bovatinfo 2025-3 by bovatin

Coba. Alles voor de tegelzetter

• 10 jaar projectgarantie

• Recyclebare verpakking

• Kwaliteit voor de professional

• Puur Hollands assortiment

• Simpel. Overzichtelijk. Makkelijk.

kwartaalagenda

In deze rubriek vindt u de belangrijke data voor de tegelbranche. Uw regio-vergadering, het jubileumfeest van uw bedrijf, de lancering van uw nieuwe product in deze agenda? Mailt u dan AUB uw contactgegevens, de aard van de bijeenkomst, de datum, tijd en locatie naar redactie@bovatin.nl, dan vermelden wij ze in deze agenda!

NB: Wilt u een evenement bezoeken? Neem dan altijd eerst even contact op met de organisator!

Bestuur BOVATIN

Het bestuur van bovatin vergadert in 2025 op donderdag 27 november, aanvang 14.30 uur. Per vergadering wordt nog besloten of deze fysiek of online plaatsvindt.

Bestuursvergaderingen zijn in principe besloten, maar u kunt als bovatin-lid, wanneer u wilt dat het bestuur uw vraag behandelt, die aan één van de bestuursleden stellen. (mail en adressen zie elders in deze bovatinfo). Of mail uw punt dan tenminste 14 dagen voor de betreffende vergadering aan de secretaris, secretaris@bovatin.nl, dan komt uw mail op de agenda.

Alvast voor uw agenda: 26 juni 2026 - Jaardag 2026 bovatin. Tijdens deze dag wordt de Algemene Ledenvergadering gehouden en aansluitend wordt de aanwezige leden en geassocieerde leden een programma aangeboden. Zodra er meer details bekend zijn, worden deze bekendgemaakt.

colofon

bovatinfo is een periodieke uitgave van bovatin: de Bond van Aannemers van Tegelwerken in Nederland. Het blad wordt gedrukt op ongechloreerd papier, verspreid in bio-folie en verschijnt vier maal per jaar: in april, juli, oktober/november en januari van het aansluitende jaar. Oplage: 5000 exemplaren per jaar. Deadlines voor advertenties en kopij: 1 maart, 1 juni, 1 september, 1 december.

Voor informatie:

Abonnementen: Secretariaat bovatin, tel. 0318 547 366, e-mail: bovatin@bovatin.nl

Hoofdredactie, advertenties en verspreid nieuws: G. (Geert) Hilferink

Hof van Edinburgh 41, 7007GW Doetinchem tel. 06 398 542 33, e-mail: redactie@bovatin.nl

Art direction en grafisch ontwerp UPPERCASE, www.studiouppercase.nl e-mail: hello@studiouppercase.nl, tel. 06 547 448 96

Foto omslag:

CERASARDA – SUGHERO

Met mijn bezoek aan Cersaie nog vers in mijn geheugen, zie ik veel parallellen tussen onze brancheorganisatie en de Europese collega-verenigingen. We delen een belangrijk grote uitdaging en dat is de instroom van jong tegeltalent in ons vakgebied. Daar hebben we als bovatin al enkele jaren nadrukkelijk aandacht voor en we ondernemen ook geruime tijd concrete acties. Samen met onderwijsinstellingen, organisaties als de Stichting JIJ en andere belangenorganisaties zetten we ons in voor goed en aantrekkelijk beroepsonderwijs. Daarnaast nodigen we onze leden uit om leerlingen een kans te bieden door als leerwerkbedrijf op te treden. Zonder scholing in de praktijk is het opleiden tot ambachtelijk tegelzetter simpelweg niet mogelijk.

Tijdens gesprekken met mijn Europese collega’s in Bologna was dit dan ook het belangrijkste thema. Vanuit de EUF zal volgend jaar dan ook een gezamenlijke actie opgezet worden waarmee we jongeren verspreid over Europa bewust maken van de mooie kansen die de tegelsector biedt. Met keramische tegels een unieke ruimte creëren in welke sfeer je ook wilt.

Vanzelfsprekend ben ik blij met deze brede internationale campagne, maar ik heb de collega’s ook al laten weten dat ik voor volgend jaar een ander belangrijk thema wil agenderen: op een gezonde manier ouder worden in onze sector. Daarin speelt momenteel vooral het minimaliseren van stofoverlast een hoofdrol.

Hoewel er wel stofafzuiging systemen op de markt zijn, worden deze niet door alle tegelzetters even trouw gebruikt. En dat heeft veel grotere gevolgen dan veel tegelzetters denken, en misschien weten. Daarom is aandacht voor de gevaren van stof voor de longen wat mij betreft een absoluut speerpunt. Ik spreek uit ervaring, want in mijn carrière als tegelzetter heb ik veel tegels geslepen en poederlijm aangemaakt zonder bescherming en daarvan ondervind ik nu de gevolgen aan mijn luchtwegen.

De waarschuwing om de gevaren van vooral kwartsstof niet te onderschatten is dus hard nodig. In onze eigen achterban, maar ook op internationaal niveau. Daar maak ik me graag sterk voor en ik ben blij dat vakbond FNV ook heeft aangegeven de strijd tegen die risico’s op te pakken.

Kwartsstof is een sluipmoordenaar waarvan een tegelzetter pas jaren later de gevolgen ervaart. Wees je er dus bewust van dat je zuinig met je lichaam moet omgaan en gebruik maakt van de persoonlijke beschermingsmiddelen die je tot je beschikking hebt. En maak ook gebruik van de hulpmiddelen zoals tilhulpen, exoskeletten en dus ook goede stofafzuiging. Wees zuinig op jezelf!

Ik wens u veel leesplezier en goede zaken in de laatste maanden van 2025,

Gerard Reus, voorzitter

BASIC TONES

Duidelijke keuzes voor creatieve ontwerpmogelijkhedenMeer informatie samengesteld voor de huur- en woningbouwsector.

inhoud

informatie voor de professional in deze editie

06 JUBILARIS MET OOG voor kwaliteit

10 DE MAATWERKAANPAK van SVGO Gaan in de Bouw

14 KAMPIOEN WILLEM ook in Europa succesvol

16 NIEUWS UIT HET BESTUUR Stofbeperking en richtlijnen centraal

19 BREDE STEUN voor Bouwplaats-ID

22 GEASSOCIEERDE LEDEN te gast bij Mapei

26 JUBILARISSEN in het zonnetje

30 CERSAIE 2025 in het teken van kleur en vorm

46 EUROPA WORSTELT met keramiek uit Azië

55 OPROEP VOOR betrouwbare overheid

57 AFNL ZIET GOEDE AMBITIES in Miljoenennota

59 FLEXIBELE FLEXCEMENT ECO van Compaktuna

61 KOMO KEURMERK VOOR TEGELZETBEDRIJVEN

63 NIEUWS VAN DE BOVATIN VERZEKERINGSDIENST wat mag je vragen aan zieke werknemers

65 IEDER ZIJN VAK…

66 NUTTIGE INFORMATIE voor bovatin-leden

Jubilaris met oog voor kwaliteit en jong talent

Arjan Raaijmakers heeft nog geen concrete plannen, maar het 50-jarig bestaan van Raaijmakers Tegels & Sanitair in Gemert gaat in 2026 zeker gevierd worden! Jan Raaijmakers, de vader van de huidige eigenaar, startte op 1 februari 1976 zijn eigen tegelzetbedrijf. Van een eenmansbedrijf is het in een halve eeuw uitgegroeid tot een gerenommeerd tegelzetbedrijf met showroom en badkamer speciaalzaak. Kwaliteit en het opleiden van jong talent staan bij Raaijmakers voorop.

Oprichter Jan (nu 76 jaar) heeft sinds het begin van het tegelzetbedrijf gewerkt aan groei en uitbreiding. Arjan vertelt: “Hij nam al snel een knecht in dienst en ging ook de verkoop van tegels doen. Een jaar na de start verhuisden we daarom naar een grotere locatie zodat mijn vader ook een showroom had. Die was drie bij drie meter, maar in die tijd waren er vijf verschillende wandtegels en vier vloertegens op de markt, meer aanbod had je toen niet.”

Snel na de start sloot hij zich aan bij brancheorganisatie Bovatin en daarmee is Raaijmakers één van de oudste actieve leden.

Van eenmanszaak naar familiebedrijf

Begin jaren ’80 kocht Raaijmakers een andere showroom, waarin hij ook sanitair ging aanbieden. “Niet snel daarna nam mijn vader een loodgieter in dienst zodat hij ook badkamers bij particulieren thuis kon installeren. In die periode is mijn moeder ook in het bedrijf gekomen, zij deed onder meer het werk in de showroom”, zegt Arjan, die zelf in 1995 in het bedrijf kwam.

Na school ging hij bewust eerst in een ander bedrijf werken om ervaring op te doen en te leren. “Dat heb ik uiteindelijk een half jaar gedaan. Het bedrijf waar ik werkte, werd door twee broers gerund. Ik merkte al snel dat dit geen succes zou worden dus toen ben ik daar gestopt en wilde iets anders gaan zoeken. Op dat moment zei mijn vader dat ik bij hem kon werken. Vanaf het eerste moment ging ik mee naar projecten om te tegelen en zo ben in het bedrijf en in het vak gerold. Ik heb in 1998 mijn Bovatin papieren behaald.”

Badkamers voor particulieren

In 2007 verhuisde Raaijmakers naar de huidige locatie op bedrijventerrein Wolfsveld. “Dit pand hebben we nieuw laten bouwen. Een grote showroom met kantoorruimte en de werkplaats annex magazijn. Daarnaast hebben we elders op het bedrijventerrein nog een bedrijfswoning en loods, die we in 2000 hebben gekocht.” Vanuit de werkplaats vertrekken dagelijks de tegelzetters en loodgieter om verspreid over de regio de opdrachten uit te voeren. “We maken veel badkamers voor particulieren. Dagelijks hebben we gemiddeld drie badkamerprojecten lopen waar twee of drie tegelzetters en de loodgieter aan het werk zijn. De andere →

→ tegelzetters werken op de projecten die we voor aannemers uitvoeren.” Daar zitten soms bijzondere werken tussen. Arjan: “Zo hebben we laatst de gevel van een woning bekleed met natuursteen. Daarvoor hebben we alle elementen hier in de werkplaats gezaagd en voorbereid zodat ze op het project efficiënt verwerkt konden worden.”

Tegelen in Engeland en Frankrijk

Werkt Raaijmakers vooral veel voor aannemers in de regio tussen Eindhoven en Tilburg, in het verleden hebben de tegelzetters van de Gemertse specialist ook in Engeland en Frankrijk tegels gelijmd. “Een van de aannemers waarvoor ik werk, had een klant in Engeland en die wilde per se dat wij het werk zouden uitvoeren. Het kwam neer op een periode van vier weken waarin onze medewerkers van maandag tot donderdagavond zouden werken en vrijdags weer naar huis kwamen om thuis het weekend door te brengen. Ik heb de medewerkers toen gevraagd wie dat eventueel zou willen doen en er waren al snel vier collega’s die de klus graag wilden doen. Zij hebben het werk uiteindelijk uitgevoerd.”

Op een soortgelijke manier werd een werk in Frankrijk uitgevoerd. “Het merendeel van onze werkzaamheden verrichten we in een straal van 30 tot 50 kilometer rondom Gemert”, zegt Arjan lachend, die het bedrijf in 2018 volledig overnam van vader Jan. Die is nog steeds dagelijks te vinden in de showroom en werkplaats. “Bij de overname heb ik moeten beloven dat hij de sleutel mocht houden en hij is gemiddeld ook nog wel een uur of vijf er dag. Vaak ondersteunt hij nog in de showroom.”

Veel veranderd

In de 50 jaar waarin Raaijmakers actief is, is er veel veranderd in het tegelvak. Op het gebied van techniek, maar ook de steeds groter groeiende keuzemogelijkheden in formaten, kleuren en afwerkingen hebben voor veranderingen gezorgd. “In de beginperiode waren de tegels 15x15 of 15x20. Daarmee kon je dagelijks veel meters maken, tot wel 30 vierkante meter. Dat is nu met die grootformaat tegels een stuk minder. Dan houdt het met maximaal tien vierkante meter wel op. Die grote tegels zijn veel bewerkelijker.”

Klant steeds kritischer

Een andere verandering door de jaren heen is de houding van de klant. Arjan: “Die worden steeds kritischer en verlangen vaak veel te veel. Alles moet maar kunnen, ook als we zeggen dat wat ze willen niet mogelijk is. Dat is soms wel jammer.” Arjan betreurt het ook dat het traditionele tegelzetten in specie aan het verdwijnen is. “Het wordt op de opleiding ook niet meer aangeleerd. Bijna alles wordt nu gelijmd. Dat is voor veel toepassingen natuurlijk prima, maar het ambachtelijke tegelzetten raakt daardoor steeds meer naar de achtergrond.”

Derde generatie staat al klaar

Tijdens het gesprek met Arjan in de showroom is dochter Sanne aangeschoven. “We hebben twee zonen en Sanne zit tussen de jongens in. Beide jongens hebben geen interesse om in het tegelzetten te stappen, maar Sanne wel”, zegt Arjan glimlachend, terwijl hij benadrukt niet op korte termijn te willen stoppen.

De 17-jarige Sanne knikt, maar zegt er meteen bij niet zelf actief te willen gaan tegelen. “Ik wil later graag het bedrijf leiden en in de showroom helpen bij de verkoop. Ik help nu al in de showroom en kan ook badkamertekeningen maken. Maar ik wil eerst een bbl-opleiding Timmeren volgen zodat ik vier dagen per week bij een ander bedrijf kan werken en een dag naar school ga. Daar wil ik dit jaar nog beginnen en na die opleiding kijken we verder. Maar uiteindelijk wil ik het bedrijf wel overnemen.”

De jeugd een kans geven is binnen Raaijmakers niet alleen voorbehouden aan de eigen familie. Het bedrijf is een belangrijke partner voor beroepsopleidingen in de regio. “Wij vinden het belangrijk om jong talent een kans te geven en leerlingen in de praktijk op te leiden. Bij ons leren ze onder begeleiding van een leermeester het vak echt kennen. Dat is ook in ons eigen belang dus daar investeren we graag in!”

Bovatin-voorzitter Gerard Reus verraste Arjan en vader Jan begin oktober alvast met een Gouden Troffel ter ere van het 50-jarig jubileum. ■ www.raaijmakerstegelsensanitair.nl

De maatwerk-aanpak van SVGO-Gaan in de Bouw

De beroepsopleidingen voor ambachtelijke ‘kleinere’ beroepen in de bouw kampen al jaren met uitdagende omstandigheden. Teruglopende leerlingaantallen hebben er voor sommige beroepen zelfs in geresulteerd dat de reguliere mbo-opleidingen daarvoor niet langer aangeboden worden. Op initiatief van een aantal leden van de AFNL (AVM, Het Hellend Dak en VNV, later allen opgegaan in GNL) werd SVGO-Gaan in de Bouw in het leven geroepen om de toekomst van de opleidingen dakdekken, metselen en voegen veilig te stellen. Inmiddels biedt de stichting een breed opleidingsaanbod voor veel branches in de bouwen infrasector, waaronder ook tegelzetten.

De Stichting Vakbekwaamheid Gebouwde Omgeving Gaan in de Bouw biedt modulaire opleidingen die aansluitend bij de praktijk van het ambacht. “Door die modulaire opzet bieden we vooral zijinstromers en mensen die willen veranderen van vakgebied een goede en snelle opleiding. Praktijkgericht, aansluitend bij de situatie van de deelnemer en met civiele waarden.”, zegt Gideon Verhoeven, bestuurslid van Gaan in de Bouw. De praktijkgerichte modules bieden deze doelgroepen de gewenste vakkennis. “Binnen de reguliere bol en bblopleidingen worden naast de praktijkvakken ook de algemeen vormende vakken gedoceerd. Veel zij-instromers en switchers hebben die kennis al in een eerdere opleiding of werksituatie opgedaan. Door aan te sluiten bij de situatie van de deelnemer, kunnen we echt maatwerk aanbieden.”

Hoog niveau

Inmiddels biedt SVGO-Gaan in de Bouw 29 verschillende kwalificaties aan. Volgens Verhoeven stuk voor stuk opleidingen van hoog niveau. “Die garantie kunnen we geven omdat we voor de opleidingen die we aanbieden kennis en expertise inkopen bij specialisten, zoals roc’s, opleidingsbedrijven en Concreet, de ontwikkelaar van lesmateriaal.”

Een bewuste keuze, zo licht Verhoeven toe: “Onze filosofie is duidelijk: we willen niets doen wat anderen ook al doen. We gaan dus niet op de stoel van een andere opleider zitten, maar vragen zijn of haar hulp. Samen kunnen we de individuele behoefte van deelnemers vertalen naar een maatwerkprogramma.”

“Samen kunnen we de individuele behoefte van deelnemers vertalen naar een maatwerkprogramma”

Dat laatste staat centraal in de aanpak van de stichting. “Iedereen die voor de deur staat, moet een opleiding kunnen volgen die past bij zijn of haar behoefte. Die behoefte is voor een jongere van 16 jaar heel anders dan iemand van 30 jaar met een jong gezin. Het reguliere onderwijs is goed in de manier die ooit is vastgesteld (BOL/BBL), maar dat is niet voor iedereen een passend aanbod.”

Erkenning in sector

Het volledige aanbod van SVGO-Gaan in de Bouw is opgenomen in de Bedrijfstak Kwalificatiestructuur (BKS). “Daarin zijn per bedrijfstak afspraken gemaakt over de inhoud en kwaliteit waaraan opleidingen moeten voldoen. Zo kunnen we ook waarborgen dat al onze opleidingen een vakbekwaamheidsbewijs opleveren dat hetzelfde niveau heeft als een niveau 2 of niveau 3 diploma van het reguliere beroepsonderwijs.”

Sinds januari 2025 is de wet Nederlands Kwalificatieraamwerk (NLQF) van kracht. Dit raamwerk helpt om het niveau van diploma’s en certificaten beter te begrijpen en met elkaar te vergelijken. Het laat zien op welk niveau iemand heeft geleerd en maakt leren inzichtelijker voor werkgevers, opleidingen en deelnemers. Alle door de overheid gereguleerde opleidingen zijn of worden ingeschaald in het NLQF. “Maar ook onze opleidingen zijn ingeschaald. Dat maakt het vergelijken niet alleen transparant. Daarnaast zorgt deze civiele waarde en de opname in de BKS ook voor mogelijkheden om voor subsidie in aanmerking te komen”, zegt Verhoeven.

Geen Algemeen vormende vakken

Hoewel het vak tegelzetten binnen het reguliere mbo-beroepsonderwijs nog wordt gegeven, biedt SVGO-Gaan in de Bouw ook een leerloopbaanpad tegels lijmen aan. “Voor zij-instromers van 23 jaar en ouder, is die opleiding interessant. Zij zijn niet kwalificatieplichtig meer, maar kunnen het vak via zo’n traject in hun eigen tempo leren. Ook voor de leerwerkbedrijven is dat een interessante optie, want deelnemers kunnen zo in een relatief korte tijd een vakbekwaamheidsbewijs halen.

Procasa elements: stijlvol, tijdloos en betaalbaar

Een tijdloze tegelcollectie

Tegels zijn multi-inzetbaar. Het is een eyecatcher die iedere ruimte in een huis sfeer en karakter geeft. Stoer voor op de vloer en verrassend voor aan de wand.

Binnen het assortiment van Procasa vind je de serie Procasa Elements. Deze uitgebreide collectie is stijlvol, tijdloos, betaalbaar en exclusief verkrijgbaar bij BMN en Raab Karcher. De antislipwaarde is R10B dus geschikt voor alle toepassingen. De wand- en vloertegels vormen een prachtige basis voor je badkamer, toilet en keuken. De tegels uit de Elements collectie zijn zorgvuldig samengesteld zodat er altijd een tegel is die past binnen je persoonlijke stijl. Creëer een mooie basis en werk deze af met accenten.

Verkrijgbaar in de maten:

Vloertegel: 80x80, 60x60, 30x60, 45x45 (ongerectificeerd), 30x30, 15x15 cm

Stroken 5,10,15x60 cm

Wandtegel: 30x60 cm ongerectificeerd

“In onze opleidingen verzorgen we geen algemeen vormende vakken, zoals Nederlands, rekenen en burgerschap. Onze opleidingen zijn gericht op het leerresultaat en minder voorschrijvend op de weg naar dat resultaat. Hierdoor kunnen wij de reeds opgedane kennis en ervaring meenemen in het opleidingstraject.”

Behoefte is startpunt

Het initiatief voor de ontwikkeling van een leerloopbaanpad komt volgens Verhoeven altijd vanuit een branche/sector. “Als de reguliere vakopleiding komt te vervallen of onder druk staat of het opleidingsaanbod sluit niet meer aan bij de doelgroep, kan het interessant zijn om een leerloopbaanpad te ontwikkelen. Daarbij is de behoefte van de branche en de deelnemers het startpunt.”

Voordat een nieuwe opleiding ontwikkeld wordt, buigt de Vaststellingscommissie zich over het plan en onderzoekt de arbeidsmarktrelevantie. Hoe belangrijk en kansrijk is de voorgestelde nieuwe opleiding? “Bij een positief resultaat wordt Concreet gevraagd om de onderwijsproducten te ontwikkelen, waarna opname in de Bedrijfstak Kwalificatiestructuur de volgende stap is. Vervolgens verzorgen wij de uitvoering en examinering, waarvoor we afspraken maken met roc’s en opleidingsbedrijven.”

Leven lang leren

Verhoeven ziet in de aansluiting bij het Digitaal Skills Paspoort (DSP) van Volandis een nuttige stap. “Het DSP is een mooie tool waarmee je als werknemer (met én zonder diploma) tijdens je hele loopbaan je kennis en vaardigheden vastlegt en onderbouwt door middel van bewijslast. Daarmee laat je als vakman dus snel zien wat je kunt. Een mooie tool om een leven lang leren inzichtelijk te maken.”

Het past binnen de ambitie van SVGO-Gaan in de Bouw. Verhoeven: “We willen onze bijdrage leveren in het traject van instroom, doorstroom en uitstroom. Een goede vastlegging van de bij ons gevolgde opleidingen helpt hierbij.

Aanbod, bereikbaar en instroom

Om die ontwikkeling verder te verfijnen, moet er volgens Verhoeven allereerst voldoende passend opleidingsaanbod zijn. “Dat kan in de vorm van de reguliere bbl-opleidingen, maar ook trajecten zoals de onze. Bovendien geldt dat die opleidingen be-

reikbaar moeten zijn voor iedereen. Financieel toegankelijk en ook als het gaat om de spreiding van de locaties over het land.” Een derde belangrijk element vormt de instroom van deelnemers. “Daarbij moeten we niet alleen denken aan vmbo-scholen waar de bouwen infraberoepen gepromoot moeten worden, maar ook aan de bedrijven in de sectoren zelf. Hoe is het met de leercultuur binnen bedrijven gesteld? Zijn er voldoende leerplekken? Zijn de bedrijven en werknemers bereid en in staat om in ontwikkeling te investeren en kunnen de bedrijven de benodigde ondersteuning wel bieden? Daar zien we wel ruimte voor verbetering.

Voor de instroom is de begin dit jaar opgerichte stichting JIJ in de Bouw & Infra verantwoordelijk. “Samen met alle betrokken partijen binnen de sector voert de stichting JIJ in de Bouw & Infra de regie en staan ook de kleine beroepen weer op de kaart. Dat komt de totale bouwen infrasector ten goede.” ■

In de volgende editie van bovatinfo volgt een uitgebreid artikel over de stichting JIJ in de Bouw & Infra.

www.gaanindebouw.nl

‘Medallion of Excellence’ tijdens EuroSkills Willem presteert ook op Europees topniveau

Na het behalen van de Nederlandse titel, heeft tegelzetter Willem van de Voort zijn succes voortgezet op EuroSkills, het Europees Kampioenschap voor beroepen. In het Deense Herning wist Willem een ‘Medallion of Excellence’ in de wacht te slepen en toonde zich daarmee één van Europa’s beste tegelzetters!

Samen met de andere leden van Team Netherlands reisde Willem, leerling van roc Ter AA, in september af naar Herning in Denemarken. Daar werd in de Jyske Bank Boxen – onder het toeziend oog van in totaal meer dan 100.000 bezoekers – op de verschillende podia gestreden om de Europese titels.

Met het winnen van een Medallion of Excellence heeft Willem laten zien dat hij bovengemiddeld heeft gepresteerd tijdens de Europese eindstrijd. Hij was één van de negen Nederlandse deelnemers die met een Medallion of Excellence huiswaarts keerden. Met twee gouden en een bronzen medaille was EuroSkills 2025 voor Team Netherlands de meest succesvolle editie tot nu toe.

Kracht van het mbo

Erik van der Zwan, directeur WorldSkills Netherlands en ‘chef de mission’: “In betrekkelijk korte tijd hebben wij met dit team een standaard bereikt die zich kan meten met de top van Europa. Dat bewijst de kracht van het Nederlandse mbo en de goede samenwerking met het onderwijs, leerwerkbedrijven en werkgevers, die deze jonge talenten ondersteunen en trainen. Vakmensen zijn de ruggengraat van de samenleving en met de resultaten van vandaag zien wij dat we zeer goed gekwalificeerde vakmensen opleiden in het mbo.” ■

www.worldskillseurope.org

Nieuws uit het bestuur Stofbeperking en richtlijnen centraal

Tijdens de september-vergadering van het Hoofdbestuur van bovatin werd duidelijk dat de aanpak van – vooral – kwartsstof volgend jaar een belangrijke rol gaat spelen. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat regelmatige blootstelling aan kwartsstof kan leiden tot longkanker of andere ernstige longaandoeningen. Onder meer vakbond FNV gaat hieraan vanaf 2026 veel aandacht aan besteden.

Andere onderwerpen die besproken werden, waren onder meer de eigen richtlijnen waaraan bovatin werkt, een korte terugblik op de Jaardag in juni en de marketingactiviteiten.

Stofvrij werken staat al geruime tijd prominent op de agenda van bovatin en de tegelbranche. Ook de gereedschappenproducenten bieden systemen voor stofafzuiging op hun slijpers en andere gereedschappen aan. Gekoppeld aan een stofzuiger zorgen die systemen ervoor dat het vrijkomende stof veilig wordt afgevoerd. Lijmproducenten werken al jaren aan zogeheten low-dust poederliijmen. Bij het aanmaken van deze lijmen komt veel minder stof vrij dan bij de reguliere lijmen.

‘Te veel gedoe’

In de praktijk blijkt echter dat tegelzetters het sjouwen met de soms zware stofzuigers te veel gedoe vinden en de stofafzuiging niet gebruiken tijdens het slijpen. Vooral niet als ze verspreid over de dag maar een paar keer kort hoeven te slijpen. Toch vormen ook die korte momenten een risico. Binnen het Hoofdbestuur wordt momenteel gekeken naar een handzame oplossing, die tegelzetters eenvoudig op het werk kunnen gebruiken.

Daarnaast start vakbond FNV in 2026 een campagne om aandacht te vragen voor de risico’s van kwartsstof. Daarbij komt de nadruk te liggen op de werknemers en verwerkers op de bouwplaats omdat zij actie zullen moeten ondernemen en de risico’s van stof veel serieuzer moeten gaan nemen.

Meer hierover leest u verderop in deze editie in het verslag van de bijeenkomst met de geassocieerde leden.

Foto: Vecteezy

Terugblik Jaardag

Tijdens een korte terugblik op de geslaagde Jaardag en Algemene Ledenvergadering 2025 bij Mosa in Maastricht werden de daar uitgesproken complimenten voor de penningmeester overgebracht. De grote belangstelling voor de fysieke ALV is aanleiding om ook in 2026 weer een ‘live’ ALV te houden in combinatie met een Jaardag. Hiervoor werd alvast een datum vastgesteld: 26 juni 2026. De komende maanden buigt het Hoofdbestuur zich over een aansluitend programma en locatie (incl. gratis hotelovernachting).

Ook de vraag die Wilbert Heijblom tijdens de rondvraag van de ALV stelde, werd besproken. Hij wilde destijds weten hoe het Hoofdbestuur aankijkt tegen een lijmproducent die het gebruik van ontkoppelingsmatten afraadt en garantie geeft als ze niet worden toegepast. Het HB stelt zich op het standpunt dat het wel of niet toepassen van de ontkoppelingsmatten bij ieder project aan de tegelzetters zelf is om in te bepalen.

Showroombrochure

Roger Slangen en René van Hoorn van marketingbureau Striped Elephant gaven een update van de verschillende marketingactiviteiten die op dit moment lopen. Sinds vorig jaar wordt gewerkt aan een nieuwe consumentenwebsite, die in de basis klaar is. Voordat hiervoor online en via de sociale media campagne gevoerd gaat worden, wordt momenteel gewerkt aan een optimale vindbaarheid van de website.

Als tweede consumentgerichte campagne wordt een showroombrochure gemaakt. Een inspiratiebrochure over de voordelen en mogelijkheden van keramische tegels en natuursteen in huis. Deze brochure wordt in de loop van volgend jaar verspreid onder de bovatin leden met een showroom zodat zij hun klanten een exemplaar kunnen meegegeven. De brochure is gebaseerd op de inhoud van de consumentenwebsite en biedt naast inspiratie speciale aandacht voor de meerwaarde van tegels op het gebied van duurzaamheid, veelzijdigheid en gebruiksgemak.

Daarnaast werkt Striped Elephant aan de nieuwe versie van www.bovatin.nl. Deze eigen website van bovatin is vooral bedoeld voor leden, geassocieerde leden en andere partners in de sector. Qua uitstraling gaat deze nieuwe website aansluiten bij de consumentensite. Inhoudelijk moet het vooral een informatie- en kennisplatform voor leden en andere professionals worden.

Bovatin richtlijnen

Een werkgroep binnen het Hoofdbestuur werkt al enige tijd aan eigen bovatin richtlijnen voor de uitvoering van tegelwerken, ter vervanging van de url die niet langer door SKG-IKOB wordt ondersteund. De eerste versie daarvan is gereed en zal ter beoordeling nog afgestemd worden met enkele geassocieerde leden en daarvan vormgegeven.

Aan de hand van deze richtlijnen kunnen bovatin tegelzetters straks hun werkzaamheden uitvoeren en indien nodig aantonen dat ze volgens de richtlijnen gewerkt hebben. Zodra de richtlijnen zijn vastgesteld, worden ze beschikbaar gesteld aan de leden. ■

Meer dan 85 jaar kennis en kwaliteit

Julius van der Werf biedt u:

De nieuwste trends op tegelgebied

Een uitgebreid assortiment voor elk budget

Snelle levering vanuit magazijnvoorraad

Zelf controle over uw bestellingen

Hoofdvestiging: Sneek Lorentzstraat 19, 8606 JP Sneek telefoon (0515) 41 31 48

Vestiging: Groningen

Diamantlaan 2, 9743

BG Groningen telefoon (0515) 41 31 48

Brede steun sociale partners voor Bouwplaats-ID

Niet eerder was de steun voor de verplichte invoering van de Bouwplaats-ID vanuit werkgeversorganisaties en vakbonden zo groot. Daarvoor is echter wel wetgeving nodig waarin de Bouwplaats-ID verplicht wordt voor de hele sector. Het is daarom nu aan de politiek om door te pakken, zo was de boodschap tijdens een gezamenlijke bijeenkomst van FNV en Aannemersfederatie Nederland Bouw en Infra (AFNL).

Volgens de vakbonden en werkgevers, waaronder ook het CNV en Bouwend Nederland, is de Bouwplaats-ID een voorwaarde voor een gelijk speelveld in de bouwsector. “Eerlijk en veilig werken op de bouwplaats begint bij weten wie aanwezig is”, benadrukte FNV-voorzitter Dick Koerselman aan het begin van de bijeenkomst in Nieuwspoort. Daarom werd in 2015 de Bouwplaats-ID al opgenomen in de cao, maar is deze nooit concreet geïmplementeerd.

Het aandeel zzp’ers op de bouwplaatsen overtreft dat van de cao-werknemers. “Mkb-bouwbedrijven werken tegenwoordig in lange ketens van onderaanneming waarin verhouding onduidelijk zijn. Dit leidt tot oneerlijke omstandigheden voor deze aannemers. Bouwplaatsen waar meer dan 50 nationaliteiten aanwezig zijn, vormen geen uitzondering. Daarom is de invoering van de Bouwplaats-ID ook essentieel. Er is behoefte aan transparantie.”

Verzamelen van data

Woorden die vakbondsbestuurder Hans Crombeen en beleidsmedewerker David van Swol van AFNL onderschreven. Van Swol benadrukte dat transparantie begint bij het verzamelen van data. Dat kan eenvoudig via de Bouwplaats-ID. Crombeen vulde aan: “Gevraagd naar het aantal actieve zzp’ers in de bouwsector noemen verschillende organisaties, waaronder het CBS en EIB andere aantallen. Alleen dat geeft wel aan hoe nodig de invoering van de Bouwplaats-ID is. Het maakt een einde aan het nattevingerwerk en schatten van aantallen.” →

→ Voor het onderzoek zijn negentien social ID-cards in zeventien landen onderzocht. Gekeken werd in hoeverre en op welke manier die kaarten zorgen voor meer transparantie en meer veiligheid op de bouwplaats. “Wie heeft toegang tot de bouwplaats en welke relevante certificaten bezit de pashouder”, zei Campogrande.

Andere belangrijke redenen voor het FNV en AFNL zijn het aanpakken van schijnzelfstandigheid en het zichtbaar maken van de nu onzichtbare medewerkers op de bouw. “Bovendien biedt het de mogelijkheid om te controleren op certificaten en andere opleidingen zoals het Hijsbewijs.” Redenen die in 2011 voor de Aannemersfederatie al aanleiding waren om de eerste stappen richting een soortgelijke bouwplaats identificatie te zetten.

Ministerie moet thuisgeven

De invoering van de Bouwplaats-ID tilt de sector volgens Crombeen naar een hoger plan. “Het brengt een sectorbrede standaard die zorgt voor datagedreven inzicht vanuit een gedigitaliseerd fundament. Werkgevers en vakbonden onderschrijven het belang en willen stappen zetten. Het is nu aan het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de politiek om thuis te geven en de sector te ondersteunen in onze ambities. Voor een verhoogde veiligheid en eerlijke positie moeten we helder hebben wie er allemaal aanwezig zijn op een bouwplaats. Door de Bouwplaats-ID in te voeren, krijgen we dat inzicht.”

‘Leer van anderen’

Op uitnodiging van de FNV en AFNL waren Tom Deleu, algemeen secretaris van de Europese Federatie Bouw en Hout (EFBH) en Domenico Campogrande van de European Construction Industry Federation (FIEC) aanwezig. Zij gaven een toelichting op het Europese SIDE CIS-onderzoek van sociale partners naar het gebruik van social ID-cards in de Europese bouwsector. Hun belangrijkste aanbeveling: er zijn verspreid over Europa veel initiatieven op dit gebied. Kijk daar goed naar en leer ervan.

Verplicht of vrijwillig

De analyse leerde dat in sommige landen het systeem vanaf de start verplicht werd door overheden, opdrachtgever of de sector zelf, en andere op vrijwillige basis werden gelanceerd. “Daarbij hebben we ook voorbeelden gezien van systemen die vrijwillig begonnen, maar na enige tijd toch verplicht werden gesteld”, lichtte Deleu toe. Essentieel voor het succes is de politieke wil en het juridisch kader, zo blijkt ook in Europa.

Hoewel het belangrijk is om de overheden aan boord te hebben, moeten de initiatieven niet ‘gekaapt’ worden. Campogrande: “Het moet in handen van de sociale partners blijven, zij moeten bepalen welke data nodig zijn en hoe deze geregistreerd worden. Governance is hierin heel belangrijk.”

Gegevens op ID

Ook de gegevens die op de fysieke ID-cards staat, verschilt per land. “Dat varieert van de naam en pasfoto van de kaarthouder tot alleen een QR-code, het is technisch allemaal mogelijk.” Ook als het gaat om de AVG-richtlijnen zijn er voldoende mogelijkheden om de gegevens van de kaarthouder zorgvuldig te beschermen. “Zolang een werknemer maar weet wie op welk moment de data kan raadplegen, is zo’n registratiesysteem wettelijk toegestaan.”

Ondanks deze verschillen toont het onderzoek volgens Deleu en Campogrande aan dat de invoering van een systeem als de Bouwplaats ID haalbaar en zinvol is.

Actieve lobby

Nu vakbonden en werkgeversorganisaties op een lijn zitten, is het dus aan de politiek. De SP en PvdA hebben eerder twee moties ingediend om een pilot voor een bouwplaats-ID te starten. Tot op heden heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid daar niet op gereageerd. Volgens Bastiaan Meijer, vierde op de kandidatenlijst van de SP is het daarom tijd om zelf het initiatief te nemen. Samen met Mariëtte Patijn, kamerlid voor Groenlinks-PvdA was Meijer aanwezig in Den Haag. “Wat we wel nodig hebben van de bouwsector is wat voor een wetgeving er nu precies nodig is om de bouwplaats-ID te realiseren. Met moties alleen komen we er niet.” Beide politici roepen de sector dan ook op actief te gaan lobbyen.

Betrouwbare overheid

Op de vraag wat de sector nodig heeft, was het antwoord van AFNL-voorzitter Riek Siertsema stellig. “Een betrouwbare en constante overheid op basis waarvan mkb-ondernemers weer durven te investeren en meer medewerkers in dienst nemen.” George Raessens, vicevoorzitter van Bouwend Nederland vulde aan: “Kijk naar de omstandigheden die dat nu tegenhouden. Loondoorbetaling in het tweede ziektejaar bijvoorbeeld. Maar zo’n Bouwplaats-ID moet ook verplicht worden, anders werkt het niet.”

Volgens Crombeen ontbreekt het vooral aan wetgeving. “Zolang die er niet is, kan er niet worden gehandhaafd. We moeten een systeem opzetten, zodat instellingen die wél kunnen handhaven, waaronder ook de Arbeidsinspectie en Belastingdienst die bevoegdheid krijgen.”

Klein beginnen

Tijdens een afsluitende paneldiscussie werden de belangrijkste hobbels besproken die genomen moeten worden om de Bouwplaats-ID in te voeren. De sociale partners waren het over één ding eens: alleen al om inzicht te krijgen in de vraag wie op welke bouwplaats aan het werk is, is invoering noodzakelijk. Mede daarom is het ook belangrijk om klein te beginnen. Crombeen: “Registreren is een eerste stap. Nu weten we niet eens wie waar is geweest en dat kan later voor bijvoorbeeld pensioenfondsen grote gevolgen hebben.”

Vanuit de zaal kwam het aanbod om bij bestaande Nederlandse registratiesystemen, zoals de Bouwpas, te komen kijken. De sociale partners maakten duidelijk dat deze systemen wat hun betreft allemaal onderdeel kunnen worden van de Bouwplaats-ID. “We maken graag gebruik van alles wat er al op dit gebied is, maar het belangrijkste is dat we gezamenlijk van start gaan”, zo reageerde Siertsema. ■

Mapei verwelkomt geassocieerde leden

Tijdens de tweede bijeenkomst voor en met geassocieerde leden van dit jaar vormde samenwerken een overkoepelend thema. Van de samenwerking tussen de industrie en tegelzetters tot het gezamenlijk optrekken om elkaars belangen te versterken. Gastheer Mapei zorgde voor een warm welkom.

In zijn korte openingswoord bedankte Gerard Reus algemeen directeur Henno Westerink en product manager Wilco Bekkers van Mapei Nederland voor de uitnodiging om in Apeldoorn samen te komen. Reus: “We hechten er veel waarde aan om mimimaal twee keer per jaar met jullie als geassocieerde leden samen te komen. We hebben voor vanmiddag ook weer een beknopte agenda samengesteld met onderwerpen die we graag met jullie bespreken. Zodat jullie weten waar we als branchevereniging mee bezig zijn en welke ontwikkelingen wij in de tegelwereld zien. Tegelijkertijd horen we graag van jullie met welke thema’s en onderwerpen jullie druk zijn. Zo kunnen we er samen voor zorgen dat we de dingen doen die voor ons allemaal belangrijk zijn.”

Instroom en veilig werken

Het zorgen voor voldoende instroom van jonge nieuwe tegelzetters is daar een belangrijke van, zo benadrukte Reus. “Zoals ik vaker heb gezegd: een tegel is een halfproduct, het is de tegelzetter die ze installeert met de juiste lijmen, gereedschappen en andere toebehoren. En daar zijn wij gezamenlijk verantwoordelijk voor.”

“Ook als het gaat om veilig werken hebben we een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Kwartsstof is een echt sluipmoordenaar dus stofvrij werken verdient alle aandacht. Daar gaat Hans Crombeen van vakbond FNV straks dieper op in, maar duidelijk is dat de tegelzetter en de industrie samen moeten werken aan veilige oplossingen.”

“Kwartsstof is een echte sluipmoordenaar dus stofvrij werken verdient alle aandacht ”

Duurzame producent

Vervolgens gaf Reus het woord aan Westerink, die de aanwezigen kort meenam in de organisatie van het veelzijdige Italiaanse familiebedrijf dat in de tegelwereld vooral bekend is van de lijmen, voegen en andere bouwproducten. “De totale omzet bedroeg wereldwijd in 2024 4,7 miljard euro en we gaan in 2025 over de 5 miljard euro heen. De omzet realiseren we in onze 93 verschillende fabrieken die we verspreid over vijf continenten hebben.” Van de meer dan 12.500 medewerkers, werken er 34 in Apeldoorn. Van de 25 productlijnen die Mapei vanuit Italië aanbiedt, focust de Nederlandse vestiging zich op elf productlijnen, waaronder de lijnen voor keramiek en natuursteen.

Onder het motto ‘Beter met Mapei’ werkt de fabrikant hard aan de verduurzaming van de assortimenten en de bedrijfsvoering. In Nederland kennen we de lijmen en voegen uit de Zero-lijn, in totaal heeft Mapei 230 producten in deze lijn, waarvan de bij de productie vrijkomende CO2-uitstoot volledig wordt gecompenseerd.

Hierna nam Bekkers het gezelschap mee voor een korte rondleiding door het pand met naast kantoren en het magazijn een grote praktijkruimte van de Mapei Academy. Daar worden trainingen verzorgd. Bekkers: “Voor de trainingen die we hier geven, hebben we hiernaast de theorieruimte en in deze ruimte kan de opgedane kennis in de praktijk geoefend worden. Daarnaast geven we veel trainingen op locatie, zoals in de bouwmaterialenhandel”, zei Bekkers.

Eigen richtlijnen

Eenmaal terug in het theorielokaal van de Mapei Academy werd kort het initiatief van bovatin besproken om eigen verwerkingsrichtlijnen op te stellen. Nu SKG-IKOB de

Uitvoeringsrichtlijn niet meer ondersteunt, wil bovatin haar leden eigen richtlijnen aanbieden op basis waarvan tegelwerk aangebracht en gecontroleerd kan worden. Namens TCKI benadrukte Ronny Lugtenberg dat het voor de waarde van de richtlijnen verstandig is om, daar waar mogelijk, te verwijzen naar officiële normen en richtlijnen, zoals NEN-normen.

Het Hoofdbestuur van bovatin vroeg wie van de aanwezige geassocieerde leden de eerste versie wil ‘meelezen’ en van commentaar wil voorzien, zodat de richtlijn ook vanuit de industrie wordt ondersteund. Luchtenberg liet weten dat TCKI graag meeleest.

Imagoprobleem

Na een korte update over de marketingactiviteiten van bovatin en een uiteenzetting over de rechten en positie van de geassocieerde leden binnen bovatin was het de beurt aan FNVbestuurder Hans Crombeen. Hij was uitgenodigd om meer te vertellen over de actie die FNV in 2026 gaat voeren in de strijd tegen stofoverlast en kwartsstof in het bijzonder. “Stof heeft echt een imagoprobleem, want je wordt er niet direct ziek van. Als een steiger geen leuning heeft, is het gevaar meteen helder. Het risico van stof is niet zichtbaar en dat maakt het lastig”, zei Crombeen in zijn inleidende woorden.

Het gevolg van het niet direct ziek worden van stof is onder meer dat er nu vooral schouderophalend over wordt gedaan. Crombeen: “Dat schouders ophalen moet er echt van af, want daar schuilt het grote gevaar. Daarom beginnen we met een campagne onder onze eigen achterban. Na een nulmeting, waarin we willen onderzoeken in hoeverre de leden weten dat

stof een risico is en welk risico het vormt, gaan we onze leden informeren en waarschuwen.”

De Gezondheidsraad stelt dat bouwvakkers niet in aanraking zouden moeten kunnen komen met stof op de werkplek. Aangezien de controle daarop door de Arbeidsinspectie is vervaagd, is andere actie nodig, aldus Crombeen. “We moeten veranderingen niet alleen overlaten aan de mensen in het werk, want die zijn gewend om te werken zoals ze al jaren doen en passen zich niet graag aan. Daarom moeten we het echt samen doen, ook met een brancheorganisatie als bovatin.”

Bij bron beginnen

Volgens Crombeen kan het kwartsstofprobleem alleen opgelost worden als het bij de bron wordt aangepakt. “En dan bedoel ik de ontwerpfase in de bouw. Als je weet wat de exacte maten van een ruimte zijn, zorg dan voor passende tegels die zonder zagen of snijden passend bevestigd kunnen worden op het project. Daarmee voorkom je dat er stof vrij kan komen. Als iets niet gezond is, schrijf het dan niet voor.”

Reus zei toe dat bovatin graag bijdraagt aan de campagne en het belang van het voorkomen van stofoverlast ook bij lidbedrijven onder de aandacht blijft brengen. Gastheer Bekkers benadrukte dat Mapei als lijmproducent continu investeert in stofarme poederlijmen. “De uitdaging is echter wel dat niet iedere lijm stofarm gemaakt kan worden, maar daar waar het wel kan, zullen wij het niet nalaten.”

Hierna werd onder het genot van een hapje en een drankje nog even gezellig nagepraat. ■

Jubilarissen in het zonnetje

Voorzitter Gerard Reus trok begin oktober door het land om twee jubilerende lidbedrijven in het zonnetje te zetten. Zoals gebruikelijk ging dat gepaard met een gezellig en goed gesprek met de jubilarissen, bloemen en de gouden bovatin troffel. Hieronder de verslagen van Gerard van de bezoekjes aan deze trouwe leden.

Oostbörg Tegelwerk en Afbouw

Het was een warme ontvangst bij Jeroen en Anneke aan de Den Hamstraat in Vleuten waar al sinds 1984 Oostbörg Tegelwerk & Afbouw is gevestigd.

Destijds opgericht door Jeroen Oostrom en Rene Börger, vandaar de naam Oostbörg, maar sinds 2008 is Jeroen de Goeij de eigenaar. Als 24-jarige werknemer nam hij het bedrijf over. Door de jaren heen bouwde Jeroen het bedrijf verder uit. Inmiddels bestaat het team uit veertien medewerkers met een gemiddelde leeftijd van 33 jaar. Daaromheen werkt de ondernemer met een flexibele schil. Als ondernemer hecht Jeroen grote waarde aan het opleiden van jongeren binnen het bedrijf waarbij het doel is om ze ook te behouden, al is dat niet altijd makkelijk.

Graag geziene partner

De tegelwerkzaamheden bestaan grotendeels uit renovatie- en nieuwbouwprojecten. Sinds een aantal jaren is Oostbörg Tegelwerk & Afbouw ook actief op de particuliere markt met een totaalaanbod voor de (ver)bouwwensen van de consument. De kwaliteit die het team van Jeroen levert wordt door de particulieren zeer gewaardeerd en ze weten Oostbörg Tegelwerk & Afbouw goed te vinden. Dat geldt ook voor de vele aannemers rondom Utrecht, die al jaren een beroep op het bedrijf doen.

Jeroen is een ondernemer van deze tijd, al zegt hij er wel bij dat het ondernemers de laatste jaren niet makkelijker wordt gemaakt door de administratieve last die je als bedrijf hebt. Een terechte opmerking, waar we als bovatin ook al geruime tijd aandacht voor vragen in politiek Den Haag.

Na het leuke gesprek in de kantine kon ik met gepaste trots de gouden bovatin troffel opspelden voor het meer dan 25 jaar lidmaatschap van onze brancheorganisatie. Aan collega Hanny, de rechterhand van Jeroen gaf ik de prachtige bloemen zodat het complete team kan genieten van deze mooie mijlpaal.

www.oostborg.nl

SVK Tegelwerken

Het was voor mij een bekend en kort pad om naar het kantoor van SVK Tegelwerken in Alkmaar te rijden, het bedrijf dat al meer dan 50 jaar bestaat en waar ik als 15-jarige jongen als enthousiaste leerling het vak kwam leren. En ik ben zeker niet de enige die het ambacht van tegelzetten bij SVK Tegelwerken heeft mogen leren, tot op de dag van vandaag biedt dit mooie tegelzettersbedrijf jong talent de kans om zich te scholen.

Rijke geschiedenis

Een bedrijf met een rijke geschiedenis en sinds 2005 in handen van Dick Huisman en Tom Sterkman. Toen Dick drie jaar geleden te kennen gaf dat hij wilde stoppen, besloot Tom SVK Tegelwerken alleen voort te zetten. Inmiddels is hij eigenaar van het 20 medewerkers tellende bedrijf, dat is gevestigd aan de Ivoorstraat in de Kaasstad. Daar is ook de prachtige showroom te vinden.

Tom en zijn team richten zich grotendeels op de grote projecten in de nieuwbouw en renovatie. Tom is gekend en een ondernemer pur sang. Het ondernemen heeft hij van huis uit meegekregen, want zijn vader was ook in bouwwereld actief. De ondernemer is zuinig op zijn medewerkers, die in de markt als goede vakmensen bekend staan. De medewerkers kunnen tijdens het werk gebruik maken van tilhulpen en andere middelen om de lichamelijke belasting tot een minimum te beperken. Zo hoeven ze niet iedere dag met tegels te sjouwen. Hulpmiddelen die bijdragen aan het lage ziekteverzuim binnen het bedrijf.

Tom heeft een frisse kijk op het ondernemerschap in tegelland naar de hoofdaannemer toe, wat ertoe heeft geleid dat er meer waardering voor onze branche ontstaat.

Het was mooi om daarover met de jubilaris van gedachten te wisselen, ook daar we elkaar al lang kennen en ik hem dan ook met verve de gouden bovatin troffel en bijbehorende kleurrijke bloemen kon overhandigen. Die troffel werd vervolgens vakkundig opgespeld door Toms collega Marit. ■

www.svktegelwerken.nl

de KRACHT van MINDER

MEER OPBRENGST PER KG (gelijk aan 25kg zak)

MINDER TILLEN & LICHTER WERKEN

Lees meer of bestel op Bouwmaat.nl

Vorm, reliëf en kleur zetten toon op Cersaie 2025

Spelen met vorm, kleur en formaat biedt eindeloze mogelijkheden in elke ruimte van een woning. Het bewijs daarvoor werd geleverd tijdens Cersaie 2025. Verdeeld over zestien hallen van het beurscomplex in Bologna presenteerden Italiaanse en andere keramiekproducenten hun nieuwe tegelcollecties. Aangevuld met gereedschappen, accessoires en andere toebehoren was de 42ste editie van de beurs een walhalla voor tegelspecialisten, waar reliëf een opvallende trend was.

dat de keramiekindustrie belangrijk is voor de regio bologna blijkt onder meer uit de aanwezigheid van cersaie verspreid over de stad. op de luchthaven, het treinstation en talloze andere openbare plekken worden passanten gewezen op de grootste internationale tentoonstelling voor keramische tegels en badkamermeubilair. bijna 95.000 bezoekers vonden van 22 tot en met 26 september hun weg naar de beurs. een daling van 0,8 procent ten opzichte van 2024. volgens de organisatie van cersaie was die daling vooral te wijten aan de stakingen in het openbaar vervoer in bologna tijdens de eerste en laatste dag van de beurs.

De bezoekers troffen in de hallen 627 exposanten, waaronder 343 fabrikanten van keramische tegels en 98 producenten van badkamerinrichting. de overige 186 exposanten zijn actief zijn op het gebied van gereedschappen, grondstoffen en nieuwe oppervlakken. De meeste exposanten (61 procent) kwamen uit Italië, de overige uit 29 andere landen.

Vernieuwde entree

sinds de 40ste editie van cersaie vormt the square het hart van de beurs. ook dit jaar was dit centrale plein de plek voor presentaties, kennis- en netwerksessies. Organisator Confindustria Ceramica verwelkomde bezoekers via een vernieuwde entree waardoor ze tussen sfeervolle panelen naar de beurshallen liepen.

eenmaal in de hallen waar de tegelcollecties gepresenteerd werden, waren verschillende trends zichtbaar. Zo was vooral bij de XXl-formaat tegels te zien dat natuurlijke kleuren als beige, lichtbruin en grind/ kiezel terrein winnen. Ze zorgen voor rust in een ruimte en laten kleurrijke accessoires of meubels in het oog springen.

volgens trendanaliste christiana Faedi blijven marmer- en steenlook populair. “in combinatie met een opvallende voegkleur kan eenvoudig een eigen signatuur gecreëerd worden. Die lichte kleuren zijn een goede basis voor een mediterrane sfeer in een ruimte.”

Natuurlijke kleuren regeren

Faedi benadrukte dat de rustige natuurlijke kleuren de basis zijn van de veilige omgeving die een woning moet zijn. “We moeten thuis kunnen ontsnappen aan de dagelijkse hectiek. Natuurlijke kleuren bieden die rust. denk daarbij ook aan terracotta, zachte blauwtinten en alle groentinten.”

ook de houtlook blijft een populaire keuze. op de vloer, maar ook aan de wand komen de houtdecors goed tot hun recht, zo was op verschillende stands te zien. bruin is volgens Faedi een vrij nieuwe trend. “ van licht tot donker, we gaan bruin steeds vaker terugzien in het interieur. Niet voor niets is de donkerbruine tint ‘mocca mousse’ kleur van het jaar 2026.”

Voor alle ruimtes in huis aan de andere kant van het spectrum is het combineren van kleuren, formaten en afwerkingen ook een trend, die Faedi benoemde. “We zien combinaties die leiden tot intense kleurschakeringen, maar ook matte en glanzende tegels die samen gebruikt worden. door te combineren met keramische tegels is elke gewenste uitstraling mogelijk.” dat geldt volgens haar niet alleen voor de woonkamer, keuken, badkamer of toilet. “keramische tegels zijn geschikt om elke ruimte in huis van een duurzame vloer- en wandbedekking te voorzien.”

Marmerlook is een blijvertje, zo benadrukte de trendanaliste. “Met zwarte, grijze aders voor een meer koele uitstraling, terwijl marmerlook met koperkleurige of blauwgroene aders voor meer warmte zorgt.”

ook het gebruik van dezelfde kleur op zowel de vloerals wandtegels wint volgens Faedi aan populariteit. “Het zorgt meestal voor meer rust en eenheid in een ruimte.”

Variatie in presentatie een rondgang door de hallen waarin de keramiekfabrikanten hun collecties showden, toonde een grote variatie in presentatie. van complete sfeervolle badkamer- en keukenopstellingen tot stands met alleen wandpanelen met daarop de aangeboden tegels. Waar de ene producent had gekozen voor de rustige uitstraling van XXl-tegels in lichte grijs- of beigetinten, schreeuwden andere presentaties al in het gangpad om aandacht vanwege het gebruik van felle kleuren of drukke patronen.

de door Faedi genoemde opkomst van tegels met reliëf werd op veel stands bevestigd. Van strakke horizontale of verticale ribbellijnen tot speelse en geometrische vormen in kleur, ook op dit terrein was de keuze enorm. Veel exposanten hadden de reliëftegels verwerkt in de opstellingen die ze toonden zodat bezoekers het effect in de ruimte goed konden zien.

Ronde vormen

ook de groeiende belangstelling voor natuurlijke kleuren was duidelijk zichtbaar. Zowel grootformaat als kleinere tegels in grijstinten, zand en beige waren veelvuldig vertegenwoordigd op de stands. gecombineerd met meubilair lieten de exposanten de vele toepassingsmogelijkheden zien.

ook ronde en natuurlijke vormen waren te vinden op de beurs. in de talloze decors en prints op tegels, maar ook in de vorm van de keramische tegels en vooral in het badkamersanitair. ronde wasbakken en toiletpotten en wasbakken met afgeronde hoeken domineerden op de presentaties. veel producenten hebben hun collecties uitgebreid met zwarte waskommen, die gecombineerd werden met witte of gekleurde wandtegels en verlichte spiegels.

Duurzame sector

Confindustria Ceramica zet zich al vele jaren in voor de verduurzaming van het productieproces van keramiek. producenten vergroenen hun bedrijfsvoering en manier van werken. datzelfde geldt voor de producenten van gereedschappen en toebehoren zoals voegen en lijm. Zo toonde rubi de inmiddels beschikbare accugereedschappen. die werken op de accu’s van het cassysteem, een accu-systeem waar gereedschappen van ruim veertig verschillende merken. daarnaast toonde rubi vier innovaties aan het publiek, dat traditiegetrouw veel interesse toonde voor de demonstraties van deze en andere gereedschappenproducenten.

Mapei was met twee stands vertegenwoordigd en zette in een van de twee de co2-neutrale s1-lijn in de spotlights. de italiaanse fabrikant deelde een stand van dochteronderneming Profilpas, waar onder meer een nieuwe douchedrain werd getoond. deze drain kan eenvoudig op maat gesneden worden, waardoor hij snel passend gemaakt kan worden. ook voor de pvc-plinten die volledig custom made geproduceerd en geleverd worden, werd aandacht gevraagd. →

Prominente aandacht voor ambacht al vele jaren is de italiaanse bond voor tegelzetters assoposa aanwezig met een eigen ‘tiling town’. voor dit podium, waar demonstraties en presentaties voor en door tegelzetters worden gegeven, had de organisatie dit jaar een centrale en grote ruimte in hal 19 ingericht. prominent onderdeel van het programma was de internationale competitie tussen vier koppels uit denemarken, Zwitserland, Brazilië en Italië. Zij moesten elk een andere opdracht maken. gedurende de beurs was goed te zien hoe de teams werkten en onderling op elkaar ingespeeld waren. Uiteindelijk werden de vier opdrachten volbracht en konden de teams de complimenten in ontvangst nemen.

luca berardo, voorzitter van assoposa en sinds dit voorjaar ook van eUF, staat trots te kijken naar de verrichtingen van de jonge tegelzetters. “We hebben dit jaar heel bewust gekozen voor een grotere presentatie van het ambacht. Niet alleen om het vakwerk zichtbaar te maken op cersaie, maar ook om aandacht te vragen voor de toekomst van het vak. Net als in andere europese landen kampen we in Italië met een tekort aan tegelzetters. daarom komen deze week ook scholieren van de 120 Bouwscholen in Italië naar Bologna om hier hun kennis en ervaring te vergroten. We moeten ze al op een jonge leeftijd enthousiasmeren voor het vak. ook binnen de eUF gaan we dit onderwerp gezamenlijk oppakken.”

Meer dan 1.200 jongeren bezochten op uitnodiging van de organisatie de verschillende activiteiten voor studenten en scholieren. op de speciale career day op donderdag 25 september kwamen 300 studenten af om kennis te maken met de industrie en de daarin actieve bedrijven.

→

‘Vitale sector’ gianpiero calzolari, voorzitter van bologna Fiere reageerde daags na cersaie tevreden. “Het succes van de beurs van dit jaar onderstreept de vitaliteit van de sector, ondanks het moeilijke economische en geopolitieke klimaat. daarnaast heeft de industrie het vermogen om relaties, ideeën en concrete groeimogelijkheden te genereren tijdens de vijf dagen van de beurs. Het geeft een belangrijk signaal af aan de hele sector en weerspiegelt het goede werk van Confindustria Ceramica.”

Positief waren ook de reacties van bezoekers en exposanten op de sterrenrestaurants die verspreid over de hallen en het buitenterrein een plek hadden gekregen. daar kon in alle relatieve rust genoten worden van eten en drinken van topniveau, bereidt door sterrenchefs. een initiatief dat volgens de gasten ervan zeker een vervolg mag krijgen op de 43ste editie, die plaatsvindt van 21 tot 25 september 2026. ■

www.cersaie.it

SNELLE LEVERING

DESKUNDIG ADVIES

BEOORDEELD MET EEN 9,5!

TEGELGEREEDSCHAPSHOP

VOOR IEDERE VAKMAN DIE TEGELT.

Compleet assortiment tegelgereedschap voor de tegelzetter, vakman en handige doe-het-zelver. Bij de Tegelgereedschapshop bieden we de beste oplossingen voor het verwerken van keramische tegels en natuursteen.

THE SMARTEST WAY TO BUILD.

compaktuna.nl

SLIM TEGELZETTEN MET FLEXcement® ECO

COMPAKTUNA biedt een volledig assortiment professionele tegellijmen aan waaronder de nieuwe S1-tegellijm FLEXcement® ECO. Dit is een flexibele tegellijm met 30% CO2-reductie, voor diverse types ondergronden, voor binnen en buiten.

VOORDELEN voor de TEGELZETTER

 Een zeer goede verwerkbaarheid, flexibiliteit en elasticiteit

 Hoog standvermogen

Vraag nu jouw brochure basisproducten voor het plaatsen van keramische tegels & natuursteen aan via arjan.vandenbos@compaktuna.be en ontdek het volledige assortiment tegellijmen en egalines. follow us

 Ergonomische 20 kg zak,100% recycleerbaar, bestaande uit 30% gerecycleerd materiaal

Italiaanse keramieksector ziet kansen in moeilijke markt

De Italiaanse keramische industrie gaat gebukt onder zware prijsconcurrentie vanuit met name China, India en Turkije. Ondanks die prijsoorlog weet de sector zijn positie als marktleider te behouden met ruim 31 procent van de mondiale markt. “Die positie danken we aan onze investeringen, de kwaliteit van onze producten en innovatie”, zei Augusto Ciarrocchi, voorzitter van Confindustria Ceramica, aan het begin van de internationale persconferentie tijdens Cersaie.

De tweede beursdag van Cersaie werd volgens traditie in The Square afgerond met de bijeenkomst voor ruim 150 internationale journalisten. Onder leiding van perschef Andrea Serri werden zij door verschillende sprekers geïnformeerd over de situatie op de markt van keramische tegels en badkamer sanitair, waaronder Ciarrocchi.

Die plaatste meteen een kanttekening bij het marktleiderschap van Italiaanse producenten. “We worden geconfronteerd met voortdurende uitdagingen, waaronder nieuwe invoertarieven, steeds agressievere dumping door bepaalde landen en een verlies aan concurrentievermogen als gevolg van de ideologisch gedreven toepassing van regelgeving zoals het ETS. Dergelijke regelgeving zorgt ervoor dat onze leden essentiële investeringen die hard nodig zijn voor de toekomst van onze industrie niet kunnen blijven doen.”

Ruim 19 miljard euro de wereldwijde keramische sector is goed voor een slordige 19,1 miljard euro, zo begon serri zijn korte inleiding. Samen met China, dat verantwoordelijk is voor iets meer dan 20 procent van de totale omzet, heeft Italië dus de ongeveer de helft de markt. Het marktaandeel van spanje is 18,3 procent, gevolgd door india met 11,4 procent. turkije heeft een aandeel van 2,6 procent, waarna er voor de overige producerende landen een marktaandeel van bijna 15 procent overblijft.

vervolgens presenteerde serri een overzicht van de gemiddelde kostprijs per vierkante meter per land. die bedraagt in Italië € 16,50 en daarmee steekt het ver uit boven de rest van de producerende landen. Spanje volgt met € 9,80 en voor tegels uit China wordt gemiddeld € 6,50 per vierkante meter betaald. Turkije staat met een bedrag van € 5,80 op de vierde plaats in het overzicht, gevolgd door India met € 3,80. De overige producerende landen zitten op € 3,30. “Dat zorgt voor een gemiddelde prijs van € 6,70 per vierkante meter”, constateerde Serri.

Strategische partner van de bouw volgens ciarrocchi is de prijs van de italiaanse producenten goed te verklaren. “onze leden blijven investeren in de kwaliteit van hun tegels, maar ook in hun medewerkers. daarnaast zit duurzaam ondernemen in ons dna, net als innoveren, dus ook daarin zoeken we continu naar beter en milieuvriendelijker. de keerzijde is dat we hierdoor een hogere kostprijs hebben dan producenten in andere landen, maar voorlopig blijven we winnen van concurrenten die ons uitdagen op prijsniveau.”

armando cafiero, managing director van confindustria ceramica, vulde aan: “de italiaanse keramische industrie wordt al jaren continu geconfronteerd met prijsdumpingen. daarnaast komt er vanuit europa steeds meer en nieuwe regelgeving op het gebied van stikstofuitstoot en andere eisen, waaronder cbaM. die maken onze markt ingewikkeld en zorgen voor een complexe internationale markt, terwijl wij juist een strategische partner voor de bouwsector kunnen zijn. daarom blijven we ook in nauw gesprek met de EU om te praten over extra steun, want die is hard nodig. dit is voor de italiaanse keramische industrie een belangrijk moment.”

Geen alternatief voor gas terwijl europa zucht onder de woningcrisis verdient de concurrentiepositie van europese fabrikanten in de ogen van cafiero veel meer aandacht in brussel. “Jongeren in alle landen zijn op zoek naar een huis, maar die zijn niet voldoende beschikbaar. daarin zal de eU maatregelen moeten nemen om samen met de bouwsector uit die impasse te komen. De extra tarieven van 15 procent die de verenigde staten aan europese producenten hebben opgelegd, hebben een groot effect op de sector gehad.”, zo lichtte de managing director toe.

als het gaat om de verduurzaming vraagt de italiaanse keramische industrie vooral om realisme. “Uit onderzoek blijkt dat onze leden kampioen zijn in energie-efficiency, maar we moeten niet vergeten dat we simpelweg geen haalbare alternatieven voor gas hebben als het gaat om de productie van keramische tegels.”

Kwaliteit is visitekaartje vanuit het ministerie van buitenlandse Handel en internationale samenwerking was directeur generaal Mauro battocchi aanwezig. Hij liet weten dat de voornaamste inzet van de italiaanse regering vooral gericht is op het beperken van de importtarieven van de VS. “Onze export moet kunnen floreren, dat is essentieel voor onze economie. de italiaanse kwaliteit is ons visitekaartje, dat geld zeker ook voor de keramische industrie die zich op cersaie van haar beste kant laat zien.”

Hij erkende de snelle opkomst van prijsconcurrerende markten en liet weten dat ook daarover aandacht is richting europa. “Maar de cultuur en kwaliteit van Italië hebben ze niet en die zullen ze ook nooit krijgen. We hebben, mede dankzij onze goede contacten met jullie sector voldoende en goede gereedschappen om de boodschap op de plekken waar dat belangrijk is voor het voetlicht te krijgen”, zei battocchi, die liet weten zelfs nog volop groeikansen voor de sector te zien.

Golfstaten en Azië

kansen ziet confindustria ceramica zelf overigens ook. “We richten ons op groeiende markten zoals de Golfstaten, waarin we met name in het luxere

“De intelligentie van de handen moet gewaardeerd worden”

segment veel potentie zien. dat geldt overigens ook Zuidoost Azië. ook daar groeit de vraag naar onze tegels van italiaanse kwaliteit”, zei ciarrocchi.

Mede daarom nodigde cersaie delegaties en partners uit deze landen speciaal uit om de beurs te bezoeken en uitgebreid kennis te maken met het veelzijdige aanbod.

Gebrek aan instroom kansen of niet, de toekomst van de keramische industrie is deels ook in handen van de tegelzetters. en, net als in andere europese landen, daalt de instroom van jonge vaklieden. “Wij zorgen voor de tegels die voldoen aan alle kwaliteitseisen die gelden, maar zonder verwerkers blijven ze in onze magazijnen en die van onze dealers liggen. de behoefte aan voldoende goed opgeleide tegelzetters is groot, ook in ons land”, zei cafiero.

om de aandacht voor het ambacht op de beursvloer te vergroten, was ruim 10.000 vierkante meter van de totale 155.000 vierkante meter beursoppervlak ingericht voor città della Posa (Tiling Town). Daar kregen scholieren van verschillende middelbare scholen de kans om in een ‘superhelden-omgeving’ kennis te maken met het vak. daarnaast lieten jonge tegelzetters uit Italië, Denemarken, Zwitserland en Brazilië zien hoe mooi het vak van tegelzetter is.

Imago verbeteren tijdens een speciale persconferentie voorafgaand aan cersaie 2025 had luca berardo, voorzitter van assoposa, de italiaanse bond van tegelzetters, dit onderwerp al nadrukkelijk

onder de aandacht gebracht. “We moeten het imago van het werk onder jongeren verbeteren. Ze moeten op de hoogte zijn van de baankansen. daarnaast verdient het vak in Italië meer aanzien. Dat kunnen we bereiken via duidelijke erkenning via weten regelgeving, zoals dat ook voor loodgieters en elektriciens geldt. de intelligentie van de handen moet gewaardeerd worden.” berardo, sinds mei ook voorzitter van de eUF, liet weten dat dit europese probleem ook op europees niveau aangepakt worden door de aangesloten brancheverenigingen, waaronder ook bovatin. “We moeten met

gerichte marketingcampagnes tonen hoe aantrekkelijk ons vak is. daarin kunnen we als europese verenigingen nauw met elkaar optrekken.”

Het belgische online magazine polycaro won de Journalism award. deze prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een journalist of medium dat in het afgelopen jaar veel aandacht heeft besteed aan de italiaanse keramische industrie en zo bijdraagt aan een positief imago. eigenaar simon ooghe kon wegens ziekte niet persoonlijk aanwezig zijn, maar liet via een videoboodschap weten enorm vereerd te zijn met de award. ■

DE HYGI Ë NISCHE TEGEL

DUURZAME VOORDELEN

› Moeiteloos schoonmaken: bespaart tijd en schoonmaakmiddel

› Antibacterieel: zorgt voor hygiënische reiniging

› Schone lucht: heeft een positief effect op het binnenklimaat

› Slimme technologie voor optimale woonkwaliteit

Met Hytect kunnen mensen met een allergie rustig doorademen, kunnen ouders hun baby‘s gerust op de vloer laten kruipen en kunnen dierenvrienden in een handomdraai de sporen van hun viervoeters wegwerken. Want onze innovatieve technologie gaat bacteriën, schimmels en ziektekiemen tegen, breekt schadelijke stoffen in de lucht af, en zorgt ervoor dat vuil moeiteloos kan worden verwijderd. Omdat Hytect vast in het glazuur wordt ingebrand, blijft het effect permanent behouden.

www.hytect.com

Merk Agrob Buchtal / Serie Area Pro (nieuwigheid 2021)

Aannemersfederatie Nederland:

‘Overheid en politiek moeten betrouwbare partner zijn’

De bouwen infrasector hebben het afgelopen jaar een grote stap gezet richting eerlijke arbeid: meer dan 5.000 werkenden zijn overgestapt van een zzp-constructies naar een cao-dienstverband. Toch staat deze vooruitgang volgens Aannemersfederatie Nederland Bouw & Infra (AFNL) onder druk.

Het kabinet is demissionair, terwijl juist nu continuïteit in beleid en toezicht noodzakelijk zijn. Bovendien ligt het plan op tafel om per 1 januari 2026 het marktteam bij de Belastingdienst op te heffen. Handhaving is nu al nauwelijks zichtbaar of voelbaar; zonder marktteam valt die straks vrijwel stil. Als Den Haag nu wegkijkt, staat de deur naar schijnzelfstandigheid per 2026 weer wagenwijd open, zo vreest AFNL.

Het afgelopen jaar is onder meer in de steigerbouw, de sloopsector en onder voegers afscheid genomen van veel schijnzelfstandigen. Daarmee laat de sector zien dat zij verantwoordelijkheid neemt en bereid is te investeren in duurzame arbeidsrelaties, zo laat AFNL weten. De instroom in de cao maakt duidelijk dat bedrijven bewust kiezen voor zekerheid, sociale bescherming en eerlijke arbeidsvoorwaarden. Het gaat niet om één segment, maar om een brede beweging door de hele keten. Dat vormt de basis voor een gelijk speelveld waarin malafide constructies steeds minder kans krijgen.

Handhaving is onzichtbaar

Sinds mei is er een website beschikbaar (www.functiehuisbouweninfra.nl/) waar alle informatie te vinden is over de functieindeling in de sector. Deze website bevat onderdelen zoals het functiehandboek, referentiefuncties, veelgestelde vragen, tips, valkuilen, voorlichtingsmateriaal en standaarddocumenten.

Functiehandboek

“We hebben 5.000 mensen terug in de bouwen infra cao –dat zijn 5.000 gezinnen die weer op zekerheid kunnen rekenen. De bouwen infrasector levert, maar de overheid dreigt af te haken. Handhaving is nu onzichtbaar en de capaciteit bij

“Handhaving is nu onzichtbaar en de capaciteit bij de Belastingdienst ontbreekt merkbaar”

de Belastingdienst ontbreekt merkbaar. Als dat zo blijft, krijgt schijnzelfstandigheid opnieuw alle ruimte om te floreren. De vraag is niet óf, maar wanneer Den Haag laat zien dat zij pal staat voor een gelijk speelveld”, zegt AFNL-voorzitter Riek Siertsema.

Oproep

aan Den Haag

AFNL doet een duidelijke oproep aan politiek en Belastingdienst om het marktteam na 1 januari 2026 in stand te houden. Zonder dit marktteam valt de handhaving stil en krijgt schijnzelfstandigheid opnieuw vrij spel. Daarnaast moet de overheid handhavingsacties veel beter zichtbaar te maken. Bonafide bedrijven moeten zo kunnen ervaren dat de overheid eerlijke arbeid actief beschermt, aldus AFNL.

Een derde dringende oproep die de Aannemersfederatie aan Den Haag doet, is te bewijzen dat Nederland kan rekenen op een betrouwbare overheid. Regels zonder zichtbare handhaving zijn een dode letter en ondermijnen het gelijke speelveld, zo benadrukt de koepelorganisatie die de gezamenlijke belangen van dertien brancheverenigingen – waaronder ook bovatin - behartigt. ■

www.aannemersfederatie.nl

Voor meer informatie, neem contact op met de Helpdesk van AFNL via vanderveen@aannemersfederatie.nl

AFNL ziet in Miljoenennota duidelijke ambities

De Aannemersfederatie Nederland Bouw & Infra ziet in de Miljoenennota 2026 duidelijke ambities op het gebied van woningbouw, verduurzaming en veiligheid. Dat zijn stuk voor stuk terreinen waar de AFNL-leden, waaronder ook de tegelzetters, dagelijks aan bijdragen. Tegelijk ziet AFNL nog een gebrek aan concrete uitvoeringsplannen voor een aantal van die ambities.

De plannen die het demissionaire kabinet Schoof in september presenteerde, bevatten elementen waarvan de bouwen infrasector kan profiteren. Zo wordt in de Miljoenennota gesproken over meer investeringen in bouw, verduurzaming en infrastructuur. Die zijn hard nodig dus dat geeft de sector perspectief.

Op het gebied van vermindering regeldruk en versnelling van vergunningen worden wel goede suggesties gedaan, maar de plannen voor de concrete aanpak ontbreken nog. AFNL mist ook een versneld fonds voor isolatie en renovatie waar ook het mkb aanspraak op kan maken.

Plan voor instroom gemist Tegelijkertijd blijft een arbeidsmarktplan voor bouw en techniek achterwege. Zonder extra instroom van vakmensen kan de sector de ambities niet waarmaken. Het is een probleem waarmee veel sectoren in de bouw en infra kampen. De hogere defensieinvesteringen zijn begrijpelijk, maar kunnen een groot beroep doen op hetzelfde technische personeel als waar de bouw en infra van afhankelijk zijn. Een integrale arbeidsmarktbenadering is nodig om elkaar niet leeg te trekken, zo meent AFNL.

Voorzitter Siertsema licht toe: “Onze leden staan klaar om woningen te bouwen, huizen te isoleren en infrastructuur aan te leggen. Wij zien in de Miljoenennota ambities die daarbij passen. Maar het vraagt nú om actie op de arbeidsmarkt en om slimme afspraken, zodat Defensie en bouw elkaar niet beconcurreren om dezelfde vakmensen.”

Vervolgstappen

De komende periode blijft AFNL samen met de aangesloten brancheorganisaties, mbo-scholen en de overheid werken aan extra instroom en behoud van vakmensen. Daarnaast wil de Aannemersfederatie de effecten van de defensie-investeringen op de civiele arbeidsmarkt onder de aandacht brengen en meedenken over oplossingen.

In Den Haag zal de koepelorganisatie pleiten voor een versneld verduurzamingsfonds met ruimte voor mkb-bedrijven en de aangesloten leden informeren over de kansen en trajecten die er wél zijn, zodat er samen kan worden ingespeeld op nieuwe opdrachten.

Volgens Siertsema is het doel van AFNL helder. “Niet alleen kritiek geven, maar juist samen met politiek en onderwijs de randvoorwaarden creëren waarmee de leden kunnen blijven bouwen aan Nederland.” ■

Compaktuna introduceert flexibele Flexcement Eco

Met Flexcement® Eco introduceert Compaktuna een flexibele poederlijm die volgens de producent op verschillende vlakken goed kan concurreren met pastalijmen. De hoge kleefkracht en elasticiteit maken Flexcement Eco geschikt voor het verlijmen van onder meer keramische tegels en natuursteen op verschillende ondergronden.

De noviteit heeft een verhoogde weerstand tegen schuifspanningen, waardoor het ook voor verlijming op spaanplaat gebruikt kan worden als alternatief voor pastalijm. Voor het verlijmen van tegels op tegels kan het – binnenshuis – eveneens gebruikt worden.

Compaktuna werkt over alle onderdelen van de organisatie hard aan het verminderen van de CO2-footprint, ook in de productiefaciliteiten. Dankzij de aantoonbare resultaten van die vermindering mag Flexcement het achtervoegsel Eco voeren. Een duurzame keuze.

De ondergronden waarop Flexcement Eco zijn onder meer beton, metselwerk, cellenbeton, spaanderplaten, fineerplaten. Voor de laatste drie materialen adviseert Compaktuna altijd eerst voor te behandelen met Membrane LIQ. Ook het verlijmen van vloertegels tot 1 x 1 meter op vloerverwarming is mogelijk.

Voor het plaatsen van natuursteen adviseert de producent om de gehele plaat met lijm in te strijken en niet met noppen te werken. De nieuwe lijm is een licht verwerkbare lijm, die zich zeer gemakkelijk laat uitstrijken. Bij een temperatuur van +23 °C is de lijm 24 uur na plaatsing voldoende uitgehard om de ruimte te betreden en de tegels te voegen. ■

www.compaktuna.be

Schlüter®-oppervlakteverwarming

Schlüter-BEKOTEC-THERM: Ideaal voor warmtepompen en andere hernieuwbare energiebronnen dankzij de lage aanvoertemperatuur

Dat energie besparen belangrijk is, ligt voor de hand- de oplossing ligt op de vloer en tegen de wand. Met Schlüter-BEKOTEC-THERM en Schlüter-DITRA-HEAT-E hebben wij twee baanbrekende oppervlakteverwarmingen ontwikkeld, die energie besparen makkelijk maken. In combinatie met hernieuwbare energiebronnen zorgen de duurzame verwarmingssystemen van Schlüter-Systems voor een efficiënte en behaaglijke warmte op de vloer en aan de wand.

schlueter-systems.nl Energiezuinig.

schluetersystemsbenelux

komo keurmerk Voor te G elzet B edrijven

het komokeurmerk

Het KOMO keurmerk: al meer dan 50 jaar hét kwaliteits-keurmerk in de bouw. koMo staat voor een onafhankelijk getoetste kwaliteit, op basis van objectieve maatstaven.

Het keurmerk maakt tijdrovende controle-trajecten bij de vergunningverlening en op de bouwplaats overbodig. Uw klanten kunnen er blindelings op vertrouwen dat uw processen en producten voldoen aan het Bouwbesluit en aan specifieke kwaliteits-, prestatie- en veiligheidseisen die de marktpartijen stellen. Creëer ook meerwaarde voor uw diensten samen met skg-ikob!

Het KOMO-prOcescertificaat

Het KOMO-procescertificaat garandeert een correcte montage van producten en wordt afgegeven aan montagebedrijven met bewezen deskundigheid en montagekwaliteit. Het certificaat geeft vooraf zekerheid

over de te leveren kwaliteit. procescertificaten ondersteunen bij de directievoering van een bouwwerk en reduceren de faalkosten door het voorkomen van fouten tijdens het proces.

sKG-iKOB tOetst Bedrijven in samenwerking met o.a. de bovatin is de Beoordelingrichtlijn 1017 ‘Het aanbrengen van tegelwerk’ en de Uitvoeringsrichtlijn 35-101 ‘Het aanbrengen van wand- en vloertegelwerk in reguliere toepassing’ ontwikkeld. in de brl en de Url staan alle eisen die gelden voor het koMo-keurmerk. U kunt het certificaat aanvragen bij SKG-IKOB Certificatie. Er is een korting voor de combinatie met iso 9001-, MVO- of VCA*certificering.

vOOr Meer infOrMatie: voor meer informatie kunt u mailen met: info@skgikob.nl of via 088-2440100.

Modulaire douchewand

Extreem

Compleet met Hansgrohe iBox inbouwunit

Allrounder: de iBox universal is de eerste en enige inbouw basisbehuizing voor een zeer breed assortiment mengkranen van de merken Hansgrohe en AXOR.

Veel designmogelijkheden: meer dan 200 producten van AXOR en Hansgrohe passen op de iBox.

Aantrekkelijke badkamer in een handomdraai: de volumineuze techniek verdwijnt volledig in de wand. Bovendien zorgen elegante inbouwkranen voor een modern design en meer bewegingsvrijheid.

Betrouwbaar, veilig en duurzaam dankzij technologie die miljoenen keren is uitgeprobeerd en getest.

Hansgrohe iBox–1. Meer dan 200 opties.

wedi Sanwell wandelement

stabiel, met geïntegreerde nis.

tegelzetters verzekeringsdienst

Wat mag je vragen aan je zieke medewerker? Praktische tips voor werkgevers

Er is veel verwarring over verzuim en hoe hiermee om te gaan als werkgever. Als Bovatin Verzekeringsdienst nemen wij de leden van bovatin graag mee in de praktijk van verzuimverzekeringen en de belangrijkste aandachtspunten.

Als werkgever is de kans groot dat je een keer te maken krijgt met een zieke medewerker. Dat is natuurlijk erg vervelend voor jouw medewerker en personeel, maar ook voor jou als ondernemer. Het belangrijk om te weten wat je wel en niet mag vragen aan een zieke medewerker. Niet alleen om te voldoen aan de wetgeving, maar ook om de privacy van de medewerker te respecteren en een goede werksfeer te behouden.

Wat mag je wel vragen?

• Verwachte duur van het verzuim: Je mag vragen hoe lang de medewerker verwacht afwezig te zijn. Dit helpt je om de werkzaamheden binnen het bedrijf te plannen en eventueel tijdelijke vervanging te regelen.

• Eventuele beperkingen en mogelijkheden: Je mag vragen welke werkzaamheden de medewerker wel of niet kan uitvoeren. Dit is relevant voor het plannen van re-integratie en het mogelijk maken van aangepast werk.

• Contactpersoon voor verdere communicatie: Je kunt vragen wie er gecontacteerd kan worden als de medewerker zelf niet bereikbaar is, bijvoorbeeld een familielid of vriend.

• Verblijfadres tijdens de ziekteperiode: Als een medewerker elders verblijft tijdens het ziekteverlof, bijvoorbeeld bij familie of in een zorginstelling, mag je vragen waar dit is.

“Je hebt geen medische informatie nodig om een constructief verzuimgesprek te voeren”

Debby den Besten (Verzuimregisseur, Bovatin Verzekeringsdienst)

Wat mag je niet vragen?

• Specifieke medische details: Je mag niet vragen naar de aard en oorzaak van de ziekte, de diagnose en de behandeling. Dit valt onder de medische privacy van de medewerker.

• Details over medische bezoeken: Je mag niet vragen naar details van afspraken met artsen of andere zorgverleners, zoals frequentie of reden van het bezoek.

• Informatie over medicatie: Het is niet toegestaan om te vragen welke medicijnen de medewerker gebruikt of waarvoor deze medicatie is voorgeschreven.

Het kan zijn dat je medewerker uit zichzelf medische informatie met jou deelt. Dat is geen probleem, zolang je deze maar niet vastlegt.

• Het is belangrijk om als werkgever de balans te vinden tussen het verkrijgen van noodzakelijke informatie voor de bedrijfsvoering en het respecteren van de privacy van je zieke medewerker. Door te weten wat je wel en niet mag vragen, voorkom je juridische problemen en behoud je een respectvolle relatie met je werknemers.

Als je twijfelt over wat je mag vragen, is het raadzaam om advies in te winnen bij een arbodienst of een juridisch adviseur.

Voor vragen of meer informatie over verzuimverzekeringen kun je contact opnemen met bovatin Verzekeringsdienst via info@bovatinverzekeringsdienst.nl of telefonisch via 010-2884990. Meer informatie staat op: www.bovatinverzekeringsdienst.nl ■

Voorkom knie- en rugproblemen met de innovatieve FENTO drukverdelingstechnologie. Bij traditionele kniebeschermers wordt de druk vaak geconcentreerd op de knieschijf, wat kan leiden tot onherstelbare fysieke problemen.

FENTO’s bekroonde ontwerp verdeelt de druk gelijkmatig over het onderbeen door middel van een ergonomische wig, die in alle producten is verwerkt.

Deze belangrijke ergonomische verbetering helpt knie- en rugproblemen te voorkomen. Werken op je knieën is daardoor niet alleen veiliger, maar ook veel comfortabeler. Kies voor FENTO en ervaar het verschil!!

ieder zijn vak…

Iedere editie van bovaninfo sluit hoofdredacteur Geert Hilferink af met een eigen column. Over een ontwikkeling die hem als niet-tegelzetter opvalt in de branche, of een onderwerp waarop u als lezer hem wijst. Hebt u een suggestie? Mail die dan naar redactie@bovatin.nl!

Dat kan natuurlijk ook als u wilt reageren op de column. GeertHilfe hoofdredacteur bovatin

afwachten

Als u mijn bijdrage aan deze editie van bovatinfo leest, heeft Nederland gestemd en is bekend welke partij zich de grootste mag noemen. Welke nieuwe verhoudingen zijn ontstaan en welke gevolgen heeft dat voor de koers van ons land en voor de regering die gevormd gaat worden?

De politiek heeft mij altijd wel geïnteresseerd en ik probeer, vooral in mijn woonplaats Doetinchem en Den Haag, te volgen wat er gebeurt en welke plannen er zijn. De laatste jaren merk ik dat het volgen van de lokale politiek steeds leuker wordt. Niet omdat er alleen maar voor inwoners positieve en populaire besluiten genomen worden, zeker niet. Ook de gemeente Doetinchem neemt maatregelen waar ik niet blij van word, dat hoort er nu eenmaal bij. Het ‘leuke’ zit hem in het feit dat de gemeente besluiten neemt en deze ook uitvoert.

Dadendrang waar het in Den Haag amper van lijkt te komen. Tenminste; als het gaat om het succesvol maken van plannen en die vervolgens ook uitvoeren. De afgelopen jaren is het in mijn ogen veel te vaak gebeurd dat mooie plannen en beloften jammerlijk ten onder gingen in Kamerdebatten vol emotie of in de uitvoering sneuvelden door gebrek aan mankracht of budget. Het heeft mij geleerd dat je – zeker bij de landelijke politiek – altijd maar moet afwachten wat er daadwerkelijk gebeurt.

Geheel terecht was de wooncrisis hét verkiezingsthema dit najaar. Ik blijf de cijfers ongelofelijk vinden: een tekort van ruim 400.000 woningen… Gekoppeld aan de – tot nu toe nooit gehaalde – ambitie die Den Haag sinds 2008 heeft om jaarlijks 100.000 nieuwbouwwoningen toe te voegen aan de voorraad ben ik sceptisch geworden over de haalbaarheid van het oplossen van deze crisis.

Verschillende verkiezingsbeloften moeten doen geloven dat we met tien nieuwe steden of een astronomisch bedrag van 34 miljard euro deze wooncrisis wel gaan beteugelen. Ik gun iedereen het volste vertrouwen in deze plannen, maar ik voel me niet aangetrokken tot deze – voor mij – uitersten. Misschien moeten we beginnen met het realiseren van die 100.000 woningen per jaar. Die waren vanaf 2008 nodig om in 2030 het tekort van toen weggewerkt te hebben…

Het wordt de komende dus afwachten. Welke regering gaan we krijgen? Welke plannen voor de woningmarkt weet die nieuwe regeling uit te onderhandelen en – voor mij de allerbelangrijkste vraag – slaagt de nieuwe regering er in om de broodnodige versnelling in de nieuwbouw van de grond te krijgen. ■

SECREtARIAAt

secretariaat bovatin postbus 1085, 3900 bb veenendaal bezoekadres: de smalle Zijde 20a 3903 lp veenendaal tel. 0318 – 547 366 e-mail: secretariaat@bovatin.nl website: www.bovatin.nl

HOOFDBEStuuR

Voorzitter:

G.A. (Gerard) Reus raadhuisstraat 18, 1829 bv oudorp tel. (072) 511 08 99 mob. 06-22916752 e-mail: voorzitter@bovatin.nl

secretaris: Mascha rongen keizersveld 22 5803 aN venray tel. 0478 – 550 410 e-mail: secretaris@bovatin.nl

penningmeester:

T. (Tom) Sterkman ivoorstraat 5 1812re alkmaar tel. 072-5183222 e-mail: t.sterkman@svktegelwerken.nl

Bestuursleden:

C. (Chris) Beld

Eenhuisstraat 8, 7665 PZ Albergen tel. 0546 441971 e-mail: info@tegelspecialist.nl

rené oude lashof twentepoort West 45 7609 RD Almelo telefoon 0546 – 814764 mob. 06-54713836 e-mail rene@rietmeijertegels.nl

J. (Jeroen) de Goeij den Hamstraat 9, 3451 bM vleuten tel. 030 - 6772421 e-mail: info@oostborg.nl

R. (Robert) Hurkmans ambachten 6a 5711 LC Someren tel. 0493 494 505 e-mail: r.Hurkmans@tegelhandelloomans.nl

T. (Tom) Sterkman ivoorstraat 5, 1812 re alkmaar tel. 072-5183222 e-mail: t.sterkman@svktegelwerken.nl

Nuttige info voor bovatinleden

Juridisch adviseur:

Mr. t. Zanen

Beukendreef 11, B-2920, Kalmhout België e-mail: juridischadvies@bovatin.nl mob. 06-20616770

informatie betreffende keuringscommissie: secretariaat bovatin postbus 310, 3900 aH veenendaal tel. 0318 – 547 366

AFDELINGSSECREtARIAtEN

noord-Holland k scholten Westerwerf 2, 1911 Ja Uitgeest tel. 0251-319101

e-mail: noordholland@bovatin.nl

Midden- en West-nederland vacature

Oost- en noord-nederland C.(Chris) Beld Eenhuisstraat 8, 7665 PZ Albergen tel. 0546 441971 e-mail: info@tegelspecialist.nl

zuid-nederland

Mascha rongen keizersveld 22 5803 aN venray tel. 0478 – 550 410 e-mail: secretaris@bovatin.nl

COMMuNICAtIE & BELEID

D. (David) van Swol vanswol@aannemersfederatie.nl tel. 0318-54 49 00 mob. 06 – 2122 2010

hoofdredactie bovatinfo, advertenties G. (Geert) Hilferink

Hof van edinburgh 41 7007 GW Doetinchem tel. 06 – 3985 4233 e-mail: redactie@bovatin.nl

techniek-materialen-Gereedschappen

A.M.F.J. (Ton) Borrenbergs

Sjeng Vaasstraat 7, 6031HE Nederweert tel. (0495) 63 40 95

mob. 06 - 234 42 186

e-mail: technischadvies@bovatin.nl

LEDENADVIES

secretariaat bovatin tel. 0318 – 547 366 e-mail: secretariaat@bovatin.nl voorlichting op gebied van onder andere:

• Algemene wet en regelgeving (waaronder arbeidsrecht en aansprakelijkheden)

• sociale verzekeringen

• cao bepalingen waaronder lonen en overige verplichtingen

• arbo – wetgeving. arbo-catalogus en A(BRIE)

• Juridische zaken

• belastingzaken

• scholing en cursussen

• Bedrijfstakspecifieke aangelegenheden

• techniek

• Marketing

bovatin/technisch advies/onderwijs kort telefonisch advies: kosteloos

Tarief € 70,- per uur. algemene technische adviezen en specifieke projectadviezen

• tegels

• lijmen

• Hulpmiddelen-materialen

• verwerkingsmethoden

tel. (0495) 634 095

mob. 06 – 234 42 186

e-mail: technischadvies@bovatin.nl

adviseur: a.F.M.J. borrenbergs

bovatin/BJD advies

Tarief € 75,- per uur. Incasso: no cure no pay (zonder geschil) mob. 06-20616770

e-mail: juridischadvies@bovatin.nl

Juridische advisering en procesvertegenwoordiging (ook bemiddeling advocaat):

• arbeidsrecht

• contractenrecht

• incasso

• Huurkwesties

• soc. verzekeringen

• subsidies

• vergunningen

• leasing

• productaansprakelijkheid

• Juridische doorlichting

“Ik

ben gezwicht voor superlicht."

KIES VOOR ZERO IMPACT*

OP

KLIMAATVERANDERING

Kies voor het aanbrengen van keramische tegels voor lijmen en voegen uit de zero lijn van Mapei. De CO2-uitstoot van deze producten wordt volledig gecompenseerd door te investeren in gecertificeerde projecten. Een goede keuze, zowel voor nieuwbouw- als renovatieprojecten. Door in te zetten op het welzijn van de planeet en toekomstige generaties. Nul impact op het klimaat, de kwaliteit van Mapei.

* De CO2-uitstoot wordt gedurende de hele levenscyclus gemeten met behulp van de Life Cycle Assessment (LCA-)methode. De uitstoot van de producten wordt vervolgens voor 100% gecompenseerd. Dit gebeurt door te investeren in gecertificeerde projecten voor hernieuwbare energie, herbebossing en bosbescherming.