HÜCRE BÖLÜNMESİ VE KALITIM
Canlılarda kompleks yapı düzeyi arttıkça, rejenerasyon yeteneği geriler.
2. EŞEYLİ ÜREME
Şekil: Kertenkelede rejenerasyon
Şekil: Denizyıldızında rejenerasyon
Bazı canlılarda ise rejenerasyon, kopan her bir parçadan yeni bir canlı oluşmasını dolayısıyla üremeyi sağlar. Toprak solucanı birçok parçaya ayrılsa bile her bir parçasının yeni bir toprak solucanı meydana getirmesi, denizyıldızının merkezden parça alacak şekilde kesilen her bir kolunun yeni bir denizyıldızı meydana getirmesi, planarya parçalara ayrıldığında her bir parçanın baş bölgesine olan uzaklıkla orantılı olarak kendini tamamlaması ve yeni bir planarya meydana getirmesi bu duruma örnek verilebilir.
Eşeyli üremede, gametler (eşey hücreleri) rol oynar. Birbirinden genetik bilgi bakımından farklı olan iki gametin birleşmesiyle oluşan üreme şekline eşeyli üreme denir. Eşeyli üreme mayoz bölünme ve döllenme olmak üzere iki temel olaya dayanır. Mayoz bölünme, gametlerin oluşmasını sağlar. Gametlerin genetik özelliklerinin farklı olması eşeyli üremeye üstünlük sağlar. Döllenme; dişiye ait gamet ile erkeğe ait gametin birleşip kaynaşması olayıdır. Döllenmiş yumurta hücresine zigot denir. Zigot her iki gamete ait birer takım kromozoma sahip olduğundan döllenmiş yumurtadan gelişen birey, iki ataya ait özellikleri taşır. Böylece farklı iki ataya ait genetik bilgiler yeni bireyde ortaya çıkmış olur. Bu durumda; Tür içi çeşitlilik artar. Türün değişen çevre koşullarına uyma şansı artar. İnsanların, hayvanların ve yüksek yapılı bitkilerin hepsinde eşeyli üreme görülür. Ayrıca eşeysiz üreyen canlıların bazılarında da zaman zaman eşeyli üreme görülebilir. Haploit gamet (n = 23) Yumurta (n)
Sperm (n) Döllenme
Mayoz
Yumurtalık
Testis
Şekil: Planaryada rejenerasyon Mitoz
Bunların dışında, kemik iliğinden yeni kan hücrelerinin oluşması, kırılan kemiğin onarılması, yaraların iyileşmesi de rejenerasyona örnek verilebilir. 20
Diploit yetişkin (2n = 46)
Diploit zigot (2n = 46)