20 20
column
d
Hét recept voor geluk (bestaat niet) → Waar de één gelukkig wordt op het Groningse platteland, gedijt de ander aan de Amsterdamse Keizersgracht. Verschillen in geluksgevoel zijn voor veertig procent te verklaren uit genetische aanleg. De overige zestig procent wordt veroorzaakt door invloeden uit de omgeving. En dat roept natuurlijk vragen op. Hoe werkt dat dan? En welke omgevingsfactoren zorgen precies voor geluk?
Als je bewoners echt gelukkig wilt maken met hun wijk, vraag je dan af wie je precies wilt bedienen en wat er nodig is. Om dat te achterhalen, moet je actief vragen naar de behoefte van mensen. Een mooi voorbeeld daarvan ken ik uit Amstelveen, waar ik woon. Bij elke speeltuin die op de tekentafel ligt, is er overleg met de kinderburgemeester. Zo weet de gemeente altijd wat er leeft onder de schoolgaande jeugd. Vergeet niet dat mensen – op basis van hun genetische aanleg – zelf ook keuzes maken voor hun omgeving. Maar je kunt nog zo’n buitenmens zijn, op het Groningse platteland moet je wel een baan kunnen vinden. En je kunt nog zo van de stad houden, dat huis aan de Prinsengracht moet wel betaalbaar zijn. Je ziet vaak dat mensen de ideale woonomgeving vinden als ze ouder zijn. Veel praktische bezwaren zijn dan immers van de baan. Dat is een mooi vooruitzicht. Want als één ding ons gelukkig maakt, is het wel precies dát te kunnen doen wat bij ons past. •
beeld: Winand Stut
Er is veel onderzoek gedaan naar livability. Op basis daarvan kun je zeggen dat vrijwel iedereen blij wordt van een groene, schone en veilige woonomgeving. Daarin verschillen mensen niet zo heel veel van elkaar. Maar verder vertellen de onderzoeken vooral waar mensen gemiddeld gelukkig van worden. Als wetenschapper ligt mijn primaire interesse niet bij dat gemiddelde geluk. En ik vind ook dat gebiedsontwikkelaars daar geen genoegen mee moeten nemen. Een hele wijk gelukkig met een sportveld? Heel Utrecht tevreden dankzij nog meer fietspaden? Succes verzekerd met een binnentuin? No way. Het recept om iedereen gelukkig te maken, bestaat niet. Daarvoor zijn de verschillen tussen mensen te groot.
Meike Bartels (1973) onderzoekt als hoogleraar Genetics and Wellbeing aan de Vrije Universiteit Amsterdam hoe genetische en omgevingsfactoren invloed hebben op geluk. Ze werkt mee aan internationaal onderzoek dat genen die verantwoordelijk zijn voor geluksgevoelens probeert te lokaliseren. Als één van de eersten ontdekte ze de plekken op het DNA die verantwoordelijk zijn voor geluk.