BINKE 085 Iraila 2023

«Santakurtzak

85. zenbakia • 2023ko iraila

«Gure kuadrillako kideen semealabak badira Txandapako kide ere!»

TESTUA: JON GOMEZ GARAI

ARGAZKIAK: JULIO LEGARRETAETXEBARRIA

Ez da fokopean egotearen zalea, eta akaso hori da aurtengo Santakurtzetatik gutxien gustatu zaiona. Baina horixe da egokitu zaiona bera izan baita, Txandapa kuadrillaren ordezkari, Galdakaoko jaietako txupineroa. Gisa honetara Gorka Krutzagak eskainiko duen azken elkarrizketa da ondoko hau. Jai Batzordeko eta egun kuadrillen arteko txapelketan aktibo dabilen kuadrillarik beteranoeneko kidea da bera.

Jaietatik behintzat bizirik atera zara! Bai, eta ez da gutxi! (barreka) Gogorrak izan dira, baina ederrak. Oporren, Gabonen, eta norberaren urtegunarekin batera urteko egunik garrantzitsuenak dira Santakurtzetakoak. Baina egia da gero eta gogorragoak egiten zaizkidana...

Zer izan da aurtengo Santakurtzetatik gehien gustatu zaizuna? Batetik pertsona eta kuadrilla berriak ezagutzea. Bestetik kuadrillen artean jaietarako sortzen diren fusioak. Kuadrilla asko oso potente ibiltzea ekarri du azken horrek, eta ondorioz konpetentzia handitu dute. Polita da hori!

Eta gutxien? Kuadrillen txapelketako azken probaren amaieran, gure kuadrillak antolatu zituen herri kiroletan, bota zuen euri zaparradak asko desitxuratu zuen bikain hasi zena. Aho zapore gazi-gozoa utzi zigun. Bestela, dena ondo!

Balorazio arin bat egin beharko bazenu... Santakurtzak gero eta jai hobeak dira. Pertsonalki bakoitzak bere modura bizi baditu ere, ikuspuntu orokorretik eta kuadrillen arteko

harremanetan oinarrituta behintzat, gero eta hobeak dira... bai.

Lehen ere esan duzu, baina euria protagonistegia izan da akaso? Bai, astean zehar batez ere ekintza asko bertan behera utzi behar izan dira, edo lekuz aldatu... eta horrek eztabaida eta nahasteak sortu ditu... Hala ere, euria sarritan izaten da protagonista herriko jaietan! (barreka)

Zelan aukeratu zintuzten txupinero? Jai Batzordeak aukeratzen du txupinaren ardura izango duen kuadrilla. Berez aurreko urteko kuadrilla irabazlearen ordezkari bat izan beharko litzateke, baina Patxikuk iazko txupina bota zuenez eta ez errepikatzeko, bozketa bidez erabaki da aurten. Eta ostean kuadrillak aukeratu ninduen ni.

Zuzenean aukeratu zintuen kuadrillak? Ez, bozketa bidez egin genuen guk ere. Pregoilaria nor izango zen oraindik ez genekien, eta beraz kuadrillako neska bat eta mutil bat aukeratu genituen Lekubason egin genuen bazkari batean. Behin pregoilaria ezagututa, eta neska izan denez, udaletxeko balkoian parekidetasuna bermatzeko ni izan naiz txupinero.

Zer izan zen txupinero izango zinela jakitean burura etorri zitzaizun lehenengoa? Urduritasuna! Ufa! Super ondo egin gura nuen nire kuadrilla ahalik eta hoberen ordezkatzeko... Hori izan da akaso nire akatsa, gehiegi exijitu diodalako nire buruari. Baina gero asko gozatzen jakin dut!

Zer dakar txupinero izateak? Pregoilariarekin batera, jaiei hasiera eta amaiera emateko ohorea eta ardura izatea, besterik ez. Baina tarteko egunetan ere sentitzen da presio pixka bat, jendeak hitz egiten dizulako, ezagutu egin zaitzakelako... GORKA KRUTZAGA

Gorka Krutzaga Rodríguez 1990, Galdakao

Derrigorrezko ikasketak Eguzkibegi Ikastolan egin zituen hilabeteko protagonistak. Durangoko Ibaizabal Ikastolan eta Deustuko Unibertsitatean jarraitu zituen ostera. Informatikan ingenieria da eta gaur egun ere horretan dabil lanean, hain zuzen, euskal ikastetxe publikoetako ordenagailu eramangarrien kontrolean. Ordea, 20 lagun inguru batzen dituen eta 2008an sortu zuten Txandapa kuadrillako txupinero izateagatik eskaini du ondoko orrialdeetako elkarrizketa.

Baina jaiak beste ikuspuntu batetik bizitzeko aukerarik eman dizu? Bai, batez ere esandakoa, lehenengo eta azken egunean. Gainontzeko egunetan txupineroaren zapia ere ez dut jantzi, jaiak betiko moduan bizi gura izan ditudalako.

Ez zenuen txupina piztuko ez zenuenaren beldurrik izan? Ba begira, beldurrik ez nuen izan... eta hala ere txupina pizteko metxeroa ahaztu nuen! (barreka) Eskerrak udaletxeko bat hartu genuen... eta lehenengoan piztu ahal izan nuen!

Laugarrenez izan da Patxiku kuadrillen arteko txapelketaren irabazle. Zer esango zenieke elkarrizketa honen bidez? Oso ondo egiten dute beti. Eta bai esango nieke, elkarrekin ondo konpontzen jarraitzen badute eta kuadrilla bezala gozatzen jarraitzen badute, urte askotan

onenak izaten jarraitu ahal izango dutela. Baina horrek ez du esan nahi erraz izango dutenik, gainontzeko kuadrillek beti izango dutelako helburu Patxiku irabaztea.

Patxiku izena eurei galdetu beharko diegu nondik datorren. Baina Txandapa? Lehen asko erabiltzen genuen kuadrillan «txandapasa» berba, zerbait esan nahi ez genuenean-edo, brometan. Eta 2011n, kuadrillari izena jarri behar geniolakoan, Txandapa izena jarri genion, «txandapasa» berbatik. Gure kamisetako eskua ere hortik dator!

Eta zuek ere urtero hartzen duzue parte kuadrillen arteko txapelketan, ezta? Bai! Aurten lortu dugu gainera gutako bakoitzak «pike» pertsonalak hartzea datorren urteko txapelketari begira. Honek gure maila hobetzea ekarriko duela espero!

Proba batzuk mundu guztiarentzako zabalik daude, kuadrilla izan edo ez izan Ohiko Txapelketa izenez bataiatu dugun txapelketa paraleloa ere izango da martxan aurrerantzean

egiten diren proba guztiak ez direla gazteentzako edo sasoi fisiko onean daudenentzako bakarrik. Eta bigarrenez, Ohiko Txapelketa izenez bataiatu dugun baina jendeak oraindik ezagutzen ez duen txapelketa paraleloa ere izango da martxan aurrerantzean. Eta bertan zailtasun fisikoak dituztenek ere parte hartu ahal izango dute.

Zer da Ohiko Txapelketa? Jai Batzordeko hausnarketa batetik dator. Jende nagusiagoak edota bestelako zailtasun fisikoak dituenak ere jaietan parte-hartze aktiboa izateko zerbait egin behar genuela uste dugu... Baina parte-hartze hori kuadrillen txapelketako exijentziatik, prestakuntzatik eta proba kopuru handitik urrun egongo dena. Datozen urteetan horretan indar egitea espero dugu.

Zuen kuadrillan batzuk guraso ere badira. Guraso izatea bateragarria al da kuadrillen arteko txapelketarekin? Zaila eta nekagarria da, baina beste erritmo batean bada ere, baietz esango nuke. Bide batez, Txandapako gurasoak eskertu nahiko nituzke Binkeren bidez, dituzten ardurak izanda ere beti daudelako lanerako eta laguntzarako prest. Gaueko ekintzetan parte hartzeko zailago izaten dute, baina bestela ere beti daude moldatzeko prest!

Behintzat Txandaparen etorkizuna bermatuta izango duzue! Eta kuadrillakoen seme-alabak badira Txandapako kide! Arropa eta jaietarako kit guztia badute txikienek ere! (barreka) Hori bai, etorkizuna bermatzeko gutxienez 15 urte itxaron beharko ditugu, ez dakit ba gehiegi ez den izango... (barreka)

Normalean txupineroak ez du jaien hasieran udaletxeko balkoitik berba egiten. Zuk, ordea, izan zenuen horretarako aukerarik. Zergatik? Ane Legarretari esker egin nuen nik ere balkoitik berba. Eta eskertu baino ezin diot

Txupinaren aurretik egon nintzen moduan ez naiz inoiz egon, hain urduri...

Arin-Arin!

Kuadrillako mutilok lortu dugu gona harrotasunez ere janztea

Asteko egun gogokoa? Barikua.

Herriko txoko gustukoa? Elexalde.

egin eskainitako aukera! Balkoitik aldiz kuadrillari eskerrak emateko baliatu nuen aukera hori, eta orain urte batzuk egin genuen apustua gogoratu nahi izan nuen.

Zein apustu? Mutilok gona eramatearen apustua, esaterako. Orain urte gutxira arte nesken kontua baino ez zen gona janztea, eta guk oihal koloretsu baina itsusi batzuk erosita gonak egin genituen guretzako. Etiketak apurtzeko modu bat iruditu zitzaigun, zergatik ez, eta iruditzen zait lortu dugula hein batean horrekin apurtzea. Hasieran jendeak arraro ikusten gintuen, eta guk ere ez genuen eroso janzten. Baina orain askok janzten dute eta mutilok lortu dugu gona harrotasunez janztea.

Ane Legarreta aipatu duzu. Ez dugu bera ere elkarrizketara ekarri Binkeren azaleko protagonista izan delako dagoeneko, eta zorionez askotan ematen dugulako bere berri gurean. Baina zer iruditu zitzaizun bere pregoia? Kriston tablak ditu! Oso ondo prestatutako pregoia irakurri zuen, sakona, mezu potentea zuena baina desberdina aldi berean... Emakume hori makina hutsa da!

Eta zer iruditu zitzaizun berarekin aurtengo jaietako ardurak partekatu ahal izatea? Berari ere esan nion: niretzako plazerra izan da berarekin esperientzia hau partekatu izana, eta oso eskertuta izango nau beti. Txupinazoaren aurretik ordubete inguru egin genuen udaletxean, balkoira irteteko zain, eta berak lasaitu ninduen erabat! Inoiz ez naiz hain urduri egon, benetan!

Burua orain, kuadrillen arteko bazkarian? Bada... ez. Ez gara joango. Ez dugu tiketik hartu eta kuadrillen arteko lehenengo bazkaria izango da ez garena joango. Baina nahiko «kañeroa» izan da jaien neurriari eustea eta orain, kuadrilla bezala ere, oporrak behar ditugu! (barreka) •

Liburua ala tablet-a? Liburua.

Pelikula bat? El Señor de los Anillos.

Ez duzu onartzen… Berekoikeria.

Zoriontsu egiten zaitu… Altruismoak eta besteak laguntzen dutenak ikustea.

Plater bat? Makarroiak arrautza, txorizo eta tomatearekin.

Deskribatzen zaituen berba? Serioa baina alaia.

Herrian zer kenduko zenuke? Badenak.

Eta zer berria jarri? Patxadazko bidegorria.

Euskarazko berbarik politena? Laztana.

Zure ametsetako bidaia? Aurora Borealak ikustea.

Berba egin ala entzun? Entzun.

Zure mesanotxean ezin da falta… Eskuetan eukitzeko zerbait; dado bat, esaterako.

Abesti bat? Lost, Linkin Park taldearena.

Aginke!

Errealitatetik hurbilegi dauden albiste faltsuak

«Galdakaoko kuadrillek beraien maila lehian jarri nahi badute, etor daitezela datorren urtean nigana»

RAMONTXU GARTZIA

Udako opor gabe, aspaldiko partez

Sarean arrantzatua

Ba al zenekien...

Jaietan izandako euri zaparradei esker, Udalak 10.000€ inguru aurreztu dituela kale-zurrutaren ondorioz eginiko garbiketen desinfekzioan?

1,7

Gure kostaldeko uren tenperatura ez da soilik udako beroagatik igo, hondartzara doazenek olatu artean disimuloz egin ohi dituzten txisetaldiek 1,7 gradu igo dute tenperatura.

Txiste txarra

— Txiste kimiko bat bota dot lagunartean... Baina ez da erreakziorik egon.

Ortu ekologikoei erabilera komertziala eman gura diete

Errekalden dauden udal ortu ekologikoek jabe berriak izateko eskaera epea ireki eta egun gutxitara, Zamakoa kalean inauguratu berri duten negozio baten interesa jaso zuten ESAN bulegoan. Negozio berri honetako arduradun ekintzaileek ortu horietan jende askok ezagutuko duen belar aromatiko eta terapeutikoak landatu nahi dituzte, esaten dutenez, galdakoztarren lasaitasun eta irrifarrean eragin zuzena izango duena.

Mobilak kargatzeko punturik ezin jarri Galdabusan

Martxan aste gutxi daramatzan Galdabusa babesteko asmoz, neurri batzuk abian jarri nahi dituzte arduradunek. Garraiobide elektrikoa izanik, beronen bateria zaindu nahi dute Sixta Barrenetxea edo Elexaldeko aldapetan geldi eta indarrik gabe gera ez daiten. Horretarako mugikorrak kargatzeko USB-ak ez dituzte erabilgarri jarriko, zenbait telefonok autobusak berak baino potentzia gehiago behar baitu.

Hilabete honetako sarituak Uztaileko irabazleak

Aitor Goti Meñika

Itziar Rekalde Abasolo

Urriaren 6an Bizarrak 2.0 antzezlana ikusteko bina sarrera irabazi dituzte!

Nerea Pereda (ezker) eta Jon Ander Pereda (eskuin) Elexaldeko Basoa taberna-jatetxeko Gaizka Sainzekin, jasoko dituzten bina jatorduen berri jasotzeko unean!

Zuk ere Binkekide izan gura dozu?

Eman zure babesa urteko 36 € ordainduta

Oraindik Binkekide ez bazara, eta neurri honetako lehenengo komunikabide euskalduna babestu eta sustatu gura badozu, hauek dozuz horretarako bideak:

1. Bete beheko formulario hau, eskaneatu edo atera argazki bat eta bidali e-postaz: info@binke.eus

2. Bete formularioa, moztu, eta utzi gutunazal baten, Binke izenarekin Torrezabal Kultur Etxeko atezainaren leihatilan.

IZEN-ABIZENAK:

AGIRIA:

E-POSTA:

KONTU KORRONTEA:

3. Eskaneatu zure mugikorraren QR irakurgailuarekin beheko kodea eta bete formularioa!

Patxiku da Kuadrilen Txapelketako irabazlea

Pasa dan domekan amaitu ziran Santakurtzak eta urtero legez Kuadrillen Txapelketako sariak banatu ziran. Patxiku kuadrila izan da aurtengo jaien irabazlea, laugarrenez. Bigarren postuan Dekantzekoz geratu zan, hirugarrenean Trikiriki, laugarrenean Gusak eta bosgarrenean Antzeko. Sailkapen osoa ezagutu leike BINKE.EUS-en.

Irati Bediagaren lan barria kalean

Irati Bediaga idazle galdakoztarrak ‘Kaleko artista’ liburua argitaratu dau. 10 urte aurrerako haurrei dago zuzenduta eta laguntzaren inguruan hausnartu dau idazleak.

Etxegabetzea, bertan behera

Patxi pentsiodun galdakoztarraren etxegabetzea bertan behera gelditu da eta Kutxabankek alokairu sozial bat sinatu du, Galdakaoko Etxebizitza Sindikatuaren esanetan.

BINKE

BINKE

Ane Gurtubai, Bizkaiko txapeldun

Ane Gurtubai kirolari galdakoztarrak lehen postua lortu eban Sestaon antolatu zan Bizkaiko Triatloi Txapelketan. Gazteak sprint modalitatean irabazi eban.

Master Cup-a, Galdakaon

Irailaren 13an Udako Emakume Master Laboral Kutxa esku-pilotako finalerdiak jokatu ziran Kurtzea pilotalekuan. Arrizabalaga-Galeano eta Aldai-Oses bikoteek irabazi ebazan partidak eta finala jokatuko dabe irailaren 29an.

Solinisek diskoa kaleratu dau

Enrique Solinis musikari galdakoztarrak lan barria kaleratu dau Euskal Barrok Ensemble taldeagaz. Disko-liburua da, 'Subh' dauka izena eta dagoeneko salgai dau.

Pentsiodunak, barriz kaleetan

Udako etenaldiaren ostean, barriz hasi dira batzen astelehenero Galdakaoko pentsiodunak. Pentsioetan «hobekuntza nabariak» eskatzen dabez.

1983ko uholdeak

ARGAZKIAK: EDUARDO MADINA ETXEBARRIA

Gure berbaz

MANU ETXEBARRIA AYESTA

Arantzazu

Arantzazu izena entzuten dogunean, batezbe, Oñati goiko

Frantziskotarren

Santutegi ederra jatorku gogora. Arantzazuko Amabirjinaren jaia irailaren bederatzian ospatzen da erromesez beterik. Goazen izenaren jatorrira. Herriko esaundarik hara, Rodrigo Balzategi artzainari Amabirjina agertu ei jakon Arantza baten gainean eta esan ei eutsan: «arantzan zu?» Hortik ei dator Arantzazu izena. Baina, ez. Etimologia hori ez da zuzena. Izen zaharra: Aranza+zu> Aranzazu da, eta gerora Arantzazu (/z/> tz) bilakatuz. Beste errazoi bat «arantzan zu» izan ez egiteko. Arratian be Aranzazu>Arantzazu herria daukagu. Horregaitik ba, arantza, ar edo pintxodun elorria da eta -zu, ugaritasunezko atzizkia. Atzizki bako Arantza, Ainhoako Andre Mariaren adbokaziorako eraiki zan, eta hortik, Arantzazu eta Arantza emakumezko izenak. Arantza izenak bere aldaki fonetikoa be badauka: Arantxa. Arrazoia bikoitza izan leiteke, bata, /tz/>/tx/ hipokoristikoki egitea eta bestea, erdaldunek /tz/ ahoskatzen ez jakitea eta sinkretismoz euren /ch/-ra jo beharra. Gogoratu daigun «Zuk zer dezu Arantzazu, amets kabi otoitz leku…» abestia, Arantzazuko Santutegia goratzeko.

Mari Feli Ugarte zanaren omenez

Argia, behargina, gogotsua, nortasun sendokoa,… handia zan eta halako hutsunea itziko dau. Mari Feli Ugarte Zabaleako alaba zan, bertan baserriak nagusi ziran garaikoa (1942an jaioa). Alaba ez eze, emazte, ama eta amama be izan da auzoan bertan. «Auzotasun» horretan, unibertsitatean ekonomia ikasketak egin eta gizonezkoak nagusi ziran lan-munduan borrokatu diran andra modernoetakoa izan da.

Abertzaletasun sakoneko batek Euskal Herriaren askatasunaren alde behar egitera eroan dau, gogor eta bizi osoan, bere azken hatsera arte. Abuztuaren 15ean bertan Orreaga taldeak omendu dauazan kideetako bat izan da, taldearen sorreratik (1992) eta lehenagotik be —Euskal Herriaren zapalketa egoera honetan, bazterkeria eta mespretxu guztien gaindi— egin dauan lan itzelagaitik askatasun grina mantentzen, transmititzen eta zabaltzen. Galdakon urtero Orreagak antolatutako hitzaldi ziklo biak, berbarako, berak antolatzen izan dauz neurri handian, eta gero, hitzaldietan, ate ondoan geratzen zan hizlariaren beharrei eta hitzaldiaren martxari adi.

Fin-fin lan egin eta bigarren plano isilean geratu; hori egiten eban. Senarra, Jose Antonio Aiesta «Jitano», Zabaleako tabernan baten bat —erdi brometan— zirikatzen ebilen artean, alboan pozik eta barrutik irribarrez ibiliko zan Mari Feli.

Holantxe egongo zarelakoan, agur eta ohore.

«Euskaldun igelak»

Marifeli Ugarteren lehenengo iritzia Binke aldizkarian: 2017ko

Orreaga Iritzi Taldearen gutuna

Euskaltzaleen topaketaren ondorioak

Euskararen komunitatea sendotzera goaz

TESTUAK: EUSKALTZALEEN TOPAGUNEA, BAGABIZ EUSKARA ELKARTEA ETA GALDAKAOKO UDALA

Euskaltzaleen Topaguneak, Bagabiz Euskara Elkarteak eta Galdakaoko Udalak topaketa bat antolatu zuten herriko euskararen komunitatea saretzen hasteko eta hizkuntzaren aldeko sustapenean jardungo duen egitura sortzeko. Euskararen egoera hobetu nahi duten herritarrek hartu zuten parte eta aste batzuk lehenago inkesta bat zabaldu zen hainbat eragileren artean herrian hizkuntzak duen egoera ezagutzeko. Hemen batu ditugu inkestaren emaitzak eta topaketan ateratako ondorioak, baita euskararen erabilera sustatzeko eragileek proposatutako ekintzak ere. Bide honetan parte hartu duten guztiei eskerrak eman nahi dizkiegu, euskal komunitatearen lehen pausoak batera emateagatik.

Datuak

INKESTA 166

erantzun jaso ziren egindako inkestan

43

urteko bataz besteko adina inkestan parte hartu zutenen artean

3,7 / 10

euskararen erabilera maila Galdakaon gaur egun, herritarren ustez

Erantzunak

8,8 / 10

herritarrak euskararak herrian duen egoeraz kezkatuta daude

9 / 10

herritarrei euskararen gaia lantzea garrantzitsua iruditzen zaie

9 / 10

herritarrentzat komunitatea saretzeak duen garrantzia

Galdakao euskalduntzeko, zein arlo landu beharko litzateke lehentasunez?

SENTSIBILIZAZIOA GAZTEEN AISIALDIA KIROLA EREMU SOZIOEKONOMIKOA KULTURGINTZA HELDUEN EUSKALDUNTZEA

ONDORIOAK

Hauek dira topaketan ateratako ondoriorik nabarmenenak

Euskararen erabilera eta sentsibilizazioa

· Xede-taldeak hauek izango dira: guraso-taldeak, haurrak eta gazteak, aisialdia, tabernari eta merkatariak, etorri berriak eta euskara ikasleak.

· Eragileak aldiz, honako hauek: auzo-elkarteak, ikastetxeak, euskaltegiak, guraso elkarteak, kirol elkarteak, udala, pertsona erreferenteak, Gu Dendari, gazte kuadrilen elkartea eta jai batzordea.

Haurrak eta familia transmisioa

· Militantzia helduena da, ezin zaie umeei eskatu.

· Telebistan euskarazko eskaintza gutxi dago.

· Begirale eta entrenatzaileek euskara gutxi erabiltzen dute haien artean.

· Umeen arteko erabilera eskasa patioetan.

· Etxeko hizkuntza erabilera aztertu behar da.

· Gurasoen arteko harremanak gazteleraz egiten dira.

· Etxeko hizkuntza erabilera aztertzeko beharra dago.

· Identifikatu behar da noiz pasatzen diren umeak euskaraz aritzetik gazteleraz egitera.

Kultura eta aisialdia

· Lehen baino gehiago programatzen da euskaraz, baina gehiago behar da.

· Auzoetako jaietan euskararen presentzia hobetu behar da.

· Herrian dauden erreferenteak detektatu behar dira, gero jarrera aktiboa izan dezaten erakartzeko.

· Indarguneak baliatu: Andra Mari dantza taldea, Sormene eta Berbalagun programa.

EKINTZAK

Euskaltzaleen topaketan ekintza hauek egitea proposatu zen, besteak beste

Euskararen erabilera eta sentsibilizazioa

· Etorri berrientzat harrera linguistikoa egin.

· Kanpo dinamizatzailea sortu.

· Harreman zuzena izan udalarekin.

· Merkatariekin kanpainak egin.

· Euskararen azoka egin.

· Bagabiz Euskara Elkartea indartu.

Haurrak eta familia transmisioa

·Lehen berba euskaraz egin, edonon.

· Elkarrizketa elebidunak egin.

· Entrenatzaileekin sentsibilizazioa eta formazioa abian jarri.

· Begiraleei konpromiso gehiago eskatu.

· Espazio fisiko bat sortu non gurasoek euren artean euskaraz egingo duten.

· Talde txikietan eragin, entrenamenduetan adibidez.

AEK-ren proposamenak

· Euskararen erabilera hobetzea helduen artean.

· Adin garrantzitsu batean eragin: 10-11 urte.

· Praktikarako guneak hobetu.

· Kontzientziazio kanpainak indartu.

· Aisialdian eta kulturan euskara bultzatu.

· Internet eta sare sozialak euskaraz erabiltzea sustatu.

· Euskal sortzaileak saritu, famatuak ez izan arren.

Kultura eta aisialdia

· Musika euskaraz entzuteko zirkuito bat eratu.

· Mendi ibilbideak euskaraz egin.

· Adinekoen aisialdia euskaraz dela ziurtatu.

· Aurreko programa batzuk berreskuratu, Zuztar Luze esaterako.

#Santakurtzak23

ARGAZKIAK: PEIO ZAMALLOA, ELEDER IGLESIAS ETA ANE REKALDE / ARGAZKI GUZTIAK: BINKE.EUS

(G)os(z)atzen

IRATI BEDIAGA REMENTERIA Ertzetatik

Irailaren 10 ean suizidioaren prebentziorako eguna izan zen. Iaz Euskal Herrian 232 pertsonek uko egin zioten bizitzeari. Kopurua asko handitzen da uneren baten (edo gehiagotan) bai ala ez zalantza-borrokan egondakoengan jartzen badugu arreta.

Beti sentitu dut urruneko eta arrotz bere buruaz beste egitea erabakitzen duen hori. Eta berarekin kabreatzen nintzen apurtxo bat. Ez nuen ulertzen. Orain jarraitzen dut kabreatzen, baina hein batean ulertzen ere.

Uda honetan neure burua sentitu dut apur bat arrotz, eta haserretu naiz, eta eskerrak. Zeren bizitza bere horretan osotasunean ez bizitzea, dena kontrolpean eduki nahi izatea ere, autolesioa da, autobiolentzia da. Gaixorik dago larregizko sumendia, baina gaixorik ere bere tokitik mugitzen ez den ur potzingoa. Merezi dugu erretzen ez den mendia izatea,

Umugimendu zabalean dabilen erreka bihurtzea. Garelako euskal poeta gazteak, garelako fisioterapeuta bidaiariak, garelako antzerki eskolak zabaltzen dituzten artistak, garelako sukaldaritza eta bi alabak maite dituzten aitak, garelako hezkuntzaren iraultzan sinisten dugun irakasle askeak.

Merezi dugu buru osasunaz apurtxo bat gehiago arduratuko den osasun sistema publikoa izatea. Merezi ere taburik gabe, lotsarik gabe ikusten ez diren zauriez hitz egitea. Goitik behera inposatutako tiritak kendu eta berdinetik berdinerako soa eta solasa bilatzea. Existitu behar ez litzatezken ganbaretatik irten eta existitzen ez diren eskaparateak apurtzea.

Bitartean eta ondoren ere, jarraituko dugu elkarzaintzen, komunitatean mimatzen eta batez ere nork bere burua (G)os(z)atzen.

Marmokologoak

dan ez dagoela albisterik esaten digute, baina zer diren gauzak: albistegien iraupena (telebistakoena, adibidez) betiko bera da. Zerbaitekin bete behar hutsik dagoen espazioa, eta polito bete ere: beroa egiten duenean, beroari buruzko kalakekin («albisteekin» jartzekotan egon naiz), udan ez baita ohikoa beroa egitea; euria egiten duenean, berriz, zerutik behera datorren fenomeno paranormal horri buruz aritzen dira, eta koloretako alertak iragartzen dizkigute (berorako ere balio dutenak); eta aurten, turismo-datuez gain, ostalaritza santu-eta-inoiz-ez-behar-bezain-laudatuaz gain, Tourrak ekarritako onura infinituez gain, nobedade exotiko gisa, marmokak izan dira protagonista, portugesak hain justu. Eta marmokologo bihurtu gara kolpean, lehenago bolkanologo bihurtu ginen

Urandreak lez

moduan, edo ukrainologo, edo epidemiologo, edo auskalologo: badakigu karabela portugesak ez direla marmokak, ezpada hidrozoo sifonoforoak. Ez dakit nola biziraun dugun orain arte espezie gisa, datu hori jakin gabe. Ez dakidan bezala nola biziraun dezakegun espezie gisa, beroa egiten duen bakoitzean ura edan behar dugula errepikatu behar badigute.

Konponbiderik nahi izatera, nik ez nuke proposatuko albistegiak laburtzea, baizik eta pentsatzea udan egon badaudela albisteak: etxegabetzeetako drama pertsonalak, olioaren prezioarekin aberasten ari direnak, Urdaibain egitera doazen megaproiektuaren benetako asmoak eta ondorioak… Udak baditu albisteak, noski; eta denbora ere badu nahi beste, neguan sakon jorratu ezin diren albisteei heltzeko, adibidez.

Baina gaitzerdi: marmokei buruz asko dakigu orain.

JULEN GABIRIA LARA

Binke.eus

Gure herrietako aktualitatea:

Euskal Kopa bertan behera geratu zen

Bilbao Basket eta Saski Baskoniaren artean, Urreta kiroldegiko kondentsazio arazoen ondorioz.

Irailetik azaroaren 15era bitartean Galdakaoko saltokietan erositako eskola materiala ordaintzen lagunduko du Udalak.

Elorritxuetako adingabeen zentroa itxi eta 16 langile kaleratzea erabaki dutela salatzeko greba mugagabea hasi dute langileek.

Paperetik harago, hauek dira Binkeren webgunean irakurrienak!

Torrezabal Kultur Etxeak hogei ikuskizun hartuko ditu abendura bitarte. Besteak beste, antzezlanak, musika eta dantza izango dira.

Zabor bilketarako kamioi batek su hartu zuen Galdakaon, «pintxazoko» irteeran. Ezbehar txikia izan zen eta ez zuen zauriturik eragin.

Leire Apellanizek ‘La Concha’ aurkeztu du, bere lehen film laburra. Euskadin filmatu den lehenengo lan jasangarria da.

Espainiako igeriketa txapelketan hartu zuen parte Urtats Gomezek eta brontzezko domina eskuratu zuen 200 metroko tximeleta proban.

Binke TV

Pedro Uribarri entrenatzaile galdakoztarrari omenaldia egin zioten Sabadellen.

Hauek dira grabatu eta argitaratutako azken hiru bideoak Binke telebistan!

Basurde bi agertu ziren ekainaren lehen egunetan Galdakaoko kaleetan.

Galdakoztarrei galdetu diegu Elexaldeko igerilekuetako nobedadearen inguruan.

Leidu Irakurketa

Taldearen txokoa

Lekua Igela, 2023

Annie Ernaux

LCayo Hueso

Elkar, 2023

Oihane Amantegi

eidu irakurketa taldearen datorren hitzorduko bi berbagaiak ondoko bi liburuak izango dira, udan irakurtzeko proposatu ditugunak.

'Lekua' eleberriaren egile Annie Ernauxek Nobel Saria jaso zuen iaz. Idazle frantsesak nobela autobiografikoak idatzi ditu batez ere, eta hainbat daude irakurgai euskaraz. Bere nobeletan, bereak eta beste emakume askorenak izan daitezkeen bizipenak kontatzen ditu, modu pertsonal eta hurbilean. «Lekua» 1982-83 urteetan idatzita dago eta bertan haurtzaroko oroitzapenen bilketa zatikatua azaltzen zaigu: aitaren heriotza, gurasoen eta haien belaunaldiko gizon eta emakumeen erretratu perfektua osatuz.

Oihane Amantegi Uriarte idazle zornotzarraren bigarren nobela da 'Cayo Hueso'. Floridatik dingilizka geratutako azken uhartea da Cayo Hueso; Antillen erdian igeri, Kubaren eta kontinentearen erdibidean. Hantxe bizi da, otarrain-arrantzan, istorio hau kontatzen duen kapitain zaharra, eta hantxe agertuko dira, ezustean, nobelaren gainerako protagonistak. Abuztu hasieran hasten da otarrain sasoia Cayo Hueson, eta orduan ateratzen da arrantzara kapitain zaharra. Udan hasi eta martxo amaierara arte, ia egunero irteten da beharrera; nasak hartu eta otarrainak banan-banan harrapatzera.

Proiektu honetarako lanean:

Argitaratzailea: Aitu elkartea.

Koordinatzailea: Jon Gomez Garai.

Erredakzioa: Irati Alonso eta Beñat Armentia.

Irudia eta sareak: Naiara Perez de Villarreal.

Batzorde Orokorra: Gaizka Uriarte, Ixone Muñiz, Leire Zamalloa, Ainara G. Goitiandia, Beñat Armentia eta Iñigo Larrea.

Ilustratzaileak: Irrimarra.

Inprenta: Comeco Gráfico.

Banaketa: Mediapost eta Correos.

Hilero banatutako ale kopurua: 14.000.

Lege Gordailua: BI-41-2016

ISSN: 2444-9385

Proiektu hau posible egiten dute:

Ohiko kolaboratzaileak: Manu Etxebarria, Edu Madina, Aitzol Altuna, Estibaliz Apellaniz, Joanes Urkixo, Yayone Altuna, Irati Bediaga, Julen Gabiria, Gotzon Barandiaran, Antton Irusta, Nerea Urgoiti, Josi Basterretxea, Xabier Valencia, Nagore Ferreira Zamalloa, Edu Olea eta Bego Martinez.

Elkarte laguntzaileak: Ganguren Mendi Taldea, Burtotza Mendi Taldea, Andra Mari Dantza Taldea, Galdakao Gogora, Etxerat, Usansolon Euskaraz, Euskaraldia eta Bagabiz euskara elkartea. Argazkilari kolaboratzaileak: Jabi Rojo, Gotzon Almaraz , Julio Legarretaetxebarria eta Peio Zamalloa. Webguneko laguntza: Aitor Espinosa eta Naiara Perez de Villarreal.

Binke aldizkariak ez du bere gain hartzen aldizkarian adierazitako iritzi edota esanen erantzunkizunik.

Harremana: 680 74 32 11 info@binke.eus www.binke.eus

Antzerkia

Irailak 22, barikua

Joseba Sarrionaindia eta Ines Osinaga

Katuen kontuak

Torrezabal Kultur Etxean

Ordua: 20:00 Sarrera: 7-8€.

Irailak 24, domeka

El Brujo

Cómico

Torrezabal Kultur Etxean

Ordua: 19:00 Sarrera: 11-12€.

Irailak 30, zapatua

Logela Multimedia

Anbotoko Mari

Torrezabal Kultur Etxean

Ordua: 18:00 Sarrera: 4-6€.

Urriak 6, barikua

Getaria Etxegarai, Aitziber Garmendia, Ane

Gabarain eta Itziar Atienza

Bizarrak 2.0

Torrezabal Kultur Etxean

Ordua: 20:00 Sarrera: 7,5-10€.

Urriak 7, zapatua

Kulu Orr

Kontrol Freak

Torrezabal Kultur Etxean

Ordua: 19:00 Sarrera: 4-8€.

Urriak 15, domeka

Kantu Kolore

Esna zaitez

Torrezabal Kultur Etxean

Ordua: 19:00 Sarrera: 4-€.

Jaiak

Irailak 23, zapatua

Santakurtzetako egitarauaren barruan

15:00 Kuadrilen bazkaria Kurtzeko plazan

Elexaldeko jaiak

Urriak 7, zapatua

08:30 Kultur irteera Xabier Orue-Etxebarriaren eskutik —irteera Galdakaoko Udaletxetik— Ganguren Mendi Taldearen laguntzarekin

09:00 Kalejira auzotik

10:00 Artzain txakurren nazioarteko seigarren topaketa

11:00 Hamaiketakoa jai esparruan

13:30 Inguruko fruta, barazki eta produktuen enkantea, Eguzkik animatuta. Jarraian, sari-banaketa

14:30 Soka-dantza Andra Mari Dantza Taldearekin

15:00 Herri bazkaria herriko txoko eta taldeekin

16:30 Musika, antzerki-girotzea eta bertsolariak

17:00 Umeentzako Herri jolasak

18:00 Musika emanaldia elizako atarian

19:00 Erromeria jai esparruan

Urriak 8, domeka

13:00 Meza Elexaldeko hildakoen oroipenean

Irakurketa taldea

Irailak 25, astelehena 'Lekua' eta 'Cayo Hueso'

18:30 Peña Santa Cruzen

Tailerrak

Urritik maiatzera

Berdintasun ikastaroak

Torrezabal Kultur Etxean, Eperlandan (Aperribai) eta Txapelenan (Usansolo)

Dokumentalak

*Auzokideen testigantzak batzen dituzten lanak, Europako Ondare Jardunaldien barruan

Urriak 8, 17 eta 31

Zabalea auzoaren inguruko dokumentala

Torrezabal Kultur Etxean

Urriak 10, 24 eta 29

Bengoetxe auzoaren inguruko dokumentala

Torrezabal Kultur Etxean

Mendia

Irailak 24, domeka

II. Etapa Baiona-Donostia. Bidarte-Hondarribia

08:00 Kurtzeko plazatik

Irailak 30, zapatua

XIII. Hiru Gurutzeak ibilbidea

00:00 Ganguren Mendi Taldearen egoitzatik

Urriak 7, zapatua

Picos de Europa. Torre Blanca (2619m)

07:00 Kurtzeko plazatik

Ikusmena eta entzumena

Bizitza gehiago ematen diegu zure zentzumenei

Juan Bautista Uriarte, 19. GALDAKAO

Telefonoa: 94 456 59 54

WhatsApp: 688 856 690

Hauetan ere bagaude!

ikusmen eta entzumen zentroa