Tweeduizend jaar verkeer en vervoer in Utrecht

2000 jaar verkeer en vervoer in Utrecht Presentatie voor (nieuwe) raadsleden, 6 april 2010

8-5-2006

1

2000 JAAR VERKEER EN VERVOER IN UTRECHT ONDERWERPEN • Van het jaar 0 tot 1842 • Spoorwegen: begin van de moderne tijd • Wegverkeer van west naar oost - - - -

Dwars door de stad Rijksweg 12 en een nieuwe rondweg Galecopperbrug: bootreis voor een brug Rijksweg A27: schakel tussen de A12 en A28

• Zoektocht naar (verkeers)ruimte - Wilde plannen voor de binnenstad - Ruimte voor fietsers en voetgangers

• Het bewogen bestaan van de tram

- Sneltram Utrecht-Nieuwegein-IJsselstein - (G)een sneltram door de binnenstad

2

VAN HET JAAR 0 TOT 1842

3

Kruispunt van wegen

Utrecht 1695

4

Reizen in de 18e en 19e eeuw

5

SPOORWEGEN: BEGIN VAN DE MODERNE TIJD

Utrecht 1872

• 6 december 1843: opening spoorlijn Amsterdam–Utrecht.

• In 1872 al zes spoorlijnen van en naar Utrecht (zie kaart).

• De volgende 140 jaar alleen nog twee nieuwe spoorwegplannen!

• Spoorwegen en stations worden buiten de stad aangelegd.

• Ministerie van Oorlog bepaalt veelal de ruimtelijke ordening rondom de stad.

6

Utrechtse stations door de jaren heen

1903 (Rhijnspoorstation)

1942 (Van Ravensteyn)

1986 (Centraal Station)

1930-1938 (halte Biltstraat)

1947 (halte Lunetten)

1968 (station Overvecht NS)

7

WEGVERKEER VAN WEST NAAR OOST

Utrecht 1935

8

Dwars door de stad

1935 (Smakkelaarsbrug)

1925-1932 (Potterstraat)

1924-1925 (Potterstraat)

9

Rijksweg 12 en een nieuwe rondweg

Utrecht 1964 Utrecht 1960

10

Verkeersplein Oudenrijn: draaischijf van Nederland

1952 (rotonde met pompstation)

1959 (‘verlengen’ van weefvakken)

1967 (via stuiver tot klaverblad)

1959 (afsluiting wegens Pinksterdrukte)

1981 (van klaverblad tot klaverturbine)

11

Rijksweg 22: eerste rondweg van Nederland

1955-1960 (aansluiting Rijksweg 22)

1955-1960 (Engelenbocht)

1950-1955 (verkeersplein met twee niveaus)

1962 (kruising Prins Hendriklaan)

1970 (verhoging Waterlinieweg en aanleg ‘t Goyplein)

12

Galecopperbrug: bootreis voor een brug

1962 (rust en ruimte)

1963 (Pinksterdrukte)

1974 (oud en nieuw)

1974 (bootreis voor een brug)

1975 (oud wordt nieuw)

1976 (bouw derde Galecopperbrug)

13

Rijksweg A27: schakel tussen de A12 en A28

Utrecht 1970

14

Een bos moet wijken

15

ZOEKTOCHT NAAR (VERKEERS)RUIMTE

1950 (Neude)

1970 (Smakkelaarsveld)

1964 (Vredenburg)

inzet: 1955 (Catharijnebrug)

16

Wilde plannen voor de binnenstad

1971 (bouw Catharijnebaan)

1969 (verkeersplan Utrechtse binnenstad)

1972 (bouw Catharijnebaan) 1967 (Leidseveer en Smakkelaarsbrug)

1970 (maquette Vredenburgviaduct)

17

Ruimte voor fietsers en voetgangers

1885 (Maliebaan: oudste fietspad van Nederland)

1965 (Steenweg)

1955-1960 (Potterstraat)

1968 (Lange Elisabethstraat)

1997 (Burg. Reigerstraat)

1965-1970 (Lijsterstraat)

18

HET BEWOGEN BESTAAN VAN DE TRAM

29 april 1879 (eerste paardentramlijn)

Blauwe tram naar Zeist

2 mei 1949 (laatste tram)

20 juni 1906 (eerste elektrische tramlijn)

GVB 301 (voormalige GTU 75)

19

Sneltram Utrecht-Nieuwegein-IJsselstein (SUNIJ)

17 december 1983 (opening sneltramlijn)

1982 (Graadt van Roggenweg)

2007 (lagevloertram uit Mulhouse)

2000 (gerenoveerde sneltram)

2010 (spitstrams uit Wenen)

20

(G)een sneltram door de binnenstad

Impressie uit rapportage gemeente

‘De monsterlijke sneltram’

Fotomontage tegenstanders

21

100 jaar vooruitgang?

Biltstraat rond 1920

Biltstraat rond 2020

22

DANK VOOR UW AANDACHT!

Welk druk kruispunt is dit?

Wat was de bijnaam van deze rotonde en waarom?

Foto’s: HUA (Het Utrechts Archief), Ruud Ditewig, Ronald Tamse.

Kaarten: Ruud Ditewig, Dominic Meesters, Ronald Tamse.

StadsOntwikkeling, Ronald Tamse, April 2010

23