Cemal Paşa: Hatıralar

Bundan evvel sizinle yaptığımız birçok konuşmalarda, birçok kere fermaniara dayandığını beyan ettiğiniz emaret hukukunu korumak için bizzat çalışacağımı ve eğer gasp edilmiş bir hak mevcut ise, onun sahibine iadesi için her kim olursa olsun mücadeleden kaçınmayacağımı söylemiştim. Bu­ nu çok defa pederinize de yazdım ve hatta bundan dolayı hakkımda bir hayli iltifatlarla dolu teşekkür telgrafları aldım.

Fakat sizin de itiraf edeceğiniz gibi, bizzat aileniz içinde bazı kimseler pederinizi n düşmanlarıdır. Bunlar İstanbul'da bulundukları için, pederiniz hakkında her gün bazı söylen­ tiler anlatmaktan ve hükümet merkezinin şüphe ve endişe­ lerini uyandırmaktan geri durmuyorlar. O halde sizin için en akıllıca tedbir bu düşmaniacınızın söylentilerine hak ve­ recek hal ve sözlerden tamamen kaçınmaktı. Şu telgrafı okursanız, görüşlerimin, sizin tarafınızdan tasdik edilen isabetine rağmen, pederinizin ne kadar yanlış bir yol tut­ muş olduğunu ve siyasi düşmaniarına ne kadar geniş bir hücum sahası hazırladığını anlarsınız.

Telgrafı alelacele okuyan Şerif Faysal karşımda renkten renge giriyordu. Nihayet dedi ki: - Ah Efendim! Bilmezsiniz ne kadar büyük bir azap hissediyorum. Hakikaten bu telgrafın yazılması pek büyük bir hatadır. Sizi temin ederim ki, pederim bunları bir kötü niyetle yazmamıştır. Bilirsiniz ki pederim pek iyi Türkçe bilmez. Binaenaleyh bu telgraf, pederin Arapça verdiği ına­ nayı anlayamayarak karmakarışık etmiş olan bir Türkçe ka­ tibin aklına estiği gibi yazmasının sonucu olmalı. Yoksa Al­ lah muhafaza etsin, pederim böyle bir fikirde bulunur mu? Şerif Faysal'ın telaşı cidden artıyordu. Pederine, bu gibi teşebbüslerinden feragat etmesi için rica taşıyan bir mek­ tup yazacağım durmadan vaat ediyor ve daha birçok kesin güvenceler veriyordu. Şerif Faysal ile konuşmamızdan sonra, Şerif Hüseyin'e bir şifre yazarak dedim ki: "Enver Paşaya yazdığınız telgrafı okudum. Emirliğin ba­ badan oğula geçecek biçimde size verilmesini istiyorsunuz 285