56
Metalografi Bilimi
Metalografi Bilimi
57
3.3.2. FAZ KONTRAST Numune yOzeyindeki pOrozler, yanslyan 1§lkta faz farkm8 sebep olur. Faz kontrast metodunda bu faz farkl gtizle fark edllebliecek §ekllde §Iddet farkma dtinO§Or. Bunun i~in 1§lk kaynagmm ve objektifin tinOne halka disk §eklinde "faz ge~irme" haikalan konuiur. Halkaiann konumuna bagil o.larak halkadan .ge~en 1§lk geciktirilir veya ilerietilir. Eger geclktlrme yapllml§sa yuzeydekl ~ukur bolgeler daha karanllk, yOksek btilgeler ise daha aydmll~. gtirOlecektlr. Bunun tersl olarak ilerletme yapllml§sa gtirontO ters ytinde degl§ecektlr. $ekllde faz kontrast sistemin ~11§ma prensibi gtirOlmektedir. Bu metotla .tizelilkle tane .slnirlan, kayma bantlan, ikizlenmeler ve belirli bOyOklOkteki ~tikellilerrahatilkia gorulebilir. $ekil 44'te O~ farkll bi~imde incelenmi§ i~yapi gtirOntolen venlml§tlr.
Giirms Mercejji lik GOrDnW
_'
I DOzlem Polarize Gelen I§tn
(a) AydmiIk saha aydmlatmaSi (b) Karanhk saha aydmlatmaSi (e) Faz kontrastl
3.3.3. POLARizE I$IK
Bir~ol< metal ve metal olamayan fazlar optik bzellikleri baklmmdan a~izotropik oldugundan, polarize 1§lktan yararlanarak bunlan .kolayllkla gorebllmek mOmkOndOr. Polarizasyon mikroskobu herhangl blr optlk mlkroskoba polanze 1§lk verebilen bir dOZenegin. eklenn:~si ile .olu§turulur. .. Polanze !§Ik, yogunla§tlrlci mercegin bnOne blr polanzbr ve mlkroskobun g?rme mercegmln bnOne.ve mikroskop i~erisine bir analizbr yerle§tinlerek elde edilir. i;)ekll 45'te bu tip bir polarizasyon dO~enegi gbrOlmektedir. Anizotropik bir fazdan yansl.yan 1§lk, ~bzDmleyicinin her 90° dtinO§Onde slraslyla blr karanllk, blr aydmllk gorulecektlr: Izotrop'lk fazlar ise bu dbndOrme sonucu gtirontOden tomden ~Ikar. Bunun sebebl anizotropik malzemelerde optik tizelliklerin kristalografik ytin ile degi§mesidir.
-Polarizer Yogunlsgtlrma Mercegi
11 ObJektl1 Numune
\.Al,h<·~,,·<7:;"':';·%
$eIii144. Cu-8,9P otektik ala,lml, IOOOX
i§/k .,,,,,,..') Kayna{jI
."",~ ...
It:''\\ \,:hj~;;?J?,~D,;~;5g~ (e)
----a--a'" .
II
,~
{~I.~I\., ~«':';i"<'::C' ~~~,~~
(b)
j
I
III" l~'~
(a)
DUz/em Polarize Gormelgml
90ziJmleyici
I.I(f~\.·!~I. ~~.lll ~~" 0t;:?~,~8W~J};[~~;J;'i~':r£[t~~z
_
$eki/45. Polarize l,lk mikroskobunun ,aiI,ma prensibi
Polarize 1§lk genellikle anizotropik fazlar, kalmtllar ve tanelerin konumlannm belirlenmesinde .kullanlhr. Anizotropik yaplh malzemelerden Sb, Be, Cd, Mg, Sn, TI, U, Zn, Zr glbl malzemeler polarize 1§lk altmda ba§anll blr §ekilde incelenirler. Demir ala§lmlannda en geni§ uygulamalar dtikme demirlerdeki grafitin Incelenmesmde gbrOIOr. <;:eliklerde ise martenzilik yaplh ~eliklerde primer osten it lane boyutunun saptanmasmda kullanilir.
3.3.4. VUKSEK SICAKLIK MiKROSKOBU YOksek slcakhk mikroskobu, ~ok tizel durumlar i~in geli§tirilmi§ ve genellikle ar.a§tlrma laboratuvarlannda kullamlan bir mikroskop bi~imidir. Tane boyomesi, ~?kelme davr~nl§lan, yemden knstalle§me, faz dCinO§Omleri gibi melalu~ik olaylann gozlemlenmesl mOmkOndOr. Bu gibi gtizlemlerin oda slcakllgmda ~all§an mlkrosko.plarda yapllmasl. Imkanslzdlr. Vakum altmda elektrik diren~ ISltmah kO~Ok blr flrl~. I~enslne yerle§tlnlen numunelerin yOzeyleri rahatllkla incelenebilir. Objektif merceglnln lSI I radyasyondan dolayl bozulmamasl i~in ya su sogutmah ya da uzun mesafell mercekler kullamhr. Mlkroskop Ozerine degi§ik eklemelerle malzemelerdeki sertllk ve mukavemet gibi tizelliklerin slcakllkla degi§imi de gtizlenebilir.
4. METALOGRAFiOE KULLANILAN ONEMLi OAGLAMA REAKTiFLERi VE SOLOSYONLAR Daglama, parlatma sonrasmda yapllan ve melalografik numune haZlrllklan en tinemli yere sahip olan bir i§lem basamagldlr. Daglama tincesindeki 1§lemler ne kadar ba§anll yaplhrsa yapllsm, iyi yapllmayan daglama sonrasmda
l~ensJnde