BINKE 025 Martxoa 2018

25. zenbakia • 2018ko martxoa

LEIRE APELLANIZ zinemagile eta ekoizlea

«Handiaren arrakastari esker hobeto entzungo gaituzte kanpoan»

LEIRE APELLANIZ ZINEMAGILE ETA EKOIZLEA

«Kirolari edo kirol-taldere n lortuz gero, atoan egingo z a TESTUA: JON GOMEZ GARAI Argazkiak: MAREN GONZALEZ

A

zken asteotan zeresan handia eman du hamar Goya sari irabazi dituen Handia filmak. Sariak irabazi izanagatik eta, irabazi gabe ere, lanak berak duen handitasunagatik. Handitasuna, berbaren zentzu guztietan, proiektu honen atzetik egon den lan-taldea deskubritzen hasi eta, euren artean, galdakoztar bat ere dagoela deskubritu dugulako. Hilabeteko protagonistaren ekoizpen etxeak Handiaren thrillerra eta making off-a egin ditu, baina zinemagintzako proiektu potoloagoak dituela ere jakin dugu.

Berlinale Nazioarteko Zinemalditik iritsi berri harrapatu zaitugu Donostian. Pozik igartzen zaitugu! Pozez zoratzen gaude! Bertara gure proiektuek zelako harrera duten ikustera joan gara eta anbizio handiko langileak garena badakite. Ondo lan egiten dugula eta sektorean eskarmentua dugun pertsonak garela ere esan digute.

Leire Apellaniz López 1975, Galdakao Irudia eta soinua ikasita, zaletasuna ogibide bilakatu duen zinemagile eta ikus-entzunezkoen ekoizle galdakoztarra da Leire Apellaniz.

Azken aldian lanez lepo dabil Apellaniz, film labur eta luzeetan aritu eta «Señor y Señora» ekoizpen etxeko sortzaile izateaz gain, Donostiako Zinemaldiko arduradun teknikoa eta Tabakalerako proiekzioen arduraduna delako.

Zuen enpresaren inguruan ari zara ala euskal ekoizleen inguruan? Gure enpresaren inguruan ari gara, baina euskal ekoizle eta proiektuek orokorrean fama handia dutela bistakoa da. Berlinalen horretaz ere jabetu gara. Oso ondo lan egiten dugu euskaldunok ikus-entzunezkoen munduan, eta sortzen diren lanak ikustea baino ez dago.

Berlinalera zertara joan zarete zehazki? Berlinaleko Koprodukzio Merkatura joan gara, zinemagintzako ekoizleen arteko elkarlanak eta banaketa enpresen arteko harremanak sustatzen dituen merkatura, orain hiru proiektu ditugulako esku artean: lehenengoa Aritz Moreno nire bazkideak lehenengoz zuzenduko duen «Ventajas de viajar en tren» film luzea, bigarrena laster jaialdi garrantzitsu batean estreinatuko dugun «Mudar la piel» pelikula —euskal gatazka oinarri duen espioien lana— eta hirugarrena, Maider Fernandez zuzendariarentzat ere ekoizten ari garen bere lehenengo filma.

Eta zer egin gura zenuten hiru proiektu horiekin nazioarteko jaialdi honetan? «Ventajas de viajar en tren» oso pelikula potentea izango da eta bi milioi euroko aurrekontua du, horregatik Europa eta mundu mailako ekoizleekin harremanetan jarri gura izan dugu, proiektua diruz lagunduko duen 2 martxoa 2018 Binke!

ekoizlearen bila. «Mudar la piel» lanarentzat aldiz banatzaile internazionala bilatu gura genuen. Gure hirugarren proiektua ere balioan jarri gura genuen, eta Maider Fernandezen neurriko emakume zinemagile bat ezagutzera eman.

Txoritxo batek kontatu digu Berlinalera joateko aurtengo edizioan 326 proposamen izan direla eta 21 baino ez dituztela hautatu, tartean zuena! Hori bai ez genuela espero! Jaialdi horretan izena eman ahal izateko zure proiektuen

e n batek garaipenen bat z aio harrera... eta artistei?Âť

%30 gutxienez finantzatuta izan behar duzu, bestela izena ematen ere ez dizute uzten. Eta guzti horien artean gure izena aukeratu zuten! Loteria tokatzea baino hobea da hori! Mundu mailako 50 ekoizleren bilera-eskaerak jaso genituen! Orduantxe hasi ginen bertan egotearen garrantziaz jabetzen.

Baina hiru egunerako ez zenituzten ba bilera denak onartuko! Ez, noski! Guzti horietatik 33 bilera aukeratu genituen, eta zinez pozik bueltatu gara. Bertan elkar ezagutzeko

eskaera egiten dizuten ekoizpen etxeek benetako interesa dutelako zure lanetan.

Behin Euskal Herrira bueltan, orain nor aukeratuko duzue zuen lanak diruz lagundu eta koproduzitzeko? Horixe aztertzen ari gara, ÂŤVentajas de viajar en trenÂť pelikularen filmaziorako, esaterako, denborak oso garrantzitsuak izango direlako. Espainia mailan gizonezko aktore ezagunenetako bi izango dira protagonista, eta oso lanpetuta dabiltzanez, filmaBinke! martxoa 2018 3

tzea bera azaroa eta abenduan egin behar dugu nahitaez. Beraz, markatuta ditugun denborak errespetatuko dituen ekoizlea behar dugu.

Eta zuen filma diruz laguntzeko gai izango dena, ezta?

Duda barik, esan gabe doa hori ere badela ezinbesteko baldintza, edonork ez duelako guk zehaztutako epeetan 500.000 euro inbertitzeko gaitasuna!

Zuen nibelean, derrigorrezkoa al da Europako ekoizle eta banatzaileekin elkartzea? Derrigorrezkoa ez, baina kasu honetan interesa dugu, batetik pelikulak berak Europarekin zentzua izango duelako eta bestetik, Europako Kontseiluak Eurimages ikus-entzunezkoak laguntzeko ekimenaren bitartez eskaintzen dituen diru-laguntzak neurrikoak izaten direlako. Egin kontu, Eurimages-ek 300.000€ gehiago eman diezazkio ekoizle bati. Horrek asko handitu eta lagundu dezake proiektua. Hala ere, ekoizteko ez dago derrigor elkartu beharrik, nik ekoizpen txikiak bakarrik egiten ditudalako, adibidez, bertako erakundeen laguntzaz.

Gainera horrelako laguntzak beharrezko izango dituzue, telebista-kateek egiten dutenaren kontrara, filmak egiteko ezin dituzuelako iragarkiak sartu… Hor dago gakoa, filmetan ez dagoenez iragarkietarako tarterik, Eusko Jaurlaritza, Espainiako Gobernua, pizgarri-fiskal pribatu ala Netflix eta antzeko kateen laguntzarekin egiten dugu aurrera.

Handia filmaren arrakasta izan daiteke euskal ekoizle eta zinemari bide egiteko modua? Handiaren arrakastak ez du esan gura orain arte ez denik bide bikaina egin, edo gainontzeko ekoizpen etxeek ez dituztenik lan onak kaleratu.

Kontrakoa, Handia urte askotan euskaldunok egin dugun lan onaren emaitza baino ez da, eta etorriko dira arrakasta gehiago atzetik! Hortxe daude Amama, Loreak, Aupa Etxebeste, Urte berri on Amona… Arrakasta izan badute, lan ona egin dutenaren seinale da, eta Handiak lan zoragarria egin du.

Findu dezagun galdera gehiago: besteen arrakastak gainontzekoei mesede egingo dizue ala ez? Noski mesede egingo digula! Hala ere, ez gaitu ezustekoan harrapatu, Moriartik —Handia filmaren ekoizpen etxeak— egiten duen lan ona ezagutzen dugulako aspalditik eta merezitako sariak izan direlako. Baina noski mesede egingo digula. Handiaren arrakastari esker hobeto entzungo gaituzte.

Maitasun handiarekin hitz egiten duzu Handiako lantaldearen inguruan! Ez dut hitz egingo ba! Lagunak gara.

Denaren gainetik lagunak gara. Euskal Herriko ekoizle gehienon artean oso «rollo» ona dago, elkar ezagutzen dugu, maila pertsonalean ere harreman handia dugu askoren artean eta harreman horiek euskaldunon ikus-entzunezko emaitza onak ekarriko dituzte!

Maila pertsonalean bakarrik ez, zu zeu ere ibili izan zarelako Handiarentzat lanean, ezta? Film honetan zehazki promozio lanak egin ditugu, making off eta thrillerra. Baina 4 martxoa 2018 Binke!

hori gure eguneroko lanaren zati txikitxo bat baino ez da!

Handian lan egin duen taldearekin sarri egiten duzue lan eta tartean izango zen Goya sarietarako hautagairik.

Bai, Handiaren soinuan aritu diren Alazne Ameztoi, Iñaki Diez eta Santi Salvador Goya irabazteko hautagaiak izan ziren, eta gure ohiko lankideak dira. Ile-apaintzailea den Olga Cruzek Goya bat irabazi zuen eta gure film labur guztietako lankidea da, Gorka Agirre makillatzaile bereziak, Raul Lopez montajeko arduradunak eta Javi Agirre argazki-zuzendariak ere Goya bana irabazi zuten eta gurekin aritzen dira.

Galdakaoren oso «fan»a naiz, ahal dudan guztietan, banoa!

Erreferente berriak sortu beharko lituzkete erakundeek Ordea, kiderik onena Aritz Moreno izango duzu, ezta?

Bai horixe! Aritzen azken hiru film laburretan ni produktore eta filmazioko laguntzaile ibili nintzen, eta orduantxe konturatu ginen elkarrekin oso ondo egiten dugula lan. Ikuskera antzekoa dugu. Horrela ba, bazkide egin eta elkarrekin lan egiten hasi ginen.

Eta zuek zarete «Señor y Señora». Bazkide 2013an egin ginen, eta urte horretan sortu genuen «Señor y Señora» ekoizpen etxea, film labur zein luzeak, iragarkiak, thrillerrak… eta ikus-entzunezkoen munduko edozein lan egiteko! Baina bereziki, benetan guk gura genituen lanak egiteko batu ginen, eta pozik gaude «Señor y Señora»-rekin, pixkanaka taldea handitzen ari garelako!

Baina izen horrekin edonork pentsatu dezake adineko bi pertsona zaretela!... Eta bagara! (barreka) Kuadrillarekin elkartzen naizen bakoitzean baten batek beti eskatzen du esertzeko, «dagoeneko andra batzuk gara eta». Eta horren harira bidaia baten antzeko esaldi baten inguruan berbaz hasi eta enpresari izen hori jartzea erabaki genuen.

Orain Donostian bizi zara. Zer du Donostiak zinemarentzat Bilbok ez duena? Hona etorri nintzen ikastera eta bizitzera, eta horren ondotik etorri ziren lehen lanak… Gainera, ekoizpen etxearekin egiten dugunaz gain 19 urte daramatzat Donostiako Zinemaldian lanean, eta gaur egun Tabakalerako proiekzioen arduraduna ere banaiz. Horregatik bizi naiz he-

ELKARRIZKETA LEIRE APELLANIZ men, baina Bilbon berdina egin daiteke. Tira, berdina ez, nahi dudanean ezin naitekelako hiritik irten gabe hondartzan bainatu eta! (barreka)

Arin-Arin!

Donostia eta Bilbo aipatu ditugu, baina zu galdakoztarra zara, ezta? Harrotasunez gainera! Hemeretzi urterekin Donostiara bizitzen etorri arren, familia eta lagun gehienak bertan ditut oraindik ere. Galdakaoren «oso fana» naiz! (irribarretsu) Herrian piztu zitzaizun akaso ikus-entzunezkoen munduarekiko zaletasuna? Izan daiteke, bai. Plazakoetxetik, hain justu. Bertakoa da aita. Oso zinemazalea gainera! Txikitatik transmititu dit maitasun hori, eta berari esker nago orain hemen.

Izan duzu aukerarik herrira bueltatzeko? Ez dut izango ba! Ahal dudan guztietan, banoa! Lagunak eta senideak ez dira ahaztu behar. Eta zelan ez zaizkit gustatuko ba «Somera» inguruko poteoak… Gabonak ere etxean igarotzen ditut urtero.

Zure lanen bat ekarri zuten ere Galdakaora. Bai, «El último verano» pelikula Torrezabalen eskaini zuten, aurreko aurkezpentxo batekin eta osteko mahai-inguruarekin egin genuen gainera. Baina agian lanketa edo promozio nahikorik egin ez zelako-edo 25 pertsona inguru baino ez ziren gerturatu areto handira. Eta gehienak nire lagunak izan ziren —denak ez esateagatik—.

Zelan hobetu zitekeen harrera hori? Ez nabil egotik berba egiten, eredutasunetik baizik. Zenbat zine zuzendari daude Galdakaon? Are gehiago, zenbat emakume zuzendari daude zuen inguruan? Uste dut erakundeetatik, bereziki, ez direla erreferente berriak sortzen ari. Kirolari edo kirol-talderen batek garaipenen bat lortuz gero, atoan egingo zaio harrera eta omenaldia udaletxean. Honekin ez dut esan nahi niri inongo omenaldirik egin behar zaidanik, eh! Inondik inora ere! Baina gainontzeko esparruei, eta arteari bereziki, uste dut ez zaiola merezitako tratua ematen. Eta arte munduari emakume izatea gehitzen badiozu, zer esanik ez…

Non dago emakumearen papera ikus-entzunezkoen esparruan? Bigarren plano batean oraindik. Emakumeoi ez zaizkigu aukera berdinak ematen, nahiz eta eskerrak elkarri ematen dizkiogun! Eta ematen bazaizkigu ere, gizonek baino askoz gehiago erakutsi behar dugu. Horregatik nire kontzientzia feminista nire eguneroko lanean aplikatzen saiatzen naiz.

Nik adibidez, ezin ditut iristen zaizkidan proiektu guztiak ekoitzi, horregatik lehentasuna ematen diet emakumeen lanei.

Donostiako Zinemaldiko arduradun teknikoa zara, bertan ere berdina egiten duzu? Begira, Zinemaldikoa oso bitxia da. Berrogei pertsonako taldea gidatzen dut, eta %70 emakumeak dira. Lan horretarako egia da langileen generoari ez diodala erreparatzen, baina aukeratu nituen langile gehienak emakumeak izan ziren. Zergatik? Lana egiteko pertsonak duen gaitasunari baino ez badiogu erreparatzen, lan asko egiteko emakumeak hobeak garela konturatuko garelako. •

Asteko egun gogokoa?

Larunbata.

Herriko txoko gustukoa?

Errekalde eta Elexalde.

Liburua ala tablet-a?

Ez dut tablet-tik...

Pelikula bat?

La mujer rubia, Lucrecia Martel.

Ez duzu onartzen…

Biolentzia eta edukazio txarra.

Zoriontsu egiten zaitu…

Lagunekin menditik ibiltzeak.

Plater bat?

Poke hawaiarra.

Deskribatzen zaituen berba?

Saltsera!

Herrian zer kenduko zenuke?

Kotxeak.

Eta zer berria jarri?

Berria baino, Maximo Moreno parkea errekuperatu.

Euskarazko berbarik politena?

«Tenpleu», nire amamak esaten zidan!

Zure ametsetako bidaia?

Japoniara noa laster!

Berba egin ala entzun?

Biak.

Zure mesanotxean ezin da falta…

Ura eta liburua.

Abesti bat?

Ain't got no, I got life, Nina Simone.

Binke! martxoa 2018 5

%12

Aurreko urtearekin alderatuz, 2017an %12 hazi ze n genero indarke riagatik jarritako salaketen kopuru a Hego Euskal Herri an. Guztira 7.028 salaketa jar ri ziren iaz. Noiz arte?

«Deabruak gola sartu eta deabrua bera barruan daramate feministek» JOSE IGNACIO MUNILLA Donostiako gotzaina

Irakasle batek protestan ziren ikasleak erasotu zituen Emakume batek, batez beste eta orduko, gizon batek baino %20 gutxiago kobratzen duela lanpostu berdinagatik?

Euskal Herriko Unibertsitatean gertatu zen ezbeharra, martxoaren 8aren karira antolatutako protesta ekintzan Medikuntza fakultateko irakasle batek emakume ikasle batzuk erasotu zituenean. Irakasle honen jarrera matxista ohikoa omen da, ikasleen arabera, eta bera kanporatzeko eskatu dute.

Goi karguetan %27 baino ez dira emakumeak oraindik Women in Business ikerketaren arabera espainiar estatuan oraindik %27 bakarrik dira goi karguetan diren emakumeak.

Kopuruak motel egiten du gora, esparru batzuetan langileen gehiengoa emakumeak badira ere. Goi karguetara emakumeak iristeko zailtasunari «beirazko sabaia» deitzen zaio.

Zortzi orduro emakume bat bortxatzen dute Espainian Egun historikoa izan da martxoaren 8a, mundu mailan emakumea protagonista izan dituzten geldialdi eta grebak izan zirelako. Euskal Herrian jarraipen handia izan zuten ekitaldiek eta «inflexio puntutzat» jo dute feministek.

6 martxoa 2018 Binke!

Gizon batek nekez ikusiko du bere burua arriskuan, gizon izate hutsagatik. Emakume batek kontrako sentsazioa izatea ez da astakeria, eta halaxe diote estatistikek ere. Espainiako Barne Ministerioaren arabera, estatu espainiarrean zortzi ordurik behin emakume bat bortxatzen du gizonezko batek.

Gurasolagun ekimena martxan

Eta zuk, zelan egiten duzu berba zure seme-alabekin?

Eta seme-alabek zurekin? Horrek izan beharko luke titularraren osteko galdera. Horixe baita martxan jarri berri den Gurasolagun ekimenaren xedea: familiako hizkuntza-ohitura euskalduntzea.

F

amilia asko dira, baina ez gehiengoa, familian hitz egiteko ohitura euskaraz dutenak. Gurasoek elkarren artean euskaraz, seme-alabekin euskaraz, eta denek denen artean euskaraz egiten duten familiak badira. Ordea, gehiengoa ez direnez, familia euskaldun askoren seme-alabek oasi batean bizi direna uste dute, ala arraroak eurek direla pentsatu. Beste alde batetik, badira euren familiako hizkuntza-ohitura euskalduna ez dutena baina ohitura hori aldatzen hasteko gogoa dutenak. Errealitate batekoak zein bestekoak izan, helburua familian ere euskaraz bizitzea eta seme-alaben aisialdia euskaraz ere posible dela ikusaraztea bada, guraso guzti horien ekimen berria da Gurasolagun.

Berbalagun ekimenak gutxieneko solasaldi bat euskaraz egiteko gai diren eta euskara praktikatu gura duten guztiei aukera atseginak ematen 12 urte daramatza Usansolon eta Galdakaon. Momentuz talde bakarra badago ere Usansolon, dagoeneko 13 dira urte hauetan Galdakaon sortu direnak.

Hazten ari da AEK, Udal Euskaltegi eta Udaleko Euskara Arloaren bitartez doan eskaintzen den ekimena, eta horren adibide da ekimen honetatik sortu berri den Gurasolagun adarra.

Horrela ba, martxoaren 19tik aurrera herri osora zabalduko da familiako hizkuntza-ohitura euskara izatea gura duten gurasoen iniziatiba. Eta parte-hartzea, doakoa izateaz gain, erraza da oso: familia bakoitzari ondo datorkion eskola edo auzo eremua kontuan hartuta hainbat guraso eta seme-alaba elkartu, eta hilero familia bakoitzak proposatu eta antolatuko duen ekintza edo tailerra denon artean egitea baino ez da.

Argazkian, Abantoko Gurasolagun taldeetako bat, fimo edo plastilina tailerrean.

Parte hartzeko idatzi ondoko helbide elektronikora:

galdakao_berba@aek.eus Ez da «Aparkalagun» Batzuek gailetak egitea izango dute gustuko, besteak plastilinarekin bikain moldatzen dira eta horixe erakutsi gura diete beste familia batzuei, edo agian txotxongiloak egiten dakizkite guraso batzuek eta gainontzeko familia-lagunei erakutsi gura die. Ekintzak familia parte hartzaileei gustatzen zaizkienak izan behar dute, modu erabat autonomoan eta inoren beharrizanik gabe antolatu eta elkartu beharko direlako behin Gurasolagun taldea abian dela.

Gurasolagunen ardatza umeak izango dira baina horrek ez du esan gura umeak bertan utzi eta gurasoak ekintzaz ahaztu behar direnik, Gurasolagun ez baita «Aparkalagun». Gurasoek —bakarrak, edo biek— parte hartu beharko dutelako ekintzan. Umea izango bada protagonista, gurasoei esker ere izango delako, eta familiako hizkuntza-ohiturak aldatzea asmoa izango bada, gurasoak ere badirelako familiako kide garrantzitsu.

Txandaka, ekintzak hilero familia batek aukeratu eta antolatuko baditu ere, «lehenengo harria» Berbalagunek berak antolatuko du Urtxintxa Eskolaren bitartez. Horrela ba, lehenengo Gurasolagun ekintza sukaldaritza tailerra izango da martxoaren 19an, 18:15ean, Gandasegi eskolako areto nagusian. Janari dibertigarriak egiten ikasiko dute guraso eta etxeko txikiek!

Binke! martxoa 2018 7

Hilero atzera begiratu eta aspaldiko erretratuak alderatzen jarri gara atal honetan, baina tarteka memoria historikoa berreskuratu eta zabaltzen ere hasiko gara Galdakao Gogora elkartearen eskutik.

Gerrako emakumeen paper isildua Testua: Galdakao Gogora (galdakaogogora@gmail.com) Argazkia: Espainiako Liburutegi Nazionaleko argazki-artxiboa

A

rgazki hau 1937ko ekainaren 15ean tropa frankistak sartu zirenekoa da. Hiru emakume falangista engominatu bati begira daude, Luger pistola alemaniar bat gainean duela. Irudi hau Inuntziaga txaletaren hormen ondoan aterata dago, egungo Iturrondo plaza eta Juan Bautista Uriarte kalearen artean zegoena. Behin behineko kartzela lanak egin zituen etxe honek eta bertan atxilotuak edukitzen zituzten beste presondegi batzuetara eraman arte, edo fusilatzera, galdakoztar askori gertatu zitzaien bezala.

Emakume hauek beraien senideengatik galdezka ari zirela suposa dezakegu, horma horien barruan preso zeudela, faxisten harrokeriaren aurrean. Gerra Zibilean emakumeak jokatu-

8 martxoa 2018 Binke!

tako papera isildua egon da beti, baina gaia pixkat aztertuz, gerra hasieran miliziana gisa aurki ditzakegu, baita lan desberdinak egiten ere. Burdin Hesia eraikitzen, arma lantegietan lanean, eta nola ez, etxea aurrera ateratzen.

Emakume asko porrotaren ondoren, errepresaliatuak izan ziren. Askok kartzela ezagutu zuten, Larrinagakoa, Saturrarangoa edo Santutxun zegoen Orue txaletekoa. Gainera, beste zigor batzuk ere jaso zituzten, maistren depurazioa, lana galtzea, eta era guztietako gehiegikeriak. Azken hauek gehienetan salatu gabe geratu zirenak, ondorioen beldurragatik.

Argazki honekin gure historiaren parte diren atalak azalerazi nahi izan ditugu, faxismoak gogorki kaltetutako.

Belaunaldi aldaketa faltan

Usansoloko Orfeoia desagertzeko zorian, ahots gazteen bila Belaunaldien arteko aldaketa barik daramatza ia 34 urte Usansoloko Orfeoiak. Herria orfeoi barik geldituko denaren beldurrez, gazteei dei egin gura diete, «kantatzeko edozein estilo dala be, orfeoira hurreratu daitezan».

A

bestea izugarri gustatzen zitzaion lagun talde bat sarri ibiltzen zen Usansoloko tabernetatik kantuan, 1984. urtean «kaleko afizio horri buelta bat emon eta talde ofiziala sortzeko asmoz alkartu ginan arte». Horrela kontatu diote Binkeri Marisa Gonzalez Usansoloko Orfeoiko presidenteak eta Agustin Aizpuru idazkariak.

Taldea sortzeko ideiak aurrera egin zuenez, elkartzen hasi ziren urte berean abesbatza sortzeko lehenengo zuzendaria «fitxatu» zuen Victor Atxutegi usansolotarrak: Miguel Antonio Moreno, «Máximo Moreno musikari eta zuzendari ezagunaren semea!», nabarmentzen dute harro taldeko kideek. Ordea, gutxi iraun zuen Morenok zuzendari lanetan, «gaixotu egin zalako eta 87an utzi behar izan euskulako».

Urte konplikatua bizi izan zuten orduan, Morenoren hutsunea ezin bete ibili zirelako batetik bestera zuzendari bila, orduan gaztetxoa zen Javi Gonzalez durangarra ezagutu zuten arte, «eta ordutik beragaz daroaguz 30 urte!», dio Marisak ahots baxua altxatuz.

Taldearen izena Unkina Abesbatza zen hastapenetan. «Orduan, zergatik orain Usansoloko Orfeoia?» Binkeren galderari arin erantzuten dio taldeko presidente 27 urte daramatzan emakumeak: «Hainbat herritatik ibiltzen ginan kantuan, eta Unkina Abesbatza ginala esaten genduanean, gainontzeko abesbatzek galdetu egiten euskuen Unkinakoak bai, baina ia non egoan «hori»… eta Usansolo entzuten ebenean, danak hasten jakuzan umoretsu «El orfeón de Usansolo» kantatzen, korista askorentzat oso abesti ezaguna dalako!». Gaur harro diote Usansoloko Orfeoia direla.

Harremanetan jartzeko Ibilbideak, jarraituko ote? Aurten 34 urte bete behar dituen honetan, Orfeoiak bere asteroko lanarekin jarraitzen du. Ondo antolatutako taldea da: astelehenetan gizonek entseatzen dute, eguaztenetan emakumeek eta barikuetan denek elkarrekin.

Ibilbide luze honetan, hamaika izan dira han eta hemen eskaini dituzten kontzertuak. «Euskal Herri osotik ez eze, Santander, Merida, Valentzia, Murtzia, Zamora, Katalunia… eta beste hainbat tokitan be ibili gara kantari!» gogoratzen dute Gonzalez eta Aizpuruk. Urtero Bizkaiko Abesbatzen Elkarteak antolatzen dituen Udaberriko Kontzertuak ere oso gogotsu hartzen dituzte, «bereziki beste herri batzuetako abesbatzekaz harreman handia egiten dogulako».

Hala ere, Orfeoiaren historian kontzerturen batek oilo ipurdia eragiten badie, duda barik hori 2007ko urriaren 12an Vatikanoan eskaini zutena izan zen. «Jende guztia altxatu egin zan gu entzuteko mezaren sarreran, emozio-

Deitu ondoko telefonora:

656 73 87 55

natuta gogoratzen dot jendeak zelan egiten eban txalo kantuaren amaieran», hunkiturik dio Gonzalezek. Agur Jaunak kantatu zuten, eta euskaraz kantatzeko arazoren bat edo beste izan bazuten ere, «azkenean lortu genduan Vatikanoan euskaraz kantatzea!».

Ibilbide oparo horrek amaiera izango duenaren beldur dira, ordea, Usansoloko Orfeoiko kideak: «Jendea nagusitzen dabil eta ez dago belaunaldien arteko aldaketarik, taldea desagertzeko arriskua ikusten dogu». Horregatik, «kantuan egitera prest dagozan taldekide barriak gurera gonbidatu gura doguz», azpimarratzen dute, «ez da musika ikasketarik behar, entzumen apur bat, kantatzeko zaletasuna eta konpromisoa». Estilo aldaketa egin behar badute ere, ez zaie axola: «Berritu ala hil, badakizue! Ez dogu horren beldurrik».

Binke! martxoa 2018 9

Zelan entzun musika YouTube-n mugikorreko pantaila itzalita izanda?

A

ideoak ikusi eta entzuteko munduko aplikaziorik erabiliena da. Milioika pertsonek erabiltzen dute YouTube egunero bideoak ikusteko. Baina gero eta gehiago dira musika bakarrik entzuteko erabiltzen dutenak, Spotify edo Apple Music moduko aplikazioetan ez dauden bertsio berezi, zuzeneko edo edizioak entzun daitezkelako YouTube-n.

Aldiz, YouTube-n mugikorretik nabigatzen ari bagara ezin dugu aplikaziotik ihes egin, eta kasu batzuetan ezta pantaila lo moduan jarri ere. Pantailak piztuta egon behar du denbora guztian eta YouTube-ek berak lehenengo planoan, musika gelditzea ez baduzu gura sikiera.

Horregatik, zure helburua kirola egiten duzun bitartean musika entzutea bada ala mugikorrarekin beste aplikazio batzuk zabaldu gura badituzu musika eten barik, hauxe egin: 1. CHROME-ETIK SARTU Sartu YouTube-ra mugikorreko Chrome nabigatzailetik.

2. ORDENAGAILUENTZAKO MODUAN JARRI Behin barruan zaudela, Chrome-eko aukerak zabaldu eta aukeratu ordenagailuarentzako moduan zabaltzea.

3. AUKERATU ENTZUN GURA DUZUN BIDEOA Orain, aplikazioa mahai-gaineko ordenagailu batean ikusten egongo bagina bezala ikusiko duzu. Aukeratu beraz entzun gura duzun bideoa edo erreprodukzio zerrenda.

4. JAKINARAZPEN BARRAN EMAN «PLAY»!

Bideoa martxan dagoela eta lanean jarraitu aurretik edo kirola egiten hasi baino lehen, mugikorreko hasiera pantailara joan nahiko duzu akaso. Bideoa gelditu egin da? Lasai, mugikorreko jakinarazpen barran sakatu «play» eta kito!

10 martxoa 2018 Binke!

Ordubete duzu WhatsApp-eko mezua ezabatzeko

M

unduko mezularitza aplikaziorik hedatuena da WhatsApp, hilero 1.500 milioi erabiltzaile aktibo ditu eta bere aplikazioaren bitartez 60 mila milioi mezu bidaltzen dira egunero. Horien artean asko, batzuk bai behintzat, inoiz bidali behar izan ez direnak ere izango ziren ziur.

Gertatu izan zaizu inoiz horrelakorik zuri ere?

Mezu desegokiak bidaltzea eguneroko hanka sartzea da. Eta izango da. Mezu eta argazki batzuk uneko beroaldiak sortuta datoz, beste batzuk haserre eta suminduta harrapatuko zaituen ondorioz datozenak agian, baina beste batzuk iraindu eta min egiteko arrazoiz bidaltzen direnak ere izaten dira. Horrela datoz, besteak beste, ciberbullying eta jazarpen egoerak. Mezu horrek dena delako jatorria izanda ere, ziur zure burua ere ikusi izan duzula antzeko egoera batean.

Bada, WhatsApp-en azken eguneratzeak bidalitako mezu bat ezabatzeko aukera eskaintzen bazuen ere, erreakzio tarte hori hasieran bi minutu ingurukoa baino ez zen. Beranduago zazpi minutu ingurukoa izatera luzatu zuten, eta azken eguneratzearekin zehazki ordubete, zortzi minutu eta 16 segundo eskainiko dizkizu Mark Zuckerbergen mezulariak. Tarte horretan mezua jaso behar zuenak ikusi ez badu, zorionez izango zara.

Bestela… beti izango duzu ikasi eta hurrengoan ezer publikatu baino lehen birritan pentsatzeko erabakia hartzea. Ez duzu uste?

Otsaileko irabazleak

Aitor Goti MeĂąika Iban Olea Barrenetxea

Bea Ilardia (eskuin) eta Iraia Olea (ezker) Binkekideak Xabier harategiko Xabierrekin, bakoitzarentzat prestatutako produktu sorta oparitzeko unean.

Bibiano ile-apaindegiaren zerbitzu bana irabazi dute opari!

Zer egin Binkekide izateko?

Eman zure babesa urteko

36 â‚Ź

ordainduta

Oraindik binkekide ez bazara, eta neurri honetako lehenengo komunikabide euskalduna babestu eta sustatu gura badozu, hauek dozuz horretarako bideak:

1. Bete beheko formulario hau, eskaneatu edo atera argazki bat eta bidali e-postaz: infobinke@gmail.com

2. Bete formularioa, moztu, eta utzi gutunazal baten, Binke izenarekin

Eta zuretzat, MOTXILA HAU OPARI!

Torrezabal Kultur Etxeko atezainaren leihatilan apirilaren 28ra arte.

3. Eskaneatu zure

IZEN-abizenAk:

mugikorraren QR irakurgailuarekin beheko kodea eta bete formularioa!

HELBIDEA:

TELEFONOA:

NORTASUN AGIRIA:

E-posta: IBAN

ENTITATEA

BULEGOA

K.Z.

KONTU ZENBAKIA

KONTU KORRONTEA:

Binke! martxoa 2018 11

AINHOA GUTIERREZ SANTORCUATO

Motxiladun umea

O

stirala, ikastolara noa poz-pozik, gaur eguerdi aldera aitite etorriko baita nire bila. Aita eta ama ikustera joango gara, Mirentxinen furgonetan, eta bertan nire beste lagunekin arituko naiz jolasean. Bidaia oso luzea da, 12 ordukoa, baina Ametsekin inoiz ez naiz aspertzen. Joarrek negar egiten du, zorabiatu egiten da, baina, hala ere, hilero egiten du bidaia. Aita eta ama ikusiko ditugu. Bazen garaia! Luze egiten da itxaronaldia, laburregia goxo egoteko tartea. Baina furgonetara sartu eta Amets ez dago. Non dago? ÂŤAma etxean du jadaÂť, erantzun didate. Pozik jarri naiz, aldi berean triste. Nireak oraindik ez daude, ezta Joarrenak ere.

Baina Ametsek lortu egin du gu guztion ametsa. Egunen batean gurean ere aita eta ama izango dira. Gezala ezagutu dut gaur, ama tokiz aldatu dute, eta nirearekin batera omen dago.

Lagun gehiegi ezagutu ditut bidaietan, batzuk joan, besteak etorri‌ eta beste batzuk, ni lez, hiru urte bete arte amarekin goxo-goxo daude kartzela barruan.

Bidaietan ezagututako lagunek ulertzen naute, ez, ordea, ikastolakoek. Ez dute uste ama dudanik, baina badut, eta nahiz eta dispertsioaren ondorioz urruti egon, ilargiarekin bere maitasuna bidaltzen dit egunero, segundo oro. Ilargiraino maite zaituztegu.

12 martxoa 2018 Binke!

Hizkuntza berdintasuna: eskabide-orri orokorra

A

ldian-aldian Galdakaoko Udalak hizkuntzaren erabilerari buruzko neurketak egiten ditu zerbitzu ezberdinetan.

Helburu nagusietako bat herritarren eta Udalaren arteko komunikazio-hizkuntza, ahozkoa nahiz idatzizkoa, ezagutzea da, bai eta hizkuntza hautuaren eboluzioa eta joerak ere. Orain arteko neurketek erakusten dute herritarren eta Udalaren arteko ahozko komunikazioaren (telefonoa eta leihatila) %20-30 euskaraz egiten dela; idatzizkoa, tamalez, zatiak txikiagoa da: %5-9. Hau da, galdakoztarrak Udalarekin gehiago darabil euskara egoera ez formaletan (aurrez aurreko nahiz telefono bidezko komunikazioa), egoera formaletan, idatziz baino.

Ahozko eta idatzizko komunikazioen aldeaz arduratuta eta herritarren komunikazio-hizkuntzan eta administrazioaren lan-hizkuntzan nahiz kalitatezko arretan zeozelan eragiteko Galdakaoko Udalak herritarren hizkuntza hautua txertatu du eskabide-orri orokorrean herritarrari eman beharreko erantzuna hautatutako hizkuntzan egiteko eta, etorkizun laburrean, Udalarekin hartu-emana euskaraz egin gura duten herritarren komunikazio-hizkuntza aurrez identifikatuta edukitzeko.

Bitxikeriek Bitxikeriaz josita dago mundua eta maiz gertatzen zaigu objektu bat ia egunero erabili arren, benetan zertarako sortu zen ez jakitea!

Ontzietako mangoen zuloa Sukaldari iaioenek izango dute ziurrenik bitxikeria honen berri, baina sukaldean asko ibiltzen ez zareten horiek, ba al zenekiten ontziek izaten dituzten mangoetako zuloek zertarako balio duten? Ba hormatik eskegitzeko ez ezik, kuzinatzen ari garen bitartean koilara bertan utzi eta sukaldea zikintzea saihesteko ere balio du!

Kotxeetako ikurra Pasatu al zaizu inoiz kotxe berberarekin urteetan ibili arren, oraindik ere gasolina botatzerakoan zalantza izatea ia depositua zein aldetan duen? Horrela bada, hemendik aurrera ez duzu aitzakiarik! Pantailan, gasolinaren ikurraren ondoan agertzen den gezitxoak adierazten digu depositua ezkerrean edo eskuman dagoen.

Botilen azpiko aldea Ardo edo txanpan botilek ez dute beste botila askok izaten duten azpiko alde bera.

Arrazoi bategatik izaten dute forma ÂŤkonbexuaÂť deritzon itxurako zulo hori: edukiontzia erresistenteagoa izatea. Izan ere, azpialde zapala izango balu, leher egiteko arriskua egongo litzateke, barrualdean sortzen den presioak hala eraginda. Presio handiagoarekin, sakontasun handiagoa.

Arropa zatitxoak Erosten ditugun praka, jaka eta beste hainbat arroparekin batera, maiz, jantzi horren beste oihal zati txikitxo bat ere ematen digute. Askotan pentsatu izan da janzki horretan konponketatxoak egiteko ematen digutela. Benetako arrazoia, ordea, jantzia garbitu aurretik detergenteak oihal horrekin zelan erreakzionatuko duen frogatu ahal izatea da.

ALEX garcia TEJEDOR

Nahi eta ezin

G

ero eta zailagoa izaten da kalean neskak eta mutilak jolasean ikustea. Orduak eta orduak eman genituen batzuk kalean gora eta behera bazterrak nahasten. Eta beldur naiz irudi hori ez ote den berriro ikusiko, gure kulturaren zati bat galtzeko zorian baikaude.

Zoritxarrez, herriak eta hiriak antolatzeko eta eraikitzeko eredu berriek haurren bizi-kalitatea kaltetzen dute. Autoek kentzen duten espazioa alde batera utzita, kaleko jolasa, gaur egun, parkeetara mugatzen da. Orokorrean, espazio mugatuak izaten dira, gehiegizko babesarekin, elementu natural bakoak eta irudimenari tarterik uzten ez diotenak. Tristea bada ere, zenbait kale eta plazetan pilotarekin jolastea debekatzen duten kartelak sarritan ikus daitezke.

Kaleko jolas libreak umeen garapenean eta heziketan duen garrantzia kontuan izanda, espazio publikoa berreskuratzea ezinbestekoa dugu. Hizkuntzak, natur-zientziak, musika, giza harremanak, artea, matematikak... kalean ere badaude.

Haurraren garapen osoa eta ongizatea bermatzeko, gurasook ditugun beldurrak gainditu eta gure seme-alabak kalean jolasten irakasteko erronka dugu. Jendarte orekatua, librea eta zoriontsua eraiki nahi badugu, noski.

Binke! martxoa 2018 13

Lapurretak

Erne bai, baina alarma soziala piztu barik TESTUA: ixone muĂąiz arana

Berrietako titular askotan agertzen ari da azkenaldian ÂŤlapurretaÂť berba. Eta albisteetan ez bada, gure eguneroko hizketaldian. Hala izanik ere, lapurreta kasuak, zifratan behintzat, ez dira gehiegi urruntzen beste urte batzuetakoekin alderatuz gero.

Gertakariak, ordea, entzutetsuagoak izaten ari dira.

D

enok dakigu lapurretak egotea ez dela kontu berria. Beti egon dira. Beharbada ez dira azkenaldian bezala argitara hainbeste eman, baina egon, egon dira. Gehiago dena, zinez zaila da pentsatzea, hala nahiko bagenu ere, inoiz guztiz lapur eta lapurreta bako gizarte batean bizikide izango garenik. Gure esku dagoena egin beharko dugu, ordea, lapurreta kasuak ahalik eta gehien murrizteko; adibidez, segurtasun gomendioei jarraitu edota aholkatutako neurriak hartu.

Gai honekin lotuta, eta herritar askoren harridura zein eztabaidagai bihurtu den kontua, ostera, zera da: Galdakaon zein Usansolon aurten egon den lapurreta-kasu kopurua beste urte batzuetakoen parekoa bada ere, azkenaldiko gertakizunak sonatuagoak izaten ari direla; esanguratsuagoak, nolabait esateko. Lapurreta kasurik entzunenak etxebizitzetan egiten direnak izaten dira, akaso. Azkenaldian baina, etxebizitzak ez ezik, kotxeak eta dendak ere maiztasun handiz osten ari direnaren berri izaten ari gara.

Azken lapurreta hauek entzutetsuagoak izateko arrazoi

14 martxoa 2018 Binke!

bakarra, halere, ez da etxebizitzetan osteaz gain, kotxeak edo dendak ere lapurtzen ari direla. Motiborik handiena saltoki edo denda berean eta epe oso laburrean errepikatzen ari diren lapurretak izaten ari direla da. Baina, zeintzuk izan dira azken hile eta asteetan usansolotarren eta galdakoztarren artean, oihartzun handiena izan duten lapurreta kasuak? Jarraian horien kronikak.

Lapurtutako kotxea. Beste edonork egingo lukeen bezala, gauean, lanetik bueltan, kotxea etxe aurrean aparkatu zuen lasai askoan Usansoloko herritar batek. Hurrengo goizean, berriz ere lanera joateko esnatu eta etxetik irtetean espero duzuna, noski, kotxea aurreko gauean aparkatuta utzi zenuen leku berean aurkitzea da. Baina ez zen hori izan usansolotar hari gertatu zitzaiona. Kotxea ez zegoen leku hartan: ostu egin zioten.

Urteko lehen hileko azken astean gertatu zen hau; zehazki, urtarrilaren 29ko gauaren eta 30eko goizaren bitartean.

Usansoloko herritar honek dioenez, kotxea gaueko hamarretan utzi zuen etxe aurrean dauden aparkalekuetan, baina hurrengo goizean lanera bidean zihoala kotxea desagertu zitzaiola ohartuta, udaltzaingoei deitu zien. Hauek, ordurako, bazekiten oraindik ezezagunak diren gizabanako batzuk, ostutako kotxe batekin lapurretak egiten ibili zirela goizaldean Galdakaon zehar. Usansoloko herritarrak udaltzaingoei haren kotxeko matrikula ematean, lapurreta horiek bere autoarekin egin zituztela jakinarazi zioten.

Behin denuntzia jarrita, usansolotarrak kotxearen argazkiak sareetan zehar zabaltzea erabaki zuen, era honetan, baten batek haren autoa ikustekotan, horren berri eman ziezaion. Bere fruituak eman zituen egitasmo honek; izan ere, hurrengo astelehenean, Barakaldoko herritar baten deia jaso zuen, haren kotxea ikusi zuela esanez. Halere, bi egun gehiago

pasatu behar izan ziren usansolotarrari bere kotxea behingoz agertu zela esan zioten arte.

Kotxea Basurton aurkitu zuten, kanpotik ageriko kalterik gabe, baina barrualdea zikin-zikin eta erreta zuela. Sabaia zen erreen zegoen zatia, eta kiskalitako paper piloa ere bazegoen kotxe guztitik zehar sakabanaturik. Horrez gain, ez zegoen bertan utzitako jaken eta motxilaren arrastorik, eta irratia ere ostu egin omen zioten.

Farmaziak eta supermerkatua. Hurrengo albistearen lehenengo datuak iazko azken hile amaieran eman baziren ere, oraintsu arte ez da gertakizunarekin lotutako atxilotu-

rik egon. Aurreko aste erdialdeko notizietako titularrek hala esaten zuten: ÂŤAdinez txikiak diren gazte bi atxilotu dituzte Galdakaoko eta Sestaoko saltoki batzuetan lapurtzeagatikÂť.

Atxiloketa hori astelehenean, hilak 5, gauzatu zuten Sestaoko ertzainek.

Lapurreta hauek iazko abenduaren eta aurtengo urtarrilaren arteko epean gertatu dira. Ustezko lapurrek 16 urte dituzte, eta aipatutako tarte horretan Galdakaoko bi farmaziatan eta Sestaoko supermerkatu batean pistolaz apuntatzen ostea lapurtzea leporatzen zaie. Lapurreta hauek abenduaren 27an hasi ziren, ustezko atxilotuetako bat, arratsaldeko zazpietan, aurpegia estalirik eta pistola eskuan zuela Galdakaoko farmaBinke! martxoa 2018 15

Etxebizitzetako lapurretak saihesteko aholkuak

J

akin badakigu etxeetan ostu egiten dutela, eta hala gertatu dela azken urteetan ere Galdakaon zein Usansolon. Horrek ez du esan nahi, ordea, beldurturik egon eta bizi behar dugunik. Izan ere, Galdakaoko udaltzaingoek diotenez, nahiz eta estatistikak apurtxo bat igo diren, hainbat urtez beheraka egin ondoren izan da. Beraz, zifra nahiko baxuetan mantentzen jarraitzen du etxebizitzetako lapurreta kasu kopuruak.

Haatik, norberaren eta etxekoen segurtasunaren alde gure esku dagoen guztia eginez gero, hainbat lapurreta ekidin ditzakegu. Horregatik da garrantzitsua Udaltzaingotik gomendatzen dituzten aholkuei jarraitzea. Hona hemen etxeetako lapurretak saihesteko horrelako zenbait: • Atariko atea ez zabaldu ezezagunei. Norbere eta auzokoen segurtasuna jartzen da kolokan.

• Baliozko dokumentuak eta objektuak, leku seguruan gorde.

• Etxeko atea zabalik badago, ez sartu. Udaltzaingoari abisua eman.

• Herritarren laguntzak guztion segurtasuna hobea izateko laguntzen du. Zerbait arraroa antzemanez gero, abisatu.

..........................................

Laguntzarik behar izanez gero edo arazoren baten aurrean, deitu: 112 edo 94 401 05 05 telefono zenbakietara

16 martxoa 2018 Binke!

zia batera sartu zenean. Albisteek diotenez, lehenengo egite horretan, 300 euro eramatea lortu zuen gazteak.

Egun batzuk beranduago, urtarrilaren 4an, antzeko zerbait gertatu zen. Oraingo honetan, ordea, bi gazte izan bide ziren, aurpegia tapaturik, berriro ere, Galdakaoko beste farmazia batean lapurtu zutenak. Baina kontua ez da hor amaitzen.

Ustezko atxilotuek, hilea oraindik bukatu ez zenean, ostera ere errepikatu zuten egintza bera: aipatutako azken farmazia horretan sartu ziren berriz ere, eta batek langilea pistolaz apuntatzen zuen bitartean, besteak kutxan zeuden 400 euro inguru ostu zituen.

Egitate hauen arduraduntzat hartutako bikote honi, gainera, Galdakaoko farmazietan ez ezik, Sestaoko supermerkatu batean lapurtzea ere egozten zaie. Gertakari hau Galdakaoko farmaziako azken lapurretatik bost egun geroago jazo zen, urtarrilaren 27an, hain zuzen. Azken honetan, gazteek antzeko prozedura jarraitu zuten: supermerkatua ixtear zeudela, lapurrek langileak saltokian berriro sartzera derrigortu zituzten.

Bertan, euretako batek langileak pistolaz mehatxatu omen zituen, eta besteak, bitartean, kutxan zegoen dirua ostu. Lapurreta horretatik 40 euro ostuta egin zuten ihes.

Gertatutakoren ondoren, Ertzaintza ikertzen hasi zen, farmazietako zein supermerkatuko ustezko lapurrak identifikatzeko asmoarekin. Azken asteetan euren atzetik ibili ostean, eta martxo hasieran atxilotzea lortu ondoren, ertzain-etxera eraman zituzten. Jarraian, Adingabeen Fiskaltzaren esku jarri ziren.

Denda berean, hirutan. Behin ostea lazgarria bada, imajina ezazu hirutan gertatzen bazaizu. Nahigabe hutsa. Ba hori da, hain zuzen ere, eta azken asteetan jakinarazi digutenez, Aperribaiko janari-denda txiki bateko jabeari gertatu zaiona. Herritar honen saltokia eremu nahiko altuan dago, eta jende gutxixeago ibili ei da handik. Halere, isolatuago edo bakartuago egonda ere, harritzekoa izaten jarraitzen du leku berean, hilabete eskasean, hiru aldiz lapurtu izana.

Lehenengoz, pasatutako hile hasieran sartu zen lapurra saltoki honetara ostera, otsailaren 5ean, zehatz-mehatz. Lapurreta arratsaldeko zapi eta erdiak inguru gertatu zen eta gizonezko bat izan omen zen dendara osten sartu zena. Aurpegia estalirik zuela, eta ugazabari arma zorrotz batekin mehatxatuz, hura egunean bildutako diru guztia ematera behartu zuen.

Hortik astebetera —otsailak 13—, eta dendako jabearen ezusterako, ustez lapur bera zena berriro ere azaldu zen saltokian, lehenengo aldian egindakoa errepikatzeko asmoz. Bigarren aldi honetan, gainera, Aperribaiko herritarrak osasun-zentro batera joan behar izan zuen, lapurrak arma saman jartzerakoan belarri ondoan egin zizkion urraketa batzuengatik.

Harrezkeroztik, Ertzaintza eta Udaltzaingoak denda zaintzen jardun zuten hurrengo egunetan, gertatutakoak ikusirik, horrelakorik errepikatu ez zedin. Hala ere, nahiz eta sinesgaitza iruditu, denda berean beste behin ere osteko ahalegina egin zuen lapurrak otsailaren 19an, goizeko bederatzi eta erdiak aldera, ertzainen patruila urrundu zela aprobetxatuz.

Azken honetan, ordea, lapurrak ezin izan zuen bere helburua bete, ordurako dendako jabeak segurtasun neurriak hartuak baitzituen: atea itxita izan eta bezeroak edo hornitzaileak doazenean bakarrik zabaldu. •

Herritarrentzako Binkeren WhatsApp zerbitzua prest!

Irakurleek Binke irakurtzen dabe, baina Binkek irakurleak irakurri gura dauz! Zure ekarpenak, zalantzak, iritziak, hausnarketak, gutunak, kexak... bidali mezu bidez Binkeren WhatsApp-era!

Gorde telefono hau zure sakeleko agendan eta egon herriko komunikabideagaz kontaktuan:

669 431 225* * WhatsApp bidezko mezu eta argazkiak baino ezin izango dira jaso telefono zenbaki honetan; deirik, bideorik eta audiorik ez, eskerrik asko.

Iritziak

Ekarpenak Zalantzak

Hausnarketak Kexak

Gutunak

Binke! martxoa 2018 17

Enbaxadoreak

lsinkiko galdakoztarra

He Ane Orue-Etxebarria Apellaniz

de ingurukoa.

Sortzez: Galdakaokoa, Elexal dian, 2006ko abuztutik.

Gaur egun: Helsinkin, Finlan Jaiotza urtea: 1982. eritza elektronikoa.

Ikasketak: Fisika eta Ingini dabil, ikoen kontserbazioa ikasten Zertan dabil: Objektu histor ditu bertan. eta dantza klaseak ere ematen

Hizkuntza asko dakizkien emakumea zara, ezta? Ez dakit ba hainbesterako den. Euskara, gaztelania, ingelesa, finlandiera eta aleman apur bat dakizkit.

Zerk eraman zintuen herritik alde egitera? Finlandiara ikasketak jarraitzera joan nintzen, eta geroztik hemen nago, orain objektu historikoen kontserbazioa ikasten.

Zeintzuk dira bizi izan dituzun aldaketarik nabarmenenak? Bakarrik bizitzea eta hainbeste dantzatzea. Galdakaon bizi nintzenean aldi batean Andra Marin ibili nintzen dantzan, baina orain astean lau talderi klaseak ematen dizkiet, eta guztira gutxienez zazpi orduz egiten dut dantza —askotan gehiago, eta asteburuetan batzutan ekitaldiak ere izaten ditut, Finlandian eta kanpoan ere—. Benetan gustuko dut eta ikasketekin konbinatzea errazagoa da dantza klaseak arratseldez izaten direlako normalean.

Zer du zure oraingo herriak, Galdakaok ez duena? Eta alderantziz? Askoz handiagoa da, eta horrek gauza eta interes berriak aurkitzeko aukera gehiago ematen ditu. Gainera, hemen jendea lasaiagoa da, normalean ez dute hain gogor berbarik egiten eta gauza guztietarako txintxo-txintxo txanda itxaroten dute. Benetan gustuko dudan gauza bat da hemen bigarren eskuko denda piloa daudela, eta ahalik eta gauza gehien berrerabiltzen eta birziklatzen saiatzen direla. Erabiltzen ditudan arropa, zapata eta gauza asko 1900etik 1930 hamarkada artekoak dira, eta etxean ditugun altzari guztiak ere 1920 urtekoak edo zaharragoak.

Zeren falta sumatzen duzu han? Euskal Herrian bezain janari fresko eta goxoa aurkitzea nahiko zaila da, eta orohar janaria eta edariak —ardoa, garagardoa— oso garestiak dira.

18 martxoa 2018 Binke!

Zer gomendatuko zenioke zure herritar bati, han bisitatzeko? Helsinkin erdigunea eta Suomenlinna gomendatuko nituzke. Zentruan oso eraikin interesgarriak dituzte, nire gogokoenak Art Nouveau finlandiar —Jugendstil izenekoa— estilokoak dira. Suomenlinna irla gotortu bat da eta UNESCOren Gizateriaren Ondareen zerrendan dago. Bertara joatea oso erraza da, Helsinkiko portutik orduro hiru itsasontzi ateratzen dira eta.

Horrez gain, katedral biak eta museo etnografikoa bisitatzea gomendagarria da oso. Eta posible izanez gero, Helsinkitik atera eta basoan edo lakuen inguruan ibiltzea, adibidez Nuuksioko parke naturalean. Zoragarriak dira!

Gure herriaz hitz egiten badiezu hangoei, zeren inguruan aritzen zara bereziki? Egia esan ez dut hainbeste kontatu, normalean Bilbo inguruko herri batetik natorrela esaten diet ez dudalako espero inork Galdakao ezagutuko duenik. Noizbait etxetik —Euskaditik— ekarritako janaria gustoko izan dutenean kontatu diet gure herrian benetan jatetxe onak ditugula, Andra Mari eta Aretxondo. Hala eta guzti ere, Euskal Herriaz asko hitz egiten diet.

Zer dakite gure herriaz? Nik kontatutakoaz gain ez dut uste ezer dakitela. Askok Bilbo izena entzun dute, ziuraski Helsinkin ere Guggenheim museoa eraikitzeaz hitz egiten zenean. Baina batzut ez dakite Bilbo ere non dagoen...

Zer zenekien zuk hangoaz? Hizkuntza ez dela indoeuroparra, natura maite eta errespetatzen dutela eta ixilak edo lotsatiak direla ere banekien, edo sumatzen nuen.

Zeintzuk dira zure etorkizunerako asmoak? Karrera berria amaitu eta museoren batean lanean hastea. Oraintxe bertan praktikak egiten hastear nago Espooko EMMA museoan.

Osasuntsu

Etxeko botikina

D

enok dugu etxean kontsulta medikorik behar ez duten eragozpen edo ondoez txikiak sendatzeko erabiltzen diren botika eta produktuak gordetzeko armairu, kaxoi edo kutxa bat: etxeko botikina. Baina zer da familia orok bere botikinean edukitzea gomendatzen dena? Hauek Osakidetzaren aholku batzuk:

Zer eduki behar da botikin batean?

1. Termometroa.

2. Medikamentuak. Beti gorde behar dira jatorrizko ontzian, bere prospektuarekin batera, edozein momentutan kontsultatu ahal izateko: • Analgesikoak eta antitermikoak. Minarentzako edo sukarrarentzako.

Parazetamola, adibidez.

• Antiinflamatorioak. Hantura batek eragindako minerako. Ibuprofenoa.

• Sabeleko minarentzako. Sabeleko minak arintzeko. Antiazidoak, kasu.

• Katarroarentzako. Marrantaren sintomak arintzeko.

• Eztulerako. Eztul lehorrerako pilulak edo gozoki gogorrak.

Garrantzitsuena, halere, likido ugari hartzea.

• Suero fisiologikoak. Zauriak eta sudurra edo begiak garbitzeko.

Soberan dagoena bota edo epe laburrez gorde irekita.

• Antiseptikoak. Zaurien infekzioa saihesteko. Lehenengo zauria ondo garbitu, ur hotzarekin edota xaboiarekin. Garbi dagoenean, klorhexidina edo pobidona iodatua duen antispektikoren bat aplikatu.

• Intsektuen ziztadak. Hotza aplikatu. Mina izatekotan, analgesiko bat edo kortikoide topikoko pomada bat erabil daiteke.

• Azaleko erredurentzako. Azala gorrituta baina baba barik dagoenean, ur hotzarekin arindu mina. Gero, eremua erredurentzako pomadarekin igurtzitako gaza batekin estal dezakezu.

• Eguzki- erredurentzako. Konpresa-gasa umela jarri azalean eta hotza aplikatu. Mina izatekotan, analgesiko bat har dezakezu. Babak sortu ezkero, kontsultatu osasun zentroan.

3. Sendaketetarako materiala.

• Punta borobildun guraizeak • Pintzak eta tiritak • Gaza esterilak • Paperezko esparatrapua • Hotza aplikatzeko poltsa

Zer ez da egon behar botikinean?

• Iraungitako medikamentuak • Egoera txarra duten edo itxuraz aldatu diren medikamentuak • Aurreko tratamenduetarako errezetatutako medikamentuen hondakinak • Prospekturik eta jatorrizko ontzirik ez duten sendagailak • Funtzionatzen ez duen termometroa • Herdoildutako guraize eta pintzak

MANU ETXEBARRIA AYESTA

Udabarriaren mitoa

M

artiaren 21ean hasten jaku udabarria.

Neguko solstiziotik eguna hazten etorri jaku eta eguna eta gaua bardintzeari «ekinozio» deritxagu.

Latineko berba konposatu batetik dator: «aequinoctium (aequus= bardina eta nox= gaua)», hau da, luzari berbera egunak eta gauak. Zientziaren argitasuna agertu aurretik, mito bidez azaltzen izan jaku, besteak beste, udabarriaren hasiera. Greziar mitologiara joko dogu lehenengo. Zeus eta Demeter (Ceres, latinez) andragizonak ziran eta Persefone izeneko alaba bat eukien.

Egun baten, Hades, hilen eta inpernuetako jainkoak, bahitu egin eban Persefone. Demeter bila ebilen eta aurkitu ezinean esan eutsan Zeusi: «Persefone ez badeustazu neuganatzen, aurten ez da egongo uztarik».

Horretara, Zeus akordio batera heldu zan eta udabarrian atera egingo eban Persefone Hadesetik eta neguan barriro bueltatu.

Halan ei dabilz gaur be.

Gorbeialdean jaso dodanari jarraituz, Mari Anbotokoa, udabarriro joaten ei da Itzinako Supelegorretik Anbotora eta uztaroa amaitzean, barriro Supelegorrera . Hor ei dabil batetik bestera, anega bat garik garautan daukan beste urtean.

Binke! martxoa 2018 19

BINKE

Emakume dinamitarien erakusketa zabalik da

ANA MARIA

UDALA INOCENCIO GOIKURIA

«Emakume dinamitariak» erakusketa, Dinamita enpresan —gaur egun MAXAM— urteetan behar egin eben emakume batzuen lekukotza emonaz aurkeztu zan martiaren 12an Torrezabal Kultur Etxean. Erakusketa martiaren 23ra arte egongo da zabalik, astelehenetik barikura 11:00-13:00 eta 17:30-20:30 ordu tarteetan, Udala eta MAXAM Fundazioaren eskutik.

Elurte historikoa otsailaren 28an

Pentsiodunek kaleak bete dabez

Otsailaren 28an azken 33 urteetan ikusi ez bezala itzartu ginan. Izan zan eskiak atara ebazanik be. Elurtearen alde ilunena herrikide baten heriotzagaz ezagutu genduan.

Espainiak pentsiodunen soldata %0,25 bakarrik igotzearen kontra eta 1.080€ko gutxieneko pentsioa aldarrikatzeko elkarretaratzeak be ugaritzen hasi dira Galdakaon.

20 martxoa 2018 Binke!

AEK BINKE

Errigorako produktuak badagoz herrian prest!

BINKE

GOTZON ALMARAZ

Errigorak Nafarroa hegoaldea dauka ardatz, euskara ofiziala ez dan zonaldea, eta eremu horretakoak diran produktuak lurralde osoan zabaldu gura dauz. Hainbat herritar dago ekimenean murgilduta. Eskariak herriko hainbat denda, ikastola zein euskaltegitan egin baleikez be, Sollube 6 kalean jaso behar dira. Informazio gehiago errigora.eus webgunean dago.

Galdakaotik Euskadiren izenean

Tortura, Gandasegiko berbagai

Irati Uriarte eta Ander Maldonado dira Autonomia Erkidegoetako ikasleen Espainiako Txapelketarako aukeratu diran Galdakao Igeriketa Taldeko igerilariak.

Otsailaren 15eko Torturaren Aurkako Egunaren harira herri erakusketa eta hitzaldia antolatu eban Guzur Aretxa elkarteak, tortura kasuak batzen dauzen ikerketa oinarri.

Binke! martxoa 2018 21

URRETA TAEKWONDO

Martxoko lehen zapatuan Uxue Albarran Urreta Taekwondo taldeko kirolariak zortzigarren postua lortu eban Valladoliden jokatu zan kadeteen Espainiako txapelketan.

ZONA BIKE

Urreta Taekwondo taldea Valladoliden

Zona Bike taldea aurkeztu dute Laugarrenez aurkeztu da jendaurrean Zamakoa Eraikuntzak babestutako Zona Bike Master kategoriako txirrindularien taldea. Aurtengo denboraldian Euskal Herriko eta Kantabriako lasterketak izango dabez helburu galdakoztarrek.

BERBALAGUN

GURE ESKU DAGO GALDAKAO

Uztailaren 2tik 20ra arteko Udalekuetan aurten 25 plaza gehiago egongo dira, 550 gaztetxorentzat guztira

Giza katea guretik pasako da

Barre eta barre Berbalagunak!

2014ko giza katea gogoratuz, oraingoan Donostia, Bilbo eta Gasteiz batuko dituan giza katea ekainaren 10erako antolatu dau Gure Esku Dagok. Galdakaotik be pasatuko da, eta aurkezpena martiaren 17an egingo da, 12:30ean.

Barre egitea omen da gazte sentitzeko medizina, eta horren jakitun Barreterapia saio bi antolatu ebazan Berbalagun ekimenak. Dantza, aurkezpen xelebreak, kirol dibertigarria eta ariketa bitxiak egin ebezan danek.

22 martxoa 2018 Binke!

Martxoak 8 Argazkiak: ANDER ARRIETA

Binke! martxoa 2018 23

publierreportajea

Ibaizabal, galda k Konfiantzazko irakaskuntza, lehenengo pertsonan Ibaizabal Ikastola urteotan galdakoztarren ikastola bihurtu da. Ibaizabal herri eta eragile ezberdinen bultzadaz orain 19 urte sortutako errealitate sendoa da. Milaka dira urteotan pasatutako ikasleak, horietatik galdakoztarrak eta usansolotarrak 600 baino gehiago gure geletatik igaro direlarik. Batxilergoa, Lanbide Heziketa eta profesionaltasun ziurtagiriak zerbitzuekin uztartzen dituen eremu anitza da Ibaizabal. Errealitate berezia, jarduera desberdinek —gimnasioa, aterpetxea eta ostatua— bat egiten baitute, eskaintza akademikoarekin. Aniztasunak aberasten du leku hau, eta etorkizuneko hiritar euskaldun eta jantziak hezten ditu ezinbestean. Bizitzari, indiferentziaz behintzat begiratuko ez dioten euskal herritarrak. Hona hemen norantza horretan eragiten duten gako batzuk: Batxilergoa: Erabakiak hartzeko tarte hori Erabaki garrantzitsuak hartu behar dira batxilergoan. Horregatik, batxilergoa hasten duen lehenengo egunetik, bere norantza akademikoaren gainean kontrola ikasleak eraman behar duela uste dugu, erabaki garrantzitsuak autonomiaz eta heldutasunez har ditzan. Bidean, ikaslea babestuta eta indartsu sentitzeko helbururako lana egingo dugu guk, gertu gertutik.

Izan ere, ikaslea ondo sentitzean tematuta gaude. Horretarako, Ibaizabalen ikaslearen jarraipena berezia da: Irakasle guztiak tutore dira, bakoitzak ikasle kopuru txikia izanik. Familiek, irakasleek eta ikasleek elkarlanean funtzionatzen dute.

Ondorioz, ikasle bakoitzak, bere bidelagun izango den irakaslea izango du erreferentzia legez lehenengo egunetik.

Horretaz gain, ikasgai desberdinetako prozedura eta edukiak indartzeko errefortzu sistema jartzen dugu Ibaizabalen ikasleen eskura. Errefortzu saioak eska ditzakete, ikasturtean zehar hutsuneak osatzen joan ahal izateko.

Neurri guzti hauek bere fruituak ematen dituzte. 34 ikaslerekin hasi zen ikastola, eta gaur egun 300 ikasle baino gehiago ditugu. Matrikularen goranzko joerak epe ertainean jarraitu egingo duela aurreikusten denez, laugarren lerroa zabaldu dugu. Honi erantzuteko 1.000 m2ko eraikin berria inauguratu genuen 2013ko irailean.

Orientazioaren garrantzia Ikasketa prozesua ikaslearengandik abiatzen da. Norberaren asmoak identifikatu eta hauek lortzeko eskuratu beharreko lanabesak lor ditzaten lan egiten uzten diegu. Eta guzti hori, orientazio egoki batekin gauzatzen da. Aukera akademiko zein laboralen gainean informazio osoa jasotzen dutela ziurtatuko dugu.

24 martxoa 2018 Binke!

Horretarako, Ikasle ohien eta inguruko Unibertsitateetako adituen testigantzak ekartzen ditugu, Unibertsitate eta ikastetxeetara irteerak eta aurkezpenak edo gure trebakuntza eskaintza teknikoak jartzen ditugu eskura. Helburua argia da: Ikaslea %100ean trebatzea hemendik ateratzean dagokion bidea ondo egin dezan. Ikasleak akademikoki zein sozialki jantzita eta konpetente prestatzea, alegia. Â

Lanbide heziketa arautu eta ez arautua Lanbide heziketaren alorrean, Haur Hezkuntzako Goi Mailako Zikloa eskaintzen da Ibaizabalen. Ziklo honek haurtzaindegietako teknikari lana egiteko zein Unibertsitatean ikasteko aukera zabaltzen du. Horretaz gain, ikastolaren izaera profesional eta teknikoa sakondu duen Hobetuz eta Lanbideko prestakuntza eskaintza zabala du Ibaizabalek.

Ibaizabal+ elkarreragineko espazioa Ezin dugu hezkuntza ulertu barneko eremu isolatua bezala.

Hezkuntzatik abiatzen dugu gure ekarpena, baina aldi berean eragileak gara. Euskalgintzan, herrigintzan, kulturgintzan‌ euskal nortasuna oinarri izanik, mundura zabalik dagoen ikuspegia lantzen dugu. Jendartearen erronka eta ametsen parte izan nahi dugu. Ikastola soil batetik haruntzago joan nahi dugu, eta gure ingurua eraldatu.

Zentzu horretan, ezinbestekoa deritzogu ikaslea bera ere erabaki eta eztabaida guneetan egotea. Ikasle kontseiluan proposamenak eginez, iritzi eta proposamenak Irakurrixu aldizkarian plazaratuz edo tertulia eta eztabaida foroetan parte hartuz. Ikastola auzolanean ulertzen dugu nahitaez. Beraz, gutariko bakoitzak bere ekarpentxoa egin dezakegu Ibaizabal ikastolan. Izan ere, kooperatiba gara, gurasoek eta ikasleek zuzeneko esku hartzea dutelarik ikastolako erabaki nagusietan.

a koztarren ikastola!

Ate irekien egunak, erdu Ibaizabalera!

Guraso zein ikasleentzako Apirilak 24 eta maiatzak 15, astearteak Arratsaldeko 18:00etan

Ibaizabal Ikastolan ere badago, gainera‌

Binke! martxoa 2018 25

Galdakaoko Ongi Etorri Errefuxiatuak taldea

«Herriko pertsona eta elkarteekin harremana egin gura dugu laster» Azken urteetako mundu mailako arazorik handiena izan dira gerratik ihesi doazen errefuxiatuak, eta konponbidearen bila, gai horrek pilpilean jarraitzeko lan egiten du Ongi Etorri Errefuxiatuak plataformak.

Galdakaon ordezkaritza ere badu.

Pertsona «ilegalak» existitzen dira? Ez, noski! Ez dago ilegala den pertsonarik berezko ezaugarri bezala. Ilegalak izan daitezke akzioak edo ekintzak baina pertsonak ez. Are gutxiago gizartearen alde handi batek kalifikazio hau ematen badie bizirik mantentzen saiatzeagatik edo bizitza duin bat bilatzeagatik euren herrietatik alde egin dutenei. Baina zoritxarrez ilegalak bezala tratatzen zaie interes politiko, ekonomiko edo eta erlijiozko egoera irregular batean dauden pertsona hauei.

Greziaren arazoarekin, Euskadik 1.000 errefuxiatu hartuko zituela hitz eman zuen. Hitza betetzen ari gara? 2015. urtean emandako migratzaileen multzoen ondorioz, Europar Batasunak Italia eta Greziatik etorritako 160.000 errefuxiatuen banaketa bi urteko epean adostu zuen. Espainiak 17.337 errefuxiatu hartzeko konpromisoa hartu zuen orduan baina hauetatik %11 baino ez zuen jaso adostutako epean. Europak bere konpromisoaren laurden bat baino ez zuen bete. Euskadik, 1.000 errefuxiatu hartzeko hitza eman zuen eta hauen %13a baino ez da heldu.

26 martxoa 2018 Binke!

Zer egin dezakegu herritarrok errefuxiatuen alde? Herritarron esku dagoena oso mugatua izan arren oso garrantzitsua da. Iritzi publikoak daukan eragina oso handia eta ezinbestekoa da instituzioek zerbait egin dezaten.

Zuen lana zertan oinarritzen da Galdakaon? Gure lana bereziki informazioa zabaldu eta sentsibilizatzean dago. Ahaztuta dagoen arazo bat gogoraraztea beharrezkoa dela uste dugu. Errefuxiatuen egoera berriro kaleetan egon behar den gaia izan behar da, askotan komunikabideetan informazio gehiegi dagoenez, arazoa iraganeko gauza bat izango balitz bezala ikusten dugulako. Orain Ongi Etorri Errefuxiatuak Galdakao taldetik ekintza desberdinak egiteko ideia daukagu. Gure erronka nagusia Galdakaoko eta kanpoko pertsona guztiak parte hartzeko ekintza multikultura egitea da. Herriko pertsona eta elkarteekin harremana ere egin gura dugu laster.

Zergatik da garrantzitsua errefuxiatuak hartzea? Errefuxiatuak hartzea ez da garrantzitsua, beharrezkoa baizik.

Egoera honen aurrean ezin dugu beste alde batera begiratu.

Leku askotan XXI. mendeko krisirik handiena dela esan dute, Siriako errefuxiatuak ez diren beste errefuxiatuak ahaztu gabe, noski. Europar Batasunak harrera on bat egin eta arazoa behar den moduan konpondu behar du. Hitz egiten ditugun zenbaki horien atzean pertsonak eta istorioak daude eta gaur egun linbo politiko eta burokratiko batean daude. Gainera ezin dugu ahaztu Euskadi ere errefuxiatuen iturria izan zela Gerra Zibilaren garaian. Egungo errefuxiatuen lekuan egongo bagina orain, zelan gustatuko litzaiguke gu hartzea?

Romualda panderojole plaza iaztik

Zer dakar Teresak?

Dokumental feministak Emakumeen Eguna izan zela baliatuz, bost dokumental edo film aukeratu ditut. Gai nagusia emakumea dute denek. Jasotzen ditugun eraso edo mespretxuak kontatzen dituzte, ikuspuntu errealista batetik: Mafalda Mafalda bederatzi kidez osatutako musika taldea da. Ska, reggae, funk eta hardcore estiloen arteko nahasketa egiten dute eta «Las que faltaban» dokumentala kaleratu zuten, emakumeek musikan izan dituzten bizipen eta esperientziak kontatuz.

G

aldakao eta Usansoloko kale eta plaza guztien izenetatik hiru baino ez ziren orain gutxi arte emakumeenak.

Egoera horri buelta eman behar zitzaion Udalaren ustez, batez ere ez zuelako herrian emakumeek historikoki izan duten parte-hartze eta garrantzia ordezkatzen. Hori horrela, herritarrei galdetu eta Romualda Zuluagaren izena izan zen bozketan lehena. Emaitzari kasu eginez, iazko martxoaren 8an Urretako plaza bati izen hori jarri zitzaion.

Romualda Zuluaga herriko musikari ezagunenetakoa zen: panderojolea, kantaria, Andra Mari Dantza Taldeko kidea urte luzez izan zena eta beste hainbat musikarirekin batera gure kantu eta doinuak klandestinitatean jotzeko bere Bekeako etxea eskaintzen zuena. Mariano Barrenetxea albokariarekin batera albokako lehenengo diska ofiziala kaleratu zuen eta dantza taldearekin hainbat lehiaketa ere irabazi izan zituen, beti ere modu erabat militantean arituz, musutruk.

Malala National Geopraphic-ek «Él me llamó Malala» dokumentala sortu zuen, non Malala Yousafzaik emakumeak eskolara joateko eskubideak defendatzen dituen. Malalak bakearen nobel saria jaso eta dokumentalak Oscar bat lortu zuen.

Girl Power 2009an Sany, Pragako grafitera batek, emakumeen rola grafitien munduan dokumentatzea erabaki zuen. Horretarako, munduko hainbat emakumerekin jarri zen harremanetan, hala nola, Lady Pink eta Martha Cooper-ekin.

Desert flower Waris Dirie-ren film autobiografikoa da. Emakume hau Somalian jaio zen eta garai hartako modelo ezagunena bilakatu zen. 13 urterekin egokitu zitzaion ezkontzetik ihes egin zuen eta Londresko enbaxadan lan egiten amaitu zuen.

Moolaadé Film honek Afrikako emakumeek jasotzen duten mutilazio femeninoari buruz hitz egiten du. 2004an «Una cierta mirada» saria irabazi zuen Cannes-eko jaialdian. Interesgarria da erabat, aurrekoak bezala, ikuspegi desberdinak izan ditzagun.

Binke! martxoa 2018 27

Erakusketak Antzerkia Martxoak 16, barikua Companhia do Chapito (Portugal)

Elektra

21:00 Sarrerak: 12-9€

Apirilak 13, barikua Klunka Teatro

Edith Piaf, Taxidermia de un Gorrión 21:00 Sarrerak: 10-7,5€

Apirilak 21, zapatua

Martxoak 12-23 «Emakume dinamitariak - Las dinamiteras» argazki erakusketa Astelehenetik barikura 11:00-13:00 eta 17:30-20:30 Torrezabal Kultur Etxea

Aurkezpenak Martxoak 17, zapatua Giza katea (ekainaren 10ean egingo dena) 12:30 Torrezabal Kultur Etxea Gure Esku Dago

Pausoka

Goazen! antzerkia 17:00 / 19:00 Sarrerak: 8-6€

Zinema Martxoak 20, martitzena «Emakumeak zineman» zikloa: «Marie Curie Doublon»

Martxoak 8- Emakumeen Nazioarteko Egunaren programazioaren barruan 19:00 Sarrerak: 2,5€ Torrezabal Kultur Etxea

Irakurketa taldea Martxoak 19, astelehena Liburua: Nola heldu naiz ni honaino (Kattalin Miner) 18:30 Topan Irakurketa taldea 28 martxoa 2018 Binke!

Hitzaldiak Martxoak 20, martitzena «Guk gure pentsioak»

Leire Pinedo eta Mikel Argiñarenaren eskutik 18:00 Gandasegi Eskola EH Bildu

Irteerak Martxoak 20, martitzena Sasiburu Menilerrotik ibilaldia Adinekoen Dinamizazio Zerbitzua

Martxoak 22, eguena San Franciscoko komentu zaharraren aztarna arkeologikoetara bisitaldia Adinekoen Dinamizazio Zerbitzua

Mendia

Argitaratzailea: AITU elkartea Koordinazioa: Jon Gomez Garai Erredakzioa: Ixone Muñiz Arana eta Jon Gomez Garai Diseinua eta maketazioa: Artefakto Argazkilariak: Gotzon Almaraz, Ander Arrieta, Inocencio Goikuria,Julio Legarretaetxebarria, Jabi Rojo Ilustratzaileak: Irrimarra Inprenta: BEPSA Banaketa: Egunon Lantegi Batuak eta Correos Hileko ale kopurua: 14.000 Lege Gordailua: BI-41-2016 ISNN: 2444-9385 Binke aldizkariak ez du bere gain hartzen aldizkarian adierazitako iritzi edota esanen erantzunkizunik Helbide orokorra: infobinke@gmail.com Publizitatea: publibinke@gmail.com

Martxoak 16, barikua Eski (Baquiera Beret) Ganguren MT

Martxoak 25, domeka II. Etapa: Galdakao-Donostia-IgorreSaibigain (948 m.)-Urkiola Ganguren MT

Martxoak 29-Apirilak 1 Salamanca-Calvitero (2.401 m.)-Peña Alaiz (1.900 m.)-Peña Francia (1.723 m.)

Ganguren MT

Apirilak 8, domeka Peña Cerrada-Toloño (1.277 m.)-Berganzo Ganguren MT

Martxoak 17, zapatua Upeltegira bidaia Burtotza MT

Apirilak 8, domeka Izazpi (973 m.)

Burtotza MT Binke! martxoa 2018 29

Lotu emakume bakoitza bere izen eta lanbidearekin.

PAILAZOA BERTSOLARIA Maialen Lujanbio

Eva Arguiñano

IDAZLEA Mariasun Landa Edurne Pasaban

SUKALDARIA Pirritx

Elena Irureta

ALPINISTA Kalkulatu!

30 martxoa 2018 Binke!

Ordenatu txikitik handira

Lagundu objetu hauek aurkitzen eta bete kolorez emakumeen eguna.

Binke! martxoa 2018 31