magazyn CRETIVE VIBES
Skład i łamanie Maja Tymińska
Korekta językowa Karolina Kołat Maja Tymińska
Okładka Aneta Kosin Plakat z wystawy konkursowej Coexistence, Instytut Sztuki Mediów, Warszawa, 2008, udostępniony z zasobów autorki
Redaktor wydania Jolanta Bieńkowska
Wydawca BIZAKTYWNE Wydział Zarządzania Uniwersytet Łódzki
Numer 2 (3) / 2020 Kwartalnik
2
12
18
26
34
Prawdy i mity o soft-botach Konrad Jakubiec, Dominika Kaczorowska-Spychalska
Homo sapiens i zakupowe preferencje Igor Pietrzak
Bluernak – praca na sukces Zbigniew Nowicki, Izabela Borkowska
Ela Kosiorek - Zmiennokształt(na) Ela Kosiorek, Izabela Borkowska
Nie tylko Excel. Jak kompetencje cyfrowe przybliżą cię do dobrej pracy? Joanna Stompel, Jędrzej Szynkowski
44
50
54
58
62
66
Zarządzanie zespołem w oparciu o mocne strony Magda Wielgus
Marketing wirusowy Michał Kolasa
Jak mówić mniej a powiedzieć więcej? Karolina Kołat
5 błędów, które popełniają podcasterzy Michał Kasprzyk
Uniwersytet Łódzki na fali Kinga Sygizman
Recenzje Sapiens. Od zwierząt do bogów, Zasady Kaja Ziębicka
PRAWDY I MITY O SOFT-BOTACH Robotic Proces Automation (RPA) czyli robotyzacja procesów biznesowych jest obecnie jedną z najszybciej rozwijających się technologii cyfrowych. Pozwala ona na zautomatyzowanie powtarzalnych czynności, poprzez wykorzystanie pracy cyfrowych pracowników – programów komputerowych, które symulują pracę człowieka. Prognozy z okresu sprzed pandemii wskazują, że wartość globalnego rynku RPA w 2025 roku mogła osiągnąć poziom 5,9 mld dolarów w opinii MarketsAndMarkets, a już dwa lata później miała kształtować się na poziomie 10,7 mld dolarów według szacunków Grand View Research. Czy ta technologia ma naprawdę aż tak duży potencjał?
Wywiad Dominiki Kaczorowskiej-Spychalskiej z Konradem Jakubcem, CFO/COO Digital Teammates.
3
Ro bo ty na o gó ł k o jarzą si ę z tym, co uk ształ to wał a po p k ul tura i związany z ni ąnurt fi l mó w, k si ąże k i gi e r scie nce fi cti o n. Czy w taki sam spo só b
W praktyce jednak soft-roboty mogą okazać się dla nas ogromnym wsparciem, pomagając pracownikom w czynnościach, których już dawno nie powinni wykonywać.
po wi nni śmy ko jarzyć RP A
Na jak ie wyzwani a RP A o dpo -
i so ft-ro bo ty, bo o ni ch
wi ada w dzi si e jszym, co raz ba r-
bę dzie my dzi si aj ro zmawi al i?
dzi e j cyfro wym, świe cie ?
Na szczęście nie. Gdyby spojrzeć bardziej
Wyzwania związane z cyfrowym światem
ogólnie na rozwiązania robotyzujące
w miejscu pracy są inne niż te wynikają-
i automatyzujące naszą rzeczywistość,
ce z wykorzystania technologii cyfro-
to jedyny wniosek jaki się nasuwa jest
wych w naszym codziennym życiu pry-
taki, że niestety popkultura zbudowała
watnym. Kiedyś największy pozytywny
w nas mocno nieprawdziwy obraz. Jed-
wpływ rozwoju technologicznego odczu-
nak nasze obawy związane z wyobraże-
waliśmy właśnie w środowisku pracy.
niem zagrożeń jakie niesie dla nas jaka-
Od paru dekad widzimy jednak zupełnie
kolwiek technologia nie są niczym no-
odwrotną sytuację – nowoczesne roz-
wym. Obraz Terminatora jest dzisiejszą
wiązania częściej i szybciej trafiają do
emanacją strachu, z którym żyjemy setki
użytkowników indywidualnych niż do
lat. Wystarczy sobie przypomnieć Plato-
firm. Przyzwyczailiśmy się, że smartfo-
na, który mówił, że rozpowszechnianie
ny, aplikacje, nowoczesne usługi cyfro-
alfabetu przyniesie ludzkości przede
we czy wreszcie media społecznościowe
wszystkim szkody. Dzisiaj, dwa i pół ty-
są niesamowicie intuicyjne w obsłudze.
siąca lat do przodu, widzimy, że szkody
Rozwiązania konsumenckie stają się
wynikające z posiadania mniej wyćwi-
zatem coraz bardziej popularne, kształ-
czonej pamięci, poprzez powszechne
tując nasze oczekiwania i stosunek
umiejętności pisania i czytania są zdecy-
do technologii, jako takiej. W efekcie
dowanie mniejsze niż szerokie spektrum
w miejscu pracy również oczekujemy
wynikających z tych umiejętności korzy-
funkcjonalności, intuicyjności wdraża-
ści. Roboty software’owe nie są zatem
nych coraz to nowszych i większych sys-
wyjątkiem. Ludzie także się ich obawia-
temów. Niestety, okazuje się, że z każ-
ją, zwłaszcza, jeśli są przedstawiane jako
dym kolejnym wdrożeniem, nasze oto-
coś, co zabierze nam wkrótce pracę.
czenie w pracy może komplikować się
Lęk jest wtedy czymś naturalnym -
bardziej i bardziej, ponieważ mamy co-
obawiamy się tego, co nieznane.
raz więcej danych, systemów i wymaga-
4 jących zadań. Co więcej, wdrożenia du-
czy operacyjny – to właśnie w tych miej-
żych systemów w środowisku korpora-
scach roboty czują się najlepiej. To ich
cyjnym często wiążą się z trudnymi de-
naturalne środowisko, bo to tam mamy
cyzjami o tym, czego jednak nie uda się
najwięcej powtarzalnych, rutynowych
zautomatyzować i usprawnić z różnych
czynności, które muszą być wykonane
względów.
bezbłędnie i w krótkim czasie.
Obecnie pracownicy muszą funkcjonować nie tylko w coraz bardziej skomplikowanym środowisku pracy,
Al e wo kó ł RP A naro sło wie l e mi tó w, zwi ązanych z błę dnym wyo braże nie m o te j technol o gi i .
ale także bazując na nie w pełni zauto-
Któ re z nich, we dł ug Ci e bi e ,
matyzowanych procesach, wykonując
są najbardzi e j szk o dli we
powtarzalne, schematyczne i wysoko
z punk tu wi dze ni a bi zne su?
wolumenowe czynności. Właśnie
Wydaje mi się, że mamy już za sobą oba-
w takich sytuacjach roboty softwa-
wy pracowników dotyczące tego, że ro-
re’owe okazują się niezastąpione.
boty przyczynią się do utraty miejsc pra-
W jak ich branża ch r obotyza cja i automatyza cja proces ów biznes owych s prawdza s ię obecnie na jlepiej? Co deter minu je rosną cą popu la rność tak ich rozw ią zań?
Na początku robotyzacja najlepiej przyjęła się w branży finansowej. To właśnie w tych firmach core-biznes polega na obsłudze procesów biurowych, co oznacza, że tam znajduje się największe pole do zagospodarowania przez roboty. Obecnie robotyzacja zatacza jednak coraz szersze kręgi. W zasadzie niemożliwe jest wskazanie tych branż czy procesów biznesowych, w których soft-roboty mogłyby być przydatne. Perspektywy ich wykorzystania są bardzo duże. Dział księgowy, finansowy, kadrowo-płacowy
cy. Choć niewątpliwie, ten argument wraca w różnych dywagacjach o przyszłości. Nie mniej jednak, wszystkie przykłady wdrożenia robotów pokazują, że ta technologia w znacznie większym stopniu nam pomaga, niż zagraża. Wydaje mi się, że obecnie, najbardziej niebezpiecznym mitem jest przekonanie, że robotyzacja jest łatwa i można, w krótkim czasie, bez większego przygotowania IT, zautomatyzować każdy proces. Prawda jest jednak inna. Roboty są produktem informatycznym, w istocie relatywnie łatwym do stworzenia, jednak jego poprawne wytworzenie i utrzymanie jest tak samo krytyczne, jak w przypadku jakiegokolwiek innego systemu informatycznego. Stąd instalacje robotyczne, które mają rosnąć w skalę muszą być tworzone według prawideł inżynierii
6 oprogramowania. Ja i Ty stworzyliby-
manualne, ta sytuacja nie jest już taka
śmy sobie robota w dwie godziny, ale jak
oczywista.
chcielibyśmy stworzyć szeroko zakrojo-
Od k i l k u l at, po jawi ające się
ną automatyzację za pomocą robotów,
syste matyczni e pro gno zy
niezbędne dla nas byłoby wsparcie do-
wsk azują na to il e o só b straci
świadczonych inżynierów IT, by ten pro-
pracę w zwi ązk u z ro zwo je m
ces doprowadził nas do niezawodnej
te chno lo gi i cyfro wych. Z pe w-
instalacji.
no ści ą znasz je do k ł adni e .
Czy myśl i sz, że RP A mo że
Al e w tych samych publi k acjach
być ro zwi ązani e m dl a fi rm
po jawi ają się na o gó ł wzmi ank i
na wyjści e z k ryzysu po o be cne j
o no wych zawo dach, k tó re o k a-
pande mii k o ro nawi ru sa?
żą si ę nie zbę dne w przyszło ści .
Nie wiem, czy mogą być rozwiązaniem
Czy mó gł byś wsk azać te , k tó re
na wyjście z kryzysu. Nie jestem bowiem
w Two je j o pi nii bę dą k l uczo we
zwolennikiem teorii, że roboty są lekiem
w o k re sie najbli ższych 5 lat?
na całe zło. Z kryzysu będziemy zapewne
W pełni zgadzam się z tym, że pracy bę-
wychodzić wraz z powrotem biznesu na
dzie z czasem coraz więcej, a rąk do pra-
ścieżkę wzrostową. Jednak z pewnością
cy niekoniecznie – mówię tu oczywiście
notujemy wzrost zainteresowania robo-
o trendach globalnych i długotermino-
tami. U obecnych klientów nasze roboty
wych. Nasze roboty nikogo nie zwolniły
mają zdecydowanie więcej pracy, a nowi
i mam nadzieję, że nigdy nie pozbawią
klienci przyznają - „szkoda, że nie wdro-
nikogo pracy. Koncentrujemy się na
żyliśmy tego przed jeszcze pandemią”.
zagospodarowaniu nudnych i powta-
Zaistniała sytuacja skłoniła do zastanowienia się czy organizacja, bo nie tylko o firmach rozmawiamy, jest wystarczająco zdigitalizowana.
rzalnych czynności, w efekcie czego managerowie takich zespołów mają mnóstwo innej, ale coraz bardziej wartościowej i ciekawszej pracy, niż dotychczas. Co więcej, mogą nią wreszcie ob-
Niewątpliwie bowiem zautomatyzowane procesy nie ucierpiały w momencie kiedy musieliśmy z dnia na dzień opuścić biura, nie pociągnęły za sobą również negatywnych skutków ekonomicznych. W przypadku czynności, które pozostały
dzielić swoich pracowników, których udało się odciążyć od żmudnych zadań rutynowych. Choć brzmi to na pozór idealistycznie i nieprawdopodobnie, to faktycznie tak jest.
7 Technologie automatyzujące, robotyzujące czy, w dalszej kolejności,
Pasterze Robotów to nasz autorski zawód. Stworzyliśmy go, bo kiedy po-
technologie oparte na sztucznej
wstawał Digital Teammates nie istniał
inteligencji z pewnością stworzą więcej
zawód, który oddawałby w pełni nasz
miejsc pracy niż zabiorą.
Poważnym i realnym zagrożeniem jest jednak sytuacja, w której osoby, które przez robotyzację straciłyby możliwość wykonywania swoich dotychczasowych zajęć, miałyby w krótkim czasie zasilić szeregi zespołów technicznych, które tę pracę automatyzują. Staramy się to łączyć w Digital Teammates, gdzie stworzyliśmy zawód Pasterza Robotów. Osoba na tym stanowisku tworzy i utrzymuje wszystkie roboty dostarczane do naszych klientów. Wszyscy nasi Pasterze mieli jedną cechę wspólną przed dołączeniem do nas – nie posiadali wykształcenia i doświadczenia technologicznego,
charakter pracy. Nasi Pasterze to znacznie więcej niż developerzy robotów. Oni przede wszystkim rozwiązują problemy naszych klientów, nie tylko budując roboty, ale przede wszystkim identyfikując te wyzwania biznesowe, które powinny zostać zautomatyzowane. Następnie każdego dnia pilnują, aby ich stado robotów wykonywało swoją pracę w należyty sposób. Bardzo mocno wierzymy, że w rozwiązaniach technologicznych, to wcale nie technologia powinna być na pierwszym miejscu. Ona działa tylko wtedy, kiedy pragmatycznie rozwiązuje realne wyzwania i przynosi namacalne korzyści.
wykazali się za to analitycznym myśle-
Mó wi cie o so bie , że
niem i wrażliwością biznesową. Moim
„ro bo tyzuje cie nudę w pracy”.
zdaniem właśnie to jest droga na przy-
Czy w pracy mo żna si ę nudzi ć?
szłość – musimy tworzyć określone
Niestety tak. Najgorsze są przy tym sy-
wzorce i praktyki, w których postęp
tuacje, kiedy w ciekawej pracy miewamy
technologiczny rodzi korzyści dla coraz
część nudnych, ale niezbędnych do wy-
szerszej grupy osób, wzbogacając ich
konania czynności. To prawdziwa zmo-
umiejętności miękkie o wymiar umiejęt-
ra, wpływająca na obniżenie motywacji
ności cyfrowych.
i satysfakcji pracownika. Z nudą w pracy
Pow iedz, k im zatem są Pas ter ze
warto walczyć zawsze i na każdym po-
R obotów , o k tór ych ws pomniałeś
ziomie. Ostatecznie przecież każdy z nas
i jaką rolę spełnia ją w zar ząd za -
chce czerpać satysfakcję z tego, co robi
niu s oft -robotami?
i mieć poczucie, że to coś ważnego, coś co pozwala mu się ustawicznie rozwijać.
8 J ak i je st po zio m ak ce ptacji so ft-
nowych rozwiązań. To brzmi banalnie,
ro bo tó w? Czy l udzie po trafi ą
ale perspektywa zmiany ich status quo
z ni mi wspó ł dzi ał ać?
jest niezbędna, by móc myśleć o osiąga-
Zdecydowanie ludzie potrafią współpra-
niu realnych uzysków z robotyzacji. Ko-
cować z robotami. Mimo, że tak jak
lejne kompetencje są już zależne od mo-
wspomnieliśmy na początku, ukształto-
delu wdrożenia robotyzacji. W przypad-
wany przez popkulturę obraz robotów
ku współpracy z Digital Teammates wy-
zabierających nam pracę, potrafi two-
starczy otwartość i chęć dzielenia się z
rzyć u pracowników-ludzi opory na po-
Pasterzami swoją pracą i wyzwaniami.
czątku procesu wdrażania soft-robotów,
Wszystkie pozostałe aspekty związane
to jednak model łączący oba wymiary
z budowaniem i utrzymywaniem robo-
pracy, okazuje się w praktyce całkiem
tów bierzemy na siebie, gwarantując
atrakcyjny. Na współpracę z cyfrowym
wysoką jakość i niezawodność wprowa-
pomocnikiem, który chętnie bierze na
dzanych rozwiązań. Jeżeli jednak ktoś
siebie te najbardziej żmudne czynności
ma ambicję budowania robotów samo-
wykonując je szybko i bezbłędnie zdecy-
dzielnie, bez udziału firm zewnętrznych,
duje się każdy, kto widzi jak po urucho-
wtedy oczywiście sprawa staje się bar-
mieniu robota poprawia się jakość jego
dziej skomplikowana. Trzeba bowiem
pracy. Dodam, że zajmujemy się pełną
zbudować własny zespół techniczny,
automatyzacją i unikamy sytuacji,
który potrafi funkcjonować na granicy
w których nie został ukształtowany
biznesu i technologii – być może przyda
przejrzysty i transparentny podział ról
się tu replikowanie naszego modelu pra-
między człowiekiem a robotem. Jasny
cy Pasterzy Robotów. Warto jednak pa-
podział obowiązków pomaga bowiem
miętać, że nie tylko ich potrzebujemy
w akceptacji nowej technologii, pozwa-
w zespole, bowiem sprawnie funkcjonu-
lając każdej ze stron być efektywnym
jąca instalacja robotyczna potrzebuje
i skutecznym w wykonywanych przez
również dobrze ułożonego procesu inży-
siebie zadaniach.
nierskiego, związanego z budową, moni-
Jak ich kompetencji potr zebu ją
toringiem i utrzymaniem robotów. A to
f irmy, żeby ef ek tywnie
wymaga już obecności w zespole także
i sku tecznie w yk or zys tywać
doświadczonych inżynierów IT.
potencja ł R PA w swoim modelu
Co do radzi ł byś fi rmo m, k tó re
biznes owym?
chci ał yby się gnąć po ro zwi ąz a-
Firmy muszą być przede wszystkim
ni a RP A? Od cze go po wi nny z a-
otwarte na zmianę i implementację
cząć?
10 Powinny zacząć od określenia sobie ce-
Czy zdarza się , że fi rmy, k tó re
lu, jaki mają realizować roboty, by okre-
wdro żył y so ft-ro bo ty re zygnują
ślić o jak dużym rozwiązaniu myślą
z ni ch i wracają do wcze śnie j-
w kontekście danej firmie. To jest klu-
szych, anal o go wych ro zwi ązań,
czowe z perspektywy wyboru zarówno
ro zczaro wane , że e fe k ty nie są
narzędzi, jak i modelu wdrożenia RPA.
aż tak spe k takul arne jak zak ł a-
Znając cel, konieczne jest jego zakomu-
dał y o ne pi e rwo tni e?
nikowanie pracownikom, tak aby robo-
Nie znam sytuacji, w której ktoś wróciłby
tyzacja nie budziła żadnych wątpliwości,
do wykonywania czynności manualnie
obaw i potencjalnych oporów na kolej-
po jej zautomatyzowaniu. Natomiast
nych etapach. Dopiero wtedy warto
niestety bywają projekty, w których ro-
przyjrzeć się czynnościom, które mogą
botyzacja nie była wystarczająco dobrze
być przekazane robotom. Odradzam
przygotowana. W efekcie mimo wdroże-
jednak poświęcania temu etapowi naj-
nia robotów nadal wiele zadań wymaga-
większego nakładu czasu – nie zawsze
ło sporych nakładów pracy manualnej,
gwarantuje on bowiem najlepsze efekty.
w tym związanych z kontrolą i utrzymy-
Najlepiej jest po prostu robotyzację
waniem robotów. Właśnie w odpowiedzi
zacząć i powoli, ale systematycznie ją
na takie sytuacje powstał Digital Team-
rozszerzać, dlatego głęboko wierzymy
mates z usługą dostarczania Cyfrowych
w lekki model wdrażania robotów, który
Współpracowników.
pozwala sprawnie dostarczać oczekiwa-
J ak we dług Ci ebi e bę dzi e
ne efekty.
wygl ądał a ta branż a w najbli ż-
Na co nal e ży zwró cić uwagę
szych l atach? W jak i m k ie runk u
pro je k tując so ft-ro bo ty?
bę dzie si ę ro zwi jała?
Roboty relatywnie łatwo się konstruuje i relatywnie trudno utrzymuje.
Czy fak tycznie może my li czyć na co raz wię k szą l i czbę zło żo nych ro zwi ązań syste mo wych,
Dlatego wszystkie nasze działania związane z budowaniem i utrzymywaniem robotów muszą być nastawione na optymalizację w fazie utrzymania i sprawne zarządzanie zmianą. Roboty żyją razem z procesami i systemami. Nie da się ich wdrożyć i o nich zapomnieć. One muszą ewoluować.
w k tó rych RP A je st je dnym z e le me ntó w o bo k cho ci ażby sztuczne j i nte l i ge ncji czy o ptyczne go ro zpo znawanie znak ó w (ang. OCR)?
RPA, w mojej opinii, niewątpliwie pozostanie ważnym komponentem w automatyzacji pracy biurowej.
11 Natomiast faktycznie, z czasem roboty
czy tak bardzo powinniśmy chcieć, aby
będą stawały się coraz inteligentniejsze.
interakcje międzyludzkie zostały zauto-
Może niekoniecznie w naszym ludzkim
matyzowane. Myślę, że standardowo,
znaczeniu słowa „inteligencja”, ale
idea „automatyzowania nudy w pracy”
z czasem będą one potrafiły robić nie-
może pociągnąć za sobą rozwiązania
zaprzeczalnie coraz więcej, w powiąza-
związane z „automatyzacją nudy w ży-
niu z innymi technologiami. Jestem
ciu”. Spodziewałbym się raczej roboty-
przekonany, że nie oddamy w ich ręce
zacji interakcji międzyludzkich w tych
ważnych decyzji czy pracy kreatywnej,
obszarach, w których wynikają one
ale będziemy im wdzięczni, kiedy będą
z przymusu niż z przyjemności, a nie
sprawnie poruszały się po systemach
wszystkich interakcji jako takich.
i dokumentach, a proces ich uczenia się będzie przebiegał coraz sprawniej. Gdybyśmy na k o ni ec nasze j ro zmo wy, mie li wyo brazić so bi e o dle gł ą przyszł o ść i świ at w 20 50 ro k u, myśli sz, że możl i we je st, żeby so ftro bo ty był y nie tyl ko na tura l nym ro zwi ązani e m w bi zne sie , al e znal azł y swo je zasto so wani e tak że w prze strze ni społ e czne j, zwł aszcza w o bszarze i nte rak cji mi ę dzyludzk ich?
Myślę, że sprzedawcy, doradcy i przedstawiciele podobnych zawodów pozostaną ludźmi i będą się kontaktować z klientami-ludźmi jeszcze długo po 2050 roku. Nie mniej jednak, tym samym warto, aby w takich miejscach jak chociażby: banki, przychodnie i szpitale, biura księgowe czy urzędy, pracownicy-ludzie, mieli wsparcie robotów, by móc poświęcić nam możliwie jak najwięcej swojego czasu i wiedzy. Nie jestem pewien,
Konrad Jakubiec jest współzałożycielem Digital Teammates - dostawcy cyfrowych współpracowników, czyli usługi automatyzującej rutynowe czynności biurowe wykonywane przez ludzi. W ciągu niecałych dwóch lat Digital Teammates rozwinęło działalność na trzech kontynentach do skali kilkunastu Klientów z różnych branż: od finansowej po produkcję. Dodatkowo, unikatowy model biznesowy spotkał się z bardzo pozytywnym odbiorem specjalistów rynku outsourcingu i IT, co zaowocowało szeregiem zdobytych nagród (m.in. Global Sourcing Association UK Awards, Digital Champions przyznane przez Polską Izbę IT i Telekomunikacji, ABSL Diamonds, wyróżnienie podczas Blue Prism). Dzięki swojemu modelowi Digital Teammates znalazło się również na liście „Cool Vendors” Gartnera. Ma szerokie doświadczenie w zarządzaniu finansami i operacjami. Był managerem inwestycyjnym w mAcceleratorze pierwszym w regionie CEE funduszu Venture Capital powołanym przez bank. Wcześniej współtworzył strategię mBanku 2020 i jako członek zespołu inwestycji strategicznych brał udział w projektach inwestycyjnych Grupy mBanku oraz był odpowiedzialny za nadzór korporacyjny w Grupie. dr Dominika Kaczorowska-Spychalska jest Dyrektorem Centrum Mikser Inteligentnych Technologii CMIT na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. Pełni rolę eksperta uczelni w zakresie technologii cyfrowych i ich implikacji w biznesie. Pasjonuje ją wpływ, w szczególności sztucznej inteligencji i Internetu Rzeczy, na zachowania człowieka (Homo Cyber versus Homo Roboticus) oraz zakres i charakter interakcji między nim a technologią (Human-to-Machine, Machine-to-Human), w tym problematyka Digital Ethics. Temu poświęcony jest jej autorski program „Inteligentne techno-logie i człowiek”, który współprowadzi na portalu TuŁódź. Była w grupie ekspertów zewnętrznych Ministerstwa Cyfryzacji zaangażowanych w prace nad przygotowaniem „Założeń do strategii AI w Polsce”. Grafiki zostały udostepniione przez Digital Teammates.
HOMO SAPIENS I ZAKUPOWE PREFERENCJE Zastanów się, czy przestrzeń zakupowa, którą tworzysz lub stworzyłaś jest środowiskiem, do którego chętnie zajrzą przedstawiciele gatunku homo sapiens.
Igor Pietrzak, CDO & UX/UI Direktor The Humans
13
Chodzi o nas, zwykłych Kowalskich, surfujących po Internecie.
Homo sapiens to ciekawy gatunek. Wkłada bardzo dużo wysiłku i pracy w rozwijanie technologii, która ma
Branża digital nazywa nas różnie: użytkownicy, persony, klienci, osoby. Lubię nazywać nas, homo sapiens, w kontekście działań i zachowań w sieci. Przypomina mi to, że jesteśmy także gatunkiem, który charakteryzuje się konkretnym zbiorem instynktów i cech wspólnych. Zbiór ten towarzyszy nam od początku istnienia „nas”, także dzisiaj, w czasach kiedy jesteśmy wszyscy precyzyjnie podzieleni na segmenty i grupy docelowe. Rozmyślając o charakterystyce ludzi, jako
pozwolić na większą wygodę i bezpieczeństwo. Paradoksalnie. Gatunek podejmuje te działania cały czas nigdy nie zatrzymując swojej pracy nad rozwojem wygody. Łatwo adaptuje się do kolejnych wygodnych pomysłów swoich reprezentantów. Co więcej, oczekuje, że każda wygodna nowinka zostanie szybko zaadaptowana przez większość współplemieńców w taki sposób, aby stać się w końcu wygodnym standardem.
gatunku rozwijającym się nie tylko w przestrzeni i czasie rzeczywistym, ale również w sieci wirtualnej, dochodzę do wniosku, z którym zapewne większość z Was się zgodzi, mianowicie gatunek homo sapiens charakteryzuje się tym, że lubi być rozpieszczany. Mój wspólnik zapewne w tym miejscu zwróciłby mi uwagę, że nie powinienem tak określać ludzi, klientów, klientów naszych klientów, bo nie wypada. Uważam jednak, że każdy, kto próbuje nawiązać kontakt z innymi przedstawicielami tego gatunku w Polsce poprzez wspomnianą sieć, powinien w swojej strategii przyjąć założenie, że ma do czynienia z istotą, która lubi być rozpieszczana i w dużym stopniu została już rozpieszczona. Będzie to miało szczególne znaczenie, kiedy będziemy chcieli tej istocie sprzedać coś przez internetową sieć.
Wiem, brzmi ogólnie. Ale pomyśl, czy Ciebie też tak bardzo frustruje sytuacja, w której musisz zapłacić za możliwość postawienia samochodu przy ulicy w centrum miasta, a w parkomacie nie ma możliwości płatności kartą? Nie masz gotówki, a zorganizowanie sobie w takiej sytuacji 5 zł w formie fizycznej bywa bardzo trudne... Albo kiedy możesz wejść do sklepu lub urzędu tylko w maseczce ochronnej, a przed budynkiem nie ma maseczkomatu. Albo co gorsza jest, ale - znowu - nie ma w nim możliwości płatności kartą (przeżyłem to kilka dni temu). Tak, kochamy wygodę, bądźmy szczerzy. Internet, ogólnoświatowa sieć, ewoluowała z potrzeby wygody. Dzięki niej możemy kontaktować się między sobą, czasami z dwóch bardzo odległych miejsc na świe-
14 cie, bez konieczności odbycia podróży.
kraju są osobnicy w wieku 35-49 lat,
Nasi współplemieńcy najpierw za pomocą
o średnim poziomie wykształcenia, po-
komputerów stacjonarnych (początkowo
siadający średnie dochody i żyjący w mia-
nie zawsze prywatnych), następnie kom-
stach o średniej w skali kraju liczbie miesz-
puterów mobilnych, dzisiaj już poręcznych
kańców. Chcąc nawiązać kontakt w sieci
małych „smartfonów” komunikują się
z jak największą, ogólną liczbą osobników
między sobą w różnych formach. Piszą
w Polsce, właśnie po tej grupie należałoby
wiadomości, publikują zdjęcia, dzielą się
oczekiwać największej ilości interakcji.
opiniami, zdobywają wiedzę o możliwo-
Z przekonaniem możemy zatem stwier-
ściach rozwoju swojej wygody poprzez
dzić, że takie działania jak darmowa do-
korzystanie z różnych usług oferowanych
stawa towarów, możliwość zwrócenia wy-
przez innych reprezentantów gatunku.
branego towaru w długim czasie od zaku-
Rozmawiają widząc się jednocześnie, nie-
pu, możliwość wygodnego porównania
którzy nawet zakochują się w sobie. Homo
ceny szukanego towaru, szybki dostęp
sapiens także kupują poprzez swoje kom-
do informacji na temat szukanego towaru,
putery i smartfony. Kupują, czyli w zamian
zdecydowanie pozytywnie wpłyną na
za ustaloną walutę otrzymują różne rzeczy
oczekiwany efekt interakcji.
i usługi sprawiające im radość, dające wygodę i bezpieczeństwo – kluczowe z ich punktu widzenia wartości.
Tworząc system w taki sposób, by homo sapiens czuł się w przestrzeni naszej marki czy organizacji wygodnie, bezpiecznie,
Homo sapiens z pewnością wybierze
tak, by na każdym etapie kontaktu
każdy rodzaj usługi czy produktu, który
z naszym środowiskiem wiedział,
ułatwi mu życie w jego codzienności -
że dokonuje dobrego wyboru, zyskamy
w bezpieczny sposób - czyli np. taki, który
użytkownika, który chętnie wraca i poleca
cieszy się popularnością wśród większości
innym wybraną przestrzeń.
innych reprezentantów gatunku. Charakteryzuje nas bowiem wiele cech wspólnych bez względu na nasze pochodzenie.
Powszechną potrzebę wygody i bezpieczeństwa potwierdzają wyniki badań dostarczone przez organizacje Divante i Kantar. Wskazują one, że w najbliższych latach
Zarówno w Australii jak i w Polsce nasi
homo sapiens będą właśnie inwestować
bohaterowie cenią sobie wygodę i bezpie-
i rozwijać technologie związane z wygodą
czeństwo w sieci. Według badań, które
oraz bezpieczeństwem w sieci. Rozwój
zorganizował Gemius w ostatnim czasie,
i standaryzacja płatności mobilnych, moż-
najaktywniejszą grupą w sieci w naszym
liwość zakupów w aplikacjach social
16 media, darmowe dostawy, darmowe zwro-
i bezpiecznie. Dokonywanie zakupów
ty to niewątpliwe funkcje jednoznacznie
w sieci, w dzisiejszych czasach jest zazwy-
odpowiadające na potrzebę wygody i bez-
czaj pozbawione ryzyka. Dochodzi do tego
pieczeństwa. O efekt poczucia dobrego
wygoda związana z brakiem konieczności
wyboru zadbają technologie oparte o
opuszczenia swojej bezpiecznej przestrze-
sztuczną inteligencję, sprawiające z jednej
ni, tej w której żyjemy, co sprawia, że za-
strony wrażenie personalizowanych treści
kupy robimy wszędzie.
wyświetlanych na urządzeniach, a z dru-
Homo sapiens uwielbiają obserwować
giej poprzez automatyzację pewnych pro-
siebie nawzajem. W wirtualnej sieci
cesów zadbają o wygodę tych odbiorców,
stworzyli sobie aplikacje socialowe, dzięki
którzy owe treści zobligowali się tworzyć.
którym mogą śledzić poczynania swoich
Jak widzimy, dążenie omawianego gatun-
współplemieńców. Obserwując ich
ku do osiągnięcia uczucia wygody i bezpie-
zwiększają poczucie przynależności
czeństwa jest dla nich tak naturalne jak
do swojego gatunku, normalności, także
naturalne jest dążenie mydlanej bańki do
przynależności do wybranych podgrup.
osiągnięcia kształtu idealnej kuli. Obserwowanie zachowań ludzi ze znacznego dystansu pozwala nam określić kierunek rozwoju wspomnianej wygody i bezpieczeństwa.
Inspirują się wzajemnie. Kiedy czują obecność innych, czują się komfortowo.
Dlatego nie bez powodu najbardziej popularne aplikacje socialowe powoli zmieniają się w sprzedażowe. Bowiem gdzie indziej
Fakt, że w ostatnim czasie aż 70% ruchu
odbiorca może czuć się wygodniej i bez-
/aktywności w sieci jest wygenerowany za
pieczniej niż w miejscu, gdzie przebywa
pomocą mobilnego urządzenia, a nie sta-
najwięcej jego pobratymców. Zakupów
cjonarnego komputera (w Polsce to 56%
poprzez socialowe aplikacje mobilne do-
ruchu) sugeruje, że planując strategię
konuje jeden na trzech dorosłych miesz-
sprzedażową właśnie ten kanał powinno
kańców USA - grupy homo sapiens, która
się uznać za wiodący. Na naszej planecie
bywa uznawana za lidera rozwoju techno-
aktualnie żyje 7,6 miliarda osobników,
logicznego całej planety. Użytkownik może
a tylko w 2018 roku pobrali oni 194 miliar-
już dokonywać wygodnych i bezpiecznych
dy razy aplikacje mobilne na swoje smart-
zakupów w aplikacjach takich jak Facebo-
fony - w tej ilości największą liczbę stano-
ok, WhatsApp, WeChat, a możliwość taką
wią aplikacje socialowe, streamingowe
testują już właściciele aplikacji Instagram,
oraz sprzedażowe. Homo sapiens chcą
Snapchat, TikTok. Idzie to w parze z fak-
kupować, dużo - ale nadal wygodnie
tem, że rozpieszczony reprezentant gatun-
17 ku aż 11 razy skorzysta z treści, które znaj-
Kiedy postanowi wymienić się z Tobą
dzie w swojej sieci online, zanim podejmie
na towar lub usługę, którą oferujesz, za-
ostateczną decyzję zakupową bez względu
dbaj, aby proces tej wymiany był mu zna-
na to, czy finalny zakup dokona się we-
ny, metoda płatności bezpieczna i mak-
wnątrz sieci online czy w rzeczywistej
symalnie wygodna.
przestrzeni.
Spraw, aby wiedział, że nawet, kiedy wy-
Cały ten proces jest oczywiście o wiele
miana się dokona (towar/usługa za walu-
bardziej złożony. Natomiast jestem pe-
tę), będzie mógł zwrócić bezpłatnie towar
wien, że pamiętając o specyfice gatunko-
kiedy zmieni co do niego zdanie - jest du-
wej człowieka - o rozpieszczonych homo
ża szansa, że Cię pokocha.
sapiens - jesteś w stanie zwiększyć liczbę kontaktów z reprezentantami tego gatunku w przestrzeni, jaką chcesz dla nich stworzyć: bez względu na to czy jest to strona internetowa, serwis, system, aplikacja mobilna - pamiętaj o wygodzie i bezpieczeństwie, efekcie dobrej decyzji. W przestrzeniach sprzedażowych ogólnoświatowej sieci zadbaj o spersonalizowane komunikaty i łatwą dostępność do treści. Jeśli Twoją przestrzeń odwiedzi homo sapiens i należycie go przywitasz, sprawisz, że poczuje się bezpieczny, to jest szansa, że zostanie na dłużej. Kiedy już się zasiedzi pokaż mu, że nie jest jedyny, inni mu podobni również dostrzegli wygodę i bezpieczeństwo w przestrzeni jaką stworzyłeś/aś.
Teraz zastanów się, czy przestrzeń zakupowa, którą tworzysz lub stworzyłaś jest środowiskiem, do którego chętnie zajrzą przedstawiciele gatunku homo sapiens. Igor Pietrzak Dzięki doświadczeniu w projektowaniu aplikacji mobilnych oraz serwisów komercyjnych takich jak np. Orange, mBank oraz opracowywaniu rozmaitych procesów wewnętrznych, łączy umiejętności graficzne i analityczne. Nadal jest zaangażowany w zadania kreacyjno-graficzne, gdyż praca UX, opracowywanie UI oraz zadania kreatywne to dziedziny mocno ze sobą powiązane. Grafiki udostępnione przez The Humans.
BLUERANK - PRACA NA SUKCES Wzrastająca świadomość, jak ważną rolę stanowi obecnie efektywne dotarcie do klienta w sieci spowodowało, że marketing internetowy stał się obszarem cieszącym się dużym zainteresowaniem marketerów oraz gałęzią komunikacji marketingowej o najwyższym stopniu rozwoju i zmian. Z tego też powodu coraz częściej firmy decydują się na korzystanie z profesjonalnej pomocy specjalistów, w celu podniesienia ich konkurencyjności w przestrzeni internetowej. Bluerank - łódzka agencja marketingu online, doceniana w rankingach międzynarodowych, wychodzi im naprzeciw z szeroką ofertą usług. Wyróżnia się także bogatą działalnością społeczną.
Na podstawie wywiadu ze Zbigniewem Nowickim, Co-Managing Direktor, Bluerank.
19
2005 – start Bluerank
Przyczyną sukcesu była nie tylko ciężka praca. Zdecydowała o nim również at-
Bluerank rozpoczyna działalność w 2005 roku. To wtedy firma, którą zakłada Maciej Gałecki (obecnie CEO), oferuje nowe rozwiązania marketingowe na polskim rynku. Poprawić wizerunek marki za pośrednictwem Internetu? Wtedy mogło się to wydawać wyzwaniem. W końcu były to czasy, w których wiedza o marketingu w sieci stawiała pierwsze kroki. Czy Bluerank był startupem? W sieci krążą opinie o niegdyś takim statusie. W rzeczywistości nie do końca jest to prawdą. Duży akcent kładzie na to Zbigniew Nowicki, mówiąc, że Bluerank od początku nie wpisywał się w startupowe ramy. Firmy z branży technologicznej, które od początku stawiają na ciężką pracę, niekoniecznie muszą ubiegać się o wsparcie ze strony zewnętrznych instytucji. Warto wziąć pod uwagę płynność finansową, a taką łódzka agencja od zawsze posiada.
mosfera, która bezpośrednio wpływała na relacje w zespole. Podstawę stanowiła otwartość. Pomagało to, że pracownicy bardzo dobrze znali się nawzajem. Na czym jednak polegała praca? W skrócie: konferencje, spotkania, oferty - informowanie o nowym obszarze usług. W tamtym czasie marketing internetowy dopiero zyskiwał zainteresowanie. Agencje SEM stawały więc przed wyzwaniem, jak efektywnie dotrzeć do klienta, i przede wszystkim, jak przedstawić wartość oferowanych usług. W Bluerank od początku stanowiło to nadrzędny cel, dlatego tak ważne były działania informacyjne. Przez około 7 lat to głównie na nie poświęcony był każdy dzień pracy. Już w momencie, gdy „do drzwi zawitał” pierwszy klient stawiano na solidność realizacji projektów i budowanie szczerej współpracy. W tamtych czasach świadomość firm o marketingu interne-
Pierwsze lata pracy
towym była znikoma. Media tradycyjne
Obecnie Bluerank zatrudnia ponad 100
dominowały nad komunikacją w sieci.
pracowników i prężnie rozwija swoją
Bluerank opracował rozwiązanie
strukturę. Kiedy Zbigniew Nowicki dołą-
tego problemu. Edukował klienta,
czał do pierwszego zespołu, firma była
zapewniając mu pakiet informacji
na początku swojej drogi. Wtedy też cała
na temat tego, co otrzyma i, co najważ-
praca spoczywała na barkach kilku osób,
niejsze, gwarantował transparentność.
które poświęcały długie godziny na to,
Zapewniony o wartościowej usłudze
aby osiągane wyniki były jak najlepsze.
klient sam miał się do niej przekonać.
20 Agencja bazowała też na przejrzystych
Przejr zystość
zasadach. Mając do czynienia z ubogą
przede wszystkim!
wiedzą klienta, nie próbowała tego wykorzystać dla bezwzględnego osiągania korzyści. Jak wspomina Zbigniew Nowicki, niestety, ale taka praktyka była dość popularna na początku istnienia agencji SEM-owych. Właśnie dlatego warto podkreślić, jak agencja Bluerank zapracowała na dobrą markę, której kluczem do sukcesu okazały się: ciężka praca, wiarygodność i uczciwość. Od kilku do ponad 100
Pierwszy zespół tworzący Bluerank nie spodziewał się, że agencja będzie pracodawcą dla ponad 100 pracowników. W miarę rozwoju rynku zwiększał się też zakres usług, co wiązało się z poszerzeniem zakresu specjalizacji. W ten sposób w agencji stopniowo pojawiała się podaż na pracę. Punktem przełomowym był rok 2008, kiedy zaczęto dodawać kolejne elementy, takie jak: reklama
Ile razy słyszymy: „niestety nie mogę powiedzieć, to jest tajemnica firmowa”? Z pewnością wiele. Rzeczywiście, o wszystkim dowiedzieć się nie możemy. Ale czy warto, aby firmy ukrywały informacje, które dotyczą rynku pracownika? Bluerank zdecydowanie odkrywa te dane. Na pytania o pracę daje odpowiedź, publikując na przykład wysokości wynagrodzeń. Zbigniew Nowicki nie ma wątpliwości, że takie podejście wiele ułatwia i daje jasny pogląd na kwestie zarobkowe. Pomaga to zarówno podczas rekrutacji, jak i w pracy. Kandydat idący na rozmowę kwalifikacyjną z góry wie, o jaką ubiega się kwotę. Z kolei każdy awans to konkretne przejście na drabince finansowej. Dzięki transparentności praca w agencji przebiega na jasnych warunkach. Problemy rozwiązywane są od razu dzięki sprawnej komunikacji.
płatna w Google, analityka, certyfikacje.
Bluerank dba o dobre relacje
Przy specjalizacji Bluerank rozszerzenie
z otoczenie i wewnątrz firmy.
zakresu usług jednoznacznie równał się
Dzięki takiemu podejściu agencja jest
z przyrostem potrzebnych rąk do pracy
liderem w budowaniu wizerunku,
i ten proces trwa. W związku z dyna-
świadomości marki i zaufania,
micznym powiększaniem się firmy,
tak pracowników, jak klientów.
nie sposób zapewnić tak bliskich relacjach pracowników jak przed kilkunastoma laty, dobra atmosfera utrzymuje się dalej!
Jednak nie tylko o wynagrodzeniu dowiemy się na stronie internetowej Bluerank. W udostępnionych publikacjach
22 można przeczytać między innymi o stra-
splay Performance Award 2016. Statuet-
tegiach digital marketingu. Zaprezento-
ka powędrowała za kampanię display
wane zostało też portfolio, w którym
dla marki Smyk.
znajdują się firmy - od branży dziecięcej,
Na przestrzeni lat Bluerank zdobywa
przez modową, aż po budowlaną.
rozgłos, sięgając po laury na arenie pol-
Czy w takim wypadku agencja obawia
skiej i międzynarodowej. Swój ostatni
się kopiowania jej rozwiązań? Jak od-
sukces agencja osiągnęła w prestiżowym
powiada Zbigniew Nowicki, zdecydowa-
konkursie European Search Awards. 2.
nie nie. Zachęca za to do zapoznania się
miejsce w rankingu Hall of Fame to na-
z materiałami, które mogą służyć jako
groda wręczona za podsumowanie suk-
inspiracja dla innych. Opracowania są
cesów zdobywanych w poprzednich
także wykorzystywane do dalszego
edycjach konkursu. W sumie przez 5 lat
użytku wewnętrznego. Jednak Zbigniew
agencja Bluerank zdobyła w nim aż 10
Nowicki podkreśla, że każda strategia
nagród! To tylko podkreśla, jak mocno
marketingu online jest niepowtarzalna,
wyróżnia się praca polskiej agencji. W
indywidualnie dopasowana do firmy.
tegorocznej edycji Bluerank posiada 11
Dlatego trudno jest skopiować ją na uży-
nominacji.
tek innej firmy/problemu. Materiały można odnaleźć w zakładce „Success
Zdobywane nagrody są potwierdzeniem solidności marki.
stories”, a ich liczba sukcesywnie się powiększa.
W Bluerank nagród stale przybywa. Nasuwają się pytania: jak pracownicy trak-
Sukcesy
tują kolejne wyróżnienia? Czy są już dla
Google Premier Partner Awards 2016
nich tylko kolejnym potwierdzeniem
i pierwsza edycja tego konkursu, to wte-
dobrze wykonywanej pracy? Jak zapew-
dy Bluerank osiągnął wielki sukces, zdo-
nia Zbigniew Nowicki, każda nagroda
bywając tytuł najlepszej agencji regionu.
spotyka się z żywym odbiorem. Już sa-
Zbigniew Nowicki obrazuje skalę zdoby-
ma nominacja i oczekiwanie na wyniki
tej nagrody: z 4500 agencji w całej EMEA -
przyprawia o falę emocji. Czy można
Europie, Bliskim Wschodzie i Afryce -
zatem mówić o neutralnym podejściu
nominowano 145. Teraz można sobie
do zdobywanych nagród? Zdecydowa-
wyobrazić prestiż pierwszej nagrody
nie nie. Zbigniew Nowicki podkreśla też
wśród tak wąskiego pasma docenio-
rangę konkursów. Każda przywieziona
nych. W tym samym dniu Bluerank zo-
statuetka to dowód wysokiej pozycji
stał wyczytany na scenę w kategorii Di-
w świecie agencji marketingu interne-
24 towego. Warto podkreślić, że w kategorii
w ramach której spalone kalorie, dzięki
SEM Bluerank osiąga największe sukcesy
aktywności ruchowej rejestrowanej za
spośród polskich firm. Toteż z przyczyn
pomocą Endomondo, przeliczane są na
patriotycznych agencja czuje dumę, od-
pieniądze. Beneficjentem jest Fundacja
bierając prestiżowe nagrody.
Gajusz. Zbigniew Nowicki opowiedział
Liczy się zysk?
historię tego pomysłu - po jednej z kon-
Liczy się coś więcej!
ferencji poszedł pobiegać, podobnie jak Jacek Tkaczuk. Po powrocie porównali
Agencja Bluerank pokazuje, że nie jest obojętna na działalność non-profit. Często bierze udział w wydarzeniach, których celem jest pomoc. Zbigniew Nowicki podkreśla, że dobroczynność w agencji wynika z bezinteresownej chęci wsparcia drugiej osoby. Uważa też, że każdy podmiot posiadający w biznesie wyższy status ma obowiązek reagowa-
swoje wyniki i pomyśleli o przeniesieniu „rywalizacji” na poziom całej firmy. Obecnie formuła Bluechallenge przeszła małą rekonstrukcję, a jej wznowienie nastąpiło 1 czerwca, w Dzień Dziecka. Warto pochwalić dotychczasowy wynik pracowników z 2019 roku: 3 miliony kcal, co w przebytych kilometrach oznacza obwód prawie całej kuli ziemskiej!
nia na potrzeby społeczne. W Łodzi Bluerank uznawany jest za lidera innowacji. Tym bardziej nie wyobraża sobie nie reagować na problemy innych. Agencja odrzuca zasadę łatwego pomagania. Zbigniew Nowicki używa słów, że najprościej jest przekazać pieniądze i zapomnieć. Mówi to w kontekście pytania o tworzenie strategii marketingu
Bluerank zaznacza swoje przywiązanie do miasta Łodzi. Jak mówi Zbigniew Nowicki, to w końcu tutaj agencja postanowiła rozwijać swoją działalność. W kręgu jej zainteresowania zawsze będzie leżało dobro miasta. Agencja bierze więc udział w życiu społecznym Łodzi.
online dla organizacji non-profit. O po-
Obecna pandemia zaskoczyła nas wszys-
mocy agencji można przeczytać na jej
tkich. Odmieniła codzienność, stawiając
stronie w zakładce „Projekty Społecz-
w trudnym położeniu wiele przedsię-
ne”. Bluerank wspiera między innymi
biorstw. Zawieszona działalność w wie-
fundacje: Amnesty International, Gajusz,
lu przypadkach równała się z brakiem
Dzieci Niczyje, Angelmana.
przy-chodów. Obecnie gospodarka jest
Bluechallenge - Jacek Tkaczuk, szef dzia-
powoli odmrażana, ale w ciągu ostatnich
łu B&R – zainicjował oryginalną wew-
2 miesięcy dużą grupę firm dotknął og-
netrzną rywalizację pracowników,
romny kryzys. Dlatego z inicjatywą wy-
25 szedł prezes Bluerank, Maciej Gałecki. Firma zakupiła vouchery od 28 łódzkich małych biznesów. Ich wartość wyniosła 100 000 zł. Agencja pomogła głównie gastronomii i branży beauty. Wśród firm są również usługi fotograficzne, naprawy obuwia, studio jogi, biznesy, o których problemach nie dowiadywaliśmy się w mediach. To jednak nie wszystko. Agencja zaprasza na bezpłatne webinary z cyklu #BluerankOnAir. Pracownicy dzielą się wiedzą i doświadczeniem z zakresu marketingu online. Przydatne dla każdego, kto buduje działalność w Internecie! Bluerank nie wspiera dla poklasku. Doskonale rozumie wartość pomocy. Pokazuje, że działalność komercyjna to coś więcej niż tylko pomnażanie zysków i koncentracja na własnych korzyściach. Zbigniew Nowicki Od kilkunastu lat działa w branży internetowej, doradzając najważniejszym graczom rynku finansowego, telekomunikacyjnego, e-commerce oraz sektora FMCG. Jako współwłaściciel Bluerank odpowiedzialny za rozwój i zarządzanie firmą, jednocześnie pasjonat digital analytics. Aktywny członek takich stowarzyszeń branżowych jak CXPA, DAA, PTBRiO oraz ekspert IAB Polska i Izby Gospodarki Elektronicznej. Pionier obszaru badań doświadczeń i satysfakcji użytkowników, współtwórca platformy opiniac.com. Prelegent konferencji branżowych w Polsce i zagranicą. Prywatnie – tata, maratończyk, fan hardrocka i psów rasy labrador retriever.
Izabela Borkowska Studentka Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. Zdobywa i szlifuje wiedzę z zakresu zarządzania projektami. Należy do koła naukowego „Bizaktywne”. Z grupą kreatywnych kolegów i koleżanek pracuje na rozwój marki projektu CREATIVE VIBES. W zespole redakcyjnym magazynu odnalazła swoje miejsce jako autorka artykułów. Ma przyjemność przeprowadzać wywiady z osobami, które rozwój zawodowy zawdzięczają kreatywności. Spotyka w rozmowie twórców inspirującej myśli, którą później przelewa na papier. W życiu ceni sobie różnorodność. Energię pożytkuje jako wolontariusz-a Fundacji Mam Marzenie oraz w obszarze sportu (KU AZS). Źródło zdjęcia: https://biuroprasowe.bluerank.pl/62195-bluerank-najlepszy-weuropie-wsrod-firm-branzy-seo-ppc-digital-i-content-marketing-wkategoriach-best-use-of-search-retail-oraz-best-pan-europeancampaign-swietny-wynik-polskich-firm Grafika złożona z elementów identyfikacji wizualnej Bluerank dostępnych na stronie: https://www.bluerank.pl/ https://www.linkedin.com/company/bluerank/
ELA KOSIOREK - ZMIENNOKSZTAŁT(NA) Czy istnieje przepis na dobry projekt? Z pewnością tak, gdy głównym składnikiem jest ciężka praca, połączona z niespożytym pokładem energii i chęcią do działania. Dodajmy do tego nutę ciekawości i pasji, a powstanie prawdziwa mieszanka satysfakcji i sukcesu! Tak można opisać to, co w swoim życiu robi Ela Kosiorek - architekt, założycielka startupu Corkoration, autorka kołyski LU-LU, blogerka projektująca nietuzinkowe przedmioty. Jej wizje przelane na papier inspirują, a coraz to nowe pomysły zdają się nie mieć końca...
Na po stawie wywiadu Izabeli Borkowskiej.
27 Pamiętnik w duchu nowych
postać na życzenie. Taką możliwość za-
wynalazków... i nie tylko
kłada projekt Zmiennokształt. Twórczy-
Przyglądając się projektom wychodzących spod ręki Eli Kosiorek, możemy śmiało powiedzieć, że na każdy problem znajdzie rozwiązanie. Jak sama podkreśla, myśli o nowych projektach potrafią być niespodziewane. Najczęściej pojawiają się one tak po prostu. Zapomnia-
ni stawia tu na funkcjonalność i dostosowanie do potrzeb, które w obecnym świecie ciągle się zmieniają. I właśnie takie projekty możemy odnaleźć na blogu – kreatywne i innowacyjne. Na miarę XXI w. z wielkim potencjałem i dalekosiężnym spojrzeniem w przyszłość.
ne projekty parę lat temu odnalazły swo-
Podróże - źródło prawdziwych
je miejsce na blogu. Wyciągnięte z głę-
inspiracji
bo-kich zakamarków miały dać początek nazwie „Z szuflady”. Ostatecznie zwyciężyła „Prawa Półkula”, pod którą Ela od kilku lat publikuje relacje ze swoich poczynań, myśli i wspomnień. Pisarska pasja została wznowiona dzięki namowie przyjaciół i, jak widać, utrzymuje się z powodzeniem do tej pory. Wpisy dają upust spontaniczności, bez sztucznej kreacji, tylko dla zapełnienia czystej karty. Nie są porządkowane tematycznie ani zamknięte w ramy czasowe. W skrócie: tworzone tu i teraz, tak jak toczy się życie autorki. Co znajdziemy na blogu?
Projekty wynalazków, które zawsze mają swoją historię. Czasem wystarczy jedno zdarzenie, aby stało się punktem zwrotnym w spojrzeniu na rzeczowistość. Czasem jedna zmiana, całkiem niewielka, potrafi zmienić życie na lepsze! Na przykład grzejnik zmieniający
Ela swojego bloga poświęca nie tylko projektom. Znajdują się tu również barwne zapisy z miejsc, które odkrywają tajemnicze zakątki (nie)znanego świata. Od słonecznej Barcelony, aż po chłodną Islandię, każdy wyjazd wnosi coś do życia autorki. I nie tylko piękne wspomnienia. Podróże są prawdziwą kopalnią wiedzy i fantastycznych przeżyć, które dają impuls to tworzenia. Jak przekonuje autorka, to one sprawiają, że pojawia się niezliczona liczba pomysłów. Zmiana otoczenia pozwala na odejście od sztywnych ram myślenia, otwiera umysł. Spotkanie z odmienną naturą, poznanie lokalnych zwyczajów - to wszystko powoduje przyjęcie szerokiej perspektywy. Każdy detal skrywany w architekturze, dziele sztuki, krajobrazie trzeba uznać za wyjątkowy. „Szum oceanu, huk sztormu, przysmaki kuchni regionalnej, faktura piasku pod stopami” - tak Ela zmysłowo opisuje przykłady inspiracji,
28 które posłużą zarówno w życiu prywat-
niom. Przez pół roku tak właśnie wyglą-
nym, jak i zawodowym.
dały weekendy Eli. Czy było warto? Jak
Kołyska LU-LU
mówi sama zainteresowana, to był strzał w dziesiątkę. Przyswajanie teorii spaja-
Z projektowania przedmiotów, a raczej wynalazków, Ela czerpie czystą przyjemność. A gdyby świat kartki, papieru i komputera przenieść na prawdziwą strefę rzemiosła? Tak właśnie było w 2016 roku, gdy autorka niezliczonych projektów postanowiła spróbować swoich sił w Akademii Prototypowania i Fabrykacji. Podczas procesu rekrutacji była świeżo po seansie w kinie. Film “Joy”, a raczej losy głównej bohaterki zafascynowały Elę tak, że nabrała wiatru w żagle. Na swój przyszły prototyp chciała wybrać coś specjalnego, przykuwającego uwagę i oczywiście wykonalnego. Ostatecznie pomysł padł na kołyskę, która zaczyna się kołysać w reakcji na płacz dziecka. Wizja została pozytywnie przyjęta, nastał czas na dalszą pracę! Ela przyznaje, że zupełnie nie wiedziała, jak zrealizuje przedstawioną koncepcję. Dołączyło do tego przerażenie, gdy na warsztaty została przypisana do modułu „Elektronika i Programowanie”, z czym nigdy nie miała styczności. Twardo ocenia realia, mówiąc, że na tamten moment potrafiła co najwyżej wymienić żarówkę. Jednak siła woli i ciekawość nie dały za wygraną. Godziny spędzone na nauce nowych umiejętności, kręta droga, aby sprostać kolejnym wyzwa-
nej praktyką, trud własny i dobra współpraca mogły zakończyć się tylko sukcesem! Prototyp kołyski LU-LU wypadł bez żadnych zastrzeżeń. Ela przyznaje, że dzień prezentacji nie obył się bez stresu i lekkiego roztargnienia. Jednak cały dzień udał się doskonale, a problemem okazały się jedynie niewygodne buty. Kołyska LU-LU zebrała laury w przyszłości. Była wykorzystywana do celów edukacyjnych i promocyjnych. Prezentowano ją m.in. podczas wydarzeń realizowanych przez organizatora Akademii FabLab Łódź. Do okresu powstawania kołyski LU-LU Ela podchodzi z dużym sentymentem. Bardzo dobrze wspomina czas poświęcony na prototypowanie w Akademii. Sam projekt poza prototypem przyniósł nowe i wartościowe kontakty, pozwolił profesjonalnie spojrzeć na tworzone koncepcje. Z pewnością dodał odwagi do dzielenia się swoimi pomysłami. Poszerzył perspektywy zawodowe i pozwolił na dokonanie zmian w swoim życiu. Jak zatem określić Akademię Prototypowania i Fabrykacji? To miejsce, gdzie kartka papieru to dopiero początek czegoś zupełnie nowego, a praca jest twórczą przygodą, której uczestnik nigdy nie będzie żałować!
30 Jak się zaczęło.. . Corko ration
Corkoration to projekt tworzony w duchu zero waste, rozwijany po paśmie sukcesów. Swoje początki datuje na okres zgłoszenia do programu akceleracyjnego SEPHORA STANDS. Rozpoczęciu twórczej przygody towarzyszył - jak to najczęściej bywa – przypadek. Informację o zgłoszeniu do programu Ela zobaczyła w poście na fanpage’u fundacji Sukces Pisany Szminką, która wspiera kobiecą aktywność zawodową. Zatem, na jakie pytanie w konkursie należało znaleźć rozwiązanie? Chodziło o propozycję innowacji, która uskuteczni branżę kosmetyczną i będzie wzbogacona o social impact. Projekt wydał się na tyle ciekawy, że Ela przystąpiła do jego realizacji. Jak przyznała, pomogła tu wiedza z zakresu UX i nabyta praktyka z design thinking. Skierowała uwagę na problem niszczenia się drogich kosmetyków kolorowych pod wpływem uszkodzonego opakowania. Skoro pojawił się pomysł, nadszedł czas na uzupełnianie zgłoszenia. Ela przedstawiła w formularzu projekt podparty badaniami, modelem biznesowym i głównymi założeniami. Ostatnim ele-
obowiązków. Gdy nagle przyszła wiadomość od Sephory, okazało się, że projekt spodobał się na tyle, że znalazł się w europejskim finale konkursu w Paryżu! Tydzień - tyle czasu Ela miała na stworzenie prototypów (głównie z podkładek korkowych pod garnki), wizytówek i przygotowanie prezentacji dla zarządu firmy. Jeszcze tylko rezerwacja lotu i Francja witała z otwartymi ramionami. Choć czasu było mało, wystarczyło, by jeszcze odbyć solidne konsultacje z Ewą Strzyżewską. Po dogłębnym odpytaniu z prezentacji dalej czekała już tylko scena w Paryżu. Projekt wzbudził zainteresowanie, choć okazał się na zbyt wczesnym etapie do udziału w akceleratorze. Jednak fala pozytywnych opinii, jaka przeszła nad pomysłem, pozwoliła na myśli o dalszym rozwoju pomysłu na produkt. Ela co prawda nie dostała się do międzynarodowego etapu w San Francisco, ale przygody z konkursem Sephory z pewnością nie może żałować. To nie lada wyczyn znaleźć się wśród 10 najlepszych projektów w europejskim finale konkursu. Był to doskonały początek do rozwoju czegoś nowego.
mentem było nagranie video, do które-
„Mam pomysł na Startup”,
go autorka podeszła po prostu... na lu-
czyli. .. Cor koration ciąg dalszy
zie, w zwykłym T-shircie, na tle regału z książkami. Zaraz po wysłaniu zgłoszenia można było wrócić do codziennych
Po powrocie z Francji pomysł z Corkoration Ela rozwijała razem z Pauliną Kubicz - koleżanką z pracy. Obie wiedziały, że
31 aby projekt mógł istnieć, trzeba o nim
losach projektu - to oddaje w ręce swo-
mówić jak najwięcej. Zaczęły więc od-
ich podopiecznych. Dobrze jest też odna-
wiedzać przestrzenie coworkingowe, na
leźć w kontakcie z mentorem tzw. flow,
których otwarcie opowiadały o swoim
nie skupiać się tylko na poziomie mery-
pomyśle. Ważne było, aby projekt intry-
torycznym, ale i zwyczajnym, prywat-
gował i żył w świadomości innych. Jed-
nym. Warto wspomnieć, że konkurs do-
nocześnie przedstawiane wersje proto-
pełnia świetny kontakt między uczestni-
typów powstawały tzw. metodą garażo-
kami. Nic dziwnego, bo spotkać tam
wą i Ela poczuła, że z tym projektem mu-
można tylko pozytywnych pasjonatów.
si wejść na wyższy poziom. Wtedy poja-
Dla Eli udział stanowił prawdziwą rewo-
wiła się okazja do wzięcia udziału w kon-
lucję. Pozwolił realnie spojrzeć na pro-
kursie Młodzi w Łodzi „Mam pomysł na
wadzony biznes. Uświadomił, że pracy
Start-up". Udział zakończył się wyróż-
nie uda się ciągle opierać o kompetencje
nieniem. Ogromny sukces, ale, jak przy-
tylko dwóch osób. Jak podkreśla Ela,
znaje Ela, to tylko dodatek do tego, co
nie sposób być ekspertem od wszystkie-
zdobyła podczas całego konkursu. Waż-
go. W pewnych kwestiach jej praca tygo-
nym elementem była możliwość oceny
dniami to kilka godzin starań specjali-
swoich działań. Konfrontacja z rzeczywi-
stów. Właśnie dlatego do zespołu dołą-
stością przyniosła nowe spojrzenie na
czyli Magda i Mateusz. Po raz kolejny
projekt. Specjalistyczne szkolenia po-
kompleksowa dawka wiedzy i doświad-
mogły zrozumieć istotę funkcjonowa-
czenia zaowocowała i dała plany na
nia biznesu. Bardzo istotne okazały się
przyszłość. Projekt Corkoration stanął
warsztaty z wystąpień publicznych
w obliczu zmian. Nastąpił początek mo-
(prowadzone przez wspomnianą już
tywacji do regularnej pracy, zaś sam
Ewę Strzyżewską). Nieoceniona pomoc
udział w konkursie i odniesiony sukces
przychodziła ze strony mentorów, któ-
wpłynął na rozpoznawalność.
rzy udzielali uczestnikom wsparcia i
Studia pod znakiem...
trafnych podpowiedzi. Jak podkreśla
architektury?
Ela, na mentora należy wybrać osobę, która odpowie na najwięcej nurtujących pytań – najlepiej aby jej kompetencje uzupełniały braki i słabe strony uczestnika. Mentor oceni całokształt, podpowie, co warto odpuścić, a co kontynuować. Jednak, co ważne, nie decyduje o
Ela jest z wykształcenia architektem. Ukończyła kierunek „Architektura i Urbanistyka” na Politechnice Łódzkiej. Jak zatem ocenia perspektywy rozwoju po studiach w tym obszarze? Przede wszystkim młodzi ludzie wybierający się
32 na ten kierunek mają o nim zbyt dużo
do londyńskiego biura Zahy Hadid, inni
wyobrażeń. Zazwyczaj są wszechstron-
zostają wykładowcami, jeszcze inni od-
nie uzdolnieni, ale nie wiedzą, z czym
najdują swoją pasję zupełnie gdzie in-
przyjdzie im się zmierzyć, będąc już
dziej jako designerzy, projektanci UX,
w murach uczelni. Ważne jednak, by
a nawet zakładają własne restauracje.”
zrozumieli, że po otrzymaniu dyplomu
Jakie plany na przyszłość?
nie zawsze czekać na nich będzie praca marzeń. Dlatego dobrze, aby zbierali pierwsze doświadczenia zawodowe w czasie trwania studiów i co istotne godzili się z subiektywną opinią. Prawda bywa bolesna, ale najważniejsze, aby znaleźć balans między wymaganiami klienta a własną kreatywnością. Podobnie na studiach nauka idzie w kierunku spełniania potrzeb użytkownika. Dochodzi do tego sytuacja poradzenia sobie z negatywną oceną, która potrafi zaburzyć postrzeganie własnej twórczości. Ale nie ma tego złego... Studia są bogate w treść, przez co dają dużo wyzwań. Wiele sytuacji zmusza też do nauki bardzo przydatnej umiejętności improwizacji. W pewnym momencie na tym kierunku po prostu się wie, co się lubi, a czego nie. Ważne, aby rozsądnie bronić swojego stanowiska i zawsze dążyć do merytorycznego uzasadnienia. Później należy tylko czekać, co przyszłość przyniesie albo po prostu działać! Architekci to osoby nastawione jednokierunkowo na swoją karierę. Niektórzy zmieniają profesję, podążając za nowymi marzeniami, o karierze innych decyduje wpojona elastyczność. Jak mówi Ela: „Jedni trafiają
Możemy śmiało planować, ale gdy nastaje coś nadzwyczajnego, nasze obecne dążenia legną w gruzach. Tak można określić to, co czuje Ela Kosiorek w obliczu dzisiejszej pandemii. To czas wyzwań wzywających do zmian. Jednak może to dobry moment na chwilę refleksji, przewartościowania życia i oparcia go na minimalizmie? Ela chciałaby żyć w świecie, w którym skupiamy się na tym, co najważniejsze, a światem nie rządzi zachłanna konsumpcja. Tak, gdy teraz zostaliśmy wystawieni na próbę, możemy docenić to, co mamy. Ela utożsamia się ze słowami Lidewij Edelkoort, która w ostatnim wywiadzie powiedziała: „...nauczymy się znowu, jak być szczęśliwym, posiadając jedną sukienkę, czytając zapomnianą książkę”. Autor zdjęć: Ela Kosiorek
NIE TYLKO EXCEL. JAK KOMPETENCJE CYFROWE PRZYBLIŻĄ CIĘ DO DOBREJ PRACY? Jak często korzystasz z aplikacji mobilnych? Ile godzin dziennie spędzasz w mediach społecznościowych? Pewnie zdarzyło Ci się zrobić zakupy online albo uczyć nowych rzeczy w oparciu o tutoriale na YouTube. Jeśli do tej pory hasło kompetencje cyfrowe kojarzyło Ci się głównie z wpisywaniem obsługi pakietu MS Office do umiejętności w CV, być może najwyższy czas, żeby zmienić podejście i spojrzeć na temat z szerszej perspektywy. Rozwijaj kompetencje cyfrowe i zyskaj przewagę na rynku pracy! Z tekstu dowiesz się: - co wspólnego mają oczekiwania pracodawców i kompetencje cyfrowe, - jak skutecznie chronić dane w sieci, - czy rozwój sztucznej inteligencji sprawi, że stracisz pracę, - w jaki sposób tworzyć treści, które zainteresują odbiorców… … i nie tylko. Przygotuj smartfon lub inne urządzenie z dostępem do Internetu. Dzięki temu podczas lektury sprawdzisz możliwości kilku narzędzi, które dla Ciebie wybraliśmy. Joanna Stompel, Jędrzej Szynkowski, Biuro Karier Uniwersytetu Łódzkiego
35 Kompetencje cyfrowe,
7 miejsc zajmują profesje związane
czyli... co?
z technologiami, uczeniem maszyno-
W 2018 roku Komisja Europejska zatwierdziła Plan działania w dziedzinie edukacji cyfrowej, priorytetowo traktu-
jący rozwój kompetencji cyfrowych w edukacji. Zwracają na nie uwagę nauczyciele, pożądają ich pracodawcy i twórcy start-upów. Kompetencje cyfrowe to niezwykle pojemny termin, odnoszący się do szerokiego zestawu umiejętności, wiedzy i postaw. Tekst nie ma ambicji utworzenia szczegółowej systematyki kompetencji cyfrowych, naszym celem nie jest też skrupulatny przegląd
wym i zarządzaniem informacjami1. Kryzys wywołany koronawirusem sprawił, że wielu przedsiębiorców przeniosło swoją działalność do sieci. Szkoły i uniwersytety postawiły na zdalne kształcenie. Konieczność odnalezienia się w nowej sytuacji uświadomiła nas, jak wiele trudności może towarzyszyć poruszaniu się w środowisku cyfrowym. Nie mamy pewności, czy - i jeśli tak, kiedy - ponownie będziemy zmuszeni do wykonywania znacznej części codziennych obowiązków online.
badań naukowych, poświęconych zja-
Świadomość, jak wielu obszarów życia
wisku. Zapraszamy Cię w podróż przez
dotyka technologia, może pomóc
strony i aplikacje, przywołujemy cieka-
w lepszym przygotowaniu się do przy-
wostki i zachęcamy do eksperymento-
szłych wyzwań: społecznych, zawodo-
wania - w końcu to nauka przez doświadczenie daje najlepsze efekty! Zanim zaczniemy, spróbujmy uporząd-
wych, ale też związanych z kwestiami bezpieczeństwa danych czy dostępu do informacji.
kować podstawowe informacje.
Kompetencje cyfrowe to coś
Wyzwania przyszłości
więcej, niż obsługa prog ramów
Ciężko wyobrazić sobie przyszłość rynku
Kompetencje cyfrowe to pojemne poję-
pracy bez nowoczesnych technologii.
cie. Autorzy Ramowego katalogu kom-
W Polsce brakuje około 50 000 specjali-
petencji cyfrowych proponują kategory-
stów z branży IT, pracodawcy walczą
zację przedstawioną na następnej stro-
o talenty, prześcigając się w benefitach
nie. W artykule skupimy się na obszarze
i warunkach finansowych, a kursy pro-
pracy i rozwoju zawodowego. Odeszły
gramowania dla dzieci stale zyskują na
już czasy, w których wpisy o umiejętno-
popularności. Według prognoz World
ści korzystania z komputera czy obsługi
Economic Forum w dziesiątce najbardziej
pakietu MS Office wyróżniały CV spośród
pożądanych w 2022 roku zawodów aż
nadesłanych przez inne osoby.
37 Jak więc uzyskać przewagę kompeten-
i innych stron. Choć zapewnienie bezpie-
cyjną na rynku pracy? Zadbaj o umie-
czeństwa w głównej mierze stoi po stro-
jętności obsługi oprogramowania uży-
nie twórców serwisu, odrobina zdrowe-
wanego w Twojej branży oraz progra-
go rozsądku z pewnością Ci nie zaszko-
mów wspierających pracę zespołową,
dzi. W końcu, z trójki: oprogramowanie -
np. Slack, Asana czy Teams. Wzbogać
wiedza - nawyki, najbardziej zawodny
swoją wiedzę w zakresie dbania o pry-
pozostaje czynnik ludzki.
watność i bezpieczeństwo danych w sie-
Phishing
ci. Bez względu na to, w jakiej firmie przyjdzie Ci pracować, do Twoich zadań będzie należała obsługa skrzynki mailowej czy systemów informatycznych. Istotne, więc by nie stać się źródłem wycieku danych. Obecna sytuacja dobitnie pokazuje, że kompetencje cyfrowe nie tylko pomagają nam usprawnić naszą pracę: możemy zrobić coś szybciej, wygodniej, o porze, ale są niezbędne w pracy zdalnej. Warto inwestować w rozwój kompetencji cyfrowych. Zacznij od przeczytania tego artykułu i poznaj kilkanaście przydatnych narzędzi.
Zagrożeń w sieci jest całkiem sporo. Jednym z najpopularniejszych jest phishing - ale co to właściwie jest? Jeśli masz skojarzenia z łowieniem ryb, jesteś…. na dobrym tropie. Pojęcie to powstało z połączenia słów: password harvesting fishing - czyli łowienia haseł. Oszust podszywa się pod znaną i zaufaną instytucję lub markę, by wyłudzić nasze wrażliwe informacje, najczęściej dane logowania lub numer karty kredytowej. Zdarzyło Ci się odebrać sms z informacją, że dostarczenie Twojej paczki zostało wstrzymane, a aby ją otrzymać musisz dopłacić
Cyberbezpieczeństwo
1 zł? A może w Twojej skrzynce mailowej
Czy wiesz, że od 2013 roku codziennie
pojawiła się wiadomość z informacją
wykradane są prawie 4 miliony rekor-
o wygranej w konkursie? A może Twój
dów, a koszty ochrony przed atakami
znajomy na Facebooku prosił Cię o po-
globalnie pochłaniają nawet 101 miliar-
moc w opłaceniu transakcji BLIKIEM,
dów dolarów rocznie2? Ok, możesz my-
obiecując, że odda pieniądze nazajutrz?
śleć, że Ciebie to nie dotyczy. Celem ha-
Wszystkie opisane sytuacje to przykłady
kerów są raczej wielkie korporacje, a nie
phishingu. Pod żadnym pozorem nie
indywidualni użytkownicy, prawda?
udostępniaj swoich danych, nie klikaj
Nie do końca. Korzystasz z aplikacji mo-
w zamieszczone linki i nie pobieraj za-
bilnych i portali społecznościowych. Za-
łączników. Jeżeli masz wątpliwości i za-
glądasz na pocztę, logujesz się do banku
stanawiasz się, czy wiadomość nie jest
38 jednak prawdziwa - sprawdź to nieza-
pomyśleć o profilaktyce. Przede wszyst-
leżnym kanałem. Zadzwoń do banku,
kim stosuj silne hasła (admin albo qwer-
dowiedzieć się, czy rzeczywiście prowa-
ty nie są najlepszym pomysłem). Naj-
dzą prace konserwacyjne lub czy ostat-
ważniejsza jest ich długość, wybiegająca
nio zmieniła się strona logowania do
poza wymagane 8 znaków. Wymieszanie
bankowości elektronicznej. Zadzwoń do
liter różnej wielkości, cyfr i znaków spe-
przyjaciela, czy faktycznie potrzebuje
cjalnych zwiększa Twoje bezpieczeń-
wsparcia finansowego, czy jednak ktoś
stwo. Niezłe efekty uzyskasz wpisując
włamał mu się na konto. Zrób test zdro-
całe frazy (np. $e$j@2019Byl@Trudn@).
wego rozsądku - czy to możliwe, że do-
Staraj się chronić dostęp do serwisów,
stanę za darmo smartfon wart 3000 zł? A
wykorzystując różne hasła. Jeśli masz
teraz zapraszamy do sprawdzenia się -
problem z ich zapamiętaniem, sięgnij po
wejdź na stronę Phishing Quiz i sprawdź,
jeden z dostępnych na rynku menedże-
czy rozpoznasz fałszywe wiadomości.
rów haseł (np. KeePass, LastPass,
Zabezpiecz się, cz yli
1password).
silne hasła i profilaktyka
Uwierz ytelnianie dwu etapowe
Czy stosujesz różne hasła dla firmowej
Używaj uwierzytelniania dwuetapowe-
poczty, prywatnego maila czy banku?
go. To rozwiązanie korzysta z tego, co
Jak silne są Twoje zabezpieczenia? Dzię-
znasz (hasło) oraz tego, co masz (np.
ki stronie howsecureismypassword.net
smartfon). Po wpisaniu hasła na stronie
możesz sprawdzić, jak długo zajęłoby
logowania (pierwszy etap), pojawi się
botom złamanie hasła, którym się po-
prośba o wpisanie jednorazowego kodu,
sługujesz (wskazówka: na wszelki wypa-
który przyjdzie do Ciebie smsem (drugi
dek zmień kilka znaków, wpisując hasło
etap). Zamiast kodu może być to skan
do sprawdzenia - tak będzie najbez-
twarzy lub odcisku palca. Zatem nawet
pieczniej). Kolejnym adresem, który
jeżeli ktoś pozna Twoje hasło, zabraknie
warto znać jest haveibeenpwned.com. To
mu drugiego elementu, by dostać się na
źródło informacji o wpadkach, które za-
Twoje konto. Uwierzytelnianie dwueta-
notowały mniej lub bardziej popularne
powe obowiązkowo występuje przy lo-
serwisy. Wpisując mail, dowiesz się,
gowaniu do banku, jednak coraz więcej
czy i - jeśli tak, skąd - doszło do wycieku
innych serwisów oferuje taką możliwość
Twoich danych. Z informacjami, które
lepszego zabezpieczenia Twojego konta,
weszły w posiadanie cyberprzestępców,
możesz ją włączyć na Facebooku, Insta-
niewiele możesz zrobić. Warto jednak
gramie czy Gmailu.
39 Sztuczna inteligencja
Emocje, które wzbudza w nas sztuczna inteligencja (AI - od ang. artificial intelligence) są skrajne. Z jednej strony, nie brakuje sceptyków, przestrzegających przed zagrożeniami AI. I choć daleko im do posępnych wizji rodem z Terminatora czy Matrixa, wśród przywoływanych argumentów pojawiają się m.in. obawy o czy dyskryminację, opartą o pozbawiony emocji algorytm. Ciekawość miesza się
z niepokojem - spójrzmy na jedno z najczęstszych skojarzeń ze sztuczną inteligencją: autonomiczne samochody. Badania, przeprowadzone w 2018 roku, pokazują, że mamy do nich ograniczone zaufanie (dopiero zamontowanie przez inżynierów Jaguara cyfrowych oczu na masce pojazdu zwiększyło komfort u przechodniów). Równocześnie, trudno
nie docenić możliwości, jakie niesie ze sobą wykorzystanie AI: zwiększenie bezpieczeństwa, obniżenie kosztów produkcji przy równoczesnym wzroście wydajności czy szybsza diagnostyka chorób to tylko kilka przykładów z brzegu. W dyskusji nad przyszłością rynku pracy pojawiają się głosy, że wykorzystanie
rytm powieść The Day When Computer Wites a Novel zebrała pozytywne recenzje w japońskim konkursie literackim, oparty
o sztuczną inteligencję system, wykorzystywany w Huawei Mate 20 Pro pomógł w ukończeniu VIII Symfonii h-moll Franza Schuberta, a Watson - superkomputer IBM stworzył trailer do filmu Morgan. Will robots take m y jo b?
W dyskusjach o sztucznej inteligencji pojawia się często niepokój, że roboty zabiorą nam nasze miejsca pracy. Sprawdź, czy Ty masz się czego obawiać. Wejdź na stronę willrobotstakemyjob.com i wpisz swój zawód. Wynik pokaże Ci procent, w jakim dany zawód jest zagrożony automatyzacją. Oczywiście, to tylko przewidywania. Warto pamiętać, że wyniki podawane przez stronę oparte są na raporcie z 2013 r. i obejmują rynek Stanów Zjednoczonych. Jednocześnie automatyzacja oraz wykorzystanie sztucznej inteligencji w różnych gałęziach gospodarki bardzo szybko się rozwija. Warto obserwować trendy w swojej branży i mieć dla siebie plan B. Automatyzacja
technologii uwolni ludzi od nużących,
Jednak niech automatyzacja nie kojarzy
powtarzalnych zadań, dając przestrzeń
Ci się tylko z zaborczymi robotami, które
do większej kreatywności. Czy twórcza
czyhają na Twoje miejsce pracy. Jest
praca rzeczywiście będzie zarezerwowa-
przecież zupełnie inaczej - powtarzalne
na wyłącznie dla człowieka? Niekoniecz-
zadania można zautomatyzować i dzięki
nie. W 2016 roku napisana przez algo-
temu będziesz mieć więcej czasu na
40 twórcze działanie. Już teraz warto przyj-
AI korzysta z ogromnej bazy danych,
rzeć się swoim zadaniom i sprawdzić, co
która w tym przypadku stworzona jest
można zautomatyzować. Wypróbuj na-
z rysunków wielu ludzi. Na tej podstawie
rzędzie IFTTT. Nazwa pochodzi od an-
powstało inne narzędzie Google:
gielskiego wyrażenia if this then that.
AutoDraw, dzięki któremu możesz zrobić
IFTTT pozwala tworzyć połączenia mię-
szybki szkic jakiegoś przedmiotu, a
dzy różnymi urządzeniami lub portala-
sztuczna inteligencja zaproponuje Ci
mi, z których korzystasz. Możesz np. wy-
zamiennik w postaci grafiki. Tak powsta-
korzystać aplet, który będzie zapisywał
łe ikony możesz wykorzystać w swojej
każdą polubioną przez Ciebie piosenkę
prezentacji lub wydrukować i dać młod-
na Youtube na playliście w Spotify. Jeże-
szemu rodzeństwu do pokolorowania.
li pracujesz w środowisku Office 365,
A gdyby tak rysować razem ze sztuczną
skorzystaj z aplikacji Power Automate,
inteligencją? Wypróbuj Magic Sketchpad,
która pozwala tworzyć przepływy po-
wybierz kategorię, zacznij rysować, a
między różnymi narzędziami i automa-
gdy podniesiesz cyfrowy długopis, AI do-
tyzować Twoją pracę (poza środowi-
kończy dzieło. Wszystkie przykłady są
skiem Microsoftu wypróbuj zapier.com).
częścią eksperymentów Google, tu znaj-
Możesz wybrać, by wszystkie załączniki
dziesz ich całą kolekcję (nie tylko z ry-
z wiadomości e-mail zapisywały się
sowaniem!).
w chmurze OneDrive albo automatycz-
Obecność w sieci
nie zapisywać wszystkie tweety o Twojej firmie w arkuszu Excel. Możliwości jest dużo więcej. Pomyśl teraz, co zrobisz z zaoszczędzonym czasem.
Sprawne poruszanie się w cyfrowym świecie świadczy o kompetencjach, które są wartościowe z perspektywy pracodawcy.
Pobaw się z e sztuczną intelig encją
Twoja wiedza i umiejętności w tym zakresie prawdopodobnie przybliżą Cię do
Sztuczna inteligencja to nie tylko usprawnienia w miejscu pracy. Znajdź wolną chwilę i pobaw się z AI. Na początek proponujemy rysowanie z Quick, Draw. Na stronie masz możliwość ryso-
wania wskazanych rzeczy (np. dom albo delfin), a sztuczna inteligencja będzie zgadywać, co rysujesz. Jak to się dzieje?
atrakcyjnych ofert. Z drugiej strony, możesz spojrzeć na technologię w kontekście zmian na rynku pracy oraz w sposobie samej rekrutacji. Coraz więcej procesów przenosi się do świata online, a dzięki portalom społecznościowym sprawdzenie kandydata jest o wiele łatwiejsze, niż jeszcze kilka-kilkanaście lat temu.
42 Z tego względu zadbaj o profesjonalny
stycznej wiedzy (np. Weebly, Wix, Site123,
wizerunek w sieci.
SimpleSite).
Pokaż się w sieci
Poznaj swoich odbiorców
W zależności od źródła danych, od 40%3
Jeśli prowadzisz blog (ale też odpowia-
do 97%4 rekruterów przyznaje się do szu-
dasz za marketing w miejscu pracy lub -
kania informacji o kandydacie w sieci.
po prostu - promujesz w sieci ważne dla
Zadbanie o ustawienia prywatności w me-
Ciebie treści), najprawdopodobniej zale-
diach społecznościowych to pierwszy krok.
ży Ci na dotarciu do szerszego grona od-
Wykonaj kolejny - ułatw pracodawcy zna-
biorców. Pomocna będzie tutaj znajo-
lezienie kluczowych informacji na Twój
mość podstaw SEO, która ułatwi Ci po-
temat. Możesz stworzyć prostą wirtualną
zycjonowanie treści w wynikach wyszu-
wizytówkę (na przykład wykorzystując
kiwania. Co w sytuacji, kiedy nie masz
serwis about.me). Dobrym pomysłem bę-
czasu lub ochoty zagłębiać się w tajniki
dzie założenie konta na LinkedIn. To naj-
marketingu internetowego? Przyjmij
większy portal do zarządzania karierą
prostą zasadę: prawdopodobnie uzy-
i jedno z podstawowych narzędzi pracy
skasz więcej wyświetleń, jeśli napiszesz
headhunterów. Być może serwis kojarzy
o czymś, co interesuje odbiorców. Na
Ci się z elektronicznym CV. Jeśli tak, ko-
Answer the Public sprawdzisz, jakie py-
niecznie zweryfikuj swoje wyobrażenia -
tania i frazy kluczowe, dotyczące intere-
LinkedIn daje wiele dodatkowych opcji,
sującego Cię tematu, wpisują w Google
od budowania sieci kontaktów, przez zdo-
internauci. Dzięki temu łatwiej zrozu-
bywanie rekomendacji, po publikowanie
miesz ich potrzeby i stworzysz angażują-
eksperckich treści. Skoro jesteśmy już
ce treści. Nieco większe możliwości daje
przy tworzeniu autorskich materiałów,
Google Trends, które dostarczy Ci rozbu-
rozważ założenie bloga. Najczęściej wybie-
dowanych statystyk do analizy.
ranym przez użytkowników systemem za-
Daj się zrozumieć
rządzania treścią (CMS) od kilku lat pozostaje Wordpress. Alternatywy? Kolejne miejsca w rankingu popularności CMS zajmują Joomla! i Drupal. Możesz skorzystać również z innych opcji – od platform dla blogerów (m.in. Blogger i Ghost) po rozwiązania i aplikacje ułatwiające tworzenie stron internetowych bez programi-
Zadbaj, by Twoje wpisy były zrozumiałe dla odbiorców. Czytelność tekstu sprawdzi jasnopis.pl. Wklej treść swojego artykułu, a program go przeanalizuje, poda wynik przejrzystości tekstu oraz wskaże, co poprawić. Jeśli piszesz po angielsku, wypróbuj app.readable.com.
43 Warto także zainstalować wtyczkę Grammarly, która na bieżąco sprawdzi błędy językowe w Twoich anglojęzycznych tekstach. To tylko wycinek kompetencji cyfrowych potrzebnych na rynku pracy. Zachęcamy Cię do przetestowania proponowanych w tekście narzędzi i odkrywania świata nowoczesnych technologii na własną rękę. Jeśli zainteresował Cię artykuł i studiujesz na Uniwersytecie Łódzkim, zapraszamy po więcej do Biura Karier UŁ. W ramach projektu Students’ POWER przygotowaliśmy szeroką ofertę szkoleń, w tym warsztaty wprowadzające do tematyki kompetencji cyfrowych. Szczegóły na stronie projektu5. Zapraszamy!
Przypisy: zestawienie otwierają analitycy danych (miejsce 1.), tuż za nimi znaleźli się specjaliści ds. sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego (2.). Prognozy uwzględniają ponadto: twórców i analityków oprogramowania i aplikacji (4.), ekspertów w zakresie Big Data (6.), specjalistów ds. transformacji cyfrowej (7.), specjalistów ds. nowych technologii (8.) oraz osoby świadczące usługi informatyczne (10), Za: The Future of Jobs Report 2018. 2 za Freeformers. Dane pochodzą z programu Rozwój Kompetencji Cyfrowych, realizowanego w 2019 roku. 3 źródło: hrnews.pl 4 źródło: badania LHH DMB 5 Projekt przewiduje cztery ścieżki szkoleniowe - warsztaty Kompetencje cyfrowe są elementem 1. ścieżki. Zasady uczestnictwa oraz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania znajdziesz na stronie: https://biurokarier.uni.lodz.pl/studentspower-staze-szkolenia-doradztwo/sciezki-szkoleniowe/ 1
Joanna Stompel – trenerka kompetencji cyfrowych, coach kariery. Prowadziła szkolenia w ramach programu Rozwój Kompetencji Cyfrowych realizowanych w partnerstwie z Facebookiem. Trenerka w projekcie Asy Internetu Fundacji Szkoła z Klasą i Google. Facylitatorka metody CSI:Lab opartej na Design Thinking w programie Projektanci Innowacji PFR i Google. W Biurze Karier Uniwersytetu Łódzkiego wspiera studentów w rozwoju zawodowym, prowadząc szkolenia i sesje coachingu kariery. Trenerka szkoleń międzynarodowych realizowanych w programie Erasmus+. Ukończyła Szkołę Profesjonalnego Coachingu w Instytucie Psychoedukacji i Rozwoju Integralnego w Krakowie oraz międzynarodowe szkolenie Training of Trainers organizowane przez SALTO Training and Cooperation Resource Centre. Jędrzej Szynkowski - psycholog, doradca zawodo-wy, absolwent Szkoły Trenerów Biznesu Akademii SET i certyfikowany moderator Design Thinking. Prowadził szkolenia w ramach programu Rozwój Kompetencji Cyfrowych realizowanych w partnerstwie z Facebookiem. Współpracuje z uczelniami wyższymi, organizacjami pozarządowymi, samorządami i biznesem. W Biurze Karier Uniwersytetu Łódzkiego realizuje szkolenia dla studentów i absolwentów oraz odpowiada za program ambasadorski. Na blogu i portalach branżowych pisze o planowaniu kariery, kreatywności i twórczym rozwiązywaniu problemów, innowacjach społecznych oraz psychologii.
Źródło zdjęć: J. Jasiewicz i in., Ramowy katalog kompetencji cyfrowych, Centrum Cyfrowe Projekt: Polska, Warszawa 2015, https://www.slideshare.net/klecha/ ramowy-katalogkompetencji-cyfrowych https://www.facebook.com/BiuroKarierUL/photos/a.10916715 54338188/1115614221943921/?type=3&theater
ZARZĄDZANIE ZESPOŁEM W OPARCIU O MOCNE STRONY Podstawowym celem każdego przedsiębiorstwa jest generowanie zysku. By to osiągnąć firmy podejmują różnorodne działania, które mają wzmocnić ich pozycję na rynku. W czasach społeczności informacyjnych, posiadana wiedza staje się nierzadko kartą przetargową. Magdalena Godyn podkreśla, że „niezależnie od koniunktury, to wiedza i myślenie kreatywne dają napęd każdej organizacji działającej w warunkach rynkowych”. Dlatego kapitał ludzki stał się podstawowym aktywem przedsiębiorstw, a firmy walczą na rynku pracy o pozyskanie najwybitniejszych jednostek. Jak jednak zarządzać potencjałem zrekrutowanych pracowników i budować skuteczne zespoły, które poprowadzą organizację do sukcesu? Instytut Gallupa rekomenduje zarządzanie zespołami w oparciu o mocne strony.
Magda Wielgus
45
Czym są talenty Gallupa?
niezdecydowanie i unikanie konfrontacji, aby tylko nie doprowadzić do poróżnienia
Na wstępie do metodologii zarządzania w oparciu o mocne strony należy wyjaśnić jak Instytut Gallupa rozumie pojęcie talentu. Często mówiąc o talencie myślimy bowiem o szczególnie uzdolnionych jednos-
zdań. A przecież często konflikt potrafi być budujący! Zatem, by osiągnąć pełnię możliwości naszych talentów musimy poświęcić czas w jego świadomy rozwój. Gallup obrazuje to prostym równaniem:
tkach. Natomiast Don Clifton – badacz i twórca kwestionariusza Clifton
T A L E N T X I NW E S T Y C J A = M O C NA S T R O N A
StrengthsFinder, mierzącego indywidua-
Zrozumienie tej zależności pozwala wnios-
alny układ 34 talentów, opisał talent, jako
kować, że nieodłącznym elementem zarzą-
„naturalny, wrodzony wzorzec myślenia,
dzania w oparciu o mocne strony jest iden-
czucia i re-agowania”. Talenty zostały po-
tyfikowanie obszarów pracy nad talentem
dzielone na 4 domeny (rodzaje): wykona-
każdego pracownika.
nia, wpływu, budowania relacji i myślenia strategicznego. Według podejścia Instytutu Gallupa, każdy z nas posiada swoje top 5 talentów, w obszarze których może osiągnąć wyniki zbliżone do perfekcji.
Korzyści zarządzania przez mocne strony
Peter Senge w swojej książce „Piąta dyscyplina” podkreśla, że organizacje powinny stać się miejscami, w których ludzie mają możliwość realizować swoje najwyższe
Wśród 34 wyróżnionych talentów znajdzie-
aspiracje. Mówi o rozwijaniu zaangażowa-
my np. elastyczność, rywalizację, dyscyp-
nia pracownika, a nie jego uległości. Podej-
linę czy wizjonerstwo. W przeciwieństwie
ście CliftonStrengths pomaga organizac-
do umiejętności lub wiedzy, talenty ujaw-
jom odejść od stylu zarządzania opierają-
niają się z czasem i nie mogą zostać nabyte
cego się o wydawanie poleceń i kontrolę,
z łatwością, przez kogoś nieobdarzonego
w kierunku kultury skupionej na silnych
daną zdolnością. Co ważne, talenty wyma-
stronach i rozwoju pracowników. To wtedy
gają od nas jednak świadomej pracy, by je
mogą najskuteczniej integrować swoją
rozwijać i docelowo przekształcić w naszą
wiedzę i umiejętności z wrodzonymi talen-
mocną stronę. Niedojrzały talent nie tylko
tami, a nie usiłować nadrabiać braki.
może nie stać się mocną stroną, ale rów-
Zarządzanie talentami polega zatem na
nież bardzo utrudniać nam życie. Przyk-
rozpoznaniu silnych stron pracowników
ładowo, niedojrzałość talentu jakim jest
oraz dobrym dopasowaniu obszarów od-
zgodność będzie przejawiać się poprzez
powiedzialności i zlecanych zadań do ta-
46 lentów poszczególnych członków zespołu.
w Twoim zespole brakuje osób np.
Nie ma lepszej drogi przewodzenia ludźmi
poddającej pomysły analizie (np.
niż patrzenie na każdego z nich przez pryz-
Strateg, Analityk). Kogoś, kto stawia
mat tego, co w nim najlepsze. I przynosi to
pytania, dzieli się wątpliwościami, bo
mierzalne efekty! Przeprowadzone bada-
większość zespołu nastawionych jest
nia wykazały, że ludzie, którzy znają swoje
na działanie (Aktywator, Osiąganie).
silne strony i codziennie z nich korzystają
A to może obniżać jakość efektu
są o 7,8% bardziej produktywni, mniej
końcowego prac zespołu.
podatni na stres oraz sześć razy bardziej
Działanie talentów w zespole
zaangażowani w pracę, a to prowadzi także do wzrostu wyników sprzedaży firmy.
Mając już mapę talentów swoich pracowników widzisz, w czym każdy z nich jest dobry, ale także jakie są jego słabe strony.
Mapa talentów w Twojej firmie
Jest to ważna informacja, gdyż mając te-
Podstawą do wprowadzania w firmie
go świadomość możesz proponować odpo-
zarządzania metodologią Gallupa jest
wiednie partnerstwa z pracownikiem, któ-
wykonanie przez wszystkich członków
ry będzie je uzupełniał swoimi talentami.
zespołu kwestionariusza Clifton
CliftonStrengths pomaga ludziom stać się
StrengthsFinder. Następnym krokiem jest
cenionymi i respektowanymi wśród swoich
stworzenie raportu obrazującego zesta-
współpracowników za swoje unikalne
wienie talentów pracowników. Raport
kwalifikacje i wartość jaką mogą wnieść
sporządzany jest w celu efektywnego
do grupy. Zespoły, które używają silnych
zaplanowania pracy, przydziału do ról
stron na co dzień, są o 12,5% bardziej
w zespole i feedbacku. Pomocne może
produktywne.
okazać się skonstruowanie mapy talen-
Podstawową rolą menadżera jest
tów, z której menadżer będzie w stanie
zatem obsadzenie pracowników w
odczytać m.in.:
odpowiednich rolach, w których najpełniej
- Najczęściej występujące w zespole
będą mogli korzystać ze swoich talentów.
talenty; - Dominujące domeny – na czym najczęściej skupiają się członkowie Twojego zespołu? Na budowaniu relacji? Tworzeniu planów działania?; - Niski wskaźnik zapełnienia jakiejś domeny – mogą wskazywać, że
Na przykład pracownik posiadający w swoim top 5 elastyczność i empatię może świetnie sprawdzać się przy obsłudze klienta. Jest wrażliwy na jego potrzeby, ale i elastyczny w działaniu, gdy zachodzi potrzeba zmiany. Osoby z wysoką
48 indywidualizacją, czyli umiejętnością zau-
opartej o mocne strony. A funkcjonowanie
ważenia i docenienia unikalnego charak-
w tej kulturze wymaga zmiany myślenia,
teru każdej osoby, dostrzegają także ich
udzielania wzajemnych informacji zwrot-
silne strony i potrafią zastosować zindy-
nych i tworzenia efektywnych współprac.
widualizowane podejście, które można
Samodoskonalenie staje się wtedy nie-
wykorzystać np. w rekrutacji lub szkole-
odłącznym procesem zachodzącym
niach. Co ważne, Clifton StrengthsFinder
w organizacji każdego dnia.
nie jest jednak narzędziem rekrutacyjnym, ale może pomóc wskazać obszary
Każda kombinacja silnych stron jest dobra. Najważniejsze jest, aby
największego potencjału jednostki.
inwestować w swoje talenty i rozwijać
Talenty w służbie problemu
silne strony. To tam leży największy
Instytut Gallupa odkrył również, że w amerykańskich organizacjach 84% pracowników każdego dnia pracuje w wielu zespołach, raportując swoje wyniki do kilku menadżerów. Tworzenie zespołów projektowych w oparciu o potrzebne talenty do rozwiązania określone-
potencjał i największe szanse na odniesienie sukcesu! Magda Wielgus Absolwentka Wydziału Zarządzania. Obecnie studentka IV roku Psychologii. Lubi eksplorować ludzkie umysły i wsłuchiwać się w historię każdej osoby. Według Instytutu Gallupa obdarzona przede wszystkim talentami: Indywidualizacji, Zgodności, Elastyczności, Optymizmu i Empatii.
go problemu pozwala firmie być bardziej zwinną (agile). Taki sposób pracy niewątpliwie jest jednak wyzwaniem i wymaga dobrej komunikacji i współpracy między pracownikami. W organizacjach działających w oparciu o mocne strony rolą lidera jest wskazywanie pracownikom obszarów do rozwoju, dając poczucie wyjątkowości i przynależności do organizacji. Zarówno menadżerowie, jak i pracownicy w pewien sposób zobowiązują się także do ciągłego rozwijania się i pracy nad talentami. Nie chodzi bowiem jedynie o ich rozpoznanie. Kwestionariusz CliftonStrengths jest tylko punktem wyjścia do budowania kultury organizacyjnej
Bibliografia: 1. Asplund, J., Harter, J., Agrawal, S. (2016). The Relationship Between Strengths-Based Employee Development and Organizational Outcomes 2015 Strengths Meta-Analysis, Gallup. 2. Aspult, J., Agrawal, S. (2018). The Effect of CliftonStrengths® 34 Feedback on Employee Engagement and Sales 2018 CliftonStrengths Meta-Analysis, Gallup. 3. Brzeziński, Ł. (2015). Zarządzanie talentami w organizacji. Uniwersystet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, s. 126-143. 4. Biedrzycki, N., Zbeg, A., Jak odkryć talenty ukryte w twojej organizacji?, ICAN INSTITUTE, https://www.ican.pl/b/jak-odkryc-talenty-ukryte-w-twojejorganizacji/PGeenR5aY [26.06.2020] 5. Godyn, M. (2012). Zarządzanie talentami 6. w organizacji, HRstandard.pl https://hrstandard.pl/2012/04/10/zarzadzanie-talentami-worganizacji/ [27.06.2020] 7. Gallup, How to Improve Teamwork in the Workplace, https://www.gallup.com/cliftonstrengths/en/278225/how-toimprove-teamwork.aspx#ite-283214 [26.06.2020] 8. Juszczyk, D., dominikjuszczyk.pl Źródło zdjęcia: https://www.facebook.com/LodzJungleWeb/photos /a.613619952055346/1639059372844727/?type=3&th eater
MARKETING WIRUSOWY Koronawirus został tematem numer jeden również w działaniach marketingowych firm na wszystkich rynkach. Bo marketing w czasach zarazy nie zginął. Żyje, ma się dobrze, a definicja marketingu wirusowego nabrała nowego znaczenia. W trakcie pandemii powstało wiele kreacji reklamowych nawiązujących do tematu wirusa, firmy edukują swoich odbiorców, powstają hasztagi, a także akcje niosące pomoc nie tylko chorym, ale też lekarzom czy nieradzącym sobie firmom w trudnych chwilach.
Michał Kolasa
51 Prawdziwym mistrzem w tworzeniu reklam w
koncepcji real-time marketing jest IKEA. Tym
razem szwedzka firma również postanowiła wykorzystać bieżące wydarzenia na świecie. W reklamie nawiązano do instrukcji, które dołączane są do produktów przedsiębiorstwa meblarskiego, jednocześnie wysyłając apel do klientów, żeby pozostać w domach.
Firmy Żywiec i McDonald’s postanowiły swoimi reklamami przypomnieć o tym, że ważne w dzisiejszych czasach jest zachowywanie dystansu społecznego. Obydwie firmy wykorzystały do tego swoje logo, których elementy zostały rozdzielone. Symboliczne zmiany różnie zostały odebrane przez klientów, ale na pewno wpadły w oko, a o to chodziło.
Przypadków, kiedy firma żartowała z samej siebie, jest zdecydowanie więcej. Heinz, czyli firma, która znana jest przede wszystkim z produkcji ketchupów, zachęca do tego, by zostać w domach, nawiązując do problemu swoich butelek, z których nie zawsze ketchup chce się wydostać.
52
Marka Nike za to przekonuje odbiorców do
zakrywania twarzy w obliczu koronawirusa,
tworząc ze swojego logo jednorazową maseczkę, jednocześnie zmieniając hasło “just do it”, które znane jest na całym świecie.
Temat zachowania odpowiedniego dystansu w najciekawszy sposób przedstawiło jednak Ukraińskie Ministerstwo Polityki Informacyjnej, które udostępniło swoją wersję obrazu pt. “Ostatnia Wieczerza” autorstwa Leonarda Da Vinci. Tym razem obraz powstał zgodnie ze wszystkimi rozporządzeniami władz państwowych.
53 Marka Mini, producent samochodów, należąca
do koncernu BMW, w swoich mediach
społecznościowych przypomina o tym, żeby ograniczać kontakty z innymi osobami do absolutnego minimum, nawiązując przy tym do swojej nazwy.
Koronawirus sprawił, że nie tylko osoby odpowiedzialne za marketing albo social media musiały działać szybko. W bardzo szybki sposób swoje działania musiało przeorganizować większość firm, od wielkich korporacji po małe, lokalne przedsiębiorstwa. Marki odzieżowe przestawiły się na szycie maseczek. Restauracje, oprócz dań w tradycyjnej formie oferowały obiady typu “zrób to sam”, dowożąc klientom jedynie półprodukty, potrzebne do ugotowania obiadu. Teatry proponowały spektakle za pośrednictwem mediów społecznościowych. Obecna działalność firm prowadzona w mediach społecznościowych, również ta związana z koronawirusem, obiera sobie za cel zbudowanie społeczności. Wszystkie działania marketingowe powstałe na skutek pandemii, czy jest to humorystyczny post, organizacja zbiórki pieniężnej na pomoc szpitalom, czy edukacyjny film, mają jedną wspólną cechę - są po to, by stworzyć społeczność, która buduje poczucie solidarności i wspólnej odpowiedzialności. Źródła zdjęć: https://www.facebook.com/IKEAIL/photos/a.1922156048106044/2565219683799674/?type=3&theater https://www.facebook.com/ZywiecMeskimZdaniem/photos/a.177342925630254/3032063413491510/?type=3&theater https://www.facebook.com/McDonaldsBrasil/photos/a.293025867402637/3032441983460998/?type=3&theater&ifg=1 https://www.instagram.com/p/B-ylCnVloPM/ https://www.instagram.com/p/B9v41zQjgPc/ https://www.facebook.com/dommarketingu/photos/a.1878665559121638/2606654846322702/?type=3&theater
JAK MÓWIĆ MNIEJ A POWIEDZIEĆ WIĘCEJ? W sieci jest coraz więcej firm i twórców internetowych. Każdy z nich komunikuje się ze światem za pomocą tworzonych przez siebie treści. Niektóre z nich są wartościowe – pomagają odbiorcom realizować cele, wywołują zmiany lub motywują do działania. Niestety, nie każdy content spełnia swoje funkcje. Powstają wtedy materiały bez wyrazu, powtarzalne, nie wnoszące niczego nowego do życia czytelników, słuchaczy czy widzów. Wiele osób mówi jednocześnie o tym samym i w taki sam sposób. Jak się wyróżnić? Korzystając z zasad minimalizmu w komunikacji Twojej marki i mówiąc mniej, jednocześnie dając więcej.
Karolina Kołat dla Agencji Marketingowej Creative Flow
55
Minimalizm w tworzeniu
treści. Przecież chcemy dawać naszym
contentu
odbiorcom jak najwięcej, prawda? Tak, ale więcej w kontekście jakości. Chociaż
Minimalizm to pozbywanie się nadmiaru rzeczy. Może dotyczyć ubrań, książek czy kubków w kuchennej półce. Zostawiamy tylko tyle, ile jest nam potrzebne. W ten sposób porządkujemy nasze otoczenie i życie. Nie ograniczamy jednak wszystkiego tylko po to, aby “mieć mniej”. Celem jest świadome korzystanie z dostępnych rzeczy.
czasami chcielibyśmy, aby doba trwała dłużej, każdy z nas ma jedynie 24 godziny na różne obowiązki i aktywności. Twoi czytelnicy, widzowie czy słuchacze będą przeznaczać czas na Twoje treści tylko wtedy, gdy uznają je za interesujące i pożyteczne – stawiają na jakość. Ty – jako właściciel biznesu lub specjalista pomagający swoim klientom – tworzysz content, dzięki
Minimalizm w tworzeniu contentu będzie
któremu chcesz do nich dotrzeć. Ale to się
charakteryzował się publikowaniem treści
nie wydarzy, jeśli zaczniesz atakować ich
odgrywających jakąś rolę w życiu
zbędnymi komunikatami. Dlatego zasta-
odbiorców. Może to być edukowanie,
nów się, jak często i w jakiej formie powi-
inspirowanie, zapewnienie rozrywki lub inna wartość, której oczekuje Twoja społeczność.
W ten sposób rozwiązujesz ich problemy lub zaspokajasz potrzeby. Komunikacja, jak produkt czy usługa, powinna coś wnosić, aby nie stać się kolejnym zbędnym elementem, z którego nikt nie będzie chciał korzystać, bo nie spełnia oczekiwań potencjalnych odbiorców. Zgodnie z zasadami minimalizmu takie treści trafiłyby do kosza. Dlatego mamy dla Ciebie kilka wskazówek, jak komunikować to, co ważne dla Twojej firmy i klientów w sposób prosty i zrozumiały. Jakość czy ilość?
To pierwsza wątpliwość, jaka pojawia się na myśl o publikowaniu wartościowych
nieneś komunikować się z użytkownikami, aby chcieli do Ciebie wracać. Wyliczenia i reguła trzech
Aby przekaz był prosty i łatwy w odbiorze, w swoich treściach możesz zastosować wyliczenia. Wywołują one wrażenie uporządkowania w logiczną i zamierzoną całość, co ułatwia Twoim czytelnikom zapoznanie się z materiałem, przyswojenie wiedzy czy wysnucie wniosków. Nasze umysły lubią liczby. W sieci często znajdziemy nagłówki: “9 sposobów na…”, “Lista 10 narzędzi…” czy “5 zasad…”. Warto zwrócić szczególną uwagę na liczbę “3”. Reguła trzech pozwala rozwinąć myśl, jednocześnie nie przytłaczając treścią. Jak ją zastosować w praktyce? Jeśli tworzysz długie opisy określające Twój produkt,
56 spróbuj ograniczyć przedstawiane cechy
nowego produktu lub seria tematyczna
do trzech elementów. Wybierz to, co wed-
dotycząca Twojego obszaru działalności).
ług Ciebie może być najistotniejsze z pun-
Skracaj i upraszczaj treści
ktu widzenia klienta. Nawet jeśli niektóre marki komunikują tylko jedną cechę, może to się okazać za mało, aby przekonać użytkownika do zakupu. Jeśli natomiast wymienisz 30 korzyści, będzie ich za dużo i odbiorca większość z nich zapomni zaraz po ich przejrzeniu lub nawet zrezygnuje z poznania wszystkich cech w trakcie czytania czy słuchania komunikatu. Sytuacja zmienia się, gdy zaproponujemy mu trzy korzyści, które niesie za sobą nasz produkt lub usługa. Zauważa on najistotniejsze aspekty produktu/usługi. Dzięki temu może się z tym szybko zapoznać i, co najważniejsze, zapamiętać. Zasada trzech pomaga też w tworzeniu wartościowych i interesujących opisów, które nie będą się składały z wyrażeń: “Najlepszy na rynku!”, “Pierwsze takie rozwiązanie!”, “Numer jeden w polskich domach!”. Takie określenia nie informują o wyjątkowości oferty. Co więcej, są bardzo popularne i zaczęlimy je ignorować. Zasadę trzech można
Pamiętasz szkolne wypracowania i referaty? Pisaliśmy teksty tak, aby przekroczyć minimalną liczbę słów. Tutaj powinniśmy tę zasadę odwrócić. Zastanów się, jakie treści najczęściej zwracają Twoją uwagę? Krótkie i konkretne? Jeśli tak, spróbuj skrócić stronę tekstu do jednego akapitu. Trzeba będzie wykreślić zbędne określenia i ozdobniki, popularne wyrażenia. Teraz spróbujmy zmieścić ten akapit w jednym zdaniu. Po prostu zastanów się: jaka jest najważniejsza myśl stojąca za tym fragmentem? jak wyrazić samo sedno? Zauważyłeś, co się stało z Twoim komunikatem? Zawarłeś w nim to, co najważniejsze z perspektywy Twojego klienta, ale też dla Ciebie i Twojej firmy. Czasami jednym zdaniem można wyrazić całą historię, jak było to w przypadku Ernesta Hemingwaya: „Na sprzedaż: buty dziecięce, nigdy nie noszone.“
wykorzystać nie tylko w tworzeniu teks-
Niech będzie to dla Ciebie inspiracją!
tów na stronę czy bloga firmowego.
Pamiętaj też o upraszczaniu treści.
Sprawdzi się też w mediach społecznoś-
Zamieniaj trudne słowa na łatwiejsze,
ciowych (krótkie posty z wyróżnieniem
unikaj żargonu i nie zakładaj, że Twoi
najważniejszych informacji) i w newslet-
czytelnicy znają nazewnictwo związane
terze (np. cykl trzech maili powitalnych,
z branżą, w której funkcjonujesz. Bądź
sekwencja trzech wiadomości dotyczących
świadomy tzw. klątwy wiedzy – mów do
ludzi ich językiem, tłumacz poprzez analogie. Wskazówki na koniec
Mamy dla Ciebie jeszcze kilka pytań, które pomogą Ci mówić mniej, jednocześnie dając więcej wartości. Jeśli odpowiesz na nie twierdząco – śmiało, podziel się treścią ze światem! √ Czy treść realizuje Twój cel biznesowy? √ Czy treść realizuje cele Twoich odbiorców? √ Czy przekazujesz dokładnie to, co masz na myśli? √ Czy przekaz jest zrozumiały i prosty? √ Czy prowadzi odbiorcę przez zaplanowaną przez Ciebie ścieżkę? Powyższe wskazówki są inspiracją dla treści umieszczanych w sieci. To tutaj obecnie spędzamy coraz więcej czasu. Nie bój się jednak ich stosować także w innych obszarach Twoje działalności. Źródło zdjęcia: https://creativeflow.pl/content-jak-mowic-mniej-apowiedziec-wiecej/
5 BŁĘDÓW, KTÓRE POPEŁNIAJĄ PODCASTERZY Co wspólnego mają Hans Zimmer, Rami Malek (oprócz tego, że obaj zdobyli Oscary), zakupy za miliard dolarów robione przez Spotify oraz budowanie zaufania odbiorców? Z pewnością każdy czytający to pytanie pomyśli, że bredzę... Ale wbrew pozorom jest coś, co wszystko łączy. Podcasty.
Michał Kasprzyk, Earborne Media
59 Podcasty szturmem wtargnęły w nasze
Są ludzie, którzy decydują się podążać za
życia, a według badania Tandem Media
modą i skoro podcasty są teraz takie popu-
z sierpnia 2019, do życia przynajmniej ży-
larne, to przecież trzeba zrobić też swój!
cia 27% polskich internautów. Nie ma na-
Wiele osób decyduje się na nagrywanie
tomiast wątpliwości co do tego, że nie jest
podcastów bez zastanowienia i bez prze-
to tymczasowa moda, która za chwilę znik-
myślenia, czy to odpowiednie medium
nie. Polska jest teraz na 8. miejscu pod
dla nich i co tak właściwie chcą tym swoim
względem przyrostu nowych podcastów
podcastem osiągnąć. To jest właśnie ten
na świecie. Jasne, że sporo z nich wkrótce
najważniejszy pierwszy krok, który trzeba
odejdzie w zapomnienie, lecz widzimy też
wykonać.
przyrost podcastów tworzonych przez róż-
Należy najpierw zastanowić się, jaki jest
ne biznesy, reklamodawców, agencje oraz
Twój cel i czy podcast pomoże Ci w jego
firmy producenckie (wiem z własnego doś-
realizacji. Weź pod uwagę, że choć liczby
wiadczenia - sama taką firmę współtwo-
(słuchaczy, twórców itp.) rosną, jest to
rzę). Tej machiny już nie zatrzymamy. Nie
wciąż mało znany kanał, za pomocą
pozostaje nic innego jak się cieszyć, ponie-
którego można dotrzeć do odbiorców.
waż oznacza to, że treści, które będziemy
Ponadto, wiele badań pokazuje, że
otrzymywać, będą coraz bardziej różno-
podcastów słuchają przede wszystkim
rodne i coraz lepszej jakości. Oczywiście
ludzie młodzi, wykształceni, z dużych
pod warunkiem, że znajdziemy interesu-
miast i bogatsi niż ogół społeczeństwa.
jące nas produkcje, bo to niestety nie jest takie łatwe. Wiąże się także z pewnymi błędami popełnianymi przez podcasterów (nie tylko początkujących!). Właśnie o tych błędach jest ten artykuł. Jeśli kiedyś zdecydujesz się tworzyć podcast albo już to robisz, ale trochę po omacku - upewnij się, że unikniesz tych pomyłek. “Wszyscy mają podcast, to ja też!”
Z entuzjazmem piszę o tym, że nieustannie pojawiające się nowe podcasty to dobra rzecz, ale ma także swoje słabe strony.
Czy to oznacza, że osoby nie pasujące do tego opisu nie słuchają podcastów? Słuchają, jednak jest ich zdecydowanie mniej, zatem nieco trudniej do nich dotzeć. Jeśli Twoją grupą docelową są na przykład emeryci mieszkający na wsi, z pewnością możliwe jest znalezienie mediów, które za te same pieniądze dadzą Ci lepsze efekty. “Przecież mogę nagrywać na komputerze lub telefonie”
Owszem, w laptopie i smartphonie znajdziesz mikrofony. Musisz jednak wziąć pod uwagę, że nie są to mikrofony dobrej
60 jakości. Czy przyjemnie słucha się nagrania
znaczy? Możesz na przykład wypisać sobie
pełnego szumów? Pozostawię to pytanie
punkty, które chcesz omówić. Możesz za-
bez odpowiedzi. Warto więc na starcie za-
pisać pytania do wywiadu, albo nawet na-
inwestować trochę w odpowiedni sprzęt,
pisać słowo w słowo całą narrację. Pamię-
który zagwarantuje lepszą jakość dźwięku.
taj jednak, że czytanie przygotowanego
Nie trzeba inwestować bardzo dużo, nawet
wcześniej tekstu to także wyzwanie, jed-
mikrofon w cenie w granicach 100-200 zł
nak do tego wrócimy przy innej okazji.
da zdecydowanie lepszy dźwięk niż jaki-
“... a potem tylko dodam intro
kolwiek wbudowany mikrofon.
i gotowe!”
Na tym jednak nie koniec, bo sprzęt to nie jedyny problem kiepskiej jakości dźwięku. Słuchając niektórych nagrań, odnoszę wrażenie, że zostały nagrane w studni. Echo jest tak olbrzymie, że prawie zagłusza właściwą wypowiedź. Zwróć uwagę na to, gdzie nagrywasz. Im więcej płaskich, twardych powierzchni, tym gorzej. Co można z tym zrobić (oczywiście poza wycieczką do studia nagraniowego)? Zasuń firany, otwórz wszystkie szafy, połóż dywan (lub koc) na podłodze, ustaw poduszki za mikrofonem, rozwieś kurtki puchowe na ścianach. Wszystkie zabiegi, które będą “zmiękczały” powierzchnię są mile widziane. Poeksperymentuj - gwarantuję, że usłyszysz różnicę.
Jeśli to Twoje pierwsze nagranie – koniecznie je odsłuchaj. Dobrym pomysłem jest także poproszenie kogoś o odsłuchanie i wyrażenie opinii. Upewnij się, że ta osoba da Ci szczerą informację zwrotną. Wielu początkujących podcasterów nie słyszy swoich potknięć - przejęzyczeń, paradźwięków (yyy), monotonnego sposobu wypowiedzi, błędów logicznych, błędów rzeczowych… Błędów jest sporo i zapewne doskonale wiesz, o co mi chodzi. Oczywiście część z nich da się wyeliinować na etapie tworzenia scenariusza, lecz część z nich można usunąć w trakcie edycji. Moż-na ją zrobić samemu, a można też zlecić profesjonaliście. Osób, które oferują tego typu usługi jest na rynku jest coraz więcej. Pub-
“Wystarczy, że włączę mikrofon i zacznę mówić...” … i wtedy moi słuchacze znudzą się w minutę.
Większość ludzi nie jest dobra w improwizowanych wypowiedziach. Warto przed każdym odcinkiem przygotować sobie chociaż szczątkowy scenariusz. Co to
likowanie “surowych” nagrań, bez żadnej poprawki, wychodzi dobrze tylko tym, którzy mają dużo doświadczenia w mówieniu. “A później to już będę tylko odcinać kupony.”
Specyfika podcastów jest póki co taka, że trudno jest zostać “tak po prostu”
61 odkrytym. Po publikacji zaczyna się kolej-
Czy powinieneś/aś stworzyć
ny etap - promocja. Pomóc w tym mogą
podcast?
oczywiście social media. Istnieją nawet grupy dla słuchaczy, gdzie okazjonalnie można dzielić się swoimi produkcjami. Inna sprawa to reklamowanie się tam, gdzie są już nasi odbiorcy - czyli w innych podcastach. Póki, co reklamowanie się u innych podcasterów to jedna ze skuteczniejszych form promocji, ale nie każdy zgodzi się na to, żeby w tej kwestii pomóc. Tym bardziej nie każdy zrobi to bez żadnych opłat. Co jeszcze można zrobić, by się wybić? Ważna jest obecność Twojego kanału w głównych aplikacjach do słuchania. W Polsce najpopularniejsze są Spotify i Apple Podcasts - dodanie do nich nagrania jest jednorazowe i nie powinno sprawić większych problemów. Można też prosić obecnych słuchaczy o komentarze w Apple Podcasts, co w efekcie wpłynie pozytywnie na algorytmy.
Dobrym sposobem jest też wplatanie informacji o podcaście w rozmowy z ludźmi na żywo, przy czym trzeba się pilnować, żeby nasi interlokutorzy nie uznali, że wciskamy im tę informację na siłę.
Na pewno najpierw musisz się zastanowić czy to medium dla Ciebie. Nie ulega wątpliwości, że przy tworzeniu podcastów trzeba myśleć o mniejszej liczbie rzeczy niż w przypadku video, co jest zdecydowanym plusem. Jeśli zdecydujesz się stworzyć swój podcast pamiętaj, by uzbroić się w cierpliwość i nie spodziewać się szybkich, spektakularnych efektów. Nie mniej jednak, słuchaczy jest coraz więcej, rynek się rozwija, a badania pokazują, że podcasty są świetne do budowania relacji z odbiorcami, bo wzmacniają ich zaufanie do nas. Michał Kasprzyk Przemówienia sprawiły, że życie wywróciło mu się do góry nogami i dzięki temu ma teraz cel w życiu, pracę i żonę. Chce opowiadać historie, które dają wartość odbiorcom oraz pomagać innym tworzyć takie historie. Najnowsze medium, które mu na to pozwala i którym się ekscytuje, to podcasty. Przed publicznością czuje się jak ryba w wodzie, więc pomaga wygłaszać lepsze przemówienia ludziom, którzy chcą skuteczniej przekazywać swoją wiedzę lub inspirować innych. Mówca czerpiący wiele z TEDa. Organizator TEDxWroclaw. Podcaster w Do Początku. Partner w Earborne Media – pierwszym w Polsce podcastowym studiu produkcyjnym skupiającym się na podcastach narracyjnych. Założyciel Biura Mówców Spice, które pomaga w kontakcie ze świetnymi prelegentami. Zaangażowany w projekt pierwszej europejskiej analogowej bazy kosmicznej z zespołem Space Is More. Grafika udostępniona przez Earborne Media.
UNIWERSYTET ŁÓDZKI NA FALI Od dziewięciu lat na antenie Polskiego Radia Łódź rozbrzmiewa głos studentów Uniwersytetu Łódzkiego. Owocem współpracy między lokalną rozgłośnią radiową a Uniwersytetem jest audycja „Uniwersytet Łódzki na fali”, w której to młodzi ludzie podejmują problemy ważne dla świata akademickiego.
Kinga Sygizman, Uniwersytet Łódzki
63 Od pierwszego wydania w styczniu 2011
„Dzięki uniwersyteckiej audycji mogę robić
roku format audycji ewoluował, zmieniała
to, czego prawdopodobnie w przyszłości
się też jej nazwa, dzień, godzina i sposób
nie dane mi będzie robić. Na rynku pracy
nadania. Przez wszystkie te lata niezmien-
jest coraz więcej osób po dziennikarstwie,
ne pozostaje jednak jedno – zaangażowa-
więc żeby pracować w radiu trzeba mieć
nie, potrzeba rozwoju i radość tworzenia,
znajomości lub olbrzymi fart. Także będąc
robienia czegoś ponad treści programu
w radiu mogę się choć przez chwilę poczuć
studiów. Bez tych wartości i bez motywacji
jak prawdziwy radiowiec” – mówi jeden ze
nie udałoby się zachować ciągłości trwają-
studentów. Tworząc program na antenie
cego blisko dekadę projektu.
Polskiego Radia młodzi ludzie mogą zoba-
Ekipę „Uniwersytetu Łódzkiego na fali”
czyć, jak naprawdę wygląda praca w radiu,
tworzą głównie studenci kierunku Dzien-
z całą satysfakcją i odpowiedzialnością
nikarstwo i Komunikacja Społeczna Wy-
związaną z wykonywaniem zawodu ra-
działu Filologicznego, ale nie tylko. Do
diowca. Podczas przygotowania audycji
grona radiowców może dołączyć każdy
i jej realizacji jest miejsce na radość, pozy-
student naszej uczelni, który chce spraw-
tywne emocje i „ekscytację z tego, że robi
dzić się jako prezenter lub reporter radio-
się coś fajnego”. Ale jest też „stres, lęk
wy. Podczas trwającej niespełna godzinę
i poczucie ogromnej odpowiedzialności”.
audycji para prowadzących przybliża słu-
„Uniwersytet Łódzki na fali” to przede
chaczom problemy ważne dla środowiska
wszystkim wielka życiowa lekcja,
akademickiego rozmawiając z zaproszo-
nie tylko dziennikarstwa.
nymi do studia gośćmi, publikując i omawiając materiały reporterskie z wydarzeń studenckich. Antena radiowa staje się też miejscem prezentacji talentów młodych ludzi – audycję wypełniają też felietony, autorskie opowiadania, ale również formy bardziej rozbudowane, wymagające szczególnego zaangażowania i nakładu pracy – reportaże i słuchowiska.
Przygotowanie godzinnej audycji wymaga pomysłowości i dobrej organizacji, a także współpracy z innymi członkami radiowej grupy. Samo prowadzenie wydania wiąże się zawsze ze stresem, przecież w ostatniej chwili może okazać się, że gość jednak do radia nie dotrze, a jeśli dotrze – w różny sposób może odpowiadać na pytania. Czasem przygotowany wcześniej materiał
Namiastka prawdziwego radia – satysfakcja i odpowiedzialność
dźwiękowy odmawia współpracy, relacja ze współprowadzącym zwyczajnie się
64 nie układa, innym razem coś nieoczekiwa-
„Uniwersytet Łódzki na fali” zaprasza na
nego może „nas po prostu rozśmieszyć”.
profil UŁ-PODCAST w serwisie Soundcloud
Radio jest dynamiczne, żywe,
oraz czeka na wznowienie audycji na ante-
nieprzewidywalne i uczy tego, że
nie Polskiego Radia Łódź na częstotliwości
nie wszystko da się zawsze zaplanować. Choć przygotowanym trzeba być zawsze!
99.2 MHz. lub w internecie. Na fanpage’u zamieszczane są wszystkie materiały dźwiękowe. Fanpage jest też miejscem
Lista kompetencji, jakie studenci zdobywają współtworząc audycję radiową, wydaje się nie mieć końca: budowanie pewności siebie, zdobywanie umiejętności
kontaktu dla wszystkich, którzy chcą zgłosić temat do programu, ale i dla tych, którzy myślą o radiowej przygodzie. Do czego zachęcamy!
moderacji i planowania dyskusji/rozmowy, reagowania na nieprzewidziane sytuacje, lepszego wysławianie się, nawiązywania kontaktu z ludźmi, organizacji czasu i zarządzanie nim, dzielenia swoich obowiązków, budowanie pozytywnych relacji z innymi, aktywnego i uważnego słuchania, a także działania pod presją czasu. „Nabyte w radiu umiejętności stale wykorzystuję i pozwalają mi one jeszcze bardziej się rozwijać” - zapewnia jedna ze studentek. Radio uczy improwizacji, otwiera na świat i ludzi, wzbudza ciekawość.
dr Kinga Sygizman Adiunkt w Katedrze Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Łódzki. Jej zainteresowania koncertują się wokół radioznawstwa, szczególnie reportażu radiowego. Od 2011 roku jest opiekunem studentów przygotowujących audycję "Uniwersytet Łódzki na fali".
Recenzje Sapiens. Od zwierzฤ t do bogรณw Zasady
66
Yuval Noah Harar i
my. Cenię przytaczanie sprzecznych argu-
„Sapiens. Od zwierząt
mentów, które zostawiają pole do namysłu
do bogów”
i samodzielnej refleksji, a także odwagę
Czy istnieje istota bardziej niebezpieczna niż człowiek? W jaki sposób gatunek nieprzystosowany do kooperowania z dużą ilością obcych, zdołał zbudować społeczeństwa i zunifikowany świat? Co łączy mity o wielkich bogach i spółki akcyjne?
autora, który wielokrotnie podkreśla, że tak jak homo sapiens, który zaczął być odkrywcą dzięki przyznaniu się do niewiedzy, On również nie jest nieomylny. „Sapiens” to również rozważania dotyczące ludzkiej egzystencji i jej sensu.
Czy obecny porządek wyobrażony jest
Chcąc oszczędzić czas i zapewnić sobie
ostateczny? Dlaczego pszenica i kura uosa-
większy komfort, zwiększyliśmy tempo
biają największy w historii sukces ewolu-
naszego życia, wpadając po drodze
cyjny? Próbę udzielenia odpowiedzi na te
w wiele samodzielnie zastawionych
pytania podjął Yuval Noah Harari, autor
pułapek, z których jako gatunek
„Sapiens. Od zwierząt do bogów”.
nie byliśmy w stanie się wycofać.
Przyznaję, że nauka historii nigdy nie wywoływała u mnie ekscytacji, raczej odczucia z drugiego krańca tego kontinuum. Mam jednak słabość do ludzi z pasją, której Harariemu nie sposób odmówić. „Sapiens” to lektura nie do końca
Jak przeszliśmy od biegania z prymitywnymi narzędziami za „supermarketami mięsiwa” do „rynku doznań”? Harari upraszcza i pomija wiele faktów historycznych, przekazując jednocześnie przystępne pigułki konkretów, umożliwiające dostrzeżenie
wygodna. Autor prowokuje do refleksji
ciągów przyczynowo-skutkowych, których
i przyjęcia niestandardowej dla nas
tak bardzo brakowało mi na szkolnych lek-
perspektywy, z której patrzymy
cjach historii. Autor nie ogranicza się do
na człowieka jako sprawcę cierpienia
rozpatrywania zdarzeń z przeszłości, roz-
wielu innych gatunków.
ważając prawdopodobne dalsze losy ludz-
Homo sapiens stworzył jednak złożoną fikcję, dzięki której funkcjonuje dzisiejszy świat. Harari rozkłada proces budowania porządku wyobrażonego na czynniki pierwsze, pokazując, co umożliwiło nam uzupełnienie naturalnych instynktów o elementy niezbędne do stworzenia świata, jaki zna-
kości. Czy następna rewolucja będzie jednocześnie końcem homo sapiens, na nasze własne życzenie? Czy osiągniemy nieśmiertelność, która okaże się kolejną pułapką? To dla Harariego kolejna okazja do przyznania się do niewiedzy, która wydaje się punktem zapalnym dla ciekawości i dalszych dociekań.
67
Podkreślenia wymaga, że „Sapiens” jest
Książka dzieli się na trzy części – krótką au-
zbiorem refleksji autora, często mocno nie-
tobiografię, spis zasad życia i zasad pracy.
jednoznacznych i nasączonych ironią, za-
Autor przeprowadza nas przez historię swo-
tem może okazać się złym wyborem dla
jej aktywności zawodowej, dzięki temu
poszukiwaczy suchych faktów historycz-
mamy okazję poznać losy Bridgewater
nych. Przy podejściu do tej lektury z bez-
z perspektywy założyciela. W tym miejscu
kompromisową otwartością, może jednak
mam dobrą wiadomość dla wszystkich HR-
okazać się świetną okazją do wejścia w po-
owców (choć nie tylko) - „Zasady” zawierają
lemikę, szczególnie ekscytującą w przypad-
wiele przemyśleń na temat kształtowania
ku niezgadzania się z tezami stawianymi
kultury organizacyjnej i procesu rekrutacji,
przez Harariego. Dlatego uważam, że warto
a to wszystko nie w formie ogólników, tylko
sięgnąć po „Sapiens”. Dodam, że na moim
pełnych konkretów case studies, testów
stoliku nocnym czekają już „Homo deus.
psychometrycznych stosowanych w selekcji
Krótka historia jutra” i „21 lekcji na XXI
oraz innych narzędzi wykorzystywanych,
wiek”.
a niekiedy również stworzonych przez zespół Bridgewater. Wszystko zgodnie z jedną
Ray Dalio
z zasad Dalia, zakładającą radykalną przej-
„Zasady ”
rzystość. Przyznaję, że wiele zasad autora jest mi bardzo bliskich, a szczególnie podej-
Harari skupia się na historii ewolucji gatunków, natomiast Ray Dalio poświęcił swoją książkę świadomej ewolucji jednostki, wspieranej przez wypracowywane i stosowane na przestrzeni życia zasady. „Zasady” nie są gotową receptą na zarobienie pierwszego miliona dolarów w miesiąc, to raczej spis filozofii życiowej i pewnego rodzaju podsumowanie dotychczasowych sukcesów
ście zachęcające do radykalnej otwartości umysłu i konfrontowania swoich przekonań z innymi osobami, pozwalające na skuteczne podejmowanie możliwie najlepszych decyzji. Właśnie w duchu wspomnianej otwartości, zachęcam do przeczytania „Principles” i wykorzystania okazji do zidentyfikowania własnych zasad oraz skonfrontowania ich z tymi proponowanymi przez autora.
i co najważniejsze, porażek, a także odebranych dzięki nim lekcji.
Kaja Ziębicka Rekruterka, entuzjastka employer brandingu, onboardingu i zagadnień związanych z kulturą organizacyjną. Realizuje misję uszczęśliwiania czworonożnego epilepsiaka Zezika.
Prawda to dÄ…Ĺźenie do wyznaczenia niewiadomej.