Naar de drukker smaakmakend 0316 lrspread

nยบ 3 | zomer 2016

van uw biologische specialist

Lekker naar de Boer 2016 komt eraan!

Koop zaadjes tegen patentvorming Noedels: de oosters pasta Exotische picknick: broodjes met pit

zomer!

Sonett – uniek Ö K O L O G I S C H

wierook

goud

mirre

K O N S E Q U E N T

laurier

olijfolie

rozenas

U N I E K : De biologisch-dynamische fabricagemethode van Sonett is uniek: in een oloïde worden goud, wierook, mirre, laurier, olijfolie, de as van rozen en maretak in een lemniscaat gemengd. Alle Sonett-producten worden met deze ritmisch bewerkte toevoegingen verrijkt. Aan het water, waarvan de oppervlaktespanning voor het wasproces altijd moet worden opgeheven, wordt op deze manier een bewegingsimpuls toegevoegd die het leven bevordert. Bovendien loopt al het proceswater door een wervelketen van twaalf eivormige glazen waar het in vrij stromende, prachtig gevormde wervelingen rondgedraaid wordt. Alle Sonett producten zijn 100 % biologisch afbreekbaar. In tegenstelling tot veel andere was- en reinigingsmiddelen zijn ze vrij van petrochemische tensiden en enzymen. Sonett producten bevatten geen geur-, kleur- en conserveringsstoffen. Alle oliesoorten zijn voor 100% afkomstig uit gecontroleerd biologische of biologisch-dynamische teelt. Alle Sonett producten worden uiteraard zonder gentechniek, zonder nanotechnologie en zonder dierexperimenten gemaakt. Meer Informatie op: www.sonett.eu

maretak

inhoud

zomer 2016

4 22 recepten in dit nummer Coverfotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Bereiding Ingmar Niezen

15

Broodje Vietnamese rosbief | Broodje Japanse aubergine | Broodje Thaise omelet | Broodje Indonesische tofupannenkoekjes

17 Magic matcha ijsthee 22 Zomersalade met aardbeien, geitenkaas en tijmhoning | Penne met zonnebloempesto en geroosterde broccoli | Falafelburger met citroen-knoflooksaus

16 4 Lekker naar de Boer 2016 Uitgelicht: vijf bijzondere biologische bedrijven die je bezocht moet hebben. Grijp je kans tijdens het Lekker naar de Boer-weekend.

Tip: ga op de fiets (en geniet van de picknick op pagina 16)!

12 Ludieke campagne Maak een vuist tegen patentvorming op zaden. Bouw op ludieke wijze mee aan Nederlands grootste zaadbank. Je hoeft alleen maar een zakje zaadjes te kopen en je locatie op de digitale landkaart te zetten.

16 Belegde boterhammen Zomers weer, picknickweer. Ga op pittige boterhammetjestoer met Thaise, Vietnamese, Indische en Japanse wereldsmaken.

Origineel oosters smullen onderweg. Ook lekker op je balkon of in de tuin.

en verder in dit nummer 22 27 31

Elke dag lekker Winkelwaar Een frisse kijk: Rachel de Vries

Nieuw Tuinzight

KOM OP DE FIETS.

Authentieke Westlandse druivenrassen, ze waren bijna verdwenen. Tot Hilde Jansen en haar man Arnold ze als vierde generatie nieuw leven inbliezen op hun kwekerij Nieuw Tuinzight. Toen ze eenmaal biologisch teelden, besloten ze nog een stap verder te gaan.

Dag kilo-denken

‘Voor die tijd teelden we al op kleine schaal druiven, maar voornamelijk paprika’s. Dat laatste deden we op steenwol, omdat het snel moest.

In die tijd dachten we namelijk nog in kilo’s. Maar het begon te knagen. We misten de grond. Wat is een tuinder zonder aarde? Ik wilde weer eens een worm tegenkomen of een muis. Het was nog een heel gedoe om de grond weer gezond te krijgen. Het was hier net een woestijn omdat we lang op steenwol hadden geteeld. De scheuren stonden in de bodem. Nu weten we dat de grond ons grootste goed is. Het is onze toekomst. Je kunt alleen gezonde en sterke planten kweken wanneer je bodem gezond en sterk is.’

‘Er zijn ook een paar hobbytelers die met authentieke rassen bezig zijn, maar wij zijn nu de enige échte

4 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2016

professionele tafeldruivenkweker in Nederland. En ook de enige die dat biologisch-dynamisch doet. Want toen we eenmaal biologisch teelden, wilden we nog een stap verder gaan. We versnipperen het druivenblad en het gesnoeide druivenhout. Aan het einde van de teelt geven we het terug aan de aarde. In het vroege voorjaar verrijken we de bodem met compost en we bewateren deze met vitaal water. Ook stoken we niet in de druivenserres; de groei gaat op met de buitentemperatuur.’

Slim

‘Aan chemische bestrijding doen we natuurlijk absoluut niet. Dat is ook niet nodig. We zetten natuurlijke vijanden in om insecten te weren. Spintmijten tasten bijvoorbeeld het druivenblad aan waardoor er minder suikers in de druiven terechtkomen. Om die spintmijten te weren, zetten we bijvoorbeeld spintroofmijten in.

De natuur is zo’n slim systeem. Het is mooi om daar als BD-tuinder onderdeel van uit te maken. Je proeft het ook in de druiven; smaak is balans van alles dat bij de teelt komt kijken: grond, gewas en groei, maar ook van onszelf.

Het was een leerzame zoektocht en dat is het nog steeds, maar we doen nu precies wat bij ons past.’

Geniet op zaterdag 18 juni tijdens Lekker naar de Boer bij Nieuw Tuinzight van kunst en zomerse live muziek, leer over bijen van een imker, speel de druivenquiz en proef druivenbonbons van een meester bonbonmaker.

Voor meer info: www.druivenkwekerij.nl

q

Tekst Dorien Dijkhuis | Fotografie dutchphotography

roeger stond het Westland bekend om de druiven. Maar na de oorlog verdwenen die oude rassen geleidelijk. Alles was gericht op productie en massa, dus gingen tuinders over op andere gewassen. Druiven lenen zich niet voor massaproductie. De grootte van de opbrengst valt niet te manipuleren en de teelt is heel bewerkelijk. Druiven groeien langzaam. In de jaren zeventig maakten monocultuur en goedkope concurrentie uit Griekenland en Spanje bijna een definitief einde aan de authentieke Westlandse druivenrassen. Zonde van die fantastische smaken! Wij besloten die oude rassen voor de toekomst te behouden. En omdat je druiven niet kunt opjagen met kunstmest was biologisch een logische stap.’

‘Ik sta gisch’ achter bioloe om de

Ben je

een n organisatie? is een campagn biologisch va Download posters, zichtbaarheidDoe met ons mee . en t o r g er stikkers, social v n te en Arnold va e d il H ls a et n media, etc. op ht!

Nieuw Tuinzig www.Ontdekbio.n l/ cebook Downloads Like ons op Fa k.com/ www.facebooio Ontdekb Deze campagne is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie.

| zomer 2016 5

Maatschap Rozendaal

Als boer ben je rentmeester, vindt Hans Rozendaal. Samen met zijn broer Jan verbouwt hij verschillende soorten groenten. ‘Het is onze verantwoordelijkheid de grond gezond te houden voor de toekomst. Dat kan alleen als je biologisch boert.’

‘T

oen ik naar de landbouwschool ging koos ik bewust voor de biologische richting. Dat was halverwege de negentiger jaren, toen de prijzen dramatisch slecht waren. Er was op ons gangbare akkerbouwbedrijf amper genoeg inkomen voor mijn vader en broer. Laat staan als ik erbij zou komen. Voor ons was het duidelijk: gangbaar was niet vol te houden.

Met vallen en opstaan maakten we ons de biologische teelt eigen en schakelden het bedrijf om.’

boer ben je een soort rentmeester. We hebben de verplichting om goed voor ons land en de grond te zorgen. We zijn een familiebedrijf dat mijn opa in 1946 is gestart.

Alleen als we de grond gezond en vruchtbaar houden kunnen volgende generaties ook weer gezonde producten oogsten.’

Coöperatie en webwinkel ‘We telen nu gewassen die bij ons en onze grond passen.

We kijken ook anders naar de gewassen en de grond dan vroeger. We werken nu mét de natuur.

We lokken bijvoorbeeld roofvogels naar ons land met nestkasten om op een natuurlijke manier muizen 6 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2016

te verjagen.

We gaan veel verder dan de regels voor biologische landbouw. We vinden het bijvoorbeeld belangrijk om onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te houden. Daarom zijn we met drie andere boeren

een coöperatie en de webwinkel Biologisch Goed begonnen. We willen onze producten zoveel mogelijk regionaal afzetten.’

Rentmeester

‘Bio zit inmiddels in onze genen.

Het is een filosofie. Als

Maak op zaterdag 18 juni tijdens Lekker naar de Boer kennis met de mensen achter Biologisch Goed en vier met Jan en Hans tegelijkertijd hun 10-jarig bestaan. Ze geven een rondleiding over het bedrijf en op de ‘streekmarkt’ vertellen de verschillende telers over hun passie. Er zijn proeverijen en voor de kinderen is er onder andere een speurtocht uitgezet.

Voor meer info: www.biologischgoed.nl

Overesch

Jan Overesch besloot weer te gaan boeren zoals zijn voorouders het deden: biologisch én met een gesloten kringloop. ‘Het is een fijne gedachte dat generaties na mij ook weer van deze grond kunnen leven.’

‘W

e schakelden in de jaren negentig om naar biologisch omdat we steeds afhankelijker werden van bestrijdingsmiddelen, kunstmest en genetische manipulatie.

We zagen de vruchtbaarheid van de grond achteruit gaan en ergerden ons aan de enorme macht van een handjevol multinationals. We wilden weer boeren zoals onze voorouders dat op deze plek hadden gedaan: met respect voor de natuur en met aandacht voor dieren, gewassen en het milieu.’

‘Als gangbare boer wist ik lange tijd niet wat ik

miste, maar nu wil ik nooit meer terug. We kunnen onze eigen gewassen zo uit de grond in onze mond steken. Ze zijn niet bespoten met gif. We zien weer vogels die we eerder nooit zagen.’

Gelukkige varkens ‘Vooral aan de varkens zie je wat het verschil is tussen bio en gangbaar; vroeger waren ze schichtig, maar nu ze vrij naar buiten kunnen en lekker kunnen badderen in de modderpoel, zie je dat ze echt gelukkig zijn. Zoals die beesten van de zon kunnen genieten!’

‘De meeste boeren kiezen voor akkerbouw óf veeteelt. Wij hebben bewust

voor een gemengd bedrijf gekozen: akkerbouw, groenteteelt én varkens.

Dat zorgt voor een gesloten systeem; de varkens eten voer van onze eigen akkers.

En de akkers bemesten we weer met hun mest. Op die manier hoeven we geen mest aan te voeren en creëren we zelf geen overschot.’

Vijfde generatie ‘In 1798 startte mijn betovergrootvader hier een boerenbedrijf. Ik ben de vijfde generatie Overesch die hier boer is, mijn zoon Rick is de zesde. Ik vind het een bijzondere gedachte dat mijn betovergrootvader hier meer dan twee eeuwen geleden over zijn land uit-

keek en zag wat ik zie: een gezond land met gezonde dieren en gewassen.

Doordat we omgeschakeld zijn naar bio kunnen ook volgende generaties van deze grond leven. Een fijne gedachte.’

Op zondag 19 juni tijdens Lekker naar de Boer organiseert Overesch een streekmarkt met een proeverij. Ook kun je terecht voor een rondleiding over het bedrijf, de ‘Schooltuin’ is open en er is onder andere live muziek en een springkussen. Voor meer info: www.overesch.nl

q

| zomer 2016 7

Like ons op Facebook en ontdek de heerlijkste Japanse recepten!

Japans genieten!

Moderne, biologische Japanse producten op traditionele wijze bereid Hou jij ook zo van de pure smaken van de Japanse keuken? Unieke ingrediënten die je gerecht zo’n typische oosterse tint geven?

Hoewel men Japans eten meestal direct aan sushi verbindt, is deze bijzondere keuken zoveel meer dan dat! TerraSana wil als dé Japan expert van Nederland jou graag kennis laten maken met de mooiste en meest authentieke Japanse producten. Moderne producten die niet alleen op de meest traditionele wijze en met generatieslange ervaring gemaakt zijn, maar die ook nog eens biologisch zijn!

Noedels nemen een belangrijke plaats in in de Japanse keuken.

Daarom bieden wij je niet alleen heerlijke, glutenvrije varianten, maar ook de traditionele udon en soba. Op authentieke wijze gemaakt bij onze producent in Japan. Udon noedels zijn gemaakt van volkoren tarwe. Soba is het Japanse woord voor boekweit. Dit is dan ook het hoofdingrediënt. Als je weet wat er bij komt kijken om soba te maken, dan wordt het nóg leuker om het te eten!

Het mengen van de boekweit en het water is een kunst op zich en moet zeer nauwkeurig gedaan worden. Na het mengen wordt de soba uitgerold tot enorme repen. Dit is een klus die erg veel handwerk vereist en daardoor lang duurt. Daarna worden de repen met speciale messen in kleine reepjes gesneden en luchtgedroogd.

De nootachtige smaak, de perfecte textuur van de noedels en de manier waarop ze om je eetstokjes glijden is een genot voor iedereen!

Lekker met Japanse smaakmakers als miso, mirin en shoyu

TERRASANA.NL

Kaasboerderij Noorderlicht

Hun Wilde Weidekaas is beroemd tot over de grens. Volgens kaasmaker Maria van Gaalen heeft de kaas die smaak te danken aan de melk van de blaarkoprunderen én aan de biologisch-dynamische filosofie. ‘Alles hangt met elkaar samen.’

‘I

n de familie van mijn man Kees wordt al vier eeuwen kaas gemaakt.

Toen we die traditie in 1992 voortzetten, schakelden we vrij snel om naar biologisch.

We geloven dat je goed voor de grond en je dieren moet zorgen om een mooi en gezond product te kunnen maken. Vanaf het begin gingen we al een stap verder dan de regels voor bio voorschreven. Onze blaarkoprunderen lagen bijvoorbeeld in de ligboxenstal al op stro en we onthoornden de koeien niet, omdat we ze zoveel mogelijk in hun waarde wilden laten.’

Kruidenrijke weiden ‘Van de melk die onze blaarkopkoeien geven, maken we Wilde Weidekaas, een erkend streekproduct. Onze kaas is rauwmelks, omdat we een zo puur mogelijk product willen maken dat niet alleen gezond is, maar ook vol van smaak. Die smaak ontstaat doordat de melk van het oude

onze filosofie. We hebben hem acht jaar geleden laten ontwerpen door een architectenbureau. Het is zogenaamde organische architectuur. We wilden dat het qua vorm in het landschap zou passen en dat het gebouw een ambachtelijke uitstraling zou hebben. Het is zoveel mogelijk gebouwd van natuurlijke materialen.’

veeras Blaarkop heel romig is. De koeien grazen op kruidenrijke weiden en ze krijgen weinig bijvoeding.

We pekelen de kazen in zeezout en laten ze rijpen op houten planken. Hoe langer ze rijpen, hoe meer de smaak tot uiting komt.’

De toekomst ‘In 2013 zijn we volledig omgeschakeld naar biologisch-dynamisch, omdat het nog beter bij ons

past dan bio. Het is volgens mij de landbouw van de toekomst vanwege de focus dat alles met elkaar samenhangt. Als boer zorg je voor de gezondheid van je dieren, je grond, het water, de lucht en daarmee zorg je ook voor de gezondheid van de mens omdat je voedzame producten maakt, in tegenstelling tot producten die alleen ‘vullen’.’

‘Ook de boerderij past in

Leer op zaterdag 18 juni tijdens Lekker naar de Boer alles over organische architectuur van Marius Ballieux die de boerderij ontwierp, krijg een rondleiding van ontwerper Jan Gerhard Addink door de prachtige tuin, ontmoet de blaarkopkoeien, proef de verschillende rauwmelkse kazen en leer over weidevogels tijdens een wandeling door het weiland.

Voor meer info: www.kaasboerderijnoorderlicht.nl

q

| zomer 2016 9

ro ee

ok e e n s on

s

pro b

BIOLOGISCHE KOKOSOLIE

l

is c h

at

er

bio

og

ko ko

sw

Keeping it pure and simple!

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen staat hoog in het vaandel bij Omega & More.

We ondersteunen bijzondere sociale projecten met betekenis voor mensen in nood. Kijk op www.omegamore.nl voor meer informatie.

Tuinderij de Es Voor Bart Pijnenburg gaan biologisch en duurzaam, naast grond en gewas, vooral over mensen.

Tuinderij de Es is daarom ook een zorgboerderij, waar mensen tot zichzelf kunnen komen.

‘D

e tuinderij is altijd biologisch geweest.

De oude eigenaars hadden dezelfde filosofie als wij: als je de seizoenen in acht neemt, heb je geen kunstmatige ingrepen nodig. Bovendien kun je van het seizoen niet alleen gezond eten, maar ook heel lekker. Drie jaar geleden namen mijn vrouw Daniëlla en ik de tuinderij over. We telen meer dan tachtig verschillende soorten biologische groenten, fruit, kruiden en eetbare bloemen. De variatie aan gewassen en de stukken ruigtes in de tuin zorgen voor een grote biodiversiteit. De kas verwarmen we niet en we proberen onze ecologische footprint zo laag mogelijk te houden door producten in de regio af te zetten.’

Mensentuin ‘De natuur heeft een helend effect op ons gemoed, blijkt uit allerlei studies.

Dat is logisch, want onze voorouders hebben altijd in de natuur geleefd. Pas de laatste eeuwen zijn we steeds meer tussen

Op zondag 19 juni tijdens Lekker naar de Boer organiseert Tuinderij de Es een heus Food Festival. Proef behalve producten uit de tuin ook hamburgers van de Big Green Egg, sappen van de Biosapkar, pizza uit de houtoven of friet van de Frietvelo. www.tuindees.nl 18 - 19 JUNI 2016

het beton van de stad terechtgekomen. In de natuur werken heeft nog steeds een positief effect op ons. We zijn een zorgboerderij voor mensen met psychosociale problematiek. Mensen die bijvoorbeeld herstellen na een burn-out of een psychose of mensen die schizofreen zijn. Bij ons komen ze tot rust en

vinden ze een nieuwe basis om weer deel te kunnen nemen aan de maatschappij. Het is een echte mensentuin waar we elkaar ontmoeten. Elke dag lunchen we samen. Als je ons dan aan een lange tafel ziet zitten kun je onmogelijk zeggen wie de werkgevers, vrijwilligers, stagiaires, maatschappelijk werkers of cliënten zijn.’

Tijdens het 'Lekker naar de Boer' weekend kun je bij zo'n 160 biologische boerenbedrijven in heel Nederland terecht voor allerlei leuke en leerzame activiteiten. Je ziet, ruikt, proeft en ervaart het boerenleven. Maak kennis met een echte biologische boer en ontdek zijn passie voor het vak.

Afhankelijk van het bedrijf dat je bezoekt zijn er activiteiten zoals dieren knuffelen/aaien, in de hooiberg spelen, wol vilten, rondleidingen, proeverijen, eigen appelsap persen, bijenhotels maken etc.

Ga voor alle deelnemende bedrijven naar: www.lekkernaardeboer.nl/ ZoekEenBoerderij

D

| zomer 2016 11

de grootste van Nederland

Heb je al een setje bedreigde zaden in huis?

En heb je je ook als filiaalhouder geregistreerd bij de grootste zaadbank van Nederland? Want daar draait het om. Ons voedsel mag niet gemonopoliseerd worden door patenten-grootmachten. Zolang zaden in handen blijven van velen, is een gezonde voedseldiversiteit gewaarborgd.

Zo doe je mee!

Koop een pakketje zaden in de natuurvoedingswinkel of online op www.degrootstezaadbank.nl. www.degrootstezaadbank.nl Hier kun je je ook inschrijven als filiaalhouder van de grootste zaadbank van Nederland. Jouw locatie verschijnt dan op een online landkaart, zo kan iedereen zien dat er massaal zaden worden gespaard, bewaard, ingevroren en gezaaid. Hier kun je ook een donatie storten. Alle bedragen zijn welkom ter ondersteuning van acties, bezwaarprocedures en de lobby om de Europese octrooiwet te veranderen.

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR Bionext, De Bolster, Biowinkelvereniging, Natuurwinkel, Stichting Zaadgoed, Estafette, Eosta/nature & more, Ekoplaza, Milieudefensie, Green Organics.

12 s m a a k m a k e n d 3

RED ONZE ZADEN! nder de slogan Hart voor biodiversiteit, geen octrooi op leven voert Bionext al een paar jaar campagne tegen octrooien (patenten) op voedselgewassen. De reden? Steeds vaker vragen zaadmultinationals als Monsanto, Syngenta en Dupont octrooi aan op belangrijke natuurlijke eigenschappen van planten en dieren, waaronder natuurlijke ziekteresistenties. Als die eigenschappen niet worden gedeeld met concurrenten, krijgen deze bedrijven een steeds groter deel van de markt in handen en zal de variatie in rassen en gewassen afnemen. Want met zo’n patent worden ze eigenaar van alle planten, zaden én vruchten waarin deze eigenschap zit. ‘Voor ons is dat onethisch,’ zegt projectleider Maaike Raaijmakers.

Tekst Nicole Willemse

Niet ver van je bed ‘Octrooien beperken de innovatie in de veredeling en daarmee de diversiteit aan rassen voor onze voedselproductie.’ Wie denkt dat dit allemaal ver van z’n bed is, heeft het mis; het is niet alleen een ramp voor de voedseldiversiteit, het heeft directe gevolgen voor de keuze op je bord. ‘Arjen Lubach verbeeldde het mooi in zijn tv-programma Zondag met Lubach,’ vertelt Raaijmakers. ‘Hij pakte een kist vol verschillende soorten groenten en fruit en gooide daar steeds meer soorten uit, om te laten zien dat die in de toekomst mogelijk niet meer te koop zijn, lees: ze worden niet meer geteeld omdat het zaad voor de boeren niet meer voorhanden is. Klinkt dat onwerkelijk? Het is geen verre toekomst. Als de ontwikkeling van patenten op groenten niet gestopt wordt, zullen er sinds minder zaadbedrijven overblijven. Als gevolg daarvan zullen er minder rassen en minder gewassen op de markt komen.

Nu al wordt in gewassen als andijvie en witlof haast niet meer veredeld; straks horen ze tot de vergeten groenten. Een zorgelijke ontwikkeling. Door klimaatveranderingen veranderen ook

Door patenten op zaden eet je straks nog maar 1 soort…

Steun de actie en doe mee! www.degrootstezaadbank.nl Een campagne van

de teeltomstandigheden in het veld.

Het is daarom belangrijker dan ooit om nieuwe rassen te blijven ontwikkelen – ook bijvoorbeeld om gewassen aan te passen aan biologische teeltomstandigheden.’

Gentech voorbij ‘Bionext is betrokken bij de bezwaarschriften tegen een aantal octrooien dat is afgegeven en pleit in Den Haag en in Brussel voor een verbod op dit soort patenten. Wat veel mensen misschien niet weten is dat het allang niet meer alleen om gentech-gewassen gaat, ook op klassiek veredelde gewassen worden steeds vaker octrooien aangevraagd. Bijvoorbeeld op paprika’s met een natuurlijke afweer tegen een schadelijk insect en broccoli met een langere steel die daardoor mechanisch te oogsten is.’

Maak ook een back-up ‘Nederland is nu voorzitter van de Europese Unie en heeft de dreiging van patenten voor de landbouwsector hoog op de politieke agenda gezet. Nu de politieke kans er is, heeft Bionext een extra campagne op touw gezet waarin iedereen wordt opgeroepen om de biodiversiteit te redden. Wie een steentje wil bijdragen, koopt een setje zaden van gewassen die bedreigd worden door patenten: broccoli, tomaat, maïs, paprika en courgette. Je kunt ze invriezen, of zaaien als je een (moes)tuin hebt. Door ze te bewaren in je vriezer,

leg je er een voorraadje van aan. Je beschikt over een back-up, zou je kunnen zeggen, voor het geval er straks geen zaadbedrijf meer is dat die rassen op de markt brengt. Wie een tuintje heeft, duwt de zaadjes in de grond, teelt de groenten en wint zelf de nieuwe zaadjes. Die kun je dan weer zaaien, of uitdelen.’

Spannend Bionext probeert met deze campagne niet alleen bewustwording te kweken bij de Hollandse burger, maar ook de Europese medeburgers wakker te schudden. ‘Dat ons land alarm slaat is niet vreemd,’ licht Raaijmakers toe, ‘Nederland is marktleider in groentezaden. In andere Europese landen is het besef wat zo’n octrooi teweeg kan brengen er nog nauwelijks. Hoe meer maatschappelijke druk, hoe meer kans op succes we creëren in de politieke arena. Het wordt spannend. We moeten het behalve tegen de zaadmultinationals ook opnemen tegen bedrijven in bijvoorbeeld de farmaceutische industrie, die vrezen dat de discussie over patenten ook hun sector zal raken.’

Monopoliepositie ‘Soms leg ik het wel eens zo uit: met de hulp van patenten is Monsanto hard op weg de Microsoft van de voedselproductie te worden. Het gros van de mensen heeft Microsoft of Apple op zijn computer; er is keuze uit twee soorten.

Dat is voor je computer misschien niet zo erg, maar in ons voedingspatroon heb je het dan opeens over een radicale vereenvoudiging. Als er bovendien onvoldoende alternatieve rassen zijn om op terug te vallen, vormt dat een reële bedreiging voor onze voedselzekerheid. Ik hoop dat de consument zich ervan bewust is dat het keuzeaanbod van groenten en fruit in de winkelschappen en thuis op het bord bepaald worden door wat de boeren kunnen telen. Kies daarom vaker voor speciale groenten en fruit en eet divers, want als wij de voedseldiversiteit niet opeten, dan verdwijnt die ook.’ | zomer 2016 13

1

2

Ook op de fiets langs de oer-Hollandse boerderijen die meedoen met het Lekker naar de Boer-weekend? Geniet onderweg van een exotisch broodje. Een pittige traktatie bij elke picknick ĂŠn een makkelijke maaltijd op je balkon of in de tuin!

1 Broodje Vietnamese rosbief Bestrijk een broodje met zoete chilisaus, leg daarop blaadjes ijsbergsla, plakjes (stevige) mango en plakjes rosbief. Garneer met reepjes bosui en hele blaadjes koriander en geroosterd sesamzaad.

Snijd een graffiti-aubergine in lange, dunne plakken, bestrijk ze met miso en olie en rooster ze in een op 180 °C voorverwarmde oven in 25 minuten gaar. Bestrijk sneetjes brood met (vegan) mayonaise en wat wasabi. Leg er een blaadje sla en een dubbelgeslagen plak aubergine op. Zet eventueel vast met een prikker. Bestrooi met geroosterd zeewier en geroosterd sesamzaad.

3 Broodje Thaise omelet Klop 2 eieren met 1 tl maizena, 1 tl vissaus en 1 tl water los en bak hier een omelet van in wat olie. Verdeel de afgekoelde omelet over 2 broodjes en garneer met reepjes wortel, ringetjes rode peper, stukjes komkommer en gescheurde blaadjes basilicum.

3

4 Broodje Indonesische tofupannenkoekjes

4

Klop 1 ei los met ½ tl maizena, ½ tl ketjap,1 fijngehakt bosuitje en wat zout en sambal.

Knijp het vocht uit een kwart blok tofu en meng het met de staafmixer door het eimengsel.

Bak in een grote koekenpan met hete olie 3 pannenkoekjes.

Bestrijk 3 ronde broodjes met wat satésaus, leg er een tofupannenkoekje op en garneer met komkommer, blaadjes peterselie en seroendeng. | zomer 2016 15

Recepten Anneke Ammerlaan | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Bereiding Ingmar Niezen

2 Broodje Japanse aubergine

voor de exotische keuken

Al meer dan 25 jaar reist Amaizin de wereld rond en verzamelt de beste biologische gerechten en ingrediënten van rond de evenaar:

www.amaizin.com

• Wraps en maischips naar Mexicaans recept • Soya Bean Noodles uit Azië • Kokosmelk, curries en ananas uit Sri Lanka • Mexicaanse en Aziatische bonen-en linzengerechten

Eet goed, dat doet je goed Echte voeding is een feest van natuurlijke kleuren, smaken en geuren. Kies bewust voor kwaliteit en verse producten, authentieke bereidingswijzen en bescheiden hoeveelheden. Dat is de filosofie van Chantal Voets.

Haar ideeën en recepten heeft ze verzameld in ‘Eet goed dat doet je goed’.

Een mooi uitgevoerd, inspirerend boek vol informatie over de basis voor gezond eten, de oorsprong van producten en heerlijke gezonde recepten voor elke moment van de dag.

Deze verrukkelijke q ijsthee is daar een mooi voorbeeld van.

I

Tip!

ap?

Geen fan van appels Deze ijsthee smaakt ook heerlijk met sap ananassap, druiven r of welk sap je maa lekker vindt.

u

Prijs € 39,95 en te bestellen via www.amanvida.eu.

MAGIC F MATCHA IJSTHEE

voor 2 personen Een lekker gezonde ijsthee én een superfood! Matcha, een Japanse theesoort met veel antioxidanten, helpt je focussen en geeft je bakken energie.

1 theelepel Gulu Java Matcha | 2 eetlepels heet water | 1 mespuntje vanillepoeder | koud appelsap | ijsblokjes Los de Gulu Java Matcha op in het water. Dat gaat gemakkelijke met een (speciale Japanse) garde (zie foto). Voeg het mespuntje vanille toe. Vul de glazen met appelsap, ijsblokjes en het Matchamengsel.

r

soba somen, e de dunnitboekwe s noedel

100% boekweit noedels

klassieke soba noedels van tarwe en boekweit

kelpnoedels

boekweit en zoete aardappelsoba

brede noedels van zilvervliesrijst

konjaknoedels smalle noedels re van zilv st vliesrij

18 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2016

Noedels van Thaise rijst

zwarte rijstnoedels

Noodle up! smalle sojanoedels

groene sojanoedels

smalle zwarte sojanoedels

(onder) klassieke eiernoedels

udon noedels van volkoren tarwe

klassieke noedels, maar dan van spelt

brede udon van half volkoren meel

udon noedels s van zilvervlie en l ee m te js ri half volkoren tarwemeel

19

Noodle up!

Ze worden ook wel de oosterse pasta genoemd.

En dat terwijl noedels ouder zijn dan de Italiaanse pasta.

Zo onlosmakelijk als pasta is verbonden met de Italiaanse keuken, zijn noedels dat met de Aziatische keuken.

Tekst Anneke Ammerlaan | Beeld Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson

Symbool van een lang leven Noedels zijn deegwaren met een Aziatische oorsprong. Het deeg voor noedels wordt gewalst, oftewel heel dun uitgerold en vervolgens in lange dunnere of dikkere slierten gesneden.

Die vorm is niet voor niets, want de lange slierten staan symbool voor een lang leven.

De breedte van de slierten; dik, dun, breed of juist smal zorgen voor een verschil in mondgevoel.

Klassieke oosterse gerechten vragen om specifieke noedelsoorten.

Maar je kunt natuurlijk zelf ook experimenteren met wat je lekker vindt.

Soba is de Japanse naam voor noedels gemaakt op basis van boekweit.

Hoewel er ook soba is op basis van 100 procent boekweit, wordt soba traditioneel gemaakt van een combinatie van boekweit en tarwe.

Ook de heel dunne soba somen is gemaakt van boekweit en tarwe.

Spannend is ook de combinatie van boekweit met zoete aardappel, een glutenvrije soba. De boekweitnoedel wordt gebruikt in soepen en zomers in heerlijke salades.

soba somen, de dunne boekweit noedels

100% boekweit noedels

Konjak en kelp

Sojanoedels

zijn buitenbeentjes en ook geen noedels in de klassieke zin. Konjak is een wortel die heel veel vocht op kan nemen en heel weinig calorieën bevat. Een portie bevat slechts 10 calorieën. Hetzelfde geldt voor kelpnoedels, gemaakt van zeewier.

Deze bevatten zelfs nog minder calorieën: 2,6 per 100 g. Beide noedelsoorten kun je warm en koud verwerken.

zijn helemaal van nu. Gemaakt van verschillende soorten sojabonen, van nature glutenvrij en rijk aan eiwit en vezels. Je kunt ze net zo verwerken als alle andere noedelsoorten.

kelpnoedels

konjaknoedels

Rijstnoedels worden gemaakt van rijst en water.

Steeds vaker van zilvervliesrijst en zelfs zwarte rijst, zodat de noedels het goede van de rijst behouden. Ze zijn er in verschillende diktes en breedtes.

Oorspronkelijk worden ze verwerkt in soep, maar de dunne kun je ook frituren in wat olie, dan worden ze heerlijk krokant en zijn ze heel lekker als garnering van een salade.

kla soba ssieke bo van t noedels en ekweit arwe zo boekw en aarda ete ppeleit soba

brede n o edels smalle van zilvers l e noed r- vliesrijs t e van zilv st vliesrij Noedels van Thaise rijst

zwarte rijstnoedels

smalle sojanoedels

smalle zwarte sojanoedels

Eiermie

groene sojanoedels

(onder

) is de noedelsoort die we ook uit klassieke de Indonesische keuken kennen eiernoedel s en die veel wordt gebruikt voor bami en soep. Deze noedel klassieke wordt klassiek gemaakt van noedels, maar dan tarwemeel, maar er is tegenvan spelt woordig ook mie van spelt.

Udon is de klassieke tarwenoedel uit Japan.

Traditioneel gemaakt van witte bloem, maar tegenwoordig ook van halfvolkoren en volkoren meel, soms gemengd met het meel van bruine rijst. Dunne of ‘skinny’ Japanse tarwenoedels worden ook wel ‘somen’ genoemd. Udon wordt traditioneel gebruikt voor noedelsoepen, maar is ook lekker in een wokgerecht met een bouillonachtige saus.

udon udon noedels van brede noedels s volkoren udon van van zilvervlie tarwe half volkoren rijstemeel en en or lk meel vo half tarwemeel | zomer 2016 21

Zomersalade met aardbeien, geitenkaas en tijmhoning

DE TRAAY BIOLOGISCH E TIJMHONING

een heel eigen karak heeft ter. Kruidig en een beetje scherp. Heerl combinatie met iet ijk in s pittigs, zoals geite nkaas of in een ma voor de barbecue. De rin ade tijmhoning van De Traay komt uit Nieu Zeeland, waar de bij wen in natuurgebiede n of op het land va biologische boeren n vliegen, ver van ind us trie en verkeer, in ee gebied waar geen n gebruik wordt gema akt van bestrijding smiddelen.

22 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2016

Penne met zonnebloempesto en geroosterde broccoli

b

elke dag lekk er

w

NIEUWE BAND ZONNEBLO EMPITTEN

De Nieuwe Band haalt haa r biologische producten gra ag van zo dichtbij mogelijk. Daaro m zijn ze steeds op zoek naa r goe de producenten om mee sam en te werken. En dat luk t steeds vaker en steeds beter. Zo komen deze zonnebloe mp itten niet uit China, maar van vee l dichterbij, uit Hongarije .

| zomer 2016 23

ZOMERSALADE MET AARDBEIEN, GEITENKAAS EN TIJMHONING

PENNE MET ZONNEBLOEMPESTO EN GEROOSTERDE BROCCOLI

FALAFELBURGER MET CITROEN-KNOFLOOKSAUS

hoofd- of lunchgerecht, 4 personen

hoofdgerecht, 4 personen

1-2 bosuitjes, in dunne ringetjes | 1 eetlepel witte wijnazijn | 1 krop botersla | 1 bak aardbeien | 3 eetlepels tijmhoning| zout | 4 eetlepels (avocado) olie | 200 g zachte in stukjes verdeelde geitenkaas | 3 eetlepels in stukjes gescheurde basilicumblaadjes | versgemalen peper

500 g broccoliroosjes | 200 g cherrytomaatjes (bij voorkeur marzano) | 6 eetlepels zonnebloemolie | zout, fijngewreven gedroogde rode peper | 60 g zonnebloempitten | 30 g platte peterselie | 1 uitgeperste teen knoflook | zout en peper | 300 g (volkoren) penne pasta

200 ml volle Griekse yoghurt | ½ theelepel geraspte citroenschil | 1 uitgeperste teen knoflook | 1 eetlepel fijngehakte koriander | zout | 1 aubergine | 1 courgette | 1 eetlepel olie | 1 theelepel ras el hanout of Marokkaanse kruiden | 4 falafelburgers | 4 (hamburger)broodjes

Meng de bosuitjes met de azijn en marineer ze minimaal 5 minuten.

Gebruik van de krop sla de mooie zachte bladeren voor de salade en bewaar de rest voor een soep of stamppotje. Scheur grote bladeren eventueel in stukken.

Maak de aardbeien schoon en halveer ze.

Los 1 eetlepel honing op in de azijn met uitjes en klop de olie en naar smaak zout erdoor.

Meng de slabladeren met de aardbeien, geitenkaas, basilicum en dressing en verdeel over 4 borden. Druppel de resterende 2 eetlepels honing over de salade en maal er wat peper over. Zet de honingpot op tafel, zodat iedereen zelf nog wat honing over de salade kan laten lopen. Lekker met vers geroosterd brood.

Verwarm de oven voor op 200 °C. Meng op de bakplaat de broccoliroosjes met de halve cherrytomaatjes, 1 eetlepel olie, wat zout en rode peper en rooster de groenten in de oven in ca. 25 minuten gaar.

Rooster de zonnebloempitten in een droge koekenpan goudbruin en schud ze op een bord. Stop de helft van de afgekoelde zonnebloempitten in een blender. Voeg de peterselie, knoflook en 2 eetlepels olie toe en maal met de pulseknop alles tot een grof mengsel.

Voeg nu terwijl de machine draait de rest van de olie toe. Proef en breng op smaak met zout en peper.

Kook de penne volgens de aanwijzingen op het pak gaar. Vul een kopje met kookvocht van de pasta en giet de penne af. Roer in de pan een deel van de pesto met een scheutje water door de saus.

Schep de broccoli en tomaatjes erdoor en verdeel de pasta over 4 borden. Garneer met de achtergehouden geroosterde zonnebloempitten en geef de rest van de pesto erbij.

24 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2016

Roer de yoghurt, geraspte citroenschil, uitgeperste knoflook, koriander en naar smaak zout door elkaar.

Snijd de aubergine en de courgette schuin in 4 lange plakken en bestrooi ze met zout en ras el hanout kruiden. Bewaar de rest van de aubergine voor een pastasaus en schaaf eventueel de rest van de courgette in dunne plakjes.

Verhit de olie in een hapjespan en bak de groenteplakken in ca. 5 minuten gaar. Leg ze op een bord. Bak nu de falafelburgers aan elke kant 2-3 minuten. Rooster of verwarm intussen de hamburgerbroodjes en snijd ze open.

Bestrijk de broodjes aan de binnenkant met wat saus en leg er een falafelburger, een plak aubergine en een plak gebakken courgette tussen. Leg daarop de geschaafde courgette. Serveer de rest van de saus erbij.

Tip: dit gerecht kun je ook heel goed op de barbecue bereiden.

Recepten Anneke Ammerlaan | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Bereiding Ingmar Niezen

hoofd- of lunchgerecht, 4 personen

b

elke dag lekk er

w

Falafelburger met citroenknoflooksaus

LBURGERS Deze erlijke PROLATERRE FALAkikFE een he kererwten en tofu is

van falafelburger op basis lletjes. De lekker de bekende falafelba op ie iat en makkelijk var pan, maar natuurlijk r kun je bakken in de pittige gekruide burge ssiek tussen een cue. Serveer hem kla e ook grillen op de barbe met een lekkere salad kere knoflooksaus of broodje met een lek d. zomermaaltij enten als een lichte van geroosterde gro | zomer 2016 25

Wij zijn zuiver in herkomst, zuiver in kwaliteit, zuiver in ons verhaal.

Wijj zijn Zuiver Zuivel.

biodynamische kwaliteit

www.zuiverzuivel.nl www zuiverzui i

• bereid met melk van unieke biodynamische boerenbedrijven die continu in ontwikkeling zijn • van koeien met hoorns

Echte boeren zuivel, rechtstreeks van de boerderij uit het natuurgebied Weerribben-Wieden ZONDER TOEGEVOEGDE BIET- OF RIETSUIKER GEZOET MET AGAVE

WWW.WEERRIBBENZUIVEL.NL

Winkelwaar

Nieuw!

Toca produceert alle biologische honing zelf, waardoor het de volledige controle heeft over de traceerbaarheid. De honing wordt uitsluitend lokaal gewonnen in het Spaanse Galicische gebergte, ver van de gangbare landbouw.

Voor het maken van de bijenraten gebruikt Toca alleen eigen biologisch gecertificeerd bijenwas, waardoor het bedrijf grip heeft op de gezondheid op de imkerij. www.natudis.nl

Nieuw

!

Adviesprijs € 4,89 en € 8,59 | 270 en 500 g

zeegroente

Kelp noodles zijn gemaakt van kelp (een zeewier), natrium alginaat (een natriumzout uit bruin zeewier) en water. De vrij neutrale smaak neemt de smaak aan van het gerecht dat je aan het bereiden bent. Rauw of gekookt lekker in salades en soepen, of als vervanging van pasta in een Italiaans of wok-gerecht. Koolhydraaten vetarm. www.natudis.nl Adviesprijs vanaf € 4,99 | 340 g

crunch Walnoten uit Moldavië die niet perfect uit de schaal gekomen zijn bij het kraken. Ze zijn goedkoper en natuurlijk net zo lekker! De producent werkt samen met zo’n 2500 kleine boeren die een eerlijke prijs krijgen voor hun noten en 100 notenkraaksters die werken onder hele goede arbeidsomstandigheden. Een mooie gedachte. www.nieuweband.nl Adviesprijs vanaf € 8,99 | 500 g

ontspanneN huid

Deze scheercrème is gemaakt van echte zeep met rustgevend organische riet-extract en andere plantaardige ingrediënten. Het romige schuim laat het scheerblad zachtjes glijden over de contouren van de huid. Geen synthetische geuren. www.natrada-biologischeverzorging.nl Adviesprijs vanaf € 4,49 | 75 ml

| zomer 2016 27

W

U NIE

van nature

L T AARDAMANDE CRACKERS ME KROKANTE BIO PT CE RE EENVOUDIG

rijstmeel

aardamandel

Glutenvrij ZONDER TOEGEVOEGDE SUIKER, 100% MELKPRODUCTEN, EIEREN, GIST EN AROMA’S

& BIO

zeezout

=mjg%FYl K9K % (/+,( H]Ym_j]k % >jYf[] % ]mjg%fYl8]mjg%fYl&[ge % ooo&d]hYaf\]kÛ]mjk&Zag

Boer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de

coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie.

Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.

Winkelwaar

4 x nieuw!

Het assortiment van Nuts & Berries breidt zich uit. De Cocos Bar is een lekkere combi van knapperige kokoschips, sinaasappelstukjes, sesamzaadjes en gepofte rijst.

De Very Berry bevat cranberries en lekker veel (cashew) noten, de Cacao Bar dadels, kokoschips, chiazaad en cacao. En de Pistache is gevuld met pistachenoten, cranberries, pruimen en zonnebloempitten. www.nieuweband.nl Adviesprijs vanaf € 1,35 | 135 g

nieuw

goed poetsen!

De biologische tandpasta van Urtekram reinigt effectief dankzij het grijskleurige krijt uit de bodem van de zee. De toegevoegde aloë vera helpt bij de bescherming van het tandvlees en de mirre heeft een desinfecterende werking.

Door de zoete venkel wordt tandenpoetsen een kinderspel. www.natrada-biologischeverzorging.nl Adviesprijs € 3,99 | 75 ml

oeroud-duits

Dit Buckel-lemmet mes van Windmühlenmesser met het zorgvuldig met de hand gepolijste lemmet en massief

kersenhouten handvat wordt al meer dan 140 jaar zo gemaakt. Het is even goed geschikt om brood(jes), kaas en salami te snijden, als om boter te smeren.

pan met patina

Adviesprijs: € 24,65 | 220 mm lang w.v. lemmet 120 mm www.windmuehlenmesser.de

20 € korting

De zware en robuuste Arcana braad- en grillpannen van Fissler worden verkozen om hun warmteeigenschappen. Bij veelvuldig gebruik krijgen deze pannen een patina die zorgt dat niet alleen het vlees, maar ook de bijgerechten bijzonder smaakvol zijn.

Geschikt voor alle warmtebronnen, maar ook voor in de oven. buitenkeuken of op de BBQ. Adviesprijs € 169,00 | dia van 28 cm, inhoud 3,8 liter

Met voucher tijdelijk € 20,00 goedkoper!

Kijk op www.smaakmakend.nl of www.fissler.nl/voucher

| zomer 2016 29

advertenties

NI

O

PE

N

DA

G

18

JU

de beste bio-adresjes Vers en diepvries biologisch vlees van rund, varken,kip en lam.

Direct van de boerderij!

Kijk op www.degroenegeer.nl

OPLEIDINGEN

specialiseren in natuurvoeding Voed je op Kraaybeekerhof aan de bron van biodynamisch kraaybeekerhof.nl

VIVE LA FÊTE! VADERDAG

TIP!

OBILOT NATUURTEXTIEL in Zutphen. Mode, basics, biobabyuitzet, Demeterwol, hennep, biokatoen, zijde, kinderwagens, bed en zo. Groenmarkt 1, www.obilot.nl De Roek Vakantiebungalows bij Otterlo, 1500m van Hoge Veluwe.

Met biologische winkel, speeltuin, kinderboerderij en vegetarische maaltijden www.deroek.nl EKO textiel bij PURE COVERZ: bed-bad-tafel-keuken & stoffen www.purecoverz.nl 0226-341965 Héérlijke bio/veg. vakantie in Auvergne, Fr. kamer/yurt/tent.

Wandelen, rust, gastvrijheid: www.lagarnasette.net nu al 25 jaar!

Biologische en natuurlijke kleding, garens en textiel, bezoek www.ecotex.nl ECOlonie - sinds 1989 dé plek voor een betaalbare, creatieve en inspirerende vakantie!! www.ecolonie.eu

Bestel op www.adopteereenkip.nl

SMAAKMAKEND 3• zomer 2016 Smaakmakend is een uitgave van Bionext. Het blad verschijnt vijf keer per jaar en wordt u aangeboden door uw biologische specialist. In Smaakmakend vindt u recepten met biologische producten en verhalen over de herkomst van ons voedsel.

Vragen of opmerkingen?

Mail of schrijf Bionext.

Uitgever Bionext | Laan van Vollenhove 3221 | 3706 AR Zeist | tel (030) 233 99 70 | smaakmakend@bionext.nl Redactie Anneke Ammerlaan (hoofdredacteur) | Andre Brouwer (redactieraad) | Sabine Horsting (redactieraad) | Casper Kromkamp (redactieraad) | Vormgeving Marc van Meurs | Yullan Oosterhof Fotografie & Illustratie Sven Benjamins | Shutterstock.com | Kato Tan Aan dit nummer werkten mee Bianca Daniels | Dorien Dijkhuis | Ulrika Gustafsson | Femke Mosch | Ingmar Niezen | Nicole Willemse Lithografie Grafimedia Amsterdam Drukwerkbegeleiding Machiel Oudheusden, Sumis Printmanagement Druk Roto Smeets

www.gezichtspunten.nl Brochures over gezondheid van lichaam, ziel en geest

Acquisitie Renáta Horenová | Advertenties kunnen zonder opgaaf van redenen worden geweigerd.

Eco-logies in de Achterhoek.

Modern comfort, warme sfeer. www.detimmerschuur.nl

ISSN: 1385-9625 © Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/ of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en fotograaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt.

Voor eventuele onjuistheden is Bionext niet aansprakelijk.

Smaakmakend wordt gedrukt op chloorvrij en gerecycled papier.

Wilt u hier ook adverteren?

Dat kan al vanaf 60,00 (excl. btw). Meer info: Bionext, Renáta Horenová, tel. (06) 186 50 517 en horenova@bionext.nl of kijk op www.smaakmakend.nl

Adopteer een kip of haan Zo kunnen zij, net zoals jij, genieten van een héérlijk buitenleven.

colofon

Vaker biologisch nieuws ontvangen? Op www.bionext.nl/nieuwsbrief kun je je opgeven voor verschillende digitale biologische nieuwsbrieven.

een frisse kijk

Rachel de Vries houdt van avontuur. Samen met haar man Edwin reist ze de wereld rond op zoek naar nieuwe uitdagingen. Aan de westkust van Amerika raakten ze verslingerd aan frozen yoghurt, kortweg ‘froyo’, en besloten: ‘dit gaan we in Nederland introduceren.’

Tekst Nicole Willemse | Fotografie Kato Tan

Vorig jaar gingen ze van start met hun eigen West Coast Frozen Yoghurt, gemaakt van pure Hollandse biologische yoghurt. ‘In dit ijs zit ons gevoel van vrijheid.’

frisheid en lichtheid in die wat mij betreft helemaal bij de zomer en het strand passen.

Ik vind - niet onbescheiden - ons mango-ijs briljant. Je maakt er trouwens ook fantastisch lekkere smoothies van.’

West Coast Frozen Yoghurt? ‘We hebben een voorliefde voor strand, buitenlucht en een ongedwongen sfeer. De voorwaarden voor ons yoghurtijs zijn verse volle Hollandse yoghurt – géén room en óók geen roomijs met een yoghurtsmaak – en puur fruit. Onze froyo’s worden met de hand gemaakt in een kleine ambachtelijke ijsfabriek. Het ijs is 100 procent biologisch, er zitten geen toevoegingen in die we zelf nooit zouden eten. En hoewel we volle yoghurt gebruiken, zit er veel minder vet in dan in roomijs. Het smaakt heel anders; er zit een

Kijk op biologisch? ‘Biologisch is belangrijk: gezonder voor je lijf en beter voor de wereld om je heen. Biologisch vraagt om een andere manier van telen en om andere leefomstandigheden voor dieren. Daar zit iets in waar iedereen beter van wordt. We eten zelf al heel lang biologisch – waar het kan. We geloven met heel veel passie in puur eten. Biologisch of niet is soms een keuze in kosten. Het zou voor ons ondenkbaar zijn als onze frozen yoghurt niet biologisch zou zijn.’

Duurzaam? ‘Dat is lastig in het geval van West Coast Frozen Yoghurt. Het feit dat ons yoghurtijs ingevroren bewaard moet worden, maakt het per definitie een minder energiezuinig product. Voor onze ingrediënten proberen we wel alles lokaal te krijgen, maar ja, met mango’s is dat in Nederland ingewikkeld. Duurzaam is nog steeds niet mainstream, merken wij: een echt duurzame biologisch afbreekbare ijsverpakking zonder hoge footprint, die ook nog eens in je vriezer past hebben wij nog niet gevonden.’

Waar te koop? ‘We kijken kritisch naar de locaties waar onze West Coast Frozen Yoghurt past. Je kunt onze froyo’s niet in de supermarkt kopen, maar wel bij de natuurvoedingswinkel. Daar zijn we op onze plek, we voegen iets toe aan het assortiment: de combinatie van biologisch en yoghurtijs vind je daar nog niet. En we richten ons natuurlijk op strandtenten. Heel leuk: deze zomer staan we met onze niet-gemotoriseerde bakfiets langs de stranden van de gemeente Bergen, van Egmond tot Camperduin. Wie weet komen we je daar tegen!’ www.westcoastfrozenyoghurt.com

| zomer 2016 31

ik kies voor

vandaag geen mes

Controle Certisys BE-BIO-01.

Als iedereen één keer per week geen vlees zou eten, zou onze planeet daar enkel baat bij hebben

Maak een verschil op www.vandaaggeenmes.com Ga naar onze website en deel een foto van je plantaardige maaltijd of van jouw persoonlijk #VandaagGeenMes gebaar. Zo spaar je niet alleen onze planeet, maar steun je ook Goodplanet.

Doe mee en maak een verschil!

#VandaagGeenMes www.limafood.com

#VandaagGeenMes