Straatnieuws Utrecht

de Utrechtse daklozenkrant • nr. 18 • vrij 12 dec - do 2 jan 2015 • JG. 3 • €2,50 waarvan 0,90 voor de verkoper • DRIEwekelijks • let op het pasje

al 20 jaar ope

bı

er berg

m o knnen

n

in o n ze h

Column

De stamkroeg is waar je thuis bent Toen ik in 1995 in Utrecht kwam wonen was de stamkroeg al gauw gevonden. Op de School voor de Journalistiek ging iedereen naar café de Vingerhoed op ’t Wed. Journalisten in de dop hebben daar duizenden liters bier weggedronken. Toen de school eind 20ste eeuw verhuisde naar de Uithof werd in de nieuwbouw ruimte gemaakt voor een café. Dat werd vernoemd naar de uitbater: Stef’s. Jaren later is Stef in diezelfde Vingerhoed gaan werken waardoor de cirkel weer rond was.

2

Toen ik na het studentenbestaan kantoor hield op de Boothstraat werd Le Journal de vaste uitvalsbasis. Graag mocht ik aan de bar lunchen met een uitsmijter en aan het eind van de dag een borrel halen. Maar de Neude werd drukker en drukker en toen was de lol er wel vanaf. Het werd tijd voor een bruin café!

Dat werd De Postiljon op de brug bij de Lijnmarkt. Achter de bar de boomlange, immer norse maar met een gouden hart uitgeruste Thomas. Al meer dan 200 jaar is het een café. Eigenlijk waren het eerst twee café’s gescheiden door een muur. Een overblijfsel van de gilden, twee gildes hadden hun eigen kroeg in één pand. Daarna ben ik enkele jaren in Den Haag gaan wonen dus ik moest De Postiljon vaarwel zeggen. Toen ik na vier jaar weer in de Domstad ging wonen bracht ik vrijwel als eerste handeling weer een bezoek aan het café. De Verloren Zoon was teruggekeerd dus ik rekende op een warme ontvangst.

Niets bleek minder waar. ‘Bas, een biertje?’ bromde Thomas en dat was het dan: er bleek – tot mijn volle tevredenheid - in die vier jaar niets veranderd.

Weer later verkaste ik met mijn kantoor naar een werfkelder op de Oudegracht waar natuurlijk ook geborreld moest worden.

Een paar meter verderop zit het Barretje (de echte naam hou ik stil, anders komt u allemaal) en dat is nu alweer acht jaar mijn stamkroeg. Meermaals per week brengen mijn vriendin (aldaar ontmoet uiteraard) en ik er een bezoek, de bezoekers zijn als een tweede familie met illustere bijnamen - verwijzend naar hun beroep of hobby - als Frank de Vrouwenverslinder, Rob TMobile, Mara-Ton (hardloper, u snapt ‘m), Frans Klus, de Professor, Marmeren Bertje en Pepé het pinnige barmeisje.

Toen de mogelijkheid daar was, grepen we die kans en nu wonen we in het kader van optimaal gebruiksgemak al enkele jaren op een paar stappen lopen van het Barretje.

U begrijpt: de stamkroeg is waar je thuis bent.

Bas Paternotte

12 d ec 2014

Inhoud

vrijdag 12 dec 2014 tot donderdag 2 januari 2015

06 Mijn Herberg Straatnieuwsverkopers over hoe ze hun veilige haven vonden.

'Ik had geen geld en was verslaafd en, tja, dan was er altijd wel een klusje waarvoor ik later weer moest boeten.

Dat heeft 20 jaar geduurd. Het ligt nu achter me.'

08 Lekker comfortabel in de herberg De gemeente Utrecht wilde de dalozenuitkeringen korten om hen in beweging te komen. Een motie van GroenLinks veegde dit plan op de valreep van tafel. Gek genoeg leidde het voornemen tot weinig ophef. Wat is hier aan de hand?

14 We hebben nog wel een matrasje Stel: u zit thuis in een warme huiskamer en er wordt aangebeld. Voor de deur staat een onbekende man met zijn hoogzwangere vrouw. Of er plaats is. Wat zou u doen?

16 De herberg met de kers Hoe is het gesteld met de gastvrijheid van een hotel als Van der Valk?

Tussen Amsterdam en Utrecht ligt er eentje. ‘Beleef het in Breukelen’ staat er op een bord bij de oprit. Dat gaan we doen.

21 Kerstsfeer En verder:

‘‘Wat zit er in je kerstpakket?’ Kon ze zelfs niet wachten tot de voordeur dicht was voordat ze hatelijk werd? Hij gaf geen antwoord en bezocht demonstratief het toilet voordat hij de kamer inging.’ Een kerstverhaal van Utrechts langste thrillerauteur, Ed van Eeden. Als dat maar goed gaat.

07 Duimspijker 09 Gootvondst 17 Moedeloos voorwaarts 27 Gratips 28 Buiten Beeld 30 Klinker 31 Puzzel

12 dec 20 14

3

van straatnieuws

4

12 d ec 2014

Waar woont je hart?

Schrijfwedstrijd Straatnieuws van start.

Auteur Hugo Verkley doneerde in oktober tweeduizend euro aan Straatnieuws om haar daarmee in staat te stellen een schrijfwedstrijd voor dak- en thuislozen te organiseren. Die is nu van start gegaan.

Verkley bracht begin dit jaar het boek ‘Straatgeheimen’ uit. Twee derde deel van de netto opbrengst gaat naar Straatnieuws.

Dat komt neer op één euro per boek.

Verkley vult het bedrag zelf aan tot tweeduizend euro.

Straatnieuws organiseert daarmee van december 2014 t/m 15 januari 2015 een schrijfwedstrijd voor Utrechtse Straatnieuwsverkopers en dak- en thuislozen met als thema ‘Waar woont je hart?’ Zij kunnen zelfstandig hun verhaal schrijven in 400 tot 500 woorden (en inleveren bij Straatnieuws) en/of deelnemen aan een gratis schrijfworkshop onder leiding van een professionele schrijfcoach.

Knor knor Van onze Facebook: 'Laat die doneerbut­ ton nog maar even staan', knort de hoofdredacteur, 'we zijn er nog niet'. Dat was een paar weken geleden. Ik knor nog steeds. Geen verbetering? Jawel, we zijn voorbij halverwege dat vreselijke gat van Bert waar ik het nu vier redactionelen over heb. Normaal zijn de feestdagen de tijd van het jaar waarin straatkrantjes flo­

12 dec 20 14

Samen met de Tussenvoorziening organiseren we de prijsuitreiking op Valentijnsdag zaterdag 14 februari 2015.

Een Zeer Bekende Utrechter zal de winnaars bekend maken en de prijzen uitreiken. Alle inzenders krijgen een prijs.

De hoofdprijs heeft maar liefst een waarde van € 250,Straatnieuws organiseert zelf al jaren ‘Klinker’, een wekelijks schrijfcafé voor daken thuislozen waarvan de beste resultaten in de krant worden gepubliceerd. Zij is dan ook aangenaam verrast door dit originele initiatief en pakt het met beide handen aan.

Het idee past erg goed in onze doelstelling van het activeren en integreren van dak- en thuislozen.

Voor meer informatie: schrijfwedstrijd@straatnieuws.nl

reren, net als hun verkopers. En alle andere ondernemers. Dus ik heb goede hoop, maar blijf nog knorren: ‘Doneer!’ Voorbij halverwe­ ge is nog geen finish.

Ik knor ook van tevredenheid. Onze actie is een succes, zo’n klein kluppie en dan zo veel losmaken. De verontwaardiging, de spontane acties, donaties, de helpen­ de handen en verkopers die zich gedra­ gen voelen. Straatnieuws zit diep inge­ bed in Utrecht en omstreken. Dieper dan

advertentie

Stichting Dagopvang Utrecht Het Catharijnehuis,

Catharijnesteeg 7, 3512 NZ Utrecht

Dak- en thuislozenopvang ‘Het Catharijnehuis’ zoekt enthousiaste vrijwilliger.

Het Catharijnehuis, dagopvang voor dak- en thuislozen in hartje stad Utrecht, zoekt vrijwilligers die zich op zaterdag of zondag in willen zetten in onze huiskamer. Naast het bieden van opvang en dienstverlening vinden wij persoonlijk contact van de medewerkers met bezoekers belangrijk.

Wij bieden een: inspirerende werkplek, gezellige collega’s, begeleiding en een scholingsprogramma.

Heb je interesse, dan werk je per week een ochtend (9.30 tot 14.30 uur) of middag (13.30 tot 18.30 uur) in teamverband. Wil je meer weten?

Neem vrijblijvend contact op met Lucia Stortelder, coördinator: 06-18043077 of 0302310293.

Mail: l.stortelder@catharijnehuis.nl U kunt ook onze website bezoeken, www.catharijnehuis.nl.

ik dacht, en dat geeft ons het ver­ trouwen dat we gewoon niet kapot kunnen.

Ik kijk uit naar de kerst. De ver­ kopers die zich verkleden of de Santa-muts zo opzetten dat je wel moet lachen. Blij zijn ze, de kerst is hun grote finale van elk jaar. Ook die van ons. En ik beloof: Bij een goede kerst hou ik op met almaar zo te knorren.

Frank Dries Hoofdredacteur

5

SN verkopers

verkopers vertellen hun verhaal

Mijn herberg

Dickson (52)

marc (49)

James (50)

Ik heb echt overal geslapen als er weer eens geen plek was in de opvang. Dat voelt heel rot, je ziet overal mensen lekker in hun huis zitten en jij hebt niks. Meestal zocht ik dan een plekje in het park, dat is best eng in het begin.

Maar het went. Ik heb vijf jaar op straat geleefd. Ik was uitgeprocedeerd en werd op straat gezet. Ik kon niks doen, alleen anderen konden mij verder helpen. Er was wat geld van de noodopvang van de kerk en dan was er Straatnieuws. Eten kreeg ik van het Leger des Heils en van klanten van de krant.

Ik was al ziek en werd steeds zieker, ik heb diabetes en last van schizofrenie. Uiteindelijk ben ik opgenomen en heb twee jaar kerst gevierd in een ziekenhuis. Maar nu is het veel beter. Ik verkoop weer Straatnieuws en heb een eigen kamertje bij een woongroep van het Leger des Heils gekregen. Voor het eerst heb ik een eigen koelkast en tv en ja, zelfs een eigen douche. We koken samen, het is gezellig en daar ben ik erg gelukkig mee. Mijn herberg is nu Arjan, een fietsenmaker. Hij koopt mijn krant en elke week praten we met elkaar over het leven.

Het was een bekeken zaak, mijn laatste huis. Ik had al maanden geen huur meer kunnen betalen en mijn huisbaas kwam me vertellen dat ik ’s middags weg moest zijn. Ik heb een tas met waardevolle spullen en wat kleding gepakt en ben zo de deur uit gelopen.

Dat was in Zwolle en daar was toen helemaal niks voor daklozen. Je kon ergens overdag wat eten en douchen, en verder bekeek je het maar. Die eerste nacht heb ik niet geslapen, de tweede heb ik aangeklopt bij een dealer van me. Die legde een luchtbed en slaapzak voor me in zijn schuurtje. En daar lag ik, tussen de gestolen fietsen en dacht ‘Nou dat was het dan’. Ik ben niet iemand zich daardoor laat kennen, ik ben een overlever. Ik werd er niet gek van. Vanuit die schuur ben ik verder gegaan. Ik wist zeker: ‘Dit is het ook niet’. Ben talloze malen opgepakt, van dat draaideur gedoe. Als je op straat belandt, ben je ontzettend kwetsbaar en er zijn altijd mensen die daar misbruik van weten te maken. Ik had geen geld en was verslaafd en, tja, dan was er altijd wel een klusje waarvoor ik later weer moest boeten. Dat heeft 20 jaar geduurd. Het ligt nu achter me. Ik verkoop Straatnieuws en zit goed is de zorg. Utrecht is mijn herberg geworden.

In 1997 kwam ik thuis van vakantie en tot mijn stomme verbazing was mijn hele huis… leeg. Ik was niet verzekerd en had geen rooie cent. Bij de politie heb ik nog aangifte gedaan maar ik kon helemaal niks meer met dat huis.

De sleutels heb ik ingeleverd bij de woningbouwvereniging en ben naar Pater Poels in Tilburg gegaan. Want ik was dakloos geworden. Via hem kreeg ik een plekje in de nachtopvang. Het was er keurig netjes maar wel heel onrustig, veel stemmen, niet bepaald stil. Na een tijd ben ik gaan zwerven en heb op veel verschillende plekjes geslapen, in slooppanden en bij de verwarmingsbuizen bovenin een flatgebouw.

Ik bedelde voor mijn geld en de drank hielp wel een beetje, het hield me warm ’s nachts en je kan er lekker van slapen.

Toen ik in Utrecht belandde kwam ik in aanraking met de Nacht Opvang In Zelfbeheer (NOIZ) en Straatnieuws.

Die vormden mijn eerste herberg in die jaren. Ik heb toen zelf de eerste stenen kunnen leggen. Die stap voelde als een bevrijding, want ik maakte ze zelf.

6

12 d ec 2014

De bloedzuiger is broeder en zuster tegelijk. Bij het afgrazen der wond足 randen van weer aangehechte lichaamsdelen werkt zijn speeksel als antistollingsmiddel. Zo komt de genezende doorbloeding goed op gang.

K

12 dec 20 14

.

w

i

s

p

e

l

a

e

r

7

interview

Helpt korting op de bijstandsuitkering daklozen van straat?

8

12 d ec 2014

Lekker comfortabel in de herberg De gemeente Utrecht wilde per 1 januari a.s. de bijstandsuitkeringen voor dak- en thuislozen met 67 euro korten. Dit zou mensen stimuleren om in beweging te komen en hun ‘comfortabele’ leventje op straat vaarwel te zeggen. Dankzij een motie van GroenLinks is dit plan op de valreep van tafel geveegd. Gek genoeg leidde het voornemen tot weinig ophef: geen verontwaardigde reacties in lokale media, geen stakende hulpverleners, geen sit-ins van wanhopige daklozen voor het gemeentehuis. Wat is hier aan de hand?

Tekst Niels Bartels

beeld Sander Luske

Allereerst de feiten. Utrechtse dak- en thuislozen die een bijstandsuitkering ontvangen, krijgen ook een toeslag van 5 procent die vooral is bedoeld om de woonkosten te compenseren.

De gemeente wilde die toeslag, netto zo’n 67 euro per maand, per 1 januari 2015 afschaffen. Zij gaf hiervoor een paar argumenten. Allereerst natuurlijk de besparing: met deze maatregel zou op jaarbasis 148.000 euro worden bezuinigd. Een welkome besparing, nu er minder geld van de Rijksoverheid komt en er een tekort van 10 tot 14 miljoen euro in het budget voor de bijstand moet worden weggewerkt. Een tweede reden om de toeslag af te schaffen is dat die primair zou zijn bedoeld om de kosten te dekken die dak- en thuislozen maken om te overnachten.

Volgens de gemeente is dat niet nodig, omdat de nachtopvang al wordt betaald uit de armoedebegroting – daklozen kunnen daar gratis terecht. Een derde reden om de uitkering te korten is dat de gemeente ‘met de nieuwe aanpak mensen wil stimuleren een stap te zetten richting (vrijwilligers)werk en daarmee duurzame zelfredzaamheid bevorderen ‘. Mensen moeten ‘zelf het heft in handen nemen en uitgaan van de eigen kracht. ‘Mooi proza, helemaal in de geest van de participatiemaatschappij.

12 dec 20 14

Uit die hangmat De indruk wordt gewekt dat daklozen lui zijn, in slaap gesukkeld door een riante uitkering en allerlei prettige regelingen. De nachtopvang is gratis, bij het Catharijnehuis kun je terecht voor brood en soep en koop je kleding voor een euro per stuk. Hoeveel ‘zakgeld’ heb je dan nog nodig? Het verschil tussen de uitkering en betaald werk is blijkbaar niet groot genoeg om je in te spannen om een baan te zoeken. Door de uitkeringen te verlagen, ontstaat er een prikkel om in beweging te komen, zo is de gedachte. Zoals de Leefbaar Rotterdam wethouder Economische Zaken het verwoordde: ‘een uitkering is een vangnet, geen hangmat.’ Rotterdam bezuinigt de komende vier jaar 13 miljoen euro op zijn armoedebeleid.

Op straat leven is zwaar, maar overzichtelijk Laten we die twee argumenten eens onder de loep nemen: nachtopvang in Utrecht is al gratis, dus die toeslag is niet nodig. En twee: zo’n financiële prikkel helpt om dak- en thuislozen van de straat te krijgen. Astrid van Belzen, coördinator bij de stichting GOUD (belangenorganisatie voor Utrechtse harddrugsgebruikers), kan zich best vinden in het eerste argument. ‘Er zijn veel voorzieningen in

Utrecht. De professionele dakloze die zijn weg weet in het circuit, kan hier een goedkope slaapplek en maaltijd vinden. Maar dat geldt lang niet voor iedereen. En we moeten niet overdrijven, de gemeente doet alsof je overal gratis soep en koffie kunt halen.’

Slapen in de nachtopvang is bovendien aan voorwaarden gebonden: je kunt 90 nachten terecht in de Sleep Inn, als je een stappenplan maakt om uit de opvang te komen. Daar wringt de schoen, want doorstroom blijkt lastig.

En niet alleen omdat dit ‘financieel niet loont ‘, zoals de gemeente stelt.

Astrid: ‘Op straat leven is zwaar, maar overzichtelijk. Geen rekeningen, geen schuldeisers. Als je een woning krijgt, wordt het leven een stuk ingewikkelder.’ Floris Bary, ex-dakloze en als ‘ervaringsdeskundige’ werkzaam bij De Achterkant, herkent dit wel: ‘Toen ik woonruimte kreeg bij het Leger des Heils, moest ik voor het eerst mijn belastingen invullen, justitie wist me ineens te vinden… op straat had ik deze zorgen niet.’

Na 90 nachten de nachtopvang uit Astrid had best kunnen leven met de korting, mits de besparing wordt gebruikt om dak- en thuislozen te helpen hun leven weer op de rails te

9

interview

krijgen. ‘De gemeente moet hier zijn verantwoordelijkheid nemen. Wat enorm zou helpen, is een ruimte met computers waar mensen zelf hun zaken kunnen regelen en hulp krijgen bij het schrijven van brieven, reageren op Woningnet, internetbankieren. Een besparing mag wat ons betreft zeker ook ten goede komen aan jonge daklozen: een onzichtbare groep. Zij slapen op de bank bij vrienden, schamen zich en vragen geen hulp. Deze jongeren kunnen nu nergens terecht. Wat in elk geval niet mag gebeuren, is dat de gemeente zo’n besparing incasseert en er niets voor terug doet.’ Floris: ‘Dan pak je geld bij deze beschadigde en kwetsbare groep mensen. Terwijl het leven de laatste jaren bepaald niet goedkoper is geworden.’ Volgens Floris is doorstroom bovendien lastig vanwege een gebrek aan woonruimte in Utrecht. ‘Na 90 nachten in de SleepInn de opvang uit? Prima, maar je hebt als gemeente dan wel voor woningen te zorgen.’

It’s survival, man Dan het tweede argument: de korting zou een ‘prikkel’ zijn voor dak- en thuislozen om actie te ondernemen naar wonen en (betaald) werk. (Ex-) daklozen Jan, Jim en Anton kunnen zich er niks bij voorstellen. Een dakloze is vooral bezig met overleven: hoe kom ik vandaag aan eten, waar slaap ik vannacht? ‘It’s survival, man’, aldus Jim. Die paar tientjes minder per maand gaan er niet toe leiden dat men massaal het licht ziet en aan de toekomst gaat werken. Astrid: ‘Het belangrijkste is wonen. En dan overzicht in de financiële puinhoop. Iemand die met jou de boel op de rit zet.’ In laatste instantie kun je denken aan werk, maar daarover hoeven we ons weinig illusies te maken. Jan schat in dat ‘hooguit 5 procent’ van de Utrechtse dak- en thuislozen in staat is om ooit een baan te vinden. Ze zijn fysiek en mentaal beschadigd, kampen met verslavingen, hebben vaak psychische problemen of een posttraumatische stressstoornis. Werkgevers zien ze bovendien al aankomen, met een enorm gat in hun CV en vaak ook in hun gebit. Een kans-

10

loze missie. Astrid: ‘Het is geen onwil, velen willen wel. Maar er wordt teveel verwacht.’

Bol.com betaalt de korting Hoe erg die korting erin had gehakt, verschilt per persoon. Sommige daklozen leven zuinig en zullen vermoedelijk ook met 67 euro minder het einde van de maand wel halen. Maar de meesten komen niet uit, zeker de verslaafden niet. Ex-dakloze Jan merkt droogjes op dat bijna niemand iets van die korting had gemerkt. Jan legt uit: ‘Vrijwel alle dak- en thuislozen zitten in de schuldhulpverlening. Van hun uitkering wordt de premie van de zorgverzekering betaald en dan wordt er een flinke hap uit genomen door de schuldeisers.

Wat overblijft, is de ‘belastingvrije voet’ van 430 euro. Hier mag niemand aankomen, dit krijgt de dakloze sowieso om in zijn eerste levensbehoeften te voorzien. Die korting van 67 euro was dus gewoon betaald door de schuldeisers: door de banken, woningcorporaties, de Wehkamps en Bol.coms. Er is na aftrek van de belastingvrije voet en de zorgpremie immers minder te halen.’

Geniaal: de dakloze lost misschien wat minder af per maand, maar had hier in zijn koopkracht niets van gemerkt.

Gratis geld De voorgenomen korting op de uitkering had dus weinig effect gesorteerd.

De dakloze merkt er netto niet veel van en van een prikkel naar werk is al helemaal geen sprake. Maar als we de zaak nu eens omkeren, en de uitkering fors zouden verhogen? Welk effect zou dit hebben? Een prikkelende gedachte, die aansluit op de visie van Rutger Bregman die in zijn boek ‘Gratis geld voor iedereen’ (2014) pleit voor een basisinkomen zonder tegenprestatie. Geef iedereen, van arm tot rijk, zo’n basisinkomen en stop met alle ingewikkelde uitkeringen, toeslagen, bijslagen en het monsterlijke apparaat dat dit alles regelt en controleert. Dit inkomen zou net boven de armoedegrens moeten liggen, zodat iedereen in zijn basisbehoeften kan voorzien. Bregman’s aanname is dat mensen hiermee wat van hun leven gaan maken en hij onder-

bouwt dit met diverse wetenschappelijke onderzoeken en experimenten.

Het idee voor ‘Gratis geld’ kreeg hij onder meer door een experiment met dertien daklozen in Londen in 2009.

Zij sliepen al tientallen jaren op straat in hartje Londen en kostten de overheid zo’n 400.000 pond per jaar. In plaats van nog meer hulpverleners op hen af te sturen en nieuwe subsidies te verzinnen, kregen de dertien beroepszwervers allemaal 3.000 pond, zonder mitsen en maren. Tot veler verrassing gaven de daklozen dit niet uit aan drank en drugs, maar kozen ze ervoor om bijvoorbeeld af te kicken en te tuinieren. Na anderhalf jaar hadden zeven van de dertien proefpersonen een dak boven hun hoofd.

Elke dakloze een woning Zou dit ook in Utrecht kunnen werken?

Astrid gelooft niet dat een zak geld ineens het verschil maakt. ‘Er is hier heel veel geregeld, de deuren naar hulpverleners staan wijd open. Het zit hem niet in meer of minder geld.’ Floris is wel enthousiast en heeft een alternatief: ‘Geef elke dakloze een huis. Hier is veel mee geëxperimenteerd en keer op keer blijkt het duurder om iemand op straat te laten slapen dan hem gewoon een woning te geven.’ Een voorbeeld is het Amerikaanse Housing First-programma. De ultraconservatieve staat Utah is in 2005 begonnen om mensen van straat te halen en woonruimte te geven: eerst een kleine groep van de meest kwetsbare daklozen, waarna het steeds verder is uitgebreid. Het aantal chronisch daklozen daalde in Utah sinds 2007 met 74 procent en het bleek bovendien een forse bezuiniging op te leveren. Ambtenaren berekenden dat een dakloze 16.670 dollar per jaar kost aan zorg, politie en justitie. Een appartement met begeleiding door een hulpverlener kost slechts 11.000 euro per jaar.

Wil de gemeente Utrecht het tekort in de begroting oplossen, dan kan ze misschien beter snel beginnen met het beschikbaar stellen van appartementen aan dak- en thuislozen in plaats van hen in hun uitkering te willen korten.

12 d ec 2014

Bijstandsuitkering voor dak- en thuislozen Om als Utrechtse dak- of thuisloze voor een bijstandsuitkering in aanmerking te komen, heb je uiteraard geen dak boven je hoofd, je staat niet op een woonadres ingeschreven in de Gemeentelijke Basis Administratie en je hebt geen ander inkomen. De gemeente kan besluiten om (een deel van) de uitkering in natura uit te keren, bijvoorbeeld in goederen of een slaapplaats. Ook worden er vaak voorwaarden gesteld aan de uitkering.

Zo kan bij verslaafden een medische behandeling worden verplicht. En zit je diep in de schulden, dan moet je meewerken aan schuldhulpverlening. De dak- en thuislozenuitkering is in Utrecht gelijk aan een gewone bijstandsuitkering, plus een toeslag van 5 procent: in totaal 735 euro per maand voor een alleenstaande boven de 21. Hoeveel je precies krijgt uitgekeerd per maand, hangt af van je situatie: zo krijgt een dakloze die bij familie of kennissen logeert een ander bedrag dan iemand die buiten slaapt of in opvangcentra verblijft.

12 dec 20 14

11

advertentie

Radio M Utrecht is de radioomroep voor de provincie Utrecht.

RTV Utrecht is de regionale omroep voor de provincie Utrecht.

30 nov t/m 14 dec

Basis Soesterberg De driedelige serie ‘Basis Soesterberg, Landen in een nieuw tijdperk’ gaat over de voormalige luchtmachtbasis waar de F15’s zijn vertrokken en de unieke natuur hun plek heeft ingenomen. Maar het landschap blijft zijn stoere uitstraling houden en met de komst van het museum verdwijnen ook de vliegtuigen niet helemaal van het terrein.

Zo. 30 november Gratis Taxatiedag Presentatrice Margreet van Gils en haar team van taxateurs gaan voor De Utrechtse Schatkamer weer de provincie in. Heeft u nog kunst, antiek of curiosa in huis waarvan u altijd al de waarde heeft willen weten?

Bezoek dan de gratis taxatiedagen.

De laatste taxatiedag vindt plaats op 30 november in Bunnik bij De Landgoederij.

Actie RTV Utrecht viert zijn 25ste verjaardag en wie jarig is viert feest! Maar in Nederland zijn er tienduizenden kinderen die hun verjaardag niet vieren. Daar willen wij samen met Stichting Jarige Job iets aan doen. Met de actie ‘Creatief voor een Kind’ kunnen luisteraars hun zelfgemaakte spullen inleveren bij de omroep. Deze worden op 12 december verkocht tijdens de Warme Winter Weken in ‘t Vaarderhoogt in Soest.

Programmaoverzicht ma. t/m vr.: 06.00 uur 09.00 uur 10.00 uur 12.00 uur 14.00 uur 15.00 uur 17.00 uur 19.00 uur 21.00 uur 22.00 uur 23.00 uur

Utrecht is Wakker 93 1.nl Tijd voor U Aan Tafel!

Het Muziekmuseum U op de Radio!

Utrecht komt thuis De Dag De Avond van M Eveliens lovesongs De Nacht van M

RTV Utrecht kijken en luisteren?

Kijk voor de frequentie op www.rtvutrecht.nl/frequenties

Waar u ook bent, u hoeft geen nieuws uit de provincie Utrecht te missen. RTV Utrecht brengt nieuws, sport, weer & verkeer in beeld en geluid met de App voor smartphones en Ipad.

Met de App kunt u nieuws doorgeven, nieuws delen en overal live kijken en luisteren naar RTV Utrecht.

Za. 20 en Zo. 21 december DocU: China aan de Kromme Rijn,

de restauratie van het Chinees behang in Oud Amelisweerd De wanden van de belangrijkste salon van de buitenplaats Oud-Amelisweerd zijn bekleed met bijna 250 jaar oud papieren Chinees behang. De documentaire volgt de restauratie van het behang en toont de toewijding en het vakmanschap van de restauratoren.

12

De programma’s van RTV Utrecht online kijken of terugkijken?

Ga naar: www.rtvutrecht.nl.

Bij ‘gids’ ziet u de programma’s en bij ‘gemist’ kunt u uitzendingen terugkijken.

12 d ec 2014

advertentie

Wij zoeken jou!

De Tussenvoorziening biedt opvang, woon- en financiële begeleiding aan mensen die in een kwetsbare situatie verkeren. De Tussenvoorziening heeft een lange traditie in het werken met vrijwilligers.

Uitgangspunten bij het werk zijn open communicatie en gelijkwaardige samenwerking.

Maatjes

Sleep Inn

Maatjes bemiddelt en begeleidt in sociaal contact tussen vrijwilligers en mensen met een psychiatrische en/of dakloze achtergrond.

Vrijwilligers spreken minimaal eens in de twee weken met hun maatje af (voor een half jaar tot een jaar) om activiteiten te ondernemen, te sporten, hun netwerk uit te breiden of te helpen met de (financiële) administratie.

De Sleep Inn is een nachtopvang voor daklozen met 55 plekken per nacht. Wij zoeken enthousiaste vrijwilligers die een keer per week een avonddienst, of een keer per twee weken een ochtenddienst te draaien. Een avonddienst duurt van 19.00 uur tot 23.30 uur en een ochtenddienst van 08.15 uur tot 10.30 uur.

Je taken zijn barwerk, een praatje maken, (licht) administratieve handelingen, bedgerei of ontbijt uitreiken en zorgen voor de naleving van de huisregels. Je wordt hierin ondersteund door vaste medewerkers.

Kijk voor meer informatie op www.tussenvoorziening.nl/maatje, bel tijdens kantooruren 030-2759645 of mail naar maatjes@tussenvoorziening.nl

Ervaring is geen eis. Kijk voor meer informatie op www.tussenvoorziening.nl/sleep-inn, bel tijdens kantooruren: 030-2315326 of mail naar Franscampagne@tussenvoorziening.nl

Nachtopvang

Smulhuis

In de Nachtopvang Weerdsingel vangen we maximaal 20 mensen op die niet rechtmatig in Nederland verblijven. Het gaat om bijvoorbeeld uitgeprocedeerde asielzoekers en illegale arbeidsmigranten.

Vrijwilligers werken in een avonddienst (van 19.30 uur tot 24.00 uur) of in een ochtenddienst (van 07.30 uur tot 09.30 uur). Je taken zijn onder meer samen met bezoekers koken, toezien op en zorgen voor een prettige sfeer in huis en bezoekers informeren over hun rechten en plichten in Utrecht en Nederland.

Dankzij onze enthousiaste vrijwilligers kunnen wij de dak- en thuislozen van Utrecht zeven avonden per week een gezonde en gevarieerde maaltijd bieden. Bovendien creëren wij voor hen de mogelijkheid om gezellig samen te eten, met een toetje en kop koffie na.

Hou je van een praatje, een kop koffie of een spelletje doen? Kom dan als gastheer of -vrouw werken in het Smulhuis.

Hou je van koken en neem je graag initiatief?

Kom dan als kok of chef-kok werken in het Smulhuis.

Ervaring is geen eis. Kijk voor meer informatie op www.tussenvoorziening.nl/weerdsingel, bel tijdens kantooruren: 06-12230591 of mail naar SuzanneHautvast@tussenvoorziening.nl.

Ervaring is geen eis. Kijk voor meer informatie op www.tussenvoorziening.nl/smulhuis, bel tijdens kantooruren: 030-2300921 of mail naar smulhuis@tussenvoorziening.nl

Voor meer informatie en andere vrijwilligersvacatures kijk je op: www.tussenvoorziening.nl/vrijwilligerswerk

20

12 d ec 2014

KERST VERHAAL

Kerstsfeer

door Ed van Eeden

‘W

at zit er in je kerstpakket?’

Kon ze zelfs niet wachten tot de voordeur dicht was voordat ze hatelijk werd? Hij gaf geen antwoord en bezocht demonstratief het toilet voordat hij de kamer inging. Zonder een woord te zeggen liep hij naar het dressoir om de post te bekijken.

‘Ik vroeg je wat.’

‘Ook goedemiddag. Als jij niet het fatsoen kunt opbrengen om me te begroeten als ik thuiskom, voel ik me niet geroepen om te antwoorden.’

‘Gadverdamme, wat ben je weer aangebrand. Viel het kerstpakket zo tegen?’

Hij bekeek de afschriften uit de vensterenvelop van de giro. Zouden andere mensen daar ook zo treurig van worden:

12 dec 20 14

al die bedragen ‘af’ en maar één keer per maand een bedrag ‘bij’? Vroeger kwam er ieder kwartaal ten minste nog kinderbijslag, nu hooguit af en toe een flutprijsje van de staatsloterij.

‘Harry, als je me gaat negéren, vertrek ik direct naar Ton en Anja. Met zo’n chagrijn vier ik geen kerstmis.’

‘Wat zei je? Ik was verdiept in de post. Er zijn belangrijker zaken dan jouw eeuwige geklets, weet je.’

‘Ik informeerde naar je kerstpakket. Waar heb je de doos eigenlijk neergezet?’

‘Welke doos?’

‘Je kerstpakket natuurlijk! Niet zo vervelend doen.’

‘We hebben dit jaar geen kerstpakket. Volgend jaar ook niet en na mijn VUT zal het niet anders zijn.’

21

KERST VERHAAL

‘Wat is dat voor flauwekul? Ze hebben toch geld genoeg?

Kan er ineens geen kerstpakket meer af?’

‘Schneider vond kerstpakketten niet meer van deze tijd.

Toen hebben ze er in de OR over gesproken en is besloten dat er een alternatief gezocht moest worden.’

‘Is het weer zo’n doosje wijn of zo’n kandelaar als die we toen aan Leonie hebben meegegeven?’

‘Laat me nou eens uitpraten. Dat vind ik zó’n irritante gewoonte, hè? Je vraagt iets, ik begin te vertellen en jij moet er weer zo nodig tussendoor mekkeren.’

‘Met jou is vandaag ook geen land te bezeilen, zeg. Wat heb je nou gekregen?’

‘Een gratificatie.’

‘Een gratificatie?’

‘Een gratificatie, ja. Ik hoef jou toch niet uit te leggen wat dat is, Elly?’

‘Nee, dat niet, ik vind alleen...’

‘Vijfendertig euro. Wordt tegelijkertijd overgemaakt met het decembersalaris.’

‘Wat een raar bedrag.’

‘Ja, de OR had vijftig euro voorgesteld, maar daar ging de directie niet mee akkoord. En ze kunnen moeilijk € 36,39 overmaken, hè?’

‘Het kan wel, met de giro.’

‘Jaja, het kán wel, maar dat dóe je niet. Als bedrijf, bedoel ik. Voor een gratificatie is dat een idioot bedrag.’

‘Hm. Ik vind het in ieder geval lang niet zo gezellig als een kerstpakket.’

‘Ik zie niet in wat er gezellig is aan een doos met blikjes etenswaren in rode plastic krulletjes.’

‘Je weet best wat ik bedoel: het uitpakken, de verrassing.

Dat hoort toch een beetje bij de kerst.’

‘Begin nou niet meteen sentimenteel te doen, want daar heb ik geen zin in. Laat ze maar gewoon vijfendertig euro overmaken, dat komt goed van pas. Het leven is duur genoeg.’

Zuchtend liep ze naar de keuken. Met een iets te heftig gebaar vouwde hij zijn krant uit.

22

‘Moet dat nou, die kerstboom?’

‘Ja, dat moet. En hij staat al veel te laat, dus je helpt maar even mee.’

Hij liet het haar nog twee keer vragen voordat hij met duidelijk gedemonstreerde tegenzin een bijdrage leverde aan het ophangen van kerstballen, het plaatsen van de piek, het vastknijpen van dierenfiguurtjes, het draperen van engelenhaar en het spuiten van kunstsneeuw. Nog een geluk dat ze die hulsttakken met versiering en al had gekocht: hij hoefde ze alleen maar aan de muur te spijkeren.

‘Gezellig, hè?’ vroeg zijn vrouw opgetogen.

‘Van mij hoeft het niet, die onzin. Zoiets doe je voor je kinderen. Twee volwassen mensen gaan toch niet uit vrije wil tussen dit infantiele spul zitten.’

‘Harry, doe toch eens een keertje mee. Het hoort bij de kerst. Iedereen maakt zijn huis gezellig met kerstspullen, wat is daar nou tegen?’

‘Wat er tégen is? Er is niks vóór! Alleen omdat het eind december is, halen de mensen uit collectieve gekte dennentakken in huis.’

‘Het zijn sparrentakken, Harry, dat weet je best.’

‘Ach mens...’

‘Je moet eens ophouden met dat gezeur. Het is ieder jaar hetzelfde. Als dat zo blijft, ga ik volgend jaar met kerst naar de kinderen.’

‘Die zien je komen.’

‘Die zien me zeker komen, ja, als jij doorgaat met dat gechagrijn. Man, wees toch wat vrolijker met de feestdagen!’

‘Mooie feestdagen, bromde hij, terwijl hij met de krant in zijn leunstoel ging zitten.’

Tot zijn ergernis bleef zijn vrouw bij hem in de buurt redderen. ‘Je mag wel blij zijn dat ik dit jaar niet ben weggegaan,’ zei ze monter, ‘anders was je mooi een extra heerlijk kerstdiner misgelopen.’

‘Wat eten we dan?’

12 d ec 2014

‘Dat is nog een verrassing. Maar ik kan wel verklappen dat het een speciaal recept is van Gerda.’

Terwijl ze de kamer uitliep, kreunde hij zachtjes. Gerda was de lerares van haar Franse kookclubje. ‘Waarom kunnen wij nooit eens gewoon kip of biefstuk eten als er wat gevierd moet worden?’ vroeg hij aan de lege woonkamer.

Zoals elk jaar had ze het linnen tafellaken met bijbehorende servetten van zijn grootmoeder gebruikt. Midden op de massieve eettafel stond vanzelfsprekend een kerststukje. Aan allebei de kanten daarvan had ze de zware koperen kandelaars neergezet, ook al uit de erfenis van zijn grootmoeder.

Hij had haar al zo vaak gevraagd om die dingen te verkopen of ver weg te stoppen. Die kandelaars hadden gestaan naast de kist waarin zijn opa lag opgebaard. Maar zijn vrouw vond dat je zulke fraaie familiestukken niet kon wegdoen. En als je ze eenmaal had, moest je ze gebruiken ook. Probeer maar eens iets tegen zulke logica in te brengen.

Neuriënd dekte ze de tafel. Dubbele rijen bestek, twee verschillende wijnglazen en een waterglas voor elk. Onderzetters, een waterkaraf, een koeler voor de witte wijn en een bierviltje onder de rode wijn, tegen het lekken.

‘Open jij de wijn alvast? t Is goeie, hoor!’

Hij haalde de kurkentrekker uit de middelste dressoirla en pakte de flessen. Hm, een Gewürztraminer en een Ventoux: dat is vast een aanbeveling geweest bij haar recepten, want zoiets bedacht ze nooit zelf. Hij kreeg de kurken er heel uit.

‘Steek je ook de kaarsen aan? En zet meteen een muziekje op.’

Die garnalencocktail kende hij zo langzamerhand wel, maar de Gewürztraminer was voortreffelijk. Iets zoeter dan andere Elzas-wijnen, maar dat kon de smaak wel hebben.

Goedkeurend keek hij naar het glas, dat hij zojuist voor de derde keer had bijgevuld.

12 dec 20 14

‘Lekkere garnalen, hè?’ vroeg zijn vrouw. ‘Ik had ook Hollandse kunnen nemen, maar die grote Noorse vind ik nét iets specialer. Je hebt gewoon meer garnaal voor je geld.’

Hij beaamde beleefd dat de garnalen zeer smakelijk waren.

Een mens wordt mild van een goede witte wijn.

‘De whiskysaus is gewoon van de Duyvis, hoor,’ giechelde ze. ‘Maar die hoort er zo bij, vind ik.’

Hij verkoos hierop niet te reageren en schonk haar ongevraagd wat wijn bij alvorens de smalle fles in zijn eigen glas leeg te gieten.

Terwijl zij het hoofdgerecht uit de keuken haalde, schonk hij de Ventoux in. Werkelijk een prima keuze, constateerde hij bijna verbaasd. Een mooie, diep glanzende rode wijn, die goed paste bij het vlees dat ze hem nu ongetwijfeld ging voorzetten. Er zijn slechtere dingen dan een kerstdiner.

‘Verrassing!’ Midden op de vleesschaal die ze zojuist van zijn stolp had ontdaan, lag een drillerige substantie in ondefinieerbare saus. ‘Het leek me passend om hier haricots verts, jonge spruiten en aardappelpuree bij te eten,’ zei ze. ‘De saus past overal bij.’

Voorover leunend naar de schaal vroeg hij: ‘Maar wat is het?’

‘Schapenhersens,’ verklaarde ze. ‘De mensen in het Middellandse Zeegebied zijn er gék op. En ik weet zeker dat jij het ook lekker zult vinden.’

Aarzelend hief hij zijn glas. ‘Dan drinken we op de volkeren die de Méditerranée omringen. Mogen de hersenen hen de oren uitkomen!’

‘Mallerd, jij altijd met je rare praat!’ Ze was waarachtig al aangeschoten van anderhalf glas wijn.

Hij bekeek de substantie nauwkeurig. ‘Er zit nog een vlies omheen,’ constateerde hij.

‘Ja, dat heb je met schapenhersens. Bij kalfshersens moet je de vliezen beslist verwijderen, maar bij schapenhersens moet

23

KERST VERHAAL

je die juist laten zitten. Al is het natuurlijk wel zaak dat je de bloedvaten zoveel mogelijk wegspoelt, want dat is geen gezicht.’

Dapper naar zijn glas kijkend, slikte hij iets groots weg.

‘Nou vergeet ik bijna het stokbrood.’ Ze ging naar de keuken. Hij hoorde haar neuriën, terwijl ze bij het aanrecht in de weer was. Het vlies om de schapenhersens gaf lang mee toen hij er met zijn wijsvinger op duwde. Ineens brak het en tikte zijn nagel tegen de schaal. Zijn vinger was niet eens vies van de gelei-achtige substantie, die geen enkele weerstand had geboden.

Parmantig kwam ze binnen met een volgestapeld mandje.

‘Ach, het zijn croûtes,’ zei hij attent.

‘Jaha, en speciaal voor jou heb ik ze in knoflook gebakken.’

Wat kon hij anders doen dan zon geroosterd sneetje stokbrood pakken en het met opzichtige waardering naar binnen werken?

‘Ik begrijp dat je het lekker vindt, maar eigenlijk is het de bedoeling dat je op elke croûte een hersen met wat saus doet.’

Hij nam nog een slok wijn.

‘Laat dat glas nou even staan en tast toe, schat. Ik ben zó benieuwd wat je ervan vindt. Het moet echt heerlijk zijn,’ maande ze.

‘Heb je het zelf nog niet geproefd?’

‘Nee, maar volgens Gerda is het een delicatesse! Vooruit, schep op.’

Hij deed een forse schep puree op zijn bord, nam wat van beide groenten en duwde onder het scherp toeziende oog van zijn vrouw een opscheplepel door het membraam dat de schapenhersens bijeen hield. De daardoor afgezonderde hoeveelheid herseninhoud schoof hij van de schaal op zijn bord.

‘Dat ziet er smakelijk uit,’ zei hij.

‘Proef eens,’ moedigde ze hem aan.

Hij prikte wat spercieboontjes aan zijn vork, haalde die door de puree en stak ze in zijn mond. ‘Lekker, al zou een beetje nootmuskaat geen kwaad kunnen.’

24

‘Die haal ik zo. Ik wil eerst weten wat je van de hersentjes vindt.’

Hij schepte wat dril op een croûte en nam een hap. Het stokbrood was heerlijk; wat erop lag smaakte naar snot. ‘Ik geloof dat ik er wat zout op wil,’ zei hij, terwijl hij nadrukkelijk kauwend omhoog keek.

‘Dan heb je er geen saus op gedaan, want die heb ik expres een beetje pittig gemaakt. Schep jij maar wat saus bij, dan rasp ik even verse nootmuskaat.’

Zo gauw ze de kamer uit was, keek hij om zich heen, zoekend naar redding. Vlak voordat ze terugkwam, deed hij een flinke kwak van het hoofdgerecht in zijn zakdoek, die hij dichtvouwde en snel in de zijzak van zijn colbert stopte.

Verbaasd keek zijn vrouw naar zijn halflege bord. Hij glimlachte naar haar en streek met zijn hand over zijn buik.

‘O, je vindt het écht lekker,’ kirde ze. Waarna ze meteen nog een forse schep hersenen naast zijn puree deponeerde en er croûtes bij legde. ‘Zelf neem ik maar een beetje, want ik moet altijd nogal wennen aan zulke exotische gerechten,’ zei ze.

‘Maar ik ben blij dat jij het zo waardeert, dan kunnen we dit eens vaker eten.’

Hij laadde een croûte vol en spoelde die weg met een paar slokken wijn. ‘Jij nog wat?’ vroeg hij. Blij dat ze weigerde, tankte hij zelf bij.

‘Had ik al verteld dat de aardappelen gloria’s zijn? De groenteman probeerde me opperdoezen aan te smeren, maar dat ging me te ver voor de puree.’

‘O ja?’

‘Tuurlijk. Ik bedoel: ik ben niks te beroerd om wat meer te betalen voor een opperdoes, want zo smaakt geen enkele andere aardappel. Maar dat beetje extra gaat toch verloren als je er melk en nootmuskaat bij doet, en dan is het zonde van je geld, vind je ook niet?’

‘Voor die paar kwartjes verschil wil ik best de kerstgratificatie aanspreken, hoor.’

‘Had je liever opperdoezen gehad? Dan moet je dat zeggen, jôh. Ik houd graag rekening met jouw smaak, dat weet je.’

‘Jaja.’

‘Je moet trouwens niet zoveel nootmuskaat op je haricots verts doen, lieverd. Gerda zegt dat die eigenlijk geen kruiden

12 d ec 2014

nodig hebben, omdat ze al zo uitgesproken zijn van zichzelf.’

Pesterig blies hij tegen een aan zijn vork geprikt boontje alvorens het in zijn mond te steken. Ze zei niks en had ook geen commentaar toen hij zijn nog halfvolle glas bijschonk.

Mozart deed zijn best de stemming erin te brengen, terwijl zij enkele minuten zwijgend tegenover elkaar zaten te kauwen. Steeds nadrukkelijker keek Elly naar de nauwelijks aangeroerde helft van zijn bord.

‘Harry, denk je aan je hersentjes, het is zonde als ze koud worden.’

Tegen heug en meug deed hij nog een schapenhersen op een croûte.

‘Vergeet de saus niet!’

Hij vergat de saus niet. Ze keek toe hoe hij de lekkernij in twee happen verorberde en opnieuw de wijn aansprak.

‘Kun je misschien even naar die ene kaars kijken, want die zakt een beetje scheef. Zo meteen komt er allemaal kaarsvet op het tafellaken.’

‘Maar natuurlijk.’ Hij nam de kandelaar mee naar het dressoir om de onderkant van de kaars wat betere manieren bij te brengen.

Ze draaide zich half naar hem om. ‘Zeg, heeft De Geer nog altijd wat met dat jonge ding bij jullie op kantoor?’

Hij verslikte zich haast in het stukje stokbrood dat hij aan het wegkauwen was. ‘De Geer? O ja, met Pety, eh, juffrouw Boersma, bedoel ik.’

Pety. Zíjn Pety! Dat stomme mens had nooit geweten dat niet Bob de Geer maar hijzelf vorig jaar na de nieuwjaarsreceptie op de zaak met Pety Boersma in de postkamer was beland. Giechelend stond die engel aan zijn revers te plukken tot hij haar had gekust en gekust en nog eens gekust.

‘Ik vind het smerig, eerlijk waar. Die man is bijna net zo oud als jij!’

Wat hem in zijn eigen huwelijk al sinds jaren onmogelijk was, kon hij wel met Pety, mooie, lieve Pety. Ze had halflang,

12 dec 20 14

donkerbruin haar, een smal gezicht dat door haar montuurloze bril prettig geaccentueerd werd en ze was nog geen dertig. De maanden daarna waren er stiekeme afspraken geweest in hotelletjes buiten de stad. Met moeite wist hij op kantoor de schijn van de doffe alledaagsheid op te houden, maar als hij haar in de gang zag lopen, wilde hij huppelend achter haar aan gaan. Hij móest er wel met iemand over praten. En dus had hij bij Elly dat verhaal over Bob de Geer opgehangen. Het gaf hem een vreemde voldoening om zo indirect details uit zijn eigen romance aan zijn eigen vrouw te kunnen vertellen. Maar als hij had geweten dat ze er steeds op terug zou komen, zou hij dat wel uit zijn hoofd hebben gelaten.

‘Heeft hij eigenlijk al kleinkinderen?’

‘Wie?’ ‘De Geer natuurlijk!’

‘Dat weet ik niet, hoor. Het interesseert me eerlijk gezegd ook niet.’

‘Als hij een vént was, kende hij zijn verantwoordelijkheden en maakte hij een eind aan die relatie. Ik begrijp niet waarom mannen altijd zo nodig moeten bewijzen dat ze jong zijn.’

Ze moest eens weten. De hele zomer had hij zich lopen verbijten. Vanwege zijn anciënniteit vielen zijn vakantieweken, zoals altijd, automatisch in het hoogseizoen, terwijl die van haar daarna kwamen. Twee maanden lang was er geen ander contact met haar geweest dan een paar haastige telefoontjes.

En toen ze terugkwam, deelde ze hem botweg mee dat ze in Griekenland Rolf had leren kennen. Rolf was accountant, natuurlijk veel jonger dan hij en bovendien ongetrouwd. Nou ja, gescheiden, maar dat kwam op hetzelfde neer.

‘Er zijn dingen in het leven die belangrijker zijn dan andere dingen, dat moet zo’n kerel maar eens beseffen.’

Machteloos had hij moeten toezien hoe hun contact verwaterde naarmate ze meer met Rolf omging. En deze week was ze hem in zijn kamer komen vertellen dat het over moest zijn tussen hen, omdat ze met Rolf ging trouwen, in maart. Toen hij opperde dat ze ondanks haar huwelijk toch gewoon op de oude voet konden doorgaan, had ze hem kwaad in het gezicht geslagen en hem een vuile egoïst genoemd. Pety. Had hem

25

KERST VERHAAL

geslagen. Alleen maar omdat hij haar niet kwijt wilde.

‘En omdat ik me daar nu al maanden over loop op te vreten en er steeds bozer om word, heb ik er zelf maar eens wat aan gedaan.’

‘Wat?’ vroeg hij scherp.

Ze keek hem met fonkelende ogen aan. ‘Toen ik Els de Geer gisteren bij Albert Heijn zag, heb ik er wat van gezegd. Ik vond dat ze er recht op had te weten wat die schoft haar aandoet.’

Ze had zich weer van hem afgekeerd, zette haar ellebogen op de tafel en liet haar kin op de rug van haar gevouwen handen rusten. De kaars brak in zijn handen.

‘Natuurlijk wist Els niet wat ze hoorde, maar ik heb haar verzekerd dat ik het uit de beste bron heb en dat ik haar zoiets nooit zou vertellen als ik er niet absoluut zeker van was. Ze huilde van woede, de schat, maar toen ze besefte dat die ploert haar tranen niet waard was, werd ze ijzig kalm. Ze gaat hem er nu, met de kerst, mee confronteren.’

Hij keek naar de zware kandelaar in zijn hand. Zijn knokkels waren wit.

‘Hoe kun je zoiets doen?’

‘Ik vind niet dat je medelijden hoeft te hebben met zo’n overspelige egoïst, Harry, hij heeft het er zelf naar gemaakt.’

Juist toen ze een slok wou nemen, raakte hij haar vol op het achterhoofd. Haar lichaam klapte voorover en de wijn uit het glas in haar hand spatte tot aan zijn eigen bord. Rochelend en stuiptrekkend zakte ze langzaam terug op haar stoel. Eén arm hing naar beneden, één arm krampte op tafel naast haar hoofd. Hij had zo hard uitgehaald, dat haar schedel van achteren helemaal open lag. Nadat ze een tijdje niet meer bewogen had, hield het heftige bloeden op.

Ondanks het geweld stond de kandelaar op tafel nog rechtop. Pas toen hij dat zag, liet hij de andere kandelaar op de grond vallen. Hij ging naast haar staan en keek naar de

26

bloederige massa die haar hoofd was geweest. In de gapende wond tussen haar haarslierten zag hij beensplinters. Als vanzelf ging zijn hand naar het gescheurde hersenvlies. Hij lachte kort en schor.

Van de andere kant van de tafel haalde hij zijn stoel en zijn glas. Hij zette de stoel naast haar bungelende arm en boog zich over haar heen. Uit het mandje haalde hij een croûte.

Met twee vingers maakte hij een stukje los uit de samengebalde, ronde vorm achter het vlies in haar hoofd. Het voelde rauw toch stugger aan dan gekookt. Nu de saus niet vergeten, bedacht hij, terwijl hij zijn vingers aan het stukje stokbrood afveegde.

Hij schoof zijn stoel aan, legde een hand op haar afhangende schouder en hief met zijn andere hand de croûte.

‘Deze hersens hebben ooit van mij gehouden,’ verklaarde hij plechtig. Hij nam een hap en een slok en een hap en een slok.

Daarna wist hij niets beters te doen dan stil te blijven zitten.

Pas toen eindelijk de telefoon ging, kwam hij in beweging.

12 d ec 2014

Gratips

SN selecteert voor ieder nummer een paar interessante én gratis activiteiten Heeft u of bent u een gratip? Mail het naar redactie@straatnieuws.nl

Grote Protestsongs Leoni Jansen en Izaline Calister, topzangeressen, gaan als Sisters in Arms op zoek naar songs die de wereld hebben veranderd. ‘Times They Are A-Changin’ en daar speelt muziek een grote rol in. Waar was jij toen Free Nelson Mandela werd gezongen? En wat is nou jouw favoriete protestsong? De dames zingen een beroemd repertoire.

Zat 13 dec 12.00 uur Café The Florin, Nobelstraat 2-4 Utrecht

Dirty Napkinz & lootjes

Een lied uit de hemel

Dirty Napkinz is een rockband uit Amersfoort en Utrecht die voor het grootste deel uit broers bestaat. Na de eerste noten hoor je dat ze wat eigenzinnig zijn en weten welke weg ze opgaan. Er worden lootjes uitgedeeld aan diegene die een Jack Daniels’s/cola besteld.

De hele avond is de cola gratis. Eind december wordt een gitaar verloot

Je kerst kan niet meer kapot als je hier een plekje weet te veroveren: de kerstavond met het Leger des Heils. Medewerking wordt verleend door Mitchell Sandler, Brassband Amersfoort en de avond staat onder leiding van de nationale leiders van het Leger des Heils: Commissioners Hans en Marja van Vliet.

Zon 19 dec 21:00 uur Hofman Café, Janskerkhof 17a Utrecht

wo 24 Dec 22:00 uur Jacobikerk, St Jacobsstraat 171 Utrecht

Arte Duo

Dikke Ballen Kerstdisco

Je bent klassiek musicus, jong en je wilt wat. Dus maak je een cd, liefst met onbekend intrigerend repertoire en speelt in het Concertgebouw en op radio 4. Saxofoniste Aubrey Snell en pianiste Lineke Lever spelen onbekende romantische componisten die prachtig voor saxofoon schreven en veel twintigste-eeuwers. Ze bewijzen dat moderne muziek soms leuk, welluidend en toegankelijk is.

Vitamine ACU heeft geen zin in verplicht opzitten en pootjes geven bij familie. Waar ze wel zin in hebben, is om op nota bene eerste kerstdag een knaldisco te geven in de leukste tent die er op eerste kerstdag open is in Utrecht. Awel, een sluitend alibi om met reden (schoon-)familie te ontlopen.

Vrij 19 dec 12:30 uur TivoliVredenburg, Vredenburgkade 11 Utrecht

Do 25 23:00 uur ACU, Voorstraat 71 Utrecht

Derde kerstdag Wie geen genoeg kan krijgen van de kerstsfeer kan zich op derde kerstdag nog even onderdompelen in jubelende muziek. Dom­ organist Jan Hage speelt van Olivier Messiaen (1908-1992) de integrale uitvoering van de cyclus La Nativité du Seigneur (de Geboorte van Christus).

Zat 27 dec 15.30 uur Domkerk in Utrecht

Pravini doet dansen

Verlicht kerstkussen

Pravini, het klinkt Italiaans, is het niet. Zij brengt het beste van twee werelden bij elkaar: de Westerse pop/rock en hiphop/soul waarmee ze in Nederland is opgegroeid en de Zuid-Amerikaanse ritmes van Suriname en het Caribisch gebied waar haar wortels liggen. Samen met haar eigen band vermengt ze deze invloeden in een energieke en dynamische live performance

De Kissmas Tree is een 10 meter hoge kerstboom, die ook dit jaar weer op de Neude schittert. Voor deze boom kunnen stellen, vrienden, verliefden elkaar een kus geven in de periode van 17 tm 30 dec. tussen 17:00 en 22:30 uur. Op het moment van de kus verlicht de 10 meter hoge boom totdat de kus stopt. De Kissmas Tree haalt geld op voor ‘ Het Jeugd Sport Fonds Utrecht.’

Zat 20 dec 21.30 uur Eetcafé en poppodium Stathe, Rozenstraat 15, Utrecht

Wo 17 dec – din 30 dec De Neude Utrecht

12 dec 20 14

27

Negenduizend en vijftien kilometer is het hemelsbreed gemeten van hier naar Madagaskar. Wat is daar op een willekeurige dag gaande?

TEKST EN FOTOGRAFIE PIET HERMANS

O

ver de brede avenues van Antsirabe in Madagaskar, die omzoomd worden door grijze, knokige bomen en oude Franse koloniale gebouwen, worden honderden kleurrijke pousse-pousse voortgetrokken, de Malagassische variant op de Aziatische loopriksja’s. Pousse-pousse komt van het Franse woord pousser, duwen. Het zijn goedkope taxi’s die onder aan de hiërarchie van betaald vervoer staan. De poussepoussetrekkers maken jacht op klanten door aandacht te trekken met gefluit en gesis. De concurrentie is moordend, daarom vervoeren ze behalve mensen ook goederen en zelfs kleinvee zoals geiten en kippen.

Tojo heeft mij zojuist op mijn bestemming afgezet. Daar ziet hij zijn buurman die eveneens een riksja heeft. Hij besluit even uit te rusten. Ik ben een paar dagen in Antsirabe en Tojo heeft zich ontpopt als mijn persoonlijke chauffeur. Hij kan zich de rust nu permitteren omdat hij aan mij meer verdient dan aan een ritje met een lokale klant.

Hij heeft me toevertrouwd aan toeristen vaak vier of vijf keer de gangbare prijs te vragen. ‘Maar’, voegde hij er na het tweede ritje aan toe, ‘u bent een vaste klant, dus u krijgt vanaf nu een speciale prijs.’ Wellicht betaal ik nog altijd te veel, al is voor westerse begrippen de prijs van omgerekend vijftig eurocent voor een rit spotgoedkoop.

‘Het probleem met toeristen is dat ze het vaak gênant vinden om zich door ons rond te laten rijden’, zegt Tojo. ‘Maar het is ons werk en de meeste riksjalopers hebben geen eigen riksja en huren die van de eigenaar. We hebben dus een aantal klanten per dag nodig voordat er geld wordt verdiend of om minimaal quitte te spelen. Dus zijn we blij met elke klant.’

Hij haalt een pakje sigaretten uit zijn zak en glimlacht tevreden. Hij biedt zijn buurman er eentje aan.

10 28

28 N OVEMB ER 2014 2014 12 d ec

9015km

28 dec NOVE MBE 12 20 14 R 2 0 14

ANTSIRABE, MADAGASKAR

11 29

Klinker is de Straatnieuws schrijfclub voor dak- en thuislozen.

Informatie: redactie@straatnieuws.nl

Kerst

De hete tomaat

Dit jaar met kerst een feestdiner zonder kip of haan vanwege de griep ze zijn gedood, geruimd ze moesten er aan.

Tweede kerstdag heb ik een aantal vrienden uitgenodigd voor een feest bij mij thuis. Er is een uitgebreide kippensoep gemaakt. Ik heb salades, chips, worst, kaas en drinken staan.

De soep vindt gretig aftrek. Louise, een van mijn beste vriendinnen, is zelf de keuken ingegaan om de soep op te scheppen. Terwijl ze zich de soep laat smaken, kijkt ze me aan: ‘Wat een hete tomaat ‘, zegt ze. Ik weet precies wat er aan de hand is, ze heeft een ajouma-peper gegeten. Ze loopt naar de keukenkraan want de hitte heeft zichtbaar toegeslagen.. Ik zeg tegen haar: ‘Dit is niet goed ‘ en barst in lachen uit. Ik zeg nog dat ze melk en yoghurt moet nuttigen, maar ze zegt boos: laat me met rust. Ik vlieg de gang in, want ik kan mijn lachen niet beheersen. Iedereen in huis heeft gelachen. Wat een tomaat niet allemaal kan losmaken.

Klinker Herberg Brussel

Het hart dat je mij gaf en je goede zorgen Als ik rijk ben en beroemd zal ik jou nog herinneren

Een paar jaar geleden bedacht ik een nieuwe cultuur te willen ontdekken.

Ik nam de trein naar Brussel met het plan een paar dagen te blijven. De Franse taal en cultuur waren vreemd voor mij. Ik moest nauwkeurig met mijn beperkte budget omgaan. Een gek avontuur: zonder hotelboeking of genoeg geld.

Op het Brussels treinstation vond ik een infopunt, waar ik adressen van goedkope hostels kon krijgen. Bij het eerste adres kon ik al een kamer boeken. Mijn kleine tas liet ik daar en ik ging onmiddellijk de stad verkennen.

Op een plein, waar een paar muzikanten een oud melancholisch liedje speelden, leerde ik twee Franse meiden leren. Een van de meisjes had mij een sigaret gevraagd. Ik antwoordde in het Engels, dat ik geen Frans verstond. Later begreep ik dat zo’n vraag vaker gebruikt wordt, als een Franse meid een jongen leuk vindt. En dit gebeurt nog steeds zo, in Brussel.

Wij zijn naar een restaurant geweest om verder te kletsen. Daarna ben ik met hun mee gegaan. Zij woonden in een appartement om in Brussel een cursus te volgen. Wat daar gebeurde zal ik nooit kunnen beschrijven, ik kan slechts vertellen dat het een nieuwe lekkere, intieme ervaring was die me gewoon overkwam. Op aarde en onder een dak gebeurde het, wat normaal alleen gebeurt in de sprookjes van duizend en één nacht. Twee engelen uit het paradijs lagen naast mij en begonnen mij te verwennen.

Een onvergetelijke nacht, een van de mooiste uit in mijn leven, ik heb echt gefeest!

Fred O. Oamen

Mueez Abbas

Dit jaar met kerst zit aan de vork een dood stuk koe of iets uit een kadaver van een schaap Zouden zij uit voorzorg een griepprik hebben gehad?

Ach kom, nu wordt dit verhaal echt een broodje aap Anne Marie ten Berge

Robert H. Obergh

Reinier Sonneveld Voor mij ben je een spiegel voor mij ben je een orgel Ik geef je nu hier dit geschenk van mij, voor jou een vriendschapswenk Reinier Sonneveld Je bent het waard een kroon te dragen je bent een mooie dans Ik geef je nu hier dit geschenk van mij voor jou meer een vriendschapswenk Reinier Sonneveld

30

Kerst In sterrenlicht en donker ben ik heimwee in geflonker Geen Kaas

12 d ec 2014

Puzzel

Utrechtpuzzel Colofon Horizontaal 1 Vastberaden 6 eenvoudige brug om te lossen 12 rein 14 feestbrood 15 voorzetsel 17 ingenieur (afk.) 18 sociaal economische raad (afk.) 20 en omstreken (afk.) 21 muzieknoot 22 aap 25 zeedier 28 petroleum 29 een gat maken 31 eiland van Indonesië 32 oude lengtemaat 33 Europese Unie (afk.) 35 metaal 36 Helium (symbool) 37 en anderen (afk.)

38 schoon 40 drooginrichting 42 muzieknoot 43 oud kantoorberoep 44 indien 46 eekhoorn 48 speelkaarten 51 rivier in Rusland 53 de naam weet ik niet (afk.) 54 zwaardwalvis 56 water in Friesland 57 New York (afk.) 58 kansspel 60 deel van een fietswiel 62 faam 64 wilskracht 66 glansverf 68 geloof (afk.) 69 duur automerk (afk.) 70 nominaal (afk.) 72 militaire rang (afk.) 73 en anderen 74 jongensnaam 76 bos 78 edelgas

De oplossing van puzzel nr 17 was Wim Sonneveld

79 vriendelijke.

Verticaal 1 Houten schoeisel 2 Roepie (afk.) 3 donker 4 uitstraling 5 slee 7 rund 8 ent 9 kleine

Bekakt en plat, nostalgisch en cynisch, mallotig en bloedserieus: Wim kon met zijn liedjes, typetjes en sketches alle kanten uit, als een van de Grote Drie van het Nederlands cabaret.

vaartuigen 10 rijksuniversiteit Limburg (afk.) 11 doorschijnende jonge paling 13 lidwoord 16 streek in Brabant 18 lampje 19 jongensnaam 21 televisieterm 23 op dit moment 24 aan boord (afk.) 26 anoniem (afk.) 27 elektrische eenheid (afk.) 30 Zuidkust van Frankrijk 34 uitspreken 36 dorp in Brabant 38 sprookjesfiguur 39 landenteken Syrië 40 verzetsbeweging in Spanje 41 groot gewicht 45 opschrijven 47 varkensgeluiden maken 49 soberheid 50 vlinder 52 brok 54 niet gesloten 55 rustig 57 akelige 59 voorzetsel 60 ja (Spaans) 61 vogel 63 kleine lengtemaat (afk.) 65 drankje 67 zanggroep 71 rund 74 onderwijs (afk.) 75 voorzetsel 76 wettelijke aansprakelijkheid (afk.) 77 dag van de week (afk.).

`Ik was nog jong, hoe kon ik weten dat dat voorgoed voorbij zou gaan?’ Freek en Bram, Koot en Bie en andere hippe rebellen staken hem, Toon en andere Wim al naar de kroon, toen zijn hart het opgaf, in 1974.

‘Waar is de gulle lach op heden gebleven, meneer Sonneberg, dat vraag ik U af?’ Zou Wim nog iets begrepen hebben van Hans Teeuwen en de generatie diamantharde shockcomedians daarna?

1

2

3

De winnaar is: Peter de Beers, Amersfoort De oplossing van deze puzzel moet binnen zijn voor 31 december 2014

15

16

22

6 13

17

18

23

32

33

34

38

45 51

52

26

35

27

36

37

40

41 44

48

53

54

55

60

70

74

57 62

63

72

75

76

Volgende uitgave Vrijdag 2 januari 2015 Donaties Straatnieuws Rabobank, NL97RABO0135569680 tnv Stichting Straatnieuws Utrecht Met dank aan Z! magazine Amsterdam

67

71

78

50

56

66

69

49

61

65

68

11

31

47

59

10

21

43 46

58

9

20

30

39

42

8

14

25

29

7

19

24

28

73 77

79 © www.ruiterpuzzel.nl

1

12 dec 20 14

5

12

64 Tekst Roeland Dol

4

Straatnieuws wordt uitgegeven door Stichting Straatnieuws Utrecht (SSU).

Contact email: utrechtssu@gmail.com telefoon: 030 751 45 53 Postbus 14200, 3508SH UTRECHT Verkoopprijs € 2,50,- waarvan €0,90 voor de verkopers. Alle verkopers dragen onze verkoperpas.

Klachten of complimenten over verkopers of de krant? Mail naar utrechtssu@gmail.com of bel 06 49292013. Copyright © 2014 Straatnieuws en haar auteurs.

Hoofdredacteur Frank Dries Redactie Simone van Erp, Jolien van den Elsakker, Josje Maria Janny Hoppen­brouwers, Bas Paternotte, Roeland Dol, Jos van Sambeek Beeld Michael Galiart, Bas de Meijer, Ilvy Njiokiktjien, Bram Petraeus, Joshua Peeters, Jasper Juinen, Laura Cnossen Eindredactie Roeland Dol, Hannelies Ravensloot, Sander van der Meijs Bijdragen Z! Magazine Amsterdam Robert Swart, Susanne Laws, Piet Hermans, MP Jules, Jeroen de Rooij, Hans van Dalfsen, Hugo Jetten, Chris Junge, Mayanne Könst Distributie Andy, Gerrit, Eline Muris, Richard van Rijn, Renske, Klinker Laura Soer, Thijs Hanrath Hond Wolfje Redactieraad Armand Heijnen, Charlotte Huisman Vormgeving blik grafisch ­ontwerp, Utrecht SN /Z Drukker Senefelder Misset, Doetinchem

79

9

54

34

43

64

30

31

Alle medewerkers van Straatnieuws wensen U

k ig

201 5

Een vredige kerst

k en e u l e e n h eel g