Kareoler 5-2017

m a g a z i n e

v o o r

B N M O - l e d e n

Fietsen voor het goede doel IndiĂŤveteraan overwint PTSS

nummer

5 2 0 1 7

In dit nummer Vakantie Terug naar Libanon Zo’n twaalf jaar geleden keerde veteraan Hans van Putten terug naar Libanon om de plek te zien waar hij als militair zijn beide handen had verloren door een noodlottig ongeluk. Dit voorjaar keerde hij voor de tweede keer terug, nu met zijn echtgenote Anita. “Je groeit weer meer naar elkaar toe. En zij heeft het ook met de anderen van het reisgezelschap enorm goed naar haar zin gehad.”

Foto: Bart Hetebrij

6

Indiëveteraan overwint PTSS Jan van de Sande (op de foto rechtsonder) gaat naar scholen in het kader van Veteraan in de Klas, deed onlangs nog mee met de Human Library in Havelte en ondersteunt jonge veteranen die het moeilijk hebben.

Zelf had hij grote moeite met de verwerking van zijn ervaringen in Nederlands-Indië. “De BNMO is mijn redding geweest.”

10 Foto: privécollectie Jan van de Sande

De zomer is voor velen bij uitstek een periode om vakantie te nemen. Even een tijdje weg uit de dagelijkse beslommeringen en weer energie opdoen voor de rest van het jaar. Sommige bedrijven en instellingen sluiten tijdens de vakantie de deuren zelfs volledig. Bij de BNMO ligt dit anders.

Het werk gaat door. Met name juni en juli waren drukke maanden. Aan acti- Foto: Birgit de Roij viteiten geen gebrek. De Basis draaide op volle toeren om haar gasten een mooi programma te bieden.

De afdelingen verzorgden leuke uitstapjes voor hun leden. En ook het Hoofdbestuur zat niet stil.

De BNMO was aanwezig bij veel herdenkingen en activiteiten.

Een paar voorbeelden. Tijdens de Nederlandse Veteranendag marcheerde vrijwel vooraan in het defilé een trots en omvangrijk BNMO-detachement. Onze stand op het Malieveld werd, ook door BNMO-leden, goed bezocht. Een groep van meer dan tien leden fietste mee tijdens de Grebbeberg Masters. In deze Kareoler vindt u op pagina 8 een interview met een deelnemer.

Ik hoop dat deze trend zich voortzet en dat we in de toekomst meer leden kunnen betrekken bij herdenkingen en activiteiten.

Daarnaast is er de afgelopen maanden met een aantal instanties overleg geweest over diverse zaken. Met het vfonds is in een goede sfeer structureel overleg gevoerd over onder meer de toekomst van de BNMO. In het overleg werd mede ingegaan op het aanhouden van de afdeling Juridische Zaken. Over dit punt van overleg zal zo spoedig mogelijk nadere informatie worden verstrekt. Met Defensie en de Vaste Commissie voor Defensie van de Tweede Kamer is gesproken over onder meer de organisatie en inhoud van de MOD-dagen. In de rubriek Van de bestuurstafel op pagina 17 leest u meer hierover.

Verheugend is de toename van het aantal (oud-)politiemedewerkers dat lid wordt van de BNMO. Het zijn er nu al bijna honderd.

Veel van hen hebben inmiddels ook de weg gevonden naar de bijeenkomsten van de regionale afdelingen. In nauwe samenwerking met de Identiteitsgroep Politie worden bijeenkomsten georganiseerd voor de (oud-)politiemedewerkers. Voor deze bijeenkomsten bestaat veel belangstelling. In de Dienstengids BNMO 2018 van de Basis zullen ook voor onze nieuwe doelgroep standaard programma’s worden opgenomen. Daarnaast willen we ook voor onze leden met een achtergrond bij de politie een systeem voor nuldelijnsondersteuning opzetten.

Zoals u hierboven kunt lezen, is in Doorn de vakantie nog niet begonnen. Degenen van u die nog gaan, wens ik een goede vakantie en verder veel leesplezier met de voorliggende Kareoler.

Bert Dedden, algemeen voorzitter

2

de Kareoler

Colofon Jaargang 77, 2017, nummer 5

BNMO op veteranendagen

De Kareoler is een uitgave van de Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers (BNMO) en verschijnt acht keer per jaar. Het blad wordt gratis toegezonden aan leden van de BNMO.

De BNMO was natuurlijk aanwezig op de Veteranendag in Den Haag. Er liep een detachement mee in het defilé en de BNMO presenteerde zich met een eigen stand. Daarnaast bezocht de BNMO ook verschillende regionale en lokale veteranendagen.

Beschermvrouwe Prinses Beatrix Hoofdbestuur BNMO Algemeen voorzitter: Bert Dedden Algemeen secretaris: Wim van den Burg Vicevoorzitter: Hermy Heymann Tweede secretaris: Frans Doppegieter Lid: Jef Dorpmans, Iloy Goossen en Uyên Lu

12

Foto: Bernhard Bruins

Adres BNMO, Postbus 125, 3940 AC Doorn tel: 0343-474110; fax: 0343-474114 e-mail secretariaat: as@bnmo.nl Redactie Wim van den Burg, Bert Dedden, Linde van Deth, Jef Dorpmans, Math Goossen, Fred Lardenoye, Sebastiaan van Nieuwenhuizen, Janke Rozemuller en Jori Schimmel Aan dit nummer werkten mee Miral de Bruijne, Bernhard Bruins, Frans Doppegieter, Buddy Freeth, Bart Hetebrij, Daniël Knegt, Willem Knook, ministerie van Defensie, William Moore, Jos Morren, Birgit de Roij, Johan Schuurman en Wendy Vossers Omslagfoto Buddy Freeth

En verder Kort en bondig Nieuwsberichten

4

Fietsen voor het goede doel BNMO-lid Iwan Kersten

8

Ontwerp en vormgeving Anima communicatie & vormgeving, Nijmegen

BNMO Wegwijzer

15

Lotgenotencontact InLuwte en duikevent

16

Van de bestuurstafel Overleg

17

Van de afdelingen Nieuws, nieuwe leden en overlijdensberichten

18

Columns Johan Schuurman en Daniël Knegt

23

5 | 2017

Redactieadres Redactie Kareoler, Postbus 1027, 6501 BA, Nijmegen tel: 024-3481069 e-mail: redactie@kareoler.nl

Lithografie/druk Senefelder Misset Doetinchem © LJP Nijmegen/BNMO Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur Ingeschreven in het verenigingsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Utrecht onder nummer V.477894 Verschijnt ook op geluidsband www.bnmo.nl

De totstandkoming van de Kareoler wordt mede mogelijk gemaakt door het vfonds met middelen uit de Nationale Postcode Loterij en Bank Giro Loterij.

Uw deelname hieraan wordt daarom van harte aanbevolen.

3

Kort en bondig | Bijdragen: Wim van den Burg, Jef Dorpmans, Math Goossen, Sebastiaan Nieuwenhuizen en

Kranslegging Margraten Op zondag 28 mei was de BNMO vertegenwoordigd bij de jaarlijkse kranslegging tijdens Memorial Day in Margraten. Tijdens een zonovergoten herdenking heeft de BNMO, naast die van de vele andere hoogwaardigheidsbekleders, een krans gelegd bij het monument. Memorial Day is een Amerikaanse gedenkdag waarop de gesneuvelde Amerikaanse militairen

worden herdacht. De gedenkdag is begonnen na de Amerikaanse Burgeroorlog. Nederlands Defensiepersoneel herdenkt jaarlijks op de zondag voor de laatste maandag in mei in Margraten de Amerikaanse militairen die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Hoogwaardigheidsbekleders uit binnen- en buitenland woonden de herdenking bij. De landmacht leverde

Foto: Math Goossen

tijdens deze gedenkdag een erewacht, kransdragers en verzorgde samen met de marechaussee de beveiliging. De luchtmacht vloog aan het einde van de ceremoniële bijeenkomst met F-16’s in de missing man-formatie over de begraafplaats en de kapel van de Koninklijke Luchtmacht omlijstte de ceremonie muzikaal. In Margraten zijn 8301 militairen uit de Verenigde Staten begraven. Op een monument staan de namen vermeld van 1722 vermiste Amerikaanse soldaten. Alle graven op het kerkhof en namen op het monument zijn geadopteerd. De mensen die dat gedaan hebben, leggen in de dagen voorafgaand aan de herdenking bloemen op de graven. Ook versieren scholieren uit de omgeving de graven met Amerikaanse en Nederlandse vlaggetjes. De gedenkdag op deze Amerikaanse erebegraafplaats in Margraten werd door meer dan 6000 bezoekers bijgewoond en namens het kabinet legde demissionair minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk een krans. (MG)

Versterking Hoofdbestuur BNMO Na een positief advies van de toetsingscommissie heeft de Bondsraad van de BNMO Hermy Heymann benoemd in het Hoofdbestuur van de BNMO. In zijn actieve dienstperiode maakte Heyman deel uit van het Korps Mariniers. In zijn militaire carrière klom hij op van marinier 1e klas tot majoor der mariniers. Naast vele oefeningen in binnen- en buitenland nam hij deel aan missies in Cambodja, Albanië, Afghanistan en Soedan. Zijn laatste functie voor zijn leeftijdsontslag in 2011 was Hoofd Bureau

4

Reservisten Commando Zeestrijdkrachten (CZSK). In het Hoofdbestuur gaat Heymann de functie van vicevoorzitter vervullen. Daarnaast gaat hij deel uitmaken van de Commissie Sport en Evenementen en zal hij onder meer de BNMO vertegenwoordigen bij het Veteranen Platform. In de volgende Kareoler volgt een nadere kennismaking met het nieuwe lid van het Hoofdbestuur van de BNMO. (WvdB)

de Kareoler

Janke Rozemuller

Initiatief van het MRC groot succes Op 10 juni werd op het Militair Revalidatie Centrum Aardenburg in Doorn een sportdag gehouden voor mensen met een beperking. Er werd een sportaanbod gepresenteerd voor prothese-, orthese- of rolstoelgebruikers. Er kwamen elf takken van sport aan bod met onder meer een heuse skihelling en verder demonstraties en workshops zoals boogschieten en zwemmen. Een groot aantal sporters die deel uitmaken van het Invictus Team gaf de clinics, evenals een delegatie van het Dutch Adaptives team. Uit de omgeving kwamen er al met al ruim tweehonderd belangstellenden een kijkje nemen.

De BNMO Commissie Sport en Evenementen heeft een aantal leuke contacten kunnen leggen om de komende maanden mee aan de slag te gaan. Zo was rolstoeltennisser Esther Vergeer met haar sportpromotie foundation

Foto’s: BNMO

aanwezig (zij kreeg de BNMO-Audrey Hepburn Trofee in 2009 voor haar verdiensten). Ook waren er nieuwe contacten met de heren van de KMA Dudok roeivereniging. Samen gaan we een clinic aangepast roeien aanbieden voor BNMO-leden. Veel deelnemers met een beperking hebben kennisgemaakt met sport. De foto’s spreken voor zich.

Complimenten voor de organisatie. Het was een topdag! (JD/SvN)

Invictus Games in 2020 naar Nederland?

Demissionair minister van Defensie Jeanine HennisPlasschaert vindt het idee om in 2020 de Invictus Games in Nederland te organiseren ‘zeer sympathiek’. Dat bleek tijdens de jaarlijkse vergadering van de Bijzondere Kamercommissie van Defensie over de Veteranennota die in juni werd gehouden. De Tweede Kamer steunde de motie die Afghanistanveteraan Hanke Bruins Slot (CDA) hierover indiende. De minister heeft toegezegd om “het gesprek aan te gaan over hoe we dat mogelijk kunnen maken.” Ze wees op de beperkte financiële middelen van het ministerie in verband met andere prioriteiten en vindt dat Defensie het evenement niet alleen moet organiseren, maar dat het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld daar ook bij betrokken zouden moeten worden. Inmiddels hebben Rotterdam en Den Haag zich eind juni gezamenlijk kandidaat gesteld om het internationale sportevenement voor militairen die door of tijdens de dienst gewond raakten in 2020 in Nederland te houden. Het is dan precies 75 jaar ge-

5 | 2017

De Invictus Games is een internationaal sportevenement voor militairen die door of tijdens de dienst gewond raakten.

Foto: ministerie van Defensie

leden dat Nederland werd bevrijd. Aan welke kandidaatstad de organisatie wordt gegund, was bij het ter perse gaan van deze Kareoler nog niet bekend. (JR)

5

Veteraan Hans van Putten ging mee met terugkeerreis Weerzien met Libanon

‘Het is een soort twee Zo’n twaalf jaar geleden keerde veteraan Hans van Putten terug naar Libanon om de plek te zien waar hij als militair zijn beide handen had verloren door een noodlottig ongeluk. Dit voorjaar keerde hij voor de tweede keer terug, nu met zijn echtgenote Anita. “We zijn weer meer naar elkaar toe gegroeid.”

Door: Fred Lardenoye Foto: Miral de Bruijne

“De voorlichting destijds was niet best.

Een kopje thee drinken tijdens patrouilles, dat was het wel een beetje”, kijkt Hans van Putten (60) terug op zijn uitzending naar Libanon. Hij behoorde tot de eerste lichting die in maart 1979 vertrok voor de Nederlandse bijdrage aan UNIFIL. Hij kwam terecht op Post 7-5, beter bekend als Fort Wanhoop, bij het kleine Zuid-Libanese plaatsje al-Jibbayn.

Hoewel er lange periodes waren waarbij de verveling toesloeg, werden de jonge Nederlandse militairen ook getrakteerd op gijzelingen, beschietingen en andere levensgevaarlijke situaties.

Van Putten zelf verloor beide handen toen hij de handgranaten, die verbonden waren aan de concertina’s (rollen prikkeldraad) die de post moesten beschermen, aan het scherpstellen was.

“Plotseling hoorde ik een tik. Ik dacht nog dat een van mijn maten een steentje gooide, maar op het moment dat ik besefte dat dat niet kon, bukte ik in een poging die granaat weg te gooien. Dan is drie seconden wel héél kort. Na de klap heb ik nog twee stappen gezet. Ik voelde bloed op mijn gezicht, zag dat mijn armen nog maar stompjes waren waar de botten uitstaken en ben in elkaar gezakt.”

6

Hans van Putten terug op zijn post op de Weerzien met Libanon-reis in mei dit jaar.

Terugkeer In 2005 keerde Van Putten voor het eerst terug naar Libanon. “Ik moest terug naar die post. Nog zonder mijn vrouw, die is wat emotioneler, dus dan weet je niet wat er had kunnen gebeuren. Maar mijn zwager, die zelf nog actief dienend is, ging wel mee. Naarmate ik dichter in de buurt kwam van mijn post, voelde het direct weer vertrouwd. Het kon me niet snel genoeg gaan en ik voelde me opgelucht toen ik er aankwam.” Want, benadrukt Van Putten, hij heeft ook veel goede herinneringen aan Libanon. “Er gebeurde meer dan die klap. We hadden een hele hechte groep al vanaf de opleiding, dat

komt ook omdat je op elkaar bent aangewezen.”

Voor zijn zwager bleek de reis overigens ook een eyeopener. “Als Bosnieveteraan heeft hij ook met moslims te maken gehad en hij was verrast door de hartelijke manier waarop wij in Zuid-Libanon werden ontvangen. Hij ervoer dat als een heel ander slag mensen; de openheid en dat we overal werden binnengehaald, dat was hij niet gewend.”

Dat warme bad werkte ook voor Van Putten zelf louterend. “Het was een goede ervaring en we hadden in 2005 een groep kerels waar ik zo weer mee terug de posten op zou gaan. Ik vond uiteindelijk een klein stukje terug van

de Kareoler

de thuis geworden’

de puzzel waar ik nog mee leefde, qua verwerking. Daarvoor droomde ik altijd over tuinieren, was bezig met metaal, hout noem maar op. Van alles met mijn handen. Dat was ik na deze reis kwijt.”

Heldenstatus Toen er door de stichting Weerzien met Libanon een speciale terugkeerreis voor 2017 werd aangekondigd, begon het bij Van Putten weer te kriebelen.

“Ook onder invloed van andere veteranen met wie ik in het noorden in het ECHOS Home vaak samenkom, maar mijn vrouw en ik hadden besloten om sowieso samen nog een terugkeerreis naar Libanon te gaan maken. Dan kon

5 | 2017

zij ook een keer zien waar wij het altijd over hebben, ook al is het land natuurlijk veranderd. Zij wilde dat zelf ook graag.”

In Haris, waar de veteranen werden rondgeleid door een Libanees die destijds al bekend was met de blauwe baretten, kreeg zijn vrouw het even te kwaad. “Eigenlijk bevestigde hij alle verhalen die ik verteld had. Dat Libanese kinderen bijvoorbeeld nog steeds verteld wordt over de rol van Nederlandse militairen. Daardoor hebben wij nu nog een soort heldenstatus.”

Op Van Putten zelf maakte de herdenking op 4 mei bij het monument voor gevallen UNIFIL-militairen in Tyre de meeste indruk. “Voor de rest zijn het de verhalen van de jongens die je bijblijven. Op Post 7-2 had een van de jongens het moeilijk bij de herdenking van een jongen die daar is overleden. Dan is het even een arm over de schouder en troost je elkaar. Dat maakt indruk en dan blijkt dat kameraadschap, ook al ken je elkaar daarvoor nauwelijks, er wel degelijk weer is. Ik heb het vaker gezegd tijdens de reis: er is één woord dat ons bindt en dat is Libanon.”

Hij is blij dat zijn vrouw meegegaan is.

“Als je al ruim 31 jaar getrouwd bent, vervlakken bepaalde dingen. Dat is gewoon zo. Nu merken we dat je je meer kunt uiten over dit verleden, dat gaat makkelijker. Dus je groeit toch weer meer naar elkaar toe. En zij heeft het ook met de anderen van het reisgezelschap enorm goed naar haar zin gehad.”

BNMO Had hij na de eerste reis wat puzzelstukjes gevonden, op de tweede reis heeft

hij ‘een stukje rust gevonden’. “In die zin dat het thuisfront nu wat meer weet van dit verleden. Daarover vertellen thuis, is toch een ander verhaal dan dat je het kunt laten zien. Alle veteranen hebben meegemaakt dat er door iedereen gevraagd wordt: hoe was het daar? Maar dat blijkt toch moeilijk uit te leggen en op den duur wordt het meer: daar heb je hem weer met zijn verhaal!” Ook deze reis voelde het voor Van Putten dan ook goed om weer terug te zijn. “Het is voor mij toch een soort tweede thuis geworden.”

Een volgende keer heeft hij wellicht meer het toeristengevoel, maar dit voelde meer als een saamhorigheidsreis.

“De meeste mensen zijn hier toch met een persoonlijk doel. Iedereen heeft hier zijn onschuld verloren en is op zoek naar iets.” Dat gevoel had hij zelf ook. “Ik was bij het vertrek al helemaal gefocust op de reis. Dat BNMO-voorzitter Bert Dedden ons heeft toegesproken bij het vertrek is daardoor een beetje langs me heen gegaan. Maar het kwam er oprecht uit en het was goed dat hij daar was.”

Vorig jaar januari is Van Putten weer lid geworden van de BNMO en onlangs nog maakte hij deel uit van de Human Library op de Militaire Beleef Dag in Havelte. “Ik was al eerder lid, maar op een gegeven moment vond ik dat de BNMO me niet zoveel meer te bieden had. Er waren nauwelijks jonge veteranen lid.

Zelf voelde ik me ook niet echt veteraan, want je bent meer bezig met je maatschappelijke leven. Maar we hebben een fanatieke voorzitter in het noorden. Zij heeft verteld over hoe de BNMO nu bezig is en dat leek me wel interessant. Dus daar wil ik me wel voor inzetten!”

7

BNMO-lid zet zich sportief in voor goede doelen

‘De wil is heel sterk’ BNMO-lid Iwan Kersten deinst niet terug voor een beetje sportieve uitdaging voor het goede doel. Met het team van de BNMO nam hij deel aan de Grebbeberg Masters en in september fietst hij drie beruchte bergpassen in Italië om geld in te zamelen voor de stichting Energy4All. Toen hij op de Grebbeberg de deelnemers zag met zichtbare verwondingen moest hij zijn tranen wegslikken. “Ik heb diep ontzag voor de gewonden die daar omhoog gingen.”

Door: Linde van Deth Foto: Buddy Freeth

De dag van de Grebbeberg Masters op 7 juli begon een beetje hectisch voor Bosniëveteraan en BNMO-lid Iwan Kersten. Halverwege de rit naar Rhenen moest hij rechtsomkeert maken omdat hij zijn fietsschoenen vergeten was. Hij was nog net op tijd en startte in het BNMO-team met de fietsroute van 35 kilometer. “Het was een mooie dag!”

De Grebbeberg Masters is een loop- en fietsevenement waarmee Defensiepersoneel geld ophaalt voor gewond geraakte militairen en hun thuisfront. Dit jaar werd er 20.000 euro opgehaald.

Dat bedrag wordt verdeeld over twee goede doelen, een familiekamer in het CMH en Mount 13, dat jaarlijks een weekend verzorgt voor kinderen en weduwen van gesneuvelde militairen.

Terwijl Kersten even wachtte op de berg, zag hij ook het team van Wounded Warriors omhoogkomen, met

8

Iwan Kersten bij de Grebbeberg Masters

de Kareoler

daarbij ook een aantal deelnemers met zichtbare verwondingen. “Toen moest ik mijn tranen even wegslikken. Dat zij ook meedoen, daar neem ik mijn petje voor af.” Na het sportieve gedeelte raakte hij in gesprek met de Wounded Warriors en hij hoorde over de fietstocht die in 2018 gemaakt wordt van de Noordkaap naar de Basis in Doorn.

Met die tocht wordt onder meer maatschappelijke aandacht gevraagd voor gewonde (ex-)geüniformeerden. Kersten, die zelf kampt met lichamelijke en psychische klachten als gevolg van zijn uitzending, raakte enthousiast en zou graag meefietsen. “Het is bijzonder. Die mensen begrijpen wat ik doormaak, er is onderling zoveel respect, erkenning en herkenning.” Kersten legt uit dat hij het soms moeilijk vindt om te beseffen dat hij zelf ook echt gewond is. “Het begin is gemaakt om het te accepteren. Ik vind het moeilijk om binnen te laten komen.”

Lukavac Eind 1994 ging hij als 23-jarige als diepladerchauffeur naar Lukavac in Bosnië.

Vanuit daar reed hij konvooien door het hele land. Hij heeft ontzettend veel van Bosnië gezien en kijkt daar positief op terug. Toch heeft hij ook vervelende dingen meegemaakt. “We zijn ‘beschoten’ en een keer geprovoceerd en bedreigd.” Toen hij eens een konvooi met gevaarlijk uitstekende lading reed, kwam hij met de neus van de vrachtwagen tegen de bergwand terecht, aan de andere kant was de afgrond. “Als het anders was afgelopen, hadden we het niet na kunnen vertellen.”

Al snel na zijn uitzending openbaarden zich lichamelijke klachten, zoals huiduitslag. “Men zei dat er geen verband was met de uitzending, dus ging ik gewoon door met mijn leven en negeerde de klachten min of meer. Tot ik

5 | 2017

in 2009 totale kortsluiting had in hoofd en lijf. Daarna werd het steeds erger, vooral de vermoeidheid. Het zijn lichamelijk onverklaarbare klachten.” Voor Kersten is dat erg confronterend. “Ik wil heel veel, maar het lijf wil niet.”

Meer veteranen die op de basis in Lukavac zaten, kampen met gezondheidsklachten. De basis lag op het terrein van een voormalige cokesfabriek waar onder meer nafta werd geproduceerd. “De Noren hadden na onderzoek aangegeven daar niet gelegerd te willen worden, maar wij zaten daar gewoon. De sneeuw was zwart van de vervuiling.” In 1999 deed een commissie onder leiding van Marie-Louise Tiesinga onderzoek naar de klachten van deze militairen. Daaruit bleek dat militairen die in Lukavac zaten meer klachten hadden dan militairen die op andere plaatsen in Bosnië zaten, maar het directe verband tussen de klachten en het onderkomen kon niet aangetoond worden.

Na Veteranendag 2016 is Kersten lid geworden van de BNMO. “Op die dag sprak ik een BNMO-lid dat mij tipte. Nu ben ik bezig met mijn MIP-aanvraag en daarbij ondervind ik heel veel steun van Willem Knook van de juridische afdeling van de BNMO.” Kersten zit momenteel in therapie om te leren omgaan met de lichamelijk onverklaarbare klachten en werkt op therapeutische basis maximaal 10 uur per week. Nu groeit ook steeds meer het besef dat hij misschien toch ook psychisch last heeft van zijn tijd in Bosnië. “Ik ben echt een ander persoon geworden door mijn uitzending.”

Goede doel Zijn lichamelijke klachten zorgen ervoor dat hij zich niet altijd even fit voelt, maar dat weerhoudt hem er niet

van om zich sportief in te zetten voor het goede doel. In 2018 wil hij de Alpe d’HuZes fietsen. “Als eerbetoon aan mijn vader. Ik ben dan 47 en zo oud was hij toen hij stierf aan kanker.” En dit jaar, op 7, 8 en 9 september, neemt hij deel aan Forza4Energy4All. Hierbij beklimmen de deelnemers drie beruchte bergpassen in Italië, waaronder de Stelvio, wandelend, hardlopend of op de mountainbike of racefiets. Kersten doet dat in team Forza4Neia op de racefiets.

Zo wordt er geld opgehaald om bij te dragen aan het vinden van een medicijn voor kinderen met een energiestofwisselingsziekte, zoals Neia, een meisje dat het BNMO-lid via via kent.

Elke week worden er in Nederland één tot twee kinderen geboren met een dergelijke ziekte. Slechts de helft van deze kinderen wordt 10 jaar oud en 70 procent haalt de volwassen leeftijd niet. Bij een energiestofwisselingsziekte gaat er iets mis bij de omzetting van voedingsstoffen naar energie. Op dit moment is er nog geen enkel medicijn, al is er inmiddels wel een geneesmiddel in de testfase. De teamleden moesten per persoon 1000 euro aan sponsorgeld ophalen. “Binnen het team Forza4Neia zijn meerdere acties georganiseerd, zoals sponsorlopen, wandeltochten, bootcamps, de gsm-actie, statiegeldacties, paasbrodenverkoop, de stroopwafelverkoop en een veiling om zoveel mogelijk geld op te halen.”

Kersten hoopt fit te zijn in september, maar zo niet, dan gaat hij het toch proberen. “De wil is heel sterk, dus dan ga ik op wilskracht naar boven. En er is niemand die zegt dat ik in twee uur boven moet zijn. Ik kijk er wel erg naar uit. Het zal me positieve energie geven om aan zoiets te kunnen bijdragen.”

Doneren kan nog via www.forza4neia.nl.

9

Indiëveteraan kreeg PTSS, maar staat op zijn 90e nog voor de klas

‘De BNMO is mijn red Hij gaat naar scholen in het kader van Veteraan in de Klas, deed onlangs nog mee met de Human Library in Havelte en ondersteunt jonge veteranen die het moeilijk hebben. Maar het had weinig gescheeld of veteraan Jan van de Sande had de verwerking van zijn ervaringen in Nederlands-Indië niet overleefd. “Na het overlijden van mijn vrouw zag ik het niet meer zitten.”

Door: Fred Lardenoye Foto: Birgit de Roij

‘Een bizarre jeugd’, noemt Jan van de Sande (90) zijn door de Tweede Wereldoorlog getekende jaren toen hij opgroeide in een gezin met maar liefst twaalf kinderen in het katholieke Brabant. Zijn vader kocht een boerderij, maar door pech groeide er niks en moest hij die verkopen. Zelf raakte Jan door een auto-ongeluk al op zijn 6e gewond aan zijn enkel waardoor hij letterlijk grote moeite had om de lessen op school bij te benen.

De oorlog bracht nog meer rampspoed.

Hun huis werd zwaar beschadigd en het gezin moest worden geëvacueerd.

Tot september 1944, toen dat deel van Brabant na Market Garden bevrijd was en ze vanuit een onderduikadres konden terugkeren naar Best. “Ons huis was platgebrand, we hebben twee nachten bij een boer gelogeerd. Daarna kregen we een groot kippenhok op ons terrein geplaatst waarin we met zijn allen geslapen hebben.” Het is allemaal te lezen in het onlangs verschenen boekje Een steen in mijn hart hart, waarin het opmerkelijke levensverhaal van Van de Sande door Ilonka Hellewegen is opgetekend.

10

Nederlands-Indië Na de oorlog werd Jan door zijn vader aangemeld om mee te helpen met het vrijmaken van de wegen, waarbij de lijken van Duitse militairen moesten worden geborgen. “Ik was pas 17 en we moesten die doden soms uit de sloot halen. Dat was afschuwelijk werk.” Later werkte hij in een garage waar hij het vak van automonteur leerde. Nadat hij een half jaar eerder voor de dienstplicht was

opgekomen, vertrok hij in januari 1948 met de Grote Beer naar Nederlands-Indië waar hij op Sumatra terechtkwam. “Van mijn vader kreeg ik een pistool mee met de woorden: zorg dat je de laatste kogel voor jezelf bewaart. Zo was hij.”

Aanvankelijk was Van de Sande brenschutter, later werd hij chauffeur bij de vierde compagnie van 5-10 RI. “Ik had een bravourestukje uitgehaald door een klapperboom in te klimmen, maar daar-

de Kareoler

ding geweest’ bij had ik touwtjes gebruikt die in mijn voeten sneden. Zo kwam ik in het hospitaal waar ik een paar dagen rust moest nemen. Ik zag enkele huzaren met een pantserauto stuntelen en wist het probleem zo op te lossen. Zo ben ik chauffeur geworden op een driekwarttonner.

Daardoor raakte ik overigens wel mijn maten kwijt.”

ge momenten beleefde hij in dit soort konvooien die meer dan eens werden aangevallen. Zoals in juli 1949, toen ze op weg naar een buitenpost tegenover 250 man van de TNI kwamen te staan.

“Dat staat ook uitgebreid beschreven in het boek van 5-10 RI. Uiteindelijk zijn de tegenstanders allemaal afgemaakt door onze mortieren.”

Gesneuvelden

Gaskraan

De transporten met voedsel en munitie die hij aanvankelijk alleen reed, waren niet zonder gevaar. “De eerste twee maanden ging dat goed, maar daarna hadden ze me in de smiezen en werd ik vaak opgewacht. Ik heb regelmatig de kogels om mijn oren horen fluiten. Ik was iedere keer blij dat ik erdoor kwam.

Van de spanning moest ik vaak overgeven.” Later kreeg hij bescherming mee.

“Maar dan werd je vanaf een heuvel beschoten en moesten de bewakers ook in dekking. Daar voelde je je verantwoordelijk voor, dus dat werd eigenlijk alleen maar zwaarder.” Van de Sande was op een gegeven moment dan ook aan het eind van zijn Latijn. “Ik moest rust hebben. Maar ik kreeg gewoon een dienstbevel om door te gaan. Dat was nu eenmaal zo, er werd niet op een soldaat meer of minder gekeken.”

Zo verloor Van de Sande in september 1948 zijn ‘slapie’ Piet Verboom die door eigen vuur geraakt was. “Ik werd ’s nachts uit mijn bed gehaald en met spoed naar Brastagi gestuurd. Er was daar een avondklok. Met bewaking reden we met Piet in volle vaart al schietend door de kampongs terug. Achteraf bleek dat hij al overleden was.” Zijn meest angsti-

In mei 1950 keerde Van de Sande terug naar Nederland, maar als automonteur in het burgerleven kon hij geen rust meer vinden. “Ik had vanaf het begin nachtmerries, achteraf bleken dat herbelevingen te zijn. Daar heb ik al die tijd tegen moeten vechten.” Ook na zijn huwelijk in 1953 werd hij vaak midden in de nacht badend in het zweet wakker.

Zijn echtgenote begreep er niets van en Van de Sande kon er niet over praten. “Ook niet met mijn broer Toon die ook in Indië geweest was. Je stopte dat weg. We werden ook voor moordenaar uitgemaakt. Ik voelde me schuldig omdat ik het me zelf aangedaan had, ik kon het niet verwerken. En er was toen nog geen hulp.”

Van de huisarts kreeg hij kalmeringsmiddelen om rustig te worden. “Desondanks kwam er om de zoveel tijd een explosie. ‘Dat is van de spanningen’, werd er dan gezegd.” Ook toen hij eind 1979 door alle klachten voor vijftig procent arbeidsongeschikt was verklaard, werd er geen verband gelegd met zijn militaire inzet in Nederlands-Indië. Nadat zijn vrouw in december 1997 overleed aan een hersenbloeding, raakte hij helemaal de weg kwijt. “De herbelevin-

5 | 2017

Het boekje ‘Een steen in mijn hart’ is nog beperkt verkrijgbaar bij Jan van de Sande, tel: 0343-41108.

gen kwamen ook terug en ik werd weer volgestopt met medicijnen. Toen wilde ik eigenlijk alleen nog maar dood en heb ik zelfs een keer de gaskraan opengezet.”

BNMO Via een bevriende veteraan kwam hij terecht bij een veteranenpraatgroep onder begeleiding van een psychiater en viel voor het eerst het woord PTSS. Maar het duurde nog tot 2009 voor officieel de diagnose PTSS werd vastgesteld. Inmiddels was hij lid van de BNMO geworden en aan een maatschappelijk werker gekoppeld. “De BNMO is mijn redding geweest. Zo ben ik ook in Centrum ’45 behandeld. Via de bond ben ik in 2011 ook in het Woonoord in Doorn terechtgekomen, want in het verzorgingstehuis waar ik zat, werd ik niet begrepen.”

Het heeft duidelijk bijgedragen aan zijn huidige welbevinden, want hoewel zijn PTSS-klachten zo nu en dan nog opspelen, voelt Van de Sande zich de laatste jaren beter dan ooit. Hij praat nu relatief makkelijk over zijn militaire ervaringen en doet ook mee aan het onderwijsproject Veteraan in de Klas van het Veteraneninstituut. Onlangs nam hij deel aan de Human Library die de BNMO organiseerde ter gelegenheid van de Militaire Beleef Dag in Havelte. Als Indiëveteraan praat hij ook al jaren met jonge veteranen. “Dat vind ik zo dankbaar. Ik kan er nu vrij over praten en weet wat het is om niet begrepen te worden. Er wordt nu veel meer zorg geboden, maar ik was witheet toen de BNMO enkele jaren geleden bijna werd opgeheven. Want de bond is nog steeds hard nodig.”

11

BNMO op vetera De BNMO was natuurlijk aanwezig op de Veteranendag in Den Haag. Er liep een detachement mee in het defilé en de BNMO presenteerde zich met een eigen stand.

Daarnaast bezocht de BNMO ook verschillende regionale en lokale veteranendagen.

Naast de Nederlandse Veteranendag in Den Haag worden ook andere veteranendagen, op landelijk, regionaal en lokaal niveau, bezocht.

Zo is de BNMO op de Veteranendag van de Koninklijke Marine, tijdens de Marinedagen, present met een enthousiast team. Foto: Jori Schimmel

De BNMO kijkt terug op een geslaagde Nederlandse Veteranendag in Den Haag. Op deze dag, de nationale dag van erkenning en waardering voor alle veteranen, laat een detachement van de BNMO zich zien in het defilé. Veertien defilanten en drie vaandeldragers vormen een detachement dat een goede weerslag vormt van het BNMO-ledenbestand.

Foto: William Moore

12

de Kareoler

nendagen

Op 10 juni vindt de Zeeuwse Veteranendag plaats. Op een winderige, maar zonnige Markt in Middelburg presenteren diverse organisaties zich aan het publiek, waaronder ook de BNMO. Foto: Wendy Vossers

Overal in het land worden lokale veteranendagen georganiseerd.

De BNMO bezoekt er een aantal.

Op de foto de Veteranenontvangst in de gemeente Lingewaard op 16 juni, waar de BNMO als enige organisatie een platform krijgt om zich te presenteren.

Foto: Jef Dorpmans

Tijdens de Nederlandse Veteranendag is de BNMO vertegenwoordigd met een goedbezochte informatiestand. Vele bezoekers laten zich informeren over de activiteiten van de BNMO en een aantal van hen meldt zich aan als lid. Maar vooral is het voor iedereen een dag van warme begroetingen, herkenning en erkenning!

Foto: Wendy Vossers

5 | 2017

13

Riviercruise tijdens de Rotterdam Wereldhavendagen 2017 op zondag 3 september Deze dag wordt georganiseerd in samenwerking met Stichting Nu of Nooit.

Het doel van Stichting Nu of Nooit is om militairen (beroeps en/of dienstplichtig) en overige geüniformeerden die tijdens hun dienst (mentaal/fysiek) gewond zijn geraakt, maar ook partners van gesneuvelde geüniformeerden, een bijzondere ervaring te bieden.

De riviercruise is bedoeld voor ouderen en jongeren, alleenstaanden (met of zonder begeleiding), partners van overledenen (met of zonder begeleiding), partners met thuiswonende kinderen en gezinnen met thuiswonende jonge kinderen.

Potentiële BNMO-leden mogen als introducé mee.

Naast BNMO-leden kunnen er ook leden van andere geüniformeerde verenigingen deelnemen.

Dagindeling en vaarroute: Inschepen vanaf 09.45 uur. Vertrek is om 10.15 uur en de tocht duurt tot ca. 17.00 uur.

Er kan gratis worden geparkeerd op de Uilenkade te Zwijndrecht (nabij het schip).

Start Zwijndrecht: Oude Maas, Nieuwe Maas met een kleine rondvaart door de Rotterdamse havens.

Het tarief bedraagt € 12,50 per persoon. Dit is inclusief ontvangst met koffie en gebak, uitgebreide lunch met 1 gratis drankje en in de middag 2 warme hapjes. Overige drank is voor eigen rekening à € 2,50 per consumptie. Er zijn maximaal 325 plaatsen beschikbaar, dus vol = vol.

Betaling en aanmelding voor 10 augustus 2017 o.v.v. ‘Wereld havendagen 2017’ en uw naam op BNMO-rekeningnr. NL 22 ABNA 042.01.27.631.

Indien er onvoldoende deelnemers zijn, kan de cruise worden geannuleerd. Uiteraard wordt u hierover geïnformeerd.

Let op! Aanmelden betekent betalen. Contante betaling is niet mogelijk.

In de week van 12 augustus ontvangt u bericht van uw inschrijving met verdere informatie.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------AANMELDING Nu of Nooit Wereldhavendagen cruise: BNMO lidnr. : ……………

Naam lid : …………………………………………….. Naam partner : ………………………………………………….

Aantal thuiswonende eigen kinderen: ….………

Leeftijd : ………/………/..……/……../……./……..

Rolstoelgebruiker : JA / NEE Rollatorgebruiker : JA / NEE Overige info : ……………………………………………………………………………………………………………………………..

Adres : ……………………………………………………..……………………………………………...........................

Postcode : ……………

Woonplaats : ……………………………………………………………………………

Telefoon : ……………………………………………………………………………………………………………………………..

Handtekening :………………………………………………………………………………………………..…………………………….

Uw inschrijving kunt u versturen naar: BNMO, t.n.v.: Wereldhavendagen cruise 2017, Zandkuil 28A, 6074 DC MELICK of per mail: iloy@home.nl

Wegwijzer, informatie over juridische zaken Door: Willem Knook Foto: Jos Morren

Invaliditeitspensioen en Draaginsigne Gewonden Het is weer lang geleden dat ik iets schreef over een lopende rechtszaak. Soms dient zich dan toch een opmerkelijke zaak aan. Een zaak die het individuele karakter ervan overstijgt. En dus ook voor anderen dan de persoon om wie het gaat van belang kan zijn of interessant genoeg is om hierover te schrijven.

Om in aanmerking te komen voor toekenning van een MIP moet er aan een aantal voorwaarden worden voldaan.

Er moet sprake zijn van een invaliditeit van ten minste 10%. De invaliditeit moet het gevolg zijn van verwonding, ziekte of gebreken, die zijn veroorzaakt door de uitoefening van militaire dienst in geval van buitengewone of daarmee vergelijkbare omstandigheden. Met dat laatste wordt dan vooral bedoeld de deelname aan operaties ter bevordering of handhaving van de internationale rechtsorde.

Ook voor het Draaginsigne Gewonden (DIG) moet aan strikte voorwaarden worden voldaan. Kort gezegd komt het op het volgende neer. Het DIG wordt toegekend aan militairen en veteranen die onder oorlogsomstandigheden of tijdens vredesoperaties lichamelijk of psychisch letsel hebben opgelopen.

De voorwaarden voor het MIP en DIG zijn dus niet letterlijk hetzelfde, maar komen in feite wel op hetzelfde neer.

weigert een MIP toe te kennen. Volgens de minister is er geen verband tussen de psychische klachten en de uitoefening van militaire dienst in voormalig JoegoslaviĂŤ. Ook de door de BNMO ingeschakelde psychiater die het verband wel vaststelt, kan de minister niet op andere gedachten brengen. Dus volgt een beroep op de rechtbank. We schrijven inmiddels midden 2014.

De lopende rechtszaak

De uitspraak en verder

Een BNMO-lid vraagt in 2009 een MIP aan. Dit vanwege psychische problematiek die het gevolg is van de uitzending als militair naar voormalig JoegoslaviĂŤ. De minister van Defensie

De rechtbank verklaart het beroep gegrond en draagt de minister op een nieuwe beslissing te nemen. De rechtbank vond dat de minister geen bevredigende verklaring heeft kunnen

5 | 2017

DIG In 2012 krijgt het BNMO-lid wel het DIG toegekend. De minister schrijft in het toekenningsbesluit dat hem als blijk van erkenning en waardering voor zijn dienstverrichtingen onder buitengewoon moeilijke omstandigheden, waarvan hij tot op heden de gevolgen ervaart, het DIG wordt toegekend. Dit nota bene op basis van een medisch rapport van een MGGZ-psychiater van het ministerie van Defensie, die na eigen onderzoek PTSS vaststelde en een EMDR-behandeling adviseerde.

geven voor het feit dat wel een DIG is toegekend, vanwege de PTSS opgelopen door de uitzending, maar dat het MIP wordt afgewezen, met als reden dat er geen sprake is van een psychische aandoening met dienstverband.

De minister legt zich niet bij het oordeel van de rechtbank neer en stelt hoger beroep in. Dit hoger beroep is kort geleden door de Centrale Raad van Beroep behandeld. Door de rechters zijn de nodige kritische vragen gesteld aan de vertegenwoordiger van de minister en het is de vraag of de antwoorden op die vragen de rechters hebben kunnen overtuigen. Ons in elk geval niet. De tijd zal het leren, want de Raad doet midden augustus uitspraak. Ik zal u in de volgende Kareoler van de uitspraak op de hoogte stellen.

Vragen?

U kunt uw juridische vragen stellen via de mail: jz@bnmo.nl met vermelding van uw naam, contactgegevens en lidmaatschapnummer. De juridische medewerkers van de BNMO zullen u zo spoedig mogelijk van een antwoord voorzien.

15

Lotgenotencontact

Bijdragen: Frans Doppegieter en Jef Dorpmans

Van InLuwte tot BNMO Samen Sterk Al sinds 1995 bekommeren we ons ook om de relaties van de oorlogs- en dienstslachtoffers en veteranen. In eerste instantie vooral om de partners via de SPO (Stichting Partners van Oorlogs- en dienstslachtoffers). Later hebben we dit breder getrokken in de Stichting InLuwte: behalve partners ook ouders, volwassen gezinsleden en (klein)kinderen van onze doelgroepen.

En daarbij de verbreding naar andere geüniformeerden dan enkel Defensie.

Zoals vele vrijwilligersorganisaties kampte InLuwte de afgelopen jaren met problemen op het gebied van menskracht én financiën. De menskracht moest vooral van penningmeester Anne-lies en mijn persoon komen, hetgeen een flinke taakbelasting met zich meebracht en daarnaast de organisatie bijzonder kwetsbaar maakte. Het vfonds draaide onze geldkraan dicht omdat de BNMO de aangewezen organisatie moest zijn om onze doelgroepen te bedienen. Dat was even schrikken, vooral omdat we een duidelijke toename van belangstelling constateerden van met name de tweede generatie, de volwassen kinderen van veteranen met PTSS. De afgelopen twee

jaar heeft de BNMO nog de activiteiten van dochter InLuwte apart gefinancierd, maar nu hebben we in goed overleg besloten de krachten te bundelen tot BNMO Samen Sterk. Dat impliceert dat we zijn opgegaan in de BNMO, waar we ons Samen Sterk gaan maken voor de doelgroep relaties. De bestaande InLuwte-activiteiten als lotgenootcontactgroepen en de jaarlijkse familiedag zult u dan ook terugvinden in een nieuw jasje in de BNMO Dienstengids 2018, die in het najaar verschijnt.

Dat geldt ook voor het verdiepend programma InLuwte op 20-22 november dat dit jaar voor het eerst in de huidige dienstengids staat vermeld. Een tweedaagse

voor relaties (partner, ouders, zus, broer, (klein)kinderen) van oorlogsgetroffenen, geüniformeerde geweldsgetroffenen en veteranen. Er is meer tijd en ruimte voor verdiepend lotgenotencontact en het bespreken van relevante thema’s. U ontmoet anderen, deelt uw verhaal en biedt elkaar (h)erkenning en steun. Daarnaast ontvangt u informatie over de impact van ingrijpende ervaringen en hoe hiermee om te gaan. U gaat aan de slag binnen gespreksgroepen en creatieve en sportieve programmaonderdelen. (FD)

Info en inschrijven: https://www.de-basis.nl/page/305/ verdiepend-programma-inluwte/.

Maak kennis met de duiksport!

Op 7 oktober aanstaande organiseert Bert Kruis, Libanonveteraan en gecertificeerd duikinstructeur, van Discovery Divers Veenendaal het vijfde duikevenement op de Tweede Maasvlakte nabij Rotterdam.

Tijdens het evenement, dat mede ondersteund wordt door de BNMO, wil het Veterans Duik Team Holland graag aan BNMO-leden en duikend Nederland laten zien wat er zoal gedaan wordt onder het wateroppervlak zowel op missies in het buitenland als tijdens de opleidingen op de duikschool van Defensie. Een mooie gelegenheid om kennis te maken met deze fascinerende sport.

Wat is er te zien en te doen?

Exposities van de douaneduikers en de duikschool van de Koninklijke Marine.

16

De mogelijkheid om zelf te duiken met een antieke duikuitrusting.

Duiken met een moderne uitvoering van de duikhelm.

Maarten van Baal komt vertellen over zijn grotexploraties in Mexico.

Sea Shepherd komt laten zien wat zij wereldwijd doen aan bescherming van de walvis.

De douane zal rondvaarten verzorgen langs de kades waar de grootste containerschepen ter wereld liggen aangemeerd.

Foto: Bert Kruis

De kosten zijn € 15,- per persoon, waarmee je verder gratis gebruik kunt maken van alles wat er die dag geboden wordt. Opgeven doe je via het e-mailadres: veteransdiveteam@gmail.com.

Mocht je nog meer vragen hebben, neem dan contact op met Bert Kruis, tel: 06-41623636. (JD)

de Kareoler

Van de bestuurstafel Door: Wim van den Burg

Overleg met vfonds Het jaar vordert en dat betekent dat het Hoofdbestuur alweer begonnen is aan de voorbereiding van de activiteiten voor 2018, dat wil zeggen dat is begonnen met het schetsen van het benodigde financieel kader. Dat lijkt misschien vroeg, maar was nodig om goed voorbereid het eerste oriënterend overleg met het bestuur van het vfonds te kunnen voeren.

In een goede sfeer, zoals het binnen de familie hoort, is een aantal onderwerpen besproken. Als eerste kwam de actuele stand van zaken bij de BNMO ter sprake. Het Dagelijks Bestuur was verheugd te kunnen melden dat de BNMO er goed voorstaat. Het Hoofdbestuur is goed gevuld en de regionale afdelingen van de BNMO functioneren prima dankzij de tomeloze inzet van de afdelingsbestuurders en contactpersonen. De financiële afrekening over 2016 was het volgende onderwerp.

Een tweetal rafelrandjes, de kantoorhuur en een openstaande vordering van de Basis, zijn afgedaan. De BNMO heeft het jaar 2016 met een positief saldo afgesloten. Tot slot is vooruitlopend op het overleg met het vfonds na de zomervakantie nog gesproken over de verschillende elementen van de subsidieaanvraag 2018. Een bijzonder aandachtspunt daarbij is de financiering van de afdeling Juridische Zaken vanwege de nog in behandeling zijnde dossiers over bijvoorbeeld het PTSS-protocol en de Ereschuldregeling. Het vfonds was tevreden over de wijze waarop de BNMO de verbreding aanpakt.

Met de Hoofddirecteur Personeel is onder meer gesproken over de inhoud en organisatie van de MOD-dagen, zoals deze 23 mei in Schaarsbergen. Foto: Birgit de Roij

orde die de aandacht van zowel de Basis als de BNMO vragen. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan hoe om te gaan met de oninbare eigen bijdrage van leden van de BNMO die op het laatste moment afzeggen voor deelname aan programma’s waarvoor zij zich eerder hadden aangemeld. Maar ook kan worden gedacht aan de beoordeling en eventuele aanpassing van programma’s en het nemen van maatregelen om onderbezetting van programma’s tegen te gaan. Daarnaast vraagt het team verenigingsondersteuning van de BNMO ook de nodige aandacht van beide partners, immers de mensen van het team verenigingsondersteuning Op woensdag 14 juni heeft het Dagelijks Bestuur van de zijn in meerderheid werknemer van de Basis.

BNMO de Hoofddirecteur Personeel, schout-bij-nacht Peter Reesink, geïnformeerd over enkele actuele zaken aangaande de BNMO. Gesproken is over onder meer de inhoud en organisatie van de MOD-dagen en een grotere betrokkenheid van de BNMO bij de uitvoering. Verder de mogelijkheden tot Voorzitter van de BNMO Bert Dedden heeft deelgenomen steun van de BNMO aan Defensie bij begeleiding van speci- aan de hoorzitting van de Vaste Kamercommissie voor Deale groepen zoals uitbehandelde veteranen, weduwen van fensie (VDK) die werd gehouden ter voorbereiding van het veteranen, ex-partners van veteranen en bijzondere groepen overleg van die commissie met de minister van Defensie over zoals Molukse veteranen en hun verwanten. Ten slotte werd de Veteranennota 2016-2017. Hij vertelde daar onder meer de stand van zaken met betrekking tot de afhandeling van de over de bereidheid van de BNMO om Defensie te steunen bij bezwaren tegen de MIP-verlagingen als gevolg van het vige- de begeleiding van speciale groepen en over de afhandeling rende PTSS-protocol toegelicht. van de bezwaren tegen de MIP-verlagingen. Verder wees hij op het verschil in aandacht tussen dienstslachtoffers met en zonder de veteranenstatus en pleitte hij voor betrokkenheid Op initiatief van de directeur-bestuurder van de Basis Gerdy van de BNMO bij de organisatie van de MOD-dagen die in Schippers vindt periodiek overleg plaats tussen de Basis en het verleden mede op initiatief van de BNMO tot stand zijn de BNMO. In dit overleg komen verschillende kwesties aan de gekomen.

Gesprek met de Hoofddirecteur Personeel

Gesprek met de Vaste Kamercommissie voor Defensie

Periodiek overleg met de Basis

5 | 2017

17

Van de afdelingen

Aanleveren kopij In deze rubriek kunnen alle BNMO-afdelingen kort en bondig hun nieuws melden. Per afdeling geldt een maximum van in totaal 400 woorden zonder foto’s en 350 woorden met maximaal twee foto’s (in hoge resolutie, minimaal 1 MB). Heeft uw afdeling meer nieuws te melden? Verwijs dan naar uw eigen website. De redactie behoudt zich het recht voor kopij te redigeren en in te korten. De deadline voor de Kareoler 6 is dinsdag 22 augustus.

Friesland Verslag rondvaart In Koudum bij de Galamadammen gingen wij dit jaar op 16 juni aan boord van de Klifrak. Een mooie rondvaartboot die ons de hele dag meenam over de kanalen en meren van Friesland. De kapitein wist ons de hele dag te onderhouden met leuke weetjes en anekdotes passend bij de route. Het weer was goed en de reis wellicht een van de mooiste routes die we ooit hebben gevaren. Over de Fluessen en het Heegermeer. Via IJlst, dwars door Sneek langs de Waterpoort. Over het Sneekermeer, langs Terhorne en vervolgens via de Terkapelster poelen en de Goingarypster poelen zakten we weer rustig af in de richting van Koudum.We hebben onderweg nog heerlijk genoten van het koud/warm buffet. En uiteraard werden er de nodige versnaperingen genuttigd, zodat de inwendige mens niets tekortkwam.

Rond half 5 meerden we weer aan bij de Galamadammen.

Tevreden kijken we weer terug op een geslaagde dag.

klagen zou je zeggen. Eerlijk gezegd was de temperatuur voor het midgetgolfen te hoog. Geen zuchtje wind dat ons enigszins verkoeling bracht. Dus nadat we halverwege het parcours iets gingen drinken, bleven de meeste leden, op een paar doorzetters na, lekker onder de parasol zitten met een verkoelend drankje. Er werd in ieder geval weer bijgepraat en gelachen. Zo heeft eenieder het toch naar zijn zin gehad. Zeer welkom was de ijscoupe, waarmee we de middag afsloten. Tot de volgende keer…

Agenda 21-25 augustus: Friese week in Doorn 30 augustus: Indiëherdenking Leeuwarden 2 september: Zeilen Heeg (jongerenactiviteit)

Gelderland Familiedag in heden en verleden Zaterdag 8 juli organiseerde de afdeling een gezellige gezins- en contactdag voor haar leden, hun kinderen en kleinkinderen. Met 77 leden en hun gezin waren we te gast bij het Openluchtmuseum in Arnhem. Voor jong en oud een belevenis. Na aankomst, welkom geheten door Ronald van Hulst, Irma Wopereis en Geesje Jacobs, genoten allen van de koffie of thee en het appelgebak. Alleen al de ambiance van de kasteelboerderij met zijn terrastuin zorgde voor een goede stemming onder de leden. Na het samenzijn en bijkletsen was het tijd om het park te bezoeken. Voor velen een stap terug in een onbekend tijdperk. Voor de wat ouderen een herkenning van de tijd van hun jeugd en de verhalen van hun ouders. Vooral de rit met de Rotterdamse elektrische tram was een belevenis en voor diegenen die wat slechter ter been waren een uitkomst. Waar men ook in- of uitstap-

Verslag contactmiddag Voor de contactmiddag op 27 mei hadden wij als bestuur besloten te gaan midgetgolfen bij het ons vertouwde ’t Haske in Joure. Dit hadden we al eens eerder gedaan en dat was toen goed bevallen. Wat wij natuurlijk niet in de hand hebben, is het weer. Een prachtige dag, zonovergoten. Niets te

18

de Kareoler

te, je kon altijd weer bij de kasteeltuin uitstappen. Zo rond 12.00 uur werd er in de kasteelboerderij een zeer uitgebreide lunch, incl. een drankje geserveerd. Na de lunch werd het park weer uitgebreid bezocht en waanden de leden zich in een ander tijdperk. Van de zeer eenvoudige plaggenhut en de grote boerderijen van het Groninger Ommelanden naar de dorpskerk. Kortom, veel verschillende omgevingen uit diverse tijden. Zo rond 17.00 uur werd er afscheid van elkaar genomen en kon men terugkijken op een zeer geslaagde door Irma Wopereis georganiseerde BNMO-familiedag.

Contact-/familiedag Kalkar De eerstvolgende contact-/familiedag is zaterdag 26 augustus in Kalkar Wunderland in Kalkar, Duitsland. U wordt tijdig geïnformeerd om u aan te melden en hopelijk zien wij elkaar weer in Kalkar.

OPD-dagen De OPD-dagen voor onze afdeling zijn verzet van 19 t/m 23 november naar 6 t/m 10 augustus! Voor informatie neemt u contact op met het bestuur.

Utrecht/’t Gooi Uitnodiging show De Jantjes Wij nodigen u en uw partner uit voor weer een enerverende dag op 20 september. We rijden in de ochtend naar restaurant Het Witte Huis in Zeeland (NB), daar geniet u van een lunch. Vervolgens treedt voor u op De Jantjes. Deze show duurt drie uur. Hierna staat er voor u een heerlijk diner klaar.

Bus 1 (lift): 10.00 uur Amersfoort, station NS, 10.30 uur Utrecht, NH Hotel Jaarbeursplein, 11.00 uur Doorn, de nieuwe Basis (voorkant). Bus 2: 09.00 uur vertrek vanuit de garage incl. twee personen BNMO, 09.45 uur Mijdrecht, 10.15 uur Hilversum, 11.00 uur Doorn, de nieuwe Basis (voorkant) en van daar gezamenlijk vertrek. Kom op tijd, want we kunnen niet wachten, we zijn aan tijd gebonden.

Wilt u mee op deze fantastische dagreis, dan moet u € 30,p.p. overmaken op rekening NL75 ABNA0628795114 te Zeist.

Uw betaling moet voor 13 september binnen zijn.

Drank is inclusief (binnenlands gedestilleerd). Graag ook uw opstap vermelden bij opgave, bellen en mailen mag ook naar de penningmeester. Ook graag uw dieet opgeven en of u rolstoelgebonden bent.

Afdeling Utrecht/’t Gooi beschikt sinds korte tijd over een eigen website. Voor informatie en nieuws over de afdeling, kijk op: https://www.bnmo-utrecht-t-gooi.nl/

5 | 2017

Zuid-Holland Uitnodiging reüniedag Op donderdag 26 oktober organiseert het bestuur weer de jaarlijkse reüniedag in de Van Ghent-zaal van de Van Ghentkazerne, Toepad 120, 3063 NJ Rotterdam, tel: 010-4539911. Aanvangstijd: 10.00 uur, zaal open: 09.45 uur. Einde: ca. 16.00 uur.

In de ochtend is er bij binnenkomst koffie/thee met gebak en is er weer volop gelegenheid om elkaar te ontmoeten. Om 11.00 uur gaat de bar open voor een opwarmertje voor de Indische maaltijd, die om 12.30 uur begint. Wilt u een vegetarische maaltijd? Geef dat dan op bij uw aanmelding. Na de lunch is er om 13.30 een vers kopje koffie of thee. Om 14.00 gaat de bar weer open voor een drankje en is het tijd om te genieten van het amusement in het middagprogramma (nog niet helemaal bekend).

U kunt deelnemen als lid met één introducé(e). Het is natuurlijk ook mogelijk meerdere gasten mee te nemen, maar aangezien de afdeling hiervoor geen subsidie ontvangt, zijn we genoodzaakt om in dat geval een hogere bijdrage te vragen.

Voor leden uit de regio Den Haag staat er op die dag een bus klaar bij wijkcentrum Stervoorde, Doctor H.J. van Mooklaan 1, 2286 BA Rijswijk. De bus vertrekt om 09.15 uur naar de Van Ghentkazerne in Rotterdam en brengt u aan het eind van de middag daar weer terug.

Voor uw deelname aan de reüniedag op 26 oktober betekent dit het volgende: uw bijdrage: € 5,- p.p. plus, indien gewenst, uw bijdrage voor busvervoer à € 5,- p.p. Komt u met meer dan twee personen, dan is uw bijdrage voor de derde en volgende gast € 25,- p.p. U schrijft in door middel van uw overboeking. De BNMO moet vroegtijdig reserveren, daarom moet uw bijdrage vóór 1 oktober op onze BNMO rekening staan: NL68 ABNA 0446 7199 35 t.n.v. BNMO Z-H. Op uw overschrijving altijd vermelden (indien van toepassing) dieet, busvervoer en aantal deelnemers.

Gezinsdag jongeren in het Archeon Wij organiseren op zaterdag 14 oktober voor de jongere leden tot 55 jaar een supergezellige gezinsdag in het Archeon te Alphen aan den Rijn (gratis parkeren). De dag begint vanaf 09.30 uur met de ontvangst in het entreegebouw. Hier ontvangt u na de inschrijving een gratis uitrijmunt en een plattegrond van het terrein. Daarna is er om 10.00 uur in de Herberg (Bachi-zaal) koffie/thee met gebak voor de ouders en voor de jongeren iets fris met zelf te versieren muffins. Tijdens de koffie wordt e.e.a. uitgelegd over de activiteiten. Zo kunt u in groepjes van ca. 20 personen een doe-route volgen onder begeleiding van een heuse Romeinse Centurio. Ook wordt er, speciaal voor de BNMO, om 12.00 uur een echt rid-

19

dertoernooi gehouden op het toernooiveld en in de middag zijn er gladiatorengevechten in de arena. Verder is het één grote ontdekkingsreis door de tijd, met o.a. boomstamkanovaren, vuursteen slaan, Romeinse fibula’s en kaarsjes maken en nog heel veel meer. Om 13.00 uur staat er een lekkere lunch in Romeinse sfeer voor u klaar in de Herberg (bij mooi weer is er buiten een lunchbuffet).

Deze gezinsdag staat alleen open voor de jongere leden van onze afdeling (ook politie) tot 55 jaar, met partner en hun eigen kinderen van 4 tot 18 jaar. Dus geen opa’s, oma’s of kleinkinderen. De eigen bijdrage is € 25,- p.p. voor ouders en kinderen van 12 t/m 18 jaar. Voor kinderen van 4 jaar tot 12 jaar € 12,50 per kind. Er is plek gereserveerd voor honderd personen, dus vol = vol!

Inschrijving en betaling vóór 15 september onder vermelding van Archeon-Z-H en uw naam naar BNMO, afd. Z-H, rekeningnr. NL68ABNA 044 6719 935 t.n.v. A.R. Wagemans, Dordrecht. Let op! Aanmelden en niet betalen, betekent geen deelname. Contante betaling is niet mogelijk.

AANMELDING Jongeren gezinsdag Archeon Zuid-Holland.

BNMO lidnr. : .........................................................................................................................................................................................

Naam lid: ......................................................................................................................................................................................................

Naam partner: ....................................................................................................................................................................................

Aantal deelnemende eigen kinderen: van 4-12 jaar: ................................................

Van 12-18 jaar: ...................................................................................................................................................................................

Adres: ..................................................................................................................................................................................................................

Postcode en woonplaats: .............................................................................................................................................

Telefoon: ................................................................. E-mail: .......................................................................................................

Handtekening: .................................................................................................................................................................................

Deze inschrijving dient u vóór 15 september 2017 ook te versturen naar: BNMO, afd. Zuid-Holland, t.a.v. mevr. A.R. Wagemans, Rietveld-erf 80, 3315 DC Dordrecht.

20

Korte impressie Dodenherdenking Op 4 mei 2017 werden op zowel de Waalsdorpervlakte bij Wassenaar als op de Algemene Begraafplaats Crooswijk te Rotterdam de doden herdacht van oorlogsgeweld en verzet.

Op de Waalsdorpervlakte werd, namens het bestuur van de BNMO afd. Zuid-Holland, door de familie Van der Wel een krans gelegd. Op de Algemene Begraafplaats Crooswijk te Rotterdam werden door het bestuur van de afdeling Zuid-Holland de doden herdacht van de strijd in Korea en werd een krans gelegd bij het Korea-monument aldaar.

Zeeland Verslag contactdag Rotterdam Vrijdag 19 mei begon onze contactdag voor dag en dauw met een bezoek aan het Mariniersmuseum en de Euromast in Rotterdam. Daar aangekomen, gingen we na het genot van een lekkere bak koffie met een gebakje door naar het museum. Eerst kregen we uitleg over de expositie en daarna konden we onze gang gaan. De expositie geeft een beeld van de werkzaamheden van de mariniers. Bij diverse BNMO’ers kwamen de herinneringen weer boven. Na de lunch kregen we een rondrit langs de havens en stapten we uit bij de Euromast. Boven aangekomen konden we genieten van een fenomenaal uitzicht over de havens en voormalig cruiseschip ss Rotterdam of wel ‘La Grande Dame’. Sommigen van ons kregen visoenen over abseilen, dit ging echter niet door. Na nog een rondje met de Euroscoop naar 185 meter was het tijd om op te stappen. Op de terugreis zijn we nog een keer gestopt om nog wat te eten en na te praten over de belevenissen van de dag.

Daarna werden de BNMO’ers op de diverse plaatsen afgeleverd en konden we terugzien op een geslaagde dag. (Hans den HolFoto: Hans den Hollander lander lander)

de Kareoler

Noord-Brabant

Limburg

Verslag bootreis

Herdenking Nationaal Indië Monument Roermond

Wat boften we toch op 23 juni: de grootste hitte was het land uit, maar wel een lekker zonnetje. De bus vanuit Eindhoven vertrok keurig op tijd en klokslag 8.00 uur reden we richting de andere opstapplaatsen. We werden op de boot ontvangen met heerlijk gebak, de munten werden uitgedeeld en we konden een plekje zoeken aan boord waar een heerlijk kopje koffie of thee werd geschonken. De trossen werden losgegooid en de vaartocht kon beginnen. Twanny Verdonschot van de activiteitencommissie legde in het kort uit dat, als er belangstelling was, men bij haar de nagels kon laten doen, of men kon zich opgeven voor een workshop servetten vouwen. Ook kon men heerlijk op het bovendek genieten van het uitzicht en lekker de wind door de haren laten waaien. Het is een zeer gevarieerd landschap waar je langs vaart, de steden Arnhem en Wageningen en enkele kleinere plaatsjes. Natuurlijk kon men ontspannen bijpraten met iedereen. Zo omstreeks 12.30 uur was er een heerlijk lunchbuffet. Daar werd dankbaar gebruik van gemaakt. Na het eten ging Twanny haar klantjes langs, maar helaas kon zij niet iedereen helpen, want er moest ook nog gevouwen worden, met hele leuke resultaten. Op de heenweg hadden we wat oponthoud bij de sluis van Wageningen en moesten we een uurtje wachten. Op de terugweg stond de sluis al open, wat gauw een uurtje scheelde op het vaarprogramma. De dag vloog werkelijk om. Om 17.00 uur werd een warm en koud buffet geserveerd. Wat wel jammer was, is dat de buschauffeurs vele files hebben moeten trotseren om alle BNMOleden op te kunnen halen. Zij kwamen met vertraging aan op de kade, daar konden zij helaas ook niets aan veranderen.

We konden tot na 18.30 uur aan boord blijven, maar bijna iedereen wilde toch van boord. Al met al een mooie en gezellige dag met elkaar. (Lies Vos)

Agenda 7 oktober: 13 oktober:

Taptoe Rotterdam Op 29 september organiseren we een dagje naar de Nationale Taptoe in Rotterdam. We gaan met een bus met als opstapplaatsen Maastricht, Urmond en Nederweert. Verdere gegevens staan in de laatste nieuwsbrief.

Contactdagen oktober en november Contactdagen voor alleenstaande leden zijn op 3 oktober in Brunssum, 10 oktober in Roermond en 12 oktober in Well.

Op 29 oktober is een contactdag in Vaals. De spellendag is 11 november in Maasbree. De uitnodigingen hiervoor krijgt u in september toegestuurd, u kunt u voor meerdere contactdagen inschrijven.

Verslag algemene dagtocht Op zaterdag 1 juli was de jaarlijkse algemene dagtocht van onze afdeling. Met twee volle bussen werd naar de mooie Eifel in Duitsland gereden. In Stolberg stond de koffie met Kuchen voor ons klaar. Van daaruit reden we naar Schwammenauel aan de Ruhrsee, waar we na de lunch een boottocht maakten. Na deze tocht zijn we doorgereden naar Monschau, waar iedereen vrij was om een bezoek te brengen aan de Glasshutte of om het mooie historische Monschau te bezichtigen. De gezellige dag werd afgesloten met een diner in restaurant D’n Awwe Kooijestal in Noorbeek. Het verslag met foto’s staat op de website van de BNMO.

Agenda bezoek Safaripark bijeenkomst nieuwe leden

Alle leden krijgen hier nog persoonlijk bericht van.

5 | 2017

Op woensdag 6 september is een herdenking van de Nederlandse militairen die tussen 1945-1962 in de toenmalige overzeese rijksdelen Nederlands Oost-Indië en Nieuw-Guinea hun leven hebben gegeven. Dit samen met de deelnemers (en hun partners) aan het herdenkingsprogramma Roermond 2017. Deze herdenking bij het Nationaal Indië Monument in Roermond begint om 13.00 uur. Iedereen is hierbij van harte welkom.

29 september 3 oktober 10 oktober 12 oktober 29 oktober

Taptoe Rotterdam contactdag alleenstaanden Brunssum contactdag alleenstaanden Roermond contactdag alleenstaanden Well contactdag Vaals

21

Secretariaten van de afdelingen Noordoost-Nederland R. van Brummelen, Hunenveldlaan 170, 7576 ZP Oldenzaal, tel: 06 43 93 56 43, e-mail: r.vanbrummelen@bnmo.nl Friesland E.A. de Wit, Dirk Boutsstraat 25, 8932 CM Leeuwarden, tel: 058-2162374, e-mail:secretaris.bnmo@kpnmail.nl Gelderland A.C. Rutten, Wilhelminalaan 33, 3842 KA Harderwijk, tel: 06-18764290, e-mail: t.rutten@bnmo.nl Utrecht/’t Gooi C.S. Hellinga, Kastanjelaan 17, 1231 XZ Loosdrecht, tel: 06-53481297, e-mail: cchellinga@kpnmail.nl Noord-Holland P. Glas, Kennemerstraatweg 298, 1851 BH Heiloo, tel: 06-51758710, e-mail: p.glas@bnmo.nl Zuid-Holland C. Passchier, Mgr. W.M. Bekkerslaan 111, 3141 SJ Maassluis, tel: 010-5920238, e-mail: c.passchier@bnmo.nl Zeeland J.M. den Hollander, Van Teijlingenstraat 12, 4388 CZ Oost-Souburg, tel: 0118-461113, e-mail: h.den.hollander@bnmo.nl Noord-Brabant Mw. J.M. Vavier van Vugt, tel: 06-21147464, e-mail: joke@vavier.com Limburg mw. B.H.M. Deneer-Maassen, Hofstraat 45, 6019 CC Wessem, tel: 0475-562436, e-mail: b.deneer-maassen@bnmo.nl

Welkom bij de BNMO Achthoven, M.M.M. van (42), Apeldoorn Beekhuizen, G. (68), Heteren Berge, B.J.M. ten, (61), Lochem Berkel, A.G. van (53), Den Haag Berkhout, J.A. (52), Zaandam Boonstra, T. (43), Buitenpost Daemen, A. (49), Woerden Dalen, J.H.M. van (83), Helmond Derks, A.A.M.M. (31), Gennep Dulmen, E.C.W. van, (80), Melderslo Eekhof, P.A. mw. (34), Zaandam Geenhuizen, A. mw. (55), Roden Graaf, Z.B. de (55), Bunschoten-Spakenburg

22

In dankbare herinnering Bors, J.C. van den (90), Middelbeers Bossy, F.L. (92), Rijswijk Faassen, G.Th. (94), Groesbeek Farla-Birch, W. mw. (91), Breda Francken, J.J.M. (94), Haarlem Gelder, L.L. van (88), Waalwijk Groenenboom, A.W. (91), Vlaardingen Hellemons, T. (89), Roosendaal Jansen-Breuer, C. mw. (85), Terborg Kluijs-Eckhardt, G.H. mw. (90), Heerhugowaard Leliveld, N. (91), Heerlen Meulman, J.P.B. (89), Musselkanaal Oudenaarden, F.A. (90), Rotterdam Pols-Nugteren, R.W. mw. (89), Dieren Roekel-Flos, M.J. van. Mw. (87), Amersfoort Schakelaar-Nap, G.J. mw. (86), Heerlen Steigenga-de Roock, N.L.M. mw. Franeker Stomph, W.A. (93), Papendrecht Swart, D. (92), Metslawier Veldman. G. (85), Uithuizermeeden Vries, H.F. de (91), Wijk bij Duurstede Wagt, A. de, (88), Zaandam Weerman, D. (85), Grou Welten, J.P. (92), Asten Wijk van Brievingh-Prins, W.K.H. van, mw. (92), Rotterdam Woltil-Lubben, J. mw. (98), Groningen

Hendriks, R.P.T. (65), Ommen Hiemstra, S.S.P. (31), Arnhem Hofman, G. (49), Groningen Hooft, R.F. (52), Austerlitz Jansen, T. (69), Harderwijk Jobse, I. (51), ’t Harde Kremer, R. (39), Enschede Kruisheer, R.J. (56), Diemen Kruk, N.J. van der (56), Delft Muller, M.R. mw. (28), Voorst Samulak, J.J. (63), Baarlo Sijtsma, K. (60), Breukelen Steenpaal, J.C.A.J. van (44), Roosendaal Stokker, F. van der (44), Oosterhout Weerd, L. van der, (57), Makkinga

de Kareoler

Column

Johan Schuurman

Daniël Knegt

Als politievrouw of -man maak je soms in een dag meer mee dan een ander in een leven. Hoewel de training en scholing erop zijn ingericht om trauma’s te voorkomen of in ieder geval behapbaar te maken, heeft de praktijk ons geleerd dat PTSS een niet uit te roeien ziekte is in onze beroepsgroep. Na de diverse behandelmethodes, die al dan niet helpen in de verwerking, blijft vaak een hoeveelheid restklachten over die voor de nodige spanning zorgen in de werk- en privésfeer.

De dokter kan hiervoor geen medicijnen voorschrijven. Je zult voornamelijk zelf moeten uitzoeken hoe je deze problemen aanpakt.

Bij de eerste grote bijeenkomst van de Identiteitsgroep Politie kreeg de zaal de workshop De dappere ridder (en de dappere jonkvrouw) voorgeschoteld, een interactieve muzikale vertelling met en voor professionals met PTSS en hun partners.

Hoewel de zaal een aantal sceptici herbergde, bleek al snel dat de uitvoerders van het geheel, de Piranhas, ook hen aan zich wisten te binden. Nadat in een later stadium Het moet niet gekker worden, een voorstelling met nabespreking over stressfactoren bij het politiewerk en de effecten daarvan op het thuisfront, werd aangeboden, was voor het bestuur duidelijk wat de meerwaarde is van deze werkwijze.

Intensieve samenwerking tussen de Piranhas, de identiteitsgroep en het BNMO-bestuur heeft geleid tot een nieuw programma waarover binnenkort meer bekend wordt. Ik heb mee mogen denken vanuit de doelgroep bij de totstandkoming hiervan. Samenwerking in optima forma, waarbij vooral gedacht wordt aan de zinvolle inzet van een theatervorm voor meer begrip, herkenning, erkenning en uiteindelijk het bespreekbaar maken van niet te behandelen restklachten en spanningen. En niet alleen voor de politie, maar voor alle geuniformeerden binnen de BNMO. Tijdens een dienstverband van veertig jaar bij de politie werd Johan Schuurman zo vaak geconfronteerd met leed en geweld dat hij ziek werd en de diagnose PTSS volgde.

Hij nam deel aan de speciale politiegroep binnen Centrum 45. Helaas bleven de restklachten dusdanig dat er een 100 procent afkeuring volgde. Hij wilde iets doen met zijn ervaringen met de langdurige strijd voor erkenning met zijn werkgever. Toen de Identiteitsgroep Politie ontstond binnen de BNMO kon het niet anders dan dat hij zijn steentje zou bijdragen als secretaris. Voor de Kareoler zal hij vanuit de politiehoek zijn columns vullen waarbij je zou kunnen stellen dat ze gemaakt zijn met ‘peper en zout’.

5 | 2017

Samen sterk

Foto: privécollectie

Wat een theater

Foto: Birgit de Roij

Column

23 juni is voor mij de dag dat ik mijn zicht definitief ben kwijtgeraakt. Hoewel het maar gewoon een datum is, is dit elk jaar wel een moment dat ik gebruik om terug te kijken.

Het ongeluk kostte mij bijna het leven en definitief mijn gezichtsvermogen, maar ook het legerleven kwam abrupt tot een einde. Een leven vol kameraadschap, avonturen en telkens je grenzen durven te verleggen, was iets waarbij ik me als een vis in het water voelde.

Met het Invictus Team heb ik het wij-gevoel weer een beetje teruggevonden. Fysiek tot het uiterste gaan en het mentaal met elkaar kunnen delen, maar vaker het niet hoeven uitleggen; dat is wat deze groep van gewonde militairen tot een hecht team maakt.

Samen sterk is niet alleen de lijfspreuk van de BNMO, maar is zeker ook van toepassing op Team Daniël Knegt. Een sportteam dat mijn naam draagt, maar zoveel meer is. Vol trots dat een geweldige groep van sportvrienden onze ambities en doelen met elkaar deelt en dit ook uitdraagt.

Het besef dat ik al meer dan een derde van mijn leven niet meer kan zien, valt soms zwaar. Het moment dat men vertelde dat ik mijn gezichtsvermogen definitief kwijt was, staat in mijn geheugen gegrift. Net als dat mijn moeder letterlijk aan het ziekenhuisbed heeft voorgesteld om er samen het beste van te maken. Ik kan nu met trots zeggen dat dit aardig is gelukt en dat samen sterk de sleutel tot dit succes is.

BNMO-lid en Irakveteraan Daniël Knegt kreeg een zwaar ongeval tijdens een oefening met de luchtmobiele brigade.

Het voertuig waarin hij zat raakte van de weg en belandde bovenop hem, met levensbedreigende verwondingen en blindheid tot gevolg. Hij knokte zich een weg terug en besloot de beste te worden in sport. In 2020 wil hij meedoen aan de Paralympische Spelen in Tokio. In de Kareoler vertelt hij over zijn sportieve ambities.

23

SAMEN VREDE MOGELIJK MAKEN Soms lijkt vrede verder weg dan ooit. Oorlogen, conflicten, terrorisme, de wereld lijkt in brand te staan. En ook dicht bij huis: harde confrontaties, escalaties en groepen die lijnrecht tegenover elkaar staan.

Vrede is belangrijk, juist nu. Stil staan bij de vrijheid die zo zwaar bevochten is en zoveel offers heeft gevraagd. Democratie, vrijheid, respect, dialoog en verbondenheid zijn waarden die de complexe maatschappij en alle mensen vooruit moeten helpen.

Juist daarom maakt het vfonds projecten mogelijk die vrijheid en vrede onder de aandacht brengen als waarden waarvoor je iets moet dรณen. Omdat ze niet vanzelfsprekend zijn. Bijvoorbeeld jongeren informeren over onze belangrijke geschiedenis en ze leren debatteren met respect voor elkaar en voor elkaars verschillen. Voor een toekomst met elkaar in vrede en vrijheid.

Vind jij Vrede en Vrijheid belangrijk? Vind jij de projecten die wij ondersteunen interessant?

Word vriend van het vfonds. Want vrede maak je samen!

We informeren je regelmatig over de projecten die wij steunen en over speciale aanbiedingen voor onze vrienden. Kijk voor onze actuele vriendenacties op www.vfonds.nl

Iedere vriend die zich voor 1 oktober aanmeldt ontvangt bij de vriendenpas onze pin voor vrede.

Steek de pin op je jas of trui en wordt onze ambassadeur voor vrede.

Vraag vandaag nog de gratis vriendenpas aan op www.vfonds.nl

Vrede mede mogelijk gemaakt door:

M.J. van der Heijd en Amersfoort

www.vfonds.nl

2017 0232 6681

www.vfonds.n

l