Smaakmakend 03 15

nยบ 3 | zomer 2015

van uw biologische specialist

Verrassende innovaties op het boerenland Japanse BBQ: Licht en exotisch Oude weckpot, nieuwe smaak!

lekker zomergevoel

NIEUW: Tofu Tomaat-Basilicum

Ideaal voor in de salade

Ideale producten voor een ideale wereld. Dat is ons ideaal. In onze keuken zijn we dan ook altijd op zoek naar een nog lekkerder product voor een nรณg betere wereld. En met onze nieuwste smaakvariant Tofu Tomaat-Basilicum is dat behoorlijk goed gelukt. Een zomerse traktatie op je bord, waar iedereen blij van wordt. Biologisch, 100% plantaardig en boordevol hoogwaardige eiwitten. Proef het zelf en laat je verrassen!

De lekkerste recepten vind je op ProLaTerre.com

inhoud

zomer 2015

10 22

4 Coverfotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustavsson | Culinaire realisatie Ingmar Niezen

recepten in dit nummer 10 Tofu-teriyaki-spiesjes | ‘Sushi’ van kip met wasabimayonaise | Gelakte zalm | Gegrilde aubergine met misomarinade | Salade van groene groenten met umeboshi dressing

23 Frittata met rijstroom, spinazie en artisjokharten | Rijstsalade met bonen en zoetzure groenten | Wortelsoep met rijstnoedels en groene groente

4 Nieuwe ontdekkingen op het boerenland

De innovatieve technologie in de landbouw neemt een enorme vlucht, merkt Jan Willem Bakker. Dat mag ook wel, want we hebben volgens hem te lang stil gestaan

10 Exotische zomeravond

Slinger de avond in met een warm kommetje dashi of kruidenbouillon. Zo komt iedereen gelijk in de stemming voor een Japans barbecuefeestje met gelakte zalm, tofuspiesjes en nog veel meer

16 Vitaliserende voeding

Fermenteren: de stokoude conserveertechniek is herontdekt door sterrenkoks. Wat er zo mooi aan is? De producten krijgen een bijzondere smaak, nieuwe vitamines en levende bacteriën.

En die zijn weer goed voor onze darmflora

en verder in dit nummer 20 22 27 31

Zomerse prik Elke dag lekker Winkelwaar Een frisse kijk: Nieske Neimeijer | zomer 2015 3

Innovatie op het De biologische boer krijgt steeds meer hulp van technologie. Een machine die onkruid wiedt of luizen wegjaagt is allang geen science fiction meer. Die ontwikkelingen zijn goed voor de boer ĂŠn voor de bodem.

Tekst Dorien Dijkhuis | Beeld Henx.nl

Op zaterdag 20 juni en zondag 21 juni stellen ruim 160 biologische boeren en tuinders hun erf open voor publiek.

Tijdens dit Lekker naar de Boer weekend vertellen de boer en boerin je alles over hun bedrijf en kun je meegenieten van tevreden koeien, modderige biggen en volle akkers met gezonde groenten. Kijk voor alle boerderijen en activiteiten op www.lekkernaardeboer.nl

4 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2015

bioboerenland b ACTIVITEITEN � Jonge kinderen kunnen een

BioBoerenBewijs halen waarop ze zelf invullen wat ze allemaal gedaan hebben op de boerderij

� Voor iets oudere kinderen is er een informatie-/werkblad over biologisch en het Jaar van de Bodem 2015 (zie ook pag. 9)

� Wie op de fiets naar de biologische boerderij wil gaan kan kiezen uit ruim 25 mooie fietsroutes.

Deze zijn gratis te downloaden op www.lekkernaardeboer.nl/fietsroutes

| zomer 2015 5

Innovatie op het bioboerenland

P HET GEMENGDE BIOLOGISCHE bedrijf dat Jan Willem Bakker samen met zijn vader runt in Munnekezijl zijn ze altijd op zoek naar innovatieve technieken die hen kunnen helpen de bodem op een zo goed mogelijke manier te bewerken.

Daarmee won Bakker Bio begin dit jaar de Ekoland Innovatieprijs.

Verrassingen ‘Neem bijvoorbeeld onze schoffelmachine die werkt met perslucht. We schaften hem aan om onkruid tegen te gaan.

Toen bleek tot onze verrassing dat hij behalve onkruid ook de eitjes van de koolvlieg wegblaast.’ Ook kwamen ze er bij toeval achter dat ploegen niet per se nodig is. Jan Willem: ‘Het land was een tijdlang onberijdbaar, dus ik kon er niet met de machine op. Het ging tegen mijn natuur als boer in, maar ik kon niet anders. Toen bleek dat ploegen helemaal niet noodzakelijk was.’

Moeilijke keuze Het zette aan tot denken. Wás ploegen wel zo goed voor de bodem? Spoelen er niet veel te veel mineralen weg in losgemaakte grond? Wat gebeurt er eigenlijk in de bodem wanneer je die omspit? ‘De bodem bestaat grofweg uit twee lagen’, vertelt Jan Willem. ‘De bovenste laag bevat veel bacteriën. Die hebben lucht nodig. Eronder zitten voornamelijk schimmels. Als je dat omkeert, steek je de schimmeldraden stuk en krijgen de bacteriën niet voldoende zuurstof. Het duurt een hele tijd voordat de bodem zich hersteld heeft.

Inmiddels ploegen we daarom niet meer.’ Het was een moeilijke keuze om te stoppen met ploegen. Ze hadden jarenlang niet anders gedaan. Jan Willem was eerst bang dat de slakken het over zouden nemen. Maar de natuur bleek zich heel goed zelf te kunnen redden. ‘Ongeploegde grond trekt loopkevers aan. En laat die nou net de aartsvijand van de slak zijn.’

Rijpaden Dat soort inzichten gaf vertrouwen de bodem zoveel mogelijk met rust te laten en het bodemleven te voeden. En daar schoot de techniek bij te hulp. Bij Bakker Bio telen ze bloemkool, glutenvrije haver, knolselderij, penen, pootaardappelen, pompoenen en verschillende soorten groenbemesters

6 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2015

met behulp van het rijpadensysteem. ‘We telen op drie meter brede ruggen met een smal rijpad aan weerszijden voor de machine. En omdat de machine nooit ergens anders rijdt hoeven we de bedden niet te betreden en blijft het bodemleven in balans. De kolen groeien veel gelijkmatiger.

Daardoor hoeven we maar vier keer te oogsten in plaats van zes. Dat scheelt zowel tijd als energie.’

Grasbrokken Bemesten doen ze met vaste mest van hun eigen vee. En ook met groenbemesters. Een paar jaar geleden ontwikkelden ze speciale grasbrokken waarmee ze hun gewassen bijmesten. Die brokken bleken heel goed uit te rijden met de zaaimachine. ‘Ook weer zo’n toevallige ontdekking’, zegt Jan Willem. ‘De zaaimachine ‘poot’ de groene mestbrokjes heel dichtbij de plant. Dat hebben we ook te danken aan GPS. Daarmee is biologisch boeren veel makkelijker geworden. Zo kan ik de gewassen veel nauwkeuriger poten, maar ook veel dichter op het gewas schoffelen dan vroeger. Dat scheelt een hoop handwerk, en dus geld. En het is ook veel beter voor de planten.’

Chemie versus technologie De innovatieve technologie in de landbouw neemt een enorme vlucht, merkt Jan Willem Bakker. Dat mag ook wel, want we hebben volgens hem lang stil gestaan. ‘Na de oorlog waren we vooral gericht op productie. Er moest veel voedsel worden geproduceerd. In dezelfde tijd vonden we – trouwens ook toevallig – kunstmest uit. Die focus op chemie zette een rem op de ontwikkeling van techniek in de landbouw. Want waarom zou je investeren in de uitvinding van een schoffelmachine wanneer je onkruid ook weg kunt spuiten met een chemisch middel?’

Het einde van de ontwikkelingen is volgens hem nog lang niet in zicht. ‘Biologisch wordt een steeds grotere partij in de landbouw. Voor machinefabrikanten wordt het daardoor steeds aantrekkelijker om in nieuwe technieken te investeren. Ik denk dat het de toekomst van biologische boeren er alleen maar beter op maakt. Het maakt de risico’s die met de biologische teelt gepaard gaan beter beheersbaar. En het helpt ons de bodem op een zo natuurlijk mogelijke manier te bewerken zonder op opbrengst in te leveren. Het scheelt mest, brandstof en mankracht en het is ook nog eens beter voor de gewassen.’

‘JAN WILLEM WAS EERST BANG DAT DE SLAKKEN HET OVER ZOUDEN NEMEN. MAAR DE NATUUR BLEEK ZICH HEEL GOED ZELF TE KUNNEN REDDEN’

Zelf zien hoe de schoffelmachine werkt?

Dat kan op 21 juni. Dan is in het kader van Lekker naar de Boer iedereen welkom op het bedrijf van Jan Willem Bakker. Kijk voor informatie op www.bakkerbio.nl of www.lekkernaardeboer.nl

| zomer 2015 7

DE PUURSTE BIOLOGISCHE PRODUCTEN TerraSana Positive Eating TerraSana was een van eerste om een complete, mooie en uiteraard biologische lijn Raw Superfood te introduceren.

Sindsdien is er veel veranderd.

Raw Superfood is niet meer weg te denken uit de dagelijkse voeding en heeft een geheel nieuwe kijk gegeven op hoe waardevol echte voeding wel niet kan zijn. Deze bijzondere producten maken je ontbijt, lunch, sportdrank, of homemade taart zoveel spannender. Daar worden we allemaal een stukje vrolijker van. Dat is positive eating!

Raw Superfood maakt onze voeding echt een stukje leuker.

En natuurlijk probeert iedereen een graantje mee te pikken.

Maar wij blijven trouw aan ons uitgangspunt: alleen de puurste biologische ingrediĂŤnten uit de beste betrouwbare bron zijn goed genoeg voor onze Raw Superfood-lijn. Geen concessies!

TerraSana RawSuperfoods zijn te vinden in het schap van de natuurvoedingsspeciaalzaak.

TERRASANA.NL

Lekker naar buiten!

INFORMATIEBLAD VOOR DE KINDEREN Wat groeit er eigenlijk op en onder de grond? Voor de kinderen is er ook dit jaar weer een weekend lang van alles te zien en te ontdekken op de biologische boerderij.

KOOK EN EET JE BIOLOGISCH? Dan ben je goed en lekker bewust bezig.

Heb je kinderen? Hier is een tip voor groot en klein: dit jaar is het op 20 en 21 juni weer open huis (en erf!) op het platteland. Kom naar Lekker naar de boer. DĂŠ kans om biologisch van dichtbij te ervaren en ook hĂŠt ultieme moment om je kind(eren) spelenderwijs vertrouwd te maken met wat biologisch nu eigenlijk in de praktijk betekent.

Weetjes waar je wijzer van wordt Omdat 2015 is uitgeroepen tot het Jaar van de Bodem, is speciaal voor kinderen van 8-12 jaar het informatieblad gemaakt Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Ze krijgen het gratis bij de bioboer tijdens de open dagen.

Het blad staat vol weetjes waar je wijzer van wordt en er is van alles in te doen: een rebus oplossen, quizvragen maken, een experiment opzetten, leren proeven in een smaaktest en meedoen aan een wedstrijd.

Meer dan een hap zand Ondertussen krijgen kinderen mee dat de bodem meer is dan een hap zand. Even graven en ze weten van alles over vruchtbaarheid, de kringloop, wisselteelt wisselte t elt en de dieren die in

de grond leven. En over de biologische boer(in), die zo goed mogelijk probeert samen te werken met de natuur, natuurlijke (koeien)mest gebruikt, geen landbouwgif inzet om onkruid te verdelgen en voor de vruchtbaarheid steeds een ander gewas op hetzelfde stuk grond teelt.

Smaak begint in de bodem Natuurlijk gaat biologisch ook over smaak. Smaak begint in de bodem.

Alle aandacht en tijd die de boer in de grond steekt voor een gezonde bodem, heeft positieve effecten op de oogst - en die eten wij weer op.

Dat wij daarmee mee boffen, besef je des te meer na Lekker naarr de boer.

Is je agenda op 20 en 21 juni al vol?

Surf dan naar lekkernaardeboer.nl om hett informatieblad d 'Wat weet jij over biologisch en over de bodem?' te downloaden (zie: promotiemateriaal). Daar vind je ook leuke boerenkleurplaten voor jongere broertjes en zusjes. Nog een tip: op de website staan meer dan 25 fietsroutes langs biologische boerderijen!

| zomer 2015 9

Japanse barbecue menu vo0r 6 personen TOFU-TERIYAKI-SPIESJES ‘SUSHI’ VAN KIP MET WASABIMAYONAISE GELAKTE ZALM GEGRILDE AUBERGINE MET MISOMARINADE SALADE VAN GROENE GROENTEN MET UMEBOSHI DRESSING WITTE RIJST

drankadvies JASMIJNTHEE

WITTE WIJN: GEWÜRZTRAMINER, BIJV. YCARO UIT CHILI

10 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2015

EEN PAAR TIPS: Begin de barbecue met een kommetje dashi of kruidenbouillon. Dat wekt de eetlust op en brengt iedereen gelijk in Japanse sferen.

Gebruik voor het koken van de rijst iets meer water, zodat de rijst een beetje kleverig is. Zo past hij perfect bij de lichte dressings en het sausje.

Sojasaus is een smaakversterker voor gerechten. Gebruik het dan ook net zoals de Japanners: niet te overdadig.

De gerechten worden niet alleen te zout, maar je proeft de andere smaken ook niet.

Serveer bij de barbecue Japanse gember, wasabi en sojasaus, zodat iedereen zijn gerechten naar eigen smaak kan kruiden.

Gebruik een speciale grilltopper voor de gerechten. Dit is een rooster met kleine gaatjes. Zo vallen kleinere gerechten niet tussen de spijlen door op de kooltjes.

En ten slotte: begin pas met grillen als de kooltjes wit zijn. Dan pas is de ideale temperatuur bereikt en krijg je het lekkerste smaakeffect.

Recepten Anneke Ammerlaan | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Koken Ingmar Niezen

Licht en smaakvol: een barbecue met een Japanse twist. Minder vet, minder zwaar en met subtiele smaken. Een exotische verrassing voor een zwoele zomeravond

| zomer 2015 11

Japanse barbecue

salade van groene groenten met umeboshi dressing 1 theelepel wasabipoeder | 2 theelepels umeboshi pasta | 2 eetlepels mirin | 1 eetlepel sojasaus | geraspte schil van 1 citroen | 3-4 eetlepels avocado-olie | 300 g sperzieboontjes | 250 g doperwten | 1 bosuitje, fijngehakt | 50 g rucola | 1 avocado, in dunne plakjes

Roer de wasabipoeder met 2 theelepels water tot een pasta.

Laat in 5 minuten op smaak komen.

Klop in een schaal een dressing van de umeboshi, mirin, sojasaus, geraspte citroenschil en avocado-olie. Roer naar smaak wasabi en zout door de dressing.

Kook of stoom de boontjes en doperwten in ca. 8 minuten beetgaar. Giet de groenten af en meng ze samen met de bosui door de dressing in de schaal. Laat de groenten afkoelen en meng vlak voor het serveren de rucola en plakjes avocado door dee groenten.

tip:

gelakte zalmfilet 350 g zalmfilet zonder vel | ½ theelepel citroensap | 2 eetlepels sojasaus | 2 eetlepels mirin | 1 eetlepel noodle broth (flesje) of 1 theelepel geconcentreerde bouillon | 100 ml sake | 2 eetlepels suiker

Bestrijk de zalm dun met citroensap, strooi er wat zout over en leg de zalm 1 uur in de koelkast.

Breng in een pannetje de sojasaus met de noodle broth, mirin, sake en suiker aan de kook en laat op middelhoog vuur tot een dunne stroop inkoken. Laat dit afkoelen.

Dep de zalm vlak voor gebruik met keukenpapier droog. Gril de zalm (op de grilltopper) 2-3 minuten, keer de zalm en gril de andere kant 2-3 minuten. Bestrijk intussen de bovenkant van de zalm met het ingekookte sausje. Keer de zalm nogmaals en gril nog 1 minuut. Bestrijk de kant die nu boven ligt met het sausje en gril deze kant ook nog ca. 1 minuut.

Voeg enkele eetlepels water aan de overgebleven saus toe, breng aan de kook en laat 1 minuut koken. Serveer het sausje bij de zalm.

eer wasabi en maak iets m asabist voor de w re e d ik ru eb g i. ij de kipsush mayonaise b

gegrilde aubergine met misomarinade

tofu-teriyaki-spiesjes

2 aubergines | 2 theelepels misopasta | 1 eetlepel versgeraspte gember | 2 tenen knoflook, geperst | 1 eetlepel sojasaus | 1 eetlepel rijstazijn | 1 eetlepel zonnebloemolie | 1-2 eetlepels verse korianderblaadjes

1 blok stevige tofu | 4 eetlepels mirin | 4 eetlepels sake | 4 eetlepels Japanse sojasaus | gemalen gedroogde rode peper | 1 eetlepel zonnebloemolie | 3 bosuitjes, in dikke repen | 1-2 eetlepels sesamolie | 12 satĂŠprikkers

Snijd de aubergines overlangs in dunne plakken. Bestrooi ze met heel weinig zout en laat ze zo 1 uur liggen.

Roer een pasta van de miso met gember, knoflook, sojasaus, rijstazijn en olie.

Dep de plakken aubergines met keukenpapier goed droog en bestrijk ze aan beide kanten met de pasta.

Gril de aubergines op de barbecue in 5-6 minuten gaar. Keer ze af en toe.

Bestrooi de aubergines met de koriander en serveer ze lauwwarm of op kamertemperatuur.

Leg de tofu op een bord, leg er een omgekeerd bord op en verzwaar dit met een met water gevulde pan. Laat de tofu minimaal 1 uur uitlekken. Snijd de tofu in 6 plakken van ca. 1 cm dik en snijd elke plak in twee driehoekjes.

Klop in een platte schaal de mirin, sake en sojasaus door elkaar. Roer er heel weinig zout en naar smaak gedroogde rode peper door. Marineer de tofu 20-30 minuten.

Laat de tofu uitlekken en vang de marinade op. Steek elk driehoekje tofu op een satĂŠstokje en bestrijk de tofu met de olie. Gril de tofu op de barbecue aan elke kant 2-3 minuten.

Gebruik eventueel een speciale grilltopper, zodat de spiesjes niet in het vuur vallen. Bestrijk de bosuitjes met een beetje olie en gril ze ook 2-3 minuten.

Klop de sesamolie door de resterende dressing. Leg de bosuitjes op de tofu en serveer de dressing erbij.

12 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2015

ca. 12 stuks

| zomer 2015 13

Je cholesterol in balans Voldoende cholesterol is belangrijk. Bijvoorbeeld voor de bouw van je cellen en hormonen. Maar teveel is ongunstig. Gelukkig kan je die balans zelf beĂŻnvloeden...

Goede voeding met voldoende groente en fruit, vis en de voedingssupplementen van Natufood, dragen bij aan de instandhouding van een normaal cholesterol gehalte. Zoals bijvoorbeeld Natufood Lijnzaadolie, Lijnzaad gebroken, Lynolax ontbijtmix en Haverzemelen. Maar ook met het vervangen van verzadigde- door onverzadigde vetten en voldoende bewegen zorg je bewust voor een betere balans!

Natufood is ook goed voor: antioxidanten, je energie, stofwisseling en stoelgang. Check natufood.nl voor alle producten, toepassingen, verkoopadressen en recepten!

Natufood maakt gezond makkelijk. Iedere dag. Al ruim 30 jaar.

Natufood past in een gevarieerd voedingspatroon en een gezonde levensstijl.

Japanse barbecue

‘Sushi’ van kip 1 kleine winterwortel 1 kleine prei 1 flinke kipfilet 1 eetlepel tomatenpuree 1 eetlepel geraspte verse gember 1 eetlepel sojasaus gemalen rode peper 1 eetlepel olie 100 ml mayonaise wasabi (uit tube of van poeder) 6 cocktailprikkers

Snijd de wortel en prei in dunne repen van ca. 10 cm lang en kook ze in water met een beetje zout in 2-3 minuten beetgaar. Laat ze in een vergiet afkoelen. Snijd de kipfilet met een scherp mes overlangs in 6 dunne, lange plakken. Leg de plakken kipfilet elk tussen twee velletjes huishoudfolie en klop de kipfilet met een klopper of een pannetje vrij dun uit.

Roer een pasta van de tomatenpuree, gember, sojasaus, rode peper en een klein beetje zout. Bestrijk de kip met de helft van dit mengsel. Verdeel de reepjes wortel en prei over de kip, rol de plakjes kip op en zet ze vast met een cocktailprikker. Roer de olie door de rest van de kruidenpasta en bestrijk de kiprolletjes aan de buitenkant met de pasta. Meng de mayonaise met de wasabi.

Gril de kip’sushi’ in ca. 8 minuten (op de grilltopper) op de barbecue gaar. Keer ze regelmatig, zodat ze rondom mooi bruin worden. Serveer de wasabimayonaise erbij. | zomer 2015 15

Tekst Nicole Willemse | Fotografie Sven Benjamins & Shutterstock.nl

OVERAL TER WERELD DOEN ZE HET: fermenteren is zo oud als de weg naar Rome. In ons land is de oeroude bewaartechniek van voedsel bezig met een revival, die wordt aangevoerd door driesterrenchef Jonnie Boer en andere topkoks. En ook hobbykoks zijn enthousiast.

Geen wonder, weet Peter van Berckel, alias fermenPeer, alias Picander - scharrelkok én medeoprichter van de kookschool voor natuurvoeding De Groene Kookacademie.

Dat enthousiasme heeft niet meer zozeer te maken met de manier om voedsel langer houdbaar te maken. ‘Nu gaat het om de bijzondere smaak die zich ontwikkelt en, tegenwoordig ook belangrijk, om het feit dat gefermenteerd voedsel gezond is – nóg gezonder dan je wellicht denkt.’

‘In alle culturen over de hele wereld wordt gefermenteerd’, vertelt Van Berckel. ‘In Groenland graven de Inuit een kuil waarin ze dode zeedieren begraven die ze er na een jaar weer uithalen, in Papoea-Nieuw-Guinea wordt cas-

16 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2015

savewortel gefermenteerd zodat het giftige blauwzuur wordt afgebroken. Uit Korea kennen we kimchi en miso is een Japanse vorm van schimmelfermentatie. En wij hebben zuurkool. Maar ook Hollandse kaas en schimmelkaas zijn gefermenteerd.’

Nieuwe vitaminen en goede bacteriën Het is een volstrekt natuurlijk proces, aldus Van Berckel. ‘Bij de fermentatie van groenten worden koolhydraten door bacteriën omgezet in melkzuur, maar ook gisten en enzymen helpen mee. Een verbazingwekkende transformatie, waarbij het voedsel zichzelf conserveert. Verbazingwekkend, omdat het eigenlijk de enige voedselbehandeling is waarin het product méér wordt dan het was.’ Meer dan het was? ‘Als je groente kookt, dan breek je van alles af aan het product: de kleur vervaagt, een deel van de vitaminen spoel je weg, de smaak vervlakt. Bij fermentatie ontstaan er nieuwe

Peter van B erckel

is natu urvoed verzor ingskun gt cate dige en ring. Hij De Groe geeft l ne Kook es aan academ gastco ie, verz lleges, orgt kookde kookwo monstr rkshop aties en s. Specia van Sm al voo aakma r lezer kend or s ganisee worksh rt Pete ops fer r m entere Voor in n. format scharr ie: elkok@ picande r.nl

| zomer 2015 17

BRENG JE ZOMER OP KOKOSSMAAK Hagelwitte stranden, kristalhelder water en een lekker koel briesje ‌ je smaakpapillen nemen je mee op ontdekkingstocht naar de tropen. Verfrissende biokokosnoot uit Sri-Lanka, verrassend gecombineerd met 100% biologische ananas, chocolade, rijst of amandel. Verken ons nieuwe, uitgebreide kokosassortiment met zalige drinks, een exotisch plantaardig alternatief voor yoghurt en een subliem dessert om van te smullen. Proef het lekkerste uit de tropen puur, op ontbijtgranen, in smoothies & shakes of in je smakelijkste recepten. De mogelijkheden zijn eindeloos!

Laat je culinair inspireren op www.provamel.com of op Instagram, #provamel. En vergeet niet je creaties te delen!

Volg ons op

te ‘Als je groen oel je een kookt, dan sp eg vitaminen w deel van de . kt la v er kv en de smaa n tie ontstaa ta en rm Bij fe en in m a vit er nieuwe Bk is en de smaa nders’ a fascinerend

stoffen, zoals B-vitaminen, en worden ongewenste stoffen afgebroken, denk bijvoorbeeld aan fytinezuur in graan. De grote gezondheids-winst van fermentatie is dat je vitaliserende en levende voeding eet. Gek genoeg zijn veel goede bacteriën met de industrialisatie uit de voedselbereiding verbannen. Mensen hebben een fobie gekregen voor bacteriën, we zijn kwijtgeraakt dat bacteriën ook je vrienden zijn. n.

Gefermenteerd voedsel is een bron van levendee goede bacteriën, die weer heilzaam zijn voor dee darmflora.’

Fascinerende smaak Toch zullen de topchefs het daar niet (alleen) voor doen. Wat doet fermentatie voor de smaak? k?

‘De smaak is fascinerend anders dan het oorspronkelijke product. Enorm expliciet. Je proeftt de frisse smaak van het melkzuur, iets zout en natuurlijk de enorme transformatie van smaak k door het fermentatieproces. ‘ Je kunt van alles fermenteren; knoflook, auber-gine, radijs, de zaden van Oost-Indische kers …

Ik heb laatst dragon en peterselie gefermenteerd in een zoutoplossing. Je proeft vooral de etherische olie uit de kruiden, lekker in salades, soepen en sauzen.

Oké, stel dat je er zelf mee wil beginnen? ‘Handig is dat fermenteren een eenvoudige conserveertechniek is, waar geen stroom en stekker aan te pas komen. Dus je hebt geen moeilijk of duur apparaat nodig – zelfs geen koelkast.

Je hebt behalve wat groente alleen een glazen weckpot en zout nodig. Kies stevige najaars- of wintergroenten zoals bloemkool, biet, wortel, een koolsoort, knolselderij, schorseneren of topinamboer. Essentieel bij groentefermentatie is dat de groente beschadigd wordt door snijden of kneuzen, zodat de melkzuurbacteriën goed hun werk kunnen doen. De toevoeging van zout helpt deze gewenste bacteriën. Je zet de groente

onder water en sluit de pot luchtdicht af. Nu is het een kwestie van geduld.’

Wie zelf aan het fermenteren slaat, is goed bezig: je verduurzaamt je voedsel door het langer houdbaar te maken en met het conserveren zonder apparaat bespaar je ook nog eens energie. Fermentatie past in de slowfoodgedachte, het rijpen neemt z’n eigen tijd en de fermentatie vindt plaats door verschillende bacteriën die van nature in de omgeving aanwezig zijn. En zo is het ecologische cirkeltje rond: in lente en zomer is het makkelijker om vers voedsel te eten, in de koude maanden van het jaar nuttig je je eigen gefermenteerde, levende en vitaliserende voedsel. Met als tip van Peter van Berckel: liever elke dag een hapje gefermenteerde groente op de rand van je bord dan eens per week een vol bord.

www.groenekookacademie.nl facebook fermenPeer www.picander.nl

| zomer 2015 19

DÉ ZOMERTREND

Biologische prik Hiermee kun je worden gezien op een zonnig terras of tijdens een straatfeest deze zomer: biologische limonade. Of het nu een vriendelijk zachte vlierbloesemlimo is, een lekker pittig gemberbiertje of een spannende pruim-kardemom mix.

e y whnaidt is Berr s e limo voor deze

uiker De basis t geen su en er word p sa n te d ch vru ef eens e voegd. Pro aan toege e perzik guave of d cranberryssen. met gojibe

PROVIAN

T

Wat ooit be gon als limon ade voor een Be rlijns straatfe est is nu een echt merk. In vijf smaken, waaronder rabarber.

HÖLLINGE Biologische

limonade

alle ingrediënten, Voor biologische frisdrank moeten gische oorsprong zoals fruit, suiker en kruiden, van biolo n oorsprong zijn en De aroma’s moeten van natuurlijke z zijn. et. k worden gezo de limonades mogen alleen natuurlij zoetstoffen. tige tma kuns geen Ze bevatten dus urlijke natu de en word ring Als conserve . uikt gebr n zure fruit

BELVOadIesR van Belvoir,

de limon Echt Engels zijn het eigen eeste fruit van m t he r oo rv aa w het eigen ok gebruiken ze O t. m ko ijf dr be s lemonade st klassieker al aa N . er at w on br limoen. aken als kokoszijn er ook sm

20 s m a a k m a k e n d 3 | zomer 2015

R

Fris en lekker vo l prik zijn de limon o ades van Höl linger. Ze zijn (heel licht) gezo et met rietsuike r.

Verkrij r gbaar in flesj es en blikjes.

WHOLE EARTH

Limonade van vroeger: dat is

het uitgangspunt voor de drankjes van Whole Earth.

In vertrouwde smaken als citr oen en bijzondere smaken als gember.

Wostok

Bionade

biologische trendsetter in Al jarenlang lychee of obeer eens de limonades. Pr iant. de kruidenvar

Echt hip zijn de drankjes van Wostok uit Berlijn.

De smaken zijn volkomen onverwacht en intens.

Pruim-kardemom bijvoorbeeld, bedoeld om net zoals alcohol langzaam van te genieten.

L APIenBbeU dit entje, want

buit Eigenlijk een it Frankrijk. vrije cider u ol h co is een al illende in vijf versch De cider is er n en ronder citroe smaken, waa aturel. natuurlijk n

Naturfrisk

Deze limonades komen uit Den emarken en zijn er in maar liefst twaalf sma ken, waaronder tonic, bitterlemon, cola en een pitt ig gingerbeer.

| zomer 2015 21

elke dag lekker

Frittata met Rijst Cuisine, spinazie en artisjokharten hoofdgerecht, 3-4 personen 4 eetlepels olijfolie | 1 middelgrote rode ui, gesnipperd | 2 tenen knoflook, fijngehakt | 600 g spinazie | 5 eieren | 125 ml Rijst Cuisine (1 pakje) | 100 g Parmezaanse kaas, geraspt | 150 g gemarineerde artisjokharten (pot of blik), in kleine stukjes | 5 takjes dille, fijngehakt | 1 eetlepel witte wijnazijn | 1 eetlepel honing | rechthoekige ovenschaal, ingevet

RIJST CUISINE Dit puur plantaardige en biologische alternatief voor room van Provamel bevat maar 8 procent vet.

Te gebruiken in sauzen, in soepen, als basis voor desserts en taartvulling.

Kortom in elk gerecht dat je een fluwelig en romig tintje wilt geven. Rijst Cuisine is ook lekker in de koffie.

22 s m a a k m a k e n d 1 | zomer 2015

Verwarm de oven voor op 175 °C. Verhit 1 eetlepel olie in een ruime hapjespan en fruit hierin de ui en knoflook 3 minuten op laag vuur. Voeg op hoog vuur deel voor deel 500 g spinazie toe en laat de groenten al omscheppend slinken. Schep het spinaziemengsel in een zeef en laat de groente uitlekken.

Klop in een kom de eieren met de Rijst Cuisine, Parmezaanse kaas en naar smaak zout en peper door elkaar. Schep de uitgelekte

spinazie, de artisjokharten en de dille door het eimengsel en schenk dit in de ovenschaal.

Zet de schaal op het rooster in het midden van de oven en laat de frittata in ca. 25 minuten gaar worden. Klop voor de dressing in een ruime schaal de resterende 3 eetlepels olie, de azijn, honing en naar smaak zout en peper door elkaar en schep de resterende 100 g spinazie erdoor. Serveer de salade bij de frittata. Lekker met ciabatta.

Rijstsalade met bonen en zoetzure groenten hoofdgerecht, 3 personen 400 g bospeen | 1 dunne prei, in 2 stukken van ca. 8 cm lang | 100 ml witte wijnazijn | 1 eetlepel honing | 200 g basmatirijst | 1 citroen, schoongeboend | 5 eetlepels zonnebloemolie | 1-2 eetlepels fijngehakt korianderblad | 1 blik azukiboontjes (400 g), uitgelekt | 100 g witte amandelen

Snijd de wortels en stukken prei in lange dunne reepjes, leg ze in een zeef en overgiet ze met kokend water. Laat de groente uitlekken. Klop in een kom de azijn met de honing door elkaar, schep de prei en wortel erdoor en marineer 1 uur.

Kook de rijst volgens de aanwijzingen op de verpakking. Rasp de gele schil van de citroen en pers de vrucht uit. Klop in een ruime schaal een

dressing van 1 eetlepel citroensap, de geraspte citroenschil, zonnebloemolie, koriander en naar smaak zout en peper. Schep de rijst door de dressing en laat de smaken 30 minuten intrekken.

Laat de prei met wortel goed uitlekken en meng dit samen met de azukiboontjes door de rijst.

Rooster de amandelen in een droge koekenpan lichtbruin en strooi ze over de rijstsalade.

BASMATIRIJST

Ruik je deze rijst, dan krijg je meteen een associatie met het land van herkomst: India. De rijst is droog en van nature kort kokend. De boeren in Noord-India die de basmatirijstt voor De Nieuwe Band verbouwen zijn aangesloten bij een fairtrade-project en ontvangen een dubbele fairtrade premie. | zomer 2015 23

AUTHENTIC

100% VEGAN

Duurzame Amanprana rode palm olie, gezond en lekker in de keuken. Vol vitamine E & carotenen, voor een snel bruinende en goed beschermde huid Duurzaam & etisch: Red het regenwoud en de biodiversiteit in Colombia. Onder het peterschap van Sir David Attenborough zet World Land Trust (WLT) zich in om het regenwoud en haar 10 miljoen planten en dieren te beschermen. Per liter Red Palm wordt er 1 boom gered. Reeds meer dan 40ha gered. De Allianties krijgen een premie voor bio, onderwijs, gezondheid en duurzaamheid. Het palmfruit komt van kleinschalige allianties naar Daabon die het perst volgens de regels van de kunst. Iedereen gelukkig: jij, de telers en Amanprana.

DUURZAAM

Gezond: Amanprana Red Palm bevat 10 maal meer carotenen dan wortelBESCHOUWT tjes. Red Palm is bovendien zeer rijk RODE PALM OLIE ALS DE MIRAKEL aan vitamine E (7 soorten). Rode palm VOEDING VAN 2013 is de rijkste bron aan tocotriënolen, een specifieke vitamine E die de veroudering van de ogen en de huid door de zon tot 30x beter voorkomt dan andere vitamine E. Uw huid bruint sneller en is beter beschermd tegen de zon.

“Ik gebruik al jaren Red

DR. OZ

“

Palm voor mijn gezondheid.

De gedachte dat ik daarmee de biodiversiteit van het regenwoud red, maakt me steeds weer gelukkig.”

Annika Bengtzon, Yoga lerares, Noorwegen

Lekker: Red Palm geeft de typische Afrikaanse en Latijns-Amerikaanse smaak en mooie goudkleuring aan je gerechten. Amanprana Rode palmolie met spinazie is supervoedsel voor de ogen.

Proef de traditie in de authentieke seitan van Bertyn: veel eiwitten, weinig koolhydraten, 100% vegan Wat is seitan? Wat is authentieke seitan? Seitan betekent letterlijk “gemaakt van eiwitten”. Het verhaal begint meer dan 1000 jaar geleden bij de boeddhisten. Ze aten geen vlees of vis. In hun zoektocht naar plantaardige proteïne ontstond seitan. Met 2x meer eiwitten dan tofu en 20x minder vet. Ze teelden tarwe en spelt. Pesti„Een flink aantal producten cides bestonden niet. Ze gebruikten van Bertyn is niet van tarwe krachtige oergranen. maar van spelt gemaakt - en Traditie en kunde. Na de oogst niet zomaar spelt, maar werden de oergranen vermalen tot Oberkülmer Rotkorn oerspelt. meel. Ongewenste zetmeel en suiDe seitan van tarwe wordt overigens ook van een kers werden uitgewassen.Met afwisoersoort gemaakt: Manitoba selend warm en koud zuiver water. oertarwe. Een authentieke Het resultaat was een koolhydraatseitan dus, ambachtelijk arm en eiwitrijk deeg. Dat werd gemaakt van oergranen, met gekneed tot de perfecte textuur. Een traditioneel gefermenteerde kunde die van de seitanmaker meersojasaus. Wij zijn alvast dere jaren ervaring vereiste. enthousiast!“ Eerlijke ingrediënten. De boedVegatopia, dhisten kookten de seitan in een Amsterdam, Nederland smaakvolle bouillon. Een traditionele sojasaus met gember, knoflook en kombu algen. Zo creeerden ze hun heerlijke eiwitrijke seitan.

Authentiek recept. Vandaag maken de seitanmakers van Bertyn nog steeds authentieke seitan. Al 3 generaties lang.

Met oer-granen zoals Oberkulmer Rotkorn spelt and Manitoba tarwe. In een traditionele sojasaus die 15 maanden rijpte in eiken vaten. Volgens een 500 jaar oud recept van Yoshio Aoki. Koolhydraatarm en onweerstaanbaar lekker. Alles 100% bio. Beter voor jou. Beter voor onze aarde.

“

u Bekijk het filmpje op YouTube

SUPER VOEDING

www.bertyn.be

SUPER VOEDING

info www.noble-house.tk

0% JUNK

118 kcal /100g

134 kcal /100g

AMAN PRANA SERENE LEVENSKRACHT

• Tel. 00 32 3 620 26 56 • www.noble-house.tk •

100% VEGAN

0% JUNK

AUTHENTIEKE SEITAN

info: www.bertyn.be Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu

Recepten Anneke Ammerlaan | Fotografie Sven Benjamins | Styling Ulrika Gustafsson | Koken Ingmar Niezen

elke dag lekker

WORTELSAP

Voor het wortelsap van Ekoland worden de wortelen geoogst als ze rijp en vol van smaak zijn. Het persen gebeurt direct na het oogsten, waardoor de smaak optimaal is. Wortelsap is heerlijk om zo te drinken, maar ook een fantastische basis voor een snelle maaltijdsoep.

Wortelsoep met rijstnoedels en groene groente hoofdgerecht, 3 personen 200 g kipfilet, in reepjes | 2 eet eetlepels sojasaus | 1 eet eetlepel kokos- of | zonn zonnebloemolie | 1 limoen, sch schoongeboend | 1 kippenbou bouillontablet | 300 g bro broccoli, in roosjes | 300 ml wo wortelsap | 2 theelepels ge geraspte verse gember | 1 rode peper zonder zaadje fijngehakt | ½ struik jes, p paksoi in dunne reepjes | 1 g brede rijstnoedels | 150 (1 eetlepel geroosterde sesamzaadjes)

Meng in een kommetje de reepjes kip met de sojasaus en de olie en marineer 20 minuten op kamertemperatuur.

Rasp de groene schil van de limoen en pers de vrucht uit.

Breng in een pan 400 ml water met het bouillontablet aan de kook en kook de broccoli hierin 3 minuten. Schep de broccoli met een schuimspaan uit de pan op een bord.

Schenk het wortelsap bij de bouillon in de pan en voeg de gember, geraspte limoenschil en naar smaak limoensap en rode peper toe. Kook de soep zachtjes 5-6 minuten.

Verhit een kleine koekenpan en roerbak hierin de kip– reepjes in enkele minuten bruin en gaar. Bereid de noedels volgens de aanwijzingen op de verpakking.

Voeg de paksoi toe aan de soep en kook 1 minuut mee.

Verdeel de noedels en broccoli over 3 wijde kommen.

Schenk de soep in de kommen, leg de reepjes kip erop en garneer eventueel met het sesamzaad. | zomer 2015 25

Zuiver Zuivel Demeter gaat een stap verder: niet gehomogeniseerd zuivel van koeien met hoorns gesloten kringloop in de regio O

O

O

www.zuiverzuivel.bio

Zuiver Zuivel Postbus 5 1906 ZG Limmen Tel: 072 5054100 E-mail: info@ecomel.nl

Winkelwaar

Honinghuidje H Bee n natural cosmetics is een vertrouwd merk met honing, stuifmeel, bijenwas propolis en andere mooie natuurlijke of pro ingre ingrediënten. Geen synthetische geuren kleurstoffen, kl siliconen, parabenen of aa aardolieproducten. In 2015 en 2016 kome komen er nieuwe producten voor gezicht, haar, lichaam en de verpakkingen worden verni vernieuwd. Houd het schap in de gaten!

www.detraay.com www Check www.beenaturalcosmetics.com Ch

Afrikaanse A frikaanse limo l imo Crunchy C runchy b bite

Apen houden van de vruchten van de Afrikaanse baboabboom, vandaar de

GreenAge biedt als eerste bio biologische freekeh. Je gebruikt deze groene tarwe met een licht geroosterde, nootachtige smaak en een crunchy bite zoals je bulgur, couscous en andere granen gebruikt: als basis voor salades, risotto’s, bij tajines en stoofschotels. Of strooi eens een handje door de soep. Freekeh is ook superlekker met vers fruit en yoghurt.

bijnaam: apenbroodboom. Dit poeder

www.greenage.nl

www.terrasana.nl € 5,29 | 400 g

wordt gemaakt van de gedroogde vruchten, de smaak doet denken aan vanille, peer en een vleugje grapefruit.

Roer het door een glas (bron)water voor een frisse limonade. Of mix het in zomerse sapjes, smoothies, toetjes en fruitsalades. € 11,95 | 190 g

Wokken in 7 lagen

De wokken van Demeyere werden in samenwerking met chefs uit het Verre Oosten ontwikkeld. Het speciale 7-lagenmateriaal zorgt tot aan de rand voor een optimale warmtespreiding in de wok. Niet alleen geschikt voor roerbakken, maar ook voor stomen, frituren, bakken en braden of koken. In diverse maten.

www.demeyere-nederland.nl Adviesprijs vanaf € 169,- | wok Ø 26 cm

| zomer 2015 27

lekkerndboer

LekkernaardeBoer

In het weekend van 20 en 21 juni stellen ruim 160 biologische boeren en tuinders hun erf open voor publiek.

Tijdens dit Lekker naar de Boer weekend vertellen de boer en boerin je alles over hun bedrijf en kun je meegenieten van tevreden koeien, modderige biggen en volle akkers met gezonde groenten.

Kom

Kijk voor alle boerderijen en activiteiten op www.lekkernaardeboer.nl

Mmm Mmm

kijken en proeven

en maak kennis met biologische boeren en tuinders!

Mmm

DA

G

:2

0

ju

ni

Campagne gefinancierd met steun van de Europese Unie

academie gastronomie landgoed

O

PE

N

in

fo

op

le

id

in

ge

n

biologischlekkernatuurlijk.nl

Voed je inspiratie en verruim je inzicht Opleidingen natuurvoeding over aarde, voeding en gezondheid kraaybeekerhof.nl

A tavola!

Winkelwaar

De 100% BIO - Quinoa pasta van Nature Cro Crops o wordt nog gewoon door de echte meesters in Italië gemaakt, in het h hart van Toscane. En dat verschil proef je: de volle smaak is ronduit delizioso. d Dus wat komt er op tafel? Een dampende schaal met spaghetti, fusilli of toch de penne?

www.naturecrops.nl p Adviesprijs € 2,69, | doos 400 g A

65% Haver Niet alleen de havervlokken zijn van Demeter-kwaliteit, ook het grootste deel van de overige ingrediënten.

De havermuesli van het Duitse biodynamische landbouwbedrijf Bauckhof is er in de variant Rozijnen en Zaden en Noten. Het aandeel havervlokken is heel hoog (zo’n 65%) en ook het aandeel Demeteringrediënten mag er zijn: 90% en meer.

www.nieuweband.nl Adviesprijs vanaf 3,49 | 425 g

Veggie spreads

All FFarm V Allos Vegetables t bl h heeft ft een ffrisse i biologische groentespread boordevol groente in lekker grove stukjes. Lekker op brood, maar ook geweldig op een toastje of als smaakmaker door een salade.

Ontdek alle zes smaken: Spinazie – Pijnboompit, Paprika – Trio, Tomaat – Prei, Komkommer – Munt, Doperwt – Basilicum en Pompoen – Gember.

www.allos.de Adviesprijs potje p j € 2,49, , ,|p j 135 g

Dorstlessend Relaxed Rela Re laxe xed d in d de e tu tuin in o off op h het et b balkon alko al kon n met vriendinnen bijpraten met deze Zin in de… Zomer thee van de Organic Flavour Company. Het is een verfrissende kruidenthee met frisse munt, zachte vlierbloesem en citroen. Heerlijk dorstlessend, ook als tintelfrisse ice tea!

www.ofc.nl Adviesprijs € 2,59 | 20 zakjes

| zomer 2015 29

advertenties

de beste bio-adresjes OOL! BACK TO SCH KFLESSEN IN R D S V R E DUURZAM OMMELS EN BROODTR

7,5% ING KORT p met

m k! een Ju bij Gr ode Smaa c e d t/m geldig 15 -20 31-07

De Roek Vakantiebungalows bij Otterlo, 1500m van Hoge Veluwe.

Met biologische winkel, speeltuin, kinderboerderij en vegetarische maaltijden www.deroek.nl OBILOT NATUURTEXTIEL in Zutphen. Mode, basics, biobabyuitzet, Demeterwol, hennep, biokatoen, zijde, kinderwagens, bed en zo. Groenmarkt 1, www.obilot.nl Heerlijke bio/veg.vakantie in Frankrijk! Kamer, yurt of tent.

Wandelen, rust, gastvrijheid: www.lagarnasette.net Biologische kleding, puur natuur, huidvriendelijk ondergoed, www.ecotex.nl BIO-RON BIO LOGISCH VOOR DIER EN TUIN, diervoeding, duurzame bodemverbeteraars en BIO BLIJE BIJEN BALLEN. www.bio-ron.com EKO textiel bij PURE COVERZ: bedbad-tafel-keuken & stoffen www.purecoverz.nl 0226-341965

colofon SMAAKMAKEND 3 • zomer 2015 Smaakmakend is een uitgave van Bionext. Het blad verschijnt vijf keer per jaar en wordt u aangeboden door uw biologische specialist. In Smaakmakend vindt u recepten met biologische producten en verhalen over de herkomst van ons voedsel.

Vragen of opmerkingen?

Mail of schrijf Bionext.

Uitgever Bionext | Laan van Vollenhove 3221 | 3706 AR Zeist | tel (030) 233 99 70 | fax (030) 230 44 23 | smaakmakend@bionext.nl Redactie Anneke Ammerlaan (hoofdredacteur) | Andre Brouwer (redactieraad) | Casper Kromkamp (redactieraad) Vormgeving Marc van Meurs | Yullan Oosterhof Fotografie & Illustratie Henx.nl | shutterstock.com | Sven Benjamins | Kato Tan Aan dit nummer werkten mee Bianca Daniels | Ulrika Gustafsson | Femke Mosch | Ingmar Niezen | Jasper Vink | Nicole Willemse Lithografie Grafimedia Amsterdam Drukwerkbegeleiding Machiel Oudheusden, Sumis Printmanagement Druk Roto Smeets Acquisitie Renáta Horenová | Advertenties kunnen zonder opgaaf van redenen worden geweigerd.

WILT U HIER OOK ADVERTEREN? Dat kan al vanaf € 60,00 (excl. btw).

Meer info: Bionext, Renáta Horenová, tel. (06) 186 505 17 en horenova@bionext.nl of kijk op: www.smaakmakend.nl

Boer Paco Salcedo is de trotse voorzitter van de

coöperatie Almendrera del Sur in Andalusië, Spanje. Sinds 1995 koopt Horizon alle biologische amandelen van deze coöperatie.

Daardoor verbouwen nu al ruim 400 boeren amandelen op biologische wijze. Want wat goed is, groeit natuurlijk.

Vaker biologisch nieuws ontvangen? Op www.bionext.nl/nieuwsbrief kun je je opgeven voor verschillende digitale biologische nieuwsbrieven.

ISSN: 1385-9625 © Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/ of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en fotograaf. Deze uitgave is met zorg gemaakt.

Voor eventuele onjuistheden is Bionext niet aansprakelijk.

Smaakmakend wordt gedrukt op chloorvrij en gerecycled papier.

een frisse kijk

Nieske Neimeijer Nieske Neimeijer is 29 jaar en runt sinds 2012 een biologische varkenshouderij. Ze won in 2014 de verkiezing van de mooiste modderpoel van Nederland. ‘Mensen mogen weten wat ik doe en waarom ik bepaalde dingen doe.’

Verliefd op varkens? ‘Puur toevallig. Ik ben

Tekst Nicole Willemse | Fotografie Kato Tan

opgegroeid op een kleinschalig melkveebedrijf. Na de havo ging ik naar de Christelijke Agrarische Hogeschool in Dronten. In het eerste jaar werd ik bestuurslid van De Drieslag, een kleinschalig varkens- en pluimveebedrijf van de CAH waar studenten praktijkervaring kunnen opdoen. Daar leerde ik varkens van dichtbij kennen. Aan het einde van de studie kreeg ik verkering met Jeroen, intussen mijn man. Zijn ouders hadden een varkensbedrijf, maar Jeroen had niet de intentie om het bedrijf over te nemen, die heeft zijn eigen bedrijf in personeelsvoorziening. Wel wilde hij graag in Heino wonen en liefst in het ouderlijk huis. Zijn ouders peilden mij en zo kwamen de varkens op mijn pad. Bij het maken van de overnameplannen gaf ik wel meteen aan dat we niet op reguliere voet zouden doorgaan; ik vind het een harde wereld die steeds vaker kostprijs gedreven is. Ik wilde me onderscheiden en meerwaarde bieden en zo kwamen we

uit bij biologisch. Jeroen helpt op zaterdag en ’s avonds, maar de dagelijkse werkzaamheden zijn mijn verantwoordelijkheid.

Sinds ik moeder ben, is er een oud-stagiaire die hier drie dagen per week werkt. Hoewel biologisch varkens houden op bepaalde punten fysiek zwaarder is, staan we dichter bij de dieren. Het kleine aantal dieren geeft meer rust en biedt toch de mogelijkheid tot een rendabele bedrijfsvoering.’

Kijk op biologisch? ‘In de biologische varkenshouderij draait het wat mij betreft in de eerste plaats om rust en ruimte voor de dieren. Biologisch is voor consumenten een magisch woord. Wij hebben een toegankelijk en transparant bedrijf: we zijn gecertificeerd en leveren ons varkensvlees aan De Groene Weg. Ik ben overigens niet tegen de reguliere varkenssector; ik ben lid van een studieclub van vrouwelijke varkenshouders, we wisselen kennis en ervaring uit over

het vak. We hebben allemaal verschillende bedrijven, ik ben de enige biologische varkenshouder en veruit de jongste, maar we respecteren elkaar en vormen een hechte club collega’s.’

Lekker naar de boer? ‘Als iemand een mening heeft over bijvoorbeeld varkensvlees eten, dan vind ik dat die gegrond moet zijn. Dat zo iemand weet hoe een dier gehouden is en hoe het dier verzorgd wordt. Als je verkondigt dat je alleen maar biologisch eet maar nog nooit een varkensstal van binnen hebt gezien, dan weet je maar de helft. Daarom juich ik open dagen toe. Van mij mag er meer contact komen tussen de producent en de consument, zodat mensen beter weten wat ze eten.

Want de media is heel goed in zaken anders voorspiegelen dan ze worden beleefd.

Gelukkig heeft biologisch een goed imago.’ www.varkensbedrijfneimeijer.nl

| zomer 2015 31

HET NIEUWE SCHEREN

BRAZILIAN WAX & RAZOLI

8% KAAL

8% GEMANICUURD

21% KAAL

40% GEMANICUURD

57% GETRIMD

27% PUUR NATUUR

33% GETRIMD

6% PUUR NATUUR

Intieme delen scheer je met scheerolie. Met Razoli Vaarwel rode bultjes, ingroeiend haar of snijwondjes Razoli is ontwikkeld voor de schaamstreek. Wat er wel en wat er niet in Razoli scheerolie zit maakt Razoli zeer geschikt voor de gevoelige en kwetsbare schaamstreek. Wat er niet in zit? Parabenen, alcohol, wax, chemicaliën, drijfgassen of petroleumderivaten. Die zouden de schaamstreek irriteren en de huid verstoppen. Wat er wel in zit? Kokosolie, amandelolie en rode palmolie en 5 plantenextracten. En verder niets. 100% bio en 100% natuurlijk.

Zonder snijwondjes zichtbaar trimmen. Je ziet waar je trimt en scheert. De olie is transparant waardoor je kan trimmen met perfect afgelijnde vormen. Door het olielaagje wordt trimmen en scheren zachtjes glijden over de kwetsbare schaamstreek en edele delen zonder snijwondjes.

Nat scheren met Razoli zonder irritaties of jeuk. Nat scheren onder de douche is de makkelijkste manier om Razoli scheerolie te gebruiken. De haartjes worden weker en daardoor makkelijker te scheren. Door de warmte gaan de poriën open en kan Razoli optimaal opgenomen worden. Hierdoor blijft de huid van de schaamstreek dagen

zijdezacht aanvoelen. Zonder irritaties of jeuk. Er is geen naverzorging of aftershave nodig!

Bikinilijn? Perfect met scheermesje en Razoli. Trim je bikinilijn of scheer je schaamstreek met een scheermesje en Razoli scheerolie. Nooit meer rode uitslag of rode bultjes. In volle vertrouwen de zomer tegemoet. Tip: knip schaamhaar eerst in tot 1 cm en daarna scheren met scheerolie. Hygiënisch en verzorgd. Je bikinilijn ziet er voortaan altijd stralend uit.

Lang leve Razoli en Brazilian wax.

Ingroeiende haartjes en rode bultjes nooit meer. Ontharen met hars of waxen verstopt de poriën tot diep vanbinnen, verstopt de huid van de schaamstreek. Daardoor ontstaan rode bultjes en ingroeiende haartjes. Dat is lelijk en vervelend.

Razoli scheerolie bevat geen verstoppende bestanddelen.

De Razoli plantenextracten openen de huid en voorkomen ontstekingen. Resultaat nooit meer ingroeiende haartjes, rode bultjes of roodhuid. Happy bikinilijn en Brazilian wax.

Razoli vrouw: omdat vrouwen geen mannen zijn. Veelvuldig scheren met scheerolie voelt beter aan, gaat sneller, geeft gladder resultaat, veroorzaakt geen rode bultjes of irritaties, voorkomt ingroeiend haar en voorkomt snijwondjes. En de staphylococcus aureus huid bacterie wordt met Razoli buiten spel gezet. Resultaat ? Met Razoli kan je daarom hetzelfde scheermesje gebruiken voor oksels, benen of schaamhaar.

Omdat vrouwen geen mannen zijn, is er Razoli vrouw (schaamhaar, oksels en benen) en Razoli man (schaamhaar, borst, rug en baard).

10/10

RITA STIENS

SUPER VOEDING www.noble-house.tk

100% VEGAN

Doe de veilige cosmeticatest Rita Stiens met jouw merk op www.kosmetik-check.de of www.laveritesurlescosmetiques.com

0% JUNK

100% BIO • 100% ACTIEF • 100% NATUURLIJK • 100% ❤

AMAN PRANA DIERVRIENDELIJKE COSMETICA

• Verkrijgbaar in je natuurwinkel of thuisgeleverd via www.amanvida.eu • Meer info: Tel. 00 32 3 653 25 41, www.noble-house.tk

SERENE LEVENSKRACHT