BRUZZ actua - editie 1664 by bruzz.be

Rubrieknaam

#1664 WEEKBLAD, EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW FLAGEYPLEIN 18, 1050 ELSENE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

I N

D E

S TA D

N I E U W S

A C H T E R G R O N D

O P I N I E

29 | 05 | 2019

WISSEL VAN DE MACHT

BRUZZ | RUBRIEK

L E V E N

ANALYSES EN INTERVIEWS NA EEN HISTORISCHE STEMBUSSLAG

Â© BELGA

Chou de Bruxelles

BRUZZ | VOORAF

Fotograaf Ivan Put trekt wekelijks door de stad voor een portret

NICK DANCE (47 ) , NOORDSTATION "Ik speelde rugby voor Singapore. Tussen 2008 en 2011 verzamelde ik acht internationale caps. Nu ben ik referee en speel ik rugby bij

de veteranen, voor 35-plussers. Met mijn bedrijf organiseer ik tours naar AziĂŤ voor sportploegen. Zelf heb ik de wereld rondgereisd

als rugbyspeler. Na vijftien jaar Singapore ben ik met mijn vrouw en kind onlangs naar Cambridge verhuisd omdat zij er voor een

groot farmaceutisch bedrijf ging werken. Nu zijn we met Cambridge Rugby club op weg om RC Lokeren te verslaan."

29 MEI 2019

Inhoud

Bedankt dat u samen met ons de verkiezingen op de voet heeft gevolgd.

RUZZ_kiest2019_dank.indd 2

Interview

Daniël Buyle

“Dit is een politieke aardverschuiving” 14

Chou de Bruxelles

Edito

In beeld: de verkiezingen

Ondernemen: Patrick Jordens

Enfant Terrible Kim Vande Pitte

Nick Trachet

Beeldspraak

Big City

NOG MEER BRUSSEL BIJ BRUZZ BRUZZ International

De leukste nieuwe bars en restaurantjes, portretten van internationale Brusselaars of spraakmakende reportages voor en door expats ontdek je elke week in 'BRUZZ International' met Méabh Mc Mahon. Elke zondag vanaf 18 uur BRUZZ International

Win

‘Raad de Marley’ en win duotickets voor het concert van Damien Marley op 4 juni in de Ancienne Belgique. Maandag 3 juni BRUZZ radio

27/05/2019 14:34

Koningin Elizabethwedstrijd Koningin Elisabethwedstrijd Lees het dubbelinterview met Lorenzo Gatto en Sylvia Huang. Volgende week BRUZZ magazine

The Graduates Deel 1 van de fotoreeks ‘The Graduates’. Ontdek een maand lang de beste eindejaarswerken Fotografie. Volgende week BRUZZ magazine

Edito

Brussels parlement

Nederlandstalige partijen 10

EDITO

Tabula rasa — STEVEN VAN GARSSE

Resultaten en reacties Vlaams, federaal, Europees 18-23

Lees dit en al het andere nieuws uit Brussel ook op BRUZZ.be en in de BRUZZ-app.

aankomen. Sven Gatz is al in stelling gezet om hem op te volgen. Maar dat hij zo slecht zou scoren zal hij nooit gedacht hebben. Een stevige dosis ijdelheid is de drive voor elke politicus, dus dit resultaat zal ongetwijfeld hard zijn aangekomen. Wat liep er mis? Zeker niet het talent. Vanhengel heeft de laatste twintig jaar als geen ander begrepen hoe de macht werkt en hoe hij die kan aanwenden om zijn politieke idealen te verwezenlijken. Net zoals Smet kon hij ook resultaten voorleggen. Het aantal extra scholen dat hij heeft neergezet is spectaculair, en in het gewest kon hij de belastingen doen dalen. Wellicht was dit de verkiezingen te veel. Vanhengel werd al eerder ‘de Chabert van de Vlaams-Brusselse politiek’ genoemd. Wijlen Jos Chabert (CD&V) verging hetzelfde lot. Te lang aan de macht, en dan de plotse neergang. So it goes. En dan is er nog Bianca Debaets. CD&V weet al langer dat het maar moeilijk voet aan de grond krijgt in de steden. Het oudere electoraat verdwijnt, en de mistige boodschap over de toekomst van Brussel slaat bij het nieuwe electoraat blijkbaar niet aan. CD&V heeft altijd goed in politiek personeel geïnvesteerd, en kwam ook deze verkiezing met sterke kandidaten, maar het heeft niet mogen zijn. De kiezer lustte deze pap niet. En zo lijkt er voor het eerst in de geschiedenis van het Brussels Gewest een tabula rasa te zijn voor het nieuwe VGC-college. Het volgende college zal er, behoudens een verrassing, helemaal anders uitzien. De uitdagingen zijn enorm, vooral op het vlak van onderwijs en welzijn. Welke coalitie het ook wordt, voor de nieuwe numero uno aan Vlaamse kant, Elke Van den Brandt (Groen) wordt het geen walk in the park.

BRUZZ | VOORAF

Brussels parlement Franstalige partijen

Nummer drie is in de Vlaams-Brusselse meerderheid een weinig benijdenswaardige plaats. Het betekent weliswaar deelname aan de macht, maar in de Brusselse regering krijg je ‘slechts’ een staatssecretariaat. Waar weinig mee te doen valt. Dat is altijd zo geweest. Het verklaart meteen de ontgoocheling van Pascal Smet (SP.A) zondagavond. Hij heeft het op persoonlijk vlak goed gedaan, met de meeste Nederlandstalige voorkeurstemmen in het Brussels parlement, maar de kans dat hij minister wordt is erg gering. Zijn partij eindigt op vier. Dat lijkt, gezien de enorme campagne die hij heeft gevoerd en de beleidsresultaten die hij kon voorleggen, inderdaad een ontgoochelend resultaat. Verklaringen? Het bizarre spel met de gegarandeerde vertegenwoordiging in het Brussels parlement kan zeker een rol spelen. De invloed van Franstalige stemmen op het Nederlandstalig kiesresultaat in het Brussels parlement is heel onvoorspelbaar. Toch moet Smet ook in eigen boezem kijken. Net als in 2014 heeft hij een lijst samengesteld met onafhankelijke profielen, 'magneten', die bepaalde bevolkingsgroepen moet aanspreken. Hij heeft bewust afstand genomen van het merk SP.A. Dat heeft alvast niet gewerkt. Niet alleen vond de kiezer Smet nergens terug, de SP.A in Brussel is ook het belang van de traditionele lokale afdelingen gaan verwaarlozen. Die kunnen nochtans het verschil maken, zeker in gemeenten als Anderlecht en Molenbeek. Exit Smet? Waarschijnlijk wel. Ook Guy Vanhengel verdwijnt wellicht naar de coulissen van de Brusselse politiek. Een ding moet je Vanhengel nageven. Hij heeft een onevenaarbare politieke feeling. En ongetwijfeld heeft hij zijn afgang voelen

“Het volgende college zal er, behoudens een verrassing, helemaal anders uitzien”

29 MEI 2019

In beeld

BRUZZ | DE WEEK

26 mei 2019

©BARBARA OORTS

29 MEI 2019

BRUZZ | DE WEEK © IVAN PUT

▲

29 MEI 2019

26 mei 2019 in beeld

BRUZZ | DE WEEK

▲ © BARBARA OORTS

29 MEI 2019

BRUZZ | DE WEEK

29 MEI 2019

Brussels parlement

CD&V deed het niet goed. Dat moeten we gewoon toegeven

Nederlandstalige partijen

BIANCA DEBAETS, CD&V

BRUZZ | DE VERHALEN

Verrassingen bij de vleet

Lĳsttrekster Elke Van den Brandt werd met Groen de grootste partĳ aan Vlaamse kant in Brussel.

ZETELVERDELING

EVOLUTIE PERCENTAGES

resultaat 26 mei 2019 Nederlandstalige partijen in het Brussels parlement

Nederlandstalige partijen in het Brussels parlement sinds 1989 © BRUZZ/TIM GATZIOS

30 25

ZETELS

GROEN

N-VA OPEN VLD ONE.BRUSSELS

VLAAMS BELANG CD&V

AGORA PVDA

0 1989 10

29 MEI 2019

1995

1999

2004

2009

2014

2019

GROEN

ONE.BRUSSELS

AGORA

BRUSSELS PARLEMENT-N 4 zetels (+1)

N-VA

3 zetels (=)

OPEN VLD

3 zetels (=)

VLAAMS BELANG 1 zetel (=)

CD&V 4 GROEN 1 zetel (-1) 3 N-VA 3 OPEN VLD

3 zetels (-2)

1 zetel (+1)

PVDA 1 zetel (+1)

Groen is de onbetwiste winnaar aan Nederlandstalige kant in Brussel. De Open VLD van Guy Vanhengel krijgt dan weer een mokerslag. Wellicht krijgen we een coalitie met Groen, Open VLD en One.brussels aan Vlaamse zijde. — KRIS HENDRICKX, FOTO IVAN PUT

ie de Vlaamse resultaten in Brussel zondag volgde, deed dat wellicht met open mond. De stembusgang zat dan ook vol verrassingen: de enorme klap die Open VLD kreeg is er zo één: 11 procent achteruit en 3.000 voorkeurstemmen minder voor lijsttrekker Guy Vanhengel, dat weegt door. De andere klassieke partijen deden het ook al slecht, met een duidelijke achteruitgang van One.brussels en CD&V. Maken ook deel uit van die aardverschuiving: Agora, dat uit het niets een zetel verovert en de PVDA, die behalve de tien Franstalige zetels van PTB ook een Nederlandstalig zitje binnenhaalt, zij het dankzij een lijstverbinding met DierAnimal. Een beetje onder de radar haalde ook Be.one van Abou Jahjah ruim 3.000 stemmen.

PLOTS VEEL MEER VLAAMSE STEMMEN Genoeg redenen dus voor openvallende monden en dan hadden we het aantal stemmen op Vlaamse lijsten nog niet in kaart gebracht. Dat groeit in een klap met 32 procent, tot net geen 70.000 stemmen. Dat is een recordaantal en ook het hoogste aandeel in het totale stemmenaantal sinds de allereerste gewestverkiezingen in 1989. Het aandeel ‘Vlaamse’ stemmen ligt net als toen opnieuw op 15,3 procent. De plotse sprong vooruit kan verschillende oorzaken hebben, die allemaal een toevloed van niet-klassieke Vlaamse stemmen inhouden. Een deel komt wellicht van anderstalige stemmen voor het harde discours van N-VA en Vlaams Belang. Of van een tegenbeweging, waarbij progressieve anderstaligen de groei van N-VA net wilden verhinderen met een stem voor Groen. Maar ook de aanpassing van de kiesschermen, waarbij alle partijen nu meteen zichtbaar zijn voor alle kiezers nog voor ze een taalgroep kiezen, speelt wellicht mee. Fundamenteler lijkt de Vlaamse gemeenschap in Brussel ook aan populariteit te winnen. Steeds meer

leerlingen met anderstalige roots studeren af aan Nederlandstalige scholen in Brussel en gaan nu ook stemmen. “Ook buiten die scholen zie je dat,” zegt Daniël Buyle, decennialang griffier bij de Vlaamse Gemeenschapscommissie. “Brusselaars stemmen nu veel stedelijker en inhoudelijker en minder volgens communautaire breuklijnen. We hebben jaren gedacht dat al die Vlaamse investeringen in onderwijs en cultuur geen enkele vertaling kregen in de kiesresultaten, maar het lijkt nu toch te lonen.”

BLAUWE BAAS IN BRUSSEL De afgetekende winnaar van de stembusgang is Groen, dat boven de 20 procent springt. De partij zet daarmee haar gestage groei in het gewest voort. Aan Nederlandstalige zijde zijn de ecologisten nu aan zet. Bij verschillende partijen luidt het – off the record – dat we wellicht een samenwerking tussen Groen, Open VLD en One.brussels krijgen, toch als het aan de Brusselse gekozenen ligt. Het is uitkijken of Guy Vanhengel dan niet meteen de scepter doorgeeft aan zijn gedoodverfde opvolger Sven Gatz, die vanop de lijstduwersplaats uitstekend scoorde op een lijst die verliest. Enkel afspraken met het Vlaamse niveau kunnen nog roet in die maaltijd gooien. Als N-VA daar samengaat met Open VLD en SP.A bijvoorbeeld, dan kan het dat men dezelfde coalitie in Brussel wil. Zijn concurrente Els Ampe, die in Vlaanderen een mooie score neerzette, liet overigens al weten dat zij het leadership van de Brusselse Open VLD claimt. De sluimerende rivaliteit tussen Vanhengel en Ampe komt daarmee voor het eerst duidelijk naar buiten. CD&V zet haar historische krimpbeweging in Brussel ondertussen verder. Van de 27 procent van dertig jaar geleden smolten er elk jaar een paar procentpunten weg. Deze keer rest nog 7,5 procent. De partij die al drie decennia lang in elke Brusselse regering zat, zou weleens uit de boot kunnen vallen.

OPI N I E LUCKAS VANDER TAELEN COLUMNIST

‘De PS blij een electorale machine de guerre’

e kiesuitlag komt in grote mate overeen met de verwachtingen van columnist en oud-politicus voor Groen Luckas Vander Taelen: “De progressie van Ecolo-Groen en PVDA*PTB had ik zien aankomen. Wat me wel verrast heeft, is het spectaculaire succes van de burgerlijst Agora, die partij haalt uit het niets een zetel binnen. Dat zegt veel over de traditionele partijen Open VLD, SP.A en CD&V. Er is een nieuwe generatie kiezers opgestaan die het gehad heeft met de traditionele manier van politiek bedrijven. Zowel Agora als de groenen sluiten aan bij initiatieven aan de basis, netwerken gaande van hulp aan vluchtelingen tot coöperatieven. Ze hebben geen boodschap aan verhalen uit het verleden, er is in Brussel iets fundamenteel veranderd: le nouveau Bruxelles est arrivé en dat is hoopgevend.” Vander Taelens blijdschap wordt getemperd door de opmars van het Vlaams Belang in Vlaanderen: “Als er geen verkiezingen waren geweest in Vlaanderen, zou ik nu een gelukkig man zijn.” Toch kan Vander Taelen er niet omheen dat de PS weliswaar kiezers en zetels verliest, maar ondanks dat de grootste blijft in Brussel: ”De PS blijft een electorale machine de guerre en de Brusselse burgemeester Philippe Close is er al voor de gemeenteraadsverkiezingen van oktober vorig jaar in geslaagd Yvan Mayeur en Samusocial te laten vergeten. Close is dé man van de PS in Brussel.” De ravage langs Nederlandstalige kant is groot: “De Open VLD is in elkaar gestuikt, de SP.A heeft het ronduit slecht gedaan en CD&V is gehalveerd. Guy Vanhengel heeft ook persoonlijk een opdoffer gekregen, onze generatie vindt Vanhengel een sympathiek figuur, maar dat vinden jonge mensen, achttienjarigen die voor de eerste keer gaan stemmen niet, ze voelen zich niet vertegenwoordigd door een Vanhengel, wel door de jonge man zoals Pepijn Kennis.” Politici denken ook maar al te vaak dat de kiezer geen geheugen heeft, zegt Vander Taelen. “Maar dat is niet zo. Het Eurostadion heeft Vanhengel veel stemmen gekost, daar ben ik van overtuigd. Hij dacht dat eens ‘rap-rap’ te regelen met zijn goede vriend Alain Courtois. Oude politieke cultuur van de bovenste plank. Echt niet meer van deze tijd.” DV

29 MEI 2019

I 11

Franstaligen in het Brussels parlement

Ik zeg nog niets over een voorkeurcoalitie, maar het is toch logisch dat we eerst met de tweede grootste gaan praten RUDI VERVOORT, PS

Arm stemt dieprood, rijk stemt blauwgroen BRUZZ | DE VERHALEN

Ecolo heeft uitstekende resultaten neergezet, maar moet de PS van Rudi Vervoort toch laten voorgaan. En de radicaal-linkse PTB heeft nog beter gescoord dan verwacht. — DANNY VILEYN

at Ecolo de grootste wordt, dat wil ik nog zien,” zegden drie vooraanstaande politicologen - Pascal Delwit, Bart Maddens en Dave Sinardet - aan BRUZZ een paar dagen voor de verkiezingen. Ze geloofden met andere woorden de opiniepeilers niet. De uitleg luidde dat de klimaatbetogingen zand in de ogen van de opiniemakers strooiden. De mensen voor wie het einde van de maand belangrijker is dan het einde van de wereld betogen niet en komen amper aan bod in de media. Ecolo heeft in het Brussels parlement weliswaar een grote sprong voorwaarts gemaakt (van acht naar vijftien zetels), maar dat heeft de radicaal-linkse PTB van vier naar tien zetels - evenzeer. En de PS heeft weliswaar vier zetels verloren, maar blijft met zeventien gekozenen wel de grootste fractie. Ook de twee andere traditionele partijen hebben verloren. De MR weliswaar minder dan voorspeld, de partij zakt van achttien naar dertien, een verlies van vijf zetels. De CDH heeft de schade kunnen beperken en houdt zes van de negen

29 MEI 2019

gekozenen over. Ook Défi, het vroegere FDF, tekent verlies op. De partij zakt van twaalf naar tien. Tenslotte is er ook een nieuwkomer in het Brussels parlement: DierAnimal haalt één zetel. Bij de PS heeft Rudi Vervoort geen onaardige persoonlijke score met 16.689 voorkeurstemmen, maar dat is nog altijd minder dan de 17.000 voorkeurstemmen van Charles Picqué in 2014 die niet eens op nummer één stond. Op het hoogtepunt van zijn carrière behaalde Picqué net geen 60.000 voorkeurstemmen. Dat Picqué er op zijn 70ste voor gekozen heeft om niet meer te kandideren, heeft de PS zeker stemmen gekost. Opmerkelijk is ook dat de burgemeester van de stad Brussel, Philippe Close, vanaf de lijstduwersplaats verkozen werd met 6.230 voorkeurstemmen. Close is de coming man van de Brusselse PS.

EVOLUTIE PERCENTAGES

Franstalige partijen in het Brussels parlement sinds 1989, © BRUZZ/TIM GATZIOS

40 30 PS

ECOLO

MR DÉFI PTB FN

1989

1995

2004

2009

2014

2019

ZETELVERDELING

Resultaat 26 mei 2019 Franstalige partijen in het Brussels parlement

PS 17 zetels (-4) ECOLO 15 zetels (+7) MR 13 zetels (-5) DÉFI 10 zetels (-2) ZETELS PTB 10 zetels (+6) CDH 6 zetels (-3) DIERANIMAL 1 zetel (+1)

SOCIOLOGISCHE SAMENSTELLING De uitslagen leren veel over de sociologische samenstelling van Brussel dat van oudsher uit

1999

CDH

BRUSSELS PARLEMENT-FR 17 PS 15 ECOLO

Rudi Vervoort haalt geen onaardige score, maar hĳ staat ver af van het hoge aantal voorkeurstemmen van Charles Picqué uit het verleden. © IVAN PUT

bourgeoisgemeenten en arbeidersgemeenten bestaat. Op drie traditioneel christendemocratische gemeenten na - Jette, Ganshoren en Sint-Agatha-Berchem - verdeelden blauw en rood decennialang de macht. Deze verkiezingen bevestigen dat, zij het dat in de bourgeoisgemeenten de MR het electoraat nu moet delen met Ecolo. Beide partijen staan weliswaar voor een andere ideologie, maar ze zijn beide liberaal van insteek en mikken op goed opgeleide kiezers die geen materiële besognes hebben. Zo is Ecolo de grootste in het kieskanton Elsene dat uit de gemeenten Elsene, Oudergem en Watermaal-Bosvoorde bestaat. Ook de MR en het sociaal-liberale Défi doen het goed. Samen halen ze 65 procent van de stemmen. Ook in het kieskanton Sint-Gillis - dat alleen uit gemeente Sint-Gillis bestaat - is Ecolo voor het eerst de grootste partij, maar de PS heeft maar twee procent minder (en Charles Picqué stond niet op de lijst) en als je de PS en de PTB samentelt, dan blijft het fel gehypete maar arme Sint-Gillis met

47,7 procent een dieprode gemeente. De MR is ook de grootste in het kieskanton Ukkel dat bestaat uit Ukkel en Vorst, maar Ecolo zit de liberalen dicht op de hielen. Ook in het kieskanton Sint-Joost blijven de liberalen het goed doen. Het kieskanton Sint-Joost bestaat uit de (rode) gemeente Sint-Joost, Etterbeek, Sint-Pieters-Woluwe en Sint-Lambrechts-Woluwe. Ecolo moet hier de MR en Défi laten voorgaan. Samen halen ze meer dan 60 procent van de stemmen. De PS tenslotte is de grootste partij in de kieskantons Schaarbeek, Molenbeek, Anderlecht en Brussel. De sociologie van de stad Brussel die zich uitstrekt van Wemmel tot Ter Kamerenbos is heel verschillend, maar de PS is de grootste partij en als je er de PTB bijtelt, kleurt de stad Brussel - ooit een liberaal bastion - dieprood. Ook in het kieskanton Anderlecht dat uit Anderlecht en Sint-AgathaBerchem bestaat, staat de PS op één, samen met de PTB is het kanton goed voor 45 procent rode kiezers. Berchem is traditioneel christendemocratisch. Verrassend is dat in het kieskanton Schaarbeek, dat bestaat uit het grote Schaarbeek en het kleine Evere, de PS toch de grootste is. Défi zwaait sinds jaar en dag de plak in Schaarbeek en ook de groenen zijn er al sinds decennia aan de macht, maar toch is Vervoort als burgemeester van Evere erin geslaagd Schaarbeek in te pakken. Samen met de PTB haalt rood niet de spectaculaire cijfers van Anderlecht, maar toch ruim boven de 30 procent. Het kieskanton Molenbeek - dat naast Molenbeek bestaat uit Koekelberg, Jette en Ganshoren - wordt ook geleid door de PS dat samen met de PTB 45 procent van de stemmen haalt. Niemand wil echter met de PTB regeren die haar goede score zal moeten verzilveren vanuit de oppositie. Dus zal de meerderheid hoogstwaarschijnlijk bestaan uit PS, Ecolo en Défi. De PS als sterkhouder en nummer één, Ecolo als overwinnaar en Défi omdat er een derde nodig is. De mensen van het einde van de maand en de mensen van het einde van de wereld zijn beide vertegenwoordigd, (bijna) heel Brussel.

OPI N I E JOOST VANDECASTEELE AUTEUR

‘Vlaanderen hee Brussel al lang opgegeven. Misschien wordt het tijd dat Brussel Vlaanderen opgee ‘

oost Vandecasteele heeft de verkiezingsresultaten zondagavond thuis gevolgd, samen met vrouw en oudste kind. “Ik ben net weer vader geworden en moest nu en dan een pamper verversen. Dat was een beetje toepasselijk. Af en toe moest er iets verschoond worden.” De uitslag in Vlaanderen heeft hem nochtans niet echt verrast. “Je ziet die ruk naar rechts in verschillende landen, maar je merkt ook dat de grote steden, waar net de meeste allochtonen leven, daar niet aan meedoen. Ik heb met trots naar Brussel gekeken. Vlaanderen heeft Brussel al lang opgegeven. Misschien wordt het tijd dat Brussel Vlaanderen opgeeft.” De extreemrechtse stem in Vlaanderen is volgens hem een kanalisering van woede zonder veel nadenken. “Ik zie geen rationele handeling, wel een drang naar spektakel, naar fun.” Waar die foertstem in Vlaanderen naar extreemrechts ging, kwam ze in Nederlandstalig Brussel tot uiting door niet op de traditionele partijen te stemmen, wel op Groen en Agora. “Het ging in Brussel om de leefbaarheid en Groen was de enige die dat helder verwoordde en ook durfde te zeggen dat dat gevecht voor meer leefbaarheid pijn zal doen, minder auto’s in de stad bijvoorbeeld.” Dat Els Ampe en Open VLD, die vroeger nog uithaalden naar de anti-autolobby, het nu plots over de fiets gingen hebben, klonk voor Vandecasteele niet geloofwaardig. Bianca Debaets (CD&V) had hetzelfde probleem. “Terwijl er mensen omver gereden werden op het fietspad, lanceerde zij een affichecampagne.” En One.brussels kwam, alleen al door de naamkeuze, arrogant over. “Alsof de partij er alleen was voor expats en Dansaert-Vlamingen.” Vandecasteele ziet in politiek Brussel twee snelheden. “Agora is typisch een partij van de nieuwe generatie, die het strategisch heel slim gespeeld heeft. Het is een voornamelijk Franstalige groep jonge mensen met een groot sociaal netwerk die met een Vlaamse lijst opkwam en dus minder stemmen nodig had voor een gekozene. En ze hebben een stevige online campagne gevoerd. Zo moet je de Nederlandstalige Brusselaar bereiken. Daar tegenover staan de dorpse partijen met hun affiches en hun vastgeroest kiezerspubliek, PS en Ecolo. In Kuregem, waar ik moest stemmen, zaten voor het stembureau PS-kandidaten met een thermos koffie iedereen te begroeten. De PS moet het hebben van nabijheid en cliëntelisme. Dat krijg je er niet uit. Ecolo garandeert dan weer de filosofischreligieuze zaken. Het is de beschermer van de islamgemeenschap. Ik vind het geen cadeau voor Groen dat ze zich hebben vastgeklonken aan Ecolo.” HUB © GEERTJE DE WAEGENEER

Interview

Daniël Buyle analyseert de Brusselse verkiezingen

BRUZZ | DE VERHALEN

‘Dit is een politieke aard

29 MEI 2019

verschuiving’ Ex-VRT-journalist Daniël Buyle is nog altijd gebeten om te weten wat er in politiek Brussel aan de hand is. Hij analyseert voor BRUZZ de kiesuitslag. “Brussel is het nieuwe Antwerpen: een laboratorium voor politieke vernieuwing.” — STEVEN VAN GARSSE,

e roots van Buyle liggen in Brussel en als griffier van de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC) heeft hij een belangrijke bijdrage geleverd in de politieke consolidatie van Nederlandstalig Brussel. Hij bekijkt de Brusselse politiek ook altijd in een historisch perspectief, wat verrassende analyses geeft. Bijvoorbeeld over de uitslag aan Vlaamse kant in het Brussels parlement. “Deze uitslag is zonder meer een politieke aardverschuiving,” zegt Buyle. “De drie traditionele partijen behaalden hun slechtste score ooit, sinds het ontstaan van het Brussels Gewest in 1989.”

Laten we beginnen met CD&V.

Ook voor Open VLD ziet het er niet goed uit. De partij maakt hier een historische smak mee. Het is niet alleen een daling met tien procent in één verkiezing, het is ook de laagste score sinds 1989. En dat voor een Nederlandstalige liberale partij die traditioneel een zekere aanhang heeft in Brussel. Voor de socialisten tot slot is het idem dito. Ook de lijst One.brussels-SP.A heeft, ondanks het feit dat de partij van Smet wat meer stemmen haalde dan in 2014, in procenten nooit minder gehaald dan bij de laatste verkiezingen.

Als er verliezers zijn, zijn er ook winnaars. BUYLE: Klopt. Voor Groen en N-VA betekenen deze verkiezingen de hoogste score in dertig jaar. Daar moet je nog twee nieuwe verkozen lijsten aan toevoegen: PVDA en Agora. Dus mag je gerust spreken van historische verkiezingen.

Een verklaring? BUYLE: Die is verschillend van partij tot partij. Er zijn traditioneel zes Nederlandstalige partijen die naar de macht meedingen in Brussel. Drie kan je als eerder Vlaamsgezind benoemen, drie zijn eerder Brusselgezind. Respectievelijk N-VA, Vlaams Belang en CD&V aan de ene kant en

▲

DANIËL BUYLE: De CVP van toen haalde in 1989 27,65 procent van de stemmen in het Nederlandstalig kiescollege. De partij van Jos Chabert haalde vier van de elf zetels. Vandaag is CD&V gezakt naar 7,47 procent en haalt ze nog één zetel op zeventien. Dat is werkelijk dramatisch. Ik wil hiervoor waarschuwen, want hiermee komt CD&V in de risicozone. Als de neergang zich zo voortzet, wordt het voor CD&V bij de volgende verkiezing vechten tegen de kiesdrempel.

BRUZZ | DE VERHALEN

FOTO SASKIA VANDERSTICHELE

Daniël Buyle vindt het merkwaardig dat de PS in korte tĳd de hele schandaalsfeer achter zich heeft kunnen laten.

29 MEI 2019

I 15

▲ BRUZZ | DE VERHALEN

Open VLD, SP.A en Groen aan de andere kant. Bij de meer Vlaamsgezinde partijen staat CD&V al lang op verlies. Dat komt door concurrentie binnen die Vlaamse vijver van N-VA en tot op zekere hoogte van Vlaams Belang. Dat is één reden voor de neergang van CD&V. Twee: CD&V heeft het minst voeling met de Brusselse stedelijke problematiek en met de nieuwe Vlaamse Brusselaar die sowieso minder communautair en maatschappelijk eerder vooruitstrevend denkt. De twee andere klassieke partijen - Open VLD en SP.A - vissen in de Brusselse vijver. Maar die zijn achteruitgegaan door de concurrentie van Groen. Dat is al duidelijk gebleken bij de gemeenteraadsverkiezingen. Daarnaast is ook Agora erbij gekomen, dat ook op dat jonge hoogopgeleide publiek mikt, en zeker niet communautair denkt. In die brede Brusselse vijver is dus meer concurrentie gekomen en dat is Open VLD en SP.A zuur opgebroken. Voor Open VLD komt daar ook nog de N-VA bij, die wellicht stemmen heeft kunnen wegsnoepen bij de rechtse Open VLD-kiezers die verleid zijn door het socio-economisch programma van N-VA.

Even terug naar Agora. Dit is een primeur in de Belgische politiek. Een partij zonder partijprogramma. Ziet u die partij functioneren? BUYLE: Dat is een groot vraagteken: hoe zal Agora zich positioneren? Agora wou vooral het actief burgerschap hoog op de agenda plaatsen. Het was niet eens de bedoeling om via lijstvorming en gekozenen deel te nemen aan het klassieke partijpolitieke spel. Anderzijds zijn er wel vergelijkingspunten met het Vlaams Blok en Amada (ex-PVDA) in hun beginjaren. Als anti-establishmentpartij namen die deel aan de verkiezingen. Amada verzette zich zelfs tegen het parlementaire systeem, maar nam toch deel om zetels te verwerven en invloed uit te oefenen.

Agora kan dus wel wegen op het nieuwe beleid? BUYLE: Dat denk ik wel. Het zal de klassieke partijen, zeker na de dreun die ze hebben gekregen, doen nadenken over hoe ze tussen nu en de volgende verkiezingen met de burger zullen moeten omgaan. Er zullen misschien bepaalde 16

29 MEI 2019

inspraakvormen komen, zoals een vragenuurtje, of het werken met petities. Of ze zullen misschien hun communicatie naar de burger anders invullen. In die zin is Brussel een beetje het nieuwe Antwerpen. Daar zijn allerlei politieke experimenten gestart, denk aan Vlaams Blok, denk aan Rossem.

Het ziet er dus naar uit dat er twee marktleiders aantreden die elkaars opponenten willen zijn, maar allebei op een stijgende lijn zitten voor de komende tien jaar.

Laten we de Franstalige uitslag in het Brussels parlement eens bekijken. Ecolo had de wind in de zeilen in

“Agora zal de klassieke partĳen doen nadenken over hoe ze tussen nu en de volgende verkiezing met de burger zullen moeten omgaan” DANIËL BUYLE OUD-JOURNALIST

Ook Brussel kan nu als politiek laboratorium fungeren. Ik wil nog dit zeggen over de historische evolutie van dertig jaar Vlamingen in het Brussels parlement. Je kan die indelen in drie decennia, telkens twee legislaturen. In de eerste periode was CD&V marktleider, de volgende tien jaar was dat het Vlaams Belang - met CD&V als de tweede partij - en de laatste tien jaar was Open VLD de leidende formatie. Nu, na dertig jaar, is deze periode weer afgesloten. Nu zijn Groen en de N-VA marktleider.

de peilingen, maar eminente politicologen voorspelden in ons magazine een overwinning voor de PS. Ze kregen gelijk. BUYLE: Het is merkwaardig dat de PS in korte tijd de hele schandaalsfeer achter zich heeft kunnen laten en dat grotendeels heeft kunnen rechtzetten. PS heeft stemmen verloren, maar heeft de schade kunnen beperken en is aan zet voor de volgende formatie. Dat is volgens mij vooral de verdienste van Philippe Close (PS-burgemeester in de stad Brussel, red.).

Aan de andere kant is de PS wel vaker onderschat in peilingen. Dat komt omdat opiniepeilingen vandaag nog slechter uitgevoerd worden dan vroeger. Het zijn internetpeilingen, die makkelijker hoogopgeleiden bereiken, al was het maar omdat ze daar meer tijd voor hebben. De PS bereikt juist de eerder volksere lagen van de Brusselse bevolking.

De echte winnaar van deze verkiezingen is PVDA. Ze haalt elf zetels in het Brussels parlement. Wat moeten we daarvan denken? BUYLE: Eerste vaststelling: de vooruitgang die PVDA boekt, is niet volledig ten koste van de PS. Samen halen ze meer stemmen dan in 2014. Daarnaast kan je er niet omheen dat PVDA een zeer goede studiedienst moeten hebben. De lijstverbinding die ze voor de verkiezingen hebben geregeld is niet meer of niet minder dan een strategische meesterzet gebleken. Aan Vlaamse kant kon PVDA een zetel halen dankzij stemmen van DierAnimal, terwijl die dierenwelzijnspartij met overschotstemmen van PTB een zetel heeft gehaald aan Franstalige kant. Dat is straf.

Zal dit goede resultaat van de PVDA de linkse partijen in het Brussels parlement aanjagen? BUYLE: Dat denk ik wel. Het regeerakkoord zal zeker linkser zijn, en zal proberen sociale accenten te leggen om de PVDA te temperen. Het is ook de reden waarom er volgens mij

Pascal Delwit

Een coalitievorming in Brussel zal wellicht vlot lopen. Andere koek is de federale regering. BUYLE: Inderdaad. Bij vorige verkiezingen was het ook al moeilijk, maar nu heeft de kiezer de kaarten zo gelegd dat je praktisch van twee verschillende werelden mag spreken. Wallonië en Franstalig Brussel stemmen links tot extreemlinks, in Vlaanderen is het rechts tot uiterst rechts. Ik zie niet hoe je daar makkelijk een federale werkbare meerderheid mee kan vormen. Er zijn ook al enkele uitspraken van N-VA-voorzitter Bart De Wever die tot nadenken stemmen. Eén, zo zegt hij, de zetels van het Vlaams Belang in de Kamer moeten als één geheel gezien worden met die van de N-VA. Het is één Vlaams-nationale familie, zelfs al verschillen beide partijen in stijl en inhoudelijk op veel punten. Maar de richting die Vlaanderen uit wil, is duidelijk en valt niet te negeren, zei De Wever. Het is de eerste keer dat hij die Vlaams Belang-zetels meerekent op het federale schaakbord. Twee: De Wever maakt de vorming van een Vlaamse vleugel van de federale regering afhankelijk van de vorming van de Vlaamse regering. Met andere woorden: wie zonder N-VA in de federale regering stapt, komt niet in de Vlaamse regering. Hij zal er alles doen om de vorming te beletten van een federale regering zonder meerderheid aan Vlaamse kant. Het lijkt er dus op dat hij van deze kiesuitslag gebruik wil maken om het confederale model op tafel te leggen.

De Parti socialiste lijkt hier al voorzichtig op te anticiperen. BUYLE: Brussels parlementsvoorzitter

Charles Picqué (PS) heeft er al naar gehint na de verkiezingen door een nieuwe staatshervorming te voorspellen, en Elio Di Rupo deed dat al ervoor. Terwijl de PS vroeger demandeur de rien was. Zowel PS als N-VA zit in een gelijkaardige situatie. Allebei verloren, maar allebei zijn ze marktleider. En allebei hebben ze tegenstanders op hun flanken - Vlaams Belang en PTB - waar ze rekening mee moeten houden. Het zou dus best kunnen dat er een gesprek komt van gemeenschap tot gemeenschap. Al was het maar omdat er niets anders mogelijk is.

‘Open VLD en CD&V verliezen wellicht in de tweede kroon’ Het forse verlies van Open VLD en CD&V kan te maken hebben met de demografische evolutie, denkt politicoloog Pascal Delwit (ULB). “Hun kiezers uit de Brusselse buitengemeenten in de tweede kroon verdwijnen langzaam.” Delwit verwacht een Brusselse regering met PS, Ecolo, Défi aan Franstalige zijde en Groen, Open VLD en One.brussels aan Nederlandstalige kant. — KRIS HENDRICKX

e terugval van Open VLD en CD&V is een van de opvallende trends bij de Nederlandstalige partijen. Open VLD moet bijna 11 procent prijsgeven en CD&V zet haar Brusselse krimpbeweging opnieuw voort en verliest 4 procent. Politicoloog Pascal Delwit (ULB) ziet er een bewijs in dat het klassieke Vlaamse electoraat in Brussel in de perifere gemeenten snel afkalft. “Dat zijn vaak wat oudere mensen die eerder Open VLD en CD&V stemmen en die zijn daar steeds minder talrijk. Tegelijk lijkt het aantal jonge Nederlandstaligen in de centrumgemeenten toe te nemen. Daar profiteert onder meer Groen van.” De hypothese van Delwit sluit naadloos aan bij een vaststelling die we hier afgelopen oktober al maakten: het aantal Nederlandstaligen neemt snel toe in gemeenten als Sint-Gillis, Elsene en Vorst, terwijl het achteruit boert in bijvoorbeeld Ganshoren, Anderlecht of Evere.

MAGHREBIJNS ELECTORAAT

in Brussel en in heel het land, observeert Delwit. “Het is de allereerste keer in de Belgische geschiedenis dat je geen federale regering kan maken met een klassieke tripartite. Dat effect is er ook in Brussel. De scores van MR en PS zijn niet goed, zelfs al heeft die laatste de meubelen kunnen redden dankzij haar formidabele terreinwerk.” Dat Ecolo de verwachtingen van de peilingen uiteindelijk niet helemaal waarmaakte, verwondert Delwit niet. In een interview vooraf twijfelde hij daar ook al aan. “Uit onze analyse na de gemeenteraadsverkiezingen bleek al dat de PS nipt voor Ecolo bleef. En mogelijk heeft een deel van de traditionele Ecolokiezers uiteindelijk ook Groen gekozen, als tegengewicht voor de Franstalige stemmen voor N-VA.”

BRUZZ | DE VERHALEN

eerder een PS-Ecolo coalitie zal komen dan een PS-MR-coalitie, zelfs al zijn er PS’ers die die laatste meerderheid verkiezen.

LOGISCHE COALITIE De Brusselse coalities lijken Delwit vrij logisch: PS, Défi en Ecolo aan Franstalige kant, een combinatie die ook al vaak tot stand kwam na de gemeenteraadsverkiezingen. Aan Vlaamse zijde verwacht de politicoloog een samenwerking tussen Groen, Open VLD en One.brussels.

De politicoloog merkt op dat de christendemocratie in de twee taalgroepen in de problemen zit. CDH haalt binnen de Franse taalgroep 7,5 procent, exact evenveel als CD&V in de Nederlandse groep. “Het blijven partijen die het vooral van een katholiek electoraat moeten hebben en dat wordt steeds kleiner. CDH heeft onder Joëlle Milquet ook nog een bescheiden Maghrebijns electoraat kunnen opbouwen, maar de huidige politici zijn dat weer kwijtgespeeld.” PASCAL DELWIT Ook de andere klassieke partijen hebben het moeilijk, POLITICOLOOG ULB

“CD&V en CDH blĳven partĳen die het vooral van een katholiek electoraat moeten hebben en dat wordt steeds kleiner”

29 MEI 2019

I 17

Vlaams Parlement

Met de voorkeurstemmen die ik zelf heb gehaald, ben ik wel bereid om het leadership binnen Open VLD Brussel over te nemen, als men mĳ dat vraagt ELS AMPE, OPEN VLD

Kloof tussen Vlaming en Nederlandstalige Brusselaar wordt groter De Nederlandstalige Brusselaar ligt veel minder wakker van migratie en identiteit dan de gemiddelde Vlaming. De verkiezingsuitslagen wijzen opnieuw op een steeds sterkere, specifiek Brusselse identiteit. — MATHIAS DECLERCQ

BRUZZ | DE VERHALEN

n Vlaanderen wordt het Vlaams Belang de tweede grootste partij. De extreemrechtse partij doet er maar liefst zeventien zetels bij en wordt de tweede grootste partij in Vlaanderen na N-VA, die acht zetels moet inleveren. Groen komt pas als vijfde grootste over de finish. De Brusselaar verkoos dan weer Groen tot de grootste, al houdt ook hier N-VA stand. Daarnaast moeten vooral CD&V en SP.A in het Vlaams Parlement zwaar incasseren, met respectievelijk acht en zes zetels minder. PVDA haalt dan weer uit het niets vier zetels binnen. Ook Groen mag op vier extra zetels rekenen, al blijft het daarmee toch onder de verwachtingen. De groenen mogen de hoop op een deelname aan de Vlaamse regering stilaan opbergen, tenzij er toch een kink in de kabel komt tussen de vorige meerder-

heidspartijen N-VA, CD&V en Open VLD.

CD&V IMPLODEERT In Brussel, waar zes Nederlandstalige Brusselaars rechtstreeks verkozen worden voor het Vlaams Parlement, heeft de kiezer de kaarten toch behoorlijk anders geschud. Daar wordt Groen wel afgetekend de grootste. Dat geeft uiteindelijk twee zetels voor Groen (Stijn Bex en Celia Groothedde) en N-VA (Karl Vanlouwe en Annabel Tavernier) en telkens één voor Open VLD (Els Ampe) en SP.A (Hannelore Goeman). Voor CD&V is de stembusgang op een catastrofe uitgedraaid: jong talent Benjamin Dalle raakte niet verkozen in het Vlaams Parlement en in Brussel behoudt enkele aftredend staatssecretaris Bianca Debaets haar zetel. Een constante is wel de N-VA. De

Vlaams-nationalisten houden aan Vlaamse kant, ondanks de aderlating op de rechterflank, nog vrij goed stand en doen dat ook in Brussel. N-VA groeit er amper, maar komt zowel voor het Vlaams Parlement als aan Nederlandstalige zijde van het Brussels parlement als tweede uit de bus, weliswaar op ruime afstand van Groen, maar vóór Open VLD. Een signaal dat de Nederlandstalige Brusselaar niet enkel de ecologische uitdagingen ter harte neemt, maar tegelijkertijd ook snakt naar veiligheid en goed bestuur. De verschillen tussen Vlaanderen en Brussel vallen op, maar zijn niet nieuw, klinkt het ook bij analisten. “De uitslag in Brussel loopt nooit gelijk met die in Vlaanderen, dat is al dertig jaar zo,” duidt voormalig VGC-griffier Daniël Buyle. “Toch zie je dat Brussel een eigen identiteit aan

EVOLUTIE VLAAMSE PARTIJEN

N-VA

VLAAMS BELANG

CD&V

OPEN VLD

SP.A

LIJST DEDECKER

GROEN

Aan Vlaamse kant is het afwachten hoe Bart De Wever, wiens N-VA incontournable is in Vlaanderen, omgaat met de score van Vlaams Belang. Hij gaf al meermaals te kennen de deur niet te sluiten voor extreemrechts en geen fan te zijn van het cordon sanitaire. Anderzijds wil geen enkele andere partij in zee met

GROEN

WAT NU?

Enkel de Brusselse stemmen in het Vlaams parlement

in percentages sinds 1995

het vormen is,” voegt politiek journalist Gui Polspoel toe.

PVDA

29 MEI 2019

1999

2004

2009

2014

2019

OPEN VLD ONE.BRUSSELS VLAAMS BELANG

CD&V

5 0

1995

N-VA

PVDA

2004

2009

2014

2019

Pas vanaf 2004, voordien waren er geen aparte Vlaamse verkiezingen in Brussel.

OPI N I E LEO VAN BROECK VLAAMS BOUWMEESTER

‘Een opgestoken middenvinger van de gele hesjes’

De N-VA is incontournable in Vlaanderen. De vorming van de Vlaamse regering heeft ook een weerslag op Brussel. © BARBARA OORTS

Vlaams Belang. De Wever kan in principe ook gewoon voort met de vorige Zweedse meerderheid op Vlaams niveau, met CD&V en Open VLD. De vorming van die Vlaamse regering zal uiteraard ook zijn weerslag hebben op Brussel. De visies op de financiering van Brussel, de werking van de VGC en de rol van de Vlaamse gemeenschap in de hoofdstad lopen soms erg uiteen, vooral tussen N-VA

enerzijds, en Groen en SP.A anderzijds. Wie Vlaams minister voor Brussel wordt, is nog koffiedik kijken. Karl Vanlouwe (N-VA) en Els Ampe (Open VLD) komen in aanmerking, al ambieert die laatste een ministerpost in de Brusselse regering. En kan, zoals dat ook bij de vorige Vlaamse minister Sven Gatz het geval was, er altijd iemand van buiten het parlement plots de touwtjes in handen krijgen.

ZETELVERDELING

Resultaat 26 mei 2019 in het Vlaams Parlement

N-VA 35 zetels (-8) VLAAMS BELANG 23 zetels (+17) CD&V 19 zetels (-8) OPEN VLD 16 zetels (-3) GROEN 14 zetels (+4) ZETELS SP.A 12 zetels (-6) PVDA 4 zetels (+4) SP.A-ONE.BRUSSELS 1 zetels (+1)

124

VLAAMS PARLEMENT 35 N-VA

laams bouwmeester en Brussels architect Leo Van Broeck werkte mee aan het Belgische klimaatrapport. “Ik ben ontgoocheld, maar niet verrast,” zegt Van Broeck vanuit de trein. “Zolang links en rechts als totaal uitgeholde categorieën het politieke debat blijven polariseren, en zolang men niet aan herverdeling doet binnen een nieuw maatschappelijk project, zal de zorg voor milieu en klimaat weggezet worden als elitair activisme.” “Zoals Eric Corijn schreef in ons klimaatrapport is het een illusie te verwachten dat mensen zich zorgen maken over het eind van de wereld zolang er te veel mensen zijn die zich zorgen moeten maken over het eind van de maand. Zolang daar niks aan verandert, zal de opgestoken middenvinger van de gele hesjes en van alle anderen die zich cultureel bedreigd of maatschappelijk achtergelaten voelen electoraal in ons gezicht blijven ontploffen.” Voor Van Broeck draagt de politiek een grote verantwoordelijkheid. “De CO2-uitstoot en klimaatopwarming zijn slechts symptomen van een ecosysteemcrisis. We maken onze planeet kapot, maar politici praten enkel over wat we dreigen te verliezen. Terwijl de transitie ons ook veel kan opleveren. De salariswagen afschaffen kan 4 miljard opbrengen, de betonstop 2 miljard. Daarmee kan je aan herverdeling doen. Ook de deeleconomie biedt een uitweg. Kijk naar Eeklo, waar burgers aandeelhouder zijn van het energienet van hun windmolenpark. Iedereen wordt een beetje aandeelhouder en krijgt een tweede inkomen. Tegelijk vergroot je het draagvlak voor de klimaatdoelstellingen.” Daarnaast moeten ook de media beter hun job doen, vindt de Vlaamse bouwmeester. “Als politici spreken over een tsunami van migranten, moet je met de cijfers aantonen dat daar niets van aan is. Ja, er is een probleem met transitmigranten, maar dat is eigenlijk een ruzie tussen Vlaanderen en Brussel. Reporters moeten opnieuw de tijd en middelen krijgen om mensen goed te informeren en aan onderzoeksjournalistiek te doen.” Brussel, maar ook Gent en Leuven hebben anders gestemd. “Daar zitten veel hoogopgeleiden. Zij begrijpen de klimaaturgentie en kunnen het zich ook veroorloven om zich daar zorgen over te maken. Daarnaast is de diversiteit in die steden stilaan aanvaard. De derde en vierde generatie migranten is deels toegetreden tot de middenklasse.” LV

Kamer

Europa

Ecolo wint Brusselse strijd om de Kamer In Brussel haalde Ecolo het meeste stemmen voor de Kamer van Volksvertegenwoordigers. In die Kamer zitten voortaan ook weer twee Nederlandstalige Brusselaars. — BETTINA HUBO

BRUZZ | DE VERHALEN

-VA verliest acht zetels, maar blijft, met 25 zetels, de grootste partij in het nieuwe federale parlement. Vlaams Belang springt in een keer van drie naar achttien zetels. Ook Groen groeit van zes naar acht zetels en de PVDA gaat maar liefst van nul naar vijf zetels. Alle andere Nederlandstalige partijen zitten in de hoek waar de klappen vallen. CD&V verliest zes zetels en houdt er nog twaalf over, evenveel als Open VLD die er twee verliest. SP.A gaat van dertien naar negen zitjes. Aan Franstalige zijde schieten Ecolo (13 zetels, +7) en PTB (7 zetels, +5) als een komeet de hoogte in. De PS moet drie zetels inleveren, maar blijft, met twintig zetels, de grootste Franstalige partij. MR houdt veertien van de twintig zitjes over, CDH verliest vier zetels en strandt op vijf, en Défi komt uit op twee zetels. In Brussel was het beeld enigszins anders. Bij de Brusselse kiezer was Ecolo de absolute favoriet voor de Kamer, gevolgd door PS en MR, die beide stemmen verloren. PTB*PVDA deed het ook bij de Brusselaars bijzonder goed en eindigde als vierde. Sinds de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-HalleVilvoorde is het voor Vlaamse

Brusselaars bijna onmogelijk om een zitje in de Kamer te behalen, zo bleek in 2014. Voordien waren ze immers kandidaat voor BrusselHalle-Vilvoorde en konden ze op stemmen uit Halle-Vilvoorde rekenen om verkozen te worden. SP.A en Groen hadden er deze keer dan ook voor gekozen om samen met hun Franstalige zusterpartijen op te komen. Voor Groen heeft dat gerendeerd. Tinne Van der Straeten stond op de derde plaats op de Ecolo-lijst die aangevoerd werd door Zakia Khattabi. Ze werd verkozen met 10.938 voorkeurstemmen. Lydia Desloover van SP.A had de vijfde plaats op de PS-lijst gekregen. Deze lijst, aangevoerd door de Koekelbergse burgemeester Ahmed Laaouej, bleef echter steken op drie Brusselse gekozenen en Desloover is er niet bij. Wel verkozen is de Vlaamse vakbondsvrouw Maria Vindevoghel uit Sint-Jans-Molenbeek, die de tweetalige lijst PTB*PVDA trok. Ze haalde maar liefst 14.642 voorkeurstemmen. De Vlaamse lijsten die het in Brussel op eigen kracht wilden proberen - Open VLD, N-VA, CD&V en Vlaams Belang - haalden onvoldoende stemmen voor een zitje in de Kamer.

“Groen krĳgt het initiatief. We kunnen makkelĳk zonder de N-VA” ZAKIA KHATTABI ECOLO 20

29 MEI 2019

Assita Kanko naar Europa N-VA verloor niet alleen in het Vlaams Parlement, ook in het Europees Parlement ging er zetel verloren. Een van de overblijvende drie zitjes gaat naar Assita Kanko, die als enige Nederlandstalige Brusselse naar Europa mag. — BETTINA HUBO

n totaal mocht België 21 Europese Parlementsleden leveren: twaalf uit het Vlaamse kiescollege, acht uit het Franstalige en één uit het Duitstalige. In Nederlandstalig België bleek het Vlaams Belang de grootste groeier. De partij haalde drie zetels, evenveel als N-VA, die een zitje

Wĳ zĳn geen blinde Eurofielen, wel mensen die van Europa een efficiënte omgeving willen maken ASSITA KANKO, N-VA

OPI N I E VÉRONIQUE LAMQUIN LE SOIR

Dit is een kans op een ambitieuzere stad

D Assita Kanko (hier met Theo Francken) haalde een zitje in het Europees Parlement.

voor N-VA verloor. Open VLD en CD&V gingen achteruit en eindigden elk op twee zitjes, Groen en SP.A op één. Op de lijsten van de Nederlandstalige partijen stonden verschillende Brusselaars. Assita Kanko was tweede voor N-VA en werd verkozen. “N-VA gaat inderdaad van vier naar drie zitjes, maar Geert Bourgeois haalde meer stemmen dan Guy Verhofstadt,” zegt Kanko. “Het is een signaal dat de kiezer in onze visie op Europa gelooft. Het grote verschil is dat in onze opvatting de lidstaten hun soevereiniteit behouden en inspraak krijgen. Wij zijn geen blinde Eurofielen, wel mensen die van Europa een

efficiënte omgeving willen maken. Wij willen geen Europa van de ivoren toren. Het feit dat ik voor N-VA als Europees Parlementslid ben verkozen, bewijst dat wij voor een Europa van de gewone mensen staan.” Kanko is ook tevreden met haar voorkeursstemmen, 85.950, waarvan meer dan 2.000 in Brussel. “Daarmee zit ik op Vlaams niveau in de top tien.” Nog een andere Vlaamse Brusselaar, Jan Cornillie, stond op de tweede plaats van de SP.A-lijst, maar haalde het niet. Kanko krijgt in het Europees Parlement wel het gezelschap van twee Franstalige Brusselaars: Frédérique Ries van MR en Philippe Lamberts van Ecolo.

e enorme versnippering van stempercentages en voorkeurstemmen. Het is voor de chef Brussel van Le Soir de meest opvallende conclusie na de gewestverkiezing van zondag. “Er zijn nu liefst vijf partijen die tussen 10 en 17 zetels hebben: PS, Ecolo, MR, Défi én PTB. Dat maakt de zaken er niet makkelijker op,” zegt Véronique Lamquin. De versnippering vertaalt zich ook in het aantal voorkeurstemmen. Rudi Vervoort is deze keer stemmenkampioen met minder dan 17.000 stemmen, terwijl Charles Picqué in 2004 bijna 60.000 bolletjes achter zijn naam kreeg. “Je ziet dan weer heel wat mensen met scores rond de 10.000, die niet meteen verwacht waren. Denk aan Françoise De Smedt van PTB.” Ook het erg beperkte succes van extreemrechts valt haar op, zeker in het licht van de Vlaamse resultaten. “Zowel Destexhe als Parti Populaire zijn niet doorgebroken en Vlaams Belang blijft op één zetel steken. Je hebt hier geen charismatische rechtse leider. En ook wonen in een multiculturele stad lijkt mensen weg te houden van extreemrechts.” De grote winnaars van de verkiezingen zijn de groenen en de PTB, merkt Lamquin op. “De groenen halen wat minder dan in de peiling, waardoor er niet zoveel over wordt gesproken, maar ze verdubbelen toch maar hun score en aantal zetels. En dat de PTB 13 procent zou halen, hadden we ook niet zien aankomen.” De journaliste maakt zich ook zorgen over het resultaat. “De verkiezingen tonen het beeld van een steeds verdeeldere stad. De PS domineert het noorden en westen, Ecolo en in minder mate de MR het zuidoosten. De PS geeft sommige gemeenten bijna op. In Sint-Lambrechts-Woluwe is er ondertussen zelfs geen gemeenteraadslid meer. Dat soort breuklijnen is verontrustend. Het zou beter zijn als de twee partijen wat meer op elkaars terrein komen.” In de Brusselse regering krijgen PS en Ecolo wellicht die kans. Voor de toekomstige coalitie sluit Lamquin zich aan bij de meest gehoorde pronostiek: PS, Ecolo en Défi aan Franstalige zijde, Groen, Open VLD en One.brussels aan Vlaamse kant. Dat de PS en Ecolo ook al samen regeren in veel gemeenten, noemt ze een kans. “Ik hoop op een regering die eindelijk een gedurfd beleid op poten zet voor Brussel. Ecolo lijkt me ook een blijver bij de grote Brusselse partijen. Met Ecolo én de PS krijgen we hopelijk eindelijk een stedelijk beleid die naam waardig, met aandacht voor ‘la fin du monde’ en ‘la fin du mois’, om de vroegere Franse milieuminister Nicolas Hulot te citeren.”KH

Winnaars en verliezers

Ik hoop op een progressieve, stabiele coalitie, maar Groen is nu aan zet. N-VA is niet aan de orde PASCAL SMET, ONE.BRUSSELS

Smet klopt Vanhengel op de meet Ondanks het verlies van hun partijen zijn Rudi Vervoort (PS) en Françoise Schepmans (MR) het populairst in Brussel. Aan Nederlandstalige kant haalt Pascal Smet (One.brussels) het nipt van Guy Vanhengel (Open VLD). — LAURENT VERMEERSCH

BRUZZ | DE VERHALEN

e groenen gingen zoals verwacht fors vooruit, maar de PS wist de schade te beperken en in het Brussels parlement blijven de socialisten comfortabel de grootste partij. Hoewel Rudi Vervoort na zijn eerste volledige termijn als minister-president nauwelijks meer voorkeurstemmen (bijna 17.000) haalt dan in 2014, is hij wel nipt de populairste. De tweede stek in de poppoll voor het Brussels parlement is voor Françoise Schepmans (MR). De voormalige burgemeester van Molenbeek kon zo toch nog enkele meubelen redden voor de Franstalige liberalen. Vincent De Wolf, burgemeester van Etterbeek en tweede op de lijst, was vijf jaar geleden nog de tweede populairste met om en bij de 19.000 stemmen, maar moet het nu tevreden zijn met 10.000 minder. In de Kamer doet partijgenoot Didier Reynders het persoonlijk nog nipt beter dan rechtstreeks concurrent Ahmed Laaouej (PS), maar Reynders verliest meer dan 20.000 stemmen in vergelijking met vijf jaar terug, toen hij bijna 55.000 stemmen achter zijn naam kreeg. De scheurlijst van Alain Destexhe slaagde er niet in om potten te breken en houdt het voor bekeken. Zoals verwacht was er ook fors verlies voor het CDH van minister Céline Fremault. Verrassender is de achteruitgang voor Défi, dat

29 MEI 2019

Schaarbeeks burgemeester Bernard Clerfayt uitspeelde als lijsttrekker. Met ruim 14.000 stemmen kon die niet in de voetsporen treden van afscheidnemend minister Didier Gosuin. Die was in 2014 nog stemmenkampioen met bijna 23.000 voorkeurstemmen. In de Kamer haalde nieuwkomer François De Smet, voormalig directeur van migratiecentrum Myria, 10.000 stemmen.

NEDERLANDSTALIGEN Aan Nederlandstalige kant kan Groen de eerste viool spelen en zet lijsttrekker Elke Van den Brandt een puik resultaat neer. Dankzij een mooie plaats op de Ecolo-lijst mag Groen ook Tinne Van der Straeten naar de Kamer sturen. Zij kreeg bijna 11.000 stemmen achter haar naam. Ter vergelijking: in 2014 greep Annalisa Gadaleta nog net naast een Kamerzetel met ruim 4.000 stemmen. Open VLD, jarenlang marktleider, kreeg een serieuze klap en is nu nog maar de derde partij. Aftredend minister Guy Vanhengel kan nog wel een mooie persoonlijke score (4.551) voorleggen, maar hij verloor wel drieduizend stemmen in vergelijking met zijn (uitstekend) resultaat van 2014. De vraag is of Vanhengel een stap opzij zal zetten en aan wie hij dan de fakkel doorgeeft. Els Ampe, verkozen in het Vlaams Parlement

met ruim 3.800 stemmen, diende zich al aan, maar ook Sven Gatz maakt kans. De aftredend Vlaams minister raakte verkozen als lijstduwer, iets waar andere ervaren collega’s zoals Bruno De Lille (Groen) of Brigitte Grouwels (CD&V) niet in slaagden. Ook de andere meerderheidspartijen verloren van hun pluimen. Bij CD&V slaagde lijsttrekker Benjamin Dalle er ondanks ruim tweeduizend stemmen niet in om verkozen te raken in het Vlaams Parlement. One.brussels (SP.A) ging ook achteruit, maar verliest uiteindelijk geen zetel. Bovendien zet lijsttrekker Pascal Smet een aardig persoonlijk resultaat neer, nipt beter dan Vanhengel (4.562). Daarnaast moeten we toch ook de winst onderstrepen van N-VA, tegen de nationale trend in. Cieltje Van Achter verzesvoudigde haar score van 2014 en is met ruim 3.000 stemmen de vierde Nederlandstalige kandidate voor het Brussels parlement. Ook Vlaams Belang ging vooruit en lijsttrekker Dominiek Lootens-Stael verdubbelde zijn persoonlijke score. Naast Ecolo-Groen is de grote winnaar PTB*PVDA. De forse winst aan Franstalige kant stuwde twee

kandidaten naar de top vijf van de poppoll. Als lijsttrekker voor de Kamer kreeg Maria Vindevoghel ruim 14.000 stemmen achter haar naam.

TOP 10 BRUSSELS PARLEMENT Rudi Vervoort - PS 16.889 Françoise Schepmans MR 16.856 Bernard Clerfayt - Défi 14.672 Youssef Handichi - PTB 13.079 Françoise De Smedt PTB 12.658 Alain Maron - Ecolo 11.183 Rachid Madrane - PS 10.833 Fadila Laanan - PS 10.385 Vincent De Wolf - MR 8.576 Barbara Trachte - Ecolo 7.992

OPI N I E HASSAN AL HILOU JONGE ONDERNEMER

‘Nieuwe regeringen moeten inclusieve koers varen’

Dat de PVDA in Brussel ook een Nederlandstalige zetel haalt, heeft de partij te danken aan de lijstverbinding met DierAnimal. Daardoor zag Abou Jahjah zijn kans op een zetel door de neus geboord. Zijn

TOP 10 NEDERLANDSTALIGEN BRUSSELS PARLEMENT Pascal Smet - One. brussels-SP.A 4.562 Guy Vanhengel - Open VLD 4.551 Elke Van den Brandt Groen 4.320 Cieltje Van Achter N-VA 3.256 Fouad Ahidar - One. brussels-SPA 2.451 Bianca Debaets CD&V 2.151 Sven Gatz - Open VLD 2.103 Lotte Stoops - Groen 1.696 Carla Dejonghe - Open VLD 1.682 Dominiek LootensStael - Vlaams Belang 1.553

lijst Be.One haalde nochtans enkele stemmen meer dan de PVDA. Jahjah, die zelf net geen 1.300 stemmen haalde, is teleurgesteld en kondigde al aan zijn politieke ambities op te bergen.

TOP 10 KAMER

TOP 10 VLAAMS PARLEMENT

Didier Reynders - MR 33.205 Ahmed Laaouej - PS 31.589 Zakia Khattabi - Ecolo 29.157 Emir Kir - PS 18.520 Sophie Wilmès - MR 16.180 Maria Vindevoghel PTB*PVDA 14.642 Nabil Boukili PTB*PVDA 13.790 Caroline Désir - PS 11.421 Tinne Van der Straeten - Groen 10.938 François De Smet - Défi 10.000

Els Ampe - Open VLD 3.851 Stijn Bex - Groen 3.046 Karl Vanlouwe - N-VA 3.034 Celia Groothedde Groen 3.031 Nathalie De Swaef Groen 2.460 Ange-Raïssa Uzanziga - Groen 2.275 Hannelore Goeman SP.A-One.brussels 2.215 Mohammed Khazri - SP.A-One.Brussels 2.130 Benjamin Dalle CD&V 2.044 Frédéric Erens - Vlaams Belang 1.533

roen heeft in de laatste rechte lijn kiezers verloren aan Open VLD door een te elitaire communicatie, CD&V was gewoon ‘te stil’ en PVDA*PTB heeft met twee statements rond het toelaten van de hoofddoek en het onverdoofd slachten veel stemmen gewonnen bij jongeren in Brussel. De Brusselse ondernemer Hassan Al Hilou is nog altijd amper twintig, maar hij heeft daags na de verkiezingen zijn analyse al klaar. “Over het algemeen is de groei van populistische partijen niet onverwacht. Niet alleen het migratiethema, maar ook het sociaal-economische heeft veel kiezers van N-VA naar Vlaams Belang geleid.” Maar Al Hilou ziet ook de leegloop van het centrum, en dan vooral bij CD&V. “Ook de boeren en conservatieven hebben het Vlaams Belang gevonden.” Dat de groene golf in Vlaanderen grotendeels uitbleef, wijt Al Hilou dan weer aan de communicatie van Groen in de laatste rechte lijn naar de verkiezingen. “Zij hebben een veel te elitaire taal gehanteerd door zo te benadrukken dat ze samen met driehonderd CEO’s (die het Sign For My Future-pact ondertekenden, red.) het klimaat zouden redden. Ik denk dat ze daardoor heel wat kiezers hebben verloren aan de liberalen, onder meer van mensen die hun bedrijfswagen niet willen verliezen. De liberalen hebben, zoals alle partijen, verlies geleden op rechts, maar hebben dat wel gedeeltelijk ingehaald met centrumlinkse stemmen.” Al Hilou ziet op de regionale niveaus weinig veranderen. “In Vlaanderen komt er een centrumrechts beleid en in Brussel wordt CD&V ingewisseld voor Groen. Aan Franstalige kant blijft de PS de grootste.” Hij hoopt wel dat de nieuwe generatie socialisten mee wil werken om de werkloosheid in de hoofdstad aan te pakken, en dat een beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkering geen taboe is. “Ik ben verliefd op deze stad, maar er zijn grote maatschappelijke problemen. Ik hoor van veel mensen dat ze echt willen werken, maar op een muur botsen en de stap niet durven te zetten.” Al Hilou kijkt als ondernemer wel angstvallig naar het federale niveau, waar de regeringsvorming een haast onontwarbare knoop lijkt. “Het land zal een tijdlang stilstaan, dat is miserabel voor onze economie, zeker met de brexit die er aankomt.” Tenslotte hoopt de jonge ondernemer dat de nieuwe regeringen de Brusselse jongeren mee aan boord krijgen. “Niet met excuusallochtonen – daar hebben jongeren niets aan. Wel met beleid dat een inclusieve koers vaart.” MD

Ondernemen

Patrick Jordens geeft met Tiptoe Print prentenboeken uit Brussel is een uitgeverij rijker. Patrick Jordens maakt de overstap van het recensentendom naar het uitgeversvak. Tiptoe Print wil vier à vijf kwalitatieve prentenboeken per jaar op de markt brengen. Het belooft een spannend verhaal te worden, want de boeken moeten nu de weg naar de lezer vinden. “Oei, ben ik nu een ondernemer?” — TOM VAN BOGAERT

p zijn keukentafel in Vorst heeft Jordens zijn eerste twee boeken en zijn brochure uitgestald. De jeugdboekenrecensent van De Morgen en freelancejournalist voor BRUZZ is zichtbaar trots op zijn geesteskinderen. Hij vertelt met veel passie over het metier dat hij nog volop aan het leren is. Zijn gulle lach galmt geregeld door het appartement. Was ik niet te chaotisch, vraagt hij zich achteraf af. Een samenloop van omstandigheden en veel goesting. Zo begon hij aan zijn avontuur dat hem op de toppen van zijn tenen doet staan. Samen met een bevriende redactrice van een uitgeverij koesterde hij al langer de droom om bijzondere boeken uit andere taalgebieden te ontsluiten voor een Nederlandstalig publiek. Na lang wikken en wegen waagde de vijftiger de sprong. “Het wereldwijde aanbod aan prentenboeken vandaag is fenomenaal. Ik wil grenzen openbreken en verhalen laten circuleren. In een maatschappij in verandering is er meer dan ooit nood

‘Ik wil verhalen laten binnenkomen en doen nazinderen’ © SASKIA VANDERSTICHELE

29 MEI 2019

TIPTOE Officiële lancering en boekverkoop: 2 juni 2019 in Bar Eliza www.tiptoeprint.eu, www.facebook.com/tiptoeprint

opengaan. Het vraagt wel enthousiaste begeleiding om de poort te openen naar de literatuur. Daarom wil ik met de uitgeverij ook zelf interactieve workshops met auteurs en illustratoren organiseren om boeken te laten binnenkomen en te doen nazinderen.”

aan diverse stemmen en perspectieven. Maar mijn belangrijkste graadmeter blijft de artistieke kwaliteit.”

VERBEELDING WERKT Zijn zoektocht naar mogelijke titels gebeurde langs verschillende kanalen. Hij grasduinde in talloze boekenwinkels in binnen- en buitenland, frequenteerde de wereldvermaarde kinderboekenbeurs van Bologna en struinde ook rond op Facebook en Instagram. “Ik kies intuïtief voor prentenboeken die een ongewone, verrassende beeldtaal hanteren én inhoudelijk ergens over gaan. Uitgepuurde boeken die de complexiteit en de ambiguïteit niet uit de weg gaan en je in gesprek laten gaan met jezelf en de wereld. En dat op een speelse, suggestieve manier. Het spanningsveld tussen tekst en beeld is daarbij essentieel.” Zijn eerstelingen zijn Ploef en Goeiemorgen, beste buur. De hoofdpersonages mogen dan voornamelijk dieren zijn, thema’s als vriendschap, afscheid en solidariteit zijn diepmenselijk. Wie prentenboek zegt, denkt spontaan aan voorlezen aan kleuters. Maar Jordens is het eens met Bart Moeyaert, de kersverse winnaar van de Astrid Lindgren Memorial Award, die al langer stelt dat er geen leeftijd staat op jeugdliteratuur. De boeken die hij uitgeeft, zijn uitdrukkelijk bestemd voor iedereen vanaf drie jaar. “Ik hou van boeken die genoeg ruimte laten om je verbeelding erop los te laten. Een jong kind kijkt vanaf de zijlijn toe en verkeert in een permanente staat van verwondering over de dingen. Een kind voelt ook vaak wat er aan de hand is zonder het daarom in woorden te kunnen vatten. Ik hoop dat volwassenen die onbevangenheid, die bevragende blik niet kwijtraken.” Maar lezen de kinderen van vandaag nog, nu sociale media en games veel tijd inpikken? Jordens is optimistisch: “Ik geloof dat kinderen nog altijd plezier, troost en herkenning in lezen kunnen vinden. Boeken kunnen een poëtische wereld doen

VERBORGEN KOSTEN

“Ik geloof dat kinderen nog altĳd plezier, troost en herkenning in lezen kunnen vinden” PATRICK JORDENS UITGEVERIJ TIPTOE PRINT

TIPTOE Naam Tiptoe Print Activiteit uitgeverij van vertaalde prentenboeken Bedrijfsleider Patrick Jordens (werkte als pedagoog en dramaturg voor kinderen jeugdthe-

ater Bronks, richtte mee Art Basics for Children op en was twaalf jaar lang recensent jeugdliteratuur voor De Morgen)

Mari Kanstad Johnsen en Goeiemorgen, beste buur van Davide Cali en Maria Dek

Eerste boeken Ploef van Espen Dekko en

Startkapitaal 15.000 euro

Uitgeven is een commerciële activiteit en vergt dus investeringen. Via een geslaagde crowdfundingcampagne op Growfunding en een impulssubsidie van het Vlaams Fonds voor de Letteren kon Jordens een startkapitaal van 15.000 euro verzamelen. Hij merkte dat het geld snel de deur uit vloog. Hij kocht de rechten voor de teksten en illustraties, liet de boeken vertalen door Edward van de Vendel en Michael De Cock en zette lay-outer Paul Verrept aan het werk. Daarna liet hij de boeken drukken bij Graphius in Gent. En dan moest hij de verdelers, eentje in Vlaanderen en eentje in Nederland, nog betalen, om nog te zwijgen van de aanvraag van de ISBN-nummers en de stockagekosten. “Op termijn hoop ik dat de uitgeverij

zelfbedruipend wordt. Ik ben niet te beroerd om toe te geven dat ik op financieel vlak nog nood heb aan advies en opleidingen. Ik hoop dat ik het in de vingers krijg.” Jordens verdient voorlopig geen eurocent aan zijn droom. Hij is nog deeltijds projectcoördinator bij MUS-E, dat artistieke projecten in scholen coördineert. Recenseren houdt hij voor bekeken wegens mogelijke belangenconflicten. Bedrijfsfiche Vreest hij als uitgever slechte commentaren? “Ik zal al blij zijn als er recensies verschijnen, ik heb de ruimte in de krant voor jeugdliteratuur zien krimpen. De ene dag kan ik kritiek relativeren, de andere dag lig ik er wakker van. Als er maar respect uit spreekt voor de makers.” De laatste woorden zijn voor de stad waar Jordens al twintig jaar vertoeft. Tiptoe Print heeft Brussel in zijn DNA. “De stad opent deuren en laat andere culturen en vibes binnen. Ik vind het bijvoorbeeld fantastisch dat ik hier een directe toegang heb tot de Franstalige uitgeverswereld.”

Enfant Terrible Bijzondere mensen in een bijzondere stad

Mĳn merk is mĳn leven Kim Vande Pitte, textielontwerpster

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Mijn nieuwe collectie is geïnspireerd door de brutalistische stroming in de architectuur. Ik hou van het compromisloze minimalisme en de pure, eerlijke esthetiek. Enerzijds lijken massieve betonnen gebouwen koud en zwaar, maar anderzijds kun je helemaal opgaan in het lijnenspel. Klare lijnen en volumes hebben me altijd geïntrigeerd. Meer dan kleuren, al hoeft het voor mij niet meer altijd zwart-wit te zijn. Ook bloemenmotieven zeggen me weinig. Die uitgepuurde stijl neem ik mee in mijn ontwerpen voor tafellakens, kussens, gordijnen en meubels. Mijn productie is kleinschalig en artisanaal en gebeurt voor honderd procent in Europa. Ik gebruik verantwoord geproduceerde, natuurlijke materialen en selecteer bedrijven die dezelfde waarden delen. Slow design, onder het motto ‘minder en beter’. Dat betekent dat ik constant moet jongleren, want de prijzen moeten ook betaalbaar blijven. Niet dat ik met Ikea wil concurreren. Mijn particuliere klanten kiezen bewust voor Belgisch kwaliteitsdesign. Dat geldt ook voor de professionals, zoals uitbaters van designwinkels en binnenhuisarchitecten. Ze gaan mee in mijn grafisch universum. 2019 wordt het jaar van de waarheid. Ik heb mijn job in de horeca opgezegd om mij volledig aan mijn merk te wijden. Ik ga volop voor een professionele aanpak. De Job Yourself-maatregel hielp mij om een businessplan op te maken. Met de crowdfundingcampagne op Kickstarter kon ik niet alleen ruim 7.000 euro inzamelen, ik kon ook mijn communicatie uittesten. Ik wil immers een aantrekkelijk en coherent verhaal vertellen. Mijn collectie hoop ik in september in Brussel te kunnen voorstellen en in januari 2020 op de vakbeurs Maison & Objet in Parijs. Tapijten,

geweven jacquard- en quiltstoffen maken voor het eerst deel uit van mijn gamma. Ik droom ook nog van badtextiel. Ik werk momenteel hard aan mijn droom en dat geeft me energie. Ik kan doen wat ik graag doe. Mijn merk is mijn leven. Niet toevallig bestaat de naam uit mijn initialen KVP. Kort, efficiënt, tot de essentie herleid, zo heb ik het graag (glimlacht). Bij mijn ouders veranderde de inrichting van het huis elk jaar. Mijn vader is meubelmaker, mijn moeder stoffeerder. We gingen in het weekend naar decoratiewinkels. Ik vind de inrichting van je huis intiemer dan de kleding die je draagt. Mode fluctueert ook zo snel. C’est l’enfer. Ik heb een andere mentaliteit. Mijn naaste omgeving steunt mij in mijn creatieve ondernemerschap. Ik heb het privilege om te kunnen wonen en werken in het familiehuis in Watermaal-Bosvoorde. Ik dank er de hemel elke dag voor, want ik ben graag alleen en heb nood aan rust en ruimte. Maar beschrijf me nu niet als een kluizenaarstype (lacht uitbundig). Ik heb me nooit Française gevoeld op het platteland in Zuid-Frankrijk. Ik groeide op in een Belgisch gezin en droomde van kleins af om in België te wonen. Toen ik tien was, stapte ik al alleen op de trein naar Brussel om er familie te bezoeken. Ik fleurde op van de dynamiek die er heerste. De regen en de kou nam ik er graag bij. Ik vind Belgen erg open en warm. Ik geniet van de gemoedelijke sfeer. In Brussel hou ik vooral van de inspirerende mensen en de mengeling van architectuurstijlen. De stad is ook tamelijk groen en de levenskwaliteit ligt hoog. Ik wandel graag tot in Elsene, drink een glas met vrienden, bezoek tentoonstellingen, planten- of rommelmarkten. J’adore ça. — TOM VAN BOGAERT

Kim Vande Pitte (31)

groeide als dochter van Belgische ouders op in het zuidoosten van Frankrijk. Ze kwam naar Brussel om er te studeren: grafisch ontwerp aan ERG en textielontwerp aan La Cambre. In 2012 lanceerde ze haar eigen merk. Voor haar derde collectie organiseerde ze onlangs een succesvolle crowdfundingcampagne. www.kvp-textile-design.com

29 MEI 2019

Nick Trachet

Brussel en de wereld culinair ontdekt

Vaccinara

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Kunt u het zich voorstellen: een rijpere man, verleid door een koeienstaart? Ik stond in de rij bij de slager en zag hem plots liggen: dieprood van vlees, met zijn spannende kleurenspel van wit vet en pezen. “Ik zou zo garen een koeike kopen, Anne-Marie, Marie Katrien”, klonk het in mijn hersens. Dit meeslepende kinderlied van vraag en antwoord eindigt met Anne-Marie Katrien die de pap zal roeren met een koeienstaart. Maar zover hoefde het voor mij ook niet. Ossenstaart, schreef men vroeger. Maar ossen zijn hier niet meer te krijgen, voor zover ik weet. Koeien en vaarzen wel. Bos taurus is de wetenschappelijke naam voor dit huis-, tuin en keukenrund. Wist je dat onze landelijke koe eigenlijk uit Turkije (Anatolië) en Iran stamt en dus maar zijdelings verwant is met de Europese oeros? Hoe het komt, ik zou het niet weten, maar de beste smaak van een hele koe zit in haar staart! Het is verbluffend wat een geur en aroma deze dierlijke extremiteit in zich verbergt. Daarom is de koeienstaart al heel lang in gebruik als

soepbasis. In de grote restaurants werd dat heldere ‘oxtail’ (mag op zijn Frans worden uitgesproken), een vrij chique bereiding. Maar in onze nationale keukengeschiedenis bestaat er ook een ossenstaartsoep met véél groente. Ik heb een geliefd recept gevonden bij Gaston Clément, maar het recept was al populair in het West-Vlaanderen van mijn

hoort een slachthuis. Het vlees werd er in vier kwartieren verdeeld en verkocht aan de betere slagers, wat overbleef was het ‘vijfde kwartier’, volksvoedsel. Het waren de ingewanden, de beenderen, de kop en de mindere spieren. Zo heeft Parijs zijn onglet en bavette, Brussel zijn sjoezels, Caen zijn tripes en Madrid callos (tripa wordt

“Hoe het komt, ik zou het niet weten, maar de beste smaak van een hele koe zit in haar staart”

grootouders, waar deze soep ‘koddaart’ heette. Deze keer wou ik iets anders, een hoofdschotel van koeienstaart. In Rome wordt coda alla vaccinara beschouwd als een van de meest archetypische recepten van de stad. Rundvlees is stadsvoedsel, op de buiten at men varkens en schapen. Bij rundvlees

eveneens geclaimd door de Romeinen). De vaccinari waren destijds in Rome de slachters van de runderen, eerst op de oevers van de Tiber, later in het slachthuis van Testaccio, ten zuiden en net buiten de muren van de Eeuwige Stad. Daar ontstonden ook de eethuisjes waar je dergelijke

lekkernijen kon en nog altijd kunt proeven, ook al ging het slachthuis ondertussen dicht. Neem een koeienstaart (weegt doorgaans anderhalve kilo). Laat die desnoods in stukken zagen, maar als je het zelf doet, en tussen de wervels snijdt (of hakt) dan krijg je na het eten wervels die wat op vliegtuigjes lijken. Altijd leuk voor de kinderen. Laat de staartstukken rustig bruinen in een mengsel van smout en olijfolie (peper, zout, kruidnagel ...). Als alles mooi bruin is, doe je ze in de pot, met in stukken gesneden ajuin, witte wijn, veel wortel, en véél selder (sedano in het Italiaans). Selder is hier doorslaggevend. Daar mag ook tomaat bij. Laat alles lichtjes sudderen gedurende een kleine drie uur. Ik deed het in de hogedrukpan voor een uur. Prachtig resultaat. Er zijn mensen die achteraf nog pignoli (pijnnoten) en uvette (gedroogde onrijpe druiven) toevoegen, maar die laatste zijn alleen lokaal te krijgen. Het zijn geen rozijnen, ze zijn droog maar zuur. Na het koken geurt het huis onwezenlijk heerlijk. Laat koud worden en warm opnieuw op voor de maaltijd. Dien op met brood, alhoewel een Belgisch patatje bij de saus gewoon goddelijk is. Om in Rome te blijven eet je eerst bucatini all’amatriciana. Alles overspoelen met witte wijn. Smakelijk.

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/trachet

29 MEI 2019

Beeldspraak

Mijmeringen à côté de la plaque

Nummerplaat

Als kind kwam ik eens op het idee om ‘nummerplaten te verzamelen’. Samen met mijn broer noteerde ik op straat zoveel mogelijk van de voorbijrijdende alfanumerieke combinaties in een schriftje. Het was een verzameling die snel aangroeide, want we woonden vlak bij de Autolei die haar naam niet had gestolen. Aanvankelijk noteerden we elk kenteken nog keurig met een rode stift, en trokken we er zelfs een rood rechthoekje omheen. Al snel schakelden we over op een gewone stylo om het wat vlugger vooruit te laten gaan. En toen na enkele sessies onze polsen pijn deden en ons geschrift steeds minder leesbaar werd, terwijl de stroom

nummerplaten bleef aanzwellen, gaven we er de brui aan. De absurde bezigheid leerde me dat verzamelingen die snel aangroeien de minst boeiende zijn. Gisteren reed ik achter een auto met nummerplaat 1-WEX-211. Rekening houdend met het aantal combinaties dat mogelijk is met de drie letters en de drie cijfers na de 1 - ik gok op 12.239.747 - moet je concluderen dat sinds de introductie van de Europese nummerplaat in 2010 ook de introductie van nieuwe wagens op onze wegen met een rotvaart is doorgegaan. Aangezien de X al voor taxi’s, en de Z al voor groene handelsplaten wordt gebruikt, stelt zich de

levensvraag hoe het daarna verder moet. De Federale Overheidsdienst Mobiliteit antwoordt dat nieuwe nummerplaten vanaf dan met een 2 zullen beginnen. En dat er dus niet met de opeenvolging van drie letters en drie cijfers zal worden geschoven. Lettercombinaties genre KUT, LUL, NVA en SPA zullen nog altijd worden geweerd omdat ze onwelvoeglijk of partijdig zijn. Al kan je er in het kader van de vrije meningsuiting wel gebruik van maken indien je kiest voor gepersonaliseerde nummerplaten. Ook die laatsten zijn een boeiend onderwerp. Bestaat er bijvoorbeeld ergens een lijst van idiote keuzes die de trotse bezitters van zo’n

plaque personnalisée zoal maken? Heeft de echtgenoot die vaststelde dat de gepersonaliseerde nummerplaat CHANTAL al vergeven was, ervoor gekozen om zijn vrouw dan maar de nummerplaat CHANTAL 2 cadeau te doen? Zijn er veel nostalgici die duizend euro hebben betaald voor het behoud van hun oude kenteken, zoals de schaarse, enkel tussen 1971 en 1973 uitgegeven combinatie van een letter, drie cijfers en dan weer een letter, waarmee de Kever op de foto op de bon gaat? Eén van de nuttigste lessen die ik ooit heb gehad, werd gegeven door de inmiddels overleden psychologieprofessor Dr. Jozef Nuttin. Hij vertelde hoe hij zich op weg naar zee met zijn vrouw plots afvroeg waarom hij sommige letters op nummerplaten leuker vond dan andere. Hij vermoedde dat zelfs bij deze banale aangelegenheid contactconditionering een rol speelde: met zaken waarmee je vaker in contact komt, is je affectieve band onbewust groter. Aan zee aangekomen legde de professor zijn vrouw lange reeksen van telkens twee letters voor. Van ieder paar moest ze onmiddellijk en zonder nadenken haar favoriete letter omcirkelen. In letterparen waarin één van de letters van haar naam voorkwam, bleek ze een significante voorkeur te hebben voor precies die letters. Dat leert ons iets over ego- en etnocentrisme: dat je meer van jezelf of je naasten houdt, behoeft geen andere oorzaak dan dat je er vaker mee in contact komt. Zo raken eigenlijk ook alle nummerplaten na een tijdje gepersonaliseerd.

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Elke week voorziet Michaël Bellon een oude persfoto van een nieuw onderschrift

— MICHAËL BELLON

De hele reeks nalezen? » BRUZZ.be/beeldspraak 29 MEI 2019

I 29

COLOFON

Big City

BRUZZ

Stel zelf je vraag en stem op BRUZZ.be

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65 ABONNEMENTEN

Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80, Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar. OPLAGE : 62.609 exemplaren. ADVERTEREN?

Marthe Paklons, 02-650 10 61 sales@bruzz.be DISTRIBUTIE

Wél een ambassade aan de Franklin Rooseveltlaan, maar geen enkele inwoner in Brussel: Qatar.

Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be

NIEUWSMANAGEMENT

ALGEMENE DIRECTIE

Jo Mariens HOOFDREDACTIE

Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur), Kim Verthé, Steven Van Garsse Bram Van Renterghem, Sara De Sloover, Mathias Declercq CULTUUR & UIT

Gerd Hendrickx REDACTIE

B R U Z Z | LO S VA N D E T I J D

Jean-Marie Binst, Filip De Rycke, Tim Gatzios, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Stefanie Nijs, Jasmijn Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Vera Tylzanowski, Roan Van Eyck, Laurent Vermeersch, Danny Vileyn, Tom Zonderman

MEDEWERKERS

Welke nationaliteiten zĳn niet of het minst vertegenwoordigd in Brussel? TOM UIT SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE

e combinatie van 183 nationaliteiten maakt van het Brussels Gewest een smaakvolle cocktail. Wetende dat de VN 195 landen erkent - 193 lidstaten en twee niet-lidstaten (Palestina en Vaticaanstad) - is onze hoofdstad werkelijk een feest voor de culturele uitwisseling. Volgens de site World Atlas is Brussel met zijn bevolking, waarvan 62 procent niet is geboren in België, nog steeds de meest kosmopolitische stad van Europa, en na Dubai, waar 83 procent van de bevolking buiten de grenzen werd geboren, zelfs de meest kosmopolitische stad van de wereld. De vraag over welke stakkers hier niet vertegenwoordigd zijn, is dan ook zeer legitiem. Er zijn natuurlijk duizenden sans-papiers in Brussel, de kans bestaat dat die ontbrekende nationaliteiten daarbij zitten. Maar het is een bijzonder kleine kans. In die groep zou er dan bijvoorbeeld een Kiribatiër moeten zitten. De Oceanische eilandrepubliek Kiribati telt zo’n povere 100.000 inwoners. Als we onze planeet consistent blijven vervuilen, kunnen we met een beetje ‘geluk’ het volkje deze eeuw nog

29 MEI 2019

ontvangen. Volgens peilingen bevindt de republiek, met ’s werelds laagste ecologische voetafdruk, zich over honderd jaar onder de zeespiegel en ondervindt het als eerste land de gevolgen van stijgende wateren. Verder missen we nog iemand uit het Brits Indische Oceaanterritorium, een Maldiviër, een Qatarees, een Belizaan, een Barbadaan, een Grenadaan, een Swaziër, een Nauruaan en een Vanuatuaan. Neen, geen reptielen, wel staatsburgers. De minilanden vanwaar deze bewoners afstammen zijn zo klein dat ze vaak geen hoofdstad kennen. Het Brits Indische Oceaanterritorium kent zelfs geen verkiezingen, omdat er geen vaste inwoners zijn. Ook het vermelden waard is dat hier geen Qatarezen aanwezig zijn. “Pardon? Wat dan met die ambassade op de Franklin Rooseveltlaan die er echt wel mag wezen?” horen we u al denken. “Die medewerkers vallen onder de diplomatieke vertegenwoordiging,” vertelt Patrick Deboosere, oud-demograaf aan de VUB, “en tellen niet mee.” Over naar de minder vertegenwoordigde volkeren in Brussel. Er loopt hier ergens een eenzame Namibiër rond, en een Bhutaan. De

Noord-Koreanen zijn met vier. Op Europees niveau dan, kennen we maar drie Monegasken en drie Liechtensteiners. We zullen het hele lijstje met weinig vertegenwoordigde volkeren niet helemaal afgaan, want dat is zeer lang en relatief. Zo zou men bijvoorbeeld kunnen stellen dat de Liechtensteiners qua vertegenwoordiging het procentueel gezien eigenlijk goed doen, gezien hun lage bevolkingscijfer. Zijn al die vertegenwoordigde nationaliteiten een normaal verschijnsel in een wereldstad als Brussel? “Ja,” zegt Deboosere. “Zo’n hoog aantal is niet uitzonderlijk voor internationale grootsteden. Je vindt waarschijnlijk een soortgelijke hoeveelheid in pakweg Londen, New York of Parijs. Toch zijn we qua oppervlakte een kleine stad en zijn de cijfers indrukwekkend. Het feit dat de NAVO en de Europese Commissie zich hier gevestigd hebben, speelt zeker mee. Zie het als een extra duwtje in de rug bij de naties om hier vertegenwoordigd te zijn.” Al bij al kunnen we vaststellen dat de 183 nationaliteiten, opgehoopt op 161 vierkante kilometer, redelijk harmonieus samenleven. En dat siert Brussel. De pendelaar hoeft maar op te kijken van zijn smartphone om interculturele verdraagzaamheid te zien. — STEVEN GRUMIAU VOLGENDE WEEK Is bloempanch (bloedworst) een echt Brussels recept? En wie ontwikkelde het?

Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Jasper Croonen, Céline Emmerechts, Patrick Jordens, Tom Peeters, Véronique Rubens, Niels Ruëll, Tim Schoonjans, Nick Trachet, Tom Van Bogaert, Michel Verlinden EINDREDACTIE

Karen De Becker, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Tom Zonderman VORMGEVING

Heleen Rodiers (art director) Ruth Plaizier KALENDER UIT

Sam De Ryck VERTALING

Johan Arblaster, Martin McGarry, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE

Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke, Info voor kalender sturen naar/ Envoyez vos infos à publier dans le calendrier à/Send event details to VISITBRUSSELS Koningsstraat 2 Rue Royale 1000 Brussels/Bruxelles 02-549.50.95, info@agenda.brussels VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene. Bruzz is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (De Persgroep) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

Meld nieuws

Hebt u nieuws uit Brussel, dan kunt u ons dat melden via het WhatsApp-nummer 0489-988.988 Persberichten kunnen via nieuws@bruzz.be

ONTDEK NU ONS NIEUW OPLEIDINGSAANBOD 2019-2020 SCHRIJF

JE NU IN

KIJK OP SYNTRABRUSSEL.BE

019_Syntra_Bruzz_215x142,5mm.indd 1

11/04/2019 09:26

Panama kanaal!

10069RLM

Groepscruise met Blauwe Vogel-begeleiding vanuit Brussel inbegrepen: vliegreis, volpension, fooien & dranken infodag te Sint-Truiden vrijdag 7 juni om 15u

gratis toegang, wel even online reserveren, aub

eenmalige afreis

15 januari 2020

Reisfamilie Carlier

20 fijne dagen vanaf:

¤3.199

www.deblauwevogel.be

Luikersteenweg 62 • St-Truiden • T 011 70 55 00

DB603263E9

personeelsadvertentie

One team, one family, one mission

#EenJobMetPassie

Steven Van Genechten

hier?

Accountmanager Nationale Regie

contacteer ons snel op rrs@roularta.be of 051 26 67 89 Ontdek je carrièrekansen op

mijntoekomstbijroularta.be DB521967F8

DB555930J8

DB374216D7

De gemeente Steenokkerzeel is op zoek naar dynamische, sociale en gemotiveerde kandidaten voor volgende vacatures (m/v)

SCHOONMA(A)K(ST)ERS VOOR GEMEENTE EN SOCIAAL HUIS NIVEAU E1-E3 – HALF-, DEEL- EN VOLTIJDSE PRESTATIES – CONTRACTUEEL VOOR ONBEPAALDE DUUR – BRUTO AANVANGSWEDDE € 1.927,37/MAAND (VOLTIJDS) GEMEENTE TAKENPAKKET: Je staat in voor het onderhoud en reinigen van gemeentelijke gebouwen en infrastructuur. SOCIAAL HUIS TAKENPAKKET: Je staat in voor het normale wekelijkse onderhoud van de woning van de bejaarden en/of gezinnen die omwille van gezondheidsproblemen of bijzondere sociale omstandigheden zelf niet meer kunnen poetsen. ZOWEL VOOR GEMEENTE ALS SOCIAAL HUIS TAKENPAKKET: Je dient de veiligheids- en gezondheidsvoorschriften correct na te leven en toe te passen. Je hebt een degelijke kennis van onderhoudsmaterialen en –producten. Zin voor kwaliteit en nauwgezetheid volledige discretie flexibele werkuren hanteren COMPETENTIES: in team kunnen werken maar ook zelfstandig. VEREIST: Geen diploma vereisten.

SPORTFUNCTIONARIS (INDIENSTTREDING 1 JULI 2019) NIVEAU B1-B3 – VOLTIJDSE PRESTATIES – IN CONTRACTUEEL VERBAND – ARBEIDSOVEREENKOMST BEPAALDE DUUR (=VERVANGING) – BRUTO AANVANGSWEDDE € 2.674,14/MAAND TAKENPAKKET: Coördineren en organiseren van sportactiviteiten in de gemeente. Optreden als tussenpersoon voor alle sportverenigingen naar het gemeentebestuur toe. Adviesverlening naar beleid toe, in verband met sport. Beheerder van de gemeentelijke sportinfrastructuur. Administratie sportdienst. COMPETENTIES: Kan eigen werk plannen en organiseren kan samenwerken en is sociaal vaardig neemt graag initiatief en is organisatorisch sterk stressbestendigheid kan zich zowel schriftelijk als mondeling vlot uitdrukken is flexibel en bereid tot avond- en weekendwerk. VEREIST: Je beschikt over een diploma hoger onderwijs, bij voorkeur een bachelor L.O. Ervaring en voeling met het werkveld is een pluspunt.

DB602412E9

MEER INFO IS OOK TERUG TE VINDEN OP LINKEDIN: GEMEENTE STEENOKKERZEEL TAAKOMSCHRIJVING, FUNCTIEVEREISTEN EN INSCHRIJVINGSFORMULIER VIND JE OP

WWW.STEENOKKERZEEL.BE

Wil je bijverdienen?

Bedeel folders in je

DB602454E9

INTERESSE: Stuur je motivatiebrief, inschrijvingsformulier en een kopie van je diploma ten laatste op woensdag 12 juni 2019 aan het college van burgemeester en schepenen, Orchideeënlaan 17 te 1820 Steenokkerzeel. Tot en met die datum kan je deze ook mailen naar odette.libotton@steenokkerzeel.be of afgeven bij de personeelsdienst. Enkel volledige kandidaturen worden aanvaard. Kansengroepen worden – indien zij aan de gestelde eisen voldoen – uitdrukkelijk uitgenodigd om te solliciteren.

buurt!

Schrijf je nu in of contacteer ons via

DB599785E9

www.ikwordpromokoerier.be 0800/24.402 *zelfstandig in hoofdberoep of in bijberoep

De gemeente Tervuren is op zoek naar een (m/v): DB515739E8

Schooldirecteur

gemeentelijke basisschool Tervuren centrum

Any Green, gespecialiseerd in verhuur & verkoop van tropische planten voor bedrijven, zoekt

PLANTTECHNIEKER ||| Functieomschrijving |||

||| Profiel |||

- Voor dagelijks onderhoud van plantenbakken en binnentuinen in kantooromgeving en/of opplanten en leveren van kantoorbeplanting

- dynamisch & communicatief - liefst tuinbouwopleiding (A2) of gelijkwaardige ervaring - zin voor verantwoordelijkheid, zelfstandigheid en kwaliteit - in bezit van rijbewijs

Hoofddoel van de functie De schooldirecteur neemt efficiënt en doelgericht leiding in de onderwijsinstelling. Hij/zij staat in voor de optimale werking ervan met het oog op het behalen van de doelstellingen conform het pedagogisch project, de leerplannen en het schoolwerkplan. De schooldirecteur bereidt voor, adviseert en is de uitvoerder van het gemeentelijk onderwijsbeleid. Hij/zij geeft uitvoering aan de reglementaire bepalingen opgelegd aan de onderwijsinstelling. De schooldirecteur bewaakt de kwaliteit binnen de onderwijsinstelling en verhoogt het beleidsvoerend vermogen. De uitoefening van deze functie gebeurt op een efficiënte en doeltreffende, kwalitatieve en klantgerichte, situationele en pragmatische wijze waarbij de verschillende finaliteiten tegenover elkaar worden afgewogen. Voorwaarden voor deelname • Je bent houder van een diploma professionele bachelor, of ermee gelijkgesteld, en het bewijs van pedagogische bekwaamheid. • Je hebt drie jaar relevante beroepservaring in het onderwijs. • Je bent in het bezit van een rijbewijs B. • Je voldoet ook aan alle algemene aanwervingsvoorwaarden, terug te vinden in de vacature op onze website: www.tervuren.be/ondernemen-en-werken/werken/vacatures. Kandidatuurstelling Stuur uiterlijk op woensdag 12 juni 2019 uw sollicitatiebrief naar het college van burgemeester en schepenen, Markt 7a, bus 2, 3080 Tervuren. Dienen te worden toegevoegd: - een curriculum vitae; - een kopie van de diploma’s en getuigschriften; - een uittreksel uit het strafregister dat niet langer dan 1 jaar tevoren werd afgegeven;

- competitief salaris + extralegale voordelen - technische begeleiding - een aangenaam bedrijfsklimaat - bedrijfswagen

Interesse? Stuur je cv en motivatiebrief: naar benoit@anygreen.com Voor meer info: www.anygreen.com

- een nationaliteitsbewijs (Belg of onderdaan van een lidstaat van de Europese Unie of van de Europese Vrijhandelsassociatie behoudens door de Vlaamse regering te verlenen vrijstelling); - een uittreksel uit de geboorteakte; - een kopie van het rijbewijs B. Alle nuttige inlichtingen kunnen worden verkregen bij de personeelsdienst, Markt 7A bus 2, 3080 Tervuren, tel. 02 766 52 41 - e-mail: hrm@tervuren.be.

www.poolstok.be

DB604246E9

||| Wij bieden |||