Lees voer Jaargang 13 | nummer 2 | a pril 2010
Koeien goed voorbereid de wei in Topbedrijf in België met 900 gram groei
Jongvee met kaliber Meer kennis door Het Kaliber Jongvee Plan praktijkonderzoek • Duurzame melkkoeien
geeft de volgende voordelen:
• Hogere levensproductie • Lagere opfokkosten
Samen voor resultaat De Heus Voeders B.V. Postbus 396 6710 BJ Ede Tel. 0318 - 675 430 KvK 14626985 info@de-heus.nl www.de-heus.nl
2
2010
t er dim Inum n r
4
18
u
n
d
v
e
e
Geleidelijke overgang naar weiden Automatisch buffels melken Geef broei en schimmels geen kans Tips voor oogsten en inkuilen Studiereis naar de Flevopolder
4 12 14 20 26
Op de cover De koeien gaan weer de wei in. Let op de voeding bij de overgang van stal naar wei
'De unieke combinatie van onderzoek bij moederdieren en vleeskuikens levert grote voordelen op'
v a
r
k
e
n
s
Samenwerken aan betere diergezondheid 8 Ontwikkeling van biggenvoeding 10 Herman Houweling, inspiratiebron 13 Snelle groeiers dankzij SPF 18 Hoge gezondheid biedt perspectief 22 Visie op varkensvoeding 23 De moeite van het meten waard 24
6
p
l
u
i
m
v
e
e
Meer kennis voor de praktijk 6 Bestrijding van lastige salmonellasoorten 16
h
u
i
s
v
e
s
t
Voorkom problemen met roosters
U vindt alles over Leesvoer ook op internet. Ga naar www.de-heus.nl
2
D e Heus 路 l eesvoer 2 | a pril 2010
10
Welkom Ontmoet De Heus Bedrijf en gezin
i
n
g 27
3 9 15
Welkom !
Nieuwe stal van maatschap Ter Braak met heaters
Van de redactie
Optimaal klimaat met heaters Maatschap Ter Braak hield in januari een open dag in verband met de nieuwbouw van twee stallen van elk 40.000 vleeskuikens. De belangstelling was groot. Opmerkelijk is het klimaatsysteem. Dit systeem bestaat uit een kachel, gekoppeld aan heaters. Bovendien zorgt een koppeling van de warmtewisselaar aan pvcinlaten in combinatie met de heaters voor een optimaal klimaat voor de vleeskuikens. Zes dagen na de open dag arriveerden de eerste kuikens op het bedrijf.
Samen met de veehouder organiseert De Heus open dagen bij bedrijven met nieuwe of vernieuwde stallen. Dit zijn de komende maanden:
Maatschap Oerlemans – van Rijen Vrijdag 28 en zaterdag 29 mei, 10.00 tot 16.00 uur Gerenoveerd melkveebedrijf met behoud van authentieke karakter van de boerderij Opvallend: TKS voerrobot Adres: Buitenlust 1, 4661 AL Halsteren Vof Both Zaterdag 12 juni, 10.00 tot 16.00 uur Melkveebedrijf en zorgboerderij met nieuwe melkveestal Opvallend: Integratie van zorgfunctie op melkveebedrijf Adres: Westeinde 29/a, 2825 AJ Berkenwoude A. Jansen Donderdag 29 april, 14.00 tot 18.00 uur Opvallend: Uitbreiding van zijn vleeskuikenbedrijf met een een nieuwe stal Adres: Boscheind 61, 5575 AA Luyksgestel
Jongvee met kaliber
Jeroen Verdenius, Hoofd Marketing & Communicatie } jverdenius@de-heus.nl
Gezondheid! Als er iemand in een gezelschap niest, wensen we hem of haar gezondheid toe. Gebeurt dit drie keer achter elkaar dan weten we dat het mooi weer wordt. Op die manier gaan we af en toe wat gekscherend met gezondheid om. Ondertussen weten we maar al te goed dat in de veehouderij gezondheid doorslaggevend is. In dit nummer van Leesvoer staan hierover veel artikelen. U leest hoe onze dierenarts met dierenartsen in de praktijk samenwerkt. En hoe voeding kan bijdragen aan een goede gezondheid. Wist u dat wij met voeding vleeskuikens minder gevoelig maken voor Salmonella?
colofon
Leesvoer 2 | april 2010 Leesvoer is het huisorgaan van De Heus Uitgever:
De Heus Voeders B.V.
Redactieraad: Patrick van Vugt, Franko van Lankvelt, Nico Woudenberg, Jeroen Verdenius, Augustine van Ree Redactieadres: Postbus 396 6710 BJ Ede,
telefoon 0318 – 675 497 Het Maatschap Kaliber Maassen Jongvee Plan geeft de volgende voordelen: Vrijdag 14 mei, 14.00 tot 18.00 uur e-mail leesvoer@de-heus.nl • Duurzame melkkoeien Opvallend: Nieuwbouw van de leghennenstal Productie: Iris commmunicatie & reclame, • Hogere levensproductie Adres: Homoetsestraat 27, 6676 LA Homoet Lichtenvoorde Druk: BDU Barneveld • Lagere opfokkosten Leesvoer wordt gedrukt op FSC gecertificeerd Houtvrij silk mc papier.
Samen voor resultaat De Heus Voeders B.V. Postbus 396 6710 BJ Ede Tel. 0318 - 675 430 KvK 14626985 info@de-heus.nl www.de-heus.nl
r
u
Met een uitgekiend aanvullend mengvoer is de hoge voederwaarde van vers gras optimaal te benutten. Dit verlaagt de voerkosten, houdt de productie in stand en zorgt voor een beter saldo
n
d
v
e
e
Geleidelijke overgang naar weiden geeft het beste resultaat Na een langdurige winter met vorst en sneeuw tot in maart, kwam de grasgroei traag op gang en komen de koeien later buiten dan vorig jaar. Een geleidelijke overgang naar het nieuwe rantsoen voorkomt problemen en zorgt dat de productie op peil blijft.
O
m u van actuele adviezen over gras te kun-
voor een geleidelijke rantsoenovergang: beperk in de
nen voorzien, is het vers-grasproject Kijk
overgangssituatie de grasopname en bouw het aan-
op Gras vanaf week 15 weer opgestart
deel van het winterrantsoen geleidelijk af. Te snelle
(zie kader). Aan de hand van de variatie in voeder-
overgangen leiden tot een verslechterde benutting
waarde kan de samenstelling van het mengvoer zo
en veroorzaken conditieproblemen. Dit kost te veel
nodig worden aangepast. Uit dit onderzoek komen de grote schommelingen in kwaliteit door seizoen-
productie en zet het melkeiwitgehalte onder druk. Vorig jaar in de zomer is aanzienlijk minder meng-
en weersomstandigheden duidelijk naar voren (zie
voer verstrekt. Gezien de melkprijs ligt dat ook dit
grafiek). Het eerste voorjaarsgras is erg smakelijk en
jaar voor de hand. Let er daarbij goed op dat de
bevat veel energie. Het heeft vaak een hoog eiwit-
krachtvoergift niet te abrupt verlaagd wordt naar
gehalte, maar een tekort aan structuur. Zorg daarom
de ‘zomerstand’. Om gezondheidsproblemen en tegenvallende producties te voorkomen, adviseren
'Neem voor de omschakeling naar het zomerrantsoen drie weken de tijd. Houd de pens gevuld en zorg voor een optimale pensfermentatie'
we u om in drie weken de overgang naar onbeperkte opname van weidegras voor te bereiden.
Vernieuwd zomerassortiment:
Weidebrokken in optima forma
Rantsoenaanvullingen Met het aanvullen van een grasrantsoen met een energierijk, eiwitarm product verbetert u het rendement van grasvoer. Dit kan door een gerichte keuze van het mengvoer en een aanvulling, bijvoor-
De vitaminering van het zomerassortiment is aangepast aan de nieuwste inzichten. De Synchro Zomer (code 5053) neemt hier een belangrijke plaats in: de samenstelling resulteert in een hoge benutting van energie en eiwit uit weidegras. Meer glucogene nutriënten (GLV) verbetert de eiwitbenutting en verhoogt de melkeiwitproductie.
beeld in de vorm van snijmaïs of bietenpulp. Bij structuurtekorten kan Synchro Optiferm, Synchro Geel of de inzet van Bestermine Buffer helpen om problemen te voorkomen. Ook kan een aanvulling met structuurrijk ruwvoer een oplossing bieden. Dit kan worden verstrekt in de vorm van gedroogde luzerne, gedorst hooi of stro. Hierdoor wordt de pens geprikkeld en de pensmicroflora geactiveerd om de balans te herstellen.
4
De voederwaarden van Synchro Zomer zijn: GLV 130 g/kg VEM 940 g/kg SDVE 90 g/kg Ruw eiwit 130 g/kg Zetmeel 200 g/kg D e Heus · l eesvoer 2 | a pril 2010
Een ander belangrijk aandachtspunt is de drinkwatervoorziening; zorg dat er altijd vers en smakelijk water beschikbaar is.
Variatie in de voederwaarde van vers gras
VEM per kg ds
1100
2006
2007
2008
2009
1000
900
800 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39
Weken (Bron: De Heus Voeders, Kijk op Gras 2006-2009)
Weersinvloeden Extreme weersomstandigheden hebben grote effecten op de productie. Dat heeft in belangrijke mate te maken met het sterk wisselende grasaanbod, zowel in hoeveelheid als in kwaliteit. Bij hogere temperaturen nemen koeien minder ruwvoer op, waardoor de belasting voor de koe vermindert. Hierdoor verandert het opgenomen rantsoen ten opzichte van het advies en loopt de voerbenutting terug. Het gevaar van pensverzuring ligt dan op de loer.
Rantsoensituatie
april / mei / juni
juli / augustus / september
Volop weidegras Volop weidegras + 5 – 10 kg snijmaïs
Synchro Zomer Ureum Reductie Brok Euromix
Synchro Zomer Protex Gras Synchro Oranje
Synchro Optiferm Euro Groen
Synchro Oranje Protex Maïs
Euro Rood/Groen Synchro Oranje + ER Balans/Rucom 12 + ER Extra/Rucom 12
Pas daarom in perioden van hittestress (hoge temperatuur en/of luchtvochtigheid) het rantsoen en de huisvesting van de dieren aan en zorg voor: onbeperkt, vers en schoon drinkwater;
voldoende ventilatie in de stal; e en aangepast rantsoen (verhoog de energiedichtheid van het rantsoen);
a angepaste huisvesting, overdag op stal en ’s nachts in de wei;
B estermine Buffer (voorkomt pensverzuring
Overdag weiden + 15 kg snijmaïs
en zorgt ervoor dat koeien de hittestress beter kunnen weerstaan). bij het afkalven en het opstarten. Ook het hoge kali-
Gezonde koeien en kalveren
umgehalte kan leiden tot problemen zoals zucht en
Let bij het weidend vee op een juiste aanvulling van
melkziekte. Houd daarom de droogstaande koeien
mineralen, spoorelementen en vitaminen. In veel
bij voorkeur binnen. Als u toch de keuze maakt
gevallen is de hoeveelheid mengvoer in deze rant-
voor beperkt weiden, kies dan een perceel dat niet
soenen beperkt. Daardoor dreigt de mineralenvoor-
of weinig bemest is en beperk het grasaanbod in
ziening in gevaar te komen. Vooral jongvee loopt in
de weide. Zorg daarnaast voor een hoeveelheid
Jacob Goelema
deze periode een verhoogd risico. Wanneer er geen
bijvoer op stal die afgestemd is op de energie-,
Productmanager Rundvee
losse mineralen verstrekt kunnen worden, biedt een
eiwit- en mineralenbehoefte van deze dieren.
} jgoelema@de-heus.nl
aanvulling in de vorm van MIVIT (code 5134) of via een mineraalemmer uitkomst. Bestermine Totalvit is geschikt voor jongvee/melkvee (code 85618) en Bestermine Optivit voor droogstaand vee (code 85619).
Beperkte opname in de droogstand Droogstaande koeien worden bij voorkeur binnengehouden. Weidegras bevat te veel energie en eiwit voor het grootste gedeelte van de droogstaand. Hierdoor groeien de dieren, wat leidt tot problemen
Kijk op Gras 2010 Om u als melkveehouder van actuele adviezen te voorzien, heeft De Heus in week 15 het vers-grasonderzoek Kijk op Gras opgestart. De deelnemende melkveebedrijven liggen verspreid over het land en de verschillende grondsoorten. Op deze bedrijven worden wekelijks monsters genomen van vers gras, waarvan Blgg de kwaliteit onderzoekt. Nieuwsgierig naar de resultaten in uw regio? Ga Hnaar De e u s ·www.kijkopgras.nl. l e e s v o e r 2 | a p r i l 2 0 1 0
5
p
l
u
i
m
v
e
e
Onderz oe k van broedei t ot bo rstvlees
Meer kennis voor de praktijk Praktijkonderzoek is bij De Heus een belangrijke pijler om het voer voor de vleeskuikenhouderij te verbeteren
De Heus heeft proefbedrijven om voeders te ontwikkelen die dieren snel en efficiënt laten groeien, zodat u een hoog rendement kunt behalen op uw bedrijf. Lage uitval en een optimale gezondheid zijn belangrijk, terwijl welzijn een grotere rol gaat spelen.
d
'De unieke combinatie van onderzoek bij moederdieren en vleeskuikens levert grote voordelen op'
e Heus voert op verschillende plaatsen
Moederdieren: de eerste schakel
in binnen- en buitenland vleespluimvee-
De voeding van de moederdieren beïnvloedt de
onderzoek uit. Het gaat om een
kwaliteit van de eendagskuikens die u ontvangt.
moederdierenbedrijf in Alphen, een vleeskuiken-
Het is uniek dat De Heus onderzoek doet met
onderzoeksbedrijf met kleine hokken in Eerde
zowel moederdieren als vleeskuikens. We kunnen
en eenzelfde type bedrijf met grotere hokken in
zo nagaan wat het effect is van de voeding van
Kutno in Polen. Het is belangrijk om de behoeften van dieren
ouderdieren op de vleeskuikens. Op het bedrijf van de familie Backx in Alphen zijn
onder praktijkomstandigheden te kennen. De Heus
1.800 moederdieren, verdeeld over twaalf grondhok-
doet onderzoek op deze bedrijven om praktische
ken. We onderzoeken jaarlijks drie tot vier actuele
voerprogramma’s te ontwikkelen. We testen zo
thema’s en vergelijken per thema twee tot vier voe-
nieuwe concepten voordat we deze in de praktijk
ders. Bekende problemen zijn de kwaliteit van de een-
toepassen. Het voedingsonderzoek begint al bij de
dagskuikens van jonge moederdieren en een teruglo-
moederdieren. Het krijgt eerst een vervolg bij vlees-
pende bevruchting aan het einde van de legperiode.
kuikens gehouden in kleine eenheden en daarna in
De voergift tijdens het in de leg komen is van groot
een proefstal met grote hokken. Voordat de nieuwe
belang. Door deze tijdig te verhogen nam het broed-
voeders breed worden ingezet, zijn ze eerst nog
eigewicht toe, waren de kuikens bij afleveren 80 gram
getest op een aantal praktijkbedrijven.
zwaarder en was de voerconversie vier punten beter. Voorbeelden van proeven met moederdieren:
i nvloed voerhoeveelheid tijdens het in de leg komen;
Voeding van moederdieren
i nvloed toevoegingen op de bevruchting en afweer van de kuikens;
De voeding van de moederdieren kan van grote invloed zijn op de resultaten van de vleeskuikens, zo blijkt uit een onderzoek met een toevoeging in het voer van de moederdieren. Uit het praktijkonderzoek op ons proefbedrijf blijkt dat de toevoeging een effect heeft op de uitkomst en vitaliteit van de kuikens. De positieve effecten waren uiteindelijk ook nog meetbaar bij de vleeskuikens op 36 dagen.
e ffect van eiwitgehalte in het voer op de bevedering en bevruchting.
Kleine hokjes Het vleeskuikenproefbedrijf van De Heus bij de familie Van Erp in Eerde telt 48 kleine grondhokken
Zonder toevoeging
Met toevoeging
met elk 25 vleeskuikens. We meten hier op 1 tot 2 procent nauwkeurig wat de invloed op de voerbe-
6
Onbevruchte eieren (%) Embryonale sterfte (%) Vitale kuikens (%) Gewicht vleeskuikens op 36 dagen (g)
D e Heus · l eesvoer 2 | a pril 2010
5,3 4,7 87,0
3,7 3,3 90,7
2.137
2.195
nutting is. Jaarlijks zijn hier zeven proeven met zes tot tien voerbehandelingen. De kleine hokjes zijn ideaal om het effect van voeding op de gezond-
heid te meten. Minder gunstige omstandigheden
Testen in de praktijk
worden onder andere gerealiseerd door het proef-
We zetten nieuwe voeders, die zijn ontwikkeld
voer moeilijk verteerbaar te maken. In een kleine
op de proefbedrijven, in nauw overleg met de
slachterij bepalen we regelmatig de slachtkwaliteit
buitendienst in op geselecteerde bedrijven in de
om verschillen tussen rassen en voeders vast te
praktijk. Deze worden dan nauwgezet gevolgd.
stellen. Belangrijke kengetallen zijn het slachtren-
Als de resultaten goed zijn worden de nieuwe
dement en de opbrengst van borstvlees en poten.
voeders breed ingezet.
Grote hokken
Voordeel
De tweede onderzoekslocatie voor vleeskuikens
De Heus is zich bewust dat onderzoek moet
is bij de familie Gajewicz in Kutno (Polen). In totaal
leiden tot snelle toepassing en dat het voor u als
worden hier 12.000 vleeskuikens gehouden in
pluimveehouder voordeel moet opleveren. Het
24 grondhokken. Dit betekent 500 dieren per hok,
onderzoek blijft zich voornamelijk richten op een
waardoor dit proefbedrijf de praktijk dicht benadert
optimale voersamenstelling voor vermeerdering en
dan het bedrijf in Eerde. Door de nieuwe wetgeving
vleesproductie op uw bedrijf. De aangescherpte
rond welzijn is uitval een belangrijk onderzoeks-
welzijnseisen zijn voor onze sector een nieuwe uit-
thema. In deze stal is het mogelijk om de effecten
daging. Gezondheid en welzijn hebben onze volle
van voeding op uitval aan te tonen.
aandacht. U mag erop rekenen dat we de nieuwste resultaten van ons onderzoek snel toepassen in de verschillende voersoorten.
Op beide proefbedrijven met vleeskuikens verzamelen we gegevens over: t echnische resultaten (voeropname, groei en voederconversie);
Op een van de vleeskuikenbedrijven vindt onderzoek in grotere hokken plaats
Eiwit
v ertering (strooiselscore, samenstelling darminhoud en mest);
g ezondheid (uitval, pH en bacteriepopulaties in het maag-darmkanaal en parameters in bloed);
w elzijnsparameters (voetzoolleasies en
Behalve technische gegevens verzamelen de onderzoekers resultaten over gezondheid en welzijn
brandhakken);
slachtrendement.
Uit onderzoek blijkt dat we bij de hoeveelheid en kwaliteit van het eiwit behalve met de technische resultaten ook rekening moeten houden met de strooiselkwaliteit. Dit is overigens rasafhankelijk en behalve eiwit spelen andere nutriënten ook een rol.
Het thema salmonella is actueel. Met alleen voeding
De Heus werkt op wetenschappelijk niveau samen met andere instituten en proefbedrijven
Patrick van Vugt
voeding wel een bijdrage kan leveren aan een goede weerstand. Een betere weerstand geeft een extra barrière tegen niet-gewenste bacteriën zoals salmonella.
8,5
mestscore (1-10)
lossen we dit probleem niet op. Uit onderzoek blijkt dat
Mestscore bij diverse eiwitniveaus op dag 35
Loek de Lange
8,0
Bert Maij
7,5
Productmanagement
7,0
Pluimvee en R&D
6,5
zeer laag
laag
mid/laag mid/hoog hoog zeer hoog
eiwitniveau
7
v a
r
k
e
n
s
Dierenar ts De Heus en c olleg a’s in de praktij k
Samenwerken aan betere diergezondheid Tips } Pak bedrijfsproblemen op tijd aan voordat ze te groot worden } Nodig personen die vanuit hun professie kunnen bijdragen aan een oplossing gelijktijdig uit op uw bedrijf } Zorg ervoor dat de adviseurs met een eenduidig advies komen
Om op bedrijven de resultaten te verbeteren en gezondheidsproblemen op te lossen, heeft De Heus sinds enkele jaren een eigen dierenarts voor de sector Varkens. Deze zoekt voortdurend samenwerking met uw eigen dierenarts.
Tijden veranderen. Tien jaar geleden was de Godfried Groenland
hoofdtaak van dierenartsen het uitvoeren van
Dierenarts sector Varkens
bloedonderzoek en het vaccineren van varkens.
} ggroenland@de-heus.nl
De nadruk ligt tegenwoordig vrijwel geheel op
De dierenarts van De Heus overlegt regelmatig met dierenartsen in de praktijk, varkenshouders en adviseurs
bedrijfsbegeleiding. De centrale vraag is steeds:
ste jaren veel meer aandacht krijgt. Als dierenarts
hoe kunnen we op uw bedrijf uitstekende tech-
van De Heus lever ik hieraan vanuit de voeding een
nische resultaten behalen, zodat uw bedrijf de
bijdrage.
toekomst aankan? De bedrijfsbegeleiding op varkensbedrijven is op
Bedrijfsbezoeken
een hoger peil gekomen, mede omdat het de laat-
Een belangrijke taak van mij is het afleggen van vele bedrijfsbezoeken in den lande. Mijn collega’s, de specialisten van De Heus, vragen meestal zo’n
Ervaring vanuit de dierenartsenpraktijk
bedrijfsbezoek aan. Ik neem hierbij meteen contact op met uw eigen dierenarts. Het is namelijk de bedoeling dat we kiezen voor een gezamenlijke aanpak. In goede samenwerking is de inbreng vanuit ons bedrijf aanvullend op wat door uw dierenarts
'De laatste jaren krijg ik als dierenarts bij dierenartsenpraktijk Lintjeshof vaker te maken met dierenartsen in dienst van een voerfirma. Waar sommigen dit misschien als bedreiging zien, ervaar ik dit als welkome aanvulling. Ik zie als primaire taak van de bedrijfsdierenarts de diergezondheid te bewaken en waar nodig te verbeteren. Voeding speelt hierbij een zeer voorname rol. Als dierenarts ben ik niet op de hoogte van wat er in de ‘keuken’ van de voerfirma gebeurt en heb ik daar ook weinig invloed op. De dierenarts van de voerfirma echter wel. Dit geeft beide partijen kansen. De dierenarts van de voerfirma heeft dezelfde achtergrond als ik op het gebied van diergezondheid. Ik kan aangeven waar de gezondheidsproblemen zitten en hij of zij maakt de vertaalslag naar de voeding. Dit alles levert een maximaal resultaat op voor de varkenshouder.' 8
Aerts, DRob e Heus · lDierenartsenpraktijk eesvoer 2 | a prilLintjeshof 2010
wordt ingebracht. Door de jaren heen heb ik veel ervaring opgedaan met problemen, waarbij we iets met voeding kunnen doen om ze op te lossen. In veel gevallen kunnen we met mijn inbreng de resultaten op uw bedrijf verbeteren. Samenwerking met uw dierenarts is daarbij essentieel. Hij kent uw bedrijf immers al jaren en weet precies de vinger op de zere plek te leggen. Door als team op te treden op uw bedrijf, geven we het beste en meest uitgebalanceerde advies.
oeHt eus Ontm De Ad Loos, Algemeen directeur De Heus } aloos@de-heus.nl
Aangenaam, DGA In de stal tussen de koeien verdiepten de deelnemers zich in de verschillende aspecten van klauwmanagement
De Heus organiseert succesvolle Praktijkstaldagen In de maanden februari en maart organiseerde De Heus Voeders, samen met CRV en AB Oost, succesvolle Praktijkstaldagen. De staldagen trokken meer dan vijfhonderd deelnemers. De Praktijkstaldagen stonden dit jaar in het teken van de verschillende aspecten van klauwmanagement, zoals fokkerij, klauwgezondheid, klauwverzorging en voeding. Klauwmanagement is belangrijk binnen de steeds groter wordende veestapels. In de stal tussen de koeien stond de volgende vraag centraal: hoe komt de veehouder tot optimale resultaten die bijdragen aan een nog betere winstgevendheid van het bedrijf? De positieve input van de deelnemers, de expertise van de deskundigen en de passende omgeving droegen bij aan het succes van de dagen. Er werd optimaal gebruikgemaakt van elkaars ervaringen en kennis. Prima dagen om klauwmanagement verder te optimaliseren.
Biomassaverbrander als verwarming De open dag bij de maatschap Topper-Maters was in januari en trok veel belangstelling. Renovatie van de oorspronkelijke stallen leidde hier tot een bedrijf dat klaar is voor de toekomst met 68.000 vleeskuikens. Een noviteit op dit bedrijf is de biomassaverbrander die de beide stallen verwarmt. De verbrander verwerkt houtsnippers, maïssnippers, miscantus (olifantsgras) en riet. De maatschap wil het olifantengras op het eigen akkerbouwbedrijf gaan verbouwen. Via een cv-ketel en heaters wordt de warmte bij de kuikens gebracht. Lengteventilatie met ventilatoren achterin de stallen zorgt in combinatie met nieuwe ventielen voor optimale ventilatie bij elke leeftijd. Er is een watervernevelaar om de stallen in de zomer te kunnen koelen. De vleeskuikenhouders voeren hun eigen tarwe en daarom staan er naast de stallen twee graansilo’s voor in totaal 400 ton.
Als ik u pakweg twintig jaar geleden naar uw functie had gevraagd, zou u waarschijnlijk agrarisch ondernemer hebben geroepen. Met dank aan de vele regelingen, (prijs)subsidies en afgeschermde markten kon u als vakman een fatsoenlijk inkomen halen. U kreeg – ook van de bank – alle medewerking om uw bedrijf gestaag verder te ontwikkelen. Na jaren van gestage ontwikkeling stel ik u nu – anno 2010 – dezelfde vraag: omschrijf uw functie eens. Waarschijnlijk denkt u eerst na. Natuurlijk bent u nog steeds ondernemer, maar de kaarten liggen wel heel anders op tafel. De markten zijn opengegooid, subsidies afgebouwd en van medewerking om uw bedrijf te ontwikkelen is al helemaal geen sprake. Probeert u maar eens bij de bank zonder een goed businessplan een uitbreiding van uw bedrijf gefinancierd te krijgen. Nog meer veranderingen: u hebt nu te maken met welzijnsregels, natuur, voedselveiligheid en dierziekterisico’s. Hebt u al een passende functie gevonden? Ik help u op weg. U bent van agrarisch ondernemer DirecteurGrootAandeelhouder, afgekort DGA, van een middelgroot bedrijf geworden. U hebt personeel, bent op de hoogte van invloeden van buitenaf, stuurt het financiële management aan, onderhoudt relaties met stakeholders en doet nog véél meer. De vergelijking met een DGA in het MKB gaat op. Maar wel met één groot verschil: de DGA in het MKB heeft vaak medewerkers op managementniveau. U moet het zonder doen. Dus is het zaak dat u de juiste adviseurs om u heen verzamelt; mensen die u aanvullen en uw ambities begrijpen en mee vorm geven. Die adviseurs heeft De Heus. Wij begrijpen dat de adviezen die u van ons krijgt van grote invloed kunnen zijn op het resultaat van uw bedrijf. Reden om veel te investeren in de kennis en competenties van onze medewerkers. Dat deze investering succesvol is, blijkt regelmatig. Want uit verschillende onderzoeken rollen onze adviseurs als toppers uit de bus. En daar plukt u als DGA de vruchten van.
D e H e u s · le e s v o e r 2 | a p r i l 2 0 1 0
9
v a
r
k
e
n
s
Ontwikkeling van biggenvoeding gaat altijd door De vooruitgang in de varkenshouderij gaat continu door. Daarom is De Heus ook voortdurend bezig haar biggenvoerders verder te ontwikkelen waarmee varkenshouders goede en gezonde biggen kunnen grootbrengen.
Albert Timmerman Productmanager Varkens } atimmerman@de-heus.nl
s '
tilstand is achteruitgang’ is een veelge-
mix van een gangbaar bedrijf met 1.000 zeugen
bruikt gezegde en ook zeker van toepas-
met daarnaast een deel dat speciaal ingericht is
sing in de varkenshouderij. Op zeugenbe-
voor het doen van voerproeven. De proeven vinden
drijven staan de ontwikkelingen niet stil. Ieder jaar
dus onder normale praktijkomstandigheden plaats.
worden er per zeug meer biggen levend geboren.
Dit is voor ons ideaal om betere resultaten in de
De laatste tien jaar is het aantal levend geboren
praktijk te behalen.
biggen per worp met ongeveer twee gestegen (bijna 20 procent). Daarnaast spenen veel bedrijven
4
de biggen jonger. Op deze en andere ontwikkelin-
Wij vinden het zeer belangrijk om te zien wat er in
gen speelt De Heus in met de biggenvoeding.
de praktijk speelt. Een belangrijke informatiebron
Volgen van de praktijk
zijn onze specialisten die dagelijks contact hebben
Ontwikkelingen
met varkenshouders. Ook testen we regelmatig
Wij zijn continu bezig ons biggenvoer altijd goed
diverse zaken op praktijkbedrijven. Op basis van
aan te laten sluiten op de praktijk. De volgende
praktijkmetingen stellen we praktische voedings-
zaken geven u een beeld hoe wij dat doen.
normen op om biggen gezond op te fokken.
1
Opname in het assortiment
Volgen van wetenschappelijke onderzoek
Onderzoeksinstellingen en universiteiten in de
Wanneer wordt er iets nieuws geïntroduceerd in
wereld onderzoeken regelmatig nieuwe zaken.
het assortiment? Dit doe je natuurlijk niet zomaar.
Wij blijven hiervan voortdurend op de hoogte.
Je wilt eerst zeker weten of iets nieuws ook beter
Interessante dingen vertalen we naar de praktijk
is. Pas na bewezen succes voegen we zaken toe.
en testen ze uit.
Nieuwe ontwikkelingen worden dus eerst op ons proefbedrijf en diverse praktijkbedrijven zeer goed
De Heus test regelmatig zaken op praktijkbedrijven
Kijk voor meer informatie op www.de-heus.nl Ga naar sectorinformatie varkens
10
2
Contacten met toeleveranciers
getest.
Er zijn veel toeleveranciers van grondstoffen en toevoegingen. We onderhouden nauwe contacten
Nieuwe ontwikkeling
met hen zodat we op de hoogte zijn van nieuwe
In de zomer van 2009 kwam valine als synthetisch
ontwikkelingen. Mogelijke toevoegingen zijn er
aminozuur beschikbaar. Synthetische valine maakt
in de vorm van zuren, enzymen, etherische oliën
het mogelijk dat we het valineniveau in het voer
enzovoort. Wij zorgen ervoor dat we weten welk
kunnen aanvullen in situaties waar onvoldoende via
effect ze hebben op het varken.
de grondstoffen geleverd kan worden. De producent geeft aan dat de groei van de biggen met 7 tot
3
Proeven op ons proefbedrijf
14 procent kan stijgen en dat de voederconversie
Op ons varkensproefbedrijf voeren we per jaar
met 4 tot 7 procent kan dalen. Hierbij zegt de pro-
acht biggenproeven uit met vier tot zes verschil-
ducent dat 70 procent van het gehalte aan lysine
lende voersoorten. Het proefbedrijf is een ideale
de optimale hoeveelheid valine is. Dit is vastgesteld
D e Heus · leesvoer 2 | a pril 2010
Effect valineniveau op groei laag
580
hoog
groei gram per dag
570
De Heus is continu bezig om het biggenvoer goed aan te laten sluiten op de praktijk in wetenschappelijke proeven. Deze proeven wor-
we om met synthetische valine te gaan werken en
den bijna altijd uitgevoerd met een tekort aan eiwit
het gehalte aan valine in onze biggenvoeders te
om zo zeer specifiek dat ene aminozuur te testen.
verhogen.
Tot slot
verhouding is voor technische en economische
Wij zijn voortdurend bezig om de voeding van big-
resultaten.
gen optimaal te laten aansluiten aan de praktijk. We kijken daarbij naar de voersamenstelling en ook
Biggenproef met valine
naar de optimale voertoepassing in de praktijk.
550 540 530 520 510
De vraag blijft dan of onder normale conventionele Nederlandse omstandigheden dit ook de optimale
560
500
Valineniveau
Grafiek 1 Effect valineniveau op groei van de biggen
Synthetische valine is erg duur maar kan desondanks zeer interessant zijn om toe te passen in biggenvoeding. We deden een biggenproef met valine op ons varkensproefbedrijf. Uit deze proef kwam naar voren dat voor maximaal technische resultaten een hoger percentage valine inderdaad nodig
Normen voor een goede en gezonde biggenopfok
is. De groei steeg met 8 procent ten opzichte van voer met een laag valinegehalte en de voederconversie daalde met 2,8 procent. Op basis van onze eigen en de wetenschappelijke proeven besloten
de voeropname voor het spenen minimaal 0,3 - 0,5 Heino kg voer Perdok per big; Specialist Vleeskuikens uiterlijk vijf tot zeven dagen voor het spenen overschakelen op het } hperdok@de-heus.nl voer waarop gespeend wordt; voeropname na het spenen de eerste drie dagen minimaal 0,5 kg (eerste dag 100 gram, tweede dag 150 gram en derde dag 250 gram); continu voldoende en vers water voor D e Hde e ubiggen. s · le e s v o e r 2 | a p r i l 2 0 1 0
11
r
u
n
d
v
e
e
/
a
g
r
a
-
m
a t
i
c
B uffel ho uderij in Steen wijksm o er
Automatisch buffels melken in compacte stal Richard Kelder (27) en Diane Nijman (24) realiseerden een nieuwe compacte stal voor 140 buffels bij een voormalig varkensbedrijf in Steenwijksmoer nabij Coevorden. De bestaande stallen werden omgebouwd tot stallen voor jongvee en opslag.
De bouw van de buffelstal nam de nodige tijd in beslag. In december 2007 begon de ontwerpfase. Arbeidsefficiency, lage bouwkosten en uitbreidingsmogelijkheden waren belangrijke aspecten bij het
juni 2009 betraden de eerste buffels hun nieuwe
De mestgangen bestaan uit een dichte betonvloer met een later aangebrachte profilering. De mest wordt afgeschoven naar een afstortput onder de verhoogde centrale gang
onderkomen. Voor de stal is een certificaat Maatlat Duurzame Vee-
De stal is ‘buffelproof’ gebouwd. Het Weelink voer-
houderij aangevraagd. Richard en Diane hielden bij de
hek bijvoorbeeld, is zodanig gemaakt dat de buffels
bouw van de nieuwe stal rekening met eisen op het
hier gemakkelijk met hun kop en horens doorheen
gebied van milieu en dierenwelzijn. De stal voldoet
kunnen. ‘Buffels zijn slim en kunnen veel klepjes en
onder anderen aan de duurzaamheids- en welzijns-
sluitingen zelf openkrijgen’, vertelt Richard. ‘Daarom
doelstellingen zoals in de maatlat is weergegeven.
is er extra aandacht besteed aan de afwerking van
ontwerp van de stal. De laatste benodigde vergunning werd verleend op 31 juli 2008. Vervolgens kon een Duitse aannemer met de bouw beginnen. Eind
De nieuwe compacte stal voor 140 buffels
bijvoorbeeld waterleidingen en kleppen en sluitin-
Tip Heeft u plannen voor het bouwen of verbouwen van een stal? Dan is het de moeite waard om de financiële voordelen van de Maatlat Duurzame Veehouderij te bekijken
Stalontwerp
gen van hekwerk. Ook het melksysteem moest wor-
Dat er in de nieuwe stal met robots gemolken zou
den aangepast aan de lage melkstromen en lage
worden, stond al in een vrij vroeg stadium vast. De
giften.’ Ondanks dat de buffels in de robot weinig
stal bestaat uit een tweetal compacte secties (528 m²
krachtvoer krijgen, bezoeken ze deze heel goed.
per sectie). Elke sectie bestaat uit een melkrobot, een Weelink voersysteem, 74 ligplaatsen en twee
Afzet melk
mestgangen. De ligplaatsen, de mestgangen en het
Vanwege de hogere gehalten in de melk (8,5 procent
Weelink voersysteem zijn hierbij dwars in de stal op-
vet en 4,5 procent eiwit) brengt een liter buffelmelk
gesteld. Het toepassen van deze secties in dwarsop-
meer op dan een liter melk van de koe. De melkgift
stelling maakt uitbreiden van de stal eenvoudig. Aan
van een buffel is veel kleiner dan van een koe, name-
de voorzijde van de stal bevindt zich een voorbouw
lijk zo’n 2.700 kg op jaarbasis. De grootste hoeveel-
voor kantoor, entree, machineruimte en tanklokaal.
heid melk leveren Richard en Diane aan de fabriek en een klein deel verwerkt Richard zelf. Op het ouderlijk
Arjan Petter
Slimme dieren
bedrijf aan de Toeslagweg in Radewijk verkoopt de
Agra-Matic
Bij het realiseren van de nieuwe stal is rekening ge-
Firma Kelder, naast verse asperges in het asperge-
} apetter@agra-matic.nl
houden met het karakter en de bouw van de dieren.
seizoen, diverse producten van de waterbuffel.
Adviseur Rundveehouderij
1 2
D e Heus · l eesvoer 2 | a pril 2010
v a
r
k
e
Herman Houweling, inspiratiebron voor iedereen
n
s
Tip Op 3 juni beklimmen 3.000 wielrenners de Alpe d'Huez. De website is www. opgevenisgeenoptie.nl
Zoals veel lezers, met name uit de varkenssector, weten is Herman Houweling januari jongstleden overleden aan de gevolgen van darmkanker. De manier waarop Herman met zijn ziekte omging heeft veel bewondering gewekt en kan voor velen een inspiratiebron zijn. foto's: Jannemieke Termeer
In februari 2007, toen Herman Houweling nog maar
laatste jaren de broodnodige energie om de strijd te
een paar weken in dienst was als verkoopleider bij
kunnen aangaan. Tegelijkertijd inspireerde hij zo an-
de sector Varkens, werd bij hem een nare en reeds
deren. Zijn motto hierbij was: ‘Dat wat mij overkomen
uitgezaaide vorm van darmkanker geconstateerd. Hij schrok aanvankelijk erg en bijna drie jaar heeft
is, dat laten we toch niet gebeuren bij onze kinderen!’ In dit artikel staan al een hoop aanknopingspunten
Herman een gevecht tegen deze verschrikkelijke
waar agrarisch Nederland ook haar voordeel mee
ziekte gevoerd.
kan doen. Als voorbeeld neem ik de varkenssector,
Hij deed dit op een manier die kenmerkend was
waar op dit moment veel problemen zijn (welzijn,
voor alles wat hij ondernam: met een positieve
mrsa, het milieu…). Kortom, varkenshouders krij-
insteek en een inzet van dan 100 procent, toe-
gen regelmatig slecht nieuws. Ook de sector kan
komstgericht en met passie. Of als je het anders wilt stellen: Herman zette zijn schouders eronder
>> 'Dat laten we toch niet gebeuren bij onze kinderen'
en pakte het probleem aan. Na die aanvankelijke schok mobiliseerde Herman zijn omgeving en anderen om een gezamenlijk doel te bereiken. Hij had passie voor de varkenssector en het wielrennen en die twee zaken wist hij te combineren. Met
Herman Houweling in gesprek met Erica Terpstra
tomeloze inzet is hij ook voor de rest van de wereld gaan vechten tegen kanker. De inzamelingsfondsen
leren van de aanpak van Herman. Dat betekent:
Alpe d'HuZes en de BIG Challenge 2010, varkens-
met zijn allen de problemen bij de wortel aanpak-
Franko van Lankvelt
houderij tegen kanker, brachten heel wat teweeg en
ken en altijd toekomstgericht zijn. Ga niet in de
Verkoopleider Varkens
leverden daadwerkelijk resultaat op, waaronder een
slachtofferrol zitten, maar leer te roeien met de
} flankvelt@de-heus.nl
enorme opbrengst voor de kankerbestrijding.
riemen die je hebt. Zorg dat je grotere riemen krijgt! Laat in je vak de passie doorwerken, met je hoofd
Geen slachtoffer
omhoog en met trots op wat je hebt!
Kortom, Herman profileerde zich niet als slachtoffer.
Wij bedanken Karin Houweling-Hoogervorst graag
Hij voelde zich eigenaar van het probleem en pakte
voor de gastvrijheid en openheid waarmee zij haar
het zelf grondig aan. Deze aanpak gaf hem in de
verhaal over Herman vertelde.
Kijk voor informatie over BIG Challenge op www.bigchallenge2010.nl
D e H e u s · le e s v o e r 2 | a p r i l 2 0 1 0
13
r
u
n
d
v
e
e
Voersnel heid omhoog
Geef broei en schimmels in ruwvoer geen kans De kwantiteit en kwaliteit van eigen ruwvoer bepalen mede de resultaten op uw bedrijf. Aandacht voor de kwaliteit van het eigen ruwvoer betaalt zich direct uit. De voersnelheid van kuilen is van invloed op de kwaliteit.
Een voederwaardeverlies van ruwvoer van 5 procent
kuil, maar zouden in de zomer toch een hogere
betekent op een melkveebedrijf van gemiddelde
voersnelheid moeten nastreven. Daar waar over
omvang (zeventig melkkoeien) een directe schadepost
het algemeen een voersnelheid van 1,5 meter in de
van bijna € 5.000,- per jaar. De indirecte schade is nog
winter volstaat, moet dit in de zomer minimaal twee
groter: door afname van de smakelijkheid van ruw-
meter zijn om broei te voorkomen. Op bedrijven
voer, is ook de drogestofopname uit eigen ruwvoer la-
waar melkkoeien (gedeeltelijk) worden geweid, zijn
ger. Daarnaast zijn de kosten die meer voerresten met
zeker maatregelen nodig om toch een voldoende
zich meebrengen en het negatieve effect op gezond-
voersnelheid te realiseren. De hoogte van de kuil
heid van de koeien twee andere indirecte schadepos-
moet minimaal gehalveerd worden als 50 procent
ten. Een vuistregel voor voederwaardeverlies is: als
van de drogestofopname uit weidegras komt.
een gras- of maïskuil een hogere temperatuur heeft
Door in het voorjaar de snijmaïs in de silo vlak
(20 graden hoger dan de omgevingstemperatuur) ge-
te trekken en beneden de silowand in te kuilen,
durende een periode van vijf dagen, dan bedraagt het
gaat de voersnelheid omhoog en worden broei en
verlies van de kuil ongeveer 100 VEM (10 procent).
schimmels voorkomen. Een glad snijvlak van de kuil, door te snijden of te frezen in plaats van te
René Knook Productmanager Rundvee } rknook@de-heus.nl
Voersnelheid
happen, geeft minder zuurstof in de kuil. Minder
Melkveebedrijven met summerfeeding behouden
luchtintreding zorgt ervoor dat gisten en schimmels
in de zomer weliswaar dezelfde behoefte aan
niet geactiveerd worden en voorkomt dus broei.
Tip Het is belangrijk de voersnelheid van de kuilen in de zomer te verhogen
Een glad snijvlak van de kuil, door te snijden of te frezen in plaats van te happen, geeft minder zuurstof in de kuil
1 4
D e Heus · l eesvoer 2 | a pril 2010
n i z e g n e f j i r d e B Eline houdt van koeien
Meld het ons Hebt u een opvallende hobby, een markante boerderij of iets anders dat leuk is om te weten? Meld het ons. Stuur een foto in, schrijf of mail. Dan krijgt ook uw onderwerp een plaatsje in Bedrijf en Gezin. Ons mailadres is leesvoer@de-heus.nl. Ons postadres luidt De Heus, ter attentie van de afdeling Marketing, Antwoordnummer 2202, 6710 VB Ede (geen postzegel nodig).
Eline Spalink wil graag boer worden. Daarom is het helemaal niet zo gek dat deze student aan het Van Hall instituut in Leeuwarden meedeed met de beste boer van het jaar verkiezing. ‘We kregen allemaal een virtuele veestapel en moesten deze zo goed mogelijk managen,’vertelt ze. Ze werd derde. Waarom ze zo graag boer wil worden? Dat zie je zo, ze is gek op koeien.
Een sudokoe heeft 9 hokjes met 9 vakken. Er staan al cijfers ingevuld. Deze moeten worden aangevuld zodat in de hokjes de getallen 1 tot en met 9 komen te staan. Elk cijfer komt maar één keer voor in elk hokje. Dit geld ook voor elke rij of elke kolom; ook hierin komt elk cijfer maar één keer voor.
3 1 9 5 2 4 5 6 9 6 7 4 9 5 3 2 4 8 7 1 3 2 7 1 8 9 6
Eieren zoeken
Sudokoe
Los de Sudokoe op en stuur de 9 cijfers van de bovenste regel in als oplossing. Onder de goede inzendingen verloten we vijf De Heus miniatuur bulkwagens. Stuur de oplossing voor 8 mei naar leesvoer@de-heus.nl. Zet wel uw naam, adres, postcode en woonplaats er bij! Winaars maken we in de volgende Leesvoer bekend.
‘Gevonden!’, roepen Wendy en Marly. Maarten Hellingman komt gauw kijken, want hij is al net zo enthousiast als zijn beide kleindochters. Elke zaterdag zoekt hij samen met zijn vier kleindochters en acht vrijwilligers naar nesten van weidevogels. Een heel werk op een bedrijf van 130 ha gras- en 20 ha maïsland. Maarten schrijft de vondsten op en zet een stok bij met een nummer bij elk nest. Zijn schoonzoon Darin Oortwijn houdt bij het maaien en schudden keurig rekening met de nesten. Hij laat een strook gras staan als schuilplaats voor het jonge broed. Bart Hellingman is een echte natuurliefhebber en hij is er trots op dat hij in de vier kleindochters bevlogen opvolgers heeft.
Medewerkers van De Heus zijn uitgesloten van deelname
Winnaars bulkwagen
De prijswinnaars van de rebus in de vorige Leesvoer zijn: • Fam. J.A.G. Rink, Hedel • Nick Peeters, Panningen • Marion Ruig, Aartswoud • Fam. de Keijzer, Maurik
Kiviet
Grutto
Tureluur
• Henk Verhoeven, Sint Anthonis
Zij krijgen allemaal een bulkwagen.
D e H e u s · le e s v o e r 2 | a p r i l 2 0 1 0
15
p
l
u
i
m
v
e
e
EU eist salm onellavrij vers vlees
Ook bestrijding van lastige salmonellasoorten Met ingang van januari 2011 eist de EU dat vers pluimveevlees vrij moet zijn van alle soorten salmonella. De focus was met name gericht op soorten, schadelijk voor de humane gezondheid. Deze verandering brengt de export van vers pluimveevlees in gevaar. We moeten alle salmonella’s elimineren, maar sommige, zoals Salmonella Java, zijn erg hardnekkig. Een moeilijke opgave dus.
Patrick van Vugt Productmanager Vleespluimvee } pvugt@de-heus.nl
d
e aandacht bij de bestrijding van salmonella
vinden van de besmettingshaard. Dit is per bedrijf
gaat vooral uit naar Salmonella Java. Uit een
verschillend en daarom spreken we van een be-
inventarisatie blijkt dat Salmonella Java veel
drijfsspecifieke aanpak. Hierbij wordt het zoeken
voorkomt. Bovendien is Salmonella Java een zeer
van de bron van een besmetting gecombineerd
hardnekkige bacterie: ze overleeft in kieren en gaatjes
met een gedegen aanpak. Je alleen richten op een
en is alleen weg te krijgen met een zeer intensieve rei-
besmette stal is niet voldoende.
niging en ontsmetting en een strikte bedrijfsaanpak.
Salmonellabestrijding vraagt om een bedrijfsspecifieke aanpak: het vinden van de besmettingsbron en een gedegen aanpak
Aangescherpte eisen van IKB Vanaf dit jaar stelt IKB nieuwe regels voor salmonella. Bij iedere besmetting met Salmonella Java gold al:
e en meldingsplicht binnen 24 uur aan de Productschappen Vee Vlees en Eieren (PVE);
h et melden van de uitslag van het swabonderzoek binnen 24 uur aan de productschappen;
verplichte afvoer van mest; h et informeren van bezoekers over de status van het bedrijf.
>> 'Salmonella Java is te overwinnen, hoe hardnekkig de bacterie ook is' Nico Bolder, onderzoeker Salmonella Java WUR-Wageningen
Geen onderschatting of berusting Het gevaar van salmonella vereist dat u zelf scherp blijft en anderen scherp houdt. Onderschat het pro-
Tip U kunt monsters laten nemen via uw specialist
1 6
Hieraan worden afhankelijk van de duur van de
bleem niet. Ga bij een gunstig onderzoeksresultaat
besmetting extra maatregelen toegevoegd. Bij de
er niet vanuit dat Salmonella Java helemaal van uw
afzet van een tweede besmet koppel wordt een
bedrijf verdwenen is. Uitslagen kunnen namelijk
leegstand van drie weken opgelegd en moet de
‘vals negatief’ zijn. Als uw bedrijf besmet is, vraagt
stal grondig gereinigd en ontsmet worden. Bij een
de bestrijding veel discipline. U zult heel conse-
derde besmet koppel moet de stal leeg blijven
quent en nauwkeurig maatregelen moeten nemen.
staan totdat aangetoond is dat de stal vrij is van
En als de bestrijding succesvol is, denk dan niet
een Salmonella Java-besmetting.
dat uw bedrijf vanzelf vrij blijft. Het is van belang om bij een tegenvallend resultaat van de bestrijding
Het vinden van de besmettingshaard
niet ’bij de pakken neer te gaan zitten’. De bestrij-
De sleutel van een succesvolle bestrijding is het
ding van salmonella is lastig en kan een tijd duren.
D e Heus · l eesvoer 2 | a pril 2010
Bedrijfsspecifieke aanpak
zijn de gezondheid en weerstand van de dieren en
Bestrijding van Java vereist een specifiek plan
hiermee samenhangend ook de voeding. Het zijn
van aanpak op het bedrijf. Het opwerpen van zo
veel zaken. De specialist van De Heus kijkt en denkt
veel mogelijk barrières maakt het Salmonella Java
graag met u mee om salmonella uit te schakelen.
Kuikens nemen Salmonella op uit de omgeving
moeilijk om te overleven en zich te verspreiden. Globaal kunnen we vier richtingen aangeven waarmee u de kans op (her)besmeting minimaliseert of
Voerconcept Nutribiotica
zelfs voorkomt: P reventie. Ga ervan uit dat de omgeving
Vleeskuikens nemen salmonella op uit de omgeving en scheiden deze via de mest weer uit. Bij een gezond kuiken zijn er natuurlijke barrières die deze verspreiding tegengaan. Via voeding en drinkwater kunnen we deze natuurlijke afweer stimuleren. Het voerconcept Nutribiotica reguleert de bacteriën in de darmen via natuurlijke weg. Het bestaat uit drie onderdelen: structuur, nutriënten op maat en hulpstoffen.
besmet kan zijn en voorkom insleep zowel tijdens als tussen de rondes;
Begin elke ronde met een schoon bedrijf; Voorkom een (her)besmetting; O ndersteun de weerstand en gezondheid van de dieren. De Heus Voeders is op dit moment bezig met het samenstellen van een uitgebreide checklist. Deze checklist is gebaseerd op ervaringen van De Heus, gecombineerd met informatie van experts op het gebied van salmonella. Daarnaast heeft De Heus een gecertificeerde monsternemer in dienst. In overleg met de pluimveespecialist kunt u zo nodig
1 Structuur. Voer van het voerconcept Nutribiotica heeft de juiste ‘structuur’ om de ontwikkeling van de spiermaag te stimuleren. Een sterke spiermaag zorgt voor een goede maling en menging van de voermassa. Samen met de hoge zuurgraad vormt dit een uitstekende barrière tegen ongewenste bacteriën. We bereiken de juiste structuur onder andere door grondstoffen grof te malen en door toevoeging van hele tarwe.
een plan van aanpak opstellen, inclusief een uitgebreide bemonstering en externe begeleiding door een via het productschap aangestelde deskundige.
Vele fronten
2 Nutriënten op maat. Dit houdt in het toedienen van de juiste voedingsstoffen die nauw aansluiten op de behoefte van het kuiken. 3 Hulpstoffen. Van nature zijn bepaalde stoffen bacterieremmend. Deze hulpstoffen belemmeren op natuurlijke wijze de groei van bacteriën. Ziekmakende bacteriën krijgen daardoor minder kans om toe te slaan. Deze hulpstoffen worden toegepast in het voerconcept Nutribiotica.
Met het bestrijden van salmonella en het voorkomen van besmetting bent u op vele fronten actief. De besmetting kan van buiten komen, via contacten, materiaal of dieren. U besteedt aandacht aan het reinigen en ontsmetten van de stal. Belangrijk
Hoewel voeding een bijdrage kan leveren is ze niet afdoende om salmonella aan te pakken. Met een combinatie van een bedrijfsspecifieke aanpak met een uitgebreide monstername legt u de basis om Salmonella te bestrijden en uiteindelijk uit te bannen. De H e u s · l e e s v o e r 2 | a p r i l 2 0 1 0
17
In het kort
De varkens van Wim en Conny Boeren zijn gezond en groeien uitzonderlijk snel
1 8
D e Heus 路 l eesvoer 2 | a pril 2010
Wie? Wim en Conny Boeren Wat? Vleesvarkens Waar? Meer (Belgi毛) Hoeveel? 1.440 dieren Waarom? Uitzonderlijk snelle groei: gemiddeld 941 gram gedurende drie jaren
v a
r
k
e
n
s
Be l g i s c h e var kens ho uder be h aalt al drie jaar topresultaten
Snelle groeiers dankzij SPF De vleesvarkens van Wim en Conny Boeren hebben de vaart er goed in zitten. Ze groeien sneller dan 900 gram per dag, gemiddeld zelfs 941 en dit al drie jaar achtereen. Op dit bedrijf in België worden dus bijzondere prestaties verricht, met name dankzij de invoering van het SPF (Specific Pathogen Free)-systeem.
illustreren hoe de gezondheid erop vooruit is gegaan.
België, net over de grens aan de
‘In 2006 betaalde ik nog meer dan € 6.000,- per jaar
snelweg naar Antwerpen. De varkens
en in het afgelopen jaar was dat nog maar € 1.800,-.’
in hun stal lijken zich te laten beïnvloeden door de
Boeren is niet alleen vanwege het SPF-systeem,
snelheid waarmee auto’s langs het bedrijf razen. Ze
maar ook om andere redenen zeer tevreden met
halen groeisnelheden van boven de 900 gram. Voor
zijn biggenleverancier, van wie hij overigens al vele
sommige ronden noteerde het echtpaar Boeren
jaren de biggen betrekt. Van Gennip heeft namelijk
zelfs meer dan een kilo per dag.
een zeer groot bedrijf en kan grote aantallen biggen
De negen rondes in de afgelopen drie jaar laten een
leveren. ‘Daardoor kunnen wij de hele stal in één
reeks uitstekende cijfers zien. De voederconversies
keer volleggen,’ zegt Conny.
ronde € 0,518. Op zich zijn deze cijfers al bijzonder goed, maar als ze gedurende meerdere jaren in de boeken komen, is er sprake van een unicum.
Goede cijfers
Groei per dag
950
900 850
gram
918
gram
2007
2008
925
800 750 700
600
>> 'Dierenartskosten zeggen veel over de gezondheid'
De goede resultaten dienden zich drie jaar geleden
550 2009
Betere resultaten
aan. Tot dan toe waren de resultaten goed, maar
Voeding
niet extreem goed. De reden van de verbetering
Het is voor De Heus een uitdaging om het beste voer
vinden we niet op het bedrijf van Boeren. ‘Maar er
te maken voor varkens die zo snel groeien. In 2007
was wel wat veranderd bij Van Gennip in Neder-
is De Heus gestart met het ontwikkelen van voer dat
land, mijn biggenleverancier,’ zegt Wim. ‘Van Gen-
aansluit bij varkens met een hoge gezondheid. ‘Wij
nip had op zijn bedrijf het SPF-systeem ingevoerd.’
voeren nu Start Delux en een op maat gemaakt af-
Dankzij het SPF-systeem ontving Boeren biggen
mestvoer,’ zegt Wim. ‘We voeren nu nog twee soor-
die vrij waren van met name bepaalde longziekten.
ten voer, maar binnenkort stappen wij over op drie;
Dit was van alle kanten te merken, te beginnen met
er komt een tussenvoer bij. De voeding van gezonde
het geluid dat de biggen maakten. Ludo Beerten, specialist bij De Heus en sinds jaar en dag adviseur
vleesvarkens die zo snel groeien luistert heel nauw.’ Voor het overige is de situatie bij Boeren vrij stan-
van Boeren, was ervan onder de indruk. ‘Als je nor-
daard. De stallen zijn ongeveer twintig jaar oud,
maal een stal met vleesvarkens of biggen binnen-
er zijn een halfroostervloerstal (480 dieren) en een
komt, hoor je altijd wel ergens een varken hoesten,’
volledig roostervloerstal (960 dieren), plafondventi-
Ludo Beerten
vertelt hij. ‘Bij Boeren hoor ik er niet één.’ Wim Boeren vindt zelf dat de dierenartskosten het beste
latie en voeren via brijbakken. Boeren staat bekend
Specialist Varkens
als een precieze varkenshouder.
} lbeerten@de-heus.nl
988
gram
650
van de laatste ronden liggen omstreeks de 2,40. De voerkosten per kilogram groei bedroeg in de laatste
1000
gram
w
im en Conny Boeren wonen in Meer,
Grafiek 1 Groei afgelopen drie jaar
De Heus hanteert drie speerpunten om de resultaten van vleesvarkens te verbeteren } 1. Bedrijfsall-in-all-out } 2. Hoge gezondheid biggen } 3. Voeren op maat
D e H e u s · le e s v o e r 2 | a p r i l 2 0 1 0
19
r
u
n
d
v
e
e
Veel ge wo nnen met optimale ru w v oer w innin g
Tips voor oogsten en inkuilen Door veredeling zijn de kwaliteit en met name de verteerbaarheid van grassen fors verbeterd. Maar de kwaliteit van het ruwvoer is ook een belangrijke factor in de drogestofopname van ruwvoer. In dit artikel leest u tips voor een optimale ruwvoerwinning.
o Grafiek 1 Grasgroei per dag en totale drogestof per hectare (bij gesloten gewas en bij een maximale lichtonderschepping door het blad)
p bedrijven waar de voorjaarsbemesting
groeit (mĂŠĂŠr dan 15 procent van de totale op-
voldoende hoog is, is het aan te raden om
brengst van een maaisnede). Benut deze explosieve
niet alleen de massa van het gewas als
groei door te maaien na vier weken groei. Praktisch
leidend voor het maaitijdstip te nemen, maar ook het aantal groeidagen van het gras erbij te betrek-
gezien verschijnt dan een enkele aar in het gras. Het beste is om twee tot drie dagen zon in het gras te
ken. Grafiek 1 laat zien dat de maximale groei van
hebben voor het maaien. Zonuren in combinatie met
gras tussen dag 30 en 42 plaatsvindt. Vanaf vier
koele nachten zorgen voor opeenstapeling van sui-
weken (28 groeidagen) vindt per dag een toename
kers in het gras. Suikers verhogen de smakelijkheid
van minimaal 170 kg droge stof per hectare plaats.
en voeropname van het gras, bevorderen de conser-
Dit betekent dat na 28 dagen in een halve week
vering en zorgen dus voor behoud van voederwaarde.
maar liefst meer dan 550 kg droge stof per hectare
Kuil Zand vermindert de voederwaarde. Elke tien gram Grasgroei per dag
kg drogestof per hectare
boven de honderd gram as in de droge stof verlaagt
toename van de kg drogestof per dag per hectare
kg drogestof per hectare
5000
150
4000
120
3000
90
2000
60
1000
30
0
3
6
9
12
15
18
21
24
dagen
Het is belangrijk om de kuil direct luchtdicht af te sluiten
2 0
de voederwaarde in de graskuil met bijna 1-2 procent. 180
D e Heus ¡ l eesvoer 2 | a pril 2010
27
30
33
36
39
42
45
0
toename van de kg drogestof per dag per hectare
6000
Vermijd daarom zand in de kuil door mollen te bestrijden, te maaien op een minimale stoppellengte van zes centimeter, de schudder en hark goed af te stellen en te zorgen voor een schone aanvoerroute bij de kuil. Ook is verdichting van de kuil belangrijk. Kuilen die
veel droge stof per kubieke meter bevatten, conserveren gemakkelijker (minder zuurstof) en zijn bij uitkuilen ook minder broeigevoelig. Het gewenste drogestofpercentage ligt om die reden dan ook rond de 40 procent. Een goede
Figuur 1 Gehakseld gras geeft 10 kg droge stof per kubieke meter meer in de kuil
verdichting is afhankelijk van de laagdikte die in één keer wordt opgebracht, de aanvoersnelheid
zuurvormende bacteriën. De eerste soort
(aantal hectares per uur), het gewicht van de shovel
bacteriën zorgt voor een snelle pH-daling in de
en de tijd die de shovel besteedt aan het aanrijden.
kuil en daardoor voor een goede en snelle conservering. De tweede zorgt voor azijnzuurvorming,
>> 'Een betere conservering levert een hogere voederwaarde en een betere smakelijkheid op'
waardoor de kuil minder broeigevoelig is (figuur 1). Bonsilage Plus is een kuiltoevoegmiddel dat zowel de conservering bevordert als ook broei- en schimmelremmend werkt. De kost gaat voor de baat: een investering van € 20,- per hectare in Bonsilage Plus levert ongeveer € 100,- per hectare op. Een betere conservering levert een hogere voederwaarde op en ook een betere smakelijkheid. De opname van
Voor de conservering van de kuil zijn melkzuurbac-
de graskuil neemt hierdoor toe. Remming van
teriën noodzakelijk. Deze bacteriën groeien onder
broei en schimmel zorgt voor minder verlie-
zuurstofarme omstandigheden. Daarom is het
zen, omdat de voerresten minder zijn.
belangrijk om de kuil direct luchtdicht af te sluiten. Een dunne (doorzichtige) folie trekt zich vacuüm op de bovenlaag van de kuil, waardoor zuurstof wordt buitengesloten en melkzuurbacteriën snel kunnen zorgen voor stabilisering van de kuil.
Gebruik inkuilmiddel Op basis van de broeigevoeligheidsindex becijferde BLGG AgroXpertus dat op een gemiddeld bedrijf van 43 ha en met ongeveer zeventig melkkoeien, het voederwaardeverlies gemiddeld € 10.000,- bedraagt. Oorzaak hiervan zijn een te laag niveau aan melkzuurvormende bacteriën en te weinig azijn-
Maak kans op gratis Bonsilage Plus! Dit jaar doet Blgg AgroXpertus onderzoek naar inkuilmiddelen. Onder de inzenders van kuilanalyses die Bonsilage Plus in de hele kuil toevoegen, verloten Blgg AgroXpertus en Barenbrug voor 250 ton gras Bonsilage. Laat daarom op uw analyserapport, wanneer dit is toegevoegd, Bonsilage Plus als inkuilmiddel vermelden en maak daarmee kans op gratis Bonsilage Plus! Vraag naar de actievoorwaarden bij uw adviseur.
actie René Knook Productmanager Rundvee } rknook@de-heus.nl
21
v a
r
k
e
n
s
Open da g Van der Heijden
Hoge gezondheid biedt perspectief Hygiëne en discipline zijn belangrijk om de hoge gezondheidsstatus te behouden
'Hoge gezondheid in de praktijk' wat houdt dit nu in? Wat zijn de voordelen en waarzitten de valkuilen voor de ondernemer? Gezondheid is een hot item gezien de maatschappelijke discussies over megastallen en resistente MRSA-bacterieën. Welke kansen biedt een hoge gezondheidstatus?
Gezondheid staat op allerlei manieren ter discussie
Benny en Carla Van der Heijden – Oppers opende
Ondernemer als schakel
vorige maand de deuren van hun nieuwe SPF
In de workshops kwam sterk naar voren dat de on-
vleesvarkensstal met 2.200 plaatsen. Geïnteres-
dernemer zelf de belangrijkste schakel in de hoge
seerde collega varkenshouders, toeleveringsbe-
gezondheidsstatus is. De discipline, motivatie en
drijven en consumenten waren welkom. Mede op
wil moeten aanwezig zijn. Indien de ondernemer het
initiatief van Van der Heijden stond deze dag in
lukt om hoge gezondheid te realiseren op zijn be-
het teken van ‘hoge gezondheid in de praktijk’.
drijf, verbeteren de technische resultaten aanzien-
Bezoekers kregen gelegenheid om workshops te
lijk. Dit leidt uiteindelijk tot betere bedrijfsresultaten.
volgen, die specialisten van De Heus, Agra-Matic,
Het werkplezier, een niet te onderschatten factor op
Franko van Lankvelt
Topigs en DAC Aadal gaven. De specialisten gaven
succesvolle bedrijven, zal daarnaast voor zowel de
Verkoopleider Varkens
vanuit hun vakgebied informatie over een hoge
ondernemer als zijn medewerkers toenemen.
} flankvelt@de-heus.nl
gezondheidstatus.
In de smaak De nieuwe opzet van de open dag met workshops
Symposium Belgische varkenshouderij
viel zeker in de smaak bij de bezoekers, gezien de vele positieve reacties die Van der Heijden en De Heus Voeders ontvingen. Benny, Carla en de kinderen mogen zeer trots zijn op het prachtige gesloten SPF-familiebedrijf dat zij samen hebben
In de sfeervolle omgeving van Priorij Corsendonk in Oud-Turnhout heeft De Heus in maart een symposium over de Belgische varkenssector georganiseerd. De opkomst was groot en de klanten en overige relaties waren positief. Het thema ‘Efficiëntie & gezondheid’ werd helder en duidelijk verwoord in de presentaties van onze sprekers. Wat is momenteel de concurrentiepositie Belgische varkenssector ten opzichte van Europa? Hoe blijven wij competitief? De kostprijs moet omlaag, dat is bekend, maar hoe? Werken met een vier-wekensysteem, efficiënt bouwen, voeren volgens de GPS-module zijn stappen in de juiste richting. Daarnaast leiden SPF (hoge gezondheid), tot betere technische resultaten. Hoe bereikt u als ondernemer deze hoge gezondheidstatus? Bovenstaande zaken zijn uitgebreid aanbod gekomen. 2 2
van· den Heuvel, Verkoopleider Varkens DRudy e Heus l eesvoer 2 | a pril 2010
opgebouwd in Boekel. De open dag was zeer goed bezocht en uitstekend verzorgd.
Veel belangstelling tijdens de open dag
v a
r
k
e
n
s
Klinkende resultaten met visie op varkensvoeding De Heus zette drie jaar geleden een langetermijnstrategie uit om de groeipotentie van
Henk van Kuyk Sectorhoofd Varkens
vleesvarkens optimaal te benutten. Onder proefomstandigheden groeien vleesvarkens
} hkuyk@de-heus.nl
per dag gemiddeld 1.000 gram (of meer). Ons doel is dit ook in de praktijk te realiseren.
Om de 1.000 gram groei in de praktijk te behalen
Support) vleesvarkens kan doelgericht de juiste voer-
heeft de Heus drie pijlers uitgezet:
strategie voor maximale groei worden vastgesteld.
1
3
Specifiek voeding voor SPF vleesvarkens
Stem voor de beste resultaten de voeding nauwkeurig af op de groeipotentie van uw varkens
Benutten groeipotentie beren
Op het praktijkbedrijf van Boeren (zie pagina 18) en
De Heus voerde praktijkproeven uit om de groeipoten-
een De Heus SPF-proefbedrijf zetten we de afge-
tie van beren te analyseren en vergeleek de uitkomsten
lopen jaren biggen op van verschillende SPF-ver-
met praktijkresultaten. Tevens startten we in 2009 op
meerderaars. Tevens is onze visie vertaald naar een
Varkenspraktijkcentrum Sterksel een uitgebreide proef
praktisch voerprogramma. De goede resultaten van
voor voedingsonderzoek naar de groei van beren.
Tabel 1 Resultaten Tempo beren op basis van voerstrategie A en B
Boeren bewijzen dat De Heus op de juiste weg zit.
2 Het vaststellen van de optimale eiwitbehoefte vleesvarkens Voor een efficiënte en maximale groei is het cruciaal om inzicht te krijgen in de eiwitbehoefte van vleesvarkens tijdens het mesttraject. Wij hebben via verschillende invalshoeken de eiwitbehoefte van het huidige moderne vleesvarken vastgesteld. In 2008 is een uitgebreide voerproef op Varkensprak-
Opleggewicht Aflevergewicht Groei Voederconversie EW conversie Uitval Voeropname per dag
A
B
23,1 kg 97,5 kg geslacht 949 gram/dag 2,44 2,74 1,7 % 2,31 kg
23,8 kg 98,3 kg geslacht 945 gram/dag 2,46 2,74 1,7 % 2,33 kg
tijkcentrum Sterksel uitgevoerd om meer inzicht te Groei in gram per fase
verkrijgen in het verschil tussen borgen en gelten in de verschillende groeifases.
Berenproef op een praktijkbedrijf
1050
In 2009 voerden we samen met onder andere
Op een praktijkbedrijf deden we onderzoek naar
1000
Topigs, voerproeven uit op praktijkbedrijven. Op
de prestaties van beren en gebruikten hierbij dieren
basis van deze proeven en andere praktijkmetingen
van de Tempolijn, gezien het hoge marktaandeel
bepaalden we dierprofielen. Uiteindelijk stelden we
van deze beer. In deze proef zijn twee voerstra-
de eiwitbehoefte van het huidige moderne vlees-
tegieën getest. Ook bij deze proef zien we hoge
800
varken vast met de dierprofielen en met voerproe-
groeicijfers, zie resultaten in de tabel.
750
ven met verschillende eiwitniveaus is. Daarnaast besteedden we veel aandacht aan het
Strategie werpt vruchten af
analyseren van resultaten van klanten. We keken
Samenvattend kunnen we concluderen dat de stra-
hierbij naar voerschema’s, voeropnames en voer-
tegie van De Heus zijn vruchten afwerpt. Ze heeft
soorten. Bij deze analyses zijn de meestgebruikte
er toe geleid dat De Heus een uitstekend vleesvar-
genetische lijnen meegenomen. Deze drie elementen
kensvoerprogramma heeft ontwikkeld, passend bij
leidden tot een nieuwe vleesvarkensvoerstrategie.
alle genetica. De 1.000 gram groei per dag komt
Met de speciale voermodule GPS (Guide Practical
ook voor de praktijk in zicht.
B 1008
991
950
gram
A
1041 960
900 850
700
836
809
jeugdfase tussenfase 23 - 48 kg 48 - 81 kg
eindfase > 81 kg
Vleesvarkens zijn zwaar afgemest om invloed van geslacht gewicht op spek- en spierdikte nader te kunnen analyseren
D e H e u s · le e s v o e r 2 | a p r i l 2 0 1 0
23
v a
r
k
e
n
s
Scan van de v oerinstallatie
De moeite van het meten waard Sinds de opkomst van bijproducten legt De Heus zich toe op de toepassing hiervan in de varkenshouderij. Inmiddels is er veel praktische kennis en ervaring verzameld. De Heus verdiept zich niet alleen in het voer, maar beoordeelt met scans ook voerinstallaties op de bedrijven.
Rinus Veldhorst Nutrionist Brijvoer } rveldhorst@de-heus.nl
h
et Brijteam van De Heus bestaat uit ge-
met specialist Theo Klopman voeren wij een scan
specialiseerde nutrionisten die klanten met
uit bij de droogvoerinstallatie van Jaco Geurts in
raad en daad bijstaan bij het gebruik van
Scherpenzeel. Van belang is om bij de start de
zowel natte als droge bijproducten. De leden van
scan met de varkenshouder door te spreken.
het brijteam stellen het complete rantsoen samen.
Het is een feit dat twee zaken grote invloed hebben
Ze combineren de bijproducten tot een goed rant-
op de voeding van de varkens, namelijk de voer-
soen en stellen bedrijfsspecifieke voeders samen
installatie en het rantsoen. Als één van beide niet
die als aanvulling dienen. Deze bedrijfsspecifieke
goed is, dan staat het resultaat al snel onder druk.
voeders zijn gebaseerd op de beschikbare bijpro-
Voer en voerinstallatie moeten optimaal op elkaar
ducten maar ook op intensief contact met de var-
afgestemd zijn. En hiermee wordt direct de essen-
kenshouder met inbreng van de specialist die het
tie van de Droogvoerinstallatie-Scan duidelijk.
betreffende bedrijf begeleidt. Het uiteindelijke doel is het behalen van de beste technische resultaten
Functionaliteit
met de laagste voerkosten en het hoogste saldo.
Het eerste deel van de scan bestaat uit het controleren van de functionaliteit. Wij inspecteren grondig
Cruciaal onderdeel van de voerinstallatie is de menger
Scan
de droogvoerinstallatie waarbij diverse facetten van
Om te onderzoeken of een voerinstallatie naar
de installatie aan de orde komen. We brengen in
behoren werkt, voeren leden van het Brijteam zo-
kaart vanuit welke silo’s welke producten worden
genaamde scans uit. Hoe werkt zo’n scan? Samen
aangevoerd. Hoe staat het met de aansluitingen
Jaco Geurts De Droogvoerinstallatie-Scan waarover in dit artikel wordt gesproken is uitgevoerd op het bedrijf van Jaco Geurts in Scherpenzeel. Een bedrijf met 420 Topigs 20 zeugen, 1.400 gespeende biggen en 3.500 vleesvarkens. Het bedrijf bestaat al vele jaren en is destijds door de vader van Jaco opgestart. Samen met zijn vader (halve dagen) en een medewerker (twee dagen in de week) runt Jaco zijn bedrijf.
2 4
D e Heus · l eesvoer 2 | a pril 2010
De opslag van voer in de silo’s wordt gecontroleerd
van de aanvoervijzels naar de menger? Vaak staan
Het is altijd zo dat we rekening moeten houden met
we er niet altijd bij stil, maar een minder goede aan-
de (on)mogelijkheden van de droogvoerinstallatie.
sluiting kan op de lange duur voor de nodige problemen zorgen. Essentieel voor de installatie is het
Rapport
goed afwegen van de hoeveelheden voer. Weegt de
Alle bevindingen van de scan verwerken we na het
installatie daadwerkelijk de juiste gewichten? Wij
bedrijfsbezoek in een kort rapport. Hierin staan de
controleren dit met ijkgewichten. Na de inspectie
resultaten van de Droogvoerinstallatie-Scan objectief
van de installatie volgen we het proces tot en met
weergegeven. Omdat de specialist en de nutritionist
het uitdoseren in de droogvoerbak. Dit brengen
samen de scan uitvoeren, is De Heus slagvaardig bij
we uitvoerig in beeld en controleren elke stap. Om
aanpassing van het aanvullend voer. Dit voer wordt
nogmaals de afgifte van de juiste hoeveelheid voer
immers gemaakt op basis van de specifieke bedrijfs-
te controleren, wegen we meerdere uitgedoseerde
omstandigheden. De Heus kan voer leveren dat is
porties na. Tevens kunnen er op cruciale punten in
aangepast aan de actuele bedrijfssituatie. Om klan-
het voercircuit voermonsters worden genomen die
ten op de hoogte te houden van de ontwikkelingen
het laboratorium van De Heus verder analyseert.
op de brijvoermarkt geeft het Brijteam de nieuwsbrief
Onderdeel van de scan is de controle van het uitdoseren in de droogvoerbak
‘Brij-Info’ uit. In ‘Brij-Info’ komen de meest actuele
Rantsoenen en curves
onderwerpen voor de zelfmenger aan de orde.
Naast de praktische kant van de voeruitgifte kijken we kritisch naar de rantsoenen, voercurves en mengtabel-
Wezenlijk
len. Het spreekt voor zich dat deze, voor het behalen
Voeding is een zeer wezenlijk onderdeel van de var-
van topresultaten, afgestemd moeten zijn op de be-
kenshouderij. Een goed functionerende droogvoer-
drijfssituatie. Zijn de producten afgestemd op de voer-
installatie en een optimaal rantsoen leiden tot betere
opname en de genetische groeicapaciteit van de var-
prestaties van uw varkens. De varkenshouders die het
kens? Elke afdeling heeft zijn eigen aantal varkens met
maximale uit hun varkens weten te halen, realiseren
hun specifieke behoeften. Om de installatie nog beter
de hoogste saldo’s. De hier omschreven Droogvoerin-
te laten werken moet er ook gekeken worden of instel-
stallatie-Scan helpt u met het verbeteren van de tech-
lingen in de praktijk overeen komen met de ‘theorie’.
nische resultaten met als gevolg een beter saldo.
Tip Doseer één keer per maand op een ventiel waar geen dieren staan een hoeveelheid voer en weeg deze portie na ter controle
De H e u s · l e e s v o e r 2 | a p r i l 2 0 1 0
25
r
u
n
d
v
e
e
Belgische melkveehouders verdiepen zich in het Kaliber Jongveeplan
Studiereis naar de Flevopolder Friedo Steensels
Half februari stapten zo’n honderd Belgische
Specialist Rundvee } fsteensels@de-heus.nl
melkveehouders op de bus voor een tweedaagse studiereis naar de Flevopolder. Op het programma stonden onder andere een bezoek
'Het zijn niet de sterksten die overleven, noch de slimsten, maar diegenen die zich het best aanpassen'
aan de Waiboerhoeve en een kennismaking
C. Darwin
(België). LIBA constateerde dat op de bedrijven die
met het Kaliber Jongveeplan van De Heus.
De organisator van de studiereis naar de Flevopolder was Landbouwadviesbureau LIBA uit Bocholt ze begeleidt, de afkalfleeftijd van de eerstekalfsvaar-
Een groep Belgische melkveehouders bracht tijdens een tweedaagse studiereis een bezoek aan de Waiboerhoeve
Verkoopleider Edwin van Werven gaf tijdens een praktische inleiding de richtlijnen weer waartoe het Kaliber Jongveeplan leidt: afkalven op 22-23 maanden
zen hoog is. Daarom organiseerde het bureau een
uitgegroeide vaarzen. Vaarzen met kaliber, dus. Het effect van Kaliber Jongveeplan is ook op de
studiereis naar de Waiboerhoeve voor Belgische
Waiboerhoeve aangetoond. De volgens het Kaliber
melkveehouders om zich te verdiepen in mogelijkhe-
Jongveeplan opgefokte vaarzen produceren de
den om de afkalfleeftijd te verlagen. Ook maakten de
eerste en zelfs de tweede lactatie bovengemiddeld.
melkveehouders kennis met het Kaliber Jongveeplan
Ze groeien mooi uit en behouden de voorsprong in
van De Heus. Verkoopleider Edwin van Werven gaf
leeftijd bij de tweede afkalving.
tijdens een praktische inleiding de richtlijnen weer waartoe het Kaliber Jongveeplan leidt: afkalven op
Doorlichting jongveeopfok
22-23 maanden. Bij het opfokbedrijf Hendriksen
Verder bezochten de deelnemers aan de studiereis
zagen de veehouders met eigen ogen de resultaten:
vier gespecialiseerde melkveebedrijven in de Flevo-
afkalven op 22-23 maanden kan, mits met voldoende
polder, overwegend klanten van De Heus. Dankzij de openheid tijdens de rondleiding op deze bedrijven konden de Belgen de situatie en de bedrijfsvoering van hun Nederlandse collega’s vergelijken met hun eigen omstandigheden. De gedrevenheid en het technisch vakmanschap van de bezochte melkveehouders wekten bewondering. Verwondering was er over de volledig andere manier van financiering door de banken en de hoge grond- en quotumprijzen. Het was voor de melkveehouders een erg interessante studiereis. Vele deelnemers aan de reis hebben de specialisten van De Heus een vervolg gevraagd, in de vorm van een doorlichting van hun jongveeopfok.
2 6
D e Heus · l eesvoer 2 | a pril 2010
h
u
i
s
v
e
s
t
Voorkom problemen met roosters
i
n
g
Tip Het plaatsen van een nylon koord in combinatie met een speciebed kan een oplossing bieden voor ongelijke roostervloeren.
Het is een veelgehoord probleem: na het leggen van grote, betonnen roosterelementen op putwanden ontstaan ongelijkheden in het vloeroppervlak. Maar er valt wat aan te doen.
Er wordt nogal eens geklaagd over het ‘klapperen’ van roosters en combiroosters die op de putwand steunen. Dit euvel wordt veroorzaakt door een ongelijke afwerking. De klachten kunnen ontstaan
Mestput in aanbouw
door het ongelijk afwerken van de bovenzijde van de putwanden. Een andere oorzaak is dat de specielaag tijdens het leggen wordt ingedrukt door het grote gewicht van de betonplaten. Fabrikanten van de betonnen roosters schrijven een specielaag van ongeveer 10 mm dikte voor om deze problemen te voorkomen. Maar de ervaring leert dat dit niet afdoende is. Andere oplossingen verdienen de voorkeur, zoals het plaatsen van een nylon koord in combinatie met een speciebed. In Duitsland is het gebruikelijk om beton- en roosterelementen te voorzien van oplegvilt. Dit materiaal wordt speciaal voor deze toepassing gefabriceerd. De Nederlandse stallenbouwers vinden oplegvilt echter te duur en de optie sluit (nog) niet aan bij de voorwaarden van enkele roosterfabrikanten.
Nylon koord in combinatie met een specielaag
Ongelijkheid beperken Het ongelijk afwerken van de bovenzijde van de putwanden moet uiteraard worden beperkt tot minder dan 4 mm om problemen te voorkomen. Het gebruik van een speciebed is noodzakelijk om te voldoen aan de garantievoorwaarden van de fabrikant en om conform de wettelijke eisen de betonelementen voldoende oplegging te geven. De dikte van het nylon koord dient te worden afgestemd op de maximale samendrukbaarheid tot 10 mm. De leverancier van de betonpanelen moet vooraf akkoord gaan met de methode. ď ° Wim Janssen, Adviseur Bouw } wjanssen@agra-matic.nl
Leggen van betonelementen
27
De Heus voor begeleiding op maat • deskundige specialisten met gedegen vaktechnische kennis en brede praktijkervaring • assortiment vleeskuikenvoeders voor diverse marktsegmenten • voerstrategie toegespitst op uw bedrijfsvoering • resultaat gericht op gezondheid en rendement
De Heus blijft zich inzetten om samen met u te streven naar optimaal resultaat. Bedrijfsgerichte begeleiding en persoonlijk contact, gecombineerd met een uitgebalanceed voerassortiment zijn hierbij de kernwaarden.
Samen voor resultaat De Heus Voeders B.V. Postbus 396 6710 BJ Ede Tel. 0318 – 675 430 KvK 14626985 info@de-heus.nl www.de-heus.nl