onder grenzen
Op het moment dat Lieven in Somalië verbleef, waren er hevige conflicten. “Er werd dagelijks geschoten, maar na een tijd werd ik dat gewoon. Alleen mocht ik de straat niet op en er stonden altijd lijfwachten voor mijn deur. Soms, als de situatie te gevaarlijk werd, moesten we alles laten vallen om te vluchten met een vliegtuig. Artsen zonder Grenzen hecht erg veel belang aan de veiligheid van haar medewerkers. Ik maakte ook eens mee dat ik ’s ochtends nog gepraat had met een collega in het ziekenhuis, en ’s avonds kreeg ik te horen dat hij vermoord was. Op zo’n momenten voorziet Artsen zonder Grenzen ter plaatse psychologen,” vertelt hij. Dergelijke verhalen en taferelen komen ook in de film Living in Emergency aan bod. Belangrijk om te weten is dat de documentaire slechts één zijde van het werk bij Artsen zonder Grenzen toont: enkel de intensieve missies in landen waar zware oorlogssituaties heersen worden in beeld gebracht. Het gevaar en de moeilijke situaties schrokken Lieven Vernaeve echter niet af, want in 2008 vertrok hij voor 9 maanden op tweede missie naar de Centraal-Afrikaanse Republiek. Daar was hij verantwoordelijk voor de expats en het lokale team. Ook moest hij beslissen of het veilig was om met de wagen van locatie te veranderen. Dit was een zware opdracht door de constante dreiging van geweld. In beide landen was het soms erg moeilijk om hulp te verlenen omdat de inwoners geen vertrouwen hadden in de medewerkers. De mensen kunnen soms geen onderscheid maken tussen de neutrale artsen en de soldaten van bijvoorbeeld de VN, die soms ook aan humanitaire hulpverlening doen.
op. Ik leefde met een zestal medewerkers in één huis samen. Het is ook boeiend, want bijna iedereen heeft een andere nationaliteit, een andere achtergrond en andere visies. Ook qua leeftijd zijn er veel verschillen; er zijn net afgestudeerde mensen van 21 jaar, maar er zijn ook chirurgen van 70 jaar. Maar je bent daar samen om één doel te verwezenlijken. Een andere reden waarom het lastig is om te vertrekken is dat je zo intensief (bijna 7 op 7, maanden aan een stuk) gewerkt hebt aan een project en op het moment dat je op het vliegtuig stapt, is het plots afgelopen. Dat geeft echt een raar gevoel. Eens terug in België kon ik mij ontzettend druk maken als ik in een supermarkt was. Ik begreep niet waarom je hier moet kunnen kiezen tussen vijf soorten melk en tien soorten confituur. Met andere woorden, ik had echt enkele weken nodig om te ‘acclimatiseren’.” Lieven Vernaeve heeft in elk geval heel wat positieve en interessante ervaringen beleefd op missie, maar hij weet me wel te zeggen dat hij het iedereen afraadt die denkt dat hij/zij zelf een verschil kan maken. Iedereen is nodig, maar het is pas wanneer je als groep samenwerkt dat je iets kan realiseren. Anderzijds wil hij het ook niemand aanraden. Hij wil wel geïnteresseerden informeren. Hij vindt dat het een beslissing is die je zelfstandig moet nemen. De film Living in Emergency kan je op 17 november om 18u30 gaan bekijken in de Hogent, campus Schoonmeersen, auditorium D. door daphne ronse
Lieven vindt het telkens moeilijker om terug te keren naar België dan om te vertrekken. “Na enkele maanden daar werken met het lokale team stap je echt binnen in hun leefwereld. Je beseft ook hoe bevoordeeld jij bent. Ik was daar voor een paar maanden, daarna kon ik weer naar huis in België, zij kunnen nooit weg. Ook met de collega’s van Artsen zonder Grenzen bouw je een aparte band
19