Featuring:
* CULTUURHUIS HEERLEN een podium voor iedereen
* HET FAALVERHAAL VAN
Bianca Hausoul met Greyhaus
* WONDERTOYS - snoepwinkel voor serie- en filmfanaten
(B)RUIS is een magazine gemaakt door creatievelingen die belang hebben bij het bruisen van de gemeente Heerlen. De lokale ondernemer en initiatiefnemer die hart heeft voor de stad, biedt kleur en diversiteit en heeft een positieve invloed op de leefbaarheid van de stad. Zonder de Heerlense ondernemer is er geen bruis. In samenwerking met het Ondernemersfonds Heerlen vertellen wij het verhaal van de lokale ondernemer en initiatiefnemer om zo de Heerlenaar en de stad in beweging te brengen.
Mede mogelijk gemaakt door het Ondernemersfonds Heerlen
(B)RUIS magazine
Uitgegeven in eigen beheer www.bruismagazine.nl info@bruismagazine.nl
Mede mogelijk gemaakt door het Ondernemersfonds Heerlen en Gemeente Heerlen
Concept & design: Zindzi Slegers
Fotografie: Darcey Supelli
Redactie: Judith Bouwels en Leonie Kohl
Drukwerk: Drukkerij Comar B.V.
Alle rechten voorbehouden.
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
ISSN: 2772-705X
© 2023, Stichting (B)RUIS
bedrijfsunits
van 70 tot 1200 m2
Blender, gefeliciteerd met jullie 982 m² creatieve broedplaats!
bedrijfsunits
van 50 tot 300 m2
Augustus: Oklahoma (try-outs) | 6 t/m 10 december | Parkstad Limburg Theaters
Naaz | 8 december | Parkstad Limburg Theaters
Niels Geusebroek | 9 december | Parkstad Limburg Theaters
Sertab Erener | 12 december | Parkstad Limburg Theater
Wintertijd | 14 december t/m 7 januari | Heerlen-Centrum
Kosso | 15 december | Poppodium Nieuwe Nor
De Notenkraker | 17 december | Parkstad Limburg Theaters
De Hospita (met Simone Kleinsma) | 19 t/m 21 december | Parkstad Limburg Theaters
Lotte Walda | 22 december | Poppodium Nieuwe Nor
Bart’s HohoShow | 23 december | Parkstad Limburg Theaters
Top 2000 in Concert | 6 januari | Poppodium Nieuwe Nor
Capital Stage Winter | 13 januari | Poppodium Nieuwe Nor
Erik van Looy | 16 januari | Parkstad Limburg Theaters
De Man van La Mancha | 17 t/m 21 januari | Parkstad Limburg Theaters
Grand Gala Du Buut | 23 t/m 25 januari | Cultuurhuis Heerlen
Het Parkstad Limburg Buuttegala | 25 januari | Parkstad Limburg Theaters
Medammecour on Tour | 30 januari t/m 2 februari | Parkstad Limburg Theaters
Anneke van Giersbergen | 1 februari | Parkstad Limburg Theaters
Ian Paice & Purpendicular | 1 februari | Poppodium Nieuwe Nor
Lucas & Arthur Jussen | 4 februari | Parkstad Limburg Theaters
Carnaval in Heerlen-Centrum | 5 februari t/m 14 februari | Heerlen-Centrum
Ronald Goedemondt | 9 februari | Parkstad Limburg Theaters
schrit_tmacher Festival 2024 | 20 februari t/m 24 maart | Heerlen-Centrum
Janine Jansen | 23 februari | Parkstad Limburg Theaters
Murder on the Orient Express | 24 en 25 februari | Parkstad Limburg Theaters
Philippe Geubels | 28 en 29 februari | Parkstad Limburg Theaters
Krezip | 15 maart | Parkstad Limburg Theaters
El Sueñito, kleine droom | 15 t/m 17 maart | Cultuurhuis Heerlen
Southern Bluesnight 2024 | 16 maart | Parkstad Limburg Theaters
Venice | 20 maart | Parkstad Limburg Theaters
The Maestro & the European Pop Orchestra | 23 maart | Parkstad Limburg Theaters
Mamma Mia! | 26 maart t/m 1 april | Parkstad Limburg Theaters
Street Art Tour | iedere eerste zondag van de maand | Heerlen-Centrum
Stad-als-Speeltuin | doorlopend te bezoeken | Heerlen-Centrum
Expoditie Euregio met de Romeinen | doorlopend te bezoeken | Thermenmuseum
Nederlands Mijnmuseum | doorlopend te bezoeken | Dr. Poelsstraat
Dit is slechts een greep uit wat er allemaal te doen is in Heerlen! Kijk geregeld in de UITagenda op www.heerlenmijnstad.nl en mis nooit meer een evenement, concert, voorstelling, rondleiding of expositie.
Heerlen, jouw evenementenstad!
De winter is een seizoen van tegenstellingen, iets waar wij bij (B)RUIS wel van houden: licht en donker, binnen en buiten, warm en koud, stralen en falen… Met de dalende temperaturen zijn we meer binnen en zoeken we de gezelligheid (lees: binnenpret) op die tot een hoogtepunt komt tijdens de feestdagen. Met het bovenstaande in ons achterhoofd stelden we deze editie van (B)RUIS samen, zoals altijd met veel liefde en aandacht.
Zo lees je voor welk stukje Heerlen niemand minder dan Frans Timmermans (extra) warme gevoelens koestert, gluren we binnen bij het gezelligste boshuisje van Heerlen, duik je in het sprookje van Kasteel TerWorm, stap je in het warme bad van Cultuurhuis Heerlen en dromen we met Paul over de potentie van de voormalige Licht-Studio 2000. Juist in de decembermaand zijn winkels en horeca een toevluchtsoord voor cadeaus en traktaties. We gingen langs drie Heerlense slijterijen en namen een uitgebreid kijkje bij Wondertoys die als officieuze Disneywinkel en merchandisemekka een hoog cadeau-slagingspercentage heeft.
Richting oud op nieuw kijken we naar oud en nieuw en nemen we helaas afscheid van de column van Janine Dijkmeijer en ook van duurzame modezaak Greyhaus, maar gelukkig niet zonder de waardevolle geleerde lessen in het Faalverhaal. Nieuw is onze fotografe Darcey, die vol energie de fotografie voor deze editie heeft verzorgd. Vernieuwd wordt ook het complete Corio Center. Kijken we naar het nieuwe jaar, dan zit er veel moois in het vat voor (B)RUIS, mede dankzij Gemeente Heerlen en onze (nieuwe) adverteerders. Enkele van hen stelden te gekke prijzen beschikbaar voor de (B)RUIS-woordpuzzel!
We wensen je veel leesplezier en vooral plezier in de stad, want daar gebeurt het: de magie van ontmoeting, het vinden van de perfecte cadeaus en samen opwarmen met een warme chocomel. Heerlen fonkelt dankzij jou.
Wonen zoals je bent met leenen-vastgoed.nl
De Limburger, gelegen op bedrijventerrein In de Cramer.
Wegens succesvolle verkoop van fase 1 is onlangs gestart met de verkoop van bouwfase 2.
Geschikt voor ZZP’er, MKB’er, particulier of investeerder.
Bouw is gestart medio 2023. Oplevering is gepland medio 2024.
6 t/m 10 dec + 13 + 14 apr - Theater Heerlen
Augustus: OklahomaToneelgroep Maastricht & Theateralliantie
Een grappig, herkenbaar en aangrijpend toneelstuk over hoe moeilijk het is om familie te hebben en om familie te zijn.
za 23 dec - Theater Heerlen
Barts HoHoshow
Bart Storcken en zijn team van muziek- en cabaretelfjes trakteren op een HoHo vrolijk kerstfeest.
wo 10 jan
- Toon Hermans Theater
Tineke Schouten
- De Schouten Schoenen Aan
Tineke bruist van energie en heeft nog volop inspiratie voor haar – alweer! –26e theatershow.
do 28 dec - Theater Heerlen
Pink Floyd ProjectReturn to The Dark Side of The Moon
Een ode aan een van de bestverkochte albums aller tijden.
do 11 jan - Theater Heerlen
The Tallest Man on Earth & Amsterdam Sinfonietta
Een betoverende avond ‘Breder dan Klassiek’ met wonderschone songs en speciale covers.
di 19 dec t/m do 21 dec - Theater Heerlen
De Hospita - met Simone Kleinsma
Een oogstrelende musical met meeslepende nummers uit het Franse songbook, een sterrencast en een live orkest.
wo 3 t/m zo 21 jan - Theater Heerlen + Toon Hermans Theater
De Man van La Mancha - Theateralliantie
Een originele musical op het ritme van de flamenco.
za 13 + zo 14 jan
- Toon Hermans Theater Pride & Prejudice de Musical
JANE AUSTEN’S DE MUSICAL
Een all female cast brengt een frisse bewerking van het klassieke liefdesverhaal van Jane Austen.
zo 21 jan - Theater Kerkrade
The Neverending Story
Een fantasierijke voorstelling voor jong en oud, met live muziek en wonderlijke wezens.
do 15 feb - Theater Heerlen
Mnozil Brass – JUBILEE
JUBILEE belooft een virtuoze show met veel humor rond de hoogtepunten uit de afgelopen 30 jaar.
vr 8 mrt - Theater Heerlen
SPOKEN Awards on Tour #2
Maak kennis met de vijf meest inspirerende woordkunstenaars van het moment. NRC ★★★★★
do 22 feb - Theater Heerlen
Filmmuziek Top 100 concert - Göttinger Symphonieorchester
De apotheose van de NPO Klassiek Filmmuziek Top 100.
wo 20 mrt - Theater Heerlen
Venice - Theatertour 2024
Voor het eerst sinds tijden niet akoestisch maar met een full electric band de bühne op!
di 26 t/m zo 31 mrt - Theater Heerlen
Mamma Mia - De ABBA-musicalsensatie
Met de grootste hits van ABBA en een verhaal vol romantiek, nostalgie en vooral heerlijke humor.
vr 1 mrt - Theater Heerlen
Robin Hood - Theater Sonnevanck
De volksheld komt op-nieuw tot leven dankzij een avontuurlijke tekst, duizelingwekkende decors en het 45-koppig Phion orkest.
vr 22 mrt - Theater Kerkrade
Nick Schilder - The Singer Songwriter Show
De mooiste singer-songwriterliedjes ooit én Nicks eerste solomuziek.
wo 8 t/m zo 12 mei - Theater Heerlen
Jesus Christ Superstar
Een verhaal voor en ván onze tijd, dat je gegarandeerd aan het denken zet.
Scan de QR code voor het volledige overzicht en meer informatie.
Cultuurhuis Heerlen. De naam zegt het al: een huis voor cultuur. Waarbij er volgens Petra Pijls en Myra von Berg helemaal geen verschil hoeft te zijn tussen centrum en buitenwijk. En ook niet tussen beroemde en amateurshows. Volgens hen moet cultuur voor iedereen toegankelijk zijn. “We vragen ons af waarom niet alle culturele huizen dit mogelijk maken.” Door Judith Bouwels
Petra Pijls en Myra von Berg vallen met de deur in huis: zij voelen een kloof tussen het centrum van Heerlen en de buitenwijken. Petra vertelt: “Die zou er helemaal niet hoeven zijn. Het centrum krijgt al vrij veel aandacht vanuit de Gemeente Heerlen en promotors. Het draait om de buitenwijken.” Myra vult aan: “Wij merken dat we de verbinder zijn tussen het centrum en de buitenwijken. En dan ligt Cultuurhuis Heerlen niet eens ver van het centrum af.” Petra: “We zijn de brug tussen zuid en noord, zou je ook kunnen zeggen. Bij ons komen ook makers en bezoekers die niet veel te besteden hebben, maar toch een gezellig avondje uit willen beleven. Het is zo belangrijk dat iedereen mogelijkheid heeft tot het ervaren van cultuur.”
“Het is zo belangrijk dat iedereen mogelijkheid heeft tot het ervaren van cultuur.”
‘Ik kom alleen binnen, maar ben altijd samen’ De kop is eraf. De belangrijkste boodschap die ze willen overbrengen, ligt op hun tong en gaat ze zonder twijfel aan het hart. Myra: “We hopen de verbinder te zijn. Plaatsen vaker mensen die alleen binnenkomen naast elkaar in de zaal. Vervolgens brengen ze de hele avond samen door. Iemand zei zelfs een keer: ‘Ik kom hier alleen binnen, maar ben altijd samen’. Dat is toch mooi?”
Zeventien jaar geleden kwam de leiding in handen van Petra en diverse directeuren te liggen. Vanaf 2017 ontstond er een zelfsturend team en kwam Petra alleen aan het roer te staan. Al ziet ze dat zelf niet zo. Ze doet dan wel de bedrijfsvoering, maar zegt dat iedereen in het team gelijk is. “We doen het met z’n allen.” In de loop der jaren wordt het steeds drukker, vertelt ze. “Omdat we iedereen een huis voor cultuur willen bieden, zitten we vaak al maanden of soms zelfs jaren vooraf volgeboekt. We proberen iedereen een plek te geven.” Zo is vanaf oktober 2022 ook Sarah-Faye Lombré aangenomen vanuit Cultuurhuis Heerlen, als Cultuurmakelaar Platform Amateurkunst Heerlen. Hiermee volgt Cultuurhuis Heerlen haar doelstellingen vanuit het ambitiedocument, waarin de taken worden verdeeld tussen artistiek management (Sarah-Faye) en zakelijk management (Petra). Net zoals medewerkers van techniek en facilitair, is ook Myra na haar stage blijven plakken en gaat ze inmiddels vier jaar over de programmering en marketing.
“We zijn de brug tussen zuid en noord.”
Cultuurhuis Heerlen (voorheen: ‘t Patronaat en Cultuurhuis Patronaat) is het oudste nog bestaande cultuurcentrum van Heerlen. Voor de opdrachtgevers, de paters Franciscanen, was het gebouw de sluitsteen van een complex met kerk en school ten behoeve van de mijnwerkers en hun gezinnen in de wijken Grasbroek, Musschemig en Schandelen.
De grootste werkgever in Heerlen van die tijd, de Oranje Nassaumijnen, betaalde ruimhartig mee. Het Patronaat was het onderkomen van de talrijke verenigingen in de wijk. Muziekverenigingen repeteerden er en gaven concerten, sportverenigingen vergaderden er en hielden er hun feestavonden.
In de jaren zestig en zeventig, tijdens het sluitingsproces van de mijnen, verloren gemeenschapshuizen en patronaten hun aantrekkelijkheid. ‘t Heerlense Patronaat werd jarenlang gebruikt als biljartzaal, opslagruimte en drukkerij en stond al decennia leeg toen de uit Heerlen afkomstige acteur en regisseur Jeroen Willems het in 2001 liet vertimmeren voor zijn lokatiedrama ‘Lange Lies, Lange Jan’, een verhaal over de mijngeschiedenis door de ogen van mijnwerkersvrouwen. >>>
“Als iemand een kaartje heeft gekocht en de hele avond maar één drankje drinkt, maar wél zit te genieten, zijn wij blij.”
Wat doet Cultuurhuis Heerlen?
“In Cultuurhuis Heerlen treden veel amateurverenigingen op. Dan heb ik het over jonge makers van Hogeschool Zuyd, dans, toneel, muziek en ga zo maar door. Als we ruimte beschikbaar hebben, mogen ze ook voorafgaand aan hun show(s) gratis repeteren. We kunnen dit laten plaatsvinden door daartegenover onze ruimtes voor commerciële verhuur te gebruiken. Bijvoorbeeld met verhuringen aan GGD, UWV, HOZL, diverse trainingen van de kinderopvang, de Gemeente Heerlen en diverse projecten vanuit Nationaal Programma Heerlen-Noord.”
Petra voegt daaraan toe: “We zijn bij ons weten de enige in de regio die dit op deze manier doen. Amateurs en verenigingen zijn zoekende. Omdat ze andere locaties niet kunnen betalen, komen ze bij ons terecht. Wij zitten nu vol met aanvragen tot 2025. We vragen ons af waarom niet alle culturele huizen dit doen. Iedereen krijgt subsidie.” Zo ook Cultuurhuis Heerlen. Daar ontvangen ze een exploitatiesubsidie. Petra: “We moeten toch open zijn. Waarom zouden we onze ruimtes dan niet hiervoor gebruiken? Naast de amateurs en verenigingen komen ook projecten als Nieuwe Helden 045 en het Stralende Sterrengala bij ons aankloppen. Zulke mooie projecten moeten toch op een plek terechtkunnen?”
De deuren van Cultuurhuis Heerlen staan letterlijk en figuurlijk voor iedereen open. De hele dag zelfs. Om een kaartje te kopen of om de exposities die aan de muren hangen te bekijken. Ook deze zijn van lokale (amateur)kunstenaars. Het pand is vrij groot: een theatercafé en twee zalen op de begane grond en een theaterzaal, foyer en backstagekamers boven. Ook is er nog een grote bergzolder. Poetsen doet het personeel ook zelf. Met hun team bestaande uit vrijwilligers, medewerkers techniek en facilitair, één vaste horecamedewerker en Petra en Myra, zetten ze hun schouders wekelijks eronder om een zorgeloze avond voor hun bezoekers te creëren.
>>> De Gemeente Heerlen besloot het verwaarloosde gebouw te restaureren, te renoveren en weer terug te geven aan de bevolking als cultuurcentrum met de nadruk op amateurkunsten en als wijkgebouw.
‘t Patronaat is tot 2008 geëxploiteerd door een stichting, die echter al na een jaar moest concluderen dat een goede exploitatie in de gegeven situatie onmogelijk was.
De Gemeente Heerlen zette de exploitatie voorlopig zelf voort, tot er in het voorjaar van 2009 een nieuwe stichting werd opgericht, die sinds 1 april 2009 verantwoordelijk is voor de exploitatie.
De stichting veranderde in 2009 de naam in ‘Cultuurhuis Patronaat Heerlen’ en in 2011 nog bondiger: ‘Cultuurhuis Heerlen’.
Bron: Cultuurhuis Heerlen
Kijk
voor de volledige geschiedenis op cultuurhuisheerlen.nl
Petra en Myra wonen beiden op loopafstand van Cultuurhuis Heerlen. “In de zeventien jaar dat ik in Cultuurhuis Heerlen werk, heb ik nog nooit problemen gehad in deze wijk of met haar inwoners. Het is hier enorm groen, mensen zijn betrokken. Ze zijn allang blij dat er leven in de buurt is. Bezoekers kunnen gratis parkeren. Als het druk is, zetten de buren de auto’s ergens anders. ‘Geen probleem!’ roepen ze dan. Dat zijn voordelen van onze locatie, ook voor onze bezoekers”, aldus Petra.
Naast alle shows van verenigingen en groepen, vervult Cultuurhuis Heerlen ook een brede maatschappelijke rol. Op dinsdagavonden vindt het muziekcafé plaats, op zondagen is er de ouderenmiddag, voor basisschoolkinderen vindt eens in de zoveel tijd een klassiek concert plaats, Busplus brengt ouderen voor een gezellige middag of avond om eenzaamheid tegen te gaan en zo is er nog veel meer. Petra: “Het gaat ons niet alleen om de omzet. Als iemand een kaartje heeft gekocht en de hele avond maar één drankje drinkt, maar wél zit te genieten, zijn wij blij.”
Hun eigen favoriete voorstelling? Die is voor Petra het muziekcafé op dinsdagavond. “Dat is altijd superleuk. Iedereen, inclusief wij, geniet van alle bands die optreden.” Myra geniet vooral van de ouderenmiddagen. “Die raken me. Maar ook de klassieke concerten voor kinderen van basisscholen vind ik mooi. Dan zit ik op het puntje van mijn stoel.”
BRUIS OF RUIS?
Petra: “Om en om. Er zit geen stijgende of dalende lijn in. Tijdens een week waarin Cultura Nova plaatsvindt, bruist het natuurlijk enorm. Maar er zijn ook weken dat het zelfs doods is.”
Myra: “Daar ben ik het mee eens. Het is vaak kil en grauw. Er staat zo veel leeg. Ik snap niet dat daar geen kansen gegrepen worden. We hebben al vaker aan wethouders voorgesteld dat lege panden beschikbaar gesteld kunnen worden voor culturele verenigingen en makers.”
Voor wie nog een stukje verwondering zoekt in Heerlen: Wondertoys. Het is geen speelgoedwinkel, eerder een snoepwinkel voor serie- en filmfanaten. Daarmee is het meteen een cadeauwinkel, want wie is niet fan van iets? Als je denkt dat je het met de overweldigende Disneywinkel op de begane grond gehad hebt, dan gaat er in de kelder al helemaal een wereld voor je open: merchandise van Star Wars, Harry Potter, Marvel, Friends, Stranger Things en alle andere favorieten. Uniek in Europa, ‘gewoon’ in Heerlen. Op de Promenade nog wel. Door Leonie Kohl
Samantha heeft thuis een Disneykamer en Danny was ooit te vinden op elke Comic Con. Als zelfverklaarde nerds werd passie werk en dat begon allemaal met de verzameling blu-rays van Danny [voor de jongere lezers: ooit een nieuw soort dvd, red.]. Die verzameling liep de spuigaten uit en werd voor een klein deel verkocht op een Comic Con. Dat was leuk! Toen blu-rays in het slop raakten, kwam daar merchandise voor in de plaats. Dat hebben Samantha en Danny inmiddels tot topniveau getild. “Ik denk dat we met onze diversiteit en de grootte van het aanbod in combinatie met een fysieke winkel wel uniek in Europa zijn”, vertelt Danny bescheiden.“Ik zou niet weten waar je ergens anders een winkel als deze vindt en ik zou het moeten weten!”
“Ik denk dat we wel uniek in Europa zijn.”
Van Sulley tot Stormtrooper
Een bezoekje aan Wondertoys is een feest voor het oog. “We kiezen er bewust voor om veel aan te bieden. Onze klanten willen struinen, kijken wat ze nog niet hebben, verrast worden. Dat in combinatie met beleving. Een goed voorbeeld is onze levensgrote Sulley, het blauwe monster van Monsters Inc. Dat is echt onze mascotte geworden, die gaat hier nooit weg.” Waar Sulley Wondertoys omtovert tot een pretparkwinkel, is het in de kelder al helemaal prijs. Spider-Man tegen de muur, Batman, een Stormtrooper, de Blues Brothers, alsof je een bioscoop binnenloopt. Een afgesloten sectie is ingericht als horrorzone en wie zonder emotie naar het beeld van Pennywise, de clown van It, kan kijken moet misschien hulp zoeken. Ook Georgie, het jongetje met gele regenjas, zonder arm, is van de partij.
Het succes achter Wondertoys: Danny en Samantha kunnen zich perfect inleven in hun doelgroep. Ze zijn er namelijk onderdeel van. “We vinden het belangrijk dat er voor iedereen iets is. We hebben al een Disney-assortiment voor baby’s tot mooie items voor de soms wat oudere Disney-fan, maar ook mooie spullen voor Stephen King-fans en alles daartussenin. We hebben betaalbare items, maar ook superexclusieve, zoals één van de duizend maskers gemaakt naar aanleiding van de laatste James Bond-film, een Delfstoffer (Engels: Niffler) uit de Harry Potter-reeks en een ‘echte’ lightsaber uit Star Wars. In Heerlen vonden Danny en Samantha een plek die perfect paste. Samantha: “We hebben op meerdere plaatsen gekeken, maar wij hadden vanaf het begin al uitbreidingsplannen en die konden we hier vrij snel realiseren.” Danny vult aan: “We kunnen hier ook de hoogte in, wat belangrijk is voor de beleving.”
“Na een bezoek aan Disneyland komen mensen hierheen, omdat ons assortiment groter is.”
Bij Wondertoys wordt je inner nerd stevig aangewakkerd. Het spel van Jumanji? Een gigantische wand Funko Pop (meer dan duizend verschillende (!) op voorraad)? Een Lord of the Rings-puzzel? Lekker ‘bladeren’ door de filmposters (zoals je vroeger in de Expo deed)? Het kan in Wondertoys. Klanten vergeten de tijd en blijven soms uren snuffelen. Samantha vindt dat alleen maar leuk, net als dat ouders hun fan-zijn overbrengen op hun kinderen, zodat de klassiekers tijdloos blijven. Danny geniet van de ‘oh’s en de ‘ah’s die hij hoort vanuit zijn kantoor onder de trap. “Na een bezoek aan Disneyland, waar ze de winkels soms als teleurstellend ervaren, komen ze vol enthousiasme hierheen, omdat het assortiment groter is.” Danny en Samantha zitten ten tijden van het interview volop in de voorbereidingen voor Kerstmis, want dan is het op z’n drukst in de winkel. We kunnen de ongelofelijke kerstballencollectie niet onbenoemd laten. Is er ook maar een grammetje ruis in deze wonderlijke wereld? De bouwhekken voor de deur. Maar daar krijgen ze wel een mooie, groene Promenade voor terug. Eind goed, al goed.
Janine Dijkmeijer: ze is de nieuwe algemeen directeur van Parkstad Limburg Theaters (PLT), kersverse inwoonster van het Maankwartier én in 2023 gastcolumniste van (B)RUIS magazine. Als voormalig professioneel danseres zit dansen in haar bloed. Een goede arthouse film zal ze nooit overslaan en daarnaast aquarelleert en breit ze graag. Janine kijkt als ‘nieuweling’ door haar eigen bril naar Heerlen en neemt ons daar graag in deze slotcolumn in mee.
Ongezien
Ongehoord
Onopgemerkt
Onbegrepen
Onvermeld
Onrust
Ongelijk
Ongemaakt
Onsamenhangend
Onaards
In een online encyclopedie las ik dat de Nederlandse taal 18.638 woorden kent die beginnen met ‘on’. Dit fascineert mij…
Ik hoor vaak dat Heerlen een ‘speciale stad’ is, of dat Heerlen een stad zonder echte kern is, een stad uit heel specifieke stadsdelen, of misschien veel verschillende stadskernen. Er is zelfs een best groot gebied dat ‘Heerlen-Noord’ wordt genoemd.
Uiteraard begrijp ik inmiddels wat dit zogezegd in zou moeten houden. En toch… Ergens vind ik het een lastige uitdaging. Immers als ik in Heerlen ben, dan is Heerlen voor mij een stad met veel verschillende mensen. Allemaal individuen met een andere achtergrond en andere dromen. Een diverse achtergrond met heel veel verschillende denkers en mensen die echt iets willen, mensen die onderzoekend zijn en vooral open staan voor elkaar.
Zelf zie ik Heerlen als een creatieve stad. Een stad met veel verschillen, die misschien soms als ‘on’ bestempeld worden, maar die juist door deze verschillen toch echt samenhangend is.
Er kan namelijk veel, mits je de juiste mensen kent en de ingangen hebt of kan vinden. En soms ligt daar dan ook het probleem. Je zou wensen dat er een betere routekaart is waarmee je iets voor elkaar zou kunnen krijgen als je nieuw bent in deze stad, of als je een idee hebt dat je wilt uitvoeren. Aan de andere kant, omdat deze routekaart niet zo snel vindbaar is, dwingt dit ook dat je ondernemerschap
toont, dus doorzettingsvermogen hebt om toch je plannen waar te maken.
Hopelijk breng ik je niet in verwarring in mijn laatste column van dit jaar.
Als ik dichter bij mijzelf blijf, weet ik dat ook ik uit heel veel verschillende ‘gebieden’ kom. Ik ben niet in één stad of één omgeving opgegroeid en voel mijzelf juist daarom thuis in Heerlen. Als creatief ondernemer met kunst als vakgebied zie ik dat juist de kunsten, muziek, dans, cabaret, toneel, film, fotografie en beeldende kunst ons kan verbinden en het onsamenhangende aan elkaar lijmt. En wij samen, met elkaar, het volgende kunnen creëren. Wij voelen ons bij het uitvoeren of ervaren van kunst samen of alleen:
Gezien
Gehoord
Opgemerkt
Begrepen
Vermeld
Rustig
Gelijkwaardig
Gemaakt
Samenhangend
Aards
Soms zou ik wensen dat ‘Heerlen-Noord’ daarom gewoon Heerlen zou heten… Puur omdat we dan bij elkaar horen en van elkaar zijn.
Liefs, Janine
‘Als ondernemer weet ik niet altijd met wie ik contact kan opnemen bij de Gemeente Heerlen.’ Een geluid dat weleens voorbijkomt bij de makers van (B)RUIS magazine. En toch is er één centrale plek waar elke (startende) ondernemer in onze gemeente terechtkan: bij het Ondernemershuis Heerlen.
Door Judith Bouwels
HEERLEN het centrale aanspreekpunt voor alle ondernemers
Op de begane grond van het gerenoveerde stadskantoor aan de Geleenstraat 25 ligt het Ondernemershuis van de Gemeente Heerlen. In het hart van het centrum van de gemeente staan van maandag tot en met vrijdag zes gedreven medewerkers klaar voor alle ondernemers uit de gemeente Heerlen. Chris Frauenrath en Jordy Moonen geven een kijkje achter de schermen van het Ondernemershuis Heerlen.
“Voor alles wat er speelt op ondernemersgebied. Voor alle bedrijven op álle plekken in de gemeente.”
Wat is het Ondernemershuis Heerlen?
Chris: “Sinds een aantal jaar is het Ondernemershuis Heerlen één centraal aanspreekpunt binnen de Gemeente Heerlen waar alle ondernemers uit de gemeente terechtkunnen.” Jordy vult aan: “Het is hét centrale aanspreekpunt van Heerlen, voor alles wat er speelt op ondernemersgebied. Voor alle bedrijven op álle plekken in de gemeente.”
Chris: “Op dinsdagochtenden tussen 9:00 en 12:00 uur kunnen (startende) ondernemers zonder afspraak bij het Ondernemershuis binnenlopen. Buiten die inloopochtend kan een ondernemer altijd een afspraak bij een van ons maken, waarbij we ruim de tijd nemen voor iedereen.”
‘De ondernemer hoeft niet langs twintig verschillende loketten’
“Het Ondernemershuis is er voor alle (startende) ondernemers in heel Heerlen: van centrum tot buitenwijken en ook de bedrijventerreinen”, gaat Chris verder. “We beantwoorden vragen over allerlei onderwerpen van ondernemers. Denk hierbij aan vergunningaanvragen, duurzaamheidsvraagstukken, uitbreidingen en verplaatsingen. Daarnaast zijn wij de ogen en oren voor onze beleidscollega’s. We pikken signalen op uit de markt en zorgen ervoor dat onze beleidscollega’s deze meenemen in de economische ontwikkelingen. Daarnaast voeren wij vanuit het Ondernemershuis de regeling Besluit bijzondere Bijstand voor zelfstandigen (Bbz) uit. Ondernemers met (dreigende) financiële problemen kunnen bij ons terecht voor meer informatie, leningen en ondersteuning. Ook voeren wij de subsidieregeling Ruimte voor Ondernemerschap uit, waarbij starters €6.000 subsidie kunnen krijgen als ze voldoen aan de regeling. Om zo maar eens een paar voorbeelden te noemen.”
Jordy: “Wij hebben contacten met ondernemers en ondernemersverenigingen. Daarnaast zijn wij accountmanagers voor bedrijven op de bedrijventerreinen. Wij ondersteunen ondernemers met het realiseren van hun vestigingsplannen. Dit is maatwerk, ieder traject is uniek. Van het starten van een winkel of restaurant tot het bouwen van een fabriek op een bedrijventerrein. Je kunt het zo gek niet bedenken. Alles wat met ondernemerschap te maken heeft, komt als eerst bij ons binnen. Kunnen wij het zelf niet oppakken? Dan zetten we het binnen de organisatie uit en koppelen we de reactie terug. Zo hoeven ondernemers niet langs twintig verschillende loketten. Wij doen dat voor ze. Een andere taak van het Ondernemershuis is dat we gericht zoeken naar nieuwe bedrijven die de Heerlense economie versterken en een bijdrage leveren aan de werkgelegenheid in de stad en regio.”
De heren noemen verschillende voorbeelden van recent gestarte ondernemers die met vragen aankloppen bij het Ondernemershuis Heerlen. Chris: “We begeleidden deze ondernemers bij het vestigen van hun zaken. Onder andere door ze te helpen met het vinden van de juiste formulieren en bij welke vergunningen er bijvoorbeeld allemaal aangevraagd moeten worden. We bekijken samen met de ondernemer of een plan te realiseren is.”
Samenwerkingen met organisaties en andere gemeenten
Chris en Jordy werken regelmatig samen met Streetwise, het Starterscentrum Zuid-Limburg en Heerlen Mijn Stad, die (nieuwe) ondernemers ook wegwijs maken. “Sinds een jaar of tien heeft de gemeente een intensieve samenwerking met Streetwise. Wat begon met het vullen van leegstaande panden, is inmiddels uitgegroeid tot hulp in de breedste zin van het woord voor ondernemers die zoeken naar een pand. Bij het Starterscentrum Zuid-Limburg kunnen (startende) ondernemers terecht met allerlei vragen die betrekking hebben op bijvoorbeeld een ondernemingsplan, de belastingdienst, personeel inhuren en ga zo maar door”, aldus Jordy. “Gebruikmaken van deze organisaties is niet verplicht, maar de faciliteiten zijn er, dus we sporen iedereen aan deze hulp aan te grijpen.”
Ook zit het team van Ondernemershuis Heerlen regelmatig om de tafel met collega’s van andere gemeenten. Chris: “Dit gebeurt op Parkstad- en zelfs Limburgs niveau. Om elkaar op de hoogte te houden en van elkaar te leren. Soms kan een ondernemer zich niet in Heerlen vestigen en dan kijken we samen naar de opties in Parkstad, zodat het bedrijf de hele regio kan versterken.”
Ondernemershuis Heerlen werkt hard aan vindbaarheid
De geluiden van ondernemers die niet weten waar ze met vragen terechtkunnen binnen de gemeente, kennen Jordy en Chris ook. “We weten dat er nog steeds ondernemers zijn die Ondernemershuis Heerlen helaas niet kennen. We werken hard aan onze vindbaarheid en naamsbekendheid, zodat we iedereen uit alle delen van onze gemeente kunnen begeleiden. We startten in 2023 met het organiseren van ondernemersborrels en -bijeenkomsten - meestal verbonden aan een thema - waarvoor we ondernemers uit verschillende gebieden van Heerlen willen uitnodigen”, vertelt Chris. “Verder nodigen we iedereen uit om ons te volgen via LinkedIn en onze pagina te bekijken op heerlen.nl/ ondernemershuis. Bekijk vooral de video op die pagina, die uitleg biedt over onze diensten. En houd onze LinkedIn en website in de gaten voor de aankomende bijeenkomsten. Daarnaast lopen we regelmatig binnen bij ondernemers. Dat is de beste manier om ze te bereiken.”
Het mooie aan werken voor Ondernemershuis Heerlen
Dat is voor Chris de diversiteit. “We zijn op verschillende gebieden bezig en kunnen op veel vlakken met ondernemers meedenken.” Daar sluit Jordy zich bij aan. “We begeleiden thuiskappers die één avond per week werken tot multinationals met duizenden personeelsleden en alles wat daar tussenin zit. Dat maakt het uitdagend en zinvol.”
BEZOEK HET ONDERNEMERSHUIS HEERLEN!
Stadskantoor Heerlen (Raadhuis)
Geleenstraat 25
Inloopmoment op dinsdagochtend: 9:00-12:00
Bereikbaar: maandag t/m vrijdag van 8:30 tot 17:00
Stadskantoor Heerlen (Raadhuis)
Geleenstraat 25
Inloopmoment: dinsdagochtend 9:00 - 12:00
Bereikbaar: maandag t/m vrijdag 8:30 - 17:00
+31 (0) 45 560 48 88
ondernemershuis@heerlen.nl
“We zijn op verschillende gebieden bezig en kunnen op veel vlakken met ondernemers meedenken.”
In deze rubriek gaat team (B)RUIS langs bij sporters in Heerlen. Verenigingen, hobbyclubs, succesvolle professionals en gepassioneerde mensen komen in beeld. We zijn op bezoek bij The Climbing Corner in In de Cramer. We spreken (in het Engels) Adam (35) en Nika (24) in en over hun eigen boulderhal. Door Leonie Kohl
Laten we beginnen met boulderen, wat is dat eigenlijk?
“Boulderen is een onderdeel van de klimsport, waarbij je zonder touwen op eigen kracht tegen een wand op klimt. Die wand is zo’n 4,5 meter hoog en zit vol gekleurde grepen. Verschillende klimroutes hebben een bepaalde kleur die je kunt volgen. Het enige wat je nodig hebt voor deze sport zijn klimschoenen en als je die niet hebt, kun je ze hier huren. Ook klimervaring of lessen zijn niet nodig, iets wat veel mensen wel denken. In tegenstelling tot klassiek klimmen kun je boulderen ook in je eentje, dat maakt het heel flexibel en laagdrempelig. Er zijn hier altijd mensen. Boulderen lijkt overigens op het eerste oog puur een fysieke sport, maar die klimwand is eigenlijk één grote mentale puzzel die we ook nog eens elke week grotendeels veranderen. Focus, vertrouwen, creativiteit, doorzettingsvermogen… Daar kom je allemaal vanzelf achter.”
“Die klimwand is eigenlijk één grote mentale puzzel.”
Voor wie is dit geschikt?
Het komt over als een spannende sport en toch kan echt iedereen meedoen, als je Nika en Adam erover hoort. “Boulderen is een van de veiligste takken van de klimsport. Ben je onzeker of wil je met wat basiskennis van start, dan kun je meedoen met de speciale introductieles. Die is niet per se nodig. Onze jongste boulderaar is trouwens zeven en de oudste is 74, dus het is een heel gemengd publiek. Dat maakt het net zo leuk.” The Climbing Corner is een gezellige ontmoetingsplek waar iedereen welkom is en een ontspannen sfeer hangt. Je kunt
je uitleven in de boulderhal, lekker hangen en kletsen in het café of buiten zitten bij de door James Jetlag gemaakte mural. “Wat we ook merken is dat boulderen extreem geschikt blijkt voor ‘moeilijke’ doelgroepen, zoals jongeren met gedragsproblematiek. Wij zien het echt als therapie voor alles en er komen nu al meerdere zorginstellingen langs met hun cliënten. Die jongeren groeien zienderogen, dat sluit aan bij ons motto: ‘Rise above’, dat slaat op de eigen mentale groei die je doormaakt door te boulderen.”
Nika AdamHoe zijn jullie zelf in dit avontuur geklommen?
Adam komt uit de buurt van Manchester en via de Royal Airforce (RAF) kwam hij terecht op de NATO in Brunssum. Nika komt uit Heerlen, heeft een tijdje in Zweden gewoond en studeerde in Maastricht. Tijdens het klimmen in Luxemburg ontmoetten ze elkaar. Adam: “Na veertien jaar bij de RAF wilde ik iets heel anders. Ik klom al zeventien jaar en een eigen boulderhal was wel een droom. Toen bleek dat Nika hierin mee wilde gaan, gingen we op zoek. Na een jaar zoeken door heel Nederland, kwamen we op dit pand uit in de buurt van de Woonboulevard. Voor deze locatie kijken we niet naar de dik 80.000 inwoners van de stad, maar naar de 250.000 inwoners van Parkstad.” Nika: “Februari vorig jaar kwam dit pand in beeld. Het had veel van wat wij zochten: hoogte, goede bereikbaarheid te voet, met de fiets en openbaar vervoer en er is eigen parkeergelegenheid. In mei 2022 zijn we geopend, dat ging allemaal best wel snel.” Adam voegt toe: “Het meeste is zo gelopen als we voor ogen hadden, ik ben blij dat we de sprong gewaagd hebben.”
Wat zijn jullie ups and downs als nieuwe ondernemers?
Adam leert Nederlands en een woord dat hij al perfect uitspreekt is ‘bestemmingsplan’. “Oh my god, soms heb ik het idee dat gemeentes in Nederland een pand liever leeg zien staan dan dat ze het herbestemmen. We zijn daarom blij dat we in Heerlen welkom zijn en de gemeente ons initiatief ondersteunt, maar we hebben ons wel beperkt gevoeld met het verkrijgen van andere vergunningen om onze community te laten groeien.” Met de onderneming zelf gaat het erg goed, vertelt Nika: “We hebben sinds de opening al 20.000 bezoekers gehad. Voor mij is het leukste om alle blije mensen te zien en iets waardevols toe te voegen aan hun leven. Je ziet sommige boulderaars echt groeien. Ze komen bijvoorbeeld supertrots vertellen dat na maanden oefenen weer iets nieuws gelukt is, dat geeft mij enorm veel energie.” Voor Adam: “Ik vind de connectie met mensen en het beleven van gedeelde ervaringen met hen, het beste wat er is. Dat is voor mij de manier waarop een hechte community wordt gevormd en waarom er zo’n sterke band is tussen iedereen hier.”
“Ik zie Heerlen als een canvas om dingen op uit te proberen.”
Wat vinden jullie van Heerlen?
Adam is erg positief over Heerlen: “Voor mij voelt Heerlen als een home away from home, qua gevoel is het vergelijkbaar met Manchester. Een interessant gebied met een boeiende dynamiek en veel cultuur. De industrie is weg en het is fascinerend om te zien wat er is overgebleven. Ik zie Heerlen als een canvas om dingen op uit te proberen. Wij zijn blij dat we hier met onze boulderhal onderdeel van mogen zijn.” Nika en Adam sluiten graag aan bij organisaties en initiatieven in de regio. Ze zijn bijvoorbeeld enthousiast over projecten als De Stad als Speeltuin, waar buildering (bouldering tegen gebouwen) een onderdeel van is. Ze hebben alle vertrouwen in hun plek en de stad: “Heerlen komt er wel”.
En hoe ziet de toekomst eruit voor The Climbing Corner?
Nika en Adam stralen als ze laten zien wat er in het vat zit voor hun uitdijende boulderhal: een uitbreiding waar je u tegen zegt, terwijl ze eigenlijk ‘pas’ open zijn. “Het zat in ons hoofd om uit te breiden, misschien in de toekomst… Maar we hebben het pand ernaast al vrij snel erbij kunnen krijgen.” Hier wordt de komende weken een gigantische oppervlakte aan boulderplezier toegevoegd aan de hal. Bigger and better.
“HET IS LEUK
OM TE ZIEN DAT
HEERLEN OP HET
GEBIED VAN CULTUUR
MAASTRICHT HEEFT INGEHAALD.”
“DE JONGERENCULTUUR HEERLEN IS UNIEK - ZELFS NEDERLANDSE BEGRIPPEN.”
Midden in campagnetijd* maakte niemand minder dan lijsttrekker van GroenLinks-PvdA en Belangrijke Heerlenaar Frans Timmermans tijd voor een paar vragen vanuit (B)RUIS magazine. Wij spraken hem na een wandeling door Meezenbroek, een wijk in Heerlen waar hij warme gevoelens voor koestert. Natuurlijk vroegen we hem naar zijn ultieme bruis én ruis in Heerlen.
*Het onderstaande interview is gehouden op 12 oktober, vóór de landelijke verkiezingen. Er was dus nog niets bekend over een eventueel premierschap voor meneer Timmermans.
Door Leonie Kohl
“We zijn net in Meezenbroek geweest, waar mijn moeder werd geboren en opgroeide. En ja, ik ben daar heel emotioneel over. Ik weet nog precies hoe het was in Meezenbroek, zo’n vijftig jaar geleden. Het was een warme wijk, alle achterdeuren stonden open, iedereen liep bij elkaar naar binnen. Ik weet ook wat er gebeurd is na mijnsluiting: de wijk zakte heel diep weg. Als ik dan nu zie hoe Meezenbroek weer opkrabbelt, hoe schoon en rustig het er is en hoe ontspannen mensen met elkaar omgaan, inspireert mij dat enorm.”
Wanneer is uw band met Heerlen ontstaan?
“Ik ben geboren in Maastricht, maar mijn ouders en grootouders kwamen uit Heerlen. Alle vakanties uit mijn jeugd bracht ik hier door, ook toen we een tijd in het buitenland woonden. Toen ik vijftien jaar was, zijn we naar Heerlen verhuisd en heb ik op het Bernardinuscollege gezeten.”
Wat uit uw jeugd in Heerlen heeft u meegenomen naar uw latere leven?
“Dat je overal voor moet knokken. Toen ik kind was, behoorde Heerlen tot een van de rijkste steden van het land. Gedurende mijn middelbare schooltijd heb ik het allemaal zien gebeuren bij mijn familie. Na de mijnsluitingen was er een lange tijd van - bijna - moedeloosheid. En toch blijven knokken, nieuwe dingen blijven verzinnen, in jezelf blijven geloven. Stap voor stap zag ik het zelfvertrouwen in Heerlen terugkomen en ja, als Heerlenaar - ik woon nu in Maastricht - is het natuurlijk leuk om te zien dat Heerlen op het gebied van cultuur Maastricht heeft ingehaald. Alles wat met hedendaagse cultuur te maken heeft, bruist in Heerlen.
Over bruis en ruis gesproken, wat is voor u de ultieme ruis in Heerlen?
“Het is noeëts get gewea, het is nieks en het wead nieks, dat vind ik de ultieme ruis in Heerlen. Als mensen dat zeggen, moeten we dat nooit accepteren.”
“TOCH BLIJVEN KNOKKEN, NIEUWE DINGEN BLIJVEN VERZINNEN, IN JEZELF BLIJVEN GELOVEN.”
En de ultieme bruis?
“Vooral de jongerencultuur. Die is in Heerlen - zelfs voor Nederlandse begrippen - vrij uniek, zoals deze zich hier ontwikkeld heeft. Dat is begonnen met breakdance en vervolgens is dat meer in de richting van beeldende kunst gegaan en in de poëzie neergeslagen. Als je nu kijkt wat bij mijn generatie speelt omtrent Heerlen, gaat dat nog steeds over het oude station en de drugsoverlast. Bij de generatie van mijn kinderen is het vooral: ‘hé, daar is breakdance opnieuw uitgevonden’. Dat is bruis!”
Hartelijk dank aan meneer Timmermans en het campagneteam van GroenLinks-PvdA voor het mogelijk maken van dit interview in campagnetijd.
In deze rubriek spreken we Heerlense ondernemers, die hun project, winkel of initiatief ondanks alle investeringen, plannen en goede wil niet hebben kunnen laten slagen. Waar ging het mis? En wat zijn de geleerde lessen?
Door Leonie Kohl
*Bood duurzame kledingmerken aan als alternatief voor de verwoestende mode-industrie
*Schreeuwt niets van de daken, maar hoopt wel op meer bewustwording in de stad
*‘Faalde’ met modezaak Greyhaus
*Is ‘grijs’ en eigenwijs, en komt er niet zonder kleerscheuren vanaf, maar “zou het zo weer doen”
Helaas moet Heerlen afscheid nemen van een leuke, kleine winkel waar we allemaal meer van willen in de binnenstad. Het betreft duurzame modezaak Greyhaus van Bianca Hausoul. Deze inspirerende plek in de Raadhuisstraat sluit aan het einde van het jaar de deuren voor het winkelend publiek. “Mensen beseffen niet hoe belangrijk hun eigen rol in de stad is. Het hangt allemaal met elkaar samen.” Door Leonie Kohl
Voor Bianca is de kous af: met het eindigen van dit jaar eindigt ook haar ondernemersavontuur met een fysieke winkel in de Raadhuisstraat. “Ik hou de naam aan en zeg geen vaarwel, maar de winkel sluit.” Hoewel Greyhaus nog enkele weken open is voor de laatste uitverkoop, gaat Bianca niks groots maken van het einde. “Ik ga het lekker grey afronden, eind december draai ik die knop om en sluip ik weg.”
“Ik word wel eens een grijze muis genoemd, maar voor mij is die associatie met saai niets negatiefs.”
Grijze muis
Grijs is een filosofie voor Bianca: “Ik hou van grijs, ik voel me ook grijs. Het is niet zwart, niet wit, het is een kleur die niks zegt. Mijn hele huis is ook grijs. Ik word weleens een grijze muis genoemd, maar voor mij is die associatie met saai niets negatiefs.” De filosofie is terug te vinden in Greyhaus, niet alleen in de naam, maar ook in de duurzame merken die allemaal een goed verhaal hebben. “Op een gegeven moment dacht ik: als ik iets verkoop, dan is het duurzaam of anders niets.”
In 2018 opende Bianca na jarenlang werken in de kledingindustrie een eigen zaak: Greyhaus (toen nog Greylabel, maar door een juridisch geschil veranderde Bianca later de naam). “De druk op medewerkers werd steeds hoger, je moest upsellen om je conversie te verhogen. Dat wilde ik niet: mensen die voor een broek kwamen kijken sokken aansmeren. Met Greyhaus kon ik het helemaal op mijn eigen manier doen.”
Gamechanger
Die manier veranderde met de tijd, want hoe meer Bianca zich verdiepte in de kledingindustrie hoe verwerpelijker ze die vond. “De documentaire van Stella McCartney ‘The True Cost’ was een gamechanger voor mij. Ik wilde zelf niet voor tien euro per uur werken, maar anderen moeten dat wel en nog voor veel minder. De sobere, Scandinavische merken die mij eerder aanspraken, werden al door een ondernemer in de stad aangeboden en ik gooide het over een andere boeg: duurzaam zonder dat van de daken te schreeuwen.”
Het liep goed. “Ik kon ervan leven, ik deed mijn boodschappen, ging op vakantie. Het was niet zo, maar ik heb altijd het gevoel gehad dat ik parttime werkte.” Toen volgde de coronapandemie: “Ik was stronteigenwijs en gooide de zaak gewoon open. Natuurlijk had ik rekening gehouden met alle maatregelen. Mensen konden in een rustige, veilige omgeving kleding kopen op gepaste afstand. Ik werd door een brede gemeenschap gesteund die vond dat de maatregelen te streng waren. Na de lockdowns hadden mensen veel geld opgespaard, wat je merkte je als ondernemer. Wat door de pandemie wel erg is veranderd, is het koopgedrag. Doordat mensen meer vanuit thuis werken, blijven de ‘pauzeshoppers’ weg uit de zaak, dat heb ik heel erg gemerkt. Ook door het vertrek van grote bedrijven als DSM werd dat steeds minder.”
“Op een gegeven moment dacht ik: als ik iets verkoop, dan is het duurzaam of anders niets.”
“Het wordt zo ontzettend mooi hier met alle plannen die er liggen, de studenten die gaan komen.”
“Van de een op de andere dag had ik niemand meer in de zaak.”
Van de een op de andere dag
De ene crisis was Bianca dus redelijk goed doorgekomen met haar zaak, maar de energiecrisis had heel andere gevolgen. “Van de een op de andere dag had ik niemand meer in de zaak. Ik kan dat gewoon op één datum vaststellen en dat was 1 oktober 2022. Ik zag geen mens meer. Je merkte de angst voor de energiekosten, de angst voor enorme nabetalingen. De hand ging op de knip, terwijl de winkel tot die tijd prima liep: het eerste tot en met het derde kwartaal liep het goed en toen was het opeens afgelopen.” De klanten bleven weg en tegelijk werd de inkoop duurder, omdat de gestegen energieprijzen werden doorberekend. Ook zag Bianca dat de kwaliteit bij sommige merken wat minder werd. “Eerst had je nog een leren labeltje, dat werd later stof. Het zijn allemaal kleine dingen die jou als consument niet zo opvallen, maar ze drukken de prijs.”
Nog een geleerde les van Bianca
“Hou je aan je budget. Ik was best een pleaser en kocht speciaal voor bepaalde klanten in. Die kochten dan één ding, maar ik bleef zitten met de rest die dan weer in de uitverkoop moest. Niet erg, maar daar heb ik wel van geleerd.”
Rijk worden hoeft voor Bianca niet zozeer, wel had ze grote dromen met Greyhaus. “Ik heb natuurlijk naar alle opties gekeken toen het duidelijk werd dat het hier niet meer ging. Verhuizen naar de Oranje Nassau- of Dautzenbergstraat? Eerder droomde ik nog van een duurzaam warenhuis in het oude pand van boekhandel Winants. Dan krijg je samen met Erica en De Lappenmanj een mooie, duurzame route.” Voor Bianca ligt alles voor 2024 nog open. “Ik hoop wel echt nog iets te betekenen voor Heerlen. Het wordt zo ontzettend mooi hier met alle plannen die er liggen, de studenten die gaan komen. Mijn dochter is al plannen aan het maken.”
Heb jij een goed, Heerlens faalverhaal en wil je het - samen met jouw leermomenten - aan (B)RUIS kwijt? Stuur een mail naar info@bruismagazine.nl.
Wat gebeurt er allemaal in het Corio Center? Leegstand, verbouwingen, verhuizingen... Blijkt dat het overdekte winkelhart van de stad onder onze neus volledig wordt gerenoveerd. Of je Corio Center nu een lelijk eendje vindt of niet: het is helemaal Heerlen. Het winkelcentrum had het de laatste jaren wel moeilijk, leek het. Maar Unifore Real Estate zag potentie. Geen anonieme investeerder, maar een ontwikkelaar die wil verbeteren en daar graag over vertelt. In gesprek met Rob Zeedijk van Unifore worden de nieuwe plannen enthousiast toegelicht. Door Leonie Kohl
Eind 2020 werd Corio gekocht door Unifore. Er was en is (nog) veel leegstand in Corio, maar nu blijkt dat dit deels gepland was om een grote verbouwing mogelijk te maken. De mooie, nieuwe winkel van Holland & Barrett was alles behalve een laatste stuiptrekking, maar juist de voorbode van een grootschalige renovatie. Schoenenzaak vanHaren volgde met een grotere en superstrakke nieuwe winkel en kledingketen Mango landt een paar meter verderop in het winkelhart van Heerlen. Dat laatste was overigens niet vanzelfsprekend.
Rob: “Het was zelfs zo dat Mango de huur wilde opzeggen. We hebben veel gesprekken gevoerd met zowel de huidige ondernemers, geïnteresseerden en bewoners. Met de nieuwe plannen die we hebben ontwikkeld, is het niet alleen gelukt om Mango te behouden, maar ze steken het winkelcentrum schuin over en realiseren daar hun allernieuwste winkelconcept. Investeren in plaats van vertrekken. Als je straks die Mango ziet… Dat wordt echt een topwinkel! De compleet vernieuwde schoenenzaak vanHaren mag er natuurlijk ook al wezen.”
Essentiële schoenen
Om de verhuizing van vanHaren was online het een en ander te doen: ‘weer een winkel weg uit het straatbeeld’, zo luidden negatieve reacties. Rob legt het belang uit van een schoenenzaak in een winkelcentrum: “Eén van de problemen van het oude Corio Center was dat er geen schoenenzaak meer in zat”. Voor de leek lijkt dit vrij willekeurig, maar de juiste brandmix is essentieel voor succes.
“Als mensen schoenen kopen, gaan ze gemiddeld naar minimaal drie schoenenzaken. De vanHaren heeft een aantrekkingskracht die Corio Center nodig heeft. Je bezoekt het winkelcentrum voor één of twee dingen - bijvoorbeeld schoenen - en de rest zijn impulsaankopen.”
Een van de andere uitdagingen van het Corio Center was het gedateerde voorkomen. “Toen dit winkelcentrum werd gebouwd [opening 1998, red.], vond je die groenblauwe kleur vaker in Amerikaanse shopping malls, wellicht dat de architect daar zijn inspiratie heeft opgedaan. Corio is een referentie naar Romeins Heerlen en ik kan me voorstellen dat het gebruik van baksteen en de ovale lichtkoepel daarop geïnspireerd zijn. Nu gaan we het heel anders doen. We hebben Mecanoo gevraagd om een nieuw ontwerp te maken voor de aankleding. De oprichter van het architectenbureau - Francine Houben - komt uit Heerlen, kent het DNA van de stad en ontwierp eerder al het prachtige stadskantoor. Met hun ontwerp brengen zij het licht terug in Corio Center.”
De lichte, bijna dromerige toekomstplaatjes maakten Robs werk ineens stukken makkelijker: “Iedereen was eerst heel sceptisch. Er heerste een gevoel van ‘waar gaat het heen?’ en ‘hier gebeurt niks’. Langzaam werd men enthousiast, vooral na het eerste voorbeeld van Holland & Barrett. Toen ik de ontwerpen van Mecanoo kon laten zien, raakte het in een stroomversnelling. De meeste huurcontracten hebben we dan ook kunnen verlengen en vanuit de markt is er nu veel interesse.”
“Veel grote steden in Nederland kampen met leegstand, maar vergeleken met veel andere plekken is de Saroleastraat een winkelparadijs!”
Wat Rob - uit de regio van Amsterdam - zelf van Heerlen vindt? “Ik ken Heerlen al heel lang, vanuit mijn retailwerk. Ik heb de ‘bontjassenstad’ met een enorm winkelgebied zelf nog meegemaakt. Veel grote steden in Nederland kampen met leegstand, maar vergeleken met veel andere plekken is de Saroleastraat een winkelparadijs! Heerlen is serieus bezig, ze hebben het eerder gezien dan veel andere steden: voor een krachtige binnenstad moet je concentreren en transformeren. Over vier jaar is het een compleet andere stad, met alle plannen en investeringen die worden gedaan. Corio Center is onderdeel daarvan. Het wordt weer een bronpunt, een plek waar je je dag begint en eindigt. Ik heb er alle vertrouwen in dat het een enorm succes gaat worden.”
Het werk van Unifore zit erop en daarom is het Corio Center onlangs doorverkocht, samen met de gemaakte afspraken. De nieuwe eigenaar zet de nieuwe plannen dus voort en voert - naar eigen zeggen - diverse, veelbelovende gesprekken met potentiële nieuwe huurders. Wie dat zullen zijn, blijft nog even geheim. Corio Center zal voorlopig een soort adventskalender zijn, waarbij Heerlen van tijd tot tijd op een nieuwe verrassing wordt getrakteerd.
Los deze kruiswoordpuzzel op, maak een foto van de volledig ingevulde puzzel en stuur deze samen met het juiste antwoord vóór 1 februari 2024 naar info@bruismagazine.nl. Je kunt eventueel aangeven naar welke prijs je voorkeur uitgaat. Je maakt kans op één van de volgende prijzen:
HOOFDPRIJS
4x dag skipas SnowWorld Landgraaf
EERSTE PRIJS
De alles-mag-lunch voor 4 personen bij Sjalotje
TWEEDE PRIJS
2x entreekaart Kasteel Hoensbroek
DERDE PRIJS
2x entreekaart Thermenmuseum
Ontdek welke les bij jou past:
VERTICAAL
HORIZONTAAL
1 Tijdens dit evenement schaatsen we en drinken we glühwein op het Pancratiusplein 2 Zo zegt de Heerlenaar Kerstmis 3 Deze crisis nekte Greyhaus van de een op de andere dag 4 Langzaam maar zeker de hipste straat van Heerlen-Centrum 5 Modewinkel die voorbeeld neemt aan toekomstige overbuur Bakkerij Voncken 6 Deze stroomt door de achtertuin van Mette, Lilly, Chantalle en René 7 Deze vorm van klimsport beoefen je in The Climbing Corner 8 Schrijft haar laatste column in (B)RUIS (achternaam)
1 Hierin wordt graag getrouwd bij het Heerlense sprookjeskasteel 2 Deze zwaardere wijn is favoriet van Folker 3 Dit restaurant in Heerlen krijgt een panoramisch dakterras 4 Straat in Heerlen-Centrum die de oorspronkelijke loop terug zou moeten krijgen volgens Paul 5 Architect van het vernieuwde Corio Center, filmhub Rivoli Royal en het Stadskantoor (voornaam) 6 Deze haakt onze nieuwe fotograaf voor vrienden 7 Petra van Cultuurhuis Heerlen is hier het liefst op dinsdagavond te vinden 8 Naam van het grote blauwe Disney-figuur in Wondertoys 9 Met deze actie van Heerlen Mijn Stad heb je 31 dagen lang decemberpret 10 Dit tijdelijke plein vind je aan de voorkant van het Raadhuis 11 Voor deze Heerlense wijk koestert Frans Timmermans warme gevoelens 12 Dit duurzame initiatief rondom mobiliteit won de Ondernemersfonds Heerlen Award 13 Dit initiatief kon niet landen in Maastricht, maar wel in het Maankwartier 14 Modeketen die eigenlijk zou vertrekken uit Corio Center, maar bleef door de verbouwingsplannen
Ed Heuvelmans Bloemsierkunst
Coffeelovers / Boekhandel Dominicanen
Ed Heuvelmans Bloemsierkunst
Berden
Coffeelovers
Heëlesje luu geven een kijkje in eigen keuken en delen een van hun favoriete gerechten. Petra Bezemer deelt dit keer het recept van haar signature dish: meringue of pavlova met fruit en slagroom. Door Judith Bouwels
meringue met fruit enslagroom
• 1 oven en bakplaat
• 1 kom en mixer
• 2 lepels
• 2 eiwitten
• 125 gram suiker
• 1 theelepel vanille extract
• 2 theelepels rozenwater (hoeft niet, maar wel lekker!)
• 1 theelepel witte wijnazijn
• 150 milliliter slagroom
• Fruit naar keuze: frambozen, bramen, aardbeien, passievrucht of rode besjes bijvoorbeeld
Verwarm de oven voor op 180 graden en bekleed de bakplaat met bakpapier.
Ontvet de kom en mixer (“ik doe dat met Dreft afwasmiddel en een paar druppels citroensap”).
Kookt ieder weekend met veel plezier voor familie en vrienden aan haar lange eettafel. “Ik vind het heerlijk om voor veel mensen te koken. Ik ben het blijst als mijn dochters en hun vriendjes aanschuiven, zodat ik uitgebreid kan koken voor mijn gezin.”
DOCENT & STAGECOACH voor Praktijkonderwijs Parkstad Limburg, met een grote passie voor koken. Haar favoriete keuken is de Italiaanse. “Daarvan kan ik ’s ochtends, ’s middags en ’s avonds eten.” Negen jaar geleden opende ze met een vriendin de deuren van pop-up restaurant Peet & Jools op de Bongerd. “Daar serveerden we 5-gangen diners inclusief bijpassende wijnen. Drie jaar geleden was de laatste keer, vanwege de pandemie. Het kriebelt af en toe om zoiets opnieuw te doen, maar er ligt geen concreet plan.”
Woont in LINDEVELD.
MERINGUE OF PAVLOVA ofwel schuimgebak is het gerecht dat Petra deelt. “Dit dessert maak ik ieder jaar met Kerstmis. Het is makkelijk, superlekker én ziet er mooi uit.”
MIJN STREEK EN SMAAK & VERMAAK zijn
Petra’s favoriete restaurants in Heerlen. “Ik ben gevoelig voor smaken die bij elkaar komen en een mooie presentatie. Dat is bij beide restaurants te proeven en te zien.”
Petra’s NUMMER ÉÉN KOOKTIP: “Of je nu één gerecht maakt of een heel menu, zet alle ingrediënten (afgewogen en schoongemaakt) per gerecht klaar. Dan kun je met een muziekje op de achtergrond ontspannen aan de kook.”
Klop in de kom de eiwitten stijf en voeg beetje bij beetje de suiker toe totdat de eiwitten beginnen te glanzen.
Voeg vanille extract, witte wijnazijn en rozenwater toe.
Vorm met twee lepels twee mooie, rustieke bollen op de bakplaat.
Schuif de bakplaat in de oven en zet de temperatuur terug naar 150 graden.
Na 55-60 minuten zijn de bollen klaar. Laat deze afkoelen in de oven, met de deur op een kier. Dan worden ze knapperig van buiten en chewy van binnen.
Klop de slagroom.
Als de bollen zijn afgekoeld, doe je er een flinke klodder slagroom op en lekker veel fruit.
Nu heb je een feestje op je bord!
Maak jij dit
Heerlens gerecht?
Deel het eindresultaat met ons via Instagram! (@bruismagazine)
x Hoe het werkt in de praktijk? Je downloadt de app ‘Velocity Mobility’, volgt de aangegeven stappen en kunt vervolgens op ieder Velocity-station in Heerlen een elektrische fiets huren. Per halfuur betaal je €1,50. Het is ook mogelijk om een maand- of jaarabonnement af te sluiten. Weten waar de stations in Heerlen staan? Kijk op velocity-limburg.nl of download de app.
Velocity in Heerlen: onze gemeente is een duurzame, flexibele vervoersmogelijkheid rijker. Ondernemers op Heerlense bedrijventerreinen trokken aan de bel. De werklocaties waren slecht bereikbaar voor medewerkers. Dat is nu, dankzij inzet van de ondernemersverenigingen en Ondernemersfonds Heerlen (OFH), niet meer zo. Wil Sijstermans, directeur van Reinigingsdiensten Rd4 ontving als woordvoerder voor dit project afgelopen oktober de allereerste Ondernemersfonds Heerlen Award. Door Judith Bouwels
Al een langere tijd kreeg Frank Jeuring het signaal van ondernemers op de Heerlense bedrijventerreinen dat stagiaires en medewerkers lastig hun werk bereikten. Frank, manager van de bedrijventerreinen in Heerlen én gebiedsmanager binnen Ondernemersfonds Heerlen van de bedrijventerreinen: “Ondernemersverenigingen gaven een signaal af over de bereikbaarheid van hun terreinen. Je moest eigen vervoer hebben om fatsoenlijk van deur tot deur te komen. Openbaar vervoer is een optie, maar bushaltes liggen op sommige plekken op een paar honderd meter lopen van de ingang van werkplekken. Dat kan op donkere momenten voor onveilige situaties zorgen. Ook is de dienstregeling een knelpunt: een bus die één keer in het uur rijdt bijvoorbeeld. Om nog niet te spreken over de reistijd die medewerkers kwijt zijn om op hun werk te komen.”
Daar moest verandering in komen, vond ook Wil Sijstermans. Wil is directeur van Reinigingsdiensten Rd4. We spreken hem telefonisch. “Een tijd geleden kwamen we - het bestuur van IKB (Industriële Kontaktgroep de Beitel) Heerlen - in gesprek met de directie van Velocity, een Aachens project dat elektrische fietsen verhuurt. We werden enthousiast van de presentatie die men gaf. Het is niet alleen een mooi initiatief op het gebied van mobiliteit, maar ook op het gebied van duurzaamheid.”
Met hulp van OFH lukte het de ondernemersverenigingen om Velocity naar Heerlen te halen. Nu staan er stations op de vijf bedrijventerreinen in de gemeente: Bedrijventerrein Emma, De Koumen, De Beitel, Trilandis en C-mill. Frank: “Op Trilandis en C-Mill worden de fietsen boven verwachting goed gebruikt. Op de andere drie locaties starten we binnenkort met campagnes, om het gebruik te verhogen. Dankzij dit project is er op meerdere gebieden winst te behalen. Het is een duurzaam vervoersmiddel, goed voor de gezondheid én geeft bewegingsvrijheid. Als je op een elektrische Velocity-fiets stapt vanaf station Heerlen, ben je binnen twintig minuten fietsen op Trilandis. Overigens zijn de fietsen door iedereen te gebruiken, niet alleen door werknemers van de bedrijven op de terreinen. De fietsen staan er ook voor toeristen en andere inwoners.”
Dat Velocity naar Heerlen halen een goed idee was, vonden niet alleen Frank en Wil. Ook het bestuur van OFH zag een geslaagd project. Daarom stond Velocity op de nominatielijst van de Ondernemersfonds Heerlen Award 2023. Tijdens de uitreiking in Poppodium Nieuwe Nor afgelopen oktober, waren ook Zomer maan fest, Vergroening winkelcentrum Heerlerheide en Beveiliging winkels tijdens openingstijden Hoensbroek genomineerde projecten. Dat Wil uiteindelijk namens de bedrijventerreinen van Heerlen de prijs in ontvangst mocht nemen, kwam voor hem als een positieve verrassing. “Het is mooi dat Velocity de jury ervan heeft weten te overtuigen dat het een goed project is.
bij Mette, Lilly, Chantalle en René Oliver
Sprookjesachtig wonen in Heerlen. Het was een (onbewuste) droom die werkelijkheid werd voor Chantalle en René Oliver. Samen met hun dochters Lilly (8) en Mette (7) verhuisden zij van een ruime woning aan een drukke doorgaande weg naar een boshuisje met duizend vierkante meter grond aan de rustige Caumermolenweg. “Dit was het eerste huis waarvan ik letterlijk wakker heb gelegen.” Door Judith Bouwels
“Ik was meteen verliefd op het huis.”
Een eigen houten Oostenrijkse woning, met een grote tuin en een ‘geheime’ weg naar de Caumerbeek die achter het huis stroomt. Veel mensen zullen hiervan dromen. Voor de familie Oliver is het thuis, sinds april 2023. “Ik was meteen verliefd op het huis”, vertelt Chantalle. “Dit is het eerste huis waarvan ik letterlijk wakker heb gelegen. Híér wilde ik wonen.” Haar man René dacht dat wat zij zochten niet bestond in Heerlen. “Een ‘Center Parcshuis’, met veel groen. We hebben altijd gezegd dat dat niet bestaat in Heerlen, totdat we ons huis zomaar tegenkwamen op Funda.”
Zij komt uit Bocholtz. Hij uit Kerkrade. In 2007 gingen ze samenwonen in een appartementje in Bekkerveld. Tegenover hen werd een huis uitgeruimd. “Een jaren 20-woning”, zegt René. “We zijn gaan kijken en hebben het gekocht”, aldus Chantalle. Een huis met zo’n 140 vierkante meter woonoppervlakte, waar ze uiteindelijk veertien jaar gewoond hebben. Chantalle: “Het is een prachtig huis, met een erker en mooie voortuin. We hebben het helemaal verbouwd. Aan het eind was het perfect: een grote leefkeuken met eiland, geïsoleerd van boven tot beneden en we hebben de gevel nog eens laten reinigen in het laatste jaar. Maar toch bleef het kriebelen. We hebben allebei altijd het gevoel gehad dat we er niet zouden blijven wonen.”
De wens om groener te wonen René: “We misten iets. De voortuin was redelijk groen, maar bomen in de aangrenzende tuinen gingen allemaal weg. Het werd kaler, terwijl wij juist graag groener wilden wonen. We bezichtigden in de laatste vijf á zes jaar 22 woningen. We hadden een mooie woning, dus een nieuwe moest beter zijn. Dit huis kwam op woensdag online, op vrijdag was onze eerste bezichtiging en op zaterdag de tweede. We waren goed voorbereid, snel met handelen en konden daardoor de vaart erin houden. Ik was niet meteen zo enthousiast als Chantalle, maar na de eerste dagen wonen hier dacht ik ‘hoe heb ik hierover kunnen twijfelen?’. Zelfs na een halfjaar denk ik dat nog.”
Het gezin leverde dertig vierkante meter woonoppervlakte in, ging van hun heerlijke, grote keuken naar een kleine keuken met weinig werkblad, de meisjes leverden hun grote slaapkamers in voor kleinere kamers en de tv past éigenlijk niet zo lekker in het huis - al vinden ze dat laatste niet zo erg. Allemaal potentiële nadelen. En toch voelt het niet nadelig. “Ja, we hebben redelijk wat oppervlakte moeten inleveren. Maar we hebben een veel ruimtelijker gevoel hier”, aldus René. Daar sluit Chantalle zich bij aan. “We hebben nu onze eigen oprit met garage, je kunt om het huis heen lopen en bent helemaal omringd door groen.”
Oostenrijkse woningen in Heerlen
De familie Oliver woont in een zogenoemde Oostenrijkse woning: een alleenstaand houten huis, dat een heel andere bouwstijl heeft dan wat in ons land gangbaar is.
In de oorlogsjaren van 1940-1945 werden bijna geen nieuwe woningen in Nederland gebouwd, waardoor er na de bevrijding in 1945 een tekort aan woningen was. Om het woningprobleem op te lossen zocht het Ministerie van Wederopbouw in 1946 naar niet al te dure huizen, die snel te bouwen waren. Die vond men in Oostenrijk bij de firma Thermobaugesellschaft GmbH uit Wenen.
Voor heel Nederland kocht het Ministerie van Volkshuisvesting en Wederopbouw 800 woningen. De Oostenrijkers zaten na de Tweede Wereldoorlog verlegen om voedzaam eten en Nederland ‘betaalde’ deze woningen met zaden, gedroogde groenten en visconserven. >>>
Lilly en Mette in hun nieuwe huis
Dat Lilly en Mette kleinere slaapkamers hebben, vinden ze niet erg. Vader en moeder hebben ze vanaf het begin betrokken bij het hele proces. Én ze hebben zelf de kleur voor de muren van hun slaapkamers mogen uitzoeken: “Silver Mauve”, zegt Lilly (“paars”, vertaalt Chantalle). “Cupcake roze!”, roept Mette. Wat vinden ze verder van hun eigen boshuisje? “Leuk”, zegt Lilly. “Ik vind het een mooi huis. Mooier dan het vorige huis.” En Mette? “Ik vind het wel een kleine keuken. Op de vorige keuken kon ik klimmen.” Toch helpt ze mama nog even graag met koken en bakken. Chantalle: “We houden heel erg van vers koken. De keuken is behelpen op het gebied van werkruimte en vraagt wat aanpassingsvermogen van ons, maar dat hebben we er heel graag voor over.”
“De kinderen zijn goed geïntegreerd in de buurt”, vertelt René. “Ze vinden het leuk om te buurten in de straat, kruiden uit de tuin uit te delen en ze wandelen graag met de honden uit de buurt.” Dat er weinig andere kinderen in de straat wonen, mag de pret niet drukken. “We zijn de jongsten in de straat”, voegt Chantalle toe. “Mensen gaan hier over het algemeen niet weg. Dat is alleen maar een goed teken.”
>>> Voor Limburg waren 200 woningen voorzien. De Gemeenten Heerlen en Hoensbroek moesten binnen tien dagen laten weten of ze voor de levering van enkele woningen in aanmerking wensten te komen. De elementen van één woning pasten in twee wagons. De Gemeente Heerlen werd in november 1946 veertien woningen toegekend. In de loop van maart 1948 kwamen de door Gemeente Hoensbroek acht bestelde woningen aan in Nieuw-Lotbroek en halverwege april dat jaar arriveerden de bestelde woningen in Heerlen.
De Gemeente Heerlen bestelde tevens in eerste instantie 148 woningen aan voor de Staatsmijnen. Nadat meerdere scenario’s voor de locaties van deze woningen afketsten, had Staatsmijnen in de gaten dat ze zoveel woningen in Heerlen niet kwijt kwam. Uiteindelijk besloot de Gemeente Heerlen de woningen te laten bouwen in Maria-Gewanden/Hoensbroek (onder andere een pastorie en kapelie op het terrein van de Maria Gewandekerk), Treebeek/Brunssum, Kruisberg/Brunssum, Kerensheide/Beek, Lindenheuvel/ Geleen en Vuling/Geleen.
Bron: Oostenrijkse woningen in de Mijnstreek (Paul Borger)
De Caumerbeek in de achtertuin
De favoriete plek in huis is zowel voor Chantalle als René de glazen serre. “We zitten hier erg graag. Je zit constant in het groen, het lijkt alsof je buiten bent”, vertelt Chantalle. “Vanaf oktober wordt het een beetje te koud hier. Met de houtkachel aan is het gelukkig nog even te doen.” Mettes favoriete plek? “Alle plekjes.” Voor Lilly zijn dat de bank en de beek.
De Caumerbeek is een van de vele verrassingselementen in de tuin. Aan de achterkant van de tuin brengt een zelfgemaakte trap met losse treden van verschillende hoogtes je naar beneden. De trapleuning bestaat uit een tak en een lang touw. Na een stukje door het groen te lopen, kom je aan bij de beek. De gehele weg, al vanaf boven, wordt verlicht door gespannen lampjes. Chantalle: “Hieronder bij de beek maken we volgend jaar een zitje. Het is hier heerlijk rustig en lekker koel in de zomer.”
De groene, fruitige tuin De begroeide, groene tuin wordt over niet al te lange tijd aangevuld met een moestuintje. Nu al groeien er appels, bessen, peren en frambozen. Aan de zijkant van het huis groeit rozemarijn. “De oude bewoners hebben alles zo geplant dat we in het voorjaar iedere week door andere planten en bloemen verrast werden”, vertelt Chantalle. “In de zomer hebben we voor het eerst jam gemaakt van het fruit uit de tuin. De oude bewoners verkochten jaarlijks potjes jam voor het huis. Bij ons was het nog een probeersel, we moeten nog meer oefenen.”
De vorige bewoners komen regelmatig ter sprake. René en Chantalle vertellen hoe dankbaar ze hen zijn, dat ze hun boshuisje zo goed onderhouden hebben en hun tuin met zo veel liefde hebben opgebouwd. René: “Ook het tuinhuisje, dat dezelfde stijl als het huis heeft, is door de vorige bewoners gemaakt. Ze wilden heel graag dat een gezin het huis zou overnemen. We hebben fijne gesprekken met ze gehad en zijn ze enorm dankbaar.” Mette laat buiten een kabouterdeurtje zien, geschilderd op een van de bomen. Chantalle vertelt dat dit ook een creatie van de vorige bewoners is. “Ze hebben zoveel details achtergelaten in en om het huis. Je raakt niet uitgekeken.” (B)RUIS
De toekomst in en van het boshuisje René denkt na over verduurzamen. “Wat we belangrijk vinden, is dat het huis haar karakter behoudt. Eigenlijk zitten deze woningen heel vernuftig in elkaar, voor de tijd waarin ze gemaakt zijn. We willen niet prutsen aan iets wat al goed is. Isoleren is in ieder geval een optie. We zullen bekijken wat we nog meer kunnen doen in het kader van verduurzamen.”
Niet alleen de buitenkant doet de woning aanvoelen als een boshuisje. Ook binnen voelt het knus en warm. Mede door de houtkachel, maar ook door alle details: kaarsen, kussens, edelstenen, planten. De familie Oliver heeft van een huis een thuis gemaakt. Chantalle: “We hebben afgesproken dat we één jaar goed gaan voelen in huis en nadenken over wat we anders zouden willen. Misschien bouwen we een stukje aan, helemaal in de stijl van het huis. Maar als na een jaar blijkt dat we er goed in passen, verbouwen we alleen binnen een beetje, om een eigen touch eraan te geven. Toch voelt het nu al helemaal als thuis. Én tegelijk als vakantiehuis. We gaan hier nooit meer weg.”
“We gaan hier nooit meer weg.”
De portretreeks: drie van dezelfde, met deze keer slijterijen. De fijnproevers van Heerlen geven een kijkje in eigen ‘ketel’. Bij de één is het er met de paplepel ingegoten, de ander heeft op latere leeftijd leren proeven. Wel delen ze dezelfde passie: klanten met liefde adviseren over de meest passende smaak. Door Judith Bouwels
Wat is er zo leuk aan jouw vak?
“Dat iedere dag anders is. Elke dag andere mensen, met andere wensen. Van goedkope tot dure wensen, voor een feestje tot een 6-gangen diner. Mijn specialiteit is om te adviseren wat het best bij de gelegenheid en voorkeuren past, los van het prijskaartje. Het is van belang dat je weet wat je verkoopt. Ik vind het bijvoorbeeld belangrijk dat een wijn je van de eerste tot de laatste slok boeit. Daar hoort een ander leuk aspect aan mijn vak bij: dat ik regelmatig leveranciers bezoek die nieuwe wijnen hebben. Samen met mijn vrouw proef ik deze voor, zodat alleen de beste wijnen in de winkel staan. Proeven gebeurt overigens altijd buiten werktijd. Ook organiseer ik (mini)proeverijen aan huis. Al dan niet met eten, helemaal afgestemd op de wensen van de klant.”
“In Welten is het fijn ondernemen.”
Hoe is De Wijnproever van Welten ontstaan?
“Ik heb altijd in de horeca gewerkt, onder andere als sommelier, waarbij ik de drankkaart mocht samenstellen. Door omstandigheden moest ik ander werk zoeken. Mijn broer Paul kocht twintig jaar geleden dit pand en dat hebben we in tweeën gedeeld. Hij zit links met zijn assurantiekantoor en ik zit rechts met mijn zaak. En zo opende ik op 10 december 2003
De Wijnproever van Welten. Hier ligt de nadruk op wijn en wat minder op gedistilleerd, zoals je vaak ziet bij slijterijen. Omdat mijn onderneming hoofdzakelijk op particulieren draait, moet ik boven het maaiveld uitsteken. Daarbij heb ik de keuze gemaakt om een zo hoog mogelijke kwaliteit te leveren. In het begin was het publiek vooral nog op zoek naar wijnen uit Frankrijk. Inmiddels zijn ook de betere wijnen uit de ‘nieuwe wereld’, zoals Chili, Argentinië en Zuid-Afrika populair.”
Hoe is het om te ondernemen in Heerlen?
“In Welten is het fijn ondernemen. Omdat ik vaak wijnen per doos verkoop, kom ik regelmatig ruimte tekort. Wat mij betreft is een groter pand welkom, maar een groter pand op een locatie als deze vind je niet snel. Toen mijn broer en ik het pand betrokken, stond het al drie jaar leeg. Tijdens de verbouwing kwam ik erachter dat daarvoor mevrouw Kleijnen met De Welter Wingerd in het pand zat. Ze was de eerste vinologe van Nederland en heeft 25 jaar met succes haar slijterij gerund. Dat is een mooi stukje geschiedenis. De lichtbak van haar zaak hangt nog altijd buiten.”
Welk advies geef je aan klanten?
“Dat ligt aan de gelegenheid. Ik vraag altijd naar het budget en de voorkeuren. Is men op zoek naar iets lichts, zwaars of wel of niet houtgerijpt? Ik verkoop ook alcoholvrije wijnen, maar dat is toch anders. De smaak en beleving is niet hetzelfde. Dat zit hem voornamelijk in het mondgevoel. Uiteindelijk hangt het altijd van de gelegenheid af. Lang niet elke wijn past overal bij. Ik kijk naar smaakbepalers in het gerecht. Wijn moet het gerecht aanvullen.”
Wat is jouw persoonlijke favoriet?
“Mijn voorkeur gaat natuurlijk uit naar wijn. Aroma, een Chileense wijn, is heel lekker bij wild. Dit is de best beoordeelde wijn in Chili. Maar ook Papale is een goede wijn. Deze werd gedronken tijdens de inwijding van Paus Franciscus.”
Wat is er zo leuk aan jouw vak?
“Het adviseren van klanten is superleuk. Dit deed ik voorheen met twee medewerkers, maar sinds de pandemie doe ik dat alleen. Dat ik alles zelf mag doen, is een leuke uitdaging. Ik doe onder andere alles voor de webshop - die ik zelf heb gebouwd - en social media. Ook laat ik zelf likeuren maken. De veelzijdigheid is het grootste voordeel voor mij: ’s ochtends bezorg ik bestellingen voor zakelijke klanten, overdag sta ik in de winkel en ’s avonds lever ik aan horecaklanten. Tevens geef ik regelmatig een wijncursus en verzorg ik wijn- en whiskyproeverijen, aan de lange tafel achterin de zaak of in een horecagelegenheid.”
Hoe is Stadswijnkelder Berns ontstaan?
“Stadswijnkelder Berns is in 1949 opgericht door familie Berns. Als laatst runde de schoonzoon van meneer en mevrouw Berns de zaak. In april 2018 is deze aan mij verkocht. Na op verschillende plekken als manager te hebben gewerkt, was ik destijds op zoek naar iets anders. Ik zocht iets waar ik passie in kon leggen. Het verkooptraject duurde een poosje. In die tijd ontdekte ik het verschil tussen drinken en proeven. Dat begon voor mij met wijnen. Later, mede dankzij passie van oud-medewerkers, is het aantal whisky’s ook in grote mate toegenomen in de zaak.”
Hoe is het om te ondernemen in Heerlen?
“Ik kan ondernemen in Heerlen niet vergelijken met andere plekken. Alles was vijf jaar geleden nieuw voor mij. De locatie waar mijn zaak zit, is niet verkeerd. Het uitzicht naar buiten is mooi. Zeker nu het Burgemeester van Grunsvenplein gerenoveerd is. Ik nam meteen plaats in de klankgroep van de vernieuwing van het plein, zodat ik uit eerste hand mee zou krijgen hoe dat ging verlopen. In het begin hebben het plein en de straat een tijdje open gelegen, waardoor mensen niet met de auto tot aan de deur kwamen. Aangezien klanten vaak dozen wijn of andere zware inkopen doen, is dat wel van belang. Het resultaat van de renovatie was dat de straat ook veranderd is: nu heb ik na de stoep het fietspad voor de deur, met daarna de bushalte. Er is wel nog een oprit voor auto’s vóór die bushalte en ik heb nog steeds een ontheffing voor het parkeren op het trottoir voor de deur.”
“Ik ontdekte het verschil tussen drinken en proeven.”
Welk advies geef je aan klanten?
“Dat ligt aan de vraag. Er is bij ons keuze uit meer dan 1500 producten. Vaak komen mensen hier voor een cadeau. Maar ook voor wijnen, die ze serveren tijdens kookclub-avonden. Dan laat men mij het menu zien en kan ik passende wijnen adviseren. Ik adviseer daarnaast altijd om wijn en eten sámen te nuttigen. Veel mensen drinken wijn bij het eten, maar doen dit los van elkaar. Wijn proeven doe je het best door één hapje te eten en daarna een slok te nemen. Zo proef je wat de smaken voor elkaar doen.”
Wat is jouw persoonlijke favoriet?
“Ik heb niet één favoriet. Ik houd zelf van zwaardere wijnen, zoals Gigondas, een rode wijn. Maar ook rokerige, strakke whisky’s zoals Caol Ila drink ik graag.”
Wat is er zo leuk aan jullie vak?
Seth: “De diversiteit. Ik weet nooit hoe een dag eruit komt te zien. Die gaat voor mij van bestellingen leveren tot werken in de winkel en van de marketing voor de zaak uitvoeren tot roosters voor het personeel maken. We leveren aan veel horecaklanten in de omgeving: van kleine bruin cafés tot een discotheek. We vinden lokale, snelle service belangrijk. Wat ik ook graag doe is de partyverhuur. We verhuren grote en kleine tapjes, koelkasten, statafels en nog veel meer. Zowel voor particuliere als zakelijke feesten.” Max: “Voor mij is dat vooral het menselijk contact. Mensen blij maken door goed advies te geven is één van de leukste dingen. Maar ook de samenwerking tussen Seth en mij. We zijn onlangs naar Italië geweest, op inkoop. Daar bezochten we samen een wijnmarkt in Greve en hadden we een afspraak bij wijnmaker Piccini.”
“We gaan met de klant de winkel ín, om het beste uit te zoeken.”
Hoe is Maxwijn ontstaan?
Max: “Mijn opa had op de hoek van Kloosterkoolhof en Schaesbergerweg een Heineken-franchise. Later kocht Heineken deze terug. Mijn vader begon in 1961 de eigen zaak, die begon onder de naam Slijterij Wijnhandel Van Wersch. Hij opende een vestiging in Heksenberg - die in 2001 sloot - en de huidige vestiging aan de Kloosterkoolhof. Die laatste was toen maar twintig vierkante meter groot. In 1990 nam ik de zaak over. In 1993 verbouwden we het pand tot de huidige grootte. In datzelfde jaar kwam Jacqueline bij ons werken. Dertig jaar later is ze nog steeds een vast gezicht in onze zaak. Zo’n twaalf jaar geleden veranderde de bedrijfsnaam naar Maxwijn.” Seth: “Inmiddels werken er acht mensen in het bedrijf. De meesten werken in onze horecagroothandel, van waaruit we met twee vrachtwagens en één bus leveren. Het magazijn kochten we in 2018 en daar zit nu ook ons kantoor. Dat was een buitenkansje: het ligt aan de Maastrichterstraat 30, op één minuut lopen van ons winkelpand. Doordat een gedeelte opslag uit de winkel kon, ontstond er meer ruimte. In 2020 heb ik daarom het ‘bier-walhalla’ gebouwd achterin de zaak, waar tripels, blondjes, IPA’s, fruitbiertjes, stouts, quadrupels en nog veel meer bieren in het assortiment zitten. Sinds 2018 ben ik mede-eigenaar van Maxwijn. De bedoeling is dat ik uiteindelijk de zaak alleen run, als pap een stap terug doet.”
Hoe is het om te ondernemen in Heerlen?
Max: “We zitten hier erg graag. In alle jaren hebben we geen problemen ondervonden, zowel niet met de Gemeente Heerlen als met het publiek dat ons bezoekt. We hebben nooit vervelende klanten in de zaak.”
Welk advies geven jullie aan klanten?
Max: “Voor mensen met een menu stel ik de wijnen samen die bij de gerechten passen. Het advies is de bakermat. Bij de inkoop letten we alleen op inhoud, zodat we de beste kwaliteit kunnen bieden. Als een fles of etiket er mooi uitziet, is dat mooi meegenomen.” Seth: “We gaan met de klant de winkel ín, om het beste uit te zoeken. Bij bierliefhebbers pakken we bijvoorbeeld de app Untappd [app om bieren een score te geven, red.] erbij, om te zien waar de klant van houdt.”
Wat is jullie persoonlijke favoriet? Seth: “Dat verschilt per periode. Ik ben zelf een rumliefhebber. Een huidige favoriet is de Patridom XO, uit de Dominicaanse Republiek. De maker heeft deze rum gemaakt door de drank te laten rusten in Franse cognac fusten. Dit soort onafhankelijke bottelingen zien we steeds vaker ontstaan.” Max: “Mijn favoriete dranken zijn zowel de rode als witte wijnen uit Zuidwest-Frankrijk. Liefst de ‘heftige’ wijnen, die je met mes en vork moet proeven. Madiran is daar een goed voorbeeld van. Maar natuurlijk ook de wijnen van Pez, naar wie de dochter van Seth vernoemd is.”
DARCEY (36)
*Geboren in Delft, opgegroeid in Rijkswijk
*Kwam vanuit Den Haag naar Landgraaf uit liefde voor de rust
*Heeft groene vingers ontwikkeld in Zuid-Limburg
*Haakt, tekent en kookt in haar vrije tijd
*Zet graag vrouwen in hun kracht door middel van beeld
Darceys top 3 favoriete plekjes in Heerlen:
*De Boekensteun
*’t Koffiehuuske
*Moestuinwinkel Groene Start
Wie vormen de bruisende kracht achter (B)RUIS magazine? In dit voorstelrondje maak je kennis met Darcey Supelli (1987), de nieuwe fotografe van (B)RUIS. De Haagse kocht in 2022 een huis in Landgraaf, na te zijn gevallen voor de natuur en ruimte die Zuid-Limburg biedt. Met en zonder camera ontdekt ze maar al te graag nieuwe plekken in de omgeving.
Door Judith Bouwels
Hoe ben je bij (B)RUIS terechtgekomen?
“Dat verhaal begint eigenlijk in Den Haag, waar ik samen met mijn vriend woonde. Onze goede vrienden die ook daar woonden, verhuisden een aantal jaar geleden naar Kerkrade. Sinds die tijd logeerden we vaker bij hen. Daar zag ik (B)RUIS magazine liggen. ‘Wat een leuk tijdschrift’, dacht ik toen al. Toen zij op reis gingen naar Mexico, hebben wij eventjes in hun huis gewoond. Dat beviel zo goed dat we in 2022 op huizenjacht gingen in Zuid-Limburg. Die eindigde in een koop van een mijnwerkershuisje in Landgraaf. We zijn superblij in deze omgeving. Wel wilde ik nog graag mensen leren kennen in mijn vakgebied en in een gezellig team werken. Toen ik de vacature van (B)RUIS zag, wist ik meteen dat dat precies was wat ik zocht. Het mooiste aan werken voor (B)RUIS is dat we het samen doen voor een lokaal doel.”
Wanneer en waarom ben je begonnen met fotograferen?
“Mijn vader gaf mij voor mijn achttiende verjaardag mijn eerste spiegelreflexcamera. Vanaf dat moment heeft het vak me veel beziggehouden. Vroeger was ik een creatief kind. Ik kleurde en knutselde graag. Gek genoeg koos ik voor het vakkenpakket Natuur & Gezondheid op de middelbare school. Later werd ik uitgeloot voor de studie Geneeskunde en daarna ben ik vaak geswitcht van studie. Uiteindelijk heb ik de bachelor Communicatie afgerond. Zo kwam ik terecht in het marketing- en e-commercevak. Toen de pandemie uitbrak, dacht ik: ‘vind ik dit nog leuk?’. Ik zegde mijn baan op en startte met mijn eigen fotografiebedrijf. Ik gooide mezélf in het diepe, in het ondernemersleven. In het begin schoot ik alle soorten foto’s, omdat ik mijn niche nog zocht.”
Heb je je niche inmiddels gevonden?
“Zeker! Het liefst fotograaf ik mensen in de natuur en dan in het bijzonder vrouwelijke ondernemers. De vakgebieden waarin deze vrouwen werken, lopen enorm uiteen. Ze hebben allemaal een eigen visie, maar weten niet hoe ze deze kunnen laten zien. Ik mag hun verhaal vertellen door beeld en dat vind ik heel bijzonder. Dit doe ik nog steeds veel in Den Haag. Ik hoop in het zuiden van het land ook een steeds uitgebreider netwerk op te bouwen.”
Je woont nu ruim een jaar in Zuid-Limburg: hoe bevalt het?
“Ik voel me fijn hier. Mensen zijn aardig, het tempo ligt lager en het is minder druk. Het is en voelt hier rustiger. Den Haag is erg luidruchtig. Ik vind het leuk dat ik op fietsafstand (of in mijn geval loopafstand) zit van Heerlen; een stad waar je net zo goed ‘alles’ hebt. Het prachtige aangezicht vanuit het Maankwartier de Saroleastraat in verveelt nog steeds niet. Ook is er in het zuiden meer aandacht voor groen dan in Den Haag. Vaak vragen mensen: waarom Parkstad? Waarom niet Maastricht? Omdat het hier warm aanvoelt.”
En wat vind je in het bijzonder van Heerlen?
“Neem het Aambos: aan het centrum vast en toch zit je middenin de natuur. Dat vind je in grote steden niet gauw. Ik heb het gevoel dat er in Heerlen (nog) veel mogelijk is. Bijvoorbeeld op het gebied van ondernemen. Hier is ruimte voor jonge mensen die willen starten met een eigen onderneming.”
Wat zijn je hobby’s?
“Ik kook heel graag. Dit heb ik meegekregen van mijn ouders, die beiden in Indonesië geboren zijn. Sinds we in Landgraaf wonen, heb ik tuinieren ontdekt. Ik heb een moestuintje achterom waar ik rucola, tomaat, tuinbiet en pompoen kweek. Ook zaai ik graag bloemen, zodat ze in het voorjaar bloeien en ik in huis een plukboeket uit eigen tuin heb. Daarnaast teken en haak ik graag. Op dit moment haak ik bijvoorbeeld hoedjes voor mijn vrienden.”
De Boekensteun
Leegstand of kans? De binnenstad van Heerlen kampt - net als veel andere steden - met leegstaande winkelpanden. Hiertussen bevinden zich meerdere pareltjes van panden, echte kansplekken. Kun jij door de lege etalages, de gedateerde inrichting of het ‘lege witte vel’ heen kijken? Stadmaker Paul Leufkens kan dat als geen ander. Heerlen is zijn werkveld en hij neemt ons mee naar een plek met potentie van zijn keuze (deze keer ‘lichtjes’ aangespoord door de redactie). Door Leonie Kohl
Vanuit het centrum gezien bevinden we ons aan de overkant van het spoor, aan de Spoorsingel. Nu is dat nog heel goed te voelen, maar als het aan de toekomstplannen ligt, wordt dat steeds minder. Aan de rand van het nieuw te realiseren Willemskwartier ligt een plek met potentie, vindt ook Paul. Met het millennium in het vizier was hier in de jaren negentig Licht-Studio 2000 gevestigd. De golvende glazen pui laat zien wat de winkelier hier voor ogen had: zijn lampen laten shinen in de futuristische etalage en zeker in de avond een lichtgevende eyecatcher zijn.
Locatie, locatie, locatie
Het markante pand staat al lang leeg, terwijl de ligging - vooral in de toekomst - zeer strategisch lijkt. “Het is de bedoeling dat GMS [wijk GrasbroekMusschemig - Schandelen, red.] bij het stadscentrum getrokken wordt, onder andere door meer doorsteekjes te creëren richting het Maankwartier. De Willemstraat zou de oorspronkelijke, rechte route naar het Wilhelminaplein terug moeten krijgen. Dat zou voor deze plek een enorm verschil maken. Er moet een logische loop komen en die ontstaat als je bedrijvigheid ziet vanuit het centrum.” De voormalige Licht-Studio 2000 zou wel eens ‘de smoel’ van GMS kunnen worden.
En dan nu de praktische kant: meer dan 1.000 vierkante meter, verdeeld over drie verdiepingen waarvan de onderkant een blinde plint heeft (en dus gesloten is). “Die plint is problematisch, daar zou je iets mee moeten.” Het gesloten karakter van de onderste laag kan te maken hebben gehad met de toestand waarin deze plek van de stad in de jaren negentig verkeerde. Gelukkig is het nu ‘Beyond 2000’. “In het vloeroppervlak en de riante raampartijen liggen zowel de uitdagingen als de kansen.”
Zakelijk ontmoeten
“Met de ligging vlak bij het treinstation en tegenover een parkeergarage lijkt het de perfecte plek voor een zakelijke ontmoetingsplek: flexibele verhuur van ruimtes, van individuele werkplekken tot vergaderzalen en presentatieruimtes. Je zou zelfs aan kleinschalige, zakelijke evenementen kunnen denken. Met het aantrekken van grote onderwijsinstellingen en andere bedrijvigheid in Heerlen-Centrum is een dergelijke invulling niet ondenkbaar.” Met een stevige opknapbeurt zou het pand de beloftes van het nieuwe millennium weer kunnen uitstralen, maar daar is natuurlijk ook een investering mee gemoeid. De grote en verouderde raampartijen leveren waarschijnlijk nu nog een hoge energierekening op.
Verbinding tussen wijk en centrum “Gedacht vanuit de wijk GMS zou het ook een wijkpunt kunnen worden, dat helpt de stadsplitsende eigenschap van het spoor op te heffen. Een ontmoetingsplek voor bewoners en ondernemers uit GMS én binnenstad. Een trefpunt waar allerlei gezamenlijke, laagdrempelige activiteiten plaatsvinden: culturele, maatschappelijke initiatieven met huiskamergevoel. Er zit al een lift in en de lichtinval zou gebruikt kunnen worden voor atelierachtige functies, zoals workshops of andere vormen van zelfontwikkeling. Als de verschillende functies slim op elkaar aansluiten, kan er kruisbestuiving ontstaan.”
++ TOEKOMSTPERSPECTIEF: LIGGING AAN
DE KOP VAN HET NIEUW TE ONTWIKKELEN
WILLEMSKWARTIER
+ GROTE, FLEXIBEL IN TE DELEN OPPERVLAKTE
- WAARSCHIJNLIJK HOGE ENERGIEKOSTEN
- - BLINDE PLINT, HETGEEN ZOWEL HET PAND
ALS DE STRAAT GEEN GOED DOET
Op 30 oktober 1976 opende Licht-Studio 2000 in Winkelcentrum ‘t Loon. Dezelfde zaak betrok ergens begin jaren negentig het pand aan de Spoorsingel, het lijkt speciaal ervoor ontworpen. Tekeningen van de architect staan gedateerd op 1989. Vanaf 1991 wordt er geadverteerd voor de lampen van Licht-Studio 2000 aan de Spoorsingel 1A. In het collectieve geheugen van menig Heerlenaar zit het beeld van de prachtig verlichte lampenzaak in de avonduren of tijdens donkere dagen.
Een van Heerlens mooiste en voor sommigen nog steeds verborgen parels moet toch Kasteel TerWorm zijn. Omringd door een oase van groene rust verrijkt het al sinds de veertiende eeuw onze gemeente. Het heeft een rijke geschiedenis, waarvan het zwembad één van de meest gekoesterde herinneringen van Heerlenaren zal zijn. Sinds 1999 hoort het kasteel bij de hotelketen Van der Valk en is het in gebruik als hotel, restaurant en trouwlocatie. De tijd staat er niet stil: met de komst van chef-kok Dave Beckers is er een nieuwe kijk op koken, in 2024 bestaat het hotel 25 jaar én wordt er gerenoveerd. Door Judith Bouwels
Op het Landgoed TerWorm ligt Kasteel TerWorm: hotel, restaurant en trouwlocatie in één. De grote, ronde poort staat open. Alsof het kasteel je verwelkomt. Het binnenhof van het kasteel is al decor van een sprookje. De fontein, de klimop langs de stenen muren, plus de hotelkamers met grote ramen en daarachter witte gordijnen. Allemaal romantische beelden. Al helemaal op een dag dat de zon zich laat zien.
Van pretpark-plannen naar hotel-plannen Kevin Wolters, sales- en horecamedewerker geeft een rondleiding door het kasteel. Terwijl het terras winterklaar wordt gemaakt, nemen wij plaats in de Auberge. “Dit is één van de oudste delen van het kasteel”, begint Kevin. “De wijnkelders in de Auberge horen bij de eerste funderingen, uit de veertiende eeuw.” Het was 1987 toen Annie en Freek van der Valk het kasteel kochten, om het om te toveren tot een hotel met veertig kamers en restaurant. “Er was destijds sprake van dat op het landgoed een pretpark zou worden gebouwd. Daar is de hele gemeente tegen in opspraak gekomen, heb ik me laten vertellen. Meneer en mevrouw Van der Valk kochten het met het idee dat het een goede bestemming zou krijgen en goed onderhouden zou worden.”
Het kasteel werd gerestaureerd. Dit project was eind jaren negentig klaar. Aan de buitenkant zie je aangebouwde stukken. In de jaren negentig is bijvoorbeeld een gedeelte met de keuken, een vergaderzaal en een hotelkamer bijgebouwd. “Het landgoed hoort bij de gemeente. Mevrouw Van der Valk let er na al die jaren nog steeds op dat de tuinen goed worden bijgehouden”, vertelt Kevin verder. “Daar staat ook onze Oranjerie. Deze hoort bij het kasteel, maar we noemen het ‘het huis van de gemeente’, omdat het een populaire trouwlocatie is.”
Kasteel TerWorm, fraai gelegen in het dal van de Geleenbeek, werd rond 1400 gebouwd. Twee families hadden bezitsrechten op het kasteel. De familie Van Gitsbach, genaamd Van der Worm en de familie Cortenbach.
TerWorm kwam in 1467 in handen van Jan Judenkopf van Strijthagen. Nadien aan het geslacht Van Wylré. Vanaf 1738 achtereenvolgens aan de families Van der Heyden genaamd Belderbusch, Von Böselager en de Loë (1847). Kasteel TerWorm onderging zes verbouwingen in vijfhonderd jaar. De huidige verschijningsvorm van het kasteel dateert uit 1890.
In 1902 wordt TerWorm door de baron verhuurd aan de staatsmijnen. De adellijke baronnen worden de mijnbaronnen. Henry J. Wenckenbach wordt de eerste directeur om voor de Staat der Nederlanden een mijnexploitatie op te zetten. Hij resideerde in Kasteel TerWorm. Maar niet voor lang. Het kasteel was slechts te bereiken via een landweg en de postdienst bleef beperkt tot één bestelling per dag.
Dat was voor een directeur-generaal te weinig. Wenckenbach en zijn staf verhuisden in 1907 naar het centrum van Heerlen. Kort daarna ontstonden voor TerWorm de eerste problemen als gevolg van opkomende mijnbouw. De artesische bronnen, die vanaf 1842 de molen van water hadden voorzien, verdroogden. Verdere problemen met de mijnen leidden tot de verkoop van het hele complex aan de Oranje-Nassaumijnen (1917).
TerWorm vraagt om aanpassingen aan zijn nieuwe functies. Door een hoogwaardig hotel te realiseren blijft de gastheerfunctie van het kasteel behouden. Eind 1997 werd begonnen met de restauratie die in 1999 werd voltooid.
Bron: Kasteel TerWorm
Kijk voor een uitgebreide beschrijving van de geschiedenis op terworm.nl/geschiedenis.
In 1920 werd in de onderste vijver, richting Den Driesch, voor de Heerlense bevolking een openluchtzwembad ingericht. Generaties Heerlenaren zwommen en spartelden hier bij mooi weer in het water. In 1985 werd het zwembad definitief gesloten. Diezelfde Heerlense bevolking loopt in de tachtiger jaren massaal te hoop tegen de plannen van de OGON, een dochtermaatschappij van de OranjeNassaumijnen, om van het landgoed en Kasteel TerWorm een pretpark te maken.
Zij winnen de strijd om het culturele erfgoed en OGON verkoopt al zijn bezittingen. TerWorm versnippert, het verval treedt in. Tot in 1987 het landgoed met kasteel wordt gekocht door het Van der Valk concern.
Van trouwen tot vergaderen en van dineren tot rusten in de wellness
Trouwen, overnachten, ontbijten, lunchen, dineren, vergaderen, wandelen, fietsen, een feestje vieren én tot rust komen in de wellness. Dit is allemaal mogelijk binnen en rondom Kasteel TerWorm. Gasten komen uit Heerlen en omstreken, maar komen ook met grote getale uit andere delen van het land, aldus Kevin. “We hebben vaste gasten, die regelmatig komen dineren. Veel wandelaars en fietsers, die gebruikmaken van ons terras op zonnige dagen. Maar ook veel hotel- en trouwgasten die niet uit de omgeving komen. Als het om huwelijken gaat, komen ze vaak uit de Randstad. Het idee van trouwen in een kasteel in Limburg is blijkbaar erg populair.”
Kevin kan het ze niet kwalijk nemen. “Dit is een verborgen stukje Heerlen. Veel mensen verwachten dit niet. Ik kende het zelf ook nog niet, voordat ik vijftien jaar geleden hier startte in de horeca. We zitten verstopt. Vaak komen mensen niet verder dan Hotel Van der Valk, bovenaan de straat.” Na jaren enkel in de horeca te hebben meegedraaid, combineert Kevin dit nu met werken op de salesafdeling. “Die combinatie is ideaal. Het leuke is dat alle teams goed samenwerken: keuken, bediening, receptie. Samen vormen we één groot, hecht team.”
Toegankelijk voor jonger publiek
Bij dat laatste sluit Kelsey Groen zich aan. Kelsey kwam negen jaar geleden als stagiaire binnen en is inmiddels in dienst als restaurantmanager. “Ik zit helemaal op mijn plek hier. Mensen in de watten leggen, is wat we met z’n allen goed doen.” Na enige verjonging in het team te zien, ziet Kelsey nu ook verjonging in de bezoekers van Kasteel TerWorm. Met de komst van chef-kok Dave Beckers, in november 2022, is de menukaart in een nieuw jasje gestoken. “We merken dat dat ook voor jonger publiek een bezoekje aan ons restaurant toegankelijk maakt.” Kelsey geeft een kijkje binnen de Oranjerie. Een intieme setting voor huwelijken, waarvoor de ruimte voornamelijk gebruikt wordt.
De inspiratie van Dave Beckers
In de keuken verwelkomen verschillende geurcombinaties je. Dave en zijn collega’s zijn aan het werk. Ze bereiden Filets de Sole Véronique. “Dit gerecht wordt klassiek gemaakt met champagnesaus en witte druiven”, vertelt de chef-kok. “Ik geef er mijn eigen draai aan en voeg gepocheerde oester toe.” Zijn kookstijl heeft een Franse basis, met af en toe twists als Japans of Zuid-Amerikaans. “Dat hangt er ook een beetje vanaf waar ik op vakantie ga. Daar haal ik veel inspiratie uit.”
Dave heeft de kaart van de Auberge en het restaurant al meer dan eens aangepast sinds zijn komst. “De kaarten veranderen wanneer ik nieuwe ideeën heb. Ik probeer in het restaurant ‘oude’ gerechten terug te brengen, maar dan in een nieuw jasje. In de Auberge is de kaart tegenwoordig meer street food minded. Dat is net effe wat anders en trekt een ander soort publiek aan, jonger zou je kunnen zeggen.” Wie komt eten bij Kasteel TerWorm zal Dave vooral op vrijdag- en zaterdagavond regelmatig tegenkomen. “Ik vind het belangrijk om niet alleen achter de schermen bezig te zijn. Ik licht graag mijn gerechten toe. Je vertelt het zelf toch nét even iets anders.”
Hij is blij bij Kasteel TerWorm in de keuken te mogen staan, vertelt Dave. “Het bezoekersaantal is precies een goed formaat voor mij en ik mag ‘alles’ doen wat ik wil. Mijn eigen hersenspinsels vertalen naar de rest van het team heeft even tijd nodig gehad. Dat is altijd een uitdaging als kok. Nu werken we als een geoliede machine. Ook de bezoekers moesten even wennen aan de nieuwe kaarten, vooral in de Auberge. ‘Waar is het twaalfuurtje naartoe?’, werd weleens gevraagd. Mijn nieuwe manier van koken daagt ook onze bezoekers uit, in positieve zin.”
Jubileumjaar 2024 en vernieuwingen
Kasteel TerWorm bestaat in zijn huidige vorm in 2024 25 jaar. Reden tot een feestje? “De plannen daarvoor zijn nu nog niet bekend”, vertelt Kevin. “Maar dat jubileum gaan we zeker niet onopgemerkt voorbij laten gaan.” Wat wel al op het programma staat: de badkamers in het hotel renoveren. “In 2024 starten we met het eerste gedeelte van de kamers en in 2025 leggen we de hand aan de laatste. We werken zo dat er altijd kamers openblijven om logés te ontvangen en dat onze verblijvende gasten geen overlast ondervinden tijdens de verbouwing. Ze bezoeken ons om te onthaasten en die rust willen we te allen tijde kunnen bieden.”
Voor cultuur moet je in Heerlen zijn en niet in Maastricht, bewijst de komst van Blender en merkt ook Frans Timmermans op.
Gezellig een koffietje, theetje of lunch doen? Nieuw in Heerlen: Sjalotje, Theeschenkerij Parapluiehuis, Thirty Four coffee & more en Coffeelovers.
Het enige decemberfestival dat echt bij Heerlen past komt er weer aan: Wintertijd!
De laatste lelijke hoek van de Sarool wordt opgeknapt door modezaak Deems.
De Oranje Nassaustraat wordt nóg leuker en creatiever met nieuwkomer Lighthouse en een nieuw plekje voor tattooshop Staal & Inkt.
All time favorite Brasserie Mijn Streek krijgt een panoramisch dakterras erbij.
Een opgeknapt Corio mag niet aan dit lijstje ontbreken.
(B)RUIS magazine wordt volgend jaar een kwartaalblad met een extra hoge oplage!
Ondanks de komst van Blender staat nog een groot deel van het Maankwartier leeg.
Wij hebben het (studenten)feestje gemist rondom de komst van RWTH Aken, een stille entree?
Door het sluiten van supermarkten (zoals in de Nobelstraat en in Zeswegen/ Nieuw Husken) is een belangrijke voorziening weg voor veel (oudere) Heerlenaren.
Is Heerlen in een jubelstemming? Waar is alle ruis? Mail je (b)ruis naar info@ bruismagazine.nl.
Geluiden uit de stad opgepikt door de redactie
* Ben jij ondernemer en initiatief? Mail naar: info@bruismagazine.nl en wie weet sta jij in de (B)RUIS magazine. * Wij naar jullie reactie. Voor back en opmerkingen magazine.nl * Volg ons bruismagazine * Heb voor Heerlen dat het versterkt? Mail naar fondsheerlen.nl * www.bruismagazine.nl
en vind je dit een leuk info@bruismagazine.nl de volgende editie van Wij zijn erg benieuwd Voor vragen, tips, feedmail naar: info@bruisons op Instagram: @ je zelf een leuk idee ondernemersklimaat
info@ondernemerswww.bruismagazine.nl
Het vernieuwde Nederlands
Mijnmuseum belicht alle facetten van het kleurrijke mijnverleden.
Kijk op nederlandsmijnmuseum.nl
De ondergrondse winning van steenkool zorgde bovengronds voor gouden tijden. Maak tijdens je bezoek aan het fonkelnieuwe museum in de binnenstad van Heerlen een nostalgische tijdreis naar de gloriejaren van de Mijnstreek.
Geen enkel gebied heeft een verhaal als dat van Parkstad: Romeinen die wegen en badhuizen bouwden, kerken en kastelen die verrezen in de Middeleeuwen, de vurige goudkoorts rondom steenkool en de val van de allesomvattende mijnindustrie. Als een groene feniks rees Parkstad op en bloeide uit tot een toeristische bestemming van formaat.
Ontdek Parkstad via 5 indrukwekkende verhalen
ditisparkstad.nl ⟶
Eijkerweg 109 6269 GG Margraten 043-4581341 info@drukkerijcomar.nl
Sinds 1959 een drukkerij waar ambacht, service en ook ecologisch verantwoord werk heel normaal zijn.
veganistische en vegetarische lunchroom
Want peuters die spelen, leren heel veel.
Bijvoorbeeld nieuwe woorden, tellen, sámen spelen, delen, plezier maken, opdrachtjes uitvoeren en nog veel meer.
Bel ons via 045 4007700 of mail via info@povh.nl Hey
Peuteropvang Heerlen heeft 22 locaties in Heerlen en Hoensbroek. Er is vast wel een locatie bij jou in de buurt.
Nieuwsgierig geworden?
Team (B)RUIS
Mede mogelijk gemaakt door: Het Ondernemersfonds Heerlen en Gemeente Heerlen
Met dank aan:
Myra von Berg en Petra Pijls
Danny en Samantha Hendriks
Janine Dijkmeijer
Chris Frauenrath en Jordy Moonen
Adam James en Nika Trilsbeek
Frans Timmermans
Bianca Hausoul
Rob Zeedijk
Petra Bezemer
Frank Jeuring en Wil Sijstermans
Chantalle, René, Lilly en Mette Oliver
Bob van Geijn
Folker Theunissen
Max en Seth van Wersch
Paul Leufkens
Dave Beckers, Kelsey Groen en Kevin Wolters
en een grote dank aan de adverteerders van (B)RUIS issue #7
(B)RUIS magazine
Uitgegeven in eigen beheer www.bruismagazine.nl info@bruismagazine.nl
Mede mogelijk gemaakt door het Ondernemersfonds Heerlen en Gemeente Heerlen
Concept & design: Zindzi Slegers
Fotografie: Darcey Supelli
Redactie: Judith Bouwels en Leonie Kohl
Drukwerk: Drukkerij Comar B.V.
Alle rechten voorbehouden.
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
ISSN: 2772-705X
© 2023, Stichting (B)RUIS
De winter brengt koude temperaturen en donkere avonden met zich mee. Betekent dat dat je je huis ook koud en somber moet laten aanvoelen? Zeker niet! Dit seizoen biedt talloze mogelijkheden om een warme en gezellige sfeer te creëren in jouw huis.
Bij Woonboulevard Heerlen vind je alles wat je nodig hebt om jouw huis om te toveren tot een knus winterwonderland. Met een paar tips en ideeën haal je in no time de warmte naar binnen.
Warme kleuren en texturen
Laat je huis eenvoudig knusser aanvoelen, door warme kleuren en texturen toe te voegen in je interieur. Denk aan diepe roodtinten, donkerblauw, bruin en warme grijstinten voor je muren, kussens en decoratie. Voeg pluche tapijten, gebreide dekens en zachte kussens toe voor extra comfort.
Winterse decoratie
Met kerstkransen en -slingers, sierlijke kussens en houten decoraties haal je de winter in huis. Sneeuwvlokken, dennenappels en andere winterse elementen kunnen je interieur een feestelijke uitstraling geven. En vaak liggen die decostukken voor het oprapen in de natuur! Uiteraard mogen kaarsen ook niet vergeten worden.
“Met kerstkransen en -slingers, sierlijke kussens en houten decoraties haal je de winter in huis.”
Winterse geuren
Geuren spelen een grote rol in het creëren van sfeer in huis. Geurkaarsen of geuroliebranders met winterse aroma’s zoals kaneel, dennennaalden en kruidnagel vullen je huis met heerlijke geuren die je direct in de winterstemming brengen.
Jouw thuis voor wooninspiratie
Al meer dan 30 jaar is Woonboulevard Heerlen hét adres in de Euregio vol wooninspiratie. In één rondje langs de drie pleinen met meer dan 50 speciaalzaken vind je alles voor in én om het huis. Van een heerlijke bank voor in de woonkamer tot de vloertegels voor de badkamer. Van betaalbaar design voor iedereen tot high-end merken. Dankzij ons veelzijdige aanbod zit er altijd wel iets tussen dat voldoet aan jouw woon- en interieurwensen.
Woontrends veranderen ieder seizoen en ieder jaar. Hoe houd je de boel thuis up-to-date? Met de inspiratietips en nieuwtjes van Woonboulevard Heerlen!
Volg ons op social media via /woonboulevardheerlen en mis niets!
SCAN ME
Volg ons op social media: woonboulevardheerlen woonboulevardheerlen woonboulevard
Op zoek naar het perfecte cadeau voor de feestdagen?
