been my big weakness.”

31 AUGUSTUS 2022 | 29 den van G-sporten op televisie mogen komen.”Wathet prijzengeld betreft, gaapt er wel een serieuze kloof met het valide tennis. “In een eerste ronde van een grand slam kan een valide tennisser inderdaad soms meer winnen dan de rolstoeltennisser die zo’n toernooi wint, zo’n 60.000 euro tegenover ongeveer 50.000 euro bijvoorbeeld. Maar vergeet niet dat wij een stuk minder ronden spelen, drie of vier in plaats van de zeven ronden op een enkeltoernooi in het valide tennis. Het valt moeilijk te vergelijken. Er zit ook een stijgende lijn in ons prijzengeld, de bedragen vandaag liggen significant hoger dan toen ik zo’n tien jaar geleden op het professionele circuit kwam.” Gérard kan voor alle duidelijkheid leven van zijn sport. Behalve het prijzengeld, kan hij rekenen op een trouwe schare sponsors en ontvangt hij een salaris van de Franstalige topsportorga nisatie Adeps. Het rechterbeen van Gérard is onderont wikkeld, omdat hij als baby van negen maanden polio (kinderverlamming) opliep.

“I NEED TO IMPROVE MY MENTAL STRENGTH”

Hij was nochtans gevaccineerd tegen de ziekte. “De oorzaak is niet helemaal duidelijk. Misschien heb ik polio gekregen omdat ik na de vaccinatie niet de nodige antilichamen tegen de ziekte aanmaakte. Omdat in die tijd in poliovaccins nog met verzwakt, maar nog levend, virus gewerkt werd, en niet met dood virus zoals nu, heb ik misschien zo de ziekte opgelopen. Maar het is ook mogelijk dat ik besmet ben geweest door een ander kind, dat door vaccinatie zelf beschermd was, maar wel drager was van het virus. In ieder geval zou de vaccinatie zoals die toen was aan de basis liggen.” Een aversie tegenover vaccins heeft hij er wel niet aan overgehouden. “Helemaal niet. Ik ben ook gewoon gevaccineerd tegen Covid 19.”

In zijn kindertijd had hij het moeilijk met zijn beperking, onder meer door opmerkin gen van toenmalige leeftijdsgenoten. “Kinderen kunnen hard zijn in het uitspreken van wat ze denken,” zegt hij. Maar ondertus sen heeft hij het aanvaard als een deel van zichzelf, dat hem niet heeft afgeremd in het leven, integendeel. Sport heeft daar een belangrijke rol in gespeeld. Voor hij aan tennis begon, was Gérard een beloftevol zwemmer. Maar toen moest hij door zijn beperking een zware operatie ondergaan, die hem maandenlang uit het zwembad hield. Daardoor begon hij op twaalfjarige leeftijd te tennissen. En dat doet hij nu, intussen 33 jaar oud, nog altijd. Sinds vijf maanden heeft hij er nog een bijkomende motivatiebron bij, zijn dochtertje Elena. “Ik kijk uit naar het moment dat ze volledig begrijpt wat ik doe, zodat ik het plezier van mijn sport met haar kan delen.”

FR Fin juillet, le joueur de tennis en fauteuil roulant Joachim Gérard remportait pour la première fois le tournoi national du Belgian Open. Gérard, qui a déjà remporté des grands chelems et une médaille paralympique, est donc en pleine forme pour l’US Open. Mais le fait même qu’il soit sur un court de ten nis est une victoire en soi. L’été dernier, lors des Jeux paralympiques, il a frôlé la mort en raison de pro blèmes cardiaques. Il a pensé à arrêter. « Mais j’ai encore des objectifs à atteindre. Comme devenir le numéro un au classement mondial. » Pour atteindre ses objectifs, il doit devenir encore plus fort mentale ment. « Ça a toujours été mon point faible. »

Op de Paralympische Spelen in Parijs van 2024 zal Elena ongeveer 2,5 jaar oud zijn. Misschien kan ze dan vanuit de tribune zien hoe haar vader, vier jaar nadat het noodlot bijna had toegeslagen, revanche neemt en de gouden medaille pakt. Geduld oefenen.

JE DOIS RENFORCER MON MENTAL »

30 De slaapkamer. Tiga Gevers uit Anderlecht

Tiga Gevers speelt al vier jaar saxofoon. Sinds kort verzorgt ze de parkiet van haar grootouders. Later wil ze graag mensen helpen: kinderchirurg worden is haar grote droom.

31 AUGUSTUS 2022 | 31

Elke week gaat BRUZZ op bezoek bij een kind in Brussel in zijn of haar slaapkamer. Deze keer is dat bij de twaalfjarige Tiga Gevers uit Anderlecht. “Op een dag kwam ik van de bakker en zag ik een dakloze man op straat zitten. Ik heb hem toen een van mijn twee chocoladekoeken gegeven.” door Max Wyckaert foto Saskia Vanderstichele

J’AI ENVIE D’AIDER LES GENS » FR Tiga Gevers (12 ans, Anderlecht) veut devenir chirurgienne pédiatrique quand elle sera plus grande, parce qu’elle aime aider les autres. C’est vrai depuis qu’elle est petite et cela n’a pas changé. « Un jour, en sortant de la boulangerie, j’ai vu un sans-abri dans la rue. Je lui ai donné un de mes deux pains au chocolat. Le monsieur était très content et j’étais contente de l’avoir aidé. » Met wie woon je hier samen? Mijn beide ouders, twee broers, Figo (17) en Eliot (15) en een zus, Lio (7). We delen veel met elkaar en zijn een hechte familie. Soms kibbelen we weleens, maar ach teraf denk ik altijd: ‘Zo onnozel dat we daarover discussiëren.’ Ik vind het belangrijk om veel met mijn familie te doen en te genie ten van deze tijd nu we nog sa menwonen. Figo gaat binnenkort in Gent op kot en ik zal hem wel missen. Stel dat je moet verhuizen naar een kleiner huis, wat zou je dan zeker meenemen? Ik zou mijn geboorteknuffel meenemen. Of knuffels, want het zijn eigenlijk vijf dezelfde lam metjes. Ik had vroeger geen tutje, dus beet ik op het neusje van mijn knuffel. Ik zou die meene men omdat die van de eerste dag bij mij is. Mijn gsm zou ik zeker niet mee nemen. Ik kan wel sociaal zijn (lacht). Ik heb die nu een jaartje of twee en merk dat het af en toe wel verslavend is. Dat zie ik aan mijn schermtijd, die is soms drie uur! Daar schrik ik dan wel van: 'Heb ik nu zoveel tijd van mijn dag verspild?’ De tijd gaat zo snel als je op je gsm zit, naar TikTok kan je blij ven kijken. Ik volg 'for you page' en krijg zo filmpjes te zien die ik leuk vind. Ik like verschillende dingen, zoals dansjes en af en toe maak ik ook zelf een filmpje. Dan zet ik mijn gsm op de venster bank en doe ik een dansje in mijn kamer Is er iets in de wereld dat je wil veranderen? Ik zou heel veel willen verande ren, maar vooral het recht van de mensen hier. Er is veel racisme in de wereld. Dat merk ik toch wel, zowel in het dagelijkse leven als op sociale media. Hier in An derlecht is er veel kleur. Dat is anders dan in Dilbeek, waar ik naar school ga. Daar lijkt soms maar één grote groep mensen te zijn, die allemaal dezelfde zijn, er hetzelfde uitzien, hetzelfde spre ken. Het leuke aan Brussel vind ik dat er zoveel mensen met ver schillende origines zijn. Dat zou meer mogen, want dat vind ik interessant. Hoe zou je racisme dan de wereld kunnen uit helpen? Iedereen dezelfde rechten en kansen. Maakt niet uit welke ori gine je hebt. Bij Chiro Wacko, hier in Anderlecht, is dat alles zins het geval. Ik vind het fijn om er met zoveel verschillende men sen bevriend te zijn en samen plezier te maken in Brussel. Dat is eigenlijk ook zo in mijn korf balploeg. Wist je trouwens dat dat een van de weinige sporten is waar jongens en meisjes in één ploeg zitten?

Ben je trots op iets dat je gedaan hebt? In het weekend mogen we altijd twee koffiekoeken kiezen. Op een dag kwam ik van de bakker, waar ik onze wekelijkse bestel ling was gaan ophalen, en zag ik een dakloze man op straat zitten. Ik heb hem toen een van mijn

twee chocoladekoeken gegeven. Die meneer was daar heel erg blij mee, wat mij dan weer blij maak te dat ik dat gedaan had. Daar ben ik wel trots op eigenlijk. Ik vind het belangrijk om mensen te kunnen helpen. Wil je dat later blijven doen, mensen helpen? Later hoop ik geneeskunde te kunnen studeren. Ik zou echt graag willen slagen voor het toe latingsexamen, omdat ik in de zorg wil werken, met kinderen. Dat is al zo van toen ik klein was. Onlangs stuurde een vriendin mij een foto van wat ik in haar vriendenboekje had geschreven.

Op de vraag 'Wat wil je later wor den?', had ik toen 'dokter' geant woord. Dat is sindsdien nooit meer veranderd. Ik wil kinder chirurg worden.

Naar een idee van de Volkskrant

“Het leuke aan Brussel is dat er verschillendemensenzoveelmetorigineszijn”“ILOVEHELPINGPEOPLE”

EN Twelve-year-old Tiga Gevers from Anderlecht wants to become a paediatric surgeon when she grows up, because she likes help ing other people. She has done so since she was little and that hasn’t changed. “One day, I came from the bakery and saw a homeless man sit ting on the street. I gave him one of my two chocolate buns. That made him very happy and it in turn made me happy that I could help him.”

‘Ik vind het belangrijk om mensen te kunnen helpen’

SeppeKunstenaarsDeRoo en Anna wereld.”vanmogelijkheden“WenietnoemenZanichellideexpofatalistisch:tonendeveleeennieuwe

Jonge kunstenaars geven hun visie op het einde der tijden

intelligentie technologie in opstand, doen uitbarstingen van supervulkanen het licht uit of graven we ons eigen graf door constante wereldoorlogen. Geen fatalisme Weinig opbeurende vooruitzichten, waar je als individu ook behoorlijk machteloos tegenover staat. Misschien kunnen we dus maar best doen alsof we naar een rampenof horrorfilm kijken. En ‘achteroverleunen, ontspannen en van de apocalyps genieten’, zoals wordt gesuggereerd door de titel van een expo die op 2 september opent in het Molenbeekse LaVallée. “De titel is ironisch,” zegt Seppe De Roo, kunstenaar, maar nu ook curator van Sit back, relax & enjoy the apocalypse. “Verwacht je niet aan taferelen met zombies zoals in The walking dead. De expo is ook verre van fatalistisch, integen deel. De bedoeling is om de diverse visies van jonge kunstenaars op de toekomst te verbeelden, om zo de vele mogelijkheden voor een nieuwe wereld te tonen. Want de apocalyps is niet alleen een einde, maar ook een wedergeboorte, een nieuw begin.” Banale zombies hebben inderdaad geen plaats in de nieuwe wereld zoals die wordt gepresenteerd in LaVallée, maar wel bijvoorbeeld de futuristische ‘niet-menselij ke klankwezens’ (non-human sonic entities) van de Britse artiest Jordan Edge. Dat zijn hybride klanksculpturen, deels menselijk en deels insectachtig, die opgebouwd zijn met kunstmatige intelligentie. Je vindt er ook harpijen, de roofvogels met vrouwenhoofden die we al kennen uit de Griekse mythologie. De Britse kunstenaar Arieh Frosh maakte gemotoriseerde sculpturen van die figuren,

door Andy Furniere foto’s Saskia Vanderstichele

‘Sinds Trump kijk ik met een andere blik naar de dingen’

31 AUGUSTUS 2022 | 33 Expo.

oorspellingen over het einde der tijden zijn van alle tijden. De eerste onheilsprofeten keken daarbij vooral omhoog, in de richting van een almachtig opperwezen, dat op eigen houtje zou beslissen wanneer het genoeg was geweest. De huidige betekenis van het woord ‘apocalyps’ is dan ook geworteld in de Bijbel, specifiek in de ‘Openbaring van Johannes’. Hoewel religie een rol blijft spelen, zien moderne doemdenkers toch vooral aardse redenen voor het vergaan van de wereld. Het zou allemaal plots voorbij kunnen zijn, als een kernoorlog de nucleaire holocaust ontketent. Of klimaatverandering zou kunnen zorgen voor een langzame doods strijd, waarbij het leven op aarde langzaamaan onmogelijk wordt. Maar het lijstje is veel langer. Misschien komt door kunstmatige

Vallen jonge artiesten door alle ellende in het nieuws ten prooi aan doemdenken? In weerwil van de titel, toont de expo Sit back, relax & enjoy the apocalypse dat de kunstenaars onder de millennials op eigenzinnige wijze nadenken over uitdagingen als populisme, klimaatverandering en de oorlog in Oekraïne. “Je voelt dat de wereld aan het shiften is, we gaan een toekomst met veel extremen en wanorde tegemoet,” zegt kunstenaar Seppe De Roo.

▼

Expo.

“Zeker sinds het aantreden van Trump begon ik met een andere blik naar de dingen te kijken, en toen moesten de coronapande mie en de Russische invasie in Oekraïne nog komen. Net zoals de paus denk ik dat de Derde Wereldoorlog al begonnen is, maar ik geloof dat die zich op een heel andere en langere manier zal ontwikkelen dan een zuivere oorlog. Je voelt dat de wereld aan het shiften is, we gaan een toekomst met veel extremen en wanorde tegemoet.”

Joie de vivre Een gedachtegang die cultuurhistoricus en schrijver Geert Buelens begrijpt. “Ik denk dat veel millennials zoiets ervaren. Ze hebben tijdens het volwassen worden heel veel onheil moeten verwerken. Denk ook maar aan de kredietcrisis en natuurlijk de klimaatcrisis.” Buelens is zelf een expert in de klimaatproblematiek, en publiceerde daarover begin dit jaar het boek Wat we toen al wisten. De vergeten groene geschiedenis van 1972“Het. verschil met vijftig jaar geleden is dat veel van de milieuschade toen nog lokaal was. Een vervuilde rivier in je buurt is een kwestie die gemakkelijker op te lossen valt dan de klimaatverandering die nu over de hele wereld duidelijke problemen veroor zaakt, zoals de recente hittegolven en droogte. Het is begrijpelijk dat dat tot een gevoel van machteloosheid leidt bij jonge mensen, en tot frustratie dat de vorige generaties onvoldoende hebben ingegrepen. Bovendien moet het gros van de ellende nog komen en zullen zij er dus meer last van ondervinden. Zo bleek uit een rapport van een Zwitserse herverzekeraar dat in een vijfde van alle landen ecosystemen op toekomstbeelden kunnen zijn, maar ze refereren evengoed aan een (mythologisch) verleden, zoals aan een keizerlijke kroning of de Leviathan-mythe. Als curator van de groepstentoonstelling vond De Roo inspira tie bij het reisverslag door de hel (Inferno) van de middeleeuwse dichter Dante Alighieri en het werk van de hedendaagse Franse romancier Michel Houellebecq. Niet meteen

Seppe De Roo en ZanichelliAnna zijn twee van de veertien kunste naars die in LaVallée ‘apoca lyptisch werk’ tonen.

“De apocalyps is niet alleen een einde, maar ook een wedergeboorte, een nieuw begin”

Naar eigen zeggen was De Roo zelf tot rond zijn achttiende heel positief over de toe komst, maar toen kwam er een omslag.

Jonge kunstenaars geven hun visie op het einde der tijden

Seppe De Roo Kunstenaar en curator die bij hem wel niet dezelfde negatieve reputatie hebben als bij de Oude Grieken en Romeinen (als onder meer de belichaming vanVeertienstormen).kunstenaars werden geselec teerd voor de expo, zowel kunstenaars van internationale faam als opkomende talenten uit Brussel en België. Allen zijn ze geboren tussen 1987 en 1997, millennials dus. Sit back, relax & enjoy the apocalypse is de eerste tentoonstelling opgezet door Piëdestal, een nieuwe vzw die jonge kunstenaars ondersteunt. Via samenwer kingen met integratiecentrum Foyer en vereniging Arts&Publics worden ook Molenbeekse jongeren betrokken. De 28-jarige De Roo zal zelf onder meer zijn monumentale schilderijenreeks De asceten tentoonstellen. De figuren in de werken, gemodelleerd naar zichzelf, handelen in een tijdloze setting die aan een droomwereld doet denken. Het zouden verre auteurs die je ervan kan verdenken bij het schrijven een roze bril op te zetten.

34 ▼

Anna Zanichelli ging aan de slag met wegwerpnetjes van groenten en fruit, en heliumcapsules die ze vond op straat. instorten staan door dramatisch dalende biodiversiteit, waardoor er bijvoorbeeld een tekort aan drinkwater dreigt. Het doemden ken van millennials, en deze jonge kunstenaars in het bijzonder, over dit thema is voor een deel zeker realistisch.”

L’APOCALYPSE EST AUSSI UN NOUVEAU DÉBUT »

31 AUGUSTUS 2022 | 35

FR Dans l’exposition Sit Back, Relax & Enjoy the Apocalypse, des artistes millennials réfléchissent à la renaissance de notre monde dont la fin proche est annoncée. « L’objectif est de montrer des visions de l’avenir très diverses, afin d’avoir plein de mondes futurs potentiels. Car l’apocalypse n’est pas seulement une fin, mais aussi un nouveau début », explique l’artiste bruxellois Seppe De Roo, curateur de l’exposition en question à LaVallée à Molenbeek.

Daarin bevestigde ze heliumcapsules die ze vond op straat. Het net van wegwerpmateri aal beschermt ons tegen deze ‘bommetjes van lucht’ die uit de lucht vallen en de aarde bedreigen. De hele installatie is opgebouwd uit afval, typisch voor haar werk. “Ik ben gefascineerd door afval en in Brussel werd ik snel geraakt door de variëteit aan afval die ik rond me zag. Ik hou van de verschillende materialen zelf en vind het interessant om te werken met objecten die aan het einde van één leven zijn gekomen. Met mijn kunst geef ik ze een tweede leven. Noem het artistieke recyclage.” De helium capsules die ze gebruikte voor Fillet pur zijn niet het meest gebruikelijke afval. “Ik heb begrepen dat ze bedoeld zijn om patisserie mee te maken, maar dat veel jongeren ze gebruiken als goedkope drug. Omdat het gebruik niet openlijk gebeurt, lijkt het wel alsof ze echt uit de lucht zijn gevallen.” Hoe kijkt Zanichelli zelf naar de toe komst? Zitten we in de laatste rechte lijn naar de grote ondergang? “Ik heb het gevoel dat de mens op termijn zal verdwijnen,” zegt ze, “maar ik ben optimistisch dat de planeet zal overleven. De gedachte dat de kracht van de natuur het hier dan weer zal overnemen, geeft eigenlijk wel een zekere troost. Al zou ik er dan wel graag bij zijn, om het te kunnen zien.” (Lacht)

De tentoonstelling ‘Sit back, relax & enjoy the apocalypse’ is van 2 tot en met 18/9 te zien in LaVallée, www.enjoytheapocalypse.be

“THE APOCALYPSE CAN BE A NEW BEGINNING TOO” EN Is all the bad news making young artists fall prey to doom and gloom? Despite its title, the exhibition “Sit Back, Relax & Enjoy the Apocalypse” is evidence that these millennials are not fatalistically looking forward to the arrival of the Four Horsemen, but are finding their own perspective around the rebirth of our world. “The idea is to depict young art ists’ visions of the future, to show the many possibili ties for a new world. Because the apocalypse is not only an end, but also a new beginning,” says Brusselsbased artist and curator of the show Seppe De Roo.

Artistieke recyclage Een van de jonge kunstenaars die in belangrijke mate focussen op dit thema is de Italiaanse kunstenares Anna Zanichelli (29), die al vijf jaar in Brussel woont. “Ik ben me er pas echt bewust van geworden nadat ik in Brussel terechtkwam,” zegt ze. “Ik ben opgegroeid op het Noord-Italiaanse

Het mag niet verbazen dat de complexe relatie tussen mens en natuur een belangrijk thema is in Sit back, relax & enjoy the apocalypse. “Er was absoluut geen checklist met maatschappelijke thema’s waar de kunstenaars op moesten inzetten, zeker niet, maar het zijn nu eenmaal zaken die jonge kunstenaars doormaken en het is ook wel belangrijk om die dingen te benoemen,” zegt De Roo. “Je merkt ook geen passief pessi misme in de werken, er zit veel fantasie en joie de vivre in. Als artiesten gebruiken we vaak de kracht van metaforen om op een speelse manier persoonlijke inzichten te uiten en zelf nieuwe mogelijkheden te schep pen.”Dat ligt ook in de lijn van de rol die Buelens weggelegd ziet voor kunstenaars. “Mensen kunnen ontmoedigd raken door alle berichten over en beelden van klimaatel lende, maar kunstenaars hebben de gave om de verbeelding te prikkelen. Ze kunnen iets loswrikken in je hoofd, door te tonen hoe de wereld er in de toekomst uit kan zien en hoe we daaraan kunnen bouwen. Kunst speelt daarin een heel inspirerende rol.” Volgens Buelens is pessimisme, zoals dat van De Roo’s inspiratiebron Michel Houelle becq, ook niet per se kwalijk. “De alomtegenwoordige ecomodernisten bijvoorbeeld hebben een groot vertrouwen in technologi sche vooruitgang om de klimaatverandering op te lossen, maar erg waarschijnlijk is die piste niet. De technologie moet nu al extreem snel vooruitgaan wil ze de crisis nog een halt toeroepen. Een andere stroming stelt dat dat optimisme misleidend is en dat we beter uitgaan van een ecopessimisme. Een interessante denkpiste, al hoed je je best voor pessimisme. Pessimisme leidt tot passiviteit. Dat besef is al bij veel jonge mensen doorgedrongen. Kijk maar naar de enorme klimaatbetogingen, waarin jongeren een grote rol hebben gespeeld.”

platteland, in het dorpje Albinea in Reggio Emilia, waar de lucht heel proper was. Hier voelde ik soms een tekort aan zuurstof, zoals toen ik als kind een astma-aanval had.” Zanichelli maakte voor de nieuwe expo de installatie Fillet pur, waarvoor ze wegwerp netjes voor fruit en groenten aan elkaar stikte tot een net van dertien bij zes meter, dat in LaVallée aan het plafond hangt.

Brusselaar die de stad en de wereld culinair ontdekt Meer lezen?

Taboulé

Bekijk en lees de hele reeks op BRUZZ.be/trachet

36 Trachet.

“VolgensLibanezen is ‘Libanese taboulé’ een tautologie. Er bestaat geen andere!” Libanezen is ‘Libanese taboulé’ een tautologie. Er bestaat geen andere! Ik bezit een Libanees kookboek van een zekere Georges Rayes: l’Art culinaire Libanais. Het boek is ongedateerd, maar het lijkt uit de jaren 1950 te stammen. Wie de ware aard van een recept wil natrekken, zoekt best een oud boek op. In onze moderne tijd van culturele cross-overs en fusion verwateren recepten maar al te makkelijk. Kijk maar naar de Gentse waterzooi. Een vroege bron raadplegen, helpt dan. Georges Rayes geeft in zijn boek niet veel context en de porties zijn voor grote gezel schappen: ‘Spoel 500 gram fijne bulgur (blé concassé) met water, een half uur voor de opmaak. Hak 300 gram pijpajuin fijn met 250 gram witte ajuin, wrijf die samen met 25 gram zout en 3 gram zwarte en witte peper. Hak ook vijf boeketjes platte peterselie (!) en de blaadjes van twee boeketjes munt. Snij 1.100 gram tomaten in kleine stukjes. Voeg 200 gram olijfolie en 100 gram citroensap toe. Meng alles goed en verdeel over de nodige kommetjes. Serveer slabladeren, koolbladeren en wijnbladeren apart.’ Die bladeren dienen om de taboulé te dragen, je schept er wat in een blad, plooit dat toe en geniet ervan. In moderne uitvoering zie je dat men vooral bang is van te veel vocht in de taboulé. De bulgur wordt meteen geweekt in citroensap en olie, de tomaten grondig ontpit, eventuele komkommer ook. Wat mij deed dwalen van het origineel was de ‘taboulé’ die wordt verkocht in delicatessenzaken.FranseDaarkomt de inspiratie uit de Maghreb, vind je vaker vis en andere dierlijke ingrediënten, en durft men de bereiding te maken met couscous in plaats van bulgur. De snoodaards!

Dat liet ik zwellen in koud water, allerhande gehakt groen met veel peterselie en tomaat aan toegevoegd, en een blikje witte tonijn opengetrokken. Kruiden, olie en azijn bij, goed mengen en we hadden een koud slaatje voor een hete dag. Omdat ik mis schien anderen kon inspireren, plaatste ik er een foto van op Facebook. “Het was weer voor taboulé!” postte ik erbij. Hoon werd mijn deel! “Geen echte taboulé!” protesteerde iemand. Een ander schreef: “Ik zou het graag eten, maar niet in de Libanese Facebookgroep durven te plaatsen. De paprika zou je al kritiek opleveren, maar die tonijn! Oei.” Daar had ik niet van terug. Is taboulé dan een canoniek vastgelegde schotel? Gebeiteld in steen zoals de bolognesesaus? Een heilig recept à la spaghetti carbonara, waar je levend wordt gevild wanneer je ook maar hint om er room, witte wijn of ajuin bij te doen? Ik heb me dus even verdiept in de taboulologie. Volgens Nick Trachet

Op één van de warmste dagen in juli had ik geen trek om warm te koken. Er stond nog een half pakje bulgur in de keukenkast.

SELECT BRUZZ GIDST U DOOR DE CULTURELE AGENDA 31 / 8  6 / 9

‘Vrouwelijke dj’s die hiphop draaiden, dat was ongezien’

Dertien jaar lang organiseerden ze feestjes, cureerden ze events en haalden ze mc’s en vrije denkers naar de radiostudio van BRUZZ, maar nu houdt het hiphopcollectief SupAfly ermee op. “We hebben de fakkel doorgegeven aan de volgende generatie.” door Zonderman

Tom

38 Hiphop. Hiphopcollectief SupAfly neemt afscheid Als je het zo zegt, klinkt het hard, alsof we iemand uit de weg ruimen,” antwoordt Mieke Pauwels alias dj MikiGold met een grote smile op de vraag waarom SupAfly ten grave wordt gedragen. Pauwels is een van de vier dj’s die de voorbije jaren het Brusselse hiphopcollectief vormden. De genster voor SupAfly kwam van Jeannette Petri alias Jee Nice, die eind jaren 2000 Anattitude Magazine uitgaf, een magazine dat zich focuste op vrouwen in hiphop. JoBee, zangeres en radiohost bij FM Brussel, schaarde enkele vrouwen rond zich voor de releaseparty van de derde editie van het magazine: fotografe Lizairo, blogger, muziekmanager en dj Young Mocro, zangeres en dj Fatoosan, muziekmanager en dj Vaneeshua en muzikante en dj MikiGold. Het feestje in de Tavernier in Elsene was super, en de contouren van een collectief vormden zich. “We organiseerden al snel meer dan alleen party’s,” legt Pauwels uit. SupAfly werd net zo goed een hiphopcollec tief als een denktank. “We gooiden alles samen, organiseerden expo’s, cureerden events.”Daar kwam ook de radioshow bij, toen nog bij FM Brussel, dat later BRUZZ werd. “BRUZZ heeft ons ongelofelijk veel vrijheid gegeven,” blikt Fatou Sow alias dj Fatoosan terug. “Roméo Elvis, L’Or du Commun en Coely zaten in onze show toen weinigen hen nog kenden, maar ook internationale namen als Speech Debelle en John Forté, producer van onder meer The Fugees. Later haalden we ook geëngageerde denkers als Dalilla Hermans en Joëlle Sambi naar de studio om hun zeg te komen doen.” Als vrouwelijk collectief dat zich focuste op hiphop speelde SupAfly een pioniersrol. “We presenteerden ons niet als een feministisch collectief,” zegt Sow. “Het was aanvankelijk onze passie voor hiphop die ons verbond.” “Niemand zette toen vrouwelijke mc’s op de affiche, of ze stonden helemaal onderaan,” knikt Pauwels. “Wij wilden vrouwen wél laten headlinen. Mannen kwamen op de tweede plaats. In die tijd was dat een statement. En geleidelijk aan beseften we hoe belangrijk dat was.” Later zetten ze hun heldin, de Amerikaanse hiphopqueen Bahamadia, op de affiche van de Gentse concertorganisator Democrazy. Vrouwen, en dan zeker vrouwen van kleur achter de draaitafels op hiphop, dat was, zeker in België, ongezien. “Terwijl hiphop bij uitstek zwarte muziek is,” zegt Sow. “Er kwam eens een jonge vrouw naar mij die zei dat wij rolmodellen waren. Dat was leuk om te horen. Onbewust zeiden we: ‘Kijk, het is mogelijk om als jonge vrouw van kleur een dj te worden.’ Ondertussen is er veel veranderd, en is dat, gelukkig, niet meer zo uitzonder lijk. Dat we daar mee voor hebben gezorgd, maakt ons allemaal heel trots.”

Als jong meisje droomde Pauwels er al van te dj’en, maar dat ze ooit op grote podia van Couleur Café of Les Ardentes zou staan, had ze nooit kunnen dromen. “Ik denk dat dat ook aan de manier ligt waarop wij zijn “Vroeger mocht je als meisje niet te groots denken. Met SupAfly hebben we jaren geknokt om die mentaliteit te veranderen” Mieke Pauwels alias dj MikiGold SupAfly, van links naar rechts: Young Mocro, MikiGold.FatoosanVaneeshua,en “

Na zijn legendarische feestjes in de Beursschouwburg en de events in de schoot van de Democrazy kruipt het collectief voor het laatst samen achter de decks op het Manifiesta-festival in Oostende. Daarna trekken de leden de stekker eruit, al blijven de individuele leden met muziek bezig. “Muziek is altijd onze passie geweest, en dat zal zo blijven,” zegt Pauwels. “Met SupAfly wilden we alternatieve hiphop onder de aandacht brengen,” pikt Sow in. “Maar houden van heel veel soorten muziek, en we willen daar ook graag mee bezig zijn. Vrouwen zijn intussen ook wat zichtbaarder geworden in de muziekindustrie dankzij de vele platformen en organisaties die zich inzetten voor minderheden in het nachtle ven. Er is nog veel werk op dat vlak, maar het voelt wel goed om de fakkel nu door te geven aan de volgende generatie.”

WeekendOpening 17 + 18 Sept.’22 at Bozar SchiavoLoGiuseppe©Photo Let’s onthingsstartotherightnoteInfo&tickets:bozar.beGlassMuseumLeCarnavaldesAnimauxLaTempêteEchoCollectiveAnouarBrahemJanneMarkArveHenriksenEydísEvensen…grootgebracht. Niet te groots denken als meisje. Bij de generatie van nu is dat gelukkig anders, zelfs jonge, zwarte dj’s zijn gebrand om er staan, helemaal bovenaan. Met SupAfly heb ik jaren geknokt om die mentaliteit te veranderen. Ik héb op die podia gestaan, maar ik moest er wel voor door een proces.” Dj’ende moeders Er kwamen wel eens opmerkingen toen de SupAfly-dj’s achter de draaitafels plaatsna men. Draaien ze wel echt? Kennen ze iets van muziek? Zijn ze real? “Vrouwen kregen ook veel meer opmerkingen over hun uiterlijk dan mannen,” zucht Sow. “Je moest knokken om er te staan, alsof je een test moest doorstaan. Je zelfvertrouwen werd voortdurend ondermijnd. Nu ligt dat goeddeels achter ons, al zie je op sociale media nog altijd dat vrouwen meer commen taar krijgen dan mannen. ‘Zou die niet beter dansen dan dj’en?’ en dat soort dingen.” Tegelijk werden de vrouwen van SupAfly snel omarmd door de (mannelijke) hip-hop heads in Brussel. “Intussen is dj’en ook enorm gedemocratiseerd, je hoeft geen fortuinen meer te spenderen aan draaitafels en mixers,” zegt Sow. “Iedereen heeft er nu toegangIronischtoe.”genoeg is het net het vrouw-zijn dat er nu mee voor zorgt dat SupAfly stopt. “Onze levens zijn hard veranderd,” legt Pauwels uit. “Drie van ons zijn jonge moeders. Dat gooide het ritme en de energie van het collectief om, je prioriteiten veranderen. Maar het is zeker niet enkel dat. Zo’n collectief vereist dat je altijd klaarstaat, in je eentje kan je dingen op je eigen tempo doen. SupAfly deden we ook uit muzikale passie, nooit om het geld. Dus moesten we daarbuiten een job hebben. We hebben ook elk eigen projecten. Het werd moeilijk dat allemaal te combineren.” Sow organiseert vandaag samen met Sylvia Iweanya feestjes onder de naam MomsNightOut. “Om te tonen dat je als moeder ook nog coole party’s kan organise ren en in het nachtleven duiken. Dj’ende moeders krijgen vaak de vraag wie er dan op hun baby’s past, en of het wel safe is als jonge moeder om in een wereld rond te hangen die vaak wordt geassocieerd met drank en drugs. Mannen niet.”

SUPAFLY REND LE MICRO FR

Pendant treize ans, elles ont organisé des soi rées, créé des événements et fait venir des MCs et des libres penseur.euse.s au studio de BRUZZ radio. Aujourd’hui, le collectif hip-hop bruxellois SupAfly dépose le micro. « À l’époque, ce n’était pas courant que des jeunes femmes se mettent au hip-hop », explique Fatou Sow, alias DJ Fatoosan. « Tout d’un coup, on était considérées comme des modèles. Heureusement, beaucoup de choses ont changé et il n’est plus exceptionnel de voir des femmes aux pla tines. On est fières d’y avoir contribué. Il est temps de passer le flambeau à la nouvelle génération. »

SUPAFLY PASSES ON THE TORCH EN For thirteen years, they organised parties, curat ed events and brought along MC’s and free thinkers to the BRUZZ radio studio, but the all-female Brussels hip-hop collective SupAfly is now saying goodbye. “Back then, it was unheard of for young women to play hip hop,” says Fatou Sow, alias DJ Fatoosan, looking back. “Then suddenly we were seen as role models. Fortunately, a lot has changed in the meantime and women behind mixing tables is no longer as strange a sight. We are proud to have been part of that shift, but it is time to pass on the torch to the next generation.”

Luister op BRUZZ ICE 24 uur lang naar de beste SupAfly Collective-mixes, vanaf donderdagavond 20.00 uur via bruzz.be/ice

ZOO - PELOUSE GRASS BAND & more Festival Estellés24SEP Eesah Yasuke - ONHA - KT Gorique Festival FrancoFaune28SEP Concert Secret Sessions Festival FrancoFaune06OKT Faites pas chier,j'prépare un concert with Isha, Sheldon, Limsa d'Aulnay and Gutti... Festival FrancoFaune 13OKT Gyedu-blay Ambolley& his Sekondi band20OKT Museum night fever BELvue museum22OKT Reggae Women29OKT Moonshine04NOV BABA BOOM12NOV Mndsgn14NOV Bru•x•elles Festival22-23SEP And many more... Tickets & info: vaartkapoen.be @vkconcerts Parc Des Etangs Vijverspark, Brussels SAT 03.09.22 SUN 04.09.22 WWW.XRDS.BE Alfred Anders . AliA Altinbas . Ampe . Antal . Azo Bambounou . Border One bradley zero . Cabasa Christoph Faust . Courtesy Daria Kolosova b2b Etapp Kyle Darwin b2b re:ni . DC Salas Deniro . DJ Gigola DJ Stingray 313 . Dr. Rubinstein DVS1 & Oscar Mulero Emily Jeanne . Fafi Abdel Nour Fais Le Beau . Forest Drive West Freddy K . Gerd Janson Hadone . HyperaktivistHertonb2bD.Dan I Hate Models . Innershades Jan Vercauteren Julian Muller . KETTAMA Keyser . Le Motel Marco Shuttle . MARRØN Matisa . Menica Mor Elian b2b Rhyw Nene H . Paquita Gordon Paramida . Peter Van Hoesen Phanom . Phara (live) . Raär Rafael Munoz . Saoirse Sara Dziri . Setaoc Mass Steffi (live) . tornado wallace Upsammy . VTSS . Zeta Lyz

Kleurbad Vorig jaar viel het mooiste vleugje poëzie van Kunstenfestival Watou te ontwaren in de kerk, waar de ‘zonlichtvlekken’ van Nadia Guerroui haast onmerkbaar door de ruimte dwarrelden. Net voor het Brussels Gallery Weekend losbarst, trekt de Brusselse samen met grootheden als Ann Veronica Janssens en Pieter Vermeersch eenzelfde immersieve, poëtische ervaring op. Rondwaren in ruimtes van kleur, er zijn slechtere manieren om in het nieuwe seizoen te vallen.

Ménage à trois

Een radiopresentatrice heeft het goed met een ex-rugbyspeler die al tien jaar de hare is en toch trekt het weerzien met een oude geliefde een scheurtje in hun relatie. Niet de eerste en ook niet de laatste Franse film over een driehoeksverhouding, maar ook niet de zoveelste. Regisseuse Claire Denis zet het melodrama naar haar hand, Juliette Binoche en Vincent Lindon spelen met toewijding en Tindersticks zorgde voor muziek. Bien.

NAVEC AMOUR ET ACHARNEMENT ON THE LOOKOUTNINHO FILMPOP & JAZZEXPO 31 AUGUSTUS 2022 | 41

Soevereine rapper

In de oase van Wiertz Achter de vroegere woning van de negentiende-eeuwse kunstenaar Antoine Wiertz, in de schaduw van het Europees Parlement, bevindt zich een groene oase waar tijdens de zomermaanden concerten plaatsvinden. Op die verborgen prachtlocatie kan je de komende weken genieten van de muzikale genialiteiten van onder meer het Quartz Ensemble, de Letse violist Elina Buksha en het jonge Fibonacci String Quartet.

PETER DEPELCHIN: MYSTIC HEATED WINE BEYOND THE EVENT HORIZON 4/9 > 22/10, Husk Gallery, www.huskgallery.com

AVEC AMOUR ET ACHARNEMENT dir.: Claire Denis, act.: Juliette Binoche, Vincent Lindon

Onder het noorderlicht Soms word je met de perfecte artiestennaam geboren: de Noorse popprinses Aurora Aksnes hoefde enkel haar achternaam weg te knippen om haar met fonkelend poollicht besprenkelde elektropop en klaterende fjordenfolk perfect uit te drukken. Met haar songs over de natuur, gender, mythologieën en de kracht van de liefde landt ze ergens tussen Björk en de vandaag almaar heviger resonerende Enya. (TZ) AURORA 4/9, 19.00, Ancienne Belgique, www.abconcerts.be

ON THE LOOKOUT 6/9 > 28/1, Fondation CAB, fondationcab.com Blik op de toekomst Kunst is geen wedstrijd, maar dat neemt niet weg dat er een schone toekomst lonkt voor de laureaten van de jaarlijkse ArtCon test-prijzen. Daarvan kunnen voorgangers als Younes Baba-Ali, Ariane Loze, Max Pinckers en Olivia Hernaïz getuigen. Alvorens de drie nieuwe winnaars worden bekroond, krijgt het publiek de kans om het werk van de tien genomineerde, in België geboren of residerende kunstenaars van onder de 35 te ontdekken in het Vanderborghtgebouw.

Wijn en sterren Zou Peter Depelchin voor de titel van zijn nieuwe expo te rade zijn gegaan bij zijn broer Hans, schrijver van de roman Weekdier en de recent verschenen dichtbundel Spanriem? Met Mystic heated wine beyond the event horizon toont de uit Oostende aangespoelde tekenaar in alle geval dat hij tegenover die woorden even glorieuze, in astrofysica en mythes gedrenkte beelden kan zetten. (KS)

LA NUIT DU 12 dir.: Dominik Moll, act.: Bastien Bouillon, Bouli Lanners, Lula Cotton-Frapier

CITIZENS’ GARDEN 5 > 23/9, Tuin van de Burgers, visiting.europarl.europa.eu

ARTCONTEST 2022 2 > 23/9, Vanderborghtgebouw, www.artcontest.be

Compromisloze cult Om van Studio 5 – Agnès Varda in Flagey een ‘kwaliteitsbioscoop’ te maken, werken Flagey, Cinematek en Kinograph voortaan samen. Aan het idee om nieuwe speelfilms en documentaires te combineren met repertoire wordt niet geraakt. Daarom wordt er afgetrapt met een korte rerelease van La maman et la putain. Er zijn filmcritici die de compromisloze cultfilm van Eustache tot het beste van de Franse cinema rekenen. (NR)

LA MAMAN ET LA PUTAIN dir.: Jean Eustache, act.: Bernadette Lafont, Jean-Pierre Léaud

Alweer een superster die een van onze hoofdstedelijke poptempels uitpikt voor een grote (zaal)show: Ninho is in Frankrijk een god, en krijgt ook stilaan die status in deze contreien. Op YouTube rijft William Nzobazo la, zoals de Franse rapper met Congolese roots echt heet, views bij elkaar als Poetin gasroebels. Hij deelde al credits met het Congolese icoon Fally Ipupa en onze eigen rapmogol Damso. In Brussel komt hij zijn derde album Jefe voorstellen. Er kan er maar eentje de koning zijn in Paleis 12. NINHO 3/9, 20.00, Paleis 12, www.palais12.com

Select. Wat te doen deze week?

Pleidooi tegen femicide Een vrouw is levend verbrand in de nacht van de twaalfde. De gruwelijke zaak wordt een obsessie voor de inspecteurs van de gerechtelijke politie van Grenoble. Verdach ten zijn er genoeg, maar de dader wordt maar niet gevonden. Met deze grimmige, in duister realisme ondergedompelde procedu rethriller levert Dominik Moll zijn beste film in twintig jaar af. Zijn vurige pleidooi tegen femicide deed het erg goed in Frankrijk.

De KVS trapt het nieuwe seizoen op gang met enkele hernemingen van successen van het voorbije jaar. Daaronder Into the open, het gedanste concert met loeiharde livemuziek van Voetvolk, het gezelschap van Lisbeth Gruwez en Maarten Van Cauwenberghe. Mail ‘Open’ Film naar keuze 5X2 VOUCHERS, UGC-BIOSCOPEN

Stuur het trefwoord, samen met je adres en telefoonnummer, naar win@bruzz.be IntoVoetvolk:theopen 5X2 TICKETS, KVS BOL, 30/9

Op een steenworp van Sint-Lukas, in de grij ze Paleizenstraat, ligt een weelderige kleine jungle die als geen andere plek de stad doet vergeten: Cache-Pot. In Brussel is het aanbieden van zowel sierplanten als eten en drinken een eerder ongewone formule. Eén lang uitgestrekte zaak heeft het erop gewaagd: Cache-Pot. Die vergelijken met het ongelofelijke Petersham Nurseries Café in Londen, dat grote park vol serres in Richmond, is onzinnig. Deze zeer geslaagde plek heeft eerder iets weg van een charmante microkantine waar je overdag even tot rust kan komen. In het midden van de ruimte, tussen de vazen, zakken aarde en gieters, staat een toonbank, waarachter de eigenares in haar eentje aan het werk is. Opgelet dus: tijdens het spitsuur kan je maar beter geen haast hebben.Dezaak, met als baseline ‘Coffee and plants’, heeft planten in verschillende vormen – zonnedauw, cactussen, gedroogde en hangende planten – en goede koffie, die komt van het onontkoombare MOK (€2,50 voor een espresso). De inrichting is home made en lowtech, wat tot uiting komt in de verscheiden meubels en zitbanken versierd met kussens. En de soundtrack? Engelse indierock à la Arctic Monkeys. Het goede nieuws is dat het mogelijk is om ter plaatse te lunchen. Je kan hier terecht voor een broodje (ciabatta, tussen €4,50 en Eat & Drink. Cache-Pot

•••Cache-PotVERLINDEN••

42 | WIN! |

Met onze UGC-vouchers kan je bij UGC De Brouckère of UGC Gulden Vlies gratis naar een film naar keuze. Kiezen doe je onder meer uit toppers als Nope, Beast, Memories, Les volets verts of Rumba la vie Mail ‘Voucher UGC’ €5), een soepje (€4,50) of een salade van de dag (€6,50). Onze keuze? Een meergranen broodje met veganistische spread (€4,50). Het brood is correct, een beetje zacht, wat niet onlogisch is bij drukkend weer, maar het is vooral het broodbeleg, gegarneerd met gemarineerde courgette, dat ons bijblijft. We proeven knoflook, komijn en kikkererwten. Heel verleidelijkHieropkleinekoffie,(€3)eenlimonadezelfgemaakteeigenares,vriendelijkevanbezoek,redenDelekker.bestevooreenafgezienderust,dedemetscheutsiroopendegoedeisdevitrinekastdetoonbank.vindjeAngelsaksisch gebak, ideaal als vieruurtje. Op de dag van ons bezoek waren er cookies (€1,50), brownies (€2,50) en chocoladetaart (€3). Op andere dagen kan in de vitrinekast ook banana bread of carrot cake schuilen. De chocoladetaart bleek alvast formidabel. Een flinke zoute toets versterkt de smaak, wat deze lekkernij bijzonder verslavend maakt.

MICHEL Paleizenstraat 40, zamawww.cache-pot.be,0475-39.34.95,Schaarbeek,>vr9>16.00,11>16.30

Elke week serveren we hier een portie Smalltalk, een korte babbel met een artiest in zijn favoriete café.

31 AUGUSTUS 2022 | 43

In Le Marseillais hebben Niels Coppens, oprichter van Toestand, en zijn Zwitserse partner in crime Roman Luterbacher het over hun eerste stappen als kunstenaarsduo Leefwerk en hun Europese tournee, die op het Vossenplein begint. door Tom Peeters foto Saskia Vanderstichele ‘Als artiest moet je keihard kunnen bluffen’ Smalltalk. Op het terras van Le Marseillais met kunstenaarsduo Leefwerk

Onder de opzichtige Ricard-parasols van het volkse Marollien-café Le Marseillais drinkt men graag pastis, maar Niels Coppens (33) en Roman Luterbacher (37) houden het bij Perrier. Af en toe eten de twee vrienden iets in La Clef d’Or hiernaast, maar daar sluiten ze in de late namiddag. Le Marseillais is ook gewoon open als ze vrijdagavond met hun omgebouwde Fiat Scudo het Vossenplein op zullen rijden voor de eerste stop van een ambitieuze Europese tournee, die onder meer nog halt houdt in Kortrijk, Kassel, Pristina, Athene en Biel. Luterbacher deed tien jaar geleden stage bij Recyclart, waar hij een uitwisselingspro ject met zijn thuisstad Biel opzette. Een ontmoeting met Coppens, oprichter en lang bezieler van de vzw Toestand, stond in de sterren geschreven. “We organiseerden allebei sociale events in leegstaande gebouwen,” zegt Luterbacher. “Maar we wilden meer. Onze kunst is als een lasagne die we laagje per laagje zelf hebben ontdekt.”

Niels Coppens (links) en Roman Luterbacher, de twee helften van kunstenaarsduo Leefwerk.

De twee zelfverklaarde ‘professionele amateurs’ starten hun tournee op het “authentieke” Vossenplein, omdat de sociale interactie er fysiek en laagdrempelig is. Net wat ze in hun kunst en leefwerk nastreven.

Longread? Meer weten over Leefwerk? Smalltalk wordt Longread op bruzz.be/smalltalk

“Langzaam zijn we erachter gekomen dat we monumentale sculpturen maken over hoe de samenleving eraan toe is,” vervolgt Coppens. “Tegelijk bouwen we aan een tekst, een chronologie van zwartgallige maar poëtische punchlines die onze gemoedstoe stand weergeven. De sculpturen worden uiteindelijk afgebroken, de tekst leeft voort, op T-shirts, petjes, een vinylplaat en in een boek.” Die verdelen ze via hun bestelwagen, waarmee ze de komende weken gaan toeren. “We bevinden ons als Leefwerk voortdu rend in een existentiële staat en tonen hoe je als kunstenaar kan omgaan met een wereld die in een doemscenario is vervallen, waarin nog amper ruimte is voor experiment. Eigenlijk doen we keihard aan politiek, maar ons artistieke project is artiest worden. Ook dan moet je keihard kunnen bluffen. We zetten in al die ernstige musea een show op poten die moeilijk au sérieux genomen kan worden. We zijn nog maar drie jaar bezig als kunstenaar en publiceren een kunstboek alsof we Thomas Hirschhorn zijn.”

Studeer een nieuwe taal Wees goed voor je hersenen. Leer dingen die je niet gewoon kan googelen. Ga dieper. Mik hoger. Een nieuwe taal leren is een geweldige manier om je geest te stimuleren. Ik begon vijf jaar geleden met Japans en dat was een van de beste beslissin gen in mijn leven. Het heeft me veel tijd gekost, maar het heeft mij wel een heel nieuwe cultuur, nieuwe vrienden, een nieuwe manier van denken, nieuwe geluiden en veel meer opgeleverd. Maak elke dag een wandeling Wandelen is goed voor je fysieke en mentale gezondheid. Ik krijg enorm veel ideeën als ik wandel. Ik luister naar muziek, Japanse podcasts of ik wandel in stilte en intussen orden ik mijn gedachten, maak plannen of geniet van de omgeving. Zwem het hele jaar door in zee Het water in gaan, wat de weersomstandigheden ook zijn, is mijn manier om me te verbinden met de natuur. Het zorgt ervoor dat ik niet uitkijk naar een bepaald seizoen, maar dankbaar ben voor het moment. Als het water echt koud is, probeer ik me te focussen op mijn ademhaling, het ijswater te omarmen en me bewust te worden van de grens tussen mijn lichaam en de omgeving. Het maakt me ook rustig om naakt in de sneeuw te kijken naar de vliegtuigen boven Kopenhagen. Boek je agenda niet vol Ik vind het belangrijk om dagen blanco te laten. Om kleine momenten te vinden om te componeren, te koken en open te staan voor onverwachte ontmoetingen. Ik laat graag wat lucht door mijn schema stromen, zoals door mijn muziek. Speel een instrument In mijn familie speelde elk kind verplicht een instrument. Dat principe neem ik nu ook in mijn eigen gezin ter harte. Geluiden, melodieën, ritmes en harmonieën creëren: het maakt deel uit van de universele taal genaamd muziek, die we allemaal spreken en begrijpen. Albert Ayler noemde muziek de helende kracht van het universum, en ik denk dat dat waar is. Jakob Bro speelt van 1 tot en met 4 september vier concerten in Studio 1 van Flagey, waarvan de opnames gebruikt worden voor een nieuwe plaat bij het legendarische ECM-label, www.flagey.be De Deense jazzgitarist en componist Jakob Bro betoverde met zijn soundscapes al vele zalen, maar Flagey, waar hij deze week een nieuwe plaat opneemt, is een van zijn favoriete huizen. door Michaël Bellon naakt in de sneeuw vliegtuigennaarkijken’

‘Ah,

De vijf inzichten. Jakob Bro

TICKETS & INFO POETRYFEST.BRUSSELS: ★ WAAN ★ TARAS MALKOVYCH ★ TERESA COLOM ★ XTOF CALIS ★ MARIE DARAH ★ LONSIN ★ LOEKE VANHOUTTEGHEM ★ LEBOGANG MASHILE ★ POETRY COLLECTIVE LANDSCHAFT ★ FREDERIC LIPCZYNSKI DOORS 19:00 Maandelijks cultureel magazine • Magazine culturel mensuel • Monthly cultural magazine JOELYMBUNDU Rijzende schoolbankenﬁlmsterenrodeloper SEPTEMBER 2022 MBUNDU tussen NEEM NU EEN ABONNEMENT OP BRUZZ MAGAZINE EN ONTVANG BRUZZ SELECT BIJ JE THUIS DE VANCULTUURTIPSBRUSSELSEBRUZZBRUZZSELECT: BRUZZ SELECT is het cultuurlabel van BRUZZ over alle BRUZZ media heen. BRUZZ SELECT staat voor een schat aan cultuurtips op BRUZZ radio, televisie, social media, online en in onze magazines. NIEUW DRIETALIGMAANDELIJKSMAGAZINENL~FR~EN

in moodthe@home in class languageafornewNederlandsfrançais EnglishDeutsch Ελληνικά ةيبرع русский português italiano español Polski Nieuw: Zakelijk Nederlands, Engels, Frans en Duits @home. Het volledige aanbod vind je op cvosemper.be. Schrijf je online in voor een dag-, avond- of zaterdagcursus. Nouveau: Néerlandais, anglais, français et allemand des affaires @home (à distance). Retrouvez notre programme complet sur cvosemper.be. Inscrivez-vous en ligne à un cours du jour, du soir ou du samedi. New: Business Dutch, English, French and German @home. To see our full range of courses go to cvosemper.be. Enrol online in day, evening or Saturday classes. lessons @home and/or in class in: Brussel • Elsene • Jette • Laken • Neder-Over-Heembeek • Oudergem • Ukkel DB761864F2 De Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) in Brussel zoekt nieuwe collega’s: Zet jij mee je schouders onder Brussel? DB763061G2 Wij zoeken voor de dienst Facilitair Beheer en de dienst thuiszorg: Op zoek naar een job met pit? www.overijse.be/jobs “We zijn een hele dag in beweging, dat geeft energie en zorgt voor afwisseling. Samen met onze collega’s zorgen we voor kraaknette gemeentelijke gebouwen en scholen. Dat geeft veel voldoening.” TECHNISCH BEAMBTEN SCHOONMAAK Vragen? Contacteer de Personeelsdienst op 02 785 33 43 of personeelsdienst@overijse.be.via Meer info? Kijk voor de volledige job- en proﬁelbeschrijving, de voorwaarden en de selectieprocedure op www.overijse.be/jobs Solliciteren kan tot en met 13 september 2022. facilitairPoetsmedewerkerbeheer • Je onderhoudt de gebouwen. • Je kan zelfstandig werken. • Je zorgt voor orde en netheid. thuisdienstenPoetsmedewerker • Je kan je zelfstandig naar de klant begeven. • Naast de zorg voor orde en netheid, detecteer je bijkomende noden van de klant en geeft deze door aan de leidinggevende. DB764998H2 Op zoek naar passende kandidaten voor je bedrijf? Wij staan voor je klaar hallo@regiotalent.be tel. 051 26 67 89 DB620621H9

N22 Ontdek,cursusaanbod:groeieninspireerHaaljegratisbrochurein een van de 22 Ofbibliothekengemeenschapscentra,ofMuntpunt.kijkopwww.N22.brussels illustraties © Nena Peeters khCecallecursussen engetuigenissen