Magazine 200 jaar Brandweer in Antwerpen

JA N 2 018

MAGAZINE BRANDWEER ZONE ANTWERPEN

itie Feested r a 200 ja r ee Brandw pen er in Antw

VERBLUFFEND DICHTBIJ

Brandweerburen op de koffie Buurvrouw aan het woord

VERBLUFFEND WARM

Sergeant Jan in het voetspoor van zijn vader VERBLUFFEND AVONTUURLIJK

Hoe blijven onze collega's in vorm?

VERBLUFFEND VEELZIJDIG

Duik terug in de tijd: unieke fotoreeks van de brandweer

VOOR WOORD

Duik terug in de tijd

UNIEKE FOTOREEKS VAN DE BRANDWEER

Buurvrouw aan het woord

BRANDWEERBUREN OP DE KOFFIE

blz.

4

VERBLUFFEND VEELZIJDIG

blz.

10

Dag lezer

18

Sportevents

20 23

SERGEANT JAN IN HET VOETSPOOR VAN ZIJN VADER

HOE BLIJVEN ONZE COLLEGA'S IN VORM?

2017 was voor Brandweer Zone Antwerpen een ­feestjaar.

We mochten 200 kaarsjes uitblazen en dat vierden we met heel wat activiteiten. We nodigden buren uit, gaven onderdak aan blokkende studenten en namen deel aan sportmanifestaties. Hét hoogtepunt was de opendeurdag. 6500 bezoekers smulden van de demonstraties, infostands en animatie. Het was een topdag, voor ­iedereen.

blz.

Generatieverhaal

blz.

2017 was voor ons een magisch jaar. Omdat jullie ons meer dan ooit zo massaal steunden, en nog steeds.

Positieve reacties op sociale media, veel volk op onze activiteiten en warme woorden. Daardoor zijn we als brandweerkorps nóg dichter naar elkaar toe gegroeid en dat is een onbeschrijfelijk gevoel.

EN VERDER

8

OPENDEURDAG

10

NIEUWE KAZERNE WILRIJK

11

Vol spektakel

Aan iedereen die ‘200 jaar Brandweer in Antwerpen’ tot een succes maakte, zeg ik dan ook: een ongelofelijk dikke merci!

Snellere aanrijtijden

EERSTE VROUWELIJKE OFFICIER

Interview met Karlien Abrams

14

@BZANTWERPEN

16

BRANDPREVENTIE

17

2017 was ook een jaar om terug te blikken, om te leren uit de successen en de fouten, en om te ontdekken hoe de samenleving is veranderd. Zo geven we de brandweer van morgen nog beter vorm.

BZA verovert sociale media Bert Brugghemans Commandant van Brandweer Zone Antwerpen

Interview met Kristien Traets STUDY360

Post Noord als bloklocatie

17

BRANDWEER LEGO®-SET

22

THE FUTURE OF FIREFIGHTING

Collector’s item

Interview met John Baekelmans

200 JAAR BRANDWEER IN ANTWERPEN

Colofon Dit magazine is een publicatie van Brandweer Zone Antwerpen. Met dank aan iedereen die heeft meegewerkt aan de realisatie van dit magazine en het succesvolle 200-jarige bestaan van de Brandweer in Antwerpen.

Concept & vormgeving: The Oval Office Redactie: Joke Hofmans, Kristof Geens, Jasmien O, Eva Vandyck Fotografie: Andy Van den Eynde tenzij anders vermeld Verantwoordelijke uitgever: Bert Brugghemans Depotnummer: D/2018/0306/16

3

Springzeil Onze collega’s uit 1967 staan klaar met een springzeil. Zou jij durven te springen?

Brand op de Scheldekaaien Branden in de haven zijn altijd een uitdaging. In 1977 rukten we uit om brandende katoenbalen op de Scheldekaaien te blussen.

Brandweerfamilie Brandweer Antwerpen is een hechte familie. Deze collega’s poseren in 1943 op hun ladderwagen.

Koninklijk Stapelhuis brandt week lang Den Entrepot, het Koninklijk Stapelhuis aan het Willemdok, brandde in 1901 langer dan een week.

Rechts zie je een houten ladderwagen, links ‘de spuit’.

200 JAAR BRANDWEER IN ANTWERPEN

Kip uit brand gered Als brandweer redden we mensen én dieren.

Bij een zware brand in de Van Wesen­bekestraat in 1980 redden we deze kip net op tijd uit het vuur.

Brand op de MS Moselstein Ook voor de haven van Antwerpen staan we al jaar en dag paraat.

In 1966 woedde een zware brand op de Moselstein en vlogen de vaten met chemicaliën in het rond. We moesten al onze kennis bovenhalen die we in speciale opleidingen en oefeningen geleerd hadden.

Twee eeuwen Brandweer in Antwerpen

FOTO VERHAAL

Haakladders In 1967 gebruikten we nog haakladders om verdieping per verdieping omhoog te klimmen. De niet zo veilige ladder kon dankzij de moderne ladderwagens en hoogwerkers met pensioen.

VERBLUFFEND VEELZIJDIG

Op onze Facebookpagina kon je het al zien onder #throwbackthursday: in 2017 toonden we elke donderdag een foto uit lang en minder lang vervlogen tijden. De oudste foto dateert van 1901. Zo zie je hoe we in die 200 jaar het hoofd boden aan verschillende spraakmakende branden, hoe een brandweerman veel meer moet kunnen dan alleen branden blussen en hoe we van paard en kar evolueerden naar een brandweer die de nieuwste technologieën gebruikt.

Tijd voor ontspanning Op snikhete dagen mag je al wel eens afkoelen. Deze collega’s nemen tijdens de Tweede Wereldoorlog een duik in een mobiel bufferbekken.

5

FOTO VERHAAL

Commandowagen Bij een chloorlek op het Kiel manoeuvreren onze manschappen de commando-unit naar zijn juiste plek. Een Unimogtransportwagen van de politie bracht de aanhangwagen naar de interventie.

Pure paardenkracht Er was een tijd dat al onze wagens een vermogen van 2 pk hadden. Deze ploeg en hun paarden staan klaar om uit te rukken.

Een wagen uit de jaren 1920 Met houten ladders, koperen spuiten en zitbanken in openlucht.

Demonstraties Een demonstratie mag al eens spectaculair zijn.

Zoals deze demo van brandweerladders in de jaren 40.

Uitrustingen evolueren De persoonlijke uitrusting van vroeger verschilde van die van vandaag.

Let op het persoonlijke redtouw en de leren jassen. De helmen waren van kurk.

Opleiding van rekruten We geven elke dag les aan collega's in spe.

De rekrutentijd is een van de tofste periodes in de carrière van een brandweerman of -vrouw, ook wanneer je technieken moet oefenen om blind te leren lopen.

Seinkamer bemannen Ook in 1958 moest je van alle markten thuis zijn om bij de brandweer te werken, bijvoorbeeld om de voor die tijd moderne seinkamer te bemannen.

Nieuwe schuimwagen In 1973 kregen we een nieuwe schuimautopomp. Met een demonstratie op de Grote Markt huldigden we de wagen in.

Schaften Ook hongerige magen moeten gevuld worden tijdens de diensturen.

Voor een deel van deze compagnie is het schafttijd.

Fotografie ©Felixarchief, Gazet van Antwerpen en eigen archief 200 JAAR BRANDWEER IN ANTWERPEN

Manusje-van-alles Vroeger reden we met zware kraanwagens, zoals wagen 36.

Hij werd onder meer ingezet bij verkeersongevallen, om omgewaaide bomen te verplaatsen en om in de haven omgevallen containers recht te zetten.

7

OPEN DEUR

VERBLUFFEND DICHTBIJ

Opendeurdag

vol spektakel Onze deuren open voor het grote publiek

Meer dan 6500 bezoekers en evenveel blije gezichten: dat was de opendeurdag op 28 ­oktober 2017. Een dag vol avontuur met i­ndrukwekkende demonstraties, een ­uitdagend hindernissen­parcours en veel ­leuke weetjes. Was jij erbij?

veelzijdig we zijn. In en rond de hoofdkazerne zagen bezoekers onze duikers, klimmers en blusteams in actie. Ze volgden een rond­leiding door de kazerne en reisden door de geschiedenis met de tentoon­stelling ‘200 jaar Brandweer in ­Antwerpen’. Ook maakten bezoekers een ­evacuatie mee via ­virtual reality. En voor de k ­ leinsten was er aangepaste animatie: ze mochten zelf een brandje ­blussen en leefden zich uit op het ­springkasteel.

Zo'n 200 collega's, zowel operationeel als ondersteunend, werkten mee aan deze fantastische dag.

De opkomst was groot, meer dan 6500 nieuws­ gierigen kwamen langs. Het was een topdag, voor de bezoekers én voor ons. Daarom denken we eraan om onze deuren wat vaker open te zetten. 

“Superpresentatie op de opendeurdag.”

“Fantastische dag.” “Hoedje af voor #200jaarBIA.”

“ Hoedje af voor #200jaarBIA.” 200 JAAR BRANDWEER IN ANTWERPEN

Het zijn maar enkele van de vele reacties die we kregen. Met de opendeurdag wilden we l­ aten zien hoe sterk de brandweer van Antwerpen, Zwijn­ drecht en Wijnegem staat en hoe verbluffend

Surf zeker nog eens naar het YouTube-kanaal van Brandweer Zone Antwerpen om de aftermovie te bekijken en zo deze spectaculaire dag te ­herbeleven!

 Brandweer Zone Antwerpen Fotografie ©Kevin Coeckelbergs

9

BUREN VERBLUFFEND DICHTBIJ

Brandweerburen op de koffie In 2017 nodigden verschillende kazernes hun buren uit op de koffie.

250 omwonenden kwamen langs in onder andere Berendrecht, Linkeroever en Deurne. Net zoals ­Caroline Verbrugghe.

Burendag vol brandweeractiviteiten

Caroline Verbrugghe: “Ik woon met mijn vriend en mijn twee kindjes tegenover de brandweerkazerne in Deurne.

Toen de brandweer ons uitnodigde voor een bezoek hebben we direct ja gezegd.

Die kans konden we niet laten liggen.

We kregen cake en koffie. De kindjes werden geëvacueerd uit een nagebootst appartementsgebouw via een mini­ deathride. Ze mochten een persluchtmasker opzetten en ze konden vurige bordjes omver spuiten in een soort van poppenkast. Geweldig, toch? Van mij mag er elk jaar zo’n burendag zijn. Je ziet de mannen altijd heel serieus aan het werk. Op zo’n bezoekdag leer je ook de mens achter de brandweer kennen.”

VERBLUFFEND DICHTBIJ

Snellere hulp voor Wilrijk en Hoboken Op 1 juni 2017 startte de bouw van onze nieuwe brandweerkazerne aan de ­Jules Moretuslei in Wilrijk. Dankzij de kazerne kunnen we de inwoners van Wilrijk en Hoboken vanaf eind 2018 sneller helpen. De nieuwe voorpost is de volgende stap in ons masterplan om onze aanrijtijden in heel Antwerpen drastisch in te korten. In Wilrijk en Hoboken zijn we zo veel sneller ter plaatse en kunnen we de burgers beter van dienst zijn.

Deze nieuwe kazerne in Wilrijk is voorzien van duurzame bouwmaterialen en zal een minimum aan energie verbruiken.

Minstens negen brandwachten zijn er continu aanwezig. 

Dagelijkse materiaalcheck

Caroline: “Dankzij de burendag ­weten we ook waarom er elke ­ochtend om 7 uur zo veel lawaai is in de kazerne. Ze moeten bij de start van elke ochtendshift hun materiaal testen, de brandweerslangen en ladderliften. Ja, ook op zondag, want het werk van de brandweer stopt natuurlijk niet in het weekend. Daarnaast ontdekte ik op de burendag waarom er zo weinig vrouwen bij de brandweer werken. De job is gewoon fysiek enorm zwaar.”

Weinig lawaai

Caroline: “Of we als buren last hebben van lawaai of hinder? Buiten die dagelijkse testen valt dat goed mee.

In ons nieuwe huis kozen we wel voor driedubbel glas om zo weinig mogelijk te horen van de sirenes. Grappig om te weten is dat we een afgebrande wasserij kochten om te renoveren.

En dat tegenover de brandweer­ kazerne! Daar wil ik wel het fijne van horen op een ­volgende ­burendag.” 

NIEUWE KAZERNE

VERBLUFFEND VEELZIJDIG

Karlien,

eerste vrouwelijke officier van Brandweer Zone Antwerpen Ze was één van de gezichten van de campagne '200 jaar Brandweer in Antwerpen': Karlien Abrams, de eerste vrouwelijke officier in de geschiedenis van Brandweer Zone Antwerpen. Anderhalf jaar lang kruipt ze op de schoolbanken van de brandweerschool om vanaf 2019 complexe incidenten en noodsituaties te coördineren. “Daar doe je het tenslotte voor als brandweerman of -vrouw: mensen in nood helpen.”

Wat was de trigger om te kiezen voor een job als brandweervrouw?

Karlien Abrams: “Ik zette de stap dankzij mijn zus. Zij zag een vacature met een profielbeschrijving van een brandweerman of -vrouw in de krant staan en was ervan overtuigd dat het iets voor mij was. Ik ben licentiate Lichamelijke Opvoeding, werkte toen als fitnesscoördinator en had absoluut geen affiniteit met de brandweer. In mijn hoofd was de brandweer gevaarlijk en voor mannen.

Maar mijn zus drong koppig aan, dus ging ik toch naar de infosessie – ik was direct ­verkocht.”

Welke capaciteiten zijn een must voor de job?

Karlien: “Je moet fysiek in topconditie zijn. Ik was fit, maar moest toch een tandje bijsteken voor de toelatings­ proeven. Ten tweede moet je beheerst zijn, ook in de moeilijkste omstandig­ heden. Handigheid is een derde grote troef. Je moet wat verstand hebben van elektriciteit, een boormachine kunnen bedienen, een muur kunnen stutten, …

200 JAAR BRANDWEER IN ANTWERPEN

En je moet goed en graag in team wer­ken. Een interventie slaagt pas als alle radertjes in het geheel op elkaar afgestemd zijn. Daarom zijn we niet zomaar een groep collega’s, wij zijn hechte ­familie.”

Jij bent de allereerste vrouwelijke officier van Brandweer Zone Antwerpen. Hoe komt dat er zo weinig vrouwen zijn?

Karlien: “Dat er minder vrouwen zijn, heeft wellicht voor een deel te maken met de grote concurrentie in de selectieprocedure. Als de brandweer nieuwe vacatures uitschrijft, dan zijn er wel 400 à 500 kandidaten. De fysieke proeven zijn niet mals en er is een pittige behendigheidsproef. Misschien schrikt ook het werkschema wat af, want om de vier dagen doe je immers een nachtshift. Mijn partner is ook brandweerman. Samen hebben we een nieuw samengesteld gezin met zes kinderen. Werk en privé combineren lukt voor ons wel. Voor alleenstaande vrouwen is dat echter minder evident. De belangrijkste reden is wellicht dat veel vrouwen de brandweer

INTER VIEW

associëren met typisch mannelijk en gevaarlijk, en ze daarom niet solliciteren. Ik had ook nooit gedacht dat de job voor mij weggelegd was. Maar wie fysiek in vorm en handig is, goed in groep werkt en graag mensen en dieren helpt, zit hier op zijn of haar plaats. En de job is inderdaad gevaarlijker dan een kantoorbaan, maar je rekent op de hoogste bescherming en veiligheid staat altijd voorop.”

Je bent nu kapitein. Toch draai je nog geen shiften mee?

Karlien: “Klopt, ik ben nu al wel een officier, maar moet eerst alle opleidingen aan de brandweerschool in Brussel volgen. Pas begin 2019 draai ik opnieuw shiften mee.”

Wat is het grootste verschil tussen brandweerman of -vrouw en kapitein?

Karlien: “Een kapitein is een leidinggevende functie. Ik moet ervoor zorgen dat de verschillende brandweerploegen op elkaar zijn afgestemd, praktisch en inhoudelijk. Ik ben ook verantwoordelijk voor een goede interne communicatie en zal wellicht trainingen geven. Daarnaast is de opdracht van een kapitein om ­complexe, grootschalige of levensbedreigende incidenten te coördineren.

Voor mij is het heel belangrijk dat ik het strategische luik kan combineren met het operationele. Want daar doe je het tenslotte voor als brandweerman of -vrouw: mensen in nood helpen.”  11

miss.

y.fun

Brandw

•

Volge n

eer Zo ne

Antwer

pen

miss.y .fun @ werpe bzantn! De toeko verze mst is kerd! #200 brand jaarweeri nantw #200 e rpen jaarB IA bzan twerp en Da Onze n k!

HR hem g -dienst ontv raag in angt 2032!

VERBLUFFEND SMART

@BZAntwerpen zet sterk in op sociale media

21 vind -i

28 OK TO

k-leuk

s

BER

rBIA

#200JAAR BIA

a #200ja ardag kt. n verja • 28 o e g n a o mb eurd @JanJa et de opend en mbon en m ntwerp Jan Ja ntwerp @BZA A Z B en een t@ t ia rp a c e fi W ro f.

P Antw rdag a 000 Zone endeu r dan 6 weer ze #op e mee Brand hier on ankt d d n e e b it rm We slu g. Eno gde da geslaa ! rs e k bezoe arBIA #200ja

6

gillesrx

•

7

64

bzantwerpen

Volgen

Volgend

•

Brandweer Zone Antwer pen

Miles Linkeroever Start Ten

bzantwerpen Hoog bezoek vandaag, want we hadden groot nieuws.

Dit jaar bestaat de brandweer in Antwerpe n namelijk 200 jaar!

Volg alles via www.200jaarbia.be of #200jaarbia.

Foto's van topfotograaf Kevin Coeckelbergs.

machines, gillesrx Don't use become one miles ning #10 #wearemachines #run 0jaarbrand#antwerp10miles #20 0jaarBIA #fiweerinantwerpen #20 eer #antwerpen refighters #brandw ningfullgear #power #cardio #run gear #bestjobe#fullbattle #bunker #lookatthesever #bestcolleagues #deafwezigenguys #bestoffriends en #XXVIII haddenongelijk #lop

135 vind-ik-leuks

7 MAART

John Baek elmans @ Een reactie toevoegen... jbaekelm • Excited to 18 mei be part of this today. #200jaarB ..sm IA #cityo fthings @im art firefighting in a smarter cit ec_int y!

In 2017 was Brandweer Zone Antwerpen alom­tegenwoordig op sociale media. Onder de hashtag #200jaarBrandweerInAntwerpen of ook wel: #200jaarBIA volgde je het hele feestjaar op de voet.

“

Tijdens incidenten gaan mensen op zoek naar correcte info.

Daarom zetten we zo sterk in op sociale media.

Communicatie cruciaal bij ­incidenten

Toch zet de brandweer al veel ­langer in op sociale media.

De ­eerste tweet werd al verstuurd in 2011. Zeker in de wereld van de hulpdiensten was dat een primeur.

“Daar is ook een goede reden voor”, zegt Jasmien O, woordvoerder en deskundige communicatie bij Brandweer Zone Antwerpen. “Als er incidenten gebeuren, gaan mensen op zoek naar correcte informatie. Daarom zetten we zo sterk in op communicatie. En dan zijn sociale media een goede tool.”

Het hoeft niet altijd zo serieus Vind je dan alleen berichten over zwarte rookpluimen en waterlekken in de tijdlijn van Brandweer Zone Antwerpen? “Nee hoor. We willen mensen ook laten lachen en emotioneel prikkelen met foto’s, mooie verhalen, boeiende weetjes en gevatte reacties”, gaat Kristof Geens verder, woordvoerder en deskundige communicatie. “Zo winnen we beetje bij beetje je vertrouwen. Zodat je ook sneller onze informatie oppikt én deelt als er iets ernstigs gebeurt.

Bijvoorbeeld als we vragen om de ramen en deuren te sluiten of een deel van de stad te vermijden.”

Sociale media geven blik achter de schermen Daarnaast is het ook gewoon leuk om achter de schermen van een groot brandweerkorps te kunnen kijken.

Jasmien: “We gebruiken de sociale media ook om de veelzijdigheid van onze job in de kijker te zetten.

Brandwee r Zone An twerpen Brandwee @BZAntw r en innova erpen tie. Zes sp ons congre rekers insp s op 18 m ireren op ei. Meer in futureoffir fo en insc efighting.ev hr ijven: entbrite.co #200jaarB m/?aff=af IA filiate1

Daarvoor rekenen we op de hulp van collega’s. Zo mag iedereen bij ons helmcamera’s of een actie­camera komen lenen om bijvoorbeeld een oefening te filmen of een ploeg neemt onze Instagram-account over.”

Heeft de socialemedia-aanpak effect? “Zeker”, zegt Kristof, “we bereiken duidelijk een groot publiek.

Ook de pers smaakt onze communicatie via sociale media. En we krijgen regelmatig complimenten van andere hulpdiensten en organisaties, die geïnspireerd raken door onze aanpak.”

Trottinette van Wout Jasmien: “Het mooiste voorbeeld is zeker de step van Wout. Onze duikers vonden tijdens een oefening een trottinette in het Kattendijkdok. Ze bezorgden ons een foto en die werd een hit op de sociale media. Na één dag vonden we de papa van Wout terug.

Hij is de step zelf komen ophalen in de kazerne. Leuk toch!” 

Kevin Coeckelbergs @k_coeckelbergs • 12 jun.

Bestelde zonet de legodoos van! @BZAntwerpen #excited #200jaarBIA

weer

Brand

Zone

pen

Antwer

n

twerpe @BZAn

avenuwe h an nie van ning a e step z fe e e d o t ik s du zone Tijden ploeg e z n o nd huis vo en? illems. t zoek Wout W of help nt hem e k ! ie W r info or mee DM vo

2

11 romb

it_be

Brandw

Volge n Antw

rds # Proto #200 type jaarB IA # @BZA ntwerp opendeurd ag en

20 vind -i

28 OK TO

k-leuk

s

BER

Een re actie

200 JAAR BRANDWEER IN ANTWERPEN

•

eer Zo ne

erpen romb it_be Getes gekeu t en g rd: on oe ze Sm Truck art Fir d met v e ideo li & IoT vestre -sens oren. am #5Gu a

toevoe

gen...

15

STUDY360:

VERBLUFFEND DICHTBIJ

“Rookmelders,

gesloten deuren en een vluchtplan redden je bij een brand”

Post Noord verwelkomt noeste studiekoppen.

Waarom wekenlang eenzaam blokken op kot als het ook anders kan? Onder het motto ‘samen studeer je beter’ zoekt studentenplatform GATE15 tijdens de blokperiodes markante studieplekken in Antwerpen, zodat studenten er in alle rust en in groep kunnen studeren. Ook onze brandweerkazerne zette in mei en juni vorig jaar haar deuren open.

lauradebock

•

©GATE15 / Luc Roymans

Antwerpse studenten blokken op unieke locaties in de stad

Post Noord

24

STUDIEPLEKKEN

Volgen

erpen Brandweer Zone Antw

Nog te vaak moeten we uitrukken voor branden die voorkomen hadden kunnen worden. Een potje dat op het vuur blijven staan is, een kaars die blijven branden is, een smartphone die te lang aan de oplader hing: het zijn maar drie voorbeelden van brandoorzaken waarop we regelmatig stoten.

Consulente brandpreventie Kristien Traets geeft je enkele tips die bij brand het verschil kunnen maken tussen leven en dood.

Herbekijk je leef­ gewoontes Kristien Traets: “De grootste fout die je kunt maken? Denken dat je veilig genoeg leeft en dat een brand alleen maar anderen overkomt. Neem je eigen gewoontes onder de loep. Zo kom je al heel ver.

Enkele voorbeelden? Laat nooit iets onbeheerd achter, zeker niet in de keuken.

Laad ook je mobiele toestellen nooit op terwijl je slaapt en blaas altijd alle kaarsen uit voor je een ruimte verlaat.

En met kinderen of huisdieren moet je extra alert zijn in situaties die een brand kunnen veroorzaken.”

Sluit je deuren Kristien: “Veel mensen laten de deuren van hun woonkamer en slaapkamers 200 JAAR BRANDWEER IN ANTWERPEN

openstaan. Ook ‘s nachts. Door ze te sluiten, maak je van je kamers meteen ook c­ ompartimenten. Zo krijgen rook en vlammen minder kans om zich te verspreiden en blijven de vluchtwegen in huis vrij.”

voorbeeld nooit in een kast verstoppen.

Neem er ook in op dat je bij rook in de gang of op de trap naar een plek moet gaan waar het veilig is om te wachten.

Daar bel je het 112-noodnummer en vertel je waar precies je in huis bent.” 

etkan #enkeli#STUDY360 #omdath nkanookfunzijn nantwerpen #studere pcity #study #antwerpen #antwer eer #studentlife #brandw

Hang rookmelders aan je plafond Kristien: “Nu moet je alleen maar rookmelders installeren wanneer je een nieuwe woning bouwt. Gelukkig verandert de wet en moet er vanaf 2020 in elk huis en appartement minimaal één rookmelder hangen. Mijn tip: wacht daar niet mee en doe het nu. En hang er meteen één in elke slaapkamer en elke ruimte waar elektrische toestellen staan. Let er bij je aankoop op dat je rookmelder de Europese EN-norm 14604 heeft en dat de batterijen zeker tien jaar meegaan. Voor goedkope melders moet je elk jaar een nieuwe batterij kopen, wat je op termijn duurder uitkomt. En als je er één hebt, maak die dan regelmatig stofvrij. Met een verstopt roostertje werkt je rookmelder niet meer. Test ook één keer per maand de batterij en het geluid. Een melder die niet reageert of die je niet hoort, daar heb je niets aan.”

Maak een vluchtplan Kristien: “Zorg er voor dat je een vluchtplan hebt. Leg daarin vast wat je bij een brand doet, welke vluchtwegen er in huis zijn, waar je naartoe gaat, wie een gsm meeneemt … En bespreek dat in je gezin. Ook je kinderen moeten weten wat ze moeten doen. Ze mogen zich bij-

295

lauradebock #DAY2 eerStuderen in de brandw . Pauze nemen op kazerne alarmbel commando door een mannen . Kijken hoe snel de . Eten kunnen vertrekken nen en met de brandweerman le en comop een rustige, koe n. fortabele plek studere

Nieuw gevaar:

STUDENTEN

43%

VAN DE STUDENTEN STUDEREN AAN UNIVERSITEIT ANTWERPEN

55 Likes

hoverboards en … elektrische fietsen

“De laatste jaren zijn we al verschillende keren moeten uitrukken voor elektrische fietsen en hoverboards die kortsluiten en ontploffen. Door bijvoorbeeld een val raken die lithiumbatterijen beschadigd. Een los contactje in het circuit is al genoeg om kortsluiting te veroor­zaken.

Vooral bij hoverboards moet je erop letten dat het merk gekeurd is.

Onderzoek heeft al uitgewezen dat goedkope en namaakmerken hun batterijen niet beveiligen.”

“Hoe je voorkomt dat die batterijen ontploffen? Laad ze altijd volledig op. Staat je batterij ‘s avonds maar op 40%? Laad ze nooit ‘s nachts op. Trek de stekker uit wanneer je gaat slapen en sta desnoods ‘s morgens vroeger op. En hang in de ruimte waar je je fiets of hoverboard oplaadt altijd een rookmelder. Of in je garage een hittemelder.”

Collector’s item: unieke BZA brandweerwagen in LEGO®-steentjes Het origineelste initiatief in dit jubileumjaar? De twee prachtige ­LEGO®-sets die we samen met ­Amazings uitbrachten.

Stormloop voor eerste brandweerset LEGO®-sets van brandweerwagens en -kazernes bestaan al langer.

Maar een set van de Brandweer Zone Antwerpen is een unicum. In juni 2017 kwam de eerste bouwdoos op de markt, 200 exemplaren vlogen de

deur uit. Wie de 322 ­blokjes juist in elkaar steekt, heeft zijn eigen unieke brandweerwagen op de kast staan.

Met een boom, kat en kettingzaag erbij speel je heel wat leuke brandweer­ scenario’s na.

Tweede set: historische stoompomp Voor de tweede set kozen we voor een historische invalshoek: Amazings slaagde erin om een koperen stoompomp uit 1910 om te zetten in LEGO®.

Ook dat collector’s item was in een mum van tijd uitverkocht.

17

INTER VIEW Zijn vader was brandweerman, hij is brandweerman en hij ziet zijn dochters later ook in het beroep stappen. Sergeant Jan Wynants startte in 2002 bij de brandweer en heeft sindsdien enorm veel zien evolueren. “De brandweer zit in een stroomversnelling. Ons werk moet altijd beter, sneller en efficiënter.

Maar er moet genoeg ruimte blijven voor gezond verstand.”

VERBLUFFEND WARM

“ We moeten de jonge collega's

een rugzak vol ervaringen meegeven” JAN WYNANTS

Jan Wynants: “Mijn vader werkte in Post Zuid en Lillo - 3e compagnie, dat heeft mij zeker geholpen om ook brandweerman te worden. Hoewel mijn vader zelden verhalen vertelde – een man van weinig woorden – sprak de brandweer tot mijn verbeelding: mensen die andere mensen uit gevaarlijke situaties helpen. Het ís ook een bijzondere job.

We maken dingen mee die anderen nooit ervaren.”

Zie jij je kinderen in je voetsporen treden?

Jan: “Ik heb drie dochters en ik zie hen dat zeker doen. Vooral de jongste, een felle, een beetje een kwajongen, en heel sportief. Anders dan mijn vader vertel ik thuis wel verhalen – toch zeker de plezante. Ze weten dus ongeveer hoe het eraan toegaat. Ik zou ook 100% achter hun keuze staan.”

Is er veel veranderd bij de brandweer over generaties heen?

Jan: “Heb je een paar uurtjes? (lacht) Er is enorm veel veranderd. Ik ben gestart bij de brandweer in 2002, na de aanwervingsstop door besparingen die bijna twintig jaar heeft geduurd. Kun je je dat voorstellen? Als jonge gast kom je terecht in een ploeg met vooral oudere veteranen die twintig jaar lang nauw met elkaar hebben samengewerkt. Dat was een enorme aanpassing. Vandaag is het de omgekeerde wereld. Nu bestaat een ploeg uit een paar oude rotten en zijn de jongeren in de meerderheid.”

Welk effect heeft dat op de organisatie?

Jan: “Toen ik begon, was de brandweer heel hiërarchisch en streng militair.

Je sprak bijvoorbeeld alleen je directe overste aan, nooit iemand van het hogere kader. De vooruitgang verliep ook heel traag. Nu is de korpsleiding veel toegankelijker, en zit de brandweer in een stroomversnelling. We willen ons

200 JAAR BRANDWEER IN ANTWERPEN

werk altijd beter, sneller en efficiënter doen en vernieuwingen volgen elkaar in recordtempo op. Maar dat heeft, vind ik, ook een keerzijde.”

Wat is de keerzijde?

Jan: “De enorme informatiestroom en toenemende druk van procedures.

Je krijgt nu zo veel e-mails per dag, er staat van alles in de cloud en je moet online veel zaken opzoeken. Die gigantische hoeveelheid informatie is soms moeilijk te behappen. Als het aan mij ligt, mag er nog iets meer sociaal contact zijn: meer samenkomen, vaker bij elkaar binnenspringen. Er zijn ook veel werkwijzen vastgelegd in procedures. Die zijn noodzakelijk, maar er moet soms ook ruimte zijn om af te wijken.

Complexe situaties passen immers niet zomaar in een boekje. Daarom houd ik graag een pleidooi voor het gezonde verstand en overleg. De korpsleiding en onze zonecommandant zijn gelukkig wel mee in dat verhaal.”

Heeft een missie: Zijn interventies zo goed en veilig mogelijk aanpakken met de collega’s. Zo veel mogelijk ervaringen en bagage doorgeven aan de jongere ­brandweermannen en -vrouwen. En zelf een leven lang blijven leren.

Wat geef je graag door aan ­volgende ­generaties?

Jan: “Ten eerste dat het zo belangrijk is om je voortdurend bij te scholen in allerlei brandweertechnieken. Ons vak­ gebied is enorm ruim en de branden van vandaag verschillen sterk van die van vroeger. De haven van Antwerpen krijgt nieuwe, gevaarlijke stoffen binnen van over de hele wereld. Elektrische wagens en fietsen brengen nieuwe risico’s met zich mee. En woningen zijn veel complexer dan vroeger. Toen waren er meer uitslaande branden, vandaag blijven die branden opgesloten, door isolatie, dubbelglas en kunststoffen.

Ze zijn dus vaak veel explosiever – ­minder spektakel maar des te verraderlijker.

Kortom: alles verandert en wij moeten erbovenop zitten. Ten tweede moeten brandweermannen hun rugzak kunnen

vullen met ervaringen, eigen ondervindingen én die van anderen. Toen ik startte, is een jonge brandweerman in Brussel omgekomen in een brand.

Het is één van de gebeurtenissen die in mijn geheugen gegrift staat en waarover ik nog regelmatig vertel in ­trainingen. Ook houd ik andere verongelukte collega’s steeds in het achterhoofd. Alles wat we weten en meemaken, moeten we delen met onze collega’s. Want uit elke interventie leer je wel iets. En soms heb je een jaar geen gevaarlijke interventie, maar áls het erop aankomt, moet je er wel staan. Gevoed door doorgedreven trainingen en gedeelde ervaringen, zodat we hopelijk weten wat we moeten doen of niet mogen doen. 

JAN WYNANTS SERGEANT OP POST ZUID 40 jaar, heeft drie dochters: 8, 14 en 16 jaar Houdt van zijn job omdat: Hij graag ten dienste staat van de gemeenschap en samenwerkt met een fantastisch team.

Maakt zich zorgen om: Procedures die soms de bovenhand krijgen op gezond boerenverstand.

19

10 Miles

Ultimate Firefighter Team Challenge

Was je al eens op de 10 Miles, als loper of supporter? Dan zag je zeker de indrukwekkende doortocht van de Antwerpse brandweer – in tenue en dus goed voor bijna 18 kg extra gewicht. In 2017 namen ze ook aan heel wat andere events deel.

Korporaal Tom Lepoutre: “Het feestjaar was een trigger voor veel collega’s om aan sportevenementen deel te nemen. We hebben zelfs een intern brandweertoernooi op poten gezet.”

Silverrun

VERBLUFFEND AVONTUURLIJK

Sportevents:

goed voor teamgeest, conditie én imago Fitheid is eigen verantwoordelijkheid

SPORT

200 JAAR BRANDWEER IN ANTWERPEN

Sportdeskundige Tom Haerbos: “Als brandweerman moet je permanent in topconditie zijn. De lat ligt in onze brandweerzone heel hoog, maar het is de verantwoordelijkheid van iedere brandweerman of -vrouw om die fitheid jaar na jaar op peil te houden.

Omdat samen sporten leuker is en makkelijker om vol te houden, doen we regelmatig mee aan externe events, maar die zijn op vrijwillige basis en buiten de werkuren. Zo geeft de korpsleiding ons elk jaar de mogelijkheid om deel te nemen aan de 10 Miles. Korporaal Tom L ­ epoutre heeft er de laatste vijf jaar voor gezorgd dat de aanwezigheid van de Antwerpse brandweer op dat event niet onopgemerkt voorbijgaat.”

10 Miles met 44 brandweermannen in formatie

Tom Lepoutre: “De 10 Miles is een belevingswedstrijd met een massa volk en veel ambiance. Je doet er volgens mij niet aan mee om je looptijd scherp te stellen, wel voor de fun. Het is ook een uitstekende gelegenheid om aan de mensen te laten zien dat we net dat tikkeltje meer kunnen. Dus zoek ik elk jaar naar een speciale manier om de 10 Miles te lopen in interventiekledij: met een brancard met een slachtoffer erop, een volledige blusinstallatie, een enorme blusslang van 20 meter, … Het ­eerste jaar waren we slechts met twee. Vorige jaar liepen we met 44 collega's in volledige brandweeruitrusting, inclusief ademluchtset op de rug, in formatie van start tot finish. Ik was toen juist tien dagen papa. Door de onverwachte vroeggeboorte had ik die week amper

geslapen en heb ik echt afgezien. En ik was niet alleen. Toch ging iedereen mee over de meet. Het was ook onze missie: one team, one goal. Dat is de onmetelijke kracht van het groepsgevoel. De vele l­­euke reacties van supporters wakkeren die teamspirit nog meer aan.”

Tom Haerbos: “We hebben vorig jaar ook met een team deelgenomen aan de Silvertoprun en de Drakenbootrace.

Het feestjaar heeft toch wel wat in gang gezet. Veel meer collega’s doen mee aan de wedstrijden en activiteiten.”

Nieuw: The Ultimate Antwerp Firefighter Team Challenge

Tom Lepoutre: “En er was in 2017 ook de fameuze Ultimate Antwerp Firefighter Team Challenge. Een waanzinnige, interne survivalwedstrijd die de veelzijdigheid van de collega's op de proef

stelde met opdrachten rond tactiek, kennis van het brandweermateriaal en de technieken, samenwerking, kracht en snelheid. Er nam zelfs een team deel met uitsluitend ondersteunende collega's. Eén van de proeven was een smalle tunnel vol hindernissen. De deelnemers moesten gepakt en gezakt in volledige duisternis door de nauwe kruipkelder manoeuvreren. Op het einde brandde er maar heel even een lampje om cijfer- en lettercodes te memoriseren. De collega’s moesten zich dus haasten om op tijd het einde te bereiken. Ook de tunnel terug verlaten moest snel gebeuren, zodat ze de codes binnen de tijd konden noteren.

Zalige proef! Het idee van een intern toernooi leefde al enkele jaren bij een paar collega’s. Voor mij was het feestjaar de ideale aanleiding om er echt werk van te maken. Ik kreeg het fiat en de nodige ondersteuning van de ­korpsleiding.

We hebben de wedstrijd met drie mensen vrijwillig georganiseerd buiten de werkuren, in heel korte tijd. Het kostte ons bloed, zweet en tranen, maar afgaand op de enthousiaste reacties van de deel­ nemers was het dat allemaal waard.”

Onbeschrijfelijke teamspirit

Tom Lepoutre: “Een event zoals The ­Ultimate Antwerp Firefighter Team Challenge rendeert op meerdere vlakken. Het is een leuke manier om onze conditie op peil te houden en we brengen er collega’s mee samen, die teamspirit is met geen woorden te omschrijven.

Ondanks de zware organisatie denken we eraan om de challenge volgend jaar opnieuw te organiseren. We hopen dat er dan nog meer collega’s zullen ­deelnemen. En misschien dagen we dan ook wel andere brandweerzones uit.

Als ze durven tenminste …”  21

VERBLUFFEND SMART

Data inzetten

om Antwerpse levenskwaliteit te verbeteren INTER VIEW

Op 18 mei organiseerde Brandweer Zone Antwerpen The Future of Firefighting, een congres waarop zes sprekers hun visie gaven over innovatie en de brandweer van morgen.

Eén van hen was John Baekelmans, oud-brandweerofficier, Vice-­President en Managing Director van imec Nederland.

Hij sprak over Antwerpen als slimme stad en het gezamen­lijke project met de brandweer om water­overlast na regenval te beperken.

John Baekelmans, oud-brandweer­officier, Vice-President en Managing Director van imec Nederland.

200 JAAR BRANDWEER IN ANTWERPEN

Wateroverlast beter voorspellen John Baekelmans: “Vandaag is de brandweer gewapend om vier grote branden tegelijk te blussen door hun efficiënte organisatie. Maar bij overstromingen na een zware regenval komen ze steeds handen tekort. Simpelweg omdat mensen de brandweer pas bellen als het te laat is, als het water in de woonkamer staat en er schade is.

Op dat moment is de brandweer overal tegelijk nodig. Daarom experimenteren we nu met sensoren en andere innoverende technologieën die het risico op overstromingen vroeger moeten signaleren. Zodat de brandweer jou kan verwittigen, via het nieuws, sociale media en de communicatiekanalen van de stad. Zo kun je op voorhand zandzakjes vullen en stapelen. Anders gezegd: technologie zorgt ervoor dat je overstromingen te slim af te bent. Begin 2018 gaat het testproject in twee Antwerpse risicozones van start.”

Antwerpen proeftuin voor ­slimme technologieën

John: “Hoe meer je weet in realtime, hoe sneller je kunt reageren. En dat geldt niet alleen voor overstromingen.

De Vlaamse Overheid heeft aan imec gevraagd om Antwerpen om te toveren tot een proeftuin, gedreven door technologie, om het leven in de stad aangenamer te maken. De vier prioriteiten van het project ‘City of Things’ zijn mobiliteit, veiligheid, duurzaamheid en digitale interacties met burgers, met mobiliteit als absolute nummer één – dat is ongetwijfeld geen verrassing.”

Mobiliteitshubs voor switch van auto naar fiets, tram, bus of trein

John: “Wie met de auto door ­Antwerpen rijdt, verliest meestal te veel tijd. Je lost die verkeersknoop niet op door extra rijstroken aan te leggen.

Je moet mensen stimuleren om in de stad met andere vervoersmiddelen te reizen. De lage-emissiezone past in dat kader – de meest vervuilende auto's ­mogen de stad niet meer in.

Ook is er de website en app 'Slim naar ­Antwerpen' die je vertelt hoe je het snelst in de stad raakt. Op termijn wil de stad naar mobiliteitshubs rond de stad, waar je je auto inruilt voor een fiets of het openbaar vervoer om snel op je bestemming te raken.”

Fietsroutes in kaart

John: “Als je wilt dat mensen hun auto aan de kant laten staan, moet je het hen zo makkelijk mogelijk maken. Daarvoor moeten we de verkeersstromen kennen: wie gaat wanneer van waar naar waar en met welk vervoersmiddel. Dat ­weten we nu al van de auto's, door hun gps, camera's en sensoren. Maar niet van fietsers. Daarom brengen we het fiets-

“ Hoe meer je weet in realtime, hoe sneller je kunt reageren. profiel van de stad in kaart met de bijbehorende luchtkwaliteit op die ­trajecten.

Met die data helpen we de stad om een nieuwe mobiliteitsstrategie uit te tekenen. Dat doen we niet top-down, maar samen met de inwoners. Dat duurt misschien iets langer, maar zo ben je zeker van een stevig draagvlak om van Antwerpen een veilige, aangename en duurzame stad te maken waar je vooruit raakt in plaats van stilstaat. En dat heeft een extra voordeel: hoe vlotter het verkeer in de stad, hoe sneller de hulp­ diensten op locatie zijn.” 

City of Things:

Sint-Andries eerste proefwijk Wanneer zie je de eerste resultaten van ‘City of Things’? Daarvoor moet je dit jaar in de wijk Sint-Andries zijn. Met kleine ingrepen hopen ze daar snel meer vaart te krijgen in het verkeer door onder andere: • Slimme oversteekplaatsen: verkeerslichten die rekening houden met de drukte zorgen voor een vlottere doorstroming.

• Slimme en zuinige straatverlichting: slimme ledverlichting monitort wat er op straat gebeurt, meet de luchtkwaliteit en verandert van kleur om het gemoed van voorbijgangers te beïnvloeden.

• Micro warehouses: bestelwagens rijden nu af en aan om kleine winkels te bevoorraden. Een micro warehouse buiten de drukke winkelzone haalt dat verkeer van de weg.

Ontdek hoe technologie stad Antwerpen duurzamer, veiliger en vlotter maakt via www.imec-int.com/en/cityofthings

23