BDW 1342 PAGINA 4 - DONDERDAG 30 AUGUSTUS 2012
Zomerreeks (7/7) > Een reis door de wereld: de Albanezen
De meerkoppige adelaar BRUSSEL – Albanese Brusselaars legden in zestig jaar tijd een zeer gefaseerd migratieparcours af. Elke periode boetseerde geheel eigen identiteiten, die voortdurend zijn blijven evolueren. Drie golven. Drie portretten.
W
at als we voor de korte pijn kiezen en maar meteen het abces doorprikken? Voor de doorsnee Belg is elke Albanees een crimineel. Die beeldvorming ontstond in de loop van de jaren 1990 als gevolg van de opkomst van de georganiseerde misdaad. De val van het communisme in Albanië liet in 1991 niets na dan puin. Corruptie en armoede zorgden voor de ideale context waarin criminele netwerken konden gedijen. Clans structureerden hun imperium rond drugs- en mensenhandel, afpersing en prostitutie. In België werd vooral op dat laatste ingezet. De vitrines van de Aarschotstraat in Schaarbeek werden geïnfiltreerd. Vrouwen degradeerden er tot gewelddadig behandeld koopwaar. Omstreeks 2000 werd de straat wel opgekuist en geleidelijk aan door Bulgaren ingenomen, maar het kwaad was geschied. Een meerderheid van Albanese Brusselaars mocht nog op zijn kop gaan staan, het werd heel moeilijk om het negatieve imago nog van zich af te schudden. En nochtans! In 2011 paradeerde de stralende Albana Berisha met lange, goudblonde haarlokken over de Grote Markt. Als pas verkozen Miss Brussel stortte de Albanese
geslaagde integratieparcours nooit het daglicht haalt. Het positieve, zoals het grote belang dat wordt toegekend aan opvoeding en opleiding, moet wijken voor het negatieve uit de media.”
De hele zomer lang is historicus Hans Vande candelaere op wereldreis geweest... in Brussel. Deze week brengt hij verslag uit van het reilen en zeilen binnen de Albanese gemeenschap.
Grondbezitters uit Kosovo zich een jaar later in de titanenstrijd voor Miss België. In 2008 nam hulptrainer Besnik Hasi, een andere Albanese Kosovaar, bij Royal Sporting Club Anderlecht
De Albanese aanwezigheid in Brussel bestaat uit een rijk palet van Albaneessprekenden uit Albanië, Kosovo, Macedonië, Montenegro, Griekenland en Turkije. Van hen zou
“Mijn dochter is uiteindelijk met een Belg getrouwd. En als ik nu zie hoe zij een huis en een kaderpositie bij Belgacom heeft, dan zaten wij er als eerste generatie toch wel voor een stuk naast” plaats op de bank naast de toenmalige coach Ariël Jacobs. En zo kun je ook spreken over Albanese economen, onderzoekers, kabinetschefs, kunstenaars en dokters. De ouders moesten het eens weten: dagelijks worden hun kinderen van en naar de Europese scholen gereden door bussen van Albacars, een Albanees familiebedrijf. “Een van de problemen, zo je wilt, ligt volgens mij in het feit dat Albanezen zich fysiek weinig onderscheiden van Belgen,” zegt de Albanese ULB-onderzoeker Kolë Gjeloshaj. “Dat houdt in dat hun relatief goed
ruim 75 procent uit ex-Joegoslavië komen. Brussel was altijd al de voornaamste richtstad en Schaarbeek, Sint-Gillis, Anderlecht en Sint-Joost-ten-Node waren de belangrijkste onthaalgemeenten. Globaal genomen kwamen Albaneestaligen in drie golven naar Brussel. In 1946 riep Enver Hoxha de Albanese Volksrepubliek uit en reduceerde hij het land stapsgewijze tot een communistische kooi die tot in het extreme van de buitenwereld werd afgesloten. Een groep van kleine landbezitters die het slachtoffer was
geworden van de collectivisatie, kon aanvankelijk nog wegglippen uit de berggebieden van Noord-Albanië. Ze werden geplaatst in Kosovaarse dorpen. Anderen kwamen terecht in vluchtelingenkampen. “Mijn ouders bezaten grond en dieren in het noorden van Albanië en voelden de bui hangen. Grondbezitters waren bloedzuigers in de ogen van het nieuwe regime,” legt Hajrudin van het busbedrijf Albacars uit. “In 1951 staken ze de grens met Kosovo over. Ik was te klein voor de gewaagde onderneming en bleef achter bij mijn grootmoeder. Pas enkele jaren later, toen ik elf was, drongen twee ooms gewapend vanuit Kosovo clandestien Albanië binnen om me te helpen vluchten. ’s Nachts, bij maanlicht. Al zigzaggend door het mijnenveld.” De in Joegoslavië verzamelde vluchtelingen gaven het startschot voor de
migratie naar België. In 1956 werd een Kroatisch vluchtelingenkamp ontruimd. Een eerste treinkonvooi met honderdvijftig à tweehonderd vluchtelingen aan boord spoorde naar Brussel. Dit wordt doorgaans als het symbolische begin van de instroom gezien. “Ik werd met mijn familie in 1960 van Kosovo naar datzelfde kamp in Kroatië overgebracht,” vervolgt Hajrudin. “Het was een legerkazerne met prikkeldraad en enorme slaapzalen waar iedereen door elkaar verbleef. In 1961 werden we er door een Belgische delegatie geselecteerd, met vrachtwagens naar Zagreb gereden en daar op de trein naar Brussel gezet.” De groep van gevluchte NoordAlbanese boeren werd in Brussel in dezelfde periode aangevuld met Albanese Turken die de weg van de gastarbeidersmigratie volgden. Om-
Hans Vandecandelaere werkte als historicus twee jaar lang aan een lijvig boek over zestig jaar migratie naar Brussel. In Brussel – Een reis door de wereld verschijnt omstreeks begin november bij uitgeverij Epo. Een zeven delige zomerreeks in BDW blikt vooruit met herziene, ingekorte voorpublicaties.
ADVERTENTIE
Word verzorgende! Nightingale is een Nederlandstalige school die een unieke studierichting in de zachte sector biedt binnen het beroepsonderwijs, met een hoge kans op werk. INLICHTINGEN & INSCHRIJVINGEN: LEOPOLD DE SWAEFSTRAAT 38 IN ANDERLECHT, 02-521.58.67
NIGHTI ZEER G NGALE IS BEREIK EMAKKELIJK BAAR (JACQU MET METRO ES BR EN BUS EL) . ingale.be info@campusnight www.campusn ightingale.be