CENTRALNIE
2019/2020 Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Wojciecha Korfantego w Bytomiu
e-magazyn
CENTRALNIE Nr 22 – Grudzień 2019 1
CENTRALNIE
2019/2020
W TYM NUMERZE… IMPREZY 4
Halloween
SŁUCHACZE W TERENIE 8 9 10
Stary Kościół miechowski na scenie X Śląski Festiwal Bachowski Zima w malarstwie
MIKSER 12 13 15 20
Narodowe Czytanie Wyjątkowy gość w BCK-u Olga Tokarczuk Wszyscy zasługujemy na chwilę przerwy
REPORTER INFORMUJE 23 24 27 29 33
Koncert Grażyny Auguścik Koncert w Sądzie Rejonowym Wystawa SqArt Gallery XIV Gala Anioła Wolontariatu Wernisaż wystawy „Zwierzęta przeklęte. Wilk”
ŚLĄSKI AKCENT 36 39
Pódźcie wszyscy ku Betlyjce Gdzie to jest?
2 AS
CENTRALNIE
2019/2020
UWAGA! Informujemy wszyskich, kerzy bydom pucować z kuli Świont aż do upadłego, że to przidzie Dziociontko a niy sanepid! A tak na poważnie… ...zdrowych, spokojnych i pełnych rodzinnego ciepła świąt Bożego Narodzenia. Odpoczynku od codziennego zabiegania oraz chwili zadumy. Wszelkiej
pomyślności
w
Nowym
Roku
i spełnienia marzeń
życzy Redakcja
AS
3
CENTRALNIE
2019/2020
IMPREZY
4
CENTRALNIE
2019/2020
HALLOOWEEN Tekst: Bożena Miś Zdjęcia: Aleksandra Swojnóg W czwartek 31 października 2019 r. na Wydziale Wieczorowym nauczyciele - pan Tomasz Pyrkosz i pani Bożena Miś - zorganizowali wystawę rysunków słuchaczki klasy 2LO Wiktorii Benerat. Wiktoria w swojej twórczości przedstawia bohaterów horrorów i filmów fantasy, temat bardzo dobrze wpisujący się w obchodzone w tym dniu Halloween. Na wystawie zaprezentowano 14 prac z bogatego dorobku Wiktorii, a później słuchacze i nauczyciele mogli jej zadawać pytania.
Wystawę poprzedziło słowo wstępne polonistki Bożeny Miś, która opowiadała o zjawach, strachach i bestiach w literaturze i sztuce, ilustrując swoje wprowadzenie reprodukcjami. Następnie historyk Tomasz Pyrkosz przedstawił wykład o bestiach w mitologii słowiańskiej, ilustrowany prezentacją. Wystawie towarzyszył poczęstunek, podano chipsy i żelki… w kształcie duchów.
5
CENTRALNIE
2019/2020
6
CENTRALNIE
2019/2020
7
CENTRALNIE
2019/2020
SŁUCHACZE W TERENIE
8 LB
CENTRALNIE
2019/2020
STARY KOŚCIÓŁ MIECHOWSKI … na scenie Tekst: Lucyna Barańska Zdjęcia: Lucyna Barańska, Danuta Sokal 24 października słuchacze Wydziału Wieczorowego wraz z polonistkami mgr Bożeną Miś i mgr Lucyną Barańską obejrzeli w Bytomskim Centrum Kultury widowisko „STARY KOŚCIÓŁ MIECHOWSKI” w reżyserii Bogusława Słupczyńskiego, które powstało na podstawie poematu księdza Norberta Bonczyka. Poemat wydany został w 1879 roku, a jego autor zyskał przydomek Homera Górnośląskiego. Wartość dzieła polega na jego dokumentalnym charakterze, ponieważ ks. Bonczyk w swojej śląskiej epopei opisał zwyczaje i cechy śląskiego ludu, a przy tym posługiwał się oryginalnym językiem , w którym odnajdujemy dialektyzmy i zapożyczenia z łaciny, języka niemieckiego, a nawet terminologii górniczej. Dyskusja na temat, czy spektakl się podobał, czy nie, jest raczej bezprzedmiotowa. Po prostu czasem trzeba sięgnąć do korzeni – przecież Miechowice nie leżą od CKU tak daleko.
LB
DS
9
CENTRALNIE
2019/2020
Bo w moim domu słucha się tylko dobrej muzyki … Tekst i zdjęcia: Lucyna Barańska Nie tylko melomani, ale wszyscy ciekawi muzycznych wrażeń mogli uczestniczyć w wyjątkowym wydarzeniu muzycznym. 27 października w kościele pw. św. Barbary w Bytomiu w ramach X ŚLĄSKIEGO FESTIWALU BACHOWSKIEGO odbył się koncert organowy. Jan Sebastian Bach to niemiecki muzyk epoki baroku, uznawany za jednego z największych światowych kompozytorów. Jego „Wielka msza h-moll” jest jednym z największych arcydzieł muzyki chóralnej. 45 osób z rodu Bacha pasjonowało się i trudniło zawodowo muzyką, co Jan Sebastian Bach tłumaczył w oryginalny sposób – „w moim domu słucha się tylko dobrej muzyki …” W kościele św. Barbary kunszt gry na organach zaprezentowali młodzi muzycy: Michał Duźniak, Michał Botor i Karolina Lucja. Koncert zorganizowali: Katedra Organów i Muzyki Kościelnej Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach i Koło Naukowe Organistów. Koncertu organowego wysłuchali zainteresowani tym wydarzeniem słuchacze Wydziału Zaocznego. Muzyka z „najwyższej półki” i duża dawka mistyki na zakończenie pracowitej niedzieli w CKU nie zaszkodzi – o czym przekonywały słuchaczy mgr Lucyna Barańska, mgr Anna Ciepłak i mgr Sabina Krzisińska – Kocot.
10
CENTRALNIE
2019/2020
Kameralny wykład w Muzeum Górnośląskim Tekst i zdjęcie: Lucyna Barańska
Słuchacze Centrum Kształcenia Ustawicznego są częstymi gośćmi w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu, które oferuje zwiedzającym mnóstwo różnorodnych atrakcji. Otwarci na sztukę i kulturę nasi uczniowie biorą udział w tzw. lekcjach muzealnych w Galerii Malarstwa Polskiego, „malują” piaskiem, zwiedzają wystawy stałe i czasowe. Tym razem niewielka, aczkolwiek kreatywna i ciekawa kultury, grupa słuchaczek semestru III LO1 na Wydziale Zaocznym, wzięła udział we wtorek 10 grudnia w kameralnym wykładzie w sali kolumnowej Muzeum Górnośląskiego. Tematem spotkania była „Zima w malarstwie polskim”. O zimowych krajobrazach opowiadała Agnieszka Bartków. Polecamy wykłady otwarte, które cyklicznie odbywają się w Muzeum.
LB
11
CENTRALNIE
2019/2020
MIKSER
12 AS
CENTRALNIE
2019/2020
Narodowe Czytanie Dla takich podziękowań warto było zorganizować w CKU Narodowe Czytanie. Przypomnijmy – w tym roku czytaliśmy wspólnie nowelę H. Sienkiewicza „Sachem”. Ta niezwykła akcja, która promuje czytelnictwo i wiedzę na temat naszej literatury, odbywa się pod patronatem Pary Prezydenckiej i to właśnie Prezydent RP skierował do podmiotów, które zgłosiły swój udział w akcji list, w którym dziękuje za realizację Narodowego Czytania. Właśnie taki list otrzymała biblioteka Centrum Kształcenia Ustawicznego. Księgozbiór Biblioteki wzbogacił się również o pamiątkowy egzemplarz „Nowel polskich” wydanych specjalnie na okoliczność Narodowego Czytania 2019. Serdecznie dziękuję za współtworzenie tegorocznej odsłony akcji Narodowego Czytania, podczas której w przeszło trzech tysiącach miejsc w Polsce i na świecie przeczytaliśmy ponadczasowe utwory Marii Konopnickiej, Elizy Orzeszkowej, Bolesława Prusa, Władysława Stanisława Reymonta, Henryka Rzewuskiego, Brunona Schulza, Henryka Sienkiewicza i Stefana Żeromskiego.
13 AS
CENTRALNIE
2019/2020
Ósme Narodowe Czytanie ukazało niezwykłe bogactwo Państwa pomysłów na wspólną lekturę „Nowel polskich”, a zaangażowanie wszystkich organizatorów w ogromnym stopniu przyczyniło się do jeszcze lepszego poznania klasyki polskiej literatury. Bardzo się cieszę, że te wspaniałe utwory, które wspólnie przeczytaliśmy, połączyły tak wielu Polaków i przyniosło dużo radości czytelnikom w różnym wieku. Dzięki tej lekturze razem odkryliśmy patriotyczne i uniwersalne wartości „Nowel polskich”. Raz jeszcze składam gorące podziękowania Państwu oraz wszystkim osobom, które wsparły akcję Narodowego Czytania i uczestniczyły w jej realizacji. Niech wyrazem mojej wdzięczności będzie dołączony do listu okolicznościowy egzemplarz „Nowel polskich”, wzbogacony ilustracjami przygotowanymi specjalnie z myślą o tegorocznej akcji. Mam nadzieję, że ta publikacja przyniesie Państwu wiele ciekawych refleksji.
14
CENTRALNIE
2019/2020
Wyjątkowy gość w Bytomskim Centrum Kultury Tekst: Lucyna Barańska
22 listopada w Bytomskim Centrum Kultury, w ramach wykładów otwartych na Bytomskim Uniwersytecie Trzeciego Wieku, odbyło się spotkanie na „najwyższym literackim szczeblu”. Dla koneserów literatury i dla sympatyków poezji Wisławy Szymborskiej spotkanie z jej wieloletnim sekretarzem Michałem Rusinkiem to nie lada gratka. Dr hab. nauk humanistycznych Michał Rusinek, pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor wielu publikacji, towarzyszył naszej Noblistce od 1996 r. czyli roku przyznania Wisławie Szymborskiej Literackiej Nagrody Nobla do jej śmierci w 2012 r. Planowo współpraca Wisławy Szymborskiej z Michałem Rusinkiem miała trwać tylko trzy miesiące – zadaniem Pierwszego Sekretarza Pierwszej Damy Poezji Polskiej miała być pomoc w najtrudniejszym dla laureata Nagrody Nobla okresie – od ogłoszenia przyznania nagrody do jej wręczenia. Tymczasem Michał Rusinek towarzyszył Wisławie Szymborskiej jako jej sekretarz 15 lat. O tych niezwykłych latach pracy z niezwykłą poetką i niezwykłym człowiekiem napisał w książce "Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej" wydanej przez Wydawnictwo ZNAK. A ponieważ o Wisławie Szymborskiej napisano i powiedziano już tyle, że nie mam śmiałości dodawać czegoś od siebie, niech przemówią jej słowa i jej teksty, nadzwyczajnie aktualne i nadzwyczajnie wyjątkowe. „Dzisiejszy poeta jest sceptyczny i podejrzliwy nawet – a może przede wszystkim – wobec samego siebie. Z niechęcią oświadcza publicznie, że jest poetą – jakby się tego trochę wstydził. Ale w naszej krzykliwej epoce dużo łatwiej przyznać się do własnych wad, jeżeli tylko prezentują się efektownie, a dużo trudniej do zalet, bo są głębiej ukryte, i w które samemu nie do końca się wierzy… (…)
15
CENTRALNIE
2019/2020
Poeta również, jeśli jest prawdziwym poetą, musi ciągle powtarzać sobie „nie wiem”. Każdym utworem próbuje na to odpowiedzieć, ale kiedy tylko postawi kropkę, już ogarnia go wahanie, już zaczyna sobie zdawać sprawę, że jest to odpowiedź tymczasowa i absolutnie niewystarczająca. Więc próbuje jeszcze raz i jeszcze raz, a potem te kolejne dowody jego niezadowolenia z siebie historycy literatury zepną wielkim spinaczem i nazywać będą „dorobkiem”(… ) Odczyt Noblowski Wisławy Szymborskiej. Zapraszam tak na dobry początek do przeczytania wierszy: Wypadek drogowy, Identyfikacja, Kot w pustym mieszkaniu, Cebula, Nieczytanie, Wieczór autorski, Terrorysta, on patrzy…
https://rzeszow.wyborcza.pl/rzeszow/1,85548,20175055,pypcie-na-jezyku-streszczenie-felieton-michala-rusinka.html?disableRedirects=true
16
CENTRALNIE
2019/2020
Olga Tokarczuk - laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 2018
Fragmenty przemówienia noblowskiego:
AS
(…) moja mama, dała mi coś, co kiedyś nazywano duszą, a więc wyposażyła w najlepszego na świcie czułego narratora. ***
I nawet, jeżeli powiem: „Jestem nieobecna”, to i tak na pierwszym miejscu znajduje się: „Jestem” – najważniejsze i najdziwniejsze słowo świata. *** Spełnione marzenia często nas rozczarowują. 17
CENTRALNIE
2019/2020
Literatura zaczyna się od owego „Dlaczego?”, nawet jeśli mielibyśmy na to pytanie odpowiadać bez przerwy zwyczajnym: „Nie wiem”. Literatura stawia więc pytania, na które nie da się odpowiedzieć przy pomocy Wikipedii, wykracza bowiem poza same fakty i wydarzenia, odwołują się bezpośrednio do naszego ich doświadczenia.
Zalew obrazów przemocy, głupoty, okrucieństwa, mowy nienawiści, rozpaczliwie równoważone są przez wszelkie „Dobre wiadomości”, ale nie są one w stanie ujarzmić dojmującego wrażenia, które trudno jest nawet zwerbalizować: Coś jest ze światem nie tak. To poczucie, zarezerwowane kiedyś tylko dla neurotycznych poetów, dziś staje się epidemią nieokreśloności, sączącym się zewsząd niepokojem.
18
CENTRALNIE
2019/2020
Literatura jest jedną z niewielu dziedzin, które próbują nas przytrzymać przy konkrecie świata, ponieważ ze swej natury jest zawsze „psychologiczna”. Skupia się bowiem na wewnętrznych racjach i motywach postaci, ujawnia ich doświadczenie w żaden inny sposób niedostępne dla drugiego człowieka lub zwyczajnie prowokuje Czytelnika do psychologicznej interpretacji ich zachowań. tylko literatura jest w stanie pozwolić nam wejść głęboko w życie drugiej istoty, rozumieć jej racje, dzielić jej uczucia, przeżyć jej los. ***
Świat umiera, a my nawet tego nie zauważamy. Nie zauważamy, że świat staje się zbiorem rzeczy i wydarzeń, martwą przestrzenią, w której poruszamy się samotni i zagubieni, miotani czyimiś decyzjami, zniewoleni niezrozumiałym fatum, poczuciem bycia igraszką wielkich sił historii czy przypadku. ***
Cieszę się, że literatura cudownie zachowała sobie prawo do wszelkich dziwactw, do fantasmagorii, prowokacji, do groteski i wariactwa. marzą mi się wysokie punkty widzenia i szerokie perspektywy, w których kontekst wykracza daleko poza to, czego moglibyśmy się spodziewać. Marzy mi się język, który potrafi wyrazić najbardziej niejasną intuicję, marzy mi się metafora, która przekracza kulturowe różnice, i w końcu gatunek, który stanie się pojemny i transgresyjny, a jednocześnie ukochają go czytelnicy. ***
Czułość jest tą najskromniejszą odmiana miłości. to ten jej rodzaj, który nie pojawia się w pismach ani w ewangeliach, nikt na nią nie przysięga, nikt się nie powołuje. nie ma swoich emblematów ani symboli, nie prowadzi do zbrodni ani zazdrości. Pojawia się tam, gdzie z uwagą i skupieniem zaglądamy w drugi byt, w to, co nie jest „ja”. 19
CENTRALNIE
2019/2020
Wszyscy zasługujemy na chwilę przerwy… Tekst i zdjęcia: Lucyna Barańska W bibliotece CKU można nie tylko wypożyczać książki, uczestniczyć w warsztatach i wykładach z analizy i interpretacji tekstów kultury, czy oglądać filmy w Klubie filmowym. Biblioteka proponuje też małe formy relaksacyjne. A że na Wydziale Zaocznym sesja egzaminacyjna już się rozpoczęła, słuchaczom należy się chwila na złapanie oddechu. W sobotę 7 XII słuchaczki semestru III LO1 zmierzyły się z układaniem puzzli przedstawiających bytomski rynek. Dwie drużyny, dwie techniki i duża dawka dobrej zabawy. I jeszcze mała ciekawostka – wszyscy wiemy, że puzzle to jedna z najpopularniejszych gier – układanek na świecie. Za prekursora tej zabawy, którą albo się kocha albo nienawidzi, uważany jest John Spilsbury - poddany króla Anglii urodzony w Londynie w 1739 roku. Pierwsze puzzle powstały jako pomoc naukowa Spilsbury był nauczycielem geografii i tworzył wycinanki państw, z których dzieci miały układać mapę świata. Bardzo szybko okazało się, że puzzle są bardzo dobrą pomocą dydaktyczną, chociaż w przygotowaniu pracochłonną. A do biblioteki zapraszamy też na partyjkę szachów!
20
CENTRALNIE
2019/2020
21
CENTRALNIE
2019/2020
REPORTER INFORMUJE 22
CENTRALNIE
2019/2020
Tekst i zdjęcia - Danuta Sokal
Koncert Grażyny Auguścik 13.11.2019 r. w Bytomskim Centrum Kultury odbył się koncert wspaniałego duetu - Grażyna Auguścik i Paulinho Garcia - 3xJazz. W Bytomiu coraz częściej wybrzmiewają dźwięki znakomitych muzyków o światowej sławie. To bardzo cieszy. Przepiękny koncert, na którym usłyszeliśmy piękne, stare i nowe bossa novy. Było lirycznie, melancholijnie, soulowo - po prostu cudnie.
23
CENTRALNIE
2019/2020
Koncert w Sądzie Rejonowym – 14. Gorczycki Festiwal Już 14 rok z rzędu odbywają się koncerty w ramach Festiwalu im. Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego. W tegoroczne edycji zaplanowano 16 koncertów w różnych miastach naszego województwa, w tym trzy w Bytomiu. Byłam na kilku koncertach - poza Bytomiem też - ale tu pokażę małą fotorelację z koncertu w Sądzie Rejonowym w Bytomiu, który odbył się 21.11.2019r. i był najbarwniejszy - z powodu pięknej gry świateł. Muzyka klasyczna znajduje coraz większe rzesze odbiorców i to jest wspaniałe. Koncert LutosAir Quintet, to zespół Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu, a koncert składał się z dwóch części i … bisu.
24
CENTRALNIE
2019/2020
25
CENTRALNIE
2019/2020
26
CENTRALNIE
2019/2020
Wystawa SqArt Gallery
Galeria SqArt Gallery zyskuje coraz większą popularność. A kolejna wystawa w SqArt Gallery, to prace wielkiego polskiego artysty o światowej sławie, Andrzeja Strumiłły.
Malarstwo, grafika, rzeźba, fotografia, poezja - to tylko niewielka część dorobku tego wspaniałego i wszechstronnego artysty. Na wystawie w galerii SqArt Gallery można podziwiać, ale też zakupić, wiele różnorodnych prac pochodzących z prywatnej kolekcji Edyty Wittchen. Wystawa będzie otwarta do 29.02.2019 i może zaspokoić nawet najbardziej wysublimowane gusta.
27
CENTRALNIE
2019/2020
28
CENTRALNIE
2019/2020
XIV Gala Anioła Wolontariatu 05.12.2019 Gala Anioła Wolontariatu wpisała się na stałe w kalendarz bytomskich wydarzeń. Statuetka była wręczana czternasty raz, a osoba, która ją otrzymała, zasłużyła na zaszczytne miano - Anioł Wolontariatu. W tym roku nominowanych było pięć osób. Statuetka została przydzielona jedynemu mężczyźnie w tym gronie, panu Andrzejowi Czerwińskiemu, założycielowi i prezesowi Klubu Honorowych Dawców Krwi PCK „Oskard”. Gala uświetniona była występem uczniów SP nr 51 z Oddziałami Integracyjnymi oraz wychowanków Młodzieżowego Domu Kultury nr 1.
29
CENTRALNIE
2019/2020
30
CENTRALNIE
2019/2020
31
CENTRALNIE
2019/2020
32
CENTRALNIE
2019/2020
Wernisaż wystawy „Zwierzęta przeklęte. Wilk” W Muzeum Górnośląskim 21.11.2019 otwarto wystawę „Zwierzęta przeklęte. Wilk”. Wilk, to piękne zwierzę, które nadal wzbudza w ludziach lęk, strach i niestety nadal jest uważany za szkodnika. A przecież jest zagrożony wyginięciem, objęty ochroną. Warto odwiedzić tą wystawę, żeby dowiedzieć się prawdy o tych mądrych drapieżnikach. Jest sporo czasu, bo wystawa będzie trwać do 29.03.2020r.
33
CENTRALNIE
2019/2020
34
CENTRALNIE
2019/2020
ŚLĄSKI AKCENT
35 LB
CENTRALNIE
2019/2020
PODŹCIE WSZYSCY KU BETLYJCE Tekst: Lucyna Barańska
Zdjęcia: Lucyna Barańska, Piotr Barański
Stajenki, szopki, betlejki … nieodłączny element Świąt Bożego Narodzenia. Według tradycji zawdzięczamy je świętemu Franciszkowi z Asyżu, który w czasie Pasterki odprawianej w lesie po raz pierwszy przedstawił narodzenie Pana w teatralnej formie, wykorzystując prawdziwy żłób i siano. W Polsce niekanoniczne przedstawienia narodzin Jezusa nazywano jasełkami – „jasła” to zagrody pod żłobem, gdzie wyściełano słomę dla zwierząt lub po prostu karmniki dla bydła.
36
CENTRALNIE
2019/2020 Pierwsze figurki jasełkowe pochodzą z XIV wieku i zostały ofiarowane dla kościoła św. Andrzeja w Krakowie przez siostrę króla Kazimierza Wielkiego. Przez kolejne wieki do szopek, które nieraz zajmowały ogromną przestrzeń w kościele, trafiały najróżniejsze figury – obok oczywistych bohaterów Bożego Narodzenia znalazły się wszelkiego rodzaju zwierzęta, pasterze, Trzej Królowie, a nawet śmierć i diabeł. Od XVII wieku w szopkach zadomowiły się elementy narodowe, a następnie regionalne.
W bytomskim kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa przy ulicy Pułaskiego 9 w okresie bożonarodzeniowym można oglądać szopkę ze śląskimi akcentami – w trzypoziomowej konstrukcji znalazła się figura świętej Barbary, górnik w kopalnianym chodniku, ruchome wagoniki przewożące węgiel, obecne w bytomskim krajobrazie obiekty - Szyb Krystyna i wieża wyciągowa w Szombierkach oraz lew, który „pilnuje” bytomskiego Rynku. I jeszcze ciekawostka - kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa mieści się w budynku Towarzystwa Sportowego, który jako sala gimnastyczna i widowiskowo - sportowa został oddany do użytku w 1925 r. Po trzech latach budynek został przejęty przez jezuitów i konsekrowany. Pamiątką po pierwotnych charakterze budynku jest drewniany parkiet – nieodzowny element sali gimnastycznej.
37
CENTRALNIE
2019/2020
38
CENTRALNIE
2019/2020
GDZIE TO JEST?
LB
1.
LB
2. 39
CENTRALNIE
2019/2020
Foto na okładce: Aleksandra Swojnóg
REDAKCJA: Lucyna Barańska (LB) Danuta Sokal (DS) Aleksandra Swojnóg (AS)
KONTAKT mail: biblioteka@cku.bytom.pl tel.: 281-60-76 wew. 41
40 Odp. 1. Sąd Rejonowy w Bytomiu 38. 2. Żabie Doły