ebebek'ten Bebek Dergisi Nisan Sayısı

'ten

Anne ilgisi, uzman bilgisi

Nisan 2018 | 4 Sayı: 99

2 558000 288495

40 Haftalık

Annelik macerası

Yenidoğan döneminde

Cilt Sorunları

Ergoterapi

Nedir?

Annelere

9 Soruda

Altın tavsiyele

Alerji

Tüm Okurlarım ıza

sürprİz hedİyel er

Röportaj: ören Zeynep Beşerler İçg HER SAYIDA

Farklı Çocuklar

Moda

Ajanda

İsim Önerileri

r Kapak bebeğimiz: Harun Ayaz Fazlıoğlu

Hamilelikte

'ten

EBEBEK MAĞAZACILIK A.Ş. İÇERENKÖY MAH. DEĞİRMENYOLU CAD. NO: 37/6 BOSTANCI, ATAŞEHİR / İSTANBUL TEL: 0216 325 11 11-FAKS: 0216 325 08 15 İMTİYAZ SAHİBİ: EBEBEK MAĞAZACILIK A.Ş.

ADINA HALİL ERDOĞMUŞ

Genel Yayın Yönetmeni (Sorumlu)

Yaşasın çocuk bayramı!

“23 Nisan kutlu olsun Sevinin küçükler Övünün büyükler 23 Nisan kutlu olsun Çok büyük bayram bu bayram Herkese kutlu olsun”

Hande Yuvakuran h.yuvakuran@ebebek.com Görsel Yönetmen Yeliz Baltacı Editör Özlem Yavuz Yazı İşleri Yeliz Şenyerli Kapak Fotoğrafı guldenyilmazphotography Katkıda Bulunanlar Serden Us, Elif Ulutepe, Enver Aktaş, Ozan Kutsal

YAYINA HAZIRLAYAN

Benim için Nisan ayı demek 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı demek! 23 Nisan çok büyük emekler harcanarak kazanılmış, sadece çocuklara değil hepimize bırakılmış bir miras. Bu mirasa sahip çıkmak, onun anlamını ve önemini yeni kuşaklara aktarmanın annelere, babalara düşen önemli bir görev olduğunu düşünüyorum. Öncelikle bu günü gerçek bir bayram havasında kutlamak önem taşıyor. Biz de 23 Nisan’da çocuklarla yapılabilecek aktivitelerle ilgili bir dosya hazırladık.

Tadını çıkarmaya bakın. Bayramınız şimdiden kutlu olsun. :) Dergimizde başka daha pek çok konu var. Benim en çok sevdiğim konulardan biri de “Yeni Annelere Tavsiyeler” yazımız oldu. Bir anne olarak içinde çok güzel şeyler bulacağınıza inanıyorum. Bir diğer ilginç konumuz da ergoterapi. İlginç bir tedavi şekli. Özellikle 0-6 yaş aralığındaki çocukların motor becerilerinin geliştirilmesi için kullanılabildiği gibi otizm, hiperaktivite, dikkat eksikliği alanlarında da çocuklara fayda sağlayan bir tedavi. İlgiyle okuyacaksınız. Bebek yüzmesinden, yeni doğanlarda cilt sorunlarına; D vitamini eksikliğinin yol açtığı sorunlardan hiperaktiviteye kadar daha bir çok başlık sizi bekliyor.

Her sayımızda röportajlara da sıklıkla yer veriyoruz. Bu ayın ünlü konuğu Zeynep Beşerler İçgören ve tatlı oğlu… Röportajı ve çekimi keyifle yaptık.

Umarım siz de keyifle okursunuz. Kitap köşemizde ise Şirin Yelmen Oktar var. Çalışan bir anne iseniz söyleşimize mutlaka göz atın derim.

Mutlu bir ay geçirmeniz dileğiyle….

www.handeyuvakuran.com Baskı

Hande Yuvakuran

İhlas Gazetecilik A.Ş.

Merkez Mah. 29 Ekim Cad. İhlas Plaza No:11 A/41 Yenibosna Bahçelievler,

Facebook: /handeyuvakuran.offical Twitter: @handeyvkrn Instagram: /handeyvkrn

İstanbul / Türkiye, 34197

BEBEK/Yerel Süreli Yayın

J

Tel: (212) 454 32 55

Bizi takip edin

facebook.com/ebebek

twitter.com/ebebek

instagram/ebebek

nisan 2018

3 bebek

'ten

İçindekiler

nisan

36

Sayı 99 Yıl 2018

HER AY 08 En yeni ürünler 20 Postamıza düşenler AKTÜEL 26 23 Nisan’da çocuklarla harika bir gün 36 Annelik beni sakinleştirdi 42 Bu kitaptaki hikayeler annelere güç

veriyor.

SAĞLIK 56 Annelik macerasında sizi neler

bekliyor?

26

56

62 Yenidoğan dönemindeki cilt sorunları 64 Yeni annelere altın tavsiyeler 70 Gelişimsel bozukluklara ergoterapi 76 D Vitamini eksikliği bağışıklığı

42

zayıflatıyor

64

62

74

BEBEK |

Bilim Kurulu

Bebeğinizi büyütürken karşılaşabileceğiniz sorunları en aza indirmek en doğru bilgileri edinerek mutlu ve sağlıklı bir çocuk yetiştirmenizi sağlamak için Bebek Dergisi olarak uzmanlarımızla yanınızdayız. Tüm sorularınızı uzmanlarımıza sorabilirsiniz.

Op. Dr. Rıza Efendi Karaca Kadın Hastalıkları Ve Doğum Uzmanı Hastane Derindere

Özlem Sipahi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

Prof. Dr. Gülendam Koçak Pediatrik Kardiyoloji Uzmanı Medical Park Hastanesi

Dr. Melda Alantar Pedagog Memorial Şişli Hastanesi

Uzm. Mihrap Divrengi Eğitim Koordinatörü Bilfen Okulları

Yrd. Doç. Dr. Oğuzhan Zahmacıoğlu Çocuk ve Ergen Sağlığı Psikiyatristi Yeditepe Üniversitesi Hastanesi

Prof. Dr. Reha Cengizlier Çocuk Alerjisi Uzmanı

Op. Dr. Şahruz Şeyda KBB Uzmanı Medient KBB Tıp Merkezi

Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Yeditepe Üniversitesi Hastanesi

Prof. Dr. Salih Somuncu Çocuk Cerrahisi Uzmanı Medical Park Hastanesi

Dr. Gökhan Mamur Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

Doç. Dr. Banu Coşar Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Acıbadem Maslak Hastanesi

Dyt. Deniz Yemişci Beslenme ve Diyet Uzmanı Özel Muayenehane

OP. Dr. Yaren Bektaş Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı

Op. Dr. M. Yavuz Çırpıcı Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Hastane Derindere

Dr. Zeynep Erdemci Pedodonti Uzmanı Dent Group

Dyt. Derya Akın Figen Kırca Beslenme ve Diyet Ebeveyn Koçu Yaşam Ve Aile Koçluğu Merkezi Sorumlusu Yeditepe Üniversitesi Hastanesi

Dr. Alev Fırat Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Özel Muayenehane

Selcen Erdemir Akdan Psikolog Adım Psikoloji Dil ve Konuşma Merkezi

BEBEK |

En Yeniler Aklınız bebeğinizde kalmasın

Bakır İlaveli Kristal Jel Yüz Maskesi

Bebeğinizin hareket etmesi ve büyümesi ilerledikçe takip etmekte zorlanabilirsiniz. We-

Eczacıbaşı İlaç Pa-

ewell WMV855 Dijital Bebek İzleme Cihazı

zarlama, yeni ürünü Voonka

sayesinde kamerayı istediğiniz açıya çevire-

Collagen

rek odanın her yerinden görüntü alabilirsiniz.

Beauty Mask ile cilt sağlığı

ve

Bebeğinizi izlerken her detayı görebilmeniz

güzelliği

için ekran boyutu 3,5 inç olarak sunulmuştur.

için eksiksiz bir formül sunuyor, cildinde sağlıklı bir görünüm için çözüm arayanların ihtiyacına yanıt veriyor. Voonka Collagen Beauty Mask, özel ve eşsiz formülü ile cildi nemlendirerek, esnekliğini, sıkılaştırma ve yenilenmesini sağlayarak cilde pürüzsüz ve genç bir görünüm kazandırmaya destek oluyor.

Anne ünitesindeki konuşma butonu sayesinde

bebeğinize

sesinizi duyurabilir, oda sıcaklığını ayarlayabilir, gece görüşü sayesinde gündüz izleyebildiğiniz gibi gece de izleyebilirsiniz.

Işıltılı parlaklığın gizli kahramanı Özel formülasyonu, güçlü içeriği ve teknolojiyi temizlikle buluşturan inovatif yönüyle vazgeçilmezler arasına hızla giren Viking Yüzey Temizleyici Çam Ferahlığı, klasik yüzey temizleyici ürünlerinden farklı olarak kirlere karşı güçlü bir koruma kalkanı oluşturuyor.

Tüm yüzeylerde etkili bir temizlik fırsatı sunan ürün, yenilenen içeriği sayesinde minimum kullanım miktarıyla maksimum seviyede hijyen sağlıyor.

Siemens küçük ev aletleri Günün en önemli öğünü, hafta sonlarının en keyifli anları kahvaltılar, Siemens ekmek kızartma makinesi, su ısıtıcı, kahve makinesi ile lezzet ve mutluluk dolu bir deneyime dönüşüyor.

Nefis aromalı kahveler, uzun sohbetlerin değişmez eşlikçisi çaylar ve mis kokulu kızarmış ekmekler ile Siemens, mutfakların yıldızı olmaya

Parker 130. yılını özel seri Duofold ile kutluyor

devam ediyor.

Kâşiflik tutkusu, özgünlük, cesaret ve özgürlük Parker’ın Duofold ‘The Craft of Travelling’ adlı özel serisinde bir araya getirildi. 1888 yılında kurucusu George S. Parker tarafından daha iyi ve daha ilham verici kalemler üretmek ilkesiyle yola çıkan dünyaca ünlü marka, 130’uncu

88bebek bebek

nisan nisan2018 2018

yılını sınırlı sayıda üretilen bu özel tasarımla kutluyor.

On doğal bitki özü tek şişede

Sevilen karakterler Özdilek’te Özdilek nevresim takımları, kız ve erkek çocuklar için ayrı ayrı tasarlanan sevimli ve eğlenceli karakterler ile miniklerin odalarına renk katıyor. Yumuşak dokusu ve pamuksu yapısıyla çocuklar için özel hazırlanan nevresim takımları, miniklerin en sevdiği karakterleri odalarına getiriyor.

Otacı’nın ilk klasik şampuanı “Otacı On Bitki Özlü Şampuan” doğanın saf ürünlerinden saçlara yararlı on doğal bitki özünü, tek bir şişede bir araya getiriyor.

Yıllardır sağlıklı ürün kullananların ilk tercihi olan şampuan paraben, silikon, alkol, boyar madde ve hayvansal maddeler içermiyor. İçeriğindeki on bitki özü sayesinde saçları kökten uca temizlerken, canlandırıyor ve sağlıklı bir parlaklığa kavuşturuyor.

Sağlık ve gençlik için doğal destek Yetiştirilmesinden, sulanmasına, yetiştiği topraklardan toplanmasına kadar organik zincirini bozmayan, dünyanın en saf aromaterapi markası OSHADHI’nin ürün çeşitleri ve faydaları gün geçtikçe

artmaya

devam

ediyor. Özellikle son yıllarda artan medikal estetik uygulamalarında; yaşlanma karşıtı, kırışıklık giderici tedavi ve uygulamalara destek olarak kullanılan Oshadhi Lifting Oil (sıkılaştırma yağı), kullananlar tarafından vazgeçilmezler listesinde olması ile dikkat çekiyor.

Karşınızda Maylo Puf Mendil!

Lila mimi

Kağıt’ın ve

likçi

sayeni-

markası

Maylo, temizlik kağıtları sektörünün en yeni ürünü Puf Mendil ile kullanıcılarına yumuşacık bir deneyim sunuyor. Yüzde 100 saf selülozdan üretilen puf mendiller, 20,5 x 20 santimetrelik büyüklüğü

ve

2

katlı yapısı ile emiciliğinden ödün vermiyor. 150 adet mendilin yer aldığı Puf Mendil, kendisi gibi yumuşak ambalajıyla kullanım ve saklama kolaylığı sunuyor.

99

nisan2018 2018 bebek bebek nisan

BEBEK |

En Yeniler

Samsonite ve Disney iş birliği yaptı

Çocuk Anne Babasından Ne İster?

Dünya çapında seyahat modasına yön veren ve seyahat çözümleriyle öne çıkan Samsonite, 1961’den beri maceraları ve sevimli hikayeleri ile kalplerde taht kuran 101 Dalmaçyalı’dan ilham alarak, yepyeni, eğlenceli, bir o kadar da stil sahibi bir koleksiyona hayat verdi; “Disney Forever”…

2018 modasına damga

vuran

puantiyeleri en elegan ve modern biçimde

yorumla-

yan Samsonite “Disney

Fore-

ver”, göz alıcı ışıltılar sergileyen roze altın detaylarıyla da

İşte anne babalar için eşsiz ve eksiksiz bir pedagoji kılavuzu... Uzman Klinik Psikolog Fazilet Seyitoğlu’nun kaleme aldığı Çocuk Anne Babasından Ne İster? kitabı, 0-7 yaş çocuğunun ‘tüm’ istek ve beklentilerini analiz ederek çözümler sunuyor. Anne babalara madde madde, anlaşılır ve uygulaması kolay önerilerde bulunuyor.

dikkat çekiyor.

Diadermine’den Yeni HYDRALIST Serisi 110 yılı aşkın dermatoloji uzmanlığına sahip, güvenilir cilt bakım markası Diadermine, şimdi yeni serisi HYDRALIST ile bu durumu değiştiriyor. Yeni HYDRALIST Serisi, cildinize gün boyu ihtiyacı olan nemi sağlayarak, cildinizi şehrin yıpratıcı etkilerine ve nem kaybına karşı etkili bir şekilde koruyor. Serinin; Jel Dokuya Sahip Günlük Bakım Kremi, İpeksi Dokuya Sahip Günlük Bakım Kremi, Gece Boyu Nem Bakımı ve Mucizevi Nemlendirici Sprey olmak üzere 4 ana ürünü bulunuyor. nisan 2018

10 bebek

Bingo’yla Türkiye rahat nefes alıyor Bingo, “Nefes Aldıran Hijyen” sloganıyla piyasaya sunduğu, klor içermeyen yeni nesil oksijen serisini, reklam yüzü Zahide Yetiş, Çocuk Alerji ve Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Akçay’ın katılımıyla tanıttı.

Tüm ürün çalışmalarında kadınları dinleyen ve onların ihtiyaçları doğrultusunda ürünlerini tasarlayan Bingo, temizlik ürünleri kategorisine yepyeni bir seriyle giriş yaptı. Ürünün içeriğindeki,hidrojen peroksitin yüzeylerde oluşturduğu binlerce mikro-baloncukla derinlemesine hijyen sağlıyor. Klor kokusunu barındırmıyor, kolay durulanarak kalıntı bırakmıyor.

nisan 2018

11 bebek

ebebek Facebook Canlı yayınlarından gelen soruları Uzmanlar Yanıtlıyor

ebebek’in facebook, instagram ve you tube kanallarında 320 farklı uzmanla gerçekleştirdiğimiz 41 milyonun üzerindeki kişiye erişim sağladığımız, 500’den fazla canlı yayında en çok sorulan soruları sizler için derledik.

Florence Nıghtıngale Hastanesi Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Gizem Gümüş Sütüm çok az geliyor. Acaba anne sütünü artırıcı neler yapabilirim?

Sütü az olan annelere hemen ek gıdalara başlamak yerine anne sütünü artırıcı tavsiyelerde bulunuyoruz. Mevsimine uygun yeşil yapraklı sebzeler, roka, tere, maydanoz, dereotu, kereviz, pırasa anne sütünü artırdığından mutlaka beslenme listenizde bulunsun. Ayrıca günde 3 kupayı aşmayacak şekilde limonlu rezene çayı da çok işe yarayacaktır.

Okan Üniversitesi Hastanesi Çocuk Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Adnan Ayvaz Benim 20 aylık bir kızım var. Televizyondaki sesler ve görüntüler çok ilgisini çekiyor?

Acaba televizyon izlemesinde bir sakınca olur mu?

Biz, uzmanlar olarak 2 yaşından önce elektronik aletleri çocuklarınız için tavsiye etmiyoruz. Televizyon, tablet, bilgisayar gibi aletlerin bu yaştan önce kullanılması çocukların konuşma ve beyin gelişimini olumsuz yönde etkiliyor. Özellikle de çok hızlı değişen televizyon reklamlarını hiç önermiyoruz. Çocuk hızlı geçen bu görüntüleri yakalamak için aşırı odaklanır bu da çocuğun dış dünyaya kendisini kapatmasına neden olur. Böylece konuşma zamanla gecikir. nisan 2018

12 bebek

Klinik Psiko log İrem Ali şanoğlu Pola Doğum sonrası t depresyonu ön lemek için nele r yapılabilir?

Destek almak , kendimize ba kmak, dinlenm mek, nefes eg eye çalışmak, zersizleri gibi doğru beslen ba zı önlemler al göremeyeceğ maya çalışılsa imiz durumla bile bazen ön r da ol uy or dinde farkına . Halbuki kişini varmadığı ço n daha önce cukluğuna, ön kentılar gebelik ve ceki yaşamına doğumla tetik dair bazı sıkınle ne bilir. Bu nedenl önlemleri alıy e tüm bu bahs or olmamıza ettiğimiz rağmen işin iç yaşıyorsak uz inden çıkamad man desteği al ığ ım ız bi r süreç mak gerekebi lir.

Uzman Pedagog Hemşin Adıgüzel Bebeğimizle birlikte uyuyabilir miyiz? Yoksa ayrı yatmaya mı alıştırmalıyız?

0-2 yaş arasında olabilmekle birlikte 2 yaştan itibaren artık onunla fiziksel anlamda ayrışmaya başlamanız önemli. Bebeğin kaç aylık olduğu ya da ne kadar uzun bir süre birlikte yattığınızı bilemiyoruz , dikkat edilmesi gereken 0-2 yaş dönemi çocuklarda bağlanma dönemi, 2-4 yaş arasında ise bireyleşmesinin teşvik edilmesi gerekiyor.

Psikolog Çağla Tuğba Selveroğlu Tuvalet eğitimine ne zaman başlamalıyız? Çocuktan çocuğa değişen bir konu olmakla birlikte ancak çocuk doktorlarının da belirttiği üzere çocuğun mesane kaslarını kontrol edebilmesi 2 yaş itibariyle olmaktadır. Bu yüzden bu yaş dönemi tuvalet eğitimine başlanabilir. Çocuğun çişinin geldiğini ifade edebiliyor olması gerekir. Bu dönemde sadece çocuğun değil annenin de bu eğitime psikolojik açıdan hazır durumda olması önemlidir.

Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Bebeğim 5,5 aylık, ek gıdaya geçmeye başlamam uygun olur mu?

6. aya çok yaklaşmışsınız bu nedenle yavaş yavaş ek gıdaya geçebilirsiniz. Elma suyu, yoğurt ilk deneyeceğiniz gıdalar arasında olabilir. Miktarları ve besin çeşitliliği ile ilgili olarak sizi takip eden çocuk doktorunuza da danışmanız faydalı olacaktır. nisan 2018

13 bebek

BEBEK |

Oyuncak

Oyun başlıyor!

Birbirinden renkli ve eğitici oyuncaklar sayesinde çocuklar hem eğleniyor hem öğreniyor

Fisher Price

Kaplumbağa Bul-Tak Kova Farklı renklerde ve geometrik şekillerde plastik kalıplar sayesinde çocuğunuzun zeka gelişiminde ve el becerisini geliştirmesinde yardımcı olacak eğitici bir üründür.

Playgro

Akıllı Telefon 2 farklı müzik modu ve 9 farklı melodisi vardır. Yanıp sönen ışıkları ayrı bir eğlence katar.

Yookidoo

Neşeli Salyangoz

Clementoni Baby&Toys

Renkli Bloklar 27 Parça Çocukların kendilerini ifade etmelerine imkan sağlar. Hayal gücünü kullanmaktan zevk almasını ve iletişim kurmasını teşvik eder.

Baby Çiftlik Korosu

Pil ile çalışan salyangoz ilerlerken kafasını sağa sola doğru çevirir, müzik çalar ve kabuğu döner. Bebeğinizi emeklemeye teşvik eden harika bir oyuncaktır.

Hayvan isimlerini, gerçek hayvan seslerini, sayıları, neşeli şarkıları ve tekerlemeleri öğretmeyi amaçlayan Türkçe ve İngilizce konuşan eğlenceli bir interaktif oyun tabletidir.

V-Tech

Türkçe Konuşan Müzikli Dj Set Renkleri, hayvan seslerini ve müzik aletlerinin seslerini öğretir.

Sevimli köpeğe basınca eğlenceli müzikler çalar. Mikrofonu ile şarkı söyleyebilirsiniz.

Zuzu

Neşeli Halkalar

Todizoo

Ahşap Mini Cadde Mini cadde üzerindeki araçlar yol boyunca kayarak hareket ediyor. Böylece miniklerin hem el becerileri hem de el-göz koordinasyonları güçleniyor.

nisan 2018

14 bebek

6 farklı renkten oluşur. Halkaları sıralama özelliğine sahip bu harika oyuncak el becerisi ve zeka gelişimineyardımcı olur.

BEBEK |

Çocuk Stil

Nisan yağmurlarına hazırlıklıyız! ebebek/Verscon

Yağmurun, bereketin arttığı Nisan ayında, birbirinden şık,rengarenk yağmurluklar sayesinde minikler çok keyifli olacak.

Hazırlayan: Özlem Yavuz

H&M

DeFacto

olor Kids Boyner/C ebebek/ Midimod

Panço

Decathlon

nisan 2018

16 bebek

Tchibo

BEBEK |

Anne Stil

Şemsiyesiz çıkmayın!

Nisan havası çok değişken olabilir. Bir gün rüzgarlı, bir gün yağmurlu...

Siz en iyisi her zaman hazırıklı olun, şemsiyesiz çıkmayın...

Hazırlayan: Serden Us

Boyner / Zeus

English Home

Zara

Forever New

Mango

Tommy Hilfiger

nisan 2018

18 bebek

Marks&Spencer

Tüp bebekte Türk buluşu Türk bilim insanları, tüp bebek tedavisinde başarı

oranını

katlayan

yeni bir cihaz keşfetti.

Kadın ğum

Annelerin tercihi Wee Baby oldu Wee Baby, kaliteli ve güvenli

ürünleriyle

2017 yılında annelerin en çok tercih ettiği marka oldu. Gelişen yeni trendlerle birlikte annelerin beklentilerini 2018 yılında en üst düzeyde karşılamayı hedefleyen Wee Baby, pazar lideri olduğu bi-

Hastalıkları ve

Tüp

Do-

Bebek

Uzmanı Op. Dr. Betül Görgen, Worcester Polytechnic Enstitüsü’nden Erkan Tüzel ve Stanford Üniversitesi radyoloji ve elektrik mühendisliği bölümünden Utkan Demirci’nin keşfi hakkında şu bilgileri verdi: ‘Cihaza Spartan adı verildi. Spartan sayesinde seçilen spermler sadece mükemmel harekete sahip olanlar değil aynı zamanda normal morfolojiye sahip ve DNA hasarı olmayan spermlerdir. Böylece gebelik olasılığı artar.’’

beron ve emziklerinde birçok yenilik üzerinde çalışıyor. Portföyüne yeni ürünler de ekleyen Wee Baby, fonksiyonel ve yeni tasarımlı ürünlerini çok yakında annelerle buluşturacak.

Zorlu Holding çalışanlarından anlamlı destek

Toprağın Kadınları Yves Rocher Vakfı-Institut de France’ın Türkiye’de üçüncü kez gerçekleştirdiği ‘Toprağın Kadınları’ ödül töreni, 8 Mart Dünya KadınZorlu Holding 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde, tüm çalışanlarına yönelik bir etkinlik düzenledi. Zorlu PSM’de gerçekleşen etkinlikte; Türkiye’nin başarılı üç kadın girişimcisi ile bir araya gelen grup çalışanları, UNICEF’in “Kızlara Söz Ver” kampanyası için tasarlanan tişörtlerden satın alarak destek oldu. nisan 2018

20 bebek

lar Günü seremonisi çatısı altında Fransa İstanbul Başkonsolosu Bertrand Buchwalter ve Yves Rocher Vakfı Başkanı Claude Fromageot ev sahipliğinde gerçekleştirildi.

Proje kap-

samında bugüne dek 50 ülkeden 375 kadın doğaya, topluma, eğitime katkı veren projeleri için ödüllendirildi. Türkiye kazananı Bilecik Kurşunlu Köyü’nü eko turizme kazandıran ‘Sıradışı Okur ‘ Bedriye Berber Engin oldu.

Profilo’dan resim yarışması Profilo Dayanıklı Ev Aletleri’nin

Çocukların gözünden Organ Nakli

23 Nisan Ulusal Egemenlik Çocuk mı

ve

Bayra-

vesilesiyle

çocuklar

için

düzenlediği ‘Benim

Profi-

lo’m 23 Nisan Resim Yarışması’, bu yıl üçüncü yaşını kutluyor. Yarışmanın 2018 teması ‘Geleceğin Profilo’su. 15 Nisan tarihine kadar başvuruları devam edecek olan yarışmaya katılan eserler, 4-8 yaş ve 8-12 yaş olmak üzere iki ayrı kategoride değerlendiriliyor. Ayrıntılı bilgi için;

www.benim-

profilom.com adresini ziyaret edebilirsiniz.

Her kamp ayrı bir macera

Okan Üniversitesi Hastanesi 8 – 14 Mart Böbrek Sağlığı Haftası nedeniyle, 8 -14 yaş arası çocukların organ bağışı ile ilgili hissettiklerini resme dökmeleri için “Çocuk Gözüyle Organ Bağışı” isimli bir yarışma düzenledi.

Yarışma sonuçları Okan Üniversitesi Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi öğretim üyeleri tarafından belirlendi. Yarışmaya katılan 89 resim arasından seçilen 11 resme ödülleri hastanede düzenlenen törenle verildi.

Divan’dan 23 Nisan’a özel

Okul dışı eğitimin gücüne duyduğu inançla deneyimleyerek öğrenme, pozitif risk alma ve keşfetme içerikli kamp programlarını 5-17 yaş arası çocuklarla buluşturan Geleceğin Yıldızları, bu yaz tatilinde unutulmaz anılar sunacak. Yaz mevsimini spor kamplarından İngilizce kamplarına, doğa ve macera kamplarından S.T.E.M ve film kamplarına uzanan 16 farklı aktiviteyle karşılayacak olan Geleceğin Yıldızları ile çocukların geleceği bugünden şekillenmeye başlayacak.

Divan Pastaneleri, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda çocuklara özel çikolata kutusu hazırladı. Eğlenceli boyama setinin de yer aldığı kutuda, çocuklar için birbirinden lezzetli çikolatalar uçak, araba, bebek arabası, tavşan ve ayıcıklı tasarımlarıyla fark yaratıyor. Sütlü, beyaz ve bitter olmak üzere 3 renkli olarak hazırlanan çikolatalar eğlenceli tasarımlarla çocuklarla buluşuyor. nisan 2018

21 bebek

‘‘Büyümenin Koruyucuları’’ iş başında

Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği, Merck’in katkılarıyla boy kısalığı hakkında farkındalık oluşturmak amacıyla hazırladığı “Büyümenin Koruyucuları” projesini hayata geçirdi.

Dernek, yıl boyu gerçekleştireceği etkinliklerle ebeveynleri bilinçlendirmeyi amaçlıyor.

Yıl boyunca devam edecek dijital kampanyanın yanı sıra çocuklar ve ebeveynlerin bir arada olacağı çeşitli etkinlikler ve bilinçlendirme toplantıları yapılması planlanıyor.

Çocuk Bayramı’nı kutlamanın en tatlı yolu

Hande Doğandemir saçlarıyla göz kamaştırıyor Marka elçisi olduğu Blendax için kamera karşısına geçen ba-

Mövenpick Hotel İstanbul, 23 Nisan Ulu-

şarılı oyuncu Hande

sal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda, 5 - 10

Doğandemir, marka-

yaş grubu çocuklar için 13.00 - 15.00 saatle-

nın yeni reklam fil-

ri arasında çikolata yapımı kursu düzenliyor.

minde de rol alıyor.

Çocuklar, çikolata yapımının sırlarını keş-

Baş

fedip,

gun saçları sayesin-

aynı

zamanda

kostümlü

karakter

döndüren

dol-

palyaço eşliğinde eğlenceli bir gün geçi-

de marka ile özdeşleşmeyi başaran oyuncu,

recekler.

çikolataların

yeni reklam filminde de izleyenleri büyülü-

tadına baktıktan sonra minik şeflere, birer

yor. Blendax’ın Hande Doğandemir ile baş

çikolata ustası olduklarına dair sertifikala-

döndüren dolgun saçlar kampanya reklam

rı ve önlükleri hediye edilecek. Kayıt yap-

filmi, çok yakında TV ekranları ve dijital plat-

tırmak için 0212 319 29 29’u arayabilirsiniz.

formlar üzerinden izleyicisi ile buluşacak.

nisan 2018

Hazırladıkları

22 bebek

enfes

Başak Sayan’ın ilk çocuk kitabı heyecanı

Klinilk 10 yaşında!

Bebeklikten gençlik dönemine kadar olan süreçte sadece çocuklara özel hizmet veren bir

Başak Sayan’ın

sağlık kuruluşu olan, Etiler Ulus’ta bulunan

ilk çocuk kita-

Klinilk onuncu yaşını kutluyor. Bugüne kadar

bı olan Rüzgâr

15.000’in üzerinde bebeğin sağlıklı bir şekilde

Olmak İsteyen

büyümesine katkıda bulunan Klinilk, birbirinden

Çocuk’un lans-

değerli çocuk doktorları tarafından “çocukların

manı

Hilton

ilk kliniği” olma ilkesiyle hizmete başladı. Ço-

Bo-

cuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanları olan Prof.

monti Hotel&-

Dr. Mehmet Vural, Dr. Gülnihal Şarman, Dr. Pı-

Conference

nar Dayanıklı ve Dr. Barbaros Ilıkkan tarafından

Center’da gerçekleştirildi. Akasya Asıltürk-

2008 yılında kurulan merkez, Dr. Demet Ilıkkan,

men, Ece Vahapoğlu, Özgür Bolat, Raşit

Dr. Deniz Üşümüş ve Pedagog İnci Vural’ın katı-

Bağzıbağlı gibi çok sayıda ünlü ismin yer

lımıyla tamamen çocuk odaklı hizmetine devam

aldığı lansmanda Başak Sayan ile söyleşiyi

ediyor. Çağla Şikel – Emre Altuğ, Ceyda Düven-

kısa zaman önce kaybettiğimiz 7’den 70’e

ci, Gülben Ergen, Bergüzar Korel – Halit Ergenç

herkesin gönlünde yer edinen Münir Öz-

gibi ünlü isimlerin de çocukları için tercih ettik-

kul’un kızı Güner Özkul yaptı.

leri Klinilk, farklı özellikleriyle ön plana çıkıyor.

İstanbul

8 Kadın 8 Çocuk 8 Hayal Türkiye’nin en büyük kişiye özel hediyeler üreten firması Karga Medya İnovatif Teknolojiler A.Ş.

markalarından

www.kitapfabrikasi.com

ekibi 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nü kutladı.

Farklı sektörlerden 8 iş kadını ile bir araya gelen

yapmasını istedi. Yapılan resimleri kitap olarak

El Bebek Gül Bebek Derneği, Anne Bebek Uyum Odasını Açtı

basan Kitap Fabrikası, çocuklar ile bir araya

Anne ve bebeklerin ha-

gelerek onların hayallerini, hayatlarını dinledi

yatlarını

ve resimlerinin yanlarında hikayelerini anlattı.

amaçlayan Prima ve El

Kitap Fabrikası, Atlas yardımlaşma Derneği’ne bağlı 8 kız çocuğunun 8 hayalini resim olarak

iyileştirmeyi

Bebek Gül Bebek Derneği’nin sosyal

gerçekleştirdiği sorumluluk

pro-

jesi sonucunda hayata geçirilen “Anne Bebek Uyum Odası” açıldı. Prima, derneğin yürüttüğü faaliyetlere aktarılmak üzere Anne Bebek Fonu’na bağış yaptı. Proje sonunda, İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi Yeni Doğan Yoğun Bakım Servisi’nde Anne Bebek Uyum Odası açıldı. nisan 2018

23 bebek

doğum hikayeleri FOTOĞRAFLAR:

Mürü Ezgü Photography muru.ezgu.studio

Onu izlemek en büyük mutluluk Tuğba – Tolga Ergene çifti oğulları Özgür’ün de aralarına katılmasıyla mutlu bir aile olmuş. Tuğba Hanım ‘’ Oğlumuzun her geçen gün büyümesini izlemek dünyanın en büyük mutluluğu’’ diyor.

nisan 2018

24 bebek

Bebeğim olacağını öğrendiğimde çok mutlu oldum. Hemen eşimi ve aile büyüklerini arayarak bu güzel haberi paylaştım. Bebeğimizin ismi ‘’Özgür’’... Bu isme karar verirken dünya görüşümüz de etkili oldu. Özgür, İstanbul Üsküdar’da 21.09.2017 tarihinde 2.940 kg olarak dünyaya geldi.

Normal doğum yaptım ancak uzun ve heyecanlı bir süreçti.

Bebeğimi kucağıma aldığımda hem çok duygulandım hem de çok heyecanlandım. Hiç uyumadım sabaha kadar oğlumu seyrettim. İlk günler uykusuzluk dışında çok güzel geçti.

Oğlumuzun her geçen gün büyümesini izlemek dünyanın en büyük mutluluğu oldu.

Fotoğraflarımız bizim için son derece özel. Hayatımız boyunca unutamayacağımız en güzel anımızı bize tekrar tekrar yaşatıp hatırlatıyor.

Babası ile mükem mel bir ilişkileri var. Oğlum baba sını görmeden uykuya dalmıyor .

nisan 2018

25 bebek

BEBEK |

Dosya

Çocuklarla

harika bir gün

23 Nisan’da çocuğunuzla eğlenceli, dopdolu birgün geçirmek ister misiniz?

Sizin için birbirinden keyifli alternatifleri sıraladık

nisan 2018

26 bebek

Vialand Tema Parkı

rası Lazer Oyunu, İnşa Et ve Test Et gibi bö-

Çocuğunuzla birlikte bütün gün eğlenebilece-

lümler büyük ilgi görüyor. Biletlerinizi internet

ğiniz bir eğlence parkı. Çarpışan arabalar, atlı

üzerinden indirimli olarak alabilirsiniz.

karınca gibi klasikleşmiş oyuncakların yanı sıra sihirli oda, minik pedallar gibi farklı bölümler

Snowpark

de

alıyor.

Nisan ayında kışı yaşamaya ne dersiniz? Tori-

Gitmeden önce

um AVM’de yer alan Türkiye’nin ilk kapalı kar

w w w.v i a l a n d .

eğlence merkezi Snowpark, 4 mevsim kesinti-

com

siz kış sporu ve kar keyfi sunuyor. Snowpark’ta

yer

ziyaret

adresini ederek

snowboard,

gezinizi planla-

kayak

yabilir, biletleri-

kış

gibi

nizi alabilirsiniz.

sizi bekliyor.

sporları

Kar

oyun

Viasea Tema Park

ve

yürü-

Tuzla’da deniz üstünde tasarlanmış Viaport

yüş alanları,

bünyesinde yer alan ViaSea Tema Park hem

asma

köp-

küçüklerin hem de büyüklerin ilgisini çekiyor.

rüler,

buz

Atlı karıncadan, çarpışan otomobillere, roller

çok hoşunu-

coaster’a kadar 28 ayrı eğlence ünitesinin yer

za gidecek.

aldığı park ile ilgili ayrıntılı bilgilere www.viaportmarina.com’dan ulaşmak mümkün.

Emaar Akvaryum Kayalık

Kıyılar,

Tünel

akvaryumun da içinde bulunduğu Ana Tank, Denizanası Galerisi, Ormanlar, Nehirler ve Şelalaler, Penguen Adası, Timsah Krallığı ile 7 farklı tematik bölümden oluşan akvaryum ve sualtı hayvanat bahçesi 200 türden 20.000’in üzerinde deniz canlısı ve amfibiye ev sahipliği yapıyor. http://www. emaarakvaryum.com aadresinden ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz.

Legoland Discovery Centre Forum İstanbul’un içinde

Nezahat Gökyiğit Botanik Parkı

yer alan Legoland Disco-

Çocuklar için oyun alanı, piknik bölümü ve ör-

very Centre, hem eğlen-

deklerin yüzdüğü havuzuyla dinlenip eğlene-

mek hem de öğrenmek

bileceğiniz yerlerden biri olan parkta piknik

için çeşitli fırsatlar sunu-

yapabilir, çocuğunuzla birlikte bitki türlerini

yor. Lego Fabrikası, 4D sinema, Krallık Mace-

keşfe çıkabilirsiniz, giriş için ücret ödemeniz nisan 2018

27 bebek

BEBEK |

Dosya tür hayvan ve 600 tür de bitki yer alıyor. İçinde bir oyun parkının da bulunduğu hayvanat bahçesinde belli tarihlerde atölye çalışmaları da yapılıyor. Ziyaret saatleri ve giriş ücreti hakkında bilgi almak için 0262 653 66 66 no’lı telefonu arayabilirsiniz.

İstanbul Akvaryum İçinde 17 bin kara ve deniz canlısını barındıran İstanbul Akvaryum’da coğrafi bir rotayı takip ederek Karadeniz’den Pasifik’e uzanan toplam 16 tema ve 1 adet yağmur ormanından oluşan güzergahta yolculuk yapabilirsiniz. https:// istanbulakvaryum.com/tr adresinden biletlerinizi alabilirsiniz.

Kidzania Akasya Acıbadem’in içinde yer alan Kidzania 10 bin metrekarelik bir alana sahip. 4-14 yaş arası çocuklara, kendilerine göre ölçeklendirilmiş tematik parkta 90’dan fazla rol üstlenerek oynamalarına imkan veren

Kidzania’da

tüm günü keyifli bir şekilde geçirebilirsiniz.

Faruk Yalçın Hayvanat Bahçesi ve Botanik Parkı Darıca’da 80 dönüm alan üzerinde bulunan hayvanat bahçesinde 286 nisan 2018

28 bebek

Moi Park Mall of İstanbul’un içinde yer alan bu kapalı eğlence merkezi tam 12000 metrekarelik bir alanda kurulmuş. 4-10 yaş arası çocuklar için onlarca farklı eğlencenin yer aldığı park , gün boyu eğlenmek için ideal.

nisan 2018

29 bebek

BEBEK |

İkizlerle Hayat

İkizlerin

banyo zamanı

Bebek için aynı zamanda rahatlatıcı bir aktivite de olan bebek banyosu, ikizlerle yapılacağında büyük emek gerektirir. Bu nedenle ikizlerin banyo saati ile ilgili bazı püf noktalarını gözden kaçırmamak son derece önemli...

nisan 2018 2018 nisan

bebek 30 bebek

Banyo günlerini ayarlamak işinizi oldukça kolaylaştırır.

Bebeklerinizi sırayla bir gün arayla yıkamak banyo konusunda daha planlı davranmanızı sağlar.

Yardım almaktan çekinmeyin Bir bebeğe banyo yaptırmak için sadece sizin olmanız yeterli olabilir ancak iki bebeğe banyo yaptırırken mutlaka eşinizden, bakıcınızdan ya da başka birinden yardım almalısınız. Böylece hem zamanı daha iyi yönetebilirsiniz, hem de işiniz çok daha kolaylaşır. Ayrıca güvenlik açısından da yanınızda ikinci bir kişinin olması önemlidir.

Diğer bebeğinizin güvenliğini sağlayın

Malzemelerinizi önceden hazırlayın

En önemli noktalardan biri de; bebeğinize ban-

Banyo öncesinde her iki bebek için gerekli olan

yo yaptırırken diğer bebeğin güvende olmasıdır.

bütün eşyaların eksiksiz olarak hazır olduğun-

Siz bir bebeği banyo yaptırırken ikizlerden di-

dan emin olun. Bebeklerinizi banyo yaptırma-

ğerini mutlaka park yatak ya da beşiğinin için-

dan önce kıyafetlerini, alt değiştirme bezlerini

de güvenli bir şekilde yatırmalısınız. Hatta diğer

ve banyo sonrasında kullanacağınız pudra, pişik

bebeğin banyoya yakın bir odada yatması siz

kremi gibi malzemeleri hazırlamalısınız. Böylece

bebeğinizi banyo yaptırırken diğerini de kontrol

banyo sonrasında bebeğinizin üstünü daha ça-

etmeniz açısından daha rahat olur.

buk giydirebilir ve diğer bebeğinizi bir an önce yıkayabilirsiniz.

Banyo günlerinizi iyi planlayın Banyo günlerini ayarlamak işinizi oldukça kolaylaştırır. Bebeklerinizi sırayla bir gün arayla yıkamak banyo konusunda daha planlı davranmanızı sağlar. Haftada birgün ise bebeklerinizin ikisine de aynı gün banyo yaptırabilirsiniz. Ayrıca uyku saatinden önce banyo yaptırarak rahatlatma rutini ikiz bebekler için her zaman mümkün olmayabilir. Bu nedenle enerjinizin daha yüksek olduğu gündüz saatlerini seçebilirsiniz.

3131

nisan 2018 nisan 2018 bebek bebek

Müge Serçek Biroğlu

Can’lı Hayat

Instagram@mugesercekbiroglu mugesercek@gmail.com

Çocuklarla beraber

biz de büyüyoruz İnteraktif ilişkinin temellerini attığımız ve artık ortak bir dilde buluşabildiğimiz dönemlerdeyiz artık. Bu dönemi, 2 yaş sendromunun dibine kadar yaşandığı, inat seviyesinin tavana vurduğu dönem olarak da tanımlayabiliriz. Ebeveynliğin her yıl farklı boyutlara taşındığını ve şekil değiştirdiğini yaşayarak öğreniyorum ben de. Yani tek büyüyen ve yeni şeyler öğrenen Can değil, aynı şekilde anne ve babası olarak biz de her geçen gün anne ve babalığa dair yeni deneyimlere imza atıyoruz. Geçtiğimiz sene önem verdiğimiz, aşmaya çalıştığımız şeyler başkayken bu yıl çok daha başka durumlarla karşılaştık. Eminim ki önümüzdeki yıl daha farklı şeyler yaşayacağız. Bu yüzden ebeveynlik sürekli gelişebilen yeni şeyler öğrenilebilen bir kavram.

Okullu olmaya ne kaldı?

Malum önümüzdeki sene çocuğunuzu okula kayıt ettirebilmek için şimdiden harekete geçmek gerekiyor. Uzmanlar doğru kreş yaşının 3 yaştan itibaren olduğunu söylese de bazıları 30. aydan yani 2,5 yaşından itibaren okula kabul edebiliyor. Doktorların da konuyla ilgili farklı bakış açıları var. Çocukların hem okula alışması hem de bağışıklık sisteminin mikroplara alışması açısından ilk önce yarım gün kreşe gitmelerini, aradan birkaç ay geçtikten sonra tam zamanlı olarak başlamalarını tavsiye ediyorlar. Pedagoglar da çocuğun birdenbire terk edilmişlik duygusuna kapılmaması için aynı yöntemi tavsiye ediyor.

Bir anne olarak bir çocuğun akranlarıyla birlikte daha çok şey öğrenip daha çok vakit geçirdiğini, eğlendiğini düşünüyorum bu yüzden 30. aydan itibaren Can’ı kreşe vermeyi plannisan 2018

32 bebek

lıyorum. Tabii burada onun okula olan uyumu da çok önemli ama bir çocuğun evde öğrenebileceği şeylerin sınırlı olduğunu ama bu bilgilerin okulla birlikte katlanarak artacağına inanıyorum. Dolayısıyla bizim okul arayışlarımız başladı. Önümüzdeki eylül itibariyle ailece yeni ufuklara yelken açacağız gibi gözüküyor.

Tatil planları yapıldı mı bakalım?

Erken rezervasyoncular burada mı? :) Güneşin kendini gösterdiği her an tatil yapabilirim, seyahat edebilirim. Nereye gittiğimin hiçbir önemi yok, yeter ki kendimi yollara vurayım! Gezdikçe öğreneyim, yeni kültürler tanıyayım, bilgileneyim, yeni maceralara yelken açayım.

Dolayısıyla gökyüzünde 2 gün üst üste güneşi görmem, tatil planı yapmam için yeter de artar bile.

Bu yüzden bir aksilik çıkmazsa biri yurt içi biri yurt dışı olmak üzere nisan ve mayıs aylarının tatil planları hazır. Bu arada bahsettiğim tabii ki çocuklu seyahat! Ne yalan söyleyeyim heyecanlanmıyor veya ara sıra tırsmıyor değilim. Can artık bebek arabasında oturmayı sevmediği için sürekli hareket halinde olmak istiyor. Yanımızda yürütelim desek, aksi istikamete gitme konusunda üstüne yok. Bu yüzden bu sene işimiz çok daha zor gibi duruyor.

Allah sonumuzu hayır etsin :) Tüm deneyimlerimi sizlerle paylaşacağım.

FarklıÇocuklar

Eğitim Hakları Uzmanı İdil Seda Ak idilseda@yahoo.com

Tourette Sendromu Nedir? İlk defa 1884 yılında Fransız nörolog Gilles de la Tourette tarafından tanımlanan Tourette (Turet diye okunur) Sendromu (TS); değişik şekillerde, sıklıkla değişen hareket ve ses “tik”lerinden oluşan ve çocuklukta başlayan nörolojik bir bozukluktur. Tikler vücudumuzdaki kas gruplarının (yüz, kollar, bacaklar, gövde) istemsiz, hızlı, tekrarlayıcı hareketleridir. Hareket tiklerinden en sık görüleni göz kırpma, burun kıvırma ve yüzünü ekşitmedir. Bu tikler bazen daha kompleks hale gelip bütün vücudu içine alacak şekilde olabilirler.

Ses tikleri ise boğaz temizlemek, bağırmak, havlamak şeklinde olabilir. Bazen istemsiz küfretmek ya da uygunsuz sözcük söylemek de eklenebilir. Tikler zaman zaman şiddetlenip hafifleyebilir. Belirtiler yetişkinliğe doğru genelde hafifler.

Tiklerin şiddetine göre tedavi şekli belirlenir. Hafif durumlarda tedavi gerekmeyebilir. Daha şiddetli durumlarda ilaç tedavisi ya da diğer tedavi yöntemlerine ihtiyaç duyulur.

Tourette sendromuna, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Obsesif Kompulsif Bozukluk gibi diğer rahatsızlıklar da eşlik edebilir. Tourette sendromunlu bireylerin yaşam süreleri ortalamadan farklı değildir.

ki göz kırpma, burun kıvırma, yüz ekşitme şeklindeki hareket tikleri ile başlar. Zamanla gövdeye doğru ilerler. Ses tikleri genellikle hareket tiklerinden 1-2 yıl sonra basit ses çıkarmalar, boğaz temizleme, burun çekme şeklinde başlar. Yaşla beraber tikler daha karmaşık (kompleks) hale gelir. 10-12 yaşları arasında en şiddetli seviyeye ulaşır ve genç yetişkinlik dönemine kadar çoğunlukla iyileşme gösterir. Daha az bir oranda ise tikler yetişkinlikte de ciddiyetini korur. Tikler tedaviden bağımsız olarak artış ve azalış gösterebilir. Stres ve kaygı ile artış gösterirken, konsantrasyon gerektiren aktivitelerle azalır.

Tourette Sendromu tanı kriterleri aşağıdaki gibidir:

A. Hastalık süresince birden fazla hareket tikinin ve bir veya daha fazla vokal tikin görülmesi. (aynı anda bulunmaları gerekli değildir) B. Tik sıklığı artıp azalabilir ancak ilk tikten itibaren tikler en az 1 yıldır devam ediyor olması gerekir.

C. Tiklerin görülme yaşı 18 yaşından önce olmalıdır.

D. Bozukluk bir maddenin (uyuşturucu vb. gibi) veya başka bir tıbbi bozukluğun fizyolojik etkisine bağlı olmamalıdır (Huntington hastalığı Tourette Sendromu ne sıklıkla görülür ve nasıl gelişir?

Türkiye Tik Tourette Sendromu Gönüllüleri’nin websitesinde yer vb. gibi) alan bilgiye göre sendrom, her 1000 çocuktan 4 veya 6’sını etkiliyor. Tourette sendromu tanısı için tiklerin çocuklukta baş- Tourette Sendromu’nun tedavilaması, hareket ve ses tiklerinin görülmesi ve tiklerin 1 yıldan sinde hangi yöntemler vardır? uzun bir süre boyunca görülmesi gerekir. Tikler çoğunlukla 4-6 Genelde tikler hafiftir ve tedavi geyaşları arasında başlar. Genelde baş ya da boyun bölgesinde- rektirmez. Tikler, günlük yaşamda sıkıntı yaratacak düzeye ulaştıkla-

nisan 2018

34 bebek

rında ise davranışçı terapiler veya ilaç tedavisi gündeme gelir. Kişi için en etkili yöntemi bulmak zaman alabilir. Tedavideki hedef, tiklerin tamamen giderilmesi değil işlevselliği bozucu etkilerinin azaltılmasıdır. Bazen eşlik eden rahatsızlıklar daha çok rahatsızlık verici olduğunda tedavide öncelik eşlikçiye verilmelidir. Tüm vakalarda kişinin kendisinin ve çevresinin Tourette sendromu ile ilgili eğitilmeleri ve okul, iş yeri ve evde bu kişilere uygun desteğin sağlanması gereklidir.

Tourette Sendromu tanılı kişiler bu durumu sosyal ortamlarda nasıl anlatabilirler?

Özellikle yeni bir ortama girmek Tourette Sendromu olan kişiler için sosyal ve duygusal açıdan çok zorlayıcı olabilir. Dolayısıyla yeni bir ortama girerken sendromu olabildiğince erken ve net bir şekilde durumu açıklamak yararlı olacaktır. Örneğin, bir tikten sonra “Az önce yaptığım şeyi görmüşsünüzdür. Bende Tourette sendromu var. Belki televizyonda ya da başka bir yerde bundan bahsedildiğini duymuşsunuzdur. Benim beynim size göre biraz farklı çalışıyor ve bazen bu şekilde kontrolümün dışında tiklerim oluyor” gibi açıklayıp ortamdaki diğer kişilere bilgi verilebilir. Örnekler ve benzetmeler hem kişinin kendisinin hem de karşısındakilerin sendromu anlamasına veya daha iyi tanımasına yardımcı olacaktır. Kişilerin sosyal ve duygusal ilişkilerinin olumsuz yönde etkilenmemesine yardımcı olacaktır. Daha fazla bilgi almak için: Türkiye Tik Tourette Sendromu Gönüllüleri Websitesi: http://ttsg.co.nf

Bu iki kitabı mutlaka okuyun!

Elimde Değil - Tübitak Yayınları Yazar: Holy Niner Çevirmen: Mine Özyurt Kılıç Kağan elinde olmadan yaptığı hareketler nedeniyle çoğu zaman ailesinin ve arkadaşlarının yanında zor duruma düşüyordur. Bu hareketlerin tik olduğunu söyleyen doktoru ona Tourette sendromu teşhisi koyar. Kağan, doktoruyla yaptığı görüşmeler ve ailesiyle arkadaşlarının anlayışı sayesinde sendromun yol açtığı sıkıntılarla baş etmeyi öğrenir.

Uçlarda Gezintiler – Pan Yayıncılık Yazar: Gökçe Esen Pan Yayıncılık’tan çıkan kitabın tanıtım yazısı şöyle:

Oliver Sacks, yaklaşık bin kişiden birinde Tourette sendromu görüldüğünü söylüyor. Bu kaba bir hesapla, Türkiye’de 70.000 Tourette sendromlunun var olduğunu gösterir. Oysa bu sendrom toplumumuzda pek bilinmemektedir. Sizin de çocuğunuzda tikler varsa, ona obsessif-kompulsif ve/veya hiperaktivite tanısı konmuşsa veya öğretmenleri tarafından çok yaramaz olduğu defalarca vurgulanmışsa bu kitabı okuyun. Tourette sendromuyla yaşayan ve üniversitede istediği fakülteden başarıyla mezun olan bir gencin gerçek yaşam öyküsüne şahit olacaksınız.

Bu iki filmi mutlaka izleyin: İçimizdeki Yol (the Road Within): Tourette sendromuna sahip bir genç olan Vincent (Robert Sheehan), annesini kaybettikten sonra uzun süredir görmediği babası Robert’a (Robert Patrick) taşınmak zorunda kalır, ancak politikayla ilgilenen babası ayakbağı olmaması için onu Dr. Mia Rose’un (Kyra Sedgwick) kliniğine yatırır. Vincent burada tanıştığı anoreksiya tanısı almış Marie (Zoe Kravitz) ile kısa sürede yakınlık kurar. Doktorun arabasını çalan ikili, Vincent’ın oda arkadaşı obsesif kompulsif tanısı almış Alex’i de (Dev Patel) yanlarına almak zorunda kalır ve hepsinin hayatını değiştirecek bir yolculuk başlar.

Sınıfın Önünde (Front of the Class): Sosyal medya kullanıcısıysanız eğer, bu filmin fragmanını ya da çarpıcı bir sahnesinden bir kesiti büyük olasılıkla izlemiş olabilirsiniz. Öğretmen Brad Cohen’in gerçek hikayesinden sinemaya uyarlanan bu filmde tourette sendromuna sahip bir bireyin çocukluğundan itibaren hem sosyal hayatta hem de okul hayatında ne gibi zorluklarla karşılaştığını izliyor, bazı sosyal desteklerle değişen çevresel koşullarda bir kişinin neler başarabileceğine tanıklık ediyoruz. Brad Cohen’in James Wolk tarafından canlandırıldığı bu televizyon filmi kesinlikle izlenmeye değer. nisan 2018

35 bebek

BEBEK |

Röportaj

Annelik

i d r i t ş e l n beni saki Zeynep Beşerler bizi, oğlu Kerem ve onun İngilizce bilen bakıcı ablasıyla birlikte güler yüzle karşıladı. Kerem, şimdiden dil öğrenmeye başlamış bile. Üstelik henüz iki yaşında bile değil. Anneliğin kendisine iyi geldiğini söyleyen Zeynep Beşerler: ‘’Anne olunca yumuşak bir insan oldum, köşelerim yuvarlandı. Daha da sakinleştim’’ diyor.

Röportaj: Hande Yuvakuran - Yeliz Şenyerli nisan 2018

36 bebek

Fotoğraflar: Ozan Kutsal

Zeynep Hanım, anne olmaya ne zaman karar verdiniz? Eşinizin, bu kararı almanızda bir etkisi oldu mu?

Doğumunuz nasıldı?

Ben çok zayıftım. Oğlum Kerem de 3650 gramdı, çok büyüktü. Doktorum, doğum yapmazsam zorlanacağımı, doğumumun sezaryene

Anne olmam, planlı bir süreçten ziyade haya-

döneceğini ve sonuna kadar beklersek de nor-

tın kendi doğal akışında oldu. ‘’Acaba erken

mal doğumu suni sancıyla deneyeceğimizi söy-

mi?’’ dediğimde 36 yaşındaydım. Daha geç ol-

ledi. Ben de sonuna kadar bekledim. Doğum es-

mazdı. Hamile olduğumu ilk öğrendiğimde çok

nasında epidural ile ilgili yaşanan bir sorundan

korktum. ‘’Şimdi ne yapacağız?’’ dedim. Anne

dolayı epidural doğumu tercih etmedim. Oğlum

olmadan, bu fikre hiçbir zaman alışılmıyor. Bu

39. haftada, 8 saat süren suni sancı sonunda

yüzden ne kadar bekleseniz de hiçbir zaman:

doğdu. Annem babam usulü, herkes nasıl do-

‘’Ben hazırım.’’ diyemiyorsunuz. Eşim, bir bebe-

ğuruyorsa öyle doğurdum yani. Doğumumun

ğimizin olmasını çok istiyordu, şimdi çok mutlu.

rahat geçmesinde spor yapmamın çok etkisi oldu. Doğumumdan iki gün öncesine kadar hâlâ

Yoğun iş temponuz sebebiyle anne olmanız sizi kaygılandırdı mı?

pilates yapıyordum.

süre çalışmaya ara verdiğimden öyle bir kay-

Kerem’i ilk kucağınıza aldığınızda ne hissettiniz?

gım olmadı. Eğer çalışıyor olsaydım, benim için

İlk anda pek bir şey hissettiğimi söyleyemem.

daha zor olurdu.

Hamilelikteki ağrı ve sancılarımın bitmesinin

O sürecin öncesinde dinlenmek amacıyla bir

Hamilelik süreciniz nasıldı?

Hamileliğimin ilk altı ayında çalışıyordum. Başka Bi’ Dünya adlı televizyon programını yapıyordum. 12 ülke gezdim hamileyken. 6. ayın sonunda doktorum seyahatlerime ara vermem gerektiğini söyleyince ara verdim. Sonrasında yine hep bir koşuşturma vardı. 7. aya kadar karnım çıkmadı. Hamileliğimin son gününe kadar araba kullandım. Aşerme de olmadı. Kimse hamile olduğuma inanmadı o yüzden. Hamileliğim, çok iyi ve kolay geçti.

Bebeğimi ilk kucağıma aldığımda bir şey hissetmeye vaktim olmadı. ‘Şimdi ne olacak?’ korkusundan dolayı ulvi hisler yaşayamadım.

Korkularımı yenmeye çalıştım.

37 37bebek bebek

nisan nisan 2018 2018

BEBEK |

Röportaj

Bebeğim olduktan sonra endişelerim arttı. Endişe, bana göre bir nevi delilik hâli. Ortada hiçbir şey yokken endişelenirsin, en kötüsünü düşünürsün ya öyle bir şey. mutluluğu vardı hatta üstümde. Tabii ki çok şaşırdım, garip bir hissiyattı; ama ‘’Şimdi ne olacak?’’ korkusundan dolayı ulvi hisler yaşamaya vaktim olmadı. Korkularımı yenmeye çalıştım.

Durumu doktora anlatıp bir şey hissedemediğimi ve bende bir gariplik olduğunu düşündüğümü söylediğimde doktorumdan yaşadığım duygunun normal olduğunu öğrendim. Oğlum 1 yaşına geldiğinde anladım anne olduğumu.

Bebeğinizin beslenme düzeni nasıldı?

Süt kanallarım tıkalı olduğundan sütüm çok az geldi. O yüzden de çok acı çektim. Çok uzun süre emziremedim Kerem’i. Bu yüzden de mama vermeye başladık. Hem mama hem süt, beslenmesi bu şekilde devam etti.

Anne olduktan sonra kendinizde değişimler gözlemlediniz mi?

Bebeğim olduktan sonra endişelerim arttı. Endişe, bana göre bir nevi delilik hâli. Ortada hiçbir şey yokken endişelenirsin, en kötüsünü düşünürsün ya öyle bir şey. İyiden önce kötüyü görüyorum. Endişenin sonu olmadığından ve bu durumun bebeğime zarar vereceğini bildiğimden elimden geldiğince endişeli hâlimle başa çıkmaya çalışıyorum.

Anne olmanın size katkıları oldu mu?

Yumuşak bir insan oldum, köşelerim yuvarlandı.

Daha da sakinleştim. Anne olmak bana iyi geldi. nisan 2018

38 bebek

bu Gripin’in bateristiyle yakın ilişkiler içerisinde.

Eniştesine gittiğimizde ise sanal davulları çalmaya çalışıyor.

Çocuğunuzun geleceğiyle ilgili planlarınız var mı?

Sağlıklı ve iyi bir insan olsun da nasıl yaşamak istiyorsa öyle yaşasın. Eğer isterse hiç çalışmayıp dünyayı dolaşsın, hayat onun.

Yakın zamanda projeleriniz var mı?

Dizi teklifleri geliyor; ama hangi dizi olacağına henüz karar vermedim. Bir de daha netleşmeyen televizyon programı projemiz var. Organ bağışında farkındalık yaratmak için her sene ‘’Hayata Yelken Aç’’ yarışması düzenliyoruz. Ta-

Kerem’in kardeşi olsun istiyor musunuz?

rihlerimiz uymadığından onu bu sene yapama-

Olursa kısmet derim; ama düşünmüyorum. Bir

yacağız. ‘’İyi ki Üsküdar Var’’ platformu ile de bir

tane olsun, Allah sağlık versin.

senelik organ bağışı kampanyası yaptık. Onlar devam ediyor. Ayrıca üniversite ve hastanelere

Kerem, henüz iki yaşında bile değil. Buna rağmen çocuğunuzun İngilizce büyümesinin ona fayda sağladığını düşünüyor musunuz?

konuşmacı olarak gidiyorum. Elimden geldiğince, iyi gelişmeler olması için çaba gösteriyorum.

Bu yaşta öğrenmeye çok açık olduğundan tercihimiz bu yönde oldu. Bazen hem Türkçe hem İngilizce konuşuyor. Bu durum biraz karmaşa yaratsa da oğlumla sadece Türkçe ya da İngilizce konuştuğumda da beni anlıyor. Dili erken yaşta öğrenirse ileride onun için büyük bir avantaj olur diye düşündük.

Oğlunuzun herhangi bir alana eğilimini gözlemliyor musunuz?

Sanırım müziğe ilgisi var. Eniştesinin müzik gru-

Organ bağışında farkındalık yaratmak için her sene ‘Hayata Yelken Aç’ yarışması düzenliyoruz. ‘İyi ki Üsküdar Var’ platformu ile de bir senelik organ bağışı kampanyası yaptık.

nisan 2018

39 bebek

Her ay 3 babaya üç farklı soru yönelterek cevaplarını sizle paylaşıyoruz.

Eğer siz de bu bölümümüze konuk olmak isterseniz h.yuvakuran@ebebek.com adresine mail atabilirsiniz. Bu sayıdaki sorularımız:

lerdir? iğiniz yönleri ne vd se en ın an m rdımcı 1- Baba ol a eşinize nasıl ya ınd m kı ba n zi ni 2- Bebeği oluyorsunuz? latırsınız? duyguyu nasıl an bu e er nl ye te is 3- Baba olmak Mesela eşim sporda olduğunda ya da bir işi olduğunda oğlumuza ben bakıyorum ve elimden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyorum.

3. Baba olmak isteyenlere bu duyguyu nasıl anlatırsınız?

Anlatımaz yaşanır. Aslında klasik bir cevap gibi ama tam olarak cevabı bu çünkü... Baba olmadan

Ömer Güngör 1. Baba olmanın en sevdiğiniz yönleri nelerdir?

Beni gördüğünde gözlerinin içinin bile gülmesi sevgiyi hissettirmesi şahane bir şey. Beraber oynamak, vakit geçirmek çok keyifli oluyor. Sevmediğim bir yönü yok aslında çünkü bütünüyle onunla olmak harika bir şey; beni de besliyor çocukluğuma ışık oluyor. Kendimi tanımamı o büyürken benim de büyümemi sağlıyor. Kısacası tüm yönleriyle harika bir duygu baba olmak.

2. Bebeğinizin bakımında eşinize nasıl yardımcı oluyorsunuz?

Altını değiştirmede, yemek yedirmede, banyo yapmasında, kıyafetlerini giydirmede... nisan 2018

40 bebek

asla nasıl harika bir duygu olduğu anlaşılamıyor.

Baba adayları hayatınızın en büyük tecrübesine hazır olun :)

Fatih Yavuz

şgın Mevlut ayta

1. Baba olmanın en sevdiğiniz yönleri nelerdir?

1. Baba olmanın en sevdiğiniz yönleri neler-

Baba olmanın en sevilen yönü evladının kahra-

dir?

manı olduğunu hissetmendir, bir şeye ihtiyacı

Akşam eve geldiğimde kızımın koşarak beni kapı-

olduğunda senin gözlerine baktığında baba

da karşılaması ve ‘babacım geldi’ demesi, beni çok

olmanın ne kadar güzel bir duygu ve ne kadar

sevdiğini, bana koşulsuz güvendiğini hissetmek ve

ağır bir sorumluluk aldığını hissedip her sefe-

insanın şevkat duygusunu arttırması baba olmanın

rinde mutlu olmandır. Aslında evlatlar da ba-

en çok sevdiğim yönlerinden sadece birkaçı.

balarının kahramanıdır, ne kadar küçük olduğu önemli değildir. Onun varlığı anne ve babaya o

2. Bebeğinizin bakımında eşinize nasıl yardım-

kadar çok güç verir ki gerçekten de dediğim

cı oluyorsunuz?

gibi evlatlar da anne ve babalarının kahrama-

Yemeğini yemediği zamanlarda onu oyalayıp yeme-

nıdır...

sine yardımcı olarak, banyosunu yaptırarak, kıyafet değiştirirken ve uyku öncesi ona kitap okuyarak eşi-

2. Bebeğinizin bakımında eşinize nasıl yardım-

me yardımcı olmaya çalışıyorum.

cı oluyorsunuz?

Bebeğimizin bakımında açıkçası eşime çok yardım-

3. Baba olmak isteyenlere bu duyguyu nasıl

cı olamıyorum. Bebeğimiz beş buçuk aylık, 800 gr.

anlatırsınız?

ağırlığında prematüre bir bebek olarak dünyaya

Babalık sana muhtaç olan, senden bir cana hayatını

geldiği için eşim bizzat kendisi özel olarak ilgileniyor.

bir ömür boyu karşılıksız adamaktır.

Yoğun ve tempolu bir iş hayatım olduğu için bebeğimizi sınırsızca sevmek ve onunla oyun oynamak kadar diyebilirim.

3. Baba olmak isteyenlere bu duyguyu nasıl anlatırsınız?

Aslında bu sorunun cevabını birinci soruda da okuyuculara veriyorum ve şunu ekliyorum: Yemediğiniz bir yemeğin tadını size hiç kimse tarif edemez, o yüzden baba olmadan bu güzel duyguyu sizlere tarif edemem sadece tavsiye ederim... nisan 2018

41 bebek

BEBEK |

Röportaj

Bu kitaptaki hikayeler annelere

güç

veriyor

Şirin Yelmen Oktar’ın, ‘’Çalışan Annenin Yaşam Dengesi’’ adlı kitabında yaşanmış öyküler yer alıyor. ‘’Kitabı okuyan anneler, tüm hikâyelerde bir parça kendini buluyor. Hikâyeler onlara güç veriyor’’ diyen Oktar, kitap yazmaya devam etmek istediğini söylüyor.

Röportaj: Hande Yuvakuran

Öncelikle sizi tanımak isteriz. Bize kendinizden bahseder misiniz?

inanıyor ve bu misyonla hareket ediyorum.

Egeli, üretmeyi seven, evli ve iki çocuk anne-

ten annelerin yaratıcı süreçlerini ortaya çıkar-

siyim, 15 yıldır çalışma hayatının içindeyim.

mak için çabalıyorum.

Çalışmayı, üretmeyi önemsiyor. Daha çok üre-

Kurumsal değişim ve dönüşüm programları tasarlayıp, kurumların ihtiyacına yönelik koçluklar yapıyorum. Türkiye’nin ilk kurumsal koçlarından biriyim. Şirketlerin dönüşümüne katkı sağlayan yöneticiler ile çalışıyorum.

Samimi ve doğal olmayı seviyorum. Seyahat ederek ve kitap okuyarak vizyonumu genişletiyor, spor yaparak enerjimi dinamik tutuyorum. Deniz aşığıyım. Yaşama,” daha çok insana pozitif katkı sunmak” için geldiğime nisan 2018

42 bebek

Koç kavramını son dönemde çok duyuyoruz ama kurumsal koç kavramı nedir? Biraz anlatabilir misiniz?

Koç kavramı son dönemlerde moda bir kavram gibi yer alsa da ülkemizde 2013 yılından itibaren meslek olarak icra ediliyor. Kurumsal koç, öğrenci koçu, kariyer koçu… gibi adların birbirinden farkı ya alanları ya da ilgilendiği müşteri kitlesi diyebiliriz. Dünya’da Tüm CEO-

lar’ın hedeflerine ulaşmalarını kolaylaştıracak koçlar yer almaktadır. Kurumsal koç; şirket içinde çalışanların hedeflerine ulaşmalarını kolaylaştırıcı yol arkadaşı diyebiliriz. Kurumun içinde seni dinleyen, anlayan ve yaşamını kolaylaştıran birinin olması yöneticilerin yaşamını kolaylaştırıyor. Kurum içinde özerk bir alanda, iki haftada bir saatlik toplamda 12 seans gerçekleştirdiğimiz koçluk görüşmeleri yapıyorum. Altı ayın sonunda çalışan koçluk aldığı konuda gelişim gösteriyor, bu da çalışanın özgüvenini artırıyor. Özgüven artışıyla işine farklılık katmaya başlıyor. Birebir koçlukların yanı sıra çalışanın ihtiyaç duyduğu her noktadayız.

Ekibiyle ilgili bir gelişim söz konusu ise, ekibine yönelik takım koçluğu programı tasarlıyorum. Toplantı yönetiminde sıkıntı yaşıyorsa onunla birlikte toplantılara katılıp, koçluk yetkinlikleriyle ilgili geri bildirim veriyorum. Çalışanı tüm ihtiyaç duyduğu noktalarda koçluk yetkinlikleri kapsamında destekliyorum. Kurumsal koç kurum içinde her noktada çalışana yol arkadaşlığı yapıyor.

Çalışan kadına, çalışan anneye dönük koçluk yapmanızda iki çocuk sahibi olmanızın etkisi büyük olmalı. Siz anneliği ve kariyer nasıl dengeliyorsunuz?

Kadın enerjisini çok seviyorum. Kadınların girdiği her ortamı aydınlattığına inanıyorum. Kadın mutlu olmayınca ortam bir anda kararıyor. İş dünyası kadın için zorken anne olduktan sonra iyice zorlaşıyor. Kendi anneliğimde iş ve yaşam dengem çok sarsıldı. Kendi dengemi bulma hikayemden yola çıktım. Annelik benim için ne demek sorusunun yanıtını tam iki yıl boyunca kendimde aradım. Annelik benim için özgür, özgün ve özverili olmak demek.

3Ö kuralı... Kariyer ise yaşamımı ivmelendiren, topluma katkı sunmama imkan sağlayan, geliştiren demek. Ne annelik ne de iş deki kariyer için yaşıyorum yaşamımı. Yaşamım, iki rolüm-

Kitapta çalışan anneler öncelikle kendi anneliğini keşfedecek. Çalışan anneliğin kendileri için ne anlam ifade ettiğini öğrenecekler. de de kendi özümü yansıtıyor. O yüzdendir ki başkasına bakıp, hayıflanmıyorum.

Kitap yazma fikri nasıl doğdu?

Yazmak hayatımın her zaman içindeydi. Koçluğu meslek olarak yaparken, hobi olarak da sürekli yazıyordum. 12 yaşından beri günlük tutuyorum. Çeşitli dergi ve gazetelerde kişisel gelişim yazıları yazdım.

Yazmak her an yaşamımın içinde olmasına rağmen kitap çıkartmak hayalim değildi.

Kitap

çıkartabilmek

için bir derdiniz olması gerektiğini düşünüyorum. Çocuklarımın doğmasıyla kendi anneliğimde yaşadığım tecrübeler beni çok sarstı. Mehter marşı gibiydim, bir ileri, iki geri… Bakıcı ayrılıyor, okulun ilk günü okul çağırıyor, veliler buluşuyor, veli toplantıları, servis saatleri, son dakika mesajla gelen dönem ödevleri, çocukların doğum günleri… vb bir sürü konuda her çalışan anne gibi ben de çok zorlandım. Sürekli izin almak zorunda hissetmeme mi yanayım. Çocuklara, eve, işe yetişememek telaşı içindeki yetersiz hissime mi üzüleyim yoksa dönüp kendime mi bakayım bilemediğim bir haldeydim. Zordu. Kendi gerçeğimi bulabilmek, kendi gözümden anneliğime bakabilmek çok zordu. Tüm bu zorlukları çalışan anne olarak yaşarken, bir yandan nisan 2018

43 bebek

BEBEK |

Röportaj

da koçluğa gelen çalışan annelerin de çoğunun derdinin denge olduğunu gözlemledim.

Kendi dengemi bulduğumdaki rahatlığım, sonra koçluklarımdaki annelerin bana sarılıp, sevinçlerini anlatımları sonucunda seminerler vermeye başladım. Koçluklar, seminerler de yetmemeye başladı. Daha çok çalışan annenin yaşam dengesini sağlamalıyım düşüncesiyle kitap çıkartmaya karar verdim.

Oktar, kitabın gelirini Otizm Güçlü Aile Derneğine bağışlamış. Bunun sebebini ise şöyle açıklıyor; Kitabı yazmayı bitirince kendime “Sana göre en güçlü çalışan anne kimdir? “ diye soru sordum. Verdiğim yanıt beni OGAD’a yöneltti.

Çalışan anneler kitabınızda neler bulacaklar?

zihinsel sınırlarımıza dokunan öyküler olması-

Kitapta

çalışan

na özen gösterdim. Öyküleri seçmeden önce

anneler öncelikle

60 kadına anket düzenledim. En çok hangi

kendi

anneliğini

öyküyü duysanız, ilham alırsınız diye? 280 ka-

keşfedecek. Ça-

dının yaşanmış öyküsü vardı kaleme aldığım.

lışan

Anketlerin sonucuyla en son hali şekillendi.

anneliğin

kendileri için ne

ler. Kendi bilinçaltlarında yer alan annelik kav-

Kitabınızı okuyan annelerden nasıl tepkiler aldınız? Kitabı okuyup cesaretlenip yeniden iş hayatına atılanlar oldu mu?

ramını sorgulayacaklar ve gerçekten olmak

Kitabı okuyan anneler kitabın içindeki tüm

istedikleri anne için bir yol haritası çıkartabile-

hikâyelerde bir parça kendini buluyor. Hikâye-

cekler. Bu yol haritasına ulaşmaları için kitabın

ler onlara güç veriyor. İşe ara veren kadınlara

içindeki yaşanmış hikâyelerden güç alacaklar.

çok büyük destek oluşturdu. Bir de çocuğu

Olmaz, asla, nasıl olur ki dedikleri her konun

küçük olup, dengesi bozulan annelere ümit

kendi içindeki çözümü bulacaklar. Kitabı ya-

verdi. Uzun süre işe ara veren kadınlardan

zarken koçluk felsefesiyle yazdığım için kendi

özellikle instagramdan çok mesaj alıyorum.

anlam ifade ettiğini

öğrenecek-

kendilerinin koçu olup, bazı soruları düşünüp, caklar. Bir çırpıda okunacak kolay basit olan

Bu yeni gelen öykülerle bir kitap daha yazmayı düşünüyor musunuz?

bölümler olduğu gibi durup, günlerce düşü-

BLW (Baby Led Weaning) yani ‘’Bebek Ön-

necekleri sorular da kitapta yer alıyor.

Yazmak benim için hobi olmaktan çıktı artık!

sorgulayıp, kendi içlerindeki karşılığını bula-

Kitabınızda yaşanmış öykülere yer veriyorsunuz. Bence bu özellik kitabı daha etkili kılıyor. Bu öyküleri seçerken nelere dikkat ettiniz?

Koçluğuma en çok gelen konular, seminerlerde bana en çok sorulan sorular ve içimizde ben asla yapamam çünkü… diye başladığımız nisan 2018

44 bebek

Kitap hep hayatımda olacak. İş hayatında kadınlar azınlık olmaktan çıkana kadar iş kadınlarının yaşam dengesi yönünde kitap yazmaya devam edeceğim.

Bu söyleşiyi okuyan çalışan annelere 5 öğüt vermenizi istesek neler söylersiniz?

1- Çalışan annelik rolündeki kendinizi tanıyınYapabileceklerini

ve

yapamayacaklarınızla

birlikte 2- Beklenti ve ihtiyaçlarınızı yazın 3- Hayalinizdeki çalışan anne olmak için en büyük sınırınızı düşünün 4- Destek mekanizması oluşturun.

5- Pilinizi şarj edecek enerjilerinizi yaşamınıza katmak için neye başlamanız gerekiyorsa,

ların verimliliği içlerinde sağlayabilmeleri için bölümler arasında işbirliği yapmaya ihtiyaçları var.

Kitabınızın gelirini Otizm Güçlü Aile Derneğine bağışladığınızı gördüm. Neden OGAD Otizim Güçlü Aile Derneği?

Kitabı yazmayı bitirdim ve kendime “ Sana göre en güçlü çalışan anne kimdir? “ diye soru sordum. Verdiğim yanıt beni OGAD’a yöneltti. OGAD’ın en büyük hayali otizmli

başlayın.

çocuklar için, olağan gelişim gösteren ak-

Kitap dışında gelecekte başka projeleriniz de olacak mı?

okul açmak; ileride de bunu bir yaşam köyü-

Hayalsiz yaşamayanlardanım. İki alanda fikirlerim hiç bitmiyor. Fikirlerim beni besliyor, enerjimi artırıyor.

Birinci alan; çalışan anneler… Çalışan annelerin iş hayatında yer almaları ve katkı sağlamalarıyla yaşam buluyorum. Çalışan annelere yönelik dünya çapında bir projem var. Birkaç ülkede pilot olarak başlayacak. Kurumlarla ortaklaşa gerçekleştirmek istediğim bir projem var.

Bu projelerin sosyal sorumluluk tadında olmasından ziyade daha çok ekonomiye katkı sunmasını ve sürdürülebilir olmasını önemsiyorum. İkinci alanım; kurumlarda koçluk… Kurumlarda koçluk birimlerinin kurulması için öncülük yapacağım. Yöneticilerin koçluğa çok ihtiyacı var. Kurumların şirket içindeki bağımsız startup projelerini kurmaları için en büyük destek koçluk felsefesi olduğuna inanıyorum. Kurum-

Kurumların çalışan annelere önem vermesiyle birlikte toplum bu konuda daha da bilinçlenmeye başladı. Çalışan annenin etki alanı gün geçtikçe genişliyor.

ranlarıyla birlikte eğitim görebilecekleri bir ne dönüştürmek. Yakın vadeli ilk hedefimiz ise Aile Danışma ve Eğitim Merkezi kurmak.

Bu merkezde hem aileler çocuklarının gelişimi için uzmanlardan öneriler ve eğitimler alabilecek, hem de otizmli çocuklar ve tipik gelişim gösteren kardeşlerinin ve arkadaşlarının kaynaştırma yöntemiyle bir arada çeşitli atölyelere katılarak gelişim sağlayacakları bir ortam yaratılacaktır.

Güçlü Çalışan Annelerin dünyayı değiştireceğinden bahsediyorsunuz? Nasıl?

Son zamanlarda çalışan kadınlara ait derneklerin, vakıfların artmasıyla birlikte sosyal gücümüz daha da kuvvetlendi. Birbirimizin deneyimlerinden öğrenip, başka deneyimlere alan açtık. Gücümüz geniş kitlelere yayıldıkça, kurumlar içeresinde yerimiz daha da belirginleşmeye başladı. Kurumların çalışan annelere önem vermesiyle birlikte toplum bu konuda daha da bilinçlenmeye başladı. Çalışan annenin etki alanı gün geçtikçe genişliyor. Sesimiz daha gür, ruhumuz daha özgür, yüreğimiz daha özgün yer almaya başladık. Çalışan anne bu duruşuyla çocuğuna rol model olacak. Doğasında üretmek olan kadınlar, iş dünyasında daha mutlu yaşamaya başladıkça kültürel gelişimin hızlanacağına inanıyorum. nisan 2018

45 bebek

Çocuk Psikolojisi

Uzman Klinik Psikolog İpek Gökozan ipek.gokozan@gmail.com

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun 0-6 yaş arası görünümü Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu biyolojik ve genetik kökenli bir sorundur.

Bu durumun belirtileri bebeklikten itibaren gözlemlenir.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu biyolojik ve genetik kökenli bir sorundur. Bu nedenle bu durumun belirtileri bebeklikten itibaren gözlemlenir. En sıklıkla görülen durumlar: kolayca ağlama, karnı tok veya gazı olmamasına rağmen sakinleşmeme, ellerin ve ayakların çokça hareket etmesi, huzursuzluk, uykuya dalmada veya uykuyu sürdürmede güçlük, dokunma veya seslere karşı fazla tepki verme.

Ancak 0-3 yaş arasında görülen bu belirtiler başka sorunların da belirtileri olabileceği için bu yaş aralığında teşhis konması çok zordur.

3-6 yaş arası belirtiler

nisan 2018

46 bebek

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu teşhisi konan çocukların hemen hepsinde bu dönemde belirtiler kendini gösterir.

Belirtiler kreşte/anaokulunda ve evde ayrı ayrı gözlemlenebilir.

Evde aile bireyleri tarafından gözlenen belirtiler şu şekildedir: Ardı arkası kesilmeyen tutturma davranışları ve ikna olmama, sık sık oyun değiştirme ve bir aktivite ile çok kısa süre ilgilenme, devamlı aşırı hareket etme ve kendine veya bir başkasına zarar verici şekilde atlama, tırmanma, zıplama davranışları gösterme, bir yerlerini yaralama,çok konuşma, sürekli soru sorma ve cevaplarını beklemeden başka soruya geçme, uyku sorunları (genellikle uyku isteğinin az olması).

Kreşte/anaokulunda öğretmenler tarafından gözlemlenen belirtiler şu şekildedir: Öğretmenin verdiği faaliyetleri sürdürememe ve yarım bırakıp ayağa kalkıp gezinme, sırasını bekleyememe, kurallara uymama, arkadaşları ile şiddet içerikli oyunlar oynama, vurma, ittirme davranışları, yüksek sesle bağırma ve çok konuşma.

Bütün bunların yanısıra, 3-6 yaş döneminde çocuklar doğaları gereği çok hareketlidir ve odak süresi kısadır. Bu nedenle çocuklar 6 yaşını doldurup ilkokula başlayana dek genellikle tanı ve teşhis koymak zordur. Bu yaş aralığında çocukların hareketlilik ve dikkat sorunları yaşıtlarına oranla önemli ölçüde fazlaysa öntanı düşünülebilir ve uzmanlar tarafından takipte kalınması önerilir.

Anne-babalar ne yapmalı?

Çocuklarında aşırı hareketlilik, dikkat sorunları, isteklerini ve duygularını kontrol edememe gibi sorunlar varsa, ilk etapta mutlaka bir çocuk psikiyatristine veya klinik psikoloğa başvuru yapmalılar. Uzman kişi detaylı değerlendirmeleri yaptıktan sonra tanıyı koyarsa, anne ve baba tanıyı kabullenip, durum hakkında bilgi sahibi olmaya başlamalıdır. Çocuğa özgü iyi bir tedavi planının yapılabilmesi için çocuğun güçlü yanlarının ortaya çıkarılması önemlidir, zira sadece sorunlu davranışlara odaklanarak bir tedavi planı çocuğu motive etmeyecektir.

nisan 2018

47 bebek

BEBEK |

Kariyer

ca n u l o Anne

ı m ı ğ ı yaşad m i t t e s his Yoğun iş temposu sebebiyle iş yerinde oğlu Mehmet Deniz için bir bebek odası hazırlayarak çalışırken aynı zamanda bebeğinin bakımını da ihmal etmeyen Berna Belen: ‘’ Anne olunca daha duyarlı olmaya başladım, empati yapabilmeyi öğrendim ve yaşadığımı hissettim’’ diyor.

Röportaj ve Fotoğraf: Yeliz Şenyerli

Sizi tanıyabilir miyiz?

Ankara doğumluyum, 37 yaşın-

Yoğun iş yaşamınız sebebiyle anne olma kararı alırken endişelendiniz mi?

dayım. Profesyonel iş yaşamıma,

Planlı bir hamilelik değildi. Eşimle ayrılık süre-

tekstilcilik ile başladım. 7 yıl önce

cindeyken anne olacağımı öğrendim.

manevi tatmini yüksek bir iş olduğuna inandıBurada devam ediyorum. 32 yaşında anne ol-

Hamileliğiniz nasıldı, bu süreçte nelere dikkat ettiniz?

dum.

Beslenmeme, uyku ve stres düzeyime dikkat

ğımdan B-Fit Spor ve Yaşam Merkezi’ni açtım.

ettim. Çok su içtim. Sağlığınıza yaptığınız her katkı, size mutluluk olarak geri dönüyor. Bu durum hamilelik sürecinizi olumlu etkiliyor.

Hamilelikte, bebeğinizin fizyolojik ihtiyaçlarını gidermek, psikolojik ihtiyaçlarını gidermekten daha kolay bence. Oysa annenin psikolojik durumu, buzdağının görünmeyen yüzü gibi.

Anne kendini iyi hissettiğinde, bu iyilik hali bebeğe yansıyor. Bu yüzden hamileliğimde bebeğime sağlıklı, keyifli ve mutlu hazırlanmaya çabaladım. Böylelikle bu süreci, kendim için nisan 2018

48 bebek

kolaylaştırdım.

Doğumunuz nasıl geçti?

Hamileliğim, eşimle ayrılık sürecinde olmamın verdiği stresle çok kısa sürdü. Erken doğum yaptım. Oğlum sezaryenle, 27 haftalıkken doğdu. Anne karnında olması gereken süreci küvezde tamamladı. Mehmet Deniz şimdi 5,5 yaşında, sağlığı yerinde.

Bebeğiniz doğduğunda, çalışmaya devam edebildiniz mi?

Benim için ilk bir sene çok zor oldu. Çünkü yaşamımda, çocuk sahibi olmak gibi büyük bir değişiklik olmuştu. Oğlum, 8 aylık olana kadar

enerjisi, bu süreçte bana çok iyi geldi.

Hamileliğimde beslenmeme, uyku düzenime dikkat ettim.

Sağlığınıza yaptığınız her katkı, size mutluluk olarak geri dönüyor.

Bebeğinizi ilk kucağınıza aldığınızda neler hissettiniz?

Anne olunca kendinizde değişimler gözlemlediniz mi?

evdeydik. İşimi, evden yönetmeye devam ettim. Bazen telefonlarla, bazen kısa ziyaretlerle. Sonra baktım böyle olmayacak. Oğlum 8 aylık olduğunda, iş yerimin bir odasını kapattım ve orayı bebek odası haline getirdim. Yani hem çalıştım hem bebeğime baktım. B-Fit’in

Erken doğum, sağlık anlamında büyük bir riskti. Küveze yaklaştığımda, oğlum beni hissetti ve ağzını açıp kapamaya başladı. Onu kucağıma aldığımda dünya durdu, ağladım. Sanki kayıp bir parçam varmış da 32 sene sonra onu bulmuşum gibi hissettim.

Öncesinde çok çalışıyordum. Anne olunca fark ettim ki hayatı çok kaçırmışız İstanbul’da.

Sosyal hayat, sadece kapalı mekanlar değilmiş. Yaşamak; çocuğunuzla parkta oynamak, yeşilliğin, doğanın tadını çıkarmakmış. Ayrıca tüm uyaranlara karşı daha duyarlı olmaya başladım. Empati yapabilmeyi öğrendim, dayanıklılığım arttı. Anne olunca, yaşadığımı hissettim.

Anne adaylarına ve annelere tavsiyeleriniz neler?

Anne olmak çok ciddi bir karar olsa da o, sizi iyileştiriyor. Eğer çiftlerin fiziki bir engeli yoksa, güzel bir aile olmuşlarsa, sorumluluk sahibi insanlarsa ve evlilikle ilgili şüpheleri yoksa bence aile, ertelemeden çocukla taçlandırılmalı. Hem bebeğiniz, içinizdeki çocuğa da hitap ediyor. nisan 2018

49 bebek

leziz tarifler

Lezzet Yazarları Derneği Başkan Yrd. Bengü Doğruel www.ennefistarifler.com

Sevimli atıştırmalıklar Çocuklarınıza hem sağlıklı hem de onların severek tüketecekleri sevimli atıştırmalıklar hazırlamaya ne dersiniz? İşte birbirinden lezzetli tarifler...

Malzemeler muz

Çilekli ve Muzlu Baykuş Pankek

det • 1a çilek det ta •4a mur et yu d t a • 1 ğı sü arda b u ı un • 1s tozu rdağ rtma a u ba s b a 1 • ık aşığ ay k lya • 1ç vani aket p 1 •

nisan 2018

50 bebek

Yapılışı

1- Muz ve çilek dahil tüm malzemeleri bir kaba koyalım. El blendırıyla pürüzsüz hale getirelim.

2- Yapışmaz bir tavayı az zeytinyağıyla yağlayalım. Birer büyük yemek kaşığı olacak şekilde tavaya dökelim.

3-Bir yüzü pişen pankekin diğer yüzünü de çevirerek pişirelim.

4- Muz ve çilekle süsleyip servis edelim.

Afiyet olsun.

nisan nisan2018 2018

51 51bebek bebek

leziz tarifler

Malzemeler

bal bardağı • Yarım su ğ a m terey • 125 gra nişasta bardağı • Yarım su yumurta • 2 adet n ardağı u • 2.5 su b ın rç aşığı ta • 1 tatlı k cefil ı toz zen ay kaşığ ç m rı a Y • zu artma to aket kab • Yarım p vanilya • 1 paket

Lezzet Yazarları Derneği Başkan Yrd. Bengü Doğruel www.ennefistarifler.com

Ballı Tarçınlı Bisküviler

Yapılışı

1- Tüm malzemeleri bir karıştırma kabına alarak yoğuralım.

2- Elde ettiğimiz hamuru bir merdane yardımıyla açalım. Dilediğiniz kurabiye kalıbıyla bisküvi parçaları keselim.

3- Yağlı kağıt serili fırın tepsisine dizdiğimiz bisküvileri 170 dereceye ayarlanmış fırında pişirelim.

Afiyet olsun.

nisan 2018

52 bebek

Malzemeler

rger m hambu • 200 gra eynir) heddar p peyniri (c ğ m tereya • 50 gra n u ı ardağ • 1.5 su b soğuk su k kaşığı • 2 yeme • Az tuz

Peynirli Kraker Yapılışı

1- Cheddar peyniri, tereyağı, un, tuz ve suyu mutfak robotuna koyalım.

2- Tüm malzemeler hamur kıvamını alana kadar robotu çalıştıralım.

3- Elde ettiğimiz hamuru merdaneyle yaklaşık 1mm inceliğinde açalım.Hamurdan ufak kareler keselim ve ortasına pipetle delikler açalım.

4- Peynirli kraker hamurlarını yağlı kağıt serilmiş bir tepsiye dizelim. 175 dereceye ayarlanmış ve önceden ısıtılmış fırında pişirelim.

Afiyet olsun.

nisan nisan2018 2018

53 53bebek bebek

Jinekolog Op. Dr. Nurper Alemdar

Hamile ve Anne Sağlığı

nurperalemdar@gmail.com

Hamilelikte en çok sorulan sorular Hamileliği ve hamilelik dönemini avantaja çevirmek yine sizin elinizde

??

Hamilelikte hormonlardaki artış nedeniyle bulantı, kusma, baş, bel, sırt ağrısı ve kabızlık olabiliyor. En çokta bu konulardan soru geliyor. Peki çözümü nedir?

Bulantı ve kusma

Bulantı ve kusma genellikle üçüncü ayın sonunda geçse de, uzun sürelide olabilir. Aşırı ve uzun süreli olduğunda mutlaka doktorunuza bildirmeniz gerekir. Stres ve kaygılarda bulantıyı tetikler. Hamilelik nedeniyle salgılanan östrojen ve progesteron hormonlarının etkisiyle bağırsak anestezik etki gösterir.

Kokularda rahatsız edici olabilir ve kusmaya neden olur. Yiyecek ve içecek tüketimi daima vücudunuzu etkiler. O yüzden birinci madde yediklerimiz neyse, bizde oyuz.

1. Sizi rahatsız eden kokulardan he-

men uzaklaşın. Yemek kokusu sizi rahatsız ediyorsa, yapım aşamasında bol bol evi havalandırın. Hatta imkanınız varsa, yemeği başkası pişirsin.

2. Az yağlı ve karbonhidrat ağırlıklı

54 bebek

riskinin habercisi olabilir, mutlaka bu konuyu doktorunuza danışın. İdrar yolu enfeksiyonu hastalıkları da ağrılara sebep olan maddeler arasında yer alır.

1. Her zaman belinizi dik duruma getirin. Otururken, iş yaparken, yerinizden kalkarken, iki elinizle belinizi destekleyin ve dik pozisyonuna getirin.

2. Ortopedik ayakkabılar tercih edin.

3. Bilinçli ve uzmandan destek alarak, egzersiz yapın.

4. Uyurken yan pozisyonda dizlerinizi karnınıza doğru çekerek yatın.

Sırtınıza, iki bacak aranıza yastık koyarak destekleyin.

Kabızlık Hamilelik döneminde bağırsak ha-

beslenin

reketleri yavaşlar. Üstelik hamile

3. Uzun süre aç kalmayın 4. Asitli içeceklerden uzak durun.

değilken bile kabızlık probleminiz varsa, bu sorunu iki kat yaşarsınız.

Kronik ağrılar

til veya ilaç kullanmadan atlatmak

Hamilelik döneminde en sık karşılaşılan baş, bel, sırt ağrıları. Tabii bel ve sırt ağrılarının en büyük sebebi kilo alımıdır. Hormonların etkisiyle bağdokusu gevşer. Bebeğiniz büyüdükçe bel ve sırt ağrısına neden nisan 2018

olur. Aşırı bel ağrısı erken doğum

Mümkün olduğunca bu dönemi fiiçin, klasik olacak ama daha önce de belirttiğim gibi, doğal beslenme ve zararlı içeceklerden uzak durmaya çalışın.

nisan 2018

55 bebek

BEBEK |

Sağlık

40 haftalık annelik macerasında

sizi neler bekliyor?

Bebeğinize kavuşmayı iple çekerken sizi nelerin beklediğini merak ediyor musunuz? MedicalPark Florya Hastanesi’nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Nurgül Ulusoy anne adaylarının 40 haftalık macerasında yaşanacakları anlatıyor. Bu ay ilk 20 haftalık döneme yer veriyoruz.

nisan 2018

56 bebek

2 aylık gebelik döneminde pek çok anne adayında bulantı, koku alımında hassasiyet, sık idrara çıkma isteği, midede yanma, kabızlık ve bitkinlik gibi hamilelik belirtileri görülür.

0-4 hafta Tebrikler hamilesiniz. Gebeliğin birinci ayında vücudunuzda birtakım değişiklikler meydana gelir.

4-8 hafta Gebeliğin bu dönemi, bebeğin hormonlara ve diğer kimyasal maddelere karşı çok duyarlı olduğu bir dönemdir.

• 2 aylık gebelik döneminde pek çok anne adayında bulantı, koku alımında hassasiyet, sık idrara çıkma isteği, midede yanma, kabızlık ve bitkinlik gibi hamilelik belirtileri baş gösterir. Ama merak etmeyin bu belirtiler çoğunlukla 12. haftanın sonunda kaybolur.

8-12 hafta • 3 aylık gebelik döneminde vajinal akıntınız artabilir fakat kaşıntı, koku ve kanama olmamalıdır.

• İdrara çıkma ihtiyacınız artar, ancak idrar giderilirken acı varsa normal değildir • Yorgunluk, bitkinlik, mide bulantısı ve kusma gibi şikayetler görülmeye devam eder. Bunun temel nedeni gebelik hormonunuz yani beta HCG’dir.

• Kabızlık görülmesi normaldir. Çünkü artan progesteron hormonunuz besinlerin barsakta daha uzun kalmasına neden olur. Kabızlık oluşmaması ya da bu şikayetlerin azaltılma-

• Kokulara karşı duyarlılığınız artabilir • Döllenmiş yumurta rahme yerleşinceye kadar ara ara hafif kanamalarınız (çamaşırınızda leke) olabilir, paniklemeyin.

• Göğüslerinizde ciddi manada değişimler olabilir. Ağrı, hassasiyet, dolgunluk, şişme ve sızlama gibi. Bunun yanında göğüs ucunuzun etrafı koyulaşmaya başlayabilir.

• Aşırı uyku hali, yorgunluk ve halsizlik gebeliğin ilk belirtilerindendir.

• Midede şişkinlik ve gaz olabilir. Aynı zamanda sık idrar çıkma görülebilir.

• Mide bulantıları ve salyada artış görülür.

Ruhsal anlamda da duygusal iniş çıkışlarınız olabilir. Sinirli, asabi ve alıngan olabilirsiniz.

sı için bol su içmek ve lifli gıdalar tüketmek önemlidir.

• Cilt lekeleri ve sivilceler olabilir. Yine bunun nedeni de progesteron hormonudur.

• Hızla büyüyen bebeğin içinde bulunduğu rahiminizi hissedebilirsiniz.

• Bu ayda rahmin büyümesinin yanı sıra, bağ ve eklemlerde gevşeyebilir, ancak ağrı olmamalıdır.

• Göğüslerdeki değişimler kendini gösterir.

Gebeliğin 2. haftasından itibaren göğüsler git gide irileşir, hassasiyetleri artar ve uç kısımlarındaki renkler koyulaşır.

• Cinsiyet hakkında fikir edinebilirsiniz. Gebelik tek mi ikiz mi bu haftada netleşir. nisan 2018

57 bebek

BEBEK |

Sağlık

5 aylık gebelik döneminde annenin dişleri fırçalarken kanayacak kadar hassaslaşır. İştahı açılabilir. Bel ve sırt ağrısının yanı sıra ara sıra çok şiddetli olmayan baş ağrısı, baş dönmesi ve baygınlık hissi yaşayabilir.

• Bulantı kusmalar azalırken iştah düzelmeye başlar. Tükenen enerjiniz geri dönmeye başlamıştır.

de parlaklık kazandırır, anne kendini ayında daha güzel görebilir.

16-20 hafta • Bu ay annenin özellikle cildinde değişiklikler gösterir.

• 5 aylık gebelik döneminde annenin dişleri fırçalarken kanayacak kadar hassaslaşır. İştahı açılabilir. Bel ve sırt ağrısının yanı sıra ara sıra çok şiddetli olmayan baş ağrısı, baş dönmesi ve baygınlık hissi yaşayabilir.

• Annenin vajinal akıntısında artış meydana gelebilir. Kabızlık, mide yanması, gaz ve şişkinlik gibi şikayetler baş gösterebilir.

20. hafta Tebrik ederiz yolu yarıladınız ve artık kesinlikle bebeğin hareket ettiğini hissediyorsunuz. Bebeğinizin cinsiyetini öğrendiniz. Bu haftalar gebeliğin altın çağlarıdır bu nedenle iyi değerlendirin.

12-16 hafta 4 aylık gebelik dönemi, 9 aya bölünen hamilelik yolculuğunda ikinci perdenin başladığı zaman dilimidir.

• Bu dönem birçok şikayetlerinizin en aza indiği dönemdir.

• Cildiniz parlaklaşır, karın büyümeye başlar.

Erken dönemde çatlaklar oluşabilir bununla ilgili önlem alınmalıdır.

• Anne adayındaki kan miktarının artması cilnisan 2018

58 bebek

Önümüzdeki sayımızda 40. haftaya kadar dikkat etmeniz gerekenlerle ilgili kısa bilgiler vereceğiz.

BEBEK |

Sağlık

9 soruda

hamilelikte alerji Anne adaylarının alerji ile ilgili merak ettiklerini Gaziosmanpaşa Hastanesi Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Doç Dr. Volkan Turan’a sorduk

Alerjik hastalıkların tedavisinde birçok ilaç kullanılıyor. Doktorun seçtiği ilaçları, uygun dozda ve zamanında almak çok önemli... nisan 2018

60 bebek

Hamilelikte alerji testi yapılması ile ilgili kesin ve net tıbbi araştırma sonuçları olmadığından günümüzde önerilmemektedir.

Hamilelikte alerji görülme oranı nedir?

Alerjik hastalıklar hamilelerin yüzde 20’sinde görülür. Bu hastalıkların gebelikle olan

2 3

ilişkisi değişkendir. Yani alerji

görülme oranı artabilir de azalabilir de.

Alerji bulguları nelerdir?

Alerjik reaksiyonlar hapşırma, akan burun, ıslak gözler, kaşıntı,

kuruma

kabarıklık,

6

ler solunum yoluyla vücuda

alınabilir, gıda yoluyla yenilebilir ya da deriyle temas ile oluşabilir. Akarlar, polenler, hayvan tüyleri ve belli başlı yiyecekler bunlardan bazılarıdır.

Bu dönemde alerji testi yaptırılabilir mi?

Hamilelikte alerji testi yapılması ile ilgili kesin ve net tıbbi araştırma sonuçları ol-

5

madığından

günümüzde

önerilmemektedir.

Anne adayında görülen alerjiler bebeğe zarar verir mi?

Hamilelikte

alerji

yaşamak

anne karnındaki bebeğe nefes darlığı olmadığı sürece bir zarar vermez. Ama solu-

num yollarında önemli derecede sıkıntı yaşa-

jenlerden

uzak

durmaktır.

Astım rahatsızlığı gibi solu-

lardan, sigara içilen havasız olan ortamlardan ve tozdan olabildiğince uzak durulmalıdır.

Alerjiye karşı hangi besinlerden uzak durmak gerekir?

Alerjiyi arttırma olasılığı olan besinler hamilelikten bağım-

Hamilelikte en çok hangi tip

gözlenebilir. Bu alerjik etken-

nabilecek en iyi önlem aler-

hayvanlardan, kirli havadan, kalabalık ortam-

gidebilen bulgularla karşımıza çıkabilir.

karşı değişik türde alerjiler

Hamilelikte alerjiye karşı alı-

rolü altında tutulmalıdır. Kedi, köpek gibi tüylü

da solunum sıkıntısına kadar

Hamilelikte farklı etkenlere

ye karşı önlem alınabilir mi?

num sıkıntısı olan anne adayları doktor kont-

döküntü ve ileri reaksiyonlar-

alerjiler olabilir?

Hamilelik döneminde alerji-

sız bir şekilde her insanda dikkatli bir şekilde tüketilmelidir. Bu besinlerden en önemlileri inek sütü, yumurta, çilek, kabuklu deniz ürünleri, yer fıstığı, çikolata olmasına karşın her insan herhangi bir besin

8 9

maddesine karşı alerjik reaksiyon gösterebilir.

Tedavi için neler yapılabilir?

Alerjik hastalıkların tedavisinde birçok ilaç kullanılmaktadır. Alerjik hastalıkların tedavisi için kullanılan ilaçlara ait güvenlik kategorilerine göre

doktorun seçtiği ilaçları, uygun dozu ve zamanında almak şartı ile herhangi bir problem yaşamadan hamilelik süreci geçirilebilir.

Alerji için aşı yapılabilir mi?

Alerji aşısı bir çeşit immunoterapi olup alerji bulgularını ve hastalığı tamamen ortadan kaldırma şansına sahip bir yaklaşımdır. Eğer hasta

hamilelikten önce bu tedaviye başladıysa tedavisi hamilelikte de devam edebilir. Ancak bu

yan anne adayı düşük, erken doğum gibi risk-

tedavi mutlaka bir alerji ve immünoloji uzma-

ler altındadır.

nınca yapılmalıdır.

nisan 2018

61 bebek

BEBEK |

Sağlık

Yenidoğan döneminde hangi cilt sorunları

OLABİLİR?

Yenidoğan döneminde oldukça hassas olan ciltte görülen lekeler, kızarıklıklar anneleri telaşlandırabiliyor. Hisar Intercontinental Hospital Dermatoloji Bölümü Uzmanlarından Dr. Funda Ataman konuyla ilgili önemli bilgiler veriyor. nisan 2018

62 bebek

Yenidoğanda ilk banyonun 6 saatten sonra yapılması önerilir. Bebekte vücut ısı düzenleme mekanizması tam gelişmediğinden hem soğuktan hem sıcaktan korunmalı, banyo suyu sıcaklığı 38-40 derece arasında olmalıdır.

Y

olmalıdır. Yumuşak formülü göz yakmayacak PH 4 özelliği olan ve eczanelerde satılan temizlik ürünleri, banyo sonrası nemlendiriciler tercih edilmelidir. Göbek kordonunda iltihap

Yaşamın ilk 4 haftasını kapsa-

belirtileri görülürse hemen tedaviye yönelmek

yan yenidoğan döneminde be-

ve bir sağlık kuruluşuna başvurmak önemlidir.

bek derisi erişkinden oldukça farklıdır. Deri daha incedir ve deri ekleri tam gelişmemiştir. Bu

Pişikten korunma Bez bölgesinin uzun süre kapalı, havasız, sı-

nedenle deriden ısı kaybı ateş yükselmesi, su

cak kalması, idrar ve dışkının deriye teması

kaybı kuruma daha kolay olur. Dışarıdan gelen

pişik oluşturur. Sık bez değiştirme bir süre

zararlara, güneşe, enfeksiyonlara tahrişe, aler-

açık bırakma, ılık su ile yıkama, tamponlayarak

jiye karşı korumasızdır. Deriye sürülen ilaçların

kuruluma, çinko oksit, vazelin ya da basitçe

emilimi ve yan etkileri daha fazladır.

zeytinyağı ile nemlendirme önerilir. Uzayan

Yağ kistleri ve sivilceler olabilir Yenidoğan döneminde emme reflekslerine

kızarıklık, kabarıklık, yara durumlarında mantar, çocuk bezi alerjisi ve enfeksiyon açısından doktora başvurmak da fayda vardır.

bağlı dudak ve ellerde “bül” denilen su toplamış kabarcıklar çıkabilir. Anneden geçen hormonların etkisiyle yüzde yağ kistleri ve sivilceler olabilir. Genellikle 1. haftanın sonunda yenidoğanın tüm cildi soyulabilir. Yenidoğanda doğuştan gelen bazı önemli hastalıklara bağlı benler, kabarıklıklar, lekeler de olabilir. Bu durumda hemen doktora başvurmak gerekir.

İlk banyo ne zaman yapılmalı?

Hangi durumlar deri hastalığına işaret eder?

Yenidoğan döneminde toksik eritem denilen

Yenidoğanda ilk banyonun 6 saatten sonra ya-

kızarık kabarcıklar, yüzdeki sarı kistler, mor

pılması önerilir. Bebekte vücut ısı düzenleme

damarlanmalar, milia denilen keratinize kistler,

mekanizması tam gelişmediğinden hem so-

sivilceler kendiliğinden geçebilir. Ancak bula-

ğuktan hem sıcaktan korunmalı, banyo suyu sı-

şıcı, alerjik, tümoral bağışıklık sistemi yetmez-

caklığı 38-40 derece arasında olmalı ve banyo

liğine bağlı çok sayıda deri hastalığı olabilir.

süresi 10 dakikayı geçmemelidir. Haftada 2 kez

Bu durumlar hekim muayenesi tedavisi ve ta-

banyo yaptırılmalı ve ortam ısısı 21-22 derece

kibi gerektirir. nisan 2018

63 bebek

BEBEK |

Sağlık

Yeni annelere altın tavsiyeler

Dört bir yandan öğütler yağmaya başladığında ebeveynlik biraz yorucu bir hal alabilir. Bunu düşünerek, deneyimli ebeveynler ve uzmanlardan derlediğimiz bilgilerle, size yeni üstlendiğiniz rolde faydalı olacak küçük ipuçlarından oluşan bu rehberi hazırladık.

nisan 2018

64 bebek

İçgüdülerinize güvenin. Çocuğunuzun keyfini kaçıran şeyi tanımlayamasanız da hisleriniz size neyi kontrol etmeniz gerektiğini söyleyecektir.

Çocuğunuzu tanıyın. Her çocuğun kendine has hem güçlü hem de baş edilmesi gereken yönleri vardır. Kendinizi çocuğunuzun özelliklerine göre ayarlayın.

Hava almaya ihtiyacınız olduğunda arayabileceğiniz kişileri belirleyin.

Sorduğunuzda fikirlerini söyleyen, sormadığınızda ise susmasını bilen, ihtiyacınız olduğunda hemen sizin ve ailenizin yanınızda beliriveren bu dostlarınızı sevin ve sık sık teşekkür etmeyi de ihmal etmeyin.

Eşiniz de görev üstlensin. O da bu işin içinde olduğuna göre, çocuğun banyosu, beslenmesi, gece masal okunması gibi aktiviteler için onu cesaretlendirin. Bu size de nefes aldırır.

Anı yaşayın. Yapılacak işler listenizdeki çamaşır yıkama, süt sağma, bebek bezi alma gibi işler için endişelenmeyi bırakın, değerli anlarınızın ve bebeğinizle birlikte olmanın tadını çıkarın.

Bebeğinizin

beslenmesi

konusunda

moralinizi hiç bozmayın. Çeşitlilik yaratın. Üstelemeyin, panik yapmayın. Acı-

Çocuğunuza her gün kitap okuyun.

kınca yiyecektir.

Hem hayal gücünü geliştirir hem de iyi zaman geçirmiş olursunuz.

Erken yatın. Bebeğiniz ihtiyacı olan uykuyu alırken siz de kendi pillerinizi şarj

Büyük değişimleri küçük adım-

etmiş olursunuz.

larla yapın. Biberondan suluğa, beşikten yatağa... Bu geçişle-

Hastalıklara karşı hazırlıklı olun. Ufaklık

rin hızlı ve sorunsuz bir şekilde

gece yarısında kusmaya başladığında

gerçekleşmesini

nöbetçi eczane peşine düşmemek için

de bunlar bebeğiniz için sarsıcı

su ve mineral kaybını telafi edici ilaçları

olabilir. Bırakın yeni kabıyla oyun

evinizden eksik etmeyin.

çok

isteseniz

oynasın ya da yeni yatağında ilk olarak birlikte kitap okuyun. nisan 2018

65 bebek

BEBEK |

Sağlık

Dışarıda zaman geçirin. Her gün bir kaç dakikalığına da olsa çocuğunuzla dışarıda gökyüzünün altında birlikte olun.

Bebeğinizi kendi kendine uykuya bırakın. Bebeğinizi

Dışarıda zaman geçirin. Her gün bir kaç dakikalığına da olsa çocuğunuzla dışarıda gökyüzünün altında birlikte olun. Bu, ekranlardan ve oturarak yapılan işlerden bir süreliğine uzaklaşmanızı ve çocuğunuzun hayatı boyunca her ne olursa olsun yapmaktan vazgeçmeyeceği gündelik bir ritüele sahip olmasını sağlar.

yatma hazırlıklarının başlangıcında besleyin. Banyo, kitap okuma ve sarılma fasıllarının ardından gözleri düşmeye başladığı ama tam olarak uykuya dalmadığı bir anda yatağına bırakıverin. Uyutmak için

beslemeye

ya da sallamaya alıştırırsanız, dalmak için hep sizin yardımınıza ihtiyaç duyacaktır. İçgüdülerinize güvenin. Çocuğunuzun keyfini kaçıran şeyi tanımlayamasanız da hisleriniz size neyi kontrol etmeniz gerektiğini söyleyecektir.

Fotoğraf ve videolarınızın yedeklerini daima alın. Yeri asla tutulamayacak dijital anılarınızı kaybetmek istemezsiniz.

Sevginizi belli edin. Çocuğunuz hem hareketleriniz hem de sözcüklerinizden, sizin onu ne kadar çok sevdiğinizi ve onun ne kadar özel olduğunu düşündüğünüzü anlasın.

Kendinize molalar verin. Kızgın olduğunuz zamanlarda çocuğunuzla ilgilenirken destekçi bir yaklaşım sergilemeniz zordur. Hemen tepki vermek zorunda değilsiniz. Kısa bir ara vermek sakinleşmenizi ve daha sağlıklı düşünmenizi sağlayacaktır. nisan 2018

66 bebek

nisan 2018

67 bebek

BEBEK |

Sağlık

haydi bebeğinizle birlikte yüzmeye!

Bebeğiniz ile birlikte keyifli bir yüzme dersine ne dersiniz? Aquababies İstanbul Temsilcileri ve Bebek Yüzme Eğitmenleri Beyza Tuzinoğlu ve Elif Asena Kılıç yüzmenin sadece eğlenceli bir aktivite olmadığını, bebeklerin sağlığına ve gelişimlerine büyük katkılar sağladığını söylüyor.

B

Bebekler en erken kaç aylıkken yüzmeye başlayabilir?

Yüzme bebeğe zihinsel ve fiziksel yönden ne gibi faydalar sağlar?

Aslında bebekler anne karnın-

Yüzme aktivitesi bebek ve çocuklar üzerinde

dan gelen refleksleri sayesinde doğdukları an-

birçok fayda sağlar. Bunları sıralayacak olursak;

dan itibaren yüzmeye hazırdırlar, onlar için ilk

-Dalışlar sayesinde akciğer gelişimini artırır.

su eğitimi evde banyoda başlar. Aquababies’te

-Denge ve koordinasyon becerilerini geliştirir.

2. aydan itibaren başlama sebebimiz annenin

-Grup

doğumdan sonra kendini toparlayabilmesi ve

iletişim

daha zinde olarak derslere başlayabilmesi için-

yal

dir. nisan 2018

68 bebek

derslerinde ve

ve

başka

bebeklerle

olan

paylaşımları

sayesinde

sos-

psikolojik

gelişimini

destekler.

Öncelikli amacımız bebeğe suyu sevdirmek ve su güvenliğini öğreterek kendilerini kurtaracak seviyeye gelmelerini sağlamak.

-Uyku, yeme ve gaz sorunlarını düzenler.

-Yürüme

öncesinde

karada

kullanamadıkları kasları suda kullanabildikleri için tüm kasları ve motor gelişimini güçlendirir.

- Kardio ve dolaşım sistemini harekete geçirir.

Her bebek yüzebilir mi, öncesinde bazı sağlık kontrollerinden geçmesi gerekir mi?

Bulaşıcı bir hastalık olmadığı takdirde bütün bebekler yüzebilir, biz de derslerimizden önce herhangi bir rapor istemiyoruz.

Yüzme derslerinde bebekleri yönlendirecek olan eğitimcilerin ne gibi özelliklere sahip olması gerekir?

Eğitmenlerimiz İngiliz Yüzme Federasyonundan (STA) lisanslıdırlar.

Lisansları yalnızca

bebek ve çocuklara yönelik olan bir eğitimi kapsar. Yüzme eğitimi verecek olan eğitmenin lisanslı olması zorunludur ama bunun yanı sıra çocuklarla iletişimi kuvvetli, dikkatli ve sabırlı olması aranan diğer önemli özelliklerdir. Türkiye Yüzme Federasyonunun bebeklere yönelik bir eğitim programı olmadığı için Türkiye’den bebek yüzme eğitim lisansı alınamamaktadır.

Bütün ebeveynlerin eğitmenlerinin lisansını sorarak emin olmalarını tavsiye ediyoruz.

Merkezinizde nasıl uyguluyorsunuz?

bir

program

Öncelikli amacımız bebeğe suyu sevdirmek ve su güvenliğini öğreterek kendilerini kurtaracak seviyeye gelmelerini sağlamak. Eğitim programımız toplam 5 kurdan oluşuyor, her kur 5 hafta sürüyor. Haftada bir gün olan derslerimizin süresi 30-45 dakika aralığında.

Bebekler için ideal yüzme zamanı nedir?

Bebeklerin uyku ve beslenme saatlerini de dikkate alarak genellikle öğleden önce 10.0012.00 aralığındaki saatler tercih edilmelidir.

Yüzme sırasında anne ve bebek arasındaki bağ hakkında gözlemlerinize göre neler söyleyebilirsiniz?

Derslerimizin ebeveyn eşliğinde gerçekleşmesinin en önemli sebebi, bebeklerin havuz gibi farklı bir ortamda kendilerini güvende ve rahat hissetmesini sağlamak. Bu sayede ebeveyn ile bebek arasındaki bağ kuvvetlenirken, birlikte kaliteli zaman geçirip eşsiz bir deneyim yaşarlar. Ayrıca eğitim programımızın en önemli parçası, doğuştan gelen ya da sonradan olan fiziksel engellere sahip, özel ilgiye ihtiyaç duyan

çocuklarımızdır.

Bu çocuklarımız aldıkları eğitim ve suyun iyileştirme gücü sayesinde eğlenerek şifa bulabilir. nisan 2018

69 bebek

BEBEK |

Sağlık

Gelişimsel bozukluklara

ergoterapi desteği

Ergoterapi özellikle 0-6 yaş aralığındaki çocukların motor becerilerinin geliştirilmesi için kullanılabildiği gibi otizm, hiperaktivite, dikkat eksikliği alanlarında da çocuklara fayda sağlayan bir tedavi şekli. İstanbul Bilgi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ergoterapi Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Aycan Çakmak Reyhan, tedavinin uygulanışı ve kullanım alanları hakkında bilgi veriyor. nisan 2018

70 bebek

Her tedavide olduğu gibi ergoterapi tedavisinde de ekip önemli. Çalışılan alana özgü olarak ek tedaviler her zaman başarıyı artırıyor.

gelişim geriliği, yazı yazma ve ince motor beceri sorunları, down sendromu, çeşitli genetik bozukluklar, gelişimsel koordinasyon bozuklukları, tendon ve sinir yaralanmaları gibi ortopedik problemleri de içeren nörogelişimsel problemi olan tüm çocuklar standardize testlerle değerlendiriliyor. Ev programı verilerek belirli aralıklarla takip ediliyor veya çocuğun

Ergoterapi genel tanımıyla, anlamlı ve amaç-

durumuna göre ünitede haftalık seanslarla er-

lı aktivitelerle sağlığı ve refahı geliştiren, kişi

goterapi programına alınıyorlar.

merkezli bir sağlık alanı. Temel amaç kişilerin günlük yaşam aktivitelerine katılımını sağlamak. Ergoterapistler bu amaçları; kişilerin, ihtiyaç duydukları veya kendilerinden beklenen aktiviteleri yapabilme becerilerini geliştirerek veya aktiviteyi ve çevreyi, kişilerin katılımını daha iyi sağlayabilecek şekilde düzenleyerek, sağlıyor.

Çocukların iletişim yeteneğini de kuvvetlendiriyor Ergoterapi tedavisi; toplumsal katılımı artırmak için kişi, aktivite, çevre veya bunların bazılarının veya hepsinin düzenlenmesiyle kişilerin yeterliliğini artırmaya odaklanmak için tercih ediliyor. Ergoterapiden çocuklar da yararlanabiliyor. 0-6 yaş arası gelişimsel bozukluğu olan çocuklarda, ergoterapinin özellikle oyun

Çocuklarda normal gelişimi engelleyebile-

desteği, günlük yaşam aktivitelerinin sürdürül-

cek duyusal, algısal, motor, bilişsel, psikolojik

mesi, iletişim, kaba ve ince motor hareketlerde

ve psikososyal faktörler özel testlerle değer-

etkili olabileceği biliniyor. Çok düşük doğum

lendiriliyor. Duyu bütünleme eğitimi, postür,

ağırlıklı çocuklarda uygulanan ergoterapi te-

denge, ince motor beceriler, günlük yaşam

davisinin, okul öncesi motor fonksiyonların

becerileriyle görsel motor kontrol, dikkat, or-

geliştirilmesinde etkisi oldukça fazla.

yantasyon, planlama ve yazı yazma eğitimi

Pek çok alanda kullanılabiliyor

gibi akademik becerilerin kazandırılması, geliştirilmesiyle toplumsal entegrasyonları sağ-

Çalışılan alana göre kullanılan tedavi yöntem-

lanıyor. Çocuğun kendine bakım, okul, oyun

leri de farklılık gösteriyor. Kişiler ergoterapi

ve serbest zaman aktivitelerine yönelik gün-

sürecine aktif olarak katılıyorlar. Örneğin; Pe-

lük yaşam becerileri geliştirilerek toplumsal

diatrik ergoterapi ünitesinde her çocuğa özel

rolünü yerine getirmesi hedefleniyor. Çocu-

tedavi uygulanıyor. Bu ünitelerde; beyin felci,

ğun okul ortamı, oyun ve etkileşimde olduğu

dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu,

tüm ortamlarda toplumsal katılımını sağlamak nisan 2018

71 bebek

BEBEK |

Sağlık

Otizimli çocuğun yetenek seviyesine göre, gelişimsel becerilere uygun günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlığını arttırmak ve toplumsal katılımı sağlamak hedefleniyor.

ve artırmak için fiziksel, çevresel, sosyal, kül-

aktivitelerinde bağımsızlığını arttırmak ve

türel ve kurumsal faktörler değerlendirilerek

toplumsal

tedavi programı uygulanıyor.

Aktivite performans alanlarının hepsinde ba-

katılımı

sağlamak

hedefleniyor.

ğımsızlık seviyesi geliştiriliyor. Duyu bütünlü-

Ek tedaviye ihtiyaç duyulabiliyor

ğünün geliştirilmesiyle vücudun etkili kullanı-

Her tedavide olduğu gibi ergoterapi tedavi-

mı sağlanırken, çocuğun sosyal etkileşiminde

sinde de ekip önemli. Çalışılan alana özgü ola-

olumlu bir artış görülebiliyor.

rak ek tedaviler her zaman başarıyı artırıyor. Örneğin; beyin felci tanılı bir çocuk için, sade-

Tedavi olarak kullanımı ne kadar yaygın?

ce ergoterapi veya başka bir tedavi şekli tek

Son yıllarda artan mezun sayısına bağlı olarak

başına yeterli olmayabiliyor. Bu noktada çok

yaygın hale geliyor. Ancak, her ilde ve istenilen

yönlü bir tedavi programı daha yararlı. Bu ek

sayıda ergoterapist bulunmuyor. Dünyada ise

tedaviler her çocuğa göre farklılık gösteriyor.

Avrupa ve Amerika’ da bizden çok daha yay-

Çocuğun değerlendirilmesine göre ihtiyaçla-

gın olarak kullanılıyor. Ergoterapi

rı belirlenerek; fizyoterapist, çocuk gelişimci,

mezunları ev, okul, iş yeri, fabrika,

konuşma terapisti veya psikolog gibi alanında

sağlık merkezi, huzurevi, rehabili-

uzman diğer sağlık profesyonellerinin de te-

tasyon merkezi, hastane ve adli

daviye katılımı sağlanmalı.

kurum gibi kamu kuruluşlarının yanı sıra özel

Otizm üzerine etkisi

kuruluşlarda

Otizimli çocuğun yetenek seviyesine göre,

çalışma

gelişimsel becerilere uygun günlük yaşam

bulabiliyor.

nisan 2018

72 bebek

da

imkanı

nisan 2018

73 bebek

BEBEK |

Psikoloji

İki yaş

gözünüzü korkutmasın Anne babaların en zorlandığı dönemlerden biri de iki yaştır. Bebeğin hem fiziksel hem duygusal hem de sosyal olarak değişimler gösterdiği bu dönemde nasıl davranmanız gerektiğini Klinik Psikolog Işın Emeç anlatıyor.

i

İki yaş sendromu bebeklikten çocukluğa geçiş dönemini temsil eder.

Bebek fiziksel, duygusal, sosyal ve bilişsel alanlarda ciddi değişimler göstermeye

ve

deneyimlemeye

başlar. Daha önce yürüyemeyen, konuşamayan, derdini anlatamayan, bir şeyleri kaldırabilecek gücü ve bilişsel becerisi olmayan daha muhtaç bir dönemindeyken, tüm gelişim alanlarının etkisiyle, yetilerini kullanabildiğini fark eder. Durum böyleyken daha önceden yapamadığı şeyleri yapmanın verdiği bir tüm güçlülük hissi yaşar. Anne-babası da bebeği durdurmaya, ona hayır demeye başladığında bebekte aynı şekilde direnç ve baskı gösterir.

Klinik Psikolog Işın Emeç: ‘’Ben genellikle anne-babalara 2 yaş döneminde çocuklarıyla bir nebze olsun empati kurabilmeleri için şöyle bir örnek üzerinden gidiyorum. Daha önceden asla yapamadığınız bir şeyi yapabildiğinizi fark ettiğinizde kendinizi nasıl hissederdiniz? Çünkü bebeklikten çocukluğa geçiş döneminde onlar kendilerini biraz süper bir kahraman gibi hissederler’’ diyor. nisan 2018

74 bebek

Çocuğa “hayır” demek ya da onu kısıtlamak yerine ona seçimler sunup, kendisinin seçim yapmasını sağlamak mümkün. Bu olduğunda hem çocuğun özgüven gelişimi desteklenmiş, hem de direnmelerin azalması sağlanmış olur.

Onunla inatlaşmayın

Duygularını anlamaya çalışın

Bu dönemde en temelde görülen davranışlar

Elbette ona zarar verecek şeylerle ilgili sınır-

“hırçınlık” adı altında, vurma, ısırma, bir şeyleri

lar koymak, çocuğunuzu güvende tutmak da

fırlatma, seçimlerin kendisinden çıkmadığını

aynı önemi taşır. Ancak olabildiğince cesareti-

fark ettiğinde reddetme, yetişkinlerin sınır-

nin kırılmaması, yüreklendirilmesi, eleştirmek,

larını sınama olarak sıralanabilir. Duygularını

ayıplamak, duygularını reddetmek yerine ne

sözel olarak tam olarak bir yetişkin gibi ifade

olduğunu

edemedikleri için bunu genellikle davranışlar

duygularının aynalanması çocuğa en iyi gelen

üzerinden gösterirler. Çocukla inatlaşıldığında

ebeveyn yaklaşımlarıdır.

onun da aynı şekilde hatta bazen daha güçlü

Bu dönem 2 yaş adıyla anılsa da aslında yaşı-

bir duyguyla reddetme davranışları da bu tarz

nın gerisinde ve ilerisinde de kendini zaman

“hırçınlıkları” tetikler.

zaman gösterir. Ne çok baskıcı bir tutum, ne

Aslında tüm bu davranışları göstermelerinin

de çok rahat bırakılmış bir ebeveyn yaklaşı-

altında yatan bir motivasyonları vardır. An-

mı doğru değildir. Ebeveynlerin bu konudaki

ne-babalarının yapabildiklerini onlar da de-

destekleri çocukları için çok önemlidir.

anlamaya

çalışmak,

konuşmak,

neyimlemek isterler. Hatta yeni fark ettikleri becerilerini bu hayatta en değer verdiği anne-babasına gösterebilmek için oldukça çaba harcarlar. Bu yüzden girişimci yanları oldukça kuvvetlidir, eğer girişimcilikleri bir şekilde kısıtlanırsa da öfke krizleri daha da yoğunlaşır.

Davranışlarını kabullenin Ebeveynlerin öncelikle bu davranışları kabullenebilmesi gerekir. Onların bu girişimcilik hislerini durdurmak çok mümkün olmadığın-

Çocuğun girişimciliğini kısıtlamak bu dönemi en çok zorlaştıran ve duygusal gelişimini en çok zedeleyen şeylerin başında gelir. İzin verin önce yapabildiklerini ve yapamadıklarını görsün.

dan, kabullenilmesi en önemli adımdır. Bu dönemde çocukların duygularının ebeveynleri tarafından fark edilmesi, ne hissettiğinin aynalanması; “senin canını sıktı bu durum/kızgın olduğunu anlıyorum/seni korkutmuş olabilir bu şey” gibi duygu aynalama cümleleri kurmak önemli olacaktır. Çocuk bu sayede duygularını eylemlerden ziyade kelimelere dökmeyi ve her haliyle kabul edildiğini fark ettikçe kendini daha rahat ifade edebilmeyi öğrenir.

Son olarak da, seçimler sunmak gerekir. Çocuğa “hayır” demek ya da onu kısıtlamak yerine ona seçimler sunup, kendisinin seçim yapmasını sağlamak mümkün. Bu olduğunda hem çocuğun özgüven gelişimi desteklenmiş, hem de direnmelerin azalması sağlanmış olur. nisan 2018

75 bebek

BEBEK |

Sağlık

D Vitamini eksikliği

bağışıklık sistemini zayıflatıyor Çocuklarda bağışıklık sisteminin güçlenmesi ve enfeksiyon risklerine karşı D vitamini değerlerine dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hilal Mocan özellikle mevsim geçişlerinde koruma sağlanmasının önemini vurguluyor.

nisan 2018

76 bebek

Bebeklerde D vitamini eksikliğinde bağırsaktan kalsiyum emilimi azalıp kan kalsiyum düzeyi düşerse kas güçsüzlüğüne yol açar.

Yorgunluk ve bitkinlik görülür.

D vitamini, çocukların büyüme, gelişme ve kemik sağlığı için de büyük önem taşıyor.

Mevsim geçişlerinde kalabalık ortamlarda ve dışarıda yeterince koruma sağlayamayan çocukların bağışıklık sistemleri zayıflıyor, hastalıklara karşı savunmasız kalıyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hilal Mocan, çocuklarda bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi ve enfeksiyon risklerine karşı D vitamini değerlerine dikkat edilmesi gerektiğini belirtiyor.

Kemik sağlığı için de çok önemli Mevsim geçişlerinde hastalıklar artıyor, bağışıklık sistemleri zayıflayan çocukların enfeksiyon riskleri yükseliyor. Bu aylarda güneşin etkisinin de yetersiz olması nedeniyle D vitamini alımı azalıyor. D vitamini, vücudumuzu bulaşıcı hastalıklardan koruyan bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde büyük önem taşıyor.

Eksikliğinde hastalıklara karşı direnç düşüyor.

Yorgunluk ve bitkinlik görülebilir D vitamininin çocukların büyüme ve gelişmesine de katkıda bulunuyor. Prof. Dr. Mocan, “ D vitamini vücutta kalsiyum dengesini düzenler, kemik mineral yapısını oluşturur, bağışıklık sistemini güçlendirir. Eksikliğinde çocuklarda büyüme ve gelişme etkilenebilir. Ciddi bir metabolik kemik hastalığı olan raşitizm (rikets) ortaya çıkabilir. Bebeklerde D vitamini eksikliğinde bağırsaktan kalsiyum emilimi azalıp kan kalsiyum düzeyi düşerse hipokalsemik havaleler olabilir ve kas güçsüzlüğüne yol açar. Yorgunluk ve bitkinlik görülür.” diyor.

D vitamini takviyesi gerekir Türkiye gibi 33. Enlemin kuzeyinde kalan ülkelerde kışın güneş ışınları eğik geliyor ve D vitamini sentezini sağlayan ışınlar ozon tabakasında absorbe edilerek etkisiz kalıyor. D vitamini sentezinin en çok sağlanabildiği 10.0015.00 saatleri arasında güneşte yeterince kalınsa da kış aylarında ve mevsim geçişlerinde yeterli D vitamini sentezi yapılamadığından çocuklara özellikle Ekim-Nisan ayları arasında D vitamini takviyesi verilmesi uygundur. nisan 2018

77 bebek

BEBEK |

Sağlık

D vitamini içeren balıklar (somon, ton, sardalya, makarel gibi yağlı balıklar), yumurta sarısı, süt, brokoli, maydanoz D vitamini yönünden zengin olmasına rağmen günlük D vitamini ihtiyacını karşılayamaz.

Gerekenden fazlası zararlı

rı bulunmakla beraber annelerin özellikle ilaç

D vitamini içeren balıklar (somon, ton, sardal-

kullanımında dikkat ettiği katkı maddesi ve

ya, makarel gibi yağlı balıklar), yumurta sarısı,

BHA içermeyen D vitamini seçenekleri bulun-

süt, brokoli, maydanoz D vitamini yönünden

maktadır. Son dönemlerde sprey formu gibi

zengin olmasına rağmen günlük D vitamini

basit kullanımlı, saf zeytinyağı içinde sunulan

ihtiyacını karşılayamaz. Bu nedenle 1 yaşından

D vitaminleri de tercih edilmektedir. Ancak

küçük bebeklere günde 400 ünite, 1-18 yaş

bu takviyelerin doktor kontrolünde olması uy-

arası çocuklara günde 600 ünite katkı madde-

gundur. Çünkü gereğinden fazla alınan D vita-

si önerilmektedir. Bu vitaminlerin farklı formla-

mini istenmeyen yan etkilere yol açabilir.

nisan 2018

78 bebek

BEBEK |

Sağlık

Çocuğunuz bitkilerle büyü-

sün

‘’Teknolojinin yaydığı olumsuz enerjinin çok hissedildiği günümüzde, günde yarım saatte de olsa toprakla uğraşmak hem bedeninize hem de ruhunuza iyi gelecektir’’ diyen Bitki Tasarımcısı Yasemin Gazanker çocukların da bitkilerle büyümesini öneriyor ‘’Sanal çiftliklerin ekilip biçildiği bir dönem-

bunları yaparken çocuğunuzun veya çocukla-

deyken, “Çocuğunuz Bitkilerle Büyüsün” baş-

rınızın yanınızda olması ruhunuza iyi gelecek.

lığı çokta cazip gelmeyebilir’’ diyen Yasemin Gazanker, Alerjisi var, toz toprak, sonrası te-

Çocuklarınızı da yaptıklarınıza dahil edin

mizlemek zor, o kadar söylüyorum, bana inat

Hayat dengeden ibarettir. Önceliğiniz her za-

yine gidip çiçeklerimi yoluyor gibi söylemleri

man kendiniz olmalı. Bedeninizi, ruhunuzu ve

bahane olarak kabul ediyor. Özellikle de tek-

zihninizi kontrol altında tutmalısınız. Çocukla-

nolojinin yaydığı olumsuz enerjinin çok his-

rınızı da yaptığınız işlere adapte etmelisiniz.

sedildiği günümüzde, günde yarım saatte de

Bazen onlardan yardım isteyin. Özellikle bit-

olsa toprakla uğraşmak hem beden hem de

kilerle uğraşmak topraklanmalarını sağlar. Bir-

ruh sağlığı için çok önemli.

likte çok eğlenirsiniz.

‘’Bitkilerle uğraşmak için, bir hobi bahçesi veya

Çocukların çiçeklerden, bitkilerden, doğadan

evinizin bahçesi olması gerekiyor. Maliyetli bir

uzak kalarak büyümesi doğru değil. Gazanker

uğraş’’ diye düşünmeyin. Semt pazarları dahil

‘‘ Biz annelerimizin sarmaşıkları, deve taban-

birçok yerden çok uygun fiyata toprak, saksı

lar, kauçuk ve mum çiçekleri ile büyümedik

ve ekmek istediğiniz meyve, sebze veya çiçeği

mi? Aşk merdiveni, kılıç çiçeği. Bu isimleri

alabilirsiniz. Işık alan pencere kenarında duran

hepimiz annelerimizden öğrendik değil mi?’’

saksılarınızla bile uğraşmak, onlarla konuşmak,

diyerek tüm annelerin çocuklarını çiçeklerle

nisan 2018

80 bebek

büyümeye teşvik etmesi gerektiğini söylüyor.

nisan 2018

81 bebek

BEBEK |

Test

Eşiniz

nasıl b ir baba?

Anne olarak bebeğinizin bakımıyla ilgili elinizden geleni yapmaya çalışıyorsunuz?

Peki ya eşiniz o da sizin kadar sorumluluk hissediyor mu? Testimizi çözerek bu sorunun yanıtını bulabilirsiniz...

Hamileliğiniz boyunca eşiniz nasıl bir baba adayıydı?

Eşiniz bebeğinizin altını değiştirir mi?

a) Her zaman ilgili, destekleyici

b) Gerekli olduğu zamanlarda değiştirir

b) Normalden farklı değildi c) Daha ilgili olabilirdi

Gece bebeğiniz ağladığında... a) Eşim de benimle birlikte kalkıp yardımcı olmaya çalışır b) Bazen eşim de kalkar c) Her zaman ben kalkıp ilgilenirim nisan 2018

82 bebek

a) Evde olduğu zamanlarda mutlaka değiştirir c) Hiç değiştirmez

Siz evde olmadığınız zamanlarda eşiniz bebeğinize bakabiliyor mu? a) Evet, her zaman bakabiliyor b) Aile büyüklerinin de yardımıyla bakabiliyor c) Hayır, bakamıyor

Eşiniz bebeğinizin hoşuna giden şeyleri... a) Benim kadar iyi bilir

Eşinizle aranızda bebeğinizin geleceği konusunda konuşur musunuz?

b) Bazılarını bilir

a) Evet, sık sık konuşuruz

c) Hiç birini bilmez

b) Bazen konuşuruz c) Şimdiye kadar hiç konuşmadık

Dışarı çıkarken eşiniz bebeğiniz ve eşyalarının hazırlığı konusunda size yardım eder mi? a) Her zaman b) Bazen c) Hiçbir zaman

Sizce eşiniz... a) Mükemmel bir baba b) Elinden geleni yapıyor c) Biraz daha gayret gösterebilir

Eşiniz çocuğunuzla özel zaman geçirir mi? (parka götürmek, oyun oynamak vs.) a) Sık sık geçirir b) Fırsat buldukça geçirir c) Genelde geçirmez

Bebeğiniz doğduğundan bu yana eşinizle aranızda bir işbirliği olduğunu düşünüyor musunuz? a) Evet b) Bazen c) Hayır

A’lar çoğunluktaysa Eşiniz gerçekten oldukça ilgili baba. Bebeğinizin bakımı ile ilgili elinden geleni yapmaya çalışıyor. Bu konuda öğrenmeye ve kendini geliştirmeye de istekli. Siz de ona bu konuda destek vererek yüreklendirebilirsiniz. Birlikte omuz omuza vererek bebeğinizi huzur ve mutluluk içerisinde büyütebilirsiniz.

B’ler çoğunluktaysa Eşiniz bebeğinizle ilgilenmeye çalışsa da her zaman bu konuda çok fazla sizin yanınızda olamıyor. Ancak yine de işbölümü yapabiliyorsunuz. Zaman içinde eşinizin bebeğinizle ilgili konularda daha fazla sorumluluk alacağını söylemek mümkün.

C’ler çoğunluktaysa Bebeğinizin bakımı tamamen sizin üzerinizde. Bu konuda eşinizin size destek olduğunu söylemek zor. Belki siz de zaman zaman bazı konularda ondan daha fazla yardımcı olmasını isteyebilirsiniz. Böylece siz biraz daha dinlenebilirsiniz.

83 83bebek bebek

nisan 2017 nisan 2018

Okuyun!

En Mahrem Hikayeme Hazırlık: Doğum

Destek olun UNICEF

H&M, UNICEF’in çocuk odaklı projelerine yeni bir kapsül tişört koleksiyonuyla destek olmaya devam ediyor. Dünyanın en çok ilham veren rol modellerinin barış ve sevginin güçlü mesajlarıyla dolu özel bir çocuk tişört koleksiyonu hazırlayan marka, bu koleksiyondan satılan her tişörtün %10 satış gelirini UNICEF’in

A7 Kitap Yayınevinden çıkan, Melis Sonkaya’nın doğum hikayesini anne adayları ile paylaştığı “En Mahrem Hikayeme Hazırlık: Doğum” raflarda yerini aldı. Kitap, anne adaylarının bu heyecanlı süreçte yanlarında olmayı amaçlıyor. İki çocuk annesi Melis Sonkaya, anne olmaya karar verdiğinde hissettiklerini ve bu süreçte hayata karşı değişen bakışını, düşünce yapısını ve yaşam tarzını samimi ve akıcı bir dilde kaleme alarak; okuduklarını, reiki ve nefes eğitmenleri, spor hocası gibi tüm danışma kaynaklarından edindiği tecrübelerini okuyucularıyla paylaşıyor.

acil yardıma muhtaç çocuk projelerine bağışlayacak. Koleksiyon, 12 Nisan’da dünya genelinde seçili mağazalarda ve online’da satışa sunulacak.

Katılın!

Aynadaki Ben 8 Nisan 14:00 -16:00 / Borusan Contemporary

Ivan Navarro’nun yapıtının yer aldığı sergi katı 30 dakikalık bir sergi turu ile görülür. Sanatçının yansımaları kullandığı “Exodo” yapıtından yola çıkarak, özel bir kağıt olan bristol üzerine yapılacak eğlenceli bir otoportre çalışmasıdır.

Katılımcıların, Biletix üzerinden veya Borusan Contemporary gişeden biletlerini satın alması gerekmektedir. Aksi belirtilmediği sürece, atölyeye yalnızca çocuklar kabul edilmektedir. Çocuk atölyeleri için alınan bilet ile bir ebeveyn ücretsiz giriş yapabilmektedir. nisan 2018

84 bebek

İzleyin!

Okuyun!

Bizim Köyün Şarkısı Yönetmenliğini

Tuğçe

Kısa Kulaklı Tavşancık Soysop’un

yaptığı

Çocukların çok severek okuyacakları bu

Berat Efe

kitap Julia Liu tarafından yazılmış ve

Parlar, Tansel Öngel, Güneş Sayın, Sezai Aydın,

dilimize Çiğdem Kaplangı tarafından

Esat Polat Güler ‘in rol aldığı filmin konusu

çevrilmiş. Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan

kısaca şöyle; İstanbul’da yaşayan Çınar’ın en

kitapta; Tavşan Bonbon kısa kulaklarının

büyük hayali müzik yarışmasına katılmaktadır.

hikayesi anlatılıyor. Tavşan Bonbon,

O, yarışma gününün gelmesini sabırsızlıkla

arkadaşları gibi uzun, bembeyaz kulakları

beklerken babası bu sırada köye geri dönmeyi

olsun istiyordu. Annesine her gün, “Neden

planlar. Babasının kararı karşısında yıkılan Çınar

benim kulaklarım öbür tavşanlarınki gibi

ne kadar karşı çıksa da babasını ikna edemez

değil?” diye soruyordu. Onun bembeyaz,

ve ailece köye dönerler. Zeki kız kardeşi Zeynep

miniminnacık ve çok sevimli kulakları

ile yeni yaşamlarına alışmaya çalışan Çınar yeni

vardı. Ama Bonbon bu durumdan hiç

arkadaşlar edinmiştir.

memnun değildi.

Güldüy Güldüy Show oyuncaları

Katılın!

Birebir Birleştir 10 Nisan 12:20 / Pera Müzesi Pera Müzesi çocuklar için düzenlediği atölye çalışmalarına tüm hızıyla devam ediyor. 4-6 yaş arası katılımcılara açık olan ve 2 saat sürecek bu çalışmada çocuklar de Chirico’nun natürmortlarından esinlenerek, doğal veya hazır malzeme parçalarından oluşturulan “asamblaj” tekniğini öğreniyor. Atölyeye gelirken evde kullanmadıkları eşyalarını getirebiliyor ve kendilerine ait parçalardan heykellerini oluşturabiliyor.

nisan 2018

85 bebek

Gidin!

Mamut Art Project

Okuyun!

Mavi ve Çamur Ayşe Bakırcı Yücer’in yazdığı, Elif Demir’in

Bağımsız ve genç sanatçılara

çizdiği kitapta; Mavi, bir

işlerini sergileme olanağı sunarken;

oda dolusu oyuncağı,

koleksiyonerler, galeri yöneticileri,

eşyası olmasına

küratörler ve sanatseverler için de

rağmen canı çok

bir keşif alanı oluşturan Mamut

sıkılan ve başkalarının

Art Project 2018’e katılacak

oyuncaklarını, başkalarının

sanatçılar belirlendi. Akkök Holding

giysilerini hayal eden

sponsorluğunda gerçekleşecek olan Mamut’ta yaklaşık bin başvuru arasından seçilen 50 genç sanatçının 400 eseri sergilenecek. Çocuk atölyelerinin de gerçekleştirileceği Mamut, 26-29 Nisan 2018 tarihleri arasında KüçükÇiftlik Park’ta gerçekleşecek.

bir çocuktur... Bu durumu fark eden annesi Mavi’ye yepyeni bir oyun dünyasının kapısını aralar. Yağmurlu bir tatil gününde onu parka götürür ve çamur ile tanıştırır. Kendi çocukluğunda, yağmur altında oynadığı oyunları Mavi ile birlikte oynar. Oyuncaksız, eşyasız da eğlenebileceğini farkeden Mavi, çağımızın çocuk hastalığı olan “can sıkıntısı”ndan kurtulmanın bir yolunu bulmuştur artık.

Okuyun! Şapkadaki Balık Redhouse Kidz (SEV Yayıncılık) tarafından yayımlanan Şapkadaki Balık, denize düşen şapkadan çıkan sürpriz bir balığın ve balığı özleyen denizin öyküsünü anlatıyor… Yazar Melek Özlem Sezer bu kitabında, doğadaki her canlının yaşamına saygı göstermenin ne kadar önemli olduğunu, seslerle örülü yalın bir dille anlatıyor. Deniz Üçbaşaran’ın büyülü çizimleri ise okurları masmavi kumsallara götürüyor. nisan 2018

86 bebek

BEBEK |

İsim Önerileri

Ayın İsim Önerileri

Kız İsimleri

Er ke k İs i m l e r i

Aykut Armağan, mükafat, ödül.

Azra El değmemiş kız, üstünde yürünmemiş kum

Baha Değer, kıymet, zariflik, üstünlük.

Belma Sakin, yumuşak.

Doğan Atılgan ve yiğit.

Ceyda Uzun boylu ve güzel.

Erkin Bağımsız hareket eden.

Çisil İnce ince yağan yağmur.

Fuat Kalp, gönül.

Dilge Güzel konuşan kişi.

Gökay Gökteki ay.

Eylül Yılın dokuzuncu, sonbaharın ilk ayı

Orhan Şehrin hakimi.

Fulya Nergisgillerden sarı, beyaz çiçekleri olan, güzel kokulu bir çiçek.

Sezer Açık bir kanıt olmaksızın, olmuş ya da olacak bir şeyi duyumsar.

Güneş Yeryüzünün bulunduğu galaksinin ışık ve enerji yıldızı.

Sedat Doğru ve haklı

Ilgın Hafif esinti, hafif, ince, serap, hayal.

Zafer Maksada ulaşma, barışma, düşmanı yenme.

Melisa Tatlı, sevgili, oğulotu, balansı, çayırlık, kokulu bir bitki.

nisan 2018

88 bebek

BEBEK |

nisan 2018

KarikatĂźr

90 bebek