Szkolne Klimaty 1 2017 (28)

Placówka akredytowana przez Podlaskiego Kuratora Oświaty – RE.5470.4.2015

Internetowy Kwartalnik Edukacyjny

NUMER 1/2017 (28)

STYCZEŃ 2017

ISSN 2080-1513

STR. 2

SZKOLNE KLIMATY

Spis treści Reforma stała się faktem - Bożena Makarewicz-Jafiszow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 3 Reforma oświaty w Suwałkach - Bożena Makarewicz-Jafiszow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 4 Dzień Głośnego Czytania - Gimnazjum nr 6 w Suwałkach - Zbigniew Skolmowski . . . . . . str. 6 WYDAWCA Suwalski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Suwałkach ul. T. Noniewicza 83 16-400 Suwałki tel./fax 87 566 36 46 www.sodn.suwalki.pl REDAKTOR NACZELNY Bożena Makarewicz - Jafiszow ZESPÓŁ REDAKCYJNY Grażyna Serafin Janina Steczkowska

Wydarzenia w II Liceum Ogólnokształcącym im. Gen. Zygmunta Podhorskiego w Suwałkach Grzegorz Kalejta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 6 Rodzinne lekcje w Szkole Podstawowej nr 11 z Oddziałami Integracyjnymi w Suwałkach - Natalia Górska, Katarzyna Baczewska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 7 „Śniadanie daje moc” w SP nr 11 z Oddziałami Integracyjnymi w Suwałkach - Natalia Górska, Katarzyna Baczewska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 8 Wydarzenia w Zespole Szkół nr 4 w Suwałkach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 8 Wydarzenia w Zespole Szkół Technicznych w Suwałkach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 10 Jubileusz 15-lecia Suwalskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Suwałkach. . . . . . . . . str. 12 Jubileusz Zespołu Szkół nr 6 im. K. Brzostowskiego w Suwałkach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 14 Jubileusz Zespołu Szkół nr 4 w Suwałkach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 14

GRAFIKA NA OKŁADCE PIXART w Suwałkach

Suwalska VII Kampania „Białej Wstążki” w Suwałkach - Hanna Zienkiewicz . . . . . . . . . . str. 15

OPRACOWANIE I SKŁAD Radosław Skibicki

Innowacyjne Przedszkole nr 8 w Suwałkach - Janina Steczkowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania tekstów oraz zmian tytułów. Tekstów niezamówionych nie zwraca się. Za treść reklam i ogłoszeń redakcja nie ponosi odpowiedzialności.

„Zdolny Suwalczanin” – program, który daje szansę - Janina Steczkowska . . . . . . . . . . . . . str. 16 str. 17

Grant Podlaskiego Kuratora Oświaty – „Jak rozmawiać z rodzicami w szkole o problemach i włączać ich w proces decyzyjny klasy/szkoły? - Hanna Zienkiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 19 Proste a magiczne, czyli Kamishibai - Grażyna Serafin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 20 Szansa na indeks - Grażyna Serafin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 21 Jak most prowadzący w dorosłe życie – doradca zawodowy w szkole - Magdalena Kaszkiel str. 21 Kreatywne Suwałki - Maciej Jarmocewicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 22 Prijekt „Young Eyes” - prof. Cliff Hague . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 22 Warto pojechać, warto rozmawiać, warto czerpać inspiracje - Marcin Hościłowicz . . . . . . str. 23 eTwinning—nie udawaj Greka, że nie wiesz - Marcin Hościłowicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 23 Rada Rodziców– pełnoprawnym członkiem społeczności w szkole i przedszkolu - Zbigniew De-Mezer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 24 Nie taki diabeł straszny jak go malują, czyli jak pomóc pokonać trudności w uczeniu się chemii?

- Katarzyna Bacewicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 24 Warsztaty „Metoda Dobrego Startu” w SODN - Marzanna Kamińska . . . . . . . . . . . . . .

str. 25

Informacja dla autorów artykułów nadsyłanych do zamieszczenia w Internetowym Kwartalniku Edukacyjnym „Szkolne Klimaty” Materiały zgłaszane do publikacji prosimy nadsyłać drogą elektroniczną w formacie Word (.doc, .docx, jako załącznik) na adres sodn.suwalki@gmail.com. Tekst: czcionka: Times New Roman; rozmiar czcionki 12; interlinia 1,5; tytuł na początku artykułu, odróżniający się od treści; krótka informacja o autorze zamieszczona pod tekstem (imię, nazwisko, miejsce pracy, w przypadku nauczycieli specjalizacja); przypisy i bibliografia zamieszczone pod tekstem (jeśli w tekście są odwołania do innych publikacji). Ilustracje i zdjęcia: format: .jpg, .gif, .tiff, .png; mogą być zamieszczone w tekście bądź jako osobny plik; niezależnie od formy, powinny zawierać opis z wyraźnym wskazaniem autora lub źródła (w nazwie pliku bądź pod

wklejonym do dokumentu obrazem). Przypisy: według schematu uproszczonego: autor, tytuł, miejsce wydania, wydawnictwo, rok wydania, strony; w przypadku podania strony internetowej – link do strony. Bibliografia: autor, tytuł, miejsce wydania, wydawnictwo, rok wydania, strony (w przypadku czasopism lub pracy zbiorowej), numer ISBN. Redakcja „Szkolnych Klimatów” nie zwraca nadesłanych materiałów oraz zastrzega sobie prawo odmowy wydrukowania artykułu, dokonywania zmian lub skrótów w tekstach i tytułach.

NUMER 1/2017 (28)

STR. 3

Słowo od…

Szanowni Państwo, Oddajemy w Państwa ręce kolejny numer Szkolnych Klimatów. W tym numerze trochę wracamy do wspomnień z wydarzeń w suwalskich szkołach i placówkach, ale też patrzymy w przyszłość opisując, jakie zmiany czekają oświatę po wprowadzeniu reformy.

Pierwszy semestr bieżącego roku szkolnego obfitował w suwalskich szkołach w wiele wydarzeń i uroczystości. Warto wspomnieć o jubileuszach szkół – obchodził je Zespół Szkół nr 4, Zespół Szkół nr 6 – najstarsze nasze suwalskie szkoły funkcjonujące do dziś. 35 lat obchodziła Szkoła Podstawowa nr 5 w Zespole Szkół nr 9, 25 lat świętował „Trzeci” – Liceum Ogólnokształcące im.

Alfreda Lityńskiego w Suwałkach. My też mieliśmy swój jubileusz – obchodziliśmy 15 lecie powstania Ośrodka.

O tych wydarzeniach piszemy w numerze.

Trudno wyliczyć wszystkie wydarzenia i działania podejmowane w suwalskich szkołach. Życie szkolne toczy się szybko, ciągle pojawiają się nowe pomysły i ini-

cjatywy, dlatego warto do nich wracać propagować i promować, stąd też w numerze zamieszczamy sporo artykułów poświęconych minionym w szkołach wydarzeniom i podejmowanym przedsięwzięciom.

Polecamy też artykuł o innowacjach w jednym z suwalskich przedszkoli, pomysłach na rozwój czytelnictwa, czy na uczczenie Święta Niepodległości. Piszemy też o projektach uczniowskich, a także eTwinningu.

Opisujemy też konferencje i warsztaty, które organizowaliśmy w naszym Ośrodku w ramach wspomagania szkół i placówek, a także w ramach programu „Zdolny Suwalczanin”.

Bardzo dziękujemy za przesłane materiały, cieszymy się, że możemy wspólnie tworzyć swoistą „kronikę” wydarzeń z naszych suwalskich szkół.

Bożena Makarewicz- Jafiszow

Reforma stała się faktem Prezydent Andrzej Duda 9 stycznia 2017 r. podpisał ustawy reformujące system oświaty. Od najbliższego roku szkolnego będzie obowiązywała ośmioletnia podstawówka i cztero- lub pięcioletnia szkoła średnia. Szkoły zawodowe zostaną zastąpione dwustopniowymi szkołami branżowymi. Nie będzie rekrutacji do gimnazjów, a te istniejące będą stopniowo wygaszane, aż do zakończenia edukacji obecnych gimnazjalistów.

Zmiany te były zapowiadane od dawna, w grudniu ukazały się ustawy Prawo Oświatowe i Przepisy wprowadzające Prawo Oświatowe. MEN uruchomiło specjalną stronę internetową „Dobra Szkoła” - http:// reformaedukacji.men.gov.pl, na której umieszczane są wszystkie bieżące informacje dotyczące wprowadzanych zmian. Podlaski Kurator Oświaty również uruchomił zakładkę na stronie internetowej Kuratorium, tam z kolei znajdują się informacje o wydarzeniach w naszym województwie, m.in. spotkaniach informacyjnych związanych z reformą - http://www.kuratorium.bialystok.pl/category/ reforma-edukacji

Obowiązek dostosowania istniejących szkół do wymagań nowego prawa oświatowego spoczywa na samorządach. Do 31 marca każdy samorząd musi podjąć odpowiednia uchwałę w tej sprawie. Przygotowanie i realizacja takich uchwał nie jest taka prosta – wymaga pewnej procedury – najpierw projekty uchwał muszą trafić pod obrady radnych, a następnie opiniuje je Kurator Oświaty ( w ciągu 21 dni musi wydać opinię, przy czym opinia Kuratora jest wiążąca - kurator ma kluczowy głos, negatywna opinia skutkuje brakiem możliwości wprowadzenia proponowanych przez samorząd rozwiązań). Projekty uchwał trzeba też skierować do zaopiniowania do organizacji związkowych (opinie związków nie są wiążące). Po przejściu tej procedury - radni przyjmą ostateczną uchwałę, ale ta trafi jeszcze do nadzoru wojewody.

Bożena Makarewicz- Jafiszow

STR. 4

SZKOLNE KLIMATY

Reforma oświaty w Suwałkach Po zapowiedziach polskiego rządu o planach przeprowadzenia reformy oświaty Prezydent Miasta Suwałk powołał specjalny zespół, który miał za zadanie wypracować najlepsze dla suwalskich szkół, dzieci i nauczycieli rozwiązania. Większość propozycji była konsultowana zarówno z suwalskimi radnymi, dyrektorami szkół czy rodzicami.

Prace trwały intensywnie, poddano analizie stan suwalskiej oświaty, bazę szkół, prognozy demograficzne, liczbę oddziałów w szkołach i placówkach, stan zatrudnienia nauczycieli i pracowników administracyjnych.

Miasto Suwałki jest w o tyle dobrej sytuacji, że nie funkcjonują samodzielne gimnazja. Istniejące gimnazja są włączone w Zespoły Szkół, najczęściej przy szkołach podstawowych. Dlatego też stopniowo będą one wygaszane, a zespoły szkół ostatecznie staną się samodzielnymi podstawówkami. Odmienna sytuacja będzie dotyczyła dwóch gimnazjów, które wchodzą w skład Zespołu Szkół nr 2 i Zespołu Szkół nr 4. Te szkoły czekają nieco większe zmiany.

wowych prowadzonych przez Miasto Suwałki,  określenia kryteriów rekrutacji do publicznych szkół podstawowych prowadzonych przez Miasto Suwałki,  likwidacji IV Liceum Ogólnokształcącego.

Marzec 2017 r.

Podjęcie 3 uchwał w sprawie (marzec 2017 r.) – po otrzymaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty:  dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjów do nowego ustroju szkolnego,  dostosowania sieci szkół ponadpodstawowych i specjalnych do nowego ustroju szkolnego,  dostosowania sieci przedszkoli i oddziałów przedszkolnych do nowego ustroju szkolnego.

Październik/Listopad 2017 r.

Podjęcie 14 uchwał w sprawie:

Harmonogram działań w Suwałkach w związku z planowaną reformą oświaty:

 przekształcenia 6-letniej SP4 w 8-letnią SP4,  przekształcenia 6-letniej SP6 w 8-letnią SP6,

Styczeń 2017 r.

Podjęcie 5 uchwał w sprawie:  włączenia Szkoły Podstawowej nr 9 im. Wł. Puchalskiego w Suwałkach do Zespołu Szkół nr 2 w Suwałkach,  projekt – dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjów do nowego ustroju szkolnego,  projekt – dostosowania sieci szkół ponadpodstawowych i specjalnych do nowego ustroju szkolnego,  projekt – dostosowania sieci przedszkoli i oddziałów przedszkolnych do nowego ustroju szkolnego,  dotacji dla szkół i placówek niepublicznych.

Luty 2017 r.

Podjęcie 3 uchwał w sprawie:  określenia kryteriów rekrutacji do publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podsta-

 przekształcenia 6-letniej SP9 w 8-letnią SP9 funkcjonującą w Zespole Szkół nr 2,  przekształcenia ZS3 w ośmioletnią szkołę podstawową,  przekształcenia ZS7 w ośmioletnią szkołę podstawową,  przekształcenia ZS8 w ośmioletnią szkołę podstawową,  przekształcenia ZS9 w ośmioletnią szkołę podstawową,  przekształcenia ZS10 w ośmioletnią szkołę podstawową,  przekształcenia Zasadniczej Szkoły Zawodowej nr 2 (w ZS nr 6) w Branżową Szkołę I stopnia,  przekształcenia Zasadniczej Szkoły Zawodowej nr 3 (w ZST) w Branżową Szkołę I stopnia,  przekształcenia Specjalnej Zasadniczej Szkoły Zawo-

NUMER 1/2017 (28)

dowej (w SOSW1) w Specjalną Branżową Szkołę I stopnia,  przekształcenia Szkoły Specjalnej Przysposabiająca do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi (w SOSW1) w Szkołę Specjalną Przysposabiającą do Pracy,  przekształcenia dotychczasowej szkoły policealnej (zmiana nazwy),  włączenia Specjalnego Gimnazjum nr 8 do Specjalnej Szkoły Podstawowej nr 1 (w SOSW1)

STR. 5

czasowe obwody. Ta kwestia będzie podlegała analizie w latach kolejnych. Analizie poddano liczbę etatów nauczycielskich – między innymi w wyniku reformy oświatowej od nowego roku szkolnego konieczna będzie likwidacja 20 pełnych etatów nauczycielskich. Jednak po przeprowadzeniu analizy i stwierdzeniu, że 34 nauczycieli ma bądź nabędzie w tym roku prawa emerytalne być może uda się uniknąć zwolnień. Jednolity i docelowy system oświaty będzie funkcjonował w 2024 roku. Propozycje zmian oraz harmonogram ich wdrażania został przedstawiony na spotkaniu z dyrektorami szkół 10 stycznia, a także na konferencji prasowej 11 stycznia oraz była szeroko rozpowszechniana w lokalnych mediach.

Bożena Makarewicz- Jafiszow

Październik/Listopad 2019 r.

Podjęcie 12 uchwał w sprawie:  stwierdzenia zakończenia działalności Gimnazjum nr 1,  stwierdzenia zakończenia działalności Gimnazjum nr 4,  stwierdzenia zakończenia działalności Gimnazjum nr 5,  stwierdzenia zakończenia działalności Gimnazjum nr 6,  stwierdzenia zakończenia działalności Gimnazjum nr 7,  stwierdzenia zakończenia działalności Specjalnego Gimnazjum nr 8,  przekształcenia ZS4 w Technikum (włączenie wygaszanego Gimnazjum nr 2 do Technikum nr 4, stwierdzenie zakończenia działalności Gimnazjum nr 2, przekształcenie 4-letniego Technikum nr 4 w 5-letnie Technikum nr 4),  przekształcenia 3-letniego II LO w 4-letnie II LO,ZS2 w II LO (włączenie wygaszanego Gimnazjum nr 3 do II LO, stwierdzenie zakończenia działalności Gimnazjum nr 2),  przekształcenia 3-letniego I LO w 4-letnie I LO,  przekształcenia 3-letniego III LO w 4-letnie III LO,  przekształcenia 4-letniego Technikum nr 3 w 5-letnie Technikum nr 3,  przekształcenia 4-letniego Technikum nr 2 w 5-letnie Technikum nr 2.

Nie planuje się zmian w obwodach szkół, toteż w roku szkolnym 2017/2018 będą obowiązywały dotych-

Źródło: www.um.suwalki.pl

STR. 6

SZKOLNE KLIMATY

Dzień Głośnego Czytania - Gimnazjum nr 6 w Suwałkach Nasze gimnazjum już po raz kolejny wzięło udział w ogólnopolskiej akcji „Dzień Głośnego Czytania”. 29 września każdą lekcję rozpoczynaliśmy głośną lekturą specjalnie wybranej dla klasy książki. Czytaliśmy i beletrystykę, i utwory popularnonaukowe. Wszystkie książki to nowości wydawnicze zakupione przez naszą bibliotekę w ramach Narodowego Rozwoju Czytelnictwa.

W bibliotece odbył się także szkolny etap konkursu „Mistrz Pięknego Czytania”. Do międzyszkolnej rywalizacji zakwalifikowali się następujący uczniowie: Łukasz Stefanowicz z klasy IIc, Maja Barszczewska z klasy IIIa, Aleksandra Jasińska z klasy IIIb, Gabriela Trocka z klasy IIIb. Patronem wszystkich działań promujących czytelnictwo jest pani Alicja Piaścik.

Korzyści płynących z czytania nie sposób przecenić, a spośród licznych aforyzmów dotyczących książek i czytania warto wziąć sobie do serca przestrogę Marka Twaina: „Człowiek, który nie czyta książek, nie ma żadnej przewagi nad tym, który nie potrafi czytać”.

Zbigniew Skolmowski

Wydarzenia w II Liceum Ogólnokształcącym im. Gen. Zygmunta Podhorskiego w Suwałkach W grudniu 2016 r. uczniowie II LO w Suwałkach wypuścili w stratosferę (około 30 km .) balon, który miał zarejestrować obraz przez kamerę Go Pro. Złe warunki pogodowe spowodowały, że dwa nadajniki GPS, które pozwoliłyby odnaleźć balon, nie odpowiadały na wysyłane do nich komendy i balon do tej pory nie został odnaleziony. Mimo niepowodzenia misji uczniowie nie poprzestają na jednym wypuszczonym balonie i już planują kolejny lot w czerwcu 2017 roku. Kapsuła, która wzniesie balon będzie lepiej wyposażona m.in. w kilka czujników w GPS i GSM oraz czujniki temperatury i ciśnienia, które pozwolą na pomiary w warstwie stratosfery.

Kibicować można różnie. Najważniejsze, aby nie stracić z oczu najważniejszego celu. Dlatego też w II LO powstał klub kibica, popularnie nazywany Ultras II LO. Uczniowie w nim skupieni przygotowują specjalne oprawy najważniejszych imprez sportowych. Poprzez zaangażowanie – własnoręcznie przygotowane banery, konfetti, okrzyki, przyśpiewki – uczą odpowiedzialnego i kulturalnego zachowania podczas poszczególnych imprez.

30 listopada na suwalskim stadionie odbył się mecz pomiędzy Suwalskim Klubem Sportowym Wigry a GKS Jastrzębie. Zawodnikom kibicowali również Ultrasi.

Wraz z tą imprezą odbył się konkurs na najlepszą flagę! Nam przypadło drugie miejsce oraz nagroda w wysokości 1000 zł na zakup sprzętu sportowego.

NUMER 1/2017 (28)

STR. 7

Jednym z wydarzeń w ramach kampanii promującej czytelnictwo, zatytułowanej „Daj się przyłapać jesienią na czytaniu książek” była prezentacja nowości książkowych zakupionych do biblioteki szkolnej.

4 listopada, w holu szkoły wyeksponowano około 1000 nowych książek, zakupionych z dotacji otrzymanej w ramach „Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa”.

Uczniowie mieli okazję zapoznać się z najnowszą ofertą biblioteki szkolnej, jak również mogli od razu wypożyczyć pozycję, która ich zainteresowała.

Czytelnicy wypożyczyli w tym dniu ponad 120 powieści, będących na światowych listach bestsellerów.

Było to wydarzenie atrakcyjne dla wielu czytelników, ze względu na to, że prezentowane książki były zakupione w dużej mierze na życzenie uczniów.

Nietypowym pomysłem na świętowanie kolejnej rocznicy niepodległości Polski była uroczystość, podczas której uczniowie mogli poznać kolejne karty polskiej drogi do wolności oraz wspólne śpiewanie znanych i popularnych utworów muzycznych. W rolę wykonawców tych patriotycznych utworów wcielili się uczniowie klas pierwszych II LO: zarówno klasowo, jak też indywidualnie. Zwieńczeniem całości był wspólny śpiew kilku utworów już nie tylko przez „aktorów”, ale całą społeczność szkolną.

Grzegorz Kalejta

Rodzinne lekcje w Szkole Podstawowej nr 11 z Oddziałami Integracyjnymi w Suwałkach Zajęcia otwarte to jedna z form współpracy szkoły/przedszkola z rodzicami, w czasie której mają oni okazję zapoznać się ze sposobami pracy dydaktyczno-wychowawczej oraz bezpośrednio zobaczyć, jak funkcjonuje ich dziecko w grupie rówieśników, zaobserwować jego mocne i słabe strony.

Osobiste uczestnictwo rodziców w takich spotkaniach, pokazuje dzieciom, że to co robią codziennie w szkole, czy przedszkolu jest dla nich bardzo ważne. Oczywiście dzięki temu wzrasta poczucie wartości dzieciaków, zacieśniają się więzi rodzinne, a i rodzice mogą się bardziej poznać i zintegrować, co jest szczególnie istotne w klasie integracyjnej.

Takie zajęcia właśnie zorganizowałyśmy 20 października 2016 roku w naszej integracyjnej klasie 0A. Obawiałyśmy się, że w dobie permanentnego pośpiechu i nawału różnych obowiązków, możemy mieć problem z frekwencją rodziców na zajęciach. Ku naszej radości okazało się jednak, że rodzice nie zawiedli i zaszczycili nas i swoje pociechy stuprocentową obecnością.

Na początku zajęć był uroczysty występ dzieci, które miały okazję pokazać ile już umieją, potem były wspólne tańce, piosenki, ale także nauka rysunku i liczenia. Dzieci przeżywały to spotka-

nie, były nad wyraz aktywne, widać było olbrzymią motywację do pracy. Niezwykle zaangażowani byli też rodzice. Zajęciom towarzyszyła miła i życzliwa atmosfera. W związku z dużym zainteresowaniem, na prośbę rodziców ustalono, że zajęcia takie będą organizowane cyklicznie.

Natalia Górska, Katarzyna Baczewska

STR. 8

SZKOLNE KLIMATY

„Śniadanie daje moc” w SP nr 11 z Oddziałami Integracyjnymi w Suwałkach „Śniadanie daje moc” to program edukacyjny dla nauczycieli, rodziców i uczniów klas 0-3 szkół podstawowych, który od sześciu lat w dniu 8 listopada obchodzony jest w szkołach w Europie i Polsce.

Organizatorem programu „Śniadanie Daje Moc” jest Partnerstwo dla Zdrowia – koalicja firm: Danone, Lubella (należąca do Grupy Maspex Wadowice), marki Biedronka (należąca do Grupy Jeronimo Martins) oraz Instytutu Matki i Dziecka – wiodącej w kraju instytucji naukowej i medycznej.

Program realizowany jest pod patronatem Ministra Edukacji Narodowej, Rzecznika Praw Dziecka oraz Ośrodka Rozwoju Edukacji.

Najważniejszymi celami programu jest zwiększanie świadomości na temat zdrowego odżywiania i roli śniadania diecie dziecka oraz przyczynianie się do obniżania poziomu niedożywienia dzieci w Polsce poprzez edukację i promocję prawidłowego żywienia.

Według badań (wywiady z wychowawcami klas 1-6 szkół podstawowych) przeprowadzonych w kwietniu 2011 r. przez Millward Brown SMG/KRC na zlecenie firmy Danone i Banków Żywności: w blisko 40% klas 1-6 w polskich szkołach podstawowych są dzieci, które nie jedzą drugiego śniadania.

Prawie ćwierć miliona (220 tys.) dzieci szkół podstawowych odżywia się w sposób niewystarczający dla ich prawidłowego rozwoju, np. wychodzą z domu bez śniadania, przychodzą do szkoły bez drugiego śniadania, nie jedzą codziennie obiadu, - ok. 130 tys. uczniów szkół podstawowych w Polsce skarży się z powodu niedożywienia.

dania - 95% dzieci w wieku 6 – 11 lat w ciągu tygodnia nie je codziennie drugiego śniadania (źródło: sniadaniedajemoc.pl).

A jak wiadomo, śniadanie to najważniejszy posiłek w ciągu dnia. Dzięki niemu dzieci mają energię do nauki, więcej chęci do działania, ich pamięć jest lepsza i dłużej potrafią się skoncentrować. To najlepszy start w nowy dzień!

Dlatego też w naszej szkole, w klasie integracyjnej 0A zorganizowany został Klub „Śniadanie Daje Moc” i w dniu 8 listopada 2016 roku obchodziliśmy Europejski Dzień Zdrowego Jedzenia i Gotowania (ang. „European Day of Healthy Food and Cooking”).

Przystąpiliśmy do tej akcji po to, aby wykształcić u dzieci zdrowe nawyki żywieniowe, wytłumaczyć, które produkty są zdrowe, a które nie, które warto jeść, a których należy wręcz unikać. Scenariusze lekcji dostosowałyśmy do potrzeb i możliwości dzieci. Treści w nich zawarte objęły m.in. 12 zasad zdrowego odżywiania, właściwości zdrowotne produktów, informacje na temat liczby posiłków, zdrowego trybu życia, ważności czystości i higieny – w trakcie przygotowania i przed spożyciem posiłków. Dzieci zaznajomiły się również z piramidą zdrowego żywienia – z ulotek dostępnych w sieciach handlowych wycinały zdrowe produkty i na ich bazie tworzyły konstrukcję piramidy. Największą zaś frajdą było komponowanie ze zdrowych produktów własnych kanapek i zajadanie podczas wspólnego śniadania.

Według badania „Zachowania i nawyki żywieniowe Polaków” przeprowadzonego w 2010 r. przez Centrum Badań Opinii Społecznej: co piąty Polak rezygnuje z codziennego jedzenia śniadania, dotyczy to zwłaszcza uczniów i studentów (40%).

Aż 20% osób poniżej 24 roku życia rezygnuje ze śniadania kilka razy w tygodniu, co szósty uczeń czy student je śniadanie tylko sporadycznie lub w ogóle go nie jada.

Według badania IQS "Share of Stomach" zrealizowanego w grudniu 2009 roku na zlecenie firmy Danone: - 24% dzieci w wieku 6 – 11 lat w ciągu tygodnia nie je codziennie śnia-

Wydarzenia w Zespole Szkół nr 4 w Suwałkach Maraton pisania listów Amnesty International W ostatnimi miesiącu w roku 2016 (8 grudnia) po raz dziewiąty odbył się w naszej szkole Maraton Pisania Listów pod hasłem Napisz list – zmień życie. To coroczna inicjatywa pod patronatem Amnesty International organizowana w wielu krajach na świecie. Na nasze zaproszenie do wzięcia udziału w akcji odpowiedziało dziewięć suwalskich szkół. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu młodzieży i nauczycieli wspólnie napisaliśmy 1436 listów w obronie praw człowieka.

Natalia Górska, Katarzyna Baczewska

NUMER 1/2017 (28) Warsztaty kulinarne "Stawiam na drób" prowadzone przez mistrza kulinarnego Marcina Budynka Po raz kolejn, tym razem 21 listopada, nasi uczniowie mieli okazję wziąć udział w warsztatach kulinarnych prowadzonych przez mistrza sztuki kulinarnej, znanego kucharza – Marcina Budynka. Przyszli adepci sztuki kulinarnej uczący się w klasach o specjalności technik żywienia i usług gastronomicznych mogli przygotować wyśmienite dania i jednocześnie rozwijać swoje umiejętności. Powstały dzieła sztuki kulinarnej, smaczne dania z mięsa drobiowego. Projekt nosił tytuł „Stawiam na drób”, więc na stole królowały kurczaki, przepiórki, gołębie i kaczki. Realizatorem projektu był Związek Polskie Mięso. Uczniowie z dużą uwagą słuchali porad mistrza dotyczących nowoczesnych technik przygotowywania mięsa drobiowego, dodawania odpowiednich przypraw i ziół oraz sposobów serwowania dań. Uczniowie uczestniczyli także w wykładzie, na którym dietetyk Judyta Szymkowiak mówiła o tym, dlaczego warto jeść mięso drobiowe i jakie są jego wartości odżywcze.

STR. 9

Happening edukacyjny „Nie marnuj jedzenia” 19 października wolontariusze z naszej szkoły wzięli udział w happeningu edukacyjnym „Nie marnuj jedzenia”. Uczniowie w barwnym przemarszu manifestowali swoją postawę wobec problemu marnowania żywności. Uczennica klasy I Ż zajęła I miejsce w konkursie na najciekawsze hasło związane z tematyką happeningu.

Konkurs Głośnego Czytania Fragmentów Prozy Henryka Sienkiewicza

Marsz Żywej Pamięci

2 grudnia, w ramach cyklicznej imprezy czytelniczej, odbył się Konkurs Głośnego Czytania Fragmentów Prozy Henryka Sienkiewicza. Do udziału w konkursie zgłosiło się wielu uczniów z klas technikum i gimnazjum. Prezentacja multimedialna, poprzedzająca Konkurs, dostarczyła wielu informacji na temat życia i twórczości pisarza. Dwie godziny trwały zmagania z tekstami znanych i lubianych powieści H. Sienkiewicza. Zapre-

9 września 2016 roku uczniowie klas drugich gimnazjum, jak co roku, uczestniczyli w Międzynarodowym Marszu Żywej Pamięci Polskiego Sybiru w Białymstoku. Tegoroczne uroczystości odbywały się pod hasłem: Nauczyciele Polscy - Zesłańcy Sybiru. Jest to ważne wydarzenie w życiu naszej szkoły, ponieważ od wielu lat pielęgnujemy pamięć o zesłanych Polakach „na nieludzką ziemię” i uczestniczymy z pocztami sztandarowym szkoły i Koła Sybiraków w Suwałkach w uroczystościach patriotycznych.

Obchody Ogólnopolskiego Dnia Praw Dziecka 18 listopada obchodziliśmy w naszej szkole Ogólnopolski Dzień Praw Dziecka. Chcieliśmy podkreślić, że dzieci mają swoje prawa i powinny być one przestrzegane. Zorganizowaliśmy debatę, podczas której uczniowie wyrazili swoje zdanie na temat praw, potrzeb i problemów dzieci i młodzieży. 21 listopada grupa młodzieży z naszej szkoły wzięła udział w happeningu z okazji Dnia Praw Dziecka. Zapytali oni przechodniów o najważniejsze prawa dzieci, czy są one przestrzegane oraz dlaczego dzieci mają prawnie ustalone obowiązki. W tym dniu gościliśmy również w Szkole Podstawowej nr 9 w Suwałkach. Rozmawialiśmy z uczniami klasy VI A na temat praw i obowiązków dzieci. Nie zabrakło dobrej zabawy i kreatywnej pracy w grupach.

zentowano między innymi fragmenty Potopu, Quo vadis, Krzyżaków i wzruszającej noweli o Janku Muzykancie.

"Baśniowy ambaras" w wykonaniu uczniów z Małego Przedsiębiorstwa PROFIT 6 grudnia już po raz trzeci młodzież naszej szkoły odwiedziła dzieci przebywające w suwalskim szpitalu. Uczniowie z Małego Przedsiębiorstwa PROFIT przygotowali dzieciom

STR. 10 przedstawienie pt. "Baśniowy ambaras" oraz upominki. W paczkach znalazły się zabawki, słodycze i przybory szkolne, które zostały podarowane przez nauczycieli i uczniów naszej szkoły.

Wyjazd do Francji Nasza szkoła już od wielu lat uczestniczy w wymianie językowej młodzieży z zaprzyjaźnionym z Suwałkami francuskim miastem Grande - Synthe. W dniach 7-12 listopada pięć uczennic naszego gimnazjum pojechało do Grande-Synthe, aby pogłębiać znajomość języka francuskiego, poznawać kulturę, obyczaje i tradycje Francji. Podczas pobytu uczennice wraz z opiekunem zwiedzały Historyczne Centrum Górnicze w De Lewarde, kopułę d'Helfaut, Gimnazjum im. Juliusza Verna, korzystały z atrakcji parku wodnego Plopsaqua oraz maszerowały ulicami Grande - Synthe podczas Parady Świętego Marcina.

Wzięły również udział w uroczystościach upamiętniających zakończenie I wojny światowej. Oprócz doskonalenia umiejętności językowych, poznania kultury, kuchni, architektury i zabytków naszych przyjaciół z Francji, wyjazd był też świetną okazją do zawarcia nowych znajomości i przyjaźni.

Otrzęsiny klas pierwszych Dnia 24 listopada zorganizowaliśmy w naszej szkole otrzęsiny klas pierwszych. Uczniowie zmierzyli się w licznych konkurencjach, podczas których m.in. rozwiązywali quiz o szkole, przygotowali portrety swoich wychowawców oraz prezentacje

SZKOLNE KLIMATY wylosowanej wcześniej epoki (lata 20-te, 40-te, 60-te, 80/90-te, współczesność), rywalizowali w zawodach sportowych. Było dużo śmiechu i zabawy, na uczniów czekały również słodkie niespodzianki. Każda klasa otrzymała także antyramę do przygotowania o sobie prezentacji - zostaną one zawieszone na szkolnych korytarzach. Zwycięskie klasy - IAG i IE poszły do kina na wybrany przez siebie film.

MIXER KULINARNY „Szef dla Młodych Talentów” - warsztaty kulinarne Uczniowie klasy o profilu technik żywienia i usług gastronomicznych uczestniczyli w listopadzie i w grudniu w Warszawie w mixerze kulinarnym „Szef dla Młodych Talentów”, czyli programie prowadzonym przez sieć hurtowni MAKRO Cash&Carry Polska. Mixery kulinarne - to spotkania edukacyjne z mistrzami sztuki kulinarnej organizowane dla szkół gastronomicznych. Tematem pierwszego były ryby i owoce morza, a spotkanie prowadził Paweł Oszczyk - szef kuchni warszawskiej restauracji La Rotisserie, zdobywca prestiżowego tytułu Szefa Roku 2016. Kolejnym razem na stole królowała dziczyzna, a cennych uwag udzielał znany w świecie kulinarnym Witek Iwański - szef restauracji "Aruana" w Serocku, która zdobyła rekomendację Slow Food Polska; zwycięzca prestiżowego konkursu Wine & Food Noble Night. Warsztaty były dla naszych uczniów niezwykłym przeżyciem, a także dały im możliwość zdobycia cennego doświadczenia zawodowego. (opracowano na podstawie materiałów nadesłanych przez szkołę)

Wydarzenia w Zespole Szkół Technicznych w Suwałkach Uczniowie i nauczyciele Zespołu Szkół Technicznych w Suwałkach na przestrzeni kilku ostatnich miesięcy odnieśli liczne sukcesy. Oto kilka najbardziej spektakularnych podjętych działań, które wpłynęły na osiąganie przez młodzież naszej szkoły różnych sukcesów.

Polonez dla Niepodległej Polonez dla Niepodległej to nowatorska forma uczczenia Święta Niepodległości przez młodzież i nauczycieli z Zespołu Szkół Technicznych w Suwałkach. Uczniowie już po raz drugi tanecznym korowodem z kotylionami przeszli spod Muszli Koncertowej w parku Konstytucji 3 Maja pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, by tam złożyć kwiaty. Uroczysty taniec to według uczniów nie tylko forma upamiętnienia 98. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, ale także żywa lekcja patriotyzmu, tradycji oraz historii kraju. To również wyraz szacunku dla godła, hymnu, języka polskiego, bo one stoją na straży naszej tożsamości narodowej. Wszystkim uczestnikom tego przedsięwzięcia towarzyszyła myśl, aby w pochodzie ku przyszłości nie zapominać o dumie narodowej i wartościach ogólnoludzkich.

Poczytanki czwartkowe „Kto czyta, żyje wielokrotnie, a kto z książkami obcować nie chce, na jeden żywot jest skazany” – słowa poety Józefa Czechowicza stały się myślą przewodnią cyklicznych spotkań pod nazwą „Poczytanki czwartkowe”. W zaaranżowanej na szkolnym holu kawiarence nauczyciele i uczniowie - czytają fragmenty wybranych dzieł literatury pięknej. Dotąd można było posłuchać między innymi wierszy ks. Jana Twardowskiego, fragmentów „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, „Wiedźmina” Andrzeja Sapkowskiego, lektur tematycznie związanych z Tygodniem Edukacji Globalnej. Czytanie jest przyjemne i czyni nas mądrzejszymi. Comiesięcznymi spotkaniami z literaturą poprzez głośne czytanie, dowodzimy, że miłością do literatury można „zarażać innych”. Literatura – bez względu na jej gatunek – pozwala odczuwać emocje. Dzięki niej młodzi ludzie wykształcają w sobie dojrzałość emocjonalną, która później pozwala im pokonywać życiowe trudności. Udowodniono, że ludzie, którzy są dojrzali emocjonalnie, częściej osiągają sukces w życiu, więc uczniowie ZST czytają i nie ociągają się!

NUMER 1/2017 (28)

Konkurs „Pokaż swoje umiejętności – zawód to klucz do sukcesu” Zespół Szkół Technicznych jest organizatorem XI już edycji konkursu zawodowego międzyszkolnego pn. „Pokaż swoje umiejętności – zawód to klucz do sukcesu”. Honorowy patronat nad konkursem objął Prezydent Miasta Suwałk. Jest on adresowany do młodzieży, która pragnie wykazać się kreatywnością, twórczą pasją i praktycznymi umiejętnościami. W ramach tego konkursu uczniowie Michał Ćwikliński oraz Jakub Kibitlewski wykonali „Łazik ZSTRONIK” – zdalnie sterowany i terenowy łazik do przewożenia oszczepów, młotów i dysków na zawodach lekkoatletycznych. Projekt ten okazał się na tyle atrakcyjny, że otrzymał wyróżnienie i nagrodę pieniężną w konkursie. Ponadto zaprezentowano go i wykorzystano po raz pierwszy jego możliwości na suwalskim stadionie podczas 70. Mistrzostw Polski Juniorów w Lekkiej Atletyce. Następnie stadionowy łazik uczniów Zespołu Szkół Technicznych wykorzystano na Mistrzostwach Świata Juniorów w Bydgoszczy.

STR. 11

towanych gier planszowych to: „Budowa bazy kosmicznej”, „Egipskie piramidy” oraz „Uciekająca funkcja kwadratowa”.

Innowacyjność projektu polega na zastosowaniu przez uczniów matematyki do celów użytkowych.

Trzeci projekt – „Suwałki 360 O” ma zachęcić młodych uczniów naszej szkoły do większej kreatywności i rozwoju ich talentów. Podczas prac nad tym projektem uczniowie będą dokonywać wirtualizacji pewnych miejsc życia publicznego – wewnątrz jak i z zewnątrz budynków, parków, placów na terenie Suwałk i najbliższej okolicy, wykorzystując do tego specjalną kamerę, pracującą w trybie 360 ◦. Nowoczesna kamera będzie posiadała możliwość poruszania się w czterech płaszczyznach, tak, by osoba oglądająca mogła poczuć się, jakby sama znajdowała się w obserwowanym przez nią miejscu. Efekt spaceru po konkretnej przestrzeni można uzyskać umieszczając ją na szczycie dowolnego środka lokomocji. Prace nad tym projektem koordynuje Tomasz Deresz.

Sukcesy sportowe ZST Miłośnicy sportu w naszej szkole również odnoszą sukcesy. Młodzi sportowcy, trenujący piłkę siatkową pod opieką nauczyciela Lecha Remiszko oraz uczniowie trenujący koszykówkę, której instruktorem jest pan Marcin Baranowski, należą do I Ligi Podlaskiego Wojewódzkiego Szkolnego Związku Sportowego. W kwietniu 2016 roku nasi uczniowie zajęli I miejsce w Międzynarodowym Turnieju Koszykówki Chłopców pod patronatem Prezydenta Miasta Suwałk. Z kolei uczniowie trenujący pod opieką pana Janusza Łapińskiego trafili do III Ligi Futsalu Chłopców Szkół Ponadgimnazjalnych Województwa Podlaskiego.

Projekty uczniowskie W ramach konkursu „Rozwijam swoje pasje” aż trzy projekty Zespołu Szkół Technicznych zostały ocenione pozytywnie i tym samym otrzymały zarekomendowanie do dofinansowania przez Prezydenta Miasta Suwałk.

Pierwszy projekt pod nazwą „Język angielski z pasją” w ramach prac Klubu Miłośników Języka Angielskiego jest stworzony z myślą o uczniach pragnących rozwijać swoje zdolności językowe poprzez rozmowy z native speakerami, gry językowe i integracyjne. W ramach tego projektu i pod opieka pani Edyty Śliwińskiej zostanie nakręcony film, prezentujący pracę młodzieży, zorganizowana zostanie Noc Językowa w ZST, zaś działania projektowe zakończy wycieczka do Ambasady Amerykańskiej i Ambasady Brytyjskiej w Warszawie. „Wytwórnia gier planszowych” to drugi projekt uczniów ZST i ich koordynatora Łukasza Erenca, który otrzymał pozytywną rekomendację i dofinansowanie w ramach konkursu „Rozwijam swoje pasje”. W ramach projektu planowany jest rozwój działającego już Klubu Miłośników Gier Planszowych w kierunku samodzielnego stworzenia trzech autorskich gier planszowych na bazie wiedzy matematycznej. Tytuły projek-

(opracowano na podstawie materiałów nadesłanych przez szkołę)

STR. 12

SZKOLNE KLIMATY

Jubileusz 15-lecia Suwalskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Suwałkach Suwalski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Suwałkach w grudniu 2016 r. obchodził 15 rocznicę istnienia. Był to moment skłaniający do podsumowań, spojrzenia w przeszłość, wywołujący wspomnienia i refleksje. Jubileusz to powód do satysfakcji mierzonej efektami piętnastoletniej pracy nauczycieli konsultantów, doradców metodycznych, a także dyrektorów placówki.

Trudno wyliczyć zorganizowane szkolenia, warsztaty, konferencje, przedsięwzięcia, pomysły i działania. SODN od początku istnienia stara się odpowiadać na potrzeby środowiska lokalnego, w szczególności oświatowego i odgrywa w nim znaczącą rolę. Cieszy nas fakt, że wśród naszych Partnerów znajdują szkoły i placówki, a także liczne instytucje i organizacje samorządowe, biznesowe, pozarządowe. Współpraca z nimi znacznie wzbogaca i uatrakcyjnia naszą ofertę. Bardzo dziękujemy za dotychczasowe wspólne działania.

Suwalskie Spotkania Edukacyjne

Działalność na rzecz środowiska lokalnego

Współpraca międzynarodowa

NUMER 1/2017 (28) Warsztaty, zajęcia otwarte i kursy doskonalące

STR. 13 Konferencje

Konkursy

Nauczyciele konsultanci i doradcy metodyczni SODN

Na zdjęciu od lewej – u góry: Maciej Jarmocewicz, Katarzyna Bacewicz, Hanna Zienkiewicz, Wioletta Kulbacka, Bożena Makarewicz-Jafiszow, Grażyna Mazalewska, Marzanna Kamińska, Ewa Kozłowska; na dole: Marcin Hościłowicz, Magdalena Kaszkiel, Agnieszka Zackiewicz, Janina Steczkowska, Joanna Raczyło, Beata Harasimowicz, Grażyna Serafin, Zbigniew De-Mezer

Zdjęcia z Jubileuszu znajdą Państwo na naszej stronie internetowej www.sodn.suwalki.pl w galerii.

Zachęcamy również do obejrzenia filmu z wydarzenia pod adresem https://goo.gl/vfXvWj .

STR. 14

SZKOLNE KLIMATY

Jubileusz Zespołu Szkół nr 6 im. K. Brzostowskiego w Suwałkach Korzenie Zespołu Szkół nr 6 im. Karola Brzostowskiego sięgają dwudziestolecia międzywojennego, w związku z tym 21 października 2016 roku obchodziliśmy 90-lecie powstania szkoły.

Z tej okazji odbyła się msza święta w kościele Bł. Anieli Salawy. Część oficjalna kontynuowana była w budynku szkoły, gdzie zaproszeni goście mogli obejrzeć wystawę pt.: „90 lat minęło” oraz uczestniczyć w uroczystych obchodach. Wystąpienia artystyczne poprzedziły okolicznościowe przemowy przybyłych gości, a także ślubowanie uczniów klas pierwszych.

Inspiracją do stworzenia części artystycznej był rys historyczny szkoły, z którego najważniejsze wydarzenia zostały przypomniane podczas występu. Zamysłem autorów było przybliżenie historii szkoły obecnym uczniom, nauczycielom, absolwentom oraz zaproszonym go-

ściom. Wspomniane zostały między innymi sylwetki najważniejszych postaci, które miały znaczący wpływ na rozwój i życie szkoły. Pojawiły się również ciekawostki z życia społeczności szkolnej. Postacią, która sprawowała pieczę nad przebiegiem uroczystości, był duch Karola Brzostowskiego wybitnego reformatora społecznego, właściciela ziemskiego oraz twórcy Rzeczypospolitej Sztabińskiej, w postać którego wcielił się uczeń naszej szkoły. W krótkich scenkach zobrazowano zarówno realia lekcji z lat 50 i 80 ubiegłego wieku, jak i z współczesności. Zwieńczeniem oficjalnych obchodów był bal pracowników, emerytów i absolwentów Zespołu Szkół nr 6 im. Karola Brzostowskiego, dawnego „Mechaniaka”.

Organizacją jubileuszu powstania szkoły zajęli się: A. Barszczewska, J. Grabowska, K. Gorszewski, E. Milewska, A. Słabińska, M. Stempska, A. Szumski. (opracowano na podstawie materiałów nadesłanych przez szkołę)

Jubileusz Zespołu Szkół nr 4 w Suwałkach 23 września cała społeczność szkolna oraz zaproszeni goście i absolwenci obchodzili Jubileusz 110-lecia Szkoły. Były kwiaty, podziękowania, prezenty, wystąpienia, prezentacja filmu o szkole oraz część artystyczna przygotowana przez naszą wspaniałą młodzież. Jednakże to, co najważniejsze i najbardziej wyjątkowe, dotyczyło sfery emocji. Nie brakowało wzruszeń podczas spotkań po latach z nauczycielami, kolegami i koleżankami z klasy; podczas zwiedzania pracowni, w których miało się lekcje.

Odnalezienie siebie na zdjęciu zamieszczonym na wystawie okolicznościowej lub w kronice szkolnej, było niezwykłą podróżą w czasie. (opracowano na podstawie materiałów nadesłanych przez szkołę)

NUMER 1/2017 (28)

STR. 15

Suwalska VII Kampania „Białej Wstążki” w Suwałkach Kampania Białej Wstążki została zainicjowana w 1991 roku przez kanadyjskich studentów, w drugą rocznicę wydarzeń z 6 grudnia 1989 r., kiedy to w budynku Politechniki w Montrealu antyfeminista Marc Lépine zastrzelił 14 kobiet i ranił 13 innych osób. Wytłumaczeniem jego czynu miał był fakt, że kobiety nie powinny kończyć studiów technicznych.

Jak podaje Organizacja Międzynarodowa „Amnesty International”, codziennie jedna na pięć kobiet w Europie staje się ofiarą przemocy, a przemoc domowa i wobec kobiet w Europie jest nadal powszechna. Rada Europy ocenia, że rośnie liczba kobiet zabitych lub okaleczonych na tle przemocy domowej w Polsce.

Kampania Białej Wstążki to największa na świecie międzynarodowa kampania mająca na celu zatrzymanie przemocy wobec kobiet.

Aktualnie Kampania Białej Wstążki prowadzona jest w blisko 60 krajach świata i skierowana jest szczególnie mężczyzn, ale również do uczniów – dziewcząt i chłopców.

Symbolem Kampanii jest Biała Wstążka. Noszenie jej przez mężczyzn oznacza zobowiązanie do przerwania milczenia w kwestiach przemocy wobec kobiet oraz do zdecydowanego reagowania, gdy się jest jej świadkiem. Stanowi ona również osobisty manifest noszącego ją mężczyzny w zakresie wyrażenia sprzeciwu wobec przemocy. Opowiedzenie się po stronie krzywdzonych jest moralnym i psychologicznym wsparciem kobiet oraz pokazuje, że mężczyźni potępiają przemoc i opowiadają się za jej społecznym napiętnowaniem.

W wielu miastach Polski od kilku lat z okazji Międzynarodowych Dni przeciwko Przemocy Wobec Kobiet, trwających od 25 listopada do 10 grudnia, mężczyźni zachęcani są do noszenia białej wstążki.

Organizowane są także różne parady, konferencje i happeningi.

Także w Suwałkach od 2010 roku organizowane są działania mające na celu zwrócenie uwagi na przemoc wobec kobiet oraz sytuacje znęcania się nad członkami rodziny oraz wypracowanie skuteczniejszych metod pomocy i działań profilaktycznych.

Hasło VII Suwalskiej Kampanii „Białej Wstążki” brzmi – „ŹRÓDŁEM MOCY - RODZINA BEZ PRZEMOCY".

Koordynatorem tegorocznej VII Kampanii „Białej Wstążki” w Suwałkach jest Stowarzyszenie Mężczyźni Przeciw Przemocy. Patronat nad Kampanią obrał Prezydent Miasta Suwałki i Starosta Suwalski.

Współorganizatorami VII Kampanii „Białej Wstążki” w Suwałkach i Powiecie Suwalskim są: Komenda Miejska Policji w Suwałkach, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Suwałkach, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Suwałkach, Suwalski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Suwałkach, Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach, Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Suwałkach, Urząd Gminy Suwałki, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach, Areszt Śledczy w Suwałkach, Fundacja "EGO" w Suwałkach, Suwalski Ośrodek Kultury, Stowarzyszenie "Wybór" w Suwałkach, Stowarzyszenie Mężczyźni Przeciw Przemocy, Miejski Klub Sportowy Ślepsk Suwałki.

Suwalska VII Kampania Białej Wstążki trwała od 25 listopada do 16 grudnia 2016 roku.

Współorganizatorzy, w ramach realizacji celów Kampanii, zaplanowali i zrealizowali różnorodne działania adresowane do wszystkich zainteresowanych w mieście Suwałki i na terenie Powiatu Suwalskiego, w tym do zainteresowanych nauczycieli z przedszkoli, szkół i placówek.

Suwalski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Suwałkach wspólnie ze Stowarzyszeniem Mężczyźni Przeciw Przemocy, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Suwałkach, Komendą Miejską Policji w Suwałkach zorganizował spotkanie informacyjne dla pedagogów szkół i zainteresowanych nauczycieli dotyczące udziału przedszkoli, szkół

i placówek w imprezach, szkoleniach, seminariach oraz konkursie w ramach tegorocznej VII Kampanii Białej Wstążki.

W SODN w Suwałkach odbyły się seminaria dla nauczycieli i wychowawców klas „Postępowanie wobec dyskryminacji, przemocy, wykluczenia społecznego w szkole” oraz „Rozpoznawanie i wspieranie ofiar przemocy w szkole".

Ponadto współorganizatorzy Kampanii zaplanowali i zrealizowali szereg działań, m.in. takich jak: - Stowarzyszenie Mężczyźni Przeciw Przemocy, Komenda Miejska Policji w Suwałkach, Straż Miejska w Suwałkach, Fundacja EGO – współorganizacja happeningu „Biała róża dla kobiety” – promocja Kampanii na ulicy Chłodnej w Suwałkach – wręczanie kobietom białych róż.

- Komenda Miejska Policji w Suwałkach we współpracy z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Suwałkach i Suwalskim Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli w Suwałkach - współorganizacja konkursu dla szkół – „Szkoła – bezpieczna jak dom” - nagrodzono placówkę oświatową, która wyróżniła się w realizacji programów profilaktycznych w zakresie przeciwdziałania agresji rówieśniczej oraz przemocy w rodzinie, zorganizowanie plebiscytu na „ Gentelmana w Policji”.

- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Suwałkach – spotkanie informacyjne dla pedagogów szkół i zainteresowanych nauczycieli, zajęcia psychoedukacyjne „Cyberprzemoc”, „Wokół postaw rodzicielskich” oraz „Randka bez przemocy”, współorganizacja konkursu dla szkół – „Szkoła – bezpieczna jak dom”.

- Areszt Śledczy w Suwałkach - przeprowadzenie akcji informacyjno edukacyjnej- pogadanki, audycja radiowa na temat przemocy, informacje na temat konsekwencji stosowania przemocy, prowadzone przez funkcjonariuszy zajęcia edukacyjne na terenie szkół zainteresowanych przeprowadzeniem warsztatów dla uczniów z zakresu przemocy, wykonanie około 7 tysięcy białych wstążek przez skazanych odbywających kary pozbawienia wolności w AŚ Suwałki, m.in. w grupie wykonujących wstążki skazani za przestępstwa z użyciem przemocy.

- Miejski Klub Sportowy Ślepsk Suwałki - w Przedszkolu „Zielony Zakątek” wspólne zajęcia plastyczne, na których wraz z zawodnikami dzieci wykonały 100 papierowych róż rozdawanych podczas akcji.

Hanna Zienkiewicz

STR. 16

SZKOLNE KLIMATY

„Zdolny Suwalczanin” – program, który daje szansę Program „Zdolny Suwalczanin” wzbudził duże zainteresowanie w lokalnym środowisku oświatowym. We wrześniu 2016 r. SODN we współpracy z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Suwałkach zorganizował seminarium inaugurujące rozpoczęcie realizacji miejskiego programu „Zdolny Suwalczanin”. Zaprezentowano na nim założenia programu oraz działania przewidziane do realizacji przez instytucje w nim uczestniczące, tj. suwalskie szkoły, SODN w Suwałkach, Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną w Suwałkach, Suwalski Ośrodek Kultury, Bibliotekę Publiczną im. M. Konopnickiej w Suwałkach. W seminarium wzięła udział Pani Ewa Sidorek – Zastępca Prezydenta Suwałk i pomysłodawczyni programu „Zdolny Suwalczanin”, która omówiła jego ideę oraz zasady finansowania. Swoją ofertę wsparcia rozwoju ucznia zdolnego, adresowaną do różnych podmiotów: uczniów, nauczycieli i rodziców, zaprezentowały instytucje uczestniczące w programie: Poradnia PsychologicznoPedagogiczna, SODN, Biblioteka Publiczna oraz SOK. W spotkaniu uczestniczyło kilkadziesiąt osób związanych z suwalską oświatą i kulturą - nauczycieli, dyrektorów szkół, przedszkoli, placówek kultury i nauki. W ich opinii realizacja programu „Zdolny Suwalczanin” staje się dla wszystkich kolejnym, ale ciekawym wyzwaniem.

SODN aktywnie uczestniczy w realizacji Programu, organizując dla nauczycieli konferencje i warsztaty poświęcone pracy z uczniem zdolnym. W październiku 2016 r. odbyła się w SODN konferencja „Jak rozpoznać ucznia zdolnego i wspierać jego rozwój?”. Prowadzili ją m.in. znani w Polsce trenerzy z grupy POWER: Zofia DomaradzkaGrochowalska, Sebastian Wasiołka oraz dr Ryszard Jurkowski. Omówiono na niej potrzeby dziecka uzdolnionego, jego zachowania i postawy, profile inteligencji w sytuacjach dydaktycznych oraz najważniejsze zagadnienia dotyczące współpracy z rodzicami uczniów zdolnych. Podkreślono ogromną rolę gier i zabaw dydaktycznych w procesie rozpoznawania uzdolnień i talentów. Dokonano także przeglądu gier dydaktycznych i możliwości ich wykorzystania w środowisku szkolnym w pracy z uczniem zdolnym.

W listopadzie 2016 r. SODN zorganizował kolejną konferencję dla nauczycieli nt. Uczniowie zdolni – jak diagnozować ich uzdolnienia i predyspozycje zawodowe? Dr Aleksandra Guzik, pracownik naukowy Uniwersytetu Gdańskiego, mówiła o tym, w jaki sposób rozpoznawać uzdolnienia uczniów za pomocą narzędzi diagnozy pedagogicznej.

Barbara Wasiołka mówiła o aspektach prawnych dotyczących uczniów zdolnych. Zofia Domaradzka-Grochowalska zaprezentowała sprawdzone rozwiązania z zakresu współpracy szkoły z rodzicami uzdolnionych uczniów, zaś Sebastian Wasiołka dokonał przeglądu narzędzi internetowych wspomagających diagnozę i rozpoznawanie predyspozycji zawodowych uczniów z różnych poziomów edukacji. Magdalena Kaszkiel, nauczyciel konsultant SODN, przedstawiła zakres działań doradcy zawodowego w szkole wspierających nauczycieli w diagnozowaniu mocnych stron uczniów oraz ich predyspozycji do uczenia się.

W grudniu 2016 r. w SODN zorganizowano warsztaty poświęcone technikom kreatywnym rozwijającym twórcze myślenie w pracy z uczniem zdolnym. Prowadziła je Dorota Tomaszewicz. Trenerka z grupy POWER zaprezentowała na nich drabinę procesu edukacyjnego, omówiła także bariery twórczego myślenia oraz sposoby ich przezwyciężania. W interesującej formie warsztatowej poddano grupowej refleksji zależność między twórczym myśleniem a funkcjonowaniem półkul mózgu. Uczestnicy szkolenia wykonywali testy określające dominującą półkulę mózgową, a także wykonywali ćwiczenia na pobudzenie prawej i lewej półkuli mózgu do pracy.

Warsztaty na temat narzędzi coachingowych, wspierających proces kształcenia uczniów zdolnych prowadziła Zofia Domaradzka-Grochowalska. Zaprezentowała na nich prawdy i mity na temat coachingu oraz wskazała obszary w pracy z uczniami, w których narzędzia coachingowe można wykorzystać. Uczestnicy szkolenia dowiedzieli się także, jak definiować cele rozwojowe oraz w jaki sposób pracować z oporem i przekonaniami uczniów.

Warsztaty zyskały bardzo wysoką ocenę wszystkich uczestniczących w nich nauczycieli – uznano je za inspirujące i bardzo przydatne w pracy zawodowej.

Wszystkie formy doskonalenia zorganizowane przez SODN cieszyły się dużym zainteresowaniem nauczycieli i dyrektorów suwalskich szkół i przedszkoli.

Od października do grudnia 2016 r. wzięło w nich udział w nich około 300 osób.

Janina Steczkowska

NUMER 1/2017 (28)

STR. 17

Innowacyjne Przedszkole nr 8 w Suwałkach Przedszkole nr 8 z Oddziałami Integracyjnymi w Suwałkach ostatnio zasłynęło w naszym środowisku mnogością realizowanych innowacji pedagogicznych.

Warto podkreślić wiedzę, pomysłowość i zaangażowanie pracujących w przedszkolu Nauczycielek, które nie boją się wyzwań. Ich inicjatywom bardzo sprzyja Pani Dyrektor Urszula Rutkowska, która sama jest inspiratorką wielu działań oraz chętnie stwarza swoim nauczycielkom przestrzeń do realizowania kreatywnych, a co najmniej twórczych przedsięwzięć. Oto niektóre z nich. „Mruczący terapeuta” - działaniami realizowanymi w ramach innowacji pedagogicznej z zakresu felinoterapii zostały objęte dzieci 4-5 letnie posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm. Zajęcia prowadzone są z udziałem 18 miesięcznego rodowodowego kocura, rasy Ragdoll, o umaszczeniu RAGn03, posiadającego certyfikat kota terapeuty z ramienia Fundacji Dogoterapeutycznej „Husky team”.

pię. W czasie zajęć realizowane są wielopłaszczyznowe oddziaływania na zmysły dzieci: słuch, wzrok, węch i dotyk. Wyzwalana jest spontaniczna aktywność w sferze uczuciowej i werbalnej. Różnorodne formy i działania umożliwiają dzieciom ekspresję przeżyć i uczuć. Dzieci uczą się bezpiecznego obcowania z kotem, wykonywania czynności pielęgnacyjnych oraz odpowiedzialności.

W czasie zajęć i zabaw naturalna spontaniczność kota pozwala dziecku odczuć satysfakcję z wykonywanych przez nie zadań, a także mobilizuje go do podejmowania nowych wyzwań.

Podczas terapii z udziałem kota, jednym z ważniejszych elementów pracy z dziećmi autystycznymi jest stymulacja poprzez dotyk, który wycisza pobudzone dzieci, a te zbyt wyciszone pobudza do działania.

To wszystko dzieje się dzięki cierpliwości, intuicji i sile spokoju kota. Koci terapeuta „uczy” dzieci szacunku, przyjaźni, cierpliwości oraz ułatwia im naukę.

Kot potrafi przeniknąć do izolowanego świata dziecka autystycznego. Dzieci w obecności kota uspokajają się, rozluźniają i wydają się bardziej otwarte. Kontakt z kotem pomaga im radzić sobie z lękiem, stresem i zdobywać ufność. Ma też korzystny wpływ na nawiązywanie łączności z innymi ludźmi. Pomaga im okazywać uczucia.

Kot staje się pomostem między światem dziecka, a światem jego rodzica, terapeuty, rówieśników.

Stymulacja rozwoju dzieci autystycznych wymaga stosowania alternatywnych, czasami niekonwencjonalnych metod i form pracy. Jedną z form zajęć wspomagających rozwój, łączącą naukę, zabawę i rewalidację jest właśnie terapia wykorzystująca kontakt z kotem. Pomaga ona przełamać bariery lękowe, ułatwia budowanie zaufania pomiędzy dzieckiem a terapeutą, wycisza, usprawnia komunikację, obniża poczucie samotności, podnosi poczucie własnej wartości.

Felinoterapia jest formą terapii kontaktowej.

Opiera się na założeniu, że kontakt ze zwierzęciem przyczynia się do poprawy zdrowia fizycznego i psychicznego dziecka, dzięki czemu usprawniane są jego funkcje poznawcze i percepcyjno-motoryczne. Jest to terapia, która przełamuje wszelkiego rodzaju ograniczenia, ułatwia komunikację, rozwija zdolności okazywania uczuć i emocji, zmniejsza poczucie samotności. To także zabawa i edukacja wspierana udziałem mruczącego terapeuty.

Terapia z udziałem kota jest bardzo dobrym wsparciem terapii dla dzieci autystycznych. Umożliwienie dzieciom kontaktu ze zwierzęciem stanowi fundament usprawniania ich w różnym zakresie rozwojowym. Odpowiednio dobrane ćwiczenia zdecydowanie wspierają tera-

Cały proces felinoterapii jako formy terapeutycznej jest wieloetapowy i wymaga cierpliwości od dziecka, terapeuty, rodziców oraz… kota. Regularnie odbywające się zajęcia felinoterapii przynoszą wiele pozytywnych efektów pedagogicznych i terapeutycznych.

Program percepcyjno-motoryczny „Ruch dla uczenia się - MOVE TO LEARN” to metoda wspomagająca rozwój dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Działaniami realizowanymi w ramach innowacji zostały objęte dzieci 6 - 9-letnie posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na spektrum zaburzeń autystycznych. „Ruch dla uczenia się – Move to Learn” jest jedną z metod terapii percepcyjno – motorycznej. Program skierowany jest do dzieci z trudnościami rozwojowymi i edukacyjnymi, zawłaszcza do tych, które mają nabyte z okresu wczesnego dzieciństwa odruchy bezwarunkowe lub nieukończony czy zaburzony proces rozwoju układu nerwowego.

Metoda „Move to Learn” została stworzona z myślą o dzieciach z niedojrzałością do nauki szkolnej, nadpobudliwością psychoruchową, zaburzeniami koncentracji uwagi czy z problemami neurologicznymi. Jest metodą terapii opartej na ruchu, przeznaczoną do stosowania z dziećmi i młodzieżą mającymi trudności w uczeniu się, wynikające z opóźnień w rozwoju neurologicz-

STR. 18

nym. Nieprawidłowe planowanie lub organizacja ruchów dłoni są przyczyną trudności z wykonywaniem czynności manualnych. Według założeń programu „Ruch dla uczenia się – Move to Learn” bez zniwelowania trudności ruchowych wielospecjalistyczny typ oddziaływań nie będzie w pełni skuteczny.

Stosowanie programu „Ruch dla uczenia się Move to Learn” w grupie dzieci czyni go bardzo interesującym dla praktyki terapeutycznej, natomiast potwierdzona w badaniach efektywność sprawia, że jest on także programem wiarygodnym. Dodatkowo stwarza szansę na udzielanie pomocy dzieciom w tym środowisku, w którym na co dzień najdłużej przebywają. „Klinika wesołego języka” to zabawy logorytmiczne stymulujące rozwój mowy dzieci. Innowacja obejmuje dzieci w wieku od 3 do 6 lat. Innowacja prowadzona jest w formie cyklu zajęć raz w tygodniu po 30 minut, przez okres 3 lat. Ćwiczenia są skorelowane z treściami edukacyjnymi w ramach podstawy programowe oraz poszerzają je o treści zawarte w innowacji. Zajęcia logorytmiczne prowadzone są w formie pracy zabawowej - zarówno zbiorowej, jak i indywidualnej w zależności od potrzeb dzieci.

SZKOLNE KLIMATY

rozwoju mowy u dzieci w wieku przedszkolnym z wykorzystaniem ćwiczeń logopedycznych i logorytmicznych (rytmiczno - muzycznych). Z badań przesiewowych prowadzonych co roku w przedszkolu wynika, że coraz więcej dzieci ma wady wymowy i potrzebuje pomocy logopedycznej. Łącząc terapię logopedyczną z zajęciami logorytmiki można wszechstronnie rozwijać oraz korygować i usprawniać zaburzone funkcje językowe, ruchowe, emocjonalne, intelektualne i społeczne. Na bazie ćwiczeń muzyczno – ruchowych stosowane są ćwiczenia słowno – ruchowe, których głównym elementem jest rytm. Zajęcia ruchowe ściśle powiązano z tak zwanym rytmizowanym mówieniem, śpiewaniem oraz grą na instrumentach muzycznych.

Zajęcia logorytmiczne obejmują ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia głosowe: fonacyjne, emisyjne, intonacyjne, ćwiczenia usprawniające narządy mowy, ćwiczenia usprawniające dużą motorykę, ćwiczenia słuchowe, śpiew, ruch przy muzyce, odtwarzanie i tworzenie muzyki, grę na instrumentach perkusyjnych. Do realizacji zajęć logorytmicznych wykorzystuje się różnorodne rekwizyty takie jak: piłki, balony, kolorowe bibułki, liście, kasztany, chustki, parasole i wiele innych.

Dziecko za pomocą różnorodnych metod pracy, poprzez główną formę aktywności jaką jest zabawa, zdobywa nowe wiadomości, umiejętności, uczy się współdziałania i współżycia w grupie rówieśników.

Oprócz wiedzy przekazywanej w atrakcyjny sposób, zajęcia logorytmiczne spełniają wiele funkcji wychowawczych, korzystnie wpływają na rozwój emocjonalny i poznawczy dziecka. Dostarczają wiele możliwości do wypowiadania się dziecka w słowie, piosence, ruchu, przez co terapia logopedyczna staje się efektywniejsza. „Z piosenką w przedszkolny świat” to innowacyjny program rozwijający kompetencje wokalne dzieci w wieku przedszkolnym. Innowacja skierowana jest do dzieci pięcioletnich – ma na celu rozwijanie twórczych zdolności dziecka poprzez śpiewanie w połączeniu z ćwiczeniami emisji głosu. Nowatorskie opracowanie w obszarze metodycznym polega na wykorzystaniu koncepcji koła wokalnego jako formy aktywności twórczej zapewniającej rozwój zainteresowań muzyczno-wokalnych.

Dzięki różnorodnym metodom i formom zastosowanym podczas realizacji innowacji dzieci rozwijają zainteresowania wokalne oraz twórcze zdolności. Poprzez udział w różnych uroczystościach na terenie przedszkola, jak również poza nim, nabywają pewności siebie oraz umacniają wiarę we własne możliwości.

Głównym założeniem programu jest kształtowanie prawidłowej mowy oraz dbanie o właściwą stymulację

Dyrekcji i Nauczycielkom Innowatorkom z Przedszkola nr 8 gratulujemy pomysłowości, zaangażowania i życzymy jeszcze wielu twórczych pomysłów.

Janina Steczkowska

NUMER 1/2017 (28)

STR. 19

Grant Podlaskiego Kuratora Oświaty – „Jak rozmawiać z rodzicami w szkole o problemach i włączać ich w proces decyzyjny klasy/szkoły?

Skuteczne kontakty nauczycieli z rodzicami uczniów są istotnym czynnikiem efektywności działań edukacyjno-wychowawczych realizowanych w szkole.

Szkoła jako instytucja społeczna, w której każda ze stron ma możliwość głosu i wpływu na decyzje, powinna zachęcać rodziców do współpracy i włączania w procesy decyzyjne.

Współczesna szkoła wymaga posiadania przez nauczycieli odpowiednich umiejętności interpersonalnych, stosowanie których buduje bezpieczny, sprzyjający klimat w relacjach, daje rozmówcom poczucie sprawstwa i wpływu na sytuację, zachęca do wspólnego rozwiązywania sytuacji trudnych. Są to umiejętności prowadzenia efektywnej rozmowy, skutecznego przekazywania wspierającej informacji zwrotnej, rozwiązywania sytuacji trudnych w drodze negocjacji i mediacji, motywowania, budzenia refleksji i umożliwiające oraz zachęcające rodziców do włączania się w procesy decyzyjne w szkole.

Szkolenia dla nauczycieli „Jak rozmawiać z rodzicami w szkole o problemach i włączać ich w proces decyzyjny klasy/szkoły?” realizowane były w ramach zadania edukacyjnego z zakresu doskonalenia nauczycieli województwa podlaskiego w 2016 r. Prowadzili je nauczyciele konsultanci Suwalskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Suwałkach – Hanna Zienkiewicz i Zbigniew De-Mezer.

Celem szkoleń było wyposażenie nauczycieli w wiedzę i umiejętności pozwalające na rozumienie sytuacji psychologicznej rodziców w kontakcie z nauczycielami oraz efektywne komunikowanie się umożliwiające rodzicom włączanie się w procesy decyzyjne dotyczące funkcjonowania szkół i placówek.

Treści realizowane w ramach szkoleń dotyczyły prawnych aspektów funkcjonowania rodziców w szkole (prawa indywidualne i zbiorowe rodziców, kompetencje opiniodawcze i decyzyjne Rady Rodziców, Zarządu Rady Rodziców, „trójek klasowych”, rola i zadania Rady Szkoły), analizy obszarów pracy szkoły wymagających współdziałania i współpracy rodziców i nauczycieli, doskonalenia kompetencji nauczycieli ułatwiających nawiązanie i podtrzymanie kontaktu, efektywną rozmowę i włączanie rodziców w proces decyzyjny szkoły/placówki oraz zasad i sposobów reagowania, z nastawieniem na współpracę, w tzw. sytuacjach trudnych i problemowych. Ponadto uczestnicy szkoleń poznali zasady stosowania metody i narzędzi coachingu dających rozmówcom poczucie sprawstwa i wpływu na sytuację, w procesie myślenia, planowania, podejmowania decyzji i działania.

Omówione zostały także zasady stosowania procedury mediacyjnej oraz negocjacji problemowych w sytuacji trudnej i konfliktowej.

Cele szkoleń zostały osiągnięte w stopniu wysoce satysfakcjonującym uczestników i prowadzących szkolenia. Dowodem uznania są ustne informacje zwrotne oraz pozytywne uwagi i refleksje w arkuszach ewaluacji zajęć we wszystkich grupach szkoleniowych.

Hanna Zienkiewicz

STR. 20

SZKOLNE KLIMATY

Proste a magiczne, czyli Kamishibai O tym, że warto czytać dzieciom, bo czytanie rozbudza ciekawość świata, bo pozwala zrozumieć siebie i wszystko, co się wokół dzieje - o tym przekonywać nikogo nie trzeba. Na pewno nie trzeba przekonywać pań z edukacji elementarnej – uczących w przedszkolach i klasach początkowych, bo wiedzą o tym doskonale. Można tylko zastanowić się, jakie inne metody i techniki zastosować, by przekonać do czytania najmłodszych.

Jednym z pomysłów i narzędzi ułatwiającym naukę czytania, opowiadania i tworzenia jest… magiczna skrzyneczka Kamishibai. „Kami” w języku japońskim oznacza „papier”, „shibai” – to sztuka, teatr. Kamishibai to tyle, co teatr obrazkowy, teatr papierowy lub teatr ilustracji.

Trochę historii. Kamishibai wywodzi się z Japonii. Tam właśnie mnisi w XII wieku w świątyniach buddyjskich snuli moralizatorskie opowieści. Celem ich było dotarcie do niepiśmiennej publiczności. Kilka wieków później sztukę opowiadania z użyciem „magicznej skrzyneczki” przejęli wędrowni gawędziarze, obwoźni handlarze, którzy jeździli od wioski do wioski rowerami, a na bagażnikach mieli przytwierdzone małe, drewniane skrzyneczki – drewniany teatr. Ci, którzy kupili słodycze, mieli najlepsze miejsca do oglądania i słuchania. Gawędziarze zatrzymywali się wszędzie tam, gdzie były dzieci – w parkach, na skwerach, we wsiach i miastach.

Niestety, nastała era telewizji i handlarze z drewnianymi skrzyneczkami i pięknymi opowieściami zniknęli z krajobrazów miast i wsi. Renesans tej sztuki nastąpił w latach dziewięćdzisiątych ubiegłego stulecia, do Polski dotarł trochę później.

I „magiczna skrzynka” dotarła również do nas trafiła do suwalskich przedszkoli i szkół. To nowe narzędzie (a może tylko odświeżone przez Wydawnictwo Tibum) natychmiast znalazło zwolenników. Nauczycielki cenią sobie „magiczną skrzyneczkę”, bo uczy i bawi, bo w jednej chwili zabierają dzieci w magiczną podróż do krainy teatru i literatury. Nie trzeba wielu przygotowań – wystarczy uchylić wrota skrzyneczki, by w grupie znowu zagościło dobro i zło, realizm i magia… Czary – mary, skrzyneczko otwórz się… a wyobraźnia dziecka ulatuje gdzieś za góry, za lasy. Kamishibai w magiczny sposób skupia uwagę słuchaczy, potrafi skoncentrować, zaciekawić i łączy tradycję z nowoczesnością.

Nie tylko! Podczas czytania w każdej chwili dzieci mogą komentować, przerywać w dowolnym momencie, zadawać i odpowiadać na pytania. Ba! Można, a nawet trzeba (!) zapraszać do wspólnej zabawy. To nie wszystko, bo skrzyneczka daje możliwość tworzenia (i prezentację) własnych książek i ilustracji do znanych bajek i baśni, do własnych opowieści. Kamishibai inspiruje.

Kilka wypowiedzi pań, które uczestniczyły w warsztatach: Bardzo atrakcyjne metoda pracy z tekstem literackim, rozbudzające ciekawość dziecka. Ciekawa i aktywizująca metoda pracy z dzieckiem w wieku przedszkolnym. Jestem oczarowana.

Przeniosłam się w magiczny świat teatru. Wykorzystam tę metodę w swojej pracy. Mam nadzieję, że już jutro… Warto wykorzystać w swojej pracy. Jestem zachwycona! Proste, przystępne, rewelacyjne.

Bardzo ciekawe narzędzie. Na pewno wykorzystam.

Efekt „magicznej skrzyneczki” jest piorunujący, wyznały te nauczycielki, które już wykorzystały skrzyneczkę. Opowieści metodą kamishibai oczarowały dzieci.

Dodały, że to prosta, ale skuteczna metoda, którą już wykorzystują na zajęciach.

Magiczna skrzyneczka Kamishibai jest doskonałą pomocą dydaktyczną w przedszkolu, w szkole, w świetlicy, w szpitalu, bibliotece… Sprawdźcie.

Grażyna Serafin

NUMER 1/2017 (28)

STR. 21

Szansa na indeks Współpraca naszego Ośrodka z Politechniką Białostocką rozpoczęła się ponad rok temu. Pracownicy naukowi Politechniki działający w Centrum Popularyzacji Matematyki SIGNUM (Wydział Informatyki PB), skorzystali z naszego zaproszenia i poprowadzili warsztaty dla nauczycieli każdego szczebla edukacji (październik 2015 r.). Dzięki ich wsparciu merytorycznemu udało nam się przeprowadzić różne działania „matematyczne” o zasięgu miejskim, m.in. konkurs fotograficzny „Królowa nauk mieszka w Suwałkach”.

prowadzić przygotowane doświadczenia.

Jak wziąć udział w konkursie? Wystarczy zgłosić drużynę dwuosobową do 20 stycznia 2017 r., a potem przejść dwuetapowe działania. Pierwszy etap jest indywidualny i polega na rozwiązaniu quizu, a drugi (drużynowy) polega na przeprowadzeniu doświadczeń i wykonaniu obliczeń matematycznych.

Po raz kolejny jesienią SIGNUM zaprosiło suwalskich abiturientów do konkursu pod hasłem „Matematyka stosowana”. Jest to niezwykła okazja, by poznać wykładowców Politechniki Białostockiej i aboratoria oraz samodzielnie prze-

Zajrzyjcie na stronę: signum.pb.edu.pl/konkurs, bo tam znajdziecie szczegóły i niezbędne terminy. Życzymy indeksu! A nasza współpraca z SIGNUM na pewno po raz kolejny zaowocuje wykładami i warsztatami.

Czy warto? Niewątpliwie, bo nagrodą jest… indeks na Politechnikę Białostocką (z pominięciem konkursu świadectw)! Oczywiście należy pamiętać o terminach i wymogach rekrutacji na uczelni.

Grażyna Serafin

Jak most prowadzący w dorosłe życie – doradca zawodowy w szkole Okres nauki w gimnazjum to wielki krok z dzieciństwa w dorosłość, w którym swoje miejsce mają też doradcy zawodowi. Towarzysząc uczniowi poznają najpierw ich marzenia, potem plany, aż dochodzą do wyznaczania celów i przypatrują się pierwszym efektom ich realizacji.

Proponowane przeze mnie na zajęciach indywidualnych i grupowych symulacje konfrontowania się uczniów z rynkiem pracy i ofertą edukacyjną przynoszą uczniowi umiejętności właściwego podejmowania decyzji o swojej przyszłości edukacyjnej i zawodowej.

Ileż nieodkrytych „pokładów” drzemie w naszych uczniach, przekonuję się prawie codziennie pracując jako doradca zawodowy z młodzieżą gimnazjalną. Najistotniejszymi moimi działaniami jest nieustanne skłanianie uczniów do autorefleksji i głębszego samopoznania. Rozmawiając z uczniem staram się naprowadzić go na odnalezienie właściwych rozwiązań dotyczących jego przyszłości. W pewnym sensie jest to odkrywanie ich przez nich samych. Celem takich działań jest wzmacnianie postawy poszukiwania własnych zasobów intelektualnych, nazywanie własnych potrzeb, umiejętności i właściwe ich wykorzystanie. Spośród różnych kierunków spojrzenia w swoją przyszłość odnajdujemy jeden, mając też w zanadrzu kilka alternatyw. Czasem pozwalamy sobie też na zwyczajne rozmyślanie o życiu.

Magdalena Kaszkiel

Poruszając treści z zakresu ogólnej psychoedukacji zmierzam ku omawianiu uwarunkowań zewnętrznych, przytaczając zagadnienia ze świata ludzi dorosłych – świata pracy i zawodów. W momencie zderzenia informacji o sobie samym (mocnych stron i ograniczeń) z rzeczywistością, młody człowiek umiejscawia siebie w zastałych i przyszłych realiach, w dokonujących się globalnych zmianach, wiedząc o nieprzewidywalności ich kierunku i rozwoju. Taka konfrontacja jest znacząca, gdyż wynikiem jej jest podjęta decyzja. Wiedząc, w którą stronę ma podążać, którą drogą iść, pamięta o „rozdrożach”, „robotach drogowych” czy o możliwości korzystania z innych „środków lokomocji” - mam tu na myśli rozwój ustawiczny i gotowość do zmiany.

STR. 22

SZKOLNE KLIMATY

Kreatywne Suwałki Na zaproszenie Prezydenta Miasta Suwałk Czesława Renkiewicza 12 i 13 września 2016 r. w Parku Naukowo – Technologicznym Polska – Wschód w Suwałkach miało miejsce wydarzenie pod nazwą „Kreatywne Suwałki”. Główną atrakcją był pokaz ,,Muzyka” Centrum Nauki Kopernik z Warszawy wraz z innymi działaniami. Pojawiła się również oferta edukacyjna szkół ponadgimnazjalnych, dla których organem prowadzącym jest Miasto Suwałki oraz oferta Suwalskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli i Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej wraz z Lokalnym Centrum Doradztwa Zawodowego. W trakcie spotkań i pokazów przeprowadzony został konkurs skierowany do uczniów na ułożenie najciekawsze hasło promujące szkołę.

Wzięło w nim ponad 130 osób. Nagrodami były tablety i MP3.

Maciej Jarmocewicz

Projekt „Young Eyes” Młodzież z Suwałk właśnie zakończyła bardzo udany projekt „Young Eyes” finansowany ze środków Unii Europejskiej (Komisji Europejskiej), który zaowocował opracowywaniem własnego planu działania dotyczącego przyszłości Miasta.

W projekcie Young Eyes uczestniczyła również młodzież z innych Miast i Gmin w Europie - Jelgava i Rauna (oba na Łotwie) oraz Robertsfors z północnej Szwecji. Projekt rozpoczął się na początku zeszłego roku. W każdej z czterech gmin młodzież spotykała się regularnie, aby dzielić się pomysłami i zgłębiać wiedzę o miejscu, w którym żyją. Spotkania odbywały się pod kierunkiem lokalnych pracowników młodzieżowych i opiekunów merytorycznych, którzy wspierali młodych ludzi w procesie uczenia się oraz aranżowali sytuacje sprzyjające wzbogacaniu doświadczeń.

Zespoły rozpoczęły swoją pracę od przyglądaniu się sposobom zarządzania w gminie oraz procedurom podejmowania decyzji. Wiązało się to ze spotkaniami twarzą w twarz z lokalnymi politykami i liderami reprezentującymi np. organizacje pozarządowe i biznes. Pierwszy etap realizacji projektu zakończył się międzynarodowymi warsztatami w Suwałkach, w których udział wzięli przedstawiciele wszystkich czterech grup.

W ciągu trzech dni uczestnicy mogli podzielić się swoimi dokonaniami oraz wymienili doświadczenia.

Poprzedziło to pracę na temat lokalnej tożsamości, która często skłaniała młodzież do przyglądania się historii miejsc, w których mieszkają i poznawania krajobrazu regionu.

Działanie to sprzyjało myśleniu o swojej własnej tożsamości, i znowu zakończyło się wspólnymi międzynarodowymi warsztatami, tym razem w Raunie (LV).

Zima 2016 roku była niezwykle pracowita. Młodzież poszukiwała odpowiedzi na pytanie: Co zrobić, aby ich miasta/ miejscowości stały się bardziej atrakcyjne, szczególnie dla młodych ludzi? Dzielenie się wiedzą odbyło podczas warsztatów w Zaļenieki, jednej z miejscowości w gminie Jelgava (LV).

Wyróżnikiem tego wydarzenia była prezentacja na temat przedsiębiorstw społecznych - organizacje społeczne działają, jako przedsiębiorstwa ale reinwestują swoje zarobki tak, aby skorzystali z nich przede wszystkim ludzie, a nie banki. Zo-

stało to zaprezentowane przez młodych wolontariuszy z przedsiębiorstwa społecznego działającego w Szkocji.

Ostatnie, ale nie mniej ważne, międzynarodowe końcowe spotkanie sieci współpracy odbyło się na północ od Koła Podbiegunowego w Robertsfors. Uczestnicy mogli doświadczyć słońca o północy i zaprezentować swoje lokalne plany działania. Impreza została pokazana w szwedzkiej telewizji.

Jedna z pytanych dziewcząt przekazała w wywiadzie wyraźny sygnał dla polityków i urzędników we wszystkich gminach uczestniczących w projekcie: "Jesteśmy nową generacją, która ulepszy nasze miasto, jeśli będą nas słuchać, ale jeśli nikt nie zechce słuchać, to pojedziemy tam, gdzie ktoś nas wysłucha."

Dzięki uczestnictwu w projekcie Young Eyes młodzi ludzie z Suwałk wzbogacili swoją wiedzę na temat własnego miasta, co wzmocniło ich poczucie tożsamości. Zrozumieli różnicę między zarządzaniem a rządzeniem. Są świadomi, że udział czynnika społecznego w procesie podejmowania decyzji na poziomie lokalnym sprzyja budowaniu współodpowiedzialności mieszkańców za wspólne sprawy. Doświadczyli pracy w zespole, co pozwoliło im poczuć wartość współodpowiedzialności za efekt pracy. Z pewnością są wśród nich przyszli liderzy.

Miejmy nadzieję, że po ukończeniu studiów zechcą wrócić do Suwałk. Są tu potrzebni. prof. Cliff Hague

NUMER 1/2017 (28)

STR. 23

Warto pojechać, warto rozmawiać, warto czerpać inspiracje Cesis – miasto w północno – wschodniej części Łotwy. Miasto zapisane na kartach dziejów Polski, założone w XIII wieku po wyprawach inflanckich Stefana Batorego. Właśnie tam pod koniec września grupa suwalskich nauczycieli i pracowników oświaty udała się na wizytę studyjną do tamtejszych szkół i ośrodków edukacyjnych. Cel wizyty? Poznanie systemu edukacji łotewskiej, nawiązanie współpracy ze szkołami, nauczycielami i uczniami szkół łotewskich. Na dwudniowe spotkanie zaproszeni byli również goście z Alytusa – nauczyciele oraz przedstawiciele tamtejszego wydziału edukacji. Organizator wizyty – wydział edukacji tamtejszego okręgu Kieś - zadbał, aby każdy uczestnik tego spotkania mógł rzeczywiście spotkać się ze swoim potencjalnym partnerem z Łotwy. Mieliśmy okazję zobaczyć codzienną pracę nauczycieli przedszkoli, szkół podstawowych i średnich. Braliśmy udział w zajęciach klubu sportowego oraz działania ośrodka doskonalenia nauczycieli. Dwa dni inspirujących rozmów, doświadczeń lekcyjnych, ćwiczenia komunikacji w języku angielskim i rosyjskim.

To były bardzo owocne dwa dni. Z jednej strony wyjechaliśmy z uczuciem dumy i świadomości mocnych stron suwalskich szkół, jednak aktywność i pomysłowość łotewskich nauczycieli zasługuje na wykorzystanie na suwalskim gruncie.

Nawiązaliśmy kontakty z dyrektorami szkół, przedszkoli i ośrodka doskonalenia nauczycieli. Już w roku 2017 planujemy ponowne spotkanie, tym razem w Suwałkach w ramach międzynarodowej konferencji metodycznej z udziałem twórczych nauczycieli z Łotwy i Litwy.

Marcin Hościłowicz

W drodze powrotnej odwiedziliśmy polską szkołę na Łotwie, gdzie dzieci i młodzież uczęszcza na zajęcia w języku polskim. Do szkoły chodzą dzieci, które mają polskie korzenie, a rodzice postanowili pielęgnować ich tożsamość narodową.

eTwinning—nie udawaj Greka, że nie wiesz Dzięki uprzejmości Biura Narodowego eTwinning zostałem zaproszony do udziału w międzynarodowym szkoleniu ambasadorów eTwinning European Professional Development Workshop of eTwinning Ambassadors, które odbyło się na wyspie Rodos w Grecji.

W szkoleniu brało udział 144 ambasadorów eTwinning z 34 państw biorących udział w Programie. Polska reprezentowana była przez sześciu ambasadorów.

ze swoimi uczniami. Wraz z Barbarą Maciejewską – N`sir prowadziliśmy sesję warsztatową na temat dobrych praktyk w planowaniu projektów Erasmus + z projektami eTwinning. Razem z innymi ambasadorami prowadzącymi tę sesję przygotowaliśmy wspólną prezentację miesiąc przed warsztatami, co ułatwiło nam przedstawienie naszych pomysłów, analiz i porad dla innych uczestników szkolenia.

Program zapewniał wykłady plenarne, zajęcia integrujące, wspólne rozwiązywanie problemów dydaktycznych oraz wybór czterech sesji warsztatowych, które dotyczyły praktycznych zastosowań założeń teoretycznych programu eTwinning, wymianę doświadczeń i wiedzy pomiędzy ambasadorami oraz poszerzenie swoich umiejętności dotyczących stosowania narzędzi TIK. Zaprezentowano również rozwiązania metodyczne w wykorzystaniu projektów eTwinning w procesie nauczania.

Nie zabrakło również spotkań kuluarowych, rozmów nieformalnych oraz spotkań o charakterze kulturalnym. Greckie Biuro eTwinning zapewniło nam wycieczkę po mieście Rodos oraz Wieczór Grecki, podczas którego mogliśmy poznać elementy kultury greckiej: taniec, muzykę i kuchnię grecką.

Uczestniczyłem w warsztatach dotyczących motywowania nauczycieli w uczestnictwie w projektach, warsztatach na temat tworzenia i przeprowadzenia tzw.

Learning events czyli spotkań edukacyjnych, warsztatów online. Interesująca była również sesja na temat stosowania narzędzi TIK, podczas której zaprezentowała się Magdalena Madej prezentująca korzyści użycia Class Dojo

Uważam, że szkolenie było bardzo udane, jestem bardzo zadowolony z tego, że mogłem brać udział w międzynarodowym wydarzeniu i mogłem wymienić doświadczenia, poszerzyć umiejętności oraz nawiązać liczne kontakty międzynarodowe. Z pewnością doświadczenie z tego spotkania wykorzystam w swojej pracy zawodowej.

Marcin Hościłowicz

STR. 24

SZKOLNE KLIMATY

Rada Rodziców– pełnoprawnym członkiem społeczności w szkole i przedszkolu W roku 2015 w Urzędzie Miasta w Suwałkach spotkali się przedstawiciele Rad Rodziców przedszkoli, szkół i placówek oświatowych z Suwałk. Prezydent Miasta Czesław Renkiewicz przedstawił sytuację suwalskiej oświaty. Zwrócił uwagę na finanse – na niewystarczającą kwotę subwencji oświatowej. Jednocześnie omówił zadania inwestycyjne, programy i projekty realizowane w suwalskiej oświacie.

Podobne spotkanie miało miejsce w tym roku.

Przy dużej frekwencji Prezydent Suwałk, Pan Czesław Renkiewicz i jego Zastępca – Pani Ewa Beata Sidorek, przedstawili osiągnięcia edukacyjne w tym roku i zamierzenia na rok przyszły. Rodzice poruszyli szereg kwestii – zajęcia dodatkowe w szkołach, miejsca w świetlicach, współpracę z pracodawcami, jakość pracy szkół, podmiotowość Rady Rodziców w szkołach. Zaproponowano kolejne spotkanie po podjęciu decyzji przez Parlament – w zakresie nowego ustroju szkolnego. Równocześnie Rady Rodziców zostały zaproszone na spotkania w Suwalskim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli.

Na początku grudnia w SODN przedstawiciele Zarządów poszczególnych Rad Rodziców ze wszystkich szkół ponadgimnazjalnych dyskutowali o funkcjonowaniu rodziców w systemie szkolnym. Podczas spotkania omówione zostały podstawowe zasady pracy Rad Rodziców.

Rodzice zaproponowali, by kolejne spotkanie związane z finansami Rad Rodziców, a także prowadzeniem dokumentacji przez rodziców.

Spotkali się również przedstawiciele Rad Rodziców szkół podstawowych i gimnazjów. Dyskusja w tym gronie została zdominowana przez wprowadzaną reformę oświaty, a w szczególności propozycję wygaszania gimnazjów. Rodzice poprosili o dodatkowe spotkanie w celu

zapoznania się z przyszłą siecią szkół i obwodami ich placówek. Również wynikła potrzeba zasadniczej dyskusji na temat możliwości w zakresie finansowania swoich działań przez Radę Rodziców.

Przedstawiciele Rad Rodziców suwalskich przedszkoli skupili się na omówieniu zagadnień związanych z zapewnieniem opieki dla ich dzieci. Rodzice są zainteresowani poszerzeniem wiedzy na temat finansów Rady Rodziców – w szczególności sposobu wydatkowania.

Spotkania prowadził Zbigniew De-Mezer, nauczyciel konsultant SODN, jednocześnie przewodniczący Rady Rodziców w jednej z suwalskich szkół. Kompetencje Rad Rodziców, prawa i obowiązki zarówno indywidulane i zbiorowe rodziców – te kwestie interesowały Zarządy Rad Rodziców. Ciekawe przemyślenia pojawiały się przy omawianiu władzy rodzicielskiej, uprawnień obu prawnych opiekunów oraz osiągnięciu przez dziecko 18 roku życia, czyli pełnoletności w kontekście praw rodzicielskich.

Rodzice zaproponowali cykliczne, tematyczne spotkania, między innymi o finansach Rady Rodziców, podejmowaniu lub współpodejmowaniu decyzji w szkołach/przedszkolach przez rodziców, a także o opiniowaniu programów wychowawczych i profilaktyki. Jedno ze spotkań poświęcone będzie opiniowaniu przez rodziców dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu. Rodzice chcą także uaktualnić i poprawić swoje Regulaminy Rady Rodziców.

Zbigniew De-Mezer

Nie taki diabeł straszny jak go malują, czyli jak pomóc pokonać trudności w uczeniu się chemii?

Trudności w uczeniu się chemii często wiążą się z występowaniem u uczniów zaburzeń funkcji percepcyjno – motorycznych. Uczniowie, u których stwierdzono specyficzne problemy z przyswajaniem wiedzy wynikające z dysharmoni rozwoju psychoruchowego, są zaliczani do grupy uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. 2016 nr 0 poz. 1278 z późn. zm.) nauczyciel jest zobowiązany na podstawie opinii poradni psy-

chologiczno – pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej: ,,dostosować wymagania edukacyjne (…) do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom” ma to na celu wyrównanie szans uczniów oraz zapobieganie wtórnym zaburzeniom natury emocjonalno-motywacyjnej, których wynikiem może być niska samoocena, lękliwość i agresja. W opiniach wydawanych przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne znajdują się ogólne wskazania dotyczące form pomocy, które należy stosować wobec zdiagnozowanego ucznia. W zależności od rodzaju dys-

NUMER 1/2017 (28) funkcji nauczyciele powinni dostosować wymagania edukacyjne pod kątem metod i nauczania lub form sprawdzania wiedzy. Nauczyciele powinni pamiętać o dwóch podstawowych zasadach:  nie należy obniżać poziomu wymagań szczegółowych dotyczących treści nauczania  ucznia należy oceniać według ogólnodostępnych kryteriów, uwzględniając jednocześnie jego adekwatny do możliwości – wkład pracy oraz wysiłek Pełna realizacja przygotowanych w ten sposób założeń jest możliwa na zajęciach prowadzonych metodami aktywizującymi z użyciem eksperymentalnooperacyjnych środków dydaktycznych.

Na lekcjach chemii mogą to być m.in.:  projektowanie i wykonywanie eksperymentów chemicznych,  przeprowadzanie gier dydaktycznych,

STR. 25 ładunków elektrycznych jonów, problemy z zapisywaniem jednostek, przestawianie i opuszczanie liter, sylab, wyrazów, niepoprawne odczytywanie zapisów chemicznych, mylenie wielkich i małych liter w symbolach pierwiastków chemicznych, trudności w zapisywaniu wzorów strukturalnych, problemy z poprawnym przepisywaniem z tablicy to powinniśmy stosować następujące metody pracy z uczniem: wydawanie krótkich konkretnych poleceń, wydłużenie czasu pracy z tekstem i wykonywaniem prac pisemnych, zapisywanie na tablicy trudnych wyrazów np.: fenoloftaleina, kondensacja, umieszczanie ich na gazetce ściennej, przeprowadzanie sprawdzianów ustnych, podczas pisania na tablicy używanie kredy i pisaków o różnych kolorach, stosowanie podkreśleń, sprawdzanie zeszytów ćwiczeń i notatek ucznia oraz stosowanie aktywizujących metod nauczania np.: gier dydaktycznych, wielokrotne powtarzanie nowych trudnych wyrazów chórem przez całą klasę, utrwalanie polisensoryczne, rysowanie schematów doświadczeń chemicznych na tablicy.

Katarzyna Bacewicz

 rozwiązanie i konstruowanie krzyżówek, logogryfów, rebusów,  układanie puzzli.

Jeśli uczeń ma zaburzoną analizę i syntezę wzrokową, zaburzoną pamięć wzrokową, zaburzoną analizę i syntezę słuchową, zaburzoną pamięć fonologiczną, czyli brak umiejętności płynnego czytania, mylenie górnych indeksów stechiometrycznych z dolnymi, niepoprawne zapisywanie współczynników stechiometrycznych, pomijanie

Bibliografia: Krzysztof Błaszczak ,,Przezwyciężając trudności” www.logopedia.pl www.pedagogszkolny.pl

Warsztaty „Metoda Dobrego Startu” w SODN W dniach 25.11 – 26.11.2016 r. w Suwalskim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli odbył się 20-godzinny kurs doskonalący Metoda Dobrego Startu – sesja praktyczna, rekomendowany przez prof. M. Bogdanowicz oraz Polskie Towarzystwo Dysleksji i Fundację „SYNERGIA”.

Kurs prowadziła Ewa Jakacka, Prezes Polskiego Towarzystwa Dysleksji, współautorka i trenerka Metody Dobrego Startu.

 prowadzenie zajęć MDS dla uczniów najmłodszych

Uczestnikami kursu była 24-osobowa grupa nauczycieli suwalskich przedszkoli, szkół podstawowych oraz SOSW.

 opracowywanie wzorów graficznych służących

Wszystkie zajęcia w części praktycznej kursu miały formę warsztatową.

Uczestnicy kursu poznali i ćwiczyli m.in. następujące umiejętności:

 prowadzenie zajęć Metodą Dobrego startu dla przedszkolaków,

klas (a także dzieci starszych, mających specjalne potrzeby edukacyjne),

 opracowywanie poszczególnych typów ćwiczeń właściwych dla MDS,

 opracowywanie scenariuszy zajęć MDS, do zajęć MDS. Uczestnicy otrzymali zaświadczenia potwierdzające udział w szkoleniu wydane przez Polskie Towarzystwo Dysleksji. Szkolenie było dofinansowane z budżetu Miasta Suwałki.

Marzanna Kamińska

www.sodn.suwalki.pl www.facebook.com/sodnsuwalki