Metody pracy w przedszkolu by Materiały informacyjne DBP we Wrocławiu

Metody pracy w przedszkolu Zestawienie materiałów źródłowych Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławiu  2015

Tematyczne zestawienie bibliograficzne opracowano w oparciu o źródła wiedzy i informacji dostępne w zasobach zgromadzonych w Dolnośląskiej Biblioteki Pedagogicznej we Wrocławiu. Zawiera opracowania metodyczne, scenariusze zajęć i przykłady zabaw dla dzieci w wieku przedszkolnym. Zestawienie zawiera opisy bibliograficzne artykułów z czasopism i książek. Zagadnienia: I. II. III. IV. V.

Metoda projektów Metody behawioralne Dogoterapia Pedagogika zabawy Integracja sensoryczna

I. Metoda projektów w pracy nauczyciela przedszkola Artykuły z wydawnictw ciągłych 1. Damy, rycerze, zamki i ... / Lidia Kołodziejska // Wychowanie w Przedszkolu. - 2010, nr 2, s. 42-43 Scenariusz zajęć przedszkolnych realizowany metodą projektu. 2. Dlaczego samochody mają koła? : zajęcia z wykorzystaniem metody projektów / Aneta BartnickaKierylak // Wychowanie w Przedszkolu. - 2012, nr 9, s. 38-42 Przedszkole. Siatka pytań. Historie osobiste. Formułowanie hipotez. Planowanie pracy. Tworzenie kolekcji związanej z samochodami. Gromadzenie książek. Zabawy tematyczne. Aktywność badacza. Podsumowanie i prezentacja projektu. 3. Dlaczego warto rozmawiać z dziećmi o ekonomii? / Wiesława Mądrowska // Doradca Dyrektora Przedszkola. - 2013, nr 39, s. 16-19 Edukacja ekonomiczna dzieci przedszkolnych - obszar edukacji społecznej. Realizacja treści z tego zakresu metodą projektu. 4. Eksperymenty z jajkami : scenariusz zajęć prowadzonych metodą projektów / Maja LaskowskaNajdek // Doradca Nauczyciela Przedszkola. - 2014, nr 28, s. 37 Dzieci pięcio- i sześcioletnie. Temat: Eksperymenty z jajkami. 5. Góry, nasze góry : propozycja realizacji tematu metodą projektów : grupa wiekowa: 3-6 lat / Róża Ostach // Bliżej Przedszkola. - 2008, nr 7/8 [Magazyn Specjalny, z. 2], s. 37 Scenariusz zajęć. Warsztaty plastyczne. 6. Kraina miodem płynąca : projekt edukacyjny w przedszkolu / Maria Bryk-Malinowska, Joanna Głos-Podgrodzka // Bliżej Przedszkola. - 2014, nr 7/8, s. 110-[117] Realizacja projektu przez siedem dni. Metoda projektu w pracy z dziećmi cztero-, pięcioletnimi. 7. Leśni detektywi / Joanna Adamczyk // Wychowanie w Przedszkolu. - 2013, nr 2, s. 37-38 Nauczanie języka angielskiego dzieci w wieku przedszkolnym. Zajęcia prowadzone metodą projektu. Projekt Leśni detektywi. Cele projektu. Przykładowe działania dzieci. 8.

Mali Indianie / Patrycja Fater // Bliżej Przedszkola. - 2012, nr 3, s. 32-[33]

Praca metodą projektów w Akademii Dwujęzycznej "Little Krasnoludki" w Pabianicach. Projekt edukacyjny. 9. Mały badacz czy uczeń w ławce? / Gracjana Woźniak. - Bibliogr. // Wychowanie w Przedszkolu. 2012, nr 2, s. 14-17 Skuteczna i przyjemna edukacja metodą projektów w przedszkolu. Kształtowanie u dzieci postawy ciekawości, samodzielności i zaangażowania. 10. Metoda projektów a zachowania dzieci biernych / Krystyna Lubomirska. - Bibliogr. // Wychowanie w Przedszkolu. - 2010, nr 10, s. 4-6, 8-9 Metoda projektów w przedszkolu jako lek dla dzieci nieśmiałych. Pobudzanie aktywności u dzieci, chęci i potrzeby współpracy w grupie, komunikacji z rówieśnikami. Korzyści dla dzieci wynikające z pracy tą metodą to doświadczenia edukacyjne i społeczne, poczucie sprawstwa, skuteczności i własnej wartości. Omówienie przykładowego przypadku zakończonego sukcesem (dziecko nieśmiałe stało się śmiałe). 11. Metoda projektów badawczych / Magdalena Milczewska // Wychowanie w Przedszkolu. - 2012, nr 2, s. 30-35 Etapy realizacji metody projektów w przedszkolu. Zalety pracy tą metodą. 12. Metoda projektów, czyli jak wyzwalać aktywność i rozwijać samodzielność / Barbara BilewiczKuźnia. - Bibliogr. // Bliżej Przedszkola. - 2010, nr 12, s. 16-[19] Istota metody projektów. Etapy pracy według metody projektów na poziomie przedszkolnym. Rola nauczyciela w tradycyjnym nauczaniu i pracy metodą projektów. Proces uczenia się dzieci poprzez realizację projektu. 13. Metoda projektów w przedszkolu / Małgorzata Sieńczewska. - Bibliogr. // Wychowanie w Przedszkolu. - 2007, nr 1, s. 14-19 Metoda projektów pozwalająca dzieciom na samodzielne inicjowanie, planowanie, wykonywanie i ocenę realizacji podjętych zadań edukacyjnych. Rola nauczyciela to funkcja wspomagająca, kierująca i organizująca. Trzy etapy realizacji metody projektów. 14. Metoda projektów w przedszkolu integracyjnym / Maja Laskowska-Najda. - Bibliogr. // Doradca Nauczyciela Przedszkola. - 2014, nr 28, s. 58-59 15. Metoda projektu w pracy z małymi dziećmi / Wiesława Mądrowska // Doradca Dyrektora Przedszkola. - 2013, nr 39, s. 20-22 Dzieci 5-, 6-letnie. Cechy dobrych projektów edukacyjnych. Jakie pytania warto sobie zadać przed przystąpieniem do realizacji metody projektu. Jakie umiejętności można kształcić, pracując metodą projektu. Etapy projektu: przygotowanie, planowanie, działanie, ocena efektów. 16. Moja przygoda z metodą projektów / Beata Świderek. - Bibliogr. // Bliżej Przedszkola. - 2011, nr 7/8, s. 16-17 Etapy przygotowania zajęć dla dzieci przedszkolnych metodą projektów. 17. Moje miasto - moje sprawy / Iwona Zachciał // Życie Szkoły. - 2007, nr 6, s. 37-40 Metoda projektów, którą wykorzystano do programu o tematyce regionalnej pt. Moje miasto - moje sprawy. Przedstawienie scenariusza zajęć dla dzieci przedszkolnych związanych z poznawaniem własnej miejscowości, jej historii, walorów oraz perspektyw rozwoju. Tematy zajęć : W mojej miejscowości, Wycieczka po naszej miejscowości. 18. Na dobry start : metody aktywizujące w przedszkolu / Elżbieta Korczewska // Doradca Nauczyciela Przedszkola. - 2012, nr 12, s. 4-9

Metody aktywizujące - Pedagogika zabawy, Ruch rozwijający Weroniki Sherborne, Nauka czytania wg Ireny Majchrzak, Metoda gimnastyki twórczej (ekspresyjnej) Rudolfa Labana. Inne metody aktywizujące - Burza mózgów, Burza pytań (odwrotność burzy mózgów, Promyczkowe szeregowanie, Metoda projektu, Symulacje, Drama, Gry planszowe, Gry dydaktyczne. 19. Nauka może być zabawą! / Karolina Pytel [i in.]. - Bibliogr. // Wychowanie w Przedszkolu. - 2013, nr 9, s. 12-16 Wiek zabaw i pytań - wiek przedszkolny. Wykorzystanie metody projektu. 20. Odkrywamy metodę projektów / Ewa Sozańska // Nasz Czas. - 2007, nr 8, s. 3-4 Wykorzystanie metody projektu w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym. 21. Pory roku / Mariola Jąder // Wychowanie w Przedszkolu. - 2006, nr 6, s. 39-42 Metoda projektów - jedna z najbardziej efektywnych form pracy z dziećmi sześcioletnimi. Przebieg i organizacja projektu. 22. Poznajemy strusie (metodą projektów) / Monika Wawer // Wychowanie w Przedszkolu. - 2005, nr 5, s. 29[285]-34[290] Cykl zajęć przeprowadzony metodą projektu. 23. Projekt "Drzewo" : scenariusz zajęć prowadzonych metodą projektów / Maja Laskowska-Najdek // Doradca Nauczyciela Przedszkola. - 2014, nr 28, s. 36 Dzieci trzy- i czteroletnie. Temat: Poznajemy korę drzewa. 24. Projekt edukacyjny - wspaniała metoda pracy z przedszkolakami / Ewa Banach // Nasz Czas. 2007, nr 8, s. 4-6 Przykład wykorzystania metody projektu w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym. 25. Projekt "Sklep" / Alicja Dąbrowska, Agnieszka Orłowska // Wychowanie w Przedszkolu. - 2013, nr 1, s. 32-34 Metoda projektów - zajęcia w grupie dzieci pięcioletnich. Etapy realizacji. 26. Sanki, saneczki... / Hanna Łęgowska // Wychowanie w Przedszkolu. - 2006, nr 1, s. 25(25)-28(28) Zajęcia prowadzone metodą projektu wymagające wcześniejszego zaplanowania i dobrego przygotowania. 27. Skąd się bierze prąd? : scenariusz zajęć dla pięciolatków. Cz. 1 / Anna Gorczak // Bliżej Przedszkola. - 2014, nr 4, s. 28-29 Metoda projektów. 28. Skąd się bierze prąd? : scenariusz zajęć dla pięciolatków. Cz. 2 / Anna Gorczak // Bliżej Przedszkola. - 2014, nr 5, s. 68-[69] Metoda projektów. 29. Tradycje Śląska Opolskiego a metoda projektów / Alferda Ludwiczyńska-Popera // Przed Szkołą. 2011, [nr] 2, s. 27-29 Metoda projektów jako środek przybliżenia dzieciom, z Przedszkola Publicznego nr 33 "Karolinka" w Opolu, tradycji Śląska Opolskiego. Korzyści wynikające z pracy tą metodą, realizacja założeń metody.

Wydawnictwa zwarte 1. Efektywne i atrakcyjne metody pracy z dziećmi /Mariola Jąder. - Wyd. 3. - Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2013. Autorka przedstawia nowe rozwiązania teoretyczno-metodyczne powiązane z nowoczesnymi koncepcjami kształcenia takimi, jak nauczanie kreatywne, drama, pedagogika zabawy, trening myślenia twórczego, kształcenie wielostronne oraz koncepcja efektywnego uczenia się. W książce omawia metody pracy z dziećmi (metoda projektów, metoda projektowania okazji edukacyjnych, metoda storyline, metoda synektyki, metoda pytań, metody zabawowe, gry edukacyjne, metoda ośrodków zainteresowań, metody ewaluacyjne), techniki pracy (techniki twórczego rozwiązywania problemów, techniki przyśpieszonego uczenia się, techniki dyskusyjne, wywiad) oraz efektywne formy organizacyjne. Praca zawiera 4 scenariusze zajęć oraz opisy 9 gier edukacyjnych. 2. Mali badacze : metoda projektu w edukacji elementarnej / Judy Harris Helm, Lilian G. Katz ; tł. Ewa Pulkowska. - Wyd. 1 w jęz. pol. - Warszawa : Wydawnictwa CODN : Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży, 2003. Omówienie metody projektów w pracy z małymi dziećmi, jej zalet, etapów realizacji. Ukazanie, jak stosować metodę projektów, by osiągnąć zakładane cele programu dydaktycznego, jak spełniać standardy edukacyjne. Opisanie przebiegu realizacji jednego projektu "Wóz strażacki". Przedstawienie wyników niektórych badań na temat osiągnięć dzieci pracujących tą metodą i jej znaczenia w dalszej karierze szkolnej.

3. Metoda projektu / [przygot. prac plastycznych oraz projektów Violetta Biecuszek-Bauman et al.]. Poznań : Oficyna MM Wydawnictwo Prawnicze, cop. 2011 + 2 płyty CD. Publikacja jest ciekawym sposobem na urozmaicenie zajęć przedszkolakom uczniom klas I-III - pobudza wyobraźnię, uczy samodzielnego rozwiązywania problemów i rozwija kreatywność. Książka, dzięki zróżnicowanej tematyce, dostosowana jest do różnych grup wiekowych. „Metoda projektu” w przedszkolu i szkole sprawdzi się znakomicie! Publikacja zawiera książkę z instrukcjami wykonania ponad 50 prac plastycznych oraz płyty CD z projektami edukacyjnymi i muzyką. „Metoda projektu” w przedszkolu i szkole uatrakcyjni program edukacyjny w przedszkolu i szkole, a także udowodni, że każde dziecko jest małym artystą, a nauka może być fascynującą przygodą.

4. Nowoczesne nauczanie :praktyczne wskazówki i techniki dla nauczycieli, wykładowców i szkoleniowców / Geoff Petty ; przekł. Jolanta Bartosik. - Wyd. 1 w jęz. pol. - Sopot : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2010. Niniejsza książka to nieocenione źródło praktyczne wiedzy dla nauczycieli, wykładowców i szkoleniowców. Także dla tych, którzy nauczają, jak uczyć. Wszystkie te osoby dla uproszczenia Autor nazywa nauczycielami, a uczących się - po prostu uczniami. Napisana jest prostym i bezpośrednim

językiem, zawiera mnóstwo szczegółowych rad, wskazówek i znakomitych przykładów. Prezentowane w niej pełne życia podejście do nauczania, zabarwione poczuciem humoru, sprawia, że nie można oderwać się od lektury.

5. Podręcznik rozwijania kreatywności : sztuka i twórczość w pracy z dziećmi / Daniela Braun. - Kielce : Wydawnictwo Jedność, cop. 2009. Praca opisuje podstawy teoretyczne dotyczące kształcenia na etapie elementarnym, kreatywności (kreatywność dziecka, modele rozwoju, kształcenie estetyczne, fazy malowania przez dziecko, fazy twórczości plastycznej), projektów oraz kreatywności w kształceniu pedagogów i podjęciu współpracy z rodzicami. W drugiej części publikacji autorka podaje przykłady pracy projektowej, przedstawia propozycje wystaw sztuki dziecięcej, omawia techniki artystyczne i atelier dziecięce.

6. Studia o aktywnym uczeniu się dzieci : wybrane problemy edukacji wczesnoszkolnej : materiały dla studentów i nauczycieli / Beata Oelszlaeger-Kosturek. - Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013. W publikacji, obok teoretycznych aspektów uczenia się, przedstawiono ich praktyczne konsekwencje – wybrane koncepcje pedagogiczne z nowatorskimi środkami i sposobami wdrażania uczniów do samodzielnego, podmiotowego uczenia się. Zaproponowano spojrzenie na nie między innymi poprzez pryzmat tego, jak i jakiego rodzaju informacje dzieci odbierają, jak projektują lub współprojektują działania edukacyjne, jak je kontrolują i oceniają (jak dokonują samokontroli i samooceny), słowem – jaką wiedzę gromadzą (deklaratywną, proceduralną, osobotwórczą). Wiele miejsca poświęcono porozumiewaniu się, jak i współpracy dzieci z nauczycielem i rówieśnikami z klasy oraz nauczyciela z rodzicami. Zaprezentowany też zestaw ćwiczeń dla studentów i uczniów oraz odnośniki do literatury przedmiotu, a także projekty zajęć edukacyjnych i pomysły na współpracę nauczyciela z rodzicami.

Rozdziały z wydawnictw zwartych 1. Daniszewski R. Wykorzystywanie dyskursu w metodzie projektu jako sposób doskonalenia kompetencji matematycznych u starszych przedszkolaków i młodszych uczniów. W: Edukacja małego dziecka :praca zbiorowa. T. 6, Wybrane obszary aktywności / pod red. Ewy Ogrodzkiej-Mazur, Urszuli Szuścik, Arkadiusza Wąsińskiego. - Bielsko-Biała [etc.] : Wyższa Szkoła Administracji. Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych [etc.], 2013, s. [163]-173. 2. W stronę wielokulturowości w edukacji przedszkolnej / Krystyna Kamińska. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, cop. 2005. Metoda projektów w pracy z dziećmi, s. 99-105.

3. Wąsiński A. Strategie myślenia projektującego w pracy dydaktycznej nauczyciela jako czynnik wyzwalający kreatywność poznawczą ucznia. W: Edukacja małego dziecka : praca zbiorowa. T. 5, Nauczyciel-wychowawca w przedszkolu i szkole / pod red. Ewy Ogrodzkiej-Mazur, Urszuli Szuścik, Małgorzaty Zalewskiej-Bujak. - Cieszyn : Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego ; Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2013, s. [53]-77.

II. Metody behawioralne Artykuły z wydawnictw ciągłych 1. Dziecko z autyzmem w grupie integracyjnej / Nina Zawidniak. - Bibliogr. // Życie Szkoły. - 2010, nr 10, s. 30-32, 34-36 Analiza stanu aktualnego nauczania integracyjnego uczniów z autyzmem. Deficyty w funkcjonowaniu społecznym dzieci autystycznych w wieku przedszkolnym i szkolnym. Prezentacja behawioralnego modelu integracji dziecka z autyzmem. 2. Jak rozpoznać wzmocnienie / Paweł Ostaszewski // Charaktery. - 2001, nr 12 , s. 53-54 Czym jest wzmocnienie w teoriach behawioralnych. 3. Metody behawioralne w nauczaniu mowy / Marta Sierocka-Rogala. - Summ. - Bibliogr. // Poradnik Językowy. - 2009, z. 8, s. [58]-67 Opis analizy zachowania (Applied Behavior Analisis - ABA) i programu terapeutycznego "Zachowania werbalne", wykorzystywanych w terapii dzieci autystycznych w zaburzeniach komunikacji i zaburzeniach rozwoju mowy, do wprowadzania użycia mowy do spontanicznych umiejętności. 4. Między terapią a przemocą / Anna R. Różalska, Ewa Szmytkowska. - Bibliogr. // Niebieska Linia. 2002, nr 4, s. 12-13, 14 Terapia behawioralna w pracy z dziećmi autystycznymi stosującymi przemoc. Procedury awersyjne. 5. Nadpobudliwi w pisaniu recept? / Rebecca A. Clay ; tł. Paulina Pająk // Charaktery. - 2013, nr 8, s. 52-[55] Terapia ADHD a środki farmakologiczne. Znaczenie terapii behawioralnych, zdrowego stylu życia oraz snu w leczeniu ADHD. 6. Psychoterapia ADHD / Artur Kołakowski. - Bibliogr. // Psychiatria i Psychologia Kliniczna. - 2010, nr 3, s. 182-188 Poradnictwo i psychoedukacja. Interwencje behawioralne na przykładzie warsztatów dla rodziców. Psychoedukacja dziecka i nastolatka. Psychoterapia dziecka lub nastolatka z ADHD. Interwencje behawioralne na terenie szkoły. 7. Zaburzenia lękowe w ujęciu terapii poznawczo-behawioralnej / Renata Jankowska-Nowak // Bliżej Przedszkola. - 2006, nr 1, s. 19-20 Terapia poznawczo-behawioralna, umożliwiająca spojrzenie na problem dziecka z wielu stron. Związek myśli, nastroju, reakcji fizycznych i zachowania.

8. Zachowania trudne u dzieci z zaburzeniami mowy i języka - wykorzystanie w pracy terapeutcznej techniki behawioralnych / Izabela Antos. - Bibliogr. // Nauczanie Początkowe : kształcenie zintegrowane. - R. 38 (60), nr 2 (2014/2015), s. 57-64 Przykłady trudnych zachowań u dzieci na zajęciach logopedycznych oraz niwelowanie ich poprzez techniki behawioralne. Przykłd pracy z chłopcem autystycznym. 9. Zadanie z sygnałem stop w diagnozie ADHD / Magdalena Senderecka. - Streszcz. Summ. - Bibliogr. // Studia Psychologiczne. - 2009, z. 4, s. [105]-116 Wyniki badań behawioralnych, elektrofizjologicznych i neuroobrazowania, poświęconych zdolności hamowania reakcji u dzieci z ADHD, przeprowadzonych przy użyciu "Zadania z sygnałem stop". 10. Zastosowanie psychoterapii poznawczo-behawioralnej zespołu obsesyjno-kompulsyjnego u dzieci i młodzieży : prowadzenie psychoterapii poza gabinetem / Justyna Sulej, Artur Kołakowski. - Summ. Bibliogr. // Psychiatria i Psychologia Kliniczna. - 2011, nr 2, s. 92-99 Przyczyny, przebieg, skutki i leczenie zespołu obsesyjno-kompulsyjnego OCD (nerwicy natręctw) u dzieci i młodzieży. Wysoka skuteczność psychoterapii poznawczo-behawioralnej w naturalnym środowisku chorego. 11. Znaczenie wybranych sposobów oddziaływań wychowawczych dla rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym / Blanka Poćwiardowska. - Bibliogr. // Wychowanie na Co Dzień. - 2012, nr 6, s. 15-20 W artykule przedstawione zostały sposoby oddziaływań wychowawczych pochodzących z różnych nurtów psychologii (psychologia humanistyczna, poznawcza, behawioralna). Podkreślone zostały zalety i ograniczenia związane z ich stosowaniem.

Wydawnictwa zwarte 1. Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju :ćwiczenia i zabawy do wykorzystania w pracy dydaktyczno-terapeutycznej dla nauczycieli i terapeutów pracujących z dziećmi o specyficznych potrzebach edukacyjnych /Anna Franczyk, Katarzyna Krajewska. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2010. -- 166, [1] s. ;21 cm. Program przeznaczony jest do realizacji w pracy terapeutycznej w przedszkolach masowych, z grupami integracyjnymi oraz w przedszkolach integracyjnych, jak również w zajęciach terapeutycznych w klasach młodszych szkół podstawowych i specjalnych.

2. Sposób na trudne dziecko :przyjazna terapia behawioralna /Artur Kołakowski, Agnieszka Pisula. Sopot : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2012. -- 359 s. : il. ;24 cm.

Co zrobić, gdy dziecko na odmowę kupna zabawki reaguje wybuchem złości? Jak wydawać polecenia, by przyniosły pożądany skutek? W jaki sposób chwalić i nagradzać pozytywne zachowania? Jak ma postąpić ma nauczyciel, gdy uczniowie spóźniają się na lekcje, a na zajęciach zachowują się nieodpowiednio? Autorzy, mający bogate doświadczenie w pracy z dziećmi sprawiającymi problemy wychowawcze, przedstawiają proste, lecz skuteczne metody radzenia sobie z trudnymi i niepożądanymi zachowaniami. Omawiają najczęstsze błędy popełniane przez rodziców i nauczycieli oraz podpowiadają, jak się z nimi uporać. 3. Terapia ADHD :trening sukcesu w pracy z dzieckiem nadpobudliwym /Natalia Kajka, Kinga Szymona. Lublin : Wydawnictwo Czelej, 2014. -- 160 s. : il. ;24 cm. Przedstawione w książce metody pracy z dzieckiem zostały dobrane w sposób, który bawi i wychowuje. Dziecku pomogą w rozwoju, efektywnej nauce oraz dążeniu do refleksyjnego zachowania, dorosłemu zaś pozwolą zrozumieć mechanizmy postępowania dziecka i wypracować jego sukcesy.

4. Terapia behawioralna dzieci z autyzmem :teoria, badania i praktyka stosowanej analizy zachowania /Monika Suchowierska, Paweł Ostaszewski, Przemysław Bąbel. Sopot : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2014. -- 288 s. : il. ;24 cm. Autorzy omawiają zagadnienia teoretyczne dotyczące autyzmu i stosowanej analizy zachowania, podstawowe założenia radykalnego behawioryzmu, oceny behawioralnej i pomiaru zachowań. Opisują także metody nauczania osób z autyzmem i rozwijania u nich pożądanych zachowań. Podają wiele zaleceń praktycznych dotyczących korzystania ze strategii proaktywnych w pracy z dziećmi z autyzmem, motywowania ich do nauki, treningu różnicowania i redukowania zachowań niepożądanych.

5. Terapia poznawczo-behawioralna zaburzeń lękowych u dzieci :program Zaradny Kot : podręcznik terapeuty /Philip C. Kendall, Kristina A. Hedtke ; przekł. i adapt. Anna Ćwiklińska-Zaborowicz, Joanna de Flassilier-Popławska, Monika Kiełtyka-Czech. Sopot : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2014. -- 143 s : il. ;24 cm. Podręcznik zawiera opis programu poznawczo-behawioralnej terapii zaburzeń lękowych (zwłaszcza lęku uogólnionego, fobii społecznej i lęku separacyjnego) u dzieci w wieku 8–13 lat. Autorzy krok po kroku omawiają składających się nań 16 sesji terapeutycznych: ich cele, kolejne etapy, stosowane strategie, a także

praktyczne wskazówki dla terapeuty. Na koniec opisują też zaburzenia współwystępujące z zaburzeniami lękowymi oraz czynniki wpływające na przebieg terapii. 6. Terapia poznawczo-behawioralna zaburzeń lękowych u dzieci :program Zaradny Kot : zeszyt ćwiczeń /Philip C. Kendall, Kristina A. Hedtke ; przekł. i adapt. Anna Ćwiklińska-Zaborowicz, Joanna de Flassilier-Popławska, Monika Kiełtyka-Czech. Sopot : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2014. -80, [2] s. : il. ;24 cm. Dzieci uczestniczące w terapii dowiadują się, na czym ona polega, jakie są jej zasady i kolejne etapy. Uczą się rozpoznawać uczucia i panować nad nimi, poznają techniki relaksacyjne oraz skuteczne strategie rozwiązywania problemów i rozluźniania się w sytuacjach stresowych.

7. Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji :techniki terapeutyczne : dla profesjonalistów i rodziców /Philip C. Kendall ; przekł. Joanna Kowalczewska. Sopot : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2012. -- 248 s. ;24 cm. Książka zawiera syntetyczny przegląd najważniejszych informacji dotyczących zaburzeń psychicznych dzieci i młodzieży. Przedstawiono w niej współczesne modele wyjaśniające powstawanie zaburzeń oraz stosowane obecnie kategorie diagnostyczne ilustrowane opisami przypadków. Publikację podzielono na dwie części. Pierwsza wprowadza czytelnika w dziedzinę psychopatologii rozwojowej, a część druga omawia najnowsze badania nad poszczególnymi zaburzeniami oraz metody ich leczenia.

8. Zaburzenia zachowania u dzieci :teoria i praktyka /Artur Kołakowski (red. nauk.). Sopot : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2013. -- 688 s. : il. ;24 cm. Książka w ciekawy sposób podejmuje bardzo trudną tematykę, jaką jest agresja i zaburzenia zachowania u dzieci. Całość opiera się na założeniu, że dzieci nie rodzą się złe i możemy je ochronić przed różnymi życiowymi konsekwencjami. Przedstawiono tu nie tylko wyniki badań nad agresją, ale także opisano praktyczne, realizowane programy terapeutyczne.

9. Małe dzieci z ADHD :wczesna identyfikacja i interwencja / George J. DuPaul, Lee Kern ; tł. Anna Binder, Marek Binder ; red. nauk. pol. wyd. Artur Kołakowski, Monika Szaniawska. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014. Strategie interwencji behawioralnej w przedszkolu, s. 100-120.

III. Dogoterapia Artykuły z wydawnictw ciągłych 1. Czego można nauczyć się od zwierząt? [Cz. 1] / Anna Jankowska // Bliżej Przedszkola. - 2013, nr 1, s. 32-[35] Edukacja ekologiczna w przedszkolu. Pies - wierny przyjaciel. Czego można się nauczyć od psów. Przykładowe zabawy. Sowa - skupiony mądrala. Sowie przysłowia. Przykładowe zabawy. Wiewiórka zapobiegliwa gospodyni. Przykładowe zabawy. 2. Czworonożni "terapeuci" : współczesny model stosowania zwierząt w terapii - dojrzałe koncepcje i profesjonalizm / Elżbieta Baro. - Bibliogr. // Wspólne Tematy. - 2004, nr 7/8, s. 72-82 Dwa typy terapeutycznego zastosowania zwierząt: Animal-Assisted Activities (AAA) i Animal-Assisted Therapy (AAT). 3. Czy zwierzęta potrafią leczyć? / E.W. // Bliżej Przedszkola. - 2007, nr 1, s. 28 Cztery rodzaje terapii za pomocą zwierząt: dogoterapia (pies), felinoterapia (kot), delfinoterapia (delfin), hipoterapia (koń). 4. Dogoedukacja - czyli jak nauczyć dzieci empatii / Małgorzata Cieśla. - Bibliogr. // Bliżej Przedszkola. - 2012, nr 6, s. 94-[97] Korzyści z obcowania ze zwierzętami. Dogoterapia. Dogoedukacja a podstawa programowa wychowania przedszkolnego. 5. Dogoterapia / Ewa Herzyk. - Bibliogr. // Rewalidacja. - 2007, nr 1, s. 79-81 Zalety dogoterapii - terapii z udziałem psów umożliwiających rehabilitację ruchową i umysłową dzieci oraz dorosłych. 6. Dogoterapia / Agata Szostak // Niepełnosprawność i Rehabilitacja. - 2010, [nr] 2, s. [104]-116 Wyjaśnienie definicji "dogoterapia". Charakterystyka zajęć z udziałem psa. Kompetencje dogoterapeuty. 7. Dogoterapia / Kaja Chojnacka // Remedium. - 2015, nr 4, s. 24-25 Dogoterapia w pracy z dziećmi, także niepełnosprawnymi i osobami starszymi. Oddziaływanie terapeutyczne, historia metody. 8. Dogoterapia a aktywizacja języka dziecka z deficytami rozwojowymi : prezentacja dogoterapeutycznego programu polisensorycznej stymulacji porozumiewania się / Marzena MachośNikodem // Rewalidacja. - 2006, nr 2, s. 68-82 Praca logopedyczna z wykorzystaniem dogoterapii. 9. Dogoterapia - atrakcyjne zajęcia. [Cz. 1] / Agnieszka Zajkowska // Wychowanie w Przedszkolu. - 2014, nr 6, s. 12-17 Rola terapeuty. Rasy psów. Komu potrzebna jest dogoterapia.

10. Dogoterapia - atrakcyjne zajęcia. Cz. 2 / Agnieszka Zajkowska // Wychowanie w Przedszkolu. 2014, nr 7, s. 43-46 Zabawy utrwalające nazwy figur geometrycznych. Zainteresowania i oczekiwania. Scenariusz dla sześciolatka mającego problemy z koncentracją uwagi. 11. Dogoterapia : dogoterapia, logopedia a socjalizacja kognitywna dzieci 3, 4-letnich w przedszkolu masowym / Marzena Machoś-Nikodem // Bliżej Przedszkola. - 2006, nr 10, s. 9 12. Dogoterapia - terapia z udziałem psa / Magdalena Nawarecka // Remedium. - 2011, nr 3, s. 24-25 Historia dogoterapii i jej zastosowanie. 13. Dogoterapia w nauczaniu zintegrowanym i w logopedii / Edyta Świętanowska // Dysleksja. 2009, nr 1, s. 25-28 Zaburzenia mowy u dzieci w klasie I szkoły podstawowej. Włączenie psów w tok zajęć zintegrowanych i terapię logopedyczną. Co to jest dogoterapia. Przykłady ćwiczeń z udziałem psa. 14.

Dogoterapia w przedszkolu / Kasia Skóra // Wychowanie w Przedszkolu. - 2012, nr 9, s. [55]

15. Dzień Psa : scenariusz dla dzieci pięcio- i sześcioletnich / Agnieszka Kornacka // Doradca Nauczyciela Przedszkola. - 2013, nr 20, s. 36-38 Dzień Psa w Polsce jest obchodzony 1 lipca. Jak dbać o własnego psa. Bezpieczne zachowania dzieci w stosunku do obcych psów. 16. Heca na cztery łapy, czyli pies w przedszkolu / Wioletta Bartkiewicz // Doradca Nauczyciela Przedszkola. - 2012, nr 10, s. 51-53 Dogoterapia, kynoterapia, caniterapia, animaloterapia - zajęcia, w trakcie których psy spotykają się z dziećmi. Spotkanie z psem, edukacja z psem, terapia z psem. Fenomen dogoterapii. Korzyści ze spotkania z psem. Kim jest dogoterapeuta. Cechy psa terapeuty. 17. Ile zmysłów angażuje dziecko w poznawaniu psa? / Małgorzata Kwaśniewska, Wiesława Żaba-Żabińska. - Bibliogr. // Bliżej Przedszkola. - 2011, nr 3, s. 96-97 Jak rozwijać dziecięce zmysły. Przykładowe zabawy sprzyjające rozwijaniu zmysłów. 18. Nauka z pomocą psa / Marzena Machoś-Nikodem // Edukacja i Dialog. - 2006, nr 8, s. 50-53 Udział psa w zajęciach terapeutycznych - dogoterapia. 19. Pies przyjaciel : scenariusze zajęć dla dzieci w wieku 3-4 lata i 5-6 lat / Katarzyna Kramarz // Bliżej Przedszkola. - 2010, nr 7/8, s. 126-127 Zajęcia dla dzieci młodszych mające na celu pracę nad doskonaleniem wymowy, słuchanie wiersza oraz dla dzieci starszych - kształtujące postawę odpowiedzialności, szacunku, poszerzające wiedzę na temat życia psów. 20. Pies przyjacielem człowieka - scenariusz zajęć dla wszystkich grup przedszkolnych / Małgorzata Warzkiewicz // Doradca Nauczyciela Przedszkola. - 2014, nr 30, s. 38 21. Psy pracujące w świecie człowieka / Anna Franczyk // Bliżej Przedszkola. - 2007, nr 10, s. 74 Scenariusz zajęć dogoterapii na etapie wychowania przedszkolnego. 22. Rola psów w terapii pedagogicznej / Marcin Wierzba. - Bibliogr. // Dysleksja. - 2013, nr 1, s. 16-22 Trudności w nauce pisania, czytania i liczenia. Przykłady ćwiczeń dziecka i psa.

23. Wykorzystanie zooterapii w terapii pedagogicznej na przykładzie terapii z udziałem psa / Anna Kurzeja, Joanna Godawa. - (Terapia pedagogiczna / red. Adam Stankowski). - Summ. - Bibliogr. // Chowanna. - T. 1 (2009), s. [85]-96 Dogoterapia jako jedna z metod rehabilitacji. 24. Zmysły : świat oczami psa i człowieka / Anna Franczyk // Bliżej Przedszkola. - 2007, nr 10, s. 72-[73] Scenariusz zajęć dogoterapii na etapie wychowania przedszkolnego. 25. Zwierzaki na zdrowie / Deborah Wells ; tł. Paulina Pająk // Charaktery. - 2013, nr 1, s. 44-47 Wpływ zwierząt na zdrowie i samopoczucie człowieka. Terapie z udziałem zwierząt oraz ich skuteczność.

Wydawnictwa zwarte 1. Animaloterapia :Program Przedszkolnego Klubu Animals "Cztery Łapy" /Anna Franczyk, Katarzyna Krajewska, Joanna Skorupa. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2007. – 94, [1] s. : il.; 24 cm. Opisano program Klubu Animals "Cztery łapy" powstały w przedszkolu integracyjnym przy współpracy z Fundacją "Ama Canem". Zawarto rys historyczny dotyczący animaloterapii. Wyjaśniono, na czym polega dogoterapia i felinoterapia (terapia z udziałem kotów). Podano cele animaloterapii, do jakiego odbiorcy jest skierowana oraz zasady funkcjonowania Klubu Animals. Wyjaśniono zasady współpracy z rodzicami oraz ze środowiskiem lokalnym. Omówiono działania edukacyjne i treści programowe związane z tym rodzajem terapii. Zwrócono uwagę na akty zawarte w Światowej Deklaracji Praw Zwierząt. Zaakcentowano potrzebę bezpieczeństwa w czasie zabawy ze zwierzętami. Przedstawiono przykładowe scenariusze zajęć. 2. Baw się poprzez animaloterapię :przykłady gotowych sytuacji edukacyjnych z udziałem zwierząt : (z doświadczeń zaczerpniętych podczas pracy terapeutycznej prowadzonej we współpracy z Fundacją Ama Canem) /Anna Franczyk, Katarzyna Krajewska, Joanna Skorupa. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2012. -- 164 s. : il. ;24 cm. Książka zawiera 22 przykładowe scenariusze zajęć z udziałem zwierząt. W publikacji znajdziecie również siedem konkursów organizowanych w ramach zajęć z animaloterapii oraz dwie inscenizacje, jak również wiele bardzo ciekawych i potrzebnych informacji o animaloterapii.

3. Dogoterapia we wspomaganiu nauki i usprawnianiu techniki czytania /Beata Kulisiewicz. Kraków : Impuls, 2014. -- 102 s. : il. ;24 cm.

Publikacja omawia przyczyny występujących trudności w nauce czytania. Autorka opisuje ćwiczenia wspomagające umiejętność czytania, w których został wykorzystany kontakt z psem (dogoterapia). Książka zawiera przykładowy scenariusz zajęć, karty pracy oraz tekst z instrukcją do sprawdzenia czytania ze zrozumieniem.

4. Dogoterapeutyczny program polisensorycznej stymulacji porozumiewania się :poradnik dla logopedów, dogoterapeutów i nauczycieli wykorzystujących terapię kontaktową w pracy z dziećmi z dysfunkcjami rozwojowymi /Marzena Machoś-Nikodem. Warszawa : Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, 2007. -- 56 s., [16] s. tabl. kolor. ;24 cm. Praca logopedyczna z dziećmi z różnego rodzaju deficytami wymaga podejścia holistycznego, uwzględniającego zastosowanie w terapii elementów metod paralogopedycznych, przede wszystkim pedagogicznych, psychoterapii, arteterapii, bajkoterapii, terapii przez zabawę oraz dogoterapii.

5. Pies - terapeuta i przyjaciel rodziny :rola psa w procesie rehabilitacji niepełnosprawnego dziecka /[red. prowadzący Nina Bekasiewicz ; aut.: Wioletta Bartkiewicz, Małgorzata Zawadka]. Warszawa : Przyjaciel - Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym, 2008. -- 111 s. : il. ;27 cm. Publikacja składa się z dwóch części. Pierwsza część obejmuje rozmowy z osobami, które stosują dogoterapię w zajęciach kontaktowych z chorymi dziećmi. Swoimi doświadczeniami dzielą się matki dzieci niepełnosprawnych, terapeuci, pracownicy szkół i ośrodków specjalistycznych. W drugiej części opisano historię stosowania dogoterapii w wielu krajach, szczególnie w Polsce, zasady i terminy, badania mające na celu sprawdzenie w jaki sposób zwierzęta wpływają na nasze samopoczucie. W części teoretycznej zamieszczono też praktyczne wskazówki: od czego należy zacząć terapię, o czym warto pamiętać, jak należy przygotować się do zajęć oraz scenariusze przykłady ćwiczeń. 6. Rehabilitacja dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w wieku przedszkolnym :z doświadczeń Przedszkola Specjalnego nr 249 w Warszawie : przykładowe scenariusze zajęć /pod red. Ewy Marii Kuleszy. Warszawa : Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, 2005. -- 240 s. : il., fot. kolor., rys. ;24 cm. Publikacja skierowana jest do osób, które zajmują się organizacją pomocy dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, a zwłaszcza do osób zainteresowanych przebiegiem procesu ich rehabilitacji. Adresatami książki są więc nauczyciele, psycholodzy, logopedzi, rehabilitanci, muzykoterapeuci i inni specjaliści pracujący w przedszkolach specjalnych, integracyjnych i ogólnodostępnych.

Terapia zajęciowa /Ewa Baum. Warszawa : Fraszka Edukacyjna, 2009. -- 92 s. : il. ;24 cm.

Praca zawiera rys historyczny i omówienie terapii zajęciowej. Podaje rodzaje terapii zajęciowej: arteterapia (zajęcia plastyczne, zajęcia muzyczne), biblioterapia, ludoterapia, ergoterapia, silvoterapia, terapia ruchowa, dogoterapia, hipoterapia. Przedstawia zastosowanie terapii zajęciowej (mózgowe porażenie dziecięce, szkoła z oddziałami integracyjnymi, zespół Downa). Książka omawia przykłady ćwiczeń-zabaw rewalidacyjnych usprawniających: koordynację wzrokowo-ruchową, poziom graficzny, mowę bierną, mowę czynną, poziom rozumienia (szczególnie rozumienie pojęć matematycznych), orientację w przestrzeni, orientację w schemacie ciała, analizę, syntezę słuchową. W aneksie umieszczono rozporządzenie ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej. 8. Terapia z udziałem psa /Beata Pawlik-Popielarska. Gdańsk : Wydawnicwo Medyczne "Via Medica", 2005. -- [12], 76 s., [7] s. tabl. : rys. ;21 cm. Terapia z udziałem zwierząt. Historia przyjaźni człowieka z psem. Pies w roli terapeuty. Człowiek w roli terapeuty. Pies-terapeuta w różnych etapach rozwoju człowieka. Efekty terapii z udziałem psów.

9. Witaj, piesku! :dogoterapia we wspomaganiu rozwoju dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych /Beata Kulisiewicz ; [rys. Joanna Szybist, Agata Fuks]. Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2014. -- 106 s. : il. ;24 cm. Rys historyczny na temat wykorzystania zwierząt w psychoterapii (od starożytności do czasów współczesnych). Autorka omawia ćwiczenia i zabawy z psem, których celem jest m.in. wspomaganie rozwoju u dziecka apercepcji, orientacji przestrzennej, mowy, samodzielności, sprawności ruchowej, koordynacji ruchowo-wzrokowej, umiejętności liczenia, umiejętności syntezy i analizy, umiejętności klasyfikacji i przewidywania (myślenia przyczynowoskutkowego).

Materiały z Internetu 1. Poznajmy się, zabawy z psem - scenariusz zajęć dogoterapii. [online]. [dostęp: 10 czerwca 2015]. Dostępny w World Wide Web: http://www.przedszkola.edu.pl/scenariusz-zajec-dogoterapii--poznajmy-sie-zabawy-z-psem.html Scenariusz zajęć przedszkolnych, mających na celu zapoznanie dzieci z zasadami zachowania się podczas wizyty psa w przedszkolu, integrację grupy dzieci z psem, niwelowanie lęków i napięć

związanych z kontaktem ze zwierzęciem, wdrażanie do rozpoznawania i nazwania wybranych emocji (radość, smutek, złość, strach), budowanie pozytywnych relacji w kontaktach między dziećmi, a także między dziećmi a zwierzęciem. 2. Zajęcia w przedszkolu z udziałem psa - elementy dogoterapii : s cenariusze zajęć w przedszkolu integracyjnym. [online]. [dostęp: 10 czerwca 2015]. Dostępny w World Wide Web: http://www.edukacja.edux.pl/p-10401-zajecia-w-przedszkolu-z-udzialem-psa.php Scenariusze zajęć przedszkolnych „Poznajemy psa Dżeny i idziemy z nią do gabinetu weterynaryjnego” oraz „Zabawy z psem - elementy dogoterapii”. 3. Dogoterapia w przedszkolu. [online]. [dostęp: 10 czerwca 2015]. Dostępny w World Wide Web:http://kuratorium.katowice.pl/userfiles/file/BIP/Nadzor_pedagogiczny/wspomaganie/upowrze chnianie_przykladow_dobrych_praktyk/Dogoterapia_w_przedszkolu.pdf Prezentacja programu dogoterapii realizowanego w Miejskim Przedszkolu Integracyjnym Nr 43 w Częstochowie. 4. Formy i efekty dogoterapii. [online]. [dostęp: 10 czerwca 2015]. Dostępny w World Wide Web: http://www.ami.org.pl/formy-i-efekty-dogoterapii/ 5. Dogoterapia i jej zalety. [online]. [dostęp: 10 czerwca 2015]. Dostępny w World Wide Web: http://www.dziecirosna.pl/przedszkolak/wychowanie/dogoterapia_i_jej_zalety.html Zdefiniowanie czym jest dogoterapia oraz polska terminologia form kynoterapia. 6. Dogoterapia - atrakcyjne zajęcia. [online]. [dostęp: 10 czerwca 2015]. Dostępny w World Wide Web: http://www.edupress.pl/warto-przeczytac/art,423,dogoterapia-atrakcyjne-zajecia.html Zadania oraz cele terapii z udziałem psa. Rola terapeuty oraz jego współpraca z przewodnikiem psa. Określanie kierunku pracy dogoterapeuty. Zastosowanie dogoterapii.

IV.

Pedagogika zabawy

Artykuły z wydawnictw ciągłych 1. Bawimy się wesoło : program integracyjny w procesie edukacyjno-wychowawczym / Renata Mierzyńska. - Bibliogr. // Świetlica w Szkole. - 2008, [nr] 1, s. 18-20 Ogólne przemyślenia na temat nauki poprzez zabawę w trakcie zajęć muzyczno-ruchowoplastycznych. Zalety oraz metody pedagogiki zabawy. Cele programu integracyjnego przeznaczonego do wdrożenia na zajęciach w świetlicy szkolnej. Treści nauczania. 2. Gra kooperacyjna jako metoda kształtowania kompetencji społecznych / Maciej Słomczyński, Aleksandra Chocha. - Summ. - Bibliogr. // Kwartalnik Pedagogiczny. - R. 57, nr 2 (2012), s. [127]-143 Prezentacja działań edukacyjnych wykorzystujących model projektowania dydaktycznego, skupiających się na kształtowaniu kompetencji społecznych oraz trwałych relacji w grupie rówieśniczej. Poszukiwanie metody kształcenia na płaszczyźnie pedagogiki zabawy. Projekt autorskiej gry kooperacyjnej "Nić porozumienia". 3. Mamo, Tato baw się ze mną / Izabela Kopeć // Wychowanie w Przedszkolu. - 2012, nr 1, s. 48-51 Propozycje zabaw rodziców z dziećmi w przedszkolu z zakresu pedagogiki zabawy i pedagogiki cyrku konspekt.

4. Metoda KLANZY / Zofia Zaorska // Bliżej Przedszkola. - 2011, nr 10, s. 40-41 W artykule omówiono zasady metody KLANZA oraz historię Polskiego Stowarzyszenia Pedagogów i Animatorów KLANZA. 5. Na dobry start : metody aktywizujące w przedszkolu / Elżbieta Korczewska // Doradca Nauczyciela Przedszkola. - 2012, nr 12, s. 4-9 Metody aktywizujące - Pedagogika zabawy, Ruch rozwijający Weroniki Sherborne, Nauka czytania wg Ireny Majchrzak, Metoda gimnastyki twórczej (ekspresyjnej) Rudolfa Labana. Inne metody aktywizujące - Burza mózgów, Burza pytań (odwrotność burzy mózgów, Promyczkowe szeregowanie, Metoda projektu, Symulacje, Drama, Gry planszowe, Gry dydaktyczne. 6. Na straganie : zajęcia przygotowujące do nauki czytania / Edyta Kaczanowska. - Bibliogr. // Bliżej Przedszkola. - 2011, nr 10, s. 20-22 Konspekty zajęć przygotowujące do nauki czytania dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat, z uwzględnieniem stopniowego przyrostu umiejętności przedszkolaków. Zastosowano aktywizujące metody nawiązujące do pedagogiki zabawy oraz Odimienną Metodę Nauki Czytania. 7. Pedagogika cyrku - wspaniała zabawa dla dzieci i dorosłych / Danuta Kmita // Świetlica w Szkole. - 2009, [nr] 2, s. 24 Ogólna prezentacja pedagogiki cyrku, jednej z metod pedagogiki zabawy oraz korzyści wypływających z jej wykorzystywania w pracy z dziećmi. 8. Pedagogika zabawy / Danuta Rozner // Życie Szkoły. - 2000, nr 1, s. 9-12 Metody aktywizujące uczniów w klasie I-III oparte na zabawie. 9. Pedagogika zabawy / Danuta Dereszkiewicz, Grażyna Linek // Bliżej Przedszkola. - 2009, nr 10, s. 54-55 Określenie istoty oraz celu pedagogiki zabawy. Zasady pracy. Rodzaje zabaw wykorzystywanych w pedagogice zabawy. 10. Pedagogika zabawy i inne metody aktywizujące : (scenariusz zajęć warsztatowych propozycja metodyczna dla nauczycieli) / Anna Zientalska. - Bibliogr. // Wszystko dla Szkoły. - 2008, nr 3, s. 14-17 Artykuł zawiera przykłady gier i zabaw psychologicznych do wykorzystania w pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych lub w szkole przy pogotowiu opiekuńczym. 11. Pedagogika zabawy sprzyja dziecku / Izabela Ptak. - Bibliogr. // Bliżej Przedszkola. - 2009, nr 4, s. 58-60 Pojęcie, cel oraz zasady realizacji pedagogiki zabawy. Metody stosowane w pedagogice zabawy oraz efekty jej wykorzystywania. 12. Pedagogika zabawy w klasach młodszych / Wiesława Barcicka // Nauczanie Początkowe : kształcenie zintegrowane. - R. 32 (54), nr 4 (2008/2009), s. 61-66 Zastosowanie zabaw i gier edukacyjnych w nauczaniu zintegrowanym ożywiających proces nauczania, wychowania i komunikowania. 13. Pedagogika zabawy w świetlicy szkolnej / Anna Rakowiecka. - Bibliogr. // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2003, [nr] 3, s. 45-46 Zasady, metody i techniki pedagogiki zabawy.

14. Pedagogika zabawy w wychowaniu fizycznym, gimnastyce korekcyjno-kompensacyjnej i rehabilitacji ruchowej / Elżbieta Adamczuk, Barbara Anchimowicz // Lider. - 2005, nr 11, s. 9-11 Zabawy i gry ruchowe. 15. Podróż do Leśnej Krainy / Lidia Kaszyńska // Wychowanie w Przedszkolu. - 2006, nr 6, s. 2627 Zajęcia z pedagogiki zabawy mające na celu rozwijanie wrażliwości estetycznej przez muzykę, plastykę i teatr. Przykład zajęć w grupie dzieci sześcioletnich. 16. Podróż za Śnieżynką : opowieść ruchowa wg metody G. Thulina / Anna Hesse-Gawęda // Bliżej Przedszkola. - 2008, nr 1, s. 60-61 Scenariusz zajęć przedszkolnych z wykorzystaniem pedagogiki zabawy - KLANZA. 17. Tańce integracyjne / Małgorzata Zimoch // Bliżej Przedszkola. - 2007, nr 9, s. 56-57, 59 Propozycje tańców integracyjnych, będących przykładem na zastosowanie pedagogiki zabawy w początkowym etapie wychowania przedszkolnego. 18. Tańce rozwijające kreatywność / Elżbieta Kędzior-Niczyporuk. - Bibliogr. // Bliżej Przedszkola. - 2011, nr 12, s. 50-52 W metodzie Klanzy taniec odgrywa niebagatelną rolę - wprowadza uśmiech i odprężenie podczas zajęć, stwarzając okazję do wspólnego przeżywania radości, jednoczy i integruje grupę. 19. W jesiennym parku : zajęcia przygotowujące do nauki czytania / Edyta Kaczanowska. Bibliogr. // Bliżej Przedszkola. - 2011, nr 11, s. 22-24 Zajęcia zostały przygotowane na bazie tematyki związanej z jesiennym parkiem. Nawiązują one do pedagogiki zabawy oraz do Odimiennej Metody Nauki Czytania Ireny Majchrzak. 20. W poszukiwaniu złotego środka / Teresa Pompowska // Nasz Czas. - 2006, nr 4, s. 6 Konspekt zajęcia z wykorzystaniem elementów pedagogiki zabawy - taniec integracyjny w pracy z dziećmi w przedszkolu integracyjnym. 21. Z radością do przedszkola / Izabela Kopeć. - Bibliogr. // Wychowanie w Przedszkolu. - 2011, nr 7, s. 50-56 Porady dla rodziców jak pomóc dziecku w przekroczeniu progu przedszkola i łagodnej adaptacji w nowym środowisku (m.in. znaczenie rodziny w przygotowaniu dziecka do przedszkola, rola przedszkola, wskazówki na pierwsze rozstanie). Program adaptacyjny i scenariusze spotkań adaptacyjnych z wykorzystaniem pedagogiki zabawy - materiał dla nauczyciela. 22. Zabawy z gazetami - czyli pedagogika zabawy w praktyce / Maria Broda-Bajak, Monika Majewska. - Bibliogr. // Bliżej Przedszkola. - 2012, nr 9, s. 88-90 W świecie gazet - scenariusz zajęć dla dzieci pięcio- i sześcioletnich prowadzone metodą pedagogiki zabawy. Rodzaje zabaw stosowane w pedagogice zabawy. 23. Zabawy z wyrazami : scenariusze do rodzin wyrazów wprowadzanych latem / Edyta Kaczanowska. - Bibliogr. // Bliżej Przedszkola. - 2011, nr 6, s. 95-97 Dwa scenariusze zajęć dla dzieci w wieku od 3-6 lat przygotowujące do nauki czytania. Techniki twórcze, pedagogika zabawy. 24. Zajęcia przygotowujące do nauki czytania w przedszkolu / Edyta Kaczanowska. - Bibliogr. // Bliżej Przedszkola. - 2011, nr 9, s. 22-24 Autorka artykułu nawiązuje do obowiązującej podstawy programowej wychowania przedszkolnego, przypomina cele wychowania w zakresie kształtowania gotowości do nauki czytania, stosuje aktywne

metody pracy. Artykuł zawiera scenariusze zajęć z uwzględnieniem stopniowego przyrostu umiejętności dzieci w zakresie nauki czytania w wieku od 3 do 6 lat. Nauka czytania metodą odimienną. Pedagogika zabawy widoczna w przedstawionym konspekcie. 25. Zawody : zajęcia przygotowujące do nauki czytania / Edyta Kaczanowska. - Bibliogr. // Bliżej Przedszkola. - 2012, nr 1, s. 24-26 Artykuł został opracowany na bazie tematyki, którą można wprowadzić w dowolnym miesiącu roku szkolnego. Znajdują się tu odwołania do aktywizujących metod nawiązujących do pedagogiki zabawy oraz Odimiennej Metody Nauki Czytania Ireny Majchrzak. Artykuł zawiera jeden scenariusz zajęć.

Wydawnictwa zwarte 1. Dziecko w świecie zabawy : o kulturze, cechach i wartościach ludycznej edukacji / red. Bronisława Dymara. - Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2009. Książka stanowi oryginalną, innowacyjną, przystępną pozycję traktującą o edukacyjnych, kreacyjnych i egzystencjalnych wartościach zabawy. Składa się ona z trzech części, stanowiących zwarte bloki tematyczne. Książka jest owocem pracy 37 autorów. Bogactwo oraz różnorodność zarówno problematyki ludycznej, jak i sposobów pisania o zabawie wynika z warunków ich pracy i życia. Wśród autorów przeważają bowiem pracownicy Uniwersytetu Śląskiego, ale mamy także 8 nauczycieli, 2 terapeutów i 2 dziennikarzy. Wszyscy jednakże na podstawie wnikliwych studiów, badań i własnej praktyki - próbują uzasadnić, że zabawa jest formą egzystencji, spotkaniem i niespodzianką, tworzeniem i odtwarzaniem. Ponadto w książce akcentuje się, co dzieje się w umyśle i sercu bawiącego się dziecka i jak to wpływa na jego rozwój, radość i szczęście. 2. Dziecko w świecie zabawy : zabawa i radość w literaturze, muzyce i życiu codziennym / Bronisława Dymara, Alina Górniok-Naglik, Jadwiga Uchyła-Zroski. - Wyd. 1, popr. - Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2009. Studium ukazujące znaczenie zabawy w życiu dziecka, jej wartości estetyczne, poznawcze i społeczno-moralne. Autorzy podają przykłady wykorzystania zabawy i tańca na zajęciach w szkole podstawowej, gimnazjum i liceum. Omawiają literaturę przydatną do lekcji projektujących, ćwiczeniowobadawczych i podsumowujących. Zwracają uwagę na wykorzystanie zabawy w muzycznych działaniach dziecka, systemy nauczania muzyki (system Emila Jaquesa-Dalcroze'a, Rudolfa Labana, Zoltana Kodaly'a, Shinichi Suzuki, Carla Orffa, Edwina Eliasa Gordona), zabawę i zabawowe działania dziecka w rodzinie. Publikacja zawiera przykładowe kompleksy zajęć. 3. Efektywne i atrakcyjne metody pracy z dziećmi / Mariola Jąder. - Wyd. 3. - Kraków : Oficyna Wydawnicza "Impuls", 2013. Autorka przedstawia nowe rozwiązania teoretyczno-metodyczne powiązane z nowoczesnymi koncepcjami kształcenia takimi, jak nauczanie kreatywne, drama, pedagogika zabawy, trening myślenia twórczego, kształcenie wielostronne oraz koncepcja efektywnego uczenia się. W książce omawia metody pracy z dziećmi (metoda projektów, metoda projektowania okazji edukacyjnych, metoda story-line, metoda synektyki, metoda pytań, metody zabawowe, gry edukacyjne, metoda ośrodków zainteresowań, metody

ewaluacyjne), techniki pracy (techniki twórczego rozwiązywania problemów, techniki przyśpieszonego uczenia się, techniki dyskusyjne, wywiad) oraz efektywne formy organizacyjne. Praca zawiera 4 scenariusze zajęć oraz opisy 9 gier edukacyjnych. 4. Jak małe dziecko poznaje rzeczywistość : o zabawie i komunikacji we wczesnym dzieciństwie / Agnieszka Lasota. - Kraków : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2012. Książka ma przybliżyć czytelnikom – psychologom, studentom, rodzicom – sposób, w jaki małe dziecko poznaje świat. Jak uczy się i zdobywa doświadczenie w procesie komunikacyjnym, stając się kompetentnym nadawcą i odbiorcą komunikatów – zarówno językowych, jak i niejęzykowych. Jak eksploruje otoczenie, poznaje je za pomocą wszystkich dostępnych zmysłów. Jak uczy się zachowań związanych z samoobsługą. Kiedy zaczyna rozumieć etykiety nadawane przedmiotom.

5. Mowa i zabawa : pedagogika zabawy w pracy logopedycznej / Elżbieta Chilińska-Karpowicz, Agnieszka Jaworska. - Lublin : Wydawnictwo KLANZA, 2005 + płyta CD. Program "Mowa i zabawa" jest propozycją pracy dla logopedów z różnego typu placówek, zajmujących się wspomaganiem rozwoju dziecka. Oparty jest na założeniach pedagogiki Gestalt, która łączy w sobie pedagogikę humanistyczną i psychologię. Wykorzystuje metody pedagogiki zabawy, animację muzyczną, twórczość artystyczną oraz pracę z tekstem narracyjnym.

6. Muzyczna pedagogika zabawy w pracy z grupą / Urszula Bissinger-Ćwierz. - Wyd. 2. - Lublin : Wydawnictwo "Klanza", 2007 + płyta CD. Poradnik metodyczny zawierający zbiór 150 zabaw z wykorzystaniem muzyki, plastyki, śpiewu i tańca z płytą CD i gra planszową dla pedagogów i animatorów kultury (również bez przygotowania muzycznego).

7. Pedagogika zabawy w edukacji kulturalnej / pod red. Elżbiety Kędzior-Niczyporuk ; [rys. Agnieszka Kokoryk et al.]. - Lubin : Wydawnictwo Klanza, 2006. Niniejsza publikacja nie ma za zadanie dostarczenia usystematyzowanej wiedzy na temat edukacji kulturalnej ani przedstawienie konkretnego programu działań edukacyjnych w tym zakresie. Jest raczej zbiorem różnorodnych propozycji podejmowanych zarówno w ramach nauczania przedmiotów

szkolnych, jak i organizacji czasu wolnego dzieci i młodzieży. Książka umownie podzielona została na dwa działy: Literatura - sztuka – teatr i Dziedzictwo kulturowe. Publikacja z pewnością nie dotyka wszystkich zagadnień związanych z edukacją kulturalną. Jej celem jest przede wszystkim zainspirować Czytelnika do poszukiwania własnych dróg i rozwiązań.

8. Scenariusze zajęć i zabaw : dla wychowawców, pedagogów, animatorów kultury i rodziców / Agnieszka Kozdroń. - Warszawa : Difin, 2014. Rozwój przez zabawę, to główne przesłanie książki zawierającej praktyczne scenariusze organizowania czasu wolnego dzieciom i młodzieży w sposób bezpieczny i atrakcyjny zarazem. Zabawa wpływa na rozwój inteligencji wielorakich, kształtuje kompetencje społeczne, wzmacnia poczucie własnej wartości, pomaga w zarządzaniu emocjami, wyposażając dziecko w umiejętności niezbędne do tego, by w dorosłym życiu mogło podjąć z sukcesem określone społeczne role. Książka zawiera scenariusze zabaw, propozycje gier i projektów, które z założenia mają zabezpieczać potrzeby rozwojowe dzieci i młodzieży, nadając oddziaływaniom pedagogicznym i rodzicielskim głębszy wymiar w aspektach: - kształtowania kompetencji komunikacyjnych, - kształtowania kompetencji społecznych, - budowania poczucia własnej wartości, - rozwijania potencjału jednostek, - umiejętnego zarządzania emocjami. 9. Zabawki i propozycje zabaw : dla dzieci o prawidłowym i zaburzonym rozwoju / Elżbieta Maria Minczakiewicz. - Gdańsk : Wydawnictwo Harmonia, 2012. W książce zostały przedstawione zabawki przeznaczone przede wszystkim dla dzieci niepełnosprawnych, a także dla małych dzieci rozwijających się prawidłowo. Nie są to zwykłe zabawki – lecz zabawki, z którymi dziecko obcuje w sposób polisensoryczny. Maja one do spełnienia wiele zadań i są nie tylko przedmiotami do zabawy, ale pomagają dziecku także w nauce i ćwiczeniu zaburzonych funkcji oraz w jego kontaktach z otoczeniem. Można więc je nazwać zabawkami rehabilitacyjnymi. Większość z nich została wykonana przez bliskich lub terapeutów dzieci, którzy najlepiej znają potrzeby swoich podopiecznych. Autorka zebrała w książce zabawki, po które sięgają dzieci, młodzież, a także dorośli z różnymi deficytami, np. mózgowym porażeniem dziecięcym, zespołem Downa, autyzmem, z dysfunkcją narządu ruchu, mowy, wzroku, z nowotworami, chorobą Parkinsona lub Alzheimera. Oprócz propozycji zabaw podała także sposób wykonania oraz kształcone podczas zabawy umiejętności.

Integracja sensoryczna

Artykuły z wydawnictw ciągłych 1. Alergia na bodźce / Małgorzata Karga // Sygnał (czasopismo elektroniczne). - 2014, nr 3, s. 45-49

Metoda integracji sensorycznej (ang. Sensory Integration – SI) - koncepcja diagnostycznoterapeutyczna. Zaburzenia integracji sensorycznej, przyczyny, efekty. System pomocy psychologicznopedagogicznej a dzieci z SPD. Zachowania będące sygnałami ostrzegawczymi wskazującymi na SPD. 2. Elementy zabaw stymulujących zmysł dotyku / Barbara Grzyb // Niepełnosprawność i Rehabilitacja. - 2011, [nr] 1, s. [83]-92 Rola ruchu i dotyku w stymulacji rozwoju dziecka. Uproszczony schemat zaburzeń integracji czynności zmysłowych. Wykaz objawów dysfunkcji dotykowych w zakresie niedowrażliwienia, nadwrażliwości i dyskryminacji dotykowej u dzieci. Selekcja zabaw dotykowych. Rozwiązania zabawowe w zakresie stymulacji dotykiem. Ćwiczenia z dzieckiem ujawniającym obronność dotykową. 3. Jak rozwijać zdolne dziecko? / Małgorzata Taraszkiewicz. - (Inspiracje dla nauczycieli dzieci w wieku przedszkolnym ; [cz. 1]/) // Gazeta Szkolna : aktualności. - 2005, nr 8, dod. s. IV-V Ćwiczenia rozwijające sensorykę, stymulujące rozwój różnych rodzajów inteligencji: wizualnoprzestrzenną, muzyczną, instrumentalną i kinestetyczną. 4. Spójna wizja rzeczywistości - zaburzenia integracji sensorycznej / Dorota Pietrzyk // Doradca Nauczyciela Przedszkola. - 2012, nr 12, s. 42-47 Rozwój procesów integracji sensorycznej. Które dzieci narażone są na zaburzenia integracji sensorycznej. Dysfunkcje integracji sensorycznej - jak je rozpoznać u przedszkolaków. Terapia, czyli jak pomóc dziecku po rozpoznaniu dysfunkcji. 5. Znaczenie procesów integracji sensorycznej w kształtowaniu i rozwoju mowy u dzieci z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego. Cz. 1-2 / Bożenna Odowska-Szlachcic. - Bibliogr. // Rewalidacja. - 2007, nr 2, s. 14-36 Część pierwsza teoretyczna - charakterystyka wad i zaburzeń mowy u dzieci z chorobami układu nerwowego, zaburzenia procesów integracji sensorycznej u dzieci z niepełnosprawnością intelektualną, założenia i podstawy metody integracji sensorycznej. Część druga - propozycje ćwiczeń stymulujących rozwój mowy u dzieci z upośledzeniem ośrodkowego układu nerwowego.

Wydawnictwa zwarte 1. Integracja sensoryczna : wprowadzenie do teorii, diagnozy i terapii / Zbigniew Przyrowski. Warszawa : Empis, [2012]. Autor przedstawia nie tylko założenia teoretyczne metody integracji sensorycznej, ale daje również praktyczne wskazówki dotyczące badania dzieci i prowadzenia terapii. Omawia typowe objawy zaburzeń IS u różnych grup dzieci poczynając od niemowląt, poprzez dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, dzieci z ADHD, niektórymi zespołami genetycznymi, aż po dzieci ze spektrum autyzmu.Książka kierowana do młodych terapeutów integracji sensorycznej, specjalistów pracujących z dziećmi, a chcących poznać główne założenia metody integracji sensorycznej. Znajdą w niej również wskazówki do organizacji pracy nauczyciele szkolni i przedszkolni.

2. Integracja sensoryczna na co dzień / Maria Borkowska, Kinga Wagh. - Wyd. 1 (dodr.). Warszawa : Wydawnictwo Lekarskie PZWL, cop. 2011. Autorki przedstawiły w poradniku podstawowe informacje o funkcjonowaniu zmysłów, ich dojrzewaniu i procesie integracji oraz proste ćwiczenia, które z powodzeniem można wykonywać opiekując się dzieckiem w domu. Z propozycji rodzice i opiekunowie mogą wybierać pojedyncze ćwiczenia bądź układać możliwe do wykonania zestawy. Bardzo wskazaną formą są lubiane przez dzieci ćwiczenia rytmiczne i ćwiczenia ze śpiewem lub muzyką. W książce przedstawiono również propozycje ćwiczeń przy utworach instrumentalnych wybitnych kompozytorów.

3. Metoda integracji sensorycznej we wspomaganiu rozwoju mowy u dzieci z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego / Bożenna Odowska-Szlachcic. - Wyd. 2. - Gdańsk : Wydawnictwo Harmonia, 2010. Autorka wyjaśnia, na czym polegają uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, z jakimi dysfunkcjami się one wiążą i jak się przejawiają. Opisuje metodę integracji sensorycznej oraz wyjaśnia, na czym polega jej skuteczność. Charakteryzuje zaburzenia mowy oraz dysfunkcje procesów integracji sensorycznej dzieci z zespołem Downa, autyzmem wczesnodziecięcym, mózgowym porażeniem dziecięcym i upośledzeniem umysłowym. Podaje praktyczne wskazówki dotyczące zastosowania metody SI w stymulacji rozwoju mowy.

4. Rozwój mowy dziecka w świetle integracji sensomotorycznej / Swietłana Masgutowa, Anna Regner ; Międzynarodowy Instytut dr Swietłany Masgutowej. - Wrocław : Wydawnictwo Continuo, 2009. W części teoretycznej przedstawiono wpływ motoryki ustno-twarzowej na statomotoryczny rozwój dziecka, anatomię twarzoczaszki, układ nerwowy głowy i twarzy, charakterystykę odruchów ustno-twarzowych, rozwój mózgu, zaburzenia mowy oraz koncepcję ustno-twarzowej terapii wg R. Castillo Moralesa. W części praktycznej szczegółowo omówiono ustno-twarzową terapię regulacyjną wg koncepcji R. C. Moralesa i integracyjną terapię ustnotwarzową wg S. Masgutowej. W załączniku podano Wrocławski Model Usprawniania (WMU) wg koncepcji L. Sadowskiej.

5. Terapia integracji sensorycznej. Z. 1, Ćwiczenia usprawniające bazowe układy zmysłowe i korygujące zaburzenia planowania motorycznego / Bożenna Odowska-Szlachcic. - Wyd. 2. - Gdańsk : Wydawnictwo Harmonia, 2011. Krótko scharakteryzowano dysfunkcje układów przedsionkowo-proprioceptywnego i dotykowego oraz dysfunkcje w planowaniu ruchu (dyspraksja rozwojowa) z uwzględnieniem zaburzeń grafomotorycznych. Zaproponowano ćwiczenia stymulujące układ przedsionkowy, dotykowy,

ćwiczenia usprawniające planowanie motoryczne i pisanie. Zamieszczono wskazówki dla nauczycieli i rodziców. Jest to jeden z dwóch zeszytów uzupełniających do książki "Metoda integracji sensorycznej we wspomaganiu rozwoju mowy u dzieci z uszkodzeniami ośrodkowego układu ner wowego" tej samej autorki.

6. Terapia integracji sensorycznej. Z. 2, Strategie terapeutyczne i ćwiczenia stymulujące układy: słuchowy, wzrokowy, węchu i smaku oraz terapia światłem i kolorami / Bożenna Odowska-Szlachcic. Wyd. 2. - Gdańsk : Wydawnictwo Harmonia, 2013. Kontynuacja książki "Metoda integracji sensorycznej we wspomaganiu rozwoju mowy u dzieci z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego". Zeszyt dotyczy korekcji opóźnień i dysfunkcji w funkcjonowaniu wybranych układów zmysłowych przy zastosowaniu metody integracji sensorycznej.

7. Wzrok i słuch - zmysły wiodące w uczeniu się w aspekcie integracji sensorycznej / Bożenna Odowska-Szlachcic, Beata Mierzejewska. - Gdańsk : Harmonia Universalis, 2013. Przegląd najnowszych metod diagnostyczno-terapeutycznych, które można z powodzeniem stosować w terapii dzieci z warunkowanymi przez zaburzenia funkcji wzrokowych i słuchowych problemami w czytaniu i pisaniu. Zastosowane podstawy metodologii oparte są m.in. na założeniach teorii integracji sensorycznej. Oprócz wyczerpujących wyjaśnień dotyczących funkcjonowania dziecka z trudnościami w uczeniu się, publikacja zawiera opisy ćwiczeń i strategii terapeutycznych dla specjalistów oraz rodziców do pracy z dzieckiem w domu. Terapia ma na celu stymulację i korekcję określonych funkcji układów wzrokowego i słuchowego. W książce znajdują się także praktyczne wskazówki na temat przydatnych zabawek, gier i innych pomocy oraz specjalistycznego sprzętu do terapii.

Filmy 1.

Poranny krąg czyli Stymulacja sensoryczna według pór roku [Film] / oprac. Maria Piszczek ; realiz. Małgorzata Trybuś. - Warszawa : Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, cop. 2008. - 1 dysk optyczny (25 min) : dźw., kolor. ; 12 cm. Ziemia, ogień, powietrze i woda pobudzają aktywność wszystkich dzieci, nawet tych najbardziej niepełnosprawnych. Elementy pracy z żywiołami zostały przedstawione w programie autorskim Hedwig Abel, na podstawie którego został

opracowany Poranny krąg, czyli stymulacja sensoryczna według pór roku. Celem Porannego kręgu jest nie tylko stymulacja sensoryczna, ale przede wszystkim kształtowanie umiejętności nawiązywania komunikacji. Na płycie przedstawiono fragmenty Porannego kręgu zrealizowanego zimą w Przedszkolu Specjalnym "Orzeszek" w Poznaniu. 2. Stymulacja sensoryczna [Film] / realiz. Małgorzata Karga, Katarzyna Kwiatkowska. - Warszawa : Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, cop. 2008. - 1 dysk optyczny (43 min) : dźw., kolor. ; 12 cm. Na płycie zostały przedstawione fragmenty programu stymulacji sensorycznej, realizowanego z małymi dziećmi ze złożoną niepełnosprawnością.

Zaburzenia integracji sensorycznej

Artykuły z wydawnictw ciągłych 1. Dziecko z dyspraksją / Małgorzata Łoskot. - Bibliogr. // Głos Pedagogiczny. - 2014, nr 60, s. 50-53 Dyspraksja - Rozwojowe Zaburzenie Koordynacji (DCD). Charakterystyka ucznia z dyspraksją. Terapia Integracji Sensorycznej - przykładowe wskazówki oraz ćwiczenia do wykorzystania w pracy korekcyjno-kompensacyjnej. 2. Integracja sensoryczna / Aleksander Friedel // Dolnośląska Gazeta Szkolna. - 2006, nr 319, s. [1], 6 Definicja integracji sensorycznej. Poziomy kształtowania się integracji sensorycznej. Zaburzenia integracji sensorycznej. 3. Integracja sensoryczna / Marta Wiśniewska. - Bibliogr. // Wychowanie w Przedszkolu. - 2006, nr 10, s. 18- 20 Metoda Integracji Sensorycznej (SI) - jedna z ważniejszych metod stosowanych w pracy z dziećmi z problemami w rozwoju (trudności w uczeniu się, niepełnosprawności intelektualnej, ruchowej, autyzmu, uszkodzeń analizatorów). Termin integracja sensoryczna. Terapia integracji sensorycznej. 4. Integracja sensoryczna jako forma pracy terapeutycznej / Joanna Cedro // Wychowanie w Przedszkolu. - 2011, nr 6, s. 46-[49] Przedszkole integracyjne. Metoda terapii stworzona przez Jean Ayres - zestaw ćwiczeń ruchowych , często w formie zabawy, mających na celu poprawienie jakości przesyłania i organizacji wrażeń zmysłowych w ośrodkowym układzie nerwowym. Przykłady pracy terapeutycznej. 5.

Integracja sensoryczna - podstawa każdego działania // Na Temat. - 2007, [z.] 3, s. 15-16

Wyjaśnienie co to jest integracja sensoryczna, na czym polega zaburzenie integracji sensorycznej u osób niepełnosprawnych umysłowo. Cele terapii integracji sensorycznej. 6. Jak pomóc dziecku z zaburzoną integracją sensoryczną? / Beata Rechnio-Kołodziej // Wszystko dla Szkoły. - 2011, nr 2, s. 22-23 Symptomy zaburzeń integracji sensorycznej. Zestaw ćwiczeń do zastosowania w warunkach domowych. 7. Nowoczesne metody stymulowania rozwoju i terapii dzieci / Izabela Krasiejko // Niepełnosprawność i Rehabilitacja. - 2007, [nr] 2, s. [19]-33 Omówienie programów terapeutycznych z zakresu takich metod jak: Metoda Integracji Sensorycznej, Metoda Tomatisa, Program rozwoju ruchowego i integracji odruchów metodą S. Masgutowej, Program Original Play. 8. Odruchy Twarzy Swietłany Masgutovej / Agnieszka Janiec // Bliżej Przedszkola. - 2008, nr 2, s. 40-44 Prezentacja założeń autorskiego programu terapeutycznego : Integracja Odruchów - Metoda Masgutowej, przeznaczonego do pracy z dziećmi. Fragmenty wywiadu z dr Swietłaną Masgutową oraz prezentacja jej naukowych osiągnięć. Rozwinięcie zagadnienia odruchu (części składowe) oraz Integracji Dynamiki Odruchu. Przedstawienie metody Neuro-sensoryczno-motorycznej, Odruchowej Integracji oraz elementów masażu, jako jednej z technik w terapii integracji neurologicznej odruchów twarzy. 9. Po prostu ćwicz! : ćwiczenia z wykorzystaniem integracji sensorycznej / Izabela Mańkowska // Dysleksja. - 2008, nr 2, s. 57-59 Ćwiczenia integracji sensorycznej na zajęciach terapii pedagogicznej. Ćwiczenia relaksacyjne pomocne podczas odrabiania lekcji w domu. 10. Przykładowe zajęcia wykorzystujące elementy metody integracji sensorycznej / Dorota Pietrzyk // Doradca Nauczyciela Przedszkola. - 2012, nr 12, s. 24 Wychowanie przedszkolne. Zajęcia - Magiczny woreczek, Plastelinowe krajobrazy, Gra w kolanko, Ganianie zajączków po ścianie. 11. Rozpoznawanie zaburzeń integracji sensorycznej w świetle klasyfikacji diagnostycznej DC:O3R / Jolanta Kazanowska. - Bibliogr. // Rewalidacja. - 2012, nr 1, s. 63-70 Wykorzystanie klasyfikacji diagnostycznej DC:O-3R w rozpoznawaniu zaburzeń integracji sensorycznej. 12. Świat jednej sali / Beata Kołakowska // Charaktery. - 2013, nr 6, s. 52-56 Wiadomości na temat procesu prawidłowej organizacji wrażeń sensorycznych oraz zaburzeń przetwarzania sensorycznego. Terapie integracji sensorycznej - Snoezelen (Sala Doświadczania Świata) oraz SI. 13. Uczenie polisensoryczne w edukacji przedszkolnej / Dorota Zarzycka, Bożena Mozolewska // Edukacja i Dialog. - 2001, nr 7, s. 33-35 Rozwój zmysłowego poznawania świata.

14. Wspomaganie rozwoju psychoruchowego dzieci w wieku 0-6 lat - wybrane metody terapeutyczne / Anna Urban, Leszek Szewczyk. - Bibliogr. // Rewalidacja. - 2006, nr 1, s. [3]-18 Metody pracy z dziećmi wykazującymi poważne zaburzenia rozwoju (Metoda Kinezjologii Edukacyjnej Paula Dennisona, Metoda Integracji Sensorycznej A.J. Ayers, Metoda Felicji Affolter, Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne). 15. Zaburzenia integracji sensorycznej w rozwoju dziecka / Justyna Pilecka-Zouaidia. - (Forum). Bibliogr. // Katecheta. - 2010 [nr] 4, s. 53-58 Integracja sensoryczna nie tylko umożliwia nam odpowiednie zareagowanie na odbierane wrażenia sensoryczne ale również kieruje naszymi reakcjami na otoczenie. 16. Zaburzenia integracji sensorycznej a trudności w nauce / Małgorzata Stańczyk. - Bibliogr. // Życie Szkoły. - 2014, nr 3, s. 10-[13] Proces integracji sensorycznej. Objawy świadczące o zaburzeniach przetwarzania zmysłowego. Specjalistyczna terapia. 17. Zaburzenia integracji sensorycznej u przedszkolaków / Małgorzata Stańczyk // Bliżej Przedszkola. - 2014, nr 2, s. 26-27 Czym jest integracja sensoryczna. Symptomy, które mogą świadczyć o zaburzeniach integracji sensorycznej.

Wydawnictwa zwarte 1. Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej : zaburzenia rozwojowo-sensoryczne oraz edukacyjne występujące w ramach autyzmu, ADHD, trudności szkolnych oraz zaburzeń dwubiegunowych / Polly Godwin Emmons, Liz McKendry Anderson ; [tł. Robert Waliś]. - Warszawa : K. E. Liber, 2007. Książka opisuje pojęcie integracji sensorycznej (wprowadzone przez terapeutkę zajęciową dr A. Jean Ayres), rozwój dziecka, objawy związane z zaburzeniami integracji sensorycznej, zaburzenia towarzyszące (krótko, szerzej o zespole Aspergera) i działania pomagające dziecku (od przedszkola do szkoły średniej). Na końcu zamieszczono propozycje ćwiczeń wspomagających integrację sensoryczną.

Gry i zabawy we wczesnej interwencji : ćwiczenia dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i przetwarzania sensorycznego / Barbara Sher ; przekł. Emilia Bochenek. - Gdańsk : Harmonia Universalis, 2013. Publikacja jest przeznaczona dla terapeutów, nauczycieli przedszkoli i rodzin dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej (SPD). Autorka kładzie nacisk również na integrację społeczną i uwzględnia specjalne potrzeby dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Gry i zabawy podzielono na rozwijające dużą i małą motorykę. Pewne novum stanowi rozdział poświęcony aktywnościom ruchowym w wodzie.

3. Nie-zgrane dziecko : zaburzenia przetwarzania sensorycznego - diagnoza i postępowanie / Carol Stock Kranowitz ; przekł. Anna Sawicka-Chrapkowicz. - Gdańsk : Harmonia Universalis, 2012. Zaburzenie przetwarzania sensorycznego (SPD) zwane również zaburzeniami integracji sensorycznej to złożona dysfunkcja układu nerwowego, zaburzająca rozwój dzieci i dorosłych. Osoby z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego nieprawidłowo interpretują odbierane codziennie informacje sensoryczne, takie jak dotyk, dźwięk, czy ruch. Zaburzenie to ma ogromny wpływ na zachowanie najmłodszych, którzy nie potrafią powiedzieć, dlaczego w sposób niezwykle gwałtowny reagują na bodźce, które inni po prostu lekceważą, albo czemu tak bardzo potrzebują stymulacji zupełnie obojętnej ich rówieśnikom. Publikacja podzielona została na dwie części. Cz. I. Rozpoznanie - przedstawia ogólny zarys SPD oraz jego wpływ na zachowanie dziecka, Cz. 2. Terapia zawiera kryteria i wskazówki dotyczące diagnozowania i leczenia. 4. Nie-zgrane dziecko w świecie gier i zabaw : zajęcia dla dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego / Carol Stock Kranowitz ; przekł.: Joanna Angelika Kamrowska, Karolina Majcher, Patricia Sørensen. - Gdańsk : Harmonia Universalis, 2012. Zbiór ćwiczeń przeznaczonych przede wszystkim (choć nie tylko) dla dzieci z zaburzeniem integracji sensorycznej (SPD). Autorka prezentuje szereg gier i zabaw będących znakomitym narzędziem terapeutycznym. Każdy rozdział koncentruje się na konkretnych zmysłach. Przy każdej z zabaw określony jest wiek rozwojowy, podana jest lista potrzebnych przedmiotów, opisane są różne warianty zabawy oraz korzyści dla rozwoju dziecka płynące z danej zabawy.

5. Uczę się poprzez ruch : program terapii dla dzieci autystycznych i z niepełnosprawnością sprzężoną / Maria Kuleczka-Raszewska, Dorota Markowska. - Gdańsk : Harmonia Universalis, cop. 2012. Zaproponowany program może służyć nauczycielom i terapeutom w pracy z dziećmi z: niezintegrowanymi odruchami (TOB, ATOS, STOS, Moro); zaburzeniami napięcia mięśniowego, koordynacji ruchowej i równowagi; zaburzeniami sensorycznymi; nieprawidłowościami w interakcjach społecznych i ograniczoną aktywnością własną. W publikacji zaprezentowano cele programu, formy i metody pracy, sposób diagnozowania i oceny postępów dziecka oraz formy współpracy z rodzicami. Znajdują się tutaj również opracowania teoretyczne dotyczące fizjologii zmysłów i układów: przedsionkowego, dotykowego, propriceptywnego, ruchowego, słuchowego, wzrokowego i limbicznego. Opisano zaburzenia funkcjonowania poszczególnych układów i zmysłów. Zamieszczono propozycje zabaw, opracowanych zgodnie z założeniami teorii integracji sensorycznej (SI). Do programu dołączony został arkusz diagnostyczny pozwalający na dokonanie diagnozy postępów dziecka. 6. Zaburzenia Sensorycznej Integracji u dziecka z zespołem Aspergera / Grzegorz Borkowski. Warszawa : Warszawska Firma Wydawnicza, 2013. Celem publikacji jest propagowanie metody integracji sensorycznej w pracy z dziećmi z dysfunkcjami rozwojowymi. Przedstawiony tutaj program terapeutyczny może być propozycją dla nauczycieli szkół

specjalnych i dobrą wskazówką, w jaki sposób można oddziaływać na zajęciach szkolnych na dziecko z całościowym zaburzeniem rozwojowym. Metoda integracji sensorycznej może być wykorzystywana w różnorodnej terapii pedagogicznej. Publikacja ta będzie również bardzo pomocna studentom integracji sensorycznej przygotowującym się do napisania pracy dyplomowej. Niniejsza książka jest drogowskazem dla początkującego terapeuty SI oraz podpowiedzią, jak można poprzez gruntowną ocenę zaburzeń w przetwarzaniu bodźców sensorycznych dokonać obserwacji klinicznej i diagnozy integracji sensorycznej, a co za tym idzie − właściwie dobrać ćwiczenia z zakresu poszczególnych funkcji.

Opracowanie: Anna Zakrzewska Anna Kokot-Rutkowska Alina Dyrek Lidia Soszyńska Nauczyciele bibliotekarze Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławiu