BIK 10/2020

nr 10 (517) ROK XLVI ISSN 1232-4450, INDEX 38139x nakład 2000 egz. egzemplarz bezpłatny

październik 2020

Październik 1920–2020

1925: powstanie Teatru Popularnego 1932: przekazanie przez Adama Grzymałę-Siedleckiego Bibliotece Miejskiej książek z prywatnego księgozbioru Włodzimierza Lenina 1949: oddanie do użytku nowego budynku teatru 1957: pierwszy koncert w nieukończonym jeszcze gmachu Filharmonii Pomorskiej 1978: Międzynarodowa Giełda Plakatów w BWA

Międzynarodow y Festiwal Filmów Animowanych

Animocje 91/2 28–31 października 2020 25 października 2020 / aneks dziecięcy

Twoja obecność się liczy! www.animocje.com organizator

patronat honorowy

patronat medialny

Program festiwalu na s. 55

W kinie Orzeł od 9 października

Program festiwalu na s. 50

P

aździernik. W powietrzu snują się nici babiego lata, a wrażliwe nozdrza wychwycą w nim także woń dymu z kominów. Zdarzają się już bowiem, coraz liczniejsze, poranne przymrozki. Nawet spółdzielnie mieszkaniowe łaskawie włączają już centralne ogrzewanie w blokach. Za miastem, w polach kończą się już zasiewy. Coraz mniej uświadczy się też plonów. Jeszcze tylko brukselka, jarmuż, roszponka i por bronią się dzielnie na grządkach. W naturze wszystko powoli zamiera przed nadchodzącą bez powrotu zimą. Ale, ale! W świecie kultury dzieje się zupełnie odwrotnie! Po wakacyjnym „sezonie ogórkowym” i powolnym, naznaczonym nieśmiałością wrześniowym rozbiegu wydarzenia kulturalne w mieście nad Brdą ruszają z kopyta! Na kolejnych stronach naszego informatora znajdziecie Państwo potwierdzenie tych słów. Owocnej lektury!

Zastępczyni Redaktora Naczelnego Redaktorka wydania

i n s t y t u c je k u lt u r y z a p ra s z ają : Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego. . . . . . . . . 28 Opera Nova w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Teatr Polski w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Galeria Wieży Ciśnień – Muzeum Wodociągów. . . . . . . . . 33 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. . . . . . . 34

Kino Jeremi i sala widowiskowa HANGAR KULTURY w Fordonie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Stowarzyszenie KolorOFFon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Akademia Muzyki Dawnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG . . . . . . . . . . . . . . 50 Klub Mózg. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Fonomo Music & Film Festival. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Galeria Sztuki NEXT. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Kamienica 12. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Pałac Młodzieży w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński. . . . . . . . . . . . . 39

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

Koherencje – prolog. Synteza muzyki i filozofii . . . . . . . . 40

Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu . . . . . . 54

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . 41 Bydgoskie Centrum Sztuki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . 43

Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych Animocje 91/2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Kino Orzeł. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury . . . . . . . . . . . . . . . 44

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. . . . . . . . . . . . . . 58

Biblioteka Główna UKW. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku. . . . . . . . . . . . . 59

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Galeria Wspólna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

Organizatorów lokalnych wydarzeń kulturalnych zainteresowanych zamieszczeniem informacji w „BIK” prosimy o przesyłanie informacji na adres: bik@mck-bydgoszcz.pl (do 15. dnia każdego miesiąca poprzedzającego dane wydarzenie).

4 | BIK | październik 2020

s pi s t re ś c i

Sprawozdanie ze stanu świata Michał Tabaczyński

6

Dobre otoczenie należy się każdemu Z Agnieszką Wysocką rozmawia Monika Grabarek

8

Tadeusz Meszko i jego kosmiczne epitafium Tadeusz Krajewski

10

Jak Bedgost wynalazł wiosło Adam Gajewski

12

Pałac w Dębowej Łące Emilia Walczak

13

Artysta niezłomny: Piotr Trella Wiesław Wierzbicki

14

Bydgoski insynuator kulturalny (191) Zdzisław Pruss

22

Ewa Stąporek-Pospiech (1946–2020)

23

Na okładce: Biblioteka Miejska w Bydgoszczy, 1920–39, fot. W. Wojneski / NAC

Instytucja kultury miasta Bydgoszczy BIK 10/2020 (517), Rok XLVI, nakład 2000 egz. dystrybucja: częściowo bezpłatny wydawca: Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, dyrektorka: Marzena Matowska, 85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12–14, e-mail: sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl redaktor naczelny: Michał Tabaczyński, michal.tabaczynski@mck-bydgoszcz.pl zastępczyni redaktora naczelnego, redaktorka wydania: Emilia Walczak, emilia.walczak@mck-bydgoszcz.pl redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Szymon Idczak, Monika Grabarek, korekta: Emilia Walczak, skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus redakcja: tel. 523 255 553, bik@mck-bydgoszcz.pl, ul. Marcinkowskiego 12–14, druk i oprawa: Polraster BIK w sieci: www.facebook.com/bik.bydgoszcz, www.issuu.com/bik_ Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpowiedzialności za treść programów placówek kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem redakcji i wydawcy.

Prenumerata jest realizowana przez RUCH SA: Zamówienia na prenumeratę można składać bezpośrednio na stronie www. prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803.

październik 2020 |

BIK | 5

f ilm

Michał Tabaczyński

Sprawozdanie ze stanu świata (O niektórych filmach konkursowych Bydgoszcz ART.DOC Award – 17th Millenium Docs Against Gravity Festival) 1.

Dlaczego właściwie lubimy film dokumentalny?

Można uznać, że wiemy, dlaczego lubią go tabuny zapaleńców (których dla niepoznaki nazywamy ich reżyserami), dlaczego mniej lub bardziej namiętnie pokazują je telewizje (które dla niepoznaki nadal nazywamy telewizjami). Dlaczego jednak lubią je ludzie, którzy tak tłumnie przychodzą na seanse w kinie, dlaczego poświęcają swój czas i pieniądze (a w czasach pandemii nawet ryzykują zdrowie), dlaczego z ekscytacją czekają na kolejne odsłony festiwalu?

Czy nie dlatego, że te produkcje pokazują piękny świat i szczęśliwych ludzi, którzy po dniu uroczej i mało stresującej pracy (o jej solidnym wynagrodzeniu nawet nie wspominając) wylegują się w swoich ogródkach, nad swoimi (małymi, ale własnymi) basenami, sącząc kolorowe bezalkoholowe drinki i z błogim uśmiechem obserwując gromadkę swoich dzieci zajętych – każde w innym kącie patia – aktywnościami artystycznymi: ten rysuje, ta czyta, inna na gitarze klasycznej wygrywa urocze hiszpańskie ballady, a przyprawiający rodziców o największe smutki melancholik układa mozolnie puzzle?

Tak, właśnie dlatego.

2.

Niemal wszystkie filmy tegorocznego konkursu przynoszą to, co możemy nazwać „istotnym problemem społecznym” albo „palącym problemem współczesności”. Piszę „niemal” z dużym wahaniem, bo w istocie każdemu filmowi dokumentalnemu chciałoby się przypisać funkcję naprawy świata i zdolność interwencji w naszą współczesność: interpretacja jest sługą tego odruchu i – 6 | BIK | październik 2020

trzeba to powiedzieć otwarcie – sługą wiernym, oddanym, uległym. Nawet w Pogrzebie Stalina, dokumencie historycznym złożonym z kronik filmowych pokazujących uroczystości pogrzebowe tytułowego tyrana, można się dopatrzeć nawiązania do naszych czasów zagrożonych powrotem kultu jednostki. Mimo że w filmie nie pada ani jedno słowo komentarza, które odnosiłoby się do naszego tu i teraz.

Nawet ten groteskowy, niemożliwy chyba przykład filmu o szczęśliwych mieszkańcach przedmieść żyjących w szczęśliwym świecie można by odczytać jako społeczną utopię albo krytykę mieszczańskiej pustki, albo co kto sobie jeszcze wymyśli. Interpretacja jest sługą cierpliwym.

3.

Ale większość filmów tegorocznego konkursu albo wprost opowiada o wojnie, albo też wojna stanowi ich ponure tło – tam, gdzie nie wychyla się, nie zasłania sobą widoku, ale uparcie trwa, pozostaje nadal groźna. Mam bowiem od dawna ponure przeczucie, że wojna – niekoniecznie jakaś konkretna, ale wojna jako abstrakcyjna idea – jest najbardziej trafną metaforą naszych czasów.

Bydgoski konkurs zaczynał się od czterech filmów, które o wojnie albo jej bezpośrednich następstwach opowiadały wprost: Blizny, Dla Samy, Epicentrum i Ziemia jest niebieska jak pomarańcza. Blizny pokazywały wojowniczki Tamilskich Tygrysów, które z towarzyszek broni i bohaterek stały się – po zawarciu pokoju – niepotrzebnymi i problematycznymi dla wszystkich okaleczonymi oznakami dawnej wojny. Dla Samy jest najbardziej wstrząsającym filmem o wojnie nie tylko z tej konkursowej selekcji: trudno sobie bowiem wyobrazić,

f ilm żeby ktoś zobaczył wojnę z jeszcze bliższej i bardziej wewnętrznej perspektywy niż reporterka-amatorka zamknięta w oblężonym i cały czas kurczącym się skrawku Aleppo; żaden reporter nie podejdzie na tak bliską odległość do piekła. Nawet Epicentrum, które jest poetyckim obrazem egzotycznej biedy, opowiada o Kubie widzianej przez pryzmat – jakby się mogło wydawać: najzupełniej już przedawnionej – wojny amerykańsko-hiszpańskiej.

A oglądając Witamy w Czeczenii (o przemocy wobec osób homoseksualnych), nie sposób nie myśleć o skutkach wojen czeczeńskich. A patrząc na świat La Mami (to historia meksykańskich fordanserek), nie da się zapomnieć o Meksyku jako o państwie ogarniętym regularną wojną karteli – ze sobą nawzajem, z armią, z policją. Nawet wspomniany wcześniej Pogrzeb Stalina jest przecież obrazem powojennego świata.

Czy dokument Odbudować Paradise, który opowiada o niszczycielskim pożarze w kalifornijskim miasteczku Paradise, nie jest obrazem wojny, jaką prowadzimy z naturą? Krajobraz po pożarze niewiele się różni od tego, który powoduje artyleryjska nawała albo wściekłe bombardowanie.

4.

Oczywiście, nie tylko wojna zajmuje twórców dokumentów. Jest przecież jeszcze przemoc. Wyrzutki, film o próbie resocjalizacji grupki holenderskiej młodzieży w odludnej francuskiej wsi, nie pokazuje tej przemocy wprost, a zamiast tego skupia się na jej przyczynach, a właściwie jednej: zupełnym zagubieniu współczesnej młodzieży, której nikt nigdy nie pokazał świata (może przymusowe oglądanie festiwalu filmów dokumentalnych jako resocjalizacyjny pomysł jest naiwne, ale trudno się w tym kontekście oprzeć pokusie).

Natomiast w Lekcji miłości, filmie o wdzięcznym temacie późnej miłości, przemoc jest niemal nieobecna, pominięta jakby siłą nieprzemijającego tabu. Główna bohaterka jest bowiem ofiarą przemocy domowej w jej wszystkich możliwych odmianach, czego film nie pokazuje (a czego można było się dowiedzieć wcześniej z reportaży prasowych).

Film zyskuje tym samym optymistyczny wydźwięk i dużo ciepła, ale pomija społecznie ważny problem; to samo zresztą dotyczy cielesności, chorób, bólu – starość w Lekcji miłości jest tych swoich wątpliwych przymiotów pozbawiona. Wydaje mi się, że rozumiem, dlaczego tak się dzieje; z jednej strony z powodu niechęci samej bohaterki do ujawniania tak przemocowej historii swojego małżeństwa (bo jest

kobietą dyskretną), jak i historii swoich niedomagań (bo jest kobietą elegancką). Zarówno dyskrecja i elegancja nie służą temu dokumentowi.

5.

Bydgoską nagrodę otrzymał film Ziemia jest niebieska jak pomarańcza; tak, owszem, to film o wojnie, ale jego zalety nie ograniczają się do samego tematu. Przypomina nam on o wojnie, o której zapomnieliśmy. A może się z nią po prostu oswoiliśmy, mimo że to pierwsza wojna w okolicach naszych granic od wielu lat (jeśli byśmy rozpad Jugosławii chcieli zaliczyć do geograficznie nam bliskich wojen) albo dziesięcioleci. Ukraina wciąż zapomnieć o niej nie może, skoro konflikt wciąż się tli.

Ale zalet, jak mówię, ma on dużo więcej. Jego nieoczywistym tematem jest siła kobiet, które w czasie wojny dają (także sobie wzajemnie) siłę i poczucie jakiej takiej stabilizacji: żyją tak, jak można, jak się daje, jak im pozwala wojna. Mężczyzn nie ma: po tym, jak umundurowana grupa pojawia się na moment na początku filmu, widzimy już niemal same kobiety. Także jego konstrukcja jest na tle konkurencji wyjątkowa: zdjęcia dokumentalne, film w filmie (kręcą go bohaterki dokumentu), reportaż z podróży (córka bohaterki wyrusza na egzaminy na uniwersytet), świadectwa, scenki rodzajowe i pejzaże są przemieszane w doskonałych proporcjach.

A jeszcze na dodatek ta końcówka! Pokaz filmu kręconego przez bohaterki tej historii odbywa się w małej sali w centrum wsi. Widzimy właściwie same twarze widzów: płaczą, uśmiechają się, kiwają w zamyśleniu. Chwyt jest prosty, ale rzecz nie w jego prostocie czy wysublimowaniu, ale w tym, że nienachalnie, ale stanowczo przypomina nam o istocie i sile sztuki. Najważniejsza jest taka sztuka, która nadaje sens światu? Tak właśnie może być.

Natomiast film wyróżniony (w imieniu Okręgowej Rady Adwokackiej w Bydgoszczy), Witamy w Czeczenii, pokazuje, jak bardzo świat potrzebuje sensu. Bo tak dramatycznie mu go brakuje. To polowanie na ludzi, których choćby podejrzewa się o homoseksualizm, pokazuje zupełny brak sensu, ale i próbę uśmierzenia tego bolesnego poczucia bezsensu: nie poprzez sztukę, ale poprzez aktywność społeczną, bo bohaterami filmu są aktywiści, którzy zagrożonym ludziom ratują życie.

W istocie to właśnie pomiędzy sztuką i aktywnością społeczną rozciąga się skala możliwości dokumentu filmowego. I po to się je robi, i po to się je ogląda, żeby pokazać siłę pierwszej i zachęcić do tej drugiej. październik 2020 |

BIK | 7

w yd aw ni c t wa

Dobre otoczenie należy się każdemu Z Agnieszką Wysocką rozmawia Monika Grabarek.

Pamiętasz swoje pierwsze zawodowe spotkanie z architekturą Bydgoszczy?

To było zaraz po studiach, jeszcze w latach 90., kiedy zaczęłam pracować w Wojewódzkim Ośrodku Kultury, w pracowni zabytków. Wtedy od razu zaczęłam robić karty zabytków, kościołów, kamienic. Pamiętam pracę nad studium obszarowym dla Sielanki, w końcówce lat 90. To budynki Kossowskiego wyjątkowo się wyróżniały. Były pokryte patyną czasu, ale miały w sobie to coś, co sprawiło, że chciałam się o nich czegoś więcej dowiedzieć. Wtedy były dostępne książki telefoniczne, odszukałam to specyficzne nazwisko i tak trafiłam na syna Jana Kossowskiego. Syn był tak miły, że udostępnił mi zbiory rodzinne, pozwolił mi je wykorzystać i to była pierwsza nitka tej całej historii. Ale potem pęd codziennego, zawodowego życia sprawił, że odłożyłam ten temat na kilka lat, zajmowałam się czymś innym, jednak ciągle miałam poczucie, że chcę, że trzeba napisać o nim książkę.

Ten rok też jest doskonałym momentem, żeby tego świetnego architekta przypomnieć, bo to przecież rok jubileuszowy powrotu do macierzy.

Przez to pandemiczne zawieszenie i nową codzienność, niestety, to świętowanie nam bardzo umyka, bo zmagamy się z innymi sprawami, a warto pamiętać, że Kossowski to jeden z architektów, który w latach 30. XX wieku nam tę Bydgoszcz zbudował.

Trzeba o tym przypominać, że budowanie niepodległości to nie tylko czyny militarne, ale również ta fizyczna praca, budowa tkanki miasta, która jest z nami do dziś. Jan Kossowski wybrał sobie nasze miasto, tu osiadł, pochodził z kresów, dziś możemy śmiało powiedzieć, że to wielkie szczęście dla miasta, że tu realizował swój ogromny talent.

Przez tych kilka miesięcy zamknięcia, niemalże utknięcia w czterech ścianach, dotarła do nas świadomość, jak ważne są dobra architektura i projektowanie. O bliskości miejsc zielonych, 8 | BIK | październik 2020

Agnieszka Wysocka przed Willą Müllerów w czeskiej Pradze

parków nawet nie wspominam. Kiedyś zupełnie inaczej to wszystko wyglądało…

Tak, zupełnie, wszystko miało znaczenie, nic nie było przypadkowe. Przy każdym projekcie, czy to była kamienica czynszowa, czy dom jednorodzinny na Sielance, to zawsze była dbałość o mieszkanie w dobrym otoczeniu. Kossowski robił nawet plany zieleni. Proponował roślinność – jak ma się ona pojawić, co ma być nasadzone. Do teraz takim przykładem jest Osiedle Leśne, bo on tam też budował i o tę zieleń zabiegał. Oczywiście pamiętajmy, że Kossowski budował dla elity bydgoskiej – na

w yd aw ni c t wa Sielance są oczka wodne, rzeźby – ale jak wszyscy architekci z tamtego okresu wiedział, że dobre otoczenie należy się każdemu.

Jan Kossowski dał nam naprawdę wspaniałą architekturę, cudowny kawałek miasta. Tworzył także w trudnym momencie braku właściwie wszystkiego, czyli po wojnie. To musiał być dla niego bardzo trudny moment w pracy zawodowej. Mało kto wie, że on projektował również meble i nawet one już nie mieściły się do tego nowego, powojennego metrażu. Wszystko więc w swoim myśleniu projektowym musiał zmienić, ale wiele cech z lat 30. próbował przenieść do nowych realizacji. Takim przykładem jest rozwiązanie w budynku przy Piotrowskiego. Tu uniesienie tworzące przejście do parku to przecież echo minionej epoki. Długo nie wiedziałam, kto za tym stoi, ale to właśnie Jan Kossowski zaprojektował takie rozwiązanie, które podnosi budynek i tym samym tworzy łącznik ulicy z parkiem.

Pracując nad książką, dowiedziałam się, że Poznań najładniejszą kamienicę dwudziestolecia międzywojennego zawdzięcza właśnie mojemu bohaterowi. Kossowski projektował także dla Inowrocławia, Tucholi, Brzozy.

Bardzo mi zależało, by przywrócić pamięć o tym znakomitym architekcie, który stworzył wspaniałe budynki, dbał o balans i harmonię w przestrzeni funkcjonalnej, nie zapominając o zieleni i miejscach wytchnienia.

Dlaczego właśnie modernizm tak bardzo ukochałaś? Co takiego jest w tym okresie?

Ponieważ ja bardzo lubię prostotę. Oczywiście w każdej epoce są ciekawe rzeczy, którymi można się zachwycić, ale to modernizm lubię najbardziej.

To bardzo długi okres w architekturze, który pozostawił nam wiele wspaniałych, funkcjonalnych rozwiązań, jakie znowu są bardzo aktualne i z których czerpiemy do dziś, odkrywając je na nowo.

Bardzo ważne wtedy było to, że ta architektura wynikała z potrzeb ludzi. Te cudowne założenia, że każdemu się należy powietrze i słońce, że nawet w najbiedniejszych dzielnicach muszą być te przestrzenie wspólne, gdzie mieszkańcy mogą się spotkać, gdzie dzieci mogą się bezpiecznie bawić.

Projektujący wówczas wiedzieli, że te miejsca muszą być, że to wszystko jest bardzo ważne i sprawia, że żyje się lepiej.

Właśnie teraz mieliśmy okazję przekonać się, jak niedbała, gęsta i bezdusznie ciasna, pozbawiona roślinności i skwerów zabudowa stała się naszym

Agnieszka Wysocka Jan Kossowski (1898–1958). Spotkanie z architekturą wyd. UKW, Bydgoszcz 2020

przekleństwem i więzieniem. To naprawdę ma znaczenie i wpływa na komfort naszego życia: jak zaprojektowana jest przestrzeń, w której żyjemy.

Dokąd zabierasz na spacer swoich gości spoza Bydgoszczy?

Oczywiście na Sielankę! To zupełnie magiczne i przepiękne miejsce. Powoli staje się rozpoznawalne w całej Polsce. A gdy goście mają więcej czasu, to zawsze zabieram ich na ulicę Podgórną. To moja ulubiona ulica w mieście. No i ta kamienica…

* * * Chyba każdy domyśla się, o jaką kamienicę chodzi Agnieszce Wysockiej. A jeśli nie, to dowiecie się tego z książki Jan Kossowski (1898–1958) Spotkanie z architekturą. Gorąco polecam jej lekturę, która nie tylko przedstawia znakomitego architekta, ale również może być znakomitym przewodnikiem po Bydgoszczy. Dzięki tej publikacji jesienne spacery mogą stać się wspaniałą przygodą i sprawią, że nasze miasto odkryjemy zupełnie na nowo. październik 2020 |

BIK | 9

100

Bydgo s z c z w m a t r ik s i e (8) Tadeusz Krajewski

Tadeusz Meszko i jego kosmiczne epitafium Niezbyt często w fantastyce się zdarza, aby autor dzieła chciał wyrzygać wszystkie toksyny w nim tkwiące, a przy okazji unurzać we własnych wymiocinach tych, którzy przez długi czas jego organizm mozolnie i systematycznie zatruwali. Niezwykle rzadko pisarz wybiera wtedy formułę klasycznej (żeby nie rzec – ortodoksyjnej) konwencji science fiction, bo przecież mainstreamowy realizm dnia powszedniego byłby tu bardziej na miejscu, bo liryczne ostrze uderzające w otaczającą nas rzeczywistość zdecydowanie lepiej by się do tego nadawało, bo – w końcu – fantastyka naukowa, owszem, może drażnić i prowokować, ale tak naprawdę nie nazywa rzeczy po imieniu, tym bardziej – nie wyzwala w autorze ekshibicjonistycznych skłonności. Bydgoski twórca Tadeusz Meszko postanowił jednak – wbrew klasycznym wymogom kanonu SF – tak ryzykowny krok podjąć, a nawet wzbogacić swoje dzieło o dodatkową wartość – nadać mu charakter testamentu, całkowitego rozliczenia ze światem na wielu płaszczyznach, i uczynić z niego dodatkowo Nowe Objawienie prawd starych, znanych, ale nadal trudnych do zaakceptowania, kwestionowanych z zaciekłością, wywołujących lęk, spychanych do masowego grobu nieświadomości.

Wszystko to wykreował w swoim opus magnum – powieści Winda do nieba.

Tadeusz Meszko poddał wiwisekcji praktycznie wszystko, ale wyróżnił w swym analitycznym okrucieństwie szczególnie cztery dziedziny: religię, polityczny konserwatyzm, współczesną naukę i szczególnie bliską mu konwencję kulturową – fantastykę, z całym jej dzisiejszym „dobrodziejstwem inwentarza”.

Wiara w Boga i religia nie są tożsame. Autor jednak postanowił z bliska przyjrzeć się szeroko rozumianemu teizmowi, stosując bez mała wszystkie punkty oświetlenia problemu. W Windzie do nieba ateizm i materializm naukowy stają się zatem jedyną ontologiczną wykładnią, a wszelkie doznania o charakterze mistycznym, wizje proroków, a nawet bezpośrednie boskie interwencje traktowane są jako efekty dysfunkcji mózgu, skutki używania 10 | BIK | październik 2020

środków halucynogennych, czy wręcz rezultaty sprawnie przeprowadzonych eksperymentów socjoinżynieryjnych. Jak w tym świetle wygląda religia? Jak najgorzej. Religia przedstawiona przez Meszkę to indoktrynacyjny system zniewolenia, tym gorszy od różnych „świeckich” totalitaryzmów, bo wykorzystujący immanentną cechę każdego człowieka – lęk przed śmiercią. Nie tym jednak religia drażni pisarza najbardziej, tylko swoją pseudointelektualną płytkością, powierzchownością „świecidełek”, blichtrem, absurdem rytuałów, hipokryzją wyznawców i kapłanów oraz pazernością kościołów, zborów, cerkwi, bożnic i wszelkich innych meczetów. Akcja powieści rozgrywa się w 2069 roku, roku, w którym religijne uwstecznienie osiągnęło swoje apogeum. Dlaczego do tego doszło? Główny bohater Bart konstatuje w stanie

100

Bydgo s z c z w m a t r ik s i e (8) depresyjnego załamania: „Bo wiara w Boga jest ludziom potrzebna. Niestety”. Nie zauważa nawet, że trawestuje w ten sposób słynną kwestię Marksa.

Nikt przy zdrowych zmysłach kilka dekad temu nie uwierzyłby, że signum naszych czasów stanie się prawicowy, autorytarny konserwatyzm. Ściśle sprzęgnięty z religijną nietolerancją tworzy machinę bojową trudną do powstrzymania. Meszko bezlitośnie uderza tu w prawą stronę polskiej polityki, a szczególnie w znienawidzony przez niego do szpiku kości PiS, jawiący się tu jako monstrualny organizm odpowiadający za bez mała wszelkie zło tego świata. Drugoplanowymi bohaterami książki stają się zatem politycy i ich „konkubenci” z ówczesnego (i w dużym stopniu aktualnego) obozu władzy: Krystyna Pawłowicz, Antoni Macierewicz czy (jakżeby inaczej!) ojciec Tadeusz Rydzyk.

W enklawie przyszłości Dawapolis ich nazwiska brzmią trochę inaczej (nadal swojsko), z jednym wyjątkiem. Czci się tu bowiem siedzącego po Prawicy Pańskiej nowego boga – Lecha Kaczyńskiego, patrona Jezusowego Królestwa Polski. Jak widać, powieść we fragmentach przyjmuje postać groteski politycznej, o kabaretowej wręcz proweniencji, co jednak nie zmniejsza w jakimkolwiek stopniu powagi eksponowanych przez autora kwestii światopoglądowych i społecznych. Niezgoda autora dotyczy przede wszystkim włączonego przez prawicowych „nadzorców” hamulca wstecznego, ich literalnej wręcz chęci powrotu do XIX wieku.

Nauka z kolei kojarzy się przez cały czas czytania Windy do nieba z frustracją wynikłą z niespełnionych nadziei, z tęsknoty za wizjami futurologów lat 70., z odrzuceniem najbardziej romantycznego marzenia ludzkości – wędrówki do gwiazd. Tytułowy kosmiczny transport w Dawapolis , traktowany jak policzek wymierzony Stwórcy, bardziej podlegać powinien egzorcyzmom niż naukowej fascynacji.

Odrażająco też wygląda zachwyt Kosmosem – uniwersum pozbawionym ograniczeń, prawdziwą strefą wolności. Tadeusz Meszko zadaje pytania, które jeszcze nie umarły: Dlaczego odrzuciliśmy naukę, dlaczego zapomnieliśmy o marzeniach, dlaczego niczego nowego nie stworzyliśmy tak naprawdę od czasu ostatniego lądowania na Księżycu, dlaczego od tamtego momentu straciliśmy motywację do czegokolwiek? Te pytania kierowane są do całej ludzkości…

Bart jest melomanem, a w wolnych chwilach sam gra na perkusji do spółki z cybernetycznym Billem Brufordem. On wie, że wszystko, co dobre (włącznie z muzyką rockową), skończyło się

w połowie lat 70. Ten koniec dotknął też literaturę fantastycznonaukową. Wzorem Elliota Rosewatera udaje się na konwent miłośników fantastyki i wypowiada słowa, za które fandom nakłada na niego anatemę: „Żal mi was, wy sucze syny […] nie macie odwagi zmierzyć się z pytaniami pisarzy science fiction ubiegłego wieku. Wolicie żyć w ułudzie baśniowych światów. Historia miłosna chwyta was za serce tylko wtedy, gdy jest to miłość bladolicego wampira […] Przyjaźń potraficie docenić jedynie wtedy, gdy jej nić pojawia się między grubo ciosanym krasnalem a wiotką elfką […] Uważacie, że zwykła dziewczyna jest taka bezbarwna. Wolicie elfki i wampirzyce, a nawet bezpłciowe wróżki.

Nie jesteście fantastami, nie potraficie odnaleźć miłości tuż obok siebie, szukacie jej w sennych zwidach…”. W martwej ciszy wypowiada jeszcze słowa epitafium dla postępu, nauki i lotów kosmicznych, aby zakończyć wszystko swobodną przeróbką słynnego klasyka: „Gwiazdy są naszym przeznaczeniem!”.

Ten swoisty hołd złożony Vonnegutowi i Besterowi mówi o Tadeuszu Meszce wszystko. Mówi też wszystko o jego emocjach. Winda do nieba to nie tylko wyprucie z własnych trzewi bezpardonowych pretensji do świata, to także lament, płacz skrzywdzonego pokolenia lat 70., to nade wszystko bunt wobec doktrynalnie narzuconej człowiekowi niemocy… To jeden wielki brak zgody!

Nawet lewicowi intelektualiści nazwali Windę do nieba lewacką (sic!) prozą. Prawicowi myśliciele zaś widzieli w tekście ukryty paradoks – za postępem opowiadał się człowiek wyznający system starych wartości, objawiający światu stare prawdy.

Powieść do dziś ma trudności z odnalezieniem właściwego odbiorcy. Czemu Meszko nie mógł uszanować tezy o wierze w Boga jako immanentnej potrzebie człowieka? Czemu jego atak na religię i świat konserwatywnych wartości jest taki powierzchowny, zwyczajnie – popkulturowy? Czemu ta wielowątkowa powieść, przesycona niezliczonymi odniesieniami do literatury, filmu, muzyki i wielu dyscyplin naukowych, sprawia wrażenie napisanej naprędce, jakby autor obawiał się, że nie zdąży…? Ale tak bywa z testamentami. Pisane są często pospiesznie z wiadomych przyczyn. Tadeusz Meszko też nadganiał czas. Jego marzenia splotły się z obawami. Chciał upadku rządzącej elity, ale wtedy jego uderzenie nie miałoby już tej mocy.

Chciał jeszcze we właściwym momencie pokazać odpowiedni palec matriksowi, w którym przyszło nam wszystkim żyć. I zdążył… październik 2020 |

BIK | 11

100

Mu z e u m S zy pe rs k i c h L e ge n d (6) Adam Gajewski

Jak Bedgost wynalazł wiosło (Legenda Portowa) W litanii męskich imion Słowian Bedgost bywa czasem zapisany Bdzigostem, ale pierwsza wersja imienia zdecydowanie bardziej pasuje do bohatera tej krótkiej opowieści.

Był więc sobie Bedgost. Zuchowaty młodziak, może nawet „czupurny”, lecz w czasach, kiedy gęste i pełne zwierza puszcze porastały nasze okolice, odwaga była w cenie, porywczych śmiałków nazywano z podziwem chrobrymi.

Zmieńmy zatem tytuł owej przypowiastki: „Jak chrobry Bedgost wynalazł wiosło”. Brzmi lepiej?

Niestety, trzeba dodać jeszcze jedno, maleńkie słówko: „prawie”. Zatem: „Jak chrobry Bedgost (prawie) wynalazł wiosło”. Wszystko już wiemy.

No, może poza samą historią owego wynalezienia.

Nadstawcie zatem uszu…

Kiedy bezimienny gródek bydgoski był zaledwie skupiskiem kilku chałupek, skleconych na ziemi wyrwanej gęstwinie, przylegającej do bystrej i czystej rzeki, siadał Bedgost niepodal swojej chałupiny i podziwiał pluskające w wodzie ryby. Razu pewnego dostrzegł także pień powalonego drzewa, który wartko spławiał się z prądem. Oooo! – pomyślał Bedgost. Przyznacie, że nie była to myśl głęboka, ale młodzian był raczej człowiekiem czynu.

Obalił Bedgost i ociosał niezbyt potężne drzewo – akuratne dla jego potrzeb, dosiadł pnia i zsunął się w rzeczne fale. Ruszył i przepadł. Popłynął hen, w nieznaną dal!

Próżno wołali sąsiedzi z brzegu: „Bedgost! Bedgost!”. Odpowiedziało im tylko krążące między drzewami echo: „Bed-gost”.

Spiżowy Flisak również dzierży legendarny wynalazek

12 | BIK | październik 2020

Minęły wieki od legendarnych czynów Bedgosta – różnorakie wiosła widzimy dziś na Brdzie każdego dnia. Nie zmienia się zasada – gdy ktoś wiosłuje w pocie czoła, inny się tylko przygląda

Cały przysiółek posmutniał, a dla wypełnienia pustki w życiu osady sąsiedzi swe chałupiny uradzili nazwać „Bedgost”, na pamiątkę chrobrego chłopaka.

Zuchwalec jednak powrócił! Dwa dni przedzierał się przez puszczę, idąc wzdłuż brzegu rzeki, która doprowadziła go do domu. Tym razem brnął oczywiście „pod prąd”. Niósł swoim nowiny o „wielkiej wodzie, która naszą rzeką wypija”. Właśnie ta szeroka woda zdjęła śmiałka z pnia i półżywego wyrzuciła na łachę. Kiedy się Bedgost ocknął, pomędrkował nieco i ruszył ku swoim.

– Uwiezło mnie! – powitał sąsiadów: – Com jednak sobie ubrdził – zrobiłem! – dodał z satysfakcją. Łatwo się domyślić, że z tego „ubrdzenia” kiedyś powstanie „Brda”.

A wiosło?! Najpierw było „wiezło” albo „wiozło”.

Tak syn Bedgosta nazywał sękaty kij, który pomagał mu sterować pniem, gdy podobnie jak tata mocował się z płynącą obok domu rzeką.

pa mi ą t k i p r z e s z ł o ś c i (10)

Emilia Walczak

Pałac w Dębowej Łące

(woj. kujawsko-pomorskie, powiat wąbrzeski, gmina Dębowa Łąka)

fot. Emilia Walczak

Wieś położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 548, na odcinku prowadzącym z Wąbrzeźna do Brodnicy. Wpisany do rejestru zabytków urokliwy zespół pałacowo-parkowy w Dębowej Łące obejmuje m.in.: ogromny pałac z pierwszej połowy XIX, dom ogrodnika z – prawdopodobnie – przełomu XIX i XX oraz park z połowy XIX wieku.

W 1892 roku majątek wykupiła od właścicieli tutejszych dóbr, niejakich Hennigów, pruska Komisja Kolonizacyjna. Trzy lata później jako swoją siedzibę obrały go zakon oraz seminarium duchowne ojców ewangelistów. Następnie znajdowały się tutaj – kolejno – zakład wychowawczy dla panien, szkoła dla chłopców, przeniesiona później do Grudziądza szkoła średnia rolnicza oraz nowicjat Zgromadzenia Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej. Po wybu-

chu wojny naziści utworzyli w budynku więzienie dla księży z powiatu wąbrzeskiego. Po 1945 roku do włości wróciły zaś ww. siostry i od tej pory w budynku opiekę znalazły sieroty oraz starcy. W 1958 roku zakonnice zmuszone były opuścić pałac. Siedem lat później w budynku swoje miejsce znalazł w zamian państwowy dom dziecka, od 1984 funkcjonuje tutaj natomiast Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, w ramach którego działają dziś szkoły podstawowa i zawodowa, gimnazjum oraz internat.

Późnoklasycystyczny pałac w Dębowej Łące został wzniesiony w latach 1839–1844 staraniem Friedricha von Henniga. Monumentalna, czteroskrzydłowa, wysoko podpiwniczona rezydencja założona została na planie prostokąta; posiada również niewielki dziedziniec. Budynek wymurowany jest z cegły, otynkowany, jego elewację cechują m.in. bogate boniowanie oraz gzymsy. Posiada płaskie, czterospadowe dachy kryte dachówką. Od strony ogrodowej przylega doń taras, do którego prowadzą okazałe schody.

Piękny park, o powierzchni 11,25 ha, skomponowany jest w stylu angielskim, z rozlicznymi kanałami i stawami. Jego bogaty drzewostan zawiera okazy pomnikowe, m.in. najokazalszy w całym Kujawsko-Pomorskiem platan klonolistny o obwodzie przeszło 525 cm czy pięć modrzewi europejskich o obwodach 270, 272, 280, 283 i 320 cm. październik 2020 |

BIK | 13

mu zyk a Wiesław Wierzbicki

Artysta niezłomny: Piotr Trella Jest tenorem, śpiewakiem, który najważniejszą część swojego życia artystycznego oddał bydgoskiej scenie i estradzie muzycznej. W czasie ponad 20-letniej kariery w naszym mieście niemal wszystkie jego role były bezsprzecznymi kreacjami. Sztuką swoją, nigdy niemieszczącą się w jednoznacznych kryteriach, zapisał najwspanialsze karty świetności bydgoskiego teatru operowego. A przecież to właśnie historia tworzy naszą współczesność. Dlatego obecna Opera Nova, muzyczny symbol Bydgoszczy, nie miałaby statusu jednego z najlepszych teatrów operowych, gdyby historii jej, przed laty, sztuką swoją nie tworzył także on – Piotr Trella.

Jest faktem, że gdy śpiewał, głos jego wypełniał najbardziej intymne miejsca w sercach słuchaczy.

Wypełniał je i sprawiał, że ludzie mieli niezwykle realne wrażenie, iż dotyka ich jakiś obszar piękna, o którego istnieniu dotychczas nie wiedzieli. Nie miało zatem znaczenia, czy jest to piękno teatru, czy też jakiekolwiek inne. Pragnęli jedynie przebywać w aurze magii tego głosu i tego śpiewaka, być pod jego urokiem i całkowitym władaniem. A on, każdym płynącym z gardła dźwiękiem, spojrzeniem i gestem, podsycał tylko płonący już w ich 14 | BIK | październik 2020

sercach ogień. Cóż to więc był za głos? Cóż za artysta? Jaką tajemnicę kryła w sobie jego sztuka, że zdolny był do wyzwalania w ludziach tak ogromnych emocji? Życie Piotra Trelli nie zaczęło się jednak w Bydgoszczy. Urodził się w roku 1938 w Wągrowcu, niewielkim mieście na Pałukach, które na zawsze pozostawiło w nim zarówno szczęśliwe, dziecięce wspomnienia, jak i dramatyczne, wojenne przeżycia. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu, w klasie śpiewu solowego znakomicie wykształconej, utytułowanej śpiewaczki, doc. Janiny Cygańskiej (1888–1968). W latach 1961–1971 i w sezonie artystycznym 1973–1974 pracował w Państwowej Operetce Poznańskiej (od 1973 roku – Teatr Muzyczny). Przyjmował go dyrektor, znany dyrygent i kompozytor, a ponadto bydgoszczanin, Stanisław Renz (1921–1993). To tutaj kształtowała się zawodowa, artystyczna osobowość Trelli.

Doświadczenie, jakie nabył w pracy z dyrygentem, zespołami solistów, chóru i reżyserem, stało się „granitowym fundamentem” dla całej jego przyszłej drogi artystycznej.

Na początkowym etapie, przez trzy lata, pracował jako artysta chóru, śpiewając w sześciu pozy-

mu zyk a cjach repertuarowych, z czego w trzech – już małe role solowe. Koniec roku 1965 to czas, w którym Piotr Trella został etatowym solistą. Jednak nadrzędnym celem, do którego dążył artysta, było osiągnięcie statusu śpiewaka operowego. Niestety, kilka dziesięcioleci historii polskich teatrów muzycznych drugiej połowy XX wieku to okres, w którym kariery śpiewaczych talentów bez poparcia były bardzo skutecznie uniemożliwiane, a w najlepszym razie spowalniane, głównie przez dyrektorów teatrów. Popierali oni jedynie „swoich” śpiewaków, działając w określonych strukturach nieetycznych, bezwzględnych układów. Nieposiadający doświadczenia w teatralnej walce Piotr Trella nie miał więc wówczas żadnych szans na etat w poznańskim Teatrze Wielkim. W tym samym czasie związał się z Estradą Poznańską. Był to okres absorbującej, niezwykle wymagającej artystycznie pracy, występów z czołówką gwiazd polskiej estrady, koncertów w kraju i za granicą.

Po dziesięciu latach spędzonych w Operetce Poznańskiej nastąpiła zmiana na miarę „kroku milowego” w życiu artystycznym, a tym samym prywatnym Piotra Trelli. W roku 1971 bowiem, po rekomendacji Stanisława Renza, otrzymał propozycję angażu z ówczesnej Opery i Operetki w Bydgoszczy. Kierownik artystyczny Teatru, Włodzimierz Ormicki (1905–1974), oferując mu etat solisty, zapewnił zarazem wszystko, o czym tylko młody tenor mógł marzyć: mieszkanie, godziwe wynagrodzenie i natychmiastowe wprowadzenie do repertuaru operowego. Artysta propozycję przyjął i wierny jest naszemu miastu do dzisiaj.

* * * Bydgoskie, etatowe lata aktywności, w pełni możliwości wokalnych Piotra Trelli, to ponad dwie dekady nieprzerwanych występów w Operze i Operetce oraz Państwowej Operze. Znajdował się bowiem w obsadzie niemal wszystkich przedstawień bieżącego repertuaru, na który składały się opery, operetki, musicale i koncerty. Oto zatem wybór kilku tytułów z teatralnego dorobku Trelli, określające jego rozwój i wzrastającą rangę artystyczną.

Jego operowy debiut miał miejsce już w roku 1972 i przeszedł do historii jako jeden z największych sukcesów teatru. Artysta wystąpił w roli Nadira w operze Poławiacze pereł Georges’a Bizeta. Tę bardzo trudną pod względem wokalnym partię opracował w szczegółach z Włodzimierzem

Ormickim. Jedna z najpiękniejszych w literaturze muzycznej arii tenorowych, W pamięci dotąd żywię wspomnienia chwili tej z I aktu, utrzymana jest w wysokiej, bardzo niewygodnej wokalnie tessiturze, wymagającej od śpiewaka znakomitej techniki i efektownego piano. Piotr Trella stworzył kreację. Pokazał w tej roli zarówno całe piękno młodzieńczego, silnego brzmieniowo głosu, jak i sugestywne aktorstwo. Otrzymał znakomite recenzje. Jeszcze w tym samym roku, ponownie pod kierownictwem muzycznym Włodzimierza Ormickiego, bardzo wyraziście zaśpiewał, skomplikowaną psychologicznie, tytułową partię w operze Don Carlos Giuseppe Verdiego. Operę zaprezentowano jedynie kilka razy, ale rolę Trelli wspomina się do dzisiaj. Szczególnie w kontekście pierwszego, po 44 latach, wystawienia jej przez Operę Nova w roku 2016.

Partia Leńskiego w operze Eugeniusz Oniegin Piotra Czajkowskiego (1980), pod muzycznym kierownictwem Adama Pałki, stała się wokalnym popisem tenora. Zdumiewał intelektualnym opracowaniem całości roli, przedstawiając intymne, bardzo osobiste w wyrazie środki aktorskie. Znakomicie wyglądał i czuł się w kostiumie, który dopełniał kreacji. Głos brzmiał całą skalą odcieni muzyki rosyjskiej, był przejmujący i nasycony liryzmem. Słynna aria z II aktu Więc gdzie, więc gdzie miłości mej marzenia, która bezpośrednio poprzedza pojedynek Oniegina i Leńskiego, brzmiała niczym spowiedź bohatera tragicznego.

Rok 1984 jest datą szczególną w biografii artystycznej Piotra Trelli. Bez wątpienia stworzył bowiem wybitną kreację wokalną i aktorską, o której z podziwem mówił oraz pisał świat kultury bydgoskiej. Rola Cavaradossiego w operze Tosca Giacomo Pucciniego, pod kierownictwem muzycznym Mieczysława Dondajewskiego, sprawiła, że potwierdził on, a tym samym ugruntował swoją najwyższą pozycję i wartość artystyczną. Głos Trelli płynął niczym muzyczna magia. Tragiczną postać swojego bohatera obdarzył ogromną siłą emocjonalną, która wybuchała dźwiękiem i gestem w najbardziej namiętny, otwarty sposób. Skala odcieni głosu była ponadto harmonicznie spójna z brzmieniem orkiestry. Jak bardzo jest to ważne i jak bardzo nieczęste, wie każdy dyrygent. Artysta w roli Cavaradossiego przedstawił wszystkie, fundamentalne elementy swojej sztuki wokalnej. Gdy w III akcie, w duecie z Toską, śpiewa O, drobne rączki, październik 2020 |

BIK | 15

mu zyk a

20 III 1972, opera G. Bizeta Poławiacze pereł.

Debiut operowy w roli Nadira. Fot. Janina Gardzielewska

takie drogie, ukochane, żar uczucia staje się celebracją miłości do kobiety. Czyste, okrągłe piano unosi się jasnym dźwiękiem wysoko ponad brzmienie orkiestry.

Podobnie ogromną siłę wyrazu nadał frazom arii i duetu w I akcie. Słynną arię Jasne gwiazdy świeciły z aktu III, będącą sceną pisania listu pożegnalnego do Toski, przed mającą za chwilę nastąpić egzekucją, wykreował jako hymn do miłości. Cavaradossi „umierał nieszczęśliwy”, a bezmiar tragizmu w głosie Trelli, w sposób bezwzględnie nieuchronny, śmierć tę opisywał.

Od strony reżyserskiej, w ścisłym związku z wyrazem dramaturgii muzycznej, całą arię śpiewał siedząc przy stole. Tragiczna i podniosła zarazem scena z II aktu, gdy nadchodzi wieść o zwycięstwie wojsk Napoleona, obok arii Toski, stała się osobnym, kilkuminutowym tryumfem sztuki Piotra Trelli. Jego Vittoria, Vittoria była popisem mistrzowskiego oddechu. Żar rozdzierającej serca kaskady dźwięku i niekończącej się fermaty, natychmiastowe szaleńcze wyzwalanie z żelaznych uścisków wlokących go strażników, na niemal wokalnym obłędzie, uderzając oddechem w dźwięki powyżej średnicy, z niewidzącymi oczyma pełnymi łez i bezsilnej wściekłości, w pełnej tragicznej bieli koszuli… A później? Rok 1985 – Złota Maska, prestiżowa nagroda „Dziennika Wieczornego”, przyznana za „kunszt śpiewaczy i kreacje 16 | BIK | październik 2020

aktorskie w bydgoskich przedstawieniach operowych i operetkowych”.

Nie można także pominąć reprezentacyjnej kreacji operetkowej Piotra Trelli z roku 1980. Jest nią rola Barinkaya w Baronie cygańskim Johanna Straussa (syna), pod muzycznym kierownictwem Mieczysława Rymarczyka, którą wykonywał niezliczoną ilość razy, zarówno w Bydgoszczy, jak i w innych teatrach polskich. Była to wokalnie najszerzej śpiewana przez artystę partia, dźwiękiem świadomie otwartym i jasnym. Prowadził głos w kierunku lekkiego, ale pełnego brzmienia operetkowego, prezentując tym samym, zupełnie odmienne od operowych, środki wokalne. Postaci Barinkaya nadał pewien umowny potencjał komiczny, tworząc nową, oryginalną interpretację roli. Inną od wszystkich aktorsko, ale w głównej mierze wokalnie. Słynne kuplety z III aktu Rodowód mój spod znaku lwa… Wielka sława to żart są operetkową, rozpoznawalną w skali kraju, wizytówką Trelli. To tutaj stosuje wyeksponowane, rozszerzające się crescenda, które uczyniły z tego utworu jego śpiewaczy przebój. Baron cygański był także pożegnalnym, uroczystym przedstawieniem, przed oficjalnym przejściem artysty na emeryturę.

Jest jeszcze jedno wcielenie Piotra Trelli na bydgoskiej scenie operowej, które należy wyróżnić.

W roku 1992 po raz pierwszy przyjął rolę będącą epizodem. Wystąpił jako Rosjanin w słynnym na całym świecie musicalu Jerry’ego Bocka Skrzypek na dachu pod dyrekcją Vadima Perevosnikova. Artysta pojawia się tylko raz, w jednej scenie I aktu, choć scenie dużej, bardzo efektownej, złożonej pod względem wokalnym i choreograficznym. W karczmie, gdzie Żydzi hucznie świętują, bawią się, śpiewają i tańczą, akcję zatrzymuje nagle rosyjski solista. Następuje fermata, długa, nasycona wokalnym ciepłem i pełnym brzmieniem.

Dowód wciąż pewnego oddechu. Trella swoją krótką kwestię Za wasze zdrowie, życzę szczęścia wam, panowie, nam i wam, na jednej ziemi, przyszło tu żyć zaśpiewał dźwiękiem świeżym, o dużym wolumenie i zmiennej modulacji. Wyraźnie odczuwalne było skupienie na świadomym prowadzeniu głosu. Aktorsko był bardzo sprawny fizycznie (skok na stół, taniec), niezwykle młodzieńczy i… rosyjsko emocjonalny. Wzruszający epizod w wykonaniu artysty legendy bydgoskiego teatru. Była to zarazem ostatnia premiera w dorobku twórczym Trelli.

mu zyk a Sztuka wokalna Piotr Trella, tenor lirico-spinto, niemal od pierwszego dźwięku, który zaśpiewał w Bydgoszczy, natychmiast złamał wszystkie stereotypy o śpiewie klasycznym. Sposób, w jaki dotykał muzyki, nie mieścił się w dotychczasowych formach estetyki wokalnej, lansowanej zarówno w uczelniach muzycznych, jak i teatrze. Wniósł orzeźwiający powiew odmiennego postrzegania piękna dźwięku, wręcz „widzenia” wyrafinowanej plastyki głosu.

Na tę nową wrażliwość kultura Bydgoszczy lat 70. ubiegłego wieku, niestety, nie była jeszcze gotowa.

Już samo tylko brzmienie głosu Trelli było wyzwaniem dla purystów. Śpiewał bowiem dźwiękiem szerokim, otwartym, jasnym i pełnym na całej skali. W połączeniu z rzadko spotykaną barwą głosu oraz naturalną, wokalną ekspresją dawało to efekt wyzwolenia dźwięku totalnego. Dźwięku, który wypełniał każdą część zarówno sceny, jak i widowni. Stosował przemyślaną, z żelazną konsekwencją realizowaną, swoistą dynamikę, by przetworzyć ją na pełną wokalnego żaru interpretację.

Piotr Trella posługiwał się znakomitą techniką wokalną, która dawała mu ogromne możliwości emisyjne głosu. Sprawiało to, że oddech w całości przewartościowany był na dźwięk, który nie tracił napięcia zarówno w dole, jak i górze skali. Następujące po sobie muzyczne frazy zachowywały pełną sprężystość, a każdy dźwięk zmierzał do punktu kulminacyjnego, jakim było harmoniczne rozwiązanie myśli. Artysta po mistrzowsku poruszał się w średnicy skali, stosując perfekcyjne legato. W efekcie głos nabierał soczystej, niezwykle szlachetnej barwy, emanując całą gamą brzmieniowych odcieni. Powyżej średnicy natomiast,

24 X 1983, operetka J. Offenbacha Orfeusz w piekle. Piotr Trella – Orfeusz, Monika Olkisz-Chabros – Eurydyka. Fot. Zdzisław Krakowiak

przechodząc w rejestry górne, atakował najwyższe dźwięki z najbardziej indywidualną, wokalną pasją. Gdy zatem dźwięk został „zahaczony w miejscu” i podparty konsekwentnie kontrolowanym oddechem, następowało rozszerzające się crescendo. Było to jednak crescendo zamierzone.

Było kluczowym elementem całej, prezentowanej przez artystę, metody śpiewu. Rozwijało się długo, powolnie, zwiększało moc, dźwięk nabierał brzmienia metalicznego, nie tracąc swego specyficznego, wokalnego otwarcia i jasności. Dopełnieniem środków wokalnych było oparcie na bardzo wyraźnej dykcji, skupionej naturalnie na samogłoskach. Dopełniała tego wypracowana, efektowna interpunkcja słowa, która sprawiała, że podawany tekst, w sposób naturalny, współbrzmiał z przyporządkowanym mu zapisem nutowym. Był muzyczną jednością, mającą wielki wpływ na jakość dźwięku.

Sztuka aktorska

25 I 1982, operetka J. Straussa (syna) Zemsta nietoperza.

Piotr Trella w roli Eisensteina, Katarzyna Rymarczyk w roli Rozalindy.

Fot. Zdzisław Krakowiak

Teatralna sztuka aktorska Piotra Trelli stanowi odrębny przedmiot wszelkiej analizy. Fundamentalny tym bardziej że kreował on nie tylko role operowe, ale w znaczącej mierze także operetkowe i musicalowe. Jest jednak fundamentalny i odrębny przede wszystkim dlatego, iż w połączeniu z osobowością wokalną określa skalę wrażliwości i prawdy scenicznej artysty. Należy zatem stwierdzić, iż było to październik 2020 |

BIK | 17

mu zyk a aktorstwo jednoznacznie emocjonalne, oparte na grze szerokiej, lecz wyważone w doborze środków ekspresji, właściwych tylko dla teatru muzycznego. Emocje podstawowe, jak gniew, strach, radość, miłość, ukazywał artysta w sposób realistyczny, mocno wkraczając w sceniczną przestrzeń. Bardzo często był to realizm zbliżający się do kontrolowanej dosłowności (radość, strach) czy nawet emocjonalnie kontrolowanego utożsamienia się z akcją sceniczną (gniew, miłość). W przedstawieniach operetkowych i musicalowych, na które w ogromnej mierze składają się teksty mówione, bez rygoru metrum muzycznego, stosował swoisty rytm słowa. W efekcie tekst stawał się jednoznaczną frazą muzyczną. Podkreślał go bardzo szeroką intonacją i sugestywną modulacją głosu oraz pewną wyrafinowaną ironią. Aby jednak być obiektywnym w ocenach i właściwie rozumieć stosowane przez Piotra Trellę – śpiewaka środki wyrazu aktorskiego, należy zawsze pamiętać, wręcz widzieć Piotra Trellę – człowieka. Dopiero wówczas okazuje się, jak dalece są tu uzasadnione wszelkie emocje i wszelki realizm.

Estradowa i kameralna sztuka aktorska artysty jest sumą wszystkich środków prezentowanych w teatrze. Trella w sposób instynktowny brał we władanie publiczność, łącząc muzykę i tekst z emocjonalną prawdą, uwidaczniającą się w twarzy oraz całej sylwetce. Podczas koncertów i solowych recitali wokalnych stosował kompozycje gestów, ściśle powiązanych już nie tylko ze słowem, ale całą sekwencją przekazywanej myśli. Był artystycznie wiarygodny. Na tyle, że ludzie wierzyli, iż żar tekstu o najbardziej intymnych uczuciach jest udziałem i doznaniem samego Trelli. Pieśń neapolitańska czy też popularna aria tenorowa, song światowego repertuaru czy piosenka. Tak naprawdę utwory te żyły już przy pierwszym kroku zza kulis estrady.

Trwały, gdy zmierzał powolnie w stronę rampy.

Wszystko działo się we wnętrzu artysty i było doskonale czytelne dla publiczności.

* * * Skala talentu i poziomu artystycznego dorobku twórczego Piotra Trelli, który odnosił sukcesy na wszystkich prestiżowych scenach operowych w Polsce, z ówczesnym Teatrem Wielkim w Warszawie włącznie, sytuuje go wśród wybitnych osobistości naszego miasta. W szerokim kontekście – jest trwałą wartością kultury polskiej XX wieku.

Przyszedł na świat hojnie obdarowany wszelkim 18 | BIK | październik 2020

14 XII 1971, jako Henryk w operetce R. Heubergera Bal w operze.

Fot. Zdzisław Krakowiak

pięknem, które zdeterminowało i naznaczyło całą przyszłość: uroda amanta, ponadczasowa uczuciowość, wrażliwość na człowieka, intelekt, ambicja.

Później ujawniły się jeszcze: znakomita pamięć muzyczna, aktorskie zdolności improwizacyjne, umiejętność natychmiastowej reakcji na scenie, doskonały smak artystyczny, pogłębiona analiza postaci, a także pewien nieuchwytny, onieśmielający szacunek do sztuki.

Jego życie to niekończąca się praca na swoją twórczą osobowość, odkrywana dla świata zawsze „tu i teraz”. W pewnym momencie artystycznego rozwoju osiągnął wręcz mistyczną gorliwość do sztuki i jej podporządkował wszystko. Każdego dnia szedł przez życie „w kostiumie teatralnym”, bowiem sztuka poczęła nieuchronnie przenikać do życia prywatnego, zacierając naturalne granice.

A on dokonał wyboru, podejmując decyzję najpotężniejszą. Wybrał samopalenie na ołtarzu sztuki, każdego dnia, do końca. Nawet, jeśli brzmi to patetycznie, nie wolno tego faktu nie zauważyć, nie

mu zyk a wolno przemilczeć, ponieważ cała wartość sztuki Trelli ma wymiar właśnie duchowy. Natomiast największym jej atutem jest śpiew sercem. Tak naprawdę, jest to największa tajemnica śpiewu. Być może jedyna. Śpiew bez serca jest nie do zniesienia i traci wszelki sens. Słuchając jego głosu i patrząc, jak wyczarowuje wiele teatralnych światów, w ludziach wzbierał zachwyt do życia.

W czasach ustrojowo ciężkich jego nazwisko było synonimem dżentelmena teatru muzycznego. Zawsze kojarzyło się ze sztuką, która wzrusza, przenosząc w elegancki świat marzeń. Bo on żył i śpiewał z owym niezwykłym otwarciem i żarem w oczach, które nasuwa jednoznaczną analogię do sztuki i życia, porywającego tłumy, Jana Kiepury.

Bardzo szybko też przylgnęła do niego, przywoływana co jakiś czas do dzisiaj, opinia uwodziciela.

Już z założenia jest to jednak twierdzenie nieprawdziwe. Przystojny Trella, podobnie jak na scenie, emanował bowiem niezwykłym, męskim urokiem, pewnym artystycznym, ulotnym czarem. Jego intelekt, reakcje, wzrok, mimika, gesty, sposób poruszania się, w połączeniu z pięknem głosu, robi-

5 III 1984, jako Cavaradossi w operze G. Pucciniego Tosca.

Fot. Zdzisław Krakowiak

ły potężne wrażenie na wszystkich. Fascynował.

Dlatego też lgnęły do niego uduchowione kobiety, pragnące być adorowane, wielbione, ważne. Ale lgnęli także mężczyźni, którzy w jego towarzystwie czuli się po prostu dobrze. To uwielbienie ludzi w dalszym ciągu trwa, bowiem Piotr Trella, pomimo upływu lat, nie utracił człowieczego piękna duszy. Czaru – także nie.

* * *

2 VII 1984, opera G. Verdiego Bal maskowy. Piotr Trella jako Riccardo, Magdalena Krzyńska jako Oskar. Fot. Zdzisław Krakowiak

Obecnie Piotr Trella, od wielu lat, ma status zasłużonego dla kultury artysty emeryta. Jego twórcze życie jawi się jako pasjonujący scenariusz filmu muzycznego, także z kilkoma wątkami sensacyjnymi. Obfituje w fascynujące, niezwykłe zdarzenia i wzruszenia artystyczne, będące udziałem jedynie nielicznych. Trella na stałe wkroczył w przestrzeń kultury bydgoskiej, wnosząc do niej ponadczasowe wartości i piękno. Tymczasem minęło wiele lat, dlatego o sztuce artysty wypowiadam się w czasie przeszłym. W wypadku śpiewaków jest to bowiem obiektywna konieczność. Jakże to banalne… Ich głos to instrument żywy, a jako taki ma organicznie, bezwzględnie określony i bezwzględnie ograniczony czas optymalnych możliwości wokalnych.

Trella pełnią tych możliwości dysponował nieprzerwanie przez ponad 30 lat kariery. To pewne.

Jest to okres niezwykle długi dla głosu tenorowego. Kolejne upływające lata w żadnym stopniu nie osadziły go za kulisami życia, nie eliminowały ze świata sztuki. Wręcz przeciwnie. Wskazały nową, pogłębioną nadchodzącym czasem sferę wielowymiarowych działań twórczych. Fascynujących, tajemniczych, dotychczas nieodkrytych, już nie tak artystycznie jednoznacznych jak teatr. październik 2020 |

BIK | 19

mu zyk a robiąc wszystko, co w jego mocy, aby ludzie ci nigdy nie zostali zapomniani. Promuje, rekomenduje i otacza opieką młodych adeptów wielu dziedzin sztuki, a śpiewakom udziela konsultacji wokalnych. Jako autorytet, komentując wydarzenia kulturalne, wypowiada się w radio, telewizji i prasie. Jest dzisiaj artystą spełnionym, którego życie miało i w dalszym ciągu ma wielki sens oraz wzruszającą, człowieczą wartość. A on, każdego dnia, niezmiennie potrafi cieszyć się tym życiem tak szczerze, jak dziecko.

* * *

1977, koncert podczas uroczystości z okazji Dnia Drukarza w Międzyzakładowym Klubie „Poligrafik” w Bydgoszczy. Fot. Jerzy Riegel

Piotr Trella zawsze emanował pewnością. To ona dawała mu niezachwianą wiarę w słuszność dokonywanych decyzji i wyborów. Przede wszystkim zatem nigdy nie przestał śpiewać. Zawsze chętnie bierze udział w wydarzeniach artystycznych wysokiej rangi, o ustalonym przesłaniu i jasno określonym celu, gdzie jego występy stają się kameralnymi scenami wokalno-aktorskimi.

Z całą pewnością obecny teatr muzyczny mógłby w dalszym ciągu hojnie korzystać z talentu reżyserskiego Trelli. Jego niezwykle nowoczesna i twórcza myśl inscenizacyjna – u której podstaw znajdują się uświęcone wartości teatru klasycznego, ale także ogromne, praktyczne doświadczenie śpiewaka i aktora operowego – robi duże wrażenie i mogłaby być udziałem wielu sukcesów przedstawień muzycznych i programów estradowych. Jest pomysłodawcą, prezesem i głównym animatorem Stowarzyszenia Klub Środowisk Twórczych w Bydgoszczy. Organizuje oraz oryginalnie reżyseruje coroczne Spotkania po Latach Artystów i Pracowników Środowisk Twórczych, 20 | BIK | październik 2020

Jest jeszcze jedna strona oblicza artysty, której nie wolno pominąć, o której należy mówić. Piotr Trella jest bowiem dobrym człowiekiem. Jego szlachetne uwrażliwienie na niesprawiedliwość w świecie teatru kilkakrotnie doprowadzało go do konf liktów z dyrektorami. Już u początku drogi zawodowej, w Operetce Poznańskiej, wszedł w zatarg ze Stanisławem Renzem, wspierając jawnie krzywdzonego kolegę. Podobnie było w Bydgoszczy. I choć zadziwiające jest, że artysta musiał odejść na emeryturę w wieku zaledwie 54 lat, to nie dziwią powody, te prawdziwe, dla których tak się stało. Po raz kolejny bowiem jedynym powodem była tu oficjalna, nad wyraz zdecydowana obrona człowieka, artysty.

Po przejściu na emeryturę w dalszym ciągu prowadzi go dobroć. Po cichu, bez rozgłosu pomógł i nadal pomaga wielu artystom nestorom, chorym, w podeszłym wieku, bezradnym. Korzystając ze swoich licznych kontaktów, znajduje dla nich miejsca w znakomitych placówkach opiekuńczych, wozi na zabiegi do szpitali, sprowadza leki, wspiera rozmową i obecnością, a gdy jest taka potrzeba – załatwia formalności pogrzebowe. A łzy roni prawdziwe.

* * * Z perspektywy czasu Piotr Trella jest jednym z największych zauroczeń artystycznych w moim życiu. A nie sądzę, aby to jedynie czas ubarwiał wspomnienia. Wręcz przeciwnie. To właśnie barwy przeszłości, poprzez upływ lat, otwierają i ukazują nam prawdziwe, dotychczas niedostępne, znaczenie piękna. Tekstem tym pragnę wesprzeć nieuchronnie ulotną pamięć o artyście.

Artyście, którego odejście z teatru jest pewnym symbolicznym kresem ważnej dla historii kultury bydgoskiej epoki.

mu zyk a

Zestawienie muzycznych ról teatralnych OPERA – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

Georges Bizet, Poławiacze pereł (1972), postać: Nadir Wolfgang Amadeus Mozart, Czarodziejski flet (1972), postać: Tamino Giuseppe Verdi, Don Carlos (1972), postać: Don Carlos Pietro Mascagni, Rycerskość wieśniacza (1973), postać: Turiddu Giuseppe Verdi, Trubadur (1973), postać: Manrico Ruggero Leoncavallo, Pajace (1974), postać: Canio Aleksandr Borodin, Kniaź Igor (1975), postać: Władimir Igoriewicz Eugen d’Albert, Niziny (1976), postać: Pedro Stanisław Moniuszko, Straszny dwór (1976), postać: Stefan Richard Wagner, Holender tułacz (1977), postać: Erik Bedřich Smetana, Sprzedana narzeczona (1977), postać: Jenik Giacomo Puccini, Cyganeria (1978), postać: Rodolfo Jules Massenet, Manon (1979), postać: Kawaler des Grieux Piotr Czajkowski, Eugeniusz Oniegin (1980), postać: Władimir Leński Giacomo Puccini, Madame Butterfly (1981), postać: Benjamin Franklin Pinkerton Giuseppe Verdi, Traviata (1982), postać: Alfredo Germont Stanisław Moniuszko, Hrabina (1982), postać: Kazimierz Georges Bizet, Carmen (1983), postać: Don José Giacomo Puccini, Tosca (1984), postać: Mario Cavaradossi Giuseppe Verdi, Bal maskowy (1984), postać: Riccardo Giovanni Battista Pergolesi, Nauczyciel muzyki (1986), postać: Lamberto Henryk Swolkień, Przemysław II (1986), postać: Jan Zaręba Stanisław Moniuszko, Flis (1988), postać: Franek Giuseppe Verdi, Otello (1989), postać: Rodrigo

– – – – – – – – – – – – – – – –

Jacques Offenbach, Sinobrody (1963), postać: Alvarez Richard Heuberger, Bal w operze (1966), postać: Henryk Karl Millöcker, Gasparone (1967), postać: Erminio Saluzzo Florimond Hervé, Mam’zelle Nitouche (1967), postać: Fernand de Champlatreux Johann Strauss (syn), Wesoła wojna (1968), postać: Umberto hrabia Cortezzi Stefan Rembowski, Panowie z ogłoszenia (1968), postać: Szklarz Franz Lehár, Hrabia Luksemburg (1970), postać: René Luxemburg Franz Lehár, Kraina uśmiechu (1971), postać: Su Czong Franz Lehár, Paganini (1973), postać: Niccolò Paganini Johann Strauss (syn), Baron cygański (1980), postać: Sándor Barinkay Johann Strauss (syn), Zemsta nietoperza (1982), postać: Gabriel von Eisenstein Jacques Offenbach, Orfeusz w piekle (1983), postać: Orfeusz Johann Strauss (syn), Noc w Wenecji (1985), postać: Caramello Karl Zeller, Ptasznik z Tyrolu (1987), postać: Adam Franz Lehár, Wesoła wdówka (1988), postać: Daniło Daniłowicz Emmerich Kálmán, Księżna cyrkówka (1992), postać: Mister X

– – – – – – – – – – –

Cole Albert Porter, Can-Can (1964), postać: Stefan Frederick Loewe, My Fair Lady (1964), postać: Książę Transylwanii Stanisław Renz, Eksportowa żona (1965), postać: Jerzy Bereda Stanisław Renz, Skrzydlaty kochanek (1969), postać: Jan Mika Ryszard Sielicki, Dama od Maxima (1970), postać: Książę de Valmonte Andriej Pietrow, My chcemy tańczyć (1971), postać: Andriej Barry Conners, Roxy (1971), postać: Tony Anderson Piotr Hertel, Opiekun mojej żony (1973), postać: Filip Lambert Marian Lida, Najpiękniejsza (1975), postać: Andrzej Zawistowski Stanisław Renz, Dziękuję ci, Ewo (1976), postać: Robert Jerry Bock, „Skrzypek na dachu” (1992), postać: Rosjanin

OPERETKA

MUSICAL

październik 2020 |

BIK | 21

b ydgo s k i i n s y nu a to r k u lt u ra lny

PRUSS Mało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (191) Ściganie w zbieraniu Trwa ostra rywalizacja między Wojciechem Banachem a Markiem Jeleniewskim o miano lidera na polu popularyzacji starych widokówek z czasów, kiedy to Bydgoszcz była jeszcze Brombergiem. Po wydaniu albumu „Pozdrowienia z dawnej Bydgoszczy” poeta Wojciech wysunął się na prowadzeni, ale historyk Marek ma już na pewno w zanadrzu, a może nawet w wydawnictwie, coś nowego.

Jak na razie i jeden, i drugi zasługują na przyznanie im zaszczytnego tytułu Niezłomnego Pocztyliona.

Jedno z drugim Na lipcowej biesiadzie literackiej u Aliny Rzepeckiej poeci nie tylko czytali (bez maseczek!) swoje strofy liryczne, ale także zdemaskowali swoje preferencje… gastronomiczne. Największe wzięcie miały wyroby własne gospodyni domu: jeszcze ciepły, pachnący chlebek i już schłodzone, aromatyczne nalewki. Wszystko wskazuje na to, że poeci zaczną pisać na cztery ręce, by móc jak najczęściej oddawać się w gościnnym domu pp. Rzepeckich recytacji i degustacji.

Medale w zawieszeniu Kto powinien mieć więcej do powiedzenia przy przyznawaniu Medali Jerzego Sulimy-Kamińskiego – władze ZLP czy rodzina pisarza? Obecnie każda ze stron stoi przy swoim a odmiennym zdaniu. Cóż, każdy medal ma dwie strony – źle, gdy te strony są mocno skonfliktowane. W trosce o podtrzymanie prestiżu autora „Mostu Królowej Jadwigi” dobrze by znaleźć, jak już nie most, to choćby pomost porozumienia.

Optymizm + Pozycja Teresy Wądzińskiej jako największej optymistki wśród bydgoskich artystów została ostatnio mocno zagrożona. Otóż popularny perkusista Józef Eliasz zeznał Magdzie Jasińskiej, że jest nie-

22 | BIK | październik 2020

poprawnym optymistą, „pozytywnie zakręconym do świata człowiekiem”. To, że jego Eljazz działa przy ul. Krętej, tym bardziej owo zakręcenie uwiarygodnia. Ulica Białogardzka, przy której mieszka p. Teresa, takiej siły optymistycznego przebicia nie ma. Tylko patrzeć, jak popularna i ambitna aktorka przeprowadzi się na ulicę np. Piękną.

Wszystko możliwe Jak dotychczas Fordon najbardziej szczycił się Jeremim Przyborą. Ostatnio dopisał sobie także…

Słowackiego i Wyczółkowskiego. Jak nam donoszą, ambitni a zachłanni fordoniacy szykują się do aneksji kolejnych głośnych nazwisk. Przebąkuje się, że ma być w tym gronie Mikołaj Kopernik.

W końcu z Fordonu do Torunia nie aż tak daleko, a słynny astronom, penetrując niebo, mógł przecież zauważyć, jak jakaś gwiazda spadła do Wisły tuż przy fordońskim moście.

Lusterko wsteczne (-25) Ćwierć wieku temu (październik 1995) – W operetce „Zemsta nietoperza” J. Straussa wystąpił gościnnie na scenie Opery Nova Jan Kobuszewski.

– W Galerii Autorskiej miała miejsce wystawa linorytów Jacka Solińskiego dedykowana synowi Mateuszowi „Wypowiedzenie imienia”.

– Działający przy WOK Klub Poetycko-Wydawniczy „Arkona” zapraszał na spotkanie autorskie Swietłany Owczarskiej.

– Miejski Ośrodek Kultury proponował cykl koncertów „Z Polihymnią u nas”, w którym wystąpili m.in.: Ryszard Smęda, Monika Tuszko i Piotr Salaber.

– Malarstwo Leszka Goldyszewicza prezentowane było w Galerii Kantorek.

po ż e g n a ni e

Ewa Stąporek-Pospiech (1946–2020)

Dyrektor Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych im.

Artura Rubinsteina w Bydgoszczy od 1990 roku. Studia muzyczne ukończyła w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, w klasie fletu prof. W.W. Chudziaka. Była stypendystką Konserwatorium w Pradze.

Pracowała jako solistka kameralistka w Capelli Bydgostiensis. Na flecie podłużnym dokonała wielu prawykonań i archiwalnych nagrań. Była współtwórczynią i członkinią zespołu barokowego Fiori Musicali, a także współtwórczynią pierwszego w Polsce fletu podłużnego „Jorga”.

Pracowała jako członek jury konkursów fletowych, muzyki dawnej i zespołów kameralnych. W bydgoskim szkolnictwie muzycznym była zatrudniona od 1976 roku.

Otrzymała Nagrodę Specjalną Prezydium Komitetu do spraw Radia i Telewizji za wybitne i wartościowe nagrania muzyki staropolskiej.

W 1993 roku zorganizowała Międzynarodowy Konkurs Młodych Pianistów Arthur Rubinstein in memoriam, którego została dyrektorem.

Była prezesem Towarzystwa Mozartowskiego, które powstało z jej inicjatywy w 1994

roku. Organizatorka konkursów, warsztatów i kursów muzycznych. Od 1994 roku wiceprzewodnicząca i przewodnicząca Rady Szkolnictwa Artystycznego przy Ministrze Kultury. Otrzymała wiele nagród i odznaczeń. październik 2020 |

BIK | 23

Ad re sy b ydgo s k i c h i n s t y t u c ji k u lt u r y Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl 1 Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, Muzeum Fotografii, Galeria Nad Brdą, ul. Karpacka 52, 85-164 Bydgoszcz, www.apk.byd.pl; e-mail: apk@byd.pl, tel. 52 567 00 57 Artgallery, Stowarzyszenie Działań Artystycznych, ul. Gdańska 54, 85-021 Bydgoszcz 5 Bydgoskie Centrum Informacji, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, bci@visitbydgoszcz.pl, www.visitbydgoszcz.pl 4 Bydgoskie Centrum Sztuki im. Stanisława Horno-Popławskiego, ul. Jagiellońska 47, 85-097 Bydgoszcz, tel. 668 892 896, www.bcs.bydgoszcz.pl 3 Bydgoskie Towarzystwo Heraldyczno-Genealogiczne, 85-165 Bydgoszcz, ul. Tucholska 15/50, prezes: Andrzej Nejman Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, Societas Scientiarum Bydgostiensis, Bydgoszcz Scientific Society, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon.-pt. 9.00-14.00 6 Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, fundacja@nowe-pokolenie.pl Dom Kultury MODRACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: modraczek@tvogrody.com, abuzal­ska@smbudowlani.pl, dyr. Agnieszka Buzalska Dom Kultury ORION, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura Eljazz – Centrum Artystyczne, ul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcz, tel. 523 221 574, 662 152 726, www.eljazz.com.pl 41 Filharmonia Pomorska, dyrektor Maciej Puto, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, bilety@filharmonia.bydgoszcz.pl, www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7 Fundacja „Wiatrak”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholz, ul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcz, tel. 523 234 810, fax 523 234 811, www.wiatrak.org.pl, e-mail: sekretariat@wiatrak.org.pl, Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00 Galeria 85, prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17 Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18 Galeria AUTORSKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, galeria@autorska.pl 8 Galeria Farbiarnia, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz tel. 508 732 871, e-mail: fundacja@farbiarnia.org 40 Galeria Francuska MISTRAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11 Galeria Innowacji UTP, ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne 10-17 Galeria MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3 Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy: dyrektor: Karolina Leśnik.

Gmach główny 12 (ul. Gdańska 20): wtorek – piątek: 10.00-18.00, sobota – niedziela: 11.30-16.30, wstęp wolny, www.galeriabwa.bydgoszcz.pl, bwa@galeriabwa.bydgoszcz.pl, tel. 52 339 30 50; Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy 10 (ul. Gdańska 3): wtorek – piątek: 11.00-18.00, sobota: 11.00-14.00, wstęp wolny Galeria Sztuki NEXT, Dom Aukcyjny NEXT – Aukcje Sztuki, ul. Poznańska 31, 85-129 Bydgoszcz, www.galerianext.pl, kontakt: info@galerianext.pl, tel. 503 919 118, czynne: pon.-pt. 10.00-18.00 43 Galeria Wieży Ciśnień, Muzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42 Galeria Wspólna (MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447, e-mail: galeriawspolna@onet.pl 22 Izba Pamięci Adama Grzymały-Siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19 Klub ARKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura Klub HEROS, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Grażyna Wrzecionek

24 | BIK | październik 2020

Klub Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 261 413 550, kierownik mgr Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWspSZ, tel. 261 413 563, kierownik mgr Zdzisława Gajownik, e-mail: klubiwspsz@wp.mil.pl Klub Miłośników Australii i Oceanii, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20 Klub Miłośników Kaktusów, przy Klubie „ARKA” BSM, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538 Klub ODNOWA, al. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego 38, tel. 523 631 867, e-mail: klubodnowa@interia.pl, www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska Klub Środowisk Twórczych, ul. Batorego 1/3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22 Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 01-03, www.kpck.pl. Dyrektor: Ewa Krupa, sekretariat@kpck.pl; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej Pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, tel. 52 585 15 06, www.galeria.kpck.pl, Kierownik: Katarzyna Wolska, galeria@kpck.pl 37 Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja), sekretariat@mck-bydgoszcz.pl, www.mck-bydgoszcz.pl 39 Międzynarodowe Centrum Kultury i Turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: info@esperanto.bydgoszcz.eu Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: mdknr1bydgoszcz@go2.pl, www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha.

Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19 Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 (Zespół Szkół i Placówek nr 1 w Bydgoszczy), ul. Stawowa 53, 85-323 Bydgoszcz, tel. 52 373 25 15, fax/tel. 52 348 68 68 Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: mdk4@cps.pl, www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23 Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, mdk@mdk5.bydgoszcz.pl Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: muzeum@ukw.edu.pl, czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24 Muzeum Kanału Bydgoskiego, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075 Muzeum Mydła i Historii Brudu, ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz.

Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: warsztaty@muzeummydla.pl; www.muzeummydla.pl 15 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. dyrektor: mgr Wacław Kuczma; sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: sekretariat@muzeum.bydgoszcz.pl; www.muzeum.bydgoszcz.pl.

Godziny otwarcia muzeum (Spichrze nad Brdą, Zbiory Archeologiczne, Europejskie Centrum Pieniądza, Galeria Sztuki Nowoczesnej, Dom Leona Wyczółkowskiego): wtorek – czwartek 10.00-18.00, piątek 10.00-20.00, sobota, niedziela 12.00-18.00; poniedziałki – nieczynne; Godziny otwarcia Exploseum: wtorek – niedziela 10.00–18.00, poniedziałek – nieczynne; Godziny otwarcia Centrum Edukacji Muzealnej: wtorek – piątek 10.00-18.00. 26 Muzeum Wodociągów: Hala Pomp, ul. Gdańska 242 oraz Wieża ciśnień, ul. Filarecka 1 Muzeum Oświaty, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590 Muzeum Wojsk Lądowych, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Wojciech Bartoszek, tel. 261 414 876. Godziny otwarcia: poniedziałek – nieczynne; wtorek, środa, piątek 8.30–15.30; czwartek 8.30–17.30; sobota – nieczynne; niedziela 10–14, wstęp wolny. www.muzeumwl.pl Opera Nova w Bydgoszczy, dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

Otwarta Przestrzeń „Światłownia”, ul. Św. Trójcy 15, 85-224 Bydgoszcz, swiatlownia@onet.pl, www.swiatlownia.eu 44

czynne pon.-pt. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

Pałac Młodzieży, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28

Towarzystwo Muzyczne im. Ignacego Jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl, prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana Rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska Polski Związek Chórów i Orkiestr Oddział w Bydgoszczy, ul. Toruńska 30, 85-023 Bydgoszcz, tel. 523 287 028. Prezes Eugeniusz Kubski, tel. 604 891 449, prezes@pzchio.bydgoszcz.pl Stowarzyszenie Artystyczne „MÓZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30 Salezjańskie Stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739 Skrzynka na bajki, księgarnia nie tylko dla dzieci, ul. Focha 2, 85-070 Bydgoszcz, tel. 665 192 904 Teatr Kameralny w Bydgoszczy, Dyrektor: Mariusz Napierała, ul. Grodzka 14-16, 85-109 Bydgoszcz. Biuro: Centrum Kongresowe Opery Nova, ul. Marszałka Ferdynanda Focha 5, 85-070 Bydgoszcz. Tel. 885 904 192, e-mail: biuro@teatrkameralny.com, www.teatrkameralny.com 45 Teatr Pantomimy „DAR”, www.dar.art.pl; e-mail: teatrdar@wp.pl, tel. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675 Teatr Polski im. Hieronima Konieczki, dyrektor: Łukasz Gajdzis, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, kasa główna/ info: pon.-pt. w godz. 14.00-19.00, weekendy/święta: trzy godziny przed spektaklem, tel. +48 523 397 818, tel. +48 885 607 090, bilety@teatrpolski.pl; www.teatrpolski.pl 31 Towarzystwo Inicjatyw Kulturalnych, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32 Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: biuro@tmmb.pl, skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu

Towarzystwo Operowe im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27 Towarzystwo Polsko-Austriackie, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: lubomira.kubiak@gmail.com, prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34 Towarzystwo Polsko-Niemieckie, ul. Fordońska 120. Dyżury w każdy trzeci poniedziałek miesiąca w godz. 13-16, e-mail: tpn1@wp.pl www. tpnbydgoszcz.bugs3.com, www.facebook.com/tpn.Bydgoszcz, prezes Danuta Szczepaniak-Kucik, tel. 504 100 024, sekretarz Krystyna Bender-Dudziak, tel. 605 666 936 Towarzystwo Polsko-Włoskie, Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19, www.api.bydgoszcz.pl; api@api.bydgoszcz.pl, prez. Elżbieta Renzetti 35 Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Francuskiej, Prezes: Beata Żmuda, tel. 693 925 911, wiceprezes: Maria Pastucha, tel. 694 582 721, www.tppf.byd.pl 11 Urząd Miasta, Biuro Kultury Bydgoskiej, ul. Jezuicka 2 (w podwórzu) I piętro pok. 04, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36 Wędrowniczek – Klub Turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy, ul. Długa 39, 85-034 Bydgoszcz, tel. centrala 52 323 80 08, 52 33 99 200, tel. sekretariat 52 328 73 90, 52 33 99 225, e-mail: sekretariat@wimbp.bydgoszcz.pl, www.biblioteka.bydgoszcz.pl, p.o. Dyrektor: Danuta Kaczmarek 35 Redakcja „BIK” prosi Państwa o weryfikację danych: bik@mck-bydgoszcz.pl

październik 2020 |

BIK | 25

w yd a r z e ni a Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy 19.09.2020 – 11.10.2020, ul. Gdańska 20

DYPLOMY 2020 ARCHITEKTURA WNĘTRZ UTP kuratorka: Agnieszka Walther koordynacja: Danuta Pałys

Tematyka prac jak co roku była zróżnicowana: od wnętrz użyteczności publicznej, przez wnętrza prywatne, po przestrzeń w krajobrazie. Opracowaniom podlegały także już istniejące obiekty, np. synagoga w Bydgoszczy czy Dom Towarowy w Koronowie.

Oprócz dyplomów będą zaprezentowane także prace studentów z pozostałych przedmiotów realizowanych na kierunku architektura wnętrz. Już teraz można je podejrzeć na stronie: aw.utp.edu.pl.

9.10.2020, godz. 10.00–18.00, ul. Gdańska 20

Dziewczyny na warsztat

Otwarcie wystawy bez wernisażu, o godzinie 17.00 zapraszamy na oprowadzanie. Obowiązują zapisy pod nr. tel.

52 339 30 62 kuratorki, aranżacja wystawy: Joanna Kurkiewicz, Olka Banaś Instytut Dizajnu w Kielcach / Wzgórze Zamkowe koordynacja: Agnieszka Gorzaniak Wystawa jest wynikiem analizy aktualnego charakteru pracy polskich projektantek. Okazją do bilansu przemian

Wystawa Dziewczyny na warsztat, fot. Michał Jaroń

na rynku projektowym było 30-lecie zmian ustrojowych, jakie zaszły w Polsce po ’89 roku. Głównym założeniem ekspozycji jest przedstawienie pierwszego pokolenia Polek, któremu udało się – na taką skalę – rozwinąć prywatną działalność projektową. Wystawa ma za zadanie zilustrować obecną sytuację projektantek, pokolenia 30-latek, pracujących w kapitalistycznym systemie.

23.10.2020 – 29.11.2020

Rezydencje Artystyczne – Gosia Bartosik

Wystawa w ramach Programu Rezydencji Artystycznych Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy kuratorka: Danka Milewska Wystawa jest ostatnią częścią procesu twórczego artystki podczas twórczego pobytu w naszej galerii, przeniesionego przez ogłoszenie pandemii w świat wirtualny oraz ostatecznie – w realność dnia codziennego, kiedy męczy cię już nieustanny opór i znajdujesz w sobie to miejsce prowadzące w stronę miłości.

25.09.2020 – 31.10.2020, ul. Gdańska 3

Kuba Mozolewski. Tresura nonsensu

kuratorka: Karolina Rybka Od autora: „Na wystawie staram się pokazać swoisty teatr światła, kształtu i koloru. Kompozycje fotograficzne zanurzone są w abstrakcji, inspirowane poniekąd omamami hipnagogicznymi, czyli halucynacjami sennymi z pogranicza snu i jawy. Podobnie jest też z formami rzeźbiarskimi / kukiełkami, które tworzę na potrzeby zdjęć. Zaprezentuję również formy rzeźbiarskie wykorzystywane do tworzenia abstrakcyjnych kadrów”.

Kuba Mozolewski, rocznik ’91. Mieszka i pracuje w Warszawie, gdzie ukończył Wydział Sztuki Mediów ASP. Zajmuje się fotografią, rysunkiem i instalacją. Rozwija własny język wypowiedzi abstrakcyjnej, tworząc pełne szczegółów kompozycje z pogranicza poznanego i obcego. Interesuje go forma i kolor, w których szuka nowych, nieznanych mu sieci połączeń wypływających z podświadomości. Uwielbia inspirować się hipnagogiami oraz wizjami sennymi.

26 | BIK | październik 2020

w yd a r z e ni a DZIECKO NA WARSZTAT

Narzędziownik – warsztat projektantki/ta

Październikowe warsztaty rozpoczniemy od obejrzenia wystawy Dziewczyny na warsztat, by zapoznać się z różnymi warsztatami projektowymi. Zainspirowani formami, kształtami, fakturami i kolorami postaramy się stworzyć własne projekty. A będą to nie byle jakie pomysły, bo stworzymy projekt kilimu, ceramiki, intarsji, książki i tkaniny.

Kuba Mozolewski, Totem 2, 2019

17.10.2020, sobota, ul. Gdańska 20, godz. 11.00–12.30 (dzieci 4–6 lat); godz. 15.30–17.00 (dzieci 7–10).

Obowiązują zapisy: info@wetmusic.pl

FONOMO 2020: warsztaty filmowe dla rodzin

prowadzenie: Justyna Czarnota i Maciej Misztal Działanie dzieli się na dwa etapy: pierwszy to seans filmowy, na którym zostaną zaprezentowane zarówno nagradzane, jak i nigdy niepokazywane w Polsce krótkometrażowe produkcje przeznaczone dla młodego widza, dostosowane do wieku i potrzeb dzieci. Ze względu na ich wysoki poziom artystyczny i zróżnicowanie tematów podejmowanych przez twórców, projekcja będzie również atrakcyjną przygodą dla dorosłych. Następnie zaprosimy wszystkich na warsztaty wykorzystujące działania i techniki teatralne, dzięki którym rodzice odkryją, że ich dzieci świetnie rozumieją filmy, a dzieci odkryją z kolei, że dorośli również posiadają niesamowitą wyobraźnię, którą mogą wykorzystać do wspólnej zabawy.

Justyna Czarnota – pedagog teatru, pasjonatka teatru dla dzieci i młodzieży. Od 2010 roku współpracuje z Instytutem Teatralnym im. Z. Raszewskiego, gdzie obecnie kieruje Działem Pedagogiki Teatru. Stypendystka MKiDN. Realizuje autorskie projekty z zakresu edukacji oraz upowszechniania kultury.

Maciej Misztal – pomysłodawca i dyrektor Lubelskiego Festiwalu Filmowego (do 2016 MFF Złote Mrówkojady).

Absolwent Wydziału Radia i Telewizji im. K. Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego. Kierownik produkcji nagradzanych filmów dokumentalnych i fabularnych oraz wielu audycji telewizyjnych, w tym koprodukcji międzynarodowych. Pomysłodawca i kurator projektu Warsaw Short Framing. Instruktor warsztatów filmowych. Twórca i animator kina offowego.

Dziecko na warsztat, ilustracja wystawy Dziewczyny na warsztat, fot. Michał Jaroń

Warsztaty kierowane są do grup zorganizowanych do 25 osób, dla dzieci przedszkolnych i klas 1–3 szkoły podstawowej, spotkanie trwa do 1,5 godziny. prowadzenie: Agnieszka Gorzaniak i Karolina Pikosz Informacja pod nr. tel. 52 339 30 62 Bydgoska Akademia Sztuki 14.10.2020, godz. 18.00, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Agnieszka Wysocka. Współczesne biblioteki – architektura i funkcja

Budynki i funkcja bibliotek bardzo się w ostatnich czasach zmieniają. Jest to proces bardzo dynamiczny i badacze zjawiska zauważają, że takie procesy zaczęły się mniej więcej w latach 90. XX wieku. Powstają obiekty wielofunkcyjne. Biblioteki, obok tradycyjnych zadań – gromadzenia i udostępniania książek – stają się centrami kultury, miejscami spotkań, przestrzeniami, w których chce się przebywać. Takim wyzwaniom muszą sprostać architekci.

Jak się im to udaje w czasach, kiedy coraz więcej książek i czasopism możemy odnaleźć w e-bibliotekach. Przyjrzymy się wybranym, najnowszym realizacjom budynków dla bibliotek na świecie i w Polsce.

Agnieszka Wysocka – historyczka sztuki, wykładowczyni UKW w Bydgoszczy, pracowniczka KPCK w Bydgoszczy (Pracownia Dziedzictwa Kulturowego), bada historię architektury XIX i XX wieku, autorka publikacji naukowych i popularnonaukowych. inf. Danuta Pałys

październik 2020 |

BIK | 27

w yd a r z e ni a Filharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego Daniel Stabrawa, skrzypek, dyrygent, urodzony i wykształcony w Krakowie. Laureat międzynarodowych konkursów, m.in. N. Paganiniego w Genui. Od 1983 gra w orkiestrze Berliner Philharmoniker; od 1986 jest pierwszym koncertmistrzem oraz solistą tej orkiestry. Jest także prymariuszem kwartetu smyczkowego Philharmonia Quartet Berlin. W latach 1995–2002 był szefem dyrygentem Capelli Bydgostiensis, z którą koncertował m.in. w Szwajcarii oraz nagrał kilka płyt.

1.10.2020, czwartek, godz. 19.00

Moniuszko 200 / Kasia Moś & Aukso

AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy Marek Moś – dyrygent Kasia Moś – śpiew Magdalena Miśka-Jackowska – prowadzenie Stanisław Moniuszko, jeden z największych polskich kompozytorów, w najśmielszych snach nie mógł przypuszczać, że jego muzyka będzie żyła w XXI wieku. A już na pewno nie odgadłby, że w takiej formie… Wykonawcy przeniosą kompozycje Moniuszki w czasie i przestrzeni, w zupełnie nowy wymiar. Jak zapowiadają: „oscylujący gdzieś na styku wszystkich możliwych gatunków muzycznych. W Liro ty moja pojawią się motywy hinduskie, elektroniczne brzmienia odmienią Kuma i kumę, natomiast Prząśniczka zbliży się do estetyki właściwej Stingowi czy Alicii Keys. Co zostanie z Moniuszki? Melodie, oczywiście, bo te są ponadczasowe” (Jarek Szubrycht).

4.10.2020, niedziela, godz. 17.00

Akademie für Alte Musik Berlin (Akamus) Georg Kallweit – kierownictwo muzyczne, koncertmistrz Magdalena Miśka-Jackowska – prowadzenie

M.R. Delalande, J.B. de Boismortier, J.-B. Lully, J.F. Rebel, J.B. Bach, G.Ph. Telemann Orkiestra Akamus działa od 1982 i jest uznawana za jeden z czołowych zespołów kameralnych świata. Cieszy się niespotykanym pasmem sukcesów, co podkreśla ponad milion sprzedanych płyt, wyróżnionych prestiżowymi nagrodami. Regularnie występuje w najważniejszych ośrodkach muzycznych Europy, Azji i obu Ameryk. Orkiestra od wielu lat pozostaje w trwałej relacji artystycznej z René Jacobsem. Koncertmistrz i solista Georg Kallweit jest uznanym skrzypkiem barokowym.

7.10.2020, środa, godz. 19.00

Wieczorna serenada

Orkiestra Kameralna FP Capella Bydgostiensis Daniel Stabrawa – skrzypce, dyrygent Magdalena Miśka-Jackowska – prowadzenie Mozart – Divertimento F-Dur KV 138; I Koncert skrzypcowy B-dur KV 207 Dvořák – Serenada E-dur op. 22

28 | BIK | październik 2020

9.10.2020, piątek, godz. 19.00

IX Beethoven na finał

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Berliner Cappella Chór Opery Nova w Bydgoszczy Mykoła Diadiura – dyrygent Oksana Kramarieva – sopran Angelina Shvachka – alt Dmytro Kuzmin – tenor Sergii Magera – bas Henryk Wierzchoń – przygotowanie Chóru Opery Nova Sergi Gili Solé – przygotowanie Berliner Cappella Magdalena Miśka-Jackowska – prowadzenie

Beethoven – IX Symfonia d-moll op. 125 W 2020 przypadają 55-lecie Berliner Cappelli i 45-lecie przyjaźni i współpracy tego Chóru z Filharmonią Pomorską. BC to amatorski zespół mieszany z ugruntowaną pozycją w życiu muzycznym Berlina. Chór Opery Nova zalicza się do najlepszych w kraju. Partie solowe zaśpiewają utytułowani śpiewacy z Ukrainy. Zadyryguje wybitny artysta Mykoła Diadiura, szef dyrygent Narodowej Opery Ukrainy i dyrygent Orkiestry Symfonicznej Narodowej Filharmonii Ukrainy.

Sezon artystyczny 2020/2021 16.10.2020, piątek, godz. 19.00

Te deum pamięci św. Jana Pawła II

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Polski Chór Kameralny Krzysztof Herdzin – dyrygent Iwona Hossa – sopran Adam Zdunikowski – tenor Jacek Kotlarski – śpiew Jan Łukaszewski – przygotowanie Chóru K. Herdzin: Hymn o św. Albercie Chmielowskim, Trzy Korony na smyczki, Te Deum (prawykonanie)

Te Deum Krzysztof Herdzin skomponował na zamówienie marszałka województwa kujawsko-pomorskiego z okazji 100. rocznicy urodzin Jana Pawła II. W światowej premierze dzieła, pod batutą kompozytora, wezmą udział znakomici soliści i słynny Chór z Gdańska.

w yd a r z e ni a Iwona Hossa jest zaliczana do czołowych sopranistek swojego pokolenia. Jej kunszt wokalny podziwiano w wielu miejscach na świecie, gdzie zawsze oczarowywała publiczność i zdobywała uznanie krytyki.

Krzysztof Herdzin, fot. Andrzej Tyszko Adam Zdunikowski, bardzo ceniony tenor, jest laureatem wielu konkursów. Regularnie współpracuje z zagranicznymi i polskimi teatrami operowymi, również z bydgoską Operą Nova.

Założony w 1978 Polski Chór Kameralny należy do wąskiego grona światowej elity w pełni profesjonalnych chórów kameralnych. Repertuar zespołu jest niezwykle obszerny – od muzyki a cappella po duże formy oratoryjne, operowe i symfoniczne. Chór cieszy się opinią niezrównanego wykonawcy muzyki współczesnej, dokonał niemal 660 prawykonań, w tym dzieł takich kompozytorów jak m.in. Górecki, Kilar czy Penderecki.

23.10.2020, piątek, godz. 19.00

Rok Beethovena

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Rossen Gergov – dyrygent Alexander Sitkovetsky – skrzypce W.A. Mozart – Uwertura do opery „Czarodziejski flet” M. Bruch – Koncert skrzypcowy g-moll op. 26 L. van Beethoven – IV Symfonia B-dur op. 60

Rossen Gergov, fot. Ivomir Peshev

Alexander Sitkovetsky, fot. Vincy Ng

Cały świat w 2020 roku świętuje 250. rocznicę urodzin mistrza Beethovena. Genialny kompozytor, piewca ducha wolności i rewolucji, był ostatnim wiedeńskim klasykiem i zarazem prekursorem romantyzmu w muzyce.

Położył podwaliny pod muzykę XIX wieku. Z tej okazji w sali FP zabrzmi jedno z pogodniejszych dzieł Beethovena – IV Symfonia B-dur. Doskonale zorkiestrowana kompozycja cechuje się klasyczną równowagą proporcji oraz szeregiem świetnych rozwiązań muzycznych. Na wstępie wieczoru Orkiestra przywita melomanów uwerturą do ostatniej Mozartowskiej opery Czarodziejski flet, następnie w kreacji Alexandra Sitkovetsky’ego, rosyj-

skiego wirtuoza, ucznia sir Yehudi Menuhina, usłyszymy słynny Koncert skrzypcowy g-moll Brucha, który znajduje się w tzw. żelaznym repertuarze największych skrzypków.

Nad całością czuwać będzie Rossen Gergov, ceniony bułgarski dyrygent.

30.10.2020, piątek, godz. 19.00

Pamiętajmy…

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej Chór Akademicki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Chór Kameralny Akademii Muzycznej w Bydgoszczy Bassem Akiki – dyrygent Adriana Ferfecka – sopran Monika Ledzion-Porczyńska – alt Tadeusz Szlenkier – tenor Łukasz Konieczny – bas W.A. Mozart – Requiem

Tradycyjnie w przededniu święta zmarłych w Filharmonii zabrzmią wiecznotrwałe nuty Mozartowskiego Requiem. Żadne dzieło muzyczne nie jest w stanie tak oddać ani klimatu tego święta, ani stanu naszego ducha – kiedy podążamy, nieraz bardzo daleko, Bassem Akiki, fot. Kama Bork na groby najbliższych – jak właśnie Msza żałobna mistrza Amadeusza. Arcydzieło wybrzmi pod batutą libańsko-polskiego artysty Bassema Akiki, od lipca 2020 pełniącego funkcję dyrektora muzycznego Opery Wrocławskiej. Obok Symfoników staną zaprzyjaźnione, stale współpracujące z FP chóry bydgoskich uczelni.

KASA BILETOWA czynna od wtorku do piątku w godz. 14–18 oraz godzinę przed koncertem.

Rezerwacja: w godz. 12–14, tel. 52 321 02 34; 52 321 04 67 wew. 21 e-mail: kasa.biletowa@filharmonia.bydgoszcz.pl Informacja o koncertach Dz. Promocji: 52 321 25 50 (w godz. 9–15) BILETY ONLINE: www.bilety24.pl Informujemy, że przed każdym koncertem od melomanów będziemy pobierać dane osobowe w postaci imienia, nazwiska oraz nr. kontaktowego w celu zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania COVID-19. Dane udostępnione będą jedynie instytucjom uprawnionym ustawowo, w tym właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu.

Na stronie www.filharmonia.bydgoszcz.pl: OBOWIĄZKOWE OŚWIADCZENIE COVID-19 KLAUZULA COVID-19 REGULAMIN DLA MELOMANÓW inf. Mariola Grochowina

październik 2020 |

BIK | 29

w yd a r z e ni a Opera Nova w Bydgoszczy wkrótce premiera

Operowy zawrót głowy – opera kameralna dla dzieci

Muzyka: Maciej Małecki Libretto i teksty: Magdalena Małecka-Wippich Teksty piosenek: Magdalena Małecka-Wippich i Małgorzata Strzałkowska Realizatorzy: Reżyseria i kierownictwo muzyczne: Magdalena Małecka-Wippich Choreografia: Jarosław Staniek Scenografia i kostiumy: Marta Kodeniec Światła: Krzysztof Fogiel Asystent dyrygenta: Jagoda Wyrwińska Asystent reżysera: Dorota Borowicz Wykonawcy: Kropka, Wykrzyknik, Orkiestra-Chór, Tancerze.

Premiera Opery Nova w Bydgoszczy

Co to jest libretto? Dlaczego w operze śpiewa się po włosku? Z jakiego powodu artyści muszą się rozśpiewać? Na te i inne pytania da odpowiedź Operowy zawrót głowy. To kameralna opera, który wprowadza dzieci w wieku od 6 do 12 lat w świat opery, zaprasza do zabawy z językowymi łamańcami, pojedynku na słowa i wspólnego śpiewania.

Dorośli także mile widziani. Doskonała okazja, by w for-

mie zabawy z dziećmi odkryć piękno opery i razem z nimi przełamać wiele językowych trudności. W przedstawieniu pojawią się wspólne ćwiczenia oraz „pojedynki na słowa”.

Główni bohaterowie to Kropka, „gwiazda operowa”, która na scenie czuje się jak u siebie w domu, oraz romantyczny, nieco roztargniony i zagubiony Wykrzyknik.

Maciej Małecki – kompozytor i pianista, ukończył warszawską PWSM. W 1965 uzyskał dyplomy z kompozycji i z fortepianu. Uzupełniał swe muzyczne wykształcenie w Eastman School of Music w USA. Po studiach przez szereg lat grał w duecie fortepianowym z Jerzym Derflem.

Jako kompozytor zadebiutował w 1967 r. Tworzył głównie muzykę dla teatru, filmu, telewizji. W latach 80. porzucił twórczość ilustracyjną na rzecz kompozycji koncertowych.

Magdalena Małecka-Wippich – altowiolistka, pisarka, manager artystyczny. Ukończyła Uniwersytet Muzyczny F. Chopina w Warszawie. Jest również absolwentką krakowskiego, prywatnego Konserwatorium W. Lutosławskiego, specjalność: muzyka barokowa, oraz Podyplomowych Studiów Literacko-Artystycznych na UJ. Uczestniczyła w wielu mistrzowskich kursach muzycznych zarówno w kraju, jak i za granicą, pod okiem takich profesorów, jak: S. Kamasa, J. Kosmala, C. Lelong czy K. McGillivray.

16.10.2020, piątek, godz. 19.00 17.10.2020, sobota, godz. 19.00 18.10.2020, niedziela, godz. 18.00 20.10.2020, wtorek, godz. 19.00

Zemsta nietoperza – operetka Johanna Straussa (25 lat w repertuarze Opery Nova) Kierownictwo muzyczne: Maciej Figas Inscenizacja i reżyseria: Grzegorz Boniecki Scenografia: Marian Stańczak Choreografia: Teresa Kujawa Przygotowanie chóru: Henry Wierzchoń

plakat Adama Pękalskiego

30 | BIK | październik 2020

Geniusz kompozytora połączył w tym arcydziele operetki elegancką komedię salonową, bal maskowy i wiedeńską krotochwilę. Wspaniała muzyka: walce, polki i popisowe arie, wymagające wielkiego śpiewaczego kunsztu, dowcipne i inteligentne libretto w przekładzie Juliana Tuwima, śpiewacy, którzy śpiewają, grają i bawią się doskonale – oto przepis na sukces przedstawienia Równo ćwierć wieku od premiery (16 X 1995 r.) i 137 przedstawień na koncie: bez długowiecznej Zemsty nietoperza nie sposób wyobrazić sobie repertuaru Opery Nova. Przedstawienie z biegiem lat stało się doskonałe pod względem muzycznym i aktorskim. W obecnej obsadzie od „czasów pionierskich” ostało się kilkoro artystów – rolę Frosza kreuje rewelacyjnie Ryszard Smęda, zaś Janusz Ratajczak ze śpiewaka Alfreda stał się Eisensteinem.

Akcja zaczyna się w willi bankiera Eisensteina, gdzie pani domu szykuje się na schadzkę z byłym adoratorem, pokojówka marzy o balu u księcia, a pan domu powraca

w yd a r z e ni a

Marta Ustyniak (z prawej) jako Adela w Zemście nietoperza, fot. Marek Chełminiak

z sądu, wściekły. Na szczęście odwiedza go wierny przyjaciel, który przybywa z kuszącą propozycją… Zaczyna się intryga, która zaprowadzi niewiernych wyfraczonych dżentelmenów, węgierskie damy, pokojówki, markizów i egzaltowanych śpiewaków do… więzienia.

25.10.2020, niedziela, godz. 18.00 27.10.2020, wtorek, godz. 19.00 28.10.2020, środa. godz. 19.00

Zniewolony umysł – balet współczesny do muzyki Philipa Glassa i Wojciecha Kilara

rię. Postaci głównych bohaterów nie odnoszą się wprost do utajonych pod greckimi literami polskich pisarzy czasu PRL-u ze Zniewolonego umysłu. Wartością tego spektaklu są jego ponadczasowość i uniwersalizm, zaznaczone także w wieloznacznej scenografii. W warstwie muzycznej wykorzystane zostały minimalistyczne utwory Philipa Glassa i Wojciecha Kilara.

Aktualnie Opera Nova prezentuje najnowszą ze swych płyt: DVD z rejestracją wideo Zniewolonego umysłu.

Inscenizacja i choreografia: Robert Bondara Scenografia: Diana Marszałek Kostiumy: Mariusz Napierała Reżyseria świateł: Maciej Igielski

Jeden z najsłynniejszych polskich baletów współczesnych ostatniej dekady. Tytuł spektaklu nawiązuje do słynnej książki Czesława Miłosza pod tym samym tytułem. Ten traktat polityczny z 1953 roku, słynne i zarazem najbardziej znane w świecie jego dzieło, wiarygodne doświadczenia świadka i uczestnika opisywanych wydarzeń, wydawał się niemożliwy do przełożenia na taniec. W zamyśle młodego choreografa,debiutującego pełnospektaklowym baletem współczesnym, stanowił wyzwanie i przemyślaną wizję przetworzenia literatury w poruszającą opowieść taneczną. To refleksja o kondycji ludzkiej, etyce, wolności i zniewoleniu – przede wszystkim psychicznym. Prostymi, lecz subtelnymi środkami teatralno-tanecznymi stworzony został na scenie symboliczny i wręcz hipnotyczny świat, wciągający bez reszty w opowiadaną tańcem histo-

Zniewolony umysł, fot. Andrzej Makowski

inf. Ewa Chałat

październik 2020 |

BIK | 31

w yd a r z e ni a Teatr Polski w Bydgoszczy 2.10.2020, piątek, godz. 18.00 3.10.2020, sobota, godz. 18.00 4.10.2020, niedziela, godz. 16.00 Duża scena TPB, 120 min, wiek: 10+

Joël Pommerat – Kopciuszek

tłumaczenie i reżyseria: Łukasz Gajdzis; dramaturgia: Daria Sobik; scenografia i kostiumy: Łukasz Błażejewski; muzyka: Daniel Pigoński; wideo: Jakub Hader; reżyseria świateł: Robert Łosicki; choreografia: Dorota Furmaniuk; inspicjent: Adam Pakieła; występują: Katarzyna Figura, Dagmara Mrowiec-Matuszak, Emilia Piech, Michalina Rodak, Marian Jaskulski, Michał Surówka, Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński

nia nawet najbardziej irracjonalnych zachowań i postaw.

To opowieść o sztuce, która jest nie tylko eksploracją własnej podświadomości, ale również ucieczką od samego siebie.

10.10.2020, sobota, godz. 16.00 11.10.2020, niedziela, godz. 16.00 i 19.00 Duża Scena TPB, spektakl kameralny, czas trwania: 100 min bez przerwy

Inna dusza

Sztuka powstała w oparciu o utwór Łukasza Orbitowskiego Inna dusza

reżyseria i tekst: Michał Siegoczyński; współpraca dramaturgiczna: Magda Kupryjanowicz; scenografia i kostiumy: Katarzyna Sankowska; muzyka: Kamil Pater; reżyseria świateł / projekcje wideo: Michał Głaszczka; ruch sceniczny: Alisa Makarenko; asystent reżysera: Michał Surówka; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Izabela Baran, Emilia Piech, Michalina Rodak, Małgorzata Trofimiuk, Małgorzata Witkowska, Igor Kowalunas, Mirosław Guzowski, Damian Kwiatkowski, Jerzy Pożarowski, Krzysztof Prałat, Michał Surówka oraz oraz Jędrzej Dolata, Nikodem Dunajewski, Cezary Jędrzejewski, Igor Kondrat, Mateusz Musiał, Filip Paszkowski, Fabian Popielewski

Kopciuszek, fot. Tomek Michalczewski

Familijna opowieść o dojrzewaniu i wchodzeniu w relacje, o znaczeniu dialogu i chęci milczenia, w końcu – o postrzeganiu siebie przez pryzmat własnych doświadczeń, które nigdy nie przestają zaskakiwać.

6.10.2020, wtorek, godz. 19.00 7.10.2020, środa, godz. 19.00 9.10.2020, piątek, godz. 18.00 Mała scena TPB, 105 min bez przerwy

Beksińscy

Spektakl inspirowany książką Magdaleny Grzebałkowskiej Beksińscy. Portret podwójny

reżyseria i tekst: Michał Siegoczyński; współpraca merytoryczna i redakcyjna: Zuzanna Bojda, Jarosław Murawski; scenografia: Weronika Ranke; muzyka: Kamil Pater; reżyseria świateł i projekcje video: Michał Głaszczka; ruch sceniczny: Alisa Makarenko; asystent reżysera: Michalina Rodak; inspicjent: Adam Pakieła; występują: Michalina Rodak, Sylwia Zmitrowicz, Sun Xueer, Radomir Rospondek, Tomasz Taranta Spektakl przedstawiający w nielinearny sposób historię o ogromnej samotności i niemożności okazywania uczuć, ale też o miłości, która jest źródłem akceptacji i zrozumie32 | BIK | październik 2020

Inna dusza, fot. Natalia Kabanow

Michał Siegoczyński, reżyser ceniony za przenikliwą obserwację postaci, o których mówi ze sceny, bierze na warsztat historię bydgoskiego mordercy. Czym jest „pierwiastek zła”, który świadkowie procesu rzekomo widzieli w oczach oskarżonego? Czy chęć destrukcji przychodzi z zewnątrz, czy jest uśpiona w każdym z nas? I w końcu, co może czuć człowiek, kiedy pozbywa życia drugiego człowieka?

BIK-u DLA CZYTELNIKÓW TEATRALNY BILET -u BIK rem me nu w cenie Z październikowym bilety na spek takl: zł Inna dusza 00 19. . dz go o 11 pa ździernika malnie

15 !

upu maksy -u uprawnia do zak ej cenie.

Jeden egzemplarz BIK spektakl w promocyjn 4 biletów na jeden

w yd a r z e ni a Magda Drab reżyseruje niemalże stuletni tekst, w którym szuka odpowiedzi na pytanie, czy teatr może coś zmienić?

Czy śmiech i obcowanie ze sztuką mogą sprawić, że staniemy się lepsi? W końcu – zważając na niezwykłą aktualność tekstu Jerzego Szaniawskiego – czy sama rzeczywistość w ogóle się zmienia? Może do zmiany potrzebny jest ptak?

Ptak, fot. Monika Stolarska

15.10.2020, czwartek, godz. 19.00 16.10.2020, piątek, godz. 19.00 17.10.2020, sobota, godz. 16.00 Duża Scena TPB, spektakl kameralny, czas trwania: 90 min przez przerwy

Jerzy Szaniawski – Ptak

reżyseria: Magda Drab; scenografia i kostiumy: Karolina Fandrejewska; muzyka na żywo: Albert Pyśk; ruch sceniczny: Jakub Lewandowski; inspicjent: Hanna Gruszczyńska; występują: Emilia Piech, Paweł L. Gilewski, Marian Jaskulski, Karol Franek Nowiński, Jerzy Pożarowski, Jakub Ulewicz, Marcin Zawodziński

Spektakl Ptak w reż. Magdy Drab bierze udział w programie TEATR POLSKA organizowanym przez Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego ze środków MKiDN. W ramach projektu spektakl zostanie zaprezentowany w miejscowościach, w których nie działa teatr instytucjonalny.

– 19.10.2020 – Mogileński Dom Kultury – 24.10.2020 – Nakielski Ośrodek Kultury im. Z. Kornaszewskiego – 12.11.2020 – Chojnickie Centrum Kultury – 19.11.2020 – Wejherowskie Centrum Kultury – 22.11.2020 – Centrum Kultury i Sztuki w Tczewie

Trwa Festiwal Prapremier AZYL Bydgoszcz 2020 Kujawy/Pomorze!

Informacje o październikowych wydarzeniach w ramach FPP są publikowane na bieżąco na stronie internetowej Festiwalu Prapremier www.festiwalprapremier.pl. inf. Aleksandra Rzęska

Galeria Wieży Ciśnień – Muzeum Wodociągów od 18 września do 9 października 2020, w godzinach otwarcia Muzeum, ul. Filarecka 1

Na stacji – wystawa dr Aleksandry Kucewicz-Wasilewskiej Na ekspozycji możemy zobaczyć niepokazywany dotychczas w takiej skali cykl portretów – „masek”. Te obrazy, powstające, jak mówi sama artystka, nieco na uboczu innych projektów to spójny zbiór, tworzony od 2016 roku.

Obrazy łączy nie tylko tematyka – twarz, głowa, portret, ale są to przede wszystkim prace ekspresyjne, samo ich powstawanie ma charakter performatywny. Szybkie migawki ulotnych chwil, często pod wpływem spotkanej osoby lub impulsu płynącego z życia, artystka fotografuje oczami wyobraźni, zapisuje w pamięci i odtwarza na płótnach. Obrazy malowane „pod napięciem”, z dużym ładunkiem energii oddziałują na odbiorcę i tą energią – siłą rzeczy – emanują. Wystawa została objęta Honorowym Patronatem Prorektora ds. Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu.

Wstęp do Galerii Wieży Ciśnień możliwy jest po zakupieniu biletu do muzeum (bilet normalny w cenie 5 zł, ulgowy w cenie 2 zł). W razie pytań zachęcamy do kontaktu pod nr. tel. 52 373 27 23, e-mail: muzeum@mwik. bydgoszcz.pl lub w naszych mediach społecznościowych. inf. Adrianna Adamska

Aleksandra Kucewicz-Wasilewska, Silence stone, 103×103 cm, olej, płótno

październik 2020 |

BIK | 33

w yd a r z e ni a Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego W budynkach muzeum obowiązują limity liczby osób mogących przebywać jednocześnie w poszczególnych obiektach. W związku z podjęciem kroków mających na celu zatrzymanie szerzenia się koronawirusa SARS-COV-2 organizator zastrzega, że podane terminy przedsięwzięć, udostępnione budynki, godziny otwarcia oraz limity liczby osób przebywających jednocześnie w poszczególnych obiektach mogą ulec zmianie.

4.10.2020, godz. 12.00, Centrum Edukacji Muzealnej, ul. Mennica 6

Niedziela w Muzeum

Rodzinne warsztaty w muzeum związane będą ze Światowym Dniem Zwierząt. Podczas spotkania uczestnicy dowiedzą się, kto jest patronem zwierząt i ekologii. Poszukają wspólnie dzieł sztuki, które przedstawiają zarówno egzotyczne stworzenia zamieszkujące odległe kraje, jak i zwierzęta mieszkające w naszych domach. W części warsztatowej wykonamy zabawki dla naszych zwierzaków oraz ozdobimy wazony na jesienne bukiety zbierane w czasie spacerów.

Liczba miejsc: 15. Koszt uczestnictwa: 5 zł od osoby.

Zajęcia odbywają się zgodnie z wytycznymi sanitarnymi. Prosimy uczestników o przyniesienie ze sobą maseczek lub przyłbic. Przed spotkaniami należy podpisać oświadczenie o stanie zdrowia. Zapisy na spotkania są obowiązkowe i przyjmowane drogą telefoniczną: 52 585 99 10, 52 585 99 14, 52 585 99 29, lub mailową: edukacja@ muzeum.bydgoszcz.pl. wtorki i czwartki, godz. 16.00–17.30, Centrum Edukacji Muzealnej, ul. Mennica 6

Popołudniowe zajęcia w MOB

W każdy wtorek i czwartek zapraszamy do Centrum Edukacji Muzealnej, gdzie popołudniami będzie można skorzystać z zajęć, warsztatów i spotkań edukacyjnych. We wtorki zapraszamy dzieci i rodziny. Czwartkowe zajęcia przewidziane są dla osób dorosłych.

Pełna lista proponowanych zajęć dostępna jest na stronie: www.muzeum.bydgoszcz.pl. Koszt uczestnictwa: 8 zł. Zajęcia odbywają się zgodnie z wytycznymi sanitarnymi. Prosimy uczestników o przyniesienie ze sobą maseczek lub przyłbic. Przed spotkaniami należy podpisać oświadczenie o stanie zdrowia. Zapisy na spotkania są obowiązkowe i przyjmowane drogą telefoniczną: 52 585 99 10, 52 585 99 14, 52 585 99 29, lub mailową: edukacja@ muzeum.bydgoszcz.pl.

Wystawę można zwiedzać od 11.10.2020, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7–11

„Śladami Leona Wyczółkowskiego – łowca światła” – wystawa pokonkursowa

Ekspozycja związana jest z corocznym wydarzeniem, organizowanym od 13 lat przez Muzeum Okręgowe im. L. Wy34 | BIK | październik 2020

Anna Mierzejewska-Miziołek, „W świetle poranka”, I nagroda w kategorii wiekowej powyżej 16. r.ż.

Tomasz Michalski, „Popołudnie w Tatrach”, I nagroda w kategorii wiekowej do lat 16

czółkowskiego w Bydgoszczy, dotyczącym jego patrona.

W tym roku odbył się pod hasłem „łowca światła”.

Wystawa pokonkursowa jest plonem prac nadesłanych w tegorocznej edycji konkursu. Ta niecodzienna ekspozycja prezentuje prace nagrodzone oraz pozostałe prace zakwalifikowane do wystawy. Na tegoroczną edycję konkursu wpłynęło 1339 zdjęć od 352 osób. Na ekspozycji zobaczymy 216 zdjęć wykonanych przez 127 osób. inf. Ewa Sekuła-Tauer

Przedłużony termin składania prac na konkurs: 6 listopada 2020 r.

„Wymarzone Muzeum. Wszystko gra!”

Do 6 listopada czekamy na prace nadesłane na konkurs plastyczny dla uczniów klas I–VI szkół podstawowych i integracyjnych oraz specjalnych z województwa kujawsko-pomorskiego. Tematyka nadesłanych prac winna być

w yd a r z e ni a

O biekt miesiąca :

Narożnikowe okucie księgi Późnośredniowieczny rozwój szkolnictwa, głównie kościelnego, sprawił, że krąg użytkowników pisma znacznie się rozszerzył. W Bydgoszczy umiejętności pisania i czytania uczono zwłaszcza w szkołach przy klasztorach bernardynów, karmelitów i jezuitów. Szczególną rolę dla rozwoju nauki odegrał ten pierwszy.

Bernardyni stworzyli nie tylko prężny ośrodek szkolnictwa, ale też obserwatorium astronomiczne, a przede wszystkim zgromadzili ogromny księgozbiór, z którego część znana jako Bibliotheca Bernardina (1555 dzieł zawartych w 1374 woluminach) zacho-

Narożnikowe okucie księgi, XVI–XVII w., fot. Wojciech Woźniak

związana z tegorocznym tytułem konkursu i dotyczyć: muzyki, dźwięku, rytmu lub eksponatów muzycznych.

Mogą to być realne bądź nierealistyczne wyobrażenia, projekty, instrumenty, z których można wydobywać dźwięki, kompozycje przedmiotów, a nawet makiety muzeów. Inspiracją do wykonania prac może być dźwięk, rytm lub inna forma muzyczna. Prace mogą być wykonane w różnorodnych technikach (rysunek, malarstwo, pastel, technika mieszana), materiałach i formach (makieta, instrument, instalacja). Dodatkowo pracę plastyczną uczeń może uzupełnić skomponowanym przez siebie krótkim utworem muzycznym (do 1 min), przekazanym do muzeum na CD w formacie MP3.

Regulamin oraz przykłady zbiorów muzycznych Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy dostępne na stronie: www.muzeum.bydgoszcz.pl.

WYSTAWY CZASOWE: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2, piwnica Bydgoszcz nie tylko pieniądzem stała – wystawa czynna do 31 grudnia 2020 roku.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 Mistrzowie – wystawa czynna do 31 grudnia 2020 roku.

wana jest do dziś w zbiorach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy. Kolekcja ta uznawana jest za najwartościowszy zabytek kultury narodowej w grodzie nad Brdą.

Dzięki uprzejmości Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy prezentujemy na wystawie „Bydgoszcz nie tylko pieniądzem stała” kilka inkunabułów z przełomu XV i XVI wieku. Te niezwykle cenne księgi oprawiano w twarde okładki, które dodatkowo wzmacniano metalowymi okuciami. Odkrycia takich zabezpieczeń dokonali Anna Siwiak i dr Wojciech Siwiak podczas prac archeologicznych na terenach dawnych klasztorów bernardynów i karmelitów. Wykonane z blachy z brązu były ozdobnie formowane i puncowane, aby dodatkowo podnieść walor estetyczny oraz podkreślić wartość dzieła. Na ekspozycji prezentujemy zarówno te z wykopalisk, jak i te zachowane na księgach będących dobrem narodowym o europejskim znaczeniu. Okucie załączone na zdjęciu odkryto podczas badań reliktów po klasztorze karmelitów zajmującego, od końca XIV po początek wieku XIX, teren dzisiejszego placu Teatralnego. O tym, że przez kilka wieków prowadzili tu swoją działalność wymienieni wyżej zakonnicy, przypomina dzisiaj nazwa niewielkiej uliczki – ul. Karmelicka.

Zabytki związane z najstarszymi bydgoskimi księgami obejrzeć można na wystawie „Bydgoszcz nie tylko pieniądzem stała”. Więcej informacji o bibliotece bernardynów i starodrukach znajdziemy w prezentacji, którą przygotowała dr Joanna Matyasik z WiMBP w Bydgoszczy.

Józef Łoś

Exploseum, ul. Alfreda Nobla KOMAR w warsztacie – motorowery Romet.

WYSTAWY STAŁE: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2 Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów.

W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośredniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4 Mennica bydgoska.

Skarb bydgoski.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8 Galeria Sztuki Nowoczesnej.

Dom Leona Wyczółkowskiego, ul. Mennica 7 Twórczość Leona Wyczółkowskiego (1852–1936).

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7–11 Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla EXPLOSEUM – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg. inf. Natalia Szczerbińska

październik 2020 |

BIK | 35

w yd a r z e ni a Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 6.10.2020, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20

Koncert z okazji inauguracji roku akademickiego 2020/2021

Krzysztof Herdzin Quartet: Krzysztof Herdzin – fortepian Marek Podkowa – saksofon tenorowy Robert Kubiszyn – kontrabas, gitara basowa Cezary Konrad – perkusja w programie: Krzysztof Herdzin – The Book of Secrets

„Skomponowałem 7 utworów ułożonych w koncepcyjną opowieść w formie Księgi, opowiadającej o najważniejszych dla mnie tematach, będących tajemnicami dla każdego wrażliwca zadającego sobie pytania o sens życia, o to kim, jesteśmy i po co żyjemy. Człowiek, Narodziny, Wszechświat, Duch, Wiara, Miłość, Czas – to tytuły tych muzycznych rozdziałów, w których zawarłem swoje refleksje, uczucia i autobiograficzne wątki” – tak o swoim nowym dziele pisze Krzysztof Herdzin. Zatem jest to płyta bardzo osobista i bardzo ważna w dorobku pianisty. Numer 20 w jego autorskiej dyskografii, wydana w przededniu 50. urodzin artysty. Jest to także jego pierwszy album w serii „Polish Jazz”. Język muzyczny, jakim się tu posługuje kompozytor, wywodzi się z kilku tradycji, w tym romantycznej, impresjonistycznej i neoklasycznej, a także z istotnych nurtów współczesnego jazzu, mających swoje źródła m.in. w działalności progresywnych twórców nowojorskich, a także europejskich, związanych z estetyką wydawnictwa płytowego ECM. Dzieło The Book of Secrets rozpisane jest na rzadko spotykany skład, bo obok tria z fortepianem i saksofonu tenorowego, na którym gra wybitny amerykański wirtuoz Rick Margitza, mamy tu zespół pięciu klarnetów. Na koncertach zespół występuje tylko w kwartecie.

18.10.2020, niedziela, godz. 18.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3

Koncert symfoniczny

Orkiestra Symfoniczna AM w Bydgoszczy Michał Dworzyński – dyrygent

20.10.2020, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20

CCXCVII Bydgoski Wtorek Muzyczny

Michał Szymanowski – fortepian w programie: L. van Beethoven – Sonata C-dur op. 2 nr 3, Sonata c-moll op. 111

36 | BIK | październik 2020

24.10.2020, sobota, godz. 16.00, Sala Audytoryjna Domu Polskiego, ul. Grodzka 1, wstęp wolny / liczba miejsc ograniczona

Musica Spiritus Movens

Gordon Jacob IN MEMORIAM – koncert upamiętniający 125. rocznicę urodzin kompozytora

Gordon Jacob

Borys Biniecki – klarnet Bolesław Siarkiewicz – skrzypce Jadwiga Stanek – altówka Renata Marzec – wiolonczela Magdalena Swatowska – fortepian w programie: Gordon Jacob: – Prelude, passacaglia and fugue na skrzypce i altówkę – Nocturne na altówkę i wiolonczelę – Sonatina na altówkę i fortepian – Trio na klarnet, altówkę i fortepian 25.10.2020, niedziela, godz. 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 5 zł dla dziecka i 8 zł dla osoby dorosłej można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed audycją

CCXVI Poranek Muzyczny dla dzieci z rodzicami Jesienny deszcz

25.10.2020, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem

CCX Koncert Pałacowy

Bolesław Siarkiewicz – skrzypce Anna Jurgawka – fortepian w programie: M. Ravel – Sonate Posthume pour Violon et Piano C. Debussy – Sonate No 3 pour Violon et Piano W. Bolcom – Second Sonata for Violin and Piano

Informacje o zasadach wejścia na koncerty odbywające się w Akademii Muzycznej podane zostaną w późniejszym terminie na stronie www.amuz.bydgoszcz.pl. inf. Anna Cudo

w yd a r z e ni a Galeria Sztuki NEXT

2.10.2020, piątek, godz. 19.00, ul. Poznańska 31

VII Aukcja Sztuki Nowoczesnej

Wystawa wszystkich obiektów aukcyjnych: od 28 września 2020 r. czynna od poniedziałku do piątku w godzinach 10.00–17.00.

Kontakt, informacje, przyjmowanie zleceń: tel. 509 351 515, e-mail: info@galerianext.pl Zapraszamy do udziału w licytacji na VII Aukcji Sztuki Nowoczesnej, która odbędzie się 2 października br. o godz. 19.00. Jest to aukcja kolekcjonerska, prezentująca najlepszych twórców i najlepsze ich dzieła. Wśród dobrze znanych nazwisk znaleźli się: Tomasz Kołodziejczyk, prof. Ernest Zawada, Jacek Tyczyński, Cyprian Nocoń, Adam Nowacki, Mirella Stern, Lia Kimura, Aga Pietrzykowska, Grzegorz Pleszyński, Magdalena Kwapisz-Grabowska, Kamila Bednarska i in.

Przyjmujemy od Państwa zlecenia chęci kupna z „Limitem ceny” lub opcją „Proszę dzwonić”. Aukcja dostępna będzie na portalach: NEXT – zlecenia: https://galerianext.pl/index.php OneBid live: https://onebid.pl/pl Artinfo live: https://artinfo.pl/ Zachęcamy do wcześniejszego odwiedzania naszej galerii przy ul. Poznańskiej 31 i obejrzenia wystawy, na której będą wystawione wszystkie obiekty biorące udział w aukcji. Na żywo można zweryfikować wybrane do licytacji obiekty.

W katalogu ulokowano prace z dziedziny malarstwa, grafiki, rzeźby, szkła artystycznego. Znani i poszukiwani artyści – wszyscy z olbrzymim potencjałem, talentem wartym tego, aby „ich” kupić i zainwestować w sztukę współczesną. Zapraszamy do obejrzenia katalogu, wystawy przedaukcyjnej oraz podejmowania wyborów i udziału w aukcji. Najprawdopodobniej ze względu na COVID-19 licytacja odbędzie się jeszcze bez udziału publiczności.

Serdecznie zapraszamy – zespół NEXT.

15.10.2020, czwartek, godz. 19.00 – wernisaż. Wystawa, połączona ze sprzedażą, potrwa do 29 października

Wystawa malarstwa Nika Grzymska_WYSTAWA III

Kurator: Sławomira Malingowska Nika Grzymska_Wystawa III jest prezentacją najnowszej twórczości artystki i zarazem pierwszą wystawą indywidualną po dyplomowym cyklu Przestrzeni i struktur obronionym w CSW Znaki Czasu w Toruniu w 2019 r. Obrazy powstałe w ciągu tego roku są kontynuacją poszukiwań malarki rozpoczętych w okresie studiów. Jako artystka poszukująca Grzymska pozostaje wierna malarstwu, starając się zgłębiać nurtujące ją problemy z zakresu formy dzieła sztuki, kompozycji, struktury, koloru oraz symboliki stosowanych środków plastycznych.

Nika Grzymska (właśc. Dominika Grzymska) – urodzona w 1993 r. Studia na kierunku malarstwo na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Dyplom z wyróżnieniem w 2019 r. w pracowni malarstwa sztalugowego dr. hab. Ireneusza Kopacza, prof. UMK, oraz w pracowni malarstwa w architekturze dr. hab. Krzysztofa Pituły. Zajmuje się malarstwem abstrakcyjnym wielkoformatowym z pogranicza malarstwa materii i malarstwa barwnych płaszczyzn. Aktualnie mieszka i tworzy w swojej pracowni w Poznaniu. inf. Sławomira Malingowska

październik 2020 |

BIK | 37

w yd a r z e ni a Pałac Młodzieży w Bydgoszczy 5.10.2020, godz. 10.30 Czytadełko – spotkanie czytelniczo-animacyjne dla dzieci w wieku przedszkolnym. Głównym celem imprezy jest zachęcanie do słuchania i poznawania literatury dziecięcej oraz rozbudzenie zamiłowania do czytania książek w przyszłości przy jednoczesnym połączeniu tradycji z nowoczesnymi formami przekazu. Realizatorzy wprowadzą uczestników w świat literatury przygodami Reksia i jego przyjaciół z podwórka, poprowadzą rozmowy na temat czytanych fragmentów. Wszystko to zostanie połączone z zabawą, tańcem, konkursami i multimedialnymi atrakcjami. Pomysł i koordynacja: Krzysztofa Jagła.

6.10.2020, godz. 11.00 Mali artyści na wielkiej scenie – artystyczne spotkania dla dzieci. Podczas przedsięwzięcia zobaczymy spektakl kukiełkowy pt. „Dwie Dorotki” i inscenizację wiersza „Paweł i Gaweł”. Dzieci uczestniczące w imprezie poznają kulisy prezentowanych form, a także wezmą udział w zabawach i ćwiczeniach teatralnych.

8, 15, 22, 29 października 2020 Oblicza uzależnień – spotkania profilaktyczne dla młodzieży. Program dofinansowany ze środków Miasta Bydgoszczy i Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Spotkanie rozpoczyna się wykładem pt. „Szkodliwość substancji psychoaktywnych ze szczególnym uwzględnieniem tzw. dopalaczy”, które poprowadzi dr nauk medycznych, wykładowca Katedry Biochemii Klinicznej Collegium Medicum UMK Marek Jurgowiak. Drugą część spotkania stanowią warsztaty. Młodzież rozmawia m.in. o tym, co zrobić, żeby nie ulec presji środowiska, czym są uzależnienie i dopalacze, jakie są fazy, rodzaje, mechanizmy uzależnienia, gdzie szukać pomocy w trudnych sytuacjach. Warsztaty w małych grupach poprowadzą: Katarzyna Szatkowska – psycholog, socjoterapeuta; Magdalena Łuba – kurator, pracownik policji, pedagog; Anna Kaczmarek – pedagog, terapeuta poznawczo-behawioralny. Pomysłodawca i koordynator: Krzysztofa Jagła.

16.10.2020, godz. 11.00 Akademia Odkrywcy Kultury – w tym roku szkolnym zapraszamy grupy przedszkolne do udziału w spotkaniach, podczas których dzieci poprzez zabawę poznawać będą różne dziedziny kultury, takie jak: taniec, muzykę klasyczną, folklor, sztukę. W programie spotkań znajdą się występy artystów na żywo, multimedia, a także wspólna zabawa z animatorami. Wstęp wolny. Obowiązują zapisy grup: Pałac Młodzieży, tel. 52 321 00 81 wew. 328 lub 326.

20.10.2020, godz. 16.00 Niezwykły umysł a funkcjonowanie w rodzinie – warsztaty wsparcia dla rodziców uczniów zdolnych. Zapraszamy na pierwsze w tym roku szkolnym warsztaty skierowane do rodziców zdolnych i utalentowanych dzieci oraz młodzieży pn. „Nauka samoregulacji drogą do radzenia sobie ze stresem i korzystania z pełni możliwości”. Celem warsztatów jest wsparcie psychologiczne rodziców, których dzieci przejawiają wybitne zdolności. Zajęcia organizowane są w ramach programu „Zdolni znad Brdy”, a poprowadzi je psycholog, coach dr Anna Hibner. Warsztaty zorganizowane są dla rodziców uczniów IV Liceum Ogólnokształcącego w Bydgoszczy przy ul. Stawowej 39. Informacji udziela Monika Grzybowska, e-mail: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl lub tel. 533 18 23 26.

23.10.2020, godz. 10.00 Forum Olimpijczyków – Laboratorium Zdolności – konferencja naukowa dla uczniów zdolnych. Tematyka spotkania: matematyka, fizyka, informatyka. Odbiorca: uczniowie szkół ponadpodstawowych (klasy I–IV). W ramach konferencji odbędą się: prezentacje dorobku naukowego uczniów – laureatów i finalistów olimpiad oraz konkursów przedmiotowych, a także prelekcje wygłaszane przez naukowców. Dr Karolina Mroczyńska (Instytut Matematyki UKW) zaprezentuje wykład pn. „Zwariowane ułamki łańcuchowe”, a dr Agnieszka Banaszak-Piechowska (Instytut Fizyki UKW) prelekcję „Fizyka w radioterapii”. Konferencja organizowana jest przez Pałac Młodzieży w ramach

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieży zaprasza na filmowe seanse w październiku Czwartek 1 października, godz. 19.00 Nadzieja (Håp), reż. Maria Sødahl, Norwegia 2019, 126 min Czwartek 8 października, godz. 19.00 Prawda (La vérité), reż. Hirokazu Koreeda, Francja/Japonia 2019, 106 min Czwartek 15 października, godz. 19.00 Nędznicy (Les miserables), reż. Ladj Ly, Francja 2019, 97 min Czwartek 22 października, godz. 19.00 Najgorsze wiersze świata (Rossz versek), reż. Gábor Reisz, Węgry 2018, 90 min Czwartek 29 października, godz. 19.00 Obrazy bez autora (Werk ohne Autor), reż. Florian Henckel von Donnersmarck, Niemcy/Włochy 2018, 188 min Warunkiem uczestniczenia w seansach jest zapoznanie się z procedurami obowiązującymi w Pałacu Młodzieży 38 | BIK | październik 2020

i stosowanie się do nich podczas przebywania w budynku.

Procedury dostępne są na stronie internetowej placówki: palac.bydgoszcz.pl. Przy wejściu do Pałacu Młodzieży należy zdezynfekować ręce, a podczas pobytu w budynku konieczne jest zasłanianie ust i nosa oraz zachowywanie dystansu społecznego. Na sali kinowej dostępne będą wyznaczone przez organizatorów miejsca.

Współfinansowanie: Polski Instytut Sztuki Filmowej.

Cena biletu normalnego: 10 zł; cena biletu ulgowego (młodzież ucząca się powyżej 16. roku życia, emeryci, osoby niepełnosprawne): 7 zł; cena karnetu: 30 zł; cena karnetu ulgowego (młodzież ucząca się powyżej 16. roku życia, emeryci, osoby niepełnosprawne): 20 zł.

Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 317. Bilety i karnety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem.

w yd a r z e ni a programu „Zdolni znad Brdy”. Informacji udziela Monika Grzybowska: m.grzybowska@palac.bydgoszcz.pl lub tel.

533 18 23 26. Miejsce: aula I Liceum Ogólnokształcącego w Bydgoszczy przy pl. Wolności 9.

jak: „Reksio”, „Bolek i Lolek”, „Przygody Myszki”, „Pampalini”, „Kuba i Śruba”. Po projekcji animatorzy rozmawiają z dziećmi o bohaterach i ich przygodach oraz zapraszają rodziny do wspólnej zabawy. Bilet: 10 zł od dziecka.

22.10.2020, godz. 19.30 Pałacowe planetarium – prelekcje i pokazy nieba przez teleskop dla uczniów SP. Obserwacje prowadzi Artur Wrembel. Spotkanie przed wejściem do Pałacu Młodzieży.

27.10.2020, godz. 10.30 Warsztaty dla uczniów klas VIII: 1. Pierwsze dni Niepodległości na łamach „Dziennika Bydgoskiego”; 2. Źródła do dziejów międzywojennej Bydgoszczy. Koordynator: dr Ewa Puls.

25.10.2020, godz. 11.00 Zabawowy Klub Filmowy Malucha dla Rodzin „Zygzak”. Maluchy, które jeszcze nie miały okazji oglądać bajek w kinie, mają teraz swój prawdziwy filmowy Klub. W ramach każdego spotkania prezentujemy 2–3 polskie filmy animowane, takie

Informacje: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 52 321 00 81 inf. Dominik Wierski

Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 24.10.2020, godz. 18.00

„Promienność. Wybór selektywny” – otwarcie wystawy linorytów Jacka Solińskiego.

Wypowiedź – Małgorzata Grajewska

Pielęgnowanie żywopłotu „W dość osobliwy sposób wykonuję swoją pracę. Jest to pielęgnowanie żywopłotu, a właściwie – wizji żywopłotu.

Trudno określić, od jak dawna towarzyszy mi obraz pewnego pomysłu na zrealizowanie grafiki w technice linorytu.

Czy zajmowanie się tym konceptem można jednak uznać za zajęcie? Zdaje mi się, że tak. Praca nad nim ma charakter autorefleksji rozwijanej w formie ćwiczenia wyobraźni”.

Jacek Soliński

24.10.2020, godz. 18.00

„Jeszcze dalej” – jubileusz 80. urodzin ks. Franciszka Kameckiego

Spotkanie poetyckie z udziałem: Wojciecha Banacha, Małgorzaty Grajewskiej, Grzegorza Grzmot-Bilskiego, Jarosława Jakubowskiego, Jana Kaji, Bartłomieja Siwca, Marka Kazimierza Siwca, Jacka Solińskiego, Wiesława Trzeciakowskiego i Jana Wacha. Czytanie tekstów: autorzy, Roma Warmus i Jan Kaja

Franciszek Kamecki (ur. w 1940 w Cekcynie) – ksiądz katolicki, poeta, publicysta, felietonista. Absolwent pelplińskiego Wyższego Seminarium Duchownego oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Duszpasterz akademicki, wykładowca homiletyki i teologii przepowiadania. Animator kultury. Regionalista. W latach 1982–2015 proboszcz parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Grucznie.

Honorowy Obywatel Miasta i Gminy Gniew. Debiutował w roku 1960 na łamach „Tygodnika Powszechnego”.

W roku 1971 jego wiersze ukazały się w antologii poezji kapłańskiej „Słowa na pustyni” wydanej nakładem londyńskiej Oficyny Poetów i Malarzy. Debiut książkowy Franciszka Kameckiego, „Parabole Syzyfa” (1974), został nagrodzony na Łódzkiej Jesieni Poezji. W kolejnych latach ukazały się tomy „Sanczo i ocean” (1981), „Epilogi Jakuba” (1986), „Borowiackie językowanie” (1989), „Borowiackie językowanie II”, (2006), „Lustro” (2006). Galeria Autorska, z którą poeta współpracuje o dawna, opublikowała m.in.

Jacek Soliński, Coraz wyraźniej, linoryt, 50×29 cm, 2019

zbiory: „Tam, gdzie pędraki, zielsko i cisza” (2006), „Brat opuszczonych” (2010). Wiersze Franciszka Kameckiego są dostępne również w kilku wyborach oraz w tłumaczeniach na jęz. niemiecki, angielski, słowacki, słoweński i czeski.

Do jego dorobku należą także zbiory felietonów („Drabiną do nieba”, 1997, oraz „Podróże i przystanki”, 2010). inf. Jacek Soliński

październik 2020 |

BIK | 39

40 | BIK | październik 2020

w yd a r z e ni a Koherencje – prolog. Synteza muzyki i filozofii 25.10.2020, godz. 17.00, Kościół Ewangelicko-Metodystyczny przy ul. Pomorskiej 41

Koherencje – prolog. Synteza muzyki i filozofii

– Antoni Torzewski – wykład „Związki muzyki z filozofią” – Antoni Majewski (wiolonczela) – J.S. Bach – III Suita wiolonczelowa Projekt „Koherencje – prolog” to cykl wydarzeń, których celem jest przybliżenie szerokiej publiczności tematu punktów stycznych między muzyką i filozofią. Mimo że zagadnienie to istnieje właściwie od początków filozofii, czyli od czasów antycznych, nie jest ono nazbyt często podejmowane. W debacie uniwersyteckiej, zarówno ze strony muzyków, jak i filozofów, mówi się raczej o problemach ściślej dotyczących konkretnych dziedzin. Rzadziej zaś przyjmuje się podejście interdyscyplinarne – łączące muzykę i filozofię. Ambicją „koherencji” jest zatem, chociaż częściowe, wypełnienie tej luki. Projekt nie jest skierowany wyłącznie do profesjonalistów, ale przede wszystkim do osób niezajmujących się zawodowo ani muzyką, ani filozofią.

Oba z dwóch wydarzeń składających się razem na „Koherencje” podzielone są na dwie części: filozoficzną oraz muzyczną. W części filozoficznej Antoni Torzewski przedstawi związki filozofii i muzyki zarówno z perspektywy historycznej, jak i problemowej. Część muzyczna natomiast to koncert. W pierwszym wydarzeniu usłyszymy wiolonczelistę Antoniego Majewskiego. W drugim zaś altowiolistkę Anastazję Ziemkowską.

„Koherencje – prolog” to projekt opracowany przez młodych twórców będących na ostatnich latach studiów.

Dwoje instrumentalistów oraz filozof to osoby, które przeprowadzą widzów przez tylko pozornie niedostępny grunt syntezy muzyki i filozofii. Są to ludzie bardzo aktywni w swych dziedzinach, o czym świadczy mnogość nagród, wyróżnień i stypendiów przez nich otrzymanych.

Co więcej są to osoby, które wraz z upływem czasu nie tracą zapału do działania, a ich ambicje są z roku na rok coraz większe. „Koherencje – prolog” mają również pełnić rolę swoistego wstępu do planowanego przez Ziemkowską, Majewskiego i Torzewskiego festiwalu „Koherencje”. Festiwal ten zaś to wydarzenie mające w jeszcze większym stopniu ukazać związki muzyki i filozofii dzięki gościom – wybitnym specjalistom w swoich dziedzinach.

Zrealizowano dzięki wsparciu finansowemu Miasta Bydgoszczy.

WYKONAWCY W PAŹDZIERNIKU: Antoni Majewski – wiolonczelista, student Uniwersytetu Muzycznego im. F. Chopina w Warszawie w klasie prof. T. Strahla oraz Hohschule für Musik Carl Maria von Weber w Dreźnie w klasie prof. E. Rovnera. Wielokrotny stypendysta oraz laureat konkursów.

Antoni Torzewski – filozof, student Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Wielokrotny stypendysta oraz autor licznych publikacji naukowych.

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna Październik 2020, Biblioteka Główna, Internet

Festiwal Książki Obrazkowej dla Dzieci LiterObrazki

Tegoroczna edycja LiterObrazków tymczasowo zmienia formułę na wydarzenie online. Dużo światła, za pomocą światłowodów, będziemy przesyłać do waszych domów.

W tym czasie zaprosimy was na warsztaty, spotkania autorskie, koncerty, spektakle, słuchowiska, pogadanki, zajęcia edukacyjne, konkursy, gry i zabawy. Wirtualne narzędzia pomogą nam pozostać z wami w kontakcie i umilą czekanie na powrót do standardowej formuły festiwalu.

Szczegóły programu LiterObrazków ogłosimy już wkrótce.

Zaglądajcie na nasze strony internetowe: www.literobrazki.pl, www.biblioteka.bydgoszcz.pl, www.facebook.com/ LiterObrazki.

Zapraszamy od poniedziałku do piątku w godzinach 10.00–18.00, Biblioteka Główna (wejście od ul. Jana Kazimierza 2)

Kiermasz Taniej Książki

W Bibliotece Głównej trwa Kiermasz Taniej Książki, który zagości u nas na stałe. Wydawnictwa popularnonaukowe,

kryminały, romanse, biografie, poradniki, książki dla dzieci i młodzieży. Każdy znajdzie tu coś dla siebie w atrakcyjnej cenie.

Antykwariat online

Zapraszamy do Antykwariatu Internetowego. W sprzedaży oferujemy dublety i druki zbędne, wycofane ze zbiorów oraz wydawnictwa własne. Proponujemy literaturę z różnych dziedzin wiedzy oraz książki dla dzieci i młodzieży.

Czas realizacji zamówień wynosi 7 dni roboczych. Katalog dostępnych pozycji znajduje się na stronie internetowej: www.biblioteka.bydgoszcz.pl.

Wirtualny spacer – Biblioteka Bernardynów

Biblioteka Bernardynów mieści się w gmachu Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy.

Poklasztorne zbiory należące niegdyś do bydgoskiego klasztoru bernardynów to najstarszy i największy z zachowanych w mieście księgozbiorów; jego początki sięgają schyłku XV wieku. Uruchomiliśmy nowe narzędzie, umożliwiające spacer wirtualny po salach biblioteki. Aby rozpocząć zwiedzanie online, wystarczy wejść na stronę: www.biblioteka.bydgoszcz.pl. październik 2020 |

BIK | 41

w yd a r z e ni a Bydgoskie Centrum Sztuki Hanna Żuławska, Centaur, ceramika szkliwiona, fot. Monika Skowrońska

18.09.2020, godz. 18.00 – wernisaż. Wystawa połączona ze sprzedażą czynna do 25 października

by ceramicznej i malarstwa uwidacznia się w efektach formalnych i wielokrotnym powlekaniu i nawarstwianiu szkliwa, jego często strukturalnej, żużlowej fakturze i kolorystyce. Artystka mówiła, że ceramika zawsze czarowała ją przez dotyk, głębię koloru, trwałość i blask szkliwa.

Podziwiać możemy unikatowe przedmioty, nieskrępowane w żaden sposób barierami technicznymi czy prawami rządzącymi się technologią ceramiki, a bijące niezwykłą mocą i tętniące życiem, uwidaczniające szerokie pole poszukiwań i inspiracji obiekty”.

Wernisaż z udziałem Ewy Żuławskiej-Bogackiej.

Organizator: Bydgoskie Centrum Sztuki Partner: SDA Bydgoszcz Patronat medialny: Polskie Radio PiK 29.10.2020, godz. 18.00 – wernisaż.

Wystawa czynna do 5 grudnia

Adam Myjak – Rzeźba i grafika

Hanna Żuławska (1908–1988).

Malarstwo. Ceramika

Ze zbiorów rodzinnych Ewy Żuławskiej-Bogackiej Na wystawie pokazane zostaną rzeźby ceramiczne oraz obrazy ze zbiorów rodzinnych Ewy Żuławskiej-Bogackiej.

Kuratorką wystawy jest Alicja Buławka-Fankidejska – artystka, której ulubionym obszarem działań są alternatywne metody wypalania ceramiki, obecnie asystentka w Pracowni Ceramiki Artystycznej na Wydziale Rzeźby i Intermediów gdańskiej ASP. Alicja Buławka-Fankidejska: „Profesor Hanna Żuławska była niezwykłą osobowością, artystką wszechstronną i charyzmatycznym pedagogiem. Z wykształcenia malarka (studia artystyczne odbyła w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, dyplom uzyskała w 1947 roku w pracowni prof. Felicjana Kowarskiego), zajmowała się także ceramiką związaną z architekturą, polichromią, sgraffito, ceramiką użytkowo-dekoracyjną i rzeźbą ceramiczną. Była współzałożycielką Państwowego Instytutu Sztuk Plastycznych w Sopocie w 1945 roku, późniejszej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku, obecnie Akademii Sztuk Pięknych. To pod jej opieką w roku 1947 zaczęła funkcjonować Pracownia Ceramiki. W latach 1964–1966 pełniła funkcję dziekana Wydziału Rzeźby na gdańskiej PWSSP. Na wystawie Hanna Żuławska. Malarstwo. Ceramika w Bydgoskim Centrum Sztuki zaprezentujemy kilkadziesiąt prac artystki z lat 60. i 70., znajdujących się w zbiorach prywatnych rodziny.

W obrazach Żuławskiej widać wrażliwe i wytrawne oko artystki: pejzaże, martwe natury, a przede wszystkim liczne sceny podpatrzone z życia miasta, w których przekłada ówczesną rzeczywistość na pełne koloru, często trochę ironiczne, a nawet pocieszające rozwiązania malarskie.

Przykłady prezentowanej na wystawie twórczości związanej z ceramiką obrazują nowatorskie i autentyczne podejście do kształtowania materii ceramicznej. Wpływ malarstwa i niezwykłe współgranie, balansowanie rzeź42 | BIK | październik 2020

Adam Myjak ukończył ASP w Warszawie w 1971. W latach 1971–1979 był kierownikiem artystycznym pisma „Nowy Wyraz”, w latach 1979–1983 przebywał na stypendium Lembrucka w Duisburgu, gdzie wykładał również rzeźbę na tamtejszym uniwersytecie. Obecnie jest profesorem zwyczajnym na ASP w Warszawie, prowadzi również pracownię dyplomującą na wydziale rzeźby i pracownię rzeźby na wydziale grafiki. Pracuje na stanowisku profesora zwyczajnego na Wydziale Artystycznym UMCS w Lublinie, prowadząc Zakład Rzeźby. W latach 1990–1996 i 1999–2005 pełnił przez cztery kadencje funkcje rektora warszawskiej Akademii.

Posiada na swoim koncie ponad 70 wystaw indywidualnych w kraju i za granicą. Jest wielokrotnym laureatem międzynarodowych i krajowych wystaw i konkursów. Z wielu realizacji na uwagę zasługuje Kwadryga ma Teatrze Wielkim w Warszawie (wspólnie z J. Pastwą) oraz ostatni pomnik, Homo Homini w Kielcach. Prace znajdują się w zbiorach wielu muzeów i kolekcjach prywatnych. W 2005 za zasługi dla kultury polskiej otrzymał złoty medal Gloria Artis. W 2012 po raz piąty został rektorem ASP w Warszawie. www.bcs.bydgoszcz.pl inf. Natalia Pichłacz

w yd a r z e ni a Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego 11.10.2020, niedziela, godz. 18.00 Towarzystwo Muzyczne im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy i Polskie Radio PiK serdecznie zapraszają na streaming:

Koncert z okazji Międzynarodowego Dnia Muzyki i rozpoczęcia sezonu artystycznego 2020/2021 oraz 7. rocznicy śmierci Felicji Gwincińskiej

dzynarodowym Konkursie im. K. Lipińskiego w Toruniu, I miejsca i nagród specjalnych na Międzynarodowym Konkursie Muzyki Polskiej im. S. Moniuszki w Toruniu w duecie skrzypcowym z M. Gidaszewską, I miejsca na Międzynarodowym Konkursie Muzyki Kameralnej im. A. Rubinsteina w Düsseldorfie, również w duecie skrzypcowym z M. Gidaszewską, Złotego medalu z najwyższym wyróżnieniem na III Manhattan International Music Competition i in.

Marcin Sikorski, fot. Marcin Mazurowski

Robert Łaguniak, skrzypce laureat II nagrody 5. Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. K. Lipińskiego w Toruniu Marcin Sikorski, fortepian

W programie: César Franck – Sonata Skrzypcowa A-dur Sergei Prokofiev – Sonata Skrzypcowa nr 1 f-moll op. 80 Karol Szymanowski – Mity: Źródło Aretuzy op. 30 Henryk Wieniawski – Polonez D-dur op. 4

Koncert jest współfinansowany ze środków: MKiDN pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu Muzyka, realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca; Miasta Bydgoszczy.

Do zobaczenia na stronach: www.youtube.com/user/TheClassicalMusicTV www.konkurspaderewskiego.pl www.radiopik.pl

Robert Łaguniak. Absolwent Poznańskiej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej II st. im. M. Karłowicza w klasie skrzypiec dr K. Gidaszewskiej. Student pierwszego roku II stopnia Łódzkiej Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów, również w klasie dr K. Gidaszewskiej. Studiował także na Accademia Pianistica Internazionale Incontri Col Maestro w klasie muzyki kameralnej N. Carusiego w Imoli. Był najmłodszym Polakiem biorącym udział w XV Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. H. Wieniawskiego, na którym zdobył nagrodę specjalną – lekcję u M. Vengerova. Jest laureatem czołowych lokat na ponad 80 konkursach ogólnopolskich i międzynarodowych. Jest laureatem m.in. II miejsca i nagród specjalnych na V Mię-

Marcin Sikorski. Wybitny pianista-kameralista. Jego muzyczni partnerzy to: S. Yoon, B. Nizioł, A. Baeva, V. Tchumburidze, S. Been Lee, R. Otani, E. Keefe, H. Kazazyan, M. Diyang, J. Bręk, K. Polonek, A. Szymczewska, A.M. Staśkiewicz, R. Kwiatkowski, Kwartet Śląski, Kwartet Akademos, R. Pujanek, K. Budnik, R. Kwiatkowski, C. Kotz, A. Malesza, R. Łaguniak. Jest współzałożycielem Brahms Piano Quartet oraz duetu fortepianowego z M. Sajną Mataczyńską. Debiutował w Carnegie Hall w 2001. Laureat Fryderyka. Laureat konkursów muzyki kameralnej w Paryżu, Gdańsku, Pörtschach, Vercelli i Krakowie. Otrzymał nagrody dla najlepszego akompaniatora na międzynarodowych konkursach skrzypcowych: im. K. Szymanowskiego (Łódź 1997), im. H. Wieniawskiego (Poznań 2011), im.

A. Chaczaturiana (Erywań 2012) i ponad 20 innych konkursach skrzypcowych, altówkowych i kontrabasowych. Koncertował w 18 krajach świata, m.in. na tak prestiżowych festiwalach jak: Chopinowski w Dusznikach, Schleswig Holstein Musik, International Conservatoire Week w Petersburgu, Osorske Glazbene Večeri w Chorwacji, Grieg in Bergen w Norwegii, Amber & Silk Festival w Pekinie. Pojawia się na 30 płytach CD w repertuarze kameralnym. Doktor habilitowany, od października br. profesor bydgoskiej AM. Współpracuje z Centralnym Konserwatorium Muzycznym w Pekinie oraz wieloma uczelniami i szkołami w Polsce. Prowadzi kursy mistrzowskie, był jurorem międzynarodowych konkursów kameralnych w Pekinie i Łodzi. inf. Agata Szpadzińska

październik 2020 |

BIK | 43

w yd a r z e ni a Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 2.10.2020, piątek, godz. 9.00, Salon Hoffman KPCK, pl. Kościeleckich 6, obowiązują zapisy, koszt udziału: 8 zł/os.

„Teatr w pigułce. Od pomysłu do premiery” (8): Księżniczka na ziarnku grochu

12.10.20202, poniedziałek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK

Casting do zespołu bdgVOICES

Wszystkich miłośników muzyki i śpiewu, dorosłych i młodzież, którzy chcieliby wraz z nami dzielić pasję i koncertować, zapraszamy na casting do rozrywkowej grupy wokalnej działającej przy KPCK. Zespół wykonuje utwory z zakresu szeroko pojętej muzyki rozrywkowej.

Zapisy: bdgvoices@kpck.pl.

13.10.2020, wtorek, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, koszt 8 zł/os., bilety do nabycia w recepcji KPCK

„Praca z przedmiotem” – warsztaty teatralne dla młodzieży

Zapisy i więcej informacji: wioleta.gorska-nowik@kpck.pl.

13.10.2020, wtorek, godz. 19.00, Salon Hoffman KPCK, bilety w cenie 10 zł/os. do nabycia w siedzibie KPCK

Propozycja dla grup zorganizowanych dzieci i młodzieży w wieku 6–14 lat oraz dla nauczycieli i instruktorów zainteresowanych teatrem. Tematem przewodnim październikowego spotkania będzie papierowy teatrzyk. Najpierw zaprosimy naszych widzów na spektakl oparty na motywach baśni H.Ch. Andersena pt. Księżniczka na ziarnku grochu. Następnie uczestnicy wezmą udział w warsztatach, a podczas nich każdy będzie miał możliwość wykonania papierowej lalki teatralnej. Zapisy i więcej informacji: wioleta.gorska-nowik@kpck.pl.

3, 10, 17 października 2020 (soboty, cykl 3 spotkań) godz. 10.00–13.00, Salon Hoffman KPCK, koszt: 60 zł/os. (za 3 spotkania)

„Improwizacja ruchu i symbolika ciała” – warsztaty dla dorosłych

Podstawą warsztatów jest opracowana w latach 1976–1984 metoda dr. Detlefa Kapperta. Reprezentuje ona jedną z wiodących współcześnie idei połączenia treningu ruchowego, tanecznego i treningu odczuwania, a także integracji ciała ze sferą psychiczną i rozszerzania form osobistej kreacji oraz ekspresji.

Warsztaty to cykl trzech trzygodzinnych spotkań. Ćwiczymy w wygodnym stroju, w skarpetach antypoślizgowych; przynosimy matę do ćwiczeń lub koc oraz wodę do picia. Prowadzenie: Emilia Malczyk, kontakt: emilia.malczyk@kpck.pl, tel. 662 060 024.

8.10.2020, czwartek, godz. 17.00, Salon Hoffman KPCK, koszt: 25 zł/os., bilety do nabycia w recepcji KPCK

„Praca z przedmiotem” – warsztaty teatralne dla dorosłych

Zapraszamy wszystkich miłośników teatru, nauczycieli, pedagogów, instruktorów, animatorów kultury, którzy chcieliby popracować z przedmiotem na scenie. Czas trwania – 3 h. Zapisy i więcej informacji: wioleta.gorska-nowik@kpck.pl.

44 | BIK | październik 2020

„Fotografia, podręczna pamięć własnej podróży” – warsztaty dla dorosłych

W czasie spotkania zastanowimy się nad związkiem fotografii z pamięcią, opowiemy, czym jest ślad pamięciowy, wernakularność, w jaki sposób fotografia rekonstruuje przeszłość i jak fotograficzny zapis staje się narzędziem budowania tożsamości. Należy przynieść minimum 10 zdjęć analogowych z prywatnych zbiorów. Kontakt: emilia.malczyk@kpck.pl, tel. 662 060 024.

18.10.2020, niedziela, godz. 11.00, Salon Hoffman KPCK, bilety w cenie 10 zł/os. do nabycia w siedzibie KPCK

„Książkowe dzieciaki” – warsztaty dla dzieci w wieku szkolnym

Na warsztatach zaproponujemy atrakcyjne i dynamiczne działania powiązane z książką, wesprzemy młodych czytelników w pokonywaniu trudności językowych, zbudujemy w dzieciach i młodzieży przekonanie, że czytanie to norma.

Kontakt: emilia.malczyk@kpck.pl, tel. 662 060 024.

22.10.2020, czwartek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, bezpłatne wejściówki do odbioru w siedzibie KPCK

XLIII Spotkanie z Historią u Hoffmana: Motyw Zwiastowania Najświętszej Marii Pannie w malarstwie europejskim

w yd a r z e ni a Podczas wykładu, który wygłosi dr Mateusz Soliński z Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy, przyjrzymy się, jak ten doniosły akt przedstawiany był w malarstwie europejskim na przestrzeni dziejów. Prześledzimy zmiany, jakim podlegała struktura formalna oraz symbolika wizerunków Zwiastowania w ciągu wieków.

23.10.2020, piątek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, bezpłatne wejściówki do odbioru w siedzibie KPCK

Spotkanie literackie z Wojciechem Burdelakiem

twa o sławę” emitowanym na Polsacie. Pracuje nad swoim autorskim materiałem.

Adam Lemańczyk, pianista, klawiszowiec, aranżer, producent muzyczny. Absolwent Akademii Muzycznej w Bydgoszczy na kierunku jazz i muzyka estradowa, w klasie fortepianu K. Herdzina. Aktywny muzyk sesyjny zarówno sceny rozrywkowej, jak i jazzowej. Jest autorem muzyki własnej oraz wielu aranżacji muzyki poważnej, jazzowej oraz popularnej.

29.10.2020, czwartek, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, bilety w cenie 10 zł do nabycia w siedzibie KPCK

Spektakl na podstawie sztuki Sławomira Mrożka pt. „Wdowy”

Zapraszamy na spektakl w reżyserii Wiolety Górskiej-Nowik. Dwie wdowy tuż po pogrzebach swoich mężów przypadkowo spotykają się w zacisznej kawiarence. Będąc w podobnie „melancholijnym stanie”, zaczynają rozmawiać. W trakcie pogawędki wychodzi na jaw wiele niewyjaśnionych do tej pory faktów z ich życia. Okazuje się, że łączy je nie tylko żałoba…

Nowy, 3/2020 (107) numer „Kwartalnika Artystycznego” Wojciech Burdelak, ur. w 1966 w Inowrocławiu. Twórca powieści o tematyce kryminalnej i thrillerów. Ostatnio opublikował powieści Zbrodnia Ikara (2019) i Pomyłka?

(2020). Mieszka w Barcinie.

Wieczór poprowadzi Artur Jakubowski.

24.10.2020, sobota, godz. 11.00 oraz 12.30, Salon Hoffman KPCK, bilety w cenie 15 zł / rodzic z dzieckiem

„Teatr na dwóch nóżkach”: spektakle dla dzieci do 3 lat

Drodzy rodzice/opiekunowie! Siedzimy na podłodze, więc ubierzcie siebie i dzieci wygodnie! Nie zapomnijcie o obuwiu na zmianę (mogą być też skarpetki). W naszym teatrze dajemy swobodę dziecięcej ekspresji, pozwólcie im na to, przyłączcie się do nich! Przedstawienia kończą się wspólną zabawą, więc nie spieszcie się zanadto. Czas trwania – 45 min. Kontakt: emilia.malczyk@kpck.pl, tel. 662 060 024.

24.10.2020, sobota, godz. 18.00, Salon Hoffman KPCK, darmowe wejściówki do odbioru w siedzibie KPCK

Koncert z cyklu „Czy ten koncert to nie u Was?”

W ósmej odsłonie cyklu, przy akompaniamencie Adama Lemańczyka, wystąpi Filip Czarnecki. W trakcie koncertu artyści wykonają znane utwory z pogranicza muzyki jazzowej, popowej i soulowej w nowych, autorskich aranżacjach.

Filip Czarnecki, wokalista, pianista, trener wokalny.

Student ostatniego roku studiów magisterskich z zakresu wokalistyki jazzowej w klasie dr hab. J. Zagdańskiej.

Laureat/finalista wielu konkursów wokalnych o szczeblu ogólnopolskim oraz międzynarodowym. W 2017 roku występował w programie „Jaka to melodia?”. Od 2018 z gitarzystą Michałem Gierkiem współtworzy duet Czarnecki & Gierek, z którym wielokrotnie koncertował w Polsce i USA. Z powodzeniem bierze udział w programie „The Four. Bi-

W 107. numerze „Kwartalnika Artystycznego” m.in.: blok poświęcony Wisławie Szymborskiej, a w nim: przekłady wierszy de Viau, fragmentu Poem tragicznych d’Aubignégo i fragmentu Bereniki Racine’a, szkic Aleksandra Fiuta Szymborska zagląda w barok, list do Ryszarda Krynickiego oraz wkładka fotograficzna; ponadto szkic i proza Antoniego Libery dotyczące bohatera w twórczości Jerzego Pilcha, wiersze Samanthy Kitsch, Anny Matysiak i Ewy Sonnenberg, a w Variach kolejne odcinki dziennika Stefana Chwina, prozy Krzysztofa Myszkowskiego i Piotra Szewca, szkiców Leszka Szarugi i Artura Szlosarka, w Recenzjach i Notach o książkach omówienia najważniejszych książek kwartału.

Z najnowszym numerem 20. tom z serii Biblioteki „Kwartalnika Artystycznego” pt. Pułapka Becketta, rozmowy Marka Kędzierskiego i Krzysztofa Myszkowskiego o Samuelu Becketcie. „Kwartalnik” oraz tomy Biblioteki „Kwartalnika Artystycznego” można nabyć za pośrednictwem strony: www.kwartalnik.art.pl. inf. Jędrzej Kubiak

październik 2020 |

BIK | 45

w yd a r z e ni a Biblioteka Główna UKW

Agata Jóźwiak, Górska rzeka V, Tatry, 2016

Od 1 września do 6 listopada 2020, Galeria Biblioteki UKW

Wystawa malarstwa Agaty Jóźwiak Pejzaże Karpat

Agata Jóźwiak od kilkunastu lat zajmuje się tematyką pejzażu w malarstwie i rysunku. Prezentowane prace zostały wykonane tuszem na papierze. Co ważne, malowane były bez użycia aparatu fotograficznego. Obrazy przedstawiają polskie góry. Powstawały w Tatrach, Bieszczadach i Pieninach. Są różnorodne stylowo, wśród nich znalazły się prace nawiązujące do kaligrafii czy idące w stronę abstrakcji. Wszystkie inspirowane są górskim żywiołem oraz dawnym pejzażowym malarstwem chińskim i japońskim.

Wystawie towarzyszy wydany w ubiegłym roku album z pracami z gór, który można zakupić w księgarniach internetowych.

Agata Jóźwiak w 2006 roku uzyskała dyplom z malarstwa na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu.

Uczestniczyła w kursach doskonalących warsztat artystyczny m.in. z malarstwa dalekowschodniego. Tworzy w technice tuszu oraz technice olejnej. Jest autorką artykułów na temat historii sztuki pejzażowej. Należy do grupy malarskiej Ścieżka Tuszu oraz Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata. Wydała autorski album obrazów gór W głąb krajobrazu. Pejzaże Karpat Polskich. Prowadziła warsztaty plastyczne wśród góralskich dzieci w ramach ogólnopolskiego programu „Kultura-Interwencje”. Głównym tematem jej twórczości jest pejzaż. Od 2008 roku maluje polskie krajobrazy.

Współpracowała z organizacjami ekologicznymi, m.in. z Fundacją Dziedzictwo Przyrodnicze oraz z Ogrodem Botanicznym UW. Prace swe wystawiała m.in. w Galerii Antoniego Rząsy w Zakopanem, w Stacji Muranów w Warszawie i Muzeum Azji i Pacyfiku, w Galerii Sztuki Współczesnej we Włocławku, w Galerii Władysława Hasiora i Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem, na Uniwersytecie Warszawskim, w Dusznikach – podczas 72. Festiwalu Chopinowskiego, a także – pod patronatem Tatrzańskiego Parku Narodowego – w Schronisku Górskim w Dolinie Roztoki oraz w Dolinie Pięciu Stawów Polskich. Prace w zbiorach: Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Azji i Pacyfiku, Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie, Muzeum Tatrzańskim oraz w Muzeum Okręgowym w Sandomierzu.

46 | BIK | październik 2020

16.10.2020, godz. 18.00, Biblioteka UKW, ul. Szymanowskiego 3 (sala „Pamięć Bydgoszczan”)

GALERNIK SZTUKI – II edycja wręczenia nagrody Galerii Autorskiej Jana Kaji i Jacka Solińskiego w 41. rocznicę działalności

W ramach wydarzenia odbędzie się spotkanie poetyckie z ks. Janem Sochoniem i promocja tomu wierszy Krzew winny. Wprowadzenie: Jarosław Jakubowski. Zdarzeniu towarzyszyć będzie wystawa prac Jana Kaji i Jacka Solińskiego.

Ks. Jan Sochoń – ur.

1953 r. w Wasilkowie, na Podlasiu; profesor filozofii, poeta, krytyk literacki i eseista; biograf i wydawca pism bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Kieruje Katedrą Filozofii Kultury na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego, wykłada także w Wyższym Metropolitalnym Semina- ks. Jan Sochoń, fot. Danuta Matloch rium Duchownym w Warszawie. Stale współpracuje z redakcjami różnych czasopism i Polskim Radiem. Należy do SPP, PEN Clubu, Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu, a także innych gremiów naukowych. Jego utwory przetłumaczono na język angielski, francuski, niemiecki, włoski, rosyjski, czeski, serbski, chorwacki, ukraiński; zostały nadto zamieszczone w kilku zagranicznych antologiach. Fascynuje się sztuką romańską, fotografowaniem i muzyką jazzową.

Opublikował wiele książek filozoficznych, prac edytorskich oraz tekstów literackich i haseł encyklopedycznych.

w yd a r z e ni a Muzeum Fotografii w Bydgoszczy Bydgoska Akademia Fotografii

Trwa nabór do kolejnej edycji rocznego kursu fotograficznego. Zapraszamy wszystkich amatorów fotografii, którzy chcieliby poszerzyć swoje umiejętności w zakresie m.in. fotografii produktowej, portretowej czy technik szlachetnych. Zajęcia prowadzą uznani teoretycy i praktycy, w tym członkowie ZPAF. Zajęcia ruszają w październiku.

Więcej szczegółów i zapisy na stronie www.baf.byd.pl

Lekcje fotografii

Wraz z początkiem nowego roku szkolnego zachęcamy do skorzystania z bogatej oferty lekcji fotografii dla grup zorganizowanych dzieci i młodzieży. W stałej ofercie: – Historia fotografii w praktyce – Z wizytą u fotografa – pozujemy do zdjęć – Znikające obrazy – Fotografia – zjawisko naturalne – Camera obscura – historia i współczesne zastosowania – Cyjanotypia Więcej szczegółów na stronie www.muzeumfoto.byd.pl Informujemy, że od 18 września Muzeum Fotografii przy WSG w Bydgoszczy funkcjonować będzie przy ulicy Karpackiej 52 (I piętro). W przestrzeni nowego miejsca opowiemy wam o historii fotografii oraz będziemy kontynuować działalność edukacyjną w ramach lekcji muzealnych, kursów fotograficznych i Bydgoskiej Akademii Fotografii.

Nowa siedziba muzeum otwiera przed nami kolejne możliwości – rozpoczynamy kolejny etap w oparciu o nowe przestrzenie warsztatowe, nowoczesne pracownie i laboratoria oraz studio fotograficzne. Mamy świadomość, że charakter dotychczasowej siedziby muzeum był wyjątkowy. Kształtował się przez lata, a miejsce i lokalizacja wrosły w pejzaż kulturowy Bydgoszczy. Otwarty charakter

muzeum nie ulegnie zmianie – nadal realizować będziemy działania dedykowane mieszkańcom i społeczności w nowej, kreatywnej odsłonie. inf. Anna Kordylas

Kino Jeremi i sala widowiskowa HANGAR KULTURY w Fordonie Kino Jeremi

W październiku, w ramach filmowych czwartków, kino Jeremi zaprezentuje cykl filmowy pt. SŁODKO-GORZKA JESIEŃ. Wyświetlone zostaną następujące filmy: – 1.10.2020 (czw.), godz. 19.00 – Nasze zmagania, reż. Guillaume Senez, prod. Belgia, Francja; – 8.10.2020 (czw.), godz. 19.00 – Już za tobą tęsknię, reż. Catherine Hardwicke, prod. Wielka Brytania; – 15.10.2020 (czw.), godz. 19.00 – Dolina Bogów, reż. Lech Majewski, prod. Luksemburg, Polska, USA; – 22.10.2020 (czw.), godz. 19.00 – Babyteeth, reż. Shannon Murphy, prod. Australia, USA; – 29.10.2020 (czw.), godz. 19.00 – Córka trenera, reż. Łukasz Grzegorzek, prod. Polska.

Bilety: normalny – 12 zł, ulgowy – 7 zł, członkowie Klubu Filmowego – wstęp wolny. Z biletów ulgowych mogą korzystać osoby powyżej 60. roku życia, młodzież szkolna oraz studenci do 26. roku życia.

Od 3 października br. kino Jeremi zaprasza na bajkowe poranki dla dzieci – w każdą sobotę o godz. 10.00. Wstęp wolny.

Kino Jeremi mieści się w budynku XV LO przy ul. gen. Augusta Fieldorfa „Nila” 13 w Fordonie. Szczegóły na stronie internetowej: www.kinojeremi.liceumxv.edu.pl i na FB: www.facebook.com/KinoJeremiFordon.

Sala widowiskowa HANGAR KULTURY

23.10.2020, godz. 18.00 Inauguracja działalności sali widowiskowej pod nową nazwą HANGAR KULTURY – wernisaż wystawy „Fordon Nieznany” i występ Kabaretu OKO. Wstęp wolny.

HANGAR KULTURY mieści się przy ul. Piwnika-Ponurego 10 w Fordonie. Szczegóły na stronie internetowej: salawidowiskowa.liceumxv.edu.pl. inf. Monika Jarzyna

październik 2020 |

BIK | 47

w yd a r z e ni a Stowarzyszenie KolorOFFon Sprawa Gorgonowej, reż. Janusz Majewski ©WFDiF

10.10.2020, sobota, godz. 10.00 – pokaz filmu Sprawa Gorgonowej z 1977 roku w fordońskim zakładzie karnym – pokaz zamknięty dla więźniów ZK

Sprawa Gorgonowej – odsłona I

Sprawa Gorgonowej, reż. Janusz Majewski rok produkcji: 1977 czas trwania: 137 min film barwny po rekonstrukcji cyfrowej występują m.in.: Ewa Dałkowska, Aleksander Bardini, Andrzej Łapicki, Roman Wilhelmi, Jan Englert, Wojciech Pszoniak, Marek Kondrat, Hanna Stankówna in.

Dnia 29 kwietnia 1933 roku Emilia Margerita Gorgon, szerzej znana jako Rita Gorgonowa, w wyniku toczącego się miesiącami śledztwa poszlakowego skazana została ostatecznie na osiem lat ciężkiego więzienia i osadzona w słynnym więzieniu dla kobiet w – nieleżącym jeszcze wówczas w granicach Bydgoszczy – Fordonie. Powodem było morderstwo w noc z 30 na 31 grudnia 1931 roku, jakiego dokonać miała Gorgonowa na 17-letniej Lusi Zarembiance – córce swojego konkubenta, lwowskiego architekta Henryka Zaremby – za pomocą żelaznego dżaganu do rozbijania lodu. Strzaskana została wtedy głowa Lusi, a jej ciało – pośmiertnie zdeflorowane. Gorgonową szybko aresztowano jako podejrzaną o zabójstwo. W 1932 roku Sąd Okręgowy we Lwowie skazał ją początkowo na karę śmierci przez powieszenie, mimo że ewidentnych dowodów jej winy nigdy nie odnaleziono. Sprawa zagadkowego zabójstwa i ciągnącego się w nieskończoność śledztwa elektryzowała opinię publiczną całej niemal II RP. Artykuły w obronie oskarżonej pisały m.in. Elga Kern, Stanisława Przybyszewska i Irena Krzywicka. Film Janusza Ma48 | BIK | październik 2020

jewskiego stanowi sugestywne odtworzenie zajść w willi inżyniera Zaremby w Brzuchowicach, ale główny nacisk położony jest tutaj na przedstawienie samego procesu wytoczonego Gorgonowej i atmosferę sensacji i nienawiści, w jakiej wydany został na nią wyrok skazujący. W rezultacie widz otrzymuje więc fascynującą fuzję kryminału retro z dramatem sądowym.

Rita Gorgonowa opuściła więzienie w Fordonie dnia 3 września 1939 w wyniku amnestii ustanowionej po wybuchu II wojny światowej. 81 lat później – tym razem z twarzą kreującej jej rolę w filmie Majewskiego Ewy Dałkowskiej – ponownie zagości ona w więziennych murach z widokiem na Wisłę i most fordoński. Kolejna projekcja – już 8 listopada, tym razem w emcekowych murach kina Orzeł przy ul. Marcinkowskiego 12–14! inf. Emilia Walczak

organizator: Stowarzyszenie KolorOFFon wydarzenie w ramach Festiwalu Filmowego „Przeźrocza” / przezrocza-festiwal.pl partner pokazu: Zakład Karny w Bydgoszczy-Fordonie

w yd a r z e ni a Akademia Muzyki Dawnej Jesienią legendarne bydgoskie kino Pomorzanin po raz drugi stanie się sceną dla muzyki dawnej. Program II edycji festiwalu obejmuje 7 koncertów, prezentujących muzykę od XI aż do początków XIX wieku.

Różnorodność, ambicja i odkrycia – to trzy słowa mogące scharakteryzować twórców festiwalu Bydgoska Scena Barokowa, który po zeszłorocznym debiucie po raz drugi odbędzie się tej jesieni w Bydgoszczy. Różnorodność – gdyż program nie zamyka się jedynie w tym, co rozumiemy pod nazwą „muzyka barokowa”, i zawiera zarówno średniowieczne lamentacje niemal sprzed 1000 lat, jak i bliższą naszym czasom muzykę poprzedników Fryderyka Chopina z początków XIX wieku. Ambicja – ponieważ festiwal aspiruje do tego, by stać się jednym z ważniejszych wydarzeń muzycznych w swoim regionie oraz by zaistnieć w kręgu melomanów i wykonawców muzyki dawnej. Odkrycia – bo, podobnie jak w poprzednim roku, w programie znalazły się dzieła niezwykle rzadko wykonywane oraz prapremiera dzieła, które nie doczekało się jeszcze współczesnej realizacji. Na zakończenie festiwalu wykonana zostanie opera „Filandro” Nicoli Porpory – dzieło, które czekało na powrót na scenę 273 lata.

3 października – 7 listopada 2020, kino Pomorzanin, ul. Gdańska 10

Bydgoska Scena Barokowa PROGRAM FESTIWALU:

3.10.2020, godz. 15.00 Inauguracja festiwalu Bydgoska Scena Barokowa. Lamentacje średniowieczne – recital solowy Agnieszki Budzińskiej-Bennett (śpiew, harfa romańska, sinfonia). Program prezentuje lamentacje średniowieczne pochodzące z różnych szkół i tradycji XII–XIV wieku.

3.10.2020, godz. 18.00 Melodie na Psałterz Polski. Psalmy Mikołaja Gomółki do tekstów w tłumaczeniu Jana Kochanowskiego wydanych w Krakowie w 1580 roku pod tytułem „Melodie na Psałterz Polski przez Mikołaja Gomółkę uczynione”. Koncert prezentuje projekt „Mikołaj Gomółka – Opera Omnia” realizowany przez Chór Polskiego Radia. Wykonawcy: Chór Polskiego Radia pod kierownictwem Agnieszki Budzińskiej-Bennett, Maria Wilgos (lutnia), Tomasz Sobaniec (instrumenty perkusyjne).

10.10.2020, godz. 18.00 Salon Warszawski – Arte Dei Suonatori kameralnie. Program koncertu obejmuje dzieła kompozytorów polskich bądź związanych z Polską z XVIII i XIX wieku. Wykonaw-

cy: Arte Dei Suonatori kameralnie: Katarzyna Drogosz (pianoforte), Ewa Golińska (skrzypce), Aureliusz Goliński (skrzypce), Maciej Łukaszuk (wiolonczela).

11.10.2020, godz. 18.00 Kantaty Jana Sebastiana Bacha – Baroque Collegium 1685.

Wykonawcy: Peter Kooij (bas), Margot Oitzinger (mezzosopran), Joanna Radziszewska (sopran), Tomáš Lajtkep (tenor), Baroque Collegium 1685, kierownictwo muzyczne: Agnieszka Żarska. Koncert realizowany we współpracy ze stowarzyszeniem Szczawnicki Chór Kameralny i festiwalem Barokowe Eksploracje

17.10.2020, godz. 18.00 Ogrody Wersalu – muzyka francuska epoki baroku. Wykonawcy: Helena Bregar (sopran), Elżbieta Izdebska (sopran), zespół Intemperata w składzie: Karolina Jesionek, Sławomir Drózd (flety traverso), Aleksandra Mutwicka (obój barokowy), Michał Marcinkowski, Marcin Tarnawski (skrzypce), Julia Karpeta (viola da gamba), Ewa Witczak (wiolonczela barokowa), Maria Wilgos, Klaudyna Żołnierek (lutnie/teorby/gitary barokowe), Dorota Zimna (klawesyn), kierownictwo muzyczne: Dorota Zimna.

24.10.2020, godz. 18.00 Muzyka Biskupów Warmińskich – utwory polskich kompozytorów XVIII w. ze zbiorów biblioteki Hosianum w Olsztynie. Wykonawcy: Capella Warmiensis Restituta w składzie: Marzena Michałowska (sopran), Bartosz Rajpold (kontratenor), Łukasz Wilda (tenor), Maciej Straburzyński (bas), Mikołaj Zgółka, Kamila Guz (skrzypce), Bartosz Kokosza (wiolonczela), Krzysztof Sokołowski (kontrabas), Paweł Hulisz, Filip Pysz (trąbki naturalna), Urszula Sawicka (pozytyw), kierownictwo muzyczne: Paweł Hulisz.

7.11.2020, godz. 18.00 Zakończenie festiwalu Bydgoska Scena Barokowa. Nicola Porpora – „Filandro”. Dramat komiczno-pastoralny z muzyką, zaprezentowany na drezdeńskim dworze z okazji rocznicy urodzin jej wysokości księżniczki elektorowej Marii Antonii Walpurgii, z polecenia majestatu króla Polski Augusta III i elektora Saksonii. Wykonawcy: Joanna Motulewicz (mezzosopran), Michał Sławecki (kontratenor), Marta Wryk (mezzosopran), Elżbieta Izdebska (sopran), Aleksander Rewiński (tenor), Chór Kameralny AM w Bydgoszczy (przygotowanie: Magdalena Filipska), Barokowa Orkiestra Festiwalowa, kierownictwo muzyczne: Marcin Tarnawski. październik 2020 |

BIK | 49

w yd a r z e ni a Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy Akademicka Przestrzeń Kreatywna WSG, ul. Karpacka 52, wstęp wolny

BĄDŹ KREATYWNY 3 – bezpłatne zajęcia dla dzieci i młodzieży

Od 1 września 2020 ruszyły zapisy na bezpłatne zajęcia dla dzieci w wieku 5–18 lat, realizowane w ramach programu edukacyjno-wychowawczego BĄDŹ KREATYWNY 3, obejmującego obszar działań z zakresu kultury i sztuki.

BĄDŹ KREATYWNY 3 to kolejna odsłona cyklu zajęć rozwijających i doskonalących umiejętności artystyczne, kształtujących postawy kreatywne, twórcze. Celem projektu jest świadome i kreatywne spędzanie czasu wolnego przez dzieci i młodzież szkolną. Kultura i sztuka zawsze były ważnym obszarem aktywności, a wychowanie i kształcenie w ich duchu pozwalają na intensywniejsze doświadczanie otaczającego świata, wspierają budowanie właściwych relacji społecznych, mają pozytywny wpływ na rozwój intelektualny i emocjonalny, tworzą potrzebę świadomego uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych i artystycznych.

W ofercie 4 cykle warsztatowe realizowane od września do grudnia 2020: Spotkania ze sztuką, Spotkania z fotografią, Zaprojektuj sam, Planszomaniak.

Zajęcia adresowane są do dzieci i młodzieży z Bydgoszczy. Udział w warsztatach jest bezpłatny. Jedna osoba może zarejestrować się tylko na jeden wybrany warsztat wskazany w formularzu zgłoszeniowym, pod warunkiem jego dostępności.

Więcej szczegółów na stronie www.domkultury.byd.pl.

Zmiana lokalizacji APK

Informujemy, iż w związku z realizacją kolejnego etapu procesu rewitalizacji Wyższej Szkoły Gospodarki związanym z adaptacją nowych miejsc i przestrzeni służących dalszemu rozwojowi zarówno uczelni, jak i jej otoczenia społecznego, rozszerzamy naszą działalność o kolejne strategiczne lokalizacje poza kampusem WSG. Od 1 października 2020 Akademicka Przestrzeń Kulturalna funkcjonować będzie w nowej formule dedykowanej Przemysłom Kreatywnym, a jej siedziba znajdować się będzie w zabytkowym budynku przy ulicy Karpackiej 52.

Nowy profil działalności związany jest z realizowanymi projektami dedykowanymi sektorowi przemysłów kreatywnych (Monumentu Sonus Visio – Akademickie Centra Przemysłów Kreatywnych Kultury, Sztuki i Ochrony Zabytków). Innowacyjne laboratoria kreatywne służyć będą praktycznej edukacji, zwiększeniu usług poprzez dostęp do specjalistycznych pracowni oraz dalszemu rozwojowi badań w obszarach kultury i sztuki.

Na II piętrze budynku zlokalizowana będzie także siedziba Katedry Przemysłów Kreatywnych, która kontynuować będzie dotychczasową działalność edukacyjną w oparciu o nowe przestrzenie warsztatowe i innowacyjne pracownie badawcze.

Na kolejną – kreatywną odsłonę APK składa się kilkanaście projektów dedykowanych nie tylko studentom, lecz przede wszystkim społeczności. inf. Anna Kordylas

Klub Mózg 22.10.2020, czwartek – 20.00 Jakub Gliński – wystawa – 20.15 Karolina Głusiec – prezentacja filmu „Dureń” – 20.45 Karolina Głusiec & Marcin Dymiter – koncert/pokaz wideo – 22.00 Wojciech Zamiara – performance – 22.30 QUANTUM NOIZE – koncert – 23.30 WIDMA – set kasetowo-winylowy 23.10.2020, piątek – 20.00 Julia Kul – performance – 20.30 Aleksandra Kaniniak – instalacja rzutniki – 21.00 Ekke Västrik + Raul Keller – koncert – 22.00 Punkt Nihu (Taavi Kerikmäe + Theodore Parker + Roomet Jakapi) – koncert – 23.00 Maledivy – Qba Janicki & Marek Pospieszalski – koncert – 00.00 Aleksandra Słyż LIVE + Maks Posio Visuals – 00.40 Julek Płoski LIVE, Visuals Vj Copy Corpo – 01.20-02.30 Filip Lech DJ set 50 | BIK | październik 2020

24.10.2020, sobota – 14.00-16.00 „Sztuka jako droga do rozumienia” – spotkanie artystów z publicznością – 20.00 Anna Przybylska – instalacja wideo – 20.30 Jakub Gliński – performance – 21.00 Ōtonn Duo – koncert – 22.00 Mart Soo + Taavi Kerikmäe – koncert – 23.00 The whole Improtest group – koncert – 00.00 Bartek Kujawski LIVE – 00.40 Bartek Zaskórski / Mchy i Porosty LIVE – 01.20-02.30 Jakub Glinski b2b Daisy Cutter DJ set Wstęp wolny, na zaproszenia.

Zgłoszenia: pr@mozg.art.pl Adres strony: www.festiwal.mozg.pl inf. Sławomir Janicki

w yd a r z e ni a Fonomo Music & Film Festival

9. Fonomo Music & Film Festival 14–17 października 2020, Bydgoszcz, Pomorze i Kujawy 14.10.2020, środa, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12–14 – 18.00 – „Wystawa Ziemniaki” – wernisaż wystawy prac Filipa Zawady (PL) – 18.30 – „Biała zadyma”, reż. Rubika Shah, UK, 2019, 80 min – 20.30 – „Wywołując fale: Sztuka dźwięku w filmie”, reż. Midge Costin, USA, 2019, 94 min 15.10.2020, czwartek, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12–14 – 17.00 – „Ci, którzy widzą więcej”, reż. Pedro Pantaleón, Manu Cid, Hiszpania, 2019, 60 min – 18.45 – Blok krótkich metraży „Między okiem a uchem. Filmowo-dźwiękowe krótkie metraże” – 20.15 – „Odezwij się, chcę cię zobaczyć”, reż. Marija Stojnić, Serbia, Chorwacja, Katar 2019, 73 min 16.10.2020, piątek, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12–14 – 16.00 – Warsztaty VJ – prowadzenie: Radosław Deruba – 19.00 – CLINAMEN com Grzegorz Tarwid e Karolina Mełnicka (PL) – 20.00 – Bendik Giske (NO/DE) 16.10.2020, piątek, klub Mózg, ul. Parkowa 2 – 22.00 – Dom Spokojnej Młodości manifestuje: Utrwalanie (PL) – 23.00 – Javva + Kamil Gubała (PL) – 00.00 – After – rdmædz (PL) 17.10.2020 sobota, Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy, ul. Gdańska 20 – 11.00–12.30 (dzieci 4–6 lat) – Warsztaty filmowe dla rodzin – prowadzenie: Justyna Czarnota i Maciej Misztal – 15.30–17.00 (dzieci 7–10 lat) – Warsztaty filmowe dla rodzin – prowadzenie: Justyna Czarnota i Maciej Misztal 17.10.2020 sobota, Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, ul. Marcinkowskiego 12–14 – 12.00–16.00 – Targi Małych Wydawców – 19.00 – Sławek Janicki – Qba Janicki – NO ART Artur Lis (PL) – 20.00 – Jaząbu Trio + Basia Żach (PL) 17.10.2020 sobota, klub Mózg, ul. Parkowa 2 – 22.00 – you.Guru + Deruba (PL) – 23.00 – Vladislav Delay AV live (visuals by AGF) (FIN) – 00.00 – After – Pras (PL) Szczegółowe informacje o programie i biletach na stronie: www.fonomo.pl.

październik 2020 |

BIK | 51

w yd a r z e ni a Kamienica 12

ŚRODOWE CZYTANIE I DZIAŁANIE, interdyscyplinarne spotkania z najlepszymi, najczęściej nowo wydanymi, książkami dla dzieci w wieku od 3 do 9 lat i ich opiekunów. Środy: 7, 14 i 21 października, godz. 17.00–18.30, bezpłatne, konieczne zapisy: tuczytam@op.pl, w temacie „środa”. Prowadzenie: Lucyna Brzezinska-Eluszkiewicz.

konferansjerka ma na swoim koncie mnóstwo wydarzeń zarówno dla tych najmłodszych, jak i najstarszych. wtorki (począwszy od 6 października) o godz. 11.00 ZAPISY pod adresem: kontakt@emiliaczekala.pl Koszt (rodzic + dziecko): 110 zł/miesiąc (płatne na konto) lub 30 zł/wejście.

CzyTam Świat w Kamienicy 12. SENSORYCZNE SPOTKANIA Z KSIĄŻKĄ i NAJmłodszymi dla rodziców i dzieci od 6 miesięcy do 4 lat. Spotkania tematyczne inspirowane książkami dla najmłodszych dzieci, wykorzystujące elementy terapii integracji sensorycznej i różnych dziedzin artystycznych. Prowadzone, według autorskiej koncepcji, przez Lucynę Brzezinską-Eluszkiewicz, polonistkę, pedagożkę i terapeutkę SI w jednej osobie. Koszt: 35 zł za pojedyncze zajęcia, konieczne zapisy: tuczytam@op.pl, w temacie wpisujcie „CzyTamŚwiat”. Terminy: czwartki i soboty, godz. 11.00: 1, 10, 15, 24, i 29 października. Czas trwania: 60 minut.

ENGLISH WITH MRS JONES, angielski dla NAJmłodszych, dla dzieci w wieku od 3. miesiąca do 2 lat. Piosenki, rymowanki, moc zabawy i uśmiechu.

Prowadzenie: Milena Stancelewska-Jones – nauczyciel z zamiłowania, z wieloletnim doświadczeniem w nauczaniu języka angielskiego wśród dzieci. Mama czworga wspaniałych, dwujęzycznych, dzieci, które testowały na sobie wszystkie metody dydaktyczne, plansze, karty, dźwięki i piosenki. Biegła znajomość j. angielskiego, certyfikaty Proficiency Cambridge oraz LCCI English for Business.

Zajęcia: poniedziałek, środa, piątek dla 3 grup wiekowych: 3–9 miesięcy, 9–12 miesięcy, 12–24 miesiące. Godziny zajęć: w ww. wymienione dni – 10.00–10.45, 11.00–11.45, 12.00–12.45. Zapisy: jonesmilena@gmail.com, cena: 40 zł za jedne zajęcia lub 150 zł za miesiąc (4 zajęcia).

BYSTRZAKI to zajęcia psychoedukacyjne dla dzieci i młodzieży realizowane według projektu autorskiego Elżbiety Bojdo. Zajęcia łączą trening: kontroli emocji – uważności, umiejętności społecznych oraz komunikacji.

Adresowane są do dzieci w wieku 6–13 lat. Spotkania odbywają się raz w tygodniu w poszczególnych grupach wiekowych i trwają 60 minut. poniedziałki, godz. 17.30 – Bystrzaki Przedszkolaki piątki, godz. 17.30 – grupa dzieci w wieku 7–8 lat piątki, godz. 19.00 – grupa dzieci w wieku 9–13 lat Koszt: 50 zł (jednorazowy udział w zajęciach); 37 zł (umowa); 30 zł – cena dla rodzeństwa (umowa).

Zapisy w linku: https://forms.gle/FuNkQpG8oUWs9gse8 Prowadzenie: Elżbieta Bojdo – pedagog, dyplomowany coach emocji dla rodziców i dzieci. Współpraca: Ewa Hornowska – pedagog, instruktor hatha-jogi, Daria Betańska – terapeuta dźwiękiem.

MUZYCZNE BĄBELKI, zajęcia dla NAJmłodszych, do 3 lat.

Cotygodniowa „kąpiel w dźwiękach” dla milusińskich, dźwięki świata, dźwięki muzyki, dźwięki mowy.

Prowadzenie: Emilia Czekała – absolwentka wokalistyki jazzowej Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, która jako 52 | BIK | październik 2020

BAŚNIOWE CZWARTKI Z TEATREM BUJDY I BAJANIA, otwarte warsztaty dla rodzin. Zajęcia poprowadzi Cezary Markiewicz – nauczyciel, improwizator, prowadzący zajęcia w Pałacu Młodzieży w Bydgoszczy, wcześniej w Centrum Edukacyjnym Roboproject. W skrócie dziecięcy czarodziej. Wspomagająco przy większej liczbie uczestników Ada Żurawska – animatorka, improwizatorka, bajarka.

Pierwsze zajęcia odbędą się 1.10.2020 o godzinie 17.00.

Potrwają 75 minut. Będą odbywały się cyklicznie w każdy czwartek o tej samej porze.

Koszt: 20 zł/osoba, niezależnie od wieku. Zgłoszenia poprzez adres e-mail: bujdybajania@gmail.com (lub wykupienie wejściówek online).

Wszystkie wydarzenia na profilu: www.facebook.com/Kamienica12 inf. Lucyna Brzezinska-Eluszkiewicz

w yd a r z e ni a Młodzieżowy Dom Kultury nr 2

10.10.2020, sobota, godz. 11.00, sala nr 22 i tereny rekreacyjne MDK2

od początku, czyli od edukacji najmłodszych, jesteśmy w stanie osiągnąć efekty na „teraz”, ale przede wszystkim dla przyszłości. Dzieciaki już wielokrotnie udowodniły dorosłym, że wiedzą dużo, potrafią działać i zachowywać się według ustalonych mądrych i zdrowych zasad.

Zapraszamy dzieci młodsze do podjęcia próby wymyślenia, stworzenia wizerunków i modeli pojazdów, którymi będą w przyszłości poruszać się ludzie, „nie psując otoczenia”, a które „same chodzą”. Warto pomyśleć o innych ich funkcjach, nie tylko przewozu ludzi (pojazdy wielofunkcyjne). Oczywiście mogą być one całkowicie niepodobne do tych, które dzieci znają. Może być w pracach przyszłość, zgodna z wiedzą, fantazją i wyobraźnią. Przecież wyobraźnia dzieci nie ma granic. Im bardziej pojazdy różne w kształtach, kolorach, wielkościach, rozwiązaniach, tym lepiej! Uwaga, unikamy jak ognia węgla i jemu pochodnych, czyli benzyny i gazu. Pojazdy muszą być elektryczne, wykorzystujące źródła odnawialne. Do każdej pracy prosimy dołączyć (pomoc nauczyciela / opiekuna) krótki opis działania pojazdu.

Czy to już jesień?!

Zapraszamy dzieci wraz z rodzicami i opiekunami na pierwsze w tym roku szkolnym integracyjne spotkanie z jesienią w tytule. Na najmłodszych czekają zabawy, pląsy, działania plastyczne i rywalizacja sportowa na wesoło. inf. Mirosława Jurgiel

Bydgoski Grant Ekologiczny

Miejski konkurs plastyczno-techniczny

To ten, co sam chodzi?!

dla przedszkoli i klas I–III Partner oświatowy: ZSM nr 1 w Bydgoszczy „Jestem eko” to coraz bardziej popularne hasło, ale przede wszystkim postawa człowieka wobec świata, w którym żyje. To już nie jest tylko moda, ale świadome i konsekwentne działanie. To praca na rzecz ratowania przyrody i środowiska oraz szersza edukacja ekologiczna naszego społeczeństwa. Nie ulega wątpliwości, że zaczynając

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5 21.10.2020, środa, mdk5.pl

„Jesienne kolaże”

Zapraszamy na wirtualną wystawę prac wychowanków sekcji plastycznych działających przy Młodzieżowym Domu Kultury nr 5. Będzie ona prezentować jesienne kompozycje wykonane w różnych technikach, m.in. rysunkowych i malarskich. Wystawa dostępna będzie od 21 października na stronie internetowej mdk5.pl oraz profilu: facebook.com/mdk5fordon.

Termin przysyłania prac: 30 października 2020.

Regulamin konkursu na: www.mdk2bydgoszcz.pl.

inf. Bogna Blachowska

24.10.2020, sob., godz. 17.00, scena plenerowa przy MDK5

„Odgłosy Jesieni”

Koncert dla mieszkańców Fordonu w wykonaniu instrumentalistów Cameraty Fordońskiej oraz wokalistów Studia Młodzi Zdolni i zespołu Fresca Voce MDK5. Podczas koncertu słuchacze będą mieli okazję usłyszeć najbardziej znane kompozycje muzyki klasycznej, m.in. „Wiosnę” A. Vivaldiego, gorące „Tico, tico” z krajów Ameryki Południowej, muzykę filmową oraz przeboje współczesnej muzyki rozrywkowej, m.in. takich autorów jak Ed Sheeran i Imagine Dragons. Wszystkie utwory zostały specjalnie zaaranżowane dla zespołu Camerata Fordońska, który działa już prawie dziesięć lat przy MDK5, łącząc sekcje fletową, gitarową, perkusyjną i keyboardową. inf. Julia Mroczkowska

październik 2020 |

BIK | 53

w yd a r z e ni a Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu 7 października (część I) i 14 października (część II)

Warsztaty Domowe studio filmowe w ramach projektu Kadra kultury on-line

Warsztaty prowadzi Marcin Klawiński – niezależny producent filmowy i telewizyjny, dokumentalista, reżyser, montażysta, a przede wszystkim operator obrazu. Zapisy przyjmowane są za pośrednictwem formularza na stronie internetowej WOAK. Pomimo formy zdalnej, prowadzący pragnie zachować interaktywny charakter swoich warsztatów, toteż liczba uczestników jest ograniczona – decyduje kolejność zgłoszeń.

10–11 października

Magia cyrku – warsztaty szczudlarskie: Balans

Warsztaty adresowane są do osób dorosłych: pedagogów cyrku, animatorów czasu wolnego, instruktorów domów kultury, nauczycieli i wszystkich osób poszukujących inspiracji do działań twórczych i preferujących aktywne metody pracy z grupą.

Prowadzący warsztaty Rafał Cendrowski jest performerem i artystą cyrkowym, a także pedagogiem cyrku z wieloletnim doświadczeniem w pracy z dziećmi, młodzieżą, osobami starszymi i niepełnosprawnymi. fot. Agnieszka Zakrzewska Cena: 150 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 2 października. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

16–18 października

Warsztaty Pedagogika zabawy w pracy z dziećmi i młodzieżą

W programie warsztatów są różne metody pedagogiczne przydatne w animacji grupowej – od zabaw ułatwiających wejście w grupę i wzajemne poznanie, poprzez tańce integracyjne, techniki dyskusji, zabawy muzyczne i ruchowe po gry dydaktyczne. Prowadząca warsztaty Alicja Usowicz jest animatorką kultury i społeczną, pedagogiem kulturalno-oświatowym i zabawy z wieloletnim doświadczeniem. Cena: 100 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 9 października. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

21 października, godz. 16.45

Analogowe aparaty fotograficzne z czasów PRL – multimedialny wykład z cyklu Sztuka fotografii

Wykład przygotował i poprowadzi Stanisław Jasiński – fotografik i instruktor fotografii, członek Związku Polskich 54 | BIK | październik 2020

Artystów Fotografików, specjalista ds. fotografii WOAK, znawca historii fotografii oraz kolekcjoner zabytkowych aparatów i innych artefaktów związanych z tą dziedziną sztuki.

24 października

Warsztaty Magia głosu – twój dźwiękowy wizerunek

W warsztatach uczestniczyć mogą wszyscy, którzy z racji wykonywanego zawodu kształtują wzorce dźwiękowego funkcjonowania w swoim otoczeniu: urzędnicy, nauczyciele, rzecznicy prasowi czy instruktorzy domów kultury.

Zajęcia poprowadzi Erwin Regosz – muzyk, wokalista, kompozytor i autor tekstów, nauczyciel emisji głosu, główny specjalista do spraw muzyki WOAK. Cena: 80 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 16 października. Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

24 października

Warsztaty Menadżer kultury 2.0.

Zarządzanie projektem i zespołem

Podczas szkolenia omówione zostaną zagadnienia związane z wykorzystaniem tzw. chmur danych umożliwiających pracę zdalną i pracę mobilną. Zajęcia poprowadzi Dominik Pokornowski – specjalista ds. PR i project manager licznych inicjatyw internetowych. Cena: 120 zł, zgłoszenia przyjmowane są do 16 października. Liczba miejsc ograniczona – decyduje kolejność zgłoszeń.

24–25 października

Warsztaty Etiuda teatralna – od pomysłu do realizacji

Udział w warsztatach wziąć mogą wszystkie osoby zainteresowane tworzeniem teatru, poszukujące inspiracji i nowych metod pracy teatralnej i parateatralnej. Zajęcia poprowadzi Agnieszka Zakrzewska – pedagog teatru, animatorka kultury, instruktorka teatralna. Cena: 70 zł, zgłoszenia na warsztaty przyjmowane są do 16 października.

Liczba miejsc ograniczona – o przyjęciu decyduje kolejność zgłoszeń.

Kolejne warsztaty i szkolenia:

– 6–8 listopada – warsztaty Teatr – Muzyka – Ruch, zajęcia prowadzą: Magdalena Jasińska, Erwin Regosz i Krystian Wieczyński, cena: 100 zł, termin zgłoszeń: 30 października – 13–15 listopada – warsztaty Organizacja imprez dla małej i dużej grupy, zajęcia prowadzi Alicja Usowicz, cena: 100 zł, termin zgłoszeń: 6 listopada – 28 listopada – warsztaty Pedagogika teatru w pracy z dziećmi, czyli jak bawić się w teatr, zajęcia prowadzi Agnieszka Zakrzewska, cena: 50 zł, termin zgłoszeń: 20 listopada Więcej na www.woak.torun.pl inf. Kamil Hoffmann

w yd a r z e ni a

ANIMOCJE 9½ 28–31 października 2020 25 października – Aneks Dziecięcy

Twoja obecność się liczy!

PROGRAM 25.10.2020, niedziela, kino Orzeł – ANEKS DZIECIĘCY – godz. 10.00 – Małe Animocje Konkurs Filmów dla Dzieci 3+ (polski lektor, 50’) – godz. 11.45 – Małe Animocje Konkurs Filmów dla Dzieci 7+ (polski lektor, 75’) – godz. 13.45 – Małe Animocje Konkurs Filmów dla Dzieci 10+ (polski lektor, 92’) 28.10.2020, środa, kino Orzeł – godz. 18.00 – Konkurs Międzynarodowy I, 14+ (napisy polskie/angielskie, 73’) – godz. 20.15 – Top 3 – polska premiera, 16+ (napisy polskie/angielskie, 44’) 29.10.2020, czwartek, kino Orzeł – godz. 18.00 – Konkurs Międzynarodowy II, 14+ (napisy polskie/angielskie, 72’) – godz. 20.15 – Podróż Księcia, 13+ (napisy polskie/angielskie, 77’) 30.10.2020, piątek, kino Orzeł – godz. 18.00 – Konkurs Międzynarodowy III, 14+ (napisy polskie/angielskie, 72’) – godz. 20.15 – Homeless, wersja kinowa – polska premiera, 16+ (napisy polskie/angielskie, 85’) 31.10.2020, sobota, kino Orzeł – godz. 18.00 – Konkurs Międzynarodowy IV, 14+ (napisy polskie/angielskie, 66’ + film z Do-grywki) – godz. 20.15 – ON-GAKU: Nasze brzmienie – polska premiera, 14+ (napisy polskie/angielskie, 71’) Ceny biletów: Małe Animocje – 5 zł Pokazy filmów z Konkursów Międzynarodowych – 5 zł Pokazy filmów pełnometrażowych – 10 zł Bilety dostępne w kasie MCK oraz na bilety24.pl www.animocje.com

Najlepsze animacje na ekranie kina Orzeł – startuje Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych Animocje 91/2!

MFFA Animocje 9,5 rozpocznie się 28 października. Do tegorocznej edycji konkursu zgłoszone zostały 752 filmy z 65 krajów i 6 kontynentów. Twórcy, jak co roku, zaskoczyli nas różnorodnością poruszanych tematów, wykorzystywanych technik i wyobraźnią w kreowanych przez nich światach. Nasi selekcjonerzy wybrali ostatecznie 89 filmów, które pokażemy w trzech kategoriach: Konkurs Międzynarodowy, Konkurs Filmów dla Dzieci i Do-grywka.

Tuż przed startem festiwalu – 25 października – odbędzie się Aneks Dziecięcy. Najmłodsi widzowie zobaczyć będą mogli filmy w trzech blokach, przygotowane dla trzech różnych kategorii wiekowych – dla dzieci 3+, 7+ i 10+. Spośród wszystkich filmów publiczność wybierze jeden, który otrzyma Nagrodę dla Najlepszego Filmu dla Dzieci.

Od 28 do 31 października na ekranie kina Orzeł wyświetlonych zostanie 31 obrazów krótkometrażowych, które powalczą o tytuł Najlepszego Filmu Animowanego tegorocznej edycji Animocji. Jeden z nich wybrany został przez publiczność podczas wrześniowych Do-grywek, czyli pokazów tych filmów, które nie znalazły się w oficjalnej selekcji konkursowej.

Ponadto przygotowaliśmy pozakonkursowe pokazy animowanych filmów pełnometrażowych. W Orle zobaczyć będzie można: „ON GAKU: nasze brzmienie”, „Homeless, wersja kinowa”, „Top 3” i „Podróż księcia”.

Laureatów tegorocznych konkursów, których wybiorą jurorzy i widzowie, poznamy 4 listopada. Werdykt opublikowany zostanie na fanpage’u Animocji na FB, na stronie internetowej festiwalu oraz na stronie Miejskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy. październik 2020 |

BIK | 55

w yd a r z e ni a Kino Orzeł Szarlatan

Najważniejsza polska reżyserka i zarazem jedna z najwybitniejszych autorek światowego kina powraca opartym na faktach, zrealizowanym z rozmachem Szarlatanem.

Debiutujący na tegorocznym Berlinale, gdzie uznano go za jeden z najlepszych tytułów festiwalu, film Agnieszki Holland to znakomita, nieszablonowa i niesłychanie zmysłowa opowieść o mężczyźnie, który zapragnął okiełznać naturę. Twórczyni nominowanych do Oscara W ciemności i Europy, Europy, a także Obywatela Jonesa i Pokotu, gromadzi tu najważniejsze wątki swojej twórczości: bierze na warsztat postać geniusza, obserwuje relacje człowieka z przyrodą, przygląda się wierze, która czyni cuda, i po raz kolejny jest naszą przewodniczką po paradoksach XX wieku. A kreśląc zaskakującą love story, przypomina, jak łatwo miłość może zmienić się we własne przeciwieństwo.

Przywołując legendarną postać czeskiego zielarza, reżyserka wydobywa na światło dzienne jego tajemnice, emocje i pragnienia, na które jedynym lekarstwem jest fanatyczne oddanie pracy. Szarlatan pokazuje, że talent bywa przekleństwem, a władza zawsze łączy się z pychą.

Tworząc fascynującą, pełną sprzeczności postać uzdrowiciela, Agnieszka Holland ucieka od odpowiedzi na pytanie, czy był ludowym lekarzem, czy zwykłym oszustem.

Prawda, która ją interesuje, dotyczy naszej wiary w cuda, tęsknoty za autorytetem, pragnienia, by żyć w zgodzie z naturą – także naszą własną.

Jak najdalej stąd

56 | BIK | październik 2020

Ola to zbuntowana nastolatka, która marzy o własnym samochodzie i większej życiowej samodzielności. Niespodziewane i tragiczne wiadomości z Irlandii, gdzie od lat pracuje jej ojciec, sprawiają, że wyrusza sama w daleką podróż. Los przeznacza jej nie lada wyzwanie – w imieniu rodziny ma sprowadzić ciało zmarłego do Polski.

Jak najdalej stąd Piotra Domalewskiego, podobnie jak debiut reżysera, Cicha noc, to słodko-gorzka analiza poplątanych relacji rodzinnych.

Na ekranie, poza fantastyczną i debiutującą na wielkim ekranie Zofią Stafiej, zobaczymy m.in. Arkadiusza Jakubika, Tomasza Ziętka i Kingę Preis. Autorem zdjęć jest zdobywca czterech Orłów Piotr Sobociński jr, a muzykę skomponowała Hania Rani.

Film znalazł się w programie 68. MFF w San Sebastian.

Kwiat szczęścia

Botaniczny thriller? Dystopijny horror? Dramat rodzinny?

Satyra społeczna? Pierwszy anglojęzyczny film Jessiki Hausner (Lourdes) jest równie nieprzewidywalny jak ona sama. Alice (Emily Beecham) jest pomysłową biotechnolożką i pracoholiczką, która nie ma czasu na związki – odrzuca m.in. zaloty kolegi z pracy (Ben Whishaw). Udaje jej się wyhodować w laboratorium eksperymentalny, genetycznie zmodyfikowany kwiat, który emituje zapach wywołujący u ludzi wydzielanie oksytocyny, co wprowadza ich w błogi nastrój. Jednak uprawa wymyka się spod kontroli… Wokół Alice zapanowuje niespotykana pandemia szczęścia i beztroski. Jej ukochany syn (po którym nazwała roślinę Little Joe) jest jedną z ofiar. Kobieta zaczyna czuć się coraz bardziej osamotniona i osaczona… Odnosi wrażenie, że pozostali żyją w innym wymiarze, zaś firma skupia się na pomnożeniu zysków ze sprzedaży jej wynalazku. Akcja rozgrywająca się w aseptycznych i estetycznych wnętrzach skłania do przemyśleń na temat etycznych granic nauki oraz psychicznej kondycji zachodniego społeczeństwa, pogrążonego w depresji i korzystającego masowo ze sztucznych środków do polepszania samopoczucia. Kwiat szczęścia był nominowany do Złotej Palmy w 2019 roku. Emily Beecham za swoją kreację otrzymała Nagrodę dla Najlepszej Aktorki. Na ekranie partneruje jej Ben Whishaw, znany z roli Q w serii filmów o Jamesie Bondzie oraz z Pachnidła.

w yd a r z e ni a Leonardo da Vinci. Noc w Luwrze

Leonardo da Vinci. Noc w Luwrze to wyjątkowa kinowa podróż przez najsłynniejsze muzeum świata, a także przez twórczość największego artysty w dziejach – Leonarda da Vinci. Wraz z kamerą zwiedzimy pierwszą tak dużą wystawę retrospektywną dzieł Leonarda da Vinci. W Luwrze obejrzało ją do tej pory ponad milion osób, czyniąc z niej najchętniej odwiedzaną wystawę w historii Paryża. Oprowadzi nas po niej dwóch uzna-

nych znawców twórczości Leonarda: Vincent Delieuvin i Louis Frank. Wnikliwe komentarze tych konserwatorów i historyków sztuki ukażą znane dzieła mistrza w zupełnie nowym świetle, zaś rozmach wystawy udowodni, jak ogromne znaczenie dla sztuki, a w szczególności dla malarstwa, miała twórczość renesansowego geniusza. Dodatkowym atutem filmu jest atmosfera intymności, jaką udało się wykreować twórcom, dzięki nocnym zdjęciom.

Kino Smarzowskiego W kinie Orzeł czeka nas także przegląd filmów Smarzowskiego – zobaczyć będzie można Dom zły (1 października), Różę (7 października), Wołyń (8 października), a także Kler (9 października). Wszystkie pokazy odbędą się o godz. 20.00.

Najważniejszym wydarzeniem będzie specjalny pokaz filmu Wesele z udziałem reżysera, ekipy filmowej i aktorów, który odbędzie się w niedzielę 11 października o godz. 17.00. Po filmie – spotkanie otwarte i dyskusja, a na zakończenie – koncert Mikołaja Trzaski z muzyką z filmów Smarzowskiego. Ze względu na ograniczenie liczby widzów w kinie, koncert oraz spotkanie będą także transmitowane online.

Film W2 wejdzie na ekrany kin we wrześniu 2021. Zagrają w nim m.in.: Agata Kulesza, Robert Więckiewicz, Michalina Łabacz, Andrzej Chyra, Agata Turkot, Arkadiusz Jakubik, Mateusz Więcławek, Ryszard Ronczewski, Henryk Gołębiewski. Autorem zdjęć jest Piotr Sobociński jr (m.in. Boże Ciało), a scenografii – Marek Warszewski (Miasto 44, Karbala, Rojst). Muzykę napisał Mikołaj Trzaska. Producentami filmu są: Wojciech Gostomczyk (również producent wykonawczy), Janusz Bogaczyk i Janusz Hetman.

Organizatorami Kina Smarzowskiego są Studio Metrage oraz Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy. Partnerami – Miasto Bydgoszcz oraz Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego. październik 2020 |

BIK | 57

w yd a r z e ni a Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 4.10.2020, niedziela, godz. 19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety: 15 zł (w przedsprzedaży), 20 zł (w dniu spektaklu)

Kolacja z impro – Teatr Improwizowany wymyWammy – spektakl impro

Zapraszamy na wyjątkowy i niepowtarzalny spektakl, który improwizowany będzie na oczach widzów. Całość zostanie stworzona spontanicznie przez cztery improwizatorki z bydgoskiej grupy wymyWammy, przy czynnym współudziale publiczności. Duża dawka energii, humoru i emocji!

dziemy do Torunia. Nastawiamy się na powrót rowerami, ale być może wrócimy pociągiem.

20.10.2020, wtorek, godz. 17.30–19.00, salonik secesyjny, zapisy: dominika.kiss-orska@mck-bydgoszcz.pl. Cena biletu: 20 zł (do nabycia w kasie MCK przed zajęciami)

KGM. Warsztaty kreatywnego pisania

Tym razem uraczymy was improwizowanym widowiskiem nawiązującym do programów telewizyjnych. W naszym improdzienniku spodziewać się możecie dużej dawki improwizowanych treści. Prócz strefy meteo i kulinarnej, zapewnimy wam dostęp do ważnych informacji ze świata.

Prawdziwych i tych mniej prawdziwych. Albo całkowicie zmyślonych. Zaprosimy wspaniałych gości i ekspertów, którzy odpowiedzą na każde pytanie. Wyjdziemy z propozycją pomysłów na spędzenie wieczoru i udzielimy rad, których niekoniecznie warto słuchać. Będziemy rzucać wam wyzwania i odpowiadać na wasze. Nie zapomnimy o przeglądzie prasy! I zaskoczymy resztą pomysłów tworzonych ad hoc.

11.10.2020, zbiórka: godz. 9.00, Rynek w Starym Fordonie

Kultura na świeżym vol. 84: Rowerem do Torunia

Ta droga jest dopiero piękna. Ścieżka zbudowana jest na szlaku kolejki wąskotorowej z Torunia do Unisławia. Co jakiś czas przy drodze stoi budynek mieszkalny, który ewidentnie był kiedyś stacją kolejową. Przepiękne domy w różnym stanie, z obejściem bardziej lub mniej zadbanym. Trasa przebiega przez pradolinę Wisły, dzięki czemu ma się wrażenie, że jest się w górach. W Zamku Bierzgłowskim zobaczymy też zamek krzyżacki. Może zahaczymy o wąwóz Leszcz, może o wieś Wybczyk. Tutaj znajduje się dwór z 1898 r. wraz z parkiem, a w pobliskim Wybczu – stary dworzec kolejowy nieistniejącej od roku 1992 linii nr 246 Toruń Wschodni–Chełmno. Szosą Chełmińską wje58 | BIK | październik 2020

Zapraszamy na kolejne spotkanie z kreatywnym pisaniem prowadzone przez Justynę Niebieszczańską. Spotkania są dla każdego, kto lubi pisać i chce się rozwijać. Piszemy, odpowiadając na ćwiczenia pisarskie. Dzielimy się tym, co stworzyliśmy na zawołanie, i czerpiemy radość z doświadczania własnej kreatywności.

Justyna Niebieszczańska – specjalista public relations, który kocha poezję, rozmowy i dzieli się swoją pasją – pisaniem, prowadząc warsztaty z kreatywnego pisania i organizując Writing retreat. Od 2010 prowadzi blog o komunikacji. Wydała dwujęzyczny tomik wierszy Sub rosa i jest współautorką książki Kobieta na swoim. Na co dzień właściciel agencji PR i manager kanadyjskiej korporacji na kilka krajów Europy.

21.10.2020, środa, godz. 19.00, Szpulka Art Cafe, bilety: 10 zł (w przedsprzedaży), 15 zł (w dniu spektaklu)

Mała Scena Impro: Wieczór duetów – spektakl impro Teatru wymyWammy

w yd a r z e ni a Zawsze widzicie spektakle Teatru wymyWammy w pełnym, czteroosobowym składzie. Tym razem zespół podzieli się na duety i zagra dla was sześć zupełnie różnych etiud impro, w sześciu różnych konfiguracjach osobowych. Każda improwizatorka zagra z każdą, co da wam cały wachlarz doznań i wrażeń!

22.10.2020, godz. 18.00, Szpulka Art Cafe

Spotkanie autorskie z Małgorzatą Tyszkowską, autorką książki JA – najbardziej niezwykła opowieść na świecie

JA – najbardziej niezwykła opowieść na świecie to workbook dla dzieci w wieku przedszkolnym. To wyjątkowa pozycja, którą dziecko uzupełnia, tworząc w ten sposób opowieść o sobie. Praca z książką wspiera rozwój

inteligencji personalnych dziecka, odpowiedzialnych za znajomość samego siebie i skuteczne relacje z innymi.

Uzupełnianie kolejnych stron jest świetną przygodą dla dziecka i okazją do wspólnych rozmów z osobą wspierającą (mamą, tatą, ciocią, siostrą) o dziecku, jego planach, marzeniach czy relacjach z innymi. Uzupełniona książka będzie też świetną pamiątką z dzieciństwa.

Małgorzata Tyszkowska jest podróżującą pedagożką, metodyczką nauczania języka angielskiego dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Pracuje z przedszkolakami jako nauczycielka języka angielskiego. Prowadzi badania nad rolą inteligencji personalnych w efektywnym uczeniu się, a refleksjami z badań dzieli się na zajęciach ze studentami i na warsztatach dla rodziców i nauczycieli. Od dwóch lat należy do bydgoskiej grupy kreatywnego pisania.

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku Do 2 listopada pałace i park zamknięte dla zwiedzających

Wojciech Smarzowski kręci swój najnowszy film w Ostromecku!

Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku na kilka tygodni zmieni się w plan filmowy – nad swoją najnowszą produkcją pod roboczym tytułem W2 pracuje tam Wojciech Smarzowski. Z reżyserem i ekipą filmową będzie można spotkać się na dniu otwartym, a także w kinie Orzeł, w ramach cyklu Kino Smarzowskiego.

Ekipa filmowa będzie gościć w Bydgoszczy od 17 września do drugiej połowy października. Planem zdjęciowym do najnowszego filmu Wojciecha Smarzowskiego będzie miejsce niezwykłe – Zespół Pałacowy-Parkowy w Ostromecku.

To w Pałacu Nowym kręcone będą kluczowe dla filmu sceny wesela, w którym wystąpią m.in. Agata Kulesza, Robert Więckiewicz czy Andrzej Chyra. Na potrzeby filmu zostanie wykorzystane także otoczenie parkowe. W związku z tym Zespół Pałacowo-Parkowy, w tym oba pałace wraz z restauracją i sam park, będzie zamknięte dla zwiedzających do 2 listopada. Scenerią dla nowego filmu będzie nie tylko Ostromecko – zdjęcia kręcone będą także w Starym Fordonie, m.in. na rynku oraz w kościele pw. św Mikołaja.

Kinomaniacy będą mieć wyjątkową okazję do podpatrzenia artystów przy pracy – w piątek 25 września w Ostromecku odbędzie się dzień otwarty na planie (szczegóły na fanpage’u Studio Metrage na Facebooku).

fot. Dariusz Gackowski

październik 2020 |

BIK | 59

w yd a r z e ni a Galeria Wspólna wystawa czynna do 25 października 2020, ul. Batorego 1/3

Katarzyna Tretyn-Zečević – Nieskończoność

Katarzyna Tretyn-Zečević – absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Doktor habilitowany w dziedzinie sztuk pięknych. Profesor uczelni na Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym w Bydgoszczy, kierownik Katedry Architektura Wnętrz.

Poszukiwania indywidualnej drogi twórczej Katarzyny Tretyn-Zečević oscylują wokół eksperymentu warsztatowego. Przyszłość sztuki widzi w nowych technologiach, które czerpać jednak powinny z tradycji. Dlatego też jej warsztat twórczy opiera się przede wszystkim na tradycji haftu, a podstawowe instrumentarium stanowią igła

60 | BIK | październik 2020

i nić. Wyszywając np. na płótnie (najczęściej wielkoformatowym), splata tradycję malarstwa, sztuki użytkowej i nauki. W 2015 roku rozpoczęła współpracę z Fundacją Aleksandra Jabłońskiego oraz Obserwatorium Astronomicznym w Piwnicach pod Toruniem. Efektem tego są projekty artystyczne powstałe na styku dwóch dziedzin: nauki i sztuki.

W swojej twórczości Tretyn-Zečević porusza problem poszukiwania tożsamości przez współczesnego człowieka. Zastanawia się – kim jesteśmy i gdzie jesteśmy, skąd przychodzimy i dokąd zmierzamy. Przygląda się również językowi komunikacji oraz relacji międzyludzkich. Opisuje świat poprzez obrazy, ścieżki dźwiękowe, obiekty artystyczne i instalacje oraz szuka w nich odpowiedzi na nurtujące ją pytania.