«Φαντάζομαι πως και οι δικηγόροι ήταν κάποτε παιδιά». - Τσαρλς Λαμπ
Γύρω στα δεκατρία του, ο αδερφός μου ο Τζεμ έσπασε τον αγκώνα του.
ΜΕΡΟΣ 1
Όταν έγινε καλά και οι φόβοι του Τζεμ ότι δεν θα έπαιζε ποτέ ποδόσφαιρο κατευνάστηκαν, σκεφτόταν συχνά τον τραυματισμό του.
1
Μέικομπ, Αλαμπάμα, 1933
Το αριστερό του χέρι ήταν κάπως πιο κοντό από το δεξί· όταν στεκόταν όρθιος ή περπατούσε, το πίσω μέρος του χεριού του έκανε ορθή γωνία με το σώμα του, με τον αντίχειρα παράλληλο προς τον μηρό.
Το μόνο που τον ένοιαζε όμως ήταν να πασάρει και να κλοτσάει την μπάλα.
Όταν πέρασαν αρκετά χρόνια ώστε να μπορούμε να το συζητάμε, συχνά κουβεντιάζαμε τα γεγονότα που οδήγησαν στο ατύχημά του.
Θυμάμαι ότι όλα ξεκίνησαν από τους Ιούελ, αλλά ο Τζεμ, που ήταν τέσσερα χρόνια μεγαλύτερός μου, έλεγε ότι η αρχή έγινε πολύ πριν.
Έλεγε ότι ξεκίνησε το καλοκαίρι που ήρθε και μας βρήκε ο Ντιλ...
2
Τότε που ο Ντιλ κατέβασε την ιδέα να κάνει τον Μπου Ράντλεϊ να βγει από το σπίτι του.
Με λένε Τσαρλς Μπέικερ Χάρις. Ξέρω να διαβάζω.
Γεια Γεια και σ’ εσένα.
Και τι μ’ αυτό;
Πόσο είσαι, τεσσεράμισι;
Σκέφτηκα ότι ίσως σας ενδιαφέρει ότι ξέρω να διαβάζω. Αν έχετε τίποτα που θέλει διάβασμα, εδώ είμαι.
Κλείνω τα εφτά.
3
Σιγά το δύσκολο τότε.
Είμαι μικρόσωμος, αλλά μεγάλος.
H μικρή από δω διαβάζει από τότε που γεννήθηκε, και δεν έχει πάει ακόμα σχολείο.
Η θεία Ρέιτσελ λέει ότι σε λένε Τζέρεμι Άτικους Φιντς.
Για έλα από δω, Τσαρλς Μπέικερ Χάρις.
Τι όνομα, Θεέ μου.
Δεν φαίνεσαι για εφτά.
Και το δικό σου δεν πάει πίσω.
...
Είμαι αρκετά μεγάλος για να έχω τέτοιο όνομα. Το δικό σου είναι πιο μακρύ από σένα.
Με φωνάζουν Ντιλ.
Στοίχημα ότι είναι πιο μακρύ.
Καλύτερα να περάσεις από πάνω, παρά από κάτω. Από πού είσαι;
Μένω στη θεία μου τη Ρέιτσελ το καλοκαίρι. Και για κάθε καλοκαίρι από δω και μπρος.
Από το Μερίντιαν του Μισισιπή.
4
Έχετε καθόλου εκθέσεις με εικόνες εδώ στο Μέικομπ; Έχω πάει είκοσι φορές στην έκθεση στο Μερίντιαν.
Δεν έχουμε εκθέσεις με εικόνες εδώ, εκτός από κάτι ζωγραφιές του Χριστού στο δικαστήριο. Έχεις δει τίποτα καλό;
Αυτή η αποκάλυψη έκανε τον Τζεμ να αρχίσει να σέβεται τον Ντιλ.
Ο Ντιλ ήταν περίεργος.
Για πες μας.
Καθώς μας τα διηγούνταν, τα γαλάζια μάτια του φωτίζονταν και σκοτείνιαζαν.
Είδα τον Δράκουλα.
Το γέλιο του ήταν ξαφνικό και χαρούμενο· κάθε λίγο τραβούσε το τσουλούφι στο κέντρο του μετώπου του.
Όταν τελείωσε την περιγραφή του Δράκουλα και ο Τζεμ είπε πως η έκθεση ακουγόταν καλύτερη από το βιβλίο, ρώτησα τον Ντιλ πού ήταν ο πατέρας του... Δεν μας έχεις πει τίποτα γι’ αυτόν.
Δεν έχω πατέρα. Έχει πεθάνει;
Ο Ντιλ κοκκίνισε και ο Τζεμ μού είπε να το βουλώσω, ξεκάθαρο σημάδι ότι είχε αναλύσει τον Ντιλ και τον έβρισκε αποδεκτό.
Όχι...
Αφού δεν έχει πεθάνει, σίγουρα έχεις πατέρα.
Μετά απ’ αυτό, το καλοκαίρι κύλησε με μια ευχάριστη ρουτίνα.
5
Η ευχάριστη ρουτίνα αποτελούνταν από τη βελτίωση του δεντρόσπιτου στην αυλή...
...καβγάδες...
...αυτοσχέδιες παραστάσεις βασισμένες σε έργα των Όλιβερ Όπτιτς, Βίκτορ Άιπλετον και Έντγκαρ Ράις Μπάροους.
Ειδικά σ’ αυτές ήμασταν τυχεροί που είχαμε τον Ντιλ. Έπαιζε τους ρόλους που συνήθως φορτωνόμουν εγώ... τον γορίλα στον Ταρζάν, τον κύριο Κράμπτρι στα Αγόρια των σχοινιών, τον κύριο Ντέιμον στον Τομ Σουίφτ.
Έτσι, γνωρίσαμε τον Ντιλ ως θαυματοποιό τσέπης, που το κεφάλι του ξεχείλιζε από εκκεντρικές ιδέες, περίεργες επιθυμίες και αλλόκοτες ιδιοτροπίες.
Αλλά στα τέλη Αυγούστου είχαμε βαρεθεί το ρεπερτόριό μας, εξαιτίας των αμέτρητων επαναλήψεων...
...και τότε ο Ντιλ μάς έδωσε την ιδέα να ξετρυπώσουμε τον Μπου Ράντλεϊ.
6
Το σπίτι των Ράντλεϊ συνάρπαζε τον Ντιλ.
Παρά τις προειδοποιήσεις και τις εξηγήσεις μας, τον έλκυε όπως το φεγγάρι το νερό.
Αλλά δεν τολμούσε να πλησιάσει πιο κοντά από τον στύλο φωτισμού στη γωνία, σε μια απόσταση ασφαλείας από την καγκελόπορτα των Ράντλεϊ.
Στο σπίτι ζούσε ένα μοχθηρό φάντασμα.
Ο κόσμος έλεγε ότι υπήρχε, αν και με τον Τζεμ δεν τον είχαμε δει ποτέ.
Ο κόσμος έλεγε ότι έβγαινε από το σπίτι τις αφέγγαρες νύχτες και κρυφοκοιτούσε από τα παράθυρα.
Όταν οι αζαλέες των κατοίκων έπιαναν πάγο, ήταν επειδή τις είχε φυσήξει εκείνος.
7
Μια φορά, η πόλη τρομοκρατήθηκε από μια σειρά μακάβριων νυχτερινών περιστατικών: κοτόπουλα και κατοικίδια είχαν βρεθεί ακρωτηριασμένα· παρότι ο δράστης ήταν ο τρελοΆντι, που στο τέλος αυτοκτόνησε στο πηγάδι του Μπάρκερ, ο κόσμος εξακολουθούσε να κοιτάζει το σπίτι των Ράντλεϊ εμμένοντας στις αρχικές υποψίες του.
Το προαύλιο του σχολείου του Μέικομπ συνόρευε με το πίσω μέρος του οικοπέδου των Ράντλεϊ· τα δέντρα πεκάν στον κήπο τους έριχναν τους καρπούς τους στην αυλή του σχολείου, αλλά τα παιδιά δεν τολμούσαν να τα αγγίξουν: τα πεκάν των Ράντλεϊ ήταν θανατηφόρα.
Οι νέγροι δεν περνούσαν έξω απ’ το σπίτι των Ράντλεϊ τα βράδια, αλλά διέσχιζαν τον δρόμο μέχρι απέναντι και βάδιζαν σφυρίζοντας.
Κάθε μπάλα του μπέιζμπολ που κατέληγε στην αυλή των Ράντλεϊ θεωρούνταν χαμένη και κανείς δεν την αναζητούσε.
8
Η δυστυχία αυτού του σπιτιού ξεκίνησε πολύ πριν γεννηθούμε ο Τζεμ κι εγώ. Οι Ράντλεϊ, που ήταν καλοδεχούμενοι παντού στην πόλη, ήταν μοναχικοί άνθρωποι, χαρακτηριστικό ασυγχώρητο στο Μέικομπ. Σύμφωνα με τον μύθο της γειτονιάς, όταν ο μικρότερος Ράντλεϊ βρισκόταν στην εφηβεία, γνώρισε κάποιους από τους Κάνινγκχαμ, από το Παλιό Σάραμ, και μαζί σχημάτισαν ό,τι κοντινότερο σε συμμορία εμφανίστηκε ποτέ στο Μέικομπ.
Μια βραδιά, σε μια υπέρμετρη έκρηξη κεφιού, πήγαν στην πλατεία μ’ ένα δανεικό αυτοκίνητο, γλίτωσαν τη σύλληψη από τον ηλικιωμένο νεωκόρο του Μέικομπ, τον κύριο Κόνορ, και τον κλείδωσαν στην εξωτερική τουαλέτα του δικαστηρίου.
Τα αγόρια παρουσιάστηκαν ενώπιον του δικαστή ανηλίκων με κατηγορίες για διατάραξη κοινής ησυχίας, σωματικές βλάβες και ανάρμοστη γλώσσα ενώπιον ατόμου γυναικείου φύλου. Όταν ο δικαστής ρώτησε για την τελευταία κατηγορία, εκείνος απάντησε ότι...
...έβριζαν τόσο δυνατά που πρέπει να τους άκουσε κάθε γυναίκα στο Μέικομπ.
9
ΑΡΘΟΥΡ «ΜΠΟΥ» ΡΑΝΤΛΕΪ
!*?%!
Ο δικαστής αποφάσισε να στείλει τα παιδιά στο βιομηχανικό σχολείο της πολιτείας, εκεί που έστελναν πολλά παιδιά απλώς για να τους εξασφαλίζουν τροφή και στέγη. Δεν ήταν φυλακή και δεν ήταν ντροπή. Ο κ. Ράντλεϊ το έβρισκε ντροπή.
Αν ο δικαστής αθώωνε τον γιο του, ο κύριος Ράντλεϊ θα εγγυόταν ότι ο Άρθουρ δεν θα έμπλεκε ξανά σε μπελάδες. Ξέροντας ότι ο λόγος του κυρίου Ράντλεϊ ήταν συμβόλαιο, ο δικαστής συμφώνησε.
Τα υπόλοιπα αγόρια πήγαν στο βιομηχανικό σχολείο και έλαβαν την καλύτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην πολιτεία. Οι πόρτες του σπιτιού των Ράντλεϊ έκλεισαν και για δεκαπέντε χρόνια κανείς δεν είδε τον γιο του κυρίου Ράντλεϊ.
Όταν ο κύριος Ράντλεϊ πέθανε, πιστέψαμε ότι ο Μπου θα έβγαινε.
Ποιος ξέρει τι κάνει εκεί μέσα.
Αλλά το σπίτι ανέλαβε ο μεγαλύτερος αδερφός του Μπου.
10
Μου φάνηκε ότι τον είδα να κοιτάζει απ’ την πόρτα.
Βγαίνει έξω όταν είναι πίσσα σκοτάδι. Η δεσποινίς Στέφανι Κρόφορντ είπε ότι μια φορά ξύπνησε στη μέση της νύχτας και τον είδε να την κοιτάζει απ’ το παράθυρο.
Πολλά πρωινά βλέπω τα ίχνη του στην αυλή μας. Ποιος ξέρει πώς μοιάζει.
Είπε πως το κεφάλι του ήταν σαν κρανίο.
Είναι γύρω στα δύο μέτρα, αν κρίνω από τα ίχνη του.
Τρώει κυρίως ωμούς σκίουρους και γάτες. Γι’ αυτό έχει πάντα αίματα στα χέρια... αν φας ωμό ζώο, το αίμα δεν ξεπλένεται ποτέ.
Του έχουν μείνει λίγα δόντια, κίτρινα και σάπια, και του τρέχουν σάλια. Κι έχει κι ένα μεγάλο σημάδι στο πρόσωπο. Ας τον κάνουμε να βγει έξω.
Θες να πεθάνεις; Τότε πήγαινε χτύπα την πόρτα του.
Σ’ όλη του τη ζωή, ο Τζεμ ποτέ δεν είχε πει όχι σε πρόκληση.
Σε προκαλώ να το κάνεις. Πάω στοίχημα ότι δεν τολμάς να περάσεις την αυλόπορτα.
Αν κέρδιζε, ο Τζεμ θα έπαιρνε το Γκρίζο Φάντασμα του Ντιλ, ενώ αν έχανε θα του έδινε δύο τεύχη Τομ Σουίφτ.
11
Δεύτερη μέρα
Πρώτη μέρα
Τρεις μέρες το σκεφτόταν ο Τζεμ.
Φοβάσαι.
Υποθέτω πως αγαπούσε την τιμή του περισσότερο απ’ το κεφάλι του, γιατί ο Ντιλ τον έπεισε εύκολα.
Δεν φοβάμαι, απλά τον σέβομαι.
Δεν τολμάς ούτε ένα δάχτυλο να πατήσεις στην αυλή του. Δεν φοβάμαι, σου λέω. Κάθε μέρα περνάω από το σπίτι των Ράντλεϊ.
Και πάντα τρέχεις.
Τρίτη μέρα.
Εμείς στο Μερίντιαν δεν είμαστε φοβητσιάρηδες όπως εσείς στο Μέικομπ.
Δεν έχω ξαναδεί τέτοιο φόβο.
Ελπίζω να έχεις καταλάβει ότι θα μας σκοτώσει όλους, Ντιλ Χάρις.
Τίποτα δεν φοβάμαι.
Μην τα ρίξεις σ’ εμένα όταν θα σου βγάζει τα μάτια. Εσύ το ξεκίνησες.
Απλά...
Απλά δεν ξέρω πώς θα τον κάνω να βγει έξω χωρίς να μας πιάσει. Εξάλλου...
Φοβάσαι.
12
Έχω τη μικρή μου αδερφή να φροντίσω. Τι θ’ απογίνει αν σκοτωθώ;
Ντιλ, αυτά τα πράγματα θέλουν σκέψη. Άσε με να το σκεφτώ λίγο...
Δηλαδή αρνείσαι την πρόκληση; Εντάξει τότε.
Αν βάλεις φωτιά στο σπίτι των Ράντλεϊ θα σε καρφώσω στον Άτικους. Είναι κακό να βάζεις φωτιά σε χελώνα.
Είναι όπως όταν κάνεις μια χελώνα να βγει απ’ το καβούκι της...
Δηλαδή;
Ανάβεις ένα σπίρτο από κάτω.
Οι χελώνες δεν αισθάνονται, χαζέ. Ήσουν χελώνα και ξέρεις; Φτάνει, ρε Ντιλ. Άσε με σκεφτώ...
Ο Ντιλ έκανε μια παραχώρηση: Δεν θα πω ότι φοβήθηκες και θα σου ανταλλάξω το Γκρίζο Φάντασμα. Πήγαινε μόνο να ακουμπήσεις το σπίτι.
Να ακουμπήσω το σπίτι; Αυτό μόνο; Σίγουρα μόνο αυτό; Μη μου τα γυρίσεις όταν επιστρέψω.
Ναι, μόνο αυτό.
13
Μάλλον θα σε πάρει στο κυνήγι μόλις σε δει στην αυλή, και η μικρή κι εγώ θα πηδήξουμε πάνω του και θα τον κρατήσουμε, θα του πούμε ότι δεν θα τον πειράξουμε.
Πηγαίνω τώρα.
Άντε, πήγαινε. Η Σκάουτ κι εγώ σε ακολουθούμε.
Μη σπρώχνετε.
Χα!
14