Marknaðarkunning fyri 2. ársfjórðing 2023
Fyrrahelvtav2023ernúfarinogsigastkann,atgongdin hevurveriðgóðbæðifyripartabrøvoglánsbrøv.Skrúva vittíðinaeitthálvtáraftur,vóruvánirnarikkisogóðar.
Partabrøv Soatsigaøllheimsinspartabrævaindekshavastaðiðseg væl fyrsta hálvárið. Kortini er stórur ivi millum íleggjarar ogámarknaðinumsumheild.Fyrstíárinumvarðvæntað, at búskaparligar afturgongdartíðir vóru fyri framman. Inflasjóninvarserahøg,ogennfleirirentuhækkingarvóru ávegeftireittseratrupultárávirðisbrævamarknaðinum í2022.
Higartilhevurgongdintóvístsegatveraøðrvísi.Serliga hevur sterki heimsarbeiðsmarknaðurin tryggjað búskaparligu gongdina, og harumframt hevur privata nýtslan ikki verið so hart rakt av mongu rentuhækkingunum,sumvæntað.
ÍUSAvaróttinstórur,tíeinbankakreppavaríumbúnað, og amerikanski staturin rakti skuldarloftið. Men nú er hesinvandinvónandihæsaðurav.
Hetta merkir tó ikki, at útlitini um búskaparligar afturgongdartíðireruburtur.Vithavasannlíktikkimerkt árinini av rentuhækkingunum til fulnar enn. Rentuhækkingarnarhavaventgongdiniíinflasjónini,men framvegis er hon væl yvir inflasjónsmálið hjá tjóðbankunumá2%.
Vísitalið “MSCI World” vísti síðst í juni 2023 eitt avkast á14%(íUSD)og12%(íEUR).
Nevnast kann, at tað serliga eru risastóru tøknifyritøkurnar, ið hava havt óvanliga góðá gongd í 2023ogtogaallanmarknaðinupp.
Lánsbrøv
Amerikanski tjóðbankin, FED, hækkaði ikki rentuna á seinasta rentufundi í juni. Frammanundan hevur FED hækkaðrentuna10ferðiráraðseinastu12mánaðirnar.
Tá ið tað kemur til rentuhækkingar er Evropiski tjóðbankin, ECB, enn eitt vet aftanfyri FED. ECB hækkaði í juni rentuna til hægsta støðið í 22 ár - úr 3,25% til 3,50%. ECB fór undir at hækka rentuna í juli
2022 - eftir átta ár við negativum rentum. Síðani hava taðveriðíaltáttarentuhækkingar,ogvæntaðverður,at enneinrentuhækkingkemuríjuli,ogmøguligaeinafturat íseptembur.FEDfersannlíktikkiathækkarentunaaftur fyrrennseinniíár.
Tjóðbankarnir leggja serliga dent á kjarnuinflasjónina (core-inflation). Hetta er tann undirliggjandi inflasjónin, har bólkarnir ”orka” og “óviðgjørdar matvørur” verða skiltir frá útrokningini í yvirskipaðu inflasjónini. Myndin niðanfyri vísir, at kjarnuinflasjónin bæði í USA og ES framvegiserhøg.
Yvirskipaða inflasjónin í USA og ES hevur veriðfallandi, og kemst hetta serliga av, at orkuprísirnir nú toga samlaðu inflasjónina niður. Prísirnir - serliga fyri matvørur,húsaleiguogtænastuveitingar-eruframvegis høgirogeruviðtilathaldakjarnuinflasjóniniuppi.
Útlit
Hóast høgt rentu- og inflasjónsstøði metir OECD í nýggjari forsøgn, at ES kann skáka sær undan ógvusligumbúskaparligumskurslumí2023.Tóerunógv viðurskifti í váðamyndini, ið kunnu broyta forsøgnina, serligaumorkukreppanskuldikyknaðuppaftur.
OECD væntar, at búskaparligi vøksturin í 2023 verður 0,9% í ES og 2,7% í heimsbúskapinum. Mælt verður til, at tjóðbankarnir halda fast um ein strangan pengapolitikk, inntil tamarhald er fingið á kjarnuinflasjónini.
DonskuvísmenninirhavavístálíknanditølfyriDanmark, ogteirhavasomuleiðisheittádanskarpolitikararumat
føra strangan fíggjarpolitikk og ikki fremja tiltøk, iðøkja trýstiðábúskapin.
Tá ið umræður partabrøv eru útlitini tvíbýtt. Yrkisíleggjarar hava fyri fyrstu ferð í langa tíð eina yvirvág av lánsbrøvum í mun til partabrøv í teirra íløgugoymslum. Hinvegin taka privatir íleggjarar størri váða og keypa í stóran mun partabrøv, nú tey higartil í 2023 hava víst seg at ganga nógv uppeftir. Ein av orsøkunum er helst, at privatir íleggjarar nú vilja endurvinna stóru tapini, sum teir høvdu av lánsbrøvum í 2021og2022.
Virðisbrævagoymslan hjá Betri Pensjón
Fyrra hálvárið í 2023 hækkaðu partabrøvini í goymsluni hjáBetriPensjónsamanlagt6,53%ívirði.
Lánsbrævaparturin í goymsluni er samanlagt hækkaður við 1,29% í 2023. Apríl, mai og juni góvu ávíkavist 0,22%,0,11%og-0,20%.
Mánaðarligubroytingarnarseinastu12mánaðirnar
Hyggja vit at apríl, mai og juni hvør sær, góvu hesir mánaðirnir ávikavist 1,13%, 0,30% og 2,33% í avkasti. Størsti parturin av partabrævagoymsluni er støðlaður í altjóða partabrøvum, og ein minni partur er í donskum partabrøvum.
Størsti parturin av lánsbrøvunum hjá Betri Pensjón er støðlaður í donskum stats- og realkredittlánsbrøvum, meðaneinminniparturerstøðlaðurívirkislánsbrøvumog útlánumtilføroyskarfyritøkur.
Fyrivarni
Endamáliðvið hesi marknaðarkunning er einans at geva eina frágreiðing um, hvussu gongst við virðisbrøvunum hjá Betri Pensjón, og kunna um hendingar, ið møguliga kunnu ávirka gongdina. Hóast frágreiðingin er gjørd við stórum nærlagni, skal henda ikki skiljast sum tilmæli frá BetriPensjón–hvørkiumatkeypa,seljaellatakaaðrar avgerðirútfrá.