Geen opslag. Hopelijk wel landingsbanen.
De voorbije weken onderhandelden we met de werkgevers over een loonakkoord voor 2025-2026. Maar het werd al snel duidelijk: de werkgeversorganisaties hebben geen oren naar een loonsverhoging. En zo bewijst de loonnormwet opnieuw haar rol als saboteur van redelijke en vrije loononderhandelingen. Volgens die loonnormwet is er geen enkele ruimte voor loonopslag. Alleen, dat klopt niet. Doordat de inflatie minder stijgt dan voorzien en door de bijkomende lastenverlaging die de Arizona-regering geeft aan bedrijven (op termijn 1,5 miljard euro, daar is dus wel geld voor) komt er al een loonmarge van zo’n half procent bij voor meer koopkracht. En dat op basis van een loonnormwet vol sjoemelsoftware. En als we correct rekenen, zonder gesjoemel én met verantwoordelijkheidszin, dan is de loonmarge al snel drie procent. Maar de werkgevers kunnen zich dus makkelijk verschuilen achter de nul-procentmarge van
de loonnormwet, een wet waarvan ze zelf de pen vasthielden, onder het goedkeurend oog van toenmalig premier Michel.
Door opnieuw de lonen te blokkeren ontzeggen de Arizona-regering en de werkgevers aan werkende mensen twee keer een verbetering van hun levensstandaard. Een eerste keer direct in uw loon, in wat iedere maand op de rekening komt. Een tweede keer in de sociale bescherming die mensen ermee opbouwen. Want als de brutolonen niet mogen stijgen, ontloopt de sociale zekerheid ook veel inkomsten. En dat op een moment dat de bevolking vergrijst, en er dus extra geld nodig is voor pensioenen en gezondheidszorg. Het gevolg laat zich makkelijk raden: ‘we moeten besparen op de pensioenen en de zorg’. Het getuigt allemaal van weinig respect voor de mensen die dit land iedere dag doen draaien. En dat voor een zelfverklaarde ‘regering voor de werkende mensen’.
Een klein lichtpuntje is dat het regeerakkoord stelt om het plafond van de maaltijdcheques te verhogen, eerst tot 10, dan tot 12 euro. Maar, u raadt het al, ook dat zien de werkgevers niet zitten. En dus hebben we in deze nog niet veel initiatief gezien van de werkgeversgezinde regering. Het ACV dringt er daarom op aan dat die verhoging nog in 2025 doorgevoerd wordt. Niet dat maaltijdcheques ideaal zijn. Het is niet omdat het wettelijk plafond verhoogt dat u in uw bedrijf of sector ook hogere maaltijdcheques zal krijgen. Veel mensen hebben trouwens niet eens maaltijdcheques. Als u ziek of tijdelijk werkloos bent, heeft u ook geen recht op maaltijdcheques. Ze tellen ook niet voor de berekening van uw pensioen. En maaltijdcheques dragen ook niet bij aan de financiering van pensioenen of gezondheidszorg. Maar het is beter dan niets.
Gelukkig is het niet alleen kommer en kwel in het sociaal overleg. We hopen om in de
Nationale Arbeidsraad een akkoord met de werkgevers te kunnen sluiten over het behoud van landingsbanen mét een uitkering vanaf 55 jaar. Minister van werk Clarinval (MR) wil die landingsbanen afschaffen. Maar als we samen met de werkgeversorganisaties aan de regering zouden kunnen adviseren om deze landingsbanen toch te behouden, dan verwacht ik dat de regering, die het vaak heeft over sociaal overleg, daar oren zal naar hebben. Dat is het minste wat ze kunnen doen voor mensen die op het einde van hun zware loopbaan naar wat ademruimte snakken.
Ann Vermorgen, voorzitter ACV
OPLEIDING
Demir maakt avondonderwijs duurder
Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) verhoogt de tarieven van opleidingen in het avondonderwijs. Tot nog toe bleven de inschrijvingskosten daarvoor erg democratisch, zo’n 1,5 euro per lestijd. Dat bedrag verdrievoudigt bijna in de meeste gevallen. Enkel opleidingen tot zogenaamde knelpuntberoepen worden goedkoper. Voor ‘gewone beroepsopleidingen’ is er een stijging met vijftig procent. Ook het sociaal tarief valt weg.
‘De voorgestelde maatregelen betekenen een financiële drempel voor levenslang en levensbreed leren in Vlaanderen’, klinkt het bij de Vlaamse Onderwijsraad. Dat vloekt met de ambitie om levenslang leren te stimuleren en een rijk opleidingsaanbod te creëren, waarin mensen zich vrij kunnen ontwikkelen. Nochtans een voornemen van de Vlaamse regering.
BORSTVOEDINGSPAUZE
‘Geef mensen de kans om te blijven evolueren. Voor zichzelf, hun werk, en de samenleving’, doet Christophe Van Landuyt, werknemer en werknemersafgevaardigde bij zuivelbedrijf Inex, een open oproep aan minister Demir. In het avondonderwijs volgt hij Duitse les.
‘Geen hobby, maar een concrete stap richting een bredere professionele inzetbaarheid’, zegt hij. Zijn inschrijvingskosten stijgen binnenkort van 205 naar 485 euro.
‘Heel wat jonge werknemers hebben spijt dat ze vroeger hun schoolcarrière niet ernstiger namen’, ziet Van Landuyt. ‘Nu willen ze hun toekomst in eigen handen nemen en zich bijscholen. Opleiding, bijscholing en het verwerven van nieuwe competenties mogen geen voorrecht zijn voor wie het zich kan permitteren.’
Ook vroedvrouwen mogen voortaan attesten afleveren
Eind mei werd in de Nationale Arbeidsraad de cao borstvoedingspauzes gewijzigd. Wie borstvoeding geeft en het recht op borstvoedingspauze wil inroepen, kan dat bewijzen ofwel met een medisch attest afgeleverd door de arts, een attest van Kind en Gezin of een attest van een vroedvrouw.
Moeders hebben tot negen maanden na de bevalling tijdens het werk recht op deze pauzes om borstvoeding te geven of melk af te kolven. Als je vier uur per dag werkt, mag je een halfuur pauze nemen. Wie minstens zeven en een half uur werkt, mag een uur pauzeren per dag (of twee keer een halfuur).
Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen jennifer.lavers@acv-csc.be - 02 244 32 81 ¬ Verantwoordelijke uitgever Bart Vannetelbosch ¬ Redactie Djorven Ariën, Simon Bellens, Nils De Neubourg, Lies Van der Auwera, Dominic Zehnder, Lieven Bax, Sim Geerts, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen ¬ Hoofdredactie An-Sofie Bessemans, Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten
6 op de 10 ondernemingen niet in orde met asbestregels
58 procent van de gecontroleerde ondernemingen voldoet niet aan de verplichtingen rond een asbestinventaris. Dat blijkt uit cijfers van de Arbeidsinspectie die Visie opvroeg. Nochtans leidt asbest tot een van de meest voorkomende beroepsgerelateerde kankers.
¬ Tekst An-Sofie Bessemans
¬ Foto ID/Herman Van den Boom
Michiel* werkt in een laboratorium. ‘Achteloos liet mijn werkgever in onze werkoppervlakken gaten aanbrengen voor kabels. Ik maakte me zorgen over het stof dat vrijkwam.’ Niet onterecht, zo bleek achteraf. Onderzoek op Michiels werkvloer wees uit dat asbest was vrijgekomen. Na blootstelling aan UV-straling is blootstelling aan asbest de meest voorkomende oorzaak van beroepsgerelateerde kankers.
Verplichte inventaris
‘Wie asbestvezels inademt, loopt risico op longziekten of asbestkanker. Daarom is
Wat is asbest?
de asbestinventaris op elke werkvloer wettelijk verplicht’, weet Kris Van Eyck van de dienst onderneming van het ACV.
‘Veel ondernemingen zijn zich niet bewust van de mogelijke aanwezigheid van asbest. Je ziet het immers niet met het blote oog. Misschien gaat het enkel om vloerbekleding, een technische ruimte in de kelder of een dak. Maar asbest kan vrijkomen bij slijtage of bij werkzaamheden. De jaarlijkse update van de inventaris herinnert jezelf en wie eventueel werken komt uitvoeren aan de risico’s. Preventie moet centraal staan.’
Asbest is een grondstof die veel in bouwmaterialen werd verwerkt. Blootstelling eraan kan long(vlies) kanker veroorzaken, maar ook andere kankers. 1 op de 3 mensen die longvlieskanker krijgen, werkte trouwens niet in de asbestindustrie, maar is omgevingsslachtoff er. Al werd in 1998 de productie ervan verboden, toch zijn er jaarlijks nog zo’n 400 overlijdens die aan asbest kunnen worden gerelateerd in ons land. Dat cijfer wordt waarschijnlijk onderschat.
Asbest verwijderen in een gebouw of woning in Vlaanderen is vandaag niet verplicht. Maar als asbest bij werken bloot komt te liggen of als het asbestmateriaal in slechte staat is, moet het veilig worden verwijderd. Vlaanderen wil tegen 2040 ‘asbestveilig’ zijn. Het asbestattest en de asbestinventaris spelen daar een belangrijke rol in.
Om de 30 jaar controle
De dienst Arbeidsinspectie van de FOD Werkgelegenheid laat weten dat de wettelijke verplichtingen rond de asbestinventaris systematisch bevraagd worden tijdens de basisinspectie van ondernemingen.
Maar dat kan Van Eyck weinig sussen: ‘Ondernemingen worden spijtig genoeg door het gebrek aan inspecteurs gemiddeld slechts één keer om de 30 jaar gecontroleerd. Werknemersvertegenwoordigers kunnen het gevaar wel benoemen, maar zonder controle is er geen naleving.’
Dat laatste wordt gestaafd door cijfers van de Arbeidsinspectie die Visie opvroeg. Uit een steekproef bij 3.060 ondernemingen blijkt dat 58 procent van de gecontroleerde ondernemingen niet of niet volledig in orde was. ‘Het valt op dat vooral in de kleinere ondernemingen zonder gespecialiseerde preventieadviseur een asbestinventaris vaker niet dan wel kan worden voorgelegd’, klinkt het bij de FOD. In ondernemingen met minder dan twintig werknemers waar de werkgever zelf als preventie-adviseur kan optreden, is maar liefst 64 procent van de ondernemingen niet in orde. ‘Vaak
ontbreekt het daar aan kennis van de wetgeving’, meent Van Eyck. ‘De externe diensten voor Preventie en Bescherming zouden daarbij de nodige ondersteuning moeten bieden.’ Maar bij grotere ondernemingen, waar een opgeleid preventie-adviseur aan boord moet zijn, blijkt nog steeds 36 procent in gebreke. ‘Schuldig verzuim’, oordeelt Van Eyck.
Jan Buyens van Asbestspotter, die in ondernemingen, scholen en bij particulieren als erkend asbestdeskundige langsgaat, schat dat misschien een kwart van de bedrijven in orde is. ‘Dan heb ik het slechts over de inventaris, en nog niet eens over beheersmaatregelen en opvolgingsplannen. Asbesthoudende toepassingen zoals branddeuren, plafondpanelen, leidingisolatie ... houden vaak een groot risico in. Maar zelfs al is de werkgever op de hoogte, dan zien ze er vaak nog geen prioriteit in.’
Strengere normen
Federaal secretaris van ACVBIE Dirk Coninckx erkent dat de regelgeving er is, maar dat de praktijk beter
¬ Tekst Nils De Neubourg Geschatte hoeveelheden asbesthoudende materialen in Vlaamse gebouwen
De regering-De Wever schrapt tot 2030 in alle stilte de zogenaamde ‘welvaartsbonus’. Dat is een wettelijke pensioenverhoging bedoeld om de koopkracht van oudere pensioenen te beschermen. Ruim 1,6 miljoen gepensioneerden en honderdduizenden langdurig zieken verliezen daardoor geld.
STIEKEM BESPAARD
moet. ‘Er zijn federale en Vlaamse regels, maar bouwfirma’s steken heel vaak de regiogrenzen over.’ Hij juicht dan ook toe dat de Belgische wetgever Europese richtlijnen wil omzetten in nationale wetgeving: eind dit jaar zal de maximale hoeveelheid asbest waaraan een medewerker blootgesteld mag worden tien keer lager liggen dan nu.
Over de naleving is hij kort: ‘Aannemers zijn op de hoogte. Wie de wet overtreedt, gedraagt zich crimineel. We blijven drukken op sensibilisering van werkgevers –preventieadviseurs voelen al te vaak een grote druk om de ogen te sluiten – en op handhaving.’
Daarnaast heeft hij nog een boodschap voor het grote publiek: ‘Ook in woningen vormt asbest een risico. Ga niet zomaar koterijen afbreken of werken uitvoeren. Het is niet voor niets dat een asbestattest verplicht is gemaakt bij de verkoop van woningen en andere gebouwen.’
* Michiel is een schuilnaam.
De welvaartsbonus werd in 2007 ingevoerd om oudere pensioenen mee te laten groeien met stijgende lonen en prijzen. Sinds 2009 werd de bonus niet meer uitgekeerd, omdat er met de ‘welvaartsenveloppe’ een vergelijkbaar alternatief kwam. Nu bespaart de regering fors op die enveloppe, maar ze heractiveert de bonus niet. Gepensioneerden verliezen dus twee keer.
Voor een brutopensioen van 1.500 euro betekent dat bruto jaarlijks 720 euro minder. Hogere pensioenen verliezen zelfs nog meer. Die besparing is opmerkelijk, omdat ze geen deel uitmaakte van het regeerakkoord. ACV noemt het een verborgen besparing die direct de koopkracht van kwetsbare groepen raakt. Bovendien gebeurt het bovenop eerder aangekondigde maatregelen: pensioenen zullen voortaan twee maanden later geïndexeerd worden, met zelfs een gedeeltelijke indexering bij de hogere pensioenen, naast andere geschrapte rechten.
Volgens het ACV zullen ruim een miljoen gepensioneerden getroffen worden na vijf jaar pensioen. Daarnaast verliezen meer dan 600.000 mensen de verhoging op hun vijftiende pensioenjaar. Ook langdurig zieken worden getroffen. Bijna 39.000 langdurig zieken missen dit jaar hun verhoging, en dat aantal groeit tot ongeveer 238.000 tegen 2030. Daarmee wil de regering in totaal 380 miljoen euro besparen.
Het ACV noemt de ingreep ‘juridisch twijfelachtig’ en wijst erop dat dit beleid vooral ten koste gaat van mensen met kleine inkomens. De vakbond roept de regering dringend op zich aan de wet te houden en de afgesproken welvaartsverhogingen alsnog uit te voeren.
Achtergrond. Steeds meer alleenstaande ouders komen moeilijk rond
‘Ik heb een goede baan, toch haal ik nauwelijks het einde van de maand’
Slechts zes keer komt het woord ‘alleenstaande’ voor in het regeerakkoord. Toch heeft die groep steeds meer moeite om alle eindjes aan elkaar te knopen. Wie kinderen heeft, lijkt dubbel getroffen. Zijn alleenstaande ouders een blinde vlek in het beleid?
¬ TEKST Lies Van der Auwera en Simon Bellens
¬ FOTO’S Maarten De Bouw en Wouter Van Vooren
Als mijn vrienden op restaurant gaan, zeg ik altijd dat ik wel kom voor een drankje nadien. Ik kan het simpelweg niet meer betalen.’ Aan het woord is de 46-jarige Ann Selhorst, leerkracht en moeder. Haar financiële situatie veranderde op enkele jaren tijd grondig. Ze staat alleen in voor de opvoeding van haar dochter en sindsdien gleed haar financiële situatie af van gezond naar eindjes aan elkaar knopen. ‘Sparen lijkt geen optie meer, het is krabben op het einde van de maand. Zodra er een onverwachte uitgave komt, zoals een herstelling, zit ik in de rat s.’
De komst van haar dochter deed Ann noodgedwongen beslissen om minder te werken. Een voltijdse baan combineren met alleenstaand ouderschap zonder een vader in de buurt, bleek een onhaalbare kaart. Vier vijfde werken dan maar. ‘Niet om een dagje thuis te zijn, wel om die vrije uren te spreiden
Vroeger had ik veel vrienden en ging ik vaak weg. Nu kom ik niet meer buiten.
¬ CELINE MEYFROET
over de hele week. Zo kan ik mijn dochter van de kleuterschool ophalen, boodschappen doen en koken. Anders haal ik het niet. Maar het betekent een flinke hap uit mijn loon.’
Daar komt schaamte bij kijken, zegt ze. Maar ook frustratie en woede. ‘Hoe kan het dat zelfs mensen met een goed inkomen moeten vechten om financieel overeind te blijven? We doen nochtans alles zoals het hoort.’
Dat de regering-De Wever recent besloot om de lonen van het overheidspersoneel trager te indexeren, raakt een gevoelige snaar: ‘Voor mij maakt dat een groot verschil.’
Open brief
Samen met haar collega Kim De Weerdt schreef Ann een open brief over de obstakels waarop alleenstaande ouders botsen. ‘Sinds mijn scheiding is mijn financiële situatie er enorm op achter-
uit gegaan’, zegt Kim, die twee kinderen in co-ouderschap opvoedt. ‘We verdienen nog net te veel om in aanmerking te komen voor steun, maar houden te weinig over om ademruimte te voelen.’
Omdat inkomenssteun snel wordt afgebouwd als het loon stijgt – de zogenaamde promotieval – zitten inkomens in de middenmoot al snel met een probleem, legt Maarten Gerard, hoofd van de ACV-studiedienst, uit. ‘We moeten de inkomensgrenzen voor bijvoorbeeld een sociaal energietarief of verhoogde kinderbijslag optrekken, en de steun geleidelijker afbouwen.’
Bovendien blijft het beleid sterk gericht op het klassieke tweeverdienersmodel, klagen de briefschrijvers aan. Toch leven steeds meer mensen in een niet-klassieke gezinsvorm. Inmiddels zijn meer dan een derde van alle huishoudens in België éénpersoonshuishoudens. Ann: ‘Kinderopvang, de
Zodra er een onverwachte uitgave komt, zit ik in de rats.
¬ANN SELHORST
¬ MAARTEN GERARD
Veel alleenstaande ouders werken noodgedwongen deeltijds. Dat straft de federale regering nu rechtstreeks af.
huur of een hypotheek, het kadastraal inkomen, energierenovaties, eten, schoolkosten, verzekeringen … en dat allemaal met één inkomen in plaats van twee.’
De regering doet volgens Gerard alsof mensen hun loopbaan volledig vrij kiezen. ‘Maar veel alleenstaande ouders werken noodgedwongen deeltijds om het werk met de zorg voor hun kinderen te kunnen combineren. Dat straft de federale regering nu rechtstreeks af.’
Dat beaamt Celine Meyfroet (46), huishoudhulp en moeder van een tweeling. ‘Ik voer een dagelijkse strijd. Al acht jaar ben ik alleenstaand, maar door de stijgende kosten is het de laatste twee jaar financieel extreem moeilijk. Recent ging ik minder werken, ik zat volledig tegen mijn grenzen aan. Ik was doodop. Financieel een harde dobber, maar ik kon niet anders. Mijn dochter heeft nood aan intense begeleiding voor schoolwerk. Dat vraagt ontzettend veel energie.’
Pensioen
Is het leven dan enkel nog betaalbaar met twee inkomens? ‘Die vraag is de pijnlijke kern van het debat’, stelt Maarten Gerard. ‘Daarenboven vergroot de Arizona-regering de kloof met haar pensioenbeleid. Zo betalen mensen twee keer. Ze kunnen minder verdienen tijdens hun loopbaan en de strengere loopbaanvoorwaarden voor het pensioen benadelen hen nadien.’
Die bui voelt Kris Holsters (57) al hangen. Hij woont samen met zijn veertienjarige zoon in Menen. Na de scheiding verbleef de jongen tot zes jaar geleden nog met zijn oudere zus bij hun moeder. ‘Maar voor haar was dat financieel lastig en de scheiding woog zwaar op hem. Sindsdien woont onze zoon bij mij en onze dochter bij haar. Gelukkig komen we nog goed overeen.’
Kris is hoofd magazijn in een textielbedrijf en heeft naar eigen zeggen een meer dan behoorlijk loon. ‘Vroeger misschien voldoende om tot de goede middenklasse te behoren, maar die tijd is voorbij. Het lukt om alle kosten te dragen, maar ik moet keuzes maken. Een reis of op restaurant gaan, zit er niet in. Dan geef ik mijn zoon liever de kans om mee te gaan op vakantiekamp. Je bespaart op je eigen sociaal leven.’
Om alle kosten te dragen, moet ik keuzes maken. Je bespaart op je eigen sociaal leven.
¬ KRIS HOLSTERS
Over een goede vijf jaar zal Kris recht hebben op zijn pensioen. ‘Maar zolang ik gezond ben, zal ik blijven werken. Niet omdat ik er zoveel zin in heb, maar omdat ik bang ben dat ik met mijn pensioen niet rondkom. Het is niet makkelijk om iets opzij te zetten.’ Ook om ziek te worden zit de schrik erin: ‘Er mag gewoon niets gebeuren.’
‘Onlangs kreeg ik een brief dat ik geen laptop meer kan huren van de school, maar er zelf een moet aanschaffen. Dat is gemakkelijk vijfhonderd euro.’ Minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) maakt immers korte metten met het gratis-laptopbeleid van haar voorganger en partijgenoot Ben Weyts.
Schaamte
‘Ik voel schaamte over mijn financiële situatie’, vertelt Celine. ‘Eerst betaal ik alle belangrijke zaken, dan kan ik kijken of er iets nog overblijft. Vroeger had ik veel vrienden en ging ik vaak weg. Nu kom ik niet meer buiten. Dat zijn misschien luxezaken, maar ik voel me gevangen in een sociaal isolement.’
Tot je dienst
PENSIOEN
Wat met mijn opgebouwd verlof en vakantiegeld?
Je pensioen staat voor de deur, maar hoe zit dat dan met je opgebouwde vakantiedagen en vakantiegeld als je stopt met werken? Verlies je dat allemaal? Geen zorgen: alles wat je aan vakantiedagen en vakantiegeld hebt opgebouwd met werken, krijg je nog uitbetaald nadat je met pensioen gaat. Ben je arbeider, dan gebeurt dat via de Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie (RJV) of de vakantiekas van jouw sector. De betalingen door RJV en vakantiefondsen vinden elk jaar plaats in de maanden mei en juni. Als bediende krijg je meestal een eindafrekening via je werkgever of sociaal secretariaat. Dat geld ontvangen bedienden doorgaans kort nadat ze met pensioen gaan.
Maar ook daarna ontvang je als gepensioneerde nog vakantiegeld via de Federale Pensioendienst (FPD). Toch kan het even lijken alsof je iets mist, want dat vakantiegeld komt er pas vanaf het tweede volledige kalenderjaar na je pensioen. Dit betekent concreet: ga je bijvoorbeeld in oktober 2025 met pensioen, dan krijg je in mei 2026 geen vakantiegeld via de FPD. Je ontvangt het pas in mei 2027 voor het eerst.
Met die wachttijd wordt vermeden dat er twee keer vakantiegeld wordt betaald voor dezelfde periode, eerst via je werk en kort daarna via je pensioen. Vanaf dat tweede jaar ontvang je elk jaar in mei een bedrag dat afhangt van jouw pensioensituatie. In 2025 gaat het maximaal om 1.494,18 euro bruto voor een gezinspensioen en 1.195,34 euro bruto voor een alleenstaanden- of overlevingspensioen. Je verliest dus geen vakantiegeld bij pensionering, maar er is een overgangsjaar waarin je even moet wachten tot de Federale Pensioendienst het overneemt.
MENSENKETTING
Rode lijn voor Gaza
Een brede coalitie van vakbonden, middenveldorganisaties en ngo’s roept iedereen op om op zondag 15 juni op straat te komen tegen het burgergeweld in Gaza. Er wordt een mensenketting gevormd als Europees protest aan de vooravond van de VN-top over Palestina die op 17 juni van start gaat. Aan de deelnemers wordt gevraagd iets roods te dragen of mee te nemen, om de grens te symboliseren die niet mag worden over schreden zonder dat er een sanctie op volgt.
~ De mars vertrekt op zondag 15 juni om 14 uur aan station Brussel-Noord.
Vacatures
Het ACV zoekt
• Adviseur openbare sector – Schaarbeek
• AI-veranderingscoördinator – Schaarbeek www.hetacv.be/jobs
FEITEN
De geschiedenis van Recticel begint in 1778 met de productie van buskruit in Wetteren. In 1952 koopt het bedrijf een licentie van Bayer voor de productie van polyurethaanschuim. Dat vertaalt zich vandaag in isolatieplaten die je kunt kopen via de bouwhandel en in doe-het-zelfzaken. Recticel telt zeven productievestigingen in de Europese Unie. In Wevelgem produceren 113 arbeiders en 96 bedienden jaarlijks 1.200.000 m³ isolatieplaten voor de inlandse, Nederlandse en Poolse markt.
Isolatieplaten van Recticel
Zo goed mogelijk isoleren met zo weinig mogelijk ruimteverlies, daar weten ze bij Recticel alles van. Wie zijn huis isoleert, begint het best bij het dak, en let op het formaat, de dikte en de sponning van de isolatieplaten. Met de klimaatdoelstellingen en de hoge energieprijzen die top of mind zijn, wordt hier aan de toekomst gewerkt, en ook aan oplossingen om zoveel mogelijk materiaal te hergebruiken.
¬ Tekst An-Sofie Bessemans ¬ Foto Wouter Van Vooren
Bjorn Lizy (45), laborant
‘Ik werk hier al zeventien jaar. Dat is te danken aan de loonvoorwaarden en de doorgroeimogelijkheden. Ten opzichte van vroeger is het tempo wel verviervoudigd.’
Hans Legein (59), heftruckchauffeur
‘Mijn gezondheid maakt dat ik enkel nog met de vorkheftruck werk. Ik heb veel fysiek werk geleverd in mijn leven, lange dagen gemaakt met veel overuren, ook op zaterdagen. Het is een luxe om vandaag op vier kilometer van het werk te wonen. En dat er veiligheidskledij en koffie is, al zou dat geen luxe mogen zijn.’
Johan Desmadryl (58), laborant
‘Sinds het bedrijf op de beurs is, is de druk wel gestegen. Niet alle vertrekkende collega’s worden opgevolgd. Er is een toegenomen vraag naar isolatie, maar ook meer concurrentie.’
Valerie Detavernier (45), insteller en eindafwerking
‘Belangrijk voor mij is dat er geen weerstand is tegen de opname van tijdskrediet. De werkgever toont zich ook flexibel als je kind ziek is.’
Vladimir Decroix (37), instrumentist
‘Vroeger was het ondenkbaar dat bedienden hier gesyndiceerd zouden zijn. Je merkt dat de jongere generatie mondiger is. Met de werking hebben we een hospitalisatieverzekering voor heel het gezin en een plan voor bril en tanden verkregen, net als maaltijdcheques, een anciënniteitsvergoeding en -dagen. De Europese ondernemingsraad werkt ook goed: via sociale media maken we veel sneller contact, en kunnen we veel korter op de bal spelen.’
JEUGDBOEK
KIMIA, IN HET HART VAN CONGO
Hoe leer je kinderen en jongeren bij over de koloniale geschiedenis van België en Congo?
Sandrine Ekofo en Benjamin Goyvaerts vertellen het verhaal van Kimia, die opgroeit in Congo en zes jaar is wanneer er ‘witte geesten aankomen in het dorp’. Dat zorgt voor een ontroerend verhaal, aangevuld met tal van boeiende wetenswaardigheden over Congo en met prachtige illustraties van Shamisa Debroey. ‘Onze koloniale geschiedenis is nog te vaak onbekend terrein’, vertelt Ekofo. ‘Toch verdient die pijnlijke periode een plaats in ons collectieve geheugen.’
Toxic Town
Wie het vorige nummer van Visie gelezen heeft, weet dat er nog heel wat werk is om vruchtbaarheidsrisico’s op het werk –voor vrouwen én mannen – in kaart te brengen. In het Engelse stadje Corby kwamen in de jaren ‘80 en ‘90 bovengemiddeld veel kinderen met geboorteafwijkingen ter wereld. Dat bleek het gevolg van grove nalatigheid van de lokale staalfabriek en het gemeentebestuur. Tientallen moeders van de stad verenigden zich tegen de stad in een slopende en opzienbarende rechtszaak. De beklijvende miniserie
Toxic Town vertelt hun verhaal.
~ Toxic Town is te zien op Netflix
FIETSVAKANTIE
Toerisme Vlaanderen en de provinciale toerismediensten creëerden negen ‘icoonfietsroutes’ langs iconen in het landschap en over fietsvriendelijke wegen met duidelijke wegwijzers. Ideaal voor een fietsvakantie in Vlaanderen. Van de kust tot de Maas, door de rustige Kempen of via bruisende kunststeden, over heuvels of vlak langs de Schelde. Voor ieder wat wils, in routes van 63 tot maar liefst 962 kilometer, heel Vlaanderen rond. Je kunt zelf kiezen in welke richting je ze aflegt en waar je wilt starten of aankomen.
~ www.icoonfietsroutes.be
De Belg is luier dan andere Europese werknemers
Ondanks de beweringen van Voka-econoom Bart Van Craeynest, zijn Belgische werknemers niet ‘luier’ dan andere Europeanen. We werken zelfs gemiddeld meer dan werknemers in onze buurlanden.
Voka-hoofdeconoom Bart
Van Craeynest was in Het Nieuwsblad niet mals voor de werkethiek van de Belgen. Volgens onderzoek van het Duits Instituut voor economisch onderzoek zouden de Belgen de ‘luiste Europeanen’ zijn. We zouden het laagste aantal werkuren presteren per jaar, toch wanneer je het totaal aantal gewerkte uren deelt door het aantal Belgen op actieve leeftijd. ‘Er zijn te veel arbeidsongeschikten, we gaan te vroeg met pensioen, redelijk veel mensen werken deeltijds of stoppen tijdelijk met werken, qua wettelijke en extralegale vakantiedagen mogen we absoluut niet klagen, en ga zo maar door’, klaagt Van Craeynest in de krant.
Maar wanneer gekeken wordt naar gewerkte uren per werkende Belg, dan stijgt ons land al behoorlijk in de rangschikking boven onze buurlanden uit. Zo werken we volgens de recentste cijfers gemiddeld meer dan Nederlanders, Duitsers en Fransen. Toch blijft de Voka-econoom erop wijzen dat dat nog steeds onder het gemiddelde van de OESO-landen is. Die vergelijking is op zijn minst dubieus te noemen. Van Craeynest vergelijkt België immers met landen als Mexico en Zuid-Korea, waar extreem lange werkdagen normaal zijn en sociale bescherming minimaal.
Bovendien zijn de cijfers over het gewerkte aantal
uren die de Voka-econoom aanhaalt om zijn punt te maken weinig relevant. De beste graadmeter voor productiviteit is volgens experts – én de OESO zelf – de verhouding tussen het gewerkt aantal uur en het bruto binnenlands product. Daarmee wordt weergegeven hoeveel elk werkuur opbrengt. In die ranglijst blijft België jaar na jaar aan de top prijken. Van de EU-landen moeten we enkel Ierland en Luxemburg laten voorgaan. Een Belgische werknemer brengt dus veel meer op dan de landen waar we volgens Van Craeynest een voorbeeld aan moeten nemen. België haalt zelfs 136 procent van het EU-gemiddelde aan arbeidsproductiviteit per gewerkt uur.
Krijg ik verlof als ik huw of ga samenwonen?
Ga je binnenkort trouwen of beslis je om wettelijk samen te wonen? Dan vraag je je misschien af of je voor zo’n belangrijke gebeurtenis extra verlof krijgt op het werk. Als je trouwt, krijg je in ieder geval twee dagen betaald verlof, het zogenaamde klein verlet. Die dagen moet je opnemen in de week van het huwelijk of de week erna; je mag ze spreiden, maar elke dag moet wel binnen die wettelijke periode vallen. Dat maakt het bijvoorbeeld handig om een dag te gebruiken voor het burgerlijk huwelijk en een voor een eventueel trouwfeest of religieuze dienst. Ook als je vroeger al trouwde, krijg je opnieuw twee verlofdagen bij een volgend huwelijk.
Die twee dagen klein verlet zijn het wettelijke minimum. Sommige sectoren of bedrijven doen daar nog iets bovenop. Kijk na of er in jouw arbeidsreglement of cao meer verlofdagen voorzien zijn, want je hebt altijd recht op de gunstigste regeling.
Ga je wettelijk samenwonen, dan zit het anders. Wettelijk samenwonenden hebben in veel werksituaties dezelfde rechten als gehuwden, bijvoorbeeld bij ziekte of overlijden van een familielid. Maar voor het moment van officieel samenwonen zelf voorziet de wet geen extra verlof. Tenzij je sector of bedrijf uitzonderlijk iets anders bepaalt, krijg je dus geen extra dagen bij de start van het wettelijk samenwonen.
Hoe regel je dat verlof praktisch? Bezorg het attest van je huwelijk of – als het in jouw geval wel recht geeft op verlof – van de samenwoonverklaring aan je werkgever. Wil je de verlofdagen buiten de wettelijke periode opnemen, dan kan dat alleen als je werkgever akkoord gaat. Bespreek het dus tijdig, zodat je precies weet waar je aan toe bent en rustig kunt genieten van de bijzondere dag(en).
Nathalie Diesbecq, Juridisch expert ACV
© JAMES ARTHUR
Interview. Luc en Jean-Pierre Dardenne, sociale filmmakers met een gouden rand
‘Wie
buitengesloten wordt brengen wij voor de lens’
Luc en Jean-Pierre Dardenne
• Waalse broers en filmmakers
• Bekend van onder meer Rosetta, L’Enfant en Le gamin au vélo
• Gelauwerd met tweemaal de Gouden Palm op het filmfestival van Cannes
Een derde Gouden Palm in Cannes hebben ze gemist, maar dat de broers en filmmakers Dardenne niet inboeten aan klasse, blijkt ook weer uit Jeunes mères, een aangrijpende film over tienmoeders. ‘Door de sterke cultus van het individu lijkt het bijna zwak om een ander nodig te hebben.’
¬ Tekst Lies Van der Auwera ¬ Foto Johannes Vande Voorde
van verschil. Je moet rekening houden met dat kleine levende wezentje. En we werden er allemaal goedgezind van.’
Is er vandaag in de werkelijkheid minder mededogen voor jullie personages?
LUC ¬ ‘We groeiden op in een dorp vlakbij Seraing (Luik, red.), bekend om zijn zware industrie, vooral staal en metaal. In onze jeugdjaren was Seraing een bruisende en volkse stad.’
JEAN-PIERRE ¬ ‘Eind jaren ‘70 sloeg dat om: de industrie had haar deuren gesloten, winkels en cafés waren toe, straten leeg, huurprijzen gekelderd. Toch voelde je nog een onderstroom van solidariteit, een restant uit de jarenlange arbeidersbeweging. Daar ligt de kiem van inspiratie voor onze films.’
Komen jullie zelf uit een arbeidersgezin?
LUC ¬ ‘In onze straat waren wij de enige bediendenfamilie. Vader was industrieel tekenaar, en we hadden één kamer extra in ons huis, maar al onze vrienden kwamen uit arbeidersgezinnen. We hadden geen geld om een camera te kopen. We gingen dus eerst werken in de kerncentrale van Tihange, toen in opbouw. Ons idee was simpel: we sprokkelden verhalen in de buurt, vaak over onrecht of verzet. In het weekend daarop toonden we die documentaires in een zaaltje in de buurt. Dat deden we zo’n twee tot drie jaar.’
LUC ¬ ‘Eigenlijk is het heel simpel: les gens qui sont mis dehors, on les met dedans Wie in de realiteit wordt buitengesloten, plaatsen wij in ons kader. De 17-jarige Rosetta (uit de gelijknamige film waarmee ze hun eerste Gouden Palm wonnen, red.) bijvoorbeeld woont op een camping met haar moeder, in een armzalige situatie. Niemand ziet of kent haar situatie. Op de camping draagt ze altijd haar laarzen, maar daarbuiten draagt ze steevast een ander paar schoenen. Enkel zij weet dat. Die eenzaamheid, dat interesseert ons.’
Opvallend is dat jullie altijd kiezen voor een hoopvol einde.
JEAN-PIERRE ¬ ‘Oh ja, dat hebben we zien veranderen. De brutale toon van rechtse partijen over mensen die hulp nodig hebben hoor je vandaag heel openlijk. Ze zeggen er in een adem bij dat die hulp moet stoppen. Want – zo beweren ze – dat mensen hulp nodig hebben, komt net door die steun.’
De brutale toon van rechtse partijen over mensen die hulp nodig hebben hoor je vandaag heel openlijk. Ze zeggen er in een adem bij dat die hulp moet stoppen. Want – zo beweren ze – dat mensen hulp nodig hebben, komt net door die steun.
¬ JEAN-PIERRE DARDENNE
LUC ¬ ‘Dat klopt. Mensen zeggen vaak dat onze films zo zwaar zijn. Tegelijk zitten ze vol hoop. We beseffen dat er tienermoeders zijn die niet uit de ellende geraken. Filmmaken geeft ons de vrijheid om die strijd te tonen. In Jeunes mères zien we hoe meisjes worstelen met naar school gaan en zichzelf staande houden, terwijl ze in hun eentje de verantwoordelijkheid over een kind moeten dragen. Dat is enorm zwaar. Daarom zoeken wij in onze films naar een uitweg, hoe fragiel ook.’
Toch zijn jullie naar fictie overgestapt, waarom?
JEAN-PIERRE ¬ ‘Onze films leunen heel dicht aan bij het echte leven. We tonen graag het verhaal van een individu. Hoe hij of zij naar de wereld kijkt, wat hij meemaakt, de complexiteit van keuzes.’
LUC ¬ ‘De ieder-voor-zich-mentaliteit is veel sterker dan toen wij jong waren. Die sterke cultus van het individu doet het bijna zwak lijken om een ander nodig te hebben. Onderlinge hulp wordt niet langer als iets positiefs gezien. Tegelijk voel ik, vooral bij jongeren, een sterke onderstroom van solidariteit terugkomen. Moeilijk om er de vinger op te leggen, maar ik voel het duidelijk.’
Hoe uitdagend was het om te werken met zoveel baby’s op de set?
LUC ¬ ‘Eigenlijk makkelijk. We waren er op voorhand niet gerust over, want zo’n baby valt niet te regisseren. Maar het bijzondere is: een baby in je armen houden of niet terwijl je je tegenspeler van antwoord dient, dat is een wereld
JEAN-PIERRE ¬ ‘Vandaag regeert een groep mensen die denkt te zullen winnen, maar ik geloof dat ze het mis hebben. Alleen weten ze dat nu nog niet.’
LUC ¬ ‘Maar over pakweg tien jaar wel.’ (lacht luid)
Benieuwd naar Jeunes Mères, de nieuwste Dardennesfilm? Weet jij met welke film de regisseurs hun eerste Gouden Palm wonnen? Stuur het juiste antwoord met je naam en adres vóór 19 juni naar lezers@visieredactie.be of naar Visie, Postbus 20, 1031 Brussel en maak kans op een van de vijf duotickets.
400.000 WERKNEMERS VERLIEZEN RECHT
Demir schrapt recht op opleidingsverlof
Vlaams minister van Werk Zuhal Demir (N-VA) zet het botte mes in het Vlaams opleidingsverlof (VOV). Vanaf september hebben werknemers pas recht op opleidingsverlof als ze minstens 28 uur per week werken.
‘Dit is weer een beslissing die vooral vrouwen, oudere werknemers, mensen met zorgtaken of gezondheidsbeperkingen zwaar treft’, klinkt het bij nationaal secretaris van het ACV Stijn Gryp. ‘Vooral sectoren met veel deeltijds werkenden zoals de zorg- en welzijnssectoren, dienstencheques en horeca, worden geviseerd. Ook voor wie een variabel uurrooster heeft, wordt vorming combineren met het werk nagenoeg onmogelijk. De minister ontneemt zo vele honderdduizenden werknemers het recht op opleiding via het VOV.’ Volgens cijfers van Statbel en Steunpunt Werk gaat het om maar liefst 400.000 mensen. Gryp: ‘Die beslissing is in strijd met het principe dat deeltijdse werknemers in verhouding recht hebben op dezelfde voorwaarden als wie voltijds werkt.’
Door de verwoording in de nieuwe regels kunnen zelfs voltijdse werknemers uit de boot vallen, waarschuwt Gryp: ‘Werknemers in bepaalde sectoren die uitsluitend nachtwerk uitvoeren, kunnen ook een voltijds contract van minder dan 28 uur. Zij worden ook uitgesloten van het recht op opleiding.’
Uit een recente enquête van ACV Voeding en Diensten blijkt dat een groot deel van de huishoudhulpen kampt met gezondheidsklachten door een gebrek aan ergonomie en gezonde schoonmaakproducten. ‘Meer dan twintig procent van de werknemers in deze sector is nu al arbeidsongeschikt omdat een degelijk preventiebeleid ontbreekt.’
Uit de bevraging van ACV Voeding en Diensten blijkt dat acht op de tien respondenten last hebben van rugpijn en driekwart van pijn aan de nek, schouder, hand, pols of elleboog. Meer dan een kwart van de bevraagde huishoudhulpen kampt met ademhalingsproblemen, een op de drie met huidaandoeningen. Nationaal secretaris Kris Vanautgaerden roept daarom op tot een doorgedreven preventiebeleid. ‘Met bindende preventieve afspraken rond gezondere schoonmaakmiddelen en verplichtingen rond ergonomisch werk-
EVI WERKT VOLTIJDS EN ZIET HET VERLOF VOOR HAAR KNELPUNTOPLEIDING VERDWIJNEN
Evi (36) werkt als laborant bij een voedingsbedrijf. ‘Ik werk shiften van twaalf uur in een volcontinu systeem. Omdat wij elke zaterdag en zondag werken, zijn onze contracten gelijkgesteld met een voltijdse betrekking.’
‘Ik ben in 2018 aan de opleiding informatica begonnen en zit intussen op een zucht van de eindmeet. Tot nu kon ik op opleidingsverlof rekenen om het werk met stage- en examenperiodes te combineren. Je kunt niet op zondag de nachtshift werken en aansluitend fris en monter op je stageplek verschijnen. Zonder opleidingsverlof wordt het moeilijk om de opleiding af te ronden.’
materiaal.’
Maar ook de Arizonaregering speelt de werknemers parten, weet Vanautgaerden. ‘De gemiddelde wekelijke arbeidsduur in de sector bedraagt 24 uur, omdat het werk te zwaar is om voltijds uit te oefenen. Wie het wel probeert, keert vaak op zijn stappen terug. Maar net die groep wordt door de asociale maatregelen van de nieuwe regering het zwaarst afgestraft, zelfs tot na hun pensioen.’
Net daarom wil het ACV op 20 juni tijdens de Dag van de schoonmaak extra aandacht schenken aan het schoonmaakpersoneel, en hen ook bedanken, benadrukt Vanautgaerden. ‘Zij komen doorgaans amper in contact met hun werkgevers en klanten. Kantoren worden leeg gereinigd en huishoudhulpen zijn vaak bij de klant wanneer die zelf uit werken is. Daarom vinden we het nodig om hen de waardering te geven die zij verdienen.’
NIKS
VERGETEN?
Gelijkstellingen ziekte en tijdelijke werkloosheid laten op zich wachten
Met een honderdtal spandoeken aan bruggen over Vlaamse wegen deden enkele ACV-beroepscentrales vorige week een oproep aan de regering om werknemers die ziek of tijdelijk werkloos zijn, niet te vergeten. ‘In de huidige plannen van de regering zouden die mensen pas later in een landingsbaan kunnen stappen én zouden zij een lager pensioen krijgen. Terwijl ze zelf nooit gekozen hebben om ziek of tijdelijk werkloos te worden’, klinkt het bij ACV-CSC METEA. Ook Jorge (34), onderhoudstechnicus bij CNH, maakt zich zorgen: ‘Bij de productie van de maaidorsers kenden we het voorbije jaar tot 70 werkloosheidsdagen, bij de hakselaars zelfs meer dan 100. Wat als we daardoor niet meer aan het vereiste aantal werkdagen komen?’ ‘Daarom onze vraag aan de regering’, aldus ACV-CSC METEA. ‘Het is nog niet te laat om die gelijkstellingen te regelen.’
DAG VAN DE SCHOONMAAK 2025
regio. Vlaams-Brabant en Brussel
ALTERNATIEVE VAKBONDSACTIE ACV VLAAMS-BRABANT
BRENGT DIALOOG TUSSEN VAKBOND EN WERKNEMERS TOT LEVEN
Cactussen in plaats van vlaggen en spandoeken
Eind april vond opnieuw een vakbondsactie plaats als protest tegen de asociale maatregelen van de Arizona-regering, die vooral de werknemers treffen. ACV Vlaams-Brabant koos bewust voor een originele aanpak.
In plaats van de gebruikelijke betoging kozen de vakbondsmilitanten in Vlaams-Brabant deze keer voor een opvallend andere aanpak. Geen spandoeken of marsen door de stad, geen stakingspiketten aan de bedrijven, maar een vriendelijke actie op de werkvloer op meerdere locaties in de regio: het uitdelen van kleine cactussen aan werknemers. De actie kon rekenen op verrassend veel enthousiasme.
Vooral in winkelstraten en commerciële centra werden cactussen uitgedeeld aan de werknemers in de winkels. Vaak gaat het om werknemers in kleinere ondernemingen of bij een grote groep maar verspreid tewerkgesteld.
Een prikkelende boodschap
De cactus stond symbool voor de situatie waarin veel werknemers zich vandaag bevinden. Onder druk van recente maatregelen van de zogenaamde ‘Arizonaregering’ — een term die vakbonden gebruiken om het beleid te beschrijven dat volgens hen sociaal harde keuzes maakt — voelen werknemers zich steeds meer in het defensief geduwd. De cactus was daarom niet alleen een symbolisch geschenk, maar ook een aanleiding tot gesprek.
‘Het was een bewuste keuze om de confrontatie op straat of in bedrijven even achterwege te laten’, zegt Dirk Swysen van ACV Vlaams-Brabant. ‘We wilden écht in gesprek gaan met mensen, en dat lukt beter
in een rustige setting dan tijdens een luide betoging. De cactus opent een deur: het is iets kleins, maar het wekt nieuwsgierigheid.’
Openhartige gesprekken
De actie bleek een schot in de roos. In de vele winkels ontstonden spontane gesprekken over werkdruk, jobonzekerheid, flexibiliteit en sociale bescherming. Veel werknemers gaven aan dat ze de actie als persoonlijker en toegankelijker ervaarden dan een traditionele betoging.
‘Normaal gezien lopen ze ons in een betoging gewoon voorbij en maken ze vooral veel lawaai, ietwat intimiderend’, zegt Jamina, verkoopster in een kledingzaak. ‘Maar nu bleven
de vakbondsmensen echt even staan, vroegen hoe het met ons ging, en legden uit waar ze mee bezig zijn. Dat was verfrissend. Nu begrijp ik het belang van de acties veel beter en heb ik ook begrip voor de hinder die we er soms van ondervinden.’
Minder volume, meer impact
ACV Vlaams-Brabant erkent dat dergelijke acties minder zichtbaar zijn voor de buitenwereld, maar wijst op het belang van impact op de werkvloer zelf. ‘Betogen blijft een krachtig signaal naar de politiek toe’, aldus Johan Vervoort, voorzitter van ACV VlaamsBrabant. ‘Maar soms is het minstens even belangrijk om gewoon te luisteren. Deze actie gaf ons de kans om rechtstreeks in dialoog te treden met de mensen die de maatregelen gaan voelen.’
Met een cactus in de hand en een gesprek in het hart lijkt sociale actie opnieuw een menselijk gezicht te krijgen
Nog meer nieuws uit Vlaams-Brabant en Brussel?
S chrijf je in op onze gratis nieuwsbrief en krijg elke week extra Visie-artikels in jouw mailbox. w ww.visie.net/nieuwsbrief
Ook in Ternat voerde ACV actie met cactussen, om te wijzen op de stekelige punten in de plannen van de federale regering.
Jouw regio. Limburg
INTEGRAAL DIGITAAL
HET LIMBURGSE PROJECT VOOR EEN INCLUSIEVE ARBEIDSMARKT:
‘Wegwijs
in het digitale doolhof’
In een wereld waar digitale vaardigheden steeds belangrijker worden, dreigen heel wat mensen uit de boot te vallen. Werknemers én werkzoekenden botsen op digitale drempels die hun kansen op duurzaam werk beperken. Het project Integraal Digitaal (INDI) wil daar verandering in brengen. ‘We maken mensen wegwijs in het digitale doolhof’, zegt Kobe Gelders, projectmedewerker bij ACV Innovatief.
¬ Tekst en foto Daan Van Noppen
Van hulpvraag tot succesvol experiment
De kiem van het INDI-project ligt in het dagelijkse werk van ACV Limburg. Steeds vaker werden de dienstverleners er geconfronteerd met vragen over digitale toepassingen. ‘Zo was het voor velen moeilijk om hun tijdelijke werkloosheid digitaal door te geven toen dat begin dit jaar de enige manier werd. Niet alleen bij ouderen, maar ook bij jongeren en mensen in kwetsbare posities groeien de digitale drempels in het dagelijkse leven’, vertelt Kobe.
Om zulke problemen aan te pakken, riep bewegingsmaker bij ACV Limburg, Hans Antonise, een nieuw experiment in het leven: vrijwilligers inschakelen als ‘Digi-ambassadeurs’. Hun taak? Mensen tijdens infoavonden en activiteiten ondersteunen bij digitale vragen. Die gaan van het aanmaken van een itsme-account tot het consulteren van je pensioen via MyPension.be. ‘De Digi-ambassadeurs of DA’s, zijn behulpzame vrijwilligers die zien dat er een probleem is en er ook iets aan willen doen’, zegt Kobe. ‘Dit experiment willen we verder ontwikkelen. Zo worden ze bruggenbouwers tussen werkgevers en werknemers op de werkvloer’.
Limburg integraal digitaal mee
De aanpak op maat van de DA’s sprak promotor van het project, POM Limburg, aan. Samen met ACV Innovatief en Hogeschool PXL lanceerde POM het INDI-project, dat een groen label kreeg van SALKturbo en zo voor 4 jaar met steun van het Europees Sociaal Fonds (ESF) gefinancierd zal worden.
Het project richt zich zowel op werkenden als op niet-werkenden. ‘Werknemers krijgen tools aangereikt om hun digitale skills te verbeteren, zodat ze duurzaam inzetbaar blijven’, vertelt Kobe. ‘Tegelijk worden werkzoekenden ondersteund via laagdrempelige video’s die hen helpen bij digitale vaardig-
heden, zoals online solliciteren’, gaat hij verder.
Begeleiding op maat Een belangrijk onderdeel van INDI is de opleiding van nieuwe DIGI-ambassadeurs bij PXL Hogeschool. Zij zullen opgeleid worden om fysiek op de werkvloer hun eigen collega’s en anderen op een laagdrempelige en inclusieve manier te helpen met digitale vraagstukken. ‘De DIGI-ambassadeurs zijn dé sleutel in dit project’, zegt
Nog meer nieuws uit Limburg?
Kobe. ‘Ze luisteren, begeleiden en geven mensen vertrouwen omdat ze in dezelfde leefwereld staan.’
Mensen versterken en bestendigen Kobe begeleidt de ambassadeurs, werkt mee aan de ontwikkeling van de online video’s en stelt ook vragenlijsten op voor een verkennend marktonderzoek. ‘Dat onderzoek zet ons in de juiste richting en zal tonen welke digitale thema’s en problematieken écht leven bij de doelgroep. We vertrekken vanuit de concrete noden van mensen’, legt hij uit.
De nood aan een inclusieve arbeidsmarkt is nu groter dan ooit, maar de weg ernaartoe zal geen wandeling in het park worden volgens Kobe: ‘Maar ik ga die strijd graag aan. Iedereen leert op zijn eigen manier, en daar moeten we ruimte voor maken. Ik ben gemotiveerd omdat ik mensen wil versterken en weerbaar wil maken voor een digitale toekomst.’
S chrijf je in op onze gratis nieuwsbrief en krijg elke week extra Visie-artikels in jouw mailbox. w ww.visie.net/nieuwsbrief
JONG ACV INFORMEERT STUDENTEN
‘Blijf er niet op sjieken’
‘Heb je vragen over studentenwerk, over je stage, over starten met werken … ? Blijf er niet op sjieken’, is de boodschap van Jong ACV. Op verschillende plaatsen in de provincie delen ze aan scholieren en studenten pakjes kauwgom uit met deze boodschap. ¬ Tekst Jan Maertens ¬ Foto Tanja Durinck
Jong ACV deelt kauwgum uit met de ludieke boodschap: ‘Blijf er niet op sjieken’, en informeert jongeren over hun rechten als jobstudent, zoals hier in Beveren.
Op 14 mei organiseerde Jong ACV de ‘Dag van de Jobstudent’. Op deze dag werden werkstudenten in de schijnwerpers gezet en beloond met een medaille voor hun harde werk.
LINDE NIETO van Jong ACV ¬ ‘Werkstudenten dragen aanzienlijk bij aan de economie. In 2023 werkten 632.672 studenten samen 136.788.164
Nog meer nieuws uit
Oost-Vlaanderen?
S chrijf je in op onze gratis nieuwsbrief en krijg elke week extra Visie-artikels in jouw mailbox. w ww.visie.net/nieuwsbrief
uur, wat neerkomt op bijna 70.000 voltijdse werknemers.’
Nog tot eind juni deelt Jong ACV op verschillende plaatsen in de provincie pakjes kauwgom uit aan scholieren en studenten met de boodschap: Blijf er niet op sjieken.
LINDE NIETO ¬ ‘De wetgeving rond jobstudentenwerk is de laatste jaren veranderd zonder dat alle jongeren hiervan op de hoogte zijn. Er staat nog veel onjuiste of niet aangepaste informatie online. Daardoor zien vele jongeren door de bomen het bos niet meer en zijn ze soms verkeerd geïnformeerd.
Daarnaast zijn jongeren vaak niet op de hoogte van de gevolgen van hun studentenwerk. Zo krijg ik geregeld de vraag of je na het afstuderen eind juni nog studentenwerk
mag doen in de zomervakantie, vooraleer met een gewoon arbeidscontract te starten. Ik antwoord dan altijd: ‘Ja, dat kan tot eind september, maar het is niet per se de beste keuze om nog te willen werken als jobstudent. Als je de keuze krijgt om te starten als gewone werknemer, zou ik altijd aanraden om die kans te grijpen omdat je dan al meteen begint met sociale rechten op te bouwen.’
De huidige wetgeving staat toe dat studenten heel veel uren werken doorheen het jaar, wat leidt tot druk van werkgevers om ook tijdens lesmomenten te werken. Dit is zorgwekkend, want de studieresultaten lijden onder de angst voor het niet verlengen van hun contract.’
Daarnaast zijn steeds meer studenten financieel afhankelijk van hun bij baan.
Een vraag over je rechten en plichten?
Neem GRATIS contact op met Jong ACV voor persoonlijk advies.
¬ Bel naar 02 244 35 00
(MA-DO: 8.30u tot 17uVR: 8.30u tot 12u)
¬ DM Jong ACV! Dat kan 24/7 via Messenger
¬ Of mail naar isa@acv-csc.be
‘Het armoederisicocijfer is met 20,3 procent het hoogst bij de leeftijdsgroep van 18 tot 24 jaar. Maar tegelijk bouwen werkstudenten, ondanks al hun harde werk, geen enkel recht op sociale of inkomensbescherming op’, besluit Nieto. ‘Jong ACV pleit daarom voor meer sociale bescherming en volledige sociale zekerheidsbijdragen op studentenwerk.’
CONTACT ACV Oost-Vlaanderen: www.hetacv.be/stel-je-vraag | afspraak maken (telefonisch of kantoor) via www.hetacv.be/plan-je-contact | 02 244 30 00
ACVBIE VRAAGT AANDACHT VOOR ZONNEBESCHERMING
Verhoogd risico op huidkanker bij bouwvakkers
Op 18 juni bezoekt ACV bouw – industrie & energie (ACVBIE) ongeveer 15.000 bouwvakkers, verspreid over meer dan 2.000 werven in het land. In West-Vlaanderen richt de vakbond zich dit jaar vooral op de kust. Naast sectorinformatie krijgen de werknemers op de werven ook een tube zonnecrème. Symbolisch, want ACVBIE vraagt zo aandacht voor zonnebescherming. Bouwvakkers bewustmaken van het risico op huidkanker, is bij uitstek een thema waar zowel werkgevers als werknemers in de sector elkaar vinden en versterken.
¬ Tekst Jeroen Pollet ¬ Foto’s Stefaan Beel
Barry Defoer, werknemer en ACVBIE-afgevaardigde bij Soetaert: ‘Zeker bij kleinere bouwfirma’s is er minder aandacht voor de gevaren van buitenwerk bij warm, zonnig weer.’
We spraken daarom met Barry Defoer, werknemer en ACVBIE-afgevaardigde bij Soetaert (deel van de groep Jan De Nul) in Oostende en Giovanni Vandenborre, CEO van Vuylsteke-Eiffage (deel van de groep Eiffage) uit Tielt.
Huidkanker als beroepsrisico
‘Wij geven al enkele jaren zonnecrème factor 50 voor onze werknemers. Nieuw is dat we vanaf dit jaar ook UV-beschermende T-shirts met lange mouwen voorzien’, vertelt Giovanni. ‘Globaal werken voor de Eiffage-groep zo’n 80.000 werknemers en we zien dat huidkanker bij die werknemers een groot beroepsrisico vormt.
Uit onderzoek blijkt verder dat er grotere gehoorschade is –ook al blijven we binnen de geluidsnormen – daarom kregen onze bouwvakkers ook op maat gemaakte gehoorbescherming. Om oogletsels te vermijden moeten onze medewerkers ook altijd een veiligheidsbril dragen. We zien dus strenger toe op de veiligheid dan de wetgever ons verplicht.’
Samenwerking belangrijk Om zulke beslissingen door te voeren is een actieplan nodig. Giovanni: ‘Er is bij elk van die maatregelen een overgangsperiode waarin sensibilisering en opleiding noodzakelijk is. Het is belangrijk dat we hiervoor goed kunnen samenwerken met de organisaties die de werknemers vertegenwoordigen. Ik vind het
dus zeker een goede zaak dat ACVBIE mee het belang van die bescherming onderstreept.’
Niet overal goed geregeld
Barry werkt ondertussen al 11 jaar bij Soetaert en is best tevreden met de maatregelen die zijn werkgever neemt om zijn collega’s die buiten werken tegen de hitte te beschermen. ‘Ook bij ons voorziet de werkgever zonnecrème en bv. gekoelde dranken bij warm weer. Als ik met collega’s uit andere firma’s
spreek, hoor ik wel dat het niet overal even goed geregeld is als bij ons. Zeker bij de kleinere bouwfirma’s is daar minder aandacht voor. Daarom is die werfdag van ACVBIE belangrijk: iedereen moet zich goed bewust zijn van de risico’s’, zegt Barry.
Gezond met pensioen ‘Het is in deze tijden niet eenvoudig om werknemers te vinden. Laat ons dan minstens – werknemers en werkgevers samen – voor iedereen een zo veilige werkomgeving creëren. Zodat mensen in goede gezondheid kunnen gaan werken én in goede gezondheid naar huis kunnen. En zodat ze in blakende gezondheid met welverdiend pensioen kunnen’, besluit Giovanni.
Giovanni Vandenborre, CEO van Vuylsteke-Eiffage: ‘Het is een goede zaak dat we rond dit thema met de werknemersorganisaties kunnen samenwerken, zodat iedere werknemer in goede gezond kan gaan werken en in blakende gezondheid met pensioen kan.’
Nog meer nieuws uit West-Vlaanderen?
S chrijf je in op onze gratis nieuwsbrief en krijg elke week extra Visie-artikels in jouw mailbox. w ww.visie net/nieuwsbrief
Hoe zit het nu met dat studentenwerk?
Studentenwerk roept vaak vragen op: 600 uur, 475 uur, 30 dagen, of toch onbeperkt?
Ondanks uitgebreide berichtgeving blijft er veel onduidelijkheid. Robin Ferleu, Jongerenverantwoordelijke van ACV provincie Antwerpen, legt ons uit waarop we moeten letten.
Hoeveel uren mag je nu wel of niet werken?
Studenten mogen tot 650 uur werken tegen een voordelige solidariteitsbijdrage van 2,71%.
Dit klinkt aantrekkelijk, maar het is belangrijk te beseffen dat studenten onbeperkt mogen werken. Vanaf het 651ste uur geldt wel echter een normaal arbeidscontract met de normale sociale bijdragen van 13,07%.
Dit heeft voordelen: studenten bouwen sociale rechten op, zoals vakantiegeld, een werkbonus en openen rechten tot tijdelijke werkloosheid. Al deze zaken zorgen er trouwens voor dat ze zelfs een hoger nettoloon zullen ontvangen.
2 inkomensgrenzen?
Een ander belangrijk aspect zijn de twee inkomensgrenzen.
De eerste is de grens wat studenten mogen verdienen om ten laste te blijven van hun ouders.
Het algemeen plafond is hier € 15.000 bruto belastbaar loon (netto € 12.000). Van dit bedrag wordt nog eens € 6.840 vrijgesteld. Je kan dus stellen dat studenten € 21.840 bruto belastbaar mogen verdienen om ten laste te blijven van hun ouders, een zeer aanzienlijk bedrag dus. Daarnaast moeten studenten zelf belastingen betalen bij een inkomen boven € 15.585,74 bruto belastbaar. Dit is de tweede inkomensgrens.
Wat met het groeipakket, het vroegere ‘kindergeld’?
Heel simpel, wie onder de 18 jaar is behoudt altijd zijn kindergeld.
Wie 18+ is moet hier pas rekening mee houden wanneer hij of zij meer dan 650 uur werkt. De regel is dan dat wanneer de student meer dan 80 uur per maand werkt, dat hij/zij 1 maand groeipakket verliest.
S chrijf je in op onze gratis nieuwsbrief en krijg elke week extra Visie-artikels in jouw mailbox. www.visie.net/nieuwsbrief Nog meer nieuws uit de provincie Antwerpen?
Werkt hij/zij dus 79 uur per maand zal de student het groeipakket dus behouden.
Impact?
Tot slot is er nog een bredere impact van deze maatregelen. Waarbij deze maatregelen misleidend zijn en eigenlijk haaks staan op de filosofie van de Arizona-regering. Enerzijds moet er bespaard worden om de pensioenen leefbaar te houden, zodat ook de jeugd van nu nog van een pensioen zal kunnen genieten.
Een andere impact van deze maatregelen situeert zich in het onderwijsniveau. Het onderwijsniveau moet omhoog, vinden sommige partijen. Een verhoging van het plafond studentenuren gaat dit niet verbeteren. Sterker nog, we zien nu al de gevolgen ervan bij studenten in het middelbaar.
Maar anderzijds trekken ze het plafond voor studentenuren op in plaats van studenten te laten werken onder normale bijdragen, zodat ze pensioenrechten opbouwen en bijdragen aan onze sociale zekerheid.
Tijdens onze scholenwerkingen spreken veel studenten mij aan dat hun 600 uren van afgelopen 2 jaar al op waren in juli. Na snel rekenwerk betekent dit dat jongeren niet alleen in het weekend aan de slag gaan maar dus ook voor en na schooltijd. Een zorgwekkende ontwikkeling, vinden ook leerkrachten, die meer en meer slapende leerlingen moeten wakker maken tijdens de les wegens oververmoeidheid. Dit laatste maakt dus nog maar eens pijnlijk duidelijk waar de echte prioriteiten liggen.
~ Wil je meer weten over dit onderwerp surf dan naar JONG ACV en volg ons zeker op de socials! Meer informatie: www.hetacv.be/je-rechten/jong-acv
Programmaker
Martin Heylen gevat
in 5 woorden
Gezinsman
‘Ik reis veel, maar kom ook graag thuis. Mijn vader was altijd op de baan, mijn moeder hield een café open. Ik logeerde vaak bij vriendjes en tantes, waar ik warmte vond. Ik wilde heel graag zelf een nest. Drie maanden na onze trouw verwachtten mijn vrouw en ik ons eerste kind. De geboortes van mijn dochters zijn de mooiste gebeurtenis uit mijn leven. Met onze kleindochter ervaren we opnieuw een kind en de kindergeest in ons leven, daar ben ik erg dankbaar voor.’
‘Mijn zin voor avontuur heb ik van mijn vader, die internationaal chauffeur was. Hij is opgegroeid in de Verenigde Staten en op zijn elfde naar België gekomen. Mijn voorouders zijn zeven generaties binnenschippers, dat zwervende zit in mij. Zowel privé als in mijn werk ga ik op zoek naar toeval en verwondering.’
Avontuur Opslorpen Empathie
‘Ik hou van mensen en breng graag hun schoonheid naar buiten. De actualiteit en fictie tonen ons al genoeg het lelijke. In het ogenschijnlijk banale vind ik veel ontroering. De kern van wat ik doe op tv en radio, in schrijven en voordrachten, is levenservaringen uitwisselen. Het is mijn overtuiging dat iedereen een verhaal heeft.’
Sociaal asociaal
‘Ik kan een tafelspringer zijn, maar ik word ook graag met rust gelaten. Er zit een andere mens in mij, die houdt van stilte. Ik woon in het centrum van Oostende. Ik ben verliefd op de luchten hier aan zee. Aan de branding voel ik me nietig. Je vergeet jezelf. Om dezelfde reden mediteer ik. Ook tijdens het tekenen voel ik me transformeren. Met een nieuwe blik hetzelfde landschap herbekijken, dat brengt me vrede en harmonie.’
‘Ik ben gulzig, probeer alles te leren en slorp op zoals een spons. Op mijn zestiende ging ik aan de slag in een fabriek, zonder diploma. Gaandeweg ontdek je welke talenten je wapens zijn en ben ik in de journalistiek terechtgekomen. Natuurlijk is het ook een kwestie van kansen krijgen en er iets mee doen. Je moet ook kritiek kunnen verdragen. Ik heb in het creatieve proces eigenlijk het meest geleerd van mensen die mij pijn deden.’
