rende blik gunnen op de veelzijdigheid van de collectie van Lex en Leonie van de Haterd en daarmee op de tentoonstelling ‘Van Armando tot Zadkine’.
WEEKBLAD VOOR 3
Nadere kennismaking bij afscheid Zoals een ander ‘zijn boekenkast toont, die zal zeggen wie hij is’, is -hoe ironisch ook- deze afscheidstentoonstelling tevens een uitnodiging tot nadere kennismaking. Niet alleen met Lex, maar ook met Leonie van de Haterd. Zij verzorgde de lay-out van deze catalogus, zoals zij dat ook deed van eerdere door Lex van de Haterd geschreven boeken, catalogi en publicaties. Bovendien ligt -zoals Lex schrijft in de catalogus- de basis voor hun verzameling dan wel bij zijn onderzoek naar De Gemeenschap, maar hun latere aankopen hedendaagse kunst zijn in gezamenlijkheid gedaan. Daarin had Leonie, opgeleid aan de Lerarenopleiding textiele werkvormen en handvaardigheid aan de VLVU in Amsterdam en haar contacten met kunstenaars en kunstkringen, een even grote rol als Lex.
DEURNE Van Armando tot Zadkine De titel van de expositie kan op meerdere manieren uitgelegd worden. Als een knipoog naar het oorspronkelijke vak van docent Nederlands Lex van de Haterd bijvoorbeeld, en daarmee naar het alfabet: ‘Van A(rmando) tot Z(adkine)’. Ook als een knipoog naar de manier waarop de verzameling in ruim veertig jaar tot stand kwam: niet chronologisch, maar in tijd gemeten in stappen voor-, zij- en achterwaarts. Zoals Zadkine, vertegenwoordiger van de Interbellumkunstenaars in de collectie, toch echt een paar generaties eerder en op andere plekken actief was dan Armando. De laatste, in 1929 geboren in Amsterdam, bracht zijn jeugd en puberjaren door in Amersfoort, in 1949 verhuist hij terug naar Amsterdam. Daarmee vertegenwoordigt hij als het ware de hedendaagse kunstenaars uit vooral Amersfoort en Amsterdam in de verzameling. Die collectie groeide aanvankelijk grotendeels bij zeker toeval; via schenkingen door dankbare relaties in kunstkringen en door het uitgebreide netwerk dat Van de Haterd opbouwde via zijn studie naar De Gemeenschap. Een kleiner deel bestaat uit in voornamelijk de laatste decennia aangekochte hedendaagse kunst in verschillende disciplines van Nederlandse kunstenaars. Lex van de Haterd schrijft in de begeleidende catalogus dat hij en zijn vrouw min of meer tot hun eigen verbazing verzamelaars zijn geworden; sluipenderwijs, zonder vooropgezette bedoeling. Pas zo rond 2010 toen hen werd gevraagd om, evenals hun plaatsgenoten Albertine en Hein van Vliet, een keuze uit hun collectie te laten zien in Museum Flehite in Amersfoort, realiseerden zij zich dat zij in de loop der jaren een enorme hoeveelheid kunst hadden verzameld. Inmiddels is hun verzameling aangegroeid tot zo’n 900 werken.
3
De Gemeenschap Al in zijn studententijd was Lex van de Haterd geïnteresseerd in houtsneden en andere boekillustraties, zoals Hendrik Wiegersma die maakte voor het omslag van o.a. ‘Dorp aan de rivier’ van Antoon Coolen. Voor zover het budget van de student Nederlands het toeliet kocht hij die boeken. Hij legde zijn eerste verzameling aan. Zowel Wiegersma als Coolen, beiden uit Deurne waar Lex en Leonie naar het Willibrord Gymnasium gingen, werkten regelmatig mee aan het culturele tijdschrift De Gemeenschap. Van de Haterd raakte steeds meer geïnteresseerd in het tijdschrift, de andere meewerkende kunstenaars en de gelijknamige uitgeverij. Vele jaren later deed hij er verder onderzoek naar. Dat leidde tot zijn dissertatie over de beeldvorming van tijdschrift en uitgeverij De Gemeenschap 1925 – 1941, waarop hij in 2008 promoveerde aan de UvA. Lex van de Haterd wordt gezien als een belangrijk kenner van de rol die De Gemeenschap in
Extra geld voor Sint Jozefpark
Dat De Gemeenschap in 2025 honderd jaar geleden werd opgericht, daaraan zal Lex van de Haterd niet herinnerd hoeven worden, schrijft directeur Katjuscha Otte van Museum De Wieger als een understatement in haar inleiding van de catalogus.
Politiek verdeelt over maatschappelijke voorzieningen
Hendrik Wiegersma en omgeving Vele kunstenaars uit het Interbellum -schrijvers, dichters en beeldend kunstenaars- waren betrokken bij De Gemeenschap. Een aantal was bevriend met Hendrik Wiegersma. Van de Haterd schreef er over in ‘De Wieger. De man, zijn huis en de collectie’. Deze biografische schets verscheen bij de eerste door Lex van de Haterd als conservator ingerichte tentoonstelling bij het veertigjarig bestaansjubileum van Museum De Wieger in 2016. In 2019 verscheen een herziene en uitgebreide uitgave, waarin ook niet eerder gepubliceerde brieven van Hendrik Wiegersma zijn opgenomen. In een periode van ruim 45 jaar heeft in het leven van Lex van de Haterd altijd een connectie bestaan met Hendrik Wiegersma en (zijn) kunst. Bijzonder is het dan ook dat hij in De Wieger -het voormalige woonhuis van Wiegersma- bij zijn afscheid als conservator een keuze uit de kunstverzameling van hem en zijn vrouw kan laten zien. Een verzameling die ooit begon met werk van Hendrik Wiegersma, maar die ook werk bevat van kunstenaars rondom deze arts - schilder. Zoals het schilderij Compositie uit 1931 van Otto van Rees (1884 - 1957). Een topstuk, volgens Van de Haterd. Een figuratief werk in de vorm van geabstraheerde silhouetten van een man en een vrouw; geïnspireerd door het kubisme. Daarnaast onder meer houtsneden van Jozef Cantré en werk van Joep Nicolas, Henri Jonas, Ossip Zadkine, Moissey Kogan, Jan Sluijters, Charles Eyck en Leo Gestel. Aardig te vermelden is een pastel van Frits Klein, de Nederlandse vader van de Fransman Yves Klein die bekend staat om zijn monochrome schilderijen in ultramarijn; de intens blauwe kleur die hij liet patenteren als International Klein Blue.
Hedendaagse kunst en fotografie Een kleiner deel van de collectie bestaat uit gerichte aankopen hedendaagse kunst. Bescheiden begonnen in het begin van de jaren ’90 van de vorige eeuw in de vorm van voornamelijk grafiek. Daarna, toen de drie kinderen Van de Haterd volwassen en zelfstandig waren geworden en het ‘kunstbudget’ ruimer, werden ook schilderijen, keramiek en bronzen aangekocht. De laatste tien jaar is de verzameling uitgebreid met een voor de Van de Haterds nieuwe kunstdiscipline: de fotografie. In het deel hedendaagse kunst bevindt zich het bronzen Das Blatt (2015) en de litho Das Rad (1994) van Armando. Daarnaast werk van Pieter Wiegersma en een gouache (1984) van Gisèle van Waterschoot van der Gracht over wie Annet Mooij in 2018 een goed ontvangen biografie publiceerde. De Amersfoortse Pieter Starreveld is vertegenwoordigd met enkele werken. In februari 2021 verschijnt een monografie over deze kunstenaar en staat in Beelden aan Zee in Scheveningen een overzichtsexpositie gepland, op initiatief van de Stichting ‘Pieter Starreveld, beeldhouwer’, waarvan Lex van de Haterd voorzitter is. Verder onder meer werk van Ariën Bakker, John Konijn, Henk van den Bosch, Couzijn van Leeuwen, Emile van der Kruk, Maarten van der Laag, Bob Kovel, Ger de Joode, Ko van Velsen en Jos en Beate Letschert. Beeldend werk in diverse disciplines. In dit deel hedendaagse kunst in de verzameling, met ook werk van aan LKG de Ploegh gelieerde kunstenaars, zijn enkele thema’s te onderscheiden. Zoals portretten met werk van Nico Vrielink en Paul Citroen, abstract werk dat ooit begon met een aankoop van Fon Klement, architectuur in schilderijen en design in de vorm van keramiek en glas. De collectie fotografie ontstond voornamelijk naar aanleiding van het jubileumboek dat Van de Haterd in 2011 schreef bij 75 jaar Fotokring
Lekker Ding Festival maakt dorstig
Armando, Das Rad, litho 1994
Catalogus De catalogus bij de expositie ‘Van Armando tot Zadkine’ in Museum De Wieger in Deurne van verzamelaarsechtpaar Lex en Leonie van de Haterd verschijnt in een oplage van 400. De rijk geïllustreerde catalogus van 112 pagina’s is verkrijgbaar bij het museum voor de prijs van 17,50 euro. De opbrengst is bestemd voor het museum.
17 september 2020 We e k J a a r g a n g 1 17
38
Maarten van der Laag, Driekoningen, 2005, acryl/olieverf
WWW.WEEKBLADVOORDEURNE.NL
Otto van Rees, Compositie, 1931, olieverf
5
10 11
9 Bolletjestrui prooi voor Kastelijn in de Ardèche
Ossip Zadkine, Le combat - quatre personnages, 1967 (Afbeelding: Pictoright Amsterdam 2020)
Henk van den Bosch, Aanknopingspunt, 2011, olieverf
Nieuwe tentoonstelling in museum De Wieger Ilse Leenders, Bandy Legs, 2009, fotografie
Aanbiedingen geldig t/m 19 september 2020
FILETLAPJES
SOUVLAKI STEAK
naturel of gemarineerd 500 GRAM
5,95
100 GRAM
1,15
Slagerij van Goch
Martinetplein 72 Deurne Tel.: 0493-312385 www.slagerijvangoch.nl
1 Webshop 2 Winkels VA N M I E R L O S C H O E N E N . N L
KIJ K VOOR ALLE MERKSCHOEN EN OP:
Altijd dichtbij!
ASTE N | B E E K E N D O N K
Asten - Beek en Donk www.vanmierloschoenen.nl
Zie onze aanbiedingen op pagina 13
Rundvlees, goulash of kipsate
Kroketten
5 stuks - Diepvriesspecialist Van Rijsingen
De finishplaats wordt elke dag opgebouwd door medewerkers van Movico uit Deurne. (Foto: Movico)
Al 20 jaar achter de schermen bij de Tour de France
‘Op de Ventoux kan het spoken’ DEURNE - De Tour de France is in de derde week aanbeland. De renners snakken naar Parijs, maar ook voor Richard Need zijn het zware weken. De parcoursbouwer werkt bij het Deurnese bedrijf Movico , dat achter de schermen zorgt dat alles in goede banen wordt geleid. Tijdens het grootste wielerspektakel ter wereld.
door Bram Vannisselroij Het is alweer de twintigste Tour de France voor Richard. Bij toeval belandde hij net na de eeuwwisseling in Frankrijk. Als bijbaantje werkte hij toentertijd in gemeenschapshuis De Vierspan in Deurne. Bij het etablissement dat in 2005 tegen de vlakte ging verzorgde hij de catering. Bij Movico zochten ze iemand die de kok kon assisteren tijdens de Tour. Richard besloot op de vacature in te gaan, maar een onverdeeld succes werd het niet. “Na de Tour was iedereen het erover eens dat bouwen meer mijn ding was”, lacht hij. Een jaar later ging hij opnieuw mee naar Frankrijk, maar dan voor het stevige werk. Richard bouwt dagelijks samen met zijn collega’s onder andere de start- en finishplaats, de 1-kilometerboog en verschillende faciliteiten voor de renners. De woensdag voor de start van de Tour vertrok de Movico-karavaan vanuit Deurne richting startplaats Nice. “Het duurt altijd even voor je in het ritme zit. We staan vaak heel vroeg op en soms slapen we maar een of twee uur. Het is daarom noodzakelijk om goed je rust te pakken”, legt Richard uit. De werkzaamheden zijn meestal rond 9.00 uur klaar. Ruimschoots op tijd voor de start van de etappe. ’s Middags proberen Richard en zijn collega’s rust te pakken, om daarna nog een deel van de etappe mee te pikken. Na de finish, als de truien uitgereikt zijn en de pers te woord is gestaan, moet het hele circus weer worden afgebroken. Dan begint de reis naar een volgende start- en finishplaats. De collega’s onderling vormen een hecht team. “Dat is ook wel belangrijk, want we slapen met z’n tweeën
in een cabine. Je zit toch drie weken op elkaars lip”, vertelt hij.
Mondkapjes
Het coronavirus heeft logischerwijs invloed op de werkzaamheden. Zo wordt er gewerkt met plexiglasschermen en mondkapjes. Dat laatste is geen pretje als het kwik oploopt tot tropische temperaturen. “De sfeer is door corona anders; minder pers,
show en publiek. Al is het op sommileefde hij leuke avonturen. Richard ge bergen dan weer heel druk. Dat vond het Lance Armstong-tijdperk is heel apart om mee te maken. Zespannend. “En ook de start vanaf ker gezien de voorzorgsmaatregelen het stratencircuit van Monaco zal die wij moeten ik nooit vergenemen.” Tijdens ten. Dat de Nede spaarzame derlandse ploeg 'De sfeer is door corona rustdagen is er Jumbo-Visma nu anders; minder pers, geen tijd voor goed presteert is show en publiek' een goed glas natuurlijk leuk.” rode wijn en een De warmste (of kaasplankje. “Vaak overbruggen we koudste) herinneringen heeft hij aan dan grote afstanden naar een andere de Mont Ventoux, ook wel De Reus streek of we wassen de vrachtwavan de Provence genoemd. “Op de gens.” Hij doet het werk al twintig Ventoux kan het echt spoken. Vaak jaar met liefde, ondanks dat hij geen is het daar slecht weer en waait het fervent wielerliefhebber is. Toch beflink. Dan beweegt de vrachtwagen als een wieg op en neer.” In de twee decennia dat hij met Movico afreist naar Frankrijk zag hij het werk steeds professioneler en gestroomlijnder worden. “In het begin werkten we soms samen met Fransen partijen, dat ging niet altijd vlekkeloos.” Tegenwoordig is de Movico-brigade een geoliede machine met een geheel eigen team. Naast de Tour is het bedrijf ook bij tal van andere grote evenementen aanwezig zoals de Volvo Ocean Race, de Dakar Rally en de marathon van Parijs.
Mysterie
Richard bouwt de ruimte op waarin de coureurs zich opfrissen voordat ze het podium opgaan.
Een moment staat hem nog helder voor de geest. In de Tour van 2016 ging het tijdens de zevende etappe goed mis toen de 1-kilometerboog tijdens de rit naar beneden kwam. De boog die hij ’s morgens opbouwde kwam op het peloton terecht. “We weten nog steeds niet hoe dat kon gebeuren. Wellicht dat een toeschouwer of een boze boer iets gedaan heeft.” Het is vaker voorgekomen dat ontevreden Franse agrariërs de wielerronde gebruiken om een politiek statement te maken. Het mysterie is tot op de dag van vandaag niet opgelost, maar Richard kan er achteraf om lachen. Nog een paar dagen dan zit de twintigste Tour de France van 2020 er weer op. Een ding is zeker: het zal niet de laatste zijn voor Richard.
Normaal 3,19
2+1 gratis
V Aanbiedingen alleen geldig in de winkels van de Diepvriesspecialist zolang de voorraad strekt. Geldig t/m dinsdag 22 september 2020.
20% KORTING op raamdecoratie & verf Maak kans op gratis woonaccessoires
www.verheijen.nl
Vraag in de winkel naar de voorwaarden