İdris Küçükömer: Anılar ve düşünceler

demek olan tefrite yol açar. Nitekim batıda bu şekilde sermâye hâkimiyeti istikâmetinde yapılan uygulamalar, önce fikri seviyede ve sonra da fiilî seviyede mukâbil zıtlarını davet etmekte gecikmemiştir. Ütopik Sosyalist olarak nitelenen Charles L. Simond de Sismondi (1773-842), Saint-Simon (1760-1825), Kooperatifçi Sosyalist Robert Owen (1771 -1856), Charles Fourrier (1772-1837) ve Ütopik Sosyalizmin en dikkate değer temsilcisi Pierre Joseph Proudhon, ihtilalci Sosyalizmin kurucusu ve teorisyeni Kari Marx (1818-1883), 1848 senesinde M arx’la birlikte*, içeriğinde İşçilerin ihtilal yoluyla Kapitalist düzene son vermeye davet olunduğu Komünist Beyannâmeyi neşreden Frederik ENGELS, daha sonraları bu Marxist çözümleri hayata geçirmek isteyen Lenin, şu anda sayabileceğimiz ilk akla gelen isim lerdir. XIX. asrın ikinci yarısından itibâren M arx’ın görüşlerinin bir çok sosyalist hareketin ana ilkelerini teşkil ettiğini ve bunların zor kullanarak kapitalist düzeni bertaraf edip işçi diktatoryası kurmak istediklerini biliyoruz. Her şeyin sermâyenin olduğunu savunanlara karşılık, her şeyin emeğin olduğunu savunanlann fiilen ortaya çıkması ve hatta uygulamalara geçmesi için çok fazla beklemek gerekmemiştir; En çok bir yüz yıl...

BATI SİSTEMİNİN DENGELİ BİR SEVİYEYE ULAŞMASI Daha sonra batıda, gerek ekonomik gerekse siyâsî hayatta birtakım yumuşamaların olduğunu, burunlarından kıl aldırmayan sermâye sınıfının emek erbabına bir takım haklar vfermeye yanaştıkları, onların kendi haklarını savunmaları için sendikalar kurmalarına, hak uyuşmazlıklarında greve gitmelerine izin verdikleri ve onlara bu haklan tanıdıklan görülmektedir. Artık sosyalist hareketler yasal zeminde faaliyet göstermeye başlamışlar ve çeşitli ülkelerde bir kuvvet olarak örgütlenmelerini tamamlamışlar ve sistemde bir denge unsuru olarak yerlerini almışlardır. Artık Devletleri ve rejimleri tehdit eden bir unsur değildirler, aksine temsil ettikleri büyük güç ile mevcut rejimlerin en büyük teminatı hâline ♦B u isim ler ve bu k o nuda etraflı bilg i için bkz. T u n a O rh a n , S o sy a l S iy a set, 35-44, İstanbul, 1966.