MAGAZINE VOOR BONDGENOTEN
EDITIE DECEMBER 2025 - JANUARI 2026
menszacht, broodnodig
Pascal Tuteleers, Expert kansarmoede, BZN vrijwilliger Café zonder Naam
Lynn Wesenbeek over de kracht van zacht
IN DE KIJKER
NIEUW: ‘TUSSEN DE LIJNEN’ EEN BZN PROJECT I.S.M. DE WARMSTE WEEK 2025
‘Vlam mee voor mensen die onzichtbaar ziek zijn’, dat is dit jaar het thema van De Warmste Week 2025. En er is heugelijk nieuws, ook Bond zonder Naam diende een project in dat werd weerhouden door DWW: ‘Tussen De Lijnen’.
Want ook BZN beseft dat veel mensen met een chronische aandoening en mensen met chronische klachten na een lastige ziekte zorgen dragen die voor de buitenwereld niet altijd merkbaar zijn. Zij leven met gevoelens van pijn, vermoeidheid, onzekerheid en angst, verdriet of eenzaamheid die ze vaak in stilte beleven. En omdat hun ziekte of de naweeën ervan soms onzichtbaar zijn, kunnen ze niet altijd rekenen op begrip vanuit hun omgeving.
Met ons nieuwe project sensibiliseren wij mensen om bewust stil te staan bij die verborgen emoties en noden, en om er oprecht aandacht en begrip voor te tonen.
Bond zonder Naam is een verbinder en draagt mensen die zich minder gehoord voelen een warm hart toe. Wijzelf zijn echter géén expert op het vlak van chronische ziekten. Daarom bevragen wij in een voortraject ervaringsdeskundigen over hun ervaringen, gevoelens en behoeften en doen wij een oproep!
Heb jij een chronische ziekte of last van de chronische nasleep van een ziekte, dan roepen we jou op om deel te nemen aan een korte enquête (5 min.).
Met de resultaten van deze bevraging gaan wij aan de slag. In het najaar 2026 lanceren we een handig hulpmiddel om naasten van personen met een chronische ziekte of de nasleep ervan te ondersteunen in verbindende gesprekken.
Vul deze enquête anoniem in vóór 10 december 2025: jouw mening telt!
https://nl.surveymonkey.com/r/DT833ZZ
SAMEN? ZULLEN WE
Beste Bondgenoten,
Enkele weken geleden was het thema ‘activisme’ plots heel actueel. Dat had te maken met een forse uitspraak van een bekend politica over ‘professioneel activisme’ in ‘De Afspraak’. Academici, opiniemakers en bekende activisten tuimelden over elkaar heen met oordelen en meningen, wat uitmondde in een gepolariseerd debat.
De hele discussie zette me aan het denken: hoe verhoudt Bond zonder Naam zich tot activisme? En heel spontaan kwam bij mij de term ‘zacht activisme’ op. Even ChatGPT erbij gehaald en wat bleek? Zacht activisme bestaat wel degelijk! In het Engels spreekt men van ‘slow of everyday activism’.
Zacht activisme zet in op bewustwording. Oprechte verbinding en luisterbereidheid in plaats van confrontatie, strijd en harde actie. Het wil verandering teweegbrengen door kleine, menselijke gebaren, door verhalen te delen en waarden voor te leven. Zacht activisme verkiest dialoog boven debat, luisteren in plaats van overtuigen. Met nadruk op reflectie in plaats van oordelen.
Tiens. Is dat nu niet precies waar Bond zonder Naam voor staat? Had onze stichter Phil Bosmans het zo bedoeld? Wij denken van wel!
Wij kiezen niet voor polarisatie maar resoluut voor empathie, zorgzaamheid, authenticiteit en verbinding. Wij geloven dat maatschappelijke verandering niet alleen van buitenaf komt, vanuit systemen of structuren. Wij geloven dat we als mensen in relatie met andere mensen mee het verschil kunnen maken. En dat is, lieve Bondgenoten, in een notendop gezegd waarom we doen wat we doen!
En we hopen dat jullie met ons meedoen, want zacht activisme is zoveel krachtiger samen. Doe mee, met reflectie over onze maandspreuken en wat onze ambassadeurs erover vertellen, met deelname aan onze vele verbindingsactiviteiten, met (financiële) steun voor onze sociale initiatieven, met open geest en zonder oordeel voor onze kwetsbare doelgroepen.
Beste Bondgenoten, wij wensen jullie veel zacht activisme toe in het volgende jaar.
Vanuit het hart, Barbara Torfs, directeur
BZN IN GESPREK MET
SPREUKENAMBASSADEUR
LYNN WESENBEEK
JOURNALISTE & TELEVISIEPRESENTATRICE
Met de Spreukenambassadeur koppelen we telkens een bekend gezicht met een warm hart aan onze spreuk van de maand. Wat doet deze spreuk met hen? Hoe passen zij de woorden concreet toe in het dagelijks leven? Hoe leven ze de spreuk voor, door wie ze zijn en door wat ze doen? Hoe voegen zij de daad bij het woord? Spreuk in actie!
“Zachte mensen gunnen elkaar het goede”, opent Lynn Wesenbeek ons gesprek. “Ze kunnen blij zijn voor het geluk van een ander, ze zijn in staat verder te kijken dan hun eigen tegenslag.” De gewezen VTM-coryfee kent zelf de schaduwkant van het leven, maar behield toch altijd haar zachte gratie. Het voorbije jaar heeft Lynn zichzelf heruitgevonden als keramiste bij Studio Saudade. Een woord dat de subtiele balans beschrijft tussen vreugde en verdriet, tussen hard en zacht.
GEOEFEND IN ZACHTHEID
Ik ben door het leven geoefend in zachtheid. De tegenslagen die je tegenkomt, maken je milder en begripvol voor de ander. Ik ben opgegroeid in een één-oudergezin. Ik was veertien, mijn zus zeventien toen onze mama ernstig ziek werd. Terwijl zij maandenlang in het ziekenhuis lag,
woonden wij met zijn tweeën alleen thuis. Er waren vrienden en buren die een oogje in het zeil hielden. We woonden op Luchtbal in Antwerpen, de sociale cohesie in die buurt was groot. Ik heb daar eigenlijk graag gewoond. Het was een kleine, hechte gemeenschap.
DE KRACHT VAN ZACHT
Het was zeker geen gemakkelijke tijd. Toch vind ik niet dat ik een slechte jeugd heb gehad. Er was zachtheid thuis en dat was ons grote geluk. Wij werden heel graag gezien door mama. Dat is het schoonste cadeau dat je je kinderen kan geven. Die liefdevolle basis draagt je door het leven. Mama stimuleerde ons om onszelf graag te zien en om oog te hebben voor de ander.
Ik ben dankbaar dat ik in mijn leven twee vrouwen heb gekend die van zacht zijn een kracht hebben
gemaakt: mijn mama en mijn schoonmama. Mama is uiteindelijk overleden op haar 49ste. Maar tot het einde bleef ze veerkrachtig en positief. De pijn en de tegenslag hebben haar nooit verhard. Mijn schoonmama werd op haar 28ste weduwe, bouwde haar leven helemaal zelf verder uit en bleef tot haar 90ste een inspiratiebron. Twee kwetsbare, moedige vrouwen.
ZACHTHEID IS EEN KEUZE
In een ruwe wereld is het best moedig om zacht te zijn. Zachtheid is een keuze. Het is weigeren om wreedheid te normaliseren. Dat vraagt meer kracht dan meedoen met de pestkoppen. Je kan ervoor kiezen om mens te blijven wanneer anderen hun menselijkheid verliezen. Misschien heeft onze zachtheid geen vat op wereldleiders zoals Poetin, Netanyahu of Trump. Maar in je eigen leefwereld maak je wel degelijk het verschil door bijvoorbeeld gewoon vriendelijk te zijn.
Ik ga uit van het goede in de mens en dat iedereen zijn best doet om het beste van zichzelf te geven. In de praktijk lukt dat natuurlijk niet altijd, we zijn mensen, we mogen feilbaar zijn.
Een poosje geleden werd ik in een winkel heel onvriendelijk behandeld. Wat scheelt er in dat leven, vraag ik me dan af. Heeft die persoon een lastige dag, zijn er thuis problemen, heeft ze pijn of verdriet? Ik ga er vanuit dat die kilte een oorzaak heeft, dat er iets gaande is in dat leven dat de zachtheid verhardt.
ZACHTHEID IN EEN HOEKJE
Als je naar het nieuws kijkt, krijg je het slechtste uit alle hoeken van de wereld te zien. Maar er worden zoveel hoeken niet belicht waar heel veel moois gebeurt. Mijn dochter had een poosje geleden een presentatieopdracht voor SOS Kinderdorpen. Achteraf belde ze mij: “Mama, ik ben zelden zo geraakt. Al die vrijwilligers, zoveel mensen die zich belangeloos inzetten voor de ander.” Daar word ik stil van.
En het kan ook dichter bij huis. Mijn tante van 82 helpt één dag per week in een centrum voor mensen met het syndroom van Down. Ze lezen en knutselen samen en ze helpt met koken.
In plaats van te zitten kniezen dat de kleinkinderen geen tijd hebben, maakt ze anderen gelukkig met haar tijd en energie. Dat vind ik sterk in al zijn zachtheid.
ZACHTE TAAL
Zachte communicatie vind ik ook heel belangrijk. Zacht zijn wil niet zeggen dat je zomaar over je heen laat lopen. Je mag gerust op je strepen staan. En soms neem je beslissingen die voor de ander hard aankomen, zowel professioneel als privé. De manier waarop je communiceert maakt een groot verschil. Toen ik in 2012 door VTM aan de deur werd gezet, was dat hard om te slikken. Maar vooral het gebrek aan transparantie en toelichting maakte het pijnlijk. Er werd mij geen zacht afscheid gegund.
Eén van de keramische hoofden die ik maak heet ‘Swimming Charlotte’, ze draagt een badmuts met golfjes op. Die golven staan voor de ups en downs van het leven, de moed en de wanhoop. Met dat hoofdje wil ik zeggen: ik herken jouw hoogtes en laagtes, jouw eb en vloed. Dus bijna letterlijk: kop op! We zijn uiteindelijk allemaal kwetsbare mensen.
LOOP EENS BINNEN
BIJ HET CAFÉ ZONDER NAAM
Welkom in het hart van Bond zonder Naam! Wie zijn we, wat doen we, voor wie en waarom? Neem even een kijkje achter de schermen van één van onze vele werkingen. Ontdek hoe we concreet een warm verschil maken in de samenleving. Loop eens binnen bij het Café zonder Naam.
Het Café zonder Naam is een nieuwe mijlpaal in de sociale werking van Bond zonder Naam. Een warme plek in Gent waar thuis- en daklozen en wie het minder breed heeft elke zaterdag welkom zijn voor een gratis warme maaltijd of een kop koffie met een koekje en een gezellige babbel erbij. Trekker en steunpilaar is BZN-vrijwilliger Pascal Tuteleers.
Pascal Tuteleers: Ik heb destijds mee mijn schouders gezet onder ’t Café, een initiatief van Bond zonder Naam in Antwerpen. Net zoals het Café zonder Naam in Gent een warme en veilige plek voor daken thuislozen. Ik heb toen ondervonden dat de nood aan verbinding, het gevoel ergens bij te horen, bijna even belangrijk is als die warme maaltijd.
VLAANDEREN VAKANTIELAND VOOR DAKLOZEN
Als Saartje Vandendriessche Vlaanderen Vakantieland maakt voor de middenklasse, dan doen wij het voor de dak- en thuislozen, dat was mijn uitgangspunt. Dus nam ik de bezoekers van ’t Café mee op uitstap naar Gent of ik ging er mee snookeren op café. Gewoon eventjes er tussenuit. ”Amai, zo’n toffe bende”, zeiden mensen dikwijls. Ik vertelde vooraf nooit dat ik met een groep daklozen kwam. Die gasten worden al genoeg scheef bekeken, terwijl het gewoon mensen zijn zoals jij en ik.
In de toekomst willen we zulke activiteiten ook aanbieden in Café zonder Naam in Gent. Ik zeg niet dat onze bezoekers vrienden voor het leven worden. Maar dat ze zich op een zaterdagmiddag kunnen amuseren zoals eender welk ander mens, met of zonder dak, is zo belangrijk.
OVERGELEVERD AAN DE STRAAT
De eerste weken hadden we elke zaterdag meer dan zestig bezoekers. En de winter moet nog komen. Gent is een sociale stad maar in het weekend is er amper opvang voor dak- en thuislozen. Die mensen zijn twee dagen overgeleverd aan de straat. Die leemte vullen is echt levensnoodzakelijk.
Het moeilijkste moment is sluitingstijd, als je de mensen weer de straat op moet sturen. Dat is hard. Anderzijds hebben ze vier uur warm en droog gezeten, met een kop koffie en een babbel. Dat is misschien niet genoeg, maar het is iets.
CHEERS
Het Café zonder Naam is een beetje zoals het tv-programma Cheers. Je weet wel: “where everybody knows your name”. Een plek waar je met liefde ontvangen wordt en mensen blij zijn om je te zien. Je wordt hier niet de hele tijd aan je miserie herinnerd. Wil je je zorgen en verdriet aan iemand kwijt, kan dat, maar het moet niet. Hier hoef je jezelf niet te verantwoorden, je mag gewoon mens onder de mensen zijn.
DIRECTE HULP
We zijn nog maar enkele weken open maar ik merk nu al dat ons Café iets in gang zet. Mensen zien ons bezig en zeggen “Als Bond zonder Naam dat kan, dan wij ook!” Ik zie burgerbewegingen die zich voorbereiden om in de winter iets extra te doen, een huiskamerproject voor daklozen op zondag… Onze inzet, ons geloof dat we zelf een verschil kunnen maken, werkt aanstekelijk en dat is fantastisch.
Wij bieden concrete hulp. Een boterham voor wie honger heeft, een warme plek voor wie in de kou staat, een babbel voor wie eenzaam is, dat heeft een directe impact. Met Café zonder Naam gaan we de dakloosheid in Gent niet structureel oplossen. We kunnen geen huizen toveren. Maar we kunnen het leven wel draaglijker maken voor de vele dak- en thuislozen en voor wie het minder breed heeft.
Wij steken onze nek uit voor mensen in nood. Dat is helemaal BZN: radicaal menselijk.
VANESSA GOWY IS VRIJWILLIGER BIJ CAFÉ ZONDER NAAM
Ik heb het zelf niet breed. Ik kan mij een maaltijd permitteren maar ik weet dat veel mensen in armoede dat niet kunnen. Voor daken thuislozen is een warme maaltijd pure luxe. Er zijn ook heel weinig echt gratis initiatieven en voor mensen in armoede is twee euro voor een maaltijd vaak te veel.
Het Café voelt als een warme thuis. We hebben intussen een aantal vaste klanten die spontaan mee helpen in het Café. Dat geeft hen het gevoel dat ze erbij horen, dat ze iets bijdragen. Want ook wie bijna niets heeft, wil graag geven. Armoede heeft trouwens veel gezichten. Je kan ook arm zijn aan sociale contacten. Een paar uur onder de mensen zijn maakt dan een groot verschil.
CAFÉ ZONDER NAAM opent elke zaterdag tussen 11u en 14u30 (bij vzw De Zuidpoort) op het Rerum Novarumplein 25 in Gent.
Als je geen doel hebt in je leven, als alle dagen hetzelfde zijn, dan verlies je op den duur alle zin in het leven. Die paar uurtjes opvang op zaterdag zijn voor onze bezoekers een ankerpunt, iets om naar toe te leven. Het geeft een beetje structuur aan hun dagen.
Ik voel mij verbonden met deze mensen. Het is belangrijk dat we erop blijven hameren dat ook mensen in armoede recht hebben op een menswaardig bestaan. Het Café zonder Naam is een wijs initiatief.
VANESSA GOWY
SAMEN LEZEN: EEN INITIATIEF
VAN BOND ZONDER NAAM
Op niet minder dan 10 plekken in Vlaanderen, wordt (twee) wekelijks SAMEN GELEZEN.
WAT IS SAMEN LEZEN?
Samen Lezen brengt bondgenoten samen om te genieten van verhalen, fragmenten en gedichten uit de brede wereldliteratuur. Onze vrijwillige leesbegeleider brengt teksten mee en leest voor. Op een veilige manier worden gedachten, gevoelens en impressies bij een tekst gedeeld. Samen Lezen is vanuit schoonheid en respect luisteren en verbinden met elkaar. Samen Lezen verruimt je blik. Samen Lezen verbetert je dag. Iedereen is welkom!
KOSTPRIJS
Deelname is gratis! Omdat BZN vindt dat IEDEREEN recht heeft om deel te nemen aan deze activiteit. Op elke leesplek is er gratis koffie/thee.
INSCHRIJVEN
Iedereen is sowieso telkens welkom. M.a.w., wekelijkse deelname is vrijblijvend en er is geen verplicht engagement. Inschrijven hoeft dus niet (behalve in Halle in Vlaams-Brabant)!
INFO
Stuur een mail naar samenlezen@bzn.be. Wij nemen contact op met jou om je wegwijs te maken en te verwelkomen.
WAAR
KAN JE
MEE LEZEN?
Antwerpen-Centrum
Het Stadsmagazijn, Keistraat 5-7 Wekelijks op vrijdag, 11u – 12u
Borgerhout
’t Werkhuys, Zegelstraat 13
Wekelijks op dinsdag, 11u – 12u
Brecht
O.L.V. van Zeven Weeënkapel, Broeckhovenstraat 5
Elke tweede dinsdag van de maand, 19u30 – 20u30
Jette
GC Essegem, Leopold I-straat 329 Wekelijks op vrijdag, 11u – 12u
Mortsel
De Populier, Huis voor de Buur, Guido Gezellelaan 31
Wekelijks op maandag, 16u – 17u
Oudenaarde
LDC De Vesting, Meerpoort 30
Tweewekelijks op vrijdag, 10u15 – 11u30
Ronse
Bibliotheek Ronse, De Biesestraat 4 Tweewekelijks op woensdag, 10u30 – 12u
Halle (Vlaams Brabant)
Huis van de Mens, Molenborre 28
Tweewekelijks op maandag, 10u – 12u
* inschrijven verplicht via 02 0383 10 05 of via halle@demens.nu
Wilsele
LDC Ter Putkapelle, Bosstraat 13
Elke tweede dinsdag van de maand, 10u30 – 12u
Zottegem
Bibliotheek Zottegem, Kasteel van Egmont Tweewekelijks op donderdag, 14u – 15u30