BORGARFJÖRÐUR Hérað menntunar og menningar 1. tbl 4. árgangur 25. maí 2012
Menntahefðin rík í Borgarfirði B
lað þetta er helg að kynningu á skólalífi og ýmiss konar menn ingarstarfsemi í Borgarbyggð. Skólastarf á sér langa sögu í héraðinu, auk þess sem menn ingarstarf hefur þar löngum staðið í b lóma. Er það von út gefenda að kynningarblað þetta verði til þess að b regða birtu á þá m iklu grósku sem nú ein kennir mennta- og menningar líf héraðsins. Að blaðinu stend ur félagsskapur sem nefnist Háskólaráð Borgarfjarðar. Ráð ið mynda Borgarbyggð, Há skólinn á Bifröst, Landbúnað arháskóli Íslands, Menntaskóli Borgarfjarðar og Snorrastofa. Borgarfjarðarhérað nær frá Hvalfirði í suðri til Hítarár og Bröttubrekku í n orðri og að jöklum og hálendinu í austri. Tvö sveitarfélög eru sunnan Hafnarfjalls og Skarðsheiðar, en að norðan Borgarbyggð og Skorradalshreppur. Sex þéttbýliskjarnar eru í Borgarbyggð; Borgarnes, Bif röst, Hvanneyri, Kleppjárns reykir, Reykholt og Varmaland. Stærstur þeirra er Borgar nes, og hét að f ornu Digranes, sem fram kemur í Egils sögu. Kveld-Úlfur lét gera Skalla- Grími syni sínum þau orð, að hann s kyldi taka sér bústað þar sem líkkistu sína ræki að landi. Byggðist Borgarnes upphaf lega í landi Borgar á Mýrum, þar sem h éldu bú Skalla-Grím
ur og síðar sonur hans, Egill Skalla-Grímsson. Í dag er bærinn miðstöð verslunar og þjónustu fyrir Borgarfjarðarhérað og í hérað inu er ört vaxandi sumarhúsa byggð í um 40 skipulögðum sumarhúsahverfum. Atvinnulíf einkennist öðru fremur af mat væla- og byggingaiðnaði, auk þjónustu við ferðafólk sem er mjög vaxandi þáttur, ekki síst í Borgarnesi, þar sem staðurinn er í alfaraleið og ferðaþjónusta eykst sífellt. Til s veita í Borgarbyggð eru landbúnaður og starf semi tengd menntastofnun um ráðandi atvinnugrein ar, og í Borgarnesi iðnaður og fjölbreytt þjónusta við bæði íbúa og ferðamenn. Í Borgar byggð býr nú vel á fjórða þús und manns allan ársins hring. Sumarhús í Borgarfirði eru á þriðja þúsund og hinn mikli fjöldi sumarhúsa í hérað inu hefur einnig þau áhrif að „íbúafjöldi“ héraðsins marg faldast yfir sumartímann. Í héraðinu blómstrar marg vísleg menning, auk ýmissa menntastofnana. Þar starfa tveir háskólar; á Hvanneyri og Bifröst. Menntaskóli Borgar fjarðar er nýlegur skóli í Borg arnesi. Auk þess eru tveir grunnskólar á fjórum stöðum og fimm leikskólar í sveitarfé laginu.
Borgarfjörður - kynningarblað Háskólaráðs Borgarbyggðar Útgefendur: Borgarbyggð, Háskólinn á Bifröst, Landbúnaðarháskóli Íslands, Menntaskóli Borgarfjarðar og Snorrastofa. Umsjón með efni og auglýsingum: Skessuhorn ehf Fréttaveita Vesturlands. Blaðamenn: Heiðar Lind Hansson og Sverrir Norland. Ljósmyndir: Myndasöfn Skessuhorns, Bifrastar og LbhÍ, Bergur Þorgeirsson, Björn H. Sveinsson, Guðlaugur Óskarsson, Heiðar Lind Hansson, Kristín Jónsdóttir og Sigríður Leifsdóttir. Umbrot: Skessuhorn/ Ómar Örn Sigurðsson. Forsíðumynd. Tíkin Apríl á Hafnarfjalli. Ljósm. Fanney Þorkelsdóttir. Dreifing: Með Morgunblaðinu föstudaginn 25. maí 2012. Einnig dreift á heimili í Borgarbyggð. Prentun: Landsprent.
Landslag í Borgarfirði er víða mikilfenglegt og fag urt. Nægir að nefna umhverfi Norðurár sem dæmi. Héraðið er þekkt fyrir laxveiðiár sínar, sem eru meðal þeirra fengsæl ustu á landinu. Þar veiðist um helmingur af villtum laxi hér á landi. Hvítá liðast um héraðið og rennur í Borgarfjörð, og of arlega í henni eru Hraunfoss ar og Barnafoss. Þetta er tví mælalaust einn fegursti staður á Íslandi og fjölsóttur af ferða mönnum. Jarðhiti í Borgarfirði er mik
ill á nokkrum svæðum. Reyk holtsdalur fer þar fremstur með stærsta hver Evrópu, Deild artunguhver, í mynni dalsins. Að norðaustanverðu nær hér aðið að Húnavatnssýslum og eru sýslumörk um Arnarvatns heiði. Þangað streyma silungs veiðimenn á hverju s umri enda óvíða eins fengsæl vötn að finna. Úti fyrir Mýrum er fjöldi eyja og skerja og Hjörsey þeirra stærst. Strandlengja Mýr anna er meðal þeirra s taða á Ís
landi sem hafa hvað fjölbreytt ast fuglalíf. Hítardalur hefur að geyma ikla náttúrufegurð. Þar er m hægt að skyggnast aftur í aldir og sjá jarðsöguna í hnotskurn. Einnig gleðja þar augað bæði litrík fjöll og grænar hlíðar. Fjölbreytileiki og fagurt um hverfi gera það þess virði að ferðamenn s taldri við í hérað inu og n jóti þess sem náttúr an og heimamenn hafa upp á að b jóða.
SKESSUHORN 2010
Reyktur og grafinn Eðallax fyrir ljúfar stundir
Eðalfiskur ehf Sólbakka 4 310 Borgarnesi S: 437-1680 sala@edalfiskur.is
www.edalfiskur.is
4
BORGARFJÖRÐUR
Hvanneyri í Borgarfirði
Náttúruperla sem er kjörin til útivistar, f ræðslu og afþreyingar L
andbúnaðarháskólinn hvet ur nemendur, íbúa og g esti til þess að nýta sér fjöl breytta náttúru svæðisins til fræðslu og afþreyingar. Háskólinn stund ar rannsóknir og kennslu á sviði landbúnaðar, landnýtingar og nátt úru-, umhverfis- og skipulagsfræða. Landnýting á Hvanneyri er fjöl breytt, s.s. með landbúnaði, nátt úruvernd, skógrækt, útivist og rannsóknum. Í þorpinu búa um 450 manns. Þúsundir gesta heim sækja staðinn árlega. Land Hvann eyrar er kjörið til útivistar og nátt úruskoðunar.
og hjólastígur heim að Gamla staðnum. Frá Hvanneyrarkirkju liggur Ásvegur norður að fjósinu og hesthúsahverfinu og endar við Hvítárvallaveg. Þann veg má h alda til norðurs að Hvítárbrú og til aust urs í Andakíl. - Frá Sóltúnshverfinu er hægt fara stíg sem liggur fyrir norð an hverfið austur að Hvanneyrar vegi. Þar má fara yfir litla göngu brú norður Grásteinsmýri og f ylgja síðan slóðanum meðfram túnun um fyrir sunnan Kjarnorkusléttu. Fara má vestur að Ásvegi, eða um „Orminn langa“, sem er skjólbelti um gönguleið. - Skjólbeltin fyrir sunnan Hvanneyrarveg og Sóltúnið eru kjörinn áningarstaður fyrir g önguog hjólreiðafólk. Þar er líka góð að staða til útikennslu.
Landslag og örnefni
Líklegt er að Hvanneyri dragi nafn sitt af plöntuheitinu hvönn (Ang elica). Flestar tegundir votlend is einkenna landið, s.s. ár, leir ur, flæðiengjar, fitjar, vötn og mýr ar. Fram í botn Borgarfjarðar f alla tvær ár, Hvítá og Andakílsá, og af marka Hvanneyrarjörðina að vest an og sunnan. Mörk sjávar og v atna eru óglögg og sérstæð. Hvítá hef ur borið fram jarðefni og myndað leirur og víðáttumiklar flæðiengj ar við fjarðarbotninn. Því gætir þar flóðs og f jöru á stóru svæði. Er fjær dregur ánum hækkar landið. Hvít ármegin gengur fram ás með blá grýtisholtum frá norðaustri til suð vesturs. Á ásnum næst H vítá stend ur elsti h luti byggðarinnar. Klappa holtin enda í Kistuhöfða. Til suð austurs eru hallalitlar mýrar allt suður að Kistu. Mikil laxagengd er í ám Borgarfjarðar. Útsýni frá Hvanneyri er fjölbreytt: Í suðurátt rís Hafnarfjall, (840 m.y.s.), aust ur af því eru Tungukollur, Árdal ur, Brekkufjall og hið svipmikla
Skessuhorn (960 m.y.s.). Skarðs heiðin hvílir að baki Skessuhorni. Til norðurs og austurs sést í hálsa og múla á m illi Borgarfjarðardala er greinast upp af flatlendinu. Næst í austri er Hestfjall og til vesturs sér allt til Snæfellsjökuls.
Friðland
Hvanneyri og nágrannajarðir í Andakíl voru lýstar f riðland árið 2011. Flatarmál friðlandsins er 3.086 ha. Markmið friðlýsingar innar er að v ernda búsvæði bles gæsa (Anser albifrons flavirostris) og t ryggja grænlensku blesgæs inni athvarf á Íslandi. Hvanneyri er einn af mikilvægustu áningarstöð um blesgæsa hér á landi. Á veturna dvelja þær á Bretlandi og Írlandi. Hér dvelur blesgæsin 10. apríl til
13. maí og 30. ágúst til 31. október. Talið er að um 10% af grænlenska blesgæsastofninum, yfir 2.000 fugl ar, hafi viðkomu í landi Hvann eyrar og nágrennis vor og haust. Vist blesgæsarinnar er að hluta háð því að hefðbundnar landbúnaðar nytjar haldist. Unnið er að því að setja svæðið á Ramsar-skrá sem er skrá yfir alþjóðlega mikilvæg vot lendissvæði. Svæðið er fjölbreytt og ríkt af fuglum. Tæplega 40 teg undir varpfugla eru á Hvanneyri og í nágrenni. Brandönd (Tadorna tadorna) er nýlegur landnemi. Stærsta nýlenda hennar á Íslandi er í Andakíl en telja má 3-400 fugla í einni sjónhendingu á leirum Kistu fjarðarins á sumrin. Á svæðinu er arnarvarp en smyrlar og uglur úr hópi ránfugla eru einnig mikið á ferli. Markmið friðlýsingarinnar er einnig að tryggja almenningi land svæði til náttúruskoðunar, rann sókna og fræðslu.
Hvanneyrarkirkja og g ömlu skólahúsin
Landbúnaðarsafnið á Hvanneyri
L
andbúnaðarsafn Íslands er á Hvanneyri. Yfir sumarmán uðina er það opið daglega. Gestafjöldi á hverju ári hef ur verið um fimm þúsund manns. Frekar má lesa um safnið á heimasíðu þess, www.landbunadarsafn.is. Ullarselið (www. ull.is) er í sömu byggingu og Landbúnaðarsafn Íslands, og þar fáanlegt fínasta handverk héraðsins.
Á Hvanneyri eru byggingar sem flokka má með húsaperlum Íslands, teiknaðar af fyrstu og fremstu húsameisturum þjóðarinnar. Skipu lag bygginganna á Gamla staðn um, samræmi og heildarsvipur ásamt sterkri rýmismyndun, skap ar þeim algera sérstöðu í bygging arlist síðustu aldar. Hvanneyrar kirkju (1905) og Skólahúsið (1910) teiknaði Rögnvaldur Ólafsson. Leikfimihúsið (1911) teiknaði Ein ar Erlendsson; það er eitt af þrem ur elstu íþróttahúsum landsins sem enn eru í notkun. Skólastjóra húsið (1920) og Hvanneyrarfjós (1928) teiknaði Guðjón Samúels son. Skemman var byggð 1896 og er elsta byggingin á staðnum.
Landbúnaður
Landbúnaður hefur verið stundað ur á Hvanneyri frá fornu fari enda óvíða b etra undir bú. Í dag er þar
rekið kúabú til mjólkurframleiðslu. Fóðurs er aflað á vel ræktuðum túnum, svo og véltækum engjum og fitjum við Hvítá. Rannsóknir eru stundaðar á fóðurframleiðslu, trjá- og skógrækt o.fl. Landbún aðarháskólinn rekur einnig rann sóknabú í sauðfjárrækt á nágranna jörðinni H esti og hestamiðstöð að Mið-Fossum. Á Hvanneyri er Landbúnaðarsafn Íslands og fyr irtækið Stofnungi sem rekur út ungunarstöð fyrir flest alifuglabú landsins.
öngu-, hjóla- og reiðleiðir G á Hvanneyri Möguleikar til útivistar á Hvann eyri eru miklir. Göngu- og reið leiðir eru fjölbreyttar og af ýmsum gerðum: - Vegarslóði liggur vestan Ás garðs með stefnu á Hafnarfjall. Þegar komið er upp á Stekkjarholt ið liggur vegarslóðinn meðfram beitarhólfum suður að Andakílsá um „Landið“, úthaga Hvanneyrar - og síðan meðfram henni til norð austurs með Andakílsá og síðan Ausulæk áleiðis að Skjólbeltunum. Leiðin er um 3,5 km löng og tilval in göngu-, hjóla- eða reiðleið. - Leið má fara vestan við Hvanneyrarkirkju niður á Engjar og eftir þeim til suðvesturs og síð an til austurs upp að Ásgarði. Þ arna má njóta náttúrufars votlendisins og fegurðar bygginganna á G amla staðnum. - Fara má að Tungutúnsborg og þaðan að Móholti með s tefnu á Brekkufjall. Þar tengist stígurinn vegarslóðanum meðfram Anda kílsá. Leiðin er ekki eins greiðfær og leiðin af Stekkjarholti. - Göngu- og reiðleið liggur frá Ásgarði með stefnu vestur að Ás garðshöfða við Hvítá og síðan suð vestur með henni. Gatan heit ir Tíðagata og liggur út í Kistu höfða; um 3,6 km löng, víðast hvar greinileg. - Fyrir norðan Ásgarð er g öngu-
norri Þorsteinsson, meistara S nemi í náttúrufræði
Meistaranám með áherslu á jarðveg
S
norri Þorsteinsson lauk BSnámi við Landbúnaðarháskóla Íslands í náttúru- og umhverfis fræði um áramótin. Hann lét ekki staðar numið heldur hóf fljótlega meistaranám í náttúrufræði með áherslu á jarðveg. Leiðbeinandi Snorra er Ólafur Arnalds, prófessor við LbhÍ. Mörg þeirra verkefna sem framundan eru mun Snorri vinna hér heima en hluti námsins fer fram við erlenda háskóla. Snorri var að koma úr lokaprófi í áfanga sem ber heitið „Endurheimt vistkerfa“ þegar við náðum af hon um tali. Snorri s agði að fyrstu önn ina í BS-náminu hefði hann tekið í fjarnámi en svo hefði hann flutt til Hvanneyrar og búið þar síðan. „Það er mjög gott að vera hérna,“ segi Snorri. „Á Hvanneyri er lítið og gott samfélag sem mað ur verður fljótt hluti af. Hér er að staða til fyrirmyndar og ég mæli með því að nemendur búi hér frek ar en að þeir séu í fjarnámi. Mín reynsla af fjarnámi er sú að það getur orðið full einmanalegt. Mik ilvægur hluti háskólanáms er að mínu mati samskipti við aðra nem endur sem eru í svipuðum hugleið ingum,“ sagði Snorri.
BORGARFJÖRÐUR
5
Námsframaboð Lbhí á Hvanneyri Meginviðfangsefni LbhÍ er náttúra Íslands, nýting, viðhald og verndun hennar - enda oft sagt að LbhÍ sé „háskóli lífs og lands“. LbhÍ er lítill háskóli og markast andrúmsloft kennsl unnar og félagslífsins af því. Innan veggja skólans skiptir hver einstaklingur máli. Umsóknarfrestur um nám við LbhÍ er til 4. júní.
Nám á framhaldsskólastigi Garðyrkjuskólinn Blómaskreytingar
Nemendur fá undirstöðuþekkingu í störfum sem lúta að blómaskreytingum. Þeir eiga að þekkja stílbrigði blómaskreytinganna og fá innsýn í rekstur blómabúða.
Garðyrkjuframleiðsla
Háskólanám BS/MS
Tvær leiðir: Garð- og skógarplöntubraut og ylræktarbraut. Staðgóð þekking í garðyrkjuframleiðslu. Kennd eru undirstöðuatriði plöntu- og matjurtaframleiðslu.
Búvísindi. BS-nám
Skógur/náttúra
Haldgóður grunnur í raunvísindum sem byggt er ofan á með sérgreinum landbún aðarfræða með áherslu á íslenskan landbúnað og sjálfbæra nýtingu landsins.
Skógtæknanám veitir nemendum undirstöðuþekkingu í störfum sem lúta að skóg rækt og umönnun umhverfis.
Náttúru- og umhverfisfræði. BS-nám
Skrúðgarðyrkja
Ferns konar áhersla: Almenn náttúrufræði, náttúrunýting, þjóðgarðar- og verndar svæði, náttúra og saga. Áhersla er lögð á vistfræðilega nálgun.
Löggilt iðngrein. Sveinspróf að loknu verknámi. Nýframkvæmdir, umhirða og við hald g arða og g rænna svæða. Hellulagnir, hleðslur og önnur mannvirki í umhverf inu.
Skógfræði/Landgræðsla. BS-nám
Tvær leiðir: Sjálfbær skógrækt og endurheimt vistkerfa. Ekki er boðið upp á hlið stæða samsetningu náms við aðra íslenska háskóla.
Umhverfisskipulag. BS-nám
Grunnnám í landslagsarkitektúr og skipulagsfræðum. Mótun umhverfis í stórum og smáum skala með áherslu á vistvænar hönnunarlausnir.
Bændaskólinn Búfræði
Markmið búfræðináms er að auka þekkingu og f ærni einstaklingsins til að takast á við búrekstur og alhliða landbúnaðarstörf.
Endurmenntun LbhÍ
Hestafræði. BS-nám
Sameiginleg námsbraut LbhÍ og Hólaskóla - Háskólans á Hólum. Traustur þekk ingargrunnur á öllum sviðum hestafræða.
Skipulagsfræði. MS-nám
Námsbraut í skipulagsfræði er tveggja ára MS-nám með sjálfbæra þróun og sköpun lífvænlegs umhverfis að leiðarljósi. Lögð er áhersla á gagnrýna skipulagshugsun.
LbhÍ rekur öfluga endurmenntunardeild sem stendur fyrir margs konar nám skeiðum um allt land. Endurmenntun LbhÍ býður jafnt stutt og löng námskeið og áhersla er lögð á að þau h enti f ólki í fullri vinnu. Þá er boðið upp á sérsniðin nám skeið fyrir fyrirtæki og stofnanir. Auk þess má n efna þrjár námskeiðaraðir sem hafa notið mikilla vinsælda. Hér er um að ræða Reiðmanninn sem er áfangaskipt tveggja ára nám í reiðmennsku, G rænni skóga sem er skógræktarnám fyrir fróð leiksfúsa skógarbændur og áhugasama skógræktendur og Sáðmanninn sem er öfl ugt jarðræktarnám.
www.lbhi.is
IsNord tónlistarhátíðin 8., 9. og 21. júní Ísland farsælda Frón Föstudaginn 8. júní kl. 20.30 í Reykholtskirkju Gissur Páll Gissurarson tenór og Árni Heiðar Karlsson píanó. Íslensk sönglög úr ýmsum áttum.
Tónar úr norðrinu Laugardaginn 9. júní kl. 16.00 í Borgarneskirkju Morten Fagerli og Jónína Erna Arnardóttir. Á efnisskránni eru einleiksog fjórhent píanóverk frá Íslandi og Noregi.
Útitónleikar á sumarsólstöðum Fimmtudaginn 21. júní kl. 21.00 í Álftanesi Karlakórinn Söngbræður syngja undir berum himni við Álftanes á Mýrum.
Nánari upplýsingar eru á isnord.is
6
BORGARFJÖRÐUR
Íslenskt fræðsluforrit um Flóru Íslands fyrir snjallsíma og spjaldtölvur
Nú getur fólk nálgast fróðleik um plöntur á nýjan hátt U
m mánaðamótin verð ur fáanlegur staf rænn greiningarlyk ill fyrir plöntur sem er hannað ur með það að leiðarljósi að all ir geti notað hann, óháð aldri og því hvort þeir þ ekki vel til flóru Íslands. Þetta er hægt v egna þess að í nýja lyklinum eru ít arlegar teikningar af einkenn um plantna. Lykillinn hefur að geyma rúmlega 800 ljósmyndir af tæplega 500 plöntum ásamt 400 teikningum sem skýra frá hugtökum á myndrænan hátt. Plöntulykillinn er gerður fyr ir Android símtæki og spjald tölvur en einnig er unnið að því að h anna hann fyrir önnur stýri kerfi, W indows síma og spjald tölvur ásamt IOS iPhone og iPad. Í sumar verður hægt að fá lykilinn á ensku. Þess má geta að Landbúnaðarháskóli Íslands hefur samið um kaup á plöntu lyklinum fyrir alla starfsmenn sína og nemendur við skólann.
Farsíminn sem fræðslutól
Frumkvöðlar eru jafnan skemmtilegt fólk sem gaman er að umgangast. Það veit ná kvæmlega hvert það vill stefna og lætur h vorki laust né fast fyrr en markinu er náð. Þ etta
á prýðilega við um Sigmund Helga Brink sem er aðjúnkt við Landbúnaðarháskóla Íslands. Sigmundur lauk BS-prófi í nátt úrufræði við skólann en stund ar nú meistaranám í landupp lýsingakerfum við háskólann í Lundi í Svíþjóð. Hvers vegna ætli Sigmundur hafi valið far símann sem fræðslutól? „Mér fannst eðlilegt að nýta þá möguleika sem farsíminn býður upp á, bæði sem fræðsluog leiktæki. Með því að færa efni af þ essu tagi úr bókum í far síma verður það mun aðgengi legra, þar sem flestir nota sím ann daglega en bækur gleym ast oft uppi í hillu. Einnig fannst mér skorta íslenskt efni fyrir far síma og spjaldtölvur og ég vildi með þessum hætti leggja mitt af mörkum. Android stýrikerfið varð fyrir valinu vegna þess að þannig getum við náð til stærsta notendahópsins. Android sím tæki eru ódýrari en önnur sam bærileg tæki og meiri möguleiki er á því að börn og unglingar geti eignast þau.“
Listamaður, grasafræð ingur og forritari Plöntulykillinn er hugarfóst
Steinunn Garðarsdóttir, nemi í umhverfisskipulagi.
Skipulag og þarfir fólks verða að fara saman Steinunn Garðarsdóttir var að ljúka við verk efni í Sjónmenntum I þegar hún var tekin tali í vinnusal Umhverfisskipulags
H
vers vegna valdi Stein unn nám í umhverfis skipulagi við Landbúnaðar háskóla Íslands? Steinunn, sem lærði mannfræði á sínum tíma, sagði að sig h efði lang að að tengja saman mann fræði og skipulag. „Það er mikilvægt að fólki líði vel í því umhverfi sem það dvelst í,“ s agði Steinunn. „Við verð um að skoða skipulagsmál heildrænt og taka inn mann lega þáttinn þegar litið er til
framkvæmda. Við getum tek ið almenningssamgöngur sem dæmi,“ sagði Steinunn og benti á nauðsyn þess að skipuleggjendur yrðu í ríkari mæli að horfa til þess hvernig skipulagi er háttað með tilliti til vegalenda og þjónustu sem fólk sækir, s.s. vinnu, skóla, verslana og tómstunda. „Það er til lítils,“ sagði Steinunn, „að gefa hjól ef umhverfið er ekki notendavænt eða aðlað andi fyrir hjólreiðar.“
Plöntulykillinn er hugarfóstur Sigmundar Helga Brink.
ur Sigmundar sem hann náði að láta þróast og verða að for riti sem áhugafólk um íslenskar plöntur mun taka fagnandi. En Sigmundur er síður en svo einn á ferð. Hann fékk til liðs við sig Guðmund Frey Hallgrímsson forritara, Söru Riel listamann, sem teiknaði allar skýringar myndir, og Hörð Kristinsson grasafræðing, en án hans h efði plöntulykillinn a ldrei orðið að því sem hann er. Hörður lagði til allan texta í lýsingum, ljós myndir og grunn í útbreiðslu kortin. Hörður lagði e innig til þau greiningaratriði sem not uð eru í lyklinum. „Hörður dró fram séreinkenni plantnanna með tilliti til þess að þ etta ætti að birtast í spjaldtölvum og sím um - en auk þess í borðtölvum. Þetta síðastnefnda verður tilbú ið í h aust,“ s agði Sigmundur. Kemur plöntulykill í síma eða tölvu í staðinn fyrir bækur á þessu sviði? Sigmundur velt ir vöngum yfir þ essu og segir svo: „Bækur eru í raun allt ann ar miðill. Bækur takmarkast af lengd t exta og fjölda ljósmynda - og jafnvel hvernig greining aratriði eru sett fram. Auk þess er ekki alltaf þægilegt að fara með þær út í móann. Í plöntu lyklinum getum við sett inn nær ótakmarkaðan f jölda mynda og textabrota.“
Upplýsir og fræðir um plöntur
Plöntulykillinn er fyrst og fremst hugsaður til að upplýsa og f ræða fólk um plöntur. Fólk á öllum a ldri með margvíslegan
bakgrunn getur haft ánægju og yndi af því að s koða plöntur og greina þær. „Við viljum upplýsa og kenna f ólki að nálgast flóru Íslands á nýjan hátt. Það skipt ir ekki máli hvort þ etta er fagleg náttúruskoðun eða hvort við komandi er áhugamaður.“
Hægt að nálgast plöntuna á margvíslegan hátt Sigmundur sagði að fólk geti til dæmis byrjað að velja plöntu
Ef þessi greiningarlykill er bor inn saman við þá lykla sem til eru kemur nefnilega fljótt í ljós að umræddur plöntulykill er mun fjölhæfari en aðrir lyklar sem fyrir eru á markaði. „Sá sem leitar getur t.d. val ið hvort hann lætur gerð stöng uls eða lit krónublaða ráða för. Í sumum tilvikum þarf fólk að vera með stækkunargler til að sjá þá hluta plöntunnar sem ætl unin er að greina eftir. Þetta gerir leikinn bara skemmti legri. Eftir því sem við best vit um þá er ekkert annað fræðslu forrit fyrir snjallsíma og spjald tölvur sem hefur verið þróað sérstaklega fyrir íslenskan mark að. Forritið felur í sér tækifæri til að vekja áhuga ungmenna og almennings á umhverfi sínu með áður óþekktum hætti,“ seg ir Sigmundur.
Erlendir ferðamenn hafa mikinn áhuga á plöntum
Plöntulyklinum má hala niður í Android símtæki.
eftir lit b lóma. Ef gult hef ur orðið fyrir valinu sé hægt að v elja næst lögun laufblaða þar með er viðkomandi kom inn með allar gular plöntur sem bera blöð með tiltekinni lögun. Ef þörf krefur er hægt að halda áfram að greina, en hægt er að leita að plöntunni á ótal vegu.
Sigmundur leggur áherslu á að plöntulykillinn sé ætlaður öllum aldurshópum og að hann geti líka þjónað íslenskum og erlend um ferðamönnum. „Fyrirmynd in var Plöntuhandbókin eftir Hörð Kristinsson en hún er afar vinsæl meðal almennings, skóla fólks og ferðamanna. Árið 2011 komu 565 þúsund ferðamenn til landsins. Flestir koma hing að vegna íslenskrar náttúru. Ég er viss um að margir ferðamenn munu hlaða forritinu í símana sína og fá þ annig tækifæri til að kynnast og n jóta náttúru Íslands með nýjum hætti. Kannski væri hægt að bjóða upp á blómaferð ir?“
Reykholt er flottur búsetukostur M
enningarmiðstöðin Reykholt hefur þró ast afar hratt að und anförnu og er nú svo kom ið að staðurinn er orðinn veru lega góður búsetukostur. Ástæð an er ekki einvörðungu aðgengi að lóðum fyrir byggingar, held ur einnig fjölbreytt menningar starfsemi, góð þjónusta og upp bygging útivistarsvæða undir forystu sóknarprestsins, Reyk holtskirkju og Snorrastofu. Þá annaðist sveitarfélagið Borgar fjarðarsveit á sínum tíma endur gerð Traðarinnar, hinnar fornu heimreiðar á staðinn, og mal bikun og uppsetningu lýsing ar, sem var mikið framfara spor. Einnig g erðu Reykholts kirkja og Snorrastofa í samein ingu nýja götu, Hallveigartröð,
og þar með buðust í fyrsta sinn í langan tíma nýjar lóðir á staðn um. Óhætt er að fullyrða að sú framkvæmd hafi heppnast vel, enda falla gatan og nýbyggð húsin vel að staðarmyndinni. Þar standa til boða þrjár bygg ingarlóðir. Reykholt og nágrenni býður upp á ýmsa starfsemi og þjón ustu. Fyrir utan Reykholts kirkju og Snorrastofu er á svæð inu stórt hótel, Fosshótel Reyk holt, bændagisting í Nesi, á Steindórsstöðum, Signýjarstöð um og Brennistöðum í Flókadal, upplýsingamiðstöð, minjagripaog bókaverslun, almennings bókasafn, hitaveita sem staður inn rekur, útivistar- og minja svæði með tilheyrandi göngu stígum og merkingum, golf
völlur í Nesi og líflegt tónlist arlíf í kirkjunni með um 30 tón leika á ári. Þá býður Snorrastofa upp á góða ráðstefnuaðstöðu, bæði í húsnæði stofnunarinnar og gamla Reykholtsskólans, oft í samvinnu við Fosshótel Reyk holt. Loks eru á staðnum vönd uð verslun og bensínstöð, þ.e. Hönnubúð og N1. Þar er hægt að fá, fyrir utan olíuvörur, all ar helstu matvörur, pylsur, sam lokur, pítsur bakaðar á staðnum, grænmeti frá nágrannabændum og margt fleira. Í fimm mínútna akstursfjar lægð, á Kleppjárnsreykjum, er veitingastaðurinn Hverinn, tjaldsvæði, sundlaug og íþrótta hús með líkamsræktaraðstöðu. Þá bjóða íbúar Hátúns upp á lík amsræktarstöðina Heilsu Hof
og UMFR upp á hið þekkta fé lagsheimili, Logaland. Á Klepp járnsreykjum er einnig grunn skóli, og leikskóli svæðisins, Hnoðraból, er á Grímsstöðum. Ímynd Reykholts skiptir bænd ur svæðisins miklu og á sumr in taka þeir þátt í sveitamarkaði Framfarafélags Borgarfjarðar í Reykholti. Í nágrenni Reykholts eru fjölmörg sumarhúsahverfi og nokkrar hestaleigur og sækja viðskiptavinir þeirra fjölmargt af því sem Reykholt og nágrenni hefur upp á að bjóða. Góð þjón usta í Reykholti og nágrenni eykur því vægi þessarar starfsemi og styður þannig við uppbygg ingu hennar. Margbreytt starfsemi Reyk holts á rætur að rekja til frum
kvæðis nokkurra einstaklinga, sem komu af stað uppbyggingu Snorrastofu, byggingu nýrr ar k irkju, endurgerð kirkjunnar frá 1887, fornleifarannsóknum, þróun heilsárshótels í heimavist gamla Héraðsskólans og end urgerð gamla skólahússins fyrir ráðstefnuaðstöðu Snorrastofu og bókageymslur á vegum Lands bókasafns - Háskólabókasafns fyrir varaeintakasafn þjóðarinn ar. Í Reykholti eru því starfandi nokkrar stofnanir og fyrirtæki, sem öll hafa góða vaxtarmögu leika. Fyrirtæki á svæðinu njóta góðs af þessari starfsemi. Starf semi þeirra byggist meira og minna á sögu staðarins, og þ eirri uppbyggingu sem henni fylgir. Umsvifin hafa e innig stuðlað að fjölgun íbúa í Reykholti.
Blásið til sóknar ný sýning um S norra
R
eykholt er einn al merkasti þjóðmenning arstaður landsins. Stað urinn býr yfir þeirri sérstöðu að bæði Íslendingar og útlending ar hafa þangað sögu að sækja. Með öflugu starfi er markmið ið að t reysta Reykholt sem þjóð menningarstað, enda hefur hann þá stöðu í vitund flestra. Búseta og ritstörf Snorra Sturluson ar og viðburðir Sturlungaaldar setja mark sitt á staðinn. Íslend ingar, Norðmenn, Svíar og aðr ir Norðurlandabúar leita róta sinna í verkum Snorra. Fyrir marga er því heimsókn á staðinn í raun pílagrímsför, enda Reyk holt sá staður sem fyrstur kem ur upp í huga þ eirra sem áhuga hafa á norrænni miðaldamenn ingu. Þessar staðreyndir sjást m.a. á f jölda þeirra gesta sem stað inn s ækja heim. Samkvæmt rannsóknum Rögnvalds Guð mundssonar ferðamálafræðings komu í Reykholt árið 2008, fyr ir utan heimamenn, samtals um 115.000 gestir (140.000 heim sóknir), 65.000 Íslendingar og 50.000 útlendingar. Af þeim sækja um 15-20.000 manns sýn
ingar og ýmsa viðburði í Snorra stofu og Reykholtskirkju, þ.e. fyrirlestra, ráðstefnur og tón leika. Því er til mikils að vinna að efla starfsemina enn frek ar, sérstaklega sýningarefni. Um nokkurt skeið hefur verið ljóst að í Snorrastofu er brýn þörf fyrir endurbætur á sýningarefni og endurskipulagningu á nýt ingu rýmis í sýningarsal. Snorra stofu er mikilvægt að geta kom ið til móts við áhuga almenn ings og fróðleiksfýsn með því að endurnýja sýningar. Endurnýjun fastasýningar Snorrastofu stendur nú yfir og er stefnt að formlegri opnun henn ar á næstunni. Hugmyndasmið ur sýningarinnar er Óskar Guð mundsson, sem ritað hefur ævi sögu S norra Sturlusonar. Á sýn ingunni er fjallað um ævi, verk og hýbýli Snorra. Hin nýja sýn ing verður myndræn, þar sem rýmið verður nýtt betur og fjöl breytni aukin. Í Snorrastofu er sóknarhugur í f ólki og löngun til að s tyrkja s töðu menningarmið stöðvar á staðnum - upplýsandi og aðgengileg sýning er mikil vægur áfangi á þ eirri leið. Eins og hefð er fyrir er lögð
Vígásarnir við aðalinngang sýningarinnar um Snorra. Á myndinni eru frá vinstri til hægri: Óskar Guðmundsson, Hallur Karl Hinriksson og Stefán Ólafsson.
áhersla á persónulega þjónustu í Snorrastofu. Felst hún m.a. í al mennri kynningu á svæðinu, auk þess sem bæklingar frá ferðaþjón ustuaðilum eru gestum tiltæk ir. Upplýsingagjöf og virk mót taka ferðamanna er í Reykholti allt árið. Opið er alla daga milli 10 og 18 frá 1. maí til 31. ágúst, auk þess sem opið er á veturna
illi 10 og 17 alla virka daga og m skv. beiðni um helgar. Starfsmenn Snorrastofu gera mikið af því að svara almennum spurningum um Ísland eða þá þjónustu sem aðr ir bjóða. Innréttingu tengiálmu Reykholtskirkju og Snorrastofu var breytt árið 2011 og aðstaða í verslun stórbætt. Dagný Emilsdóttir, móttöku
stjóri Snorrastofu, hefur yfirum sjón með móttöku gesta, þ.e. í fundaraðstöðu, íbúðum, verslun og sýningarsölum. Þá er Sigrún Þormar, verkefnisstjóri Snorra stofu, henni innan handar við gestamóttökuna og rekstur versl unarinnar. Á sumrin er starfs mönnum gestamóttöku síðan fjölgað.
BORGARFJÖRÐUR
9
Mikill áhugi heimamanna á fyrirlestrum Snorrastofu S
norrastofa í Reykholti stendur fyrir f jölda fyrir lestrakvölda og annarra viðburða árið 2012, rétt eins og mörg undanfarin ár. Kallaðir eru til fræðimenn og skáld úr ýms um áttum, sem leggja fram þekk ingu sína og vekja umræður um bókmenntir og sögu í víðu sam hengi ásamt því að fjalla um samfélagsleg málefni, sem ofar lega eru á b augi og snerta list ir og menningu héraðsins og landsins alls. Boðið er upp á fyr irlestra, námskeið og aðra dag skrá að minnsta kosti einu sinni í mánuði allt árið. Með þessum hætti er miðlað efni sem höfðar til almennings, en þessi starfsemi hefur ávallt verið vel sótt. Hús fyllir hefur verið á undanfarna viðburði, þ.e. dagskrá um Erlend Gunnarsson á Sturlu-Reykjum, frumkvöðul í notkun á gufu til húshitunar, fyrirlestur Þorsteins Þorsteinssonar frá Húsafelli um merkishjónin Ástríði Þorsteins dóttur frá Húsafelli og Jósep El íesersson, sem lengst af b juggu á Signýjarstöðum, og fyrirlest ur Guðrúnar Sveinbjarnardóttur þann 16. maí sl. í Þjóðminjasafn
inu, um fornleifarrannsóknir á bæjarhólnum í Reykholti. Þjóð minjasafnið og Snorrastofa stóðu sameiginlega fyrir síðastnefnda viðburðinum, sem jafnframt var útgáfuhátíð v egna bókar Guð rúnar um fornleifarannsóknir í Reykholti. Margir s pyrja sig þ eirra spurn ingar hvers v egna Snorrastofa fæst ekki einvörðungu við mið aldirnar. Svarið er að finna í skipulagsskrá stofnunarinnar, en í samræmi við ákvæði henn ar hugar Snorrastofa einnig að ýmsum þáttum borgfirskrar menningar allt til okkar daga. Í skipulagsskránni segir að stofn unin skuli leitast við að „veita fræðslu um norræna sögu og bókmenntir sem tengjast Snorra Sturlusyni, og k ynna sögu Reyk holts og Borgarfjarðarhéraðs sér staklega“. Ennfremur segir: „Á vegum Snorrastofu í Reykholti er v eitt upplýsingaþjónusta fyrir ferðamenn með h verskyns sýn ingum og kynningum um Snorra Sturluson og sögu staðarins og íslenska menningu.“ Hlutverk stofnunarinnar er því afar vítt. Snorrastofa hefur viðhaldið
Haukur Júlíusson flytur fyrirlestur í bókhlöðusal Snorrastofu.
ákveðinni hefð við framkvæmd fyrirlestra á sínum vegum alveg frá upphafi fræðastarfs hennar 1998, bæði með fyrirlestrar öð inni Fyrirlestrar í héraði og sér stökum minningarfyrirlestri um Snorra Sturluson í lok september ár hvert. Yfirlit viðburða er gefið úr í sérstakri viðburðaskrá, sem á haustin er dreift á öll heimili í héraðinu. Við val á þátttakendum í við burðum á vegum stofnunarinnar er haft að leiðarljósi að þeir komi úr fræðasamfélaginu, en jafn framt er þess gætt að þeir teng
ist eins og kostur er jarðvegi hér aðsins og geti þannig viðrað verk sín við heimafólk sitt og að það fólk verði um leið betur með vitað um hugðar- og rannsókn arefni meðborgaranna. Þess má geta að í ársbyrjun vakti Snorra stofa sérstaka athygli á tveim ur ungum borgfiskum fræði mönnum, Heiðari Lind Hans syni, sagnfræðingi úr Borgarnesi, og Þóru Björgu Sigurðardóttur, heimspekingi úr Bæjarsveit. Í Snorrastofu er verið að skipuleggja veturinn 2012 til 2013. Haldið verður áfram með
hið sívinsæla fyrirlestrahald og boðið upp á dagskrá og málþing um sögu héraðsins, landkosti þess og samfélagsleg málefni. Þá verður haldið áfram með nám skeiðahald í samvinnu við Land námssetrið í Borgarnesi og Sí menntunarmiðstöð Vesturlands. Einnig verður haldið upp á Nor rænu bókasafnsvikuna og Dag ís lenskrar tungu í nóvember og staðið fyrir bókakynningu í des ember. Flestir viðburðanna fara fram í bókhlöðusal Snorrastofu, en eins og alkunna er, þá starf rækir stofnunin 45.000 binda al mennings- og rannsóknarbóka safn. Einn hluti af vetrarstarfinu eru Prjóna-bóka-kaffi-kvöldin, sem eru að jafnaði haldin hálfs mánaðarlega í Bókhlöðu Snorra stofu. Þar eru íbúar hvattir til að setjast saman með handverk sitt og nýsköpun, viðra hugmyndir sínar, spjalla um bækur og önn ur áhugamál. Þessi kvöld eru vel sótt og hafa r eynst vettvang ur fyrir listrænt samstarf og um gjörð fyrir nýjar hugmyndir og hvatningu til skapandi vinnu, sem jafnvel megi hafa atvinnu af.
arionbanki.is – 444 7000
Sparaðu fyrir þínum fyrstu íbúðarkaupum Með reglubundnum sparnaði þar sem lagðar eru fyrir að lágmarki 10 þúsund krónur á mánuði í tvö ár fá þeir sem taka íbúðalán hjá Arion banka: • 50% afslátt af lántökugjöldum • Frítt greiðslumat • Innflutningsgjöf, í formi gjafakorts
Anna Guðný og Örn keyptu sína fyrstu íbúð eftir að hafa lokið háskólanámi í Danmörku. Þau tóku lán hjá Arion banka og nutu ráðgjafar frá starfsfólki bankans.
Kynntu þér málið á www.arionbanki.is/ibudarsparnadur og reiknaðu dæmið út frá eigin forsendum.
10
BORGARFJÖRÐUR
Glæsileg Reykholtshátíð R
eykholtshátíð er alþjóð leg tónlistarhátíð sem haldin er í einstöku sögulegu umhverfi Reykholts síðustu vikuna í júlí ár hvert. Hátíðin, sem er afar fjölbreytt, hefur getið sér orð fyrir að vera ein vandaðasta tónlistarhá tíð landsins. Frá stofnun henn ar árið 1997 hafa margir helstu tónlistarmenn landsins kom ið þar fram, auk þess sem fjöldi virtra erlendra tónlistarmanna, kóra og hljómsveita. Fram an af var Steinunn Birna Ragn arsdóttir listrænn stjórnandi og framkvæmdastjóri hátíðarinn ar, en þegar sóst var eftir henni í starf tónlistarstjóra H örpu tók Auður Hafsteinsdóttir fiðlu leikari við starfi hennar í Reyk holti. Óhætt er að fullyrða að Reykholtshátíð er mikill styrk ur fyrir atvinnu- og menning arlíf Borgarfjarðarhéraðs. Há tíðin er nú virt tónlistarhátíð í alþjóðlegu samhengi, sem lað ar að sér fjölda ferðamanna ár hvert. Þannig er hún góð land
kynning og menningarviðburð
Reykja Grund Akran Borga
���������������� ur sem verður veglegri með hverju ári. ���������� Reykholtshátíð 2012 verður haldin dagana 27. - 29. júlí. Ein ��������� valalið listamanna kemur fram á tíðinni í ár, þ.á.m. ein fremsta ����� há óperustjarna F inna, Sirkka
Lampimäki, og samlanda henn ar, fiðlusnillingurinn Reka Szil vay. Vovka Ashkenazy og Heini Kärkkäinen munu einnig koma fram, en þau eru frábærir píanó leikarar. Gissur Páll Gissurarson tenór verður með söngtónleika með Reykholtstríóinu, þeim Auði Hafsteinsdóttur, Bryndísi Höllu Gylfadóttur og Steinunni B irnu Ragnarsdóttur. Þá munu Joseph Ognebene og fleiri íslenskir flytj endur í fremstu röð koma fram. Efnisskráin verður afar fjöl breytt, og m.a. flutt verk eft ir Brahms, Beethoven, Sibeli us, Debussy, Bartok og Strauss, ásamt óperuaríum og glænýj um útsetningum á íslenskum sönglögum fyrir Gissur Pál og Reykholtstríóið. Þess má geta að Reykholts
í vinnslu: 20.01.05 Reykholtshátíð er virt tónlistarhátíð á alþjóðavísu.
hátíð lýkur með tónleikum á sunnudagskvöldi, en slíkt fyrir
komulag hefur ekki verið við haft undanfarin ár. Efnisskrá
in verður kynnt á næstunni, á www.reykholtshatid.is.
Rannsóknir og fræði í Snorrastofu U
Notkun merkis Logo guide ndanfarin ár hefur Snorrastofa stundað og tekið þátt í fjölda rann sókna í miðaldafræðum. Öfl ugu fræðastarfinu er sinnt í al þjóðlegu samhengi með þátttöku fræðimanna úr öllum heims hornum. Alþjóðleg samskipti Snorrastofu hafi vakið eftirtekt, enda hafa 2-300 innlendir og er lendir fræðimenn komið í Reyk holt á umliðnum árum, ýmist til að taka þátt í rannsóknarverk efnum, sitja ráðstefnur eða dvelj ast á staðnum við rannsóknir. Auk rannsókna annast stofnun in miðlun þekkingar á menningu miðalda með sýningum og fyr irlestrum, og hafa Reykholt og Snorri Sturluson þar vitaskuld forgang. Sú hugmynd, að gera Snorra stofu að evrópsku menningar setri, hefur verið grunnstef starf
seminnar allt frá upphafi, og frá árinu 1998 hefur stofnunin stundað miðaldafræði í samvinnu við f jölda aðila. Afraksturinn hef ur birst í átta bókum Snorra stofu ásamt fjölda greina í fræði ritum. Síðasta bókin, Reykholt Archaeological Investigations at a High Status Farm in Western Iceland eftir Guðrúnu Svein bjarnardóttur fornleifafræð ing í Snorrastofu, kom út þann 16. maí sl. í samvinnu við Þjóð minjasafn Íslands. Von er á þremur bókum til viðbótar á ár inu, m.a. einni í samvinnu við Háskólann í Uppsölum í Svíþjóð um þá útgáfu Snorra-Eddu sem nefnist Uppsala-Edda. Snorrastofa mun halda áfram að stuðla að samvinnu íslenskra og erlendra fræðimanna. Stofn unin er í raun í kjörstöðu í þ essu samhengi og verkefnaskrá und
���������������� ���������� ��������� �����
anfarinna 14 ára og þátttaka fjöl margra fræðimanna sýnir það á óyggjandi hátt. S tærsta verkefni Snorrastofu þ essi misserin er al þjóðlegt rannsóknarverkefni um norræna goðafræði. Markmiðið er að gefa út sjö b inda yfirlitsrit um norræna goðafræði þar sem gerð verður g rein fyrir öllum mikilvægustu heimildunum, þ.e. fornleifum, örnefnum og rituðu máli. Ennfremur verður ræki lega fjallað um rannsóknir fræði manna um efnið, en slíkt felur í sér bæði rannsóknarsögu grein arinnar og umfjöllun um allar helstu kenningar og rannsóknar niðurstöður sem komið hafa fram um norræna goðafræði, einkum á síðustu áratugum. Þetta er gríð arlega viðamikið og brýnt verk og koma margir helstu fræði menn þ essa sviðs, bæði íslenskir og erlendir, að v innslu þess.
Reykjavík Grundartangi Akranes Borgarnes
BORGARFJÖRÐUR
Fjögur frækin úr Borgarfirði
Þorsteinn frá Hamri
Þ
orsteinn frá Hamri ólst upp í Þverárhlíð, á bæn um sem hann er kennd ur við. Skáldið fer afar jákvæð um orðum um bernskuslóðirnar. Hann leynir því þó ekki að margt hafi breyst til s veita landsins frá því að hann sleit barnsskón um. „Ég ólst upp við gott atlæti í Þverárhlíðinni, var þar bæði sem barn og unglingur og hef í raun einungis góðs að minn ast frá þeim tíma,“ segir hann. „Þetta var ákaflega gott umhverfi og ég minnist allra sveitunga minna í þá daga með h lýju. Ég minnist þó einkanlega hvað þetta voru öðruvísi tímar, að því leyti hvað það var mikið líf í tuskun um til sveita og miklu fleira fólk en í dag. Á sumrin var kaupafólk á bæjunum og mikið um að vera, líf og fjör. Það var engan veginn fábrotin tilvera að vera í sveit í þá daga.“
Elín Blöndal
Elín Blöndal, prófessor við laga deild Háskólans á Bifröst, ólst upp á bænum Langholti í Bæjar sveit. Hún þarf ekki að hafa yfir mörg orð til að s vífa á vit minn inganna: „Ilmurinn á vorin, upp skeran á sumrin, töðugjöldin á haustin, samveran á veturna - og allt þar á milli.“ Á sömu nótum er Borgnesingurinn Hólmfríður Sveinsdóttir, verkefnisstjóri hjá 20/20 Sóknaráæ tlun. Hún dreg ur upp mynd af bernsku sinni með svofelldum orðum: „Frelsið, fjaran, klettarnir, eyjurnar, leir arnir, fjölskyldan, vinirnir, gleð in, tímaleysið, andrúmsloftið, hestarnir, sveitin, skólinn, skát arnir, íþróttirnar... og svo auð vitað sveitaböllin þegar maður komst á unglingsárin.“ Annar Borgfirðingur, Gísli Ein arsson, er þjóðinni að góðu kunnur fyrir sjónvarpsþætti sína, Út og suður, þar sem hann flakk aði vítt og breitt um landið og ræddi við unga sem aldna. Hann
hefur þetta að segja: „Ég er al inn upp í Lundarreykjadal, og þar eins og önnur börn í öðrum sveitum lærði maður að vinna, gera hlutina sjálfur og bera virðingu fyrir landinu og öðr um sem þar búa, mönnum og dýrum. Í uppsveitum Borgar fjarðar er nálægðin við jöklana hressandi og náttúruperlur á hverju strái. Stærsti kosturinn er þó mannlífið, samheldnin þegar á þarf að halda því að þó menn séu ekki alltaf sammála um alla hluti þá snúa þeir bökum sam
Hólmfríður Sveinsdóttir
an þegar á reynir. Meðal bestu minninganna úr Lundarreykja dalnum eru fótboltaæfingar á túnbleðlum þar sem ungir sem aldnir spörkuðu, hver með sín um stíl á gúmmískóm og álíka hentugum skófatnaði. Líka frá sundferðum í Brautartungu og í minningunni var sjálfboðavinna fyrir Ungmennafélagið með bestu skemmtunum, þó að hún gæti verið hið mesta puð. Fólkið var og er það b esta við Borgar fjörð, ég held það sé ekki spurn ing.“
Gísli Einarsson
11
12
BORGARFJÖRÐUR
Bifröst:
Draumastaður fyrir fjölskyldur H
áskólinn á Bifröst er einstakur skóli með einstaka sögu og það að skólanum skuli á sínum tíma hafa verið valin staðsetn ing í magnaðri náttúru Norð urárdalsins er ekki tilviljun. Skólinn var upphaflega stað settur í Reykjavík eftir stofn un hans árið 1918 en um miðja síðustu öld flutti hann aðsetur sitt í nýbyggð hús að Bifröst í Norðurárdal þar sem starfsem in hefur verið til húsa síðan. Miklar breytingar hafa orð ið á skólanum og háskólaþorp inu síðan flutningurinn átti sér stað en nú má segja að stað setningin sé orðin svo mikil vægur grunnur í allri kjarna starfsemi skólans að vanda samt yrði að halda úti arfleifð skólans og sérstöðu frá öðr um stað.
Þorpið skapar góðan námsvettvang Skólinn hefur frá stofnun lagt mikið upp úr því að veita nem endum persónulega kennslu, byggða á smáum hópum þar sem boðleiðir eru stuttar á milli nemenda og kennara, tíðri verkefnavinnu með bein tengingu við raunveruleg við fangsefni í samfélaginu, þjálf un í framsögn og tjáningu með alhliða uppbyggingu hvers ein staklings í huga og hvatningu nemenda til almennrar þjóð
félagsþátttöku. Verkefnatímar, símat, málstofur um fræðileg efni og þjóðfélagsmál, misser isverkefni, framsækni og þjálf un til undirbúnings þátttöku á vinnumarkaði eru allt grunn stoðir í skólastarfinu á Bif röst. Allar aðferðir við kennsl una b yggjast því á persónulegri nálgun og g óðri eftirfylgni með nemendum. Háskóla þorpið veitir auk þess sérstakt félagslegt aðhald, nemend ur s tyðja hverjir aðra í daglegu amstri og þeirri viðleitni að láta nám og fjölskyldulíf vinna saman, enda gerast aðstæður til náms vart b etri en á stað eins og Bifröst, þar sem allir sem í þorpinu búa v inna að því sama, skólastarfi og f ræðslu. Bryndís Hlöðversdóttir, rektor Háskól ans á Bifröst, segir að sambland verklags við k ennslu og félags legs aðhalds í samfélaginu á Bifröst s tuðli að góðum árangri nemenda við skólann. ,,Við erum stolt af því að á Bifröst er brottfall úr námi lágt í sam anburði við sambærilegt nám, þrátt fyrir miklar faglegar kröf ur. Við skrifum þá staðreynd á kennsluaðferðir og góða yfir sýn skólans um nemendahóp inn, ásamt hinu félagslega að haldi samnemendanna í þorp inu. Á Bifröst myndast auk þess óhemju sterkt tengslanet sem varir ævina á enda og er mikil vægur stuðningur hverjum ein stakling þegar út á vinnumark að er komið."
Skólar í næsta nágrenni Í þorpinu á Bifröst búa ekki aðeins nemendur og starfs fólk, heldur einnig fjölskyld ur skólafólksins, börn og full orðnir. Bryndís segir stefnu há skólans að hlúa að þessum hópi. ,,Við leggjum mikla áherslu á að byggja upp gott samstarf við lykilstofnanir í sveitarfé laginu, svo sem aðrar mennta stofnanir. Leikskólinn Hraun borg á Bifröst er rekinn und ir merkjum Hjallastefnunnar og er fyrsta flokks leikskóli sem
mikil ánægja hefur verið með. Að Varmalandi er lítill grunn skóli sem hefur fyllilega staðist samanburð hvað gæði í skóla starfi varðar, en sú persónulega nálgun sem þar er viðhöfð í til tölulega litlum bekkjum hef ur gefist vel og skilað af sér
ánægðum grunnskólabörnum. Þá hefur bæst við í skólaflóruna á svæðinu Menntaskóli Borg arfjarðar, sem er nútímalegur og framsækinn framhaldsskóli sem góður rómur hefur verið gerður að.“
Vaxandi áhugi er fyrir mennta samfélaginu í Borgarbyggð og á undanförnum árum hafa eflst tengsl og samstarf á milli mennta- og menningarstofnana á svæðinu. Gott dæmi um þessa
starfi á m illi skólastiga á svæð inu ásamt ýmsum öðrum leið um til eflingar skólastarfsins. Sveitarfélagið Borgarbyggð hefur lagt sig fram um að efla svæðið sem mennta- og menn ingarhérað enda kjöraðstæð ur til þess í sveitarfélagi sem býr að svo langri og m erkri mennta- og menningarhefð. Bryndís telur að áherslur sem þessar s kili sér í góðum aðbún aði fyrir þá sem hyggjast koma og setjast að í sveitarfélaginu, hvort sem er á Bifröst eða ann ars staðar í héraðinu. Bryndís
þróun er Háskólaráð Borg arfjarðar sem starfandi hefur verið um árabil. Á þeim vett vangi sitja fulltrúar háskólanna tveggja ásamt menntaskólan um, sveitarfélaginu og Snorra stofu í Reykholti. Þar er rætt um möguleika á auknu sam
bætir því við að vel sé tekið á móti öllum sem vilja leggja leið sína í háskólaþorpið á Bifröst og kynna sér aðstæður. Nóg er að s enda póst á bifrost@bifrost. is til að mæla sér mót við full trúa skólans. Allir séu hjartan lega velkomnir.
Samstarf mikilvægt
BORGARFJÖRÐUR
13
Nýjar leiðir í leiðtogaþjálfun
Félagsstarf á Bifröst Á Bifröst er að f inna öflugt klúbbastarf og hefur svo ver ið í gegnum tíðina. Stjórnmála félög, golfklúbbur, séntilmanna klúbbur, stjörnuskoðunarfé lag, spilafélag og körfubolta félag sýna glöggt fjölbreytnina í félagsstarfinu. Í rauninni eru engin takmörk fyrir því hvað má s tofna á Bifröst en kraftur inn kemur með einstaklingn um. Háskólinn á Bifröst hvetur nemendur og íbúa Bifrastar að stofna klúbba utan um áhuga mál eða hvað sem þeim dettur í hug. Hallur Jónasson, einn af stofnendum Séntilmannaklúbbs Bifrastar segir að klúbbastarf skipti m iklu máli í háskólalífinu
og geti bætt við miklu í reynslu bankann. ,,Í séntilmannaklúbbn um erum við að láta gott af okk ur leiða. Bergþór Pálsson kom nú fyrir stuttu og k enndi okkur almenna framkomu og borðsiði. Þá fengum við Bjartmar Guð laugsson í heimsókn og hann sló í gegn með sögum úr brans anum. Við erum síðan með ár lega sumarhátíð þar sem Árni Johnsen kemur og spilar und ir brekkusöng og þar erum við með mjög fjölskylduvæna dag skrá þetta árið. Við gáfum síð an öllum krökkunum á leik skólanum sundpoka, handklæði og endurskinsmerki og létum þannig gott af okkur leiða.“
Bifröst er fyrsti íslenski há skólinn á Íslandi til að skrá sig í tengslanet háskóla á alþjóða vettvangi sem leitast við að end urskoða áherslur í leiðtoga menntun 21. aldarinnar. Leið togar framtíðarinnar munu standa frammi fyrir áskorunum á borð við alvarlega umhverfis vá sem fylgir vaxandi velmegun í heiminum og er mikilvægt fyr ir framtíð alls mannkyns að þeir taki á slíkum viðfangsefnum af ábyrgð og virðingu. Háskól ar gegna hér lykilhlutverki. Þeir mennta forystufólk í viðskipta lífi, stjórnmálum og vísindum. Eigi að takast að innleiða hugs un, sjálfbærni og samfélagsá byrgðinn í framtíðarstefnumót un, leidda af leiðtogum fram tíðarinnar, þurfa háskólarnir að vera í broddi þeirrar fylkingar. Menningarmálastofnun Sam einuðu Þjóðanna (UNESCO) hefur tilnefnt áratuginn 20052014 áratug menntunar til sjálf bærrar þróunar. Markmið ið með því er að tvinna lög mál, gildi og viðhorf sjálfbærr ar þróunar inn í alla kennslu og starfsemi menntastofnanna og auka þannig vitund og skiln ing skólasamfélagsins á sjálf bærni og samfélagslegri ábyrgð. Háskólinn á Bifröst hyggst taka þeirri áskorun sem í þessu felst og hefur sett sér það mark mið að aðlaga hugmyndafræði sjálfbærni og samfélagslegrar ábyrgðar að rekstri og starfsemi
Einblíndu á það sem skiptir máli Í rekstri skiptir miklu máli að hafa forgangsröðunina í lagi. KPMG veitir fyrirtækjum og einstaklingum sérhæfða þjónustu á sviði endurskoðunar, uppgjörs, skatta- og fyrirtækjaráðgjafar sem grundvallast á áreiðanleika, fagmennsku og öryggi. KPMG er rétti aðilinn til að hafa sér við hlið og þannig getur þú haldið áfram að vinna að því sem skiptir mestu máli. Á skrifstofu félagsins í Borgarnesi býr starfsfólk yfir mikilli þekkingu og reynslu á fjölmörgum sviðum. Sú þekking, ásamt samstarfi við sérfræðinga KPMG vítt og breytt um landið sem og erlendis, gerir okkur kleift að veita viðskiptavinum þá sérhæfðu þjónustu sem þeir óska hverju sinni. Nánari upplýsingar veitir Konráð Konráðsson í síma 433 7550 og kkonradsson@kpmg.is kpmg.is
skólans og taka þannig virk an þátt í að gera þær breyting ar sem nauðsynlegar eru á leið togamenntun framtíðarkyn slóða. Sigrún Hermannsdóttir, verk efnisstjóri sjálfbærni og sam félagsábyrgðar á Bifröst, seg ir að skólinn sé nú þegar byrj
eru þrjú námskeið samkennd þvert á námslínur. Gengur sam kennslan að v issu leyti út á að hjálpa nemandanum að t engja ólíka þ ætti náms saman og sjá þannig skýrari heildarmynd. Þegar maður tengist PRME, þá tengist maður opnum gagna grunni f leiri hundruða háskóla
aður að innleiða PRME inn í námið. ,,Við erum lögð af stað í þetta ferðalag með því að skilgreina hvaða þýðingu svona endurskoðun hefur fyr ir skólann. Í sumar verðum við svo með spennandi tilrauna kennslu með „LbD“ (Learning by Developing) aðferð, en þar
um allan heim þar sem maður getur séð hvernig aðrir háskól ar hafa farið að. Í framhaldi get ur maður sett sig í samband við „reynsluboltana“ eða þá s kóla sem lengra eru komnir í þess ari naflaskoðun og byggt þ annig upp eigið tengsla- og stuðnings net,“ segir Sigrún að lokum.
14
BORGARFJÖRÐUR
Fjölskylduvænt umhverfi Háskólinn á Bifröst leggur sig fram við að bjóða upp á fjöl skylduvænt umhverfi. Á Bif röst er Hjallastefnuleikskóli þar sem nú eru 64 börn. Þá er nota legur grunnskóli í tíu mínútna fjarlægð að Varmalandi og fer skólarúta á hverjum m orgni kl. 8. Þórunn Unnur og Ívar eru nemendur í frumgreinanámi á Bifröst og eru með tvö börn, tveggja og ellefu ára. ,,Þetta er draumastaður fyrir fjölskyldur. Hér er allt til alls, miklu m inna
áreiti en í höfuðborginni, stutt að s ækja alla þjónustu og tím inn sem við getum eytt með börnunum er mikill. Við dutt um óvænt í heimsókn á Bifröst síðastliðið sumar og vorum ekk ert endilega að hugsa um að fara í nám en féllum algjörlega fyr ir staðnum. Við sóttum síð an um og sjáum svo sannarlega ekki eftir því. Við fengum ekki leikskólapláss í bænum en nú er yngri stelpan í Hjallastefnuleik skólanum h érna og líður vel þar
og eldri stelpan er mjög ánægð í grunnskólanum að Varmalandi og á góðan vinahóp á Bifröst. Þetta er afskaplega fjölskyldu vænt umhverfi og til dæmis þá förum við mjög oft á potta svæðið eftir kvöldmat. Nú þeg ar frumgreinanáminu lýkur ætl um við í áframhaldandi nám á Bifröst.“ Þá segja þau að það sé mikil hagkvæmni fólgin í því að búa á Bifröst, bíllinn sé lít ið notaður og leiguverð sé mjög sanngjarnt.
Heilsueflandi lífsstíll Í húsnæði Háskólans á Bifröst er að f inna glæsilega líkamsrækt arstöð, Jakaból, og er aðgang ur ókeypis fyrir nemendur skól ans. Þar eru e innig gufubað, ljósabekkir, nuddpottur og vað laug. Á Bifröst er e innig boð ið upp á jóga við a llra hæfi í ný standsettri jógaaðstöðu. ,,En ræktin er úti um allt," seg ir Davíð Þ. Olgeirsson, mark aðsstjóri. ,,Einn af kostum þess að vera í m iðju náttúrumálverki er að hér er að f inna fjölbreytt ar h laupa-, hjóla- og gönguleið
ir. Við viljum að allir þeir, sem útskrifast frá Bifröst, hafi alla vega farið einu sinni upp á Grá brók og komi vel undirbúnir frá Bifröst, jafnt líkamlega sem andlega.“ Á Bifröst eru starf ræktir göngu- og skokkklúbbar og á sumrin er í gangi sérstakt fjalladagatal þar sem gengið er á nokkur fjöll í nágrenni Bif rastar. Þá er hér glæsilegur níu holu golfvöllur í göngufæri og er hann vel nýttur af íbúum Bif rastar á sumrin enda nýbúið að stofna golfklúbb Bifrastar.
Borgarverk tekur að sér: •
Að binda slitlag á heimreiðar og plön.
•
Landmælingar.
•
Jarðvegsskipti.
•
Efnissölu.
•
Að leigja út vélar í minni og stærri verk.
•
Að útvega beltagröfur frá 5 til 47 tonnum.
•
Sprengingar.
•
Skurðgröft og skurðahreinsun
•
Vélaflutninga.
•
Húsaflutninga.
•
Að þjónusta sumarhúsaeiguendur í Borgarbyggð.
•
Að gera tilboð í stærri verk.
Borgarverk ehf. Sólbakka 17-19. 310 Borgarnesi Sími: 430 0300 Borgarverk@borgarverk.is
Jörvi hf. Hvanneyri – stofnað 1978
Vegagerð • gatnagerð veitulagnir • jarðvinnsla framræsla Símar: 437-0200 & 892-4678 cat@vesturland.is
BORGARFJÖRÐUR
Dansíþróttinni hefur vaxið fiskur um hrygg Á
a llra síðustu árum hef ur vegur dansíþróttar innar aukist verulega í Borgarfirði. Sá einstakling ur, sem hefur verið leiðandi í þessu frumkvöðlastarfi, heitir Eva K aren Þórðardóttir og hef ur kennt dans í héraðinu í tæp an áratug, bæði við grunnskól ana og hjá Menntaskóla Borgar fjarðar. Árið 2010 tók hún sig til og stofnaði dansskóla sem verið hefur til húsa í kjallara Hjálma kletts, m ennta- og menning
arhúsi Borgarbyggðar. Mik ill fjöldi nemenda á öllum a ldri hefur lagt rækt við dansinn í skólanum hjá Evu, bæði í föst um tímum og á tímabundnum námsskeiðum. Í kjölfar stofn unar dansskólans árið 2010 var einnig Dansíþróttafélag Borgar fjarðar stofnað og keppa Borg firskir dansarar undir merkj um félagsins í danskeppnum á landsvísu. Eva er jafnframt for maður félagsins sem á aðild að Dansíþróttasambandi Íslands og
Ungmennasambandi Borgar fjarðar. ,,Áhuginn er gríðarlega mikill og góður stuðningur til dæmis frá foreldrum sem alla tíð hafa staðið þétt á bak við starf ið. Það hafa allir verið mjög já kvæðir og til í að láta vaða. For eldrar, ekki síður en krakkarnir, vilja taka þátt í danskeppnum og þannig má s egja að áhuginn hafi verið mjög massífur,“ segir Eva Karen að lokum. Því má s egja að dansinn hafi fest sig í sessi hjá Borgfirðingum. Eva Karen Þórðardóttir, danskennari.
Allir aldurshópar taka þátt í dansinum.
Snemma beygist danskrókurinn.
Geggjað á grillið
Ungnautakjöt
Kílóverð 1.700 kr.
Lágmarkspöntun ¼ af skrokk. Inniheldur steikur, hakk og gúllas.
sími 8687204 / www.myranaut.is / myranaut@simnet.is
15
16
BORGARFJÖRÐUR
Menntaskóli Borgarfjarðar er ungur skóli í sókn Í
Borgarbyggð er að f inna einn af yngstu framhalds skólum landsins; Mennta skóla Borgarfjarðar, sem stofn aður var vorið 2006. K ennsla við skólann hófst eftir undir búningsvinnu haustið 2007 og lýkur því senn f immta skólaárinu. Nemend um hefur far ið fjölgandi þessi fimm ár og í dag eru þeir um 170. Skólinn Kolfinna Jóhannes er til húsa í dóttir skólameist Hjálmakletti ari. í Borgarnesi, mennta- og menningarhúsi Borgarbyggðar. Skólameistari MB er Kolfinna Jóhannesdóttir. Hún seg ir s tefnu skólans að bjóða nem endum upp á vandað og traust nám til stúdentsprófs sem og til annarra skilgreindra n ámsloka. ,,Við leggjum áherslu á að und irbúa nemendur með sem a llra bestum hætti undir frekara nám og þátttöku í atvinnulífi. Stefna
á nemendagörðum í Borgarnesi. Verð á einstaklingsherbergi er 25.000 kr. og hægt að s ækja um húsaleigubætur til Borgar byggðar sem koma til lækkun ar á leigu.
skólans er að vera framsækinn og til fyrirmyndar um kennslu hætti, aðstöðu og þjónustu við nemendur og starfsmenn. Við leggjum áherslu á gæði náms og persónuleg tengsl við nemend ur. MB er lítill og það setur per sónulegan blæ á skólahaldið,“ segir Kolfinna.
Sérsviðum bætt við námsbrautir
Margvísleg þjónusta er í boði fyrir nemendur Menntaskóla Borgarfjarðar. Í mötuneyti skól ans geta nemendur keypt sér hollan hádegismat gegn vægu gjaldi. Síðastliðið haust var ákveðið að bjóða upp á ókeyp is hafragraut í morgunverð fyrir nemendur og starfsfólk. Hafra grauturinn mæltist vel fyrir og er nú talinn ómissandi h luti skóladagsins. Skólinn býður nemendum sem eiga um lang an veg að fara, herbergi til leigu
Menntaskóli Borgarfjarðar hef ur frá upphafi boðið upp á nám við almenna b raut, starfs braut og tvær bóknámsbraut ir til stúdentsprófs; náttúru fræðibraut og félagsfræðabraut. Í haust gefst nemendum kost ur á að sérhæfa sig frekar inn an námsbrautanna. Nemend ur á bóknámsbrautunum tveim ur geta valið um að taka íþrótta svið. E innig hefur sá möguleiki opnast fyrir nemendur á nátt úrufræðibraut að s tunda nám á búfræðisviði sem kennt er í samstarfi við Landbúnaðar háskólann á Hvanneyri. Þá er nemendum boðið upp á taka tækninám sem er almenn náms braut ætluð til að búa nemend ur undir nám í iðn- tæknigrein um.
þjálfun í kjarnafögum með þeim möguleika fyrir nemendur að færa sig yfir á stúdentsprófs braut að því loknu.
tæknigreinum. Nemendur sem ljúka brautinni hafa þar með lokið fyrsta ári á iðnnámsbraut um við FVA.
Almenn námsbraut tækninám:
Starfsbraut:
Nemendur meðvitaðri um frammistöðu sína Sérstaða skólans er nokkur og má nefna sem dæmi að náms brautir eru þannig skipulagð ar að námstími er þrjú ár. Af þessum sökum er hvert skóla ár nokkuð lengra í MB en í öðr um framhaldsskólum, þar sem skipulag námsbrauta miðast við fjögurra ára nám. Kolfinna nefnir einnig til sögunnar leið sagnarmatið. ,,Önnur sérstaða skólans felst í því að námsmat er fyrst og fremst leiðsagnar mat en formleg annarpróf í lok anna eru ekki til staðar. Leið sagnarmatið byggir á því að nemendur fái góða endurgjöf fyrir v innu sína meðan á nám inu stendur. Tilgangurinn er að
gera nemendur meðvitaðri um það sem þeir eru að læra, hvern ig þeir læra og til hvers er ætl ast af þeim. Verkefni skipa ríkari sess en hefðbundin próf í áföng unum í MB, þó að próf séu oft lögð fyrir. Nemendur MB fá skriflega endurgjöf á fimm v ikna fresti í hverjum áfanga sem þeir taka. Þetta k erfi hefur gef ið góða raun meðal nemenda,“ segir Kolfinna. Árangur og áhugi nemenda aukist þegar þeir fái upplýsingar um frammistöðu sína með þessum hætti.
Góð þjónusta
Námsbrautir í boði hjá MB Félagsfræðabraut:
Megináherslan á samfélags greinar, auk viðskipta- og hag fræðigreina. Hægt er að bæta við íþróttasviði þar sem megináh ersl an er lögð á íþróttafræði, íþrótta greinar og þjálfun.
Náttúrufræðibraut:
Megináherslan á náttúrufræði og raungreinar. Náttúrufræðibraut er ætlað að v eita nemendum und irbúning undir nám í heilbrigðis-
og raunvísindadeildum háskóla. Hægt er að bæta við íþróttasviði þar sem megináhersla er lögð á íþróttafræði, íþróttagreinar og þjálfun.
Náttúrufræðibraut búfræðisvið:
Í boði fyrir þá sem hyggja á und irbúning undir háskólanám í nátt úru- og búvísindum og tekur að jafnaði fjögur ár. Nemendur taka tvö fyrstu árin í Menntaskóla
Borgarfjarðar þar sem meginá herslan er á kjarnagreinar til stúd entsprófs og valdar greinar á sviði raunvísinda. Tvö síðari árin taka nemendur við búfræðibrautina á Hvanneyri. Nemendur útskrifast með stúdentspróf frá Menntaskóla Borgarfjarðar og búfræðipróf frá Landbúnaðarháskóla Íslands.
Almenn braut:
Sérstök eins árs námsbraut þar sem áhersla er lögð á grunn
Hjálmaklettur, mennta- og menningarhús Borgarbyggðar í Borgarnesi, þar sem Menntaskóli Borgarfjarðar er til húsa.
Námið er eins árs nám í sam starfi við Fjölbrautaskóla Vest urlands (FVA) og Fjölbrauta skóla Snæfellinga. Námið er fyr ir nemendur sem hafa áhuga á áframhaldandi námi í iðn- eða
Námstilboð fyrir nemend ur sem ekki geta nýtt sér al mennt tilboð framhaldsskóla og hafa greiningu fagaðila. Nám ið er að mestu bóklegt en verk legt eins og kostur. Námstími er fjögur ár.
BORGARFJÖRÐUR síns til að sækja tíma í skólanum. Axel er virkur í félagsstörfum og var meðal annars meðstjórnandi Nemendafélags Menntaskóla Borgarfjarðar á fyrsta ári sínu, er formaður útskriftarhópsins í ár, hefur setið í stjórnum Ung mennahússins Mímis, Getspeki félags MB og einnig verið frétta maður körfuboltablaðsins Frá kastsins. Axel lætur vel af skóla göngu sinni í MB. „Skólagangan hefur verið mjög góð, frá upp hafi til enda. Það var tekið vel á móti manni þegar maður kom í skólann og þá sérstaklega af kennurum og öðru starfsfólki. Menntaskólinn var öðruvísi en ég gerði mér í hugarlund í 10. bekk. Hann var vinalegri en ég bjóst við, maður var mjög fljót ur að ná tengslum við samnem endur og kennara og kom þessi nánd sem einkennir skólann mér á óvart.“
Símatið sniðugra
Axel Máni Gíslason.
Skólagangan verið góð frá upphafi til enda
A
xel Máni Gíslason er fæddur árið 1993 og lýk ur stúdentsprófi frá Menntaskóla Borgarfjarðar af
náttúrufræðibraut núna vor ið 2012. Axel býr á Hvanneyri og hefur síðastliðin þrjú ár ekið ám illi Borgarness og heimilis
Aðspurður um hvort hann telji að MB hafi veitt honum næg an undirbúning, bæði sem vega nesti út í lífið og til frekari skólagöngu, segir Axel svo vera. „Námslega séð tel ég að MB hafi skilað öllu því sem hann átti að skila. Náttúrufræðibrautin er til dæmis mjög sterk. Að vísu tel ég að það gæti orðið erfitt að laga sig að lokaprófum í frekara námi í háskóla. En ég hef mikla trú á því að það muni koma.“ Náms mati er hagað öðruvísi en í flest um framhaldsskólum, sem marg ir hverjir notast við lokapróf. MB notast við símat þar sem vinna nemenda er metin jafnt og þétt alla önnina með verkefnum og kaflaprófum. Axel segir að sí
mat sé þó ekki auðveldara fyr ir nemendur en hin hefðbundna lokaprófsleið. „Símat er miklu sniðugara að því leytinu til að þú ert alltaf á tánum, ert alltaf að vinna verkefni úr köflum sem síðan er prófað úr jafnt og þétt. Þegar þú tekur lokapróf getur dagamunur á sjálfum þér kom ið að sök. Meðalnámsmaðurinn í framhaldsskóla á það til að gera ekkert alla önnina fyrr en kem ur að lokaprófi. Þá er tekin rosa leg törn viku fyrir próf og lít ið situr eftir þegar uppi er stað ið. Með símatinu festist náms efnið betur í minni, sem hlýtur að vera markmiðið með því að ganga í skóla.“
aldi V náttúrufræðibrautina
Áhugi Axels liggur á sviði nátt úrufræði frekar en félagsfræði. Hann hefur þó tekið valfög sem eru skylda á félagsfræðibraut, til að mynda aukaáfanga í sögu og ensku. „Ef þú ert á náttúrufræði braut er gott að taka nokkra áfanga sem eru á sviði samfélags greina. Þá hefurðu betri grunn og færð nasaþefinn af félagsvís indunum. Kosturinn við nátt úrufræðibrautina er hins vegar sá, að ef þú ætlar að leggja stund á raungreinar í háskóla er al mennt gerð krafa um einhvern grunn, t.d. í stærðfræði eða eðl isfræði. Inntökuskilyrði sem þessi tíðkast ekki í félagsvísinda deildum háskólanna.“
Nám í tölvunarfræðum heillar
Axel hyggur á að stunda frekara nám við Háskólann
í Reykjavík en fórnar hönd um þegar hann er inntur eftir því hvað hann langi að leggja stund á. „Það eru svo margir spennandi kostir í boði, en ég set stefnuna á tölvunarfræði eða vélaverkfræði eða annað tengt raunvísindum. Í tölv unarfræðinni er meðal annars boðið upp á spennandi skipti nám í Bandaríkjunum sem er á sama tíma starfsnám. Þá var Háskóladagurinn í HR ein staklega skemmtilegur og meira að segja virtist við skiptafræðin spennandi, sem ég hingað til hef ekki haft mikinn áhuga á. En ein helsta ástæðan fyrir því að HR heill ar mig frekar en HÍ er smæð skólans. Þá er hægt að vera í betra sambandi við kennara og aðra í kringum mann, ekki ólíkt MB. Maður er ekki bara kennitala í skráningarkerfinu. Háskóla Íslands tel ég þó alls ekki s íðri skóla.“
Hlakkar til útskriftarferðar
Í júní fara útskriftarnemar svo í ferð sína til Benidorm. Út skriftarhópurinn í ár telur á sjötta tug nemenda. Það eiga væntanlega margir eftir að anda léttar eftir að stúdents húfan hefur verið sett upp og hægt að byrja að sleikja sólina á ströndinni. „Þetta verður gaman,“ segir Axel með bros á vör og getur ekki beðið eft ir að h verfa út í sumarið með stúdentspróf í farteskinu. Viðtalið tók Bjarki Þór Grönfeldt, nemandi við MB
FASTEIGNASALA, LÖGMANNSSTOFA Fasteignasala og öll almenn lögmannsstörf svo sem: • Samningagerð
• Skipti dánarbúa • Málflutningur • Sakamál
• Mál varðandi fasteignir • Innheimta • Ráðgjöf
Mikill fjöldi fasteigna á söluskrá í Borgarnesi og nágrenni. Allar nánari upplýsingar á skrifstofu Ingi Tryggvason hdl. - löggiltur fasteigna- og skipasali Borgarbraut 61, 310 Borgarnes, s. 437 1700, 860 2181 - fax 437 1017, netfang: lit@simnet.is - veffang: lit.is
17
18
BORGARFJÖRÐUR
Nándin mikil og félagslífið öflugt
G
uðríður Hlíf Sigfús dóttir er 19 ára stúlka úr Borgarnesi. Hún stundar nám við Menntaskóla Borgarfjarðar og útskrifast í júní sem stúdent af náttúru fræðibraut. Það má með sanni segja að Guðríður hafi verið hryggjarstykkið í Nemendafé lagi Menntaskóla Borgarfjarð ar, NMB. Síðastliðin tvö ár hef ur hún verið gjaldkeri nemenda félagsins, og sá sem því embætti gegnir þarf að halda vel á spil unum. Fjöldi félaga starfa inn an NMB, t.a.m. Hestaklúbb urinn, Getspekifélagið, Leikfé lagið og Skólablaðið Egla. Þeir sem hafa tekið þátt í félagslífinu í MB undanfarin tvö ár kannast flestir mæta vel við setninguna „Spyrjum Guðríði“ enda heldur hún samviskusamlega utan um bókhald allra undirfélaganna. „Gjaldkeras tarfið undanfar in tvö ár hefur verið gríðarlega gefandi. Félagslífið er a lltaf að verða betra og b etra með hverju árinu. H elstu árlegu viðburð irnir eru til að m ynda árshátíð in, W estSide, leikritið og áskor endadagar kennara og nem enda. Þá er a lltaf starf í kringum Getspekifélagið sem sendir lið í Gettu betur. Auk þess eru haldin böll og minni viðburðir, eins og opin hús eða kvikmyndasýning ar. Þetta krefst mikils utanum halds þar sem ég sé um allt bók hald fyrir öll félögin sem starfa innan NMB,“ segir Guðríður.
Guðríður Hlíf Sigfúsdóttir.
Stunda þarf námið með heilum hug Guðríður var e innig virk í starf inu í kringum Félagsmiðstöð ina Óðal þegar hún var í grunn skóla. Þegar Guðríður var í 10. bekk var hún í fjarnámi við MB í fyrstu áföngunum í d önsku og stærðfræði. „Mín upplifun af þessu var mjög góð, sérstaklega að því leytinu til að þá vissi ég betur að h verju ég gekk þegar ég innritaði mig í MB eftir að hafa lokið 10. bekk. Það var mjög þægilegt að vinna sér inn örlít ið forskot, þar af leiðandi verð ur m inna að gera síðasta árið og maður getur einbeitt sér að öðru. Þ essu fylgja þó annmark ar líka, til dæmis geta komið árekstrar og eyður í stundatöfl una þína. Burtséð frá því þá er
etta gott tækifæri fyrir fólk til þ að fá nám við sitt hæfi. Það má samt alls ekki fara í svona með hálfum hug, stökkið frá grunn skóla og yfir í menntaskóla er talsvert og enginn ætti að fara út í þetta með því hugarfari að geta þetta mögulega eða rétt ætla að slefa í gegn.“
Áhugi á heilbrigðisvísindum Eins og fyrr segir verður Guð ríður stúdent í vor og er þeg ar farin að hugsa lengra en ein ungis til útskriftarferðarinn ar á Spáni í lok júní. „Ég þreyti inntökupróf í sjúkraþjálfun um miðjan júní. Ég hef ekki haft mikinn tíma til að undirbúa mig, það þarf að hlúa að ýmsu eins og
lokaritgerðinni og starfi nem endafélagsins. Í vetur sótti ég hins vegar undirbúningsnám skeið á vegum nema úr lækna deild HÍ, sem s tanda einnig fyr ir tveggja vikna námskeiði núna í lok maí og byrjun júní fyrir inntökuprófið. Ég á því eftir að liggja yfir bókunum á komandi vikum.“ Allir nemendur MB þurfa að skrifa lokaritgerð og fá mikið frelsi í efnisvali. Guðríð ur valdi að skrifa um hrörnun arsjúkdóminn SMA enda liggur hennar áhugasvið á heilbrigðis vísindasviðinu. Það eru þó fleiri ástæður fyrir því að hún valdi þennan tiltekna sjúkdóm. „Inga Björk, besta vinkona mín, hrjá ist af SMA og því var þetta mér mikið hjartans mál. Hún studdi við mig þegar ég skrifaði rit gerðina, veitti mér ráð og leyfði mér að taka viðtöl við sig. Þar að auki á það eftir að koma sér vel í starfi sjúkraþjálfara að hafa valið þetta viðfangsefni. Að öðru leyti tel ég að MB hafi veitt mér góð an undirbúning, flestir áfangar sem prófað verður úr á inntöku prófinu eru kenndir í skólanum, svo að það er ekki mikið af efni sem ég hef þurft að leggjast yfir frá grunni.“
MB er góður kostur
Guðríður telur ekki aðeins að námið í MB sé gott held ur skólabragurinn allur. „Af því að MB er svona lítill skóli
eru nándin mikil og hægt að sinna hverjum og einum vel. Það er auðvelt að ná sambandi við kennara og samnemend ur og enginn þarf að vera feim inn, t.d. við það að biðja um aðstoð í tímum. Þ etta hjálp ar líka þeim sem eiga e rfitt með nám, kennararnir eru allir af vilja gerðir og allir í bekkn um þekkja þig.“ Að lokum vill Guðríður árétta hversu mikil forréttindi það eru fyrir Borg firðinga að hafa aðgang að MB. „Ég mæli hiklaust með skól anum, og þá sérstaklega hvað varðar námsmatið. Símatið sem notast er við hér er frábært og ég tel það vera b etri leið en lokapróf. Í símatinu er mikil vægt að við séum samviskusöm og sinnum náminu en þeg ar notast er við lokapróf er oft lesið stanslaust „korter í próf“ og ekkert situr eftir. Í símatinu er alltaf verið að minna okk ur á námsefnið, gera verkefni og taka próf. Þannig er unn ið meira úr efninu og við leggj um það betur á minnið. Ég veit til þess að margir háskólar eru farnir að horfa til þessa kerfis og því hljóta fleiri framhalds skólar að íhuga að taka það upp. Ég held að símatið henti stærri hópi fólks og það gefur fleirum tækifæri til að blómstra og s anna hvað í sér býr.“ Viðtalið tók Bjarki Þór Grönfeldt, nemandi við MB
Safnahús Borgarfjarðar
Ungir sem aldnir geta fundið eitthvað við sitt hæfi í Safnahúsinu.
Gestur skoðar bók á Pálssafni.
Safnahús Borgarfjarðar hýsir fimm höfuðsöfn Borgarfjarðar (Héraðsbóka safn Borgarfjarðar, Héraðsskjalasafn Borgarfjarðar, Byggðasafn Borgarfjarð ar, Náttúrugripasafn Borgarfjarðar og Listasafn Borgarfjarðar). Öll eiga söfn in það sammerkt að hafa verið komið á fót af áhugafólki í héraði á sínum tíma. Í sumar verður boðið upp á þrjár sýningar. Fyrsta má telja „Börn í hund rað ár“, þar sem saga þjóðarinnar á 20. öld er sýnd frá sjónarhorni b arna. Sú sýning hefur vakið m ikla athygli fyr ir frumlega nálgun; gestir ganga inn í risavaxið myndaalbúm þar sem munir úr byggðasafninu búa í veggjunum. Þá má s koða sýninguna „Séra Magnús“, með munum, ljósmyndum og gögn um frá sr. Magnúsi Andréssyni (18451922), presti á Gilsbakka í Hvítársíðu, og loks sýningu á ljósmyndum Þor steins Jósepssonar (1907-1967), blaða manns og ljósmyndara frá Signýjar stöðum í Hálsasveit. Meðal gersema á byggðasafninu er Munir og sýningarspjöld á sýningunni um sr. Magnús á Gilsbakka. stór bókaskápur smíðaður af Þórði Jónssyni frá Mófellsstöðum. Þórður fæddist árið 1874 og var alveg blindur frá 7 ára aldri. Fram að því h afði hann rétt greint mun ljóss og myrkurs og einstaka liti. Þrátt fyrir fötlun sína var Þórður mikill listasmiður. Þess má geta að s núnu súlurnar á skápnum eru út skornar en ekki renndar. Skápurinn er til sýnis í safninu og hafa margir gert sér ferð til að sjá þennan fallega og sér staka smíðisgrip. Söfnin eru opin allt árið frá 13-18 alla virka daga. Auk þess er „Börn í 100 ár“ opin alla daga sumarsins frá 13-17 (einnig h elgi- og hátíðisdaga). Safnahús Borgarfjarðar.
BORGARFJÖRÐUR
Leikskólinn Ugluklettur í Borgarnesi.
19
Tápmiklir drengir að leik í Uglukletti.
Framsækið starf í Uglukletti L
eikskólinn Ugluklettur er yngstur þeirra fimm leik skóla sem Borgarbyggð starfrækir. Leikskólinn var opn aður haustið 2007 og er í Borg arnesi. Um 65 börn eru í Uglu kletti á þremur deildum sem ein vala starfslið 21 leikskólakennara, leiðbeinenda og annars starfs fólks liðsinnir. Í leikskólanum fer skólastarf fram á grundvelli hug mynda sem eru nýjar af nálinni hér á landi og hafa verið í mótun frá hausti 2008. Að sögn Krist ínar Gísladóttur, leikskólastjóra, hefur skólinn þróað með sér sýn sem kallast flæði. B yggja þær hugmyndir á kenningum Mihaly Csikszentmihalyi. ,,Hugmyndin um flæði gefur skólanum nokkra sérstöðu en með því er átt við að
einstaklingurinn komist í ástand þar sem hann er svo niður sokkinn í athöfn að ekkert ann að kemst að. R eynsla hans af at höfninni er svo gefandi að hann leggur mikið á sig til þess að öðl ast s líka r eynslu aftur. Talið er að börn eigi mjög auðvelt með að komast í flæðiástand, en í leik er þetta ástand mjög áberandi. Þannig skapar flæði kjörnar að stæður til náms fyrir börn," seg ir Kristín.
Opið dagskipulag eykur sjálfræði barna Til þess að s kapa sem bestar að stæður fyrir flæðið er dagskipu lagið á Uglukletti opið. ,,Mark miðið með opnu dagskipulagi
er að ná fram mikilvægi leiks ins og gefa börnunum tíma til þess að þróa hann og styðja við og efla frjálsan leik barn anna og stuðla að gleði og frjáls ræði í starfinu öllu. Opið dag skipulag gefur börnunum tæki færi til þess að finna viðfangs efni án utanaðkomandi stýring ar og velja því eftir áhuga sín um hverju sinni. Virðing er borin fyrir þeim fjölbreytileika sem rík ir í barnahópnum og börnin læra að stjórna eigin athöfnum og að bera virðingu fyrir sjálfum sér og öðrum. Gleðin er mikilvæg ur þáttur í námi barna og með opnu dagskipulagi næst fram já kvætt andrúmsloft þar sem hver og einn fær tækifæri til þess að vinna að sínum verkefnum,“ bæt
ir Kristín við. Næsta haust verð ur ráðist í gerð nýrrar námsskrár fyrir Ugluklett á grundvelli nýrr ar aðalnámsskrá leikskólanna. Hugmyndirnar um flæði og opið dagsskipulag verða þar innan borðs. Vegna þessarar vinnu fékk starfsfólk Uglukletts nýverið veglegan styrk úr Sprotasjóði, að upphæð 900.000 kr. Spennandi tímar eru því á framundan í leik skólanum.
Umhverfið leikur hlutverk Ekki þarf að s taldra lengi við á Uglukletti til að sjá og h eyra að umhverfi skólans er tvinnað inn í skólastarf. Deildirnar þrjár á Uglukletti h eita sem dæmi eft ir þremur nafnkunnum fjöllum í
héraðinu; Skessuhorn, Grábrók og Baula. Náttúran í umhverfi leikskólans, sem einkennist af þúfum, hæðum, klettum og fjöru, leggur til kjörnar aðstæð ur fyrir útiveru og vettvangs ferðir. Um þetta segir Margrét Gísladóttir, aðstoðarleikskóla stjóri: ,,Þegar börnin eru úti eru þau að læra í gegnum beina snertingu við náttúruna og eig in reynslu af umhverfinu. Þau kanna mismunandi eiginleika náttúrunnar með skynfærum sínum og læra á umhverfið og samfélagið í gegnum hlutverkaog ímyndunarleik. Einnig öðl ast þau skilning á ýmsum hug tökum, eins og til dæmis stærð, þyngd og fjarlægð, með því að leika sér utandyra."
Útbúum grillmat fyrir hópa Sólbakka 11 - 310 Borgarnes sími 586 8412 - www.gaedakokkar.is
Sjáum um: Ættarmót Fermingar Brúðkaup Þorrablót
Alls konar veislur - stór
ar sem smáar!
Höfum opnað glæsilegt kjötborð að Sólbakka 11 Opið mánud-föstud. kl. 11-17
Beint úr Borgarfirði!
20
BORGARFJÖRÐUR
Umhverfið nýtt í skólastarfinu í Borgarnesi
U
m mitt síðasta ár gaf Menntamálaráðuneytið út skýrslu um starfsemi Grunnskólans í Borgarnesi. Í skýrslunni var starfi skólans bor ið gott v itni og meðal annars sagt að þar væri unnið metnað arfullt og framsækið skólastarf sem byggt væri á gamalli hefð og hugmyndaríkum stjórnend um, öflugu starfsfólki og góðum nemendum. Þá vakti eftirtekt að í skólanum er lögð áhersla á umhverfismál, enda skipar um hverfissáttmáli hans veglegan sess í s tefnu hans. Í skólanum sé gott og metnaðarfullt starfs fólk, sem leggi sig fram um að gera sitt b esta og sæki sér end ur- og viðbótarmenntun. Í dag eru 286 nemendur við skólann í 17 bekkjardeildum. Þeir koma að langmestu leyti úr Borgarnesi og af svæðinu vestan Borgarness að Hítará. Starfsmenn nú um stundir eru 57 í nokkuð færri stöðugildum.
Ábyrgð og lestur
Að sögn Kristjáns Gíslason ar skólastjóra v inna starfsmenn eftir uppeldisstefnunni ,,Upp eldi til ábyrgðar“. ,,Um sex ár eru síðan við hófum að inn leiða hugmyndafræði ,,Uppeldi til ábyrgðar“ inn í skólastarfið með markvissum hætti. Stefnan leggur áherslu á að kenna börn um og unglingum sjálfstjórn og sjálfsaga, að taka ábyrgð á eig in orðum og gerðum og læra af mistökum í samskiptum hvert við annað og koma þ annig sterkari til baka í kjölfar mistaka. Í grunnskólanum er lestri einnig gefinn sérstakur gaumur og svo kallaður yndislestur stundað ur í öllum árgöngum. ,,Vegna
áherslunnar á lestur nemenda hefur skólinn verið þátttakandi í þróunarverkefni sem kallast Læsi á vegum Háskólans á Ak ureyri í nokkur ár. Í könnun um Skólapúlsins kemur áhugi á lestri fram sem mjög sterkur þáttur. Til að f ylgja eftir lestrin um hefur Safnahús Borgarfjarð ar skipulagt sérstakan Sumar lestur undanfarin sumur sem við hvetjum nemendur og foreldra til að taka þátt í.“
Tenging milli skólastiga mikilvæg Skólinn á gott samstarf við bæði leik- og framhaldsskóla í Borgarnesi. ,,Nemendur úr leikskólunum Klettaborg og Uglukletti koma reglulega í heimsókn í skólann veturinn áður en þeir hefja nám og lýkur þeim heimsóknum með þriggja daga vorskóla þar sem vænt anlegir kennarar þeirra taka á móti þeim, verði því við kom ið. Grunnskólarnir í Borgar byggð og menntaskólinn v inna
Ungir nemendur kyrja vorsöng fyrir framan Skallagrímsgarð.
sameiginlega að þróunarverk efninu Borgarfjarðarbrú. Þ etta skólaár hefur áherslan verið á upplýsingamennt og kennurum skólanna staðið til boða að taka
þátt í námskeiðum í þeim anda. Þeir nemendur í 10. bekk, sem náð hafa að útskrifast úr ein hverjum greinum í 9. bekk, fá að taka einingabært nám í við komandi námsgrein í mennta skólanum. Í vetur eru tíu nem endur úr 10. bekk sem nýta sér þetta í ensku og stærðfræði,“ segir Kristján.
Umhverfismálin
Nemendur gera sig k lára fyrir upptöku í Jólaútvarpi Óðals.
Vitund fyrir umhverfinu skipar sess í grunnskólanum. Skólinn var einn af stofnskólum Græn fána-verkefnins og mun fá Grænfánann afhentan í fjórða sinn við skólaslit í vor. ,,Þeir skólar, sem fengið hafa Græn fánann, hafa orðið að sækja um endurnýjun á tveggja ára fresti. Verkefnið gengur meðal ann
ars út á að bæta umhverfi skól ans, minnka orkunotkun í hon um og auka vitund nemenda um umhverfismál í heiminum. Umhverfisáherslan í skólastarf inu á sér að auki lengri hefð hjá okkur. Á undanförnum 15 árum hafa til dæmis nemend ur við skólann gróðursett tré í landi Borgar á Mýrum. Þessu hafa nemendur í fyrsta, fimmta og tíunda bekk sinnt á hverju vori. Að endingu má nefna að kennarar skólans eru dugleg ir við að nýta nánasta umhverfi við kennslu og fara gjarnan út með bekki sína í stuttar ferðir, einkum í náttúrufræði. Ánægja er með þetta meðal nem enda og kemur náttúrufræði til dæmis jákvætt út í könnunum Skólapúlsins,“ segir Kristján að lokum.
Grunnskóli Borgarfjarðar; g leði, heilbrigði og árangur
Í
uppsveitum Borgarbyggð ar er skólahald á grunn skólastigi rekið undir hatti Grunnskóla Borgarfjarðar (GBF). Skólinn starfar í þrem ur deildum, sem staðsettar eru á Varmalandi í Stafholtstung um, Kleppjárnsreykjum í Reyk holtsdal og á Hvanneyri. Því hafa nemendur við háskólana í Borgarfirði kost á því að koma börnum sínum að í Grunn skóla Borgarfjarðar, sem rek ur deildir sínar í næsta nágrenni við háskólana. Á Varmalandi og Kleppjárnsreykjum eru 1.10. bekkur en á Hvanneyri 1.-4. bekkur. Í dag eru 230 nemendur í GBF og vinna við skólann 57 starfsmenn.
eilsa nemenda H skiptir máli
Einkunnarorð GBF eru „gleði, heilbrigði og árangur“. Ingibjörg Inga Guðmundsóttir skólastjóri segir að einkunnarorðin séu höfð að leiðarljósi í öllu skóla starfinu. ,,Þegar rætt er um heil brigði þarf að hafa ótalmargt í huga. Má til dæmis n efna nær ingu, svefn og hreyfingu. Fjöl margar rannsóknir sýna að þátttaka í íþróttum, ásamt heil
Hvernig er samstarfi GBF við önnur skólastig í Borgarfirði háttað?
Matargerð á Smiðjudögum í vetur.
brigðum l ífstíl, eykur líkur á ár angri í námi. Því er mikilvægt að skólar leggi áherslu á þ essa þætti í skólastarfi sínu. Skólinn tekur nú þátt í þróunarverkefni um heilsueflandi grunnskóla og rímar það vel við einkunnar orðin þrjú,“ segir Ingibjörg.
Samfélagið kemur að skólastarfi
Sérstaða GBF felst í því að deildirnar þrjár eru tiltölulega fámennar. Starfsmenn skól ans þekkja nemendur því bet ur en ella, bæði þarfir þeirra og persónugerð. Ingibjörg lítur á
smæðina sem tækifæri. ,,Teng ing við nærsamfélagið er auð veldari vegna smæðar og það nýtum við okkur. Hér má með al annars nefna verkefni á borð við smiðjuhelgar og sérstöðu sveitaskóla. Þar hafa foreldrar, björgunarsveitir og félagasam tök í sveitinni lagt okkur lið. Fyrir það erum við þakklát og þar sést hversu mikilvægt og í raun auðvelt er að auðga skóla starfið með þessum hætti. For eldrar koma að ýmsum verkefn um með okkur sem tengiliðir bekkja og hafa skipulagt marga áhugaverða viðburði með nem endum.“
Deildirnar þrjár hafa gert sam starfssamninga við leikskólana í grennd; Hnoðraból, Andabæ og Hraunborg. „Þessir samningar byggjast á markvissu samstarfi við elstu nemendur leikskól anna, svokallaðan skólahóp,“ segir Ingibjörg. „Samstarfið miðar að því að búa nemend ur leikskólans undir að t akast á við skólagöngu grunnskólans og einnig að nemendur í grunn skólanum séu gerðir ábyrgir fyrir því að taka vel á móti nýj um nemendum, miðla þeim reynslu sinni og kynna þeim skólann og skólastarfið.“ „Einnig hefur verið gerð ur mjög áhugaverður sam
starfssamningur m illi LBHI á Hvanneyri og H-deildar GBF, sem felur í sér f ræðslu og teng ingu við aðalmarkmið námskrár, meðal annars í umhverfismennt og lífsleikni,“ segir Ingibjörg. Þessa samninga má nálgast á heimasíðu skólans, www.gbf.is. Að sögn Ingibjargar hefur grunnskólinn átt í góðu sam starfi við Menntaskólann í Borgarnesi. Þar hafa nemend ur Gbf. stundað nám samhliða námi í grunnskólanum. „MB hefur að vori séð um að k ynna skólann, námsbrautir og félags líf nemenda, með því að h itta nemendur í unglingadeild. MB hefur boðið nemendum að koma í einn dag að vori til að sjá hvernig skólastarfið geng ur fyrir sig,“ klykkir Ingibjörg út með.
Yngstu nemendur Grunnskóla Borgarfjarðar stiga hér á svið á árshátíð skól ans.
BORGARFJÖRÐUR
Stund m illi s tríða í Vinnuskólanum.
Æskulýðsballið skipar stóran þátt í s tarfi félagsmiðstöðva í Borgarbyggð.
Félagsstarf unglinga allan ársins hring T ómstundastarf ung linga við grunnskól anna í Borgarbyggð hefur verið öflugt í áranna rás. Í sveitarfélaginu eru reknar þrjár félagsmiðstöðvar; á Bif röst, Hvanneyri og í Borg arnesi. Sigurþór Kristjáns son er umsjónarmaður fé lagsmiðstöðvanna í hérað inu hjá Borgarbyggð. ,,Starf ið einkennist af fjölbreyttum og skemmtilegum valmögu leikum sem h enta öllum fé lagslega þenkjandi unglingum á aldrinum 12 - 16 ára. Margs konar starf er iðkað í félags miðstöðvunum. Í félagsmið
stöðinni Óðali í Borgarnesi, sem er stærst þessara þ riggja í sveitarfélaginu, hafa til dæm is verið starfandi borðtennis klúbbur, DJ-klúbbur, stutt myndaklúbbur og hljóm sveitaklúbbur,“ segir Sigurþór.
Ungmennin virkjuð Aðspurður um gildi félags miðstöðvanna segir Sigurþór að þær séu mikilvægar fyrir unglinga. ,,Félagsmiðstöðvar skipta gríðarlega miklu máli. Unglingarnir sjálfir stjórna öllu innra starfi og kjósa sér stjórn á hverju ári sem sér
um að ráða til sín verslun arstjóra og klúbbstjóra í alla klúbba til að v irkja sem flesta sem sækja félagsmiðstöðv arnar. Í Félagsmiðstöðvum fer fram öflugt forvarnarstarf sem unglingarnir taka virkan þátt í á h verju ári. Gott dæmi um þetta er hið árlega for varnar- og æskulýðsball sem fram fer í október á hverju ári. Krakkarnir sjá alfarið um að skipuleggja og undirbúa það. Þ etta gefur þeim færi á að öðlast mikilvæga r eynslu á hinum félagslega vettvangi sem er gott veganesti út í líf ið.“
Vinnuskólinn á döfinni
Líkt og í flestum byggðarlögum á Íslandi er starfræktur Vinnu skóli á sumrin í Borgarbyggð. Sigurþór er einnig verkefnis stjóri Vinnuskólans. ,,Í ár verð ur skólinn með fjórar starf stöðvar í héraðinu en þær verða í Borgarnesi, Hvanneyri, Reyk holti og Bifröst. Vinnuskólinn verður í 8 vikur en krakkarnir fá að velja 4 vikur á þessu tíma bili til að v inna,“ segir Sigurþór. Vinnuskólinn í Borgarbyggð er fyrir nemendur í 8-10. bekk. Í skólanum fá unglingar tækifæri til að kynnast almennum vinnu
brögðum á vinnumarkaði og um leið að vinna að snyrtingu umhverfisins í Borgarbyggð. ,,Helstu verkefni vinnuskólanns eru almenn þrif og hirðing grænna s væða sem og gróður setning og hirðing blóma, tyrfa, reyta arfa. Þá leggur Vinnu skólinn áherslu á að nemend ur og starfsmenn mæti á rétt um tíma, sinni starfi sínu og sýni samstarfsfólki og öðrum á förn um vegi virðingu og kurteisi. Í stuttu máli: mæti til vinnu með bros á vör og tilbúin í daginn. Unglingarnir hafa því sitthvað fyrir stafni allt árið um kring,“ segir Sigurþór að endingu.
21
22
BORGARFJÖRÐUR
Hjálmaklettur er mikilvægt menningarhús M
ennta- og menning arhúsið Hjálmaklett ur í Borgarnesi stend ur rétt við Borgarfjarðarbrúna. Í húsinu er starfsemi Menntaskóla Borgarfjarðar, Dansskóli Evu Karenar, félagsmiðstöð og starfs stöð RÚV á Vesturlandi. Auk þess er í húsinu veglegur salur fyrir tónleika og ráðstefnur. Frá því að Hjálmaklettur var opn aður hafa ýmsir stórir viðburð ir farið fram í húsinu. Má þar nefna tónleika af ýmsum toga, atvinnusýningu Rótarý, sýningu bifhjólaklúbbsins Rafta, æsku lýðsböll fyrir ungmenni á Vest urlandi, íbúaþing og ýmis fund arhöld og mannamót. Notagildi hússins er því afar ríkt, og bygg ingin þörf miðstöð menningar starfs í héraðinu. „Í mínum huga hefur þetta hús gjörbreytt allri aðstöðu fyr ir menningarlíf í sveitarfélaginu,“
segir Páll S. Brynjarsson, sveitar stjóri Borgarbyggðar. „Húsið er glæsilegt og því frábær umgjörð um það metnaðarfulla skóla starf sem þar fer fram og auðvit að er afar skemmtilegt að vin sælasta sjónvarpsþætti á Íslandi, „Landanum“, sé ritstýrt úr hús inu. Salurinn í Hjálmakletti er sérstaklega hannaður fyrir tón leika og ráðstefnuhald og hentar því vel undir alls konar viðburði og mannamót.“ Orðið Hjálmaklettur er tekið úr Egils sögu og er kenning sem Egill Skallagrímsson notar um höfuð sitt; þann klett sem hjálm urinn hvílir á, þ.e. hjálma-klett. Hér er því vísað til allrar þeirr ar þekkingar sem í manninum býr, r eynslu hans og sögu. Heit ið hefur því s terka bókmennta lega tilvísun, auk þess sem orðið klettur vísar til hússins sjálfs, út lits þess og umhverfis.
Skólakór MB á sviðinu í Hjálmakletti.
Frá sýningu bifhjólaklúbbsins R afta.
Góður gangur í körfuboltanum
Ný strætóleið á m illi Akureyrar og Reykjavíkur Sú nýlunda verður í haust, að strætóleið 57 verður fram lengd, og nær þá frá Akureyri til Reykjavíkur. Þetta leiðir til þess að allt að sex ferðir verða farnar milli Borgarfjarðar og Reykjavíkur á dag. Hópbíl ar annast aksturinn, sem rek inn verður undir formerkjum Strætó. Á leiðinni Akureyri-Reykja vík verður ekið í gegnum bæði Akranes og Sauðarkrók, sem
felur í sér breytingu frá því sem er í dag, auk þess sem n umið verður staðar á nokkrum stöð um við Þjóðveg 1 í Borgarfirði. Ætti breyting þessi að nýtast mörgum þeim, sem þurfa, til dæmis vegna v innu eða náms, að ferðast staða á milli með reglulega millibili, og þeim sem kjósa ódýran ferðakost inn anlands. Bílar munu keyra frá báðum endastöðvum á hverjum morgni.
Körfubolti hefur löngum verið vinsæll í Borgarfirði. Undir merkjum Skallagríms í Borgar nesi hafa borgfirskir körfubolta iðkendur náð góðum árangri í keppni og hefur meistaraflokkur karla hjá félaginu meðal annars leikið mörg leiktímabil í e fstu deild á undanförnum 20 árum. Liðið féll að vísu um d eild árið 2009 og hefur því undanfar in þrjú ár leikið í 1. d eild. Á nýliðnu leiktímabili k vöddu Skallagrímsmenn 1. deildina er þeir tryggðu sér annað sætið eft ir æsispennandi úrslitakeppni. Í úrslitakeppninni sigruðu Borg nesingar nágranna sína í liði ÍA frá Akranesi í einu eftirminni legasta einvígi sem fram hefur farið undanfarin ár í körfubolta á Íslandi. Fjölmenni kom til að horfa á liðin etja k appi og varð í f yrsta skipti uppselt á körfu boltaleik í Borgarnesi þegar lið in mættust í oddaleik í lok mars. Lið Skallagríms er því snúið aft ur í e fstu deild meðal þeirra bestu í körfunni en n æsta tíma bil hefst í h aust.
Stemningin var mikil á oddaleik Skallagríms og ÍA í mars, sennilegasta fjöl mennasta kappleik sem fram hefur farið í Borgarnesi.
Fjölgun í yngri flokkum
Skallagrímur hefur sent lið í keppni í nánast öllum ald ursflokkum hjá bæði kynj um yngri flokka í körfubolta á liðnum árum. Síðasta tíma bil voru lið í sjö flokkum send til keppni. S trákalið voru send til keppni í 10. f lokki, drengja flokki, 7. f lokki og unglinga flokki. Í síðasttöldu tveimur
Ungir körfuboltaiðkendur hjá Skallagrím á Norðurálsmótinu í vetur.
flokkunum tefldu Skallagríms menn fram sameiginlegu liði, annars vegar með Reykdælum úr Borgarfirði í 7. flokki og hins vegar Snæfellingum frá Stykkishólmi í unglingaflokki. Einnig sendi Skallagrímur lið í Minnibolta drengja og stúlkna ellefu ára og yngri til keppni í Íslandsmótinu. Að auki æfa hjá Skallagrím yngri krakkar í 1.-4. bekk og fær sá aldurs hópur að s preyta sig á sérstök um opnum mótum, t.d. hinu árlega Norðurálsmóti sem körfuknattleiksdeild Skalla gríms heldur á hverjum v etri. Á aðalfundi deildarinnar, sem haldin var nýverið, kom fram að iðkendum í yngriflokkum Skallagríms hefur fjölgað mik ið frá tímabilinu 2010-2011. Árangur yngri flokka sé mjög góður og að nokkrir flokkar hafi skipað sér sess meðal b etri liða í sínum árgangi.
www.visitakranes.is Akranes_Arbok_Skemmtilegt_augl_12.indd 1
5/4/12 1:44 PM
24
BORGARFJÖRÐUR
Einkunnir eru kjörinn áningarstaður S
kógrækt hefur verið stund uð um áratugaskeið í Borgarfirði. Er í hérað inu að finna mörg svæði þar sem duglegir skógræktend ur og samtök þeirra hafa ræktað hina myndarlegustu s kóga. Einn þeirra er að finna í Einkunnum í Borgarbyggð. Ræktun í Ein kunnum hefur farið fram frá því 1951 er hreppsnefnd Borgar neshrepps samþykkti að girða þar allstóran blett og afhenti hann síðan skógræktarfélaginu Ösp sem þá var stofnað. Skóg rækt hefur síðan verið stunduð á svæðinu og er skógur þar nú þéttur og fagur. Svæðið er í um sjón Borgarbyggðar sem hefur séð um rekstur og framkvæmd ir í Einkunnum um árabil. Þar hefur verið talsvert unnið við
Séð yfir aðkomuna að Einkunnum.
Sundlaugar í Borgarbyggð Opnunartími sundlaugarinnar að Varmalandi
frá 8. júní til 19. ágúst: Lokað þriðjudaga. Mánudögum, miðvikudögum og fimmtudögum kl. 12 – 18. Föstudaga kl. 12 – 21. Laugardaga og sunnudaga kl. 11 - 18. S: 430-1520
Opnunartími sundlaugarinnar á Kleppjárnsreykjum
frá 1. júní til 19. ágúst: Lokað miðvikudaga. Mánudaga, þriðjudaga og fimmtudaga kl. 13 – 18. Föstudaga kl. 13 - 21. Laugardaga og sunnudaga kl. 11 – 18. S: 430-1534
Opnunartími sundlaugarinnar í Borgarnesi: Kl. 6:30 – 22 alla virka daga. Kl. 9 – 18 laugardaga og sunnudaga. Sautjánda júní kl. 9 – 12 S: 437-1444
Góð aðstaða er í Einkunnum til fræðslufunda og mannamóta.
að gera svæðið að ákjósanlegu útivistarsvæði með merktum gönguleiðum sem henta flestum. Árið 2006 fengu Einkunnir loks verðuga vottun þegar svæðið var friðlýst sem fólkvangur. Sérstök umsjónarnefnd Ein kunna sér um stefnumótun á vegum sveitarfélagins vegna fólkvangsins. Nefndin hefur meðal annars stuðlað að því að fræðsluskilti hafa verið sett upp í Einkunnum, þar sem gestir geta lesið sig til um f ugla- og plöntu líf á svæðinu. Þá hefur nefnd in séð um skipulagningu við
burða í Einkunnum. Á sjálfan þjóðhátíðardaginn verður þar haldið upp á Dag villtra blóma. Miðvikudaginn 22. ágúst mun sveppatínsla fara fram og loks verður farin haustlitaganga 22. september. Til að komast upp að Einkunnum er beygt af þjóð vegi nr. 1 við hesthúsahverf ið ofan við Borgarnes og hald ið áfram eftir malarvegi upp að svæðinu. Hægt er að leggja bíln um við samkomuhúsið við hest húsin og ganga þaðan upp að Einkunnum eða aka alla leið upp eftir.
Ertu nokkuð að missa af? Þú getur keypt Skessuhorn á eftirtöldum lausasölustöðum: Reykjavík N1 Ártúnsbrekku (beggja vegna Vesturlandsvegar) Borgarnes Olís - Brúartorgi Hyrnan - Bensínsala Hyrnan - Verslun Nettó - Hyrnutorgi Stöðinni/Skeljungi Brúartorgi Bónus - Digranesgötu Borgarfjörður: Samkaup Strax - Bifröst Hönnubúð Reykholti Baulan - Stafholtstungum Þjónustumiðstöðin Húsafelli (á sumrin)
Akranes Bónus Smiðjuvöllum Olís Nesti Esjubraut Skútan - Þjóðbraut Stöðin/ Skeljungur v/ Skagabraut Krónan - Dalbraut 1 Eymundsson - Dalbraut 1 Olís - Suðurgötu Verslun Einars Ólafssonar Skagabraut Samkaup Strax Garðagrund
Olíuverslun Íslands - Stykkishólmi Bónus - Stykkishólmi N1 - Grundarfirði ÓK - Ólafsvík Kassinn - Ólafsvík N1 - Hellissandi Dalir Samkaup Strax - Búðardal
Snæfellsnes Þjónustumiðstöðin Vegamótum (á sumrin)
Áskriftarsími: 433 5500
Viltu fylgjast með? Allt um Vesturland í Skessuhorni
www.skessuhorn.is
26
BORGARFJÖRÐUR
Betur búið að heldri íbúum héraðsins U
ndanfarin tvö ár hafa staðið yfir fram kvæmdir við byggingu nýrrar álmu við Dvalarheim ili aldraðra í Borgarnesi. Munu aðstæður íbúa dvalarheimil isins batna til mikilla muna við það en gert er ráð fyr ir að framkvæmdum ljúki í lok júní og í kjölfarið verði flutt inn í nýbygginguna. Heildar stærð nýju álmunnar er 2.550 fermetrar og er hún á þrem ur hæðum. Óhætt er að segja að nýja álman muni gjörbylta aðstæðum fyrir heimilisfólk. Í henni eru 32 herbergi og er stærð hvers og eins um 35 fer metrar. Gömlu herbergin sem nú eru í notkun eru frá 10 fer metrum að stærð og er því að stöðumunurinn gríðarleg ur. Í öllum nýju herbergjunum
verður bað og ágæt hreinlæt isaðstaða ásamt litlum eldhús króki. Hönnun hverrar hæðar í nýju álmunni er þannig að í sérstöku miðrými verður borð stofa. Aðliggjandi þessu rými verður opið eldhús þar sem heimilisfólk getur m.a. átt þess kost að taka þátt í heimilis störfunum með starfsfólki. Björn Bjarki Þorsteinsson, framkvæmdastjóri dvalarheim ilisins, segir mikið kappsmál að hafa heimilisbrag sem mestan á öllu líkt og leitast hefur við allt frá upphafi. Dvalarheimilið sé heimili fólks fyrst og fremst.
Gamla rýmið endurnýjað
Eftir að framkvæmdum við nýju álmuna lýkur í sumar, hefst end urnýjun á eldra rými heimilis ins. DAB fékk nýverið úthlutað Björn Bjarki Þorsteinsson, framkvæmdastjóri DAB, sýnir teikningu af lóða hönnun hjá DAB.
Vesturálma DAB. Nýr inngangur á dvalarheimilið verður til h ægri á myndinni, við Ánahlíð. Gert er ráð fyrir gerð lítils hringtorgs fyrir framan innganginn til að bæta aðgengi að honum.
Áburður í úrvali -Hænsnaskítur -Kjötmjöl -Þangmjöl -Graskorn -Blákorn -Trjákorn -Garðafosfat -Kalkkorn -Brennisteinn -Bórax
Grasfræ fyrir alla -Uppgræðslu blanda -Skrúðgarða blanda -Túnvingull
118 milljónum k róna úr Fram kvæmdasjóði aldraðra vegna endurbyggingar eldra rým is. Björn B jarki segir að mik il ánægja sé með að fé fékkst til endurbótanna. Undirbúningur að þeim framkvæmdum er þeg ar hafinn og miðast að því að endurbæta aðstöðu íbúa sem og starfsfólks. Bjarki bætir því við að eftir að allar framkvæmdir verði yfirstaðnar muni heildar fjöldi herbergja í húsnæði dval arheimilisins verða 50, í nýju álmunni 32 og í e ldri álmunni 18. Þá er í burðarliðnum hönn un garðs við nýju álmuna hjá
Fræ-Fræ-Fræ -Kryddjurtafræ -Matjurtafræ -Blómafræ Veiðivörur í úrvali -Fluguveiði -Stangveiði -Netaveiði -Sjóstangarveiði
-Blómapottar -Blómakörfur -Garðaskraut
DAB. Garðurinn kemur til með að verða á svæði sem markað er af tengibyggingu við íbúðablokk eldri borgara, nýju álmunni og eldri hluta dvalarheimilisins á lóð DAB. Fyrirtækið Landlínur í Borgarnesi vinnur að hönnun garðsins en nú þegar hefur ver ið staðfest að birtuskilyrði séu nægjanleg á svæðinu til garð ræktar. Byggingarnar mynda gott skjól og því upplagt að hafa þar garð sem heimilisfólk getur notið á góðviðrisdögum. Óhætt er því að segja að bylting verði í aðstöðu heldri íbúa héraðsins innan skamms.
-Útivistarfatnaður frá 66° Norður -Útivistarfatnaður frá North Rock -Gönguskór -Stígvél -Gúmmískór -Gegningaskór
BORGARFJÖRÐUR
27
afði lítið að gera H og stofnaði sönghóp S
egja má að sönglífið í Borgarfirði dafni ágætlega um þessar mundir. Í vetur hefur til dæmis hópur ungs tón listarfólks úr uppsveitum Borg arfjarðar komið fram í hérað inu við ýmis tilefni, bæði á eigin tónleikum svo og með öðrum. Sökum uppruna meðlima hóps ins úr sveitum Borgarfjarðar þótti við hæfi að sönghópurinn nefndi sig því viðeigandi nafni: Uppsveitin.
Frumkvæði að stofnun Upp sveitarinnar kom frá Önnu Sól rúnu Kolbeinsdóttur frá StóraÁsi í Hálsasveit. „Myndun hópsins bar þannig að garði að mér hreinlega leiddist síðasta haust og ákvað að stefna sam an nokkrum einstaklingum sem hafa fengist við tónlist, bæði söng og hljóðfæraleik. Margir af þeim eru í mínum vinahópi. Síðan vatt þetta upp á sig og
ákváðum við að h alda tónleika í Reykholtskirkju í desember síðastliðnum. Þeir gengu von um framar og komu um 230 gestir. Á tónleikunum vorum við 14 sem komum fram og vorum öll úr uppsveitum Borg arfjarðar. Upp úr þessu varð nafnið til. Fáeinar breyting ar hafa orðið á hópnum síðan í desember og erum við tólf sem skipum hann í dag,“ segir Anna
en meðlimir sönghópsins eru á aldrinum 18-26 ára. Anna segir að megináhersla hópsins sé lögð á að hafa gam an. „Við gerum þetta upp á ánægjuna því öll erum við mik ið áhugafólk um tónlist og mörg okkar í tónlistarnámi og einnig í tónlistarkennslu. Söngdagskráin sem við bjóð um upp á er fjölbreytt, allt frá klassískum lögum til dægur
laga. Allir sem á okkur hafa hlýtt og munu hlýða ættu því að finna eitthvað við sitt hæfi,“ bætir Anna við. Uppsveit in hefur komið fram við alls kyns tilefni frá ársbyrjun, með al annars á 100 afmælishátíð UMSB sem fram fór í apríl og 1. maí hátíðarhöldum í Borgar nesi. Búast má fastlega við því að sveitin stígi á stokk á næstu misserum.
Borg lögmannsstofa ehf. María Magnúsdóttir Héraðsdómslögmaður og löggiltur fasteignasali Bjarnarbraut 8, Borgarnesi Sími: 426 -5300 - 899-5600 • maria@maria.is
Opið fyrir umsóknir VELKOMIN Á BIFRÖST
Háskólasamfélagið á Bifröst er einstakt samfélag sem sameinar vandað nám og frábært umhverfi fyrir börn og fullorðna. Við leggjum áherslu á að undirbúa nemendur fyrir atvinnulífið með markvissri kennslu, símati og raunhæfum verkefnum. Markmið okkar er að veita nám sem nýtist.
Frumgreinanám •
Frumgreinanám í fjar- og staðnámi.
Grunnnám •
•
Meistaranám
HHS - heimspeki, hagfræði og stjórnmálafræði, í fjarog staðnámi.
•
MA í menningarstjórnun
•
MA í menningarfræðum
Viðskiptafræði alhliða viðskiptafræðinám, í fjarog staðnámi
•
ML í lögfræði
•
MS í alþjóðaviðskiptum
•
Viðskiptafræði með áherslu á markaðssamskipti, í fjarnámi
•
Viðskiptalögfræði
Opið fyrir umsóknir til 15. júní á bifrost.is