WEEKBLAD VOOR
DEURNE
D-Night moet Deurnese bedrijven verbinden
We e k J a a r g a n g 1 16
22
WWW.WEEKBLADVOORDEURNE.NL De Peel onder vuur Vandaag aflevering
22
‘IK SLAAP ER NOG OOIT NIET VAN’
De Peel onder vuur
door: Gerard Geboers
moeder weet dat De Tweede Wereldoorlog woedde in en ook waar hij die de periode 1940-1944 ook in de Peel. bewaart. Zijn vader, die niet wil dat hij bij Nu, 75 jaar later, staan we stil bij onze het wrak komt, wordt bevrijding. Een jaar lang blikken niet geïnformeerd. Hewe in deze rubriek terug op de laas gaan Piets kostgebeurtenissen toen. baarheden eind oktober Van algemene verhalen tot allemaal weer verloren. persoonlijke herinneringen Zijn trofeeën gaan in vlamuit de omgeving Asten, men op als hun huis met nog Someren en zes boerderijen in de buurt in Deurne. brand wordt geschoten.
Tijdens de Duitse inval in 1940 woont Piet Berkvens op een boerderij aan de Meijelseweg, ver de Astense Peel in. Het is de tijd van het rijke Roomse leven met z’n kenmerkende grote gezinnen, de tijd ook waarin de bewoners van dit pas ontgonnen gebied streven naar een zelfstandige, eigen parochie. De oorlog leidt tot uitstel van die plannen en donkere wolken pakken zich samen. In 1949 wordt wel nog de Kardinaal Mindszentyschool ingewijd maar een kerk zal er niet komen. De parochie ‘Willemsveen’, genoemd naar de vermoorde burgemeester Wijnen, blijft een stichting op papier.
3
29 mei 2019
7 Gitte Janssen wint NK met Peelpush
17 Deurne City Run 2019
Piet is de achtste in de rij van negen kinderen van Hannes Berkvens, het gezin woont in het laatste huis voor café Jeuken, thans ‘de Buizerd’. Als de oorlog uitbreekt is hij zeven jaar, zijn ervaringen zal ik echter pas vastleggen als hij 84 is. Ook dan staan de beelden uit de oorlogsjaren nog altijd scherp op zijn netvlies getekend. Aan praten over de oorlog zal hij wel nooit een hekel hebben gehad, maar sinds hij blind is, doet hij dat graag en veel. Zo houdt hij voeling met de wereld om hem heen. Als Piet op 11 mei 1940 ’s morgens opstaat, zit hun woonkamer al vol Duitsers. Zijn vader haalt voor die indringers op datzelfde moment een rek met honderd eieren uit de kelder. Maar een boterham voor Piet zit er die dag niet in. Hij vertelt verder: “Je kon de weg niet op, die zag zwart van de Duitsers … allemaal te voet, de sloebers … waar kwamen ze toch vandaan? Dat ging door tot een uur of half drie ‘s middags. Daarna zijn mijn jongste broer, Louis, en ik de Meijelseweg nog een eind afgelopen. Daar lag van alles, Louis heeft er nog een mondharmonica aan overgehouden!”
enkele jaren ouder en bijgevolg een stuk groter is: “Jij moet mij helpen!” Rien tilt dan met die man twee doodskisten in elke auto. Piet ziet het aan … hij is lang niet op zijn gemak. Bij Driek van den Broek in het koren ligt die morgen een zwaargewonde Canadese boordschutter. Hij zal de crash overleven en in 1984 op onderzoek uitgaan. Met de hulp van twee gepensioneerde rechercheurs en radiopresentatrice Anne van Egmond weet hij opnieuw contact te leggen met de familie Van den Broek. Een jaar later komt Douglas Clarke – zo heet de Canadees – opnieuw naar de Peel. Deze keer op uitnodiging van Driek en zijn vrouw, als eregast op hun diamanten bruiloft. Zichtbaar trots vertelt Piet, dat hij hem bij die gelegenheid nog de hand heeft gedrukt. Het is oogsttijd en vader Berkvens gaat met zijn zonen rogge maaien. Op de kavel naast Driek van den Broeks perceel wil dat niet vlotten. Ze stuiten er op een vliegtuigstoel, er ligt een officierspet met een ‘Canadian Airforce’-broche erop, wat
Tinus Berkvens (Foto: † Marinus van Eijk).
verderop vinden ze een laars en ten slotte nog een pistool. Voor Piet is het gecrashte vliegtuig in de verlaten Peel een geweldig speeltoestel. Gewapend met een tang en een schroevendraaier klimt hij er geregeld in. Hij snapt aanvankelijk niet waarom het daarbinnen altijd zo licht is. Veel later, na een les over fosforescentie tijdens zijn technische opleiding weet hij heel goed, dat fosforletters nalichten als er licht op valt. Tijdens zijn frequente bezoeken sloopt hij minstens vijfentwintig klokjes uit de Halifax. Zijn
19
Peelrandbreuk op de kaart met Geopark Peelhorst
De familie Berkvens in de vroege jaren ’40. Vlnr: Louis, Tinus, Mien, vader, Johan, Willem, Tina, moeder, Ties, Toon en Piet. (Foto: collectie familie Berkvens)
De Peel onder vuur: ‘Ik slaap er ooit nog niet van’
Van 1941 tot 1943 onderhoudt de familie Berkvens vriendschappelijke contacten met de Duitsers, die het zoeklicht in de buurt bemannen. Piet: “Dat waren goede gasten, één van die lui heeft Louis accordeon leren spelen. Maar na twee jaar in de Peel werden zij opeens naar het oostfront gestuurd.”
Het jaarboekje van de R.K. Jonge Boerenbestand, waarin het overlijden van Tinus Berkvens staat vermeld.
bekennen, maar ook Ties is nergens meer te vinden. Die hebben ze meegenomen – maar goed ook, achteraf – want hij was zijn onderbeen kwijt. Het zal weken duren voordat we weten, waar hij al die tijd is geweest. Als alle Duitsers weg zijn, nemen de geallieerden ons huis nog steeds met tussenpozen onder vuur, zeker wel tot middernacht. Met z’n tienen zitten wij in de schuilkelder in de hof, amper vijftig meter van het huis. Al raakt er niemand meer gewond, een slechtere nacht heb ik nooit meegemaakt!”
granaat afbrak. Ze worden in Meijel gevangengezet, want die Duitsers moeten ‘een dader’ hebben. Tot geluk van mijn broers leeft de in de rug gestoken Duitser nog. Meteen bij de confrontatie zegt hij: ‘Dat zijn ze niet!’ Anders waren ze zeker doodgeschoten. Johan, dat ging nog wel, maar Willem die in het klooster zat, was hartstikke van de kaart … hij was de weg kwijt … hij wist niks meer … Die lelijke onderduiker is na de bevrijding nog in Ommel opgedoken. Hij liep daar met die revolver te zwaaien. Een waardeloze vent, die ons ellende heeft gebracht. Hij moet in Indonesië gesneuveld zijn.“
In juni 1942 presenteert de Canadese leader D.L. Wolfe zijn 419th Squadron aan koning George VI. Op de foto in het midden vooraan de koning, met links van hem het gezicht van Wolfe. De leader zou later komen te overlijden bij de crash in de Peel.
Op 14 juli 1943 wordt Piet wakker van een verschrikkelijk gebons. Van zijn vader hoort hij dat er in de buurt een bommenwerper is gevallen. De volgende morgen ziet hij de resten van de geallieerde Halifax II HR905 LQ vooraan in de Peel liggen, net over de Eeuwselse Loop op amper een kilometer van hun huis. Hij wil gaan kijken, hij is immers al tien, maar zijn vader verbiedt hem dat: “Laat de Duitsers eerst die doden maar eens afvoeren!” Als die middag drie Duitse Rode Kruisauto’s de afslag Peelweg – de weg naar de crashplek – nemen, is zijn vader weer aan het werk. Dat weet Piet en daarom zegt hij tegen Rien Kuijpers, een Helmondse vakantiegast die bij hen verblijft: “Kom mee, we gaan kijken! Het mag wel niet, maar we doen het toch!” Een Duitse onderofficier komt naar hen toe als ze wat verdwaasd naar de zes doodskisten bij het vliegtuig staan te staren. “Hier liggen jullie vrienden”,, zegt hij in goed verstaanbaar Duits en dan tegen Rien, die
24 25
Daarvoor, in augustus heeft een onderduiker van de buren hen al de nodige problemen bezorgd. De Duitsers beginnen terug te trekken. Piet: “De commandant van zo’n ordeloze troep vraagt aan mijn vader: ‘Mogen wij hier even rusten?’ ‘Natuurlijk!’, antwoordt vader, ‘Ga maar zitten!’ Amper vijf minuten later is die onderduiker er opeens. De commandant pakt zijn geweer en commandeert: ‘Aufstehen!’ Hij vertrouwt die vent kennelijk niet. Die bleek ook niet te vertrouwen, want een week later stak hij een passerende Duitser neer, omdat hij diens pistool wilde hebben. Om vier uur, wij zitten zoals gewoonlijk aan de koffie, komen er drie overvalwagens het erf op. Enkele Duitsers met doodskoppetten stappen uit en mijn broers Willem en Johan zijn het slachtoffer. ‘Mitkommen!’, snauwt er één, ze moeten te voet mee naar Meijel. Verderop langs de weg worden ze genadeloos afgeranseld, dat kunnen wij zien. Dan, een harde knal! Moeder zegt: ‘Och, toch! ... ze worden doodgeschoten.’ Maar dat gebeurt gelukkig niet. Eén Duitser moet zo hard hebben geslagen, dat de steel van zijn hand-
Dan in september. We laten Piet weer aan het woord: “Als wij van Heusden af komen, zien we vier Duitse kanonnen achter het huis verdwijnen. Even later staan die al achter de ligusterhaag aan de kant van Meijel opgesteld. Een Piper verkenningsvliegtuig vliegt enkele rondjes en kort daarna slaan de eerste granaten vanaf Eindhoven in. Twee Duitsers op ons erf worden dodelijk getroffen en mijn broer Ties, die eieren aan het rapen is, raakt zwaargewond. Een kwartier na die beschietingen is er in de buurt geen Duitser meer te
Broer Johan en zus Mien blijven thuis om het vee te verzorgen maar de rest van de familie evacueert enkele dagen later alsnog naar een oom op den Dijk. Daar blijven ze tot ze naar Heusden terug kunnen, al is dat dan nog niet naar hun eigen huis. Op 29 oktober wordt bij de Buizerd namelijk zwaar gevochten met de inzet van veel tanks. Gevechten die de Duitse tegenaanval een zware slag toebrengen. Het opruimen van de vele slachtoffers, van de enorme materiële verwoesting maar zeker ook van de talrijke mijnen, kost tijd. Volgens Piet wordt het gebied daarom pas weer op 1 maart 1945 vrijgegeven. Dan pas kunnen ze naar huis.
presenteren. Op 13 maart 1945 bewerkt broer Tinus met paard en cultivator een stuk land tussen hun huis en café Jeuken. Piet daarover: “Terwijl vader toekijkt, trekt het paard zo’n ding bloot … ‘Stop!’, roept vader nog, die wel ziet dat het mis is … hij is te laat! Ik zit in onze noodwoning in het kippenhok en zie het gebeuren. Tinus was dood. Van het paard hebben we niks meer teruggevonden. Dat ding … dat was een tankmijn.”
De beelden van de oorlog willen Piet maar niet met rust laten. Hij heeft nog meer verhalen: • Hoe de met zijn paard en kar gevorderde buurman, die de lijken van Duitse soldaten naar Limburg moest brengen, bij Berkvens even op verhaal moest komen. • Hoe hij schrok van de menselijke botten, toen hij het luik van Piet Berkvens. (Foto: Gerard Geboers) een uitgebrande tank opende. • Hoe hij zichzelf ooit bijna doodgeschoten heeft? • Wat zijn broer Toon beleefd heeft, toen hij met andere OD-ers het slagveld moest Zij kwamen hier sneuvelen, zegt hij, opruimen? want later heeft hij ook nog een kaakbot • Dat de tientallen fietswrakken, die hij opgegraven. vond bij het bouwrijp maken van zijn perceel aan de Bergweg, alleen maar van “Ik slaap er nog ooit niet van… !”, Duitse soldaten geweest kunnen zijn. zegt Piet tot besluit.
Aanbieding geldig t/m 1 juni 2019
FILETLAPJES
KIPSPIESEN
NATUREL OF GEMARINEERD
DIVERSE SOORTEN
Piet beschrijft wat hij onderweg ziet: “Net voorbij de Eeuwselse bossen, ter hoogte van de Achtermijterbaan, lagen de eerste dode varkens in de sloot en ook stonden er kapotgeschoten voertuigen … daar begon voor mij de oorlog! … tot thuis was het niks als dode paarden, varkens en koeien … verderop, tussen ons huis en café Jeuken, daar hadden de Duitsers de weg laten springen … er gaapte nog een groot gat. Al het verkeer moest noodgedwongen door de berm waar ze tankmijnen gelegd hadden. Wel vijftig mannen hebben dat hele terrein meter voor meter met een lange stok af moeten speuren om maar geen mijn te missen.”
500 GRAM VOOR
5,
45
3+1 GRATIS Slagerij vando Goch WEEKENDPAKKERS vr za
Ties Berkvens in zijn revalidatieperiode in 1944-1945. (Foto: collectie Frans vd Mortel)
Maar nog daarna zal de oorlog de familie Berkvens zijn meest naargeestige gezicht
Alléén geldig op 16, 17 en 18 augustus Martinetplein 72 Deurne Tel.: 0493-312385
Kijk voor de barbeque www.slagerijvangoch.nl
500 gram
Los Per 500 gram
Zie pagina 99 8 en 90.
1.35
1.38
2 voor
099 .
PLUS Mineola
PLUS Komkommer 2 stuks
WEEKENDPAKKERS WEEKEN do vr za Alléén geldig op 16, 17 en 18 augustus
Danie de Wet Winemakers Selection, Gatonegro of Hardys VR Chardonnay of Sauvignon 2 voor Blanc
3.75
PLUS Blonde 500 gram d’Aquitaine Hamburgers
1.35
099 .
Pak 4 stuks
PLUS Mineola
Fles 75 cl
PLUS PLUS Komkommer Los 2 stuks
Per
500
4.99
379 .
1.38
099 .
Mineola gram
D LKE A
G
E
Los Per 500 gram
299 .
Dagvers G
UI
T
LI M B UR
Nu nóg meer & fruit 199 . 199 . groente 79 299 . . blijvend in prijs 3verlaagd. 3.39
2.69 - 2.99
Danie de Wet Winemakers 4.99 Selection, Alle halve raster- of kruimelvlaaien Gatonegro Geschikt voor 5 personen of Hardys VR Per halve vlaai Chardonnay 33/18 PLUS Blonde of Sauvignon PLUS Blonde Aanbiedingen zijn niet bestemd voor wederverkopers en/of grootverbruikers. Prijswijzigingen en/of zetfouten voorbehouden. d’Aquitaine Hamburgers Om al onze klanten te laten profiteren van onze scherpe aanbiedingen, Blanc geldt er een maximum van 5 aanbiedingen per klant (tenzij anders vermeld). d’ Aquitaine Hamburgers
PLUS Filet Americain
3.75
Bakje naturel à 225 gram of bakje speciaal à 175 gram Per bakje
Pak 4 stuks
Fles 75 cl Pak 4 stuks Wil je per mail op de hoogte blijven van de laatste aanbiedingen bij PLUS? Meld je dan nu aan via plus.nl
plus.nl
Openingstijden:ma ma.-do. 8.00- 20.00 - 20.00| vr | vrij. 8.00 - 21.00 za. 8.00 - 20.00 | zo. 8.00 - 20.00 Openingstijden: - do 8.00 8.00 - 21.00 | za| 8.00 - 20.00 | zo 9.00 - 18.00 D LKE A
PLUS Aardappelschijfjes
G
E
UI
T
G
Bouwmans Jozef & Bouwmans | Deurne | Plusweg 1 | XXXX XX | Dagvers Plusstad | T:Zeilberg 0523 65 63| 93 | (Naam) | St. LI M B UR
Champignons
78 1. 0. 0. computeronderhoud 89 199 .
3.39
2.69 - 2.99
PLUS Filet Americain 33/18
99
Alle halve raster- of kruimelvlaaien
Bak 250 gram
PLUS Filet Geschikt voor 5 personen Bakje naturel à Per halve vlaai Per bakje
Bakje naturel à 225 gram of bakje speciaal à 175 gram Per bakje
33/ 18
Aanbiedingen zijn niet bestemd voor wederverkopers en/of grootverbruikers. Prijswijzigingen en/of zetfouten voorbehouden.
Om al onze klanten te laten profiteren van onze scherpe aanbiedingen, geldt er een maximum van 5 aanbiedingen per klant (tenzij anders vermeld).
Aanbiedingen Om
al
onze
Wil je per mail op de hoogte blijven van de laatste aanbiedingen bij PLUS? Meld je dan Wil nu aan via plus.nl je
Americain Zak 600
225 gram
zijn
klanten
niet
te
of
voor
profiteren
op
gram
bakje
bestemd
laten
Ook verkoop van pc’s, laptops en printers per
de
speciaal
à
175 gram
wederverkopers
van
onze
scherpe
hoogte
en/of
aanbiedin
blijven
va
PLUS plus.nl Openingstijden:ma ma.-do. 8.00- 20.00 - 20.00| vr | vrij. 8.00 - 21.00 za. 8.00 - 20.00 | zo. 8.00 - 20.00 Openingstijden: Openingstijden: - do 8.00 8.00 - 21.00 | za| 8.00 - 20.00 | zo 9.00 - 18.00 Openingstijden: ma.-do. 8.00 ma - do 8.00 - 2 Conference los Bouwmans Jozef & Bouwmans | Deurne | Plusweg 1 | XXXX XX | Plusstad | T:Zeilberg 0523 65 63| 93 | (Naam) | St. Bouwm (Naa
0.69
1.49
E-mail: PLUS info@verkooppc.nl Courgette
Mobiel: 06 - 204 27 220 Per stuk
Per kilo
Kijk voor het complete assortiment en de actuele prijzen op
plus.nl/laagblijvers
Openingstijden: ma - za 7.30 - 21.00 | zo 8.00 - 19.00
Openingstijden: ma t/m do 8.00 - 20.00 | vrij. 8.00 - 21.00 | za. 8.00 - 20.00 | zo. 8.00 - 20.00
plus.nl
plus.nl
Bouwmans St. Jozef /&Plusweg Bouwmans | Deurne | Van Hiermoetdenaam 1 // Plusstad //Zeilberg T: 0523 65 63 |93
WIJ GAAN VERBOUWEN! zie pagina 6
Den Draai in Zeilberg. (Foto: Hein van Bakel)
Bestuur Den Draai: ‘Het lijkt op chantage’
ZEILBERG – Het bestuur van sociaal cultureel centrum Den Draai in Zeilberg overweegt de deuren te sluiten. Of sterker nog, het gebouw te koop aan te bieden aan de gemeente Deurne of een andere belangstellende partij. Het pand is hard aan onderhoud toe. Het gebouw en de grond is eigendom van de beheersstichting Den Draai, maar de gemeente Deurne is verantwoordelijk voor een deel van de onderhoudskosten. Toezeggingen blijven al jaren uit. “De gemeente wil nu eerst weer plannen gaan maken voor een nieuwe gymzaal. Het probleem wordt bij ons neergelegd. Alsof het geld voor groot onderhoud er pas komt als er een oplossing is voor de gymzaal. Het lijkt op chantage”, aldus penningmeester Kees Witteveen van de beheersstichting van Den Draai.
door Ine van Hal
Aspergeseizoen in volle gang
(Foto: Hein van Bakel) DEURNE - Het aspergeseizoen loopt als het weer het toelaat nog tot eind juni. Aan de Hanenbergweg in Zeilberg wordt hard gewerkt om het witte goud te oogsten. De eerste asperges van de volle grond werden in maart al gestoken bij kwekerij Berkershoeve in Liessel. Dat was een record. Normaliter duurt het seizoen van april tot juni.
Bestuurslid en beheerder van het cultureel centrum Jan van den Eijnden voelt zich “een speelbal. De indruk wordt gewekt dat wij niet mee willen werken aan een oplossing voor de gymzaal. In het verleden hebben we als bestuur samen met een werkgroep een plan ingediend, inclusief bouwkundige en financiële onderbouwing. Het plan was al goedgekeurd, maar moest vanwege de hoogte van het bedrag nog besproken worden door het college van B&W. Tijdens een overleg in het gemeentehuis werd een eenzijdige brief voorgelezen, waarin duidelijk gemaakt werd dat het plan van de baan was. We hebben nog nooit zo verbouwereerd het gemeentehuis verlaten en dachten dat het ook nooit meer zou gebeuren. Maar nu is het toch weer gelukt.” Van den Eijnden doelt daarmee op een overleg met de wethouder waarvoor het bestuur van Den Draai onlangs uitgenodigd was. “In plaats van de wethouder werden we te woord gestaan door een nieuwe ambtenaar, die zich niet ingelezen had in de situatie. Die wilde weer van vooraf aan beginnen met het maken van plannen voor Zeilberg. Eerder werd groot onderhoud al jarenlang opgeschort vanwege de plannen voor een nieuwe gymzaal. Moeten we daar nu weer jaren op wachten? Het is niet aan het bestuur van Den Draai om plannen te maken voor een gymzaal, maar dat lijkt nu wel een verplichting. Het voelt als chantage.”
Binnenklimaat
Wekelijks maken zo’n achttien verenigingen gebruik van Den Draai en nog eens zo’n vijf verenigingen maandelijks. Sinds 2008 is er volgens de beheerder geen groot onderhoud meer gepleegd aan het gebouw. “Het binnenklimaat is hard aan verbetering toe”, zegt Van den Eijnden. “We kunnen niet fatsoenlijk ventileren en de warmte gaat naar buiten. We moeten voor 1 juli voldoen aan een duurzaamheidsrapportage, maar we kunnen niets.” Het bestuur van de beheersstichting wil niet de verantwoordelijkheid dragen voor eventuele gevolgen van achterstallig onderhoud. “Jaarlijks maken 60.000 mensen gebruik van het gebouw”, aldus Kees Witteveen. “Stel dat het een keer hard regent en het dak stort in. Wie neemt dan de verantwoordelijkheid? Ik niet, ik stop er mee.” In december vorig jaar heeft de gemeenteraad van Deurne het college opdracht gegeven om prioriteit te stellen aan de realisatie van een gymzaal in Zeilberg. Dat staat volgens het stichtingsbestuur los van het beheer van Den Draai. “Het probleem wordt nu wel bij ons neergelegd”, aldus Kees Witteveen. “Wij hoeven niet per se een gymzaal, we hebben geld nodig voor groot onderhoud. Als daar geen toezegging voor komt dan houdt het op. Dan moet het gebouw op slot.” Wethouder Helm Verhees was niet in de gelegenheid tijdig een reactie te geven.
1 Webshop 2 Winkels VA N M I E R L O S C H O E N E N . N L
KIJ K VOOR ALLE MERKSCHOEN EN OP:
Altijd dichtbij!
ASTE N | B E E K E N D O N K
Asten - Beek en Donk www.vanmierloschoenen.nl
Zie pagina 18
75 JAA
DoendePr eel R VRIJH
vuur
EID
Zie pagina 24&25