YAKIN TA R İH İN GERÇEKLERİ
de en akıllı komutan olan Metaksas, “Bize küçük ve onurlu Yunanistan yeter, Küçük Asya’da yapacağımız bir şey yok” diyordu. Nitekim haklıydı. Karşısındaki orduyu oldukça iyi tanıyordu. En güçsüz, yenilgiye en yakın zamanında bile bu imparatorluk ordusunun bazı şeylere müsaade etmeyeceğini anlamıştı. Hele İzmir’in işgalinden sonra Yunan ordusunun daha da içerilere doğru hareket edeceğini duyunca düpedüz isyan etti. Yunanistan için Küçük Asya macerası denen facia işte böyle başlamıştı. Yenilgiden sonra facianın mesullerinin, bilhassa askerî komutanların hepsi cezalandırılacaktır. 15 Mayıs 1919’dâ İngiltere, İzmir Limam’ndan Küçük Asya’ya Yunanistan’ı çıkardı. Galiba bu hem müttefikler arasında vuku bulan hem de Türk halkı ve askerleriyle yeni statü arasında var olan çatışmayı gün yüzüne çıkardı. Fransa takip edilen politikadan memnun değildi. Bizzat İstanbul’a bir fatih gibi giren Balkan Cephesi’nin muzaffer komutanı Franchet d’Esperey -ki beyaz at üzerinde şehre girmişti- hiç de bazılarının sandığı gibi Türk aleyhtarı değildi. Aksine Anadolu’daki mücadeleyi Genç Türk takımının başlattığını gördüğü zaman sarf ettiği söz, “Bu Genç Türkler her şeye rağmen Türk halkının dinamizmini temsil ediyor ve gelece ği bunlar inşa edecek. İhtiyar Türk takımından iş çıkmaz” olmuştur. Fransa, başlayacak Milli Mücadele’de Anadolu hüküme tinin yanında değilse bile tarafsız olmayı seçti. Akabinde bir müddet sonra kendisinin Kilikya’da uğradığı bozgun üzerine müttefiki İngiltere’nin oyunlarına gelmekten vaz geçti ve Ankara ile anlaşmayı seçti. Hiç şüphesiz ki daha başından elenen, savaş boyunca yaşadığı bütün facialar ve 119