BOB MANDERS ARCHITECTURE
NEXT CHAPTER
Villa Aman VRV
VOORWOORD
Je kunt nog zo’n esthetisch mooi ontworpen woning hebben, als de routing niet klopt, de indeling niet efficiënt is, of als je geen overzicht hebt van het ene deel richting het andere, is het totaal eigenlijk toch nog zonder veel waarde.
Het plezier van efficiënte vernuftigheden precies daar waar je ze nodig hebt, het gelukzalige moment wanneer zonlicht een mooie schildering met schaduwen maakt op wand of vloer, of de sensatie van de eerste zonnestralen van de ochtend die jou net raken tijdens het douchen. Maar ook het ervaren van kloppende maatverhoudingen, mooie zichtassen, secuur-weloverwogen tegelpatronen: dàt zijn de ingrediënten die een ontwerp pas ècht af maken.
Ons hele team heeft eenzelfde focus op juist die dingen. Een gedrevenheid om het uiterste te halen uit dat spel met zonlicht, die dialoog met zowel vegetatie, omgeving als landschap. De continue zoektocht naar synergie tussen kunst en materialen, kunst en natuur, en tussen materialen onderling. Het oog voor vakmanschap en daaruit voortkomende detailleringen. Dat is het vlak waarop wij als team constant proberen te perfectioneren en vernieuwen. En iedereen binnen het team heeft daarin zijn eigen methodes en discipline.
Kortom: Welkom en maak kennis met ons team!
Veel kijk- en leesplezier, Bob Manders
Villa Aman VRV
Villa Aman VRV
In onze architectuur -die zowel gebouw, interieur, omgeving als kunst betreftproberen we de gebruiker net wat verder te laten kijken dan waar in eerste instantie de blik zou blijven hangen. Daar waar je een kolom zou verwachten, staat ie niet, daar waar je een ondersteuning van het blad van een keukeneiland zou verwachten, bevindt die zich niet: we verankeren het eiland, en laten het blad extreem ver uitkragen. Qua materialen poetsen we de naden van de verschillende materialen niet weg, maar gebruiken we de belijning, de richting en het ritme. Omdat we een eerlijk verhaal willen vertellen, een functionele en houdbare detaillering beogen, en omdat we juist die kenmerken kunnen inzetten om het oog qua perceptie te beïnvloeden: Zo kunnen de horizontale belijningen van het door branding beschermde shugi-ban-hout je blik meenemen de ruimte in. De zeer subtiele matheid maakt van dit zwarte Shugi-banhout het minst reflecterende spiegelvlak dat je je kunt voorstellen in het spectrum van weerspiegelingen. Het oppervlak blijft verleiden er naar te kijken gedurende de vele veranderingen van het licht, en haar subtiele weerkaatsing. Klinkertjes die zorgvuldig werden afgebikt, maken het blootvoets lopen mogelijk en aangenaam. Hoge verticale ramen trekken je blik richting de mooie Hollandse luchten.
Architectuur en interieur zijn bij ons onlosmakelijk verbonden. Ondanks dat onze teamleden hun opleiding vanuit vele verschillende richtingen volgden, zochten ze allemaal aansluiting bij de andere vakgebieden binnen het vormgeven van de leefomgeving.
De tuin, het terrein, het landschap waarin het terrein zich bevindt, maar ook het grotere geheel van planeten, zon en sterren, vormen de denkpiste waarbinnen we als team denken.
We denken groots aan de ene kant, maar vanaf het begin van het proces zijn we tevens gefocust op het detail, het slimme en efficiënte ontwikkelen van een totaalsysteem in balans. Daar waar onze collega's vooral bezig zijn met energie-besparingen en cyclisch materiaalgebruik, zijn wij vaak al weer een paar stappen verder.
Onze aandacht maar vooral nieuwsgierigheid gaat uit naar een cyclische waterhuishouding in en rondom het huis, waarin allerhande facetten aan bod komen : opslag van het regenwater, waterkoeling van de zonnepanelen zodat ze langer tijdens hete zomerdagen hun energie opwekken, warmte-opslag in dat koelwater door warmtewisselaars die warmte uitwisselen met de regenwater opslag reservoirs, hergebruik van douchewater, het aan elkaar koppelen van de beregening met waterbassins als een zwembad, en met overige waterelementen.
Bewust van de toonaangevende rol van Nederland qua architectuur en wetenschap binnen Europa, en binnen het grotere speelveld van de wereld, hebben we binnen Bob Manders Architecture een specifieke focus op het snijvlak van milieu en architectuur. Enerzijds hebben we aandacht voor de persoonlijke menselijke voetafdruk, het verhogen van energieefficiëntie, het circulair hergebruik/ up-cyclen van (materiaal) bronnen, en het revitaliseren van aarde/grond/micro-organismen. Maar anderzijds streven we dit alles na zonder grensverleggende architectuur en detaillering uit het oog te verliezen. Een spannend snijvlak dus. Ons bestaan en levenswijze laten natuurlijk altijd een indruk en sporen achter, maar dat stopt ons niet om een mooie en fijne leefomgeving te creëren.
De hele duurzaamheids-kwestie is een ingewikkeld vraagstuk. In de cyclische betekenis: Waar je goed denkt te doen door foto-voltaische zonnepanelen te gebruiken, moet je soms concluderen dat het wel eens tot extra mijnbouw kan leiden en moet je je afvragen of dat dan weer verstandig is. Een duurzaam product is bij zijn levensloop van productie tot en met verwerking als afval niet nadelig voor het grotere systeem, dit soort productie kan lang doorgaan, en is dus duurzaam. Het inbrengen van nieuwe materialen in die cyclus, zorgt echter soms voor het dilemma. In de andere betekenis van duurzaam, dat in het Engels durability heet en aangeeft dat een product lang mee gaat: een hoogwaardige architectuur die onze nakomelingen graag willen behouden, lijkt beter dan elke 10 jaar een nieuwe woning op een plek creëren. Maar ook daarin kun je soms een verkeerde zienswijze blijken te hebben. Het is mooi dat we de discussie er over kunnen voeren, teneinde een betere wereld te scheppen.
Kunst, een werk van schoonheid. We omringen er ons graag mee, om niet alleen natuur maar ook culturele prikkelingen van het brein te krijgen. Kunst zet ons aan tot nadenken, tot anders denken dan we wellicht in eerste instantie zouden doen. Kunst roept emoties op. Kunst gaat een synergie aan met de plaats waar het zich bevindt. Met de tijd waarin het staat. Met de bewoners die het gekozen hebben. Kunst is persoonlijk, maar iedereen kan beoordelen of de kunst op zijn plaats is daar waar het zich bevindt.
EEN TEAM IN BALANS
Ons team bestaat uit sterke persoonlijkheden, mooie karakters en innemende mensen. Ieder met zijn eigen energie en werkwijze. Dat is wat wij minstens net zo belangrijk vinden als talent en kennis. Er is niemand die meer is dan de ander. We zijn als een voetbal-elftal, met ieder zijn talenten, en misschien ook zijn of haar basisplaats, maar we zijn nooit vies van het anders opstellen van ons team, voor weer een nieuwe opdracht. Op maat gemaakt, passend bij de opdrachtgever en de soort opdracht. We vinden het leuk om als team te spelen, waarbij het concept Bob Manders elke keer weer wordt uitgebreid, ingebreid, aangevuld, of bijgesteld. Alleen samen kunnen we kort op de bal spelen en ons concept en uitwerking hoogstaand houden. Gelukkig zien onze opdrachtgevers ook goed in dat ik als architect niet de bijbehorende kwaliteit zou kunnen leveren zonder dat sterke team. En met een leuke opdrachtgever binnen ons team, wordt ontwerp en bouw een mooie wedstrijd.
Een brede materialenkennis en goed gevoel voor de ‘Tone of Voice’ van een project en opdrachtgever zijn de bestanddelen die binnen onze interieur-architectuurafdeling hoofdtoon voeren. Eline en Joep hebben hierin niet alleen kennis van wat er allemaal te krijgen is, maar ook van hoe bepaalde materialen worden bewerkt, en waar ze het beste voor geschikt zijn. Wat daarin dan weer meteen aan het daglicht komt, is dat je als interieur-ontwerper niet alleen moet proberen te weten wat er is, maar vooral ook dat je op zoek moet gaan naar nieuwe manieren van toepassing. Alleen op die manier kunnen we concepten uitrollen die vernieuwend en verrassend zijn. Ingetogenheid, ritme en balans, zijn niet alleen voor de architectuur van de buitenkant van belang, maar ook voor het interieur. En dat het streven naar eenvoud en reduceren van materialen etc. vooral niet tot iets saais mag leiden is precies waar we de lijn trekken waarbinnen onze ontwerpen zich moeten bevinden. Het punt wordt bereikt, waarbij je niets meer zou willen toevoegen, maar ook niet zou willen wegnemen. Kanttekening daarbij is wel, dat we nooit een interieur zouden willen maken waarin je nog niet eens je schoenen durft uit te doen en neer te zetten, of je trui, een stapel boeken of je kopje durft achter te laten.
THE HOUSE-AROUND THE WALL
The house-around the wall is ontstaan uit een combinatie van woonwensen, een hechte verbondenheid met de Limburgse identiteit en de specifieke agrarische locatie. De woning is een eigentijdse vertaling van de historische iconische stapelmuren. De 57 meter lange wand groepeert boven maaiveld de volumes met -ondergronds- een verrassend souterrain.
Als architect ben ik zowel geïnteresseerd in bouwen als in natuur. De mensheid bouwt al muren sinds mensenheugenis. De eerste
muren die gebouwd zijn, waren stapelmuren. Het gebruik van stapelmuren dateert al uit de prehistorie en is de oudste vorm van bouwen met stenen. Voorbeelden zijn de Tyrinthiaanse en Myceense cyclopische muren, alsmede de 'navetas' (grafkamers) uit de bronstijd op Minorca.
De meeste stapelmuren zijn gebouwd vanwege de landbouw. Met veel geduld hebben de boeren alle stenen van hun land opgeraapt om zo ruimte vrij te maken voor hun geliefde olijfbomen en wijnranken. Met de stenen bouwden ze stapelmuren langs hun percelen,
vaak werden het netwerken van wel kilometers lang met een blijvend effect op de omgeving.
Geïnspireerd op deze eerste architectonische landmarks is dit huis ontworpen rond een eigentijdse versie van de stapelmuur, geplaatst in het agrarische buitengebied te Ven-Zelderheide. De grove natuurstenen afwerking van de muur legt een link naar de identiteit van het Limburgse landschap.
Vanuit de verte zie je een verder niet te definiëren bouwvolume opdoemen van achter het hoogstaande mais. Enkel wat
bossages zijn links en rechts van de woning te zien. Dichterbij-komend is de kenmerkende stenen muur duidelijker te onderscheiden. De muur is enerzijds ingezet om de verschillende bouwdelen van de woning te groeperen en te verankeren in het landschap. Anderzijds schermt de 57 meter lange muur -door haar specifieke positionering op het perceel, parallel aan de landweg- het zicht op de privétuin af voor de steeds dichterbij komende, voorbijrijdende -of lopende- passant.
door de wand heen, links en rechts zicht vrijlatend voor een snelle sneak-peak voor de passant, en vanuit de woning exact het zicht op de kerktoren vrijhoudend. The house-around the wall is ontstaan uit een combinatie van de vertaling van woonwensen, een hechte verbondenheid met de Limburgse identiteit en de specifieke agrarische locatie. Het gerealiseerde project vormt door haar markante verschijning een eigentijdse vertaling van de historische iconische stapelmuren.
Een tweetal met donkere planken beklede volumes steken in de juiste proporties ontwerp
Toelichting ontwerp Het hoofdvolume, bestaande uit een
samenspel van glad afgewerkte witte wanden en een grote minimaal gedetailleerde glazen puien, afgedekt met een zinken zadeldak, staat op een weloverwogen plek, uit het hart van de iconische stapelwand. De plattegrond is op een stramien van 90x90cm opgebouwd, en heeft een middenlid met op de vier hoeken een uitstekende glazen binnenruimte. Op die manier ontstaan beschutte buitenruimten op de lange zijden van de woning.
De muur stopt met een open haard in de leefruimte, om vervolgens bij de er tegenoverliggende haard als begeleidend en
scheidend element verder te lopen, de tuin in. De doorlopende muur zorgt enerzijds voor een historische verbinding tussen de woning en locatie en anderzijds voor een verbinding tussen binnen en buiten.
Aan de tuinzijde van de woning omsluiten twee waterpartijen de trapsgewijze terrassen richting het souterrain waarbij één van de vijvers een zwemvijver is en de andere een vijver voor koi-karpers. Vanwege een beperking op het aantal te bouwen kubieke meters bovengronds in het buitengebied, is een deel van de woonwens
zorgvuldig ondergronds gepositioneerd. Door slim gebruik te maken van de vides en trappen rondom de vijvers krijgen deze ondergrondse ruimtes voldoende daglicht en ontstaat een haast museale uitstraling onder het maaiveld.
Parallel aan de muur onttrekt de hellingbaan naar de parkeerkelder zich aan het zicht. Een voorbijganger zal zich niet beseffen dat die hellingbaan er überhaupt is.
Om die reden is ook het vegetatiedak aangelegd. De onder maaiveld gerealiseerde manoeuvreerruimte aan de voorzijde van
de wand is hierdoor niet waar te nemen. De verbinding tussen de straat en de voordeur wordt gevormd door een slanke met hout afgewerkte zwevende brug. Aan de achterzijde wordt deze ingreep herhaald in de vorm van een nog bredere brug waarop zich de tuintafel bevindt. Vanaf deze brug ontvouwt zich een prachtig panorama op zowel woning als landschap. De minimalistisch uitgevoerde zwevende bruggen zorgen door de verschijning en grote overspanningen voor een bijzondere verbinding tussen de woning en voor- en achtertuin zonder te concurreren met de belangrijke architectonische wand.
CONCEPTUEEL DESIGN EN 'HET MERK BOB MANDERS ARCHITECTURE'
Het creëren van een continu niveau van architectuur en vormgeving, betekent een disciplinaire werkwijze. Vandaar ook dat wij geregeld bezig zijn met het opstellen en optimaliseren van onze protocollen en uitgangspunten. Ons vocabulaire, voortkomend uit alle projecten uit het verleden, wordt continu opgepoetst, bijgeschaafd en gecontroleerd.
Maar dat is niet waar het stopt. Vanuit de verschillende concepten en ontwerpen die we door de jaren heen ontwikkelden ontstaan de nieuwe richtingen die we als architectenbureau willen opzetten en uitvoeren. Dat heeft een geest nodig die weet waar we vandaan komen, wat we nu zijn, en wat we willen worden. Onze interne welstands-vergaderingen voeren wij, met als doel om samen jong van geest te blijven.
HET BOUWEN VAN EEN ‘DIGITAL TWIN’: EEN VIRTUEEL PROTOTYPE
Alleen wanneer we vroegtijdig onze ontwerpen als een digitaal 3D-model tekenen, kunnen we tot in het kleinste detail de bouw van een complexe woning voorbereiden. Alleen door dat 3D-model, kunnen we exact vertellen wat het zonlicht zal doen met overstekken en raampartijen, en wat het ontwerp zal zijn in relatie tot haar omgeving. Door dat 3D-model weten we hoeveel materiaal we nodig zullen hebben, en waar constructief de uitdagingen zitten. Ook energie-technisch kunnen we voortijdig het ontwerp al doorlichten. Een architect zal de komende jaren steeds veelzijdiger worden, mede omdat de software om een ontwerp om te zetten naar een werkelijk gebouw steeds geavanceerder wordt. Op die manier worden de grenzen van het maakbare opgeschoven, waarbij de uitvoering daarentegen niet per se complexer gaat worden: meestentijds wordt het gebouw juist beter uitvoerbaar !
De bouwwereld heeft er soms een handje van, om paniek en wanorde te ventileren, en gebrekkig te plannen. En het is natuurlijk waar dat veel zaken moeilijk te plannen zijn, en je in vele gevallen vooral afhankelijk bent van je leveranciers en de voortgang van omliggende projecten. Maar toch nemen we dat niet voor lief.
We kennen een aantal aannemers die juist die planning en logistiek als uitgangspunt en startpunt nemen voor een gestroomlijnde bouw, zonder onnodige haperingen en onderbrekingen. Alleen wanneer we als architectenkantoor onze projecten goed voor aanvang doorspreken en de planning opzetten samen met aannemers en onderaannemers, kunnen we vanaf start bouw ook een mooi en doelmatig traject opvolgen. Daar het hoofd koel bij houden, is onze werkwijze. Alleen op die manier kunnen projecten perfect worden gerealiseerd (en niet ‘afgeraffeld’). De (soms nog onervaren) opdrachtgever goed hierin begeleiden en zo de stress-momenten afvlakken, is ons doel.
Project: IJsseldelta
Kunst is een essentieel ingrediënt voor het interieur in een woning. Het gaat verder dan alleen een esthetische toevoeging, het is een uiting van individualiteit, persoonlijkheid en verfijning.
Kunst heeft altijd de kracht gehad om te verrassen, mensen uit te dagen en ons anders naar de wereld te laten kijken. Het brengt een unieke energie met zich mee, die de ruimte om ons heen transformeert en een gevoel van harmonie creëert.
In de loop der jaren hebben wij vele contacten opgedaan in de kunstwereld, waardoor we de brug kunnen slaan tussen het ideale kunstwerk, een ruimte en de opdrachtgever. Op aanvraag adviseren en selecteren wij met veel zorg kunst voor onze opdrachtgevers op basis van artistieke waarde, originaliteit en vakmanschap van de kunstenaar.
Team: Robert
DE PERFECTE MIX
Discipline, structuur, regelmaat, maar ook kunnen anticiperen, vooruitdenken en meedenken, dat zijn karakteristieken die we bij al onze teamleden waarderen en promoten, en die bij ontwerpers als Kay al van nature aanwezig lijken te zijn. Alleen op deze manier kunnen de verschillende concepten binnen Bob Manders Architecture tot volledige wasdom komen. Alleen op deze manier levert het bouwproces geen of weinig stress op. Architectuur is een fijne combinatie van ideeën omzetten tot concepten, concepten uitwerken tot details, en het getekende ontwerp tot een goed en werkend eindresultaat maken. Het is belangrijk om goed te luisteren, juist te communiceren, en de lijnen in de gaten houden waarbinnen ‘gekleurd’ mag -en moetworden.
DE LAT NOG WAT HOGER
Een concept oppakken, bewaken, en de specifieke kenmerken ervan duidelijk in beeld brengen. De basis waarmee onze teamspelers zoals Koen, een ontwerp-project aangaan en opstarten. We hebben de lat hoog liggen en dat betekent dat we het moment van verwondering over het beoogde -en uiteindelijk ook gecreeerde- effect van een ontwerp, al snel omzetten tot juist een kritische benadering en blik. Om vervolgens nog een stapje hoger te gaan met het ontwerp. Als iets een 9 waard is, toch nog even kijken of er een 10 in zit.
BOB MANDERS ARCHITECTURE 25 JAAR
Elk concept, hoe afwijkend ook, heeft bestaansrecht. Op het moment waarop je als ontwerper of opdrachtgever beslist het concept niet langer als absurd te zien maar als een mogelijke wijze om tot een functioneel en esthetisch geheel te komen, start de transformatie van droom naar realiteit. “Alles kan” is een belangrijk uitgangspunt hierbij. “Alles moet exact zo “ is gedoemd te mislukken. Op die laatste wijze, door niet mee te bewegen, geen compromissen of afslagen te accepteren, leidt je proces niet tot het einddoel. In de afgelopen 25 jaar is het belangrijkste dat ik heb geleerd om door te zetten, en de positieve bril op te houden als benaderingswijze, om zo te komen tot het beste resultaat.
CREDITS
6/7: Artwork :John Bauer
20: Artwork: Martin Hollebecq / Keuken: Culimaat
22/23: Borek x Bob Manders Architecture ‘Ribbon’ outdoor collection
28: Artwork: David Begbie
29: Artwork: Johannes Schoonhoven
30: Artwork: Guy Leclef / Phillipe Timmermans
32: Artwork: Johannes Schoonhoven
38: Artwork: John Bauer / Phillipe Timmermans
58/60: Artwork: Dorothée Loriquet
61: Artwork: Alban Lanore
64/66: ‘U Blocks’ custom made by Bob Manders Architecture
78: Artwork: Johannes Schoonhoven
80: Artwork: Samuel Allerton
81: Artwork: Jeanne Opgenhaffen / Mo Cornelisse / Simone Negri
83: Artwork: Yumiko Yoneda
84: Artwork: Dorothée Loriquet
93: Artwork: Alban Lanore
CREDITS
AUTHOR
Bob Manders
ARCHITECTURE
Bob Manders
Wout van Os
Kay van Pelt
Yannick Albada
Koen Verhees
INTERIOR
Eline van Bladel
Joep Hock
ART
Robert van Baast
PHOTOGRAPHY
Cafeïne
Peter Baas
Fabio Jansen
STYLING
Halsduk by Esmee
Coef men Nijmegen
Mayke schoenen Oisterwijk
ART DIRECTION
Eline van Bladel en Joep Hock
GRAPHIC DESIGN
Colet Megens
Special thanks to Forwart Gallery
Antwerp BE
