INDEX 43

Page 1

1

INDEX_36


2

EDITORIAL

INDEX_ Μηνιαίο περιοδικό για το βιβλίο Τεύχος #43 NOEMBPIOΣ - ΔEKEMBPIOΣ '10 ISSN: 1790-6741

ΕΚΔΟΤΕΣ Τάσος Βογιατζής (editor@avopolis.gr), Νίκος Χατζόπουλος (nickh@oxy.gr) ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Χριστίνα Οικονομίδου (chrisoiko@gmail.com) Μάκης Τσίτας (mtsitas@otenet.gr) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Άσπα Σκαπέρδα (askaperda@gmail.com) ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Θεοδοσία Ανδριώτη ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Σοφία Θεοδωρή ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Θανάσης Aντωνίου, Helen of Troy, Ζέφη Κόλια, Επιστήμη Μπινάζη, Γιώτα Συκιώτη, Γιώργος Τσακνιάς, Sabine von Traute,

Φωτογραφία: Xρυσή Πατρώνα

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΕΥΧΟΥΣ Θανάσης Αντωνίου, Βασίλης Βασιλικός, Γιώργος Βέης, Γιάννης Γρηγοράκος, Τιτίνα Δανέλλη, Ανθούλα Δανιήλ, Νίκος Δανιήλ, Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Γιάννης Κορίδης, Κωνσταντίνος Ι. Κορίδης, Μιχάλης Γ. Μερακλής, Κωνσταντίνος Μπούρας, Σιδέρης Ντιούδης, Μάκης Πανώριος, Χρίστος Παπαγεωργίου, Βάσω Παπαδοπούλου, Γιάννης Πλαχούρης, Στέλλα Πριόβολου, Γεράσιμος Α. Ρηγάτος, Σταμάτης Σαββανής, Μαριάνθη Σίμα, Σέβη Σπυριδογιαννάκη, Χρύσα Σπυροπούλου, Αλέξης Σταμάτης, Σταυρούλα Τσούπρου, Φίλιππος Φιλίππου, Στρατής Χαβιαράς, Βαρβάρα Χατζησάββα, Ηλίας Χουντάλας, Ελένη Χωρεάνθη, Νίκη Eideneier, Gustav Lyon. ΕΚΤΥΠΩΣΗ – ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Α.Ε. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Γεωργία Λαμπροπούλου ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Άννα Δουλγερίδου

Να ξυπνάς το πρωί καθυστερημένος και να διαπιστώνεις ότι είναι Κυριακή, να βλέπεις τους δικούς σου ανθρώπους να μεγαλώνουν χωρίς να μοιάζουν ολοένα και πιο «ηττημένοι», να κλαις από συγκίνηση είτε πρόκειται για ένα συναρπαστικό βιβλίο είτε για μια «ανόητη» ταινία, ν’ απολαμβάνεις –κυριολεκτικά- την αγκαλιά του αγαπημένου σου ανθρώπου, να χαζεύεις τα λαμπιόνια των γειτόνων και να προκαλείσαι να γιορτάσεις, να μοιράζεσαι με τους φίλους σου την αλήθεια σου ακόμα κι αν έχετε να μιλήσετε πολύ καιρό, να προσπαθείς να κάνεις την ημέρα σου ομορφότερη ακόμα κι αν τίποτα δεν σε προδιαθέτει γι’ αυτό, να δέχεσαι μ’ ευγνωμοσύνη το χάδι του αέρα, του ήλιου, των ανθρώπων, της ζωής… Να μερικά πράγματα που μπορούν –ακόμα και στις μέρες μας- να μας κάνουν χαρούμενους. Καλές γιορτές!

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ – ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Δέσποινα Παντελίδου INDEX Θεμιστοκλέους 80, 106 81 Αθήνα Τηλ. Κέντρο: 210 5226609 Fax: 210 5227768 e-mail: index@brainfood.gr www.indexonline.gr

Καλή χρονιά! Φωτογραφία εξωφύλλου: Χρυσή Πατρώνα

INDEX_43


4

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ_ ΤΕΥΧΟΣ 41

συνδρομές Το index κυκλοφορεί σε 30.000 αντίτυπα. Θα το βρείτε σε επιλεγμένα σημεία σε όλη την Ελλάδα. Μπορείτε όμως να το λαμβάνετε στο σπίτι σας με τη σιγουριά ότι δε θα χάσετε ούτε ένα τεύχος, επιλέγοντας μία από τις παρακάτω δυνατότητες συνδρομής:

1. 12 € το χρόνο = ετήσια συνδρομή

2. 02

34

08

Οι συνεργάτες του index προτείνουν

editorial βιβλία που μας άφησαν άφωνους

10

focus

Michel Foucault Licia Troisi

14

flyers

Eιδήσεις, σχόλια, προσκλήσεις και προκλήσεις

16

συνenteyξeiσ

Victoria Hislop Mιχάλης Γκανάς Γιώτα Aργυροπούλου

22

top 5 χ 6

Hμερολόγια, Ξένη πεζογραφία, Eλληνική πεζογραφία, Παιδικά, Mελέτες, Διάφορα

INDEX_43

βιτρίνα

44

αυτοπαρουσιάσεις

Nίκη Mαραγκού, Γιάννης Eυσταθιάδης, Θεόδωρος Γρηγοριάδης, Έρικα Aθανασίου, Kωνσταντίνος Παλαιολόγος

52

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ

20 € το χρόνο = ετήσια συνδρομή + 1 βιβλίο (επιλογή μεταξύ των βιβλίων: Μεθυσμένο Ημερολόγιο του Hunter S. Thompson από τις εκδόσις ΟΞΥ και Ο ηττημένος του Sir Peter Ustinov από τις εκδόσεις EMΠΕΙΡΙΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ).

69

ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙΑ

O διανοούμενος και η θεά

68

ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ...

Mουσική

70

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΣΦΟΝΤΥΛΙ

Βιβλιόφιλες αστρολογικές προβλέψεις

ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΔΙΚΑ ΜΑΣ! Στείλτε ταχυδρομική επιταγή με το ανάλογο ποσό στη διεύθυνση: ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ INDEX, Θεμιστοκλέους 80, Τ.Κ. 106 81, Αθήνα, με τα στοιχεία σας (όνομα, τηλέφωνο, διεύθυνση, email) και θα λαμβάνετε το Index κάθε μήνα για όλο το χρόνο.

Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210 5226609



8

ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΦΗΣΑΝ ΑΦΩΝΟΥΣ

Mark Twain Καν-καν, γάτες και πόλεις από στάχτη

Woody Allen Σκέτη αναρχία BELL

ΑΣΒΟΣ

Είναι ακαταμάχητος και ως ταξιδιωτικός ανταποκριτής- σχολιαστής πολιτιστικών τοπίων- φιλοσοφών περιηγητής- νουνεχής νομάς ο δημιουργός του αθάνατου Τομ Σόγερ. Η μεταφράστρια και δημιουργική συγγραφέας, Αγορίτσα Μπακοδήμου, επαρκής φορέας ταξιδιωτικής μνήμης ή ίδια, σεβάστηκε απολύτως το ασπαίρον πρωτότυπο. Κοντολογίς, ευθύβολο εγχειρίδιο για νέους συγγραφείς που θέλουν να σπουδάσουν, κατ΄ αρχήν, ακριβολογία.

Δεκαοχτώ ξεκαρδιστικά κείμενα με πλειάδα χαρακτήρων και αμίμητο χιούμορ. Ο Γούντι Άλλεν, σε μια έκρηξη νευρωτικής υπερβολής, δηκτικός, αυτοσαρκαζόμενος, εφευρετικός και πανέξυπνος, γράφει για τέχνη, για σεξ, για φαγητό και για εγκλήματα! Γιώτα Συκιώτη

Γιώργος Βέης Μετάξι στον κήπο

Γιώργος Βέης

Γιώργος Χρονάς Η γυναίκα της Πάτρας ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ

Η Πανωραία, η Γυναίκα της Πάτρας, διηγείται τη ζωή της σε μια βιογραφία που περικλείει την Ελλάδα του ‘50, ΄60, ‘70, κι έκανε τον Μάνο Χατζηδάκι κάποτε να πει ότι είναι το καλύτερο βιβλίο που διάβασε στη ζωή του. Ελεύθερος προφορικός λόγος σε μια γνήσια λαϊκή ιστορία χωρίς ντροπές, χωρίς φτιασίδια, χωρίς λογοτεχνικό καλούπωμα. «Θα σου μιλήσω κι έτσι κι όπως θες πιάστο. Εφτά λεκάνες ψωλόχυμα. Ένα γιούκο ρούχα καταναλώναμε για μουνόπανα, τα καίγαμε μια βδομάδα στα σκουπίδια, να μη βρωμίσει η Πάτρα. Τόσο πολύ δουλειά είχα αλλά και τόσα λεφτά μου φάγανε.» Ζέφη Κόλια

Τατιάνα Τολστόι Ο πατέρας μου Λέων Τολστόι ΡΟΕΣ

ΥΨΙΛΟΝ Με τη φύση να κρατά σταθερά τη θέση του ισχυρότερου συνομιλητή, μετά τις Λεπτομέρειες κόσμων και το Ν, όπως Νοσταλγία, ο Γιώργος Βέης επιχειρεί μια περαιτέρω συμπύκνωση των εκφορών. Το αποτέλεσμα είναι –για να το πούμε απλά- τουλάχιστον απολαυστικό! Χριστίνα Οικονομίδου

Timothy Taylor Η προϊστορία του σεξ ΑΙΩΡΑ Η ανθρώπινη σεξουαλικότητα είναι ένα ακόμα πρίσμα μέσα από το οποίο μπορεί να «διαβάσει» κανείς την ανθρώπινη ιστορία. Είναι η πορεία της ανθρώπινης σεξουαλικότητας απόρροια του τρόπου που οργανώνονται και αναδιοργανώνονται οι κοινωνίες μέσα στο χρόνο ή το αντίστροφο; Μια εξαιρετική έρευνα, μια ιστορία της ανθρωπότητας όπου η βιολογία διαπλέκεται με τον πολιτισμό. Sabine von Traute

Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι σημαντικό γιατί είναι μία μαρτυρία εκ των έσω. Η κόρη του Τολστόι το έγραψε στη γαλλική γλώσσα και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1928 , με αφορμή τα εκατόχρονα από τη γέννηση του συγγραφέα.

Γιάννης Σκαρίμπας Άπαντες στίχοι 1936-1970 Φιλολογική Επιμέλεια: Κατερίνα Κωστίου ΝΕΦΕΛΗ

Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης

Η παρούσα εξαιρετικά φροντισμένη (δια χειρός πάντα Κατερίνας Κωστίου) έκδοση είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να έρθουμε σε επαφή με την παραγνωρισμένη και βαθιά αδικημένη ποίηση αυτού του τόσο σημαντικού πρωτοπόρου λογοτέχνη. Συνοδεύεται από το CD «Ευατούληδες» στο οποίο ο Διονύσης Τσακνής μελοποιεί με πολύ ταιριαστό τρόπο δώδεκα (από τα ογδόντα πέντε) ποιήματα του βιβλίου. Μάκης Τσίτας

Eσάµςας;την άποψή Γράψτε α αγαπηµέν σας για τα . σας βιβλία µε κείµενά Περιµένου σας στο r dexmag.g gnomi@in

INDEX_36 INDEX_43


10

FOCUS_ΠOPTPAITA

Από τηN ΑΣΠΑ ΣΚΑΠΕΡΔΑ

MICHEL FOUCAULT

Τι σημαίνει στ’ αλήθεια «μη κανονικότητα»;

Ο Μισέλ Φουκώ γεννήθηκε στο Πουατιέ της Γαλλίας στις 15 Οκτωβρίου του 1926 και ανατράφηκε σε ένα εύπορο αστικό καθολικό περιβάλλον. Το 1945 μετακόμισε στο Παρίσι για να σπουδάσει στο περίφημο Lycee Henri IV. Ένα χρόνο αργότερα κατάφερε να εισαχθεί τέταρτος στην Ecole Normale Superieure (ENS), από όπου απέκτησε πτυχίο φιλοσοφίας και ψυχολογίας με καθηγητή τον Λουί Αλτουσέρ. Το 1952 έλαβε δίπλωμα ψυχοπαθολογίας από το Ινστιτούτο Ψυχολογίας της γαλλικής πρωτεύουσας και αποχώρησε από το Κομμουνιστικό Κόμμα. Στα χρόνια που ακολούθησαν δίδαξε ψυχολογία και φιλοσοφία, εργάστηκε σε ψυχιατρικές κλινικές, ταξίδεψε ως καθηγητής ανά τον κόσμο και άρχισε να εκδίδει τα πρώτα του βιβλία. Το 1969, σηματοδοτείται από τη δια βίου εκλογή του στο College de France στην έδρα «Ιστορίας των Συστημάτων της Σκέψης», όπου από το 1971 μέχρι και τον θάνατό του το 1984 πραγματοποίησε διάφορους κύκλους μαθημάτων. Η θεματολογία που επέλεγε ήταν πάντοτε επίκαιρη και το ακροατήριό του πολυπληθές. Τη δεκαετία του ‘90, οι απομαγνητοφωνημένες παραδόσεις του Φουκώ άρχισαν να εκδίδονται από τις εκδόσεις Seuil και Gallimard. Οι μη κανονικοί, που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις της Εστίας, είναι οι παρα-

INDEX_43

δόσεις που πραγματοποίησε κατά το ακαδημαϊκό έτος 1974-1975. Στο επίκεντρο της μελέτης του βρέθηκε τότε το πρόβλημα των επίφοβων εκείνων ατόμων που ο 19ος αι. ονόμασε «les anormaux», «οι ανώμαλοι», οι μη κανονικοί. Ερευνώντας πηγές ιατρικές, εκκλησιαστικές και νομικές διέκρινε τρεις τύπους «μη κανονικών» ανθρώπων, το τέρας, τον αδιόρθωτο και τον αυνανιζόμενο. Η τυπολογία αυτή αποτελεί την αφετηρία ώστε να θέσει ο φιλόσοφος τη γενικότερη προβληματική του για τη σχέση γνώσης-εξουσίας και να κατανοήσει ουσιαστικά τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώθηκε στη νεότερη Δύση η έννοια της μη κανονικότητας. Ο Φουκώ ασχολήθηκε εκτενώς με το πρόβλημα του «άλλου», το πρόβλημα της διαφορετικότητας και την ποινικοποίησή της ως παραβατικής συμπεριφοράς. Στο πλαίσιο αυτό εξέδωσε διάφορα έργα, μεταξύ των οποίων, το Ψυχική αρρώστια και ψυχολογία, Ο στοχασμός του έξω, Ο μεγάλος εγκλεισμός, Επιτήρηση και τιμωρία και Η ιστορία της τρέλας. Στόχος του υπήρξε να καυτηριάσει την πεποίθηση της κοινωνίας σύμφωνα με την οποία ορισμένα άτομα θεωρούνται εν δυνάμει «εγκληματίες» πριν ακόμα επιδείξουν οποιαδήποτε παραβατική συμπεριφορά, γεγονός που παραπέμπει στην ιδεοληψία ότι δεν μπορεί κάποιος να είναι «ύποπτος» και να παραμένει ατιμώρητος. Πώς όμως ορίζεται το κανονικό και το παθολογικό, ή το μη κανονικό; Ο φιλόσοφος αναφέρεται καταρχάς σε μια γενική διαδικασία κοινωνικής, πολιτικής και τεχνικής κανονικοποίησης, η οποία ξεκινά τον 18ο αιώνα, εξελίσσεται μέχρι το σήμερα και έχει συνέπειες σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής. Από τη στιγμή που οι κανόνες θεσμοθετούνται ή εντάσσονται σαν οριοθετήσεις στο πλαίσιο της ηθικής του κοινωνικού συνόλου, παράγουν διαχωρισμούς και άρα αποτελούν στην ουσία τους μια έννοια και πράξη πολιτική. Η εδραίωσή τους παράγει ταυτόχρονα μέσα αξιολόγησης και σωφρονισμού, τα οποία θέτουν αρχικά στο περιθώριο τους «μη κανονικούς» ανθρώπους και στη συνέχεια επιχειρούν να τους αναμορφώσουν με απώτερο σκοπό να τους επανεντάξουν στο κοινωνικό σύνολο. Ο ρόλος της εξουσίας σε αυτό το επίπεδο είναι πρωταρχικός. Ο Φουκώ

καταδεικνύει για παράδειγμα την αλληλεπίδραση της ιατρικής επιστήμης με τη δικαστική εξουσία και τους κατασταλτικούς μηχανισμούς του κράτους. Αλληλεπίδραση που οδηγεί τελικά σε μια θεσμοθετημένη τάξη αρχών αποκλεισμού, όπου κυριαρχούν στερεοτυπικές διακρίσεις μεταξύ των ατόμων ή ακόμα και ολόκληρων ομάδων, στο όνομα μιας «αποκαθαρμένης κοινωνίας». Η κριτική δηλαδή που ασκούσε στην «υπόθεση της καταστολής» είναι ταυτόχρονα κριτική και στην εξουσία, την ταυτισμένη με το νόμο, την απαγόρευση και την καταπίεση. Η συμβολή του Μισέλ Φουκώ στη σύγχρονη διανόηση είναι αδιαμφισβήτητη, καθώς θεωρείται, και όχι άδικα, ένας από αυτούς που κατεδάφισαν τον ιστορικισμό και τον αισιόδοξο ρασιοναλισμό. Η φιλοσοφία του, μπορεί να αναπτύχθηκε στα πλαίσια του ρεύματος του στρουκτουραλισμού, δεν περιορίστηκε όμως σ’ αυτά στην πορεία της, καθώς, αντισυμβατικός και ο ίδιος, αναφέρθηκε διεξοδικά στην ανάπτυξη και δράση των κοινωνικών κινημάτων της εποχής του. Ο Μισέλ Φουκώ πέθανε στις 25 Ιουνίου του 1984 στο νοσοκομείο De la Salpetriere στο Παρίσι, αποδυναμωμένος από τον ιό του AIDS, εξαιτίας των νευρολογικών επιπλοκών που του προκάλεσε η οξεία σηψαιμία.

Οι μη κανονικοί ΕΣΤΙΑ


12

FOCUS_ΠOPTPAITA

ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΛΙΑ ΧΟΥΝΤΑΛΑ

LICIA TROISI

Όταν η φαντασία σμίγει με το ταλέντο της χρόνια, οι κλασικές σπουδές στο Λύκειο και οι αναπαραστάσεις από την πανεπιστημιακή εξειδίκευση στην αστροφυσική έρχονται τελικά να οπλίσουν τον ακατέργαστο οίστρο της με τα απαραίτητα εκφραστικά και μεθοδολογικά μέσα.

Η απαρχή ενός έπους και μιας αστείρευτης έμπνευσης

Μερικές φορές, έχεις την αίσθηση ότι κάποιοι άνθρωποι περιβάλλονται από πυκνές, απαστράπτουσες νεφέλες ιδεών, που δεν καταλαγιάζουν ωσότου αποτυπωθούν σε χαρτί κι αιχμαλωτιστούν στις σελίδες ενός βιβλίου. Η αίγλη του δημιουργικού τους χαρίσματος μετουσιώνεται σε ζωντάνια, αισιοδοξία, ενεργητικότητα και η διάδοση της συγγραφικής τους έμπνευσης σε εκατομμύρια φανατικούς αναγνώστες. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η Licia Troisi.

Τα πρώτα βήματα

Γεννημένη στην ιταλική παραλιακή πόλη Όστια, στις 25 Νοέμβρη 1980, η Licia Troisi αφομοίωσε παραγωγικά τις επιρροές από την απαράμιλλη ιστορικότητα της γειτονικής, γεράσμιας Ρώμης και τα εναύσματα των προσωπικών της αναγνωσμάτων, που ξεκινούν από μυθολογία, κλασική λογοτεχνία του φανταστικού, Ουμπέρτο Έκο και φτάνουν σε σύγχρονα γιαπωνέζικα κόμικς! Οι πρώτες σελίδες διά χειρός Licia Troisi ενσωματώνουν τα ορνιθοσκαλίσματα και τη συγγραφική ανησυχία ενός εφτάχρονου κοριτσιού, που αγαπούσε να ζωγραφίζει με λέξεις τις εικόνες της ζωηρής φαντασίας του. Μολονότι η πένα της δεν ησυχάζει ούτε στα εφηβικά

INDEX_43

Η Licia Troisi κατορθώνει, σε ηλικία 21 ετών, να θαμπώσει το κοινό της λογοτεχνίας του φανταστικού με μια τριλογία-χείμαρρο, προορισμένη να μυήσει τους νέους αναγνώστες στο παραμυθένιο είδος του φανταστικού, εισάγοντας χαρακτήρες με ευανάγνωστες προθέσεις, ευλαβικά υπάκουους στις νόρμες της παραδοσιακής φαντασίας, και συνάμα ικανή να εμπνεύσει στον έμπειρο αναγνώστη το νοσταλγικό χαμόγελο της παιδικής του αθωότητας, με μια αναπάντεχα εθιστική αφήγηση. Το Χρονικό του Αναδυόμενου Κόσμου εξιστορεί τις περιπέτειες της Νιάλ από τη Γη των Ανέμων, που βιώνει τον επεκτατικό, απρόκλητο πόλεμο του κακού Τύραννου με τον πλέον επώδυνο τρόπο. Έχοντας ορφανέψει από την εφηβεία της, είναι αποφασισμένη να πάρει το σπαθί στα χέρια της και να αφιερωθεί στον πολεμικό αγώνα ενάντια στους σκοτεινούς υπηρέτες του εχθρού και στις προκαταλήψεις του ανδροκρατούμενου στρατεύματος. Μα, πάνω από όλα, καλείται να ωριμάσει, να αποφύγει τον σκόπελο της τυφλής εκδίκησης και να πολεμήσει νηφάλια, στο όνομα της ειρήνης· να συνειδητοποιήσει ότι η απώλεια είναι μέρος μιας σκληρής πραγματικότητας, που αξιώνει από κάθε άνθρωπο τη γενναιότητα της καρτερίας. Το ψευδομεσαιωνικό μωσαϊκό του Αναδυόμενου Κόσμου, μιας φεουδαλικής γης με κέντρο το ανθρώπινο είδος και πολυάριθμους συμβολισμούς, προσέφερε στη συγγραφέα το υπόβαθρο για άλλες δύο τριλογίες, που ολοκληρώθηκαν μέσα σε διάστημα λίγων μόλις ετών: τους Πολέμους του Αναδυόμενου Κόσμου και τους Μύθους του Αναδυόμενου Κόσμου. Οι αξίες της φιλίας, της αυτογνωσίας και του αλτρουισμού πλαισιώνουν διακριτικά την κλαγγή των όπλων και τις λάμψεις της μαγείας, αποφεύγοντας τη σοβαροφάνεια της ηθικοπλασίας και συνθέτοντας ένα σύνολο πάνω

από όλα διασκεδαστικό. Οι γυναικείοι χαρακτήρες πρωταγωνιστούν σε όλο το έργο της Troisi (ομοίως και στη νεανική τριλογία Η Δράκαινα), όχι εξαιτίας φεμινιστικής ιδεοληψίας -όπως είχε δηλώσει και η ίδια σε παλαιότερη συνέντευξή της- αλλά εξαιτίας των αυτοαναφορικών τάσεων στην ανάπτυξη των χαρακτήρων της, που εμπνέουν αβίαστα την αναγνωστική συμπάθεια.

Η επίσκεψη στην Ελλάδα και η μητρότητα

Προσκεκλημένη των εκδόσεων Φανταστικός Κόσμος, για την προώθηση της ελληνικής έκδοσης της Νιάλ από τη Γη των Ανέμων, η Licia Troisi επισκέφθηκε την Αθήνα τον Ιούνη του 2008. Ο γράφων, ως διευθυντής του Φανταστικού Κόσμου, βρέθηκε ενώπιον μιας κοπέλας χαμογελαστής, συνειδητοποιημένης, πολιτικοποιημένης, γεμάτης λατρεία για τον ελληνικό πολιτισμό και φιλοπεριέργεια για κάθε σταγόνα ιστορίας του τόπου (και, φυσικά, για την ελληνική κουζίνα!). Μιας συγγραφέως άκρως επιτυχημένης, που διαχειρίζεται τη φήμη της με τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο: την αυθόρμητη, απροσχημάτιστη απλότητα ενός ανθρώπου πρόσχαρου, που θέλεις στην παρέα σου. Σήμερα η Licia Troisi είναι μια πανευτυχής νέα μητέρα ενός κοριτσιού, όμως σίγουρα δεν λησμονεί την πρώτη της κόρη: το μισοξωτικό με τα μπλε μαλλιά που ρίχτηκε στη μάχη με αγνή καρδιά και αυταπάρνηση, χαρίζοντας στον λαό της την ελπίδα και στη συγγραφέα μια περίοπτη θέση στις αναγνωστικές μας αναμνήσεις. * O Hλίας Xουντάλας είναι μεταφραστής και επιμελητής εκδόσεων

Το χρονικό του αναδυόμενου κόσμου ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ


FLYERS _ΕΙΔHΣΕΙΣ, ΣΧOΛΙΑ, ΠΡΟΣΚΛHΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛHΣΕΙΣ

14

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: SABINE VON TRAUTE

Γλυκερά, όχι γλυκά…

Βασιλική Πιτούλη Η προδοσία οδηγεί στον παράδεισο ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Κάλη Καρατζά Οι άγγελοι χορεύουν στο ποτάμι MODERN TIMES «Αισθηματικό μυθιστόρημα» ή «ρομάντζο» θα το ονόμαζαν παλαιότερα. Αν το ονόμαζαν έτσι και σήμερα δεν θα είχα, στ’ αλήθεια, κανένα πρόβλημα… Sabine von Traute

«Ενώπιος ενωπίω τώρα εγώ και η φάτσα μου... Να μη μου φτάνει το ότι είμαι σύζυγος και μάλιστα ενός άντρα που αγαπάω, να μη μου αρκεί το ότι είμαι μανούλα τη στιγμή που τόσες προσπαθούν να τεκνοποιήσουν, και θέλω να γίνω -άκουσον, άκουσον!- και πετυχημένη συγγραφέας; Αντί να κάθομαι να μαγειρεύω, να δίνω τα ρέστα μου στο νοικοκυριο...» Θα συμφωνήσω απολύτως με την ερώτηση της συγγραφέως. Γιατί να μη δώσει τα ρέστα της στο νοικοκυριό; Ζέφη Κόλια

Χριστίνα Μπαλτζή Και ο γιατρός έπλασε τη γυναίκα ΛΙΒΑΝΗΣ «Μια φορά κι έναν καιρό, πριν από τριάντα χρόνια, η νεαρή πανέμορφη Αφροδίτη ακολούθησε τα βήματα της καρδιάς της, που την οδήγησαν στα σκαλιά της εκκλησίας…» Όμως, λίγο το φαγητό που δεν πετύχαινε, λίγο η πεντάμορφη που έγινε μεσήλικας και να ‘το και το κέρατο. Αλλά αυτή δεν το βάζει κάτω: «αποφασίζει να βάλει ένα μεγάλο στοίχημα με τον εαυτό της: να ξαναγράψει το παραμύθι της ζωής της από την αρχή». Δεν έχω πλέον λόγια…

Marc Levy Τα παιδιά της ελευθερίας ΜΟΝΤΕΡΝΟΙ ΚΑΙΡΟΙ Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, γερμανική κατοχή, στρατόπεδα συγκέντρωσης και η αντίσταση στις δυνάμεις του Άξονα. Αυτή είναι η ιστορική εκκίνηση του μυθιστορήματος. Η αφήγηση όμως λαμβάνει διαστάσεις μιλιταριστικού «άρλεκιν». Δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά στην εκδοτική «βιομηχανία». Άσπα Σκαπέρδα

Γιώτα Συκιώτη

Χορταστικά σαν Χριστουγεννιάτικο δείπνο

Andrew Hussey Παρίσι: Η μυστική ιστορία ΠΑΠΥΡΟΣ

Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ Λολίτα ΠΑΤΑΚΗΣ

Péter Esterházy Ουράνια αρμονία ΠΟΤΑΜΟΣ

31 Οκτώβρη 1517. Ο Μαρτίνος Λούθηρος κολλά στην πόρτα της βόρειας πλευράς της εκκλησίας της Βιτεμβέργης, 95 θέσεις ενάντια στο εμπόριο των συγχωροχαρτιών. Η Μεταρρύθμιση ξεκινά. Στην εποχή που ακολουθεί, η ευρωπαϊκή ιστορία σηματοδοτείται από θρησκευτικούς πολέμους. Ένα ογκώδες ιστορικό μυθιστόρημα, που διαβάζεται απνευστί!

Δεν είναι τουριστικός οδηγός, ούτε βιβλίο ιστορίας. Κατατοπιστικό και διασκεδαστικό, με συναρπαστικές ιστορίες, αφηγείται την ιστορία του Παρισιού από την πλευρά της «επικίνδυνης τάξης» -εξεγερμένους, αλήτες, μετανάστες, περιθωριοποιημένους- που η αφήγηση των εμπειριών τους αντικρούει και αντιτάσσεται στην επίσημη ιστορία. Ακολουθώντας τα βήματα των Βιγιόν, Μερσιέ, Ρεστίφ ντε λα Μπρετόν, Αντρέ Μπρετόν και όλων των υπολοίπων σχεδιάζει τους δικούς του χάρτες της πόλης.

Ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά μυθιστορήματα της δεκαετίας του΄50 από τον στυλίστα της γλωσσικής ακρίβειας Ναμπόκοφ, που χειρίζεται με φαρμακερή ειρωνεία και ακραίο ύφος ένα θέμα σχεδόν πορνογραφικό: Ο μεσόκοπος ήρωας που σαγηνεύεται από το προκλητικό νυμφίδιο, παρατάει τα πάντα και διασχίζει μαζί με το αντικείμενο του πόθου του σχεδόν όλη την Αμερική. Σε νέα σχολιασμένη έκδοση. Εξαιρετική η μετάφραση του Γ.Ι.Μπαμπασάκη.

Πέντε αιώνες ευρωπαϊκής ιστορίας, μέσα από θραύσματα συλλογικής μνήμης που οικειοποιείται ο αφηγητής, στο όνομα του «Πατέρα». Στρατηγοί, πρωθυπουργοί, προδότες αλλά και «κοινοί» θνητοί, δίνουν τη σκυτάλη ο ένας στον άλλον για να εκμαιεύσουν από το συλλογικό την υποκειμενική αλήθεια της ιστορίας. Στο δεύτερο μέρος η αφήγηση εστιάζει στον βιολογικό πατέρα του συγγραφέα, παραχωρώντας στον αναγνώστη ένα ακόμα πρίσμα ανάγνωσης. Τρομακτικά ογκώδες (848 σελ.) όσο και γοητευτικό.

Άσπα Σκαπέρδα

Γιώτα Συκιώτη

Luther Blissett Εκκλησιαστής ΤΡΑΥΛΟΣ

INDEX_36 INDEX_43

Ζέφη Κόλια

Sabine von Traute


16

ΣYNENTEYΞH

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη

ΓΙΑΤΙ ΓΡΑΨΑΤΕ ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟ ΝΗΣΙ; Επισκέφτηκα τη Σπιναλόγκα κατά τη διάρκεια των διακοπών μου κι αμέσως με μάγεψε. Έχει μια πολύ δυναμική ατμόσφαιρα, αλλά αυτό που με εξέπληξε ήταν ότι η ατμόσφαιρα αυτή δεν ήταν καταπιεστική ούτε δυστυχής, αλλά πολύ θετική. Γνωρίζοντας ότι εκατοντάδες άνθρωποι είχαν πεθάνει εκεί από λέπρα, μου ήρθε η έμπνευση να φανταστώ πώς ήταν κάποτε η ζωή στο νησί. Χρησιμοποίησα ως πηγή έμπνευσης αυτά που είδα -τα κουρέλια μιας κουρτίνας που κρεμόταν ακόμη σε κάποιο παράθυρο, λίγα ράφια που είχαν απομείνει στα σπίτια, τις γλάστρες με τα γεράνια- και τις υποδομές του νησιού - το νοσοκομείο, τις εκκλησίες, τον φούρνο… Όλα αυτά τα πράγματα μου επέτρεψαν να διαμορφώσω τη φανταστική μου κοινότητα.

17

Η ΑΛΕΞΙΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ΒΡΕΙ ΤΙΣ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΗΣ. ΠΟΣΟ ΕΠΩΔΥΝΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΣΚΑΛΙΖΕΙΣ ΤΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΣΟΥ; Νομίζω ότι μπορεί να είναι επώδυνο, αλλά πιστεύω επίσης ότι το να γνωρίζεις κάτι σχετικά με το παρελθόν της οικογένειάς σου, τις «ρίζες» σου, σε βοηθά να εξηγήσεις στον εαυτό σου ποιος είσαι - και ίσως γιατί αντιδράς σε διάφορα πράγματα με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Προφανώς αυτά τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά για τον καθένα. Πιστεύω ότι οι οικογένειες παλιότερα είχαν περισσότερα μυστικά -ταμπού, για παράδειγμα- απέναντι στα οποία σήμερα θα ήταν περισσότερο ανοικτές. ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΣΑΣ ΒΙΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΤΗ ΖΗΛΕΙΑ. ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΣΠΙΝΑΛΟΓΚΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΑΝ ΤΕΤΟΙΕΣ ΑΜΦΙΔΡΟΜΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ; Στη δική μου φανταστική εκδοχή της Σπιναλόγκα, οι άνθρωποι που ζούσαν εκεί ήταν ακριβώς όπως όλοι μας - ήταν απλώς φυλακισμένοι εκεί από την ασθένεια. Αλλά ναι, οπωσδήποτε βίωναν αυτά τα πράγματα. Οι άνθρωποι παντρεύονταν στη Σπιναλόγκα - και ίσως οι καταστάσεις δεν εξελίσονταν πάντοτε ομαλά. Πάντως είμαι σίγουρη ότι είχαν την εμπειρία όλων των αντίστοιχων συναισθημάτων. Ό,ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΤΟ ΑΦΗΝΟΥΜΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ. ΜΠΟΡΕΙ ΟΜΩΣ ΕΤΣΙ ΝΑ ΠΡΟΟΔΕΥΣΕΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΑΣ; Θα έπρεπε να προοδεύουμε αλλά δεν είμαι σίγουρη ότι το κάνουμε πάντα. Υπάρχει πάντοτε μια περιθωριοποιημένη ομάδα - είτε είναι μετανάστες, άνθρωποι με διαφορετικό χρώμα δέρματος, ανάπηροι άνθρωποι. Νομίζω ότι η κοινωνία αρέσκεται στο να θέτει μια ομάδα στο περιθώριο. Ίσως αυτό κάνει μερικούς ανθρώπους να νιώθουν δυνατοί, όταν υπάρχει ένα πιο αδύναμο άτομο. ΑΝ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ ΥΠΟΝΟΕΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΚΑΙ ΤΡΑΓΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ, ΕΝ ΤΟΥΤΟΙΣ Η ΤΑΠΕΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ

ΤΩΝ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΦΕΡΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ. ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΑΡΑΓΕ ΚΑΙ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ; Ναι, οπωσδήποτε. Νομίζω ότι η ιστορία είναι αισιόδοξη - είναι μια ιστορία επιβίωσης, και μάλιστα σε τρομερές αντιξοότητες. Κι ακόμη, κάποιοι από τους χαρακτήρες αναπτύσσονται και ακμάζουν όταν έρχονται αντιμέτωποι με δύσκολες καταστάσεις. Η ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΕΓΙΝΕ ΚΑΙ ΕΙΧΕ ΤΗΝ ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΑΠΟΔΟΧΗ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΤΗΛΕΘΕΑΤΕΣ. ΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΣΤΕ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ; Ναι, πάρα πολύ. Είναι μια εξαιρετική παραγωγή από όλες τις απόψεις - ηθοποιία, σκηνοθεσία, κινηματογραφία, μουσική, κοστούμια, μακιγιάζ και ειδικά εφέ. Είναι καταπληκτική και δείχνει το τεράστιο απόθεμα ταλέντου που υπάρχει στην Ελλάδα. Η παραγωγή αποδίδει με αληθινό τρόπο το πνεύμα του βιβλίου και οτιδήποτε έχουμε προσθέσει βασίζεται σε κάτι που έχει ερευνηθεί και αποτελούσε πραγματικότητα στην «πραγματική» Σπιναλόγκα - όπως η παρουσία των φρουρών στο νησί. ΜΕ ΤΗΝ ΓΡΑΦΗ ΜΑΣ ΤΑΞΙΔΕΥΣΑΤΕ ΑΠΟ ΤΗ ΣΠΙΝΑΛΟΓΚΑ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ, ΔΙΟΠΤΡΑ). ΓΙΑΤΙ ΓΥΡΙΣΑΤΕ ΠΑΛΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ; Απλώς, αγαπώ αυτή τη χώρα. Αισθάνομαι απέραντη ευχαρίστηση όταν βρίσκομαι εδώ και την ανακαλύπτω (είναι ένας περίπλοκος τόπος - έτσι υπάρχει πάντα κάτι καινούργιο κι εκπληκτικό να ανακαλύψεις). Έχω περάσει περισσότερη από τη μισή φετινή χρονιά εδώ, δουλεύοντας με τον σκηνοθέτη της σειράς Το Νησί, τον Θοδωρή Παπαδουλάκη, και στη διάρκεια της παραμονής μου εδώ έχω εμπνευστεί από τόσα πολλά πράγματα στη χώρα σας. Φαίνεται πολύ φυσικό το να γράφω ένα ακόμη μυθιστόρημα που εξελίσσεται εδώ αν και είναι στα βόρεια της Ελλάδας κι όχι στο μακρινό νότο! ΠΩΣ ΝΙΩΘΕΤΕ ΠΟΥ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΑΓΚΑΛΙΑΣΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΜΕ ΑΓΑΠΗ ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟ ΝΗΣΙ; Είμαι προφανώς κατενθουσιασμένη. Ένιωσα έκπληξη όταν για πρώτη φορά με πλησίασε ένας Έλληνας εκδότης για να αγοράσει τα δικαιώματα έκδοσης του βιβλίου. Δεν μου είχε περάσει ποτέ από το μυαλό όταν το έγραφα ότι κάποτε θα το διάβαζε ένας Έλληνας - και σίγουρα όχι ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ! Έτσι έχω μείνει κατάπληκτη από την ανταπόκριση. Είναι μια συναισθηματική ιστορία και φαίνεται ότι αγγίζει τις καρδιές των ανθρώπων. Έχω παρατηρήσει ότι οι Έλληνες δεν φοβούνται καθόλου το συναίσθημα, κι ίσως έτσι εξηγείται γιατί νιώθουν κοντά στην ιστορία αυτή. Βέβαια, υπάρχουν επίσης τραγικά στοιχεία - κι εξάλλου, εσείς οι ίδιοι ανακαλύψατε την όλη έννοια της τραγικής ιστορίας.

Το νησί από την πένα ως την οθόνη

VICTORIA HISLOP INDEX_43

βιβλία:

ΤΟ ΝΗΣΙ ΔΙΟΠΤΡΑ

Η Βικτόρια Χίσλοπ είναι δημοσιογράφος και συνεργάζεται με τις εφημερίδες Sunday Telegraph και Daily Telegraph, όπως και με το περιοδικό Woman & Home. Ζει στο Κεντ της Αγγλίας μαζί με το σύζυγό της και τα δυο παιδιά της. Της απονεμήθηκε το βρετανικό βραβείο του Καλύτερου Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα για το 2007. Το νησί κυριάρχησε για 24 εβδομάδες στο βρετανικό τοπ 10, με τις πωλήσεις του να ξεπερνούν τα 850.000 αντίτυπα. Τα δικαιώματα του βιβλίου πουλήθηκαν σε 17 χώρες.

Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ ΔΙΟΠΤΡΑ

Ευχαριστίες στον καθηγητή ΤΕΙ Ηγουμενίτσας κ. Περικλή Τάγκα για τη βοήθεια στη μετάφραση

INDEX_43


ΣYNENTEYΞH

18

19

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη ΕΙΝΑΙ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΟΡΑ, ΜΕΤΑ ΤΟ ΜΗΤΡΙΑ ΠΑΤΡΙΔΑ, ΠΟΥ ΓΡΑΦΕΤΕ ΠΕΖΟ ΚΕΙΜΕΝΟ.ΤΙ ΣΑΣ ΩΘΗΣΕ ΝΑ ΓΡΑΨΕΤΕ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΕΣ; Μου αρέσει να γράφω ιστορίες. Το 1981 ήταν οι πικρές ιστορίες της Μητριάς πατρίδας. Μετά από 29 χρόνια ήρθαν οι μικρές και πολύ μικρές ιστορίες Γυναικών, λιγότερο πικρές, καμιά φορά τερπνές και πάντα αφαιρετικές και συμπυκνωμένες. Ιστορίες λέω, ακόμη και όταν γράφω ποιήματα. Ιστορίες γυναικών, ανδρών και παίδων, ζώων και φυτών, τόπων και ουτόπων. Αφηγηματικά και αυτοβιογραφικά, εν πολλοίς, είναι όσα έχω γράψει. Το Γυναικών είναι το λιγότερο αυτοβιογραφικό βιβλίο μου, σε αντίθεση με τη Μητριά πατρίδα, όπου γράφω λίγο πολύ για τις «γυναίκες της ζωής μου», μέχρι να γίνω έφηβος, μάνα, γιαγιάδες, θείες, ξαδέρφες... Στο Γυναικών, αντίθετα, οι περισσότερες μού είναι άγνωστες, «περαστικές» σαν τις γυναίκες του Κώστα Ουράνη, που τις παρατηρώ από απόσταση συνήθως, γοητευμένος από τη χάρη και την ομορφιά τους ή συγκινημένος από τα βάσανά τους, ανίκανος όμως να τις καταλάβω, κατά βάθος. Αλλά ποιον μπορούμε να καταλάβουμε, ούτε τον ίδιο τον εαυτό μας... ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ. ΓΡΑΦΕΤΕ ΓΙΑ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΝΙΩΘΟΥΝ ΜΟΝΑΞΙΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΥ ΖΟΥΝ. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΜΩΣ ΚΑΠΟΙΑ ΓΙΑΤΡΕΙΑ ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΑ; Δεν γράφω μόνο για γυναίκες που νιώθουν έτσι αλλά και για νέες, όμορφες και ελκυστικές γυναίκες, που έχουν όλη τη ζωή μπροστά τους, να ζήσουν, να χαρούν αλλά και να πονέσουν, δεν γίνεται αλλιώς...Πάντως, αυτό το βιβλίο, είναι το πιο φωτεινό και αισιόδοξο που έχω γράψει. Η γιατρειά και η ελπίδα χρειάζονται στη ζωή αλλά δεν σώζουν τον αναγνώστη, όσο κι αν ο συγγραφέας προσπαθεί να του «περάσει» αισιόδοξα ή επαναστατικά μηνύματα, για έναν καλύτερο κόσμο.Για τον αναγνώστη μόνον η ποιότητα της γραφής μετράει. Ένα καλό βιβλίο μας παρηγορεί πάντα και κάποτε μας κάνει να ελπίζουμε κιόλας. ΟΙ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΝΑΠΟΛΟΥΝ ΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΤΗΣ ΟΜΟΡΦΙΑΣ. Η ΝΕΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΥΦΑΣΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΟΡΜΗ ΓΙΑ ΖΩΗ. ΠΩΣ ΟΜΩΣ ΝΑ ΠΛΑΣΕΙΣ ΟΝΕΙΡΑ ΟΤΑΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙΣ ΔΟΥΛΕΙΑ ΚΑΙ ΕΙΣΑΙ; Τίποτε δεν μπορεί να σε εμποδίσει να κάνεις όνειρα. Δεν είναι μόνο

δωρεάν, είναι και απαραίτητα για να κρατηθείς στον αφρό. «Πού να χωρέσει τ’ όνειρο, σε κάμαρη δυο πήχεις» έλεγε ένα τραγούδι του ’60. Κι όμως, όλοι ξέρουμε πόσα όνειρα γεννήθηκαν και θέριεψαν και πήραν σάρκα και οστά μέσα σε τέτοιες κάμαρες, με λιγότερα χρήματα, ελάχιστα αυτοκίνητα, καθόλου κινητά και κάρτες και πόσοι δυστυχείς και καταθλιπτικοί άνθρωποι ζουν και ψευτοζούν μέσα στα σύγχρονα «παλάτια» με τα πολλά τετραγωνικά, τις πισίνες και τις μπουρμπουλήθρες του υδρομασάζ. ΟΤΑΝ ΓΡΑΦΕΤΕ ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ Η ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΟΙΟΣ, ΓΙΑ ΕΣΑΣ, ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ; Ο πρώτος αναγνώστης είμαι πάντα εγώ. Η πρώτη αναγνώστρια είναι η γυναίκα μου. Είναι και καλύτερη και αυστηρότερη από εμένα. Ό,τι χρειάζεται δηλαδή ένας γραφιάς για να μην καβαλήσει το καλάμι... ΣΗΜΕΡΑ ΖΟΥΜΕ ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙΣ ΠΩΣ ΕΙΣΑΙ ΠΟΙΗΤΗΣ. ΜΗΠΩΣ Η ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΠΟΙΗΤΙΚΗ; Δεν υπάρχουν «ποιητικές» και «αντιποιητικές» εποχές. Όσο για τους ποιητές, ποτέ δεν είχαμε περισσότερους... Το δύσκολο δεν είναι να δηλώνεις ποιητής και να απολαμβάνεις τα 15 λεπτά δημοσιότητος που σου αναλογούν. Δύσκολο είναι να παραμένεις ποιητής σε ένα κόσμο που δεν σέβεται όχι μόνο την ποίηση, τη λογοτεχνία και τον πολιτισμό αλλά και τον ίδιο τον πλανήτη με την πανίδα και την χλωρίδα του. ΟΙ ΟΚΤΩ ΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΔΥΟ ΒΙΒΛΙΑ ΜΕ ΠΕΖΑ ΦΑΝΕΡΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΡΑΙΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΑΣ ΣΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ. ΤΙ ΘΑ ΛΕΓΑΤΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΣ ΠΟΥ ΑΝΑ ΔΥΟ Η ΤΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΕΜΦΑΝΙΖΟΥΝ ΤΗ ΝΕΑ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΟΥΣ; Ο καθένας έχει τους δικούς του ρυθμούς. Ο Καβάφης έγραψε 154 ποιήματα και ο Ρίτσος ...1054. Και οι δύο είναι μεγάλοι ποιητές.Θέλω να πω ότι δεν είναι αρετή το να γράφει κανείς λίγα. Τα κείμενα μετράνε. Βέβαια, στις μέρες μας, υπάρχει μια αγωνία να γράφει και να δημοσιεύει κανείς βιβλία κάθε 2-3 χρόνια. Σε αυτή την παγίδα έχουν πέσει οι πεζογράφοι, κυρίως, γιατί τους πιέζουν οι εκδότες, οι δημοσιογράφοι, το κοινό τους, εμμέσως, αλλά και η προσδοκία κέρδους. Η αδιαφορία όλων αυτών των παραγόντων για την ποίηση, μια και «δεν πουλάει», έχει και τα καλά της. Έτσι μένει κανείς απερίσπαστος και γράφει μόνον όταν έχει κάτι να πει.Θα μου πείτε, δεν υπάρχουν φλύαροι ποιητές; Υπάρχουν αλλά είναι λιγότεροι.

Τίποτα δεν μπορεί να σ' εμποδίσει να κάνεις όνειρα

ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ

βιβλία:

Γυναικών ΜΕΛΑΝΙ

INDEX_43

Ο Μιχάλης Γκανάς γεννήθηκε στον Τσαμαντά Θεσπρωτίας το 1944. Από το 1962 ζει και εργάζεται στην Αθήνα, όπου ήρθε για να σπουδάσει νομικά. Βιβλιοπώλης για μια δεκαπενταετία, συνεργάστηκε αργότερα με την κρατική τηλεόραση ως επιμελητής λογοτεχνικών εκπομπών και σεναριογράφος. Από το 1989 είναι κειμενογράφος σε διαφημιστική εταιρεία. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες, ενώ στίχοι του έχουν μελοποιηθεί από γνωστούς Έλληνες και ξένους συνθέτες: Μ. Θεοδωράκης, Ν. Μαμαγκάκης, Ν. Ξυδάκης, Δ. Παπαδημητρίου, Ν. Κυπουργός, G. Bregovic, A. Dinkjian κ.ά. Μετέφρασε τις Νεφέλες του Αριστοφάνη για το Θέατρο Τέχνης - Κάρολος Κουν και τους Επτά επί Θήβας του Αισχύλου για το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Πατρών. Το 1994 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το βιβλίο του Παραλογή.

INDEX_36 INDEX_43


ΣYNENTEYΞH

20

21

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤH ΓIΩTA ΣYKIΩTH ΓΙΑΤΙ ΟΝΟΜΑΣΑΤΕ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΑΣ ΣΥΛΛΟΓΗ; Από ένα περιστατικό με εκδότη, που το αντιμετωπίζουν λίγο πολύ όλοι όσοι γράφουν ποίηση: «Η ποίηση δεν κινείται. Στείλτε μας μυθιστόρημα, διηγήματα έστω». Εξάλλου, πρόκειται κατά το πλείστον για αφηγηματικά ποιήματα, ταιριάζει ο τίτλος. ΤΙ ΦΤΑIΕΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΗΞΑΜΕ ΣΤΗ ΦΡΑΣΗ «Η ΠΟΙΗΣΗ ΔΕΝ ΚΙΝΕΙΤΑΙ»; ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΠΟΥ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΕ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ, ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΕΞΟΧΗΝ ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ… «Και όμως κινείται». Με τον δικό της αργό τρόπο που της εξασφαλίζει διάρκεια. Είναι γεγονός ότι η πληθώρα των βιβλίων που εκδίδονται εξαφανίζει από τις προθήκες ακόμα και τους κορυφαίους ποιητές και «ο χώρος» του βιβλίου συλλήβδην δεν στηρίζει την ποίηση. Νομίζω όμως ότι περισσότερο ευθύνεται η σύγχρονη ποίηση που με τις μοντερνίστικες αναζητήσεις της κατάντησε ερμητική και ακατανόητη. Αυτή η τόσο φιλάνθρωπη τέχνη έγινε αλαζονική, ακατάδεχτη, κι ο Έλληνας με τη σειρά του στρέφει τα νώτα. Δεν είναι ακαταλαβίστικη όμως η Σαπφώ, ούτε το δημοτικό τραγούδι, ούτε ο Καβάφης. ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΕ Η ΣΧΕΣΗ ΣΑΣ ΜΕ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ; Είναι το είδος της ποίησης και μουσικής με το οποίο ήρθα σε επαφή στα παιδικά μου χρόνια. Στο χωριό άκουγα τραγούδια, μοιρολόγια πιο συχνά, αλλά και η μάνα μου στο σπίτι τραγουδούσε. Ίσα που πρόλαβα δηλαδή. Με την τηλεόραση και τα κασετόφωνα, σιγά σιγά οι άνθρωποι μουγγάθηκαν. Σκέφτομαι καμιά φορά ότι ένας ολόκληρος λαός επί αιώνες ψυχαγωγούνταν, διαπαιδαγωγούνταν εντέλει, με αυτή την υψηλή τέχνη. Κι αυτά τα λόγια που τον μετατόπιζαν από την τραχύτητα της ζωής, τα τραγουδούσε και τα χόρευε, η ύπαρξη μεθούσε, εξαγνιζόταν, καλυτέρευε. Κοιτάξτε γλέντι σε παλιά φωτογραφία. Τι ήθος αποπνέει. Φιγούρες λεπτές, τα χρεώδη στα φαγητά και στο διάκοσμο, σύμπνοια, μοίρασμα. Να φτάνουν στη μεταρσίωση από το ελάχιστο, από το τίποτα. ΕΝΩ ΞΕΚΙΝΗΣΑΤΕ ΜΕ ΕΡΩΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, ΣΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΣΥΛΛΟΓΕΣ ΚΥΡΙΑΡΧΟΥΝ ΒΙΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ. Ο έρωτας είναι συγκλονιστικό βίωμα της νεότητας. Απέτισα κι εγώ τον φόρο μου. Καθώς όμως η ζωή στην Αθήνα ξυπνούσε μέσα μου τη νοσταλγία της φύσης και της χειροποίητης ζωής των παιδικών

μου χρόνων ανασύρθηκαν κι αυτά τα βιώματα. Η ποίηση με παρηγόρησε, με συνέτρεξε. «ΧΘΕΣ ΜΕΤΑΚΟΜΙΣΑ ΜΙΑ ΜΟΝΑΞΙΑ ΠΙΟ ΠΕΡΑ». Ο καθένας μας σε αυτό το ταξίδι ενδύεται και απεκδύεται: σπίτια, πόλεις, σχέσεις, ρόλους. Μένει από όλους αυτούς τους αποχωρισμούς όλο και πιο μόνος, όλο και πιο κατέναντι του εαυτού του, ως την οριστική του μετακόμιση. ΤΟ ΝΑ ΖΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ, ΣΕ ΕΠΑΡΧΙΑ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ; Αν ασχολείται κανείς με την ποίηση που προϋποθέτει ελάχιστα υλικά μέσα, σε αντίθεση με τους εικαστικούς ας πούμε, και σε βραχονησίδα να έχει επιλέξει να ζει, η έμπνευση θα τον βρει διαθέσιμο. Δεν μου ταίριαξε η καθημερινή ζωή στην Αθήνα, προέχει να ζω πιο ήσυχα σαν άνθρωπος. ΕΠΗΡΕΑΣΑΝ ΟΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΣΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ; Τη φρέναραν. Όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με την αποσπασματικότητα του Σολωμού, με τη σιωπή του Κάλβου, ή το λογάριθμο των ποιημάτων του Καβάφη, υποψιάζεσαι ότι δεν είναι ποίηση τα ξεσπάσματά σου στο χαρτί κι ότι πρέπει να σκίσεις και να γράψεις πολλές φορές κάτι, μέχρι να αποκρυσταλλώσεις την ουσία του. Ο κίνδυνος τώρα να αναμασήσεις στο χαρτί τα διαβάσματά σου είναι κάτι που αφορά και τους άλλους ποιητές, δεν γεννιέται αυτοφυής κανένας. ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ Η ΠΟΙΗΣΗ; Όσο μπορεί να διδαχτεί και η πίστη… Αντί για τη λεγόμενη ανάλυση πάντως, φορτωμένη και με τόση θεωρία της Λογοτεχνίας, καλύτερα να αποστήθιζαν τα παιδιά στίχους ή και ποίημα ολόκληρο που θα το ανέσυραν στις περιστάσεις της ζωής. Γίνονται πιο πλούσια έτσι έχοντας τα λόγια των ποιητών μέσα τους. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ; Σε όλες τις εποχές η ποίηση έρχεται να παρηγορήσει την έλλειψη, να μαλακώσει τον πόνο, «να κάνει να μην νιώθεται η πληγή». Αν η ζωή του ανθρώπου ήταν μια διαρκής πληρότητα και ευτυχία ο άνθρωπος δεν θα κατέφευγε στην ποίηση. Κι ας το φθονεί, όπως λέει ο Καρυωτάκης, αυτό το καταφύγιο.

Χτες μετακόμισα μια μοναξιά πιο πέρα

ΓΙΩΤΑ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ INDEX_36 INDEX_43

βιβλία:

Η Γιώτα Αργυροπούλου γεννήθηκε στους Κωνσταντίνους Μεσσηνίας. Σπούδασε Φιλολογία στην Αθήνα και εργάζεται στη Μέση Εκπαίδευση. Ζει στην Καλαμάτα. Έργα της: Τοιχογραφία της άνοιξης, Καστανιώτης 1998,1999, Μεταίχμιο 2006, 2010, Νερά απαρηγόρητα, Πλανόδιον 2004,2009, Διηγήματα, Μεταίχμιο 2010. Ανέκδοτα ποιήματά της έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά (Εντευκτήριο, Λέξη, Νέα Εστία, Πλανόδιον, Νεφούρια, Πάροδος, Έμβόλιμον, Παρέμβαση κ.α.) κι έχουν μεταφραστεί στα ισπανικά και τα ουγγρικά .

ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

INDEX_36 INDEX_43


top 5

22

top 5 επιμέλεια:

Xριστίνα Oικονομίδου Mάκης Tσίτας Άσπα Σκαπέρδα

23

A HMEPOΛOΓI

Τί να την κάνεις την καινούρια χρονιά αν δεν σου «μπει» καλά; Τo Αλμανάκ καλοτυχίας υπόσχεται τουλάχιστον να σας φέρει γούρι στις νέες μέρες που έρχονται. Πρώτη απαραίτητη προϋπόθεση το σωστό Feng Shui. Το Αλμανάκ περιέχει όλες τις βασικές αρχές της κινέζικης χωροθεσίας ώστε να σας βοηθήσει να εξασφαλίσετε την αρμονία που απαιτείται για να λειτουργείτε καλύτερα στον χώρο σας και να προσελκύσετε θετικές επιδράσεις στη ζωή σας. Στις 256 πολύχρωμες σελίδες του θα ανακαλύψετε μικρά και μεγάλα μυστικά που αν μη τι άλλο θα προσθέσουν μια χαρούμενη νότα στην καθημερινότητά σας. Παραδοσιακές συνταγές, συμβουλές ομορφιάς και υγείας σας προτείνονται κατανεμημένες ανάλογα με τις τέσσερις εποχές του χρόνου, χειμώνα, άνοιξη, καλοκαίρι και φθινόπωρο. Το Αλμανάκ, περιλαμβάνει επίσης εκτενείς αστρολογικές προβλέψεις για κάθε ζώδιο, από τον αστρολόγο Κώστα Λεφάκη, σχετικά με τον έρωτα, την καριέρα και τα χρήματά σας, την υγεία και τις σχέσεις σας με τους άλλους. Κρατάτε στα χέρια σας λοιπόν, ένα πολύτιμο σύμβουλο για κάθε σπίτι.

Μαίρη Σπυριδογιαννάκη (επιμέλεια) Αλμανάκ καλοτυχίας Allegro

Η νομοθεσία για την καθολική απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους αποτελεί πλέον πραγματικότητα και για την Ελλάδα. Η ρύθμιση τέθηκε σε ισχύ από την 1η του Οκτώβρη 2010, καθιστώντας το κάπνισμα έγκλημα με τιμωρία. Και μπορεί τα πρόστιμα για τους παραβάτες να είναι τσουχτερά, αλλά κατά πως φαίνεται το μέτρο παραμένει μέχρι τώρα ανενεργό. Οι καπνιστές και οι μαγαζάτορες έχουν επιδείξει σθεναρή αντίσταση και απείθεια. Επίκαιρο λοιπόν, το ημερολόγιο του 2011 με θέμα τον καπνό από τις εκδόσεις Ιανός. Από το πρώτο αντικαπνιστικό διάταγμα στην Ελλάδα, το 1856, μέχρι τις μέρες μας μπορεί να έχουν αλλάξει πολλά, ωστόσο η συνήθεια του καπνίσματος καλά κρατεί. Στο ημερολόγιο παρουσιάζεται το κάπνισμα υπό το πρίσμα της πεζογραφίας και της ποίησης, ελληνικής και ξένης. Αναδεικνύονται επιπλέον, η σχέση καπνού και ποτού, οι διαφορές του καπνιστή τσιγάρου από αυτόν του πούρου και της πίπας, η ετυμολογία του καπνίζειν, οι λόγοι που ξεκινάμε το κάπνισμα και σχετικές έρευνες. Ο καπνός, τελικά, ως βασικό στοιχείο συνεύρεσης περνά πρώτα μέσα από τις σχέσεις των ανθρώπων και μετά στη λογοτεχνία και στην τέχνη.

Το ημερολόγιο του καπνού 2011 ΙΑΝΟΣ

Τα σώματα δεν είναι δυνατόν να λάβουν «άλλην ηδονήν δικαιοτέραν από την ηδονήν της τροφής», όπως χαρακτηριστικά καταγράφεται στους διαλόγους του Συμποσίου των Επτά Σοφών του Πλουτάρχου. Το συμπόσιο στην αρχαία Ελλάδα αποτελούσε μια συνεστίαση με οινοποσία η οποία συνοδευόταν από τραγούδια, χορό και συζήτηση. Ένα πλούσιο γεύμα ή δείπνο, είναι πάντοτε μια καλή αφορμή για φιλικές ή οικογενειακές συνευρέσεις και σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί μια απλή διαδικασία ικανοποίησης μιας ακόμη βιολογικής μας ανάγκης. Η απόλαυση που αναδεικνύει την τέχνη του «τρώγειν και πίνειν» οδηγεί στη σύσφιξη των διαπροσωπικών σχέσεων των συνδαιτυμόνων. Ποικίλες οι γεύσεις, ποικίλες και οι κουβέντες μεταξύ τους, από τις λεγόμενες «αμπελοφιλοσοφίες» μέχρι την ανάδειξη ολοκληρωμένων σκέψεων και ιδεών για ό,τι μας περιτριγυρίζει ή μας προβληματίζει. Στο Λογοτεχνικό Ημερολόγιο του 2011, από τις εκδόσεις Πατάκη, περιλαμβάνεται η τέχνη του «τραπεζώματος», όπως έχει καταγραφεί από γνωστούς Έλληνες συγγραφείς, σαν τον Παπαδιαμάντη, τον Ροΐδη, τον Καζαντζάκη, τον Χατζή, την Έλλη Αλεξίου, τη Μαρία Ιορδανίδου, αλλά και τον Πλάτωνα, τον Αθηναίο και άλλους μεγάλους δημιουργούς.

Κώστας Σταμάτης (επιμέλεια) Λογοτεχνικό ημερολόγιο 2011: Συμποσίων εγκώμιο

Το Ποιητικό Ημερολόγιο των εκδόσεων Ιωλκός αποτελεί πλέον ένα εκδοτικό θεσμό, αφού συμπληρώνει το 2011 μια παράδοση δεκαέξι ετών. Στις σελίδες του, πέραν από τις κλασικές ημερολογιακές πληροφορίες, βρίσκεται καταγεγραμμένο, κάθε μέρα και διαφορετικό, ένα αντιπροσωπευτικό ποίημα Έλληνα δημιουργού. Η εποχή προέλευσής του κυμαίνεται από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Το Ποιητικό Ημερολόγιο είναι μια ανθολογία ποίησης, που πέραν από την προβολή κλασικών δημιουργών, προωθεί και τους σύγχρονους, οι οποίοι με το έργο τους επιβεβαιώνουν την εξελικτική πορεία της ελληνικής ποίησης. Έτσι, στο φετινό Ποιητικό Ημερολόγιο ανθολογούνται ποιητές από τον Αντίπατρο τον Συδώνιο μέχρι τον Διονύσιο Σολωμό, και από τον Κωστή Παλαμά μέχρι τον Μίλτο Σαχτούρη. Αφού «…ο ποιητής θεωρείται σαν ένας διάμεσος ανάμεσα στους θεούς και τους ανθρώπους, ένας μεταφραστής της φωνής του θεού, των νευμάτων και των σημάτων του, σε ανθρώπινη λαλιά γνώστης και κάτοχος της αλήθειας σε πρώτο βαθμό…» (Μανόλης Λαμπρίδης). Την έκδοση για το 2011 επιμελείται ο Γιάννης Κορίδης, ενώ το ημερολόγιο κοσμείται και από τέσσερα έργα του Γιώργου Καρακάσογλου.

Τι μπορεί να είναι ένα συναίσθημα; Μια ευχάριστη ή δυσάρεστη ψυχική κατάσταση που προκαλείται από αισθήματα, παραστάσεις ή σκέψεις, χαρά, λύπη, αγάπη, μίσος, φόβος, έρωτας. Τα Συναισθήματα είναι ένα ημερολόγιο που αποτελείται από μικρά λογοτεχνικά κείμενα με θέμα τα ποικίλα, έντονα, και πολλές φορές αντικρουόμενα συναισθήματα στον έρωτα. Ένα θέμα που αναμφισβήτητα αγγίζει όλους μας, μας επηρεάζει και σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό καθορίζει τη ζωή μας. Όλοι, ανεξάρτητα από το φύλο και την ηλικία μας, έχουμε ζήσει, γευτεί, χαρεί, πληγωθεί ή στεναχωρηθεί βιώνοντάς τον. Το ημερολόγιο εστιάζει κυρίως στις εντάσεις μεταξύ των δύο φύλων, στα πάθη και στους πόθους τους, στα ανεκπλήρωτα όνειρα τους, στις κρυφές επιθυμίες τους. Οι ασπρόμαυρες συλλεκτικές ρετρό εικόνες που συνοδεύουν τα κείμενα, τα ενισχύουν και τα αναδεικνύουν, ενώ αυτά με τη σειρά τους προβάλουν και «ζωντανεύουν» τις εικόνες. Έτσι, τα ενσταντανέ μπορούν να χαρακτηριστούν σαν μικρές σκηνές που εξελίσσονται μπροστά στον αναγνώστη. Με αυτόν τον τρόπο αναδεικνύεται η πράξη, η δράση, η θεατρικότητα των κειμένων.

Γιάννης Κορίδης Ποιητικό Ημερολόγιο 2011

Γιώργος Καστρουνής Ημερολόγιο 2011: Συναισθήματα

ΙΩΛΚΟΣ

ΚONTYλI

ΠΑΤΑΚΗ

INDEX_43 INDEX_36


24

top 5

TOP 5

ΞENH ΠEZOΓPAΦIA

Η Ελένα Τιμπερέσκου γεννήθηκε το 1936 στη Βεσσαραβία της Ρουμανίας. Με τους θείους της, που την έχουν υιοθετήσει, και την αγαπημένη της γιαγιά μετακομίζουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα από πόλη σε πόλη. Τη δεκαετία του ’70, ασφυκτιώντας μέσα στην οικογένειά της, την κοινωνία και το σοβιετικό καθεστώς εγκαταλείπει την πατρίδα της και με ενδιάμεσο σταθμό το νεοσύστατο κράτος του Ισραήλ, μεταναστεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τρεις διαφορετικές περίοδοι, σε τρία διαφορετικά κράτη, η Ρουμανία του Τσαουσέσκου, η ισραηλινοπαλαιστινιακή διαμάχη και η σημερινή Αμερική των εμιγκρέδων. Σε αυτή φτιάχνει μια καινούρια ταυτότητα κυνηγώντας το αμερικάνικο όνειρο: νέο όνομα, νέο επάγγελμα, γλώσσα και πατρίδα. Για τον γιο της Αλεξάντρου, επιθυμεί να πραγματοποιήσει καλές σπουδές για να ανελιχθεί κοινωνικά. Μέχρι που κάνει την εμφάνισή της η γαλλίδα αγαπημένη του, Μαρί. Άραγε, ήρθε για να ανατρέψει όλα τα σχέδια της μαμάς; Η αντιπαράθεση των δύο γυναικών για το ποια θα κρατήσει τον Αλεξάντρου δίπλα της είναι αναπόφευκτη. Μία ιστορία βασισμένη σε προβληματισμούς σχετικά με τη σύγκρουση των πολιτισμών, την αντίθεση μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, μνήμης και λήθης, την έννοια της συγγένειας.

Κατρίν Κιουσέ Ένα λαμπρό μέλλον ΠΑΠΥΡΟΣ

INDEX_36 INDEX_43

Από τι άραγε εξαρτώνται οι διατροφικές μας συνήθειες; Ο Τζόναθαν Σάφραν Φόερ πέρασε τα εφηβικά και τα φοιτητικά του χρόνια ταλαντευόμενος ανάμεσα στην κρεοφαγία και τη χορτοφαγία. Σαν πατέρας, όμως, αναγκάζεται να αποφασίσει ο ίδιος τη διατροφή που θα ακολουθήσει ο γιος του και τότε το πράγμα περιπλέκεται. Για να βρει απαντήσεις σχετικά με το τί τρώμε επισκέφθηκε βιομηχανικές φάρμες μέσα στα μεσάνυχτα, ανέλυσε όλα τα συναισθηματικά υλικά από τα οποία ήταν φτιαγμένα τα γεύματα της παιδικής του ηλικίας και έβαλε στο μικροσκόπιο ορισμένα από τα πιο πρωτόγονα ένστικτά του σχετικά με τις έννοιες σωστό και λάθος. Γιατί να μη φάει κανείς τον σκύλο του, αφού τρώει κρέας; Το βιβλίο αναφέρεται και σε όλες εκείνες τις ιστορίες, λαϊκής και οικογενειακής παράδοσης, ακόμα και στους εθνικούς μύθους που χρησιμοποιούμε συχνά για να δικαιολογήσουμε την κουλτούρα μας στο φαγητό. Εφαλτήριο αποτέλεσε η μαγειρική της γιαγιάς του. Ταυτόχρονα, ο Φόερ, παραθέτει ντοκουμέντα, τις συζητήσεις του δηλαδή με ανθρώπους που διευθύνουν κτηνοτροφικές φάρμες και τις εμπειρίες του από την επίσκεψή του σε αυτές. Όλα αυτά αναμεμιγμένα με τις κοινωνιολογικές και φιλοσοφικές του σκέψεις.

Τζόναθαν Σάφραν Φόερ Τρώγοντας ζώα ΜΕΛΑΝΙ

Το έτος 25 είναι «η χρονιά της πλημμύρας», η χρονιά που πραγματοποιήθηκε μια τεράστια οικολογική καταστροφή και οδήγησε στην εξαθλίωση της ανθρώπινης ύπαρξης. Ο Αδάμ-Ένα, ηγέτης της παραθρησκευτικής σέχτας «Κηπουροί του Θεού» την είχε προβλέψει. Ζώντας σε ένα μεταλλαγμένο κόσμο, στα χρόνια που προηγήθηκαν της καταστροφής, εκείνος και οι οπαδοί του προσπαθούσαν να αφυπνίσουν τους ανθρώπους. Συμφιλιώνοντας την επιστήμη με τη θρησκεία και προστατεύοντας τα φυτικά και ζωικά είδη, επέλεξαν ένα τρόπο ζωής που θα τους έφερνε πιο κοντά στη φύση. Η Άνυδρη Πλημμύρα ξεσπά και προκαλεί μια πανδημία που αφανίζει το ανθρώπινο είδος και όχι μόνο. Μοναδικοί επιζήσαντες, η Ρεν, μια χορεύτρια που βρήκε καταφύγιο στο στριπτιτζάδικο που δούλευε και η Τόμπι, μέλος των «Κηπουρών του Θεού», που κλειδώθηκε σε ένα πολυτελές σπίτι. Μέσα από τις αφηγήσεις των δύο γυναικών, ξετυλίγεται η ζωή πριν από την καταστροφή, εξωφρενικές ιστορίες ενός εκφυλισμένου κόσμου. Μεταλλαγμένες τροφές δηλητήριο, σεξογειτονιές, διεφθαρμένες Αρχές και οι Κηπουροί να καλλιεργούν τις ταράτσες υμνώντας τα αγριόχορτα. Οι δύο γυναίκες είναι όμως όντως μόνες τους;

Μάργκαρετ Άτγουντ Η χρονιά της πλημμύρας ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Η Αλεπού είναι το δεύτερο βιβλίο της επικής τριλογίας του Raymond E. Feist το Κονκλάβιο των Σκιών. Στο πρώτο, Το νύχι του ασημένιου γερακιού, ένας αμείλικτος στρατός έσπειρε τον θάνατο και την καταστροφή στα βουνά της Μιδκημίας, ισοπεδώνοντας στο πέρασμά του το ένα χωριό μετά το άλλο. Μοναδικός επιζών αυτής της ανελέητης βιαιοπραγίας, ο μικρός Κίλι, ο οποίος μετατρέπεται σταδιακά σε ένα αδυσώπητο όπλο. Στην Αλεπού, ο νεαρός Ταλ Χώκινς, ένας ταλαντούχος ξιφομάχος, είναι ο μοναδικός που επιζεί στο χωριό του. Το Κονκλάβιο των Σκιών, ένα μυστηριώδες τάγμα μάγων κατασκόπων, είναι αυτοί που τον έσωσαν και τον εκπαίδευσαν, στρατολογώντας των στην ομάδα τους. Ο Ταλ καταδιώκει τον Δούκα του Ολάσκο, τον υπεύθυνο για την τραγωδία στο χωριό του και εισχωρεί στην αυλή του, προσποιούμενος τον αριστοκράτη από το Βασίλειο των Νήσων. Ο Δούκας είναι παντοδύναμος, καθώς έχει συμμαχήσει με τον νεκρομάντη Λέσο Βάρεν, γνώστη της μαύρης μαγείας του θανάτου. Για να καταφέρει ο Ταλ να εξολοθρεύσει τον Ολάσκο, πρέπει πρώτα να πουλήσει την ψυχή του. Μια ιστορία γεμάτη περιπέτεια, ίντριγκες και μαγεία.

Raymond E. Feist Αλεπού Η AΓΝΩΣΤΗ ΚΑΝΤΑΘ

Ο αυστριακός πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας του 20ού αιώνα Τόμας Μπέρνχαρντ, υπήρξε ένας από τους στηλιτευτές της κοινωνικής υποκρισίας και του γερμανικού μικροαστισμού, της μισητής για εκείνον γερμανικής ψυχής. Τα γραπτά του διέπονται από έναν ιδιαίτερο σαρκασμό και μια έντονη υπαρξιακή μελαγχολία, σα να προσπαθούσε να ξορκίσει μέσω αυτών τη δυστυχία στη ζωή του. Τα βραβεία μου, είναι μια συλλογή κειμένων, τα οποία γράφτηκαν με αφορμή τα λογοτεχνικά βραβεία που ο ίδιος έχει αποσπάσει, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’60. Μπορεί πάντοτε να συμμετείχε στις απονομές τους, ωστόσο το μόνο που τον ενδιέφερε ήταν τα χρηματικά έπαθλα, άλλοτε για να αγοράσει ένα αυτοκίνητο, άλλοτε μια αγροικία. Λίγο πριν από κάθε βράβευση ο Μπέρνχαρντ διακατέχονταν από αφόρητο άγχος. Τα παραληρηματικά λογύδρια που κατά καιρούς εκφώνησε σε ακαδημίες και επιφανή πνευματικά ιδρύματα, βασισμένα σε σημειώσεις που γράφτηκαν «στο πόδι», είχαν προκαλέσει αρκετές αντιδράσεις. Απορρίπτοντας τα ήθη του τότε πνευματικού κόσμου, τα κείμενά συνιστούν ένα πικρόχολο σχόλιο σε αυτό που ονομάζουμε πνευματική ζωή, ακόμη και σήμερα.

Τόμας Μπέρνχαρντ Τα βραβεία μου ΕΣΤΙΑ

INDEX_36


26

top 5

TOP 5

EΛΛHNIKH ΠEZOΓPAΦIA

Ο τελευταίος Βαρλάμης είναι ένα λογοτεχνικό κείμενο που έπαιξε και τον ρόλο ομιλίας, όταν ο συγγραφέας Θανάσης Βαλτινός το εκφώνησε κατά την τελετή υποδοχής του ως νέου τακτικού μέλους της Ακαδημίας Αθηνών, στην έδρα της ελληνικής πεζογραφίας. Η ιστορία της οικογένειας Βαρλάμη ξεκινά από τον ομώνυμο οπλαρχηγό του 1821, περνάει από τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, τους βαλκανικούς πολέμους και καταλήγει στον Β΄ παγκόσμιο και τον ελληνικό εμφύλιο. Ο γιος του οπλαρχηγού Βαρλάμη, λοχαγός του ελληνικού στρατού, καταφεύγει το 1897 στο Παρίσι και γνωρίζει σε ένα καμπαρέ τη Μισέλ. Οι ανώτεροι του όμως δε συμφωνούν με την «άσωτη» ζωή του και τον διώχνουν από το σώμα. Έτσι, οι δυο τους παντρεύονται, μετακομίζουν στην Αθήνα και ανοίγουν ένα καφέ- στέκι, της πολιτικής και πνευματικής αφρόκρεμας της πόλης. Και ενώ όλα στη ζωή τους πηγαίνουν κατ’ ευχήν, ο πρώην λοχαγός βρίσκεται ένα βράδυ δολοφονημένος στο λόφο του Φιλοπάππου. Ο γιος που απέκτησε μαζί με τη Μισέλ, έχει το ίδιο περίπου τέλος, αφού βρίσκεται σκοτωμένος το 1944 στην Πλάκα… Μια διήγηση που κινείται συνεχώς μεταξύ ιστορίας και μυθοπλασίας.

Θανάσης Βαλτινός Ο τελευταίος Βαρλάμης ΕΣΤΙΑ

Η αρχή του μυθιστορήματος τοποθετείται στο τέλος του Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897. Η ήττα της Ελλάδας συνέπεσε χρονικά με την ανατροπή από το κίνημα των Νέο-οθωμανιστών του σουλτάνου Αμπντούλ Αζίζ για χάρη του Αμπντούλ Χαμίτ Β’ και την προκήρυξη Συντάγματος στις 23 Δεκεμβρίου του 1876. Ένα Σύνταγμα που παρέμεινε ανενεργό μέχρι την άνοδο του κινήματος των Νεότουρκων το 1908 και σήμανε το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο τίτλος του βιβλίου παραπέμπει στην ένωση υπό την οποία συνασπίστηκαν οι Νεότουρκοι, Ittihad ve Terraki. Σε αυτά τα χρόνια των πολιτικών ανακατατάξεων στην Τουρκία, μια κόκκινη κλωστή αποτελεί το μοναδικό εύρημα ενός φόνου που συνδέει Έλληνες και Τούρκους. Ποια μπορεί να είναι η σχέση του Τούρκου καραγκιοζοπαίχτη Ικίζ Μενεξελή και του Έλληνα δημοσιογράφου Πάρη Πηλείδη; Από το Παρίσι στη λιβυκή Τρίπολη, από τον Πειραιά στο Ερζερούμ και από την Κωνσταντινούπολη στη Θεσσαλονίκη των Βαλκανικών Πολέμων, ζωντανεύουν ιστορικές προσωπικότητες με τα πάθη και τις αγωνίες τους. Το μυθιστόρημα αποτελεί το δεύτερο μέρος της τριλογίας Επιστροφή στη Σμύρνη και εξιστορεί μέσα από τις περιπέτειες των ηρώων του, όσα προηγηθήκαν της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Ευάγγελος Μαυρουδής Επιστροφή στη Σμύρνη Ittihat ve terakki ( Ένωση και πρόοδος) ΚΕΔΡΟΣ

INDEX_36 INDEX_43

Ο Αλέξανδρος ξύπνησε και αναχώρησε οριστικά από το σπίτι για να ταξιδέψει. Το πρώτο βήμα φαινομενικά απλό, πρέπει να πάει στον Σταθμό και να πάρει το Όχημα. Ο Αλέξανδρος είναι ο Ταξιδιώτης. Στη διαδρομή του θα συναντήσει άλλους, τον Οδηγό, τον Φύλακα, τον Άνδρα. Αφού ξεκίνησε από την Πόλη δεν μπορεί να επιστρέψει, όταν κανείς φτάνει στον Σταθμό, ο δρόμος του δεν έχει γυρισμό. Μετά ο Υπεύθυνος Θύρας, ο Επόπτης, το Αμαξοστάσιο, ο Εισβολέας, ο Εργολάβος, ο Φύλακας της Κρύπτης, ο Παρατηρητής, ο Πορθμέας… Ένα ταξίδι μεγάλο, κατά τη διάρκεια του οποίου συναντάει μύθους, αναμετριέται με αναμνήσεις, πόθους, ανεκπλήρωτες επιθυμίες, περνάει από το ένα μέρος στο άλλο, ώσπου να φτάσει στον τελικό του προορισμό. Θα δυσκολευτεί να επιβεβαιωθεί, τα καταφέρνει μόνο όταν το πλοίο φτάσει στο λιμάνι. Και μετά η Μητέρα, ο Πατέρας, ο Μικρός Αδερφός, οι Φίλοι, η Παιδική Αγαπημένη, στο τέλος της διαδρομής η Μητρόπολη. Μια πορεία αυτογνωσίας, σε ένα μαγικό μυθιστόρημα υπαρξιακής φαντασίας.

Μάκης Πανώριος Η σιωπή στο τέλος του δρόμου

Η Φάρσα επανακυκλοφορεί 28 χρόνια μετά την πρώτη της έκδοση το 1982. «Μια σάτιρα στη σοβαροφάνεια […] ένα σπάνιο παράδειγμα χιούμορ με τεχνική στη λογοτεχνία μας», έγραψε ο Νάνος Βαλαωρίτης στον πρόλογό του. Πρόκειται για την ιστορία δύο κοριτσιών που επιδίδονται μετά μανίας σε αυτό το παράδοξο «σπορ» των τηλεφωνικών φαρσών, κλεισμένες σε ένα διαμέρισμα. Τα κορίτσια επιτίθενται χωρίς κανένα οίκτο μέσω τηλεφώνου, σε ανθρώπους που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν αποβλακωμένοι μικροαστοί, για να νικήσουν τη βαρεμάρα τους. Οι αποδέκτες των τηλεφωνημάτων ήρωες σε δεύτερη μοίρα, καθώς στην πλειοψηφία των περιπτώσεων οι απαντήσεις τους παραλείπονται. Με την πάροδο του μυθιστορηματικού χρόνου οι φάρσες εξελίσσονται σε αναμνήσεις και προσωπικές σχέσεις. Από τη μια, η αναμονή που ποτέ δεν ικανοποιείται, από την άλλη σεξουαλικές περιπτύξεις, που σκιαγραφούνται αχνά, έμμεσα μέχρι το τέλος του βιβλίου. Το τέλος, μια πλήρης συνδιάλεξη τηλεφωνικού σεξ με παρεμβολές από τα μεγάφωνα της πλατείας. Μια παρωδία εθνικής γιορτής και ένας οργασμός εν μέσω κραυγών «Ζήτω το έθνος, ζήτω, ζήτω…».

Η Βιβή Χολέβα ξεκίνησε από ένα χωριό της Πελοποννήσου για να γίνει γιατρός. Έφτασε στην Αθήνα σαν φοιτήτρια, σε μια εποχή με θυελλώδεις συνελεύσεις στα αμφιθέατρα, με μαζικές πορείες για την πτώση της χούντας. Τριάντα χρόνια μετά, έχει περάσει τη ζωή της ανάμεσα στην Κυψέλη, τα Πατήσια και το Γκύζη, με την ιατρική όνειρο ανεκπλήρωτο αφού εργάζεται σαν αποκλειστική νοσοκόμα. Ο γιος της ο Λίνος, ισοβίτης. Τον Μάιο του 2008, στην πρώτη του άδεια, μάνα και γιος ταξιδεύουν στους Δελφούς. Εκεί εκτυλίσσεται η ιστορία του βιβλίου, σε 3,5 μέρες, με τον χρόνο της αφήγησης να γυρίζει στην Ελλάδα του ‘60 και του ‘70 αλλά και σε αυτήν του ‘90, μέσα από τις μνήμες τους. Ο καθένας τους σηκώνει τα δικά του «σακιά», ηθικά και ψυχικά φορτία που έχουν επωμιστεί κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Μέσα από το κλασικό οιδιπόδειο σχήμα μάνας-γιου, ξετυλίγεται η συνυπευθυνότητα και των δύο για τα ασήκωτα βάρη που κουβαλούν στις πλάτες τους. Μέρος και αυτοί των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων που αποτελούν την πλειοψηφία της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας.

Έρση Σωτηροπούλου Η Φάρσα

Ιωάννα Καρυστιάνη Τα σακιά

ΠΑΤΑΚΗ

ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

ΟΞΥ

INDEX_36


28

top 5

TOP 5

ΠAIΔIKA

«Δεν είμαστε Ζουλού, δεν είμαστε Παπούα, είμαστε η άγρια φυλή των Λιλιπούα»… Η θρυλική παιδική ραδιοφωνική εκπομπή Εδώ Λιλιπούπολη έκανε την πρώτη της εμφάνιση στα ραδιοκύματα του Τρίτου Προγράμματος, 34 χρόνια πριν. Ηθικός αυτουργός, ο τότε διευθυντής του Προγράμματος Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος υποστήριξε με όλα τα μέσα αυτήν την πραγματικά πρωτοποριακή πρωτοβουλία. Γενιές και γενιές παιδιών έχουν μεγαλώσει με το άκουσμά της, ακόμα και όταν σταμάτησε να εκπέμπει, τραγουδώντας ρυθμικά «το χοντρό μπιζέλι χορεύει τσιφτετέλι… και τα κολοκυθάκια χτυπάνε παλαμάκια…». Η εκπομπή ξεκινούσε κάπως έτσι, «μια φορά κι έναν καιρό, υπήρχε μια πόλη που την έλεγαν "Λιλιπούπολη". Σ’ αυτή την πόλη ο δημοσιογράφος Μπρίνης καλούσε κάθε πρωί μικρούς και μεγάλους με το προσκλητήριο "Εδώ Λιλιπούπολη!" Κάθε είδος μουσικής ακουγόταν εκεί, από τσιφτετέλι και ροκ, μέχρι μπόσα νόβα. Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει στίχους και παρτιτούρες για πιάνο, και συνοδεύεται από τα εισαγωγικά κείμενα των δημιουργών της. Μια μοναδική ευκαιρία να ξυπνήσουν οι μνήμες των παιδιών του παρελθόντος και να μυηθούν στη μαγική «Λιλιπούπολη» τα παιδιά του σήμερα.

Εδώ Λιλιπούπολη Τα τραγούδια ΙΑΝΟΣ

Επτά ξεχωριστές ιστορίες γραμμένες με αφορμή επτά χριστουγεννιάτικες εικόνες, ζωγραφισμένες από διαφορετικούς δημιουργούς στη χρονική περίοδο 1920-1923. Του κυρίου Λεονάρντο του αρέσει μετά μανίας να γράφει ιστοριούλες και να στέλνει κάρτ-ποστάλ. Τι θα γίνει όμως όταν η έμπνευσή του τον εγκαταλείψει; Έλατα που όταν βαριούνται να είναι στο δάσος μπορούν να ταξιδέψουν με όχημα το παλτό του Αϊ- Βασίλη. Η Τίνα με τις κόκκινες πλεξούδες αγαπούσε πολύ τα παιχνίδια της και δε σταμάτησε να παίζει μαζί τους ποτέ. Η Βροχούλα κι ο Μουντζούρης, άραγε θα τα καταφέρουν ποτέ να βρεθούν; Ο κλόουν Τικ τοκ παραμονή Πρωτοχρονιάς και είναι μόνος του και κουρελής. Τα χρυσαφιά καρύδια γίνανε παιδιά και μετά αστέρια. Ο μικρός Φώτης θέλει να γίνει ο μουσικός του χωριού και στέλνει κάθε χρόνο γράμματα στον Άγιο Βασίλη. Επτά παράξενες ιστορίες, παραμύθια που ίσως δεν απέχουν πολύ από την πραγματικότητα. Οι τρεις πρώτες γράφτηκαν στο Παρίσι, οι άλλες τρεις στο τρένο από Wurzburg για Αθήνα και η τελευταία στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης. Οι ιστορίες είναι εμπλουτισμένες με ευχετήριες κάρτες από τη συλλογή του συγγραφέα.

Χρήστος Μπουλώτης Επτά ιστοριούλες γιορτινές και παράξενες, επτά POLARIS

INDEX_36 INDEX_43

Το πνεύμα των Χριστουγέννων γράφτηκε το 1843 και συνεχίζει από τότε μέχρι σήμερα να γοητεύει ακατάπαυστα μικρούς και μεγάλους. Ο Εμπενίζερ Σκρουτζ, ένας τσιγκούνης και γκρινιάρης γέροντας δούλευε ακατάπαυστα ακόμη και παραμονή Χριστουγέννων. Δε γιόρταζε ποτέ του τα Χριστούγεννα γιατί τα θεωρούσε χάσιμο χρόνου. Αυτή τη χρονιά όμως η «μοίρα» του επιφυλάσσει μια έκπληξη. Όταν έφτασε μόνος του, όπως πάντα, στο σπίτι, αντίκρισε το φάντασμα του πεθαμένου του συνέταιρου, Μάρλεϊ, ο οποίος τον προειδοποίησε να αλλάξει ρότα στη ζωή του. Το Πνεύμα των Χριστουγέννων του Παρελθόντος έκανε την εμφάνισή του το ίδιο κιόλας βράδυ. Πέταξαν μαζί πίσω στο παρελθόν του Σκρουτζ κι ο γέρος είδε πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετική η πορεία της ζωής του. Μετά ήρθε το Πνεύμα των Χριστουγέννων του Παρόντος. Άρχισε σιγά σιγά να συνειδητοποιεί από τη μια τη χαρά των οικογενειών που γιόρταζαν τα Χριστούγεννα και από την άλλη, την εξαθλίωση των φτωχών ανθρώπων. Την επόμενη μέρα στις δώδεκα ακριβώς, τον επισκέφτηκε το Πνεύμα των Χριστουγέννων του Μέλλοντος. Όταν βρέθηκε μπροστά στον ίδιο του τον τάφο, κατάλαβε ότι η αγάπη αξίζει περισσότερο από τα πλούτη.

Τσαρλς Ντίκενς Το πνεύμα των Χριστουγέννων Άγκυρα

Οι περιπέτειες του συμπαθητικού πράσινου τέρατος με τη χρυσή καρδιά, κυκλοφορούν τώρα και σε βιβλίο. Ο Σρεκ ζούσε μια φιλειρηνική ζωή στο βάλτο του, όταν παραμυθένια όντα όπως ο Πινόκιο και τα τρία γουρουνάκια του χαλούν την ησυχία. Αποφασισμένος να ανακτήσει τη γαλήνη αποφασίζει να επισκεφτεί το Λόρδο Φάρκουαντ. Ο Λόρδος όμως θέλει να γίνει Βασιλιάς. Όπως του υπέδειξε ο μαγικός καθρέφτης, αυτό μπορεί να το πετύχει μόνο αν παντρευτεί μια πριγκίπισσα και εκείνος επιλέγει τη Φιόνα. Όταν ο Σρεκ φτάνει με τον πιστό του φίλο Γάιδαρο στο παλάτι παίρνουν μέρος σε ένα διαγωνισμό. Ο νικητής θα σώσει τη πριγκίπισσα Φιόνα από ένα κάστρο περιτριγυρισμένο με λάβα, ώστε να την παντρευτεί ο Φάρκουαντ. Αν ο Σρεκ τα καταφέρει, θα γλυτώσει και από τα παραμυθένια όντα. Τι θα γίνει όμως όταν τη γνωρίσει; Μαζί με την παρέα του, το Γάιδαρο και την αγαπημένη του πριγκίπισσα Φιόνα, ξετυλίγουν τις ξεκαρδιστικές τους περιπέτειες σε μια εντυπωσιακή πολύχρωμη έκδοση της DreamWorks, με αυθεντικές σκηνές και διαλόγους από την πρωτότυπη ταινία κινουμένων σχεδίων που λάτρεψαν μικροί και μεγάλοι.

J. E. Bright (διασκευή) Σρεκ ΣΑΒΒΑΛΑ

Ο Τζεφ Κίνι μας σύστησε τον Γκρέγκ Χέφλι, ως ένα μικρό παιδί που, που γνωρίζει ότι είναι φρίκη κάποιες φορές να είσαι παιδί στον κόσμο των μεγάλων. Όταν ο μικρός Γκρέγκ βρίσκεται ξαφνικά στο γυμνάσιο, όπου μικροκαμωμένα πιτσιρίκια μοιράζονται τους διαδρόμους του σχολείου με μαντραχαλάδες, οι οποίοι έχουν κιόλας αρχίσει να ξυρίζονται, αντιλαμβάνεται το μέγεθος της κατάστασης. Και πώς είναι να νοιώθει κανείς σπασίκλας; Στο τελευταίο του βιβλίο ο Κίνι από το ημερολόγιο περνάει στο χρονικό και πλέον όλοι μπορούν να γράψουν όπως ο σπασίκλας. Το «Φτιάξε το δικό σου βιβλίο», είναι γεμάτο με νέες εικόνες και ολοκαίνουργο υλικό. Έχει επιπλέον λευκές σελίδες και κενές λεζάντες για να δημιουργήσει κάθε μικρός αναγνώστης τις δικές του ιστορίες κόμικς, να καταγράψει ό,τι του αρέσει και ό,τι μισεί, πώς περνάει εν ολίγοις κάθε μέρα. Αλλά το βιβλίο πρέπει να μείνει κρυμμένο σε ασφαλές μέρος. Ίσως κάποια μέρα γίνεις διάσημος και τότε το βιβλιαράκι αυτό θα αξίζει μια περιουσία…

Τζεφ Κίνι Το ημερολόγιο ενός σπασίκλα: Φτιάξε το δικό σου βιβλίο ΨΥΧΟΓΙΟΣ

INDEX_36


30

top 5

TOP 5

MEΛETEΣ

Το Αναζητώντας την Πραγματικότητα, αποτελεί μια εκτεταμένη περιγραφή του φυσικού σύμπαντος και της μαθηματικής θεωρίας που το διέπει. Σκοπός του Roger Penrose είναι να περιγράψει με τη μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια τα όσα μέχρι σήμερα γνωρίζουμε για το σύμπαν και να μας μεταδώσει την αίσθηση της βαθιάς ομορφιάς του και των φιλοσοφικών του προεκτάσεων. Μερικά από τα θέματα που πραγματεύεται είναι, τα είδη των αριθμών στη Φυσική, οι ιδέες του Λογισμού και της σύγχρονης Γεωμετρίας, οι έννοιες του Απείρου, η Θεωρία της Σχετικότητας, τα θεμέλια και οι διενέξεις της Κβαντικής Μηχανικής, το καθιερωμένο πρότυπο της Σωματιδιακής Φυσικής, η Κοσμολογία, η Μεγάλη Έκρηξη, οι Μαύρες Οπές, η πρόκληση του Δεύτερου Νόμου της Θερμοδυναμικής, η θεωρία των χορδών και η θεωρία Μ, η κβαντική βαρύτητα βρόχων, ενώ παράλληλα αναδεικνύει τις νέες κατευθύνσεις τους. Τα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου εμπεριέχουν το μαθηματικό υπόβαθρο που απαιτείται, ώστε να είναι κατανοητές οι θεωρίες της Φυσικής που αναπτύσσονται στη συνέχεια. Επιπλέον, η εκτεταμένη χρήση των εικόνων βοηθά τον αναγνώστη να κατανοήσει τις μαθηματικές, γεωμετρικές και φυσικές θεωρίες.

Roger Penrose Αναζητώντας την Πραγματικότητα Γκοβόστη

Ο Ανδρέας Λεντάκης υπήρξε ένας διανοητής και πολιτικός που σφράγισε με τη δράση του την κοινωνικοπολιτική και πολιτιστική ζωή της Ελλάδας από τα μέσα της δεκαετίας του ’50 μέχρι και τον θάνατό του, το 1997. Στην παρούσα έρευνα επιχειρείται μία επισκόπηση του λόγου και των απόψεών του σχετικά με την παιδεία, τη γλώσσα, τη νεολαία και τον πολιτισμό. Έτσι, το βιβλίο περιλαμβάνει τη συγκέντρωση, ταξινόμηση και δημοσίευση των σχετικών με τα παραπάνω θέματα κειμένων του, όπως επίσης και τον σχολιασμό τους. Θέματα που εξετάζονται περεταίρω είναι το ιδεολογικοπολιτικό ρεύμα ή η θεωρία στην οποία εντάσσεται ο λόγος του και η εξέλιξη των θέσεών του στην υπό μελέτη περίοδο. Ο τρόπος με τον οποίο ο Ανδρέας Λεντάκης συνέβαλε στη δημιουργία θεσμών, στη διαμόρφωση της εκπαιδευτικής πολιτικής των κομμάτων στα οποία συμμετείχε αλλά και γενικότερα. Οι παράγοντες που οδήγησαν στη διαμόρφωση των απόψεών του και το κατά πόσο κατάφερε τελικά να πραγματοποιήσει τις ιδέες του και να επηρεάσει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, που όπως ο ίδιος θεωρούσε προετοιμάζει ανθρώπους για να ενσωματωθούν στο σύστημα μιας κοινωνίας άκρως ατομικιστικής.

Σήφης Μπουζάκης Ανδρέας Λεντάκης (1935-1997) Για την παιδεία, τη γλώσσα, τη νεολαία και τον πολιτισμό

Κατά τον συγγραφέα, η μετάφραση της λέξης μουσική σε διάφορες γλώσσες ανά τον κόσμο προέρχεται από την ελληνική. Το ίδιο και οι διάφοροι άλλοι σχετικοί όροι όπως πολυφωνία, αρμονία κλπ., γεγονός που τον οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ολόκληρος ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός ήταν διαποτισμένος από τη μουσική. Τα θέματα που εξετάζει, κυρίως, είναι η θέση της μουσικής στη ζωή των Ελλήνων, τα όργανα, η ρυθμική αγωγή, οι κλίμακες, οι αρμονίες, η δομή της μελωδίας, η μορφή, η αρχαία θεωρία, η παρασημαντική και ιστορική εξέτασή τους. Παρουσιάζονται και αναλύονται επίσης τριάντα παραδείγματα της ελληνικής μουσικής που έχουν διασωθεί. Πηγές για τον συγγραφέα αποτέλεσαν οι σχετικές αρχαιολογικές μαρτυρίες, οι αναφορές στην ελληνική γραμματεία, κείμενα εξειδικευμένα με θέμα τη μουσική, επιγραφές που διεσώθησαν και πραγματικές μουσικές παρτιτούρες. Η συνολική ανάλυση του βιβλίου ορίζει το πλαίσιο της ελληνικής μουσικής, εξετάζοντάς την συνάμα και από την εθνογραφική της σκοπιά. Πολύ σημαντικό στοιχείο της ελληνικής αρχαίας τέχνης είναι οι ινδοευρωπαϊκές της επιρροές, οι οποίες οφείλονται στη γεωγραφική θέση της χώρας στα σύνορα Ανατολής-Δύσης.

M.L. West Αρχαία ελληνική μουσική ΠΑΠΑΔΗΜΑ

Όλα ξεκίνησαν με τη δολοφονία του Ναυπλιώτη Μίλτη Μελισσηνού το 1944, θείου του συγγραφέα. Ωστόσο, το τελικό αποτέλεσμα ξεπέρασε κατά πολύ τα όρια της καταγραφής μιας οικογενειακής ιστορίας και κατέληξε να περιγράφει την εμφύλια διαμάχη, όπως εκτυλίχτηκε στην περιοχή της Αργολίδας. Η έρευνα βασίστηκε σε πρωτογενείς πηγές και μαρτυρίες με σκοπό να καταδείξει το εμφυλιοπολεμικό σκηνικό που επικράτησε. Κατά τον συγγραφέα, η δολοφονία του Μελισσηνού και διαφόρων άλλων, δεν υπήρξε ένα τυχαίο γεγονός, ούτε αποτέλεσμα της δράσης ακραίων στοιχείων, αλλά συνέβη στο πλαίσιο της προσπάθειας των δυνάμεων του ΕΑΜ να τρομοκρατήσουν το ντόπιο πληθυσμό. Η μελέτη δεν προσεγγίζει τον Εμφύλιο σαν μια ιδεολογική σύγκρουση ή ένα αποκλειστικά πολιτικό γεγονός. Εστιάζει περισσότερο στις συνέπειές του επί του κοινωνικού συνόλου, με κυριότερη αυτή του διχασμού οικογενειών και ολόκληρων κοινοτήτων, μετατρέποντας γείτονες, φίλους και αδέρφια σε ορκισμένους εχθρούς. Στο πλαίσιο αυτό αναλύονται οι έννοιες τις αντίστασης, της δικαιοσύνης, της τρομοκρατίας και της εκδίκησης. Γεγονότα αντίστοιχα με αυτά της Αργολίδας έχουν συμβεί και σε διάφορες άλλες περιοχές του ελλαδικού χώρου.

Στέλιος Περράκης Φαντάσματα του Εμφυλίου

Η σεξουαλικότητα του ανθρώπου έχει και αυτή την προϊστορία της. Ο Τέιλορ επιχειρεί να εξηγήσει με ποιους τρόπους και σε ποιο βαθμό, η σεξουαλική μας συμπεριφορά σε ζητήματα φύλου, γένους, εξουσίας, ελέγχου και εκμετάλλευσης, είναι ριζωμένη στην προϊστορία μας ως είδους. Καταδεικνύει επίσης τους τρόπους με τους οποίους οι σύγχρονες κοινωνίες έχουν οργανωθεί με βάση το σεξ και τη σεξουαλικότητα. Οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις στις οποίες βασίζεται η έρευνα, όπως απεικονίσεις ερωτικών σκηνών σε προϊστορικά σπήλαια, χρυσές πεοθήκες, ειδώλια γυναικών με τονισμένα στήθη, καψαλισμένα απομεινάρια αφροδισιακών βοτάνων, ευρήματα διάσπαρτα σε διάφορα μέρη της γης, αποκαλύπτουν πώς διαμορφώθηκε η κουλτούρα του σεξ στην αρχαιότητα. Άλλοτε ο αρχαίος άνθρωπος απεικονίζεται να εκφράζει τη σεξουαλικότητά του ελεύθερα στη φύση, άλλοτε πιο συντηρητικός να τιμωρεί την απιστία. Ο συγγραφέας, συνεργάτης του History Channel και του National Geographic, εξετάζει πρακτικές σαν την αντισύλληψη, την ομοφυλοφιλία, την τρανσεξουαλικότητα, την πορνεία, τον σαδομαζοχισμό, την κτηνοβασία και την ορμονοθεραπεία, από τις αρχαίες καταβολές τους έως σήμερα. Τελικά, φαίνεται ότι δεν άλλαξε το σεξ στο πέρας των αιώνων, αλλά οι αντιλήψεις των ανθρώπων περί ηθικής.

Timothy Taylor Η προϊστορία του σεξ ΑΙΩΡΑ

ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

GUTENBERG

INDEX_36 INDEX_43

INDEX_36


32

top 5

TOP 5

IA OPA KIM ΔIAΦ ΔO

Ένα κλασικό έργο της ευρωπαϊκής σκέψης, το οποίο έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις και αντιπαραθέσεις στους κόλπους της διανόησης του 20ού αιώνα, εκδίδεται για πρώτη φορά στη Ελλάδα σε πλήρη και ολοκληρωμένη μετάφραση. Το βιβλίο αυτό δημοσιεύτηκε το 1835, τέσσερα χρόνια μετά το θάνατο του Χέγκελ και περιέχει τις παραδόσεις του στα Πανεπιστήμια της Χαϋδελβέργης και του Βερολίνου πάνω σε θέματα τέχνης, όπως προέκυψαν από τις σημειώσεις των φοιτητών του. Στην «Αισθητική» ο Χέγκελ εκφράζει την παραδοχή του ότι σκοπός της τέχνης είναι η παρουσίαση του κάλλους, υπό το πρίσμα της φόρμας, αλλά κυρίως του περιεχομένου. Η αληθινή τέχνη για εκείνον, υπάγεται σε αισθητικές κατηγορίες που διαμορφώνονται από ένα σύνολο εμπειριών και θεωριών. Το σκεπτικό του αναλύεται σε συνδυασμό με τις περίφημες λογικές εποχές του, την ελληνική, τη συμβολική, την εβραϊκή/ χριστιανική και τη γερμανική/συστημική. Το έργο συνοδεύεται από εισαγωγή του μεταφραστή, ευρετήριο επαναλαμβανόμενων όρων και αλφαβητικό ευρετήριο.

Georg W. F. Hegel Αισθητική Νομική Βιβλιοθήκη

Το βιβλίο Κριταί-Ρουθ αποτελεί τον έβδομο τόμο της σειράς Ερμηνεία της Παλαιάς Διαθήκης σε μετάφραση, ανάλυση και σχόλια του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Ιερεμία. Το πρώτο μέρος, οι κριτές δηλαδή, αναφέρεται στους στρατιωτικούς και πολιτικούς αρχηγούς των Ισραηλιτών, που επικράτησαν μετά την είσοδο στην Παλαιστίνη. Κάθε φορά που ο λαός επέστρεφε στον Θεό του, Εκείνος έστελνε ένα κριτή για να τον λυτρώσει από τους εχθρούς του. Το βιβλίο αυτό καλύπτει την περίοδο από την εγκατάσταση των Ισραηλιτών στην Παλαιστίνη (περί το 1230 π.X.) μέχρι τον προφήτη Σαμουήλ (περί το 1050 π.X.). Μετά το βιβλίο των Κριτών ακολουθεί το βιβλίο της Ρουθ. Η ιστορία που διηγείται είναι αυτή της Ρουθ, της Μωαβίτισσας νύφης του Βηθλεεμίτη Ελιμέλεχ και εκτυλίσσεται κατά την εποχή των Κριτών. Η Ρουθ παραμένει πιστή στην πεθερά της μετά τον θάνατο του άντρα της και θέλει να δώσει έναν απόγονο στο νεκρό, διά του λευιρατικού γάμου. Καρπός του γάμου της με τον Βοόζ είναι ο μελλοντικός βασιλιάς Δαυίδ.

Ιερεμίας Φούντας, Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως (μετάφραση, ανάλυση, σχόλια) Κριταί-Ρουθ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ

INDEX_36 INDEX_43

O Κωνσταντίνος Βήτα είναι καταρχάς μουσικός, ιδρυτικό μέλος των Στέρεο Νόβα, οι οποίοι έκαναν την εμφάνισή τους στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, για να ταράξουν την ηλεκτρονική σκηνή της χώρας με ρυθμούς trip-hop, techno και ambient, ντυμένους με ελληνικό στίχο. Οι Κωνσταντίνος Βήτα και Μιχάλης Δέλτα αρχικά με το όνομα Bobby Blast άρχισαν να επεξεργάζονται κάποιες μουσικές ιδέες. Σύντομα, η ονομασία του γκρουπ άλλαξε σε Στέρεο Νόβα και κυκλοφόρησε ο πρώτος ομώνυμος δίσκος. Στην πορεία προστέθηκε ένα ακόμα μέλος, ο Αντώνης Πι. Από τη διάλυση του συγκροτήματος το 1997 και μετά, ο Κωνσταντίνος Βήτα συνθέτει μουσική για τον κινηματογράφο, το θέατρο όπως και δικά του προσωπικά άλμπουμ. Τα λόγια, από την εποχή των Στέρεο Νόβα έως σήμερα, συγκεντρώθηκαν σ’ ένα βιβλίο. Το Θα διασχίσεις ένα πρωινό τον κόσμο είναι το πρώτο βιβλίο του Κωνσταντίνου Βήτα και περιλαμβάνει στίχους, ανέκδοτα σχέδια, ποιήματα και εικόνες από την πορεία του. Τίτλος, ο πρώτος στίχος από το τραγούδι Ένα κλεμμένο ποδήλατο, κυκλοφόρησε το 1992 και γράφτηκε όταν ο George Bush, ο γηραιότερος, έδωσε το σύνθημα για την κήρυξη του πολέμου στο Ιράκ.

Κωνσταντίνος Βήτα Θα διασχίσεις ένα πρωινό τον κόσμο ΟΞΥ

Ο γεωγραφικός χώρος της Μακεδονίας αποτελεί αντικείμενο συστηματικών ερευνών από τον 19o αιώνα. Σε αντίθεση με το αρχαίο, κλασικό και ρωμαϊκό παρελθόν της, δεν έχει ερευνηθεί εξίσου και η βυζαντινή περίοδος της ιστορίας της. Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να συμβάλλει στην προσπάθεια διερεύνησης των οικισμών που αναπτύχθηκαν στο συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο, από τον 4o αιώνα μέχρι την άλωσή της από τους Οθωμανούς. Πηγές της μελέτης αποτελούν τα αρχαιολογικά δεδομένα, τα οποία προσφέρουν πληροφορίες για τον εντοπισμό των οικισμών, τη διάρκεια ζωής τους, την επιβίωση των αρχαίων πόλεων και τα ζητήματα εξέλιξης, οργάνωσης και χωροθέτησής τους. Τα στοιχεία προκύπτουν κυρίως από την εξέταση των σωζόμενων ορατών μνημείων, τειχών και κτιρίων και των προϊόντων ανασκαφής, όπως είναι κεραμικά, νομίσματα και γλυπτά. Στο πρώτο μέρος της μελέτης, διαμορφώνεται μια πρώτη εικόνα για τη μορφή που είχαν οι πόλεις κατά τη διάρκεια της παλαιοχριστιανικής περιόδου, των σκοτεινών αιώνων και της βυζαντινής εποχής. Οι χάρτες που παραθέτονται στο τέλος του βιβλίου αποτυπώνουν το οικιστικό πλέγμα της Μακεδονίας και αποτελούν πρωτότυπο εποπτικό υλικό.

Η ζωή του Στέλιου Καζαντζίδη, η κυρά-Γεσθημανή και η αδυναμία που της είχε, το τραγούδι, οι γυναίκες που τον σημάδεψαν, η αγάπη του για τη φύση και το ψάρεμα, οι Πόντιοι, οι εταιρείες δίσκων, οι συνεργάτες, το κοινό του, τα όνειρα που έκανε, σε ένα βιβλίο που ξεπερνά μια τυπική εξιστόρηση, αφού αποτελείται από αφηγήσεις του ίδιου στον Βασίλη Βασιλικό. Ο συγγραφέας καταγράφει και προσωπικές του εμπειρίες από τη φιλία του με τον τραγουδιστή, που εξέφρασε τους καημούς και τα προβλήματα των απλών καθημερινών ανθρώπων και δε διέφερε σε τίποτα από αυτούς. Ο Καζαντζίδης, σε ηλικία 14 χρονών αναγκάζεται να κάνει πολλές δουλειές για να βγάλει το μεροκάματο. Το 1952, έρχεται το δισκογραφικό του ντεμπούτο. Το βιβλίο περιλαμβάνει τα βιώματά του από τα πρώτα παιδικά του χρόνια, τις μέρες της Κατοχής, τις εμπειρίες του από το ελληνικό μουσικό στερέωμα, συνεργασίες με διάφορους συνθέτες και τραγουδιστές, διαμάχες με δισκογραφικές εταιρίες, το αποκορύφωμα της καριέρας του μέχρι την οριστική του απόσυρση από το στούντιο και το πάλκο. Ο Στέλιος εμπιστεύτηκε τη ζωή του στον Βασίλη Βασιλικό, ένα καλοκαίρι στη Θάσο, καθισμένος κάτω από πεύκα.

Φλώρα Γ. Καραγιάννη Οι Βυζαντινοί οικισμοί στη Μακεδονία μέσα από τα αρχαιολογικά δεδομένα (4ος-15ος αιώνας)

Βασίλης Βασιλικός Στέλιος Καζαντζίδης 1931-2001 ΚΨΜ

UNIVERSITY STUDIO PRESS

INDEX_36


34

34

BITPINA Συλλογικός τόμος Ελληνικά Ονόματα - 14 Ιστορίες από νέους συγγραφείς ΚΕΔΡΟΣ

EΠIΛOΓEΣ KAI KPITIKEΣ BIBΛIΩN

βιτρίνα

Μετά την κυκλοφορία το 2008 ενός ανάλογου συλλογικού εγχειρήματος με πρωταγωνιστές εξέχουσες προσωπικότητες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, έρχεται το δεύτερο, μια συλλογή διηγημάτων με ήρωες αποκλειστικά και μόνο ελληνικά ιστορικά πρόσωπα. Δεκατέσσερις διαφορετικοί συγγραφείς επιχειρούν να σκιαγραφήσουν δεκατέσσερα διαφορετικά πορτρέτα υπαρκτών προσώπων με ποικίλες ιδιότητες. Αθλητές, ηθοποιοί, ζωγράφοι, μουσικοί, ληστές και κατάδικοι μπαίνουν στο κάδρο. Κάποιοι εν ζωή και σύγχρονοι, κάποιοι άλλοι όχι. Το φάσμα των πρωταγωνιστών μεγάλο, κυμαίνεται από τον Καζαντζάκη και τοN Βιζυηνό, τον Παπαϊωάννου και τον Κακλαμανάκη, τη Μερκούρη, τη Βουγιουκλάκη και τη Ζαβιτσιάνου, μέχρι τον Ληστή Νταβέλη και τον Δράκο του Σέϊχ Σου. Οι ιστορίες είναι εμπνευσμένες από γνωστά πρόσωπα, κατά πόσο διηγούνται όμως τις άγνωστες πτυχές τους;

επιμέλεια:

Xριστίνα Oικονομίδου Mάκης Tσίτας Άσπα Σκαπέρδα

John B. Bary Οι αρχαίοι Έλληνες Ιστορικοί ΠΑΠΑΔΗΜΑ Πρόκειται για την επανέκδοση μιας θεώρησης της ελληνικής ιστοριογραφίας, που ξεκινά από τις απαρχές της και φτάνει μέχρι τον τελευταίο προχριστιανικό αιώνα. Ο συγγραφέας, John Bary, διετέλεσε καθηγητής της ιστορίας και της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας στα Πανεπιστήμια του Δουβλίνου και του Καίμπριτζ. Το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί το σύνολο μιας σειράς διαλέξεων που πραγματοποίησε στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ το 1908, στο τμήμα Κλασικών Σπουδών. Ο καθηγητής προσπαθεί να εξετάσει από μια γενική σκοπιά τις αρχές, τις κατευθυντήριες ιδέες και τις μεθόδους των Ελλήνων ιστορικών, συσχετίζοντάς τες με τα ρεύματα της ελληνικής διανόησης στο σύνολό τους. Αφετηρία των διαλέξεων είναι οι πρόδρομοι της ιστοριογραφίας Ίωνες λογογράφοι, ενώ μεγάλο μέρος τους αναφέρεται στον Ηρόδοτο και τον Θουκυδίδη. Αναλύει επίσης το έργο των Ξενοφώντα, Πολύβιου, Κράτιππου, Φίλιστου, Ισοκράτη, Έφορου, Θεόπομπου, Τίμαιου, Ηγησία, Δουρή, Ιερώνυμου, Αριστοτέλη και Πλάτωνα και εξετάζει την επίδρασή τους στους Ρωμαίους ιστορικούς Τάκιτο, Σαλλούστιο, Λίβιο και Καίσαρα.

Βίκτορ Ε. Φράνκλ Το νόημα της ζωής ΨΥΧΟΓΙΟΣ Τι σχέση μπορεί να έχει άραγε το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς με τη Λογοθεραπεία; Την απάντηση έρχεται να δώσει ο καθηγητής νευρολογίας και ψυχιατρικής Βίκτορ Φράνκλ με Το νόημα της ζωής. Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη, το πρώτο εμπειρικό, το δεύτερο θεωρητικό. Στο πρώτο κομμάτι, ο συγγραφέας καταθέτει τις προσωπικές του εμπειρίες από το στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Άουσβιτς, όπως θα μπορούσε να τις αφηγηθεί οποιοσδήποτε από τους επιζήσαντες. Στο δεύτερο κομμάτι, συνοψίζεται με θεωρητικούς όρους η σημασία της προηγούμενης αυτοβιογραφικής αφήγησης, μια θεωρία που υποστηρίζεται βιωματικά και υπαρξιακά. Τα δύο μέρη συνεπώς αλληλοσυμπληρώνονται, προσδίδοντας αξιοπιστία το ένα στο άλλο. Από πού μπορεί λοιπόν ο καθένας μας να αντλήσει το νόημα της ζωής του; Και αν το βρει είναι αυτό το «καθήκον» όλων μας;

INDEX_36

BITPINA Φώτης Σαραντόπουλος Sine qua non ΤΥΠΩΘΗΤΩ Το βιβλίο αποτελείται από ένα σύνολο άρθρων του συγγραφέα στα οποία διατυπώνονται οι σκέψεις του περί πολιτικής. Ειδικότερα, οι προβληματισμοί του αφορούν την Αριστερά και το αν αυτή μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στη σημερινή συγκυρία, τη σχέση της με τη δημοκρατία και τις παθολογίες του δημοκρατικού συστήματος. Κομματικό στέλεχος ο ίδιος, προσπαθεί να καταδείξει ότι η ταυτότητα του αριστερού δεν εξασφαλίζεται με την ένταξη κάποιου στους κομματικούς μηχανισμούς, αλλά κερδίζεται με την καθημερινή υποστήριξη ενός συνόλου αξιών, όπως είναι η αλληλεγγύη και ο ριζοσπαστισμός. Επιπλέον, παρουσιάζεται κριτικός ως προς τα εσωτερικά του κόμματος στο οποίο ανήκει. Τέλος, θεωρεί ότι απαραίτητη προϋπόθεση (sine qua non) για την εύρυθμη και δίκαιη λειτουργία ενός δημοκρατικού συστήματος είναι η απλή αναλογική. Αυτή είναι κατά τη γνώμη του το θεμελιακό δημοκρατικό και κοινωνικό δικαίωμα που πρέπει να αποτελέσει βασικό πρόταγμα για την Αριστερά.

Στέλλα Κοτζαμπασάκη Διδασκαλία και μάθηση στη νοσηλευτική και άλλες επιστήμες υγείας ΒΗΤΑ IATPIKEΣ Το βιβλίο επιχειρεί να συνδέσει τις σχετικές με το αντικείμενο της νοσηλευτικής επιστήμης μεθόδους διδασκαλίας και μάθησης. Βάση τους αποτελεί η νοσηλευτική φιλοσοφία που υποστηρίζει ότι οι νοσηλευτές διαδραματίζουν ένα σημαντικό εκπαιδευτικό ρόλο και πρέπει συνεπώς να διαθέτουν διδακτικές δεξιότητες για να ανταποκριθούν σε αυτό. Η συγγραφέας ξεκινά από την ψυχολογική διάσταση της νοσηλευτικής εκπαίδευσης και παραθέτει στη συνέχεια τις κυριότερες θεωρίες διδασκαλίας και μάθησης. Εξετάζει, επίσης, θέματα που μπορούν να εισαχθούν στα προγράμματα σπουδών των σχολών νοσηλευτικής και τους τρόπους με τους οποίους μέσω της διδασκαλίας μπορούν να υποκινηθούν οι σπουδαστές. Πραγματεύεται, τέλος, θέματα αξιολόγησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας εντός της τάξης και εντός του κλινικού χώρου. Το παρόν σύγγραμμα είναι πολύ χρήσιμο για κάθε νοσηλευτή, σπουδαστή νοσηλευτικής, ή όποιο επαγγελματία υγείας ενδιαφέρεται για τα θέματα εκπαίδευσης.

Δημήτρης Κούβελας Ν’ αλλάξουμε (την) πόλη ΑΦΟΙ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ Ο συγγραφέας, Θεσσαλονικιός ο ίδιος, εξετάζει τα προβλήματα της Θεσσαλονίκης ως ένα αστικό κέντρο του οποίου οι κάτοικοι δεν έχουν καμία ποιότητα ζωής. Ευφάνταστος, λοιπόν, ο τίτλος του βιβλίου δηλώνει το πρόταγμά του, η πόλη πρέπει να αλλάξει άμεσα, διαφορετικά πρέπει οι κάτοικοί της να την εγκαταλείψουν. Η προβληματική κατάσταση της Θεσσαλονίκης εξετάζεται σε πολλά επίπεδα. Εκκινώντας από την αναλγησία της τοπικής αυτοδιοίκησης, αναλύει το χωροταξικό πρόβλημα της πόλης, το κυκλοφοριακό, την έλλειψη υποδομών για την οικονομική της ανάπτυξη, το περιβαλλοντικό. Αναλύει, επίσης, τα πλεονεκτήματα που έχει εξαιτίας της γεωγραφικής της θέσης, διατυπώνοντας το σύνολο των θέσεών του για τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ως οικονομικό κέντρο των Βαλκανίων. Διάχυτος είναι, τέλος, ο προβληματισμός του για την έλλειψη κεντρικού αναπτυξιακού σχεδιασμού και αντίστοιχων πρωτοβουλιών από την εκάστοτε κυβέρνηση, αναφορικά με ολόκληρη τη βόρεια Ελλάδα.


36

BITPINA Κατερίνα Τσιάνα-Πανταζίδου Νταλιάνα UNIVERSITY STUDIO PRESS

Η Νταλιάνα, τίτλος ενός δημοτικού τραγουδιού, αναφέρεται σε μια γυναίκα δυνατή και λεβέντισσα, όπως είναι η κεντρική ηρωίδα του βιβλίου, η Αλεξάνδρα. Η ιστορία εξελίσσεται κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα στην ελληνική ύπαιθρο. Την ίδια μέρα που η Αλεξάνδρα ντύθηκε νύφη, έμεινε και χήρα. Ο άντρας της πέθανε την πρώτη νύχτα του γάμου. Μετά από ένα χρόνο κι άλλος γάμος, παιδιά, οικογένεια. Το βιβλίο περιγράφει τη ζωή των βλαχόφωνων οικογενειών, οι οποίες ήταν κατά κύριο λόγω κτηνοτροφικές και αναγκάζονταν λόγω επαγγέλματος και καιρικών συνθηκών να μετακινούνται με τα κοπάδια τους κάθε χειμώνα από τα ορεινά στα πεδινά. Οι γυναίκες αυτών των οικογενειών έπρεπε να ανταπεξέλθουν σε πολλαπλές υποχρεώσεις που σχετίζονταν με το κοπάδι, το νοικοκυριό αλλά και το μεγάλωμα των παιδιών. Το βιβλίο πραγματεύεται τη θέση τους και την ικανοποίηση που αντλούσαν από τη συμβολή τους στη δημιουργία δεμένων, αγαπημένων, πολυπληθών οικογενειών.

Tew Bunnag Μετά το κύμα Ανθρώπινες ιστορίες στα απόνερα του Τσουνάµι που έπληξε την Ταϊλάνδη ΑΙΩΡΑ Το τσουνάμι που έπληξε την Ταϊλάνδη στις 26 Δεκέμβρη του 2004 αφάνισε ζωές, κατέστρεψε περιουσίες και έβγαλε στην επιφάνεια ζητήματα που υπέβοσκαν κρυμμένα για πολύ καιρό. Ο συγγραφέας αναρωτιέται αν η μοίρα των ανθρώπων είναι προδιαγεγραμμένη και σε ποιο βαθμό παίζει ρόλο ο παράγοντας τύχη. Ο ίδιος είχε κανονίσει να βρίσκεται στα παράλια της Ν. Ταϊλάνδης εκείνη τη μέρα. Τελευταία στιγμή αναγκάστηκε να μείνει στο πλευρό της εγκύου κόρης του. Αν αυτό δε συνέβαινε το πιθανότερο θα ήταν να είχε πεθάνει. Το βιβλίο περιλαμβάνει τις εμπειρίες που αποκόμισε από τη συμμετοχή του σε προγράμματα βοήθειας και αποκατάστασης των πολλαπλών ζημιών που υπέστησαν οι κάτοικοι αυτών των περιοχών. Σκοπός του ήταν με την καταγραφή των ανθρώπινων ιστοριών που συνάντησε να τιμήσει εκείνους που σκοτώθηκαν, αλλά και αυτούς που πασχίζουν να ξαναστήσουν τη ζωή τους, ακόμη και σήμερα, σχεδόν έξι χρόνια μετά.

Ann Brashares Το όνομά μου είναι μνήμη ΠΑΤΑΚΗΣ Ο Ντάνιελ, πρωταγωνιστής του βιβλίου, για χίλια πεντακόσια χρόνια κυκλοφορεί στη γη σε αμέτρητες μετενσαρκώσεις, ψάχνοντας διαρκώς την αγαπημένη του. Εμφανίζεται σε διάφορους τόπους και χρόνους, Β. Αφρική 541 μ.Χ., Μικρά Ασία 552 μ.Χ., Ινδία και Μεξικό 2009. Η Λούσι, ερωτευμένη μαζί του και συνάμα φοβισμένη. Άραγε κάθε φορά που τον βλέπει είναι όντως αυτός; Εκείνος απαντά πως είναι η ίδια ψυχή σε άλλο σώμα. Συναντώνται συχνά, αλλά οι συνθήκες δεν ευνοούν τον έρωτά τους. Όταν πια καταφέρει να την κάνει να θυμηθεί, θα πρέπει να γλυτώσουν από τον αιώνιο εχθρό τους. Η Μνήμη θα δώσει για άλλη μια φορά τη λύση. Η συγγραφέας αναμειγνύει στοιχεία του μεταφυσικού, σε ένα ατέλειωτο ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο, αποδεικνύοντας ότι η αγάπη μπορεί να νικήσει τα πάντα.

INDEX_36 INDEX_43

Κωνσταντίνα Ρίτσου Οι κήρες των λεόντων ΠΑΡΟΥΣΙΑ Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα που ξεκινά από το Άμστερνταμ του 2008, για να καταλήξει στην Ολλανδική Κοινοβουλευτική Δημοκρατία του 17ου αιώνα. Όταν το πραξικόπημα του Γουλιέλμου Β΄ απέτυχε μπροστά στην αντίσταση των αστών του Άμστερνταμ το 1652, άρχισαν 20 χρόνια φωτισμένης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Αρχιτέκτονας αυτής της χρυσής εποχής ήταν ο τέσσερις φορές εκλεγμένος πρόεδρος της Ολλανδίας Γιαν ντε Βιτ. Μεγάλος νομικός και από τους καλύτερους μαθηματικούς της εποχής του, ασχολήθηκε για πρώτη φορά με τη δημιουργία κρατικά οργανωμένης κοινωνικής ασφάλισης. Η αφήγηση επικεντρώνεται στην ιστορία, τη δράση και τον θάνατο των αδερφών ντε Βιτ και τη συμβολή των δημοκρατών οπαδών τους. Από τις σελίδες του βιβλίου ξεπηδούν διάφορες ιστορικές προσωπικότητες της ώριμης Αναγέννησης, όπως ο Ρέμπραντ, ο Μολιέρος, ο ανατόμος καθηγητής Τουλπ και ο φιλόσοφος Σπινόζα, δίπλα σε ανθρώπους καθημερινούς, σύγχρονούς μας. Ανάμεσά τους παραθέτονται αποσπάσματα μεγάλων ποιητών και συγγραφέων.

Γιάννης Μακριδάκης Συρματένιοι, Ξεσυρματένιοι όλοι Χιώτες πρόσφυγες και στρατιώτες στη Μέση Ανατολή, αφηγήσεις 19411946 ΕΣΤΙΑ Σε αυτό το βιβλίο καταγράφονται μαρτυρίες Χιωτών προσφύγων και στρατιωτών, οι οποίοι αναγκάστηκαν να καταφύγουν στη Μέση Ανατολή κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Η Χίος καταλήφθηκε από τους Γερμανούς το 1941 και παρέμεινε σε αυτό το καθεστώς μέχρι το τέλος του πολέμου, λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης. Οι «συρματένιοι», εκατοντάδες άνθρωποι που μεταφέρθηκαν αρχικά με καΐκια στα παράλια της Τουρκίας για να γλυτώσουν είτε από την πείνα και την ανέχεια, είτε από τη σύλληψη και τη φυλάκιση. Όσοι τα κατάφερναν, προωθούνταν στη συνέχεια στην Κύπρο και τη Συρία, όπου οι άμαχοι διέμεναν σε προσφυγικούς καταυλισμούς και οι μάχιμοι κατατάσσονταν στον στρατό της Μέσης Ανατολής. Οι «ξεσυρματένιοι» ήταν όσοι συμμετείχαν στον Ιερό Λόχο και τις μάχες της Ιταλίας, ή στην απελευθέρωση των ελληνικών νησιών. Έτσι, η Χίος μέχρι την άνοιξη του 1942 μεταμορφώθηκε σε ένα νησί φάντασμα με ελάχιστους κατοίκους. Οι αφηγήσεις σταματούν το 1946, αφήνοντας εκτός τα χρόνια του Εμφυλίου.

Κώστας Καρούσος (επιμέλεια) Διονύσης Κωστίδης Το έργο και η προσωπικότητά του ΔΡΟΜΩΝ Το βιβλίο αυτό αφορά στην πνευματική και συγγραφική πορεία του Διονύση Κωστίδη. Ο Διονύσης Κωστίδης γεννήθηκε στον Αστακό της Αιτωλοακαρνανίας το 1922. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ακολούθησε τον δικαστικό κλάδο ως διοικητικός δικαστής, από όπου και απεχώρησε το 1989. Έχει ασχοληθεί με την πεζογραφία και τη δοκιμιογραφία από νεαρή ηλικία. Το πρώτο του μυθιστόρημα Η νύχτα που πέρασε, πραγματεύεται την πορεία της ελληνικής κοινωνίας από τον μεσοπόλεμο μέχρι και την απελευθέρωση από τη γερμανική κατοχή, επικεντρώνοντας στην καθημερινή ζωή ανθρώπων που ζούσαν στη Θεσσαλονίκη. Στο παρόν βιβλίο, για το ιδιαίτερα πλούσιο συγγραφικό έργο του Διονύση Κοστίδη, γράφουν διάφοροι φίλοι και συνεργάτες του. Επίσης, παραθέτονται και μερικά δείγματα μελετών του για το έργο διαφόρων λογοτεχνών.


38

BITPINA Γκιγέρμο Αριάγα Ρετόρνο 201

Γαβριέλλα Κασουλίδου Η μάγισσα του φωτός

ΠΑΠΥΡΟΣ

ΙΩΛΚΟΣ

Δύο έφηβοι δοκιμάζουν τα ερωτικά τους ένστικτα στην καθυστερημένη ξαδερφούλα τους, τη Λίλη. Τα παιχνίδια τους γίνονται όλο και πιο βίαια, το κοριτσάκι αντιδρά, ουρλιάζει, για να την κάνουν να σταματήσει τη χτυπούν με ένα ξύλο στο κεφάλι, τη σκοτώνουν. Αυτό είναι ένα μόνο από τα δεκατέσσερα διηγήματα που περιλαμβάνει το βιβλίο. Δεκατέσσερις διαφορετικές ιστορίες, οι οποίες σκιαγραφούν τη σκληρή πραγματικότητα της οδού Ρετόρνο 201, στην Πόλη του Μεξικό. Ο Αριάγα, σεναριογράφος των ταινιών Αmores perros, 21 Γραμμάρια και Οι τρεις ταφές του Μελκιάδες Εστράδα, έχει αποδείξει ότι ξέρει να κόβει την ανάσα του θεατή. Κάπως έτσι κόβει τώρα και την ανάσα του αναγνώστη, χρησιμοποιώντας διαφορετικές αφηγηματικές τεχνικές σε κάθε του διήγημα. Οι ήρωες του, άνθρωποι με πάθη, θύτες και θύματα, κυνικοί, αγαπούν, μισούν, ζηλεύουν, οργίζονται, υποκρίνονται, γίνονται βίαιοι, τυφλώνονται. Κάποιες φορές η κάθαρση έρχεται, κάποιες άλλες όχι.

Βαγγέλης Ηλιόπουλος Ψιτ και Μπαφ, μυστικοί πράκτορες δίωξης πειρατών ΠΑΤΑΚΗΣ Η ιστορία εξελίσσεται σε ένα μαγικό πλοίο, του οποίου το πλήρωμα αποτελείται από ανθρώπους και ζωάκια που ζουν αρμονικά. Όλα ξεκινούν όταν ο πειρατής Φουρτούνας το σκάει από το κελί του και ταυτόχρονα μαζί του εξαφανίζεται και ο θησαυρός. Κανείς πλέον δεν ξέρει αν ο καπετάν Μπουρίνης είναι φίλος ή εχθρός του πειρατή και όλοι αναζητούν το πολύτιμο κολιέ που χάθηκε. Άραγε η Ψιτ, γατούλα που έχει επιβιβαστεί πρόσφατα στο καράβι, ανήκει στη Δίωξη Πειρατών; Ο Λαδοπόντικας δηλώνει ερωτευμένος μαζί της, αλλά είναι πιθανό να θέλει να την εξολοθρεύσει. Τελικά, ποιος είναι ο ρόλος του παπαγάλου Μπιρμίλη; Μπορεί ίσως να τα έχει σκαρφιστεί όλα εκείνος. Ο Μπαφ, ο πιστός σκύλος του καραβιού, προσπαθεί να ξεδιαλύνει το μυστήριο. Πώς θα τα καταφέρει όμως όταν οι συνεπιβάτες του κρύβουν καλά τα μυστικά τους και τον παραπλανούν; Ένα παραμύθι που επιβεβαιώνει το ρητό «τα φαινόμενα απατούν».

Γιώργος Σφήκας Το περιβόλι της γης Άγκυρα Βρισκόμαστε στο 2240 μ.Χ. Ένα πολύ μεγάλο στρογγυλό αντικείμενο πλησιάζει προς τη γη και τελικά προσγειώνεται. Έχει μέγεθος ενός τριώροφου σπιτιού και κόκκινο χρώμα. Ο Γιάννης και η Χρύσα επιστρέφουν μετά από 250 χρόνια για να επισκεφτούν το Περιβόλι της γης και το διαστημόπλοιο αναχωρεί μαζί με το πλήρωμά του. Το χωριό αυτό αποτελεί έναν πρότυπο οικισμό που λειτουργεί με οικολογικά συστήματα, χτισμένο στην περιοχή της Αιγιαλείας. Ωστόσο, στο παρελθόν είχαν συμβεί πρωτοφανείς οικολογικές καταστροφές που άλλαξαν για πολλά χρόνια το περιβάλλον της γης. Τότε κατέφθασαν για πρώτη φορά οι εξωγήινοι και άρχισαν να αφυπνίζουν τους εναπομείναντες κατοίκους. Όταν έφυγαν, ξέσπασε η οικολογική επανάσταση. Τελικά η γη σώθηκε, άνθρωποι και φύση εναρμονίστηκαν, η ειρήνη, η αγάπη και η ομορφιά βασίλευε παντού. Και οι γήινοι δεν ξέχασαν ποτέ τους κατοίκους του πλανήτη Ούρα.

INDEX_36 INDEX_43

Το βιβλίο αφηγείται την ιστορία μιας γυναίκας χαρισματικής. Η πρωταγωνίστρια, προικισμένη με τις ιδιότητες ενός ενεργειακού θεραπευτή, μπορούσε να συνδέεται με τις παγκόσμιες ενέργειες και να χρησιμοποιεί τη δύναμή τους. Ούτε οι Ενέργειες, ούτε οι Δυνάμεις είναι καλές ή κακές από τη φύση τους. Είναι ουδέτερες μέχρι κάποιος να τις χρησιμοποιήσει. Έτσι, η χρήση τους από τον άνθρωπο είναι αυτή που τις χαρακτηρίζει, που τις διαφοροποιεί και τις κατατάσσει στο καλό και το κακό, όπως συμβαίνει με το καθετί, υλικό ή άυλο. Η ιστορία καταδεικνύει πως ο καθένας από εμάς έχει πάντα τη δυνατότητα να επιλέξει ποιο δρόμο θα ακολουθήσει στη ζωή του και είναι υπεύθυνος για αυτόν. Όταν η επιλογή είναι συνειδητή, η θέληση και η επιμονή νικούν όλα τα εμπόδια, τις αντιξοότητες, τις συμπεριφορές των άλλων, ακόμα και τα δραματικά γεγονότα που μπορεί να συμβούν.

Συλλογικός τόμος (επιμέλεια Jenny Cook - Gumperz) Η κοινωνική δόμηση του γραμματισμού Επίκεντρο Ο γραμματισμός, συνήθως, περιγράφεται απλά ως η ικανότητα παραγωγής και ερμηνείας ενός γραπτού κειμένου και προσδιορίζει συνεπώς την έννοια του μορφωμένου ατόμου. Πέραν, όμως, από αυτή την απλοϊκή εννοιολόγηση του όρου, αποτελεί κατά βάση μια διαδικασία αλληλεπίδρασης. Στο βιβλίο αυτό μελετάται σαν μια κοινωνιογλωσσολογική διαδικασία η οποία θέτει στο επίκεντρο τη γλώσσα και τη χρήση της σε όλες της τις εκφάνσεις. Ουσιαστικά, δηλαδή, είναι ένα φαινόμενο που δομείται διαδραστικά, μέσω της χρήσης της γλώσσας σε διάφορα επικοινωνιακά πλαίσια και προσδιορίζει τελικά το άτομο το «επιδεχόμενο εκπαίδευσης». Η μελέτη επιδιώκει να συνεισφέρει στην κατανόηση των διαδικασιών που ακολουθούν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα στις σύγχρονες αστικές κοινωνίες. Βάση της αποτέλεσε σχετική έρευνα, που διεξήχθη για δύο χρόνια σε ένα σχολικά ποικιλόμορφο σχολικό περιβάλλον στη Βόρεια Καλιφόρνια. Επίσης, το βιβλίο φιλοδοξεί να συμβάλλει στην ανάγκη για την επίτευξη ενός υψηλότερου επίπεδου γραμματισμού στη δημόσια εκπαίδευση.

Peter Hawkins & Robin Shohet Η εποπτεία στα επαγγέλματα θεραπείας και πρόνοιας UNIVERSITY STUDIO PRESS Το παρόν βιβλίο προέκυψε μετά από πολυετή έρευνα πάνω στη θεωρία και την πρακτική της εποπτείας, η οποία πραγματοποιήθηκε κυρίως στη Μ. Βρετανία και τις ΗΠΑ. Η θεωρία της εποπτείας μπορεί να ξεκίνησε και να εφαρμόστηκε πρωτίστως στους τομείς των επαγγελμάτων κοινωνικής πρόνοιας, ωστόσο έχει αρχίσει να διαδίδεται σε όλα τα ιατρικά επαγγέλματα και τελευταία στους τομείς της εκπαίδευσης και της διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού. Έτσι, απευθύνεται σε μια πληθώρα επαγγελμάτων όπως είναι οι ψυχοθεραπευτές, σύμβουλοι, κοινωνικοί λειτουργοί, γιατροί, νοσηλευτές, δάσκαλοι κλπ. Ο όρος εποπτεία αφορά ουσιαστικά μια διαπροσωπική συναλλαγή κατά την οποία ο επόπτης συναντά τον εποπτευόμενο με σκοπό να τον καταστήσει πιο αποτελεσματικό, ώστε να παρέχει βοήθεια σε άλλους ανθρώπους. Καλλιεργεί, δηλαδή, τις δεξιότητες, την κατανόηση και την ικανότητα του εποπτευόμενου. Απαραίτητη, όμως, είναι και η δυνατότητα επίβλεψης και αξιολόγησης της δουλειάς του επόπτη.


40

BITPINA Αϊσέ Ονάλ Νουράν ΝΑΡΚΙΣΣΟΣ

Εγκλήματα τιμής πραγματοποιούνται ακόμα και σήμερα σε κοινωνίες της Μέσης Ανατολής, ενώ τα καθεστώτα τους αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν αυτή την παράδοση εξαιτίας του φόβου πρόκλησης ταραχών. Η συγγραφέας, βραβευμένη δημοσιογράφος, πήρε συνεντεύξεις από άνδρες κρατούμενους στην Τουρκία, καταδικασμένους γιατί σκότωσαν γυναίκες μέλη των οικογενειών τους. Η Νουράν, μια μικρή Τουρκάλα που ζούσε στην Κωνσταντινούπολη, αντιδρώντας στη βίαιη συμπεριφορά του θρησκόληπτου πατέρα της αποφάσισε μια μέρα να φύγει από το σπίτι της. Ένας νεαρός που προφασίστηκε ότι θα τη βοηθούσε, την παρέσυρε σε μια αποθήκη και τη βίασε κατ’ επανάληψη. Όταν η Νουράν επέστρεψε στο σπίτι της, ο πατέρας της, μετά από οικογενειακό συμβούλιο, την καταδίκασε σε θάνατο. Την ποινή την εκτέλεσε ο ίδιος, πνίγοντάς την με ένα καλώδιο. Αυτή είναι μόνο μία από τις δέκα ηρωίδες του βιβλίου, που βρήκαν τραγικό θάνατο γιατί οι άντρες του σπιτιού αποφάσισαν ότι αμαύρωσαν την τιμή τους…

Θανάσης Βακαλιός Η ηθική ταυτότητα της Αριστεράς, χθες, σήμερα ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ Ο προβληματισμός που διαπερνά όλο το βιβλίο είναι η διερεύνηση της σχέσης της πολιτικής με την ηθική, ατομική και συλλογική. Το πρόβλημα της ηθικής ταυτότητας της Αριστεράς σε θεωρητικό και πραγματολογικό επίπεδο είναι συνολικά αδιερεύνητο, γιατί οι μελέτες που κατά καιρούς υπήρξαν ανέφεραν μόνο ορισμένες πλευρές του θέματος και κυρίως αυτές που παρέπεμπαν στο σταλινικό καθεστώς. Η παρούσα μελέτη απευθύνεται σε κάθε αριστερό με κριτικό πνεύμα, οποιασδήποτε πολιτικής και ιδεολογικής απόχρωσης και σε όσους ασχολούνται με τα θέματα της ηθικής, σε φιλοσοφικό και κοινωνιολογικό επίπεδο. Τελικά, η σύγχρονη Αριστερά πρέπει να επιδιώξει τη διακριτή και ιδιαίτερη ηθική της ταυτότητα; Σκοπός του συγγραφέα είναι να παρουσιάσει μια κριτική προσέγγιση του θέματος της ηθικής ταυτότητας της Αριστεράς, όπως αυτή έχει δημιουργηθεί στο πέρασμα των χρόνων, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη γραμμική της εξέλιξη και συνδέοντάς την συνεπώς με τη μαρξιστική ηθική.

BITPINA

Στέφανος Α. Πατάκης (επιμέλεια) Αγγλο-ελληνικό λεξικό

Μπεν Γκόλντεϊκρ Κακή επιστήμη

Πατάκη

Κλειδάριθμος

Το Αγγλο-ελληνικό λεξικό Πατάκη δημιουργήθηκε με σκοπό να βοηθήσει στην κατανόηση και χρήση της αγγλικής και αμερικάνικης γλώσσας. Επιδιώκοντας τη σύγχρονη προσέγγισή της, περιλαμβάνει περισσότερα από 50.000 αγγλικά λήμματα και παραδείγματα, πάνω από 70.000 μεταφράσεις στα ελληνικά, πολλούς ιδιωματισμούς και phrasal verbs. Για την πιο ολοκληρωμένη μελέτη της, η έκδοση περιέχει λεξιλόγιο για εξειδικευμένα πεδία, όπως είναι του Internet, της οικονομίας, της οικολογίας, των επιχειρήσεων και των κοινωνικών θεμάτων, πολλές συντομογραφίες και φωνητική μεταγραφή για όλες τις κεφαλές λημμάτων. Στοχεύοντας, επίσης, στη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια, αποδίδονται περιγραφικά οι αγγλικές λέξεις, οι οποίες δεν μπορούν να αποδοθούν ακριβώς στα ελληνικά. Προκειμένου να τονιστεί η εξελικτική δυναμική της γλώσσας συμπεριλαμβάνεται η λεπτομερής καταγραφή της βρετανικής και της αμερικανικής προφοράς των λέξεων, η χρήση τους ανάλογα µε το ύφος του λόγου, η βρετανική και αμερικανική ορθογραφία και οι ειδικές συνθήκες στις οποίες χρησιμοποιείται ακριβώς μια λέξη ή μια φράση.

Γιάννης Κουγιουμουτζάκης Το μεγάλο αστείο του κόσμου ΔΟΚΙΜΑΚΗΣ Το 2200 μ.Χ., 150 χρόνια μετά την Πυρηνική Καταστροφή, η Κρήτη επέζησε και είχε μάλιστα και πολλούς κατοίκους σε αντίθεση με άλλες περιοχές του πλανήτη. Η ανασυγκρότηση των επιζώντων οργανισμών ξεκίνησε το 2100. Τα χρόνια που προηγήθηκαν έμειναν στην ιστορία ως ο πικρός Καιρός, κατά τη διάρκεια του οποίου βασίλευαν ο ανθρωποκεντρισμός, οι αποτυχημένες πολιτικές και η επιστημονική έπαρση, συνδυασμός που άλλαξε για πάντα τη ζωή των ανθρώπων. Στη μεταπυρηνική Γη κυβερνούν νέοι πλανητάρχες που ιδρύουν τον Παγκόσμιο Οργανισμό Κλαδιών και Ονείρων και ανακηρύσσουν επίσημα τη λατρεία της Μεγάλης Μητέρας Θεάς. Ο παππούς Μανώλης κάνει μια ανακάλυψη, που οδηγεί τους φυσικούς σε σύγχυση και καταλήγει στην κατασκευή «σκαφών» πιο γρήγορων και από την ταχύτητα του φωτός. Η Μεγάλη Άλλη, η μουσική είναι αυτή που έχει σημασία για όλους. Το μεγάλο αστείο του κόσμου, αποτελεί μια επιστημονική παρωδία- έξοδο προς τις χώρες του πιθανού και του απίθανου.

Το βιβλίο «Κακή Επιστήμη», αποτέλεσε την αφορμή για να ξεκινήσει στη Βρετανία αλλά και την υπόλοιπη Ευρώπη μια μεγάλη συζήτηση για τα κακώς κείμενα του χώρου της δημόσιας υγείας. Τα θέματα που εξετάζει, ο συγγραφέας αφορούν κυρίως τους τρόπους με τους οποίους τα μέσα ενημέρωσης χρησιμοποιήσουν την επιστήμη για να παραπλανήσουν το κοινό ή να καλλιεργήσουν κλίμα πανικού και το πώς παρερμηνεύονται τα στατιστικά δεδομένα με επικίνδυνα πολλές φορές αποτελέσματα. Διερευνά επίσης την αποτελεσματικότητα της ομοιοπαθητικής, την παραφιλολογία που αναπτύσσεται γύρω από πολλά εμβόλια, από τα συμπληρώματα διατροφής και τις φαρμακευτικές εταιρείες. Ο Μπεν Γκόλντεϊκρ, γιατρός στο επάγγελμα, είναι πασίγνωστος στη Βρετανία για τη στήλη του «Bad Science» στην εφημερίδα Guardian. Το βιβλίο περιλαμβάνει και ένα νέο κεφάλαιο του οποίου η δημοσίευση είχε ανασταλεί μέχρι την οριστική δικαίωση του συγγραφέα από τα βρετανικά δικαστήρια.

Ελένη Γκίκα Αιώνια Επιστροφή Ψυχογιός Η Όλγα, ο Ορέστης με τις εμφανίσεις και τις εξαφανίσεις του, η Μαρίλη και ο Καθηγητής. Η Όλγα ζούσε μέσα από βιβλία, μια ζωή με ένα βουβό πατέρα, με το μυστικό μιας μητέρας νεκρής, με έναν εραστή απόντα. Η δική της ζωή ανύπαρκτη. Όταν οι δικές της επιθυμίες ζήτησαν να γίνουν πραγματικότητα επέστρεψε στο σταυροδρόμι του Φονιά, στο σπίτι του Καθηγητή, και αυτή ήταν για εκείνη η Αιώνια Επιστροφή. Οι διαστάσεις που μπορεί να πάρει η τρομοκρατία στον έρωτα, τη λογοτεχνία και την πολιτική πολλές. Θύτες, θύματα, θυσίες και παρατηρητές βουβοί, σαν τον Καθηγητή. Μια σχέση ανεκπλήρωτη, η ζωή της μια προσδοκία ατέρμονη, μια διαρκής αναμονή για μία και μόνο στιγμή. Οι κόσμοι της τέχνης και της ζωής είναι τελικά παράλληλοι, και τότε οι ήρωες αποκτούν πραγματική υπόσταση και οι άνθρωποι, γίνονται ήρωες σε βιβλία. Αυτή είναι η Αιώνια Επιστροφή, το τέλος…

Γεώργιος Π. Μαλούχος Άξιος Εστί Π. Κυριακίδη & ΣKAI BIBΛIO Ο Μίκης Θεοδωράκης αφηγείται τη ζωή του στον Γ. Π. Μαλούχο και μιλά για την ιστορία της νεότερης Ελλάδας, από το μεσοπόλεμο μέχρι το ΔΝΤ, την επιτήρηση της χώρας και τη χρεοκοπία. Ο συνθέτης, 85 ετών σήμερα, εξακολουθεί να παραμένει παρεμβατικός, όπως υπήρξε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, σημαδεύοντας κάθε σελίδα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, από τον εμφύλιο, μέχρι τη χούντα και τη μεταπολίτευση. Στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου που αναφέρεται στη χρεοκοπία και την περίφημη επιτήρηση της τρόικας, φωτίζονται οι τομείς της πραγματικότητας που ονομάζουμε οικονομική κρίση και δίνονται απαντήσεις και προτάσεις εξόδου από αυτήν, μια έξοδο από το γενικότερο αδιέξοδο της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Όπως ο ίδιος ο συνθέτης τόνισε στην παρουσίαση του βιβλίου, «Το Άξιος Εστί έχει αυτοβιογραφικό χαρακτήρα για να πληροφορηθεί ο λαός την αλήθεια που προσπάθησαν να κρύψουν όλα τα χρόνια οι εθνικόφρονες».

Winston Churchill Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος Γκοβόστη Κατά τον Ουίνστον Τσώρτσιλ, ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος, υπήρξε ένας αναίτιος πόλεμος. Του αποδίδει αυτό το χαρακτηρισμό γιατί όπως υποστηρίζει, πρώτον, ήταν μια σύγκρουση


42

BITPINA

που θα μπορούσε να αποφευχθεί εύκολα. Δεύτερον, γιατί αντί να εξασφαλίσει την ασφάλεια και την ειρήνη, όπως ήταν ο υποτιθέμενος σκοπός του, αφάνισε ουσιαστικά ό,τι είχε αφήσει όρθιο μετά το τέλος του ο Α παγκόσμιος πόλεμος. Στόχος του, σαν συγγραφέας είναι η αφήγηση και ο σχολιασμός των στρατιωτικών και πολιτικών γεγονότων, υπό το πρίσμα των προσωπικών του εμπειριών. Ως γνωστόν, ο ίδιος έζησε από κοντά και τους δύο πολέμους, στον πρώτο κατέχοντας υπεύθυνα, αλλά δευτερευούσης σημασίας αξιώματα και στο δεύτερο σαν πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας. Έτσι, θεωρεί ότι το παρόν έργο προσφέρει στον αναγνώστη μεγαλύτερη εγκυρότητα απ’ ότι τα παλαιότερά του, φιλοδοξώντας να αποτελέσει μια συμβολή στην καταγραφή της ιστορίας. Ο ίδιος τονίζοντας τη δυσκολία της συγγραφής του, θα πει χαρακτηριστικά « […] εκ των υστέρων προσπάθησα να παρουσιάσω εξωραϊσμένες πολλές από τις ακρότητες των τότε αντιπαραθέσεων και ήταν επώδυνο να καταγράφω αυτές τις διαφωνίες με τόσους πολλούς ανθρώπους για τους οποίους έτρεφα συμπάθεια ή εκτίμηση».

Κώστας Ζαφειρίου, Γιώργος Τυρίκος - Εργάς Αυλητής και Παππουλάνθρωπος Μαγεμένες ιστορίες απ’ τη Λέσβο και τη Λήμνο Αιολίδα Ποιος είναι ο Αυλητής; Αυτός που γυρνάει από μέρος σε μέρος λέγοντας τραγούδια και παραμύθια. Ο Παππουλάνθρωπος; Ένας αγύρτης, που ταξιδεύει επίσης, ζητιανεύοντας ένα πιάτο φαγητό και για αντάλλαγμα διηγείται ιστορίες. Και οι δύο είναι πραγματικοί παραμυθάδες! Ιστορίες για τον ύπουλο γίγαντα Κούκωνα του Μούδρου, για τα παθήματα των Αμπελοξωτικών και τα ανδραγαθήματα των Γαϊδάρων, για τη γριά Φτελιά, το αιωνόβιο δέντρο, τον κυρ-Κούνελο και τον Ποντικό, τα σκοτεινά πλάσματα που κρύβονται μέσα στις κουμπότρυπες των ρούχων που φορούν τα σκιάχτρα, για αρκούδες και Μυλομούκουλους που τραγουδούν παράφωνα μέχρι να σας σπάσουν τα αυτιά… Ιστορίες βασισμένες σε λαϊκά παραμύθια της Λέσβου και της Λήμνου. Περιπέτεια, μαγεία, σοφία και χαζομάρα, όλα μαζεμένα σε ένα παραμυθένιο βιβλίο που συνοδεύεται από CD, με αφηγήσεις και μουσική με ούτι, κιθάρα, πιθκιαύλιν, γκάιντα και λύρα.

Jack Ketchum Δικαίωμα στη ζωή Λογείον Όλα ξεκινούν με την απαγωγή της Σάρα Φόστερ μπροστά από μια κλινική εκτρώσεων. Οι απαγωγείς της, φαίνεται να γνωρίζουν τα πάντα για εκείνη και τη ζωή της. Ξέρουν πού μένει, πού γεννήθηκε, ποιος είναι ο εραστής της… Έχουν ακόμη στοιχεία και για την υπόλοιπη οικογένειά της, όπως για τον πατέρα της, που παίζει γκολφ τα σαββατοκύριακα. Της λένε ότι υπάρχει μια μυστηριώδης Οργάνωση, που έχει στην κατοχή της σκλάβους. Στη «φυλακή» που την έχουν κλεισμένη, τη βάζουν να κοιμάται μέσα σε ένα φέρετρο, της δίνουν φαγητό όποτε θέλουν και τη βιάζουν κατ’ επανάληψη. Χωρίς καλά καλά να το καταλάβει γίνεται συνεργός σε ένα φόνο. Όμως δεν μπορεί να φύγει, ξέρει ήδη τί πρόκειται να πάθει αν προσπαθήσει να δραπετεύσει. Οι απαγωγείς της έχουν σχεδιάσει πολύ καλά και ξέρουν τι θέλουν από εκείνη και το μωρό της. Μια διεστραμμένη, προειδοποιητική ιστορία βασισμένη σε αληθινά γεγονότα…

Θοδωρής Παπαθεοδώρου Οι μάνες της άδειας αγκαλιάς Ψυχογιός Τρεις γυναίκες σε τρία διαφορετικά μέρη της Ελλάδας κατά την περίοδο του Εμφυλίου. Η Αγγέλα στο Μυριόφυλλο Καστοριάς, η Μέλπω στη Θεσσαλονίκη, η Αριάδνη στην Αθήνα, περιμένουν και οι τρεις ένα νέο από τους δικούς τους. Η Αγγέλα, προσεύχεται κάθε μέρα μπροστά στο εικονοστάσι, να γυρίσουν πίσω ο άντρας της, ο γιος της

INDEX_43

Λιάκος και η κόρη της η Γιάννα, που βγήκε στο βουνό με τους αντάρτες. Η Μέλπω, δυο μήνες μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, ξεροσταλιάζει έξω από το αστυνομικό τμήμα. Ο Σπύρος, ο άντρας της πουθενά, ο αδερφός της στη Γιουγκοσλαβία και η κόρη της η Φανούλα, ασφαλής της λέει τα Κόμμα ότι είναι, αλλά δεν μπορεί να τη δει. Η Αριάδνη, κλεισμένη μέσα στο σπίτι τραγουδάει, περιμένοντας τον άντρα και την κόρη της Κατερίνα. Έχει χάσει τα ίχνη τους και δεν γνωρίζει καν αν είναι στη ζωή ή πέθαναν.

Πέτρος Τατσόπουλος Το βιβλίο για τα βιβλία Οξύ Υπάρχουν φορές που ένας αναγνώστης νοιώθει ότι δε θέλει να τελειώσει το βιβλίο που διαβάζει και όταν αυτό συμβεί νοιώθει μια μικρή απώλεια. Αλλά, τι μας μένει αλήθεια όταν ολοκληρώσουμε την ανάγνωση ενός βιβλίου; Το πιο σύνηθες είναι ότι θυμόμαστε πως το έχουμε διαβάσει. Παρ’ όλα αυτά με το πέρασμα του χρόνου, στις περισσότερες των περιπτώσεων έχουμε ξεχάσει το ακριβές του περιεχόμενο και όσες λεπτομέρειες το χαρακτηρίζουν. Έχει εντυπωθεί ωστόσο στο μυαλό μας η αίσθηση που μας άφησε, είτε θετική, είτε αρνητική. Με κριτήριο αυτήν προτείνουμε βιβλία όταν κάποιος ζητάει τη γνώμη μας. Με τον ίδιο γνώμονα και χωρίς περιορισμούς ή προκαταλήψεις, ο Πέτρος Τατσόπουλος, εξερευνά τον κόσμο των βιβλίων που τον έχουν συντροφεύσει τα τελευταία εφτά χρόνια. Βιβλία διάφορα, με κοινό χαρακτηριστικό ότι έχουν υπάρξει καλή «παρέα». Ο παρών τόμος, πλούσια και καλαίσθητα εικονογραφημένος, αποτελεί ένα φόρο τιμής στην ανάγνωση, ένα βιβλίο για βιβλία.

Γιόαχιμ Κάλερ Το τελευταίο όνειρο του Νίτσε Εμπειρία

Το 1890, ο Νίτσε ψυχικά ασθενής, αρχίζει να ζει ξανά με την οικογένειά του στο Νάουμπουργκ. Οι διαθέσεις της αδερφής του Ελίζαμπετ δεν αργούν να αποκαλυφθούν. Ματαιώνει τα σχέδια για μία έκδοση με τα άπαντα του Νίτσε σε επιμέλεια του μαθητή του Πέτερ Γκαστ, επειδή επιθυμούσε να είναι εκείνη η βιογράφος του και εξασφαλίζει όλα τα πνευματικά δικαιώματα των έργων του. Μετά το θάνατό της μητέρας του το 1897, ο Νίτσε μετακομίζει στη Βαϊμάρη μαζί με την αδελφή του. Τον Αύγουστο του 1900, παράλυτος εξαιτίας εγκεφαλικού και ενώ ζει τις τελευταίες μέρες της ζωής του, σκέφτεται πάλι με πικρία ότι η Ελίζαμπετ έχει σφετεριστεί τα έργα του. Πέραν τούτου, τον εκμεταλλεύεται, όντας ανήμπορος, μετατρέποντάς τον σε ένα ζωντανό μνημείο. Αποφασίζει έτσι να αποδράσει στο τελευταίο του όνειρο με μια υπερβολική δόση οπίου. Ο Γιόαχιμ Κέλερ, διακεκριμένος γνώστης του φιλόσοφου, επιτυγχάνει ένα ισορροπημένο κράμα πραγματικότητας και φαντασίας.

Ελένη Κεκροπούλου Αγγέλικα η μαντενούτα Ωκεανός

Ο κόντες Νικόλαος Σολωμός είναι παντρεμένος με την Μαρνέττα Κάκνη, με την οποία έχει αποκτήσει δύο παιδιά, τον Ρομπέρτο και την Έλενα. Πριν το θάνατο της γυναίκας του το 1802, συνάπτει σχέση με τη νεαρή Αγγελική Νίκλη, που εργαζόταν σαν υπηρέτρια στο σπίτι του. Από το δεσμό αυτό γεννιούνται δύο γιοι, ο Διονύσιος το 1798 και λίγα χρόνια αργότερα ο Δημήτριος, μετέπειτα πρόεδρος της Ιονίου Βουλής. Ο κόντες αρχικά απαρνιέται τη γυναίκα του και τα παιδιά του, και απειλεί να αποκληρώσει τον νόμιμο γιο του Ροβέρτο. Το ζευγάρι τελικά παντρεύεται μόλις την προπαραμονή του θανάτου του, στις 27 Φεβρουαρίου 1807 και τα παιδιά τους αποκτούν τα δικαιώματα των νόμιμων τέκνων. Κατά την περίοδο 1833-1838, μια σειρά δίκες, αυτή των αδερφών Σολομών, συνταράσσουν τη ζωή στα Επτάνησα. Ο Ιωάννης Λεονταράκης, μεταθανάτιος γιος του κόντε, διεκδικεί το μερίδιό του στην πατρική περιουσία και αγωνίζεται να αποκαταστήσει την τιμή της μητέρας του…

BITPINA Σταύρος Κατσιώτης Αρωματικά φαρμακευτικά φυτά και αιθέρια έλαια Αφοί Κυριακίδη Το παρόν βιβλίο αποτελεί έναν οδηγό με θεωρητικές και τεχνικές γνώσεις σχετικά με την αντιμετώπιση και αξιοποίηση των αρωματικών φαρμακευτικών φυτών και των αιθέριων ελαίων. Το πρώτο μέρος του περιλαμβάνει, δεδομένα της εγχώριας και παγκόσμιας αγοράς, όπως επίσης και εξειδικευμένες οδηγίες για την καλλιέργεια, παραγωγή και τη διάθεση των φαρμακευτικών φυτών. Το δεύτερο μέρος του, αναφέρεται στο θεωρητικό υπόβαθρο και την τεχνογνωσία, που είναι απαραίτητη για την απόσταξη και τους διάφορους τρόπους παραγωγής των αιθέριων ελαίων από φυτικά υλικά. Στο τρίτο μέρος, παραθέτονται αναλυτικά στοιχεία για την παραγωγή, συγκομιδή, επεξεργασία, μεταποίηση και εμπορία δεκατριών αρωματικών φαρμακευτικών φυτών, για τα οποία υπάρχει μεγάλη ζήτηση αυτή τη στιγμή στη διεθνή αγορά. Η ανεξάρτητη δομή των διαφόρων κεφαλαίων επιτρέπει στον αναγνώστη να απευθύνεται αποκλειστικά στην ενότητα που τον ενδιαφέρει, ενώ το βιβλίο στο σύνολό του είναι ένας χρήσιμος σύμβουλος για όποιον ασχολείται με τον τομέα των φαρμακευτικών φυτών και των αιθέριων ελαίων.

Βύρων Γ. Κατσαρός Είμαστε ελεύθεροι; Τα πορίσματα των σύγχρονων νευροεπιστημών Δίαυλος Η φιλοσοφία είναι μια επιστήμη που επιχειρεί να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα που συνήθως ξεπερνάνε τις ανθρώπινες γνωστικές δυνατότητες και διερευνούν τα όρια της ανθρώπινης σκέψης. Γενικότερα, η φιλοσοφική σκέψη εξετάζει τη σχέση του ανθρώπου με τον κόσμο και την θέση του σε αυτόν. Σε αυτό το πλαίσιο, διερευνώνται και τα ερωτήματα σχετικά με το αν είμαστε κύριοι των πράξεών μας, αν αποφασίζουμε συνειδητά και ελεύθερα για τη συμπεριφορά μας και κατ’ επέκταση για τη ζωή μας. Η νευροεπιστήμη, είναι ένας κλάδος που εκκινώντας από τέτοιου τύπου ερωτήματα, ασχολείται πειραματικά με τη μελέτη του εγκεφάλου και των εκφάνσεών του και τα πορίσματά της προκύπτουν μέσω πειραματικών ερευνών. Το βιβλίο «Είμαστε Ελεύθεροι;» των Εκδόσεων Δίαυλος, γραμμένο από ένα θετικό επιστήμονα, παρέχει σε απλή και κατανοητή γλώσσα, χωρίς να προϋποθέτει κάποιες ειδικές γνώσεις, όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για την κατανόηση του ερωτήματος που θέτει ο τίτλος του.

Αρετή Γκόρντον Θυμάμαι τη Βίκυ Μοσχολιού ΦΕΡΕΝΙΚΗ Η Αρετή Γκόρντον, φίλη και γραμματέας της Βίκυς Μοσχολιού φωτίζει άγνωστες πτυχές της ζωής μιας ερμηνεύτριας που σημάδεψε την ιστορία του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού. Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο ο αναγνώστης ανατρέχει στα παιδικά της χρόνια στην Αγία Βαρβάρα του Αιγάλεω, αργότερα στα νεανικά της χρόνια που εργαζόταν με μεροκάματο, στη μετέπειτα καθοριστική για τη ζωή της γνωριμία με τον Σταύρο Ξαρχάκο. Μια πορεία από τη φτώχια προς την καταξίωση, συμπεριλαμβανομένων και των τραγικών γεγονότων που σημάδεψαν τη ζωή της, όπως ήταν ο θάνατος του πρώτου της παιδιού. Θάρρος και δύναμη επέδειξε σε όλες τις δύσκολες στιγμές της, ακόμη και στην τελευταία της μάχη, αυτή με τον καρκίνο. Μαζί με τα στοιχεία του χαρακτήρα της, που όσοι δεν την γνώρισαν θα τα ανακαλύψουν διαβάζοντας το βιβλίο, θα μείνει αξέχαστη η φωνή, που τόσοι άνθρωποι αγάπησαν.


44

BITPINA Ρόµπερτ Β. Κήλυ Η αµερικανική πρεσβεία και η κατάρρευση της δηµοκρατίας στην Ελλάδα, 1966-1969.

EΠIΛOΓEΣ KAI KPITIKEΣ BIBΛIΩN

βιτρίνα

ΠΑΤΑΚΗΣ

Οι συνεργάτες του ΙNDEX προτείνουν ένα βιβλίο για τις γιορτές.

Πρόκειται για την όντως νηφάλια, αποστασιοποιημένη, στηριγμένη σε ισχυρά, αμάχητα τεκμήρια μαρτυρία ενός διαπρεπούς βορειοαμερικανού διπλωμάτη, ο οποίος υπηρέτησε στην εδώ πρεσβεία της χώρας του. Μάλιστα, κατά την εξαιρετικά κρίσιμη για μας περίοδο των ετών 1966-70. Τονίζω ότι επανειλημμένα, ως παίκτης στην ελληνοαμερικανική σκακιέρα, διαφώνησε με την εξωτερική πολιτική των Η.Π.Α. Κι αυτό είναι πειστήριο, αν μη τι άλλο, φιλελεύθερης γραμμής, αριστοτελικής απόκλισης. Ο συγγραφέας-διπλωμάτης, ένθερμος σημειωτέον φιλέλλην, τόσο από προσωπική επιλογή, όσο και από οικογενειακή παράδοση, ουδέποτε θέλησε να αφήσει πίσω του τη χώρα μας ως επαγγελματικό πόστο ή ως εστία αναφορών και αυτοαναφορών. Γι’ αυτό άλλωστε και επέστρεψε εδώ, όπου και πάλι υπηρέτησε. Τη δεύτερη φορά ως πρέσβης περί τα μέσα της δεκαετίας του ‘80. Η θερμή αυτή σχέση επόμενο είναι να προσδίδει στο κείμενο ένα ιδιαίτερο συγκινησιακό κλίμα, που δεν θολώνει όμως ούτε τις αποτιμήσεις, ούτε τις απαραίτητες προβλέψεις, για τις οποίες άλλωστε κατ’ εξοχήν αμείβεται ο τυπικός διπλωμάτης. Γιώργος Βέης

Δημήτρης Σωτάκης Το θαύμα της αναπνοής ΚΕΔΡΟΣ Το τελευταίο βιβλίο του Δημήτρη Σωτάκη Το θαύμα της αναπνοής το διάβασα απνευστί. Στην περίπτωση αυτή η κοινότοπη αυτή έκφραση βρίσκει την κυριολεξία της, μια και είναι πραγματικά ένα έξοχο κείμενο για την αξία της αναπνοής δηλαδή της ζωής. Μια εξαιρετική αλληγορία, ένα μυθιστόρημα που πατώντας στο παράλογο και το υπερφυσικό μιλάει για την πραγματικότητα πιο ρεαλιστικά και από ένα ντοκιμαντέρ. Ο Σωτάκης μπαίνει σε μια «ειδική συνθήκη» ενός ανθρώπου που δέχεται την αρχικά αθώα και επικερδή πρόταση μιας εταιρίας και τη μεγεθύνει ως το όριο, χωρίς ποτέ να χάνει το νήμα και κρατώντας μας διαρκώς το ενδιαφέρον παρά το «λιτό» του σκηνικό. Ισορροπώντας στην κόψη, ο ήρωας του Σωτάκη είναι κάθε στιγμή πιστευτός και ανθρωπινός. Ένα βιβλίο που δείχνει πως η σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία και στόχευση έχει και μέλλον λαμπρό. Αλέξης Σταμάτης

Δημοσθένης Βουτυράς Το καράβι του θανάτου και άλλες ιστορίες Επιλογή-επιμέλεια: Βάσιας Τσοκόπουλος ΤΟΠΟΣ Μετά τον Παπαδιαμάντη, ο Δημοσθένης Βουτυράς (1872-1958) είναι ο πλέον ενδιαφέρων διηγηματογράφος. Υπερβαίνοντας την καθημερινότητα, την οποία αποτύπωσε με εξαιρετικά εύστοχες εικόνες, δεν διστάζει να αναμετρηθεί με το Άγνωστο και να θέσει ουσιώδη υπαρξιακά ερωτήματα. Υπό αυτή την έννοια το φανταστικό στον Δημοσθένη Βουτυρά λειτουργεί ως πρόσχημα αποκρυπτογράφησης του αινίγματος της δημιουργίας = και του ανθρώπου. Η επιλογή των δεκατριών φανταστικών διηγημάτων του, από το πλούσιο έργο του, που συστεγάζονται στον ανά χείρας τόμο το αποδεικνύει. Η μυθολογία τους διεκπεραιώνεται μέσα σε αμφίβολα παρακμιακά τοπία που δέχονται την επίθεση του ανορθολογισμού, η εισβολή του οποίου υπονομεύει τον ρασιοναλισμό. Ο άνθρωπος απαλλαγμένος από την ψευδαίσθησή του διαπιστώνει

BITPINA

45

ότι είναι απλώς επιβάτης σε ένα άγνωστο πλοίο που ταξιδεύει προς άγνωστη κατεύθυνση. «Πού πηγαίνουμε;» αναρωτιέται και καλεί τον αποδέκτη του εφιαλτικού ερωτήματός του να συνομιλήσει μαζί του. Ο Δημοσθένης Βουτυράς προτρέπει τον αναγνώστη του να λάβει μέρος στη συζήτηση. Διότι τον αφορά. Όπως όλους μας. Μάκης Πανώριος

των αρχαίων και των βυζαντινών μυθιστορημάτων, αλλά με την πολυπλοκότητα των σύγχρονων καιρών. Εντύπωση προκαλεί στον αναγνώστη και η τέλεια σε βάθος και πλούτο γνώση του χώρου μέσα και γύρω σε σημαντική έκταση απ’ τον Ακράγαντα και, προπάντων, η ευαισθησία και ο τρόπος της θέασης, ώστε οι σχετικές σελίδες να συνθέτουν, εκ παραλλήλου, κι ένα είδος εσωτερικής ταξιδιωτικής αφήγησης. Μιχάλης Γ. Μερακλής

Γεώργιος Μ. Βιζυηνός Το παιδικό παιγνίδι σε σχέση με την Ψυχολογία και την Παιδαγωγική ΑΦΟΙ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ Ο Αλέξανδρος Σιδεράς, κλασικός φιλόλογος και ιδρυτής και κατόπιν Καθηγητής του Τμήματος Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Γοττίγγης και η Παρασκευή Σιδερά-Λύτρα, κλασική φιλόλογος, επίσης, και εντεταλμένη Διδάσκουσα της Νεοελληνικής Γλώσσας στο ίδιο Πανεπιστήμιο ήταν, προφανώς, οι πλέον αρμόδιοι να επιμεληθούν την πρώτη έκδοση στην ελληνική γλώσσα της διατριβής την οποία ο Γεώργιος Βιζυηνός υπέβαλε (1881) στο εν λόγω Πανεπιστήμιο, επιτυγχάνοντας, μάλιστα, να αναγορευθεί εκεί Διδάκτωρ. Οι επιμελητές έλαβαν όλες τις σχετικές, παλαιότερες και νεότερες, εκδόσεις και τα αντίστοιχα δημοσιεύματα υπ’ όψιν τους, προκειμένου να προβούν σε μία πλήρως τεκμηριωμένη έκδοση ενός κειμένου το οποίο, μέχρι τώρα, στο σύνολό του, παρέμενε άγνωστο στην Ελλάδα. Στην Εισαγωγή τους, μεταξύ άλλων, στέκονται και στην αξιολόγηση και απήχηση της διατριβής αυτής, ακόμα και στη νεότερη βιβλιογραφία, καθώς είναι γεγονός ότι πρώτος ο Βιζυηνός εξήρε τη σημασία του παιδικού παιχνιδιού θεωρημένου και ερμηνευμένου συνολικά στη συσχέτισή του με την Ψυχολογία και την Παιδαγωγική, από μια αισθητική-φιλοσοφική άποψη. Το ζεύγος Σιδερά, προς τιμήν τους, αναλαμβάνουν, εκ μέρους της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας, να αποκαταστήσουν, έστω και με τέτοια τραγική καθυστέρηση, την αδικία που υπέστη ο εκ Βιζύης και γνωστός, κυρίως, ως κορυφαίος διηγηματογράφος, Γεώργιος Μιχαηλίδης. Σταυρούλα Γ. Τσούπρου

Κώστας Χατζηαντωνίου Αγκριτζέντο ΙΔΕΟΓΡΑΜΜΑ Ένα σπουδαίο έργο έδωσε αυτή τη χρονιά ο κ. Κώστας Χατζηαντωνίου, συγγραφέας, δοκιμιογράφος αλλά και με δόκιμες ιστορικές μονογραφίες για τον νεότερο ελληνισμό. Ένας ηλικιωμένος γιατρός, κάτοικος του Ακράγαντα (Αγκριτζέντο), τρέφει ασίγαστη αφοσίωση στο μακρινό παρελθόν της πόλης, όπου έζησε ο αγαπημένος του Εμπεδοκλής, που παρουσιάζεται σε συνύφανση με μιαν εξαιρετικά σχεδιασμένη και εκτελεσμένη πλοκή. Ο γιατρός ανήκει στους πολύ λίγους ή ελάχιστους εκείνους που νιώθουν ταυτισμένοι με κάποια περίοδο του παρελθόντος, αντίστοιχα αποσπασμένοι από το παρόν τους, και ως ένα βαθμό κατορθώνουν να ανατρέψουν μέσα τους την τάξη που κινεί τον κόσμο εμπρός. Ο γιατρός γράφει το «Χρονικό της αρχαίας πατρίδας» του με τον Εμπεδοκλή στο κέντρο, που έζησε εκεί και έφυγε, βλέποντας να διαρρηγνύεται το γι’ αυτόν συνεκτικό ζεύγος Μίσος - Φιλία («Νείκος» - « Φιλότης»), βλέποντας να παραδίδεται η ιστορία στο μίσος, αυτός που δίδασκε με τόσο πάθος το «νηστεύσαι κακότητος». Οι σελίδες αυτές παρεμβάλλονται σε διάφορα σημεία της αφήγησης, η οποία ενώνει, με τις αναλογίες, τις δύο εποχές: την αρχαία και τη σύγχρονη, που μπαίνει ως μέσα στην τρέχουσα δεκαετία του νέου αιώνα μας. Στην πλοκή της υπόθεσης συμμετέχουν και δύο σύγχρονα ζεύγη αποχωριζόμενων εραστών, όπως θα έλεγαν οι ιστορικοί της λογοτεχνίας, όχι όμως με την απλότητα

Χρήστος Χρυσόπουλος Ο βομβιστής του Παρθενώνα Καστανιώτης Η εκπληκτική νουβέλα του Χρήστου Χρυσόπουλου, που επανεκδίδεται αναθεωρημένη, στηρίζεται σε μια ποιητικών υπερβολών «προκήρυξη» του καταραμένου ποιητή Γιώργου Β. Μακρή και στη φανταστική πράξη, που θα καταλήξει στην ανατίναξη του Ιερού Βράχου και των υπόλοιπων μνημείων, από κάποιο σύγχρονο και ιδεολόγο βομβιστή. Το έργο περιλαμβάνει την τοποθέτηση του δράστη για το συμβάν, την είδηση όπως μεταδίδεται, την προκήρυξη του ποιητή, την αναφορά σε ό,τι ο ίδιος πίστευε για τις αρχαιότητες από φίλους του όπως ο Λεωνίδας Χρηστάκης, την απολογία του φύλακα και τέλος την κατάθεση του στρατιώτη, ο οποίος με συναδέλφους του εκτέλεσαν τον βομβιστή τέσσερις μόνον μέρες μετά την έκρηξη και τη σύλληψή του. Η όλη συμπεριφορά του αφηγήματος προσομοιάζει με ό,τι ακούγονταν μετά από κάποιο τρομοκρατικό χτύπημα, απλώς εδώ έχουμε μια πιο προχωρημένη εκδοχή: Καθώς, δεν μιλάμε για τον θάνατο ενός ατόμου αλλά για την καταστροφή του μέγιστου κατορθώματος όλων των εποχών, για το μάτι που βλέπει τα πάντα, για το κληροδότημα που φέρνει επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο, για το τελειότερο έργο τέχνης που κατασκευάστηκε ποτέ. Μια ανατρεπτική ματιά από έναν συγγραφέα που ξέρει να κινητοποιεί απρόβλεπτες και απρόσμενες παραμέτρους, σε εποχές επικίνδυνες, σε ψυχικούς διαδρόμους ονειρικούς, σε κοινωνικές θέσεις ομιχλώδεις. Χρίστος Παπαγεωργίου

Μάργκαρετ Άτγουντ Η χρονιά της πλημμύρας ΨΥΧΟΓΙΟΣ Μια από τις σημαντικότερες εν ζωή συγγραφείς του Αγγλοσαξονικού κόσμου, η Καναδέζα Μάργκαρετ Άτγουντ ( 1939-), μετράει πολλές βραβεύσεις και επιτυχίες στο ενεργητικό της. Πολυγραφότατη, έχει γράψει πάνω από σαράντα, ογκώδη τις περισσότερες φορές, μυθιστορήματα που καλύπτουν όλο το φάσμα των θεμάτων: προσωπικές και κοινωνικές σχέσεις, τις επιπτώσεις μιας σοβαρής ασθένειας στον ίδιο τον ασθενή, αλλά και την κοινωνία, και άλλα. Τώρα, με τη Χρονιά της πλημμύρας η Άτγουντ επανέρχεται γράφοντας για το οικολογικό ζήτημα το οποίο ταλανίζει τον σύγχρονο άνθρωπο. Οι αλλαγές στο κλίμα, η μόλυνση του περιβάλλοντος δεν αφήνουν αδιάφορους τους καλούς συγγραφείς, οι οποίοι αποτυπώνουν με την πένα τους τα προβλήματα της εποχής και προβλέπουν τις συνέπειες και επιπτώσεις της άλογης και άπληστης συμπεριφοράς του ανθρώπου προς τη φύση όχι μόνο στο παρόν, αλλά και στο μέλλον. Μυθιστορήματα «μελλοντολογικά» είχαν γράψει πολλοί συγγραφείς, από τον Χ.Τζ. Γουελς, τον Τζωρτζ Όργουελ έως την Π. Ντ.Τζαίημς και τον Κόρμαν ΜακΚάρθι. Η οικολογική καταστροφή δεν είναι πια ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά πραγματικότητα. Τα μέλη μιας παραθρησκευτικής οργάνωσης που ακούει στο όνομα «Οι κηπουροί του Θεού» και ο ηγέτης της, ο Αδάμ- Ένα, είχαν προβλέψει ότι μια φυσική καταστροφή θα άλλαζε τη μορφή του πλανήτη, πρόβλεψη η οποία επαληθεύτηκε. Οι λίγοι επιζήσαντες προσπαθούν


46

BITPINA

να προσαρμοστούν στα καινούρια δεδομένα και να δώσουν νόημα στη ζωή τους. Τα έξυπνα ευρήματα και οι ποιητικές εικόνες αποδεικνύουν για άλλη μία φορά το συγγραφικό δαιμόνιο της Άτγουντ. Χρύσα Σπυροπούλου

Τεύκρος Μιχαηλίδης Αχμές, ο γιος του φεγγαριού ΠΟΛΙΣ Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης προσκαλεί τον αναγνώστη σε μια γοητευτική περιπλάνηση στο κατάφυτο από πάπυρους Δέλτα του Νείλου, και, τον καλεί να «ζήσει» -όσο κρατά η ανάγνωση του βιβλίου- την πολυτάραχη Δεύτερη Ενδιάμεση Περίοδο, τις διαμάχες, τις ίντριγκες και τους πολέμους ανάμεσα στους ηγεμόνες των δύο βασιλείων, της Άνω και της Κάτω Αιγύπτου, μα κυρίως, αυτό που ενδιαφέρει τον συγγραφέα είναι να μυήσει, ακόμα και τον πιο αδαή, στον θαυμαστό χώρο των μαθηματικών, στη γεωμετρία αλλά και στη συναρπαστική αναζήτηση του Απείρου. Ο συγγραφέας των ανεπανάληπτων Πυθαγόρειων εγκλημάτων, που τόσο αγαπήθηκαν από το ελληνικό αλλά και το ξένο αναγνωστικό κοινό (το βιβλίο μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες ακόμα και στα κινέζικα) στη δεύτερη λογοτεχνική του εμφάνισή κατορθώνει να κερδίσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη από την πρώτη σελίδα. Με άτρωτα ελληνικά, λέξεις διαλεγμένες σαν πολύτιμα πετράδια, με λόγο ποιητικό καταφέρνει να συναρπάσει, να μαγέψει να κάνει απλή την… ιστορία των μαθηματικών της Αρχαίας Αιγύπτου. Ο αναγνώστης αφήνεται στη συναρπαστική αφήγηση στο υπέροχο ταξίδι στον χρόνο, στον χώρο. Ένα ταξίδι που οδηγεί στην ανακάλυψη του πρώτου ενυπόγραφου μαθηματικού κειμένου στην ιστορία της ανθρωπότητας, δηλαδή και στη χώρα των αριθμών. Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης είναι ένας γητευτής των αριθμών και των λέξεων. Τιτίνα Δανέλλη

Κατερίνα Τσέκου Προσωρινώς διαμένοντας: Έλληνες Πολιτικοί Πρόσφυγες στη Λ.Δ. της Βουλγαρίας ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ Η νέα ιστοριογραφία αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό την εκδοχή της αριστεράς για τον Εμφύλιο Πόλεμο και τεκμηριώνει τις θέσεις της σε νέου τύπου πηγές όπως λ.χ. τα ημερολόγια των πρωταγωνιστών, οι προσωπικές μαρτυρίες των ηττημένων προσφύγων στην υπερορία κ.ά. Ένα από αυτά τα συγγράμματα είναι το παρόν, σε πρόλογο του Νίκου Μαραντζίδη κύριου εκφραστή του παραπάνω ρεύματος. Πρόκειται για τη διδακτορική διατριβή της Κατερίνας Τσέκου για το Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Προϊόν απίστευτου μόχθου, πλούσιο σε πηγές και αυθεντικές μαρτυρίες προσφύγων, πλήρες σε τεκμήρια και αριθμητικά δεδομένα, το βιβλίο θα συναρπάσει όσους ασχολούνται με τον Εμφύλιο. Αφετηρία είναι το 1948, όταν οι δυνάμεις του Δημοκρατικού Στρατού υποχωρούν και επίκεντρο της έρευνας είναι οι μαχητές και οι οικογένειές τους από την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη οι οποίοι διαφεύγουν προς την κομουνιστική πλέον Βουλγαρία για να σωθούν. Η έρευνα της Κατερίνας Τσέκου εκτείνεται μέχρι το 1982, όταν οι πρόσφυγες επαναπατρίζονται (με δυσκολίες...). Ο ρόλος του ΚΚΕ, η καθημερινότητα στη νέα πατρίδα, η επίπονη επιβίωση και μετά η κατάρρευση των ιδανικών για τα οποία μάχονταν, αλλά και οι δεκάδες προσωπικές μαρτυρίες συνθέτουν το περιεχόμενο του υπέροχου αυτού έργου. Θανάσης Αντωνίου

INDEX_36 INDEX_43

Φίλιππος Φιλίππου Ο οργισμένος έφηβος ΑΛΔΕ Ο πρωταγωνιστής, ένας έφηβος με ευαισθησίες και ανησυχίες, φτάνει από το νησί των Φαιάκων στην πρωτεύουσα στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Είναι ένας από τους πολλούς εσωτερικούς μετανάστες που η ανέχεια της εποχής τον οδήγησε οικογενειακώς στην Αθήνα. Εμείς παρακολουθούμε την περιπλάνησή του που ξεκινά από την επίσκεψή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Κέρκυρα και τελειώνει το 1967, μετά την εκδήλωση του στρατιωτικού πραξικοπήματος. Σε όλη την έκταση και το βάθος του έργου, ο ήρωας είναι πρωταγωνιστής και ταυτόχρονα συμπρωταγωνιστής στη μάθηση και τη ζωή. Η περιγραφή των γεγονότων, γίνεται με τέτοιο τρόπο που νομίζεις πως ο συγγραφέας είναι ένας έμπειρος κινηματογραφιστής. Η Αθήνα μέσα από το μυθιστόρημα είναι μια διαφορετική πόλη, πιο ανθρώπινη και πιο φιλική. Ακόμη, μέσα από τη γραφή αποκαλύπτεται όχι μόνο η πρωτεύουσα αλλά οι θεσμοί και η δομή του ελληνικού κράτους. Η πόλη, δηλαδή η ελληνική πρωτεύουσα, οι νέοι και οι ενήλικες αποτελούν ένα μωσαϊκό που διατηρεί μέχρι σήμερα την εικόνα του αναλλοίωτη, κάτω από τη φθαρμένη ζελατίνα του χρόνου. Και όλα αυτά είναι γραμμένα σε ένα μυθιστόρημα που χαρακτηρίζεται από αρετές και διαβάζεται με μεγάλη ευχαρίστηση. Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης

Μιχάλης Σταφυλάς Επιστροφή στο παρελθόν ΠΑΝΕΥΡΥΤΑΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ (Κλεισθένους17, Τ.Κ. 10552 Αθήνα, τηλ. + fax: 210 3240001) Δίνω όλα αυτά τα πρακτικά στοιχεία για να μπορεί όποιος θέλει να προμηθευτεί το βιβλίο να ξέρει πού να αποταθεί. Διότι, ενώ ο Μιχάλης Σταφυλάς είναι ένας πολυγραφότατος λογοτέχνης που τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας για το σύνολο του έργου του και για το περιοδικό Πνευματική Ζωή που διευθύνει εδώ και πολλά χρόνια, κινδυνεύει αυτή η συναρπαστική αυτοβιογραφία του να περάσει «ντούκου» από τη σημερινή «πνευματική ζωή» έτσι όπως αυτή έχει κλικαριστεί και αυτοοχυρωθεί στις μέρες μας. Τι ζωή! Τι περιπέτεια! Τι ειλικρίνεια! Δεν ήξερα τίποτα για τον άνθρωπο Μιχάλη Σταφυλά. Τώρα νομίζω πως τα ξέρω σχεδόν όλα. Με δυο λόγια το βιβλίο, χωρίς κανένα σιρόπι νοσταλγίας, είναι η καταγραφή, με αληθινά ονόματα και διόλου μυθοποιημένα περιστατικά, μιας εγκαυματικής πορείας μέσα από τις μυλόπετρες του 20ου αιώνα, ενός ανθρώπου που ξεκινά από το χωριό του για να κατακτήσει τον κόσμο μέσω τις γραφής του. Και μόνο ότι ανακάλυψε πρώτος και έχει λάβει τρισέλιδη επιστολή από τον Μπόρις Πάστερνακ, φτάνει για να εννοήσετε τι εννοώ. Βασίλης Βασιλικός

Κωστάκης Ανάν Eικόνες: Sotos Anagnos Το ουράνιο talk show BABELART Πρόκειται για «το αποτέλεσμα της επί σειράς ετών κοπιαστικής τεμπελιάς του συγγραφέα και περιλαμβάνει ιστορίες που δημοσιεύτηκαν στη Βαβέλ, στο mov. αλλά και πουθενά». Κάπως έτσι μας συστήνει το νέο βιβλίο του ο Κωστάκης Ανάν, που δεν ξέρουμε καν αν λέγεται Κωστάκης Ανάν και σίγουρα δεν λέγεται Αργύρης Ταλέκουρδας. Μήπως είναι τάχα ο Ηρακλής Παπαδόπουlost, δηλαδή ο τυπάκος που προσκαλεί τους φίλους του στην παρουσίαση του νέου του βιβλίου Το ουράνιο talk show σε μια διήμερη κρουαζιέρα με το πλοίο Σαλαμινομάχος, απο το Πέ-

BITPINA ραμα στη Σαλαμίνα και τούμπαλιν, ασταμάτητα, όλο το Σαββατοκύριακο (λέμε) αυτή η δουλειά; Ο συγγραφέας πίσω από δεκάδες μάσκες, μας εξιστορεί απλές, καθημερινές στιγμές και προαιώνιες παγκόσμιες αλήθειες οι οποίες συνυπάρχουν δυσαρμονικά στις 204 σελίδες αυτού του βιβλίου, που έχει εικονογραφήσει ο γνωστός προβοκάτορας Sotos Anagnos. Και μας υπόσχεται πως μάταια θα ψάξουμε ένταση, δράση και συνεχείς ανατροπές στις σελίδες του. Οι ήρωές του βαριόνται πολύ, τρώνε ό,τι να ‘ναι , κοιμόνται όπου βρουν και έχουν μόνο ένα motto: «Όταν Sony και καλά θέλεις κάτι πολύ, Toshiban θα συνωμοτήσει υπέρ σου.» Zέφη Kόλλια

Rickie Hilder Η παλέτα ενός παιδιού UNIVERSITY STUDIO PRESS Αν θέλετε να γνωρίσετε τα χρώματα ως ζωντανούς χαρακτήρες και τον τρόπο που εκδηλώνονται στην καθημερινή ζωή, να διαβάσετε χρωματοθεραπευτικές περιπτώσεις μελέτης, να δείτε το Μοτίβο της ζωής σας, να καλλιεργήσετε το προσωπικό ή ομαδικό σας Αστρόδεντρο, να εκτιμήσετε τη δική σας Διαφορετικότητά και των άλλων καλλιεργώντας έτσι καλύτερες σχέσεις, και να μάθετε πώς να ΚΑΝΕΤΕ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ τότε αυτό το βιβλίο θα γίνει η Βίβλος σας. Απευθύνεται σε παιδιά κάθε ηλικίας. Συστήνεται ανεπιφύλακτα σε γονείς, εφήβους, εκπαιδευτικούς, και όσους επιθυμούν μία χρωματική προσέγγιση αυτογνωσίας. Άκρως πολύτιμο βοήθημα. ΚΑΝΤΕ ΚΑΙ ΕΣΕΙΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ λοιπόν χαρίζοντας αυτό το διαφορετικό και ιδιαίτερα όμορφο βιβλίο στον εαυτό σας ή/και τους φίλους σας ή τα παιδιά σας. Βαρβάρα Χατζησάββα

Μπιορν Κουμ H ιστορία της τρομοκρατίας Δοκίμιο-Χρονικό Εισαγωγή: Περικλής Κοροβέσης Μετάφραση: Ξενοφών Παγκαλιάς

Από τους Εβραίους Ζηλωτές και τις Ερυθρές Ταξιαρχίες μέχρι τον Οσάμα Μπιν Λάντεν και τις πρόσφατες τρομοκρατικές ενέργειες, ο Μπιορν Κουμ περιγράφει με ιδιαίτερα γλαφυρό τρόπο την αιματιρή ιστορία των τρομοκρατικών ομάδων που συγκλόνισαν την ανθρωπότητα και παραβίασαν τη διαχωριστική γραμμή που διακρίνει το δίκαιο αγώνα από την ωμή δολοφονία.

Θεμιστοκλέους 80, 106 81 Αθήνα | Τηλ.: 210 52.26.609 www.empiria.gr • www.avopolis.gr • www.brainfood.gr

KYKΛOΦOPEI


48

αυτοπαρουσιάσεις

ΝΙΚΗ ΜΑΡΑΓΚΟΥ

AYTOΠAPOYΣIAΣEIΣ

Μια περίεργη σύμπτωση με έφερε πριν μερικά χρόνια στη γειτονιά του Ψυρρή. Σαν άνθρωπος περίεργος που είμαι, και έχοντας μιαν αγάπη για την ιστορία, ξεκίνησα στα τυφλά μέσα από μια περίεργη παρόρμηση και άρχισα να διαβάζω για την περιοχή και την εποχή. Για την Αθήνα, δηλαδή, στις αρχές του 19ου αιώνα. Ξεκίνησα να αφηγούμαι μια ιστορία παλιά βασικά, για να μιλήσω για το σήμερα. Έγραφα κομμάτι κομμάτι, σαν ένα πατσγουέρκ, καμωμένο με παλιά υλικά, ένα κέντημα με φθαρμένες κλωστές. Και καθώς προχωρούσα άρχισαν να αποκτούν ζωή οι ήρωες. Κεντρικό πρόσωπο του βιβλίου είναι η Τερέζα Μακρή (Λούλα) που ενέπνευσε τον Βύρωνα, χωρίς το όνομά του να αναφέρεται πουθενά στο βιβλίο. Περπατούσα με τις ώρες στους δρόμους του Ψυρρή, στην περιοχή γύρω από την Ακρόπολη, ανέβαινα στο αστεροσκοπείο, στα δρομάκια πίσω από την Πνύκα, στους βράχους απ’ όπου φαινόταν η Αίγινα και τα νησιά. Πήγαινα στη Γεννάδιο, στην Εθνική βιβλιοθήκη και διάβαζα τις αφηγήσεις των περιηγητών.

Ξεκίνησε μια περιπέτεια που με πήρε στην Αθήνα του 19ου αιώνα, στην Αίγινα, την Κέρκυρα, το Μεσολόγγι, την Κωνσταντινούπολη αλλά και την Αμμόχωστο της δεκαετίας 40-50 και στο σήμερα των Bodyshop και Starbucks. Ταξίδεψα στα διάφορα μέρη όπου συγκεντρώνεται η δράση. Ιστορικές λεπτομέρειες φώτιζαν ξαφνικά μια ολόκληρη εποχή και έτσι γίνεται το μυθιστόρημα αυτό και ένας οδηγός της Αθήνας, χωρίς να είχα μια τέτοια πρόθεση από την αρχή και συγχρόνως μια σπουδή για το πώς γράφεται ένα μυθιστόρημα μια και ανοίγω στον αναγνώστη τα χαρτιά μου. Ο περίεργος τίτλος του βιβλίου Γεζούλ είναι από ένα παλιό πλακάκι που αγόρασα κάποτε στο Κάιρο, η λέξη αυτή στα αραβικά σημαίνει «όλα περνούν, όλα χάνονται». Είχα πάντα δυσκολία να βάζω τίτλους στα βιβλία, είναι το σημείο που μπλοκάρω και δεν μπορώ πια να σκεφτώ. Γεζούλ λοιπόν, όλα περνούν και χάνονται, ή μήπως όχι;

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ

Γεζούλ

49

Ο Παλαιστής και ο δερβίσης παρόλο που θυμίζει, όσον αφορά τον τίτλο του, μυθιστόρημα εποχής είναι μια σύγχρονη ιστορία, γραμμένη τα τελευταία πέντε χρόνια, λες και παρακολουθούσα τους ήρωές μου βήμα προς βήμα, χρονιά χρονιά. Είχα κατά νου μια ερωτική ιστορία με πρωταγωνιστές έναν Τούρκο παλαιστή που γνωρίζει μια ελληνίδα φωτογράφο, τη Μιρέλα, και ταυτόχρονα άλλους δύο Έλληνες που εντρυφούν στην κουλτούρα της ανατολής. Ο Διονύσης των Αθηνών, με θρακικές ρίζες που αναζητάει το νόημα της διαταραγμένης του ζωής στους σούφι και τον πνευματισμό και ο Χρήστος, καθηγητής βαλκανικής ιστορίας, που ανιχνεύει ιστορικά την αλληλοεπίδραση ανάμεσα στις δύο γειτονικές χώρες. Το βιβλίο εμπεριέχει παράλληλες αφηγήσεις του Διονύση και του βιβλίου που γράφει ο Διονύσης για να μας εκμυστηρευθεί την περιπέτειά του. Στην πραγματικότητα αποκαλύπτει καταστάσεις που θα εμπλέξουν τόσο τον ίδιο όσο και τους φίλους του με κωμικοτραγικά αποτελέσματα. Πέρα λοιπόν από το ερωτικό πλαίσιο αναπτύσσεται μια ιστορία αστυνομικού και ενίοτε κατασκοπικού θρίλερ που η

αλήθεια της κρύβεται τόσο στην πραγματικότητα όσο και στις φαντασιώσεις των ηρώων του μυθιστορήματος. Η περιπέτεια ξεκινάει στα θρησκευτικά πανηγύρια της Βορείου Ελλάδας, όταν συναντιέται το βασικό ζευγάρι του μύθου και, στη συνέχεια, απλώνεται από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη και από την Κωνσταντινούπολη μέχρι την Αδριανούπολη. Καθώς οι ήρωές μου ταξιδεύουν αδιάκοπα αναπολούν, στοχάζονται, εγείρουν επιθυμίες και αναθεωρούν τις ερωτικές τους πεποιθήσεις. Υπάρχει μια μόνιμη διακίνηση σωμάτων και ιδεών -τολμηρή πολλές φορέςαλλά στο βάθος πιστεύω ότι εγγράφονται πόθοι και ερωτήματα που αφορούν σε ένα μεγάλο μέρος του σκεπτόμενου αναγνωστικού κοινού. Ερωτήματα πάνω στην ταυτότητα, στην καταγωγή, στις ρίζες, στην ιστορία. Σε μια εποχή που στην Ελλάδα επέρχεται μια τηλεοπτική «τουρκοποίηση» στο μυθιστόρημά μου προτείνεται μια ενεργής σκέψη και δράση, βασισμένη στη φιλία και στον ερωτισμό των ανοιχτών οριζόντων και όχι του βουλιαγμένου καναπέ.

Ο Παλαιστής και ο δερβίσης

ΕΣΤΙΑ

ΠΑΤΑΚΗ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗΣ

Δεν είχα εξαρχής την ιδέα για μια ολόκληρη συλλογή με άξονα τον καθρέφτη. Όμως, αφού έγραψα το διήγημα Εσπερινοί αντικατοπτρισμοί, σκέφθηκα να πολλαπλασιάσω τα κάτοπτρά μου εν σειρά, όπως κάνει και ο ήρωάς μου σε κείνο το κείμενο. Η μαγεία του καθρέφτη ξεκινά από τα παιδικά μας χρόνια – με τα ποικίλα αινίγματα του ειδώλου τού εαυτού μας (το κείμενό μου «Παραλλαγές σ’ ένα θέμα» ξαναγυρίζει σε κείνη την εποχή). Φυσικά, ο ίδιος καθρέφτης και το υλικό του –η μονοκρυσταλλική σιλικόνη– ελάχιστα με ενδιαφέρουν. Αντιθέτως, αναζητώ το υλικό των συναισθημάτων που καθρεφτίζονται πάνω σ’ αυτήν. Κάθε καθρέφτης έχει δύο όψεις: δεν εννοώ την μπροστά και την πίσω (μολονότι σ’ ένα κείμενό μου ο ήρωας κοιτάζεται στην πίσω!)· εννοώ αυτήν που βλέπεις κι αυτήν που βλέποντας θυμάσαι. Ο καθρέφτης, βεβαίως, δεν έχει μνήμη γιατί, όπως γράφω, είναι φτιαγμένος «εξ ολοκλήρου από ενεστωτικό γυαλί», αλλά κινητοποιεί τη μνήμη, λειτουργεί σαν ιδιότυπη στιγμιαία φωτογραφία.

Καθρέφτης ΥΨΙΛΟΝ

INDEX_43

Σ’ αυτή τη φωτογραφία είμαστε όλοι δυνάμει Νάρκισσοι –μπροστά σε ασημένιο νερό–, αλλά και δυνάμει ερείπια. Οι πολλαπλοί καθρέφτες μου έχουν ποικίλα μεγέθη και σχήματα: μικροί, μεγάλοι, ολόσωμοι, στρογγυλοί, ποικιλμένοι, λιτοί, βενετσιάνικοι, αλλά και παραμορφωτικοί σε λούνα παρκ και μικροί με λαβή, σαν αυτούς που έχουν οι γυναίκες στην τουαλέτα τους. Προσπάθησα στην επιφάνειά τους να κρατήσω πρόσωπα, συναισθήματα, μνήμες και χρόνο, ο οποίος κάποτε κοιτιέται και ο ίδιος («Οδηγίες χρήσεως»). Ο Καθρέφτης περιέχει κατά βάση τυπικά διηγήματα μυθοπλασίας, αλλά παρεμβάλλω σαν ιντερμέδια, κάποιους μονόλογους, παράξενα ενσταντανέ ή σκηνές χωρίς δράση. Κατά τούτο το βιβλίο μου αυτό διαφέρει απ’ όλα τα προηγούμενα: μολονότι υπάρχει ενιαίο ύφος (ελπίζω), η δομή έχει μεγάλη ποικιλία και εναλλαγές. Τέλος, αν στα νετ σημεία του καθρέφτη ακολουθείται φυσικά αφηγηματική γραφή, στις φθαρμένες άκρες του, εκεί όπου το είδωλο φλουτάρει, εμφιλοχωρεί υποψία ποίησης.

ΕΡΙΚΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Η Κίρα Σίνου, σε αντίθεση με πολλούς ανθρώπους του χώρου, δεν έβλεπε έναν νέο συγγραφέα ως ανταγωνιστή, αλλά ως έναν άνθρωπο που μοιράζονταν τα ίδια ενδιαφέροντα. Της άρεσε να βοηθάει και άλλους να μπουν στον χώρο του βιβλίου. Έτσι είχε συστήσει κι εμένα στον Κέδρο, όταν διάβασε το πρώτο μου βιβλίο, το Μετρώντας βήματα. Πολλά από τα μυθιστορήματα της Κίρας Σίνου είναι ιστορικά. Όπου διαπίστωνε κάποιο κενό στην ιστορική βιβλιογραφία τής άρεσε να το καλύπτει. Ένα από τα θέματα που την απασχολούσε ήταν η σημασία που έδινε όλος ο κόσμος στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου, αγνοώντας όμως τον ρόλο των Ελλήνων σε αυτήν, και πόσο λίγα γνωρίζαμε στην Ελλάδα και μαθαίναμε στο σχολείο. Έτσι, αποφάσισε να γράψει ένα βιβλίο για τη ναυμαχία της Ναυπάκτου. Ήταν, όμως, ήδη αρκετά μεγάλη, δεν ταξίδευε

πια και δε θα μπορούσε να κάνει η ίδια την έρευνα που πάντα έκανε πριν γράψει ένα βιβλίο. Έτσι, μου πρότεινε να συνεργαστούμε. Αρχίσαμε και οι δύο να μελετάμε την ιστορία της Ναυπάκτου, συμφωνήσαμε για τους χαρακτήρες του βιβλίου και χωρίσαμε ποιους θα έγραφε η κάθε μία. Η Κίρα έφυγε ενώ είχε ανοιχτό τον υπολογιστή της και έγραφε για το Δον Χουάν, τον αγαπημένο της ήρωα. Ανέλαβα λοιπόν εγώ να ολοκληρώσω το βιβλίο, ένα μυθιστόρημα για τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου, για την αιώνια διαμάχη μεταξύ σταυρού και ημισελήνου. Κάποια στιγμή που συζητούσαμε για τους χαρακτήρες με την Κίρα, μου είχε πει με ενθουσιασμό «πιστεύω ότι θα βγει ένα πολύ καλό βιβλίο». Θέλω να πιστεύω ότι είχε δίκιο.

Στο σταυροδρόμι της ημισελήνου ΚΕΔΡΟΣ

INDEX_43


AYTOΠAPOYΣIAΣEIΣ

50 50

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ

Άνοιξη του 2008. Περιμένω να μου στείλουν από την Ισπανία το τελευταίο βιβλίο του Χούλιο Γιαμαθάρες, Rosas de piedra. Όταν επιτέλους φτάνει το δέμα από τη λογοτεχνική πράκτορα Ρακέλ ντε λα Κόντσα αντικρίζω, με έκπληξη, άλλο βιβλίο. Έχουν κάνει λάθος. Αντί για το ογκώδες ταξιδιωτικό αφήγημα του Γιαμαθάρες για τους καθεδρικούς ναούς της Ισπανίας, έχω μπροστά μου τη συλλογή διηγημάτων Retorno 201 του μεξικανού συγγραφέα, σεναριογράφου και σκηνοθέτη Γκιγέρμο Αριάγα, του δημιουργού που έχει υπογράψει σενάρια όπως τα 21 γραμμάρια, Βαβέλ ή το εξαιρετικό, αν και πιο χαμηλόφωνο, Οι τρεις ταφές του Μελκιάδες Εστράδα. Το βιβλίο, που δεν επέστρεψα ποτέ, όπως ίσως όφειλα, το διάβασα, λίγες ημέρες αργότερα, πηγαίνοντας σιδηροδρομικώς στη Θεσσαλονίκη. Μπροστά μου, με φόντο το ελληνικό τοπίο, ξετυλίχτηκαν οι ιστορίες της τόσο μακρινά κοντινής οδού Ρετόρνο 201, στην Πόλη του Μεξικού: γέλασα, αγανάκτησα, πόνεσα, συγκινήθηκα, αηδίασα και, βέβαια, έκλαψα

πολύ (ακόμα το κάνω κάθε φορά που διαβάζω Το σβησμένο πρόσωπο). Θαυμάζω τον λιτό τρόπο γραφής του Αριάγα, τις τρυφερά βίαιες ιστορίες του που λες και αποκαθαίρουν την ψυχή του αναγνώστη με τρόπο που εμένα μου φαίνεται μαγικός. Και χαίρομαι. Χαίρομαι που αυτό το βιβλίο εκδόθηκε στα ελληνικά μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών ΜετάφρασηςΜεταφρασεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Με τις φοιτήτριές μου ζήσαμε επί δύο χρόνια την περιπέτεια του να δώσουμε λόγο ελληνικό στον γιατρό Ντελ Ρίο, στον Πόντικα, στον Πελάες, στη Σεραφίνα… στα δεκάδες πρόσωπα που κατοικούν σε αυτό το βιβλίο. Διασκεδάσαμε, διαφωνήσαμε, απογοητευτήκαμε πολλές φορές αλλά, τελικά, το Retorno 201 έγινε Ρετόρνο 201. Μια συλλογική μεταφραστική περιπέτεια για ένα βιβλίο πολυφωνικό και συγκινητικά επίκαιρο.

ΓΚΙΓΕΡΜΟ ΑΡΙΑΓΑ Ρετόρνο 201: 13 + 1 διηγήματα Μετάφραση: Ξ. Κακάκη, Ί. Καραγιάννη, Μ. Β. Μπούγαλη, Μ. Πάρσαλη, Ε. Στάθη, Κ. Παλαιολόγος Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ΠΑΠΥΡΟΣ

+ CD

n scree saver

Το πρώτο βιβλίο του θα διασχίσεις ένα πρωινό τον κόσµο Ο ιδρυτής των Στέρεο Νόβα σε ένα βιβλίο µε στίχους, ανέκδοτα σχέδια, ποιήµατα και εικόνες µέσα από την πορεία του.

INDEX_36

Θεµιστοκλέους 80, 106 81, Αθήνα, Τ.: 210 5226609 k www.oxy.gr, www.brainfood.gr, www.avopolis.gr


52

53

Κώστας Ακρίβος Ποιος θυμάται τον Αλφόνς ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

πίσω από τη βιτρίνα Στις σελίδες που ακολουθούν θα βρείτε κριτικές και παρουσιάσεις βιβλίων από δόκιμους συγγραφείς, βιβλιοκριτικούς και αρθρογράφους αλλά και από «απλούς» αναγνώστες. Όπως πάντα, το περιοδικό είναι ανοιχτό σε όλους και υποδεχόμαστε με χαρά τις κριτικές σας για τα βιβλία που αγαπήσατε ή αντιπαθήσατε. gnomi@indexmag.gr

INDEX_36

Ποιος θυμάται τον Αλφόνς Χόχαουζερ; Μια χούφτα άνθρωποι που έτυχαν στο πέρασμα του, και χιλιάδες, ελπίζω, που θα τους μείνει αξέχαστος από το νέο μυθιστόρημα του Κώστα Ακρίβου. Στο Ποιος θυμάται τον Αλφόνς, o συγγραφέας επιλέγει τη ροή και τη διαύγεια μιας άνετης, οικονομικής και όμως γενναιόδωρης σε οξυγόνο πρόζας Ποιος θυμάται τον Αλφόνς; Απ’ τους διάσπαρτους συγχρόνους του, μέσα απ’ τις έρευνες του συγγραφέα, μαθαίνουμε ότι μόλις δεκάξι χρονών φεύγει απ’ το πατρικό του σπίτι στην Αυστρία, και αφού περιπλανηθεί για μια δεκαετία στην Εγγύς και Μέση Ανατολή, καταλήγει στο Πήλιο όπου παίρνει την απόφαση να ζήσει την υπόλοιπη ζωή του. Ο Αλφόνς δουλεύει σκληρά για ένα κομμάτι ψωμί, πότε στα κτήματα και πότε στα ψαράδικα και είναι παρών στο ψάρεμα του μπρούτζινου αγάλματος του Ποσειδώνα που τώρα κοσμεί τη μεγάλη αίθουσα του Αρχαιολογικού Μουσείου. Στον Δεύτερο Πόλεμο, όταν ο Χίτλερ προσαρτεί την Αυστρία στο Τρίτο Ράιχ, ο Αλφόνς επιστρέφει στη γενέτειρά του να καταταγεί στον στρατό και επανεμφανίζεται στον Βόλο, αυτή τη φορά αξιωματικός της Βέρμαχτ. Εκεί, ωστόσο, προσπαθεί και καταφέρνει να υπηρετήσει ως απλός στρατιώτης. Υπήρξε ο Αλφόνς αρχαιοκάπηλος; Υπήρξε κατάσκοπος; Ήταν πράγματι Ναζί όπως τον αποκαλούσε η δεύτερη, Ελληνίδα, γυναίκα του, ή τον πείραζε; Ποιος έφταιξε για την εξαφάνιση, ενώ κολυμπούσε, της Χέλγκα Πολ; Καρχαρίας ή άνθρωπος; Και τέλος, πώς ο Αλφόνς, στο Πήλιο ξανά μετά τον πόλεμο, έκανε πράξη το όραμα του εναλλακτικού τουρισμού; Οι φωτογραφίες δείχνουν έναν ψηλό, σχεδόν ξερακιανό γενειοφόρο Αλφόνς όταν γίνεται διάσημος στην Αυστρία για τις δραστηριότητες του στην Ελλάδα. Και φυσικά, δεν άργησε να προξενήσει την έχθρα των τοπικών παραγόντων. Όχι βέβαια ότι η προσωπικότητά του (ιδεαλιστής, κάπως μονόχνοτος, ανυπόμονος και συχνά ευερέθιστος), δεν έκανε τα πράγματα πιο δύσκολα για τον εαυτό του, ή ότι για πολλούς, είτε εχθροί ήταν αυτοί είτε φίλοι, δεν παρέμεινε, ώσπου να φτάσει στα λημέρια του ο Ακρίβος, μια αινιγματική παρουσία. Έχουν όμως ήδη περάσει τριάντα χρόνια από το τέλος του Αλφόνς, που όπως θα δει ο αναγνώστης κοντά στο τέλος του βιβλίου, υπήρξε όντως εντυπωσιακό και καθ’ όλα συνεπές με τις αρχές του. Ο Ακρίβος δεν ήταν μόνο ερευνητής και συντονιστής των πληροφοριών που συνέλλεξε, σηκώνοντας την κάθε πέτρα που πάτησε ο παράξενος και γοητευτικός αυτός τύπος, και δεν ήταν μόνο συγγραφέας. Αν όλα πήγαιναν κατ’ ευχήν, θα φορούσε και το προσωπείο του αφηγητή της ιστορίας που ως τότε παρέμενε ανείπωτη ή μισοειπωμένη. Γιατί αυτός ο

συγγραφέας, με την πρόσθετη ιδιότητα του αφηγητή μέσα στην ιστορία, θα έφτανε αργά ή γρήγορα στο σημείο να εικάσει ακόμα και συγγένεια αίματος με τον ήρωα του. Το μυθιστόρημα είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο αλλά ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής δεν είναι ούτε ο Αλφόνς ούτε ακριβώς ο Ακρίβος. Το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας για τον αληθινό Αλφόνς (στο πρώτο μισό του μυθιστορήματος - γιατί υπάρχουν και χρήσιμα ημερολογιακά και επιστολογραφικά ένθετα στο δεύτερο μισό), αποτελείται όχι από κεφάλαια, αλλά από σύντομες, σβέλτες ενότητες που τονίζουν τον επεισοδιακό χαρακτήρα της υφής, αν όχι της δομής. Αναμφισβήτητα, το πιο ενδιαφέρον και καλογραμμένο μυθιστόρημα του Ακρίβου. Στρατής Χαβιαράς

Μισέλ Φάις Πορφυρά γέλια Πατάκης Το βιβλίο χωρίζεται σε δύο εμβληματικά μέρη: Στο πρώτο έχουμε την απροκάλυπτη επίθεση του εγγονού στη γιαγιά, την επονομαζόμενη και Κόκκινη Δασκάλα, με ερωτήσεις, κρίσεις, επικρίσεις, για την περίοδο της εμφυλιακής σύρραξης και της σταλινικής σύγκλισης του Κ.Κ.Ε., σ’ ένα καθαρά θεατρικό δρώμενο. Ενώ ο εγγονός έχει ολοκληρωμένη και ζοφερή για τα διαδραματισθέντα η γιαγιά που πάσχει από αλτσχάιμερ, απαντά σχεδόν μονολεκτικά, μπερδεύοντας πολλές φορές και το χρόνο και τα πρόσωπα. Η εμφάνιση –στην αντιπαράθεση– του παππού, του πατέρα και του θείου, δίνει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς τα συμφραζόμενα γίνονται εμφανή, στριμώχνοντας τη γιαγιά στη γωνία, μια που μόνο εκείνη έμεινε πιστή στον ηγέτη Ζαχαριάδη, ενώ οι υπόλοιποι βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα. Στο δεύτερο μέρος έχουμε, ούτως ειπείν, τέσσερις αφηγήσεις: Κατ’ αρχάς τον παππού, που προδομένος από σύζυγο και κόμμα, περιφέρεται στα βουνά, κρύβεται, συλλαμβάνεται, μεταφράζει τις Βάκχες του Ευριπίδη, απολύεται και τελικώς εργάζεται ως υποβολέας σε διάφορα αθηναϊκά θέατρα. Της γιαγιάς, όπου η φαντασία του συγγραφέα οργιάζει, καθώς εφευρίσκει απίθανες συγκρίσεις των πεπραγμένων του σοσιαλισμού και των ντόπιων συμφερόντων που εκπροσωπεί το Κ.Κ.Ε. Τον δαίμονα του παππού, δηλαδή ενός αγωνιστή ο οποίος έμεινε πιστός μέχρι το τέλος στο κόμμα και την ηγεσία, συνελήφθη, βασανίστηκε, κατάφερε όμως να κρατηθεί όρθιος. Και τέλος του εγγονού, όπου παρατηρείται μια ποιητικών προδιαγραφών ερωτική συμπεριφορά με δύο γυναίκες παράλληλα, χωρίς σ’ αυτό το μέρος να απειλείται η γιαγιά με καθαρά ιδεολογικά πρότυπα. Το δεύτερο μισό του έργου του Φάις κάνει φανερό το γεγονός ότι συνάντησε, μίλησε, συμβουλεύτηκε αγωνιστές που ακόμη βρίσκονται εν ζωή, άνοιξε βιβλία και φυλλάδες, αξιοποίησε την Ιστορία ως το μόνο εργαλείο άντλησης σοβαρών συμπερασμάτων, με δυο λόγια έβαλε την προσωπική του σφραγίδα σ’ ένα πολύ φιλόδοξο εγχείρημα. Παρά το γεγονός ότι τόσο η δόμηση όσο και η εκφορά δεν περικλείουν κάτι το απελπιστικά δύσκολο, η ανάγνωση γίνεται κυρίως με τους ιστορικούς όρους, που ο συγγραφέας θέτει κατόπιν της έρευνάς του. Και η ανάγνωση αυτή γίνεται τόσο οδυνηρή και σκληρή, βίαιη και πέτρινη, που άλλο ένα βιβλίο του Φάις είναι κυριολεκτικά γροθιά στο στομάχι, είναι αρκούντως «κουραστικό», είναι απρόβλεπτο και ευμετάβλητο, είναι τραχύ και πολιτικό. Η επίθεση στο Κ.Κ.Ε. για τη σταλινική του περίοδο την οποία ουδέποτε αποτίναξε από τους ώμους του, σε μια εποχή έντονης ανόδου των ακροδεξιών στοιχείων, το μόνο που θα μπορούσε να σημαίνει είναι η ανάγκη για αυτοκριτική και για μεγαλύτερη προσαρμογή στις σύγχρονες ανάγκες. Ο Φάις ψαρεύει στα πολύ βαθιά και αλιεύει σοβαρές παραμέτρους ιδεολογικής υφής, στην ουσία όμως εκλιπαρεί για αλλαγές στο χνώτο του σύγχρονου κομμουνιστή και στην παλάμη του σύγχρονου εργαζόμενου. Χωρίς, υποτίθεται, να έχουμε ταύτιση του έργου με την πολιτική φιλοσοφία του συγγραφέα. Χρίστος Παπαγεωργίου, ποιητής - κριτικός λογοτεχνίας

INDEX_36


54

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ

το βιβλίο της άμμου ΑΝΘΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΑΚΝΙΑΣ

Βασίλης Βασιλικός Foco d amor TΟΠΟΣ Στο ερώτημα πόσο κρατάει η φλόγα της αγάπης ο Βασίλης Βασιλικός μας αφηγείται με μια ιστορία παθιασμένου έρωτα. Η γνωριμία των δυο εραστών από την πρώτη στιγμή προδιαγράφει το σχεδιάγραμμα ενός ζευγαριού που ζει ο ένας για τον άλλο. Αν και ονειρεύονται να ζήσουν παντοτινά, το πεπρωμένο φαίνεται πως έχει σημαδέψει την κοπέλα. Έτσι μοιραία ο αγαπημένος της γράφει την πορεία του εξαγνισμού, εκείνο το «αφελές ρομάντσο», που είχε άμεση σχέση με τη διατήρηση της φλόγας της αγάπης. Προσπαθεί να το διηγηθεί με την πένα του αν και γνωρίζει ότι το τμήμα της ζωής του που θα αφηγηθεί δεν είναι και το πιο σημαντικό. Έγινε το πιο σημαντικό γιατί το έγραψε. Γιατί ξέρει καλά, όπως γράφει ο Ίταλο Σβέβο, πως δεν είναι εκείνος που έζησε αλλά εκείνος που περιγράφτηκε στο πως έχει ζήσει. Μέσα από το γράψιμο συναντά την αγαπημένη του και σαν να τη βλέπει, του λέει πως με το γράψιμο θα βρεις παρηγοριά. Μόνο στις λέξεις θα αγγίξεις τον πόνο και θα σπάσεις τη μοναξιά. Και μην πίνεις καθόλου. Ένα ερωτικό κείμενο με αυτοβιογραφικά στοιχεία από την περιπετειώδη ζωή του Βασίλη Βασιλικού. Ένα χρονικό του έρωτα από τον συγγραφέα που ξέρει να τέρπει την αναγνωστική περιέργεια και να προσφέρει τη λογοτεχνική απόλαυση και πανδαισία. Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης

Σταυρούλα Γ. Τσούπρου Το Παρακείμενο και η …–(Δια)κειμενικότητα ως Σχόλιο στο πεζογραφικό έργο του Τάσου Αθανασιάδη (και στα 21 εγκιβωτισμένα ποιήματα του πεζογράφου) ΙΔΡΥΜΑ ΚΩΣΤΑ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗΣ ΟΥΡΑΝΗ

Ανάσα την ανάσα Προσπαθούσε να νυστάξει διαβάζοντας, αλλά τότε ήταν που ξυπνούσε εντελώς. Διάβαζε επιστημονικά βιβλία και ποίηση. Του άρεσαν τα μικρά ποιήματα που ήταν σχολαστικά τοποθετημένα καταμεσής στον λευκό χώρο, αλφαβητικά στοιχεία χτυπημένα σε αράδες που καίνε το χαρτί. Τα ποιήματα τον έκαναν να συνειδητοποιεί την αναπνοή του. Ένα ποίημα έφερνε στην επιφάνεια πράγματα που κανονικά δεν ήταν έτοιμος να προσέξει. Κι αυτά τα πράγματα, για εκείνον τουλάχιστον, τη νύχτα, όλες αυτές τις μακρόσυρτες εβδομάδες μέσα στο περιστρεφόμενο δωμάτιο στην κορυφή της τριώροφης μεζονέτας, ανάσα την ανάσα, ήταν οι αποχρώσεις κάθε ποιήματος.

Ντον ΝτεΛίλλο Κοσμόπολις μετάφραση Θωμάς Σκάσσης ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ, 2004.

INDEX_36 INDEX_43

Η παρούσα έρευνα εστιάζει στο «Σχόλιο» του συγγραφέα, έτσι όπως αυτό αποτυπώνεται μέσω του εννοούμενου συγγραφέα/ αφηγητή τόσο στα παντός είδους οριακά σημεία του κυρίως κειμένου όσο και εντός αυτού. Το συγκεκριμένο αντικείμενο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον για τον πρόσθετο λόγο ότι ο μελετώμενος συγγραφέας Τάσος Αθανασιάδης παραμένει σχεδόν πάντα κρυμμένος πίσω από τον ουδέτερο τριτοπρόσωπο αφηγητή του. Στο Πρώτο Μέρος ερευνάται ο χώρος του Παρακειμένου, το οποίο, σύμφωνα και με τα θεωρητικά έργα του Gérard Genette και του Leo Hoek, βαίνει παράλληλα και ισότιμα, από τη δική του θέση, με το συγκείμενο και δεν είναι απλώς ένα βοηθητικό εξάρτημά του. Το Δεύτερο Μέρος της έρευνας εστιάζει στην ποικίλη, όπως φαίνεται και από τα διαφορετικά προθήματα, κειμενικότητα. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται εδώ, κυρίως, για την οριζόμενη ως «περιορισμένη διακειμενικότητα», η οποία περιλαμβάνει τις σχέσεις μεταξύ των κειμένων του ίδιου συγγραφέα· γίνεται, δηλαδή, λόγος για την «αυτοδιακειμενικότητα», την «ομοδιακειμενικότητα», την «αυτοκειμενικότητα». Το Πρώτο Μέρος αρθρώνεται σε 7 Κεφάλαια που αντιστοιχούν στις 7 διαφορετικές παρακειμενικές ζώνες που μελετώνται. Στο πρώτο κεφάλαιο, Η σελίδα του τίτλου και οι περί αυτήν, η έρευνα επικεντρώνεται σε τρία επιμέρους αντικείμενα: στις ειδολογικές ενδείξεις στο έργο του Αθανασιάδη, στον «Κατάλογο των έργων» του ως παρακειμενικό στοιχείο και στα αναγνωστικά συμβόλαια αληθοέπειας ή μυθοπλασίας. Το δεύτερο κεφάλαιο αφιερώνεται στους Τίτλους των μυθιστορημάτων, όπου της αναλυτικής εξέτασης προηγείται μια εκτενής Θεωρητική Εισαγωγή, ενώ στο «Παράρτημα 1» γίνεται μια σύντομη αναφορά στους Τίτλους των Διηγημάτων. Στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζονται Τα γενεαλογικά δέντρα ως παρακειμενικό στοιχείο, ενώ το τέταρτο κεφάλαιο αφιερώνεται στα Μότο· εδώ, μεταξύ άλλων, αναλύεται ο τρόπος που παρεμβαίνουν στη γραμμικότητα της αφήγησης τα μότο των πέντε μυθιστορημάτων του Αθανασιάδη. Στο πέμπτο κεφάλαιο καταγράφονται και σχολιάζονται γενικώς Οι αφιερώσεις στο έργο του Αθανασιάδη, ενώ για κάποιες από αυτές επιφυλάσσεται μια διεξοδικότερη μελέτη, βάσει και πάλι συγκεκριμένων θεωρητι-

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ κών στοιχείων. Το έκτο κεφάλαιο αφιερώνεται στους Τίτλους των κεφαλαίων. Το γενικό ερμηνευτικό σχήμα που κατασκευάζεται εφαρμόζεται παραδειγματικά στους εσωτερικούς τίτλους του μυθιστορήματος Οι Φρουροί της Αχαΐας. Τα συμπεράσματα από αυτήν την πρακτική εφαρμογή είναι αποκαλυπτικά, τόσο για το Σχόλιο του συγκεκριμένου συγγραφέα όσο και για την πολυσημαντότητα των τίτλων των μυθιστορηματικών κεφαλαίων γενικώς. Το έβδομο και τελευταίο κεφάλαιο του Παρακειμένου αναφέρεται στις Υποσημειώσεις. Λαμβάνονται υπ’ όψιν και ομαδοποιούνται οι Υποσημειώσεις του συνολικού πεζογραφικού έργου του Αθανασιάδη και, στη συνέχεια, γίνεται μια πρωτότυπη ανάλυση των μυθιστορηματικών Υποσημειώσεων. Το Δεύτερο Μέρος αποτελείται από ένα μόνο κεφάλαιο, το όγδοο κατά σειράν, και από ένα εκτενέστατο Παράρτημα, το Παράρτημα 2, που αναφέρεται στα ποιήματα του Αθανασιάδη. Το όγδοο κεφάλαιο ξεκινά με μια γενική εισαγωγή στη Θεωρία της Διακειμενικότητας, συνεχίζει με μια επισκόπηση του «…-(δια) κειμενικού τοπίου» άλλων συγγραφέων και, ακολούθως, εστιάζει στις αυτοδιακειμενικές – τις σχέσεις, δηλαδή, που υφίστανται μεταξύ κειμένων που ανήκουν στο ίδιο γένος – και τις ομοδιακειμενικές - τις σχέσεις, δηλαδή, που υφίστανται μεταξύ κειμένων που ανήκουν σε διαφορετικό γένος, όπως αυτές ανιχνεύονται στο έργο του Τάσου Αθανασιάδη. Λαμβάνεται, επίσης, υπ’ όψιν ο πίνακας του Dällenbach για την «αυτοκειμενικότητα», η οποία περιγράφει το σύνολο των δυνατών σχέσεων του κειμένου με τον εαυτό του, και της οποίας δείγματα ανιχνεύονται και στο υπό μελέτη έργο. Τέλος, στο Παράρτημα 2 αναδεικνύονται και αναλύονται τα εγκιβωτισμένα στη μυθοπλασία του ποιήματα του Αθανασιάδη. Τα αποτελέσματα της προηγηθείσας έρευνας πράγματι τεκμηριώνουν τη δυνατότητα αξιοποίησης τόσο του Παρακειμένου όσο και της …- (Δια)κειμενικότητας ως Σχολίου του συγγραφέα τόσο μέσω του έργου του όσο και πάνω σε αυτό. Μαριάνθη Σίμα, φιλόλογος

Νίκος Δαββέτας Η Εβραία νύφη ΚΕΔΡΟΣ Διάβασα το μυθιστόρημα αυτό του Δαββέτα σχετικά αργά, στην 4η έκδοσή του (5η χιλιάδα) και αφού είχε μπει ήδη στα ευπώλητα των βιβλιοπωλείων και στις «Προτάσεις του Βιβλιοδρομίου» για το φετινό καλοκαίρι - ευτυχώς μόνον με πολύ λιτά σχόλια περί τίνος πρόκειται. Και γενικώς: αναμένοντας να το διαβάσω ανεπηρέαστη και αφού βρω τη σχετική ηρεμία του πρώιμου καλοκαιριού, απέφυγα να διαβάσω και τις αρκετές βιβλιοπαρουσιάσεις που είχαν πέσει στο μεταξύ στα χέρια μου. Για να είμαι πολύ ειλικρινής: η πρώτη ανάγνωση δεν μου αποκάλυψε όλες τις αρετές του βιβλίου. Έμεινα ικανοποιημένη μεν, αλλά μου έλειψε μια συνοχή, ένας ήρωας -μια ηρωίδα στην περίπτωση αυτή- που ενώ μπαίνει αλματωδώς, με το έτσι θέλω, απολύτως αιφνιδιαστικά στη ζωή του αφηγητή -ο οποίος κάθε άλλο παρά παντογνώστης είναι, και πέφτει κι ο ίδιος στο κάθε του βήμα από τη μια παγίδα της μνήμης στην άλλη- χάνεται σιγά σιγά, γίνεται μια συντακτική κουκίδα και καταλήγει στη «Φεύγουσα κόρη», αφήνοντας το ασήκωτο βάρος του τίτλου σχεδόν μετέωρο, σαν μια αφορμή, ένα έναυσμα για ένα οδυνηρό ανασκάλεμα και «ανακάλημα» της πρόσφατης και λίγο παλαιότερης ιστορίας μας και εκείνων των ιδιωτικών ιστοριών, που «παίρνουν το ίδιο βάρος» όχι μόνον της λέξης κατά τον Ρίτσο, αλλά κρατάν στους ώμους και στις λεπτομέρειές τους το φορτίο του βιβλίου και της προσφοράς του συνθέτη του σ’ εμάς τους αναγνώστες. Σύνθεση και «λεπτομέρεια». Αν δυσκολευτείς να τα επισημάνεις αυτά από την αρχή -όπως, ως φαίνεται, δυσκολεύτηκα εγώ- αισθάνεσαι αφόρητη έλλειψη και επείγουσα ανάγκη να κάνεις μια δεύτερη -και μια τρίτη, αν σου το επιτρέπει ο χρόνοςανάγνωση για να ανταμειφθείς. Κι αυτήν τη χάρη την έκανα στον εαυτό μου, όχι ως ανταμοιβή, αλλά σαν οφειλή στη λογοτεχνία. Και τότε ένιωσα: το «μυθιστόρημα» δεν είναι ούτε αφήγηση μιας από τις πολλές εβραϊκές μοίρες του τόπου μας ούτε μια απλή πατροκτονία, από αυτές που έχουν συμβεί σε αρκετά νεότερα λογοτεχνικά έργα, ούτε μια ψυχαναλυτική έρευνα με σκοπό κά-


56 ποια λύτρωση. Είναι το «διπλό», τριπλό, χιλιοστό, εκατομμυριοστό βιβλίο μιας, δυο, τριών, εκατομμυριοστών γενεών που παρήλθαν, είναι επώδυνα παρούσες και απαραιτήτως αναγκαίες μελλοντικά. Δεκαενιά μέρη, το πρώτο, το προτελευταίο και το τελευταίο μονά, όλα τα ενδιάμεσα με 1. 2. 3. 4... κεφάλαια, σαν να υποδηλώνουν διηγήσεις με αυτοτέλεια, κι αυτή η τεχνική της σύνθεσής τους σε ένα όλο, δείχνει την τέχνη του Δαββέτα – μάστορα, άλλωστε γνωστού της σύντομης φόρμας του διηγήματος, που την εισάγει κατά κάποιον τρόπο και στο μυθιστόρημα. Η σύνδεση γίνεται με τη λεπτομέρεια: «ο συνέταιρος» και ο «συμπολεμιστής» π.χ. όπως αναγκάζεται η μητέρα να αποκαλέσει αντί να κατονομάσει δυο περαιτέρω πρόσωπα του έργου με σημαντική δράση για την εξέλιξη. Αλλά ας μην μπω στον πειρασμό να τολμήσω σύντομη αναπαράσταση σε μορφή περίληψης του περιεχομένου. Γιατί Η εβραία νύφη δεν είναι ένα βιβλίο του οποίου την υπόθεση μπορεί να αφηγηθεί κανείς έτσι στα γρήγορα. Είναι ένα σκληρό, αλλά συναρπαστικό έργο, γιατί βγήκε από τα πλήκτρα ενός δοκιμασμένου τεχνίτη του λόγου και της έρευνας, όπως είναι ο Νίκος Δαββέτας. Νίκη Eideneier

Sergi Pamies Μπορείς να φας λεμόνι και να μην ξινίσεις τα μούτρα σου; ΠΑΠΥΡΟΣ Είναι ορισμένα βιβλία που σε κερδίζουν με την πρώτη ματιά στο εξώφυλλό τους. Άλλα σε προκαλούν να ανακαλύψεις το περιεχόμενο από τον εμφατικό τίτλο. Όταν όλα αυτά συνδυάζονται και το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό τότε νιώθεις ότι δεν πήγε χαμένο ούτε ένα ευρώ από αυτά που έδωσες για να αγοράσεις το βιβλίο. Ε, λοιπόν κάτι αντίστοιχο συνέβη και με το πρώτο βιβλίο του Sergi Pamies, που περιλαμβάνει είκοσι διηγήματα κάτω από τον πιασάρικο τίτλο Μπορείς να Φας Λεμόνι και να μην Ξινίσεις τα Μούτρα σου; Τα διηγήματα της συλλογής καταπιάνονται με πληθώρα θεμάτων, όπως οικογενειακές και ανθρώπινες σχέσεις, ανεκπλήρωτοι έρωτες, τη διαδικασία της συγγραφής με βασικό χαρακτηριστικό ότι και η πιο κοινότυπη ιστορία στην πένα του Pamies μπορεί να απογειωθεί και να ξαφνιάσει τον ανυποψίαστο αναγνώστη. Οι φαινομενικά απλές καταστάσεις, που μπλέκουν οι καθημερινοί ήρωες, οδηγούνται με ευφάνταστο και έξυπνο τρόπο σε κατάληξη, όπου τα ευρήματα περισσεύουν και προκαλούν έκπληξη (Ανάρρωση). Σε άλλες ιστορίες, ένας οικογενειάρχης αφού πεθάνει περιγράφει σατιρικά και με μια δόση ειρωνείας τον θάνατό του (Η Άλλη Ζωή), ενώ με τον θάνατο ασχολείται και ένα πολύ συγκινητικό διήγημα με δύο μέρη και κορυφαίο το πρώτο (Μοιραίο). Η διαδικασία συγγραφής μιας ιστορίας με τη μέθοδο των ερωτοαπαντήσεων με

INDEX_36 INDEX_43

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ βασικό πρωταγωνιστή έναν ετοιμοθάνατο λοχία είναι από τα πλέον ενδιαφέροντα διηγήματα περνώντας ταυτόχρονα αντιπολεμικό μήνυμα (Δικός μας Πόλεμος), ενώ στο κορυφαίο διήγημα της συλλογής και συνάμα το πλέον μικρό -μόλις μια σελίδαμε λιτό και απέριττο τρόπο, μια σταγόνα μας περιγράφει το ταξίδι της από το στόμιο της βρύσης στο νεροχύτη (Σαν Δυο Σταγόνες Βροχή). Είναι εμφανές ότι ο Καλανός συγγραφέας κατέχει την τέχνη του διήγηματος σε μεγάλο βαθμό και σίγουρα θα συμφωνήσω με τον σπουδαίο Enrique Vila - Matas, που προλογίζοντας την παρούσα συλλογή διηγημάτων αναφέρει: η ωριμότητα σ’ αυτόν τον συγγραφέα, παρά τη σκληρότητα που υποβόσκει σε όλες του τις ιστορίες, προκαλεί πραγματική χαρά στους αναγνώστες του. Εξάλλου η αναγνωστική μου εμπειρία διαβάζοντας τον Pamies επιβεβαιώνει και με το παραπάνω την παραπάνω φράση. Ελπίζω σύντομα να δούμε και άλλα του βιβλία μεταφρασμένα. Σιδέρης Ντιούδης

Γιώργος Γεωργούσης Ακριανές συνοικίες, τρίτο αλφαβητάρι ΑΙΓΑΙΟΝ Με τον ιδιάζοντα και περιφερειακό τίτλο Ακριανές συνοικίες, τρίτο αλφαβητάρι, ο Γιώργος Γεωργούσης επανέρχεται στο ποιητικό προσκήνιο, από το οποίο, βεβαίως ποτέ δεν αποσύρεται. Και μπορεί και άλλα πολλά «πεζά» να τον απασχολούν, όπως το Ντουέντε, του F. G. Lorca (που μετέφρασε, εκδ. Γαβριηλίδη, 2007), το δοκίμιο Η στιγμή της αλήθειας (Εκδ. Καστανιώτης, 2009), ή η μετάφραση των Βακχών (εκδ. Γαβριηλίδη, Αθήνα 2009), όμως όλα αυτά, και τα «πεζά», ποιητικά είναι. Πρόκειται για έναν ακαταπόνητο δημιουργό, του οποίου κάθε εμφάνιση, ανεξαρτήτως του είδους της, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελεί γεγονός. Οι Ακριανές συνοικίες έχουν τυπωθεί στη Λευκωσία και με αυτήν την έννοια ίσως ο ποιητής να μας δίνει το στίγμα από το οποίο βλέπει τον κόσμο. Κι επειδή ο Ελύτης, τον οποίον αγαπά και στον οποίον συχνά ανατρέχει, έχει πει ότι βλέπει τον ουρανό «από καταμεσίς της θάλασσας», ο δε Σεφέρης, τον οποίον επίσης αγαπά και επίσης συχνά ανατρέχει, έχει πει ότι από την Κύπρο νιώθει την Ελλάδα «πιο πλατιά», συμπεραίνουμε ότι οι ποιητές βρίσκονται έξω από τα πλαίσια που ορίζουν τα οποιαδήποτε πραγματικά ή φανταστικά σύνορα. Μ’ αυτή την έννοια η Κύπρος, η Ελλάδα και η θάλασσα αποκτούν ένα ποιητικό πλάτος και καταργούν οποιοδήποτε συνοριακό εμπόδιο. Έτσι και ο Γεωργούσης, με τη σειρά του, αυτή τη φορά από «την Κύπρο τη θαλασσοφίλητη», σαν άλλος Τεύκρος στέλνει είκοσι τέσσερα μηνύματα-ποιήματα, μια αλφαβήτα αισθήσεων και αισθημάτων. Ένα μικρό κόρπους ποιητικής συμμόρφωσης στο χρησμό που, για την ευζωία μας, απαιτεί την επικοινωνία με τους νεκρούς. Έτσι τουλάχιστον λέει το μότο της συλλο-

γής. Στους νεκρούς, λοιπόν, ανατρέχει και αυτούς ανακαλεί με κάθε στίχο του. Ο πρόγονος ποιητής προβάλλει, αλλού εμφανώς και αλλού όχι. Ο Νίκος Καββαδίας, ως «ζουρλός Κιχώτης» χωρίς «Δον». Ο Ανδρέας Κάλβος που έζησε το τέταρτον του αιώνος εις τα ξένα έθνη, υπέστη τη μοίρα του. Ποία ήτον η μοίρα· / ζακυνθηνοκορφιάτης/ εγκάτοικος της λύπης. Εν τη υπεορία/ ναρθηκοφόρος». Δεν είναι τυχαία η αφιέρωση στον Θεοδόση Πυλαρινό. Έτσι, από τη θάλασσα της ποιητικής κληρονομιάς στην οποία πρόσκειται με σεβασμό και κατάνυξη, αναδύονται οι δικές του αγαπημένες φωνές, Αφροδίτες ή Ελένες, είτε πρόκειται για πρόσωπα, είτε πρόκειται για λέξεις παλιές πελασγικές, είτε για συλλαβές, ή για «ανέμελες φωνές παιδιών ξενιτεμένες στο παιχνίδι τους», ή πάλι «φωνές μητέρας που τα ψάχνει», ενώ πιο πριν μια «Περσεφόνη …φεύγει προς Δυσμάς». Είναι προφανής ο υπαινιγμός, υποδόρια σπαρακτικός ο συγκρατημένος πόνος, έκδηλος ο στοχασμός με τον εξάγγελο έτοιμο «ν’ απαγγείλει σε αναπαίστους την ολέθρια έκβαση». Είναι φανερό ότι ο Γεωργούσης αντλεί την ολύμπια στάση του απέναντι στα δεινά από την παιδεία του και από την κληρονομιά του. Καμιά Πράσινη Γραμμή δεν τον εμποδίζει να οσφρανθεί την παρουσία της μοίρας γύρω του. Δεν βρέθηκε τυχαία εκεί, δεν αναπνέει τον αέρα της πληγωμένης νήσου αδιάφορα, δεν τον δυσκολεύει το λυκόφως να δει πέρα από αυτά που φαίνονται και να ακούσει πέρα από αυτά που ακούγονται. Οι δικές του αντένες είναι σε άλλου είδους ξέφωτα υψωμένες, φέρνουν μηνύματα από ψηλά ή από βαθιά και στήνουν ξανά αρχαία σκηνικά, ανασταίνουν τους παλιούς αγαπημένους φίλους και με τη δική τους προσωπίδα ανασύρει τον καθένα: παλιούς ριμαδόρους, δημοτικούς τραγουδιστές, και άλλους νεώτερους και σύγχρονους, τον καθένα με το δικό του δεκαπεντασύλλαβο, το δικό του αίσθημα και το δικό του πάθος. Επόμενο είναι οι στίχοι του να αποπνέουν γη και ουρανό. Κατάνυξη και πίστη. Μνήμη και πόνο. Οι τίτλοι του να τραβούν τον αναγνώστη βαθιά στη ρίζα του με τον μύθο και την ιστορία τους. Και οι νεκροί, ολοζώντανοι, να στέλνουν την άχνα τους στον περιβάλλοντα χώρο. Η όγδοη μέρα της δημιουργίας ανατέλει: Ξημέρωσε με τα πολλά, κι η όγδοη ημέρα -σα να μπαίνει ο θάνατος ανάποδα μέσα στο χρόνο, τραβώντας την αυλαία πίσω του. Έτσι ξεκίνησε η ψυχή να πάει στη μοναξιά της. Χαμογελούν νεκροί κι αναστημένοι: Όμορφη που ’ναι η Ευριδίκη. Υπό την προστασία του θανάτου η ποίηση? Πώς να μην είναι αθάνατη; Μ’ αυτή την τελευταία ρήση καθαγιάζεται η ζωή και η κάθε προσπάθεια περί αυτήν. Άξιος κι ο ποιητής που, ποιήση θάνατον πατήσας, τους νεκρούς του συγχρωτίζεται. Ανθούλα Δανιήλ


58 Αχιλλέας Παπαδιονυσίου Συναντήσεις με προσωπικότητες ΤΕΧΝΗΣ ΟΙΣΤΡΟΣ Σε έναν τόμο 504 σελίδων ξετυλίγεται η πορεία 26 χρόνων δημιουργίας του δημοσιογράφου Αχιλλέα Παπαδιονυσίου, μέσα από συνεντεύξεις με 61 προσωπικότητες από ποικίλους χώρους της επιστήμης, της τέχνης, της πολιτικής. Ο ίδιος ο συγγραφέας στον πρόλογό του γράφει: «Τούτο το βιβλίο είναι έργο ζωής με μεράκι και αγάπη για όσα συμβαίνουν γύρω μας. Είμαι άνθρωπος με πολλές ανησυχίες από τότε που γνώρισα τον εαυτό μου και σιγά-σιγά συγκέντρωσα αυτή την πολύτιμη για μένα ύλη μέχρι την τελική μορφή του βιβλίου με τίτλο: Συναντήσεις με προσωπικότητες. Με θάρρος -σθένος- και ψυχή για τη συγγραφή ερωτήσεων». Διαβάζοντας, λοιπόν, το βιβλίο του Παπαδιονυσίου διαπίστωσα ότι αυτή ακριβώς η συγγραφή των ερωτήσεων, όπως την αποκαλεί, αυτή η πολλαπλά δεμένη διατύπωση των δημοσιογραφικών ερωτήσεων δίνει στο βιβλίο τη γοητεία. Γιατί, και οι απαντήσεις στις ερωτήσεις αυτές αγκαλιάζουν την όλη προσωπικότητα των συνεντευξιαζομένων, ξεφεύγοντας από τη στεγνή απαρίθμηση βιογραφικών στοιχείων και δραστηριοτήτων. Μέσα από συνεντεύξεις χωρίς ρετουσάρισμα -όπως άλλωστε και οι φωτογραφίες των προσώπων- αναδύονται σκέψεις αυθόρμητες -de profundis- καθώς και θέσεις πολύτιμες για τα κοινωνικά και πολιτιστικά δρώμενα. Ανάμεσα στις τόσες προσωπικότητες αναζήτησα εκείνη, που μέσα από την ανατομία της συνέντευξης θα μπορούσε να ταιριάξει περισσότερο με τον συγγραφέα, μια προσωπικότητα του χώρου της δημοσιογραφίας αλλά και του χώρου όπου δραστηριοποιείται και προσφέρει και ο ίδιος, δηλαδή της Πάτρας. Αναφέρομαι, όπως θα καταλάβατε όσοι διαβάσατε το βιβλίο, στον αξέχαστο δημοσιογράφο Γιάννη Διακογιάννη, μια φωνή καλλιεργημένη, αληθινή, σοβαρή, διορατική που δυστυχώς σώπασε τόσο πρόωρα και δεν ακούγεται πια… Συνδυάζοντας λοιπόν τον οίστρο, το αεικίνητο, το ανήσυχο πνεύμα, το δημοσιογραφικό ήθος, την τόλμη για διαμαρτυρία, την κοινωνική προσφορά των δύο ανδρών, αλλά και τον σύνδεσμό τους με την πόλη του πολιτισμού, την Πάτρα, εύχομαι στον αγαπητό και εκλεκτό Αχιλλέα Παπαδιονυσίου η δική του φωνή να ακούγεται για πολλά-πολλά χρόνια δυνατή και θαρραλέα, συναισθηματική και αληθινή, γιατί η χώρα μας χρειάζεται τέτοιες φωνές, ιδιαίτερα από τον πολυσυζητημένο χώρο της δημοσιογραφίας. Στέλλα Πριόβολου, καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών

Γιώργος Πετρέλλης Το όνομα ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ Ο Γιώργος Πετρέλλης γεννήθηκε το 1949 στη Μυτιλήνη, έφτασε στην Αθήνα όπου

INDEX_36 INDEX_43

59

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ εργάστηκε σε ταξιδιωτικές και τουριστικές επιχειρήσεις, δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές υποκριτικής σε δραματική σχολή, κι εργάστηκε επί μακρόν στην Ολυμπιακή Αεροπορία. Σε αυτό το μακρύ του μυθιστόρημα, ένα τζίνι-πνεύμα-ξωτικό-στοιχειό (ή φύλακας άγγελος) μας διηγείται σε πρώτο πρόσωπο την ιστορία του Χριστόφορου από τη Μυτιλήνη που φτάνει στην Αθήνα, εργάζεται σε ταξιδιωτικό γραφείο, εγκαταλείπει τις σπουδές του σε μια δραματική σχολή και ούτω καθεξής. Οι ομοιότητες μεταξύ του βιογραφικού του συγγραφέα και του ήρωά του, μας κάνουν να υποθέσουμε ότι πρόκειται για αυτοβιογραφία, ή έστω για μυθιστορηματική βιογραφία, παρόλο που κάτι τέτοιο δεν δηλώνεται σαφώς ούτε στο οπισθόφυλλο ούτε στο «αυτί» του βιβλίου. Το εύρημα να βλέπουμε τον κόσμο των ανθρώπων μέσα από τον κόσμο των πνευμάτων, διαθλασμένον μέσα από ένα ελαφρά χιουμοριστικό και ειρωνικά αποστασιοποιημένο φίλτρο χαρίζει στο πεζογράφημα μια μεγαλύτερη αναγνωσιμότητα, αφού αυτή η νατουραλιστική σχεδόν «φέτα ζωής» αφίσταται από την υλική πραγματικότητα και τονίζεται η τεχνητότητά της (ας μου επιτραπεί ο νεολογισμός). Εξηγούμαι: είναι σαν μια ρεαλιστικά ζωγραφισμένη φέτα καρπουζιού που έχει ενσωματωμένες κάποιες σκόπιμες ιμπρεσσιονιστικές αδρές πινελιές, έτσι που να τονίζεται ότι πρόκειται για ζωγραφισμένη φέτα καρπουζιού κι όχι για φωτογραφία φέτας αυτού του δροσερού καλοκαιρινού επιδόρπιου σε φυλλάδιο με τρόφιμα. Οι ήρωές του -και οι ηρωίδες του Πετρέλλη- ομιλούν φυσικά και αληθοφανώς, η αφήγηση κυλάει σε σχεδόν καθημερινούς ρυθμούς, οι λεπτομέρειες των κινήσεων, των εκφράσεων, των σκέψεων και των απολαύσεων που δοκιμάζουν οι πρωταγωνιστές του, είναι απολύτως κυριολεκτικές. Ο αφηγητής «παντογνώστης», που βρίσκεται εκτός του συμβατικού τόπου και χρόνου αφηγείται τα γεγονότα σα να σέβεται (με θρησκευτικό, ούτως ειπείν, δέος) τις σκέψεις και τις πράξεις των ανθρώπων, και τις καταγράφει με κάθε δυνατή λεπτομέρεια, με σχολαστικό σχεδόν τρόπο. Περιγραφές που θυμίζουν τη Δασκάλα με τα χρυσά μάτια του Στρατή Μυριβήλη, ηθογραφία που εμπλέκεται με τον μαγικό ρεαλισμό και φυσικότητα που συμπλέει με την αληθοφάνεια. Ο συγγραφέας μιλάει γιατί πρέπει να τα πει, σαν να εξομολογείται μια ελαφρώς ανάστατη και ταλαιπωρημένη ζωή, σα να μη θυμάται πια καλά αν είναι η δικιά του ζωή αυτή που έχει ζήσει, ή η ζωή κάποιου άλλου, που κάποτε γνώρισε και του την εξομολογήθηκε. Αυτό το τέχνασμα δημιουργεί ένα ειδικό «εφέ» στο μυαλό του αναγνώστη, αφού αποφεύγονται μελοδραματισμοί κάθε είδους, και οι όποιες δραματοποιήσεις των οικογενειακών συμβάντων αποκτούν το πατινάρισμα μιας παλιάς επιχρωματισμένης ομαδικής φωτογραφίας. Οπωσδήποτε, αυτή η γραφή είναι αρκετά συγγενική με ορισμένα δραματικά σενάρια δημοφιλών σειρών που παρακολουθούμε στην ελληνική τηλεόραση, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ενδεχόμενη διασκευή αυτού του

μυθιστορήματος σε σήριαλ. Το ενδιαφέρον μιας τέτοιας τηλεοπτικής μεταφοράς θα ήταν η λεπτομερής καταγραφή της εποχής που ξεκινάει από τα πρώτα χρόνια μετά τον εμφύλιο, φτάνει στη χούντα των συνταγματαρχών και προχωράει προς τις μέρες μας. Κωνσταντίνος Μπούρας, www.konstantinosbouras.gr

Αλέξανδρος Ασωνίτης Το μνημειώδες σχέδιο του σερ Ουίνστον Τσόρτσιλ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Ο Αλέξανδρος Ασωνίτης γεννημένος στην Αθήνα το 1959 από πατέρα Κερκυραίο και μητέρα από τα Βίλια Αττικής εμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 1995 με το εμβληματικό μυθιστόρημα Η συνείδηση της αιωνιότητας. Στη συνέχεια, εξέδωσε άλλα δύο μυθιστορήματα, το Λάλον ύδωρ και το Γεια σου, τηλεόραση! Πρόσφατα, το 2009 κυκλοφόρησε ένα ακόμα βιβλίο του με τίτλο Το μνημειώδες σχέδιο του σερ Ουίνστον Τσόρτσιλ. Σε αυτό περιέχονται δύο νουβέλες. Η πρώτη, Το μνημειώδες σχέδιο του σερ Ουίνστον Τσόρτσιλ, αφορά τον πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας στην διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τον αποκληθέντα και Πατέρα της Νίκης και η δεύτερη, εντελώς διαφορετική, Το μοιρολόι της Μανούσαινας, μας μεταφέρει στο Πάνω Κουφονήσι το 1947, όταν ένας βοσκός ανακαλύπτει το κουφάρι κάποιου ναυαγού: πρόκειται για μια ιστορία που έγινε θρύλος στις Κυκλάδες. Εδώ θα μιλήσουμε μόνο για την πρώτη, της οποίας οι ήρωες είναι γνωστά ιστορικά πρόσωπα, Άγγλοι και Έλληνες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διάρκεια του αντιναζιστικού αγώνα στην Ελλάδα και βεβαίως στην Ευρώπη. Ευθύς εξαρχής ο συγγραφέας ειρωνεύεται τον Τσόρτσιλ, βάζοντας δίπλα στον τίτλο της νουβέλας τον υπότιτλο Και η υποδειγματική αυτοθυσία του, κάτι που φαίνεται και από τον τίτλο του πρώτου κεφαλαίου της «Καλός Βρετανός είναι ο Νεκρός Άθαφτος Βρετανός». Βλέπουμε λοιπόν τον Τσόρτσιλ, ογδόντα εννέα ήδη ετών, ξαπλωμένο στη μπανιέρα του. Το κεφάλι του μοιάζει με κεφάλι «ανθρώπινου γουρουνιού», οι ρώγες του με «ρώγες γριάς γυναίκας», θυμάται το κλέος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, τους «ιθαγενείς τρομοκράτες» όπου γης που έστηναν αντάρτικα, έσπερναν βόμβες, μηχανεύονταν δολιοφθορές, δολοφονούσαν Βρετανούς. Υπεύθυνος γι’ αυτή την εξέλιξη θεωρεί τον «ηλίθιο, τον παντελώς ανίκανο Αδόλφο Χίτλερ», ο οποίος εξαιτίας της βλακώδους αντιβρετανικής του στρατηγικής ώθησε τους λαούς σε εξεγέρσεις. Το ίδιο βράδυ ο Τσόρτσιλ βλέπει ένα εφιάλτη: όλοι οι συμπατριώτες του πεθαίνουν και η βασιλική οικογένεια αποδεκατίζεται από τον θρυλικό Άρη Βελουχιώτη και τους συντρόφους του, την σχεδόν άγνωστη Ιουλία Μπίμπα, ηρωίδα της ανεξάρτητης οργάνωσης ΠΕΑΝ, τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη, γνωστό ήρωα του απελευθερωτικού κυπριακού αγώνα,

στον οποίο η βασίλισσα Ελισάβετ «έδωσε χάρη», αλλά μετά τον απαγχονισμό του. Για να λύσει το αίνιγμα αυτού του εφιάλτη, ο Τσόρτσιλ, ο οποίος παρά τη νίκη κατά των ναζί είχε την Αγγλία να χάνει τις κατακτήσεις της και να αναδιπλώνεται στο νησί της, παραχωρώντας την ηγετική θέση της στον πλανήτη στην Αμερική, αναγκάζεται να εκπονήσει ένα μνημειώδες σχέδιο, ώστε να αναζωογονηθεί η Αγγλοσαξονική Φυλή. Φυσικά, αυτό θα γίνει με την εκμετάλλευση των ιθαγενών λαών, όπως συνέβαινε πάντα, αλλά με άδηλα αποτελέσματα. Όσοι γνωρίζουν το συνολικό έργο του Ασωνίτη (αλλά και τα δημοσιεύματά του στον Τύπο), θα παρατηρήσουν σε τούτο το σκληρό κείμενο τις εμμονές του που εμφανίζονται σε όλα του τα βιβλία και συνδέονται με την απέχθειά του για τους ναζί, την αντιπάθειά του για τους Βρετανούς και τους Αγγλοσάξωνες γενικά, την αποστροφή του για τον χριστιανισμό, τον θαυμασμό του για τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, μα και κάθε είδους αγωνιστές. Φίλιππος Φιλίππου

Ελευθερία Κρικέλη Από Αύγουστο σε Αύγουστο GEMA Στο βιβλίο Από Αύγουστο σε Αύγουστο της Ελευθερίας Κρικέλη έχουμε μια έκρηξη ψυχής, βγαλμένη από τα βάθη του Εαυτού, που κινείται με την ειλικρίνεια του αυθόρμητου και δρα ανατρεπτικά έξω από λογοτεχνικές παραδοχές. Δεν αναφέρομαι μόνο στο θέμα του βιβλίου και η αλήθεια που συνοδεύει την εξιστόρησή του: τρία παιδιά που έφυγαν νωρίς από κοντά μας, και με τη δωρεά των οργάνων τους επηρέασαν καθοριστικά άλλες ανθρώπινες ζωές. Είναι, κυρίως, το πώς η αφηγήτρια Ελευθερία Κρικέλη αγγίζει αυτά τα συμβάντα και ως μητέρα του Γιάννη, ενός από τα τρία παιδιά, και ως γιατρός που συναντά τον Ντουζόν, και ως «άγνωστη» για το τρίτο παιδί την Χρύσω, αλλά που η αδελφή της Λύση, αργότερα, θα συνδεθεί με τον δεύτερο γιο της Ελευθερίας, τον Στέφανο. Είναι 4 ιδιότητες που καλύπτουν τελικά όλες τις πιθανές θέσεις θέασης του κομβικού ζητήματος, που εξετάζεται και αφορά τη δωρεά οργάνων. Η συνύπαρξη παρόμοιων ιδιοτήτων σ’ ένα συγγραφέα είναι πολύ σπάνια. Ακόμα, για να είναι χρήσιμη η σχέση μας απαιτείται να διαλυθούν και να ξαναχυθούν οι ιδέες μας, καθώς τα γεγονότα προσφέρονται για την πλατωνική «αδρεπήβολη γνώση». Για να ερμηνεύσεις το βιβλίο σε αυτές τις περιπτώσεις οφείλεις να αγγίξεις την ψυχή του συγγραφέα. Αυτή την ψυχή θέλω να περιγράψω, όπως πάλλει στη μνήμη μου με είκοσι χρόνια γνωριμίας. Με την Ελευθερία πρωτογνωριστήκαμε, τυχαία, το 1988. Συνοδοιπόροι σε μια προσπάθεια απέναντι σε συγκεκριμένα κυκλώματα στο χώρο της υγείας και του φαρμάκου. Η Ελευθερία του αγώνα, της κοινωνικής δικαιοσύνης, του ήθους, της αλληλεγγύης, η πιστή στον όρκο του Ιπποκράτη. Η οργανώτρια διαλέξεων, προβολών, ιατρικών συναντήσεων, σεμιναρίων, επισκέψεων στα άγονα νησιά και στις ακριτικές περιοχές για τη δημιουργία πλήρους ιατρικού αρχείου των κατοίκων. Δική της ιδέα οι προσκλήσεις ιατρών παγκόσμιας φήμης στην Ελλάδα, σας αναφέρω χαρακτηριστικά την παγκόσμιας απήχησης συζήτηση που έγινε στο ίδιο τραπέζι μεταξύ των αντίθετων σε απόψεις πρωτοπόρων γενετιστών, του αμερικανού Σιντ και του Ρώσου Βερλίσκι. Η Ελευθερία της έρευνας, της Παιδείας, της αξιοπρέπειας και της δύναμης. Η Ελευθερία του Νίκου Κρικέλη. Συνήθως, τα άτομα καταφεύγουν στην Τέχνη για να αναπληρώσουν τα κενά τους. Εδώ έχουμε μια από τις σπάνιες περιπτώσεις, όπου η γραφή εκδηλώνεται αυθόρμητα, -ως ξεχείλισμα αξιών- πλήρης και καταλυτική. Tο βιβλίο διατρέχεται από μια συγκλονιστική ερωτηματολογία για τη ζωή, την εγρήγορση και τον ύπνο της, το είναι και την αναγκαιότητά του, για τον ρόλο του τυχαίου ή του προγραμμένου, το πραγματικό και το απατηλό, τις στάσεις και αξίες και θέσεις μας. Κοιτάξτε, μας λέει η Ελευθερία, έτσι στα ίσα και πολύ απλά: οι απαντήσεις για όλα τα παραπάνω ερωτήματα είναι δύο. Πρώτα οφείλεις να ενεργείς και να αισθάνεσαι με τέτοιον τρόπο, ώστε τον συνάνθρωπο να τον έχεις πάντα σκοπό στις προθέσεις και στις

INDEX_36


60 πράξεις σου. Τέτοια δράση απαιτεί ηθική πνευματικότητα κι εδώ εμφανίζεται η δεύτερη απάντηση. Η Ελευθερία μέσα από τον άνθρωπο δείχνει Εκείνον (με Έψιλον κεφαλαίο, όπως αναφέρει το Θείο) που εκφράζεται στον χώρο και στον χρόνο, που χαίρεται την ίδια του την έκφραση. Η πνευματικότητά της συμβαδίζει και αντλείται από την πίστη για τον Θεό που ανακαλύπτεται όχι έξω αλλά μέσα στον άνθρωπο. Αυτή η θέση, οδοιπορεί μακριά από τα συνηθισμένα ανταλλάγματα, αποκτά ένα διαφορετικό κέρδος από αυτό που επιδιώκουν οι περισσότεροι από μας σήμερα. Μας συμβουλεύει να υψωθούμε πάνω από τον εαυτό μας ή να βάλουμε βαθιά το χέρι στην ψυχή μας και να ξεπλύνουμε με το άρωμά της τη δυσπιστία της εποχής μας. Η Ελευθερία προσφέρει από το περίσσευμα της καρδιάς της με κέφι κι αυταπάρνηση. Μεταφέρει μιαν αλήθεια και λειτουργεί ως κήρυκας του ουσιώδους. Συγκλονιστική μαρτυρία, δάκρυσα ομολογώ, που μας γεμίζει ρίγος εκεί στην πολυθρόνα μας, που μας παίρνει από το σαλόνι της καθημερινότητάς μας και μας εκσφενδονίζει έξω, ολο-γεμάτους ευαισθησία και ανθρωπιά για να διασχίσουμε τη σκληρή εποχή μας. Γιάννης Πλαχούρης

Θεοφάνης Τάσης Απογεύματα στον καπιταλισμό ΤΥΠΩΘΗΤΩ Ο Θεοφάνης Τάσης σπούδασε Φυσική και Φιλοσοφία, είναι Διδάκτωρ της Φιλοσοφίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και διδάσκει σύγχρονη κοινωνική θεωρία στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης. Ασχολείται με την ποίηση από χρόνια και είχε παλαιότερα εκδώσει στον Κέδρο την ποιητική συλλογή Φυσιολογικά Ευρήματα. Η βαθιά ενασχόλησή του τόσο με τη Φυσική όσο και με τη Φιλοσοφία αποτυπώνονται στους στίχους του στο επίπεδο των συμβολισμών, όπου και αποκτούν άλλες διαστάσεις. Η συλλογή περιέχει 34 ποιήματα κατανεμημένα σε πέντε ενότητες, κάθε μία με διαφορετική θεματική. Στην ενότητα Θεωρίες βαρύτητας έχουμε στίχους σαν αυτούς: «ασκεί έλξη σε όλα τα όντα αδιακρίτως. / Καμπυλώνει το φως, επιβραδύνει το χρόνο. / [ ] Εντός του/ μήλα / πέφτουν / νήπια / σκοντάφτουν / σπίτια / γκρεμίζονται / κορμιά / σωριάζονται. / Μετέωρα μένουν μόνο τα ερωτήματα» (Βαρυτικό πεδίο, μια πρώτη προσέγγιση). Στην ενότητα Ιθάκη Revisited τα πρόσωπασύμβολα του Οδυσσέα και της Πηνελόπης έρχονται μαζί και χωριστά αντιμέτωπα με τα σύγχρονα προβλήματα που είναι ίδια με τα διαχρονικά. Ο Οδυσσέας: «Λίγο αργότερα εξέρχεται του νοσοκομείου νιώθοντας ευγνωμοσύνη για εκείνον που κοίταξε τόσο βαθιά μέσα του δίχως να βρει τίποτα απολύτως» Η Πηνελόπη: «Ένα σώμα αβέβαιο που την τυλίγει προσφέροντας και ζητώντας ασφάλεια ασφάλεια που δυσκολεύει την ανάσα της».

INDEX_36 INDEX_43

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ Στην ενότητα Πορτοκάλια στο χώμα τρυφερά ποιήματα βεβαιώνουν την ανάγκη για διακριτικότητα και ανεκτικότητα των διανθρώπινων σχέσεων, «γι’ αυτό θα κλείσω το ποίημα αθόρυβα/ όπως την πόρτα της κουζίνας». Και κάνοντας Βουτιές στον Αχέροντα μετατρέπει τη φυσική σε μεταφυσική καθώς, «μετά θάνατον / το σώμα ποδηλατεί, κολυμπά/ ξαπλώνει στον ήλιο νωχελικά/ [ ] Μετά θάνατον / το σώμα συνεχίζει δίχως περιττά βάρη». Τελικά όμως όλα κάνουν τη βουτιά τους στον χρόνο και επιστρέφουν, εξαφανίζονται και επανεμφανίζονται και «Όλα είναι ανοιχτά/ τα προβλήματα μιας ενοποιημένης θεωρίας βαρύτητας/ τα πόδια της φοιτήτριας τον Ιούλη / [ ] η παλιά πληγή / τα τρία ερωτήματα του Kant / στόματα πεινασμένων...». Γεράσιμος Α. Ρηγάτος

Ουρανία Παρδάλη-Νομικού Έτσι θυμάμαι την Κηφισιά ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΗΦΙΣΙΑ Από το 1994, φυλλομετρώντας κανείς το αρχείο της εφημερίδας Κηφισιά, φυλλομετράει και τις Κηφισιώτικες αναμνήσεις της Ουρανίας Παρδάλη Νομικού. Αναμνήσεις που αφορούν μια εποχή που πέρασε σε μια πόλη που φιλοξένησε, όχι μόνο επιφανείς προσωπικότητες, γνωστές στο διεθνή χώρο, αλλά και απλούς Κηφισιώτες, που συνυπήρξανε με τους διάσημους και διαμόρφωσαν και αυτοί με τον τρόπο τους την ιστορία της πόλης. Αναμνήσεις που αρχικά έγιναν άρθρα και στη συνέχεια μπήκαν στο βιβλίο Έτσι θυμάμαι την Κηφισιά. Η συγγραφέας δε γράφει μόνο για μια Κηφισιά που πέρασε. Γράφει για μια ολόκληρη εποχή που χάθηκε, με τους ανθρώπους της, τις νοοτροπίες, τον τρόπο ζωής τους. Ένα τρόπο ζωής που τώρα μόνο να αναπολήσουμε μπορούμε. Με τη γραφίδα της μας παρασέρνει να ξεδιψάσουμε, σιγοπίνοντας τα περασμένα καθώς ξαποσταίνουμε στη σκιά του Πλάτανου της Πλατείας, πλάι στον τροχονόμο, με φόντο το πάρκο και τ’ ανθοπωλεία, τα Παναθήναια, την Αίγλη, την Πλάζα, τα καφενεία του Παρδάλη και του Δημητρακόπουλου και τα μαγαζιά της παλιάς αγοράς. Γιάννης Γρηγοράκος

Γρηγόρης Σταγέας Πέτρινη πολιτεία ΓΕΝΕΣΙΣ Με την Πέτρινη Πολιτεία, μια αξιόλογη συλλογή διηγημάτων εμπνευσμένων από τον πόλεμο του Σαράντα και τον Εμφύλιο, πλαισιωμένα από χαρακτηριστικά σκίτσα του ζωγράφου Κώστα Αδάμου που φιλοτέχνησε και το εξώφυλλο με βάση πίνακα του ζωγράφου Κώστα Χατζή, ο χαρισματικός συγγραφέας Γρηγόρης Σταγέας μας μεταφέρει αρκετές δεκαετίες πίσω για να μας θυμίσει, μέσα από αληθινές, ανατριχιαστικές, συχνά, ιστορίες, πώς αντιμετώ-

πισαν οι Έλληνες τους κατακτητές και πώς βίωσαν τις συνέπειες του πολέμου εκείνου, του Εμφυλίου και μετά τον διχασμό. Με ενάργεια και ουσιαστικό, τίμιο λόγο, παρουσιάζει ωμή τη σκληρή πραγματικότητα με αυτούσια, ζωντανή καταγραφή όσων συνέβησαν στην ιδιαίτερη πατρίδα του την περίοδο της Κατοχής. Η χρήση στοιχείων από τη ντοπιολαλιά στην πλοκή των ιστοριών δίνει ζωντάνια και κάνει συναρπαστική τη μετάπλαση της ιστορικής πραγματικότητας σε τέχνη. Με δεξιοτεχνία στήνει σκηνές φρικιαστικές και παράλληλα παρουσιάζει και την καλή συμπεριφορά εκείνων που είχαν κρατήσει μέσα τους λίγη ευαισθησία και ανθρωπιά. Μέσα από ζωντανές περιγραφές βγαίνουν παλικάρια, μεγαλόψυχοι γέροντες, ηρωικές νέες και ηλικιωμένες γυναίκες με υψηλό φρόνημα, παιδιά και συμπονετικοί στον πάσχοντα συνάνθρωπο, ανεξάρτητα αν ήταν εχθρός ή φίλος σε αντίθεση με τους δοσίλογους, τους στυγερούς εγκληματίες και τους προδότες. Κι αυτό, τελικά, είναι που ανοίγει δρόμο στον άνθρωπο να βγει από το σκοτάδι του μίσους για να ξαναβρεί τη χαμένη ψυχή του. Ελένη Χωρεάνθη

Κατερίνα Παπουτσή Η πικρή γεύση των πορτοκαλιών ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ Η Σαβίνα των 16 χρόνων γράφει την έκθεσή της, για τις πανελλήνιες εξετάσεις που δεν θα συμμετάσχει. Η Σαβίνα αφηγείται τη μικρή ζωή της μέσα από εκθέσεις. Μας μιλάει για τη μεγάλη νονά της, συνταξιούχο δασκάλα που τις έμαθε να διαβάζει. Τη μικρή νονά της που υποφέρει από ανίατη ασθένεια και τελικά φεύγει νικημένη μα νικήτρια. Ο Τάσος, ο νονός της, υπομένει τον θάνατο της γυναίκας του και προσπαθεί να επαναφέρει την χαρά στη ζωή του, να αγαπήσει ξανά ίσως; Μας γνωρίζει τον αδελφό της, τον μικρό Έντι που «πληγώθηκε» από τον σπιτονοικοκύρη τους. Μιλάει για τη μητέρα της, την Άννα. Περιγράφει γλαφυρά τον αγώνα της, να φέρει τα παιδιά της σώα στη νέα τους πατρίδα, τις απεγνωσμένες προσπάθειες να τα συντηρήσει ως μετανάστρια, τον τρόπο που έθαψε τον εαυτό της κάτω από τα βάρη και τις ευθύνες της επιβίωσης, χωρίς να του δώσει μία μικρή έστω ευκαιρία ανάτασης, μέχρι να ξεχειλίσει το ποτάμι και να εκδικηθεί τον άνθρωπο που κακοποίησε τον μικρό της Έντι. Όλα μας τα λέει η μικρή Σαβίνα, όλα μας τα περιγράφει στον περίγυρο μίας τυπικής μικρής ελληνικής πόλης, λίγα χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα. Το θέμα είναι σε όλους γνωστό. Το έχουμε όλοι δει να εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας πολλές φορές. Κάποιοι από εμάς απλά το παρακολουθήσαμε, κάποιοι αποστρέψαμε το βλέμμα, κάποιοι, οι λιγότεροι μάλλον, υπερασπιστήκαμε τον αδύναμο. Η Κατερίνα Παπουτσή είδε αυτό το έργο να παίζεται μπροστά της και αντέδρασε γράφοντας. Με την απλή, καθημερινή της γλώσσα, το

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ Η ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΩΣ ΑΠΟΛΑΥΣΗ

Με μπούσουλα την απόλαυση, χωρίς προκρούστειες προκαταλήψεις, ο Πέτρος Τατσόπουλος κολυμπάει στο ανοιχτό πέλαγος της ανάγνωσης, ανάμεσα σε κάθε είδους βιβλία –βιβλία εύκολα και βιβλία δύσκολα, διασκεδαστικά και αποκαλυπτικά, εκφοβιστικά και ανακουφιστικά, δυσοίωνα και ευοίωνα– που του κράτησαν καλή παρέα την τελευταία επταετία.

Θεμιστοκλέους 80, 106 81, Αθήνα, Τ.: 210 5226609 | www.oxy.gr, www.brainfood.gr, www.avopolis .gr


62 μετέτρεψε σε μία υπέροχη νουβέλα. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου της περνάνε οι δυσκολίες του μετανάστη να ξαναχτίσει τη ζωή του, εμφανίζεται η αδικία, φωτίζεται η χαρά, ορθώνεται η αγάπη και τέλος, ως κάθαρση έρχεται η τιμωρία. Μία τιμωρία αμφίδρομη, με πολλές παράπλευρες απώλειες. Η νουβέλα, ενώ έχει ως θέμα ένα πρόβλημα που πληγώνει, είναι γεμάτη από τη χαρά της ζωής και τα δώρα της. Η κα Παπουτσή, λαμπρό παράδειγμα μη προβεβλημένων συγγραφέων, μας δίνει ολόκληρη τη «γλυκιά» γεύση των πορτοκαλιών που περνώντας ο χρόνος μετατρέπεται σε «πικρή». Βάσω Παπαδοπούλου, (papvasso@gmail.com)

Γιώργος Αναγνώστου Επιστροφή στο μέλλον ΣΗΜΑ Η ποιητική συλλογή του Γιώργου Αναγνώστου Επιστροφή στο μέλλον αποτελείται από 2 ενότητες με συνολικά 44 ποιήματα. Όπως τονίζει κι ο ίδιος ο ποιητής ο τίτλος είναι ενδεικτικός του στόχου των ποιημάτων που περιλαμβάνονται σ’ αυτή. Ο πρώτος όρος υποδηλώνει την ανάγκη και τη δυνατότητα επιστροφής της ποίησης στις αρχέγονες πηγές της. Ο δεύτερος όρος αναφέρεται στο μέλλον που μπορεί να έχει η ποίηση σήμερα. Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζονται ποιήματα τα οποία είναι γραμμένα σε έμμετρη μορφή και με ομοιοκαταληξία, μια προσπάθεια που απαιτεί μεγάλη ευθύνη για να φέρει αποτελέσματα: «Αίμα στάζει απόψε το μέλλον/ του πελάου βαθειά η ρουφήχτρα/ τα μάτια κλειστά των αγγέλων/ κι η γειτονιά της μοίρας μια πήχτρα». Το δεύτερο μέρος κυριαρχείται από τη μοντέρνα γραφή. Η σκέψη, η αναζήτηση, η εμπλοκή των εικόνων και των γεγονότων γίνεται πιο εσωτερική. Μέσα από την παρατήρηση των λεπτομερειών, των τοπίων, των αναμνήσεων, των ιδεολογικών και φιλοσοφικών περιπλανήσεων, η ποίηση του Γιώργου Αναγνώστου συνθέτει με το ύφος της γραφής όλα τα ανωτέρω και αποδίδει έννοιες χαράς, λύπης, νοσταλγίας. Ταυτόχρονα επιβεβαιώνεται η ποιητική ιδιοσυγκρασία που συνίσταται στο ότι ο κάθε ποιητής αγγίζει με το ένα μέρος του τη γη και με το άλλο το άρρητο στο σύμπαν. Αποτυπώνεται μια βαθιά εσωτερική, μοναχική πορεία στον βαθύτερο εαυτό υποδεικνύοντας πως τα ερεθίσματα που λαμβάνονται από την καθημερινότητα, την ιστορία, τα συναισθήματα διαμορφώνουν μια άυλη πορεία μέσα στον χώρο και στον χρόνο. Το ύφος των ποιημάτων με την προσεκτική και καθάρια γραφή αποτελούν μια ώριμη προσπάθεια πάνω στη δύναμη και την ομορφιά του ποιητικού λόγου. Δείγμα γραφής: «Τι κι αν η άνοιξη ροβόλησε ακόμα μια φορά/ κουδουνίζοντας αρμονικά στην ανατολική πλαγιά/ τι κι αν η θάλασσα, μια νεαρή κι αφράτη θάλασσα/ ήρθε και κατασκήνωσε πρωί-πρωί έξω απ’ το σπίτι σου/ έτοιμη να σε πάρει μακρυά/ τι κι αν ένα κομμάτι όνειρο σε περιμένει στο τραπέζι/ πρωϊνό καθώς ο Αυγερινός συμμαζεύει τα σεντόνια του». Νίκος Δανιήλ, nikosdaniil.blogspot.com

INDEX_36 INDEX_43

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ

Γεώργιος Ελ. Τζιτζικάκης Να μην ξεχάσω να ξυπνήσω ΙΩΛΚΟΣ Με το νέο του βιβλίο, τρίτο κατά σειρά, μας επανασυστήνεται ο συγγραφέας Γεώργιος Ελ. Τζιτζικάκης. Πρόκειται για ένα έργο με ξεκούραστο τύπο αφήγησης, δίχως όμως αυτό να το κάνει ελαφρύ λογοτεχνικά και δένοντας έτσι έξυπνα τον βαθύτερο προβληματισμό για τις ανθρώπινες σχέσεις και ιδιαίτερα αυτές μεταξύ ανδρών και γυναικών. Ο συγγραφέας ξετυλίγει τις ιστορίες πέντε φίλων επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον του στις σχέσεις τους με τις γυναίκες. Δείχνει έτσι, την ανάγκη μας για επικοινωνία, κατανόηση και στοργή αλλά και την έκβαση κάθε προσπάθειας μας, να γίνουμε ευτυχισμένοι βρίσκοντας το ιδανικό έτερον ήμισυ που όλοι αποζητούμε. Το μυθιστόρημα επισημαίνει την κρυμμένη ομορφιά και αγνότητα ενός πρωταρχικού συναισθήματος, του έρωτα, προχωράει όμως στην περιγραφή της σκληρής πραγματικότητας όπου όλα τα όμορφα και αγνά πράγματα δίνουν τη θέση τους στον εγωισμό, τις μάταιες προσδοκίες και τη φαταλιστική στάση ζωής, «...Είναι ένα παραμύθι ο Κος Έρωτας! Ο Mr Love! Σε παραμυθιάζει με ότι μπορείς να φανταστείς μόνο και μόνο για να σε ελέγχει ύστερα απόλυτα...». Με ποιητική ευαισθησία και ρεαλισμό που προκαλεί, διαποτισμένο με δόσεις επινοητικού χιούμορ που σπάνια συναντάμε σε συγγραφέα, ο Γεώργιος Τζιτζικάκης μας κερδίζει από τις πρώτες του κιόλας σελίδες. Στο Να μην ξεχάσω να ξυπνήσω η ιWστορία κάνει ελιγμούς αλλά δεν ξεχνά να καταλήξει με τραγικό ή κωμικό τρόπο στον ίδιο του τον τίτλο. Κάποια στιγμή οι ήρωες αναγκάζονται να «ξυπνήσουν» και να δούνε την πραγματικότητα που οι ίδιοι δημιούργησαν με επιλογές και πράξεις τους. Έχουμε συνηθίσει σε μυθιστορήματα αγάπης όπου όλα αρχίζουν όμορφα, περνάνε μια φάση περιπέτειας και καταλήγουν στην απόλυτη ευτυχία των πρωταγωνιστών. Εδώ δεν έχουμε κάτι τέτοιο! Έχουμε την προσπάθεια των αρσενικών να αποκωδικοποιήσουν τις γυναίκες και πως, σχεδόν ποτέ, δεν τα καταφέρνουν! Εν κατακλείδι, ένα έργο δίχως εύπεπτο happy end αλλά σίγουρα αφήνοντάς μας με χαμόγελο στα χείλη! Σταμάτης Σαββανής, φιλόλογος

Αλέξανδρος Στεργιόπουλος Ίχνη πολύχρωμου μελανιού ΙΩΛΚΟΣ Η αποτελούμενη από 50 ποιήματα συλλογή του δημιουργού είναι η καταγραφή της καθημερινότητας από μια άλλη οπτική εικόνα. Το συναίσθημα κυριαρχεί στις κίτρινες σελίδες του βιβλίου και μας χαρίζει εικόνες του παρόντος, του παρελθόντος και του μέλλοντος, πλαισιωμένες από στιβαρή κορνίζα.

63

Η πένα του ποιητή είναι λιτή, αγνή και πολύχρωμη χωρίς υπερβολές και τυμπανοκρουσίες. Η επιθυμία του είναι ζωντανή και δυνατή. Χαρακτηριστικά μας λέει στο ποίημα που τιτλοφορείται Η γλώσσα της ψυχής: Τι χρειάζονται τα λόγια;/Η φωνή που δε βγαίνει/Είναι πιο δυνατή/ επιθυμία είναι η γλώσσα της ψυχής. Η ψυχή! Το άυλο στοιχείο του ανθρώπου που επικυρώνει την ανθρώπινη φύση. Το στοιχείο που χάρη σʼ αυτό δημιουργούμε, αναζητώντας το και αγγίζοντάς το. Ψυχή έχει και η ποίηση του Αλέξανδρου Στεργιόπουλου. Είναι υπαρκτή, θαρραλέα και μας θυμίζει με το ποίημά του Ένα κάτι της τριακοστής τέταρτης σελίδας της συλλογής του: Τίποτα δε χάνεται/Τίποτα δε μένει εκτός Τίποτα δεν είναι τίποτα/Το λίγο γίνεται πολύ Και το δάκρυ γέλιο/Είμαστε πολλά τίποτα Κι ένα μόνο κάτι. Ο πρωτοεμφανιζόμενος ποιητής κάνει ένα βήμα μπροστά. Χειρίζεται με σεβασμό τις λέξεις προσφέροντας πρόθυμα και γενναιόδωρα τις σκέψεις του. Κωνσταντίνος Ι. Κορίδης

Βασίλης Δ. Δημουλάς Μικρά Αφηγήματα ΜΑΥΡΙΔΗΣ Από το 1974 διακονεί την ποίηση ο Βασίλης Δ. Δημουλάς. Η παρουσία του διακριτική, σεμνή, όπως ταιριάζει στους δημιουργούς. Χαμηλόφωνα, θετικά και πάνω απ’ όλα, ανθρώπινα τα ποιήματά του υμνούν τη ζωή, την αγάπη, τον έρωτα και τα βάσανά τους. Έτσι, απλά, λες και δε θέλει να μας ενοχλήσει. Η τελευταία συλλογή του Μικρά Αφηγήματα συγκεντρώνει ποιήματα της περιόδου 2006-2009, σχετικά ολιγόστιχα και κάποια, μάλιστα, σε μορφή αφορισμού. Είναι σαν τον ήλιο μετά τη βροχή. Λαμπικαρισμένα και στέρεα οδεύουν προς την αιωνιότητα. Με φωνή τρεμάμενη και άκρως υποβλητική εξομολογείται ο ποιητής: όλη μου τη μοναξιά /τη γέμισα με βουνά από λέξεις. Οι λέξεις πρωταγωνιστούν στην ποίηση του Δημουλά. Οι λέξεις μουσική, οι λέξεις φως, οι λέξεις ψωμί. Αυτές στεριώνουν και πλουτίζουν τη θεματολογία του. Αυτές κάνουν τα Μικρά Αφηγήματα κοίτες ποταμών απ’ όπου αρχίζει το μαγικό ταξίδι της γνώσης. Ο ποιητής μας εμπιστεύεται μας χαρίζει ευφρόσυνες στιγμές· μας ταξιδεύει στα βάθη της ψυχής του: Αυτούς που άσπλαχνα αδικήσαμε /είτε ζούνε πλάι μας, είτε έχουν πεθάνει /έρχονται βασανιστικά στη σκέψη μας. /Μας γνέφουν και ζητούν επίμονα να πάρουν πίσω την αγάπη, που τους χρωστάμε. Χρέος των ποιητών είναι να καταθέτουν τον λόγο τους και να υπερασπίζονται τον πάσχοντα άνθρωπο, να τιμούν και να τιμούνται. Κάθε εποχή έχει τους εκφραστές της. Μας το θυμίζει, με τον δικό του τρόπο, ο Βασίλης Δ. Δημουλάς: Στα κατάστιχα της τωρινής ποίησης/ θα βρουν οι επερχόμενοι / τους πόνους και τις χαρές μας. Γιάννης Κορίδης

INDEX_36


Δημήτρης Κωνσταντάρας

H κυρία Μέλπω

Βιβ

με ά λία για ποψη κ

άπο άθε ψη

Μυθιστόρημα Σειρά: Σταθμός

Η μυθιστορηματική ζωή της κυρίας Μέλπως κρύβει μυστικά. Εκπλήξεις, ανατροπές, χρήμα, έρωτα, πάθος, εκδίκηση, θάνατο, πολλά, πάρα πολλά ερωτηματικά. Και η όμορφη, ώριμη γυναίκα θα αποδειχθεί ότι δεν ήταν τελικά αυτή που φαινόταν…

Θεμιστοκλέους 80, 106 81 Αθήνα | Τηλ.: 210 52.26.609 | www.empiria.gr • www.avopolis.gr • www.brainfood.gr


66

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΤΡΙΝΑ

all time classic

Ειδικές Εκδόσεις

ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΙΩΤΗ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΡΗΣ Ο αστυνόμος Μπέκας ξαναχτυπά…

Φ

ιλολογικό ψευδώνυμο του Γιάννη Τσιριμώκου, κύριου εκπρόσωπου του αστυνομικού μυθιστορήματος στη χώρα μας. Πρώτος εξάδελφος του σοσιαλιστή πολιτικού και μετέπειτα πρωθυπουργού Ηλία Τσιριμώκου, ο Γιάννης Τσιριμώκος γεννήθηκε στη Σκόπελο όπου υπηρετούσε ο δικαστικός πατέρας του το 1919. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. και εργάστηκε σε πλήθος εφημερίδων ως αρχισυντάκτης και διευθυντής. Στη διάρκεια της Κατοχής ίδρυσε την Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας από κοινού με τους Ηλία Τσιριμώκο και Σταύρο Κανελλόπουλο, στης οποίας το δημοσιογραφικό όργανο Μάχη διετέλεσε αρχισυντάκτης. Η συγγραφική του καριέρα ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ‘50, όταν δημοσίευσε σε συνέχειες στην Οικογένεια, ένα από τα καλύτερα εβδομαδιαία περιοδικά της εποχής, το κλασικό πλέον Έγκλημα στο Κολωνάκι με το οποίο εισήγαγε στην Ελλάδα το νουάρ μυθιστόρημα.

INDEX_36 INDEX_43

Μεγάλος τεχνίτης της πλοκής, ο Γιάννης Μαρής δημιούργησε έναν ήρωα (που στέκει πολύ καλά δίπλα στους διασημότερους ευρωπαίους και αμερικανούς «συναδέλφους» του και ιδιαίτερα στον Γάλλο Μεγκρέ με τον οποίο συχνά τον συγκρίνουν), τον αστυνόμο Μπέκα. Κοντόχοντρος άντρας με ασήμαντη εμφάνιση και ένα μουστάκι α λα Χίτλερ, θυμίζει συνοικιακό μπακάλη που έχει φορέσει το σκούρο κοστούμι του. Φαίνεται διαρκώς αφηρημένος και πρέπει να τον προσέξεις ιδιαίτερα για να δεις τη «μικρή φλόγα που παίζει στο βάθος των ματιών του». Η «δυνατή εξυπνάδα του» κρύβεται κάτω από ένα ύφος απλοϊκό, ενώ στο παρουσιαστικό του δεν υπάρχει «τίποτα το πνευματικό», τίποτα που να δείχνει ότι είναι προικισμένος με αντίληψη. Δεν έχει διαβάσει ποτέ ποίηση αλλά «τον Βάρναλη τον έχει ακουστά», τον βλέπει να παίζει τάβλι στο καφενείο «Το Βυζάντιο». Ο Γιάννης Μαρής υπήρξε πολυμαθέστατος και διέθετε το «χάρισμα του λόγου». Στο περιθώριο της δημοσιογραφικής του δουλειάς συνεχίζει να γράφει ακούραστα για 25 και πλέον χρόνια αφήνοντας πίσω του πλειάδα αστυνομικών μυθιστορημάτων, περίπου είκοσι σενάρια και δύο θεατρικά. Τα μυθιστορήματά του διαδραματίζονται συχνά στο Κολωνάκι ή σε κοσμοπολίτικα μέρη με ήρωες εφοπλιστές, βιομηχάνους και καλλιτέχνες. Ο απλός κόσμος ήταν πάντα σε δεύτερη μοίρα. Ο Μαρής δεν στέκεται στο μυστήριο του εγκλήματος, ενώ η αστυνομική πλοκή και το μυστήριο ήταν το πρόσχημα για να κερδίσει την προσοχή του αναγνώστη. Το πραγματικό ενδιαφέρον του ήταν η δημιουργία ατμόσφαιρας και οι ανθρώπινες σχέσεις. Σκιαγραφεί ατμόσφαιρα και χαρακτήρες. Τα μυθιστορήματά του λειτουργούν τις περισσότερες φορές ως αλληγορία ή ως μεταφορά για την κοινωνία και για την εποχή όπου παρουσιάζεται ανάγλυφα η Ελλάδα του ‘50 και του ‘60. Πολλά από τα έργα του μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο, δημιουργώντας έτσι το αντίστοιχο του φιλμ νουάρ στο Ελληνικό σινεμά. Επίσης μερικές από τις πιο επιτυχημένες τηλεοπτικές σειρές τόσο της κρατικής όσο και της ιδιωτικής τηλεόρασης βασίστηκαν στα έργα του. Πολλά δε βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες. Ο Γιάννης Μαρής πέθανε στην Αθήνα το 1979.

ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΑΤΛΑΣ

SCIENTIFICA

Ένας φόρος τιμής στη διαδρομή του ανθρώπου μέσα στην ιστορία

Μια συναρπαστική περιπλάνηση στον κόσμο της επιστήμης

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ BAR O κόσμος των Ποτών και των Κοκτέιλ

GENTLEMAN

ΑΤΛΑΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ

Ένας διαχρονικός οδηγός στυλ

Η ανθρώπινη ανατομία μπορεί να περιγραφεί με τρόπο κατανοητό σε όλους

Ο ΟΔΗΓΟΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΙΚΟΥ ΣΤΥΛ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΟΞΥ | Θεμιστοκλέους 80, 106 81, Εξάρχεια | Τ. 210 5226609 | www.oxy.gr, www.empiria.gr, wwwbrainfood.gr INDEX_36


68

ANAΓNΩΣH KAI... BIBΛIOΘEPAΠEIA

69

ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙΑ

ΜΟΥΣΙΚΗ

ΚΗ ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΔΟΓΙΑΝΝΑ ΣΕΒΥ ΣΠΥ

O διανοούμενος και η θεά Συνύπαρξη της λαμπερής σταρ και του εσωστρεφούς θεατρικού συγγραφέα.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΕΡΖΗΣ – ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΕΝΤΖΟΣ ΑΠΟΠΛΟΥΣ

ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ Δυο σημαντικοί δημιουργοί, ο συνθέτης Μιχάλης Τερζής και ο στιχουργός-ποιητής Δημήτρης Λέντζος ξαναενώνουν τις δυνάμεις τους και μας χαρίζουν μία εξαιρετική, απ’ όλες τις απόψεις, δουλειά. Έντεκα εμπνευσμένα τραγούδια (λαϊκά αλλά και μπαλάντες) με ποικιλία νοημάτων, διαθέσεων και ήχων που ερμηνεύουν ο Γιώργος Νταλάρας, ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, ο Κώστας Μακεδόνας, ο Γεράσιμος Ανδρεάτος, ο Παντελής Θεοχαρίδης, ο Γιώργος Μπαγιώκης, η Σοφία Παπάζογλου και η Πίτσα Παπαδοπούλου. Η ενορχήστρωση των περισσότερων κομματιών έγινε από τον συνθέτη. Το εξώφυλλο και το ένθετο του δίσκου κοσμούν έργα της ζωγράφου Γεωργίας Καραχάλιου. Μάκης Τσίτας

ΚΟΡΙΝΑ ΛΕΓΑΚΗ

ΧΟΡΟΣ ΜΕ ΤΗ ΒΡΟΧΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ-ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΑΤΖΗΙΑΚΩΒΟΥ Πρόκειται για τον πρώτο προσωπικό δίσκο της νέας τραγουδίστριας Κορίνας Λεγάκη που ερμηνεύει με γνώση, άνεση και αισθαντικότητα δώδεκα καλογραμμένα τραγούδια σε μουσικές του Δημήτρη Μαραμή (σε 4), του συγκροτήματος Αρμός (σε 6), του Στέργιου Γαργάλα (σε 1) και μία διασκευή στο «Ένα τραγούδι απ’ τα’ Αλγέρι» του Απόστολου Καλδάρα. Τους στίχους υπογράφουν οι Κώστας Μπουρναζάκης, Σωτήρης Τριβιζάς, Γιώργος Λεκάκης, Ζωή Παναγιωτοπούλου, Ουράνια, Κορίνα Λεγάκη. Ένα τραγούδι είναι σε ποίηση Μαρίας Πολυδούρη. Η ενορχήστρωση και η επιμέλεια παραγωγής έγινε από το συγκρότημα Αρμός. Μάκης Τσίτας

INDEX_36 INDEX_43

ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ΚΗΛΑΗΔΟΝΗΣ

ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

Έχουν περάσει 27 χρόνια από τότε που ο δημιουργός και εμπνευστής του ελληνικού Woodstock, Λουκιανός Κηλαηδόνης, στην Βουλιαγμένη, μέσα στο φεγγαρόφωτο μιας τεράστιας πανσέληνου, που ακόμη θυμάμαι, μας πήρε όλους μαζί, ήμασταν 100.000, σ’ ένα μαγικό ταξίδι, στο χώρο δίχως χρόνο. Εκεί που υπάρχουν μόνο αισθήσεις, μουσικές, χρώματα, αγγίγματα, βλέμματα και ελπίδες. Ήμασταν όλοι μια παρέα… Από τότε έγιναν πολλές συναυλίες ο Λουκιανός ήταν πάντα παρών να μας θυμίζει με τον γνωστό του τρόπο το άχρονο, το άχρονο μέσα μας, το άχρονο παντού. Στις 29 Νοεμβρίου 2010, στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη, στον πιο πρωτοποριακό χώρο της Αθήνας, εκεί όπου όλες οι καλές τέχνες συνυπάρχουν. Ο Λουκιανός με την καθ’ όλα επιστημονική διάλεξη την οποία έκανε στο φουαγιέ, με θέμα «τα χρωματιστά τραγούδια», κατάφερε να μας εισάγει στο συσχετισμό των χρωμάτων με τις νότες της φυσικής κλίμακας και να μας κάνει να «ακούσουμε με το μάτι και να δούμε με το αυτί», επαληθεύοντας την ρήση αυτή, του Vassily Kandinsky. Μετά από αυτή την εικαστική μελέτηαπόδειξη, το «πάρτι» συνεχίστηκε στον τρίτο όροφο του Ιδρύματος, στο bar-restaurant, με τον Λουκιανό στο πιάνο μέσα «σ’ αγιόκλημα και γιασεμιά». Σ’ ευχαριστούμε πολύ Λουκιανέ… Gustav Lyon

Η

πρώτη συνάντηση της Μέριλιν Μονρό και του Άρθουρ Μίλερ έγινε το 1951. Η Μέριλιν τότε ήταν ένα ανασφαλές και σχετικά άγνωστο μοντέλο, και ο Μίλερ ένας ήδη καταξιωμένος θεατρικός συγγραφέας. Το 1954, όταν η Μέριλιν παντρευόταν τον Τζο ΝτιΜάτζο είπε σ’ ένα φίλο ότι μια μέρα θα παντρευόταν τον Μίλερ. Η Μέριλιν και ο Άρθουρ Μίλερ ήταν ένα αταίριαστο ζευγάρι. Κι όμως, στην πρώτη τους κιόλας συνάντηση δημιουργήθηκε ένα συναισθηματικό δέσιμο το οποίο έμεινε ζωντανό το μεγάλο διάστημα του χωρισμού τους. Οι δρόμοι τους ξανασυναντιούνται το 1955. Ο Μίλερ προσπαθώντας να διατηρήσει τον γάμο του διχάζεται ανάμεσα στην επιθυμία και την ενοχή: «Δεν ήξερα πλέον τι ήθελα - σίγουρα δεν ήθελα να τελειώσει ο γάμος μου, αλλά και η σκέψη να βγάλω τη Μέριλιν από τη ζωή μου ήταν αβάσταχτη». Τελικά, η οριστική διάλυση του πρώτου γάμου του είναι αναπόφευκτη, και το 1956 παντρεύεται τη Μέριλιν. Δύο εξέχουσες μορφές του εικοστού αιώνα συναντιούνται σ’ ένα σταυροδρόμι όπου η τέχνη συναντά τη ζωή, η διάνοια τη λάμψη, η ευφυΐα την ομορφιά και η φήμη τη διασημότητα. Η σχέση τους ήταν καθ’ όλα μοιραία. Η Μέριλιν ήταν μια καταδικασμένη προσωπικότητα με αναπόφευκτο το τραγικό τέλος. Ο Άρθουρ Μίλερ βίωσε στο πλευρό της έντονο πάθος και δημιουργική αγωνία. Το κοινό τους κινηματογραφικό εγχείρημα, Οι Αταίριαστοι, σήμανε και το τέλος του γάμου τους και αποτέλεσε μεταβατικό έργο για τον Μίλερ. Το έγραψε ανάμεσα στα πρώτα του, εξαιρετικά επιτυχημένα κοινωνικά θεατρικά έργα και στο κατοπινό του έργο, το οποίο είναι πιο προσωπικό, πιο ατομοκεντρικό. Η Μέριλιν είχε ξεπεράσει τρομακτικά εμπόδια προκειμένου να γίνει μια μεγάλη σταρ, αλλά όπως πολλοί αυτοδημιούργητοι άνθρωποι, δεν μπορούσε να συνειδητοποιήσει πλήρως τις φιλοδοξίες της. Ήθελε να είναι τόσο πολλά περισσότερα απ’ όσα μπορούσε να γίνει, αλλά την ίδια στιγμή δεν πίστευε πως άξιζε την εκπληκτική επιτυχία της. Ο Μίλερ λάτρευε την ευστροφία και το χιούμορ της, τη ζεστασιά και την ομορφιά της. Ήθελε να την περιβάλει με στοργή, να της συμπαρασταθεί, να τη βοηθήσει να πραγματοποιήσει τα όνειρά της. Η Μέριλιν πίστευε πως ο Μίλερ θα τη λύτρωνε, και όταν αυτός δεν μπόρεσε ν’ ανταποκριθεί σ’ αυτή της την προσδοκία, στράφηκε εναντίον του. Αν και ο Μίλερ μπόρεσε να συγχωρέσει τον εαυτό του για την ανημπόρια του να σώσει τη Μέριλιν, ο θάνατός της θα συνέχιζε

να στοιχειώνει το έργο του. Στα τέσσερα αυτοβιογραφικά του έργα, προσπάθησε να εξηγήσει την αντίδρασή του στο σαγηνευτικό και δαιμονισμένο χαρακτήρα της, να αιτιολογήσει τη δική του συμπεριφορά και να απεικονίσει το καταστροφικό περιβάλλον της βιομηχανίας του θεάματος. Τα τρία σημαντικότερα έργα του Μίλερ για τη Μέριλιν συνοψίζονται σε μια δραματική τριλογία - Οι Αταίριαστοι, Μετά την πτώση και Finishing the Picture. Τα τρία αυτά έργα επιχειρούν να κατανοήσουν τον χαρακτήρα της και να εξηγήσουν γιατί απέτυχε ο γάμος τους. Παρουσιάζουν μια όλο και πιο σκοτεινή πλευρά της ηθοποιού κι αναπαριστούν το υψηλό τίμημα της δημιουργικότητας σ’ ένα κόσμο όπου επικρατεί η εκμετάλλευση. Τελικά, το θαύμα δε συνέβη ποτέ. Όμως η Μέριλιν παρέμεινε η τραγική μούσα του και ο χαρακτήρας της, δοξασμένος και βασανισμένος, συνέχισε να ζει μέσα απ’ το έργο του. Σαν αστέρι που κάηκε από την ίδια του τη λάμψη, το φως της, αν και σβησμένο, συνεχίζει να λάμπει.

ΤΖΕΦΡΙ ΜΕΓΕΡΣ O ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΑ ΨΥΧΟΓΙΟΣ

INDEX_36 INDEX_43


70

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΣΦΟΝΤΥΛΙ_ΒΙΒΛΙΟΦΙΛΕΣ ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ

ΑΠΟ ΤΗN Helen of Troy

Κοινό ανακοινωθέν: Δώσε και δώσε τόσα χρόνια, φτώ χυνε και ο Άη Βασίλης. Θα έρθε ι όμως. Με παιχνιδιάρικη διάθ εση, θα κάνει από μια ερώτηση στον καθένα μας και μέσα από την απάντηση που θα δώσουμε, θα πάρ ουμε το δώρο που μας φέρνει. Ω! Μην απογοητεύεστε! Εξάλλου, τι θέλε ιο άνθρωπος στο βάθος βάθος για να είναι ευτυχισμένος; Απλά πράγ ματα. Την αθανασία του! Ας παίξουμε.

ΚΡΙΟΣ

Τα ζώδια του διμήνου: ΤΟΞΟΤΗΣ, ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ

Η Έμιλυ Ντίκινσον, ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε, ο Ευγένιος Ιονέσκο, ο Αλμπέρτο Μοράβια, ο Πέτερ Χάνκε μαζί με πολλούς άλλους ανήκουν στους Τοξότες συγγραφείς ενώ οι: Έντγκαρ Άλαν Πόε, Χένρυ Μίλλερ, Τζ. Ρ. Τόλκιν, Σιμόν ντε Μπωφουάρ, Πατρίτσια Χάισμιθ κ.ά. ανήκουν στο ζώδιο του Αιγόκερω.

ΔΙΔΥΜΟΙ

ΛΕΩΝ

«Εάν ο Θεός ήταν ατάκα, ποια θα ήταν;». «Are you talking to me?», απαντάτε με ερώτηση και με κριαρίστικο ύφος. Αν και βουτηγμένοι στο άγχος, στην πίεση, στις επαγγελματικές και συναισθηματικές μάχες σας, μήπως (;;) ήρθε ο καιρός ν’ αλλάξετε ατάκα;

«Εάν ο Θεός ήταν αντικείμενο, ποιο θα ήταν;». «Ανεμιστήρες δαπέδου, πέντε ταχυτήτων». Οι φίλοι, ήταν και θα παραμείνουν στην πιο δροσερή γωνιά. Για όλα τα υπόλοιπα, ξυπνήστε, σκεφτείτε, επιλέξτε. Το κόκκινο κουμπί είναι το off. Εποχιακά χρήσιμο…

«Εάν ο Θεός ήταν ψευδαίσθηση, ποια θα ήταν;» «Ο μικρόκοσμός μου», απαντάτε με δυσφορία, υποψιασμένοι πια. Ακόμα κι ένα λιοντάρι πληγώνεται όταν δεν έχει στόχους, όταν αγκιστρώνεται στα ψέματα. Πειραματιστείτε. Ξαναμπείτε στο κυνήγι.

Σταύρος Κατσιώτης Αρωματικά φαρμακευτικά φυτά και αιθέρια έλαια ΑΦΟΙ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ

Βύρων Γ. Κατσαρός Είμαστε ελεύθεροι; Τα πορίσματα των σύγχρονων νευροεπιστημών ΔIAYΛOΣ

Ελένη Κεκροπούλου Αγγέλικα η μαντενούτα ΩΚΕΑΝΟΣ

ΤΑΥΡΟΣ

ΚΑΡΚΙΝΟΣ

«Εάν ο Θεός ήταν ρούχο, ποιο θα ήταν;». «Εσώρουχο κι από τα τσούλικα». Ε, ναι! Γδυθείτε επιτέλους. Σταματήστε να καλύπτεσθε πίσω από προστατευτικά τείχη και δείτε τι σας καλύπτει αληθινά. Μόνον εσείς ξέρετε ότι ζείτε. Ζείτε;

«Εάν ο Θεός ήταν υλικό αγαθό, ποιο θα ήταν;». «Ο Χυτήρογλου και τα πέριξ.» Οι Κινέζοι λένε πως η ανανέωση αρχίζει εκ των έσω. Σαν απόλυτος σπιτάκιας που είστε, αρχίστε με τα υφάσματα και προχωρήστε σταθερά προς τα έξω. Με γούστο.

Νάσος Χριστογιαννόπουλος 7 φανταστικοί διάλογοι. Διατρέχοντας την ιστορία μέσα από συζητήσεις ΝΕΔΑ

Johnny Morgan Lady Gaga ΨΥΧΟΓΙΟΣ

INDEX_36 INDEX_43

ΠΑΡΘΕΝΟΣ

«Εάν ο Θεός ήταν κόμικ, ποιο θα ήταν;» «Ο Φάντομ Ντακ.» Το πρωί κουστουμάτοι, το βράδυ φευγάτοι. Ένα κλικ θα χωρίζει πάντα τον γήινο από τον εξωγήινο εαυτό σας. Η γοητεία σας είναι ιδιότητα. Η σωστή διαχείρισή της υπέρ σας είναι το ζητούμενο. Γιάννης Κουγιουμουτζάκης Το μεγάλο αστείο του κόσμου ΔΟΚΙΜΑΚΗΣ

ΖΥΓΟΣ

«Εάν ο Θεός ήταν χόμπι, ποιο θα ήταν;» «Η συλλογή ιδεών.» Με μηδενική διάθεση να περιορίζεστε, εμπλέκεσθε σε θέματα που την επαύριο, ενδέχεται, να μη δίνετε δεκάρα γι’ αυτά. Απλά τα αποθηκεύετε. Εκτός από τους καυγάδες, τι άλλο φοβάστε; Δημοσθένης Κορδοπάτης Τζόναθαν Σουϊφτ: ο βίος και η πολιτεία του ΜΕΛΑΝΙ

ΣΚΟΡΠΙΟΣ

«Εάν ο Θεός ήταν ψύχωση, ποια θα ήταν;» «Η εμμονή.» Ούτε που να σας πλήρωναν δεν θα υπηρετούσατε τόσο πιστά ένα κόλλημα. Από το μασάω τσίχλα, μ’ αρέσει ο Λαζόπουλος, είμαι αντιπρόσωπος και ό,τι άλλο φανταστείτε. Μήπως τελικά εκ-πληρώνεστε; Αδη-έξοδο! Βίκυ Δέμου Ο Οδυσσέας στον Άδη ΑΓΚΥΡΑ

ΤΟΞΟΤΗΣ

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ

«Εάν ο Θεός ήταν τζόγος, ποιος θα ήταν;» «Εδώ παπάς, εκεί παπάς, πού ειν’ ο παπάς;» Άμα φτάσατε κι εσείς να ρισκάρετε στα καταγώγια… έ, δεν πάμε καλά! Ή μήπως πρόκειται για μυστικές επιθυμίες; Πιείτε το Βόσπορο και διαλέξτε χαρτί. Πάρτε όμως κι έναν Παρθένο μαζί. Είναι αητόπουλα. Ντέπη Αντωνάκη Κλισέ γονέων παιδεύουσι τέκνα ΘΑΛΑΣΣΙ

ΥΔΡΟΧΟΟΣ

«Εάν ο Θεός ήταν φιλοδοξία, ποια θα ήταν;» «Πολεμάτε να νικήσουμε» Από τη μια λάτρεις του σήμερα, ενθαρρυντικοί προς τρίτους. Από την άλλη εκνευρισμένοι, αβέβαιοι, έτσι που τίποτα δεν προχωρά. Μήπως εάν εμπλακείτε συναισθηματικά με τις επιλογές σας θα ωριμάσουν και τα φρουτάκια; Richard Templar Οι κανόνες της αγάπης ΚΡΙΤΙΚΗ

ΙΧΘΕIΣ

«Εάν ο Θεός ήταν τιμωρία, ποια θα ήταν;» «Το δίλημμα.» Δεν υπάρχει πιο καμουφλαρισμένη τιμωρία. Άσπρο ή μαύρο; Ζεστό ή κρύο; Αυτόν ή εκείνον; Κόλαση ή παράδεισος; Δεν είναι αμαρτία ο μετεωρισμός! Ειδικά όταν συμβαίνει σ’ έναν –φύσει- κένταυρο.

«Εάν ο Θεός ήταν εξάρτηση, ποια θα ήταν;» «Τα παραμύθια» Σούρτα – φέρτα, πάθη, χρήμα, έρωτας, φύση, μίση. Ή να έχετε φιλόδοξες παραισθήσεις ή να μην έχετε. Πάντως, εάν αποφασίσετε να γράψετε τις δικές Χίλιες και μία νύχτες εμείς και θα τις αγαπήσουμε και θα σας χειροκροτήσουμε.

Διαμαντής Αξιώτης Λάθος Λύκο ΚΕΔΡΟΣ

J. M. Barrie Πίτερ Παν ΠΑΤΑΚΗΣ

Υ.Γ. Αλήθεια, «Εάν ο Θεός ήταν ζώδιο, ποιο από τα δώδεκα θα ήταν;» «Μα, είναι… Πανταχού παρών» Δεν μπορεί να μην έχετε νιώσει θεϊκά κάποιες, έστω λίγες, μαγικές φορές. Αυτό όμως για το οποίο τον «κυνηγάμε» είναι για το άλλο του μισό. Το «και τα πάντα πληρών». Σας το εύχομαι! Καλές γιορτές. Να περάσετε χαρωπά.-*


72

ΣΗΜΕΙΑ ΟΠΟΥ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΤΟ INDEX ΑΤΤΙΚΗ Α Π Ο Π Ε ΙΡΑ • ΝΑΥΑ Ρ Ι Ν ΟΥ 1 8 , ΑΘ Η ΝΑ | Α Π ΡΟ ΒΛ Ε Π Τ Ο • Ρ Η ΓΑ Φ Ε ΡΑ Ι ΟΥ 2 5 , ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ | ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ • ΜΑΝΤΖΑΡΟΥ 6, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | BAΣIΛEIA∆H • AΓ. MEΛETIOY 114, ΑΘHNA | ΒΙΒΛΙΟΠΩ ΛΕΙO AIΘPA • MEΣOΛOΓΓIOY 1, ΑΘHNA | BIBΛIOΠΩΛEIO BHTA IATPIKΩN EKΔOΣEΩN • AΔPIANEIOY 3, AΘHNA | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ ΕΚΦΡΑΣΗ • EΛ. BENIZEΛOY 133, ΠΛ. EΘN. ANTIΣTAΣEΩΣ, HΛIOYΠOΛH ▶ ΚΥΠΡΟΥ 26, ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ ▶ ΓENNHMATA 81, ANΩ ΓΛYΦAΔA | ΒΙΒΛΙΟ­ ΠΩΛΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟΥ Ι∆ΡΥΜΑΤΟΣ ΕΡΕΥΝΩΝ • ΒΑΣ. ΚΩΝ­Σ ΤΑΝΤΙΝΟΥ 48, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΕΚ∆Ο­ΣΕΩΝ Ο∆ΥΣΣΕΑΣ • ΣΤΟΑ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΠΕΣΜΑΖΟΓΛΟΥ 5, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΕΚ∆ΟΤΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΙΩΝ • ΣΟΛΩΝΟΣ 85, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟ­ΠΩΛΕΙΟ EKΔOTIKOY OPΓANIΣMOY ΠAΠYPOΣ • ΠANEΠIΣTHMIOY 46 & XAP. TPIKOYΠH, AΘHNA | ΒΙΒΛΙΟ­ΠΩΛΕΙΟ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ • ΣΟΛΩΝΟΣ 60, ΑΘΗΝΑ | ΒΙΒΛΙΟ­ΠΩΛΕΙΟ EK∆OΣEΩN KE∆POΣ KAI EΣOΠTPON • ΣTOA BIBΛIOY, ΠEΣMATZOΓΛOY 5, ΑΘΗΝΑ | ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ • ΣΚΡΑ 97-99, ΚΑΛΛΙΘΕΑ | ΒΙΒΛΙΟΤΟΠΙΑ • ΛΑΖΑΡΑΚΗ 21-23, ΓΛΥΦΑ∆Α ▶ 25ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 9, Ν. ΣΜΥΡΝΗ ▶ ΠΑΤΗΣΙΩΝ 126, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 23, ΠΕΙΡΑΙΑΣ | ΒΙΒΛΙΟΤYΠO • XP. ΣMYPNHΣ 152-156, BYPΩNAΣ | ΓΕΩΡΓΙΑ∆ΗΣ • ΣΟΛΩΝΟΣ 114, ΑΘΗΝΑ | ΓΡΑΦΗ • ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ 121, ΧΟΛΑΡΓΟΣ | ∆Ω∆ΩΝΗ • ΑΝ∆ΡΕΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 28, ΕΞΑΡΧΕΙΑ | EΘNIKO KENTPO BIBΛIOY • ΣΤΟΑ ΒΙΒΛΙΟΥ, ΠΕΣΜΑΖΟΓΛΟΥ 5, ΑΘΗΝΑ | ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ­∆ ΑΚΗΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 1 7 , ΑΘ Η ΝΑ ▶ ∆ Α ΒΑ Κ Η 3 - 5 , Ε ΡΥΘ Ρ ΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 27, ΓΛΥΦΑ∆Α ▶ ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 294, ΨΥΧΙΚΟ ▶ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 39, ΑΘΗΝΑ ▶ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟ­Γ ΟΥ 2, Ν. ΣΜΥΡΝΗ ▶ ΣΙΝΩΠΗΣ 2, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΘΗΒΩΝ 228, ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΕΝΤΗΣ ▶ ΓΡΑΒΙΑΣ 6, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ▶ ΠΑΝΑΓΙΤΣΑΣ 3, ΚΗΦΙΣΙΑ ▶ ΝΙΚΗΣ 20, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΡΥΘΡΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ 6, ΜΑΡΟΥΣΙ ▶ ΚΑΛΛΙΓΑ 31, ΦΙΛΟ­ΘΕΗ ▶ ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 268, ΚΗΦΙΣΙΑ | NEWSSTAND ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ∆ΑΚΗΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 41, ΑΘΗΝΑ | ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ • ΤΡΙΤΩΝΟΣ 47, ΠΑΛ. ΦΑΛΗΡΟ | ΕΠΙΚΑΙΡΑ • ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗ 41, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ | ΕΠΙ­ΚΕΝΤΡΟ • ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ 3, ΑΓ.ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ | ΕΥΡΙΠΙ∆ΗΣ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 8, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΕΥΡΙΠΙ∆ΗΣ ΣΤΗ ΣΤΟΑ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 11, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ • ΓΡΑΜΜΟΥ 40, ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ | ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ • ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ 77, ΙΛΙΟΝ | ΤΟ ΘΕΜΑ • Π. ΤΣΑΛ∆ΑΡΗ 30, ΒΥΡΩΝΑΣ ▶ Κ Υ Π Ρ ΟΥ 6 & Φ ΡΥ Ν Η Σ , ΒΥ Ρ Ω ΝΑ Σ ▶ ΦΙΛΟΛΑΟΥ 62 & ΕΚΦΑ­Ν ΤΙ∆ΟΥ, ΠΑΓΚΡΑΤΙ | ΙΑΝΟΣ • ΣΤΑ∆ΙΟΥ 24, ΑΘΗΝΑ | ΚΑ­ ΝΑΚΗ • ΖΩΟ∆ΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ 2-4, ΑΘΗΝΑ | ΚΑΡ∆ΑΜΙΤΣΑ • ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 8, ΑΘΗΝΑ | ΚΑΣΙΑΚΟΥ ΕΛΕΝΗ • ΕΛΑΙΩΝ 41, Ν. ΚΗΦΙΣΣΙΑ | ΚΟΚΚΑΛΗΣ • ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ 24, ΚΟΡΥ­∆ΑΛΛΟΣ ▶ ΧΙ­ΜΑΡ­ΡΑΣ 24, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ∆ΗΜΗΤΡΑ­ΚΟΠΟΥΛΟΥ 28, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ | ΚΟΡΑΗΣ • ΒΑΣ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 6, ΧΑ­Λ ΑΝ∆ΡΙ | KΨM • Z. ΠHΓHΣ 55, EΞAPXEIA | λεµονι • Η ΡΑ Κ ­ Λ Ε Ι ∆ Ω Ν 2 2 , Θ Η Σ Ε Ι Ο | λ ε Σ ΧΗ ΤΟΥ ∆ΙΣΚΟΥ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ • ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΚΚΑΛΗ, ΑΘΗΝΑ | ΜΕ­ΝΑΝ∆ΡΟΣ • ∆ΡΟΣΙΝΗ 9, ΚΗΦΙΣΙΑ | ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ • ΠΑ­ΠΑΓΟΥ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟ­ ΦΑΝΟΥΣ , ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΜΠΑΤΣΙΟΥΛΑΣ • ΠΑΝΟΡΜΟΥ 83, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ | ΝΑΤΣΗΣ • ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΤΙΚΑ & ΧΡ. ΣΜΥΡΝΗΣ, ΡΑΦΗ­ ΝΑ| NIKOΛAKHΣ • 3ης ΣEΠTEMBPIOY 91, AΘHNA | ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗΣ • ΑΡΑΠΑΚΗ 8183, ΚΑΛΛΙΘΕΑ| OKTΩ • ΠAΠANIKOΛH 8 , M E TA M O P Φ Ω Σ H | Π Α Π Α ∆ Η Μ Α Σ • ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 8, ΑΘΗΝΑ | ΠΑΠΑ­ΣΩΤΗΡΙΟΥ • ΣΤΟΥΡΝΑΡH 35, ΑΘΗΝΑ ▶ ΣΤΟΥΡΝΑΡΗ

Παλαιότερα τεύχη του index θα βρείτε στο Bιβλιοπωλείο της EΣTIAΣ • Σόλωνος 60, AΘHNA

INDEX_36

37, ΑΘΗΝΑ ▶ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 55, ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ▶ ΑΝ∆Ρ. ΠΑ­Π ΑΝ∆ΡΕΟΥ 35, ΜΑΡΟΥΣΙ, «THE MALL» ▶ ΠΑΝΕ­ΠΙ­ΣΤΗΜΙΟΥ 37, ΑΘΗΝΑ | ΠΑΤΑΚΗΣ • ΑΚΑ∆ΗΜΙΑΣ 65, ΑΘΗΝΑ | ΠΑραµετροσ • ΜΕΤΩΝΟΣ 62, ΧΟΛΑΡΓΟΣ ▶ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ 56, ΧΟΛΑΡΓΟΣ | ΠΑΡ’ ΗΜΙΝ • ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11Α, ΑΘΗ­ΝΑ | ΠEP∆IKHΣ • ΧΑΡOKOΠOY 53-55, KAΛΛIΘEA | ΠΟΛΙΤΕΙΑ • ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 1, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΛΥΠΛΕΥ­ΡΟ • ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 159, Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ | ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΑΓΚΥ­ΡΑ • ΣΟΛΩΝΟΣ 124, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΛΥΧΡΩΜΟΣ ΠΛΑΝΗΤΗΣ • ΑΝΤΩ­Ν ΙΑ∆ΟΥ 6, ΑΘΗΝΑ | ΠΟΤΑΜΟΣ • ΣΚΟΥ­ΦΑ 32, ΚΟΛΩ­Ν ΑΚΙ | ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ • ΕΥΒΟΙΑΣ & ΒΟΙΩΤΙΑΣ 1, Κ. ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ | ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ • ΓΡΑΒΙΑΣ 3-5, ΑΘΗΝΑ | ΠYΞIΔA• BYZANTIOY 31, KAΛOΓPEZA | ΡΟΚΚΑΣ • ΒΑΡΝΑΛΗ & ΓΚΙΝΟΣΑΤΗ 60, Μ Ε ΤΑ Μ Ο Ρ Φ Ω Σ ­ Η | Τ Ο Β Ι ΒΛΙΟ Π Ω Λ Ε ΙΟ ΤΗΣ ΤΟΣΙΤΣΑ • ΤΟΣΙΤΣΑ 1 Α’, ΑΘΗΝΑ | ΤΣΑΜΑΝΤΑΚΗΣ • ΚΑΡΑΟΛΗ ∆ΗΜΗ­Τ ΡΙΟΥ 32, ΠΕΙ­ΡΑΙΑΣ | ΦΑΚΙΝΟΣ • Ν. ΠΛΑΣΤΗΡΑ 8, ΜΑΡΟΥΣΙ | ΦΛΩ­ΡΑΣ • ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 59, ΑΘΗΝΑ ▶ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩ­Τ ΟΥ 14, ΠΛ. ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ, ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ ▶ ΗΡΩ∆ΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ 4, ΠΛΑΤΕΙΑ ∆ΟΥΡΟΥ, ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ ▶ ΜΙΛΤΙΑ∆ΟΥ 16 και ΡΟ∆ΟΥ, ΜΑΡΟΥΣΙ ▶ ΣΤ. ΣΑΡΑΦΗ , ΠΛ. ΕΣΤΑΥΡΩ­ΜΕΝΟΥ, ΑΙΓΑΛΕΩ ▶ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΟΥ 54-56, ΚΟΡΥ∆ΑΛ­ΛΟΣ ▶ ΖΩΣΙΜΑ∆ΩΝ 46, ΠΕΙΡΑΙΑΣ | ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ • ΙΠΠΟ­ΚΡΑΤΟΥΣ 10-12, ΑΘΗΝΑ |  EX LIBRIS • A. Mεταξα 4, εξαρχεια | IN TO THE BAG • Γ. ΠΑΠΑΝ∆ΡΕΟΥ 35, ∆ΑΣΟΣ ΧΑΙ∆ΑΡΙΟΥ | Κ ΟΑΝ /A t h e n s Vo i c e • Σ ΚΟΥΦΑ 6 4 , ΚΟΛΩΝΑΚΙ | LEADER BOOKS • Π. ΚΥΡΙΑΚΟΥ 17, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ▶ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 58, ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ▶ ΠΑΝΟΡΜΟΥ 19 ΚΑΙ ΣΜΥΡΝΗΣ, ΑΙΓΑΛΕΩ ▶ ΑΝΑΛΗ­Ψ ΕΩΣ 7, ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ ▶ ΦΩΚΙΟΝΟΣ ΝΕΓΡΗ 84, ΚΥΨΕΛΗ ▶ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ 54, ΚΟΡΥ∆ΑΛΛΟΣ ▶ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗ­Μ ΙΟΥ­Π ΟΛΗ ΖΩΓΡΑ­ ΦΟΥ ▶ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗ­Μ ΩΝ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ­ΠΟΛΗ ΖΩΓΡΑ­ΦΟΥ | LIBRO • ΠΑΤΡ. ΙΩΑΚΕΙΜ 8, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | NOTOS • ΟΜΗΡΟΥ 15, ΑΘΗΝΑ | PAPER TOWN • ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 135 & ΛΑΜΨΑ 1, ΑΜΠΕΛΟ­ΚΗΠΟΙ | GRAFICA • ΤΡΙΠΟΛΕΩΣ 68, ΕΛΛΗΝΙΚΟ | BAZAARBOOKS • ΑΝ∆ΡΕΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 4, ΕΞΑΡΧΕΙΑ | CUBE  BIBΛIOΠΩ ΛEIO • A K A ∆ H M I A Σ   K A I   E M .   M Π E NA K H   3 2 , AΘHNA | BEST BOOK HUNTERS • ΣΟΛΩΝΟΣ 47, ΑΘΗΝΑ | KOZOK • KYKΛA∆ΩN  23 KYΨEΛH | BOOKSTARS • EΛAIΩN 34, N. KHΦIΣIA | NAKAS PAPER• NAYAPINOY 13 & MAYPOMIXAΛH, AΘHNA ▶ KHΦIΣΣIAΣ 281, KHΦIΣIA | PUBLIC • KAPAΓEΩPΓH ΣEPBIAΣ 1, ΠΛ.ΣYNTAΓMATOΣ, AΘHNA ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΑΓΝΩΣΤΗ ΚΑΝΤΑΘ • ΑΙΜ. ΓΡΕΒΕΝΩΝ 6 & ∆ΗΜ. ΓΟΥΝΑΡΗ | ΑΝΙΚΟΥΛΑ Ε.∆.Ι.ΑΛΕΞΙΚΟΣ ΟΕ • ∆ΗΜ.ΓΟΥΝΑΡΗ 44 | ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΠΛΑΤΩΝΟΣ (ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ΖΗΤΡΟΣ) • ΠΛΑ­Τ ΩΝΟΣ 2 | ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ­ ΠΩΛΕΙΟ • ΣΕΡ. ΤΣΑΚΜΑΝΗ 11, ΛΑΓΚΑ∆ΑΣ | ΒΙΒΛΙΟ­ΠΩ­ΛΕΙΟ ΨΑΡΑ • ΦΙΛ. ΕΤΑΙ­Ρ ΕΙΑΣ 39 | ΒΙΒΛΙΟ­ΣTOK • ΠATP. IΩAKEIM 8 | ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ­∆ ΑΚΗΣ • ΕΘΝ.ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 131 ▶ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ | ΙΑΝΟΣ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 7, ΜΕΤΑ­Μ ΟΡΦΩΣΕΩΣ 24, ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ ▶ Μ Α Ρ Τ Ι ΟΥ 4 5 , Φ Ι Λ Ι Π ­Π ΟΥ Π ΟΛ Ε Ω Σ 5 7 ▶ Α Μ Π Ε ΛΟ ­Κ Η Π Ο Ι , ΒΟ ΓΑΤ Σ Ι ΚΟΥ 1 4 | ΜΠΑΡΜΠΟΥ­ΝΑΚΗΣ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 4 ▶ Λ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ 75, ΡΕΤΖΙΚΙ | TO ΚΑΤΩΙ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ • ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 6 | ΠΡΩΤΟ­ ΠΟΡΙΑ • ΝΙΚΗΣ 3 | ΡΑΓΙΑΣ • ΕΡΜΟΥ 44 | ΤΡΕΥ­ΛΑ • ΑΜΠΕ­ΛΟΚΗ­Π ΩΝ 55, ΠΕΡΑΙΑ | HIPPO • ΙΩΑΝΝΙ­∆ΟΥ 4, ΠΑΝΟΡΑΜΑ | NAKAS PAPER• ΠΛAΣTHPA 19, XAPIΛAOY | PUBLIC • ΕΜΠ. ΚΕ­ΝΤΡΟ MEDITERRANEAN COSMOS,

11ο ΧΛΜ. ΘΕΣ/ΝΙ­Κ ΗΣ-Ν. ΜΟΥ∆ΑΝΙΩΝ, ΠΥΛΑΙΑ ΑΛΛΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΛΕΣΧΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ • ΑΒ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ∆Η 2 , Α Γ Ρ Ι Ν Ι Ο | Ε Λ Ε Υ Θ Ε ΡΟ Υ∆ Α Κ Η Σ • ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΥ 50, ΑΓΡΙΝΙΟ | ∆ΕΜΕΝΑΓΑ • Ι Ο ΥΛ Ι ∆ Α , Κ Ε Α | ∆ Η Μ Η Τ ΡΙΑ ∆ Η Σ • Ε.ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 49-Ι.ΚΑΒΥΡΗ 4, Α Λ Ε Ξ Α Ν ∆ Ρ ΟΥ Π ΟΛ Η | Σ Ι Σ Μ ΑΝΙ ∆ Η Σ • ΜΑΚΡΗΣ 20, Ν.ΧΙΛΗ, ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥΠΟΛΗ | BIBΛIOΠANOPAMA - ΔHMHTPOΠOYΛOΣ • EPMOY & AΘ. ΔIAKOY, AMAΛIAΔA | ΕΚ ΠΡΟΟΙΜΙΟΥ • ΝΙΚΗ­ΤΑΡΑ 15, ΑΡΓΟΣ | ΣΥΜΒΟΛΗ • ΠΛΑΤΕΙΑ ΛΟΧΑΓΟΥ ΠΑΣΣΙΑ, ΑΡΙ∆ΑΙΑ | H  ΠOΛYΘPONA  TOY  NITΣE • ΦIΛEΛΛHNΩN 26-28, APTA | ΧΡΙΣΤΟ∆ΟΥΛΟΥ • ΤΕΜΠΕΣΙΝΑΣ & ΚΟΝΙΤΣΗΣ 15, ΒΕΡΟΙΑ | ΗΡΙ∆ΑΝΟΣ • 2ας ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 64, ΒΟΛΟΣ | ΠΕΝΝΑ • ΣΠ. ΣΠΥΡΙ∆Η 21, ΒΟΛΟΣ | ΓΡΑΜ­ ΜΑΤΑ • ΕΘΝ. ΑΓΩΝΩΝ 51, Ν. ΙΩΝΙΑ, ΒΟΛΟΣ | PUBLIC • OΓΛ 28 & KONTAPATOY 9, BOΛOΣ | SUBWAY • Π. ΜΕΛΑ 32, ΒΟΛΟΣ | ΚΑΡΑ­ ΚΑΣΟΓΛΟΥ • ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 128, ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ | ΤΣΙΤΑ - ΑΝΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ • ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 125, ΓΙΑΝΝΙ­ΤΣΑ | ΤΖΙΟΓΚΙ∆ΟΥ • ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 9 6, ∆ Ι ∆ ΥΜ Ο Τ Ε Ι ΧΟ | Π ΑΤ Σ Η Σ • Μ Ε Γ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 6, ∆ΡΑΜΑ | ΚΑΛΤΣΑ • ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ 10, Ε∆ΕΣΣΑ | ΚENTPO NEOTHTAΣ ΘHBAΣ • OI∆IΠO∆OΣ 8, ΘHBA | ∆ΟΚΙΜΑΚΗΣ • ΤΑ ΓΜ . Τ Ζ ΟΥΛ Α Κ Η 8 , Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι Ο | Κ Υ ΡΙΑ Κ Η Σ • Ε ΒΑ Ν Σ 8 5 , Η ΡΑ Κ Λ Ε Ι Ο | ΚΟΚ­Κ ΙΝΟΥ • ΕΒΑΝΣ 56-58, ΗΡΑΚΛΕΙΟ | ΠΕΡΙΣΥΝΑΚΗ • ΚΑΝΤΑΝΟΛΕΟΝΤΟΣ 13, ΗΡΑΚΛΕΙΟ | ΚΑΝΟΥΠΑΚΗΣ • ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ | ΣΑΡΕΙ∆ΑΚΗΣ • ΙΕΡΑ­ΠΕΤΡΑ | ΧΑΡΤΕΞ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 111, ΙΩΑΝΝΙΝΑ | ΣKANNEΛOΣ • ABEPΩΦ 47, ΙΩΑΝΝΙΝΑ | ΣΙΑΜΑΝΤΑΣ • ΟΜΟΝΟΙΑΣ 133, ΚΑΒΑΛΑ | ΤΟΛΟΥ∆ΗΣ • ΟΜΟΝΟΙΑΣ 46, ΚΑΒΑΛΑ | ∆ΗΜΗΤΡΙΑ­∆ΗΣ • ΑΡΙΣΤΟ­∆ΗΜΟΥ 89, ΚΑΛΑΜΑΤΑ |ΠΑΙ∆ΕΙΑΒΙΒΛΙΟ­ΠΩΛΕΙΑ • ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 6-8, ΚΑΡ­∆ ΙΤΣΑ| ΚΟΥΡΚΑΚΗΣ • ΚΑΡΑΪ­ ΣΚΑΚΗ 31Α, ΚΑΡ∆ΙΤΣΑ | ΜΑΝΟΥ • Μ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 11, ΚΑΣΤΟΡΙΑ | ΝΕΣΤΟΡΑ • ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΣ ΚΑΝΑΡΗ, ΚΑΤΕΡΙΝ | ΜΟΥ­ ΣΤΑΚΗ • ∆ΗΜ. ΚΑΒΒΑ∆Α 16, ΚΕΡΚΥΡΑ | ΧΡΥΣΑ ΣΤΑΜΑΤΕΛΑΤΟΥ • ΛΙΘΟΣΤΡΩΤΟ 1, ΑΡΓΟΣΤΟΛΙ, ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ | ΕΠΙ­ΛΟΓΕΣ • ∆ΗΜΗ­ΤΡΑΚΟΥ 5, ΚΙΛΚΙΣ | ΠΑΠΥΡΟΣ • 28ης ΟΚΤΩ­ΒΡΙΟΥ 1, ΚΟΖΑΝΗ | ΕΚΛΟΓΗ • ΘΗΣΕΩΣ 1, ΚΟ­ΜΟ­ΤΗΝΗ | ΟΙΚΟ­ΝΟΜΟΥ • ΠΥΛΑΡΙΝΟΥ 61, ΚΟΡΙΝΘΟΣ | ΘΑΛΑΣ­ΣΙΝΟΥ • ΚΟΡΥΤΣΑΣ & Α Ρ Γ Υ Ρ Ο Κ Α Σ Τ Ρ ΟΥ, Κ Ω Σ | ΟΙ Ω ΝΟΣ • ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ 11, ΛΑΜΙΑ | ΕΠΙΠΕ∆Ο • ΑΒΕΡΩΦ 5, ΛΑΜΙΑ | ΠΑΙ∆ΕΙΑ-ΒΙΒΛΙΟ­ΠΩΛΕΙΑ • ΜΑΝ∆Η­Λ ΑΡΑ 12, ΛΑΡΙΣΑ ▶ ΚΑΝΑΡΗ 11, ΛΑ­ΡΙΣΑ ▶ ΜΕΓ. ΑΛΕ­ΞΑΝ∆ΡΟΥ 6, ΛΑΡΙΣΑ ▶ ΚΑΝΑΡΗ 12, ΛΑΡΙΣΑ | ΤΣΙΑΡΑΣ • ΑΘ. ∆ΙΑΚΟΥ 2, ΛΑΡΙΣΑ | ΣΚΑΛΑ • ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ 9, ΛΑΡΙΣΑ | ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ • ΠΕΣ. ΜΑΧΗΤΩΝ 47, ΛΕΙΒΑ∆ΙΑ | ΤΣΙΡΙΜΠΑΣΗΣ • ΜΕΛΑ 134, ΛΕΥΚΑ∆Α | ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΩΛΑ • ΜΥΚΟΝΟΣ | ΧΑΤΖΗ∆ΑΝΙΗΛ Ι. ΚΛΕΙΩ • ΕΡΜΟΥ 19Β, ΜΥΤΙΛΗΝΗ | ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ • ΠΑΛΙΑ ΑΓΟΡΑ, ΝΑΞΟΣ | ΑΡΤΙΟΝ • 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 31, ΝΑΥΠΛΙΟ | ΣΠΑΝΙ∆ΗΣ • ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝΠΛΑΤΩΝΟΣ 11, ΞΑΝΘΗ | ΧΑΡΑΛΑ­ΜΠΙ­∆ΗΣ • ΑΓ. ΘΕΟ∆Ω­ΡΩΝ 95, ΟΡΕΣΤΙΑ∆Α | ΠΟΛΥ­ ΧΡΩΜΟ • ΠΑΡΟΙΚΙΑ, ΠΑΡΟΣ | ΛΕΞΙΣ • ΚΟΡΙΝΘΟΥ 352, ΠΑΤΡΑ | ΠΑΠΑΧΡΙ­ΣΤΟΥ • ΑΓ. ΝΙΚΟ­ΛΑΟΥ 32, ΠΑΤΡΑ | ΠΡΩΤΟ­ΠΟΡΙΑ • ΓΕΡΟΚΩ­ΣΤΟ­ΠΟΥ­ΛΟΥ 31, ΠΑΤΡΑ | ΠΡΟΤΥΠΟ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ­∆ ΡΟΥ 84, ΠΟΛΥΚΑΣΤΡΟ Κ Ι Λ Κ Ι Σ | Σ O Λ Ω M O N I Δ OY A K P I B H • ΠOΛYTEXNEIOY 55 & ΠAΛAMA, ΠΡΕΒΕΖΑ | KYKLOS • Πολυτεχνειου 75 & ΠΑΛΑΜΑ | AΘANAΣIOY • AXEPONTOΣ 51, KANAΛAKI N.ΠPEBEZHΣ | EΠI  XAPTOY • 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 79, ΠΤΟΛΕΜΑΙ∆Α | ΠΑΠΑ­ΜΙ­ΧΑΗΛ • 25ης

ΜΑΡ ΤΙΟΥ 48, ΠΤΟΛΕΜΑΙ∆Α | LEXIS • ΜΑΙ­Ζ ΩΝΟΣ 38-40, ΠΑΤΡΑ ▶ ΜΙΑΟΥΛΗ 3, ΠΥΡΓΟΣ ΗΛΕΙΑΣ ▶ AΘHNΩN  11, PIO | ΣΠΟΥ∆Η • ΠΡΕΒΕΛΑΚΗ 17, ΡΕΘΥ­Μ ΝΟ | AΦOI KΛAΨINAKH • ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ 59, ΡΕΘΥ­ΜΝΟ | ΚΑΒΑΛΙΕΡΟΣ • ΧΕΙΜΑΡΑΣ 14, ΡΟ∆ΟΣ | ΦΩΤΙΟΥ • ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ 41, ΣΕΡΡΕΣ | ΚΑΤΣΑΒΟΥΝΗΣ • ΠΑΝ. ΤΣΑΛΔΑΡΗ 20, ΣΕΡΡΕΣ | ΠΑΠΑ∆Α­ΚΗΣ • ΜΥΣΩΝΟΣ 72, ΣΗΤΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ | ΤΣΙΚΑΛΑΚΗ • ΠΑΠΑ­ ΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 25, ΣΗΤΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ | ΤΟΥΝΤΑΣ • ΧΩΡΑ, ΣΚΥΡΟΣ | ΕΡΜΗΣ • ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 24, ΣΟΥ∆Α ΧΑΝΙΩΝ ΚΡΗΤΗΣ | ΕΠΙΛΟΓΗ • ΙΑΚΩΒΑΚΗ 5, ΤΡΙΚΑΛΑ | ΚΗΡΗΘΡΕΣ • ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 34, ΤΡΙΚΑΛΑ | ΤΣΙΟΠΕΛΑΚΟΣ • ΑΣΚΛΗ­ΠΙΟΥ 15, ΤΡΙΚΑΛΑ | Ω ΡΑ • ΟΥΑ Σ Ι Γ Κ Τ Ω Ν 2 1 , Τ Ρ Ι ­Π Ο­Λ Η | ΠΑΠΑΝΕΣΤΩΡΑΣ • ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΥ 49, ΦΛΩΡΙΝΑ | ∆ΙΑΜΕΤΡΟΣ • ΠΑΡΟ∆ΟΣ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ, ΧΑΛΚΙ∆Α | ΠΕΡΓΑΜΑΛΗΣ • ΧΑΡΩΝΔΑ 14, ΧΑΛΚΙΔΑ | ΠΟΡΘΜΟΣ • ΚΡΙΕΖΗ 17, ΧΑΛΚΙ∆Α | ΣΧΗΜΑ • ∆Η­Μ Ο­ ΚΡΑΤΙΑΣ 38, ΧΑΝΙΑ | ΒΙΒΛΙΕΜΠΟ­ΡΙΚΗ • ΒΟΛΟΥ∆ΑΚΗ∆ΩΝ 14, ΧΑΝΙΑ | ΚΑΛΑΙΤΖΑΚΗΣ ΖΑΧΑ­ΡΙΑΣ • ΤΣΟΥ∆ΕΡΩΝ 31, ΧΑΝΙΑ | ΜΑΡ­ΚΑ­ΚΗΣ • ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 10, ΧΑΝΙΑ | ΜΥΘΟ­ΛΟΓΙΑ • ΜΥΛΩΝΟΓΙΑΝΝΗ 31, ΧΑΝΙΑ | ΞΕΡΟ­ΓΙΑΝΝΑΚΗ • ΚΟΡΑΚΑ 32, ΧΑΝΙΑ | ΠΕΤΡΑΚΗ • ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗ ΓΙΑΝ­ΝΑΡΗ 68, ΧΑΝΙΑ | ΠΑΠΥΡΟΣ • ΑΠΛΩΤΑΡΙΑΣ 44, ΧΙΟΣ | ΣΥΡΙΩ∆Η • ΑΠΛΩΤΑΡΙΑΣ 34, ΧΙΟΣ | KYΠPOΣ PUBLIC • EMΠOPIKO KENTPO THE MALL OF CYPRUS, BEPΓINAΣ 3, ΣTPOBOΛOΣ, ΛEYKΩΣIA ■ ∆ΙΣΚΟΠΩΛΕΙΑ ROCK N ROLL CIRCUS • Σι­να 21, ΑΘΗΝΑ | LA SI DO • Οµηρου 49, Ν. ΣΜΥΡ­ ΝΗ | MUSIC HOUSE • ΣαλαµινοΣ 3 6 , ΑΧΑΡΝΑΙ | HIGH FIDELITY • ΣΤΑΙΚΟΠΟΥΛΟΥ 27, ΝΑΥΠΛΙΟ ■ CAFÉ | CELLIER CAFE • ΠANEΠIΣTHMIOY 10, ΣYNTAΓMA | ΦΙΛΙΟΝ • ΣΚΟΥΦΑ 35, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | CAFE  ALU • OMHPOY  58 &  ΣKOYΦA, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | EN  ∆EΛΦOIΣ • ∆EΛΦΩN 5, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | FLORAL • ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ 80, ΑΘΗΝΑ | KOKKOI KAΦE • AΣKΛHΠIOY 39 & ∆I∆OTOY, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | ROSEBUD • ΣKOYΦA 40 & OMHPOY 60, ΚΟΛΩΝΑΚΙ | ΣKOYΦAKI KAΦE • ΣKOYΦA 47-49, ΚΟΛΩΝΑΚΙ| SHELTER • ΠΑΠΑΓΟΥ 92, ΖΩΓΡΑΦΟΥ | Kι επίσης σε 420 café και παιδότοπους (ΑΙΓΛΗ CAFÉ • FLO­CAFE • HAGEEN DAAΖ • PALMIE BISTRO κ.ά.) σε όλη την Ελλάδα από την εταιρεία Plan & Fun καθώς και σε επιλεγµένα bars και bar-restau­rants. ■ ΧΩΡΟΙ ΤΕΧΝΗΣ - ΑΛΛΑ ΣΗΜΕΙΑ ΜΙΚΡΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ • ΠΛ. ΑΣΩΜΑΤΩΝ 7, ΘΗ­ΣΕΙΟ | ΦΟΥΡΝΟΣ • ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 1 6 8 , ΑΘ Η ΝΑ | ΦΙΛ Ω Ν - Δ Ω ΡΗ Μ Α • ΠΙΝΔΟΥ 86, ΜΟΣΧΑΤΟ | CLIPART • ΜΠΟΤΑΣΗ 6, ΑΘΗΝΑ | EL MOUNDO • Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 9, ΑΘΗΝΑ ■ KABEΣ XAΛAPH • A K T H M OY T ΣO Π OY ΛOY 74, ΠEIPAIAΣ.. XAP. TPIKOYΠH 64 & BAΛTETΣIOY, AΘHNA ■ Στα 30 καταστήµατα σε όλη την Eλλάδα της αλυσίδας VIDEORAMA  HOME ENTERTAIMENT


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.