Zonova Meerjarenbeleidsplan 2021-2025

Verschil maken en van betekenis zijn voor kinderen in Zuidoost Strategisch beleidsplan 2021-2025

Inhoudsopgave 1

Inleiding 6

5.3

2

Trends en ontwikkelingen 8

5.3.1 Arbeidsmarkt 30

3

Missie en Visie 10

5.3.2 Lerarentekort 30

Missie 10

5.3.3 (Zij-)instroom 30

Visie 10

5.3.4 Modulair opleidingstraject onderwijsassistenten 31

Besturingsfilosofie & identiteit 11

5.3.5 Arbeidsmarktcommunicatie 31

Kernwaarden 11

5.3.6 Werving en Selectie 32

Identiteit 12

5.3.7 Werkgeverschap 32

Besturingsfilosofie 13

5.3.8 Leiderschap 32

Verantwoording en dialoog 15

5.3.9 Betrokkenheid vasthouden en stimuleren 33

Communicatie 15

5.3.10 Duurzame inzetbaarheid 34

Strategische doelstellingen 16

5.3.11 Werkdruk 34

5.1 Onderwijs 16

5.3.12 Welzijn, gezondheid en veiligheid 35

5.1.1 Positionering van sterke scholen in Zuidoost 16

5.3.13 Het nieuwe werken 35

5.1.2 Onderwijskwaliteit 17

5.3.14 Formatiebeleid 35

5.1.3 Passend onderwijs 18

5.3.15 Diversiteit 37

5.1.4 Expertisenetwerk Zuidoost 19

5.4

5.1.5 SBO+ 20

5.5 Huisvesting 40

5.1.6 Nieuwkomersonderwijs 21

5.5.1 Ontwikkelingen 40

5.1.7 Onderwijsarrangementen voor een specifieke doelgroep 21

5.5.2 Integrale Kindcentra 41

5.1.8 Doorgaande lijn 22

5.5.3

5.1.9 Brede ontwikkeling 25

5.5.4 Duurzaamheid 42

5.1.10 Innovatieve initiatieven 25

5.5.5 Binnenklimaat 42

Professionalisering 26

5.5.6 Contracten bundelen 42

5.2.1 Professionalisering 26

5.5.7 Schoollogo’s 43

5.2.2 Opleiden in de school 27

5.5.8 Veiligheid 43

5.2.3 Onderwijsonderzoek 27

5.5.9 Schoolpleinen 43

5.2.4 ICT 28

5.5.10 Meubilair 43

4

5

5.2

2 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Personeelsbeleid 29

Financiën 38

Gevolgen anders inzetten formatie / anders formeren

41

6

Ontwikkelkosten 44

7

Samenvatting doelen en tijdspad 48

Inleiding | 3

Voorwoord Voor u ligt het strategisch beleidsplan van Zonova 2021-2025.

Dit is een bijzonder strategisch beleidsplan om verschillende redenen. Het is bijzonder omdat dit het eerste strategisch beleidsplan is van Zonova.

Op 1 januari 2020 is Zonova ontstaan uit een fusie tussen Stichting Sirius en Stichting Bijzonderwijs.

De opgave voor Zonova is om te zorgen voor de samenwerking binnen het primaire proces, voor innovatieve speerpunten, voor de positionering van sterke scholen in de wijk en voor doelmatige bedrijfsvoering en beheer. In dit strategisch beleidsplan leest u hoe we hier de komende vier jaar aan werken.

Het denken over de koers van Zonova is al begonnen bij de eerste verkenningen voor de fusie. In 2019 is in verschillende fusiewerkgroepen gesproken over de mogelijke opbrengsten van de fusie. Veel van de opbrengsten van deze gesprekken zijn gebruikt als basis voor de voorliggende plannen. De echte ontwikkelsessies waarin we met elkaar fundamentele gesprekken voeren over visie op onderwijs en in het bijzonder op onderwijs in Zuidoost stonden gepland in 2020. Een deel van deze ontwerpsessies heeft wel plaats kunnen vinden met de directeuren en de beleidsmedewerkers. Maar Covid-19 en de daaropvolgende sluiting van de scholen en de beperkingen van de quarantaine hebben het lastig gemaakt om de ontmoetingen te organiseren die een jonge organisatie nodig heeft om de koers te bepalen.

Deze tijd heeft ons ook geleerd dat Zonova een veerkrachtige organisatie is en heeft een groot beroep gedaan op onze creativiteit en innovatie.

4 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Daardoor is het gelukt om naast de focus op het verzorgen van goed onderwijs tijdens Covid-19, met elkaar een strategisch beleidsplan 2021-2025 op te stellen dat richting geeft, dat ruimte biedt en dat sturing geeft aan de belofte van de fusie. Veel strategische doelstellingen zoals in dit plan beschreven, zijn onderzoeksmatig opgezet. Vaak zullen, om tot de realisatie van een strategische doelstelling te komen, diverse ontwikkel- en ontwerpsessies gehouden worden in verschillende groepen. De besturingsfilosofie van Zonova leent zich goed voor een dergelijke manier van organisatieontwikkeling.

Ik wens u veel plezier bij het lezen van het eerste strategisch beleidsplan van Zonova.

Harry Dobbelaar januari 2021

Voorwoord | 5

Inleiding

1 Zonova is een financieel gezonde organisatie.

Op 1 januari 2020 is Zonova ontstaan uit de fusie tussen de schoolbesturen Sirius en Bijzonderwijs. In het strategisch beleidsplan van Zonova 2021-2025 wordt toegelicht hoe we de krachten bundelen van beide besturen en wordt de koers voor de komende jaren uitgezet.

De belangrijkste taak van het bestuur van Zonova is het bewaken en optimaliseren van de kwaliteit van het onderwijs, het waarborgen van de continuïteit en het ondersteunen van de scholen met de realisatie van een veilig, positief pedagogisch klimaat voor de kinderen en alle medewerkers. Zonova is een relatief jonge, nieuwe organisatie, waar verbinding en integratie nog volop in ontwikkeling zijn. Met het oog hierop geeft de Raad van Toezicht aan het bestuur vier ontwikkelings- en resultaatgebieden mee: • samenwerking binnen het primair proces; • innovatieve speerpunten; • positionering van sterke scholen in de wijk; • doelmatige bedrijfsvoering en beheer.

In dit strategisch beleidsplan worden deze ontwikkelings- en resultaatgebieden nader uitgewerkt.

Kansengelijkheid Gelijke kansen bieden voor de leerlingen is het fundament van waaruit we het onderwijs vorm geven.

Gelijke kansen bieden begint bij het verzorgen van goed

6 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

onderwijs, waarbij we aandacht hebben voor het verrijken van de leeromgeving. De maatschappelijke opdracht reikt verder dan onderwijs alleen, we hebben een veelzijdige verantwoordelijkheid. In het verlengde daarvan, zorgen we met onze partners in Zuidoost voor een doorgaande ontwikkel- en leerlijn van 0 tot 14 jaar.

Daarbinnen zorgen we dat leerlingen zich breed ontwikkelen; ze ontdekken wat ze leuk vinden, welke talenten ze hebben, ze maken kennis met kunst en cultuur en met diverse sporten. Met name voor leerlingen waar de risico’s op achterstanden het grootst zijn, vinden we het opdoen van meer en andere leerervaringen belangrijk.

Daarnaast zorgen we ervoor dat leerlingen een voor hen optimale ontwikkeling doormaken. Door een goede zorgstructuur op de scholen van Zonova en een goede ondersteuningsstructuur binnen Zuidoost, worden leerlingen ondersteund in hun ontwikkeling. De ambitie is om meer in te zetten op preventieve zorg en ondersteuning, zodat de zorg klein blijft als het kan maar ook snel opgeschaald kan worden als er meer nodig is.

Amsterdam Zuidoost kent een lange traditie van samenwerken op het gebied van zorg en ondersteuning.

Het ontstaan van Zonova is het moment om de krachten nog meer te bundelen: door efficiënter te organiseren en meer gebruik te maken van de reeds bestaande expertise, kunnen we hogere kwaliteit realiseren. In het hoofdstuk onderwijs worden de ambities op het gebied van onderwijs toegelicht en uitgewerkt.

Toekomstgericht werkgeverschap Gelijke kansen bieden begint bij goed onderwijs en goed onderwijs begint bij goed personeel. Zonova wil kwaliteit behouden en ontwikkelen, binden en blijven boeien. Het is belangrijk dat we ons als werkgever blijven ontwikkelen; de werkgever van de toekomst is anders dan de werkgever uit het verleden. Hoe wij toekomstgericht werkgeverschap zien, is gestoeld op vier pijlers: Zonova als sterk werkgeversmerk, loopbaanontwikkeling, opleiden van nieuwe leerkrachten en het blijven professionaliseren van eigen personeel. Als aantrekkelijke werkgever die goed zichtbaar is, hopen we het lerarentekort en de voorziene uitstroom vanwege pensionering op te vangen. In het hoofdstuk toekomstgericht werkgeverschap worden deze pijlers uitgewerkt.

Bedrijfsvoering In het laatste hoofdstuk worden de ambitie en doelstellingen voor de bedrijfsvoering toegelicht. We spelen in op de snelle verandering in stadsdeel Zuidoost middels de keuzes voor aanpassing, renovatie en nieuwbouw van onze scholen. Extra aandacht wordt besteed aan duurzaamheid en flexibiliteit. Verder worden de voordelen van schaalvergroting maximaal gebruikt, bijvoorbeeld bij het aangaan van nieuwe contracten. Zonova is een financieel gezonde organisatie. De meerjarenbegroting is afgestemd op de strategische doelen.

Inleiding | 7

Trends & ontwikkelingen

2

Zuidoost is volop in beweging. Er heerst een collectief gevoel van momentum. Door het ontstaan van Zonova heeft het basisonderwijs in Zuidoost meer slagkracht gekregen.

De omgeving is ook sterk in ontwikkeling; de partners in de kinderopvang en de voorschool zijn veranderd door de transitie in de kinderopvang, een aantal jeugdhulporganisatie zijn gefuseerd, wat het veld overzichtelijker maakt en het samenwerkingsverband primair onderwijs Amsterdam-Diemen gaat een nieuwe planperiode in.

En al deze organisaties willen samenwerken.

Dit vraagt om een goede profilering van de bestaande scholen van Zonova. Tevens zullen we met de samenwerkingspartners moeten zorgen voor vergelijkbare voorzieningen op de bestaande scholen en op de nieuw te stichten scholen.

Lerarentekort Veelzijdige verantwoordelijkheid

Verandering van de populatie in de wijk

Zonova werkt iedere dag aan kansengelijkheid voor onze leerlingen. Het fundament daarvoor is goed onderwijs. Het SO en SBO werken meer met elkaar en met het basisonderwijs samen om de ontwikkeling van leerlingen te ondersteunen en samen met onze partners in de wijk zijn we verantwoordelijk voor het welzijn en de ontwikkeling van onze leerlingen. We ondersteunen leerlingen om hun kansen en mogelijkheden te ontdekken, daarin eigen keuzes te maken en om deze doelen te verwezenlijken. In de grootstedelijke context van Amsterdam Zuidoost vormen scholen vaak een middelpunt in de sociale netwerken van ouders en leerlingen en een veilige haven in de buurt. Dit brengt jammer genoeg soms ook spanningen in de wijk met zich mee. Hoe kunnen we als Zonova bijdragen aan de sociale netwerken van leerlingen en aan hun gevoel van sociale veiligheid? Hoe kunnen scholen de buurt- en thuisomgeving ondersteunen en hoe kunnen we daarin samenwerken met onze partners?

De populatie in Amsterdam Zuidoost is in snel tempo aan het veranderen. Door krapte op de huizenmarkt trekken meer mensen naar wijken buiten of aan de rand van de stad. Ook komen er steeds meer expats naar Amsterdam. Daarnaast heeft Zuidoost een nieuwbouwopgave van de gemeente. Zowel een nieuwe wijk (Amstel III) als de verdichtingsopgave (nieuwe woningen in bestaande gebieden) dragen bij aan een verandering van de populatie in Zuidoost. Wij willen onderwijs bieden voor al deze groepen en streven naar gezonde scholen die een afspiegeling vormen van de wijk waarin ze staan. Maar hoe zorgen we ervoor dat nieuwe bewoners van Amsterdam Zuidoost kiezen voor een school in de buurt en niet op zoek gaan naar onderwijs op scholen in de nieuwe wijken of buiten het stadsdeel? Ook wanneer nieuwe scholen worden gesticht in de nieuwbouwwijken is de vraag: hoe gaan de scholen zich profileren en hoe voorkomen we een leerlingenstroom van de ‘oude’ Bijlmer naar de nieuwe scholen in nieuwe stadswijken?

8 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Het lerarentekort is een landelijk probleem, maar is groter bij scholen met een hoger gemiddeld schoolgewicht. Daardoor wordt Amsterdam Zuidoost extra zwaar getroffen door het tekort. Tegelijk heeft de uitval van leraren op scholen met een hoog percentage kinderen in kwetsbare posities veel invloed op de differentiatie in de klas en de ontwikkeling van kinderen. Bovendien heeft Zonova een relatief hoog percentage leraren dat in de komende jaren met pensioen gaat, waardoor er nog meer nieuwe leraren nodig zullen zijn.

Het lerarentekort leidt tot grote druk bij de onderwijsprofessionals van Zonova en vraagt om een krachtige en flexibele houding. We lopen hier tegen verschillende vraagstukken aan. Hoe kunnen we als organisatie en als professionals omgaan met deze werkdruk? Hoe trekken we zo veel mogelijk nieuwe leraren aan? Welke rol kunnen stakeholders spelen in de oplossing?

Zuidoost in beweging Ook de gemeente Amsterdam heeft de ontwikkeling van Zuidoost hoog op de agenda staan. Het college van B&W heeft het initiatief genomen om een masterplan voor Zuidoost op te stellen. De aanleiding voor het plan is de aanhoudende en soms ernstige maatschappelijke problematiek in sommige delen van Zuidoost. Hier is in het bijzonder naar de jeugd gekeken. De gemeente werkt in een zogenaamde Maatschappelijke Alliantie voor het masterplan nauw samen met de belangrijkste partners, zoals het bedrijfsleven, bewoners, de woningcorporaties, de politie, het Ouder Kindteam en natuurlijk het onderwijs. Het masterplan wordt een plan met een looptijd van tien tot twintig jaar, bedoeld om de positie van Zuidoost en haar bewoners te verbeteren.

Het plan zal er in het bijzonder op gericht zijn om het perspectief van de jeugd te verbeteren.

Voor het masterplan zijn vijf ambities geformuleerd.

Deze ambities hebben betrekking op de emancipatie van bewoners, veiligheid en huisvesting, gelijke kansen voor de kinderen en gezinnen in Zuidoost, de economie en de werkgelegenheid en het bestuur. Voor het onderwijs staat de ambitie met betrekking tot gelijke kansen voor kinderen en gezinnen centraal, hoewel er natuurlijk ook een relatie is met de andere ambities.

Zonova is onderdeel van de maatschappelijk alliantie en verbindt zich aan de ambities van het masterplan Zuidoost.

Trends & ontwikkelingen | 9

Missie en visie

3

4

Besturingsfilosofie & identiteit De kernwaarden Bevlogen, Lef en Samen brengen we als volgt tot leven:

Onze missie Wij maken het verschil en zijn van betekenis voor kinderen in Zuidoost. Wij bieden kansen voor ieder kind en dragen positief bij aan de persoonlijke groei en ontwikkeling van onze leerlingen.

Visie Onze ambitie is dat onze oud-leerlingen hebben ervaren dat de basisschoolperiode positief heeft bijgedragen aan de persoon die ze nu zijn en zij hebben een stevige basis gekregen voor hun verdere schoolloopbaan en positie in de maatschappij. Wij optimaliseren het toekomstperspectief van kinderen door het bieden van goed onderwijs. Wij bewaken onze onderwijskwaliteit en streven naar voortdurende verbetering. Wij zorgen dat onze leerlingen volop kansen krijgen die bijdragen aan de persoonlijke groei en een brede ontwikkeling.

We vormen met de ouders en onze partners een netwerk waardoor onze expertise ten aanzien van onderwijs, jeugdhulp en kinderopvang gebundeld wordt en ingezet wordt waar dat nodig is. Samen bieden wij kinderen een stabiele en veilige plek waar ze zich volop kunnen ontwikkelen. Daarom maken wij het verschil en

10 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

zijn wij van betekenis voor de kinderen in Amsterdam Zuidoost. Goed en onderscheidend werkgeverschap voor onderwijsprofessionals vinden we daarbij essentieel. Kwalitatief hoogwaardig onderwijs komt alleen tot stand met gemotiveerde en goed opgeleide onderwijsprofessionals.

“ Centraal bij alles wat we doen staan onze kernwaarden: bevlogen, lef en samen.”

Bevlogen Voor onze leerlingen zetten we ons in met maximale inspanning en maximale energie. We zijn elke dag intrinsiek gemotiveerd om aan de slag te gaan en we vinden ons werk inspirerend. We zijn trots op wie we zijn en wat we doen en daar vertellen we de rest van de wereld vol enthousiasme over. Bij ons staat het belang van de leerlingen voorop. Dat bekent dat we voor honderd procent betrokken zijn en gaan voor kansengelijkheid en een breed onderwijsaanbod.

Zo maken wij het verschil voor kinderen in Zuidoost.

Lef

Samen

Wij kiezen voor het kind, denken groot en durven risico’s te nemen. We zitten niet vast aan de status quo, maar veranderen wanneer dat nodig is. Daarbij willen we de kansen die zich voordoen zoveel mogelijk aangrijpen en durven te experimenteren buiten de gebaande paden. We zien de potentie bij een kind en stimuleren de ontwikkeling. Waar mogelijk geven we een kind verantwoordelijkheid, omdat we vertrouwen op de stem van het kind. Lef is ook het maken van keuzes.

We durven knopen door te hakken en prioriteiten te stellen, hoe moeilijk soms ook. We durven confrontaties aan te gaan, streven naar een krachtige feedbackcultuur en gaan met elkaar de dialoog aan om ons onderwijs nog beter te maken. Daarnaast betekent lef in de praktijk dat wij staan voor onze waarden en de waarden van onze leerlingen. We kiezen voor het kind.

Dat we het samen doen houdt in dat we werken vanuit een collectieve verantwoordelijkheid voor onze kinderen en het onderwijs binnen Zonova.

We informeren en ondersteunen elkaar en onze partners in de omgeving en zoeken samen naar oplossingen. We ontmoeten elkaar om ervaringen uit te wisselen, kennis te delen en van elkaar te leren. Samen staat voor solidariteit en elkaar helpen. Voor gedeelde bevlogenheid. We stellen ook gemeenschappelijke doelen, zodat we samen op kunnen trekken en de verbinding bewaren. Daarbij is gedeeld leiderschap van belang: iedereen heeft de ruimte om mee te denken.

Daardoor worden de expertise en kwaliteiten die we in huis hebben volop benut. We zijn allemaal gelijkwaardig en tegelijk worden de verschillen binnen Zonova gewaardeerd.

Besturingsfilosofie & identiteit | 11

Identiteit

Onderwijskundige dimensie

Zonova is een samenwerkingsbestuur; er vallen zowel openbare scholen als bijzondere scholen onder. De identiteit van Zonova komt tot uiting in de missie en visie en in de kernwaarden: lef, betrokken en samen. Van onze scholen verwachten wij dat de identiteit in de profilering van de school concreet wordt gemaakt. Deze concretisering is van belang om vanuit het perspectief van ouders zichtbaar te maken waarin de ene school zich ten opzichte van de andere school onderscheidt. Zeker voor scholen die in elkaars nabijheid staan is explicitering van het eigen profiel van belang. Om dit onderscheid concreet te maken onderscheiden wij de volgende dimensies: een maatschappelijke, een levensbeschouwelijke, een pedagogische en een onderwijskundige dimensie.

In alle lagen worden overeenkomsten ontdekt en gewaardeerd en gaat niemand verschillen uit de weg.

Zo worden leerlingen opgevoed tot mensen die een positieve bijdrage leveren aan de samenleving en er voor anderen zijn.

Maatschappelijke dimensie

In een tijd waarin passend onderwijs steeds meer vorm krijgt, is het belangrijk dat ieder kind wordt gezien en dat de leerkracht in staat is met ieder kind in zijn of haar groep een relatie aan te gaan. De vraag ‘Wat heeft dit kind van mij nodig?’ is niet altijd eenvoudig te beantwoorden. Het vraagt om een open, luisterende houding en echte interesse voor de leerlingen, maar ook tussen de leerkrachten en andere medewerkers onderling. Iedereen heeft elkaar nodig, we sluiten niemand buiten.

De scholen van Zonova staan niet op zichzelf. De scholen bestaan uit verschillende geledingen en maken een wezenlijk onderdeel uit van de eigen buurt.

Leerkrachten en ouders zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor een sociaal en pedagogisch veilig klimaat. Het wij-gevoel uit zich in een onderlinge verbondenheid tussen de scholen en buurten en de scholen onderling. Het is belangrijk om elkaar te blijven ontmoeten, ervaringen te delen en begrip te hebben voor elkaar om de eenheid te onderhouden. Er wordt actief gezocht naar samenwerking met de wijk, waarin een gezamenlijke verantwoordelijkheid centraal staat.

Hiervoor kunnen (ook voor leerlingen) samenwerkingsvormen worden benut, zoals gezamenlijke bezoeken, excursies, gastlessen of vieringen op het maatschappelijke vlak.

Levensbeschouwelijke dimensie Gezien de levensbeschouwelijke en culturele diversiteit van onze samenleving is er in de scholen een open dialoog mogelijk over de verschillende religies en culturen. In de dialoog is ruimte voor het gebruik van verschillende (religieuze) bronnen die het leren van elkaars culturen bevordert en leidt tot betekenisvol onderwijs. Onderlinge verschillen worden gerespecteerd en als meerwaarde beleefd. In harmonie werken, leren en spelen en verschillen met elkaar delen is een kracht van de organisatie, die in verbinding staat met al haar lagen. Zij streeft naar gezamenlijkheid, met bereidheid van leerlingen en ouders om te leren van de levensbeschouwing en leefwijzen van anderen.

12 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Pedagogische dimensie Welbevinden en betrokkenheid zijn de twee belangrijkste pijlers onder ons pedagogisch handelen.

Vanuit deze twee pijlers werken wij binnen Zonova aan een goed pedagogisch klimaat om van daaruit het werken met onze leerlingen vorm te geven. Daar waar wij welbevinden en betrokkenheid bij het werken met onze kinderen belangrijk vinden, zijn dit ook de twee belangrijkste waarden als het gaat om het werken met onze medewerkers.

Doordat leerkrachten en schoolleiding uitgaan van de basishouding rondom welbevinden en betrokkenheid, kunnen zij hun intrinsieke motivatie verhogen als ze weten in te spelen op drie psychologische basisbehoeften: autonomie, competentie en relatie.

De school vormt vanuit deze basishouding een veilige basis voor de kinderen en de medewerkers. Het is een oefenplaats waar fouten gemaakt mogen worden en waar je leert je te verhouden tot anderen in een sfeer van welbevinden en betrokkenheid. Daarbij zijn kritische zelfreflectie, een open houding en een volledige verantwoordelijkheid durven nemen voor het eigen handelen belangrijke factoren.

“ Bij Zonova is iedereen welkom... we sluiten niemand buiten!”

Binnen Zonova zijn de krachten in Zuidoost gebundeld, waardoor het beter mogelijk is om de kinderen het onderwijs te bieden dat zij nodig hebben. Zonova kent een rijk en divers onderwijsaanbod. Scholen bieden goede kwaliteit en hebben stevige wortels in de buurten. Ouders houden straks de mogelijkheid om te kiezen voor een school waarvan de aanpak en visie het beste bij hen past. Niet alleen leerlingen hebben de mogelijkheid om te leren en zich te ontwikkelen, maar

met de rijkdom en variatie aan onderwijs binnen Zonova is er ook ruimte voor directies en leerkrachten om met en van elkaar te leren, zowel binnen één school, als tussen scholen onderling. Het streven is om expertise uit te wisselen, elkaar te inspireren en goede praktijken met elkaar te delen. Niet alleen leerlingen wordt meegegeven open te staan voor elkaar, maar ook teamleden en directieleden. Inclusie wordt in alle lagen van de organisatie gestimuleerd.

Besturingsfilosofie Zonova is een lerende organisatie waarin we gezamenlijk proactief handelen en besluitvaardig optreden. Dit draagt bij aan onderling vertrouwen en stuwt daarnaast innovatie en wendbaarheid op het moment dat we uitdagende keuzes maken. Dit is ook de vertaling van onze kernwaarden: bevlogen, lef en samen. Dat is wat ons krachtig maakt.

Bestuurskantoor

Een belangrijk uitgangspunt voor alle groepen waarmee we leiderschap delen in de organisatie, is dat zij vertrouwen krijgen van de rest van de organisatie. Als organisatie werken we met de resultaten van deze groepen op basis van vertrouwen. Zo werken we in en aan een lerende organisatie. De aannames die een groep heeft gedaan, toetsen we in de praktijk door het advies op te volgen, of een pilot in te richten. Daarmee ontstaat een leer- en reflectiekader om het samen steeds weer beter te gaan doen, voor onze leerlingen en voor elkaar.

Wij werken met themagroepen waaraan altijd een vast aantal directieleden verbonden is, alsmede een beleidsmedewerker of MT-lid voor minimaal 2 jaar.

Themagroepen hebben een permanent karakter, bijvoorbeeld omdat zij zich bezighouden met ontwikkelthema’s zoals het lerarentekort, identiteit of passend onderwijs. Themagroepen hebben verschillende functies: inspireren, bewaken, signaleren, ontwikkelen, onderzoeken en adviseren. Uitgangspunten en verwachtingen zijn dat zij informatie ophalen en verwerken of bewerken in het plan dat leidend is voor hun opdracht. Dit plan rondom een onderwerp wordt opgesteld en fungeert als toetsingskader en als beleidskader. De opgave van een themagroep wordt met het DO geformuleerd en vastgelegd in het jaarplan van Zonova.

Directieoverleg Een belangrijke opdracht voor het Directieoverleg (DO) is het vertalen van beleidsinitiatieven naar schoolniveau en daarbij gebruik te maken van de diversiteit die in dit team, maar ook op de scholen aanwezig is. Het DO is een belangrijk orgaan om de resultaten van de organisatie te behalen, omdat bestuur en scholen in het DO samenwerken om de gezamenlijke ambities waar te maken. Wat scholen uniek maakt, maakt de implementatie van bepaalde beleidsrichtingen uniek en daar hebben we aandacht voor. Diversiteit goed benutten vraagt om dialoog. Het DO heeft een belangrijke rol in het te voeren beleid en de te nemen besluiten die meerdere scholen aangaan.

Het bestuur en de directeuren worden, om hun doelstellingen te halen, ondersteund door het bestuurskantoor. Verschillende expertisegebieden zijn aanwezig.

Het bestuurskantoor ondersteunt de scholen, ontwikkelt beleid en verricht controlerende werkzaamheden.

Themagroepen

Besturingsfilosofie & identiteit | 13

Tijdelijke teams Naast themagroepen wordt er bij actuele thema’s tijdelijke teams gevormd van directeuren en een betrokken MT-lid of beleidsmedewerker. De functie van deze teams is om snel en efficiënt in te spelen op een actueel thema.

tussen onderzoekleerteams, die meestal werken aan een didactisch thema en bijvoorbeeld gekoppeld kunnen zijn aan de academische werkplaatsen, en ontwikkelleerteams, zoals het IB-leerteam of het leerteam van de VVE-coördinatoren.

Leerteams

Leiderschap

Naast leerteams op scholen zijn er ook bovenschoolse leerteams. Deze leerteams kunnen een verschillend karakter hebben, doordat zij ingericht zijn vanuit een noodzaak, het belang van een niche, of bijvoorbeeld dienst doen als platform voor Zonova. Bij de inrichting van leerteams staat voorop dat wij focus hebben en houden. Niet alles willen, maar actief kiezen, zodat de opdracht die wij deze teams meegeven ook realistisch en realiseerbaar is. De teams kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan innovatie, de onderwijskwaliteit of de wijze waarop we zaken met elkaar organiseren.

Vanuit het DO of bestuur krijgen zij vooraf een opdracht en een vastgesteld mandaat mee. Tevens leggen we vast hoe de transfer (van de resultaten naar de rest van de organisatie) vorm krijgt. We maken onderscheid

Onze directeuren tonen leiderschap en inspireren hun teamleden tot voortdurende verbetering. Elke directeur is afzonderlijk en gezamenlijk verantwoordelijk voor het creëren van draagvlak bij alle betrokkenen voor de visie en de missie van Zonova. Daarnaast zijn zij in de scholen verantwoordelijk voor het behalen van de doelstellingen van de organisatie (individueel en collectief) en voor het realiseren van een professionele structuur en cultuur in de organisatie. De kernwaarden ‘bevlogen’, ‘lef’ en ‘samen’ horen tot het DNA van onze directeuren en zijn noodzakelijk voor het werken in Amsterdam Zuidoost. Directeuren faciliteren en ondersteunen teams en tonen voorbeeldgedrag. In de aansturing van de (school)organisatie wordt uitgegaan van de principes van gedeeld leiderschap.

Verantwoording en dialoog Zonova is een transparante en toegankelijke organisatie. Het bestuur legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht door middel van een jaarplan, managementrapportages en het jaarverslag.

Het strategisch beleidsplan vormt de basis van de beleidsontwikkeling. Een dergelijke cyclus wordt gehanteerd tussen de scholen en het managementteam: de directeur bespreekt het jaarplan, maakt een tussentijdse evaluatie en een jaarverslag gebaseerd op het schoolplan.

De jaarverslagen zijn openbaar en worden gepubliceerd op de website van Zonova. Jaarlijks organiseert Zonova een bijeenkomst voor de stakeholders, waarin zij inzicht krijgen in de ontwikkeling van Zonova en gevraagd worden om mee te denken over ontwikkeldoelen.

Vanuit het bestuur en het bestuurskantoor zijn er korte lijnen met het personeel en er is geregeld contact met leerlingen en ouders. Ook de Raad van Toezicht bezoekt periodiek de scholen.

Communicatie Zonova is ontstaan uit een fusie begin 2020.

Door de fusie is de schaalgrootte toegenomen, evenals de slagkracht. Om daadwerkelijk de verbinding te maken tussen Zonova en de scholen, om wederzijdse versterking te realiseren, is een communicatiestrategie nodig. Een strategie die stapsgewijs de verbinding maakt in woord, beeld en ook gevoel. Een verbinding die een eenheid maakt van Zonova en de scholen, samen sterk, maar de eigen identiteit van de scholen voorop laat staan.

Door de schaalgrootte bestrijkt Zonova, met haar twintig scholen, een groot deel van Amsterdam Zuidoost. We streven naar het positioneren van onze scholen als een plek waar iedereen zich thuis voelt en waar kwalitatief sterk onderwijs wordt gegeven.

Het moet voor iedereen duidelijk zijn dat deze sterke scholen ook verenigd zijn in een sterk bestuur; Zonova, met een aanzuigende werking op zowel onderwijspersoneel als ouders en leerlingen.

Een communicatieadviseur zal zich de komende jaren bezighouden met het realiseren van deze ambitie.

14 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Besturingsfilosofie & identiteit | 15

5

Strategische doelstellingen 5.1 Onderwijs

De belangrijkste taak van het bestuur van Zonova is het bevorderen van de kwaliteit van het onderwijs, het waarborgen van de continuïteit en het ondersteunen van de scholen met het oog op de realisatie van een veilig, positief pedagogisch klimaat voor alle kinderen en medewerkers. Zuidoost kent een lange traditie van samenwerken op het gebied van kansengelijkheid. Dat doen we door goed onderwijs te bieden, door de brede school, de Day a Weekschool, het onderwijs aan nieuwkomers; kortom een breed palet aan mogelijkheden om de ontwikkeling van leerlingen te stimuleren.

5.1.1

Positionering van sterke scholen in Zuidoost

Zonova kent twintig scholen, negentien basisscholen en één school voor speciaal basisonderwijs. De scholen in Zuidoost staan geclusterd op pleinen. Op veel pleinen staan nu twee scholen van Zonova met soms een derde bijzondere school met een religieuze grondslag. Eén van de taken van het bestuur is om te zorgen voor sterke Zonovascholen in Zuidoost.

Een sterke school heeft een duidelijke visie op onderwijs en ontwikkeling. De scholen van Zonova zullen de komende jaren een duidelijk profiel opstellen, waarin de uitwerking de identiteit van de school uiting komt. Zo is voor ouders duidelijk welke verschillen er zijn tussen de scholen en kunnen zij makkelijker een bewuste keuze voor een bepaalde school maken.

De ontwikkeling en profilering van een school is de verantwoordelijkheid van het schoolteam. Scholen maken dit zichtbaar in bijvoorbeeld het schoolplan, de website of de schoolgids.

16 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Zonova bestuurt en beheert twintig scholen in Amsterdam Zuidoost. De omvang van de scholen varieert van 48 tot 624 leerlingen op 1 oktober 2020. Hoewel de schoolgrootte niets zegt over de kwaliteit (de kleinste school van Zonova is met een goed beoordeeld door de inspectie), zijn er bij kleine scholen wel zorgen over het borgen en behouden van kwaliteit, zeker in het licht van het lerarentekort en het ontbreken van vervangers. Als één of twee leerkrachten ziek zijn, is de continuïteit van het onderwijs op een kleine school direct in gevaar.

De combinatie van kwaliteit, kwaliteitsborging en continuïteit maakt dat Zonova ervoor kiest om te streven naar scholen met een minimale schoolomvang.

Onderzoeksresultaten zijn niet eenduidig over een goede omvang. De opheffingsnorm van scholen in Amsterdam bedraagt 195 leerlingen voor het primair onderwijs. Voor het speciaal basisonderwijs geldt een

andere regelgeving. Zonova vindt dat de schoolgrootte van scholen van Zonova hier ruim boven moeten zitten en we streven naar een minimale schoolgrootte van 250 leerlingen. Natuurlijk zijn er ook uitzonderingen op deze regel, bijvoorbeeld vanwege woningbouw in de directe omgeving, waardoor groei verwacht wordt of de maatschappelijke verantwoordelijkheid om in een bepaald gebied openbaar of levensbeschouwelijk onderwijs te blijven verzorgen. In deze en andere gevallen kan in overleg worden afgeweken worden van het streven en is het een expliciete keuze van Zonova.

Daarnaast is van belang dat scholen op een plein een helder en een met elkaar afgestemd onderscheidend eigen profiel hebben. In combinatie met de schoolgrootte legitimeert dat om meerdere scholen van één bestuur in stand te houden in elkaars nabijheid.

Door krapte op de huizenmarkt trekken meer mensen naar wijken buiten of aan de rand van de stad. Daarnaast heeft Zuidoost een nieuwbouwopgave van de gemeente. Zowel een nieuwe wijk Amstel III, als de verdichtingsopgave (nieuwe woningen in bestaande gebieden) dragen bij aan een verandering van de populatie in Zuidoost. We onderzoeken samen met ouders wat de aantrekkingskracht is van de huidige scholen van Zonova. Wij willen onderwijs bieden voor de volledige populatie en streven naar scholen die aantrekkelijk zijn voor alle bewoners in Zuidoost.

Daarbij willen we segregatie voorkomen. Dit willen we ondermeer bereiken door de huidige scholen goed te positioneren en door te streven naar een vergelijkbaar aanbod aan voorzieningen te bieden als op de nieuwe scholen. Dit doen we door samen met partners in de kinderopvang en de zorg ’Integrale Kindcentra’ te ontwikkelen.

Strategische doelstelling: • De scholen van Zonova zijn aantrekkelijk voor alle leerlingen uit Zuidoost.

• De scholen van Zonova zijn goed gepositioneerd en de identiteit van de scholen is te onderscheiden in de volgende dimensies: een maatschappelijke, een levensbeschouwelijke, een pedagogische en een onderwijskundige dimensie.

• Integrale Kindcentra zijn (door)ontwikkeld op strategische posities in de wijk.

• Scholen van Zonova hebben een minimale schoolgrootte, tenzij hier beredeneerd van afgeweken wordt.

5.1.2

Onderwijskwaliteit Gelijke kansen bieden betekent in eerste instantie goed onderwijs. Bij Zonova evalueren wij onze aanpak van het onderwijs op leerlingniveau, groepsniveau, schoolniveau en bovenschools niveau. Hebben wij voldoende aandacht voor onze leerlingen? Hebben wij hoge verwachtingen? Werkt onze aanpak of kunnen wij het beter doen? Weten wij wie onze leerlingen zijn en wat zij nodig hebben? Weten wij wat wij leerlingen willen leren en hoe we dat gaan doen?

In 2019 heeft het vierjaarlijks onderzoek plaatsgevonden naar bestuur en scholen door de inspectie van het onderwijs. De inspectie heeft het toezicht op de kwaliteit van het onderwijs door het bestuur van de toen nog twee besturen zeer positief beoordeeld. Een school heeft het predicaat excellent en vijf scholen zijn beoordeeld met een goed. Alle scholen voldoen tenminste aan het basisarrangement. Zonova streeft ernaar dat de kwaliteit steeds verder verbetert. Zonova stimuleert scholen om de beoordeling goed aan te vragen bij de inspectie.

De inspectie stelt minimumstreefdoelen ten aanzien van de uitstroom op het gebied van rekenen en taal. Dit wordt uitgedrukt in het percentage leerlingen dat het niveau 1F, 2F en 1S behaalt. Zonova onderschrijft uiteraard het streven dat de scholen deze minimum doelen behalen. Het is de verantwoordelijkheid van de school om te onderzoeken welke specifieke doelen worden gesteld. Iedere school beschrijft in het schoolplan de streefdoelen en verantwoordt deze keuze.

Onze leerkrachten analyseren de resultaten van leerlingen met elkaar en gaan na of leerlingen de (leer) doelen behalen en of de gekozen aanpakken effect hebben. Daarbij ambiëren we brede ontwikkeling en persoonlijke groei van de leerlingen. We organiseren zelfevaluaties, audits en schoolbezoeken, zodat we van elkaar kunnen leren. In professionele leergemeenschappen en leerteams wordt kennis gedeeld en wordt onderzoek gedaan naar goede praktijken.

De bovenschoolse analyses benutten we voor het opsporen van trends. Dit kan leiden tot een gemeenschappelijk onderzoek naar didactische thema’s, zoals bijvoorbeeld woordenschat en begrijpend lezen, of de advisering met betrekking tot het voortgezet onderwijs.

Strategische doelstellingen | 17

Niet in de laatste plaats zullen de komende jaren de analyses betrekking hebben op het opsporen van hiaten welke zijn ontstaan als gevolg van Covid-19 en zal er veel aandacht uitgaan naar inhaal- en ondersteuningsprogramma’s. De analyse van de vaardigheidsgroei van M naar E in het schooljaar 2019-2020 liet zien dat leerlingen minder geleerd hebben. Dit zal de komende jaren derhalve aandacht blijven vragen.

Binnen Zonova wordt met een systeem van zelfevaluaties, visitaties en audits gewerkt om de kwaliteit van het onderwijs te evalueren en bij te stellen. Er is binnen de organisatie veel kennis over auditeren. Daarnaast werkt Zonova samen met een groep Amsterdamse schoolbesturen binnen Klasse; een team van hiervoor opgeleide auditoren die onderlinge audits (kunnen) uitvoeren. Het uitvoeren van zelfevaluaties, visitaties en audits vraagt om een onderzoekende houding en een kritisch reflecteren op de eigen onderwijspraktijk. De komende jaren wordt verder ingezet op professionalisering van de auditoren en het vergroten van deze groep binnen Zonova. De uitkomsten van de audits, visitaties en zelfevaluaties worden actief met elkaar gedeeld. Zo leren we van en met elkaar. Een nieuw kader voor beleid ten aanzien van zelfevaluaties, visitaties en audits wordt uitgewerkt in schooljaar 2020-2021.

Strategische doelstelling: e scholen van Zonova voldoen aan de basis• D kwaliteit en streven naar goed.

• Scholen die zich willen ontwikkelen naar excellent, worden hierin gesteund.

• De scholen van Zonova hebben in het schoolplan opgenomen welke streefniveaus op het gebied van taal en rekenen worden gehanteerd. Hierbij wordt tenminste de ondergrens van de inspectie aangehouden.

• Zonova werkt vanuit een vastgesteld kader ten aanzien van zelfevaluaties, visitaties en audits.

5.1.3

Passend onderwijs Zonova streeft er naar om zoveel mogelijk leerlingen in Zuidoost in de wijk onderwijs te bieden; thuisnabij onderwijs. Zonova werkt samen met de Amsterdamse besturen in het samenwerkingsverband primair onderwijs Amsterdam-Diemen.

18 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

In het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband zijn afspraken gemaakt over de vormgeving van het verzorgen van passend onderwijs in Amsterdam. In Zuidoost hebben we van oudsher een samenwerking op lokaal niveau, dat zich richt op drie pijlers: advisering en ondersteuning door het adviesloket, samenwerken en kennisdelen door middel van wijknetwerken en professionalisering. Door goed samen te werken voorkomen we schoolwisselingen en thuiszitters en werken we aan een doorgaande lijn in de ontwikkeling van onze leerlingen.

Efficiëntere organisatie van passend onderwijs Het bouwen aan een pedagogische basis, zorgstructuur en de juiste aansluiting met de (gespecialiseerde) jeugdhulp, vormt de basis op iedere school om vroegtijdig en laagdrempelig hulp te kunnen bieden aan ieder kind. Snel en vroegtijdig hulp bieden gaat over het wegnemen van hordes, het opheffen van verkokerde structuren en budgetten en het werken vanuit hetzelfde basisprincipe: dat ieder kind veilig is, zich kan ontwikkelen en kan meedoen op het niveau dat bij het kind past. Belangrijk is dat er met alle betrokkenen – vooral met de ouders of opvoeders en het kind – goed wordt overlegd over de inzet van zorg en ondersteuning.

“ De toegang tot (jeugd) hulp moet simpel zijn.”

De vraag is aan de orde of het adviesloket en de daarbij behorende afspraken over te volgen routes nog wel logisch en nodig zijn. Door het ontstaan van Zonova lijkt passend onderwijs eenvoudiger te organiseren. Ook in de nieuw te ontwikkelen structuur zorgen we dat de middelen voor passend onderwijs ingezet worden voor basisondersteuning en extra ondersteuning.

Zonova onderzoekt hiervoor de volgende mogelijkheden: et inzetten van de expertise binnen Zonova bij • H leerlingbegeleiding, diagnostiek en extra ondersteuning; • Het bieden van preventieve hulp door het samenwerken met het S(B)O en jeugdzorg; • Het verbreden van het SBO in Zuidoost naar een SBO+.

Leerlingbegeleiding en extra ondersteuning De leerlingbegeleiding, de handelingsgerichte diagnostiek en de extra ondersteuning worden momenteel voornamelijk uitgevoerd door externe partijen. Scholen hebben bij deze partijen vaak een eigen contactpersoon voor de leerlingbegeleiding en de diagnostiek. Op beperkte schaal wordt vanuit het SBO ondersteuning geboden op de reguliere scholen. Een klein gedeelte van de diagnostiek wordt daarnaast uitgevoerd door vijf IB’ers binnen Zonova, die psycholoog of orthopedagoog zijn. Deze IB’ers worden tot nu toe nog weinig ingezet voor leerlingbegeleiding of extra ondersteuning, terwijl zij wel deze expertise hebben. We zien hier een kans om mogelijkheden voor onderzoek, leerlingbegeleiding en ondersteuning van leerlingen beter te organiseren met meer inzet van eigen specialisten, met een mogelijke doorgroei naar een expertisecentrum.

Zonova heeft de ambitie om de kwaliteiten van de eigen psychologen, orthopedagogen en specialisten intensiever te benutten voor de ondersteuning op school van leerlingen en leerkrachten. Door het inzetten van de expertise van onze eigen specialisten verwachten we dat onderzoeken sneller uitgevoerd kunnen worden en dat de daaruit volgende ondersteuning direct ingezet kan worden. We kunnen daardoor effectiever en meer preventief werken en de wachttijd verkorten. Daarnaast is de verwachting dat leerkrachten betere instrumenten krijgen om leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte te ondersteunen, omdat de lijntjes met de specialist kort zijn en de specialisten de onderwijscontext in Zuidoost goed kennen. Ook kunnen de interne specialisten hulp bieden bij extra ondersteuning. De verwachting is dat de samenwerking met het OKT hierdoor verbetert.

Er wordt een beleidsvoorstel opgesteld, waarin uitgewerkt wordt op welke wijze het inzetten van eigen expertise de ondersteuning optimaal kan worden benut.

Strategische doelstelling: onova wil onderzoek, begeleiding en ondersteuning • Z van de onderwijsbehoefte van leerlingen beter organiseren met inzet van eigen specialisten, met een mogelijke doorgroei naar een expertisecentrum.

• Zonova ontwikkelt hiervoor een groeimodel, waarbij de kwaliteit van de ondersteuning leidend is voor het tempo van de doorontwikkeling van een expertisecentrum.

5.1.4

Expertisenetwerk Zuidoost Het aanpakken van deze problematiek met betrekking tot leerlingen met een ondersteuningsbehoefte thuis én op school vraagt een manier van samenwerken tussen onderwijs en partners in de jeugdhulp en het speciaal onderwijs, gericht op preventief werken. Het op tijd signaleren en in kaart brengen van de ondersteuningsbehoeften van kinderen thuis en op school en daar snel op acteren, draagt bij aan betere ontwikkelperspectieven. Bovendien resulteert deze aanpak op termijn vaker in het voorkomen van het toeleiden naar voorzieningen zoals speciaal onderwijs en/of specialistische jeugdhulp, thuiszitten en soms uithuisplaatsing. Om dit te realiseren is Zonova samen met het OKT, het samenwerkingsverband primair onderwijs Amsterdam-Diemen, Orion en Levvel het project Expertisenetwerk Zuidoost gestart. Het hoofddoel van het project is om vroegtijdige en effectieve hulp op maat aan te bieden op scholen, zodat problemen niet escaleren. Medewerkers vanuit het S(B)O en de specialistische jeugdhulp worden ingezet voor kinderen met een complexe ondersteuningsbehoefte thuis en op reguliere scholen.

Strategische doelstellingen | 19

Het project Expertisenetwerk Zuidoost is in de vorm van een pilot gestart in het schooljaar 2020-2021 in het cluster Holendrecht met twee participerende scholen van Zonova: De Holendrecht en De Brink. Later in het jaar is het cluster Huntum toegevoegd, met de scholen Achtsprong en Rozemarn. De verwachting is dat deze werkwijze aansluit bij de behoefte van leerlingen met een ondersteuningsbehoefte thuis en op school. De pilot zal worden geëvalueerd en bijgesteld. Indien succesvol wordt vanuit deze pilot de aanpak verbreed naar de overige scholen in Zuidoost.

Strategische doelstelling: Zonova ontwikkelt samen met de partners in het project Expertisenetwerk Zuidoost een werkwijze, waarbij op scholen vroegtijdige en effectieve hulp op maat geboden wordt aan leerlingen met complexe ondersteuningsbehoefte thuis en op school.

5.1.4

SBO+ In Zuidoost is er géén onderwijsvoorziening voor ernstige leer- en gedragsproblemen. Wel zijn er twee SBO-scholen, waarvan één (de Van Houteschool) deel uitmaakt van Zonova. Door het gebrek aan SO in Zuidoost zijn de leerlingen met ernstige leer- en gedragsproblemen aangewezen op onderwijs buiten de wijk. Om ook deze leerlingen thuisnabij onderwijs te kunnen bieden, wil Zonova de SBO-scholen in Zuidoost verbreden naar een SBO+ voorziening. Dit doen we in samenwerking met Kolom en Orion. SBO+ past bij de ontwikkeling van het expertisenetwerk Zuidoost.

De Van Houteschool heeft al enkele jaren, met beperkt extra budget, een vorm van SBO+ gerealiseerd. Een aantal leerlingen met ernstige leer- en gedragsproblemen gedijt goed met extra ondersteuning en expertise vanuit het SO en met de inzet van een achterwacht. Dit project heeft tot nu toe nog weinig bekendheid en de status van SBO+ is nog niet geformaliseerd waardoor de facilitering vanuit het samenwerkingsverband niet is georganiseerd.

Daardoor is nog niet voorzien in een dekkend aanbod voor speciaal onderwijs in Zuidoost, er is bijvoorbeeld nog geen voorziening voor cluster 1 en 2. Samen met besturen die SO bieden en met het samenwerkingsverband wordt de komende periode onderzocht of er met SBO+ voldoende voorzien is in SO in Zuidoost of dat er een extra voorziening nodig is. De structuur van het expertisenetwerk Zuidoost biedt hier mogelijk een oplossing voor.

Strategische doelstelling: onova formaliseert samen met de partners in • Z passend onderwijs (SWV, Kolom en Orion) de SBO+ in Zuidoost.

• Zonova onderzoekt samen met de partners in passend onderwijs of er behoefte is aan een dekkend aanbod van SO in Zuidoost.

20 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

5.1.6

Nieuwkomersonderwijs Het nieuwkomersonderwijs in Zuidoost wordt verzorgd op vier scholen van Zonova. De coördinatie is stedelijk geregeld. Het onderwijs aan nieuwkomers vraagt inhoudelijke expertise op het gebied van taalverwerving In de komende planperiode wordt samen met de gemeente onderzocht of de huidige organisatievorm nog steeds het meest wenselijk is. Hierbij wordt de afweging gemaakt hoe de inhoudelijke expertise effectief wordt ingezet en hoe de leerlingen in de nieuwkomersgroep de Nederlandse taal het best verwerven. Andere organisatorische alternatieven worden in dit onderzoek meegewogen.

Strategische doelstelling: Zonova stelt na heroverweging de organisatievorm van het nieuwkomersonderwijs vast.

5.1.7

Onderwijsarrangementen voor een specifieke doelgroep Onderwijs voor meer- en hoogbegaafde leerlingen

Op sommige scholen is de ondersteuning voor leerlingen die meer uitdaging nodig hebben onderdeel van de schoolorganisatie, op andere scholen vraagt dit nog aandacht.

“ Hier liggen kansen om van elkaar te leren en om samen te werken.”

Hier ligt de verantwoordelijkheid op schoolniveau en zal per school worden uitgewerkt.

Onderwijs voor leerlingen die leren in een praktische context Voor leerlingen die baat hebben bij onderwijs in een praktische context, omdat leren op abstract niveau lastig gaat, wordt door een aantal scholen van Zonova samengewerkt met Doelab. In kleine groepen wordt gewerkt aan dezelfde leerdoelen als in de groep, maar dan aan de hand van de praktijk. Ook hiervoor geldt dat sommige scholen een passend aanbod aan deze groep leerlingen bieden. Het is de verantwoordelijkheid van de school om dit uit te werken. Hier wordt waar mogelijk samengewerkt. Hoe scholen hier vorm aan geven wordt opgenomen in het schoolplan van de school.

Strategische doelstelling: Zonova voorziet in onderwijsarrangementen voor leerlingen die behoefte hebben aan een intensieve onderwijsaanpak en werkt hierin samen, voor zowel leerlingen die meer uitdaging nodig hebben als leerlingen die het beste leren in een praktische context.

De scholen van Zonova zorgen voor uitdagend onderwijs op niveau. Leerkrachten stemmen het onderwijs af op de leerbehoefte van leerlingen. Voor leerlingen die behoefte hebben aan meer uitdaging wordt samengewerkt met de Day a Week School.

Zonova biedt onderwijs aan drie groepen in de Day a Weekschool en kan mogelijk uitbreiden naar een vierde groep. Leerlingen die meer uitdaging nodig hebben, krijgen één dag er week les op de Day a Weekschool.

De doorgaande lijn tussen de DWS-klas en de eigen groep vraagt nog aandacht.

Strategische doelstellingen | 21

5.1.8

Doorgaande lijn Zonova werkt samen met de partners in de kinderopvang en de partners in het voortgezet onderwijs, naar een doorgaande ontwikkeling voor leerlingen van nul tot achttien jaar.

Zonova ontwikkelt samen met de kinderopvangpartners een structuur, waardoor de overdracht en daarmee de doorgaande ontwikkellijn beter gewaarborgd zijn. Hierbij is er bijzondere aandacht voor de positie van de Voorschool plus. Ook wordt onderzocht of, indien het voor de ontwikkeling van een leerling wenselijk is, de overstap van de voorschool naar de vroegschool vervroegd of juist verlengd kan worden.

Strategische doelstelling:

Zonova ziet kansen om hier in de komende planperiode een volgende stap in te zetten.

Doorgaande lijn voorschool naar vroegschool Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) is een belangrijk speerpunt in het kader van kansengelijkheid. Het zo vroeg mogelijk signaleren van eventuele achterstanden en aanpakken, werkt positief voor de schoolloopbaan van een kind. Daarom ziet Zonova graag zo veel mogelijk kinderen gebruik maken van de Voorschool. Binnen Zuidoost bestaat een lange traditie van nauwe samenwerking tussen de voor- en vroegscholen. Zonova en de gemeente Amsterdam werken daarbij samen aan de doelstellingen uit het beleidsplan Ontwikkelkansen voor alle Amsterdamse peuters.

Door de harmonisatie van de peutervoorziening naar kinderopvang is dit veld sterk in ontwikkeling. Dat biedt kansen om anders en nauwer samen te werken. Een aantal scholen van Zonova is bezig met de ontwikkeling van een IKC. De samenwerking is nu per locatie georganiseerd. Veelal komen we de dezelfde partners tegen waar we goed mee samenwerken. Onze ambitie in een voor- en vroegschool is: één pedagogische visie en één doorgaande lijn. Soms is het lastig om dit vanuit twee organisaties goed vorm te geven. Dit komt doordat de verschillen in wet- en regelgeving tussen de kinderopvang en het primair onderwijs de samenwerking soms belemmert.

22 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Zonova onderzoekt of een verdere samenwerking in een ander samenwerkingsmodel vormgegeven kan worden.

De doorgaande lijn van primair onderwijs naar het voortgezet onderwijs De overgang van het primair onderwijs naar het voortgezet onderwijs is een belangrijke, maar ook ingewikkelde periode binnen de schoolloopbaan van kinderen. Zonova werkt nauw samen met de scholen voor voortgezet onderwijs in Amsterdam Zuidoost, om de doorgaande lijn van primair onderwijs naar voortgezet onderwijs te verbeteren. Dit gebeurt door middel van een aantal projecten: het project PO-VO, waarvan het projectenbureau de projectleiding heeft, en de Voorbrugklas. De doelstelling is om leerlingen goed voor te bereiden op het VO. Door de intensievere samenwerking tussen leerkrachten in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs verwachten we dat ook de overgang voor leerlingen makkelijker wordt.

Zonova adviseert de leerlingen kansrijk, waarbij een toekomstige ambitie in combinatie met het huidige niveau van ontwikkeling wordt verwoord. Het bereiken van het juiste niveau stopt niet bij de overstap naar het VO. Het is geen momentopname maar een groeiproces, waarvan we verwachten dat veel kinderen – op een bij hen passend moment – een extra groeistap kunnen zetten. Zonova reflecteert jaarlijks op de doorstroom van haar leerlingen tot en met het derde leerjaar in het VO en is hierin zelfkritisch. In de toekomst reflecteren we samen op het effect van het schooladvies door het PO en de ontwikkeling van leerlingen in de eerste jaren in het VO. Met een goede analyse van succesfactoren bij advisering en begeleiding kunnen we leerlingen nog beter ondersteunen in de overstap van het PO naar het VO. In het belang van het bieden van gelijke kansen is het wenselijk om de keuze voor een schooltype uit te stellen.

Strategische doelstellingen | 23

Mogelijk kan er in samenwerking met het VO een voorziening ontwikkeld worden voor leerlingen van tien tot veertien jaar, met als voordeel dat pas daarna de definitieve keuze voor een schooltype gemaakt hoeft te worden. De vormgeving van voortgezet onderwijs in de nieuwbouwwijken en de stichting van een nieuwe basisschool in hetzelfde gebied zullen, net als de gebiedsontwikkeling binnen Zuidoost met verplaatsingen van scholen als gevolg, indien mogelijk worden benut.

Strategische doelstelling: onova versterkt de samenwerking tussen het PO en • Z VO op alle niveaus, met als resultaat het creëren van doorgaande leerlijnen.

• Het realiseren van een soepele overgang van PO naar VO voor de groep 8 leerlingen.

• Leerlingen bij Zonova krijgen een kansrijk advies voor het voortgezet onderwijs.

5.1.9

Brede ontwikkeling In Amsterdam Zuidoost wordt intensief samengewerkt, om te zorgen voor voldoende aanbod voor brede ontwikkeling. Het projectenbureau organiseert in opdracht van de schoolbesturen in Zuidoost het aanbod voor de brede school, waarin kinderen per blok van tien weken een naschools aanbod krijgen om hun talenten en interesses te ontdekken op verschillende gebieden.

Ook wordt er extra leertijd georganiseerd in de vorm van een leerlab en zomerscholen.

Daarnaast heeft Zonova op stedelijk niveau een convenant opgesteld ten aanzien van cultuureducatie. Hierdoor kunnen de leerlingen van Zonova gebruik maken van het enorme cultuuraanbod dat Amsterdam rijk is. Ook doen een aantal scholen al jaren actief mee in het Leerorkest.

Zonova vindt het belangrijk dat leerlingen kennismaken met een breed palet van kunst, cultuur en sport. Dit past bij onze maatschappelijke opdracht en verrijkt ons onderwijs.

24 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Strategische doelstelling: Zonova draagt, samen met de bestuurscommissie Zuidoost en de gemeente zorg voor de continuïteit van het brede aanbod.

5.1.10

Innovatieve initiatieven In samenwerking met het Projectenbureau Primair Onderwijs Zuidoost (PPOZO) creëren we innovatief aanbod op onze scholen. In Zuidoost werd bijvoorbeeld al in een vroeg stadium gewerkt met 3D-printers en het programmeren van robots. Dit wordt gestimuleerd en ondersteund met behulp van het PPOZO. Er zijn diverse voorbeelden van manieren waarop het bestuur scholen ondersteunt om innovatieve initiatieven te ontplooien: twee scholen experimenteren met het anders organiseren van het onderwijs vanuit het Noodplan Amsterdam; op deze scholen worden vakdocenten ingezet voor een deel van het curriculum, waardoor er ruimte komt om de werkdruk te verlagen in het team. Twee scholen doen mee met de experimentenregeling van OCW, waarbij meer ruimte is om de onderwijstijd anders in te vullen.

Zonova stimuleert innovatie van het onderwijs door scholen hiervoor de ruimte te geven. De uitwerking van hoe hier gebruik gemaakt van kan worden, volgt in de eerste helft van 2021. Omdat deze initiatieven zich bij uitstek lenen voor het vormgeven van de eigen identiteit van de school, wordt dit uitgewerkt op schoolniveau.

Strategische doelstelling: Zonova ondersteunt scholen bij innovatieve initiatieven.

Dit doet het bestuur door het inzetten van het netwerk, door het aanvragen van subsidies of het inhoudelijk meedenken bij de initiatieven.

Strategische doelstellingen | 25

5.2 Professionalisering Professionalisering van medewerkers draagt bij aan de kwaliteitsontwikkeling van het onderwijs in Zuidoost. Professionalisering vindt op verschillende niveaus plaats.

Binnen Zonova is er veel ruimte voor persoonlijke professionele ontwikkeling; door middel van het volgen van een opleiding, het participeren in kennisnetwerken of door coaching. Daarnaast besteden de scholen veel aandacht aan teamontwikkeling. Scholen formuleren hiervoor eigen speerpunten in het jaarplan en werken samen aan onderwijsontwikkeling op schoolniveau.

Hierbij worden verschillende professionaliseringsactiviteiten ingezet zoals trainingen, intervisie, lesson study en studiereizen.

andere scholen in Zuidoost. Het aanbod voor 20202021 staat voor het eerste kwartaal gepland en zal gedurende het jaar geactualiseerd worden. Het aanbod wordt afgestemd op de professionaliseringsbehoeften van de medewerkers. Ook zal het professionaliseringsaanbod aansluiten op de doelen van dit strategisch beleidsplan van Zonova.

Daarnaast organiseert Zonova bovenschoolse professionalisering met behulp van de ZonovAcademie.

De ZonovAcademie bestaat uit drie pijlers: opleiden, onderwijsonderzoek en professionalisering.

Medewerkers van Zonova worden gestimuleerd om zich te blijven ontwikkelen. Medewerkers zijn zich bewust van de mogelijkheden en maken hier gebruik van.

Zonova biedt een verankerd en kwalitatief hoogstaand gemeenschappelijk professionaliseringsaanbod voor medewerkers van basisscholen in Zuidoost.

5.2.1

Professionalisering De ZonovAcademie voorziet in voldoende overkoepelend aanbod ten aanzien van werken in de grootstedelijke context van Zuidoost. Het aanbod draagt bij aan het vergroten van kennis, vaardigheden en bewustwording. Eén van de doelen van de gemeenschappelijke professionaliseringsactiviteiten is om het referentiekader van medewerkers te vergroten door het organiseren van leren en ontmoeten buiten de eigen school.

Zonova heeft direct na de fusie de samenwerking met het projectenbureau PPOZO verstevigd en heeft in schooljaar 2019-2020 gekeken naar een nieuwe opzet in het aanbod. Hierdoor staat het aanbod van de ZonovAcademie ook open voor medewerkers van

26 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Strategische doelstelling:

5.2.2

Opleiden in de school Opleiden in school is een speerpunt van Zonova. Zeker in tijden van lerarentekort is het van groot belang om studenten goed op te leiden, te begeleiden in hun ontwikkeling tot leerkracht en te verleiden om na het afronden van de opleiding bij Zonova te blijven werken.

Werken bij Zonova vraagt om vakbekwame en bevlogen medewerkers, die het als een uitdaging zien om te werken en te ontwikkelen in een omgeving die zich kenmerkt door een grote diversiteit aan achtergronden en culturen. De scholen van Zonova hebben daarom een sterke verbondenheid met verschillende opleidingsinstituten in Amsterdam.

Gemiddeld lopen er ongeveer tachtig studenten stage op de verschillende scholen van Zonova. Deze studenten worden vooral begeleid door mentoren en opleiders in de school. De manier waarop dit gebeurt, wordt grotendeels bepaald door de structuur van de samenwerking met de opleiding. Zonova heeft samen met andere schoolbesturen en de Hogeschool van Amsterdam het convenant Samen Opleiden in Amsterdam ondertekend. In het convenant zijn zowel afspraken gemaakt over kwantiteit (het aantal stageplaatsen) als kwaliteit (de begeleiding en beoordeling van studenten).

Daarnaast werkt Zonova samen met de iPabo en zes andere schoolbesturen in Noord-Holland als onderdeel van de aspirant opleidingsschool Noord-Holland. In dit verband zijn ontwikkelafspraken gemaakt over het gemeenschappelijk opleiden van studenten.

Het opleiden in de school richt zich grotendeels op de reguliere pabo-student. Zonova leidt daarnaast zij-instromers en deeltijdstudenten op. Deze groep studenten is de afgelopen tijd gegroeid en wordt steeds belangrijker voor het onderwijs van Zonova, omdat het vaak medewerkers zijn die doorgroeien naar leerkracht.

Omdat dit om leer- werktrajecten gaat, heeft deze doelgroep een andere begeleidingsbehoefte dan reguliere studenten. De begeleiding en ondersteuning van deze studenten vindt voor het grootste deel plaats op de eigen school en wordt bovenschools gecoördineerd om de afstemming tussen opleiding en het werk op de school goed te laten verlopen.

Zonova heeft twee samenwerkingsverbanden met de volgende overkoepelende kernpunten: Het opleiden van aspirant leerkrachten; • Het opzetten van een team opleiders in school; • Het opleiden van mentoren en schoolopleiders; •

• Boeien en binden van studenten.

Strategische doelstelling: Zonova heeft een eenduidige en heldere structuur voor opleiden in de school. Hierbij is het de ambitie om met alle scholen van Zonova een duidelijke visie op opleiden in Amsterdam Zuidoost te ontwikkelen, waarbij studenten van de Amsterdamse pabo’s optimaal begeleid worden en geïnspireerd raken om te werken op onze scholen.

5.2.3

Onderwijsonderzoek Scholen kunnen door onderzoeksmatig te werken op een planmatige en structurele manier werken aan onderwijsvernieuwing en verbetering van de resultaten.

Binnen Zonova wordt onderzoek als speerpunt gezien in het werken aan schoolontwikkeling. Daarom wordt met de Werkplaats Onderzoek Amsterdam (WOA), met de UvA en HvA, het Kenniscentrum Spelend en onderzoekend leren van de iPabo en de VU samengewerkt om relevante vragen in de scholen te onderzoeken. Door deze samenwerking kunnen leerkrachten, schooldirecteuren, studenten en onderzoekers hun kwaliteiten bundelen om het onderwijs verder te verbeteren. Zeker nu er meer universitair opgeleide leerkrachten op scholen werken, kan steeds beter onderzoek uitgevoerd worden op zowel schoolniveau als bestuursniveau. Voor Zonova zal een onderzoeksagenda worden opgesteld.

De pijlers ‘opleiden’ en ‘onderwijsonderzoek’ hebben een sterke verbinding met elkaar. In de komende jaren zal daarom ingezet worden op het delen van kennis onder personeel van Zonova en op een brede betrokkenheid bij het onderzoek dat uitgevoerd wordt.

Het DO heeft hierin een verbindende functie en zal nauw betrokken worden bij de vraagarticulatie.

Strategische doelstellingen | 27

Er zijn steeds meer universitair opgeleide leerkrachten werkzaam binnen de scholen van Zonova. Deze leerkrachten hebben vaak, naast hun ambitie om les te geven, ook de vaardigheden en de motivatie om met onderzoek bezig te zijn. Een aantal van deze leerkrachten werkt binnen een leerteam of als onderzoekscoördinator in de werkplaats. Op deze manier kunnen deze leerkrachten hun vaardigheden inzetten binnen hun eigen klas, maar ook binnen het leerteam op gebied van onderzoek. In de komende jaren zullen universitair opgeleide leerkrachten vanaf het begin van hun loopbaan benaderd worden om te kijken naar hun motivatie voor het onderzoeksmatig werken en om hen de mogelijkheid te bieden om hier ruimte voor te krijgen.

Voor veel van deze leerkrachten is de uitgaging in het onderzoek namelijk een belangrijke motivatie om voor de klas te blijven staan. Uiteraard is het van belang niet alleen universitair opgeleide leerkrachten bij het onderzoek te betrekken.

Strategische doelstelling: Zonova werkt met een afgestemde onderzoeksagen• da, waarin onderwerpen en vragen vanuit de scholen centraal staan. Hierbij neemt Zonova de regie in de onderwerpen die onderzocht gaan worden en daar de beste samenwerkingspartner bij te kiezen.

Zonova deelt kennis vanuit het onderzoek op een • structurele en efficiënte manier.

• Zonova positioneert academisch opgeleide leerkrachten binnen de organisatie.

5.3 Personeelsbeleid 5.2.4

ICT ICT wordt ingezet als middel om het onderwijs te ondersteunen. Voor een deel van de scholen geldt dat er een gezamenlijke afspraak is gemaakt ten aanzien van een basisinfrastructuur op het gebied van ICT. Het voornemen is om dit door te ontwikkelen naar alle scholen van Zonova. In 2021 vindt een inventarisatie plaats, waarna de nieuwe werkwijze de komende jaren stapsgewijs wordt ingevoerd.

Kwalitatief goed onderwijs staat of valt met de medewerkers die daar een bijdrage aan leveren.

Die bijdrage is niet alleen consequent van hoog niveau, maar moet ook kunnen meebewegen met ontwikkelingen buiten school.

Innovatie Naast de Rijksbekostiging en de gemeentelijke subsidies hebben scholen ruimte nodig om te ontwikkelen; een werkwijze uit te proberen terwijl het reguliere programma doorloopt. Veelal ontbreekt het dan aan middelen. Er wordt op meerschools niveau ruimte gemaakt voor een innovatiefonds. De komende planperiode wordt in totaal € 500.000 beschikbaar gesteld ten behoeve van innovatie in het primaire proces. Scholen worden hiermee geholpen door initiatieven op leerkracht-, bouw- en schoolniveau financieel te ondersteunen. In het eerste kwartaal van 2021 worden kaders en een procedure met betrekking tot besluitvorming over toekenning enz. opgesteld, zodat hiervan gebruik kan worden gemaakt per 1 augustus 2021. Scholen die nog oude reserves hebben staan vanuit afspraken bij de rechtsvoorgangers van Zonova, worden uitgesloten van deze mogelijkheid.

“ Zonova staat midden in een snel veranderende samenleving, waarbij in ons deel van Amsterdam veel veranderingen een extra intensiteit krijgen.”

Ons personeelsbeleid is gericht op borging en groei van onze vakbekwame medewerkers. Medewerkers van Zonova zijn daarom niet alleen uitmuntende (onderwijs)professionals, maar zijn ook in staat goed in te spelen op veranderingen. We noemen als voorbeelden de recente uitbraak van Covid-19,

het lerarentekort, kansengelijkheid en nieuwe doelgroepen die in Zuidoost komen wonen. Dit stelt hoge eisen aan de medewerkers die wij aan ons willen binden. Het stelt tevens hoge eisen aan de manier waarop Zonova als werkgever het werk organiseert en haar zorgverantwoordelijkheid naar haar medewerkers vormgeeft.

In deze paragraaf beschrijven we onze meerjarenambities op het gebied van HR. We verdelen de paragraaf in drie onderdelen en werkgeverschap staat in het hart van deze paragraaf. Hier beschrijven we op de essentiële onderdelen wie we (willen) zijn en hoe we dat willen bereiken. Voor ieder apart onderdeel worden kort de uitgangspositie en de lange termijndoelen beschreven. Ambities op dit terrein bepalen mee hoe aan activiteiten in de andere themagebieden vorm wordt gegeven.

Zonova (HR)

Arbeidsmarkt

28 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Werkgeverschap

Formatiebeleid

Strategische doelstellingen | 29

In samenwerking met de gemeente en de overheid, is er een ’Noodplan Lerarentekort’ geformuleerd met als doel dat in 2023 het gemiddelde tekort aan bevoegde leraren onder de 5% ligt. Het noodplan is gebouwd op drie pijlers:

5.3.1

Arbeidsmarkt Onze ambitie is om in alle geledingen van onze organisatie voldoende en goed toegeruste medewerkers te hebben. Voor de komende vier jaar verwacht Zonova dat er een verhoogde uitstroom als gevolg van pensioen is. Dat betekent dat we extra moeten inzetten op het behoud van zittende medewerkers en het aantrekken van medewerkers op de externe arbeidsmarkt. Om dat succesvol te doen, moet Zonova zich als werkgever onderscheiden van anderen. Ons doel is als volgt te omschrijven: Iedereen in en rondom Amsterdam kent Zonova.

Zonova is een betrokken en innoverende werkgever.

Zonova biedt (toekomst)perspectief tijdens de hele loopbaan van een medewerker, in welke fase deze zich ook bevindt. Iedereen in onderwijsland wil op een Zonovaschool werken. Alle medewerkers van Zonova zijn ambassadeur en dragen dat ook (intrinsiek) uit.

Ze zijn trots op hun school. “Over Zonova wil je vertellen op een verjaardag!”.

5.3.2

Lerarentekort Onze scholen proberen zich zo optimaal mogelijk neer te zetten in Zuidoost. De werksfeer op de scholen is goed, er wordt hard gewerkt en de scholen maken gebruik van de vele faciliteiten die Amsterdam te bieden heeft. Twee scholen experimenteren met ‘anders organiseren’ in het kader van het noodplan, twee andere scholen maken gebruik van de mogelijkheid om te experimenteren met flexibele onderwijstijd.

Landelijk hebben we te maken met een lerarentekort en dat is ook voelbaar bij ons. Uit landelijk onderzoek blijkt dat het lerarentekort groter is bij scholen met een hoger gemiddeld schoolgewicht. Zestien van de Zonova scholen hebben een gewicht groter/hoger dan 35 (op een schaal van 0-40). Ons SBO kent geen gewichtenregeling, maar heeft ervaring dat nieuwe medewerkers moeilijk te vinden zijn.

30 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

maximaal inzetten op behoud en werving van • leerkrachten; gelijke verdeling van de tekorten (op stads- en • Zonova-niveau);

• scholen ondersteunen in omgaan met tekorten.

Deze pijlers vormen de basis voor de uitwerking van het programma en zijn het uitgangspunt voor de formulering van maatregelen. De Amsterdamse schoolbesturen hebben inmiddels gemeenschappelijke afspraken gemaakt om het lerarentekort gezamenlijk te adresseren.

Daarnaast is er ook sprake van een tekort aan goede intern begeleiders en schoolleiders. Regelmatig zijn er opleidingsmogelijkheden binnen de Amsterdamse schoolbesturen. Dat weegt echter niet op tegen de vraag vanuit onze scholen. Nieuw opleidingsaanbod moet nadrukkelijker onder de aandacht gebracht worden.

Voor het tekort aan schoolleiders verwijzen we naar paragraaf 6.3.8.

Strategische doelstelling: Het lerarentekort is onder de 5%, er is geen ongelijkheid meer in de verdeling over de stad. Zonova verbindt zich aan het noodplan en het daarin beschreven doel.

Zonova beschikt over voldoende vakbekwame intern begeleiders op al haar scholen. Er zijn steeds voldoende intern begeleiders in een opleidingstraject om aan de vraag op de langere duur te kunnen voldoen.

5.3.3

(Zij-)instroom De scholen van Zonova werken actief aan de instroom van leerkrachten. Hieronder vallen zij-instromers, maar ook medewerkers die de deeltijd-Pabo doen. Ook wordt geïnventariseerd welke onderwijsassistenten in aanmerking komen om de Pabo te volgen.

Om in te spelen op het lerarentekort werkt Zonova samen met verschillende pabo’s aan een tweejarig zij-instroomtraject. Zij-instromers voelen zich verbonden met Zonova en willen hier graag blijven werken na het behalen van hun bevoegdheid. In de komende jaren streven we er bij Zonova naar om vijftien zij-instromers per jaar te laten instromen. Dit komt overeen met ons aandeel in de stedelijke ambities die zijn geformuleerd ten aanzien van het aantal op te leiden zij-instromers.

Er is een duidelijke selectieprocedure en er is sprake van een intensief voortraject, zodat de kans op een succesvolle samenwerking optimaal is. Zonova streeft naar maatwerk en het organiseren van goede begeleiding.

We sluiten aan bij de Stedelijke Integrale Kwaliteitsaanpak Zij-instroom Primair Onderwijs in Amsterdam, waarvoor de gemeente samen met alle schoolbesturen, de HvA en de iPabo een projectplan bij het Ministerie ingediend heeft.

De focus in dit traject ligt op de hele keten met betrekking tot de (zij-)instromers en voorziet in activiteiten ter verbetering van deze keten voor de hele stad Amsterdam.

Het streven is dat een deel van de groep doorgroeit naar bevoegd leerkracht.

Strategische doelstelling: Zonova biedt ruimte en stimuleert de deelname van onderwijsassistenten aan het modulaire opleidingsaanbod.

5.3.5

Arbeidsmarktcommunicatie

We kunnen twee stromen aan arbeidsmarktcommunicatie onderscheiden; intern en extern. Waar we ons intern richten op het creëren van ambassadeurs, draagvlak en het verlengen van de verblijfsduur van medewerkers, richten we ons extern op de positionering van Zonova als (werkgevers)merk.

Externe arbeidsmarktcommunicatie Strategische doelstelling: onova beschikt over een brede en bovenschoolse • Z aanpak waarop begeleiding van instromers wordt vormgegeven, waardoor zij succesvol uitstromen in de Zonovascholen.

• De structuur van coaching en begeleiding is geoptimaliseerd.

5.3.4

Modulair opleidingstraject Op al onze scholen zijn onderwijsassistenten/ leerkrachtondersteuners werkzaam. Een deel van deze medewerkers verricht ook lestaken. Er is behoefte aan een modulair opleidingsaanbod voor deze doelgroep om didactische en pedagogische vaardigheden te verbeteren. Vanuit het noodplan wordt dit aanbod in samenwerking met de opleidingsinstituten aan het begin van 2021 gerealiseerd.

Zonova is een prachtige stichting met een mooie missie en ambitie, met een bestuur dat niet bang is om te innoveren en met lef en bevlogenheid een bijdrage levert aan de maakbaarheid van de toekomst van kinderen in Amsterdam Zuidoost.

Binnen Amsterdam zijn meerdere schoolbesturen gevestigd die een groot aantal basisscholen vertegenwoordigen. Er is dus sprake van concurrentie op de arbeidsmarkt. Vanwege het reeds genoemde lerarentekort is de vijver waarin we vissen een kleine.

Omdat we ook nog eens te maken hebben met een hoog percentage leeftijdsgebonden uitstroom in de aankomende jaren, wordt dit tekort nog duidelijker.

De komende periode gaan we bouwen aan Zonova als merk. Zonova moet worden geladen met sentiment en beleving, getild worden naar een niveau dat past bij de organisatie en haar ambitie. We gaan Zonova presenteren als innoverende werkgever die (toekomst) perspectief biedt, denk aan inzet van verschillende loopbaanpaden. Dit wordt ook onderwerp bij de interne arbeidsmarktcommunicatie. Binnen deze profilering besteden we zo veel aandacht als nodig is aan het promoten van de vacatures, in lijn met de conjunctuur van het schooljaar.

Strategische doelstellingen | 31

Interne arbeidsmarktcommunicatie De belofte die we als merk naar buiten brengen, evenals het DNA en de kernwaarden, moet uiteraard ook intern uitgedragen worden. Het moet in de haarvaten zitten van iedereen die bij Zonova werkt. Daarom is het belangrijk om de medewerkers van Zonova heel actief mee te nemen: wie Zonova is en waar we voor staan. Daardoor wordt draagvlak gecreëerd. De schoolleiders spelen een belangrijke rol in het vertalen van onze normen en waarden richting de werkvloer op de scholen. De medewerkers zijn immers Zonova en ons grootste wervingskanaal. Het Zonova-DNA maakt ze tot ambassadeurs en zal bijdragen aan een positief imago van Amsterdam Zuidoost.

Strategische doelstelling: Het werkgeversmerk van Zonova is sterk en innoverend: het biedt toekomstperspectief, zodat iedereen voor Zonova wil (blijven) werken en dat ook (intrinsiek) uitdraagt. Medewerkers van Zonova zijn ambassadeurs.

5.3.6

Werving en Selectie De markt is krap, bevoegde leerkrachten hebben het voor het kiezen. Om het risico te verkleinen dat geschikte kandidaten door een te trage procedure afhaken, wordt het proces rondom de werving en selectie onderzocht en waar nodig herzien. Tevens wordt een duidelijke rolverdeling geformuleerd tussen wat op schoolniveau en wat op bestuursniveau wordt georganiseerd.

Om een gelijke verdeling en gelijke kansen binnen de stad te realiseren, verbinden we ons aan het Noodplan Lerarentekort. Binnen dit plan wordt veel aandacht besteed aan huisvesting, mobiliteitstoelage, parkeervergunningen en professionaliseringsvoorzieningen.

Door huisvesting binnen of rondom Amsterdam gemakkelijker te maken, stellen we ons in staat om ook te kijken naar geschikte collega’s buiten de stad.

Strategische doelstelling: Er is een optimaal proces van werving en selectie ontwikkeld om interessante kandidaten te allen tijde te behouden voor de Zonovascholen.

32 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

5.3.7

Werkgeverschap

Zonova is de werkgever waar geïnspireerde, deskundige mensen met plezier werken en zorgen voor kwalitatief hoogstaand onderwijs. De diversiteit die ontstaat, doordat we werken met mensen van verschillende generaties, levensfases, culturen, opleidingsachtergrond etc., ervaren we als verrijkend.

“ Zonova streeft ernaar om voor alle groepen en individuen een goede werkgever te zijn.”

Op die manier binden we mensen aan onze organisatie en waarborgen we de continuïteit in teams en de kwaliteit van ons onderwijs.

Maatregelen om werkdruk te verlagen, verzuim terug te dingen, veiligheid te vergroten en welzijn te bevorderen, zijn daarbij noodzakelijke eerste interventies.

Maar dit alleen is niet genoeg om de duurzame inzetbaarheid van haar medewerkers te borgen. Het is essentieel dat Zonova probeert, naast het nemen van maatregelen op bovenstaande thema’s, om problemen voor te zijn. Dat kan door vanuit een positieve visie in te zetten op inzetbaarheid en duurzaam werkvermogen van haar medewerkers. Daarbij sluiten we aan bij wetenschappelijk onderbouwde praktijken. In de paragrafen hieronder lichten we toe langs welke lijnen we dit willen bereiken.

5.3.8

Leiderschap Onze directies geven direct leiding aan het onderwijskundige proces in de school. Zij vormen de doorslaggevende factor bij het realiseren van de veranderingen in de organisatie die nodig zijn voor inhoudelijke vernieuwing (verdieping van de kwaliteit, verbreding van het aanbod). Als direct leidinggevenden van hun teamleden vormen zij de spil in het HR-beleid. Ze kennen hun mensen, voeren gesprekken met hen, observeren,

bevragen en stimuleren. Het HR-beleid vormt een groot deel van hun weektaak. Zij weten hun medewerkers te binden en te boeien. Daarnaast hebben zij kennis van onderwijskundige ontwikkelingen op hun school en weten ze op de juiste wijze hun team aan te sturen en verbindingen te leggen met de partners in de wijk. In de tijd van de pandemie is situationeel leiderschap vereist.

Vanuit Zonova worden de directeuren ondersteund door het bestuurskantoor om hun werk zo goed mogelijk te doen. Met de directies wordt onderzocht welke ontwikkeling nodig is om de leiderschapskwaliteiten gezamenlijk verder te ontwikkelen en wat nodig is om gedeeld leiderschap binnen onze organisatie verder uit te bouwen.

Om ook in de toekomst te voorzien in voldoende directeuren, blijft Zonova investeren in opleidingen voor aspirant schoolleiders. Zonova doet dit zo veel als mogelijk samen met de collega’s in de federatie.

Strategische doelstelling: e zoeken naar een passend scholings- en • W ontwikkelingsaanbod om directeuren toe te rusten voor de veranderende omgeving.

• Er wordt actief gebruik gemaakt van laagdrempelige intercollegiale uitwisseling tussen directeuren voor het bundelen van krachten en het leren van en met elkaar, zodat een gemeenschappelijke ontwikkeling op stichtingsniveau kan plaatsvinden en daardoor Zonova als grootste gemene deler verder vorm gegeven kan worden.

• Elke school beschikt over een directie die past bij de omvang en de opgave van de school.

• Opleidingen voor aspirant schoolleiders worden georganiseerd aangeboden.

5.3.9

Betrokkenheid vasthouden en stimuleren Zonova werkt met gedreven leerkrachten en onderwijsondersteuners die het verschil willen maken voor kinderen in Zuidoost. Regelmatig ervaren we dat startende en/of jonge bevlogen medewerkers moeite hebben om de eigen ambities in overeenstemming te brengen met de dagelijkse praktijk van het onderwijs. Dit leidt regelmatig tot uitval of ongewenste uitstroom. Een goed inwerkprogramma, ontwikkelassessments en inhoudelijke en persoonlijke coaching zijn effectieve interventies om dit te voorkomen. Zonova ontwikkelt een programma dat zich baseert op best practices hieromtrent.

Dit programma vindt deels op schoolniveau en deels op bovenschools niveau plaats. Bovenschools is er tevens aandacht voor de omgeving waarin de Zonovascholen staan. Dit uit zich onder andere door de zogenaamde ‘Ontdekkingstocht Zuidoost’, waarin de medewerker vanuit een andere hoek kennis maakt met hoe het is om op te groeien in Amsterdam Zuidoost, met de charme, de mogelijkheden en de knelpunten van Amsterdam Zuidoost.

Ook na de startperiode vinden wij het belangrijk om contact te houden met onze medewerkers en na te gaan wat hen motiveert en betrokken houdt. Die rol ligt in eerste instantie bij de schoolleiding. Daarnaast maken wij gebruik van medewerkersonderzoeken. In die onderzoeken scoren wij hoger dan branchegenoten.

Strategische doelstelling: onova beschikt over een goed inwerkprogramma • Z voor nieuwe medewerkers. Alle nieuwe medewerkers maken hier gebruik van.

• Zonova peilt frequent en op een doeltreffende manier de betrokkenheid van haar medewerkers en onderneemt daarop actie.

• Zonova past het (begeleidings)aanbod aan op basis van periodieke behoeftepeiling onder medewerkers.

Strategische doelstellingen | 33

5.3.10

Duurzame inzetbaarheid

Zonova is de werkgever waar bevlogen mensen met plezier werken. Wij bieden mensen niet alleen een baan, maar wij bieden ze een loopbaan. Wij ondersteunen ze zo, dat ze werk kunnen (blijven) doen dat past bij hun motivatie en mogelijkheden. Daarbij kan het voorkomen dat de volgende stap van een medewerker een stap buiten de organisatie/primair onderwijs is. Het om- en bijscholingsbeleid omvat ook deze mogelijkheid.

Zo maken we uitstroom meer controleerbaar en verlaten medewerkers Zonova als ambassadeur.

Binnen het onderwijs worden leerkrachten (en leerlingen) steeds meer verantwoordelijk voor het eigen proces. Dit past binnen de bredere maatschappelijke trend van grotere autonomie en verantwoordelijkheid voor individuen. In aansluiting op deze ontwikkelingen hanteert Zonova het uitgangspunt dat iedere medewerker verantwoordelijk is voor de eigen inzetbaarheid.

Veranderingen in de (werk)omgeving of privésituatie kunnen die inzetbaarheid beïnvloeden. Met het oog op de duurzame inzetbaarheid van onze medewerkers worden periodiek met alle medewerkers loopbaangesprekken gehouden. Zo kan Zonova haar medewerkers optimaal ondersteunen.

De gesprekkencyclus wordt zo ingericht dat ontwikkeling, loopbaan en inzetbaarheid van medewerkers centraal staat. Uiteraard worden de bepalingen vanuit de cao hierin meegenomen.

Uitgangspunt bij vernieuwing van de gesprekkencyclus is het persoonlijke leiderschap van de medewerker in combinatie met het faciliterende leiderschap vanuit de leidinggevende.

Analyse van verzuimcijfers leert dat de belangrijkste oorzaak voor verzuim is te herleiden tot verzuim in enkele leeftijd- en functiecategorieën. Preventief extra aanbod gericht op deze doelgroepen, moet er toe leiden dat uitval en verzuim verminderen. In 2024 moet het arbeidsverzuim lager zijn dan de benchmark voor primair onderwijs (5,8% in 2019) en moeten de uitbetaalde WGA-uitkeringen zijn gedaald. De doelstelling is om op termijn de benchmark te benaderen.

34 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

5.3.12 Strategische doelstelling: lle medewerkers van Zonova krijgen de kans om, • A gefaciliteerd door Zonova, hun inzetbaarheid duurzaam vorm te geven (binnen of buiten Zonova).

• De gesprekkencyclus sluit aan bij het doel om mensen duurzaam inzetbaar te houden en is zo vormgegeven dat hij voor alle betrokkenen meerwaarde heeft.

• Werkomgeving en personeelsbeleid zijn zo ingericht dat het arbeidsverzuim en instroom in de WGA dalen tot het niveau van de benchmark.

5.3.11

Werkdruk

De werkdruk in het primair onderwijs is hoog. Toch lukt het teams telkens weer om creatieve oplossingen te vinden om hier mee om te gaan. Het lerarentekort heeft er in de afgelopen jaren voor gezorgd dat de druk op onze scholen intensiever is geworden.

Jaarlijks stelt het ministerie aan schoolteams werkdrukmiddelen beschikbaar die scholen naar eigen inzicht kunnen inzetten. In de komende jaren willen we onderzoeken wat het feitelijke effect van de inzet van de werkdrukmiddelen is en hoe dit geoptimaliseerd kan worden. Niet alle oplossingen die teams vinden kosten geld Soms is een andere manier van organiseren, het maken van keuzes in onderwerpen en tijd, of opbrengsten uit de gesprekkencyclus met medewerkers ook een mogelijkheid.

Strategische doelstelling: Zonova brengt jaarlijks in kaart hoe de ervaren werkdruk is geweest en of de inzet van de werkdrukmiddelen hiermee in lijn is. Op basis daarvan wordt waar nodig aanvullend beleid ontwikkeld.

Welzijn, gezondheid en veiligheid

De werkplekken zijn zo ingericht dat onze medewerkers met plezier, gezond en veilig kunnen werken. De indruk is dat (verbale) agressie rond en in onze scholen toeneemt. Dat kan gevolgen hebben voor het ervaren van veiligheid en welzijn bij medewerkers. Het is van belang risico’s in kaart te brengen, zodat Zonova haar medewerkers beter kan beschermen tegen mogelijke risico’s en de medewerkers ook geëquipeerd zijn voor de preventie en omgang met (verbale) agressie. Ook wordt een workshop ‘omgaan met agressie’ aan alle medewerkers aangeboden

Strategische doelstelling: Zonova brengt systematisch in kaart wanneer en waar medewerkers te maken krijgen met agressie en heeft een protocol waarin nazorg voor betrokkenen is uitgewerkt.

5.3.13

Het nieuwe werken Sinds begin 2020 zorgt de Covid19 pandemie ervoor dat Zonova het veilig werken op een nieuwe manier moet inrichten. Dit is vooral van belang, omdat een deel van de medewerkers tot een risicogroep hoort of er in de thuissituatie mee te maken heeft. De discussie over mogelijke gevolgen van de pandemie voor de organisatie van het werk en de arbeidsvoorwaarden wordt gevoerd. Ervaring met onderwijs op afstand, alternatieve inrichting van de werkomgeving of thuiswerken biedt aanknopingspunten voor verdere organisatieontwikkeling.

5.3.14

Formatiebeleid

Stand van zaken personele bezetting Veel van de scholen binnen Zonova kennen een redelijke standaardopbouw van de formatie.

In de meeste situaties is sprake van een model waarin jaarlijks groepen worden geformeerd, zo mogelijk tussen de 23 en 28 leerlingen, en worden in het team de groepen zodanig verdeeld dat niet meer dan twee leerkrachten per groep lesgeven. Natuurlijk worden hier diverse andere kwaliteits- en ontwikkelingsgerichte afwegingen gemaakt. Ook budgettaire afwegingen zijn belangrijk. Deze groepen worden ondersteund door begeleiders en onderwijsondersteunend personeel.

Uitgangspunt is dat voor elke groep een bevoegde leerkracht de lessen verzorgt. Dit is een simplificering van de al sinds een aantal jaren bestaande werkelijkheid waarin niet altijd een bevoegde leerkracht is te vinden, waardoor ook andere medewerkers lessen verzorgen. Deze werkelijkheid is een bewuste keuze en er wordt alles aan gedaan om de beperkingen te compenseren. Het wordt duidelijk dat het mogelijk is om goed onderwijs te verzorgen, zonder dat alle lesgevers volledig allround bevoegd zijn. Wel verdient het voortdurend aandacht om werkzaamheden goed te verdelen onder gekwalificeerd personeel, aandacht te besteden aan de nodige begeleiding en het benoemen van verantwoordelijkheid.

Strategische doelstelling: Het gesprek over tijd- en plaatsonafhankelijk werken is breed gevoerd binnen Zonova als onderdeel van innovatief werkgeverschap. Arbeidsvoorwaarden zijn aangepast aan de actuele situatie.

Strategische doelstellingen | 35

Vervangingsbeleid Wanneer medewerkers door ziekte of ander verlof niet in staat zijn om te werken, organiseert de school passende vervanging. Dit kan de school intern met eigen personeel oplossen of door een vervanger aan te stellen. De huidige arbeidsmarkt laat ook voor vervangers een grote krapte zien. Binnen Amsterdam is de doorontwikkeling van de Brede Selectie (vervangingspool voor Federatie Openbaar Onderwijs) aan de orde. Dit moet een oplossing bieden voor kortdurende vervanging die snel beschikbaar is. Zonova participeert in deze doorontwikkeling.

Scholen bekostigen vervanging door in hun begroting een apart budget op te nemen: het ERD (eigen risico dragen). Hier wordt 5% van de loonkosten voor berekend. Voor knelpunten is er op meerschools niveau jaarlijks een budget beschikbaar van € 217.000. Eind 2021 zal deze werkwijze worden geëvalueerd.

Inrichting van het onderwijs Enkele Zonovascholen zijn op zoek naar andere manieren om het onderwijs te organiseren, waarbij gebruik gemaakt wordt van een team van professionals met verschillende kwaliteiten. Het blijft van groot belang dat kwaliteit van het onderwijs voorop staat en dus ook de kwaliteit van de medewerkers. Door de inzet van andere professionals kan het onderwijs uitdagender worden voor zowel zittend als nieuw personeel. Dit kan leiden tot een team dat flexibel kan inspelen op leervragen van de leerlingen. Een team met een mix van academisch geschoolde medewerkers met goede onderzoeksvaardigheden en meer praktisch ingestelde medewerkers. Deze ontwikkeling komt ook tot uitdrukking in de cao PO waarin in de opbouw van de functies een duidelijke doorgaande lijn ontstaat: van onderwijsassistenten in schaal 4 tot 6, naar leraarondersteuners in schaal 7 en 8, naar lerarenfuncties in schaal L10 en L11.

De professionele gedragskenmerken maken de samenwerking sterker. Er is een noodzaak om iedereen op zijn kwaliteiten in te zetten. Dit kan het werkplezier en de ervaren werkdruk op een positieve manier beïnvloeden.

Strategische doelstelling: e organisatie past zich aan, zodat de ontwikkeling • D van flexibiliteit, professionaliteit en eigenaarschap wordt gestimuleerd en ondersteund. Dit vraagt om het opnieuw vaststellen van schoolprofielen en rollen die binnen school worden vervuld en andere vormen van samenwerking. Dit komt tot uitdrukking in de verdere doelen.

Elke school heeft zicht op de kwaliteiten die in het • team aanwezig zijn en welke kwaliteiten in het team versterkt moeten worden om de voor het onderwijs gewenste ontwikkeling te kunnen realiseren. Dit wordt helder in de kaders voor het werkverdelingsplan en de ontwikkelingsrichting die een directeur (met het team) voor de school vaststelt.

De stichting is in balans voor wat betreft de opbouw • van de formatie. De functies zijn uitwisselbaar voor meerdere scholen. Er is voldoende HBO denk- en werkniveau in de scholen aanwezig alsmede medewerkers met een onderwijsbevoegdheid.

Medewerkers worden gekend en erkend om hun • bijdrage aan het realiseren van de kwaliteit van de schoolontwikkeling. Er zijn heldere afspraken over de wijze waarop zij een bijdrage aan de schoolontwikkeling leveren en welke persoonlijke of professionele ontwikkeling zij door gaan maken. In de gesprekkencyclus en de werkverdeling vinden de medewerkers dit terug. De investeringen in deze ontwikkeling zijn hiertoe aangepast.

5.3.15

Diversiteit

Diversiteit is binnen het onderwijs in Amsterdam Zuidoost een vanzelfsprekendheid. Ons streven is om een dwarsdoorsnede van de samenleving te laten zien met herkenbaarheid en rolmodellen waaraan de leerlingen zich kunnen spiegelen. Diversiteit is gestoeld op een optimale balans in uniciteit of specifieke kwaliteiten, niet enkel op bijvoorbeeld achtergrond of sekse. Herkenbaarheid en het samenbrengen van ieders specifieke kenmerken zijn daarin belangrijk. Het geeft medewerkers de kans om vanuit hun kracht te werken en laat leerlingen zien dat verschillen er zijn om te omarmen en dat diversiteit je samen sterker maakt.

“ Iedereen speelt een rol van betekenis.”

Strategische doelstelling: Schoolteams zijn een dwarsdoorsnede van de samenleving, waarbinnen ieder lid vanuit eigen kracht en uniciteit een betekenisvolle rol heeft. Leerlingen herkennen zich in teamleden en worden geprikkeld om diversiteit te omarmen en de waarde te zien van ieder individu.

anneer er voor een andere organisatievorm wordt W gekozen, wordt gemonitord of de kwaliteit van de school ten minste op niveau blijft, dan wel hoger wordt.

De flexibilisering van de formatie vraagt om duidelijke toekomstplannen en speciale aandacht om de flexibiliteit van de formatie te bewaren. Er zal extra aandacht worden besteed aan de meerjaren formatieplanning per school en voor Zonova, om deze kansen en risico’s inzichtelijk te maken en hanteerbaar te houden.

36 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Strategische doelstellingen | 37

5.4 Financiën Zonova is een financieel gezonde organisatie.

De financiële kengetallen vormen de graadmeter voor de gezondheid van de organisatie. De bedrijfsvoering is op orde. Vanwege de fusie wordt er nog gewerkt aan het op elkaar afstemmen van processen en procedures.

Solidariteit en financiële autonomie

Algemene reserve

Nadat is vastgesteld welk deel van de Rijksbekostiging nodig is voor het bestuurskantoor en op meerschools niveau, stellen de scholen de eigen schoolbegrotingen op. Uitgangspunt is dat middelen ingezet worden voor het onderwijs en dat de exploitatie van de scholen plaats vindt binnen de in dat jaar verkregen bekostiging zoals deze is opgenomen in de schoolbegrotingen. Een groot deel van de kosten die gemaakt worden op meerschools niveau, betreffen uitgaven die plaatsvinden op schoolniveau, bijvoorbeeld de kosten voor duurzame inzetbaarheid en een deel van de kosten voor zij-instromers.

Zonova houdt een reserve aan op stichtingsniveau. Dit betekent dat er behoudens de private middelen (veelal ouderbijdragen), geen reservevorming op schoolniveau plaatsvindt. Tot 1 augustus 2023 geldt een overgangsregeling vanwege oude afspraken bij één van de rechtsvoorgangers.

We vinden solidariteit belangrijk. Daarom wordt op meerschools niveau bijvoorbeeld ook rekening gehouden met onvoorziene frictiekosten en overschrijdingen op het ERD-budget vanwege langdurige ziekteverlof van medewerkers. In de komende periode (2021) gaan we op zoek naar handvatten om te beslissen wanneer kosten wel en wanneer niet ten laste kunnen komen van frictie of overschrijdingen ERD. De schoolgrootte kan hier een variabele in zijn, net als bijvoorbeeld de duur van ziekteverlof. Het bestuur beslist of uitgaven ten laste komen op meerschools niveau.

Kaders voor de besteding van middelen worden gevonden in de begroting die jaarlijks wordt opgesteld en goedgekeurd door de Raad van Toezicht.

38 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

“ Uitgangspunt is dat middelen ingezet worden voor het onderwijs.”

Het gewenste niveau van de algemene reserve wordt door de bestuurder vastgesteld op basis van een jaarlijks uit te voeren risicoanalyse. Zodra er meer reserve is dan op basis van het risicoprofiel nodig is, wordt dit deel aangemerkt als investeringsruimte. Dit wordt zichtbaar gemaakt in de begroting. Tevens wordt rekening gehouden met de signaalwaarde van het Eigen Vermogen vanuit het ministerie.

Bedrijfsvoering De verantwoordelijkheid voor de bedrijfsvoering van Zonova als geheel ligt op stichtingsniveau. Dit betekent dus ook dat op het niveau van het bevoegd gezag jaarlijks goedkeuring gegeven wordt op schoolbegrotingen en investeringsbegrotingen.

Omdat scholen financieel aan elkaar verbonden zijn, is de autonomie op onderdelen beperkt. Daar waar regelgeving voorschrijft om aan te besteden, wordt bijvoorbeeld de aanbesteding op stichtingsniveau georganiseerd. Er zijn ook onderwerpen die vanuit efficiency en/of doelmatigheidsoverwegingen centraal worden georganiseerd. Doelmatigheid is dan een argument om autonomie te beperken.

In 2021 wordt een ‘aanbestedingskalender’ opgesteld om hier helderheid over te verkrijgen, om een afweging te maken welke onderwerpen vanwege ons eigen aanbestedingsbeleid gezamenlijk uitgevoerd moeten worden en waar Zonova vanwege de schaal voordeel weet te behalen ten gunste van het onderwijs (doelmatigheid). Mogelijk wordt op enkele punten aansluiting gezocht met de Federatie om tot gezamenlijke aanbestedingen te kunnen komen.

de hoogte en opbouw van de ouderbijdrage vermeldt en een toelichting geeft voor welke doeleinden de bijdrage wordt ingezet. Verder is de school niet afhankelijk van ouderbijdrage voor structurele onderwijskosten.

Het uitgangspunt is dat het basiscurriculum vanuit de Rijksbekostiging verzorgd moet kunnen worden, waarmee de algemene toegankelijkheid voor alle Amsterdamse kinderen is gewaarborgd. Zonova stelt in navolging van het BBO dat de maximale ouderbijdrage daarom per kind niet hoger kan zijn dan € 225 per jaar.

De praktijk leert dat de ouderbijdrage niet hoger is dan € 55. Dit komt overeen met de bijdrage van de stadspas. Het streven is om onze ouderbijdrage op dit niveau te houden.

Private middelen

De kengetallen zijn gunstiger dan de signalerings• waarden van de inspectie en liggen in de buurt van de benchmark.

Solidariteit en financiële autonomie; we gaan op zoek • naar handvatten om frictie/ERD al dan niet meerschools op te nemen.

Uitvoeren risicoanalyse en bepalen investerings• ruimte en beheer hoogte eigen vermogen.

Opstellen aanbestedingskalender.

• • Analyseren en stroomlijnen private geldstromen.

Voor de inzet van private middelen, bijvoorbeeld verkregen van sponsors, houdt Zonova zich aan het convenant “Scholen voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring 2020-2022”.

Verder mogen ouderbijdragen geen belemmering zijn om kinderen naar een school te kunnen laten gaan.

Zonova committeert zich aan de uitgangspunten over de Ouderbijdrage, zoals geformuleerd in de memo ‘Amsterdamse afspraken over de vrijwillige ouderbijdrage in het primair onderwijs’. Dit betekent onder meer dat elke school van Zonova in haar schoolgids expliciet

Strategische doelstelling

Strategische doelstellingen | 39

5.5 Huisvesting 5.5.1

Ontwikkelingen

Huidige situatie

Verder dient meer duidelijkheid te komen bij de scholen die in een VvE zitten, en al hun onderhoudsgeld afdragen aan de VvE.

Strategie: De voorgaande stichtingen hadden als beleid dat er in elke wijk een school van hun organisatie te vinden was. Het openbaar onderwijs heeft dat beleid langer toegepast, waardoor er sprake is van een aantal kleine openbare basisscholen van Zonova. De gemeente Amsterdam heeft al jarenlang het beleid om kleine scholen tegen te gaan. Nu er sprake is van één bestuur kan er nadrukkelijker worden gestuurd op schoolgrootte en profiel.

Strategische doelstelling:

Staat van de gebouwen

Bij de rechtsvoorgangers van Zonova werd dit op verschillende wijzen uitgevoerd met wisselend resultaat. In de nieuwe planperiode zal klein onderhoud voor alle gebouwen van Zonova worden gecoördineerd door de afdeling huisvesting. Hiervoor wordt het programma gebruikt waarin ook de meerjarenonderhoudsplanning zit. Voor directies en de afdeling huisvesting wordt dit een efficiënte manier van werken.

De jonge gebouwen bij Zonova zijn: Klaverblad, Achtsprong, Cornelis Jetses, De Rozemarn, De Tamboerijn en Knotwilg (in nieuwbouw).

Wanneer een gebouw veertig jaar oud is kan deze in aanmerking komen voor renovatie of nieuwbouw.

Binnen de gemeente Amsterdam werken we met de zogenaamde priolijst. Daarop wordt de staat van onderhoud vermeld en, vanuit gebruikerservaringen, welke gebouwen er per jaar aangepakt kunnen worden.

Er is in Amsterdam niet genoeg geld om automatisch alle scholen van veertig jaar en ouder aan te pakken.

Voor Zonova staat er veel te gebeuren! De komende jaren staan de volgende gebouwen op de rol: Samenspel, Wereldwijs, Onze Wereld, de Schakel, de Mobiel.

Onderhoud We werken met een meerjarenonderhoudsplan om noodzakelijk groot onderhoud te plannen en uit te voeren. Vooralsnog wordt er in twee systemen gewerkt; OCS en Visieplan. Beide onderhoudsplannen zijn recent geactualiseerd (1,5-2 jaar geleden). De uitvoering is niet altijd conform plan uitgevoerd, waardoor er op sommige gebouwen een inhaalslag nodig is. Samenvoeging en actualisatie wordt voorzien in 2021.

40 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Aan de hand van de meerjarenonderhoudsplannen • en de gebruikerswensen vindt groot onderhoud plaats op de Zonovascholen, binnen het daarvoor geraamde budget. De gebouwen verkeren daardoor in goede staat van onderhoud.

Voor de VvE’s worden aparte meerjarenbegrotingen • opgesteld in afstemming met de partners.

Klein onderhoud/ calamiteiten

Ontwikkelingen in het stadsdeel, groei van Zuidoost In Zuidoost wordt aan de westkant een nieuwe stadswijk gebouwd: Amstel III. Dit kantorenpark wordt momenteel al omgezet naar een woonwijk, met veel gestapelde bouw en er is ruimte voor een aantal nieuwe schoollocaties. Tot nu toe heeft Zonova zicht op twee kavels voor openbaar onderwijs. Een mogelijkheid om ook een bijzondere school te stichten is in onderzoek.

Tevens gaat er binnen vijf tot vijftien jaar in de bestaande wijken woningbouwverdichting plaats vinden.

Het betreft dan de gebieden rondom Knotwilg/De Ster, De Tamboerijn/Mobiel, Samenspel/Wereldwijs, Achtsprong/De Rozemarn, Onze Wereld/De Blauwe Lijn. Dit heeft betekenis voor de instroom van leerlingen op deze scholen. Voor Knotwilg/De Ster zijn er reeds

plannen in uitvoering. Knotwilg krijgt nu nieuwbouw.

Renovatie of nieuwbouw van De Ster is in onderzoeksfase. De Tamboerijn heeft reeds een uitbreiding gekregen, vooruitlopend op de instroom van meer leerlingen. Mobiel komt volgend jaar in de onderzoeksfase. Zowel Samenspel als Wereldwijs krijgen nieuwbouw tussen nu en zeven jaar. Onze Wereld gaat verhuizen naar het Mandelapark. De Blauwe Lijn krijgt daardoor meer groeiruimte. Achtsprong krijgt in 2021 uitbreiding met twee lokalen. Op den duur zal ook De Rozemarn uitgebreid gaan worden.

Aan de grens van Zuidoost, in de gemeente Ouder-Amstel, ligt het nieuwbouwgebied De Nieuwe Kern. Omdat dit gebied geschakeld ligt aan Amsterdam Zuidoost en op een steenworp afstand van scholen van Zonova ligt, is het voornemen om, indien zich deze mogelijkheid voordoet, ook buiten de stadsgrenzen een school te stichten.

Strategische doelstelling: Waar mogelijk zal Zonova in nieuwe woongebieden in en rondom Zuidoost een nieuwe school stichten, dan wel een school hier naar toe verplaatsen. Bij wijken waar sprake is van een geprognotiseerde leerlingengroei zal direct actie worden ondernomen voor de noodzakelijke uitbreiding van de schoollocatie indien er dreiging is van ruimtegebrek.

5.5.2

Integrale kindcentra

5.5.3

Gevolgen anders inzetten formatie / anders formeren

Wanneer scholen gaan afwijken van het traditionele model (één groepsleraar / ± 25 leerlingen / één klaslokaal), dan heeft dat ook gevolgen voor de indeling van de school. De jaarlijkse gesprekken over het onderhoud en de mogelijke plannen van de scholen zullen hierover moeten gaan. De school moet zo veel mogelijk ingericht zijn op de wensen van de gebruikers.

Tegelijkertijd moeten het ook duurzame investeringen zijn. Wanneer een gekozen model niet blijkt te werken, of wanneer het lerarentekort opgelost is waardoor de aanpassingen niet meer nodig zijn, moeten de aangebrachte aanpassingen nog steeds bruikbaar zijn.

Scholen die ruim in hun jasje zitten hebben het hierbij gemakkelijker dan de scholen die (bijna) vol zitten.

Strategische doelstelling: In de begrotingsgesprekken is aandacht voor de gebruikerswensen als een school op een ander organisatiemodel overgaat. Kosten voor aanpassingen aan het gebouw vallen zo veel mogelijk binnen het meerjarenonderhoudsbudget. Aanpassingen hebben een duurzaam karakter.

Een drietal scholen is overgegaan tot de vorming van een IKC (De Ster, De Knotwilg, De Brink). De Schakel bevindt zich in de voorbereidende fase. Vorming van IKC’s leidt soms tot andere wensen voor het gebruik van het gebouw en meerdere financiële stromingen.

Er dient rekening gehouden te worden met de wensen van alle gebruikers en de eisen die gesteld worden aan deze ruimtes.

Strategische doelstelling: Er vindt koppeling plaats tussen regelgeving, gebruikerswensen en budgetten van de partners binnen de IKC’s van Zonova, teneinde aan alle regelgeving te voldoen en de gebouwen en budgetten optimaal in te zetten.

Strategische doelstellingen | 41

5.5.4

Duurzaamheid

Op veel scholen liggen al zonnepanelen. Er wordt onderzocht waar dit nog mogelijk is of waar uitgebreid kan worden. Het rendement van deze panelen zal groter worden nu er slimme meters geplaatst zijn.

Verder zal zo veel mogelijk gestreefd worden naar het gebruik van duurzame bouwmaterialen. Zo willen we als onderwijs verantwoord investeren en ook het goede voorbeeld geven aan onze leerlingen. Te denken valt aan verlichting, gevelbeglazing, gevelbeplating, dakbedekking en dakisolatie, duurzame schoolpleinen en gebruik van hemelwater.

Strategische doelstelling: p alle scholen van Zonova liggen (waar mogelijk) • O zonnepanelen. Door middel van slimme meters wordt optimaal gebruik gemaakt van de opgewekte energie.

• Bij verbouwingen/nieuwbouw wordt gekozen voor duurzame materialen en energiezuinige apparatuur.

Na inventarisatie wordt niet-zuinige verlichting vervangen door zuinige LED-verlichting.

5.5.7 Strategische doelstelling:

Wanneer gekozen is voor het meer eenduidig uiting geven aan de twee logofamilies, heeft dat gevolgen voor de uitingen op de schoolgevels en de vlaggen.

Huisvesting zal volgend zijn op de beslissing hierover.

5.5.6

Strategische doelstelling:

Contracten bundelen

Inventarisatie van contracten heeft opgeleverd dat er efficiënter gewerkt kan worden. Dit punt wordt zo snel mogelijk opgepakt, mede in verband met mogelijke opzegtermijnen.

Het schoonmaakcontract met de vier aangesloten schoonmaakbedrijven zal worden opgezegd.

Een Europese aanbesteding is momenteel gaande.

We zijn er door de accountant op gewezen dat we aanbestedingsplichtig zijn voor dit contract, gezien de omvang van de werkzaamheden.

5.5.5

Binnenklimaat De coronacrisis heeft ons nog eens gewezen op het belang van een goed binnenklimaat. Contracten op onderhoud van ventilatiesystemen worden nog eens goed bekeken en waar nodig gestroomlijnd.

In augustus/september 2020 heeft een inventarisatie plaats gevonden, dat heeft geleid tot een berichtgeving aan alle medewerkers van Zonova (zoals voorgeschreven door de minister). Wanneer systemen niet voldoen aan het bouwbesluit vindt aanpassing plaats. Slecht functionerende systemen zullen worden aangepakt. Nu voorzien is dat er meer hete zomers gaan komen, moet ook kritisch gekeken worden naar manieren om scholen te koelen. Er zal geïnventariseerd worden wanneer en hoe hoog de temperatuurpieken zijn. Dit moet leiden tot een plan van aanpak voor de Zonovascholen. Verwacht wordt dat dit een forse investering zal zijn, die over meerdere jaren verspreid wordt.

42 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Schoollogo’s

Alle scholen van Zonova hebben ventilatiesystemen die voldoen aan het bouwbesluit, dan wel het nieuwbouwbesluit. Het onderhoud van deze systemen is op orde. Voor de scholen waar dit nodig is, ligt een plan om bij extreme buitentemperatuur de temperatuur goed te kunnen regelen.

De schoolgebouwen van Zonova zijn herkenbaar door middel van eenduidigheid in vormgeving en vermelding van de naam Zonova.

5.5.8

Veiligheid De schoolomgeving moet voldoende veilig zijn, zowel in het gebouw als rondom het gebouw. Dat vraagt om transparantie in gebouwen en een overzichtelijke buitenomgeving. Daar waar nodig kunnen camera’s worden geplaatst. Op zeven scholen wordt in 2021 de brandalarmmeldingsinstallatie vervangen. Bij alle scholen zal een veiligheidskeuring van de installaties plaatsvinden. Installaties worden periodiek getest.

Strategische doelstelling: Alle onderhoudscontracten zijn waar mogelijk gebundeld en staan in een overzichtelijk systeem.

Opvragen van minimaal drie offertes waarborgt de beste prijs-/kwaliteitverhouding voor deze contracten.

Waar nodig wordt Europees aanbesteed.

5.5.9

Schoolpleinen

Een aantal schoolpleinen is met behulp van subsidie van de gemeente Amsterdam en een eigen bijdrage vanuit Zonova gerenoveerd. Er is extra aandacht besteed aan de vergroening van schoolpleinen. De ervaringen worden gebundeld en dit zal vervolgens leiden tot aanbevelingen voor nog te renoveren schoolpleinen.

Strategische doelstelling: Zonovascholen hebben een aantrekkelijke buitenomgeving/schoolplein. Waar mogelijk vindt inzet van de gemeentelijke ‘impulsgelden vergroening schoolpleinen’ plaats. De pleinen zijn gebruiksvriendelijk in onderhoud. Onderhoud past binnen het schoolbudget.

5.5.10

Meubilair In 2021 zal onderzocht worden of het mogelijk is om bij meubilair voor leerlingen uit te gaan van een standaard, om uitwisselbaarheid van meubilair te vergemakkelijken.

Strategische doelstelling: Schoolgebouwen en buitenomgeving van Zonovascholen zijn een veilige omgeving. Waar nodig vindt uitbreiding van camera’s plaats of moet groen wijken voor een overzichtelijke veilige omgeving rondom de school. De gebouwen zijn zo ingericht dat te allen tijde toezicht mogelijk is. De gebouwgebonden installaties van alle scholen voldoen aan de eisen en zijn daardoor veilig.

Strategische doelstelling: Er wordt gewerkt met leerlingmeubilairlijnen die het mogelijk maken onderling uit te wisselen bij groei en krimp. Nieuwe aanschaf moet volgens deze afspraak geschieden.

Strategische doelstellingen | 43

Ontwikkelkosten

6

Projectleiding IKC 0,2 fte

€22.000

€22.000

2023

2024

Doorontwikkeling expertisecentrum: om hier vorm en inhoud aan te geven is projectleiding noodzakelijk.

Uiteindelijk zal het expertisecentrum in de begroting van Zonova een plek vinden (zie paragraaf 5.1.3).

Onderwerp

2021

2022

Projectleiding Expertisecentrum 0,2 fte

€22.000

€22.000

2023

2022

Inbreng pleinaanpak 25000 per plein

€75.000

€75.000

2023

2024

2024

2022

2023

€50.000

€50.000

2024

Innovatiebudget Er komt een procesbeschrijving op welke manier innovatie wordt gestimuleerd binnen de organisatie. Binnen de meerjarenbegroting is € 125.000 opgenomen per schooljaar (zie paragraaf 5.1.10).

Onderwerp

2021

2022

2023

2024

Innovatiebudget

€52.000

€125.000

€125.000

€73.000

Zonova academie De activiteiten van de ZonovAcademie (professionalisering, opleiden in de school en onderzoek) wordt waar mogelijk gefinancierd vanuit subsidies en onderzoeksprojecten. De wens is om meer regie te hebben over het onderzoek waarin Zonova participeert. Hiervoor is eigen investering nodig. Om de continuïteit te waarborgen als de inzet niet dekkend is vanuit subsidies of om voor te kunnen financieren is het nodig om jaarlijks een bedrag te begroten. Vanwege verbinding met OPLIS kan dit versterkt worden en meer onafhankelijk van onderzoek via NRO of anderszins (zie paragraaf 5.2).

Onderwerp

2021

2022

2023

2024

ZonovAcademie 0,2 fte

€22.000

€22.000

€22.000

€22.000

Onderzoek 0,2 fte

€22.000

€22.000

€22.000

€22.000

2021

2022

2023

2024

€20.000

€20.000

€20.000

€20.000

Arbeidsmarktcommunicatie (zie paragraaf 5.3.1) Onderwerp

44 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

2021

Onderzoek en projectleiding

Integrale kindcentra zijn doorontwikkeld: om hier vorm en inhoud aan te geven is bovenschoolse sturing van belang. Gedurende twee jaar wordt bovenschoolse projectleiding ingezet (zie paragraaf 5.1.1).

2022

2021

Onderwerp

Voor sommige onderwerpen zijn ontwikkelkosten onontkoombaar. In deze paragraaf worden deze benoemd. Dekking vindt plaats vanuit de meerjarenbegroting 2021-2024.

2021

Onderwerp

Doorgaande lijn Het verbeteren en sluitend maken van de doorgaande lijn KDO-Basisschool en PO-VO zal onderzoek, tijd en projectleiding vragen (zie paragraaf 5.1.8).

Veel strategische doelstellingen worden gerealiseerd in de huidige organisatie met bestaande budgetten.

Onderwerp

Pleinaanpak De pleinaanpak wordt voor een deel gefinancierd uit incidentele gelden OJZ en een deel vanuit het SwV. Een eigen inzet is nodig, met als doel de vervolgfinanciering te organiseren vanuit bijvoorbeeld het masterplan Zuidoost (paragraaf 5.1.4).

Ontwikkelkosten | 45

Duurzaamheidsonderzoek Onderzoek en advies om de gebouwen van Zonova duurzamer en energiezuinig te maken (zie paragraaf 5.5.4).

Lerarentekort (zie paragraaf 5.3.2) Scholing voor directeuren/ib-ers enz.

Onderwerp

2021

2022

2023

2024

Onderwerp

Scholing voor aspirant IB en Dir.

€20.000

€20.000

€20.000

€20.000

Projectleiding en advies

Modulair opleidingstraject Onderwijsassistenten Jaar 1 wordt bekostigd uit noodplan lerarentekort Amsterdam (zie paragraaf 5.3.4)

2021

2022

2023

2024

€20.000

Binnenklimaat Onderzoek naar mogelijkheid om binnenklimaat te verbeteren (zie paragraaf 5.5.6)

Onderwerp

2021

2022

2023

2024

Onderwerp

Scholingskosten onderwijsassistenten

€25.000

€40.000

€40.000

€40.000

Projectleiding en advies

2021

2022

2023

2024

€20.000

5.5.7 Schoollogo’s: de gebouwen van Zonova zijn herkenbaar als Zonovascholen (zie paragraaf 5.5.7) Leiderschap (zie paragraaf 5.3.8)

Onderwerp Professionaliseringsskosten

2021

2022

2023

2024

€10.000

€25.000 €15.000

€25.000 €15.000

€25.000 €15.000

2021

Onderzoek

2022

2023

Diversiteit Plan van aanpak om diversiteit in onze organisatie beter te waarborgen (Zie paragraaf 5.3.15).

2021

2022

Plan van aanpak en advies

€10.000

€10.000

2023

2024

2021

Projectleiding en advies

46 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

2023

Projectleiding en advies

€30.000

€30.000

€30.000

2024

Onderwerp

2021

2022

Projectmedewerker / junior beleidsmedewerker ten behoeve van bestuur en mt.

€30.000

€30.000

2023

2024

TOTAAL (Exclusief Innovatie: deze wordt apart begroot)

Samenhang met kdo- po-vo nieuwe school ontwikkelingen (zie paragraaf 5.5.1)

Onderwerp

2022

2024

€10.000

Onderwerp

2021

Algemeen De ambities van Zonova zijn hoog, het bestuurskantoor ter ondersteuning van bestuur en schooldirecteuren is lean en mean georganiseerd. Voor 2021 en 2022 wordt een tijdelijke projectmedewerker toegevoegd ter ondersteuning van bestuur en MT tbv het verder inrichten van Zonova en voor de uitwerking ven diverse strategische doelen.

Welzijn, gezondheid en veiligheid Onderzoek naar deze aspecten wordt uitgevoerd (zie paragraaf 5.3.12).

Onderwerp

Onderwerp

Onderwerp

2021

2022

2023

2024

Totaal

€308.000

€433.000

€304.000

€184.000

2022

2023

2024

Nog te bepalen

€20.000

€20.000

€20.000

Totaal cumulatief

€171.000 308.000

€741.000

€1.229.000

€1.400.000

Ontwikkelkosten | 47

Samenvatting doelen en tijdspad

5.1.1

5.1.2

De scholen van Zonova voldoen aan de basiskwaliteit en streven naar goed.

Doorlopende cyclus van voorbereiding, uitvoering realisatie, evaluatie en bijstelling.

2023-2024

2022-2023

2021-2022

2020-2021

Realisatie

Indicator: Aantal scholen goed Aantal scholen voldoende Aantal scholen Zwak Aantal scholen excellent 5.1.2

Evaluatie en bijstelling

De scholen van Zonova hebben in het schoolplan opgenomen welke streefniveaus op het gebied van taal en rekenen worden gehanteerd. Hierbij wordt tenminste de ondergrens van de inspectie aangehouden.

Voorbereiding

Doorlopende cyclus van voorbereiding, uitvoering realisatie, evaluatie en bijstelling.

Voorbereiding (en uitvoering)

Uitvoering

Resultaat: in jaarplan en jaarverslag wordt doel en evaluatie en plan van aanpak beschreven.

Indicator: Percentage scholen dat op drie jaarsgemiddelde de signaleringswaarde naar schoolweging op niveau 1F behaalt.

Percentage scholen dat op driejaarsgemiddelede de signaleringswaarde naar schoolweging op niveau 1S/2F behaald.

Resultaat: In het schoolplan en schoolgids van elke school is een voor ouders onderscheidend profiel beschreven aan de hand van de vier dimensies.

Indicator: Marktaandeel 5.1.2 Voorbereiding

Uitvoering en Realisatie

Evaluatie en bijstelling

Zonova werkt vanuit een vastgesteld kader ten aanzien van zelfevaluaties, visitaties en audits.

Resultaat: er is een kader ontwikkeld en vastgesteld voor de organisatiestructuur van een IKC binnen Zonova.

Resultaat: er is een vastgesteld beleidskader zelfevaluaties, visitaties en audits. Er is een plan van aanpak voor de scholing en doorontwikkeling van de pool van auditoren.

Indicator: Aantal scholen met doorgaande lijn 0-12

Indicator: Aantal audits/visitaties/ begeleide zelfevaluaties

48 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Evaluatie en bijstelling

Resultaat: met alle scholen wordt jaarlijks de ambitie besproken. Waar mogelijk wordt de beoordeling goed aangevraagd.

De scholen van Zonova zijn aantrekkelijk voor alle leerlingen uit Zuidoost. De scholen van Zonova zijn goed gepositioneerd en de identiteit van de scholen is te onderscheiden in de volgende dimensies: een maatschappelijke, een levensbeschouwelijke, een pedagogische en een onderwijskundige dimensie.

Integrale Kindcentra zijn (door) ontwikkeld op strategische posities in de wijk.

Realisatie

Indicator: Aantal scholen kleiner dan 250

Strategische doelstellingen onderwijs

5.1.1

Voorbereiding en uitvoering

Resultaat: alle scholen van Zonova hebben een omvang van minimaal 250 leerlingen. Voor de scholen waar beredeneerd wordt afgeweken door het bevoegd gezag is een onderbouwing hiervoor.

7 5.1.1

Scholen van Zonova hebben een minimale schoolgrootte, tenzij hier beredeneerd van afgeweken wordt.

Realisatie

Evaluatie en bijstelling

Samenvatting doelen en tijdspad | 49

2023-2024

2022-2023

2021-2022

2020-2021

5.1.6

Zonova onderzoekt de mogelijkheden om het onderzoek, de begeleiding en de ondersteuning van de onderwijsbehoefte van leerlingen beter te organiseren met inzet van eigen specialisten, met een mogelijke doorgroei naar een expertisecentrum.

Voorbereiding

Uitvoering

Realisatie

Evaluatie en bijstelling

5.1.7

Indicator: aandeel inzet eigen medewerkers tbv extra ondersteuning Zonova ontwikkelt samen met de partners in het project Expertisenetwerk Zuidoost een werkwijze, waarbij op scholen vroegtijdige en effectieve hulp op maat geboden wordt aan leerlingen met complexe ondersteuningsbehoefte thuis en op school.

Voorbereiding en Uitvoering

Uitvoering

Realisatie

Zonova formaliseert samen met de partners in passend onderwijs (SWV, Kolom en Orion) de SBO+ in Zuidoost.

Zonova onderzoekt samen met de partners in passend onderwijs of er behoefte is aan een dekkend aanbod van SO in Zuidoost.

Evaluatie en bijstelling

Afhankelijk van de school is dit in voorbereiding, uitvoering, realisatie of in de fase evaluatie en bijstelling.

Indicator: percentage TLV SO/SBO 5.1.8

Voorbereiding (en realisatie)

Uitvoering (en realisatie)

Zonova onderzoekt of een verdere samenwerking in een ander samenwerkingsmodel (VVE) vormgegeven kan worden.

Voorbereiding

Uitvoering

Realisatie

Resultaat: Zonova heeft een verkenning uitgevoerd om verder samen te werken en mogelijk daarin met samenwerkingspartners nieuwe constructies gevormd.

Realisatie en evaluatie en bijstelling

Indicator: verkenning afgerond 5.1.8

Resultaat: Zonova heeft samen met de partners een dekkend aanbod gerealiseerd voor leerlingen in Zuidoost waar structurele financiering voor beschikbaar is.

Indicator: Aandeel leerlingen met indicator SO op Van Houte school

Zonova voorziet in onderwijsarrangementen voor leerlingen die behoefte hebben aan een intensieve onderwijsaanpak en werkt hierin samen, voor zowel leerlingen die meer uitdaging nodig hebben als leerlingen die het beste leren in een praktische context.

Resultaat: scholen hebben in de schoolgids beleid beschreven hoe de school voorziet in deze onderwijsarrangementen. In het jaarplan en jaarverslag wordt dit beschreven.

Resultaat: Zonova heeft samen met de samenwerkingspartners een Expertisenetwerk ingericht waarbij expertise uit het S(B)O en jeugdzorg preventief ingezet wordt op de reguliere scholen in Zuidoost.

5.1.5

Realisatie en evaluatie en bijstelling.

Indicator: aantal nieuwkomersgroepen

Resultaat: Zonova ontwikkelt hiervoor een groeimodel, waarbij de kwaliteit van de ondersteuning leidend is voor het tempo van de doorontwikkeling van een expertisecentrum.

5.1.4

Voorbereiding en uitvoering

Resultaat: er wordt na een praktijkonderzoek met betrokkenheid van de leerkrachten nieuwkomers opnieuw kaders vastgesteld voor de organisatie en ondersteuning van nieuwkomers in Zuidoost.

Strategische doelstellingen onderwijs 5.1.3

Zonova stelt na heroverweging de organisatie en ondersteuning van het nieuwkomersonderwijs vast.

Zonova versterkt de samenwerking tussen het PO en het VO op alle niveaus, met als resultaat het creëren van doorgaande leerlijnen.

Resultaat: Zonova realiseert een soepele overgang van PO naar VO voor de leerlingen van groep 8.

Voorbereiding en uitvoering

Voorbereiding, uitvoering, realisatie en evaluatie (afhankelijk per school)

Indicator: Doorstroomgegevens po-vo 5.1.8

Leerlingen bij Zonova krijgen een kansrijk advies voor het voortgezet onderwijs.

Resultaat: uit de analyses van doorstroomgegevens blijkt dat het schooladvies passend is en kansrijk.

50 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Samenvatting doelen en tijdspad | 51

2023-2024

2022-2023

2021-2022

2020-2021

5.2.3

Strategische doelstellingen onderwijs 5.1.9

Zonova draagt zorg, samen met de bestuurscommissie en de gemeente, voor de continuïteit van het brede aanbod.

Evaluatie en bijstelling

5.2.4

Voorbereiding

Zonova werkt met een afgestemde onderzoeksagenda, waarin onderwerpen en vragen vanuit de scholen centraal staan. Hierbij neemt Zonova de regie in de onderwerpen die on5.derzocht gaan worden en daar de beste samenwerkingspartner bij te kiezen.

Voorbereiding en uitvoering

Resultaat: Zonova participeert in praktijk onderzoeken vanuit een eigen onderzoeksagenda. Dit is optimaal afgestemd en verrijkend voor de onderwijspraktijk. Zonova deelt kennis vanuit het onderzoek op een structurele en efficiënte manier.

Uitvoering, Realisatie, Evaluatie en bijstelling (afhankelijk van de initiatieven)

Resultaat: Zonova stimuleert scholen om innovatief te zijn door middel van het beschikbaar stellen van middelen en het ondersteunen bij de aanvraag van subsidies.

Indicator: aantal onderzoeksgroepen op scholen

Indicator: Aantal innovatieve initiatieven op school, bouw, groep, leerkrachtniveau

5.2.4.

2020-2021

2020-2021

2020-2021

2020-2021

Strategische doelstelling Professionalisering Voorbereiding / Uitvoering / Realisatie / Evaluatie en bijstelling

Doorlopend: uitvoering, realisatie, evaluatie en bijstelling.

Indicator: aantal zij-instromers

Indicator: Aantal leerlingen dat deelneemt aan verlengd aanbod buiten reguliere schooltijden Zonova ondersteunt scholen bij innovatieve initiatieven.

Voorbereiding en uitvoering

Resultaat: de structuur van coaching en begeleiding is geoptimaliseerd.

Resultaat: Zonova blijft door middel van transparante verantwoording het belang benadrukken van de continuiteit van het brede aanbod.

5.1.10

Zonova beschikt over een brede en bovenschoolse aanpak waarop begeleiding van instromers wordt vormgegeven, waardoor zij succesvol uitstromen in de Zonovascholen.

Zonova positioneert academisch opgeleide leerkrachten binnen de organisatie.

Voorbereiding en uitvoering

Voorbereiding en uitvoering

Doorlopend: uitvoering, realisatie, evaluatie en bijstelling.

Resultaat: Zonova wordt gezien als interessante werkgever door academisch opgeleide leerkrachten.

Zonova benut de specialisatie van deze leerkrachten en medewerkers voor de school- en organisatieontwikkeling.

Indicator: Aantal academisch geschoolde leerkrachten in dienst

5.2.1

Medewerkers van Zonova worden gestimuleerd om zich te blijven ontwikkelen. Medewerkers zijn zich bewust van de mogelijkheden en maken hier gebruik van.

Voorbereiding en uitvoering

Uitvoering en realisatie

Doorlopend: uitvoering, realisatie, evaluatie en bijstelling.

Resultaat: Zonova biedt een verankerd en kwalitatief hoogstaand gemeenschappelijk professionaliseringsaanbod voor medewerkers van basisscholen in Zuidoost.

Indicator: deelnamepercentage leekrachten en waardering aanbod

52 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Samenvatting doelen en tijdspad | 53

2023-2024

2022-2023

2021-2022

5.3.1

2020-2021

Strategische doelstellingen Personeelsbeleid Iedereen in en rondom Amsterdam kent Zonova. Zonova is een betrokken en innoverende werkgever. Zonova biedt (toekomst)perspectief tijdens de hele loopbaan van een medewerker, in welke fase deze zich ook bevindt. Iedereen in onderwijsland wil op een Zonovaschool werken. Alle medewerkers van Zonova zijn ambassadeur en dragen dat ook (intrinsiek) uit. Ze zijn trots op hun school.

“Over Zonova wil je vertellen op een verjaardag!”

5.3.4

5.3.5

Indicator: Medewerkerstevredenheid Aantal volgers op gebruikte social media Het lerarentekort is onder de 5%, er is geen ongelijkheid meer in de verdeling over de stad. Zonova verbindt zich aan het noodplan en het daarin beschreven doel. Zonova beschikt over voldoende vakbekwame intern begeleiders op al haar scholen. Er zijn steeds voldoende intern begeleiders in een opleidingstraject om aan de vraag op de langere duur te kunnen voldoen.

Resultaat: Minder dan 5% openstaande vacatures, geen openstaande vacatures IB

Zonova beschikt over een brede en bovenschoolse aanpak waarop begeleiding van instromers wordt vormgegeven, waardoor zij succesvol uitstromen in de Zonovascholen.

De structuur van coaching en begeleiding is geoptimaliseerd.

Indicator: Aandeel starters nog in dienst na 4 jaar

In uitvoering

Evaluatie en bijstelling

Doel behaald

Het werkgeversmerk van Zonova is sterk en innoverend: het biedt toekomstperspectief, zodat iedereen voor Zonova wil (blijven) werken en dat ook (intrinsiek) uitdraagt. Medewerkers van Zonova zijn ambassadeurs.

Resultaat: Minder dan 5% openstaande vacatures, geen openstaande vacatures IB. Deel van vacatures komt door mond-op mond reclame (succesvol ‘tel it your friend’ reactie, minimaal 5 aanmeldingen per jaar).

In uitvoering

In uitvoering

Evaluatie en bijstelling

Doel behaald

In uitvoering

Evaluatie en bijstelling

Doel behaald

In uitvoering

In uitvoering

Evaluatie en bijstelling

Indicator: Percentage tekort In uitvoering

In uitvoering

In uitvoering

Doel behaald

5.3.6

Er is een optimaal proces van werving en selectie ontwikkeld om interessante kandidaten te allen tijde te behouden voor de Zonovascholen.

Resultaat: zie bovenstaande doelen + goede doorgeleiding naar Griffel voor tijdelijk werk binnen Zonova.

Indicator: Percentage tekort

5.3.8

Indicator: Percentage tekort 5.3.3

In uitvoering

Indicator: aandeel OA in opleidingstraject ontwikkeldoor.

Aandeel oa doorgestroomd naar benoeming leerkracht

Resultaat: in personeelstevredenheid wordt er minimaal een 7.5 gescoord.

5.3.2

Zonova biedt ruimte en stimuleert de deelname van onderwijsassistenten aan het modulaire opleidingsaanbod.

Resultaat: er is een modulair opleidingsaanbod.

Onderwijsassistenten die daarvoor in aanmerking komen volgen dit/ hebben dit gevolgd. Zij die qua niveau dit aankunnen stromen door naar pabo

In uitvoering

Evaluatie en bijstelling

Doel behaald

We zoeken naar een passend scholingsen ontwikkelingsaanbod om directeuren toe te rusten voor de veranderende omgeving.

Elke school beschikt over een directie die past bij de omvang en de opgave van de school.

Opleidingen voor aspirant schoolleiders worden georganiseerd aangeboden.

Doel behaald

Resultaat: Er is een passend scholingsen ontwikkelingsaanbod voor directeuren. Elke school heeft passende omvang directie. Aspirant schoolleiders van Zonova volgen een (interne) opleiding Indicator: aantal RDO

54 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Samenvatting doelen en tijdspad | 55

In uitvoering

In uitvoering

Evaluatie en bijstelling

2023-2024

2022-2023

Zonova beschikt over een goed inwerkprogramma voor nieuwe medewerkers. Alle nieuwe medewerkers maken hier gebruik van.

Zonova peilt frequent en op een doeltreffende manier de betrokkenheid van haar medewerkers en onderneemt daarop actie Zonova past het (begeleidings)aanbod aan op basis van periodieke behoeftepeiling onder medewerkers

2021-2022

5.3.9

2020-2021

Strategische doelstellingen Personeelsbeleid

Doel behaald

In uitvoering

Doel behaald

5.3.13

Alle medewerkers van Zonova krijgen de kans om, gefaciliteerd door Zonova, hun inzetbaarheid duurzaam vorm te geven (binnen of buiten Zonova).

De gesprekkencyclus sluit aan bij het doel om mensen duurzaam inzetbaar te houden en is zo vormgegeven dat hij voor alle betrokkenen meerwaarde heeft.

Werkomgeving en personeelsbeleid zijn zo ingericht dat het arbeidsverzuim en instroom in de WGA dalen tot het niveau van de benchmark.

In uitvoering

In uitvoering

5.3.14

Indicator: instroom WGA Zonova brengt jaarlijks in kaart hoe de ervaren werkdruk is geweest en of de inzet van de werkdrukmiddelen hiermee in lijn is. Op basis daarvan wordt waar nodig aanvullend beleid ontwikkeld.

In uitvoering

Evaluatie en bijstelling

5.3.15

Indicator: medewerkerstevredenheid Zonova brengt systematisch in kaart wanneer en waar medewerkers te maken krijgen met agressie en heeft een protocol waarin nazorg voor betrokkenen is uitgewerkt.

Doel behaald

Elke school heeft zicht op de kwaliteiten die in het team aanwezig zijn en welke kwaliteiten in het team versterkt moeten worden om de voor het onderwijs gewenste ontwikkeling te kunnen realiseren. Dit wordt helder in de kaders voor het werkverdelingsplan en de ontwikkelingsrichting die een directeur (met het team) voor de school vaststelt.

De stichting is in balans voor wat betreft de opbouw van de formatie. De functies zijn uitwisselbaar voor meerdere scholen. Er is voldoende HBO denk- en werkniveau in de scholen aanwezig alsmede medewerkers met een onderwijsbevoegdheid.

In uitvoering

In uitvoering

Evaluatie en bijstelling

Doel behaald

Indicator: medewerkerstevredenheid

Doel behaald

Resultaat: er is een overzicht van inzet werkdrukmiddelen per school.

Medewerkerstevredenheid geeft aan >7.5 voor inzet van deze middelen.

5.3.12

Evaluatie en bijstelling

Resultaat: Medewerkers worden gekend en erkend om hun bijdrage aan het realiseren van de kwaliteit van de school. Er zijn heldere afspraken over de wijze waarop zij een bijdrage aan de schoolontwikkeling leveren en welke persoonlijke of professionele ontwikkeling zij door gaan maken. In de gesprekkencyclus en de werkverdeling vinden de medewerkers dit terug. De investeringen in deze ontwikkeling zijn hiertoe aangepast.

Resultaat: er is per medewerker overzicht inzet D.I. instroom in WGA is onder benchmark

5.3.11

In uitvoering

Indicator: medewerkerstevredenheid

Indicator: zie 5.3.3 5.3.10

Het gesprek over tijd- en plaatsonafhankelijk werken is breed gevoerd binnen Zonova als onderdeel van innovatief werkgeverschap.

Arbeidsvoorwaarden zijn aangepast aan de actuele situatie.

In uitvoering

In uitvoering

Evaluatie en bijstelling

Doel behaald

Schoolteams zijn een dwarsdoorsnede van de samenleving, waarbinnen ieder lid vanuit eigen kracht en uniciteit een betekenisvolle rol heeft. Leerlingen herkennen zich in teamleden en worden geprikkeld om diversiteit te omarmen en de waarde te zien van ieder individu.

Resultaat: in leerlingtevredenheidsenquête score >7.5. medewerkerstevredenheidsenquête score >7.5

Resultaat: na incident met agressie is er volgens protocol gehandeld en nazorg verleend. Incidentenregistratie per school maakt dit zichtbaar

56 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Samenvatting doelen en tijdspad | 57

2023-2024

2022-2023

2021-2022

2020-2021

5.5.3

Gerealiseerd

Gerealiseerd

Gerealiseerd

Gerealiseerd

5.5.4

Indicator: Solvabiliteit 2 (EV+VZ/TV) Liquiditeit Rentabiliteit Weerstands-vermogen Huisvestingsratio Solidariteit en financiële autonomie; Op zoek naar handvatten om frictie/ERD al dan niet meerschools op te nemen

Gerealiseerd

Uitvoeren risicoanalyse en bepalen investeringsruimte en beheer hoogte eigen vermogen

Doorlopend

Opstellen aanbestedingskalender

Gerealiseerd

Doorlopend

Doorlopend

Aan de hand van de meerjarenonderhoudsplannen en de gebruikerswensen vindt groot onderhoud plaats op de Zonovascholen, binnen het daarvoor geraamde budget.

De gebouwen verkeren daardoor in goede staat van onderhoud.

Voor de VvE’s worden aparte meerjarenbegrotingen opgesteld in afstemming met de partners.

Evaluatie en bijstelling

Doel behaald

5.5.7

58 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Op alle scholen van Zonova liggen (waar mogelijk) zonnepanelen. Door middel van slimme meters wordt optimaal gebruik gemaakt van de opgewekte energie.

Bij verbouwingen/nieuwbouw wordt gekozen voor duurzame materialen en energiezuinige apparatuur. Na inventarisatie wordt niet-zuinige verlichting vervangen door zuinige LED-verlichting.

In uitvoering

In uitvoering

In uitvoering

Doel behaald

lle scholen van Zonova hebben ventilatiesystemen die voldoen aan het bouwbesluit, dan wel het nieuwbouwbesluit. Het onderhoud van deze systemen is op orde. Voor de scholen waar dit nodig is, ligt een plan om bij extreme buitentemperatuur de temperatuur goed te kunnen regelen.

In uitvoering

In uitvoering

In uitvoering

Doel behaald

Alle onderhoudscontracten zijn waar mogelijk gebundeld en staan in een overzichtelijk systeem. Opvragen van minimaal drie offertes waarborgt de beste prijs-/kwaliteitverhouding voor deze contracten.

Waar nodig wordt Europees aanbesteed.

In uitvoering

Gerealiseerd

Gerealiseerd

Gerealiseerd

De schoolgebouwen van Zonova zijn herkenbaar door middel van eenduidigheid in vormgeving en vermelding van de naam Zonova.

In uitvoering

Doel behaald

Indicator: Aandeel scholen met een uiting van Zonova aan de gevel

Indicator: aanwezigheid actueel MJOP Er vindt koppeling plaats tussen regelgeving, gebruikerswensen en budgetten van de partners binnen de IKC’s van Zonova, teneinde aan alle regelgeving te voldoen en de gebouwen en budgetten optimaal in te zetten.

Resultaat: in jaarplan onderhoud sluitende afspraken met IKC-partners

Doel behaald

Indicator: Contractbeheer is ingevoerd

Resultaat: groot onderhoud is volgens de MOP uitgevoerd binnen het begrootte budget, wensen scholen zijn daarin waar mogelijk opgenomen.

5.5.2

In uitvoering

Indicator: Aantal schoolgebouwen voldoen aan bouwbesluit 5.5.6

In uitvoering

In uitvoering

Indicator: energieverbruik

2023-2024

2022-2023

2021-2022

2020-2021

5.5.1

Doorlopend 5.5.5

Strategische doelstellingen Huisvesting

In uitvoering

Resultaat: Kosten voor aanpassingen aan het gebouw vallen zo veel mogelijk binnen het meerjarenonderhoudsbudget. Aanpassingen hebben een duurzaam karakter.

Strategische doelstellingen Financiën De kengetallen zijn gunstiger dan de signaleringswaarde van de inspectie en liggen in de buurt van de benchmark

In de begrotingsgesprekken is aandacht voor de gebruikerswensen als een school op een ander organisatiemodel overgaat

In uitvoering

Evaluatie en bijstelling

Doel behaald

Samenvatting doelen en tijdspad | 59

Evaluatie en bijstelling

Deal behaald

In uitvoering

In uitvoering

In uitvoering

In uitvoering

Evaluatie en bijstelling

Doel behaald

2023-2024

2021-2022

2022-2023

2020-2021 In uitvoering

Strategische doelstellingen Huisvesting 5.5.8

Schoolgebouwen en buitenomgeving van Zonovascholen zijn een veilige omgeving. Waar nodig vindt uitbreiding van camera’s plaats of moet groen wijken voor een overzichtelijke veilige omgeving rondom de school. De gebouwen zijn zo ingericht dat te allen tijde toezicht mogelijk is. De gebouwgebonden installaties van alle scholen voldoen aan de eisen en zijn daardoor veilig.

Indicator: zie 5.5.9

5.5.9

Zonovascholen hebben een aantrekkelijke buitenomgeving/ schoolplein. Waar mogelijk vindt inzet van de gemeentelijke ‘impulsgelden vergroening schoolpleinen’ plaats. De pleinen zijn gebruiksvriendelijk in onderhoud. Onderhoud past binnen het schoolbudget.

Doel behaald

Indicator: leerling, ouder en medewerkerstevredenheid 5.5.10

Er wordt gewerkt met leerlingmeubilairlijnen die het mogelijk maken onderling uit te wisselen bij groei en krimp. Nieuwe aanschaf moet volgens deze afspraak aangeschaft worden.

Resultaat: er is een visiedocument over aanschaf van meubilair, waarlangs vervolgens aangeschaft wordt.

60 | Strategisch beleidsplan 2021-2025

Samenvatting doelen en tijdspad | 61