Bryan Magee: Büyük Filozoflar

Ortaçağ Felsefesi 55 Ortaçağda müfredat özellikle Aristoteles'in Ortaçağa intikal eden eserleri çerçevesinde oluşmuştur. Ortaçağın başlarında Aristoteles 'in yapıtları Latince'ye çevrilmişti. Büyük Ortaçağ filozoflarının çok azı Yunanca okuyabiliyordu, ama eserlerin iyi Latince çevirileri vardı. Böy­ lelikle, Aristoteles'ten çıkarabilecekleri bütün bilgiyi derlerneye ve bunu geliştirmeye çalıştılar.

Magee. En önemli konuya, bu eserlerin içeriklerine geçmeden önce size herhalde biraz bencilce gelebilecek olmakla birlikte, yine de ilginç bir cevap ortaya çıkarabilecek bir soru sormak istiyorum. Ortaçağ felse­ fesi çalışmaya başlayan her Britanyalı , dönemin en önde gelen kişileri­ nin ya Britanya Adaları 'ndan gelmiş ya da yaşamının önemli bir bölü­ münü burada geçirmiş filozoflar olduğu gerçeğiyle karşı karşıya gel­ mek durumundadır. Bu girişte sözünü ettiğim kişilerin yarısından çoğu için söylenebilir: John Scotus Eriguena, Anselmus, Roger Bacon, Duns Scotus, Ockhamlı William ... Bu yalnızca bir rastlantı mı, yoksa bu du­ rumun ilginç bir açıklaması olabilir mi?

Kenny. Bu çarpıcı bir durum, ne var ki Ortaçağ felsefesinde Britan­ yalılıkla ilgili özel bir durum olduğunu söylemek kesinlikle aldatıcı olur.

Magee. Kesinlikle, bunu söylemiyorum !

Kenny. Ortaçağ filozoflarının birçoğunun yaşamlarının bir bölü­ münü Britanya'da geçirdikleri, hatta bazılarının Britanya doğumlu ol­ duğu doğrudur. Ne var ki, her şeye bir yana, Anselmus bir İtalyandı; Duns Scotus ve Ockhamlı William'dan her biri hayatının önemli bir bö­ lümünü kıtada geçirdi. Batı Avrupa'dan hangi ülkeyi ele alırsanız alın yaşamlarını orada geçirmiş birçok filozof sayabilirsiniz. Bunun nedeni üniversite cemaatinin Ortaçağda aynı zamanda bir Avrupa cemaati ol­ masıdır. Hristiyanlık ve Hristiyan ul uslar tek bir akademik cemaat oluşturmuşlardır. Bir üniversiteyi bitiren kişi gidip bir başkasında ders verebilirdi, çünkü bütün üniversitelerin ortak bir dili vardı: Kilisenin Latincesi. Buna bağlı olarak da önemli akademik göç söz konusu oldu.

Bu durum daha çok erken Ortaçağ için geçerlidir. Daha sonra İngiltere ile Fransa arasındaki Yüzyıl Savaşları gibi ulusal savaşlarta karşılaşır­ sınız; bu savaşlar elbette seyahat etmeyi engellemiştir. Aynı zamanda yerel edebiyatlar gelişmiştir ve bu, insanların Latince konuşmaya devam etseler bile sözgelimi İngilizce düşünmeye başladıkları anlamına gel. mektedir. Ockhamlı William 'dan hemen sonra yaşamış olan ve Ortaça-